×

Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 1 августи соли 1997 № 481 "Дар бораи Сарҳади давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон"

Санаи амалкуни: 26.03.2009

Ҳолати ҳуҷҷат: Амалкунанда

ҚОНУНИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН

ДАР БОРАИ САРҲАДИ ДАВЛАТИИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН

(Қонуни ҶТ аз 12.12.1997 № 498, аз 12.05.2001 № 22№ 24, аз 3.05.2002 № 15, аз 25.07.2005 № 101, аз 21.11.2006 № 209, аз 6.10.2008 № 420, аз 26.03.2009 № 501, аз 20.06.2024 № 2055)

Мутобиқи Конститутсияи (Сарқонуни) Ҷумҳурии Тоҷикистон қаламрави Ҷумҳурии Тоҷикистон тақсимнашаванда ва дахлнопазир мебошад.

Қонуни мазкур асосҳои ҳуқуқии муқаррар намудани Сарҳади давлатӣ, хати гузариш ва ҳимояи он, инчунин ваколатҳои мақомоти давлатӣ, мақомоти худидора, Қувваҳои Мусаллаҳи Ҷумҳурии Тоҷикистон, дигар Қӯшунҳо ва сохторҳои ҳарбиро дар соҳаи ҳимояи Сарҳади давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян менамояд (Қонуни ҶТ аз 21.11.2006 № 209, аз 26.03.2009 № 501).

БОБИ I. МУҚАРРАРОТИ УМУМӢ

Моддаи 1. Сарҳади давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон

Сарҳади давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон (минбаъд - Сарҳади давлатӣ) - хат ва сатҳи амудии аз ин хат гузарандааст, ки ҳудуди қаламрави давлатии (хушкӣ, обҳо, қаъри замин ва фазои ҳавоии) Ҷумҳурии Тоҷикистон, яъне ҳадди фазоии амали соҳибихтиёрии давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистонро муайян менамояд.

Сарҳади давлатӣ бо санадҳои меъёрии ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон ва санадҳои ҳуқуқии байналмилалие, ки Тоҷикистон онҳоро эътироф кардааст, муайян карда мешавад (Қонуни ҶТ аз 26.03.2009  № 501).

Моддаи 2. Сиёсати сарҳадии Ҷумҳурии Тоҷикистон

Сиёсати сарҳади ҷузъи сиёсати давлатии дохилӣ ва хориҷии Ҷумҳурии Тоҷикистон мебошад, ки онро Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян менамояд (Қонуни ҶТ аз 26.03.2009  № 501).

Сиёсати сарҳадӣ бо назардошти принсипҳои байналмилалии эҳтироми соҳибихтиёри, тамомияти арзи ва дахлнопазирии сарҳадҳои давлати ташаккул ёфта, ба он асос меёбад, ки Ҷумҳурии Тоҷикистон:

Сарҳади давлатиро ҳамчун хати муайянкунандаи ҳудуди фазоии қаламрави (хушкӣ, обҳо, қаъри замин, фазои ҳавоии) аз ҷиҳати ҳуқуқи тақвиятгардидае, ки дар он Ҷумҳурии Тоҷикистон аз соҳибихтиёрии комил ва тамоми ҳуқуқҳо бархӯрдор мебошад, арзёбӣ менамояд;

дар асоси ворисияти ҳуқуқии эълонгардида нисбати собиқ СССР, хати Сарҳади давлатии худро, ки дар рӯзи эътибор пайдо карани ҳамин Қонун санадҳои амалкунандаи байналмилалӣ, аз ҷумла санадҳои оид ба тақсимоти маъмурию ҳудудии Ҷумҳурии Тоҷикистон ва дигар давлатҳо - собиқ ҷумҳуриҳои Иттифоқи РСС муқаррар намудаанд, тасдиқ мекунад (Қонуни ҶТ аз 21.11.2006 № 209);

ҳангоми муқаррар намудан ва тағйир додани хати Сарҳади давлатӣ, муқаррар ва ба роҳ мондани муносибатҳои ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон бо давлатҳои ҳамсоя дар сарҳад, танзими муносибатҳои ҳуқуқӣ дар ноҳияҳои наздисарҳадии Тоҷикистон ва дар роҳҳои алоқаи байналмилалӣ дар қаламрави Тоҷикистон, тадбирҳои мутобиқ ба мақсадҳои таъмини амнияти Ҷумҳурии Тоҷикистон ва амнияти байналмилали, манфиатҳои ҳамкории мутақобилан судманди ҳамаҷониба бо давлатҳои ҳамсоя, принсипҳои ҳаллу фасли осоиштаи бидунизури масъалаҳои сарҳадиро анҷом медиҳад;

дар ҳолатҳои пешбининамудаи санадҳои ҳуқуқии байналмилалие, ки Тоҷикистон онҳоро эътироф кардааст, муқарраркунии низомии Садҳади давлатӣ ва фаъолияти оид ба ҳимоя ва муҳофизати онро бо давлатҳо- иштирокчиёни Иттиҳоди Давлатҳои Мустақил ҳамоҳанг месозад (Қонуни ҶТ аз 26.03.2009  № 501).

Моддаи 3. Ҳимоя ва муҳофизати Сарҳади давлатӣ

Ҳимояи Сарҳади давлатӣ ҳамчун ҷузъи системаи таъмини амнияти Ҷумҳурии Тоҷикистон ва татбиқи сиёсати давлатии сарҳадии Ҷумҳурии Тоҷикистон аз фаъолияти мувофиқашудаи мақомоти ҳокимияти давлатӣ ва мақомоти худидоракунии маҳаллӣ, ки онҳо дар доираи ваколатҳои худ бо роҳи андешидани тадбирҳои сиёсӣ, ташкилию ҳуқуқӣ, дипломатӣ, иқтисодӣ, мудофиавӣ, сарҳадӣ, разведкавӣ, зиддиразведкавӣ, оперативӣ-ҷустуҷӯӣ, гумрукӣ, ҳифзи табиат, санитарию эпидемиологӣ, экологӣ ва дигар тадбирҳо ба роҳ мемонанд, иборат мебошад. Дар ин фаъолият мувофиқи тартиби муқарраргардида корхонаҳо, муассисаҳо, ташкилотҳо, иттиҳодияҳои ҷамъиятӣ ва шаҳрвандон иштирок менамоянд (Қонуни ҶТ аз 21.11.2006 № 209).

Тадбирҳои оид ба ҳимояи Сарҳади давлатӣ мутобиқи статуси Сарҳади давлатӣ, ки ба калимаҳои "санадҳои ҳуқуқии байналмилалии эътирофнамудаи Тоҷикистон ва қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян менамоянд, андешида мешаванд (Қонуни ҶТ аз 21.11.2006 № 209).

Ҷумҳурии Тоҷикистон бо давлатҳои хориҷӣ дар соҳаи ҳимояи Сарҳади давлатӣ дар асоси принсипҳои эътирофнамудаи умум ва меъёрҳои ҳуқуқи байналмилалӣ, аҳдномаҳои байналмилалии Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳамкорӣ менамояд.

Ҳимояи Сарҳади давлатӣ манфиатҳои ҳаётан муҳими шахсият, ҷамъият ва давлатро дар Сарҳади давлатӣ дар доираи қаламрави наздисарҳадӣ (минтақаи сарҳадӣ, қисми тоҷикистонии дарёҳо, кӯлҳо ва обанборҳои дигари сарҳадӣ, гузаргоҳҳои Сарҳади давлатӣ, инчунин қаламрави ноҳия ва шаҳрҳои маъмурии назди Сарҳади давлатӣ, минтақаи сарҳадӣ, соҳилҳои дарё, кӯлҳо ва дигар обанборҳо) таъмин менамояд ва аз ҷониби тамоми мақомоти ҳокимияти иҷроияи мутобиқи ваколатҳои онҳо, ки қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон муқаррар намудааст, сурат мегирад (Қонуни ҶТ аз 26.03.2009  № 501).

Муҳофизати Сарҳади давлатӣ, қисми таркибии ҳимояи Сарҳади давлатӣ буд, дар доираи қаламрави наздисарҳадӣ дар хушкӣ, дарёҳо, кӯлҳо ва дигар обанборҳо аз ҷониби Қӯшунҳои сарҳадӣ, дар фазои ҳаво бошад - аз ҷониби Қувваҳои ҳарбии ҳавоӣ ва Қӯшунҳои мудофиаи зиддиҳавоии Қувваҳои Мусаллаҳи Ҷумҳурии Тоҷикистон анҷом дода мешавад (Қонуни ҶТ аз 12.05.2001 № 24, аз 26.03.2009  № 501).

Муҳофизати Сарҳади давлатӣ бо мақсади роҳ надодан ба ғайриқонунӣ тағйир додани хати Сарҳади давлатӣ, таъмини риоя гардидани низоми Сарҳади давлатӣ, низоми сарҳадӣ ва низом дар гузаргоҳҳои Сарҳади давлатӣ аз ҷониби ашхоси воқеӣ ва юридикӣ анҷом дода мешавад. Тадбирҳои муҳофизати Сарҳади давлатӣ дар ҳамин Қонун ҳамчун тадбирҳои сарҳадӣ арзёбӣ мегарданд.

Тадбирҳои сарҳадӣ ба системаи тадбирҳои амният, ки дар доираи сиёсати ягонаи давлатии таъмини амният андешида шуда, ба таҳдид ба манфиатҳои ҳаётан муҳими шахсият, ҷамъият ва давлат мутобиқ мешаванд, дохил мегарданд.

Моддаи 4. Қонунгузорӣ дар бораи Сарҳади давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон

(Қонуни ҶТ аз 21.11.2006 № 209)

Қонунгузорӣ дар бораи Сарҳади давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон ба Конститутсияи (Сарқонуни) Ҷумҳурии Тоҷикистон асос ёфта, аз Қонуни мазкур, дигар санадҳои меъёрии ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон, санадҳои ҳуқуқии байналмилалие, ки Тоҷикистон онҳоро эътироф кардааст, иборат мебошад (Қонуни ҶТ аз 21.11.2006 № 209).

БОБИ II. МУҚАРРАР НАМУДАН ВА ТАҒЙИР ДОДАНИ САРҲАДИ ДАВЛАТӢЌВА АЛОМАТГУЗОРИИ ОН

Моддаи 5. Муқаррар намудан ва тағйир додани Сарҳади давлатӣ

Хати Сарҳади давлатӣ бо санадҳои ҳуқуқии байналмилалие, ки Тоҷикистон онҳоро эътироф кардааст, муқаррар карда мешавад (Қонуни ҶТ аз 26.03.2009  № 501).

Аснод дар бораи тағйир додан ва аниқ кардани хати Сарҳади давлати дар маҳал, ки ба тариқи тафтиши Сарҳади давлати дар асоси аҳдномаҳои байналмилалии Ҷумҳурии Тоҷикистон гузаронида шудаанд мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон дар амал ҷори карда мешаванд.

Хати Сарҳади давлати, агар дар аҳдномаҳои байналмилалии Ҷумҳурии Тоҷикистон тартиби дигаре пешбини нашуда бошад, чунин муқаррар карда мешавад:

а) дар хушки - аз рӯи нуқтаҳои махсус, хатҳои релеф ё нишонаҳои доимии аниқ дидашаванда;

б) дар дарёҳои киштигард - аз миёнаи маъбари асоси ё талвеги дарё, дар дарёҳои ғайрикиштигард ва дарёчаҳо - аз миёни онҳо ё аз миёнаи шоҳоби асосии дарё; дар кӯлҳо ва дигар обанборҳо - аз хати баробар, миёна, рост ё хати дигаре, ки баромадгоҳи Сарҳади давлатиро бо кӯлҳо ё дигар обанборҳо мепайвандад.

Сарҳади давлатие, ки аз дарё, дарёча, кӯл ё дигар обанборҳо мегузарад, чи ҳангоми тағйирёбии суроби соҳилҳои онҳо ё сати об ва чи ҳангоми ба ин ё он тараф майл кардани маҷрои дарё ва дарёча тағйир намеёбад;

в) дар обанбори гидроузелҳо ва дигар обанборҳои сунъи - мутобиқи хати Сарҳади давлати, ки то зери об мондани он мегузашт;

г) дар кӯлҳою сарбандҳо ва иншооти дигар, ки аз болои дарё, дарёча, кӯл ва дигар обанборҳо мегузаранд, - аз миёнаи ин иншооот ё мувофиқи мехвари технологии онҳо, сарфи назар аз гузаштани Сарҳади давлати аз об.

Хорич карда шуд (Қонуни ҶТ аз 26.03.2009  № 501).

Моддаи 6. Аломатгузории Сарҳади давлати

Сарҳади давлати дар маҳал бо аломатҳои аниқ дидашаван, сарҳади ифода карда мешавад.

Шакл, андозаҳо, тасвир ва тартиби гузоштани аломатҳои сарҳади бо аҳдномаҳои байналмилалии Ҷумҳурии Тоҷикистон ва қарорҳои Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян карда мешаванд.

БОБИ III. НИЗОМИ САРҲАДИ ДАВЛАТИ

Моддаи 7. Нигаҳдори ва муқаррар намудани низоми Сарҳади давлати

Низоми Сарҳади давлати мутобиқи ҳамин Қонун, дигар санадҳои меъёрии ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон, инчунин санадҳои ҳуқуқии байналмилалие, ки Тоҷикистон онҳоро эътироф кардааст, муқаррар карда мешавад ва қоидаҳои зеринро дар бар мегирад (Қонуни ҶТ аз 26.03.2009  № 501):

нигаҳдории Сарҳади давлати;

аз Сарҳади давлати гузаштани ашхос ва воситаҳои нақлиёт;

ба воситаи Сарҳади давлати интиқол додани борҳо, молҳо ва ҳайвонот;

аз Сарҳади давлати гузарондани ашхос, воситаҳои нақлиёт, борҳо, молҳо ва ҳайвонот;

пешбурди фаъолияти хоҷагидори, шикор ва дигар фаъолият дар Сарҳади давлати ё дар наздикии он дар қаламрави Ҷумҳурии Тоҷикистон;

якҷоя бо давлатҳои хориҷи ҳаллу фасл кардани ҳодисаҳое, ки бо вайрон намудани қоидаҳои мазкур вобастаанд.

Бо назардошти манфиатҳои муштараки Ҷумҳурии Тоҷикистон ва давлатҳои ҳамҳудуд муқаррар макардани баъзе қоидаҳои низоми Сарҳади давлати мумкин аст ва имкон дорад, ки хусусиятхои қоидаҳои муқарраршаванда соддатар карда шавад.

Моддаи 8. Нигаҳдории Сарҳади давлати

Бо қоидаҳои нигаҳдории Сарҳади давлати тартиби гузоштан, ҳифз ва дар ҳолати дуруст нигоҳ доштани аломатҳои сарҳади ва муоинаи санҷиши онҳо; ҷиҳозонидан ва нигоҳ доштани пайроҳаҳои сарҳади, якҷоя бо давлатҳои ҳамҳудуд тафтиш кардани хати гузариши Сарҳади давлати дар маҳал танзим карда мешавад.

Ҳуҷҷатҳои тафтиши якҷоя гузариши Сарҳади давлати, ки тағйирдиҳии онро дар бар намегиранд, аз тарафи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон тасдиқ карда мешаванд.

Бо мақсади ба таври зарури нигоҳ доштани Сарҳади давлати аз ҷониби Қӯшунҳои сарҳадии Кумитаи давлатии амнияти миллии Ҷумҳурии Тоҷикистон (минбаъд - Қӯшунҳои сарҳади) бо тартиби муқаррарнамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон минтақаи замине, ки бевосита қад-қади Сарҳади давлати дар хушки ё қад-қади соҳилҳои қисми тоҷикистонии обҳои дарёҳо, кӯлҳо ва дигар обанборҳои сарҳади мегузарад, мутобиқи меъёрҳои муқарраршуда ба истифодаи бемӯҳлат (доими) дода мешавад (Қонуни ҶТ аз 26.03.2009  № 501).

Моддаи 9. Аз Сарҳади давлати гузаштани ашхос ва воситаҳои нақлиёт

Аз Сарҳади давлати дар хушки гузаштани ашхос ва воситаҳои нақлиёт ба воситаи роҳҳои оҳан ва мошингарди байналмилали ё ба воситаи дигар ҷойҳое, ки бо аҳдномаҳои байналмилалии Ҷумҳурии Тоҷикистон ё қарорҳои Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян карда мешаванд, сурат мегирад. Бо ҳамин аснод вақти убур аз Сарҳади давлати муайян шуда метавонад, тартиби ҳаракат аз Сарҳади давлати то нуқтаҳои гузаргоҳи Сарҳади давлати ва баръакс муқаррар карда мешавад; дар айни замон фаровардани одамон, молҳо, борҳо, ҳайвонот ва ба воситаҳои нақлиёт шинондан ё бор кардани онҳо мумкин нест.

Нуқтаҳои гузаргоҳи Сарҳади давлати маънии қаламраверо дар ҳудуди вокзал, истгоҳҳои роҳи оҳан, автомобил, ҳамчунин бандари дарёи, майдони ҳавои, аэродроми барои алоқаҳои байналмилали (парвозҳои байналмилали) кушода, ҳамчунин ҷои дигари махсус ҷиҳозонидашуда, ки дар он ҷой назорати сарҳади, гумруки, дар мавриди зарурат дигар навъҳои назорат бурда ва аз Сарҳади давлати ашхос, воситаҳои нақлиёт, борҳо, молҳо ва ҳайвонот гузаронда мешавад, доранд.

Қӯшунҳои сарҳади ҳуқуқ дода мешавад, ки бо мувофиқаи ҳокимияти давлатҳои ҳамҳудуди Ҷумҳурии Тоҷикистон тартиби дигари аз Сарҳади давлати гузаштани хизматчиёни ҳарбии ин Қӯшунҳо ва дигар ашхосро ҳангоми иҷрои вазифаи онҳо оид ба муҳофизати Сарҳади давлати истифода баранд.

Киштиҳои дарёии ғайринизоми ва низоми Сарҳади давлатиро аз дарёҳо, кӯлҳо ва дигар обанборҳо мутобиқи ҳамин Қонун ва аҳдномаҳои байналмилалии Ҷумҳурии Тоҷикистон убур мекунанд.

Киштирони дар дарёҳо, кӯлҳо ва дигар обанборҳои сарҳади бо убури Сарҳади давлати бе дохил шудан ба бандарҳои (рейдҳои) Ҷумҳурии Тоҷикистон ва давлатҳои ҳамҳудуд тавассути аҳдномаҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон бо давлатҳои ҳамҳудуд танзим мегардад.

Ба киштиҳои ғайринизоми ҳангоми ҳаракат аз Сарҳади давлати то нуқтаҳои гузаргоҳи Сарҳади давлати ва пас гаштан ба Сарҳади давлати ба киштиҳои низомии хориҷи ҳангоми шинои осоишта дар қисми тоҷикистонии дарёҳо, кӯлҳо ва обанборҳои сарҳади бе ворид шудан ба бандарҳои (ба рейдҳои) Ҷумҳурии Тоҷикистон (ба ғайр аз ҳолатҳои пешбининамудаи ҳамин Қонун) инҳо манъ кард мешаванд (Қонуни ҶТ аз 26.03.2009  № 501):

(ба рейдҳои) Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки аз тарафи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон барои алоқаҳои байналмилали ва даромадани киштиҳои хориҷи кушода нашудаанд;

б) баромадан аз бандарҳое (аз рейдҳое), ки аз тарафи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон барои алоқаҳои байналмилали кушода нашудаанд;

в) даромадан ба минтақаҳое, ки шино дар онҳо манъ аст ва дар ин бобат барои маълумоти ҳама хабар дода шудааст;

г) таваққуф кардан, фаровардани (шинондани) одамон, холи (бор) кардани борҳо, молҳо ва ҳайвонот дар ҷойҳое, ки барои чунин корҳо муқаррар нашудаанд ё дар ҷойҳое, ки муқаррар шудаанд, аммо барои анҷоми чунин корҳо иҷозати дахлдор мавҷуд набошад, ба об сар додани воситаҳои шинокунанда, ба ҳаво сар додани таҷҳизоти парвозкунанда ва ба борт гирифтани онҳо, шикор кардан, анҷом додани фаъолияти таҳқиқоти ва дигар фаъолият;

д) дигар амалҳое, ки тавассути қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ва аҳдномаҳои байналмилалии Ҷумҳурии Тоҷикистон манъ карда шудаанд.

Киштиҳои хориҷии ғайринизоми ва низоми ҳангоми шино кардан ва қарор доштан дар қисми тоҷикистонии дарёҳо, кӯлҳо ва дигар обанборҳои сарҳади вазифадоранд, ки қоидаҳои алоқаи радиои, киштирони, бандари, гумруки, санитарию карантини ва дигар қоидаҳоеро, ки қонунгузори ва аҳдномаҳои байналмилалии Ҷумҳурии Тоҷикистон ва қарорҳои Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон муқаррар кардаанд, риоя намоянд.

Ҳавопаймоҳо Сарҳади давлатиро аз хати махсус ҷудокардашудаи парвоз бо риояи қоидаҳое, ки аз ҷониби Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон муқаррар мегарданд ва маълумоти аэронавигатсионие, ки дар аснод нашр мешаванд, убур мекунанд. Убури Сарҳади давлати берун аз хатҳои ҳавоии ҷудокардашуда, ғайр аз ҳолатҳое, ки дар қисми ёздаҳуми ҳамин модда зикр шудаанд, танҳо бо иҷозати Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон мумкин аст.

Барои ҳавопаймоҳо ҳангоми парвоз аз Сарҳади давлати нуқтаҳои гузаргоҳи Сарҳади давлати ва баръакс, ҳамчунин ҳангоми парвози транзити ба воситаи фазои ҳавоии Ҷумҳурии Тоҷикистон (ба ғайр аз ҳолатҳои пешбининамудаи ҳамин Қонун) инҳо манъ карда мешаванд;

а) нишастан дар майдонҳои ҳавои ва аэродромҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки аз ҷониби Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон барои парвозҳои байналмилали кушода нашудаанд;

б) парвоз аз майдонҳои ҳавои ва аэродромҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон аз ҷониби Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон барои парвозҳои байналмилалии кушода нашудаанд. Дар ҳолатҳои ҷудогона ҳангоми иҷрои парвозҳои махсуси байналмилали парвози ҳавопаймоҳо аз Ҷумҳурии Тоҷикистон, ҳамчунин баъди парвоз ба Ҷумҳурии Тоҷикистон дар майдони ҳавои ва аэродромҳои барои парвозҳои байналмилали кушодабуда нишастани онҳо танҳо бо иҷозати Корхонаи воҳиди давлатии ҳавопаймоии "Тоҷик Эйр"-и Ҷумҳурии Тоҷикистон ва Вазорати мудофиаи Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки бо Кумитаи давлатии амнияти миллии Ҷумҳурии Тоҷикистон мувофиқа кунонида шудааст, сурат гирифта метавонад (Қонуни ҶТ аз 26.03.2009  № 501);

в) парвоз карда даромадан ба минтақаҳои барои парвоз манъшуда, ки дар бораи онҳо барои маълумоти умум хабар дода шудааст;

г) дигар амалҳое, ки бо қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ва аҳдномаҳои байналмилалии Ҷумҳурии Тоҷикистон манъ карда шудаанд.

Ба манфиати таъмини амнияти Ҷумҳурии Тоҷикистон, ҳамчунин бо хоҳиши давлатҳои хориҷи бо қарори Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон Сарҳади давлати аз қитъаҳои ҷудогонаи он муваққатан маҳдуд қатъ шуда метавонад ва дар ин бобат ҳокимияти давлатҳои манфиатдор огоҳонида мешаванд.

Ҳангоми рӯй додани ҳолатҳои фавқулодда, ки дар натиҷаи садамаҳои бузург, фалокат ё офатҳои табии ба миён омадаанд, ҷузъу томҳои (нерӯҳои) рафъи садамаю наҷотдиҳи, рафъи садамаю барқароркуни барои пешгирии чунин ҳолатҳо бо тартибе, ки аҳдномаҳои байналмилалии Ҷумҳурии Тоҷикистон ва қарорҳои Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян менамоянд, аз Сарҳади давлати убур мекунанд.

Ноилоҷ аз Сарҳади давлати гузаштани ашхос, воситаҳои нақлиёт ва воситаи хушки, даромадани киштиҳои дарёии хориҷии чи ғайринизоми ва чи низоми ба қисми тоҷикистонии оби дарёҳо, кӯлҳо ва дигар обанборҳо, маҷбуран ба фазои ҳавоии Ҷумҳурии Тоҷикистон парвоз карда даромадани ҳавопаймоҳо, ки дар натиҷаи ҳолатҳои фавқулодда: фалокат, садама, офати табии, ки ба бехатарии киштиҳо таҳдид менамояд, кашидани киштиҳои вайроншуда, расонидани одамони наҷотдода шуда, расонидани ёрии таъҷилии тибби 7ба аъзои экипаж ва мусофирон, ҳамчунин бо дигар сабабҳои ноилоҷ рӯй додаанд, вайрон кардани қоидаҳои убури Сарҳади давлати намебошанд.

Капитани кишти, командири киштии ҳарбии дарёи, командири ҳавопаймо дар ҳолати убури ноилоҷи Сарҳади давлати ё ноилоҷ вайрон намудани тартиби қарор доштан дар обҳо ва фазои ҳавоии Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки бо ҳамин Қонун муайян карда шудааст, вазифадор аст, ки дар ин бобат ба маъмурияти бандари наздиктарини дарёии Тоҷикистон, майдони ҳавои, аэродром бетаъхир хабар диҳад ва минбаъд мувофиқи дастурҳои онҳо ё дастурҳои капитани киштии дарёи ва ҳавопаймои Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки барои ёри ё муайян кардани сабабҳои ҳодисаи рӯйдода омадааст, амал намояд.

Моддаи 10. Аз Сарҳади давлати гузаронидани борҳо, молҳо ва ҳайвонот

Аз Сарҳади давлати гузаронидани борҳо, молҳо ва ҳайвонот дар ҷойҳо ва бо тартиби муқаррарнамудаи аҳдномаҳои байналмилалии Ҷумҳурии Тоҷикистон, қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ва қарорҳои Хукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон анҷом дода мешавад.

Моддаи 11. Гузаронидани ашхос, воситаҳои нақлиёт, борҳо, молҳо ва ҳайвонот аз Сарҳади давлати

Гузарондани ашхос, воситаҳои нақлиёт, борҳо, молҳо ва ҳайвонот аз Сарҳади давлати ба воситаи нуқтаҳои муқарраршудаи гузариш аз Сарҳади давлати сурат мегирад ва аз эътирофи қонуни будани убури Сарҳади давлати аз ҷониби ашхос ва воситаҳои нақлиёти ба қаламрави Ҷумҳурии Тоҷикистон воридшуда, аз Сарҳади давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон гузаронидани борҳо, молҳо ва ҳайвонот ба қаламрави Ҷумҳурии Тоҷикистон ё иҷозати убури Сарҳади давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон аз тарафи ашхос ва воситаҳои нақлиётие, ки аз ҳудуди Ҷумҳурии Тоҷикистон хориҷ мешаванд, аз Сарҳади давлати гузаронида, берун аз ҳудуди Ҷумҳурии Тоҷикистон бурдани борҳо, молҳо ва ҳайвонот иборат аст.

Мавҷуд будани асноди ҳақиқие, ки ҳуқуқи ворид шудани ашхосро ба Ҷумҳурии Тоҷикистон ё хориҷ шудани онҳоро аз Ҷумҳурии Тоҷикистон медиҳанд, аснод барои воситаҳои нақлиёт, борҳо, молҳо ва ҳайвонот ҷиҳати ба воситаи Сарҳади давлати иҷозат додани убури ашхос, воситаҳои нақлиёт, борҳо, молҳо ва ҳайвонот асос мебошанд.

Шаҳрвандони хориҷи ва шахсони бешахрванд, ки мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ба онҳо барои ворид шудан ба Ҷумҳурии Тоҷикистон иҷозат дода нашудааст, инчунин ашхосе, ки нисбати онҳо мувофиқи тартиби муқаррарнамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон оид ба манъ намудани хориҷшави аз Ҷумҳурии Тоҷикистон қарор қабул гардидааст, аз Сарҳади давлати гузаронида намешаванд (Қонуни ҶТ аз 21.11.2006 № 209).

Тавассути санадҳои ҳуқуқии байналмилалие, ки Тоҷикистон онҳоро эътироф кардааст, мумкин аст тартиби соддатари убури Сарҳади давлати аз ҷониби шаҳрвандони Ҷумҳурии Тоҷикистон ва давлати ҳамҳудуд дар мавриди муайян намудани санадҳое, ки ба хориҷ шудан аз Ҷумҳурии Тоҷикистон ва ворид шудан ба Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳуқуқ медиҳанд, муқаррар карда шавад. Нуқтаҳои убури соддакардашуда бо тибқи санадҳои ҳуқуқии байналмилалие, ки Тоҷикистон онҳоро эътироф кардааст, қарорҳои Хукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон мувофиқи пешниҳодоти вазоратҳо ва идораҳои манфиатдори Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян карда мешаванд. Назорат ва иҷозати гузаронидани борҳо, асъор, арзишҳо ва амволи дигаре, ки ба ашхоси бо тартиби соддакардашуда ҳаракткунанда тааллуқ доранд, берун аз ҷойҳое, ки мақомоти гумрук қарор додан, аз ҷониби намояндагони Қӯшунҳои сарҳади анҷом дода мешшаванд (Қонуни ҶТ аз 26.03.2009  № 501).

Шаҳрвандони Ҷумҳурии Тоҷикистон, шаҳрвандони хориҷӣ ва шахсони бешаҳрванд ҳуқуқ доранд назорати сарҳадиро тавассути "Дарвозаҳои электронӣ" гузаранд. Тартиби гузаштан аз назорати сарҳадӣ тавассути "Дарвозаҳои электронӣ" аз ҷониби Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон тасдиқ карда мешавад (Қонуни ҶТ аз 20.06.2024 № 2055)

Иҷозат додан ба ашхос, воситаҳои нақлиёт, борҳо, молҳо ва ҳайвонот барои убури Сарҳади давлати аз назорати сарҳади (тафтиши санадҳое, ки ба воридшави ба Ҷумҳурии Тоҷикистон ё хориҷшави аз Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳуқуқ медиҳанд, муоинаи воситаҳои нақлиёт бо мақсади ошкор намудани вайронкунандагони қоидаҳои убури Сарҳади давлати) ва дар мавриди зарурат ҳамчунин назорати гумруки, санитари, карантини, ветеринари, фитосанитари ва дигар намудҳои назорат, ки аз ҷониби Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон муқаррар карда мешаванд, иборат аст (Қонуни ҶТ аз 26.03.2009  № 501).

Моҳияти, воситаҳо ва усулҳои назорат, тартиби истифодаи онҳо дар асоси ҳамин Қонун бо асноди меъёрии мақомоти дахлдори ҳокимияти иҷроияи Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки бо Вазорати адлияи Чумиурии Тоҷикистон, мақомоти гумрук ва дар мавриди таъмини бехатарии ҳаёт ва саломатии одамон, ҳайвонот ва наботот - ҳамчунин бо Вазорати тандурустии Ҷумҳурии Тоҷикистон ва дигар мақомоти манфиатдори ҳокимияти иҷроияи Ҷумҳурии Тоҷикистон мувофиқа кунонида шудаанд, муқаррар карда мешаванд (Қонуни ҶТ аз 26.03.2009  № 501).

Убури Сарҳади давлати ба ҳавопаймоҳои Тоҷикистон, ки аз майдонҳои ҳавои, аэродромҳои барои парвозҳои байналмилали пӯшида параози махсуи байналмилалиро анҷом медиҳанд, ҳамчунин ҳавоипаймоҳои хориҷи ва Тоҷикистон, ки дар ҷойҳои муқаррарнашуда ноилоҷ, фуруд меоянд, аз ҷониби ҷузъу томҳои дахлдори мақомоти амният якҷоя бо маъмурияти майдонҳои ҳавои, аэродромҳо ё фармондеҳии қисмҳои авиатсионии Қувваҳои Мусаллаҳи Ҷумҳурии Тоҷикистон иҷозат дода мешавад ва баъдан дар ин бобат Қӯшунҳои сарҳади ва дигар мақомоти манфиатдори Ҷумҳурии Тоҷикистон хабардор карда мешаванд.

Моддаи 12. хорич карда шуд

(Қонуни ҶТ аз 21.11.2006 № 209)

Моддаи 13. Кушодани гузаргоҳ дар Сарҳади давлати

Гузаргоҳҳо дар Сарҳади давлати бо санадҳои ҳуқуқии байналмилалие, ки Тоҷикистон онҳоро эътироф кардааст, аз ҷониби Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон бо пешниҳоди вазорату идораҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки бо Қӯшунҳои сарҳади мувофиқа кунонида шудааст, бо назардошти манфиатҳои давлатҳои ҳамҳудуд ташкил карда мешаванд (Қонуни ҶТ аз 26.03.2009  № 501).

Кушодани гузаргоҳ дар Сарҳади давлати баъди сохтмон, таҷҳизонидан ва аз тарафи вазорат ва идораи манфиатдори Ҷумҳурии Тоҷикистон ба истифода қабул шудани биноҳо, утоқҳо ва иншоотҳо аз рӯи лоиҳаҳое, ки бо Қӯшунҳои сарҳади, ҳамчуним мақомоти гумрук ва дигар мақомоти дар назорати гузаргоҳи Сарҳади давлати ширкаткунанда мувофиқа кунонида шудаанд, анҷом дода мешавад. Ҳангоми таҳияи ин лоиҳаҳо бояд биною иншоотҳое, ки барои ташкили назорати сарҳади ва назорати дигар заруранд, пешбини карда шаванд. Сохтмон ва таҷҳизонидани иншооти мазкур аз ҳисоби маблағҳои буҷети давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон ва маблағҳои вазорату идораҳои манфиатдори Ҷумҳурии Тоҷикистон анҷом дода мешавад.

Корхонаҳо, муассисаҳо, ташкилотҳо, сарфи назар аз шакли моликият, барои таъмини фаъолияти мақомоти назорати сарҳади ва дигар навъи назорат, мақомоти корҳои дохили, ҷузъу томҳои Агентии назорати маводи нашъаовари назди Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки дар анҷом додани назорати риояи низом дар гузаргоҳҳои Сарҳади давлати иштирок менамоянд, дар ҳолати зарурӣ ба таври ройгон иморатҳои хизмати, иншоот, таҷҳизоти заруриро диҳанд (Қонуни ҶТ аз 12.05.2001 № 22№ 24, аз 26.03.2009  № 501).

Моддаи 14. Анҷом додани фаъолияти хоҷаги, шикор ва дигар фаъолият дар Сарҳади давлати

Фаъолияти хоҷаги, шикор ва фаъолияти дигари вобаста ба убури Сарҳади давлати ва ба тариқи дигар ба манфиатҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон ё давлатҳои хориҷи дахолаткунанда, ки ашхоси юридики ва воқеии Тоҷикистон ва хориҷи, аз ҷумла якҷоя, бевосита дар Сарҳади давлати ё дар наздикии он дар қаламрави Ҷумҳурии Тоҷикистон анҷом медиҳанд, набояд:

ба саломатии аҳоли, бехатарии экологи ва ғайраи Ҷумҳурии Тоҷикистон, давлатҳои хориҷии ба он ҳамҳудуд зиён расонад ё дорои таҳдиди расонидани чунин зиён бошад;

ба нигоҳ доштани Сарҳади давлати халал расонад.

Фаъолияти дар қисми якуми ҳамин модда зикргардида мутобиқи аҳдномаҳои байналмилалии Ҷумҳурии Тоҷикистон ё қарордоди дигар бо давлатҳои хориҷи, бо риояи қоидаҳои убури Сарҳади давлати ва огоҳонидани Қӯшунҳои сарҳади аз ҷой, вақти убури Сарҳади давлати ва иҷрои корҳо, шумораи иштироккунандагон, киштиҳои шикори ва киштиҳои дигар воситаҳои нақлиёт ва ғайра, механизмҳои истифодашаванда анҷом дода мешавад.

Моддаи 14(1). Муваққатан қатъ намудани робита тавассути Сарҳади давлатӣ дар ҳолати хатари паҳншавии бемориҳои сирояткунанда

(Қонуни ҶТ аз 26.03.2009  № 501)

Дар ҳолати хатари паҳншавии бемориҳои сирояткунандаи махсусан хавфнок дар ҳудуди Ҷумҳурии Тоҷикистон ё давлати хориҷӣ гузаронидани шахсон, воситаҳои нақлиёт, борҳо, молҳо ва ҳайвонот тавассути Сарҳади давлатӣ дар минтақаҳои муайян мумкин аст бо қарори Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон муваққатан маҳдуд ё қатъ карда шавад, ё ин, ки барои одамон, ҳайвонот, бор, тухмӣ, маводи кӯчатшаванда ва дигар маҳсулоти растанипарвариву чорводорие, ки аз Сарҳади давлатӣ мегузаранд ё интиқол дода мешаванд, карантин муқаррар карда шавад (Қонуни ҶТ аз 26.03.2009  № 501).

Моддаи 15. Ҳаллу фасли моҷароҳои вобаста ба вайронкунии низоми Сарҳади давлати

Тартиби ҳаллу фасли моҷароҳои вобаста ба вайронкунии низоми Сарҳади давлати, ба салоҳияти намояндагони сарҳадии Ҷумҳурии Тоҷикистон, Вазорати мудофиаи Ҷумҳурии Тоҷикистон ё Вазорати корхои хориҷии Ҷумҳурии Тоҷикистон мансуб донистани онҳоро санадҳои ҳуқуқии байналмилалие, ки Тоҷикистон онҳоро эътироф кардааст, ҳамин Қонун, дигар санадҳои қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ва қарорҳои Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян мекунанд (Қонуни ҶТ аз 26.03.2009  № 501).

Ашхос, ҳавопаймоҳо, киштиҳои дарёии низоми ва ғайринизоми, дигар воситаҳои нақлиётие, ки ҳангоми убури Сарҳади давлати бо қоидаҳои ҳамин Қонун муқарраршударо вайрон мекунанд, вайронкунандагони Сарҳади давлати дониста мешаванд.

Шаҳрвандони хориҷи ва ашхоси бетабаияте, ки статуси ашхоси дар қаламрави Ҷумҳурии Тоҷикистон сукунатдошта ё муваққатан истиқоматдоштаро надоранд ва аз қаламрави давлати хориҷи Сарҳади давлатиро убур кардаанд, ҳангоми дар амалҳои онҳо мавҷуд будани аломатҳои ҷиноят ё қонуншикании маъмури ба ҷавобгарии пешбининамудаи қонунгузории ҷории Ҷумҳурии Тоҷикистон кашида мешаванд.

Дар ҳолатҳое, ки нисбати вайронкунандагони Сарҳади давлатии дар қисми сеюми ҳамин модда зикршуда оғоз кардани парвандаи ҷинояти ё истеҳсолот оиди ҳуқуқвайронкуниҳои маъмури асос набошад ва онҳо мутобиқи Конститутсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳуқуқи гирифдани панноҳгоҳи сиёси надошта бошанд, Қӯшунҳои сарҳади онҳоро ба таври расми ба мақомоти давлате, ки аз қаламрави он Сарҳади давлатиро убур кардаанд, месупоранд. Агар супоридани вайронкунандагони сарҳад ба мақомоти давлати хориҷи дар санадҳои ҳуқуқии байналмилалие, ки Тоҷикистон онҳоро эътироф кардааст, пешбини нашуда бошад, Қӯшунҳои сарҳади онҳоро аз ҳудуди Ҷумҳурии Тоҷикистон аз ҷойҳои муайяннамудаи Қӯшунҳои сарҳади берун мекунанд. Дар бораи аз ҳудуди Ҷумҳурии Тоҷикистон аз гузаргоҳҳои Сарҳади давлати берун карда шудани шаҳрвандони хориҷи ва ашхоси бетабаият мақомоти давлате, ки ба (воситаи) қаламрави он онҳо берун карда мешаванд, агар ин дар санадҳои ҳуқуқии байналмилалие, ки Тоҷикистон онҳоро эътироф кардааст, пешбини шуда бошад, огоҳонида мешаванд. Он вайронкунандагони Сарҳади давлати, ки ба ҷавобгарии маъмури кашида шудаанду нисбати онҳо қарори берун кардан қабул шудааст, низ бо ҳамин тартиб аз ҳудуди Ҷумҳурии Тоҷикистон берун карда мешаванд (Қонуни ҶТ аз 26.03.2009  № 501).

Шаҳрвандони Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки дар давраи дар хориҷа буданашон ҳуҷҷатҳои ба воридшави ба Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳуқуқдиҳандаи худро гум кардаанду ба гузаргоҳи Сарҳади давлати расидаанд, дар гузаргоҳи Сарҳади давлати то вақте ки мақомоти салоҳиятдор шахсияти онҳоро муқаррар менамоянд, нигоҳ дошта мешаванд, вале на бештар аз 30 шабонарӯз. Тартиб ва шароити дар гузаргоҳҳои Сарҳади давлати будани онҳо аз тарафи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян карда мешавад.

Моддаи 16. Намояндагони сарҳадии Ҷумҳурии Тоҷикистон

Барои ҳалли масъалаҳои риояи низоми Сарҳади давлати, танзими моҷароҳои сарҳади Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон мутобиқи аҳдномаҳои байналмилалии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар минтақаҳои муайяни Сарҳади давлати намояндагони сарҳадии Ҷумҳурии Тоҷикистон (комиссарҳои сарҳади, ашхоси ваколатдор ва муовинони онҳо)-ро таъмин мекунад.

Намояндагони сарҳади фаъолияти худро дар асоси Конститутсияи (Сарқонуни) Ҷумҳурии Тоҷикистон, ҳамин Қонун, дигар қонунхои Ҷумҳурии Тоҷикистон, аҳдномаҳои байналмилалии Чумкурии Тоҷикистон, Низомномаи намояндагони сарҳадии Ҷумҳурии Тоҷикистонро, ки аз тарафи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон тасдиқ карда мешаванд, амалӣ менамоянд (Қонуни ҶТ аз 21.11.2006 № 209).

Намояндагони сарҳадии Ҷумҳурии Тоҷикистон барои иҷрои вазифаҳои хизматӣ метавонанд бо тартиби муқаррарнамудаи санадҳои меёърии ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон ва санадҳои ҳуқуқии байналмилалие, ки Тоҷикистон онҳоро эътироф кардааст, доир ба масъалаҳои низоми Сарҳади давлатӣ, Сарҳади давлатиро убур намоянд (Қонуни ҶТ аз 26.03.2009  № 501).

Моҷароҳои сарҳадии вобаста бо амали ҳавопаймоҳои ҳарби ва киштиҳои ҳарбии дарёии Тоҷикистон ё давлати хориҷи, дигар объектҳои ҳарби ё хизматчиёни ҳарби (ба истиснои объектҳо ё хизматчиёи ҳарбии Қӯшунҳои сарҳади, дар сурати дахл надоштан ба манфиатҳо пешгири намудани фаъолияти хатарноки ҳарби) аз ҷониби намояндагони Вазорати мудофиаи Ҷумҳурии Тоҷикистон - бо ширкати намояндагони сарҳадии Ҷумҳурии Тоҷикистон танзим карда мешаванд (Қонуни ҶТ аз 26.03.2009  № 501).

Масъалаҳо ва моҷароҳое, ки аз ҷониби намояндагони сарҳадии Ҷумҳурии Тоҷикистон ё намояндагони Вазорати мудофиаи Ҷумҳурии Тоҷикистон танзим нагардидаанд, бо роҳҳои дипломати ҳаллу фасл карда мешаванд.

БОБИ IV. НИЗОМИ САРҲАДИ

Моддаи 17. Минтақаи сарҳади ва хатти сарҳад

Бо мақсади таъмини шароити зарури дар Сарҳади давлати барои ҳифзи он бо қарори Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон минтақаи сарҳади ва хатти сарҳад муқаррар карда мешаванд.

Минтақаи сарҳади, чун қоида, дар ҳудуди қаламрави шаҳр, ноҳия, шаҳрак ва деҳае, ки аз хати Сарҳади давлати дар масофаи то 25 километр қарор дорад, муқаррар карда мешавад. Ба таркиби минтақаи сарҳади, дар ҷое, ки он муқаррар карда мешавад, ҳамчунин обҳои дохилии Ҷумҳурии Тоҷикистон, қисми тоҷикистонии обҳои дарёҳо, кӯлҳо ва дигар обанборҳо ва ҷазираҳои дар он обҳо ҷойгиршуда дохил карда мешаванд (Қонуни ҶТ аз 25.07.2005 № 101, аз 26.03.2009  № 501).

Хатти сарҳади қисми таркибии минтақаи сарҳади мебошад ва бевосита қад-қади Сарҳади давлати дар қитъаҳои хушкии он ё қад-қади соҳилҳои дарёҳо, кӯлҳо ва дигар обанборҳои сарҳади дар хати арзаш то ду километр муқаррар карда мешавад.

Моддаи 18. Моҳияти низоми сарҳади ва муқаррар намудани он

Низоми сарҳади аз қоидаҳои зерин иборат аст:

дохил шудан (гузаштан), будубоши муваққати, ҳаракати ашхос ва воситаҳои нақлиёт дар минтақаи сарҳади;

бурдани фаъолияти хоҷагидори, шикор ва фаъолияти дигар, гузаронидани чорабиниҳои оммавии ҷамъиятию сиёси, фарҳанги ва дигар чорабиниҳо дар минтақаи сарҳади (Қонуни ҶТ аз 26.03.2009  № 501);

- баҳисобгирӣ, нигоҳдорӣ ва истифодаи киштиҳои хурдандоза (Қонуни ҶТ аз 26.03.2009  № 501);

шикор кардан, машғул шудан бо фаъолияти таҳқиқоти, ҷустуҷӯи ва фаъолияти дигар дар қисми тоҷикистонии оби дарёҳо, кӯлҳо ва дигар обанборҳои сарҳади.

Муқаррар намудани дигар қоидаҳои низоми сарҳади мумкин мест. Ҳама гуна маҳдудсозии ҳуқуқ ва озодиҳои шаҳрвандон танҳо дар асос ва бо тартиби муқаррарнамудаи қонунҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон мумкин аст.

Дар даромадгоҳҳои минтақаи сарҳади ва хати сарҳад аломатҳои сарҳади гузошта мешаванд.

Бо назардошти хусусияти муносибатҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон бо давлати ҳамҳудуд дар қитъаҳои алоҳидаи Сарҳади давлати муқаррар накардани хати сарҳад мумкин аст.

Муайянкунии ҳудуди минтақаи сарҳади ва хати сарҳад гузоштани аломатҳои огоҳкунанда бо мувофиқаи мақомоти ҳокимияти иҷроияи маҳалли аз ҷониби Қӯшунҳои сарҳади анҷом дода мешавад.

Моҳияти мушаххас, ҳудуди фазои ва замонии амали бо ҳамин Қонун пешбинишудаи қоидаҳои низоми сарҳади, доираи ашхосе, ки ба онҳо ин ё он қоидаи зикршуда нисбат надорад, аз ҷониби Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон муқаррар карда мешаванд ва бояд нашр карда шаванд (Қонуни ҶТ аз 26.03.2009  № 501).

Моддаи 19. Дохил шудан (гузаштан) ба минтақаи сарҳади ва хати сарҳад

Ба минтақаи сарҳади дохил шудани шаҳрвандони хориҷи ва шахсони бешаҳрванди, бе рухсати Вазорати корҳои хориҷи ва мақомоти корҳои дохили манъ мебошад, агар санадҳои меъёрии ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон тартиби дигарро пешбини накарда бошанд (Қонуни ҶТ аз 25.07.2005 № 101.

Дохил шудани (гузаштани) ашхос ва воситаҳои нақлиёт ба хати сарҳад мувофиқи ҳуҷҷатҳои тасдиқкунандаи шахсият сурат мегирад. Ҷойҳои даромадан (гузаштан), хати сайр, давомноки ва дигар шароити будубоши ашхос ва воситаҳои нақлиёт дар хати сарҳад аз ҷониби Қӯшунҳои сарҳади муқаррар карда мешаванд.

Барои ба хати сарҳад дохил шудан, будубоши муваққати, истиқомат ва иҷрои корҳо дар хати сарҳад Қӯшунҳои сарҳади иҷозат медиҳанд. Дар мавриди зарурат, онҳо метавонанд барои ба хати сарҳад дохил шудан ва иҷрои корҳо маҳдудиятҳои муваққатии иловаги ҷори намоянд.

Моддаи 20. Фаъолияти хоҷаги, шикор ва фаъолияти дигар, гузаронидани чорабиниҳои оммавии ҷамъиятию сиёси, фарҳанги ва дигар чорабиниҳо дар минтақаи сарҳад

Фаъолияти хоҷаги, шикор ва дигар фаъолияти вобаста бо истифодаи замин, ҷангал, қаъри замин, обҳо, гузаронидани чорабиниҳои оммавии чамъиятию сиёси, фарҳанги ва дигар чорабиниҳо дар минтақаи сарҳад тибқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон, санадҳои ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон ва мақомоти маҳаллии ҳокимияти давлати танзим мегарданд. Корҳо ва чорабиниҳои мушаххас бо иҷозати Қӯшунҳои сарҳади гузаронида мешаванд.

Иҷозат барои гузаронидани корҳо ва чорабаниҳо, ғайр аз масъалаҳои пешбининамудаи моддаи 19 ҳамин Қонун, муайян намудани ҷой, вақти гузаронидан, шумораи ширкаткунандагон ва ашхоси масъули гузаронидани онҳоро дар бар мегирад. Барои гузаронидани корҳо ва чорабиниҳои мунтазам ҷойҳои доими муқаррар кардан мумкин аст.

Моддаи 21. Нигоҳ доштан ва чарондани чорво дар назди Сарҳади давлати

Бо мақсади роҳ надодан ба гузаштани бемориҳои сирояткунанда ба воситаи Сарҳади давлати, нигоҳ доштан ва чарондани чорворо дар хати маҳал (хати карантин) қад-қади Сарҳади давлати дар хуши манъ ё маҳдуд кардан мумкин аст.

Хати карантин, арзи он, тартиби ихотагирии он, низоми ветеринариро дар он Вазорати кишоварзии Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян мекунад. Нигоҳ доштан ва чарондани чорво дар хати сарҳад ҳамчунин бо тартиби пешбининамудаи моддаи 19 ҳамин Қонун сурат мегирад.

Моддаи 22. Баҳисогири, нигоҳдори ва истифодаи киштиҳои (воситаҳои) хурдандозаи Тоҷикистон

(Қонуни ҶТ аз 26.03.2009  № 501)

Киштиҳои (воситаҳои) хурдандозаи худгард ва ғайрихудгарди Тоҷикистон, ки дар қисми тоҷикистонии дарёҳо, кӯлҳо ва дигар обанборҳои сарҳади истифода мешаванд, бояд ба таври хатми дар бандар, дарёбанд, истгоҳҳо ва дигар нуқтаҳои ҷойгиршавии онҳо ба ҳисоб гирифта ва нигоҳ дошта шаванд. Аз ҷониби Қӯшунҳои сарҳадӣ тартиби баромадани ин киштиҳо аз нуқтаҳои ҷойгиршавӣ ва баргаштани онҳо муқаррар гардида, вақти баромадан, дар об қарор доштан, дур шудан аз нуқтаҳои ҷойгиршавӣ ва соҳилҳо маҳдуд карда мешавад (Қонуни ҶТ аз 26.03.2009  № 501).

Моддаи 23. Шикоркуни, анҷом додани фаъолияти тадқиқоти, ҷустуҷӯи ва фаъолияти дигар дар қисми тоҷикистонии обҳои дарёҳо, кӯлҳо ва дигар обанборҳои сарҳади

Шикоркуни, анҷом додани фаъолияти тадқиқоти, ҷустуҷӯи ва фаъолияти дигар дар қисми тоҷикистонии обҳои дарёҳо, кӯлҳо ва дигар обанборҳои сарҳади бо қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон, санадҳои ҳуқуқии Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ва мақомоти маҳаллии ҳокимияти давлати танзим мегарданд ва бо тартиби тибқи талаботи модаҳои 9, 20, 22 ҳамин Қонун муқарраргардида, анҷом дода мешавад.

Фаъолияти дар қисми якуми ҳамин модда зикршуда дар қисми тоҷикистонии дарёҳо, кӯлҳо ва дигар обанборҳои сарҳади бо иҷозати Қӯшунҳои сарҳади анҷом дода мешавад.

БОБИ V. НИЗОМ ДАР ГУЗАРГОҲИ САРҲАДИ ДАВЛАТИ

Моддаи 24. Мазмуни низом дар гузаргоҳҳои Сарҳади давлати ва муқаррар намудани он

Низоми гузаргоҳҳои Сарҳади давлати аз қоидаҳои дохил шудан ба ин гузаргоҳҳо, будубош ва баромадан аз онҳо барои ашхос, воситаҳои нақлиёт, даровардан ба гузаргоҳҳо, қарор доштан ва баровардани борҳо, молҳо ва ҳайвонот аз онҳо иборат аст, ки танҳо ба манфиати фароҳамсозии шароити зарури ҷиҳати пешбурди назорати сарҳади, гумруки ва дигар намудҳои назорат муқаррар карда мешавад.

Низоми гузаргоҳҳои Сарҳади давлати аз ҷониби вазорату идораҳои нақлиётии Ҷумҳурии Тоҷикистон мутобиқи муқаррароти ҳамин Қонун ва санадҳои ҳуқуқии байналмилалие, ки Тоҷикистон онҳоро эътироф кардааст, тибқи санадҳои меъёрии ҳуқуқие, ки бо Қӯшунҳои сарҳади ва мақомоти гумрук мувофиқа кунонида шудаанд, муқаррар мешавад (Қонуни ҶТ аз 26.03.2009  № 501).

Дар асоси санади меъёрии ҳуқуқии вазорату идораҳои нақлиётии Ҷумҳурии Тоҷикистон, сардори майдони ҳавои, аэродром, бандари дарё, дарёбанд, вокзалу истгоҳҳои роҳи оҳан ва автомобил, роҳбари дигар корхонаи нақлиёти бо назардошти шароити маҳалли амре (дастурамале) мебарорад, ки он бо ашхоси дахлдори мансабдори Қӯшунҳои сарҳади, мақомоти гумрук ва дигар мақомоти назорати мувофиқа кунонида шуда, низоми ин гузаргоҳи Сарҳади давлатиро муқаррар менамояд.

Низом дар он гузаргоҳҳои Сарҳади давлати, ки берун аз объектҳои нақлиётии дар қисми сеюми ҳамин модда зикршуда ҷиҳозонида шуданд, аз ҷониби Қӯшунҳои сарҳади мутобиқи талаботи қисми дуюми ҳамин модда бо мувофиқаи мақомоти гумрук ва дигар мақомоте, ки аз ин гузаргоҳҳои Сарҳади давлати убур кардани ашхос, воситаҳои нақлиёт, борҳо, молҳо ва ҳайвонотро мазорат мекунанд, муқаррар карда мешавад.

Моддаи 25. Тартиби дохил (хориҷ) шудани ашхос, воситаҳои нақлиёт, даровардани (баровардани) борҳо, молҳо ва ҳайвонот тавассути гузаргоҳҳои Сарҳади давлати

Дохил шудани ашхос, воситаҳои нақлиёт ба гузаргоҳҳои Сарҳади давлати ва хориҷ шудан аз онҳо, ҳамчунин даровардани (баровардани) борҳо, молҳо ва ҳайвонот дар ҷойҳои махсус ба ин мақсад ҷудокардашуда мувофиқи рухсатномаҳое, ки аз тарафи маъмурияти майдонҳои ҳавои, аэродромҳо, бандарҳои дарёи, дарёбандҳо, вокзалҳо ва истгоҳҳои роҳи оҳану автомобилҳо ва дигар корхонаҳои нақлиёти бо мувофиқаи Қӯшунҳои сарҳади дода мешаванд, амали мегардад.

Моддаи 26. Дар гузаргоҳҳои Сарҳади давлати қарор доштани ашхос ва воситаҳои нақлиёт

Ҷойҳо ва мӯҳлати дар гузаргоҳҳои Сарҳади давлати таваққуф кардани воситаҳои нақлиётие, ки ба хориҷа мераванд, аз ҷониби маъмурияти майдонҳои ҳавои, аэродромҳо, бандарҳои дарёи, дарёбандҳо, вокзалҳо ва истгоҳҳои роҳи оҳан ва автомобилҳо, дигар корхонаҳои нақлиёти бо мувофиқаи Қӯшунҳои сарҳади ва мақомоти гумрук муайян карда мешаванд.

Ба воситаҳои нақлиёт наздик шудани ашхос ва роҳ додани ашхос ба воситаҳои нақлиёте, ки ба хориҷа мераванд, дар вақти тафтиши сарҳади, гумруки ва дигар намудҳои назорат маҳдуд ва дар мавриди зарурат манъ карда мешавад. Ба воситаҳои нақлиёт шинондани мусофирон ҳангоми аз Ҷумҳурии Тоҷикистон рафтан ва фаровардани онҳо ҳангоми расидан ба Ҷумҳурии Тоҷикистон, ҳамчунин бор кардани (фаровардани) бағоҷ, почта ва борҳо бо иҷозати Қӯшунҳои сарҳади ва мақомоти гумруку Агентии назорати маводи нашъаовари назди Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон анҷом дода мешавад (Қонуни ҶТ аз 12.05.2001 № 22№ 24).

Ашхоси мансабдори ташкилоту корхонаҳои нақлиёти, соҳибони воситаҳои нақлиёт вазифадоранд, ки мувофиқи талаби намояндагони Қӯшунҳои сарҳади, Агентии назорати маводи нашъаовари назди Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, бо ширкати кормандони мақомоти гумрук дар сурати зарурат ҷиҳати муоина вагонҳо, автомобилхо, трюмҳо ва дигар ҷойҳои воситаҳои нақлиётро, ки сурғуч (мӯҳр) карда шудаанд ва борҳои дар онҳо кашонидашавандаро кушоянд (Қонуни ҶТ аз 12.05.2001 № 22№ 24).

Воситаҳои нақлиёти ба хориҷа раванда барои берун рафтан аз қаламрави Ҷумҳурии Тоҷикистон ё дохил шудан ба қаламриви Ҷумҳурии Тоҷикистон, ҳамчунин тағйири чои таваққуф танҳо бо иҷозати Қӯшунҳои сарҳади ва мақомоти гумрук ба ҳаракат оғоз мекунанд.

Дар гузаргоҳҳои Сарҳади давлати қарор доштани шаҳрвандони Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки барои дохил шудан ба Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳуҷҷатҳои эътиборнок надоранд, бо тартиби пешбининамудаи қисми панҷуми моддаи 15 ҳамин Қонун танзим мегардад.

Моддаи 27. Ба бандарҳо ва дарёбандҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон даромадан ва қарор доштани киштиҳои дарёии хориҷии ғайринизоми ва низоми

Киштиҳои дарёии хориҷии ғайринизоми ба бандарҳо ва дарёбандҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки барои воридшавии чунин киштиҳо кушодаанд, даромада метавонанд. Қоидаҳои даромадан ва қарор доштан дар ин бандарҳо, дарёбандхо иҷрои амалиёти боркашони ва муософиркаш, алоқаи киштиҳо бо соҳил, ба соҳил фаромадани аъзои экипаж ва мусофирон, ба кишти даромадани ашхосе, ки аъзои экипаж нестанд ва дигар қоидаҳои вобаста ба даромадани киштиҳои хориҷи ба бандару дарёбандҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон ва қарор доштан дар онҳоро ҳамин Қонун, асноди дигари қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ва қарорҳои Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон муқаррар менамоянд.

Киштиҳои дарёии хориҷии ғайринизомие, ки ба тарафи бандарҳо ва дарёбандҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳаракат мекунанд, ба мақомоти бандар ё дарёбанди таъинот вақти омадани худро хабар медиҳанд.

Киштиҳои дарёии хориҷии ғайринизомие, ки тартиби иҷозат ё огоҳкуниро барои воридшавии киштиҳои Тоҷикистон ба бандарҳои худ муайян кардаанд, ба бандарҳо ва дарёбандҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон баъди гирифтани иҷозати мақомоти салоҳиятдори Тоҷикистон мувофиқи принсипи ризоияти тарафайн дохил мешаванд.

Киштиҳои дарёии хориҷии низоми, агар тартиби дигар пешбини нашуда бошад, мувофиқи иҷозати пешакии Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ба бандарҳо ва дарёбандҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон ворид мешаванд. Тартиби ворид шудан ба бандару дарёбандҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон ва қарор доштани киштиҳои дарёии хориҷии низомиро Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон муқаррар мекунад.

Моддаи 28. Қоидаҳои иловагии низом дар гузаргоҳҳои Сарҳади давлати

Дар гузаргоҳҳои Сарҳади давлати минтақаҳо ва биноҳое, ки дар он бевосита назорати сарҳади, гумруки ва назорати дигар анҷом дода мешавад, муайян карда мешаванд. Дар ин ҷойҳо маҳдудиятҳои иловагии низом, ки дар доираи қоидаҳо ва бо тартиби пешбининамудаи моддаҳои 24, 25, 26 ва 27 ҳамин Қонун муқаррар карда мешаванд, ҷори мегарданд.

БОБИ VI. ВАКОЛАТҲОИ МАҚОМОТИ ҲОКИМИЯТИ ДАВЛАТ ДАР СОҲАИ ҲИМОЯИ САРҲАДИ ДАВЛАТИ

Моддаи 29. Ваколатҳои мақомоти олии ҳокимияти давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон

Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон (Қонуни ҶТ аз 12.05.2001 № 24);

қонунҳоро дар соҳаи ҳимояи Сарҳади давлати ҳамчун қисми таркибии амнияти давлат қабул менамояд;

аҳдномаҳои байналмилалиро оид ба тақсимоти ҳудудии Ҷумҳурии Тоҷикистон, аз ҷумла аҳдномаҳоро оид ба гузаришш хати Сарҳади давлати ба тасвиб мерасонад ва аз эътибор соқит менамояд.

Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон:

фаъолияти мувофиқашудаи тамоми шохаҳои ҳокимияти давлатиро дар соҳаи ҳимояи Сарҳади давлати таъмин менамояд;

музокирот доир менамояд ва аҳдномаҳои байналмилалиро доир ба масъалаҳои ҳимояи Сарҳади давлати ба имзо мерасонад.

Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон:

тадбирҳои оид ба таъмини ҳимояи Сарҳади давлатиро таҳия ва татбиқ менамояд;

иҷрои ҳамин Қонунро аз ҷониби вазорату идораҳо ва мақомоти маҳаллии ҳокимияти иҷроияи Ҷумҳурии Тоҷикистон ба роҳ мемонад.

Мақомоти ҳокимияти судии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар доираи ваколатҳои худ, ки қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон пешбини намудааст, дар таъмини ҳимояи Сарҳади давлати иштирок менамояд.

Моддаи 30. Ваколатҳои Кумитаи давлатии амнияти миллии Ҷумҳурии Тоҷикистон

(Қонуни ҶТ аз 26.03.2009  № 501)

Кумитаи давлатии амнияти миллии Ҷумҳурии Тоҷикистон:

- муҳофизати Сарҳади давлатиро дар хушкӣ, дарёҳо, кӯлҳо ва дигар обанборҳо, инчунин дар гузаргоҳҳои Сарҳади давлатӣ таъмин менамояд;

- Қӯшунҳои сарҳадӣ ва фаъолияти намояндагони сарҳадии Ҷумҳурии Тоҷикистонро роҳбарӣ менамояд, дар ташаккул ва амалӣ гардонидани сиёсати сарҳадии Ҷумҳурии Тоҷикистон иштирок менамояд;

- самтҳои афзалиятноки фаъолияти Қӯшунҳои сарҳадиро муайян менамояд, консепсияи муҳофизати Сарҳади давлатӣ ва барномаҳои мақсадноки комплексии такмили фаъолияти онҳо, инчунин механизми ҳуқуқӣ, ташкилӣ, иқтисодӣ ва роҳҳои дигари дар амал ҷорӣ намудани ин барномаҳоро таҳия менамояд;

- фаъолияти мақомоти давлатиро, ки дар Сарҳади давлатӣ ҳама гуна назорати риояи низоми Сарҳади давлатӣ, низоми сарҳадӣ ва низомро дар гузаргоҳҳои Сарҳади давлатӣ ба роҳ мемонанд, ҳамоҳанг месозад;

- якҷоя бо Вазорати мудофиаи Ҷумҳурии Тоҷикистон аз ҷониби Қӯшунҳои сарҳадӣ ҳамоҳангсозии фаъолияти Қувваҳои ҳарбии ҳавоӣ ва мудофиаи зиддиҳавоиро оид ба ҳимояи Сарҳади давлатӣ таъмин менамояд;

- дар таҳияи санадҳои меъёрии ҳуқуқӣ аз ҷониби мақомоти ҳокимияти давлатӣ, ки ба манфиати ҳимояи Сарҳади давлатӣ дахл доранд, иштирок менамояд;

- дар делимитатсия, демаркатсия, редемаркатсияи Сарҳади давлатӣ, таҳияи санадҳои меъёрии ҳуқуқӣ, ки низоми Сарҳади давлатиро муқаррар мекунанд, иштирок менамояд;

- дар бораи таҳдид ба амнияти Ҷумҳурии Тоҷикистон дар иртибот ба ҳимояи Сарҳади давлатӣ иттилоот ба даст оварда, пас аз таҳлил онро ба Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, Маҷлиси миллӣ ва Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон пешниҳод менамояд, ба вазорату идораҳои дахлдор маълумот ирсол медорад (Қонуни ҶТ аз 12.05.2001 № 24);;

- фаъолияти разведкавӣ, зиддиразведкавӣ ва оперативию ҷустуҷӯиро ба манфиати ҳимояи Сарҳади давлатӣ анҷом медиҳад;

- ба манфиати ҳимояи Сарҳади давлатӣ бо идораҳои сарҳадии давлатҳои аъзои Иттиҳоди Давлатҳои Мустақил ва дигар давлатҳо, ташкилотҳои байналмилалӣ ҳамкорӣ намуда, робита барқарор менамояд;

- дар ҳамкорӣ бо мақомоти гумруки Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бобати мубориза бар зидди қочоқ тадбирҳо таҳия намуда, онҳоро амалӣ месозад;

- ҳамкориро бо мақомоти намояндагии маҳаллии ҳокимияти давлатӣ, мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ ва иттиҳодияҳои ҷамъиятии Ҷумҳурии Тоҷикистон, инчунин бо хадамоти махсус ва ташкилотҳои хориҷӣ ба манфиати ҳимояи Сарҳади давлатӣ ба роҳ мемонад;

- дар таъмини амнияти чорабиниҳои оммавӣ, ки хусусияти ҷумҳуриявӣ, вилоятӣ ё байналмилалӣ доранд ва дар Сарҳади давлатӣ ё ноҳияҳои наздисарҳадии Ҷумҳурии Тоҷикистон гузаронида мешаванд, иштирок менамояд.

Ваколатҳои дигари Кумитаи давлатии амнияти миллии Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки дар Қонуни мазкур пешбинӣ нашудаанд, аз ҷониби Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон муқаррар мегарданд (Қонуни ҶТ аз 26.03.2009  № 501).

Моддаи 31. Ваколатҳои мақомоти соҳавии ҳокимияти иҷроияи Ҷумҳурии Тоҷикистон

1. Вазорати корҳои хориҷии Ҷумҳурии Тоҷикистон:

- дар асоси қарорҳои мақомоти олии ҳокимияти давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон бо роҳҳои дипломатӣ таъмин намудани ҳифзи истиқлолият, амният, тамомияти арзӣ, мустаҳкамии сарҳадҳо, манфиатҳои иқтисодӣ ва дигар манфиатҳои Ҷумҳурии Тоҷикистонро таъмин менамояд;

- доир ба бастани санадҳои ҳуқуқии байналмилалӣ оид ба муқаррар намудан ва мустаҳкамкунии Сарҳади давлатӣ, муқаррар намудани низоми Сарҳади давлатӣ гуфтушунид мегузаронад, назорати умумии иҷрои ин санадҳоро анҷом медиҳад;

- дар доираи салоҳияти худ самти сиёсати хориҷии Ҷумҳурии Тоҷикистонро дар соҳаи амалигардонии сиёсати сарҳадӣ ба амал мебарорад;

- дар доираи салоҳияти худ ҳуҷҷатҳои шаҳрвандони Ҷумҳурии Тоҷикистон, шаҳрвандони хориҷӣ ва шахсони бешаҳрвандиро барои дохил шудан ба Ҷумҳурии Тоҷикистон ва хориҷ шудан аз Ҷумҳурии Тоҷикистон ба расмият медарорад;

- дар муқаррар намудани тартиби таъмини риояи низоми Сарҳади давлатӣ иштирок мекунад, дар доираи салоҳияти худ моҷароҳои дар Сарҳади давлатӣ рӯйдодаро, ки аз ҷониби намояндагони сарҳадии Ҷумҳурии Тоҷикистон ё Вазорати мудофиаи Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳаллу фасл нашудаанд, ҳал менамояд (Қонуни ҶТ аз 26.03.2009  № 501).

2. Вазорати мудофиаи Ҷумҳурии Тоҷикистон:

ҳимояи Сарҳади давлатиро дар фазои ҳавои таъмин мекунад ва масъули иҷрои ин вазифа мебошад;

ҳимояи Мусаллаҳонаи Сарҳади давлати ва ширкати Қувваҳои Мусаллаҳи Ҷумҳурии Тоҷикистонро дар бобати ҳимояи Сарҳади давлати дар хушки, дарёҳо, кӯлҳо ва дигар обанборҳои сарҳади дар ҳолатҳо ва бо тартиби муайяннамудаи ҳамин Қонун, дигар асноди қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон таъмин менамояд;

дар доираи салоҳияти худ моҷароҳои вобаста ба вайронкунии низомии Сарҳади давлатиро ҳаллу фасл мекунад;

ба Қӯшунҳои сарҳади дар мавриди таъминот бо захира, таъминоти разведкави ва дигар таъминоти ҳимояи Сарҳади давлати дар асоси қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ва созишномаҳои байниидорави кӯмак мерасонад (Қонуни ҶТ аз 26.03.2009  № 501).

3. Вазорати корҳои дохилии Ҷумҳурии Тоҷикистон:

ба Қӯшунҳои сарҳади дар гузаронидани чорабиниҳои доир ба ҳимояи Сарҳади давлати, муборизаи зидди фаъолияти пинхонкори ба воситаи он, кофтукови шахсоне, ки низоми Сарҳади давлатиро вайрон кардаанд, муайян намудан ва тафтиши ҳолатҳои қонуншикании шаҳрвандоне, ки бо тартиби маъмури ё ҷинояти-мурофиави дастгир шудаанд, кӯмак мерасонад;

Қӯшунҳои сарҳадиро аз ҳолати тартиботи ҳуқуқи дар ноҳияҳои наздисарҳадии Ҷумҳурии Тоҷикистон, амалҳои ғайриқонунии ошкоршуда, ашхос ва гурӯҳҳои ҷинояткоре, ки нисбати Сарҳади давлати ва Қӯшунҳои сарҳади Қӯшунҳои ғайриқонуни доранд, хабардор месозад;

иштироки Қӯшунҳои дохилии Ҷумҳурии Тоҷикистонро дар ҳимояи Сарҳади давлати дар ҳолатҳо ва бо тартиби пешбининамудаи ҳамин Қонун таъмин менамояд;

бо пешниоди Қӯшунҳои сарҳади ба минтақахои алоҳидаи маҳал ё объектҳои назди Сарҳади давлати роҳ додани шаҳрвандонро ҳангоми ҷустуҷӯи вайронкунандагони Сарҳади давлати, рафъи ҳуҷуми Мусаллаҳона ё ба таври оммави ба қаламрави Ҷумҳурии Тоҷикистон гузаштани шаҳрвандони давлати ҳамҳудуд муваққатан маҳдуд ё манъ менамояд;

ҳангоми гузаронидани чорабиниҳои оммавии дорои хусусияти ҷумҳурияви, вилояти ё байналмилали дар Сарҳади давлати ва ноҳияҳои наздисарҳадии Ҷумҳурии Тоҷикистон тартиботи ҷамъиятиро таъмин менамояд;

ҳангоми дар ноҳияҳои наздисарҳади рӯй додани ҳолати фавқулодда, ҷори намудани низоми вазъи фавқулодда тартиботи ҳуқуқиро таъмин менамояд;

дар тарбияи ҳуқуқии аҳолии ноҳияҳои наздисарҳадии Ҷумҳурии Тоҷикистон, пешгири намудани қонуншиканиҳо дар Сарҳади давлати ва гузаргоҳҳои он якҷоя бо Қӯшунҳои сарҳади иштирок менамояд (Қонуни ҶТ аз 26.03.2009  № 501).

4. Мақомоти дигари ҳокимияти иҷроияи Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки дар Сарҳади давлати назорати гумруки, санитарию карантини, ветеринари, фитосанитари ва дигар намудҳои назоратро амали менамоянд;

дар бобати ҳимояи манфиатҳои иқтисоди, экологи ва дигар манфиатҳои шахсият, ҷамъият ва давлат дар Сарҳади давлати чорабиниҳо ташкил мекунанд ва мегузаронанд;

дар доираи салоҳияти худ асноди меъёрие нашр мекунанд, ки иҷрои онҳо дар қаламрави Ҷумҳурии Тоҷикистон барои ашхоси юридики ва воқеи хатмист;

аз ҷониби корхонаҳо, ташкилоту муассисаҳо, иттиҳодияҳои ҷамъияти ва шаҳрвандон риоя шудани талаботи аҳдномаҳои байналмилалии Ҷумҳурии Тоҷикистон ва қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистонро аз рӯи масъалаҳое, ки ба салоҳияташон дохил мешаванд, назорат мекунанд;

дар мавридҳои зарури дар гузаргоҳҳои Сарҳади давлати мақомоти назорати (нуқтаҳо) таъсис медиҳанд ва кори онҳоро ташкил менамоянд, мутобиқи талаботи қисми шашуми моддаи 11 ҳамин Қонун воситаҳо ва усулҳои назоратро муқаррар мекунанд;

бо ҳамдигар ҳамкории мутақобила мекунанд ва ба Қӯшунҳоои сарҳади дар ҳимояи Сарҳади давлати кӯмак мерасонанд;

бо мақомоти дахлдори давлатҳои хориҷи дар ҳимояи Сарҳади давлати ҳамкори мекунанд (Қонуни ҶТ аз 26.03.2009  № 501)

5. Агентии назорати маводи нашъаовари назди Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон:

- дар ҳамкори бо Қӯшунҳои сарҳади фаъолияти оперативи-ҷустуҷӯро бо мақсади ошкору пешгири кардан ва кушодани ҷиноятҳои бо кочоқи маводи нашъаовар вобаста бударо дар ноҳияҳои назди сарҳадии Ҷумҳурии Тоҷикистон, инчунин дар қаламрави давлатҳои ҳамсарҳад ба амал мебарорад;

- дар доираи ваколатҳои худ оиди ирсоли назоратшавандаи воситаҳои нашъаовар чора мебинад (Қонуни ҶТ аз 12.05.2001 № 24, аз 26.03.2009  № 501).

Моддаи 32. Ваколатҳои мақомоти маҳаллии ҳокимияти давлатӣ Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон, вилоятҳо, шаҳрҳо ва ноҳияҳои назди сарҳади

(Қонуни ҶТ аз 21.11.2006 № 209)аз 26.03.2009  № 501)

Мақомоти маҳаллии ҳокимияти давлатӣ Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон, вилоятҳо, шаҳрҳо ва ноҳияҳои наздисарҳади (Қонуни ҶТ аз 21.11.2006 № 209, аз 26.03.2009  № 501):

барои ҳимояи Сарҳади давлати ба Қӯшунҳо ва мақомоти қонун ваколатдор карда шароит муҳайё мекунанд, бо ин мақсадҳо дар доираи салоҳияти худ ва мутобиқи талаботи ҳамин Қонун асноди меъёри қабул менамоянд;

мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон барои эҳтиёҷоти ҳимояи Сарҳади давлати қитъаҳои замин ҷудо мекунанд, ба истифодаи замин ва дар ин қитъаҳо риоя шудани қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон оид ба ҳифзи муҳити зист назорат мекунанд;

Қӯшунҳои сарҳадиро оид ба масъалаҳои марбут ба вазъият дар ноҳияҳои наздисарҳадии Ҷумҳурии Тоҷикистон хабардор месозанд;

барои ширкати ихтиёрии шаҳрвандон дар муҳофизати Сарҳади давлати шароит муҳайё мекунанд;

дар қаламравхои худ аз тарафи тамоми мақомот, корхонаҳо, ташкилоту муассисаҳо ва ҳамчунин ашхоси мансабдор ва шаҳрвандон риоя шудани иҷрои қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистонро дар бораи Сарҳади давлати назорат мекунанд.

БОБИ VII. ҲОЛАТҲОИ ҚӯШУНҲОИ САРҲАДИ, ҚӯШУНҲОИ МУДОФИАИ ЗИДДИҲАВОИИ ҚУВВАҲОИ МУСАЛЛАҲИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН, ДИГАР ҚӯШУНҲО ВА СОХТОРҲОИ ҲАРБИИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН ДАР СОҲАИ САРҲАДИ ДАВЛАТИ

(Қонуни ҶТ аз 12.05.2001 № 24)

Моддаи 33. Ваколатҳои Қӯшунҳои сарҳади

Қӯшунҳои сарҳади Сарҳади давлатиро дар хушки, дарёҳо, кӯлҳо ва дигар обанборҳо, дар гузаргоҳҳои Сарҳади давлати муҳофизат мекунанд, ҳамчунин гузариш аз Сарҳади давлатиро таъмин менамоянд. Бо ин мақсадхо онҳо вазифадоранд:

тавассути тамоми имкониятҳои мавҷуда ба таври ғайриқонуни тағйир додани убури Сарҳади давлатиро дар маҳал роҳ надиҳанд;

ҳуҷуми Мусаллаҳонаро ба қаламрави Ҷумҳурии Тоҷикистон зада гардонида, моҷароҳои Мусаллаҳона ва дигар моҷароҳоро дар Сарҳади давлати пешгири намоянд, аз ин қасдҳои ҷинояткорона аҳоли, моликияти давлати ва дигар шаклҳои моликиятро ҳимоя намоянд;

вайронкунандагони Сарҳади давлатиро ошкор ва дастгир намоянд; аз тарафи ашхос ва воситаҳои нақлиёт берун аз гузаргоҳҳо ё бо тарзи ғайриқонуни гузаштани Сарҳади давлатиро пешгири намоянд ва ба онҳо роҳ диҳанд;

иҷрои ӯҳдадориҳоеро, ки аз аҳдномаҳои байналмилалии Ҷумҳурии Тоҷикистон оид ба масъалаҳои низоми сарҳадии Ҷумҳурии Тоҷикистон бармеоянд, таъмин намоянд;

риояи қоидаҳои низоми Сарҳади давлатиро, ки хислати иҷозати ё огоҳкуни доранд, низоми сарҳади ва низоми гузаргоҳҳои Сарҳади давлатиро назорат намоянд;

фаъолияти қӯшуни, разведкави, оперативию қӯшуни, низоми гузарондан ва ҳарбию техникиро анҷом диҳанд (Қонуни ҶТ аз 26.03.2009  № 501);

пешбарии парвандаҳоро оид ба қонуншиканиҳои маъмурие, ки қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ба ихтиёри онҳо вогузор намудааст, анҷом диҳанд, дар доираи салоҳияти худ ин парвандаҳоро барраси кунанд ва қарорҳои аз рӯи онҳо қабулшударо иҷро намоянд;

аз рӯи парвандаҳое, ки қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ба ихтиёри онҳо гузоштааст, таҳқиқ баранд;

пешгирии қонуншиканиҳоеро, ки мубориза бар зидди онҳо ба салоҳияти Қӯшунҳои сарҳади дохил мешавад, ба роҳ монанд;

дар фаъолияти намояндагони сарҳадии Ҷумҳурии Тоҷикистон ширкат намоянд;

дар мавриди зарурат ҷустуҷӯ ва амалиёти сарҳади гузаронанд;

назорати муҳоҷиратиро дар гузаргоҳҳои Сарҳади давлати амали намоянд (Қонуни ҶТ аз 3.05.2002 № 15);

Қӯшунҳои сарҳади бо мақсади татбиқи ваколатҳо дар соҳаи фаъолияти муқарраргардида ҳуқуқҳои зерин доранд (Қонуни ҶТ аз 26.03.2009  № 501):

1) дар заминҳое, ки мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон аз рӯи меъёрҳои муқарраршуда ба истифодаи бемӯҳлат (доими) дода мешаванд, иншооти зарурии инженерию техники бунёд намоянд, сохтмони хатҳои алоқа ва коммуникатсияро анҷом диҳанд, техника ва силоҳро ҷойгир ва истифода кунанд;

2) ҳангоми иҷрои вазифаҳои хизмати дар ҳар минтақаи маҳал қарор дошта бошанд ва дар он ҷой озодона рафту омад кунаанд; аз моликон ва истифодабарандагони қитъаҳои замин дар хати сарҳад ҷудо намудани ҷойро барои рафту омади нарядҳои сарҳади, таҷҳизонидан ва дар ҳолати дуруст нигоҳ доштани гузаргоҳҳои миёни панҷараҳо, гузаргоҳҳои миёни дигар монеаҳо талаб намоянд; киштиҳои дарёии ғайринизоми ва дигар воситаҳои нақлиётро мушоиат ва дар онҳо нарядҳои сарҳадиро ҷой кунанд; бо мақсади пешгири ва рафъи вайронкунии низоми Сарҳади давлати, низоми сарҳади, низоми гузаргоҳҳои Сарҳади давлати ҳуҷҷатҳои зарурии ашхос, ҳуҷҷатҳои воситаҳои нақлиётро тафтиш намоянд, воситаҳои нақлиёт ва борҳои дар онҳо бударо тафтиш (муоина) кунанд;

3) тавассути нарядҳои сарҳади ашхосеро, ки нисбати онҳо асос барои гумони вайронкунии Сарҳади давлати, низоми сарҳади, низоми гузаргоҳҳои Сарҳади давлати мавҷуд аст, нигоҳ доранд ва тафтиш намоянд, чунин ашхосро ба қароргоҳи ҷузъу том, қисмҳои Қӯшунҳои сарҳади ё ҷойҳои дигар барои муайян кардани ҳолатҳои сарҳадшикани баранд; тавассути қаиқҳои сарҳади нигоҳ доштан, муоина кардан ва дастгир намудани киштиҳои ғайринизомиеро, ки низомҳои мазкурро вайрон карданд ва бурдани онҳоро ба бандар, дарёбанд ё истгоҳи наздиктарини Ҷумҳурии Тоҷикистон ҷиҳати муайян кардани ҳолатҳои сарҳадшикани анҷом диҳанд. Ҳангоми муоина кардан ва бурдани кишти радиостансияи он набояд кор кунад. Дар хусуси ҳар як ҳолати муоина ва дастгир намудани кишти протокол тартиб дода мешавад. Асноди киштирони ва боркашонии аз капитан гирифташуда ба протокол замима мегарданд;

4) ашхосеро, ки низоми Сарҳади давлати, низоми сарҳади ё низоми гузаргоҳи Сарҳади давлатиро вайрон кардаанд, ҷиҳати тартиб додани протокол ба муддати то се соат ба таври маъмури ва дар ҳолатҳои зарури барои муқаррар кардани шахсият ва муайян кардни ҳолатҳои қонуншиканито се шабонарӯз ва дар ин хусус дар муддати бисту чор соат аз лаҳзаи дастгир кардан ба прокурор хатти хабар диҳанд ё бо иҷозати прокурор ба мӯҳлати то даҳ шабонарӯз, агар сардҳадшиканон ҳуҷҷати тасдиқкунандаи шахсият надошта бошанд, боздоранд; тафтиши инфиродии шахсияти дастгиршудагон, ҳамчунин тафтиш ва дар мавриди зарурат гирифтани ашёи ҳамроҳи онҳо буда, ашёе, ки онҳо молик мебошанд ё дар ихтиёр доранд ва ҳуҷҷати онҳоро анҷом диҳанд. Дар хусуси ҳар як ҳолати ба таври маъмури датгир кардан, тафтиши инфиродии шахси дастгиршуда, тафтиш ва гирифтани ашёи ҳамроҳи у буда протокол тартиб дода мешавад;

5) бо иҷозати прокурор шаҳрвандони хориҷи ва ашхоси бетабаиятеро, ки аз Сарҳади давлати ғайриқонуни убур кардаанд ва дар мавриди онҳо мувофиқи асосҳои пешбининамудаи қисми чоруми моддаи 15 ҳамин Қонун, қарор дар бораи ба мақомоти давлати ҳамҳудуд супоридани онҳо ё аз ҳудуди Ҷумҳурии Тоҷикистон берун кардани онҳо қабул шудааст ва ё қарор дар бораи аз ҳудуди Ҷумҳурии Тоҷикистон ба таври маъмури берун кардани онҳо қабул шудааст, то вақти барои иҷрои қарор ва ҳалнома зарур боздоранд;

6) ашхосеро, ки ба таври маъмури боздошта шудаанд, дар биноҳои махсус барои ин мақсадҳо ҷиҳозонидашудаи Қӯшунҳои сарҳади ашхосеро, ки бо тартиби ҷинояти-мурофиви дар содир намудани ҷинояти гумонбар шудаанд ва гумонбаршудагонеро, ки нисбати онҳо ба сифати чораи эҳтиёти дар ҳабс нигоҳ доштан истифода шудааст - дар ҳабсхонаҳои нигоҳдории муваққати ё дар биноҳои Қӯшунҳои сарҳади, ки махсус бо мақсади нигоҳ доштани ашхоси ба таври маъмури дастгиршуда ҷиҳозонида шудаанд, дар ҳолатҳои зарури чунин ашхосро дар ҳабсхонаҳои тафтишоти, ҳабсхонаҳои нигоҳдории муваққати ва дигар биноҳои махсус ҷиҳозонидашудаи мақомоти корҳои дохили нигоҳ доранд;

7) ашхосро ба ҷузъу томҳои Қӯшунҳои сарҳади даъват намоянд ва аз онҳо дар бораи ҳолатҳои барояшон маълумбудаи убури ғайриқонунии Сарҳади давлати ё дигар вайронкунии низоми Сарҳади давлати, низоми сарҳади ё низоми гузаргоҳҳои Сарҳади давлати баёнот гиранд. Дар ҳолатҳои зарури гирифтани баёнот доир ба ҳолатҳои чунин сарҳадшиканиҳо метавонад дар ҷойҳои дигар анҷом дода шавад. Дар сурати ба даъват ҳозир нашудан, чунин ашхосро ба таври маҷбури овардан мумкин аст;

8) дар ҳуҷҷатҳое, ки барои убури Сарҳади давлатӣ ҳуқуқ медиҳанд, қайдҳои дахлдор гузоранд ва дар ҳолати зарурӣ ин гуна ҳуҷҷатҳоро муваққатан гиранд, ҳамчунин ҳуҷҷатҳои беэътиборро мусодира намоянд. Дар сурати убури Сарҳади давлатӣ аз ҷониби шаҳрвандони Ҷумҳурии Тоҷикистон, шаҳрвандони хориҷӣ ва шахсони бешаҳрванд тавассути "Дарвозаҳои электронӣ" дар ҳуҷҷатҳои онҳо, ки барои убури Сарҳади давлатӣ ҳуқуқ медиҳанд, қайдҳои дахлдор гузошта намешаванд (Қонуни ҶТ аз 26.03.2009  № 501, аз 20.06.2024 № 2055);

9) қочоқи аз тариқи Сарҳади давлати интиқолдодашаванда ва дигар молҳо, борҳо ва воситаҳои нақлиётии ғайриқонуни интиқолдодашавандаро, ки онҳо ҳангоми иҷрои вазифаҳои ба зиммаашон гузошташудаи вобаста ба ҳифзи Сарҳади давлати дар доираи қаламрави назди сарҳади ошкор намудаанд, ба мақомоти гумрук супоранд, дар сурати мавҷуд набудани мақомоти гумрук онҳоро боздоранд, маводи нашъаоварро бошад, ба ҷузъу томҳои Агентии назорати маводи нашъаовари назди Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон супоранд (Қонуни ҶТ аз 12.05.2001 № 22);

10) ҳаракати ашхос ва воситаҳои нақлиёт, аз ҷумла киштиҳои (воситаҳои) хурдандозаи дарёиро муваққатан маҳдуд ё манъ намоянд, ҳамчунин шаҳрвандонро ба нуқтаҳои алоҳидаи маҳал роҳ надиҳанд, онҳоро вазифадор созанд, ки дар ҳамон ҷо қарор дошта бошанд ё ин нуқтаҳоро бо мақсади ҳифзи саломати ва ҳаёти одамон ҳангоми гузаронидани ҷустуҷӯю амалиёти сарҳади, амалҳои дигари кофтукови ҳамчунин ҳаракатҳо аз рӯи парвандаҳои ҷинояти ва парвандаҳо оид ба қонуншиканиҳои маъмури, тарк намоянд (Қонуни ҶТ аз 26.03.2009  № 501);

11) ҳангоми ба вуҷуд омадани хатар ба манфиатҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон дар Сарҳади давлати бо огоҳонидани мақомоти маҳаллии ҳокимияти давлатӣ ва худидоракунии маҳаллӣ, корхонаҳо, муассисаҳо, ташкилотҳои манфиатдор гузаронидани корҳои гуногунро, ба истиснои корҳои дорои аҳамияти мудофиави ва корҳои вобаста бо рафъи оқибатҳои офатҳои табии ё бемориҳои махсусан хатарноки сирояткунанда, муваққатан маҳдуд намоянд (Қонуни ҶТ аз 21.11.2006 № 209, аз 26.03.2009  № 501);

12) дар ҳар вақти шабонарӯз ба манзили истиқомати ва дигар биноҳои шаҳрвандон, ба ҳудуд ва ба биноҳои корхонаҳо, ташкилоту муассисаҳо, ба ғайр аз онҳое, ки масунияти дипломати доранд, дар оянд ва онҳоро ҳангоми таъқиби ашхосе, ки нисбати онҳо асоси кофи барои гумони вайронкунии низоми Сарҳади давлати мавҷуд аст, муоина намоянд. Агар дохил шудан ба манзили истиқомати бе ризоияти ашхоси дар онҳо муким сурат гирифта бошад, дар ин хусус дар давоми 24 соат ба прокурор хабар дода мешавад;

13) бо мақсадҳои хизмати воситаҳои алоқаро бемамониат истифода баранд ва ҳангоми зада гардонидани ҳуҷум ба қаламрви Ҷумҳурии Тоҷикистон, монеъ шудан ба убури ғайриқонунии оммавии Сарҳади давлати, гузаронидани чорабиниҳои ҷустуҷӯи, интиқоли ашхосе, ки ба қонуншикани гумонбар шудаанд - воситаҳои нақлиётиеро, ки ба корхонаҳо, ташкилоту муассисаҳо (сарфи назар аз шакли моликият), иттиҳодияҳои ҷамъияти тааллуқ доранд ва дар ҳолатҳои зарури воситаҳои нақлиётии ба шаҳрвандон тааллуқдоштаро истифода намоянд ва бо талаби соҳибони онҳо мувофиқи тартиби муқаррарнамудаи қонун хароҷот ё зиёни расонидашударо ҷуброн кунанд. Воситаҳои алоқа ва нақлиёте, ки ба намояндагиҳои дипломати, консули ва дигар намояндагии давлатҳои хориҷи, созмонҳои байналмилали тааллуқ доранд ва воситаҳои нақлиёти таъиноти махсус аз ин қоида истсино мебошанд;

14) аз мақомоти давлати, корхонаҳо ташкилоту муассисаҳо ва иттиҳодияҳои ҷамъияти маълумотеро дархост карда беподош гиранд, ки барои иҷрои вазифаҳои ба души Қӯшунҳои сарҳади гузоштаи қонун зарур аст, ба истиснои ҳолатҳое, ки қонун тартиби дигари ба даст овардани маълумотро муқаррар намудааст;

15) барои иҷрои назорати нигоҳдории низоми Сарҳади давлати, низоми сарҳади ва низоми гузаргоҳи Сарҳади давлати бақайдгирии ашхос, баҳисобгирии маълумот ва оморро пеш баранд ва ба ин мақсад низоми иттилоотиро ба тартибе, ки бо қонун мухолифат надошта бошад, истифода баранд;

16) ба мақомоти давлати, корхонаҳо, ташкилоту муассисаҳо, иттиҳодияҳои ҷамъияти пешниҳод доир ба бартараф намудани сабабҳои ва шароити ба содир намудани қонуншиканиҳо мусоидаткунанда, ки таҳқиқи ё пешбарии парвандаҳо аз рӯи онҳо ба салоҳияти Қӯшунҳои сарҳади дохиланд, пешкаш намоянд;

17) шаҳрвандонро ба таври ихтиёри дар ҳайати иттиҳодияҳои ҷамъияти ба сифати кормандони ғайриштатии Қӯшунҳои сарҳади ва дар шаклҳои дигар ба ҳалли вазифаҳои муҳофизати Сарҳади давлати дар ҳудуди қаламрави назди сарҳади ҷалб намояд, инчунин шаҳрвандонеро, ки дар муҳофизати Сарҳади давлати саҳми арзанда гузштаанд ҳавасманд созанд;

18) силоҳ, техникаи ҷанги, воситаҳои махсус, қувваи ҷисмони ва сагҳои хизматиро бо тартиб ва дар ҳолатҳои пешбининамудаи ҳамин Қонун истифода баранд;

19) дар қисми тоҷикистонии обҳои дарёҳо, кӯлҳо ва дигар обанборҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон нисбат ба киштиҳои дарёии ғайринизоми, ба ғайр аз ин:

агар байрақи кишти барароварда нашуда бошад, пешниҳод намоянд, ки масъулони он байрақро нишон диҳанд;

бозпурсии капитан (соҳиб, команда)-и киштиро доир ба мақсадҳои ворид шудани кишти ба ин обҳо анҷом диҳанд;

агар кишти байрақи худро набардорад, ба ишораҳои пурсиш ҷавоб надиҳад, ба талаб доир ба тағйири самти ҳаракат итоат накунад ё принсипҳои ва меъёрҳои ҳуқуқи байналмилалии аз тарафи умум эътирофшударо вайрон намояд, киштиро боздоранд ва онро тафтиш кунанд. Дар натиҷаи тафтиши кишти ба он метавонад иҷозат дода шавад, ки шинонкуниро (қарор доштан) дар обҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон бо риояи қоидаҳои муқарраргардида давом диҳад ё пешниҳод карда шавад, ки Ҷумҳурии Тоҷикистонро тарк намояд ё ки он метавонад мутобиқи талаботи ҳамин Қонун боздошта шавад;

ашхосеро, ки ҷиноят содир кардаанд ва бояд тибқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ба ҷавобгари кашида шаванд, аз кишти фароранд ва дастгир намоянд, ин ашхосро агар дар аҳдномаҳои байналмилалии Ҷумҳурии Тоҷикистон тартиби дигар пешбини нашуда бошад, ба мақомоти таҳқиқ ё тафтишоти пешаки супоранд;

киштиеро, ки дар обҳои қисми тоҷикистонии дарёҳо, кӯлҳо ва дигар обанборҳои наздисарҳади қоидаҳои шинокуни (қарор доштан) вайрон кардааст, пеш аз ба қаламрави кишвари худ ё давлати сеюм ворид гардидани ин кишти, пас аз додани ишораи басари ё бонги овови истодан аз масофае, ки кишти ин ишора ё бонгро дида ё шунида тавонад, таъқиб кунад ва боздоранд;

20) Хорич карда шуд (Қонуни ҶТ аз 26.03.2009  № 501).

21) Хорич карда шуд (Қонуни ҶТ аз 26.03.2009  № 501).

Ҳангоми гузаронидани ҷустуҷӯ ва амалиёти сарҳадӣ дар ҳудуди Ҷумҳурии Тоҷикистон Қӯшунҳои сарҳадӣ метавонанд аз дигар ҳуқуқҳое, ки қонунҳои амалкунандаи Ҷумҳурии Тоҷикистон муқаррар менамоянд, истифода баранд (Қонуни ҶТ аз 26.03.2009  № 501).

Дар вақти иҷрои вазифаҳои хизмати ба киштиро ва ҳавопаймоҳои (чархболҳои) Қӯшунҳои сарҳади ҳуқуқи ба таври ройгон (Қонуни ҶТ аз 26.03.2009  № 501):

истифода бурдани фазои оби ва ҳавоии Ҷумҳурии Тоҷикистон, бандарҳо, дарёбандҳо, майдонҳои ҳавои, аэродромҳо (майдончаҳои нишсат) дар қаламрави Тоҷикистон, сарфи назар аз мансубият ва таъиноти онҳо (Қонуни ҶТ аз 26.03.2009  № 501);

гирифтани маълумоти киштирони, метеорологи, гидрографи ва дигар маълумот;

таъмин намудани парвоз ва киштирони, дода мешавад.

Ҳуқуқҳои дигарро ба Қӯшунҳои сарҳади танҳо қонун дода метавонад.

Аз тарафи Қӯшунҳои сарҳади истифода шудани ҳуқуқҳои ба онҳо додашуда барои иҷрои вазифаҳое, ки қонун ба зиммаи онҳо вогузор накардааст, мумкин нест.

Қӯшунҳои сарҳади ба иҷрои дигар вазифаҳо, ба истиснои рафъи оқибатҳои офатҳои табии, садамаҳо ва фалокатҳо, ҷалб карда намешаванд.

Моддаи 34. Ваколатҳои Қувваҳои ҳарбии ҳавоӣ ва мудофиаи зиддиҳавоии Қувваҳои Мусаллаҳи Ҷумҳурии Тоҷикистон

(Қонуни ҶТ аз 26.03.2009  № 501)

Қувваҳои ҳарбии ҳавоӣ ва мудофиаи зиддиҳавоӣ бо мақсади ҳифзи Сарҳади давлатӣ дар фазои ҳавоӣ (Қонуни ҶТ аз 26.03.2009  № 501):

риояи қоидаҳои убури Сарҳади давлатиро аз ҷониби киштиҳои ҳавоӣ назорат мекунан (Қонуни ҶТ аз 26.03.2009  № 501);

пеши роҳи парвози ҳавопаймоҳоеро, ки аз Сарҳади давлати ғайриқонуни убур кардаанд ё тартиби истифодаи фазои ҳавоии Ҷумҳурии Тоҷикистонро вайрон кардаанд, мегиранд ва барои дар қаламрави Ҷумҳурии Тоҷикистон шинондани онҳо чораҳо меандешанд;

ба ҳавопаймоҳое, ки Сарҳади давлатиро дар натиҷаи ҳолатҳои форс-мажори ё амалҳои беғаразонаи экипажи онҳо ғайриқонуни гузаштаанд, кӯмак расонида, самти ҳаракати онҳоро барқарор ва онҳоро барои фаромадан ба қаламрави Ҷумҳурии Тоҷикистон ё берун рафтан аз ҳудуди фазои ҳавоии Ҷумҳурии Тоҷикистон роҳнамои мекунанд.

Қувваҳои ҳарбии ҳавоӣ ва Қӯшунҳои мудофиаи зиддиҳавоӣ Қувваҳои Мусаллаҳи Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳуқуқ доранд, ки (Қонуни ҶТ аз 12.05.2001 № 24, аз 26.03.2009  № 501):

ҳангоми ба вуҷуд омадани таҳдиди убури ғайриқонуни ё ғайриқонунии Сарҳади давлати воситаҳои дар ихтиёр доштаашонро барои шинохтани ҳавопаймоҳо истифода баранд (Қонуни ҶТ аз 26.03.2009  № 501);

дар ҳолатҳои зарури барои муайян кардани вазъият дар фазои ҳавои ва андешидани тадбирҳо оид бапешгири ё қатъи убури ғайриқонунии Сарҳади давлати аз фазои ҳавои бо тартиби муқаррарнамудаи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон қувваҳо ва воситаҳои дигари навъҳои Қувваҳои Мусаллаҳи Ҷумҳурии Тоҷикистонро истифода баранд;

ҳангоми ба вуҷуд омадани таҳдиди убури ғайриқонунии Сарҳади давлати ё убури ғайриқонунии он дар минтақаҳои алоҳидаи фазои ҳавоии Ҷумҳурии Тоҷикистон парвози ҳавопаймоҳоро пурра манъ кунанд ё маҳдуд созанд;

аъзои экипажи ҳавопаймоҳоеро, ки аз Сарҳади давлати ғайриқонуни убур кардаанд, баъди дар қаламрави Ҷумҳурии Тоҷикистон фуруд омадани онҳо ба ҷузъу томҳои Қувваҳои Мусаллаҳи Ҷумҳурии Тоҷикистон ё ҷойҳои дигар ҷиҳати муайян кардани ҳолатҳои убури ғайриқонуни ва ба мақомоти таҳқиқ ё тафтишоти пешаки супоридани онҳо, агар дар санадҳои ҳуқуқии байналмилалие, ки Тоҷикистон онҳоро эътироф кардааст, тартиби дигар пешбини нашуда бошад, даъват намоянд (Қонуни ҶТ аз 26.03.2009  № 501);

техникаи ҳарби ва силоҳро мутобиқи ҳамин Қонун ба кор баранд.

Моддаи 35. Иштироки Қувваҳои Мусаллаҳи Ҷумҳурии Тоҷикистон, Қӯшунҳои дохилии Вазорати корҳои дохилии Ҷумҳурии Тоҷикистон, ҷузъу томҳои Агентии назорати маводи нашъаовари назди Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, Қӯшунҳо ва сохторҳои дигари Ҷумҳурии Тоҷикистон дар ҳимояи Сарҳади давлати

(Қонуни ҶТ аз 12.05.2001 № 24)

Ҳимояи Сарҳади давлати дар қитъаҳои ҷудогона дар хушки, соҳилҳои дарёҳо, кӯлҳо ва дигар обанборҳои сарҳади оид ба манъ намудани убури ғайриқонунии сарҳад дар маҳалҳои ҷойгиршавии объектҳои ҳарби, гарнизонҳои Қувваҳои Мусаллаҳи Ҷумҳурии Тоҷикистон, қӯшунҳои дохилии Вазорати корҳои дохилии Ҷумҳурии Тоҷикистон, ҷузъу томҳои Агентии назорати маводи нашъаовари назди Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон дигар Қӯшунҳо ва сохторҳои ҳарбии Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки барои даромадан (убури) ашхос ва воситаҳои нақлиётии бегона пушидаанд, ба зиммаи фармондеҳии объектҳои ҳарби ва гарнизонҳои мазкур гузошта мешавад. Ин гуна қитъаҳо аз ҷониби фармондеҳони (сардорони) Қӯшунҳои сарҳади, дигар Қӯшунҳо ва сохторҳои ҳарби якҷоя муайян ва бо асноди дахлдор тасдиқ карда мешаванд (Қонуни ҶТ аз 12.05.2001 № 22).

Қувваҳои Мусаллаҳи Ҷумҳурии Тоҷикистон, Қӯшунҳои дохилии Вазорати корҳои дохилии Ҷумҳурии Тоҷикистон, ҷузъу томҳои Агентии назорати маводи нашъаовари назди Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, дигар Қӯшунҳо ва сохторҳои ҳарбии Ҷумҳурии Тоҷикистон ба Қӯшунҳои сарҳади барои иштирок дар ҷустуҷӯҳо ва амалиёти сарҳади бо тартибе, ки дар қарорҳои муштараки вазорату идораҳои дахлдори Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян карда мешавад, қувва ва восита ҷудо менамоянд (Қонуни ҶТ аз 12.05.2001 № 22).

Дигар намуди ширкати Қувваҳои Мусаллаҳи Ҷумҳурии Тоҷикистон, Қӯшунҳои дохилии Вазорати корҳои дохилии Ҷумҳурии Тоҷикистон, ҷузъу томҳои Агентии назорати маводи нашъаовари назди Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, дигар Қӯшунҳо ва сохторҳои ҳарбии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар ҳимояи Сарҳади давлати танҳо дар асоси қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ба амал бароварда мешавад (Қонуни ҶТ аз 12.05.2001 № 22).

Моддаи 36. Амали якҷоя дар ҳимояи Сарҳади давлати

Қӯшунҳои сарҳади ва Қувваҳои ҳарбии ҳавоӣ ва мудофиаи зиддиҳавоӣ Қувваҳои Мусаллаҳи Ҷумҳурии Тоҷикистон (Қонуни ҶТ аз 12.05.2001 № 24, аз 26.03.2009  № 501):

ҳангоми иҷрои вазифаҳои ба зиммаи онҳо гузошташуда дар ҳимояи Сарҳади давлати ба ҳамдигар кӯмак мерасонанд;

дар доираи ваколатҳои бо ҳамин Қонун муқарраршуда фаъолияти мақомоти давлатиро, ки барои нигоҳ доштани низоми Сарҳади давлати намудҳои гуногуни назоратро амали менамоянд, ба ин фаъолиятҳо дахолат накарда, ҳамоҳанг месозанд;

амали якҷояи қувваҳои худ ва мақомоти давлати, корхонаҳо ташкилоту муассисаҳо, (сарфи назар аз шакли моликият), иттиҳодияҳои чамъиятиеро, ки дар ҳимояи Сарҳади давлати ширкат мекунанд ё ба манфиати Сарҳади давлати фаъолият менамоянд, бевосита дар Сарҳади давлати ташкил мекунанд. Фармондеҳони Қӯшунҳои сарҳадӣ, Қувваҳои ҳарбии ҳавоӣ ва мудофиаи зиддиҳавоӣ дар доираи салоҳияти худ оид ба масъалаҳои риояи низоми Сарҳади давлатӣ, низоми сарҳадӣ ва низоми гузаргоҳҳои Сарҳади давлатӣ амрҳое мебароранд, ки иҷрои онҳо аз ҷониби тамоми мақомот, корхонаҳо, ташкилоту муассисаҳо, иттиҳодияҳои ҷамъиятӣ, шахсони мансабдор ва шаҳрвандон дар қаламрави Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳатмист (Қонуни ҶТ аз 26.03.2009  № 501);

дар ҳимояи Сарҳади давлати бо тартибе, ки санадҳои ҳуқуқии байналмилалии эътирофнамудаи Ҷумҳурии Тоҷикистон муқаррар мекунанд, бо мақомоти дахлдор ва Қӯшунҳои давлатҳои хориҷи амали якҷояро анҷом медиҳанд (Қонуни ҶТ аз 26.03.2009  № 501).

Моддаи 37. Истифодаи силоҳ ва техникаи ҳарби

Қӯшунҳои сарҳади ва Қувваҳои ҳарбии ҳавоӣ ва мудофиаи зиддихавоӣ Қувваҳои Мусаллаҳи Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳимояи Сарҳади давлатиро дар доираи қаламрави наздисарҳади анҷом дода, ҷиҳати зада гардонидани ҳуҷуми Мусаллаҳона ба қаламрави Ҷумҳурии Тоҷикистон, пешгири кардани қӯшиши рабуда, ба хориҷа бурдани ҳавопаймоҳо, киштиҳои дарёи ва дигар воситаҳои нақлиётии бемусофир, силоҳ ва техникаи ҷангиро истифода мебаранд (Қонуни ҶТ аз 12.05.2001 № 24, аз 26.03.2009  № 501).

Силоҳ ва техникаи ҷангиро ҳамчунин дар ин мавридҳо истифода бурдан мумкин аст; бар зидди ашхос, ҳавопаймоҳо, киштиҳои дарёйива воситаҳои нақлиётие, ки Сарҳади давлатиро бо вайрон кардани тартиби муқаррарнамудаи ҳамин Қонун мегузаранд (гузаштаанд), дар ҷавоби қувваи истифодабурдаи онҳо ё дар ҳолатҳое, ки пешгирии сарҳадшикани ё дастгир намудани сарҳадшиканон бо усулҳои дигар имконнадорад: барои ҳифзи шаҳрвандон аз ҳамлае, ки ба ҳаёт ва саломатии онҳо таҳдид мекунад, барои озод кардани гаравгонон; барои зада гардонидани ҳуҷум ба хизматчиёни ҳарби, ашхосе, ки оид ба муҳофизати Сарҳади давлати вазифаи хизмати ё қарзи ҷамъиятиро адо мекунанд, аъзои оилаи онҳо дар сурате, ки ба ҳаёти онҳо хатар таҳдид мекунад; барои зада гардонидани ҳамла ба ҷузъу томҳо ва объектҳои Қӯшунҳои сарҳади, Қувваҳои Мусаллаҳи Ҷумҳурии Тоҷикистон, дигар Қӯшунҳо ва сохторҳои ҳарби, ки дар ҳимояи сарҳади давлати иштирок менамоянд, аз ҷумла барои расонидани кӯмак ба киштиҳои дарёи, ҳавопаймоҳо ва чархболҳо дар вақти баргардонидани ҳуҷум ба онҳо (Қонуни ҶТ аз 26.03.2009  № 501).

Пеш аз истифодаи силоҳ ва техникаи ҷанги дар бораи истифодаи онҳо бояд огоҳии аниқ дода шавад ва тирпарронии огоҳкунанда сурат гирад.

Силоҳ ва техникаи ҷанги ҳангоми зада гардондани ҳуҷуми Мусаллаҳона, ба қаламрави Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳамлаи ногаҳони ё Мусаллаҳона бо хизматчиёни ҳарби ва дигар шаҳрвандон, ҳуҷум бо истифодаи техникаи ҷанги, ҳавопаймоҳо, киштиҳои дарёи ва дигар воситаҳом нақлиёт, муқобилияти Мусаллаҳона, бо силоҳ гурехтани ашхоси дастгиршуда, барои озод кардани гаравгонон бе огоҳи ба кор бурда мешавад.

Хизматчиёни ҳарби ҳақ доранд барои безарар сохтани ҳайвоноте, ки ба ҳаёт ва саломатии хизматчиёни ҳарби ва дигар шаҳрвандон таҳдид мекунанд, ҳамчунин барои додани бонги хатар ва ё даъват намудани ёри силоҳро истифода баранд.

Ба кор бурдани силоҳ ва техникаи ҷанги ба муқобили занон ва ноболиғон, ба истиснои ҳолатҳои ҳуҷуми Мусаллаҳона аз тарафи онҳо муқобилияти Мусаллаҳона ва ё ҳуҷуми гурӯҳе, ки ба ҳаёт таҳдид мекунад; ба муқобили ҳавопаймоҳо, киштиҳои дарёи ва дигар воситаҳои нақлиёте, ки мусофир доранд; ба муқобили ашхосе, ки Сарҳади давлатиро ғайриқонуни убур кардаанд ё қасди убури онро доранд, агар ин амал аниқ тасодуфи бошад ё бо сабаби фалокат, таҳти таъсири омил бартарафнашавандаи табии ба амал омада бошад, манъ аст.

Хизматчиёни ҳарбии навъҳои дигари Қувваҳои Мусаллаҳи Ҷумҳурии Тоҷикистон, дигар Қӯшунҳо ва сохторҳои ҳарбии Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки ба ҳимояи Сарҳади давлати ҷалб карда мешаванд, силоҳ ва техникаи ҷангиро мутобиқи талаботи ҳамин модда ба кор бурда метавонанд.

Моддаи 38. Истифодаи воситаҳои махсус ва қувваи ҷисмонӣ

(Қонуни ҶТ аз 26.03.2009  № 501)

Ҳангоми иҷрои вазифаҳои марбут ба ҳимояи Сарҳади давлати дар доираи қаламрави наздисарҳади хизматчиёни ҳарбии Қӯшунҳои сарҳадӣ воситаҳои махсу (дастбанд ё воситаҳои дигар барои дастбанди, калтаки резини, модаҳои ашковар, воситаҳои садо ва рушноидиҳандае, ки таъсири ба тарафи дигар ҷалб кардани диққатро доранд, асбобҳо барои манъи маҷбурии нақлиёт), қувваи ҷисмони, аз ҷумла усулҳои ҷангии муҳориба ва сагҳои хизматиро мутобиқи санадҳои меъёрии ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон ба кор мебаранд (Қонуни ҶТ аз 26.03.2009  № 501).

БОБИ VIII. ШИРКАТИ МАҚОМОТИ ХУДИДОРАИКУНИИ МАҲАЛЛИ, КОРХОНАҲО,ТАШКИЛОТУ МУАССИСАҲО, ИТТИҲОДИЯҲОИ ҶАМЪИЯТИ ВА ШАҲРВАНДОН ДАР ҲИМОЯИ САРҲАДИ ДАВЛАТИ

(Қонуни ҶТ аз 21.11.2006 № 209)

Моддаи 39. Ваколатҳои мақомоти худидоракунии маҳалли, корхонаҳо, муассисаҳо, ташкилотҳо, иттиҳодияҳои ҷамъиятии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар ҳимояи Сарҳади давлати

(Қонуни ҶТ аз 21.11.2006 № 209)

Мақомоти худидоракунии маҳалли, корхонаҳо, ташкилоту муассисаҳо, сарфи назар аз шакли моликият, иттиҳодияҳои ҷамъияти ва ашхоси мансабдори онҳо (Қонуни ҶТ аз 21.11.2006 № 209):

ба Қӯшунҳои сарҳади, Қувваҳои ҳарбии ҳавоӣ ва мудофиаи зиддиҳавоӣ Қувваҳои Мусаллаҳи Ҷумҳурии Тоҷикистон, мақомоти давлатие, ки намудҳои гуногуни назоратро дар Сарҳади давлати амали менамоянд, кӯмак мерасонанд, дастурҳои қонунии онҳоро иҷро менамоянд, маълумоти барои фаъолияти онҳо заруриро пешниҳод мекунанд (Қонуни ҶТ аз 26.03.2009  № 501);

барои иштироки ихтиёрии шаҳрвандон дар ҳимояи Сарҳади давлали дар доираи қаламрави наздисарҳади шароит фароҳам меоранд.

Моддаи 40. Иштироки шаҳрвандон дар ҳимояи Сарҳади давлати

Шаҳрвандон дар ҳайати иттиҳодияҳои ҷамъияти, дружинаҳои ихтиёри, ба сифати кормандони ғайриштатии Қӯшунҳои сарҳади ва дар дигар шаклҳо дар ҳимояи Сарҳади давлати дар доираи қаламрави наздисарҳади дар асоси ихтиёри иштирок менамоянд.

Тартиби ба ҳимояи Сарҳади давлати ҷалб намудани шаҳрвандонро Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян мекунад.

БОБИ IХ. ҲИФЗИ ҲУҚУҚИ ВА ИҶТИМОИИ ХИЗМАТЧИЁНИ ҲАРБИ ВА ШАҲРВАНДОНИ ДИГАРЕ, КИ ДАР ҲИМОЯИ САРҲАДИ ДАВЛАТИ ИШТИРОК МЕКУНАНД

Моддаи 41. Ҳифзи ҳуқуқии хизматчиёни ҳарбие, ки дар ҳимояи Сарҳади давлати иштирок мекунанд ва аъзои оилаи онҳо

Ба хизматчиёни ҳарбие, ки бевосита дар ҳимояи Сарҳади давлати ширкат мекунанд, статуси хизматчиёни ҳарбии иҷрокунандаи вазифаҳои махсус, ки Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон "Дар бораи вазьи ҳуқуқии хизматчиёни ҳарбӣ" муқаррар намудааст, дода мешавад. Онҳо намояндаи ҳокимият буда, таҳти ҳимояи давлат қарор доранд. Талабҳои қонунии онҳо бояд ҳатман аз ҷониби шаҳрвандон ва ашхоси мансабдор иҷро карда шаванд. Ҳеч кас, ба ғайр аз ашхосе, ки аз тарафи қонун махсус ваколатдор шудаанд, ҳақ надорад ба фаъолияти онҳо даҳолат намояд (Қонуни ҶТ аз 21.11.2006 № 209).

Монеъ шудан ба иҷрои вазифаҳои хизматии хизматчиёни ҳарби дар бобати ҳимояи Сарҳади давлати, сӯиқасд ба ҳаёт ва саломати, номус ва шараф, амволи хизматчии ҳарби ё аъзои оилаи ӯ боиси, ҷавобгарие мешавад, ки қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон пешбини намудааст.

Моддаи 42. Ҳифзи ҳуқуқии шаҳрвандоне, ки дар ҳимояи Сарҳади давлати иштирок мекунанд ва аъзои оилаи онҳо

Барои амалҳои ғайриқонуни нисбати шаҳрвандон ва аъзои оилаҳои онҳо бо сабаби расонидани кӯмак Қӯшунҳои сарҳади дар ҳимояи Сарҳади давлати боиси ҷавобгарие мешавад, ки қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон пешбини намудааст.

Моддаи 43. Ҳифзи иҷтимоии хизматчиёни ҳарби ва дигар шаҳрвандоне, ки дар ҳимояи Сарҳади давлати иштирок менамоянд

Ҳифзи иҷтимоии хизматчиёни ҳарби ва дигар шаҳрвандонеро, ки дар ҳимояи Сарҳади давлати ширкат мекунанд, қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон кафолат медиҳад.

Моддаи 44. Муқаррар намудани кафолатҳо ва ҷубронҳои иловаги ба хизматчиёни ҳарби ва дигар шаҳрвандоне, ки дар ҳимояи Сарҳади давлати иштирок менамоянд

Барои хизматчиёни ҳарби ва дигар шаҳрвандоне, ки дар ҳимояи Сарҳади давлати иштирок менамоянд, бо қонунгузории Ҷумҳурии Чикистон, қарорҳои Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон, мақомоти маҳаллии ҳокимияти давлати ва худидора дар доираи ваколатҳояшон онҳо ба ғайр аз кафолатҳо ва ҷубронҳои дар ҳамин Қонун пешбинишуда муқаррар намудани дигар кафолатҳо ва ҷубронҳо мумкин аст.

БОБИ Х. ҶАВОБГАРИ БАРОИ ҚОНУНШИКАНИ ДАР САРҲАДИ ДАВЛАТИ ВА НАЗОРАТИ ИҶРОИ ҲАМИН ҚОНУН

Моддаи 45. Ҷавобгари барои қонуншикани дар Сарҳади давлати

Ашхосе, ки дар вайронкунии низоми Сарҳади давлати, низоми сарҳади ва низоми гузаргоҳҳои Сарҳади давлати гуннаҳгоранд, ба ҷавобгарии ҷинояти ё маъмурии пешбининамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон кашида мешаванд.

Моддаи 46. Назорати иҷрои Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон "Дар бораи Сарҳади давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон"

Назорати иҷрои Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистонрр "Дар бораи Сарҳади давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон" Прокурори генералии Ҷумҳурии Тоҷикистон ва прокурорҳои тобеи ӯ, дар доираи ваколатҳои худ анҷом медиҳанд.

БОБИ ХI. ТАЪМИНОТИ МОЛИЯВИ ВА МОДДИЮ ТЕХНИКИИ ХИМОЯИ САРХАДИ ДАВЛАТИ

(Қонуни ҶТ аз 21.11.2006 № 209)

Моддаи 47. Таъминоти молиявии ҳимояи Сарҳади давлати

Таъминоти молиявии ҳимояи Сарҳади давлати аз ҳисоби маблағҳои буҷети давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон сурат мегирад (Қонун аз 12.12.97с. № 498)

Моддаи 48. Таъминоти моддию техникии ҳимояи Сарҳади давлати

Таъминоти моддию техникии ҳимояи Сарҳади давлати аз фондҳои давлатии замин, моддию техники ва фондҳои дигари Ҷумҳурии Тоҷикистон сурат мегирад.

Меъёрҳо ва тартиби таъминоти ҳимояи Сарҳади давлатиро Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон муқаррар менамояд.

Президенти

Ҷумҳурии Тоҷикистон Э. РАҲМОНОВ

ш.Душанбе 

 1 августи соли 1997 № 481

ЗАКОН РЕСПУБЛИКИ ТАДЖИКИСТАН

О Государственной границе Республики Таджикистан

(в редакции законов РТ от 12.12.1997г.N 498,от 12.05.2001г.№22,от 12.05.2001г.№24,от 03.05.2002г.N 15, от 25.07.2005г.N101, от 21.11.2006г.№209, от 6.10.2008г.№420, от 26.03.2009г.№501)

 

В соответствии с Конституцией Республики Таджикистан территория Республики Таджикистан является неделимой и неприкосновенной.

Настоящий Закон определяет и закрепляет правовые основы установления, прохождения и защиты Государственной границы Республики Таджикистан, а также полномочия государственных органов, органов местного самоуправления, Вооруженных Сил Республики Таджикистан, других войск и воинских формирований в сфере защиты Государственной границы(в редакции Закона РТ от 21.11.2006г.№209, от 26.03.2009г..№501).

РАЗДЕЛ 1 ОБЩИЕ ПОЛОЖЕНИЯ

Статья 1. Государственная граница Республики Таджикистан

Государственная граница Республики Таджикистан (далее - Государственная граница) есть линия и проходящая по этой линии вертикальная поверхность, определяющие пределы государственной территории (суши, вод, недр и воздушного пространства) Республики Таджикистан, то есть пространственный предел действия государственного суверенитета Республики Таджикистан.

Государственная граница Республики Таджикистан определяется нормативными правовыми актами Республики Таджикистан и международными правовыми актами признанными Таджикистаном (в редакции Закона РТ от 12.05.2001г.№24, от 26.03.2009г..№501).

Статья 2. Пограничная политика Республики Таджикистан

Пограничная политика является частью государственной внутренней и внешней политики Республики Таджикистан, определяемой Президентом (в редакции Закона РТ от 26.03.2009г.№501).

Пограничная политика формируется исходя из международных принципов уважения суверенитета, территориальной целостности и неприкосновенности государственных границ и основывается на том, что Республика Таджикистан:

рассматривает Государственную границу как линию, определяющую юридически закрепленный пространственный предел территорий (суши, вод, недр, воздушного пространства), на которой Республика Таджикистан обладает всей полнотой суверенных прав;

подтверждает на основе провозглашенной правопреемственности в отношении бывшего СССР прохождение своей Государственной границы, установленной действующими на день вступления в силу настоящего Закона международными актами, включая акты об административно-территориальном разграничении Республики Таджикистан и других государств - бывших республик Союза ССР(в редакции Закона РТ от 21.11.2006г.№209);

осуществляет при установлении и изменении прохождения Государственной границы, установлении и поддержании правоотношений Республики Таджикистан с сопредельными государствами на границе, регулировании правоотношений в приграничных районах Таджикистана и на путях международных сообщений на территории Таджикистана меры, соответствующие целям обеспечения безопасности Республики Таджикистан и международной безопасности, интересам взаимовыгодного и всестороннего сотрудничества с сопредельными государствами, принципам мирного ненасильственного разрешения пограничных вопросов;

в случаях, предусмотренных международными правовыми актами, признанными Таджикистаном координирует установление режима Государственной границы и деятельность по ее защите и охране с государствами - участниками Содружества Независимых Государств(в редакции Закона РТ от 26.03.2009г.№501).

Статья 3. Защита и охрана Государственной границы

Защита Государственной границы как часть системы обеспечения безопасности Республики Таджикистан и реализации государственной пограничной политики Республики Таджикистан заключается в согласованной деятельности органов государственной власти и местного самоуправления, осуществляемой ими в пределах своих полномочий путем принятия политических, организационно-правовых, дипломатических, экономических, оборонных, пограничных, разведывательных, контрразведывательных, оперативно-розыскных, таможенных, природоохранных, санитарно-эпидемиологических, экологических и иных мер. В этой деятельности в установленном порядке участвуют предприятия, учреждения, организации, общественные объединения и граждане(в редакции Закона РТ от 21.11.2006г.№209).

Меры по защите Государственной границы принимаются в соответствии со статусом Государственной границы, определяемым международными правовыми актами, признанные Республикой Таджикистан и законодательством Республики Таджикистан(в редакции Закона РТ от 21.11.2006г.№209).

Республика Таджикистан сотрудничает с иностранными государствами в сфере защиты Государственной границы на основе общепризнанных принципов и норм международного права и международных правовых актов,признанных Республикой Таджикистан(в редакции Закона РТ от 21.11.2006г.№209).

Защита Государственной границы обеспечивает жизненно важные интересы личности, общества и государства на Государственной границе в пределах приграничной территории (пограничной зоны, таджикской части пограничных рек, озер и иных водоемов, пунктов пропуска через Государственную границу, а также территорий административных районов и городов, прилегающих к Государственной границе, пограничной зоне, берегам пограничных рек, озер и иных водоемов) и осуществляется всеми органами исполнительной власти в соответствии с их полномочиями, установленными законодательством Республики Таджикистан(в редакции Закона РТ от 26.03.2009г.№501).

Охрана Государственной границы является составной частью защиты Государственной границы и осуществляется в пределах приграничной территории на суше, реках, озерах и иных водоемах пограничными войсками, а в воздушном пространстве - Военно-воздушными силами и противовоздушной обороны Воруженных сил Республики Таджикистан(в редакции Закона РТ от 12.05.2001г.№24, от 26.03.2009г.№501).

Охрана Государственной границы осуществляется в целях недопущения противоправного изменения прохождения Государственной границы, обеспечения соблюдения физическими и юридическими лицами режима Государственной границы, пограничного режима м режима в пунктах пропуска через Государственную границу. Меры по охране Государственной границы рассматриваются в настоящем Законе как пограничные меры.

Пограничные меры входят в систему мер безопасности, осуществляемых в рамках единой государственной политики обеспечения безопасности и соответствующих угрозе жизненно важным интересам личности, общества и государства.

Статья 4. Законодательство о Государственной границе Республики Таджикистан

Законодательство о Государственной границе Республики Таджикистан основывается на Конституции Республики Таджикистан и состоит из настоящего Закона, других нормативных правовых актов Республики Таджикистан, международных правовых актов, признанных Республикой Таджикистан(в редакции Закона РТ от 21.11.2006г.№209).

РАЗДЕЛ 2 УСТАНОВЛЕНИЕ И ИЗМЕНЕНИЕ ПРОХОЖДЕНИЯ ГОСУДАРСТВЕННОЙ ГРАНИЦЫ И ЕЁ ОБОЗНАЧЕНИЕ

Статья 5. Установление и изменение прохождения Государственной границы

Прохождение Государственной границы устанавливается международными правовыми актами, признанными Таджикистаном(в редакции Закона РТ от 26.03.2009г.№501).

Документы об изменениях, уточнениях прохождения Государственной границы на местности, произведенных в порядке проверки Государственной границы на основании международных правовых актов, признанных Республикой Таджикистан, вводятся в действие в соответствии с законодательством Республики Таджикистан(в редакции Закона РТ от 21.11.2006г.№209).

Прохождение Государственной границы, если иное не предусмотрено международными правовыми актами, признанными Республикой Таджикистан, устанавливается:

а) на суше - по характерным точкам, линиям рельефа или ясно видимым постоянным ориентиром;

б) на судоходных реках - по середине главного фарватера или тальвегу реки; на несудоходных реках, ручьях - по их середине или по середине главного рукава реки; на озерах и иных водоемах - по равноотстоящей, срединной, прямой или другой линии, соединяющей выходы Государственной границы к берегам озера или иного водоема.

Государственная граница, проходящая по реке, ручью, озеру или иному водоему, не перемещается как при изменении очертания их берегов или уровня воды, так и при отклонении русла реки, ручья в ту или иную сторону;

в) на водохранилищах гидроузлов и иных искусственных водоемах - в соответствии с линией Государственной границы, проходившей на местности до ее затопления;

г) на мостах, плотинах и других сооружениях, проходящих через реки, ручьи, озера и иные водоемы - по середине этих сооружений или по их технологической оси независимо от прохождения Государственной границы на воде.

исключена (в редакции Закона РТ от 26.03.2009г.№501)

Статья 6. Обозначение Государственной границы

Государственная граница на местности обозначается ясно видимыми пограничными знаками.

Форма, размеры, описание и порядок установки пограничных знаков определяются международными правовыми актами, признанными Республикой Таджикистан, решениями Правительства Республики Таджикистан.

РАЗДЕЛ 3 РЕЖИМ ГОСУДАРСТВЕННОЙ ГРАНИЦЫ

Статья 7. Содержание и установление режима Государственной границы

Режим Государственной границы в соответствии с настоящим Законом, другими нормативными правовыми актами Республики Таджикистан, международными правовыми актами, признанными Таджикистаном и включает правила(в редакции Закона РТ от 12.05.2001г.№24, от 26.03.2009г.№501):

содержания Государственной границы;

пересечения Государственной границы лицами и транспортными средствами;

перемещения через Государственную границу грузов, товаров и животных;

пропуска через Государственную границу лиц, транспортных средств, грузов, товаров и животных;

ведения на Государственной границе либо вблизи нее на территории Республики Таджикистан хозяйственной, промысловой и иной деятельности;

разрешения с иностранными государствами инцидентов, связанных с нарушением указанных правил.

С учетом взаимных интересов Республики Таджикистан и сопредельных государств отдельные правила режима Государственной границы могут не устанавливаться, характер устанавливаемых правил может быть упрощенным.

Статья 8. Содержание Государственной границы

Правилами содержания Государственной границы регулируется порядок установки, сохранения и поддержания в исправном состоянии пограничных знаков и их контрольных осмотров; оборудования и содержания пограничных просек, проведения совместных с сопредельными государствами проверок прохождения линии Государственной границы на местности.

Документы совместных проверок прохождения Государственной границы, не содержащие ее изменений, утверждаются Правительством Республики Таджикистан.

В интересах надлежащего содержания Государственной границы Пограничными войсками Государственного комитета по национальной безопасности Республики Таджикистан (далее Пограничные войска) в порядке, установленном законодательством Республики Таджикистан, отводится в бессрочное (постоянное) пользование земельная полоса, проходящая непосредственно вдоль Государственной границы на суше или вдоль берегов таджикской части вод пограничных рек, озер или иных водоемов, в соответствии с установленными нормами(в редакции Закона РТ от 26.03.2009г.№501).

Статья 9. Пересечение Государственной границы лицами и транспортными средствами

Пересечение Государственной границы на суше лицами и транспортными средствами осуществляется на путях международного железнодорожного, автомобильного сообщения либо в иных местах, определяемых международными договорами Республики Таджикистан или решениями Правительства Республики Таджикистан. Этими актами может определяться время пересечения Государственной границы, устанавливается порядок следования от Государственной границы до пунктов пропуска через Государственную границу и в обратном направлении, при этом не допускается высадка людей, выгрузка товаров, грузов, животных и прием их на транспортные средства.

Под пунктом пропуска через Государственную границу понимается территория в пределах железнодорожного, автомобильного вокзала, станции, а также речного порта, аэропорта, аэродрома, открытого для международных сообщений (международных полетов), а также иное, специально оборудованное место, где осуществляется пограничный, таможенный, а при необходимости и другие виды контроля и пропуск через Государственную границу лиц, транспортных средств, грузов, товаров и животных.

Пограничным войскам предоставляется право пользования, по согласованию с властями сопредельных с Республикой Таджикистан государств, иным порядком пересечения Государственной границы военнослужащими этих войск и другими лицами при исполнении ими обязанностей по охране Государственной границы.

Не военные и военные речные суда пересекают Государственную границу на реках, озерах и иных водоемах в соответствии с настоящим Законом, международными правовыми актами, признанными Республикой Таджикистан(в редакции Закона РТ от 21.11.2006г.№209).

Судоходство на пограничных реках, озерах и водоемах с пересечением Государственной границы без захода в порты (на рейды) Республики Таджикистан и сопредельных государств регулируется договорами Республики Таджикистан с сопредельными государствами.

Невоенным судам при следовании от Государственной границы до пунктов пропуска через Государственную границу и обратно, иностранным военным судам при мирном плавании в таджикской части пограничных рек, озер и водоемов без захода в порты (рейды) Республики Таджикистан запрещается (кроме случаев, предусмотренных настоящим Законом)(в редакции Закона РТ от 12.05.2001г.№24, от 26.03.2009г.№501):

а) заход в порты (на рейды) Республики Таджикистан, не открытые Правительством Республики Таджикистан для международных сообщений, иностранных судов;

б) выход из портов (с рейдов), не открытых Правительством Республики Таджикистан для международных сообщений;

в) заход в запретные для плавания районы, о которых сообщено для всеобщего сведения;

г) остановка, высадка (посадка) людей, выгрузка (погрузка) грузов, товаров и животных в не установленных для этого местах или в установленных местах, но без соответствующего на то разрешения, спуск на воду плавучих средств, подъем в воздух летательных аппаратов и прием их на борт, ведение промысловой, исследовательской и иной деятельности;

д) другие действия, запрещенные законодательством Республики Таджикистан, международными правовыми актами, признанными Республикой Таджикистан(в редакции Закона РТ от 21.11.2006г.№209).

Иностранные невоенные и военные суда во время плавания и пребывания в таджикской части пограничных рек, озер и иных водоемов обязаны соблюдать правила радиосвязи, навигационные, портовые, таможенные, санитарно-карантинные и иные правила, установленные законодательством и международными правовыми актами, признанными Республикой Таджикистан и решениями Правительства Республики Таджикистан(в редакции Закона РТ от 12.05.2001г.№24)(в редакции Закона РТ от 21.11.2006г.№209).

Воздушные суда пересекают Государственную границу по специально выделенным воздушным коридорам пролета с соблюдением правил, устанавливаемых Правительством Республики Таджикистан и публикуемых в документах аэронавигационной информации. Пересечение Государственной границы вне выделенных воздушных коридоров, кроме случаев, указанных в части одиннадцатой настоящей статьи, допускается только по разрешению Правительства Республики Таджикистан.

Воздушным судам при следовании от Государственной границы до пунктов пропуска через Государственную границу и обратно, а также при транзитном пролете через воздушное пространство Республики Таджикистан запрещается (кроме случаев, предусмотренных настоящим Законом):

а) посадка в аэропортах, на аэродромах Республики Таджикистан, не открытых Правительством Республики Таджикистан для международных полетов;

б) вылет из аэропортов, с аэродромов, не открытых Правительством Республики Таджикистан для международных полетов. В отдельных случаях при выполнении специальных международных полетов вылет воздушных судов из Республики Таджикистан, а также их посадка после взлета в Республику Таджикистан могут производиться в аэропортах, на аэродромах, не открытых для международных полетов, только с разрешения Государственного унитарного авиационного предприятия "Таджик Эйр" Республики Таджикистан и Министерства обороны Республики Таджикистан, согласованным с Государственным комитетом по национальной безопасности Республики Таджикистан(в редакции Закона РТ от 26.03.2009г.№501).

в) залет в запретные для полетов районы, о которых сообщено для всеобщего сведения;

г) другие действия, запрещенные законодательством Республики Таджикистан, международными договорами Республики Таджикистан.

В интересах обеспечения безопасности Республики Таджикистан, а также по просьбе иностранных государств решением Правительства Республики Таджикистан пересечение Государственной границы на отдельных ее участках может быть временно ограничено или прекращено с уведомлением властей заинтересованных государств.

При возникновении чрезвычайных ситуаций, вызванных крупными авариями, катастрофами или стихийными бедствиями, аварийно-спасательные, аварийно-восстановительные формирования (силы) пересекают Государственную границу для локализации таких ситуаций в порядке, определяемом международными правовыми актами, признанными Республикой Таджикистан, решениями Правительства Республики Таджикистан( в редакции Закона РТ от 21.11.2006г.№209 ).

Не является нарушением правил пересечения Государственной границы вынужденное пересечение Государственной границы лицами, транспортными средствами на суше, заход иностранных как невоенных, так и военных речных судов на таджикскую часть вод пограничных рек, озер и иных водоемов, вынужденный взлет в воздушное пространство Республики Таджикистан воздушных судов, осуществляемых в силу чрезвычайных обстоятельств: несчастного случая, аварии, стихийного бедствия, угрожающих безопасности судна, буксировки поврежденных судов, доставки спасенных людей, оказания срочной медицинской помощи членам экипажа и пассажирам, а также по другим вынужденным причинам.

Капитан судна, командир военного речного судна, командир воздушного судна в случае вынужденного пересечения Государственной границы или вынужденного несоблюдения определенного настоящим Законом порядка пребывания в водах, воздушном пространстве Республики Таджикистан обязан немедленно сообщить об этом администрации ближайшего таджикского речного порта, аэропорта, аэродрома и в дальнейшем действовать согласно их указаниям или указаниям капитана речного, воздушного судна Республики Таджикистан, прибывшего для оказания помощи или выяснения обстоятельств случившегося.

Статья 10. Перемещение через Государственную границу грузов, товаров и животных

Перемещение через Государственную границу грузов, товаров и животных производится в местах и в порядке, установленных международными правовыми актами, признанными Республикой Таджикистан, законодательством Республики Таджикистан, решениями Правительства Республики Таджикистан(в редакции Закона РТ от 21.11.2006г.№209).

Статья 11. Пропуск лиц, транспортных средств, грузов, товаров и животных через Государственную границу

Пропуск через Государственную границу лиц, транспортных средств, грузов, товаров и животных производится в установленных пунктах пропуска через Государственную границу и заключается в признании законности пересечения Государственной границы лицами и транспортными средствами, прибывшими на территорию Республики Таджикистан, перемещения через Государственную границу грузов, товаров, животных на территорию Республики Таджикистан либо в разрешении на пересечение Государственной границы лицами, транспортными средствами, убывающими за пределы Республики Таджикистан, перемещение через Государственную границу грузов, товаров, животных за пределы Республики Таджикистан.

Основанием для пропуска через Государственную границу лиц, транспортных средств, грузов, товаров и животных является наличие действительных документов на право въезда лиц в Республику Таджикистан или выезда из Республики Таджикистан, документов на транспортные средства, грузы, товары и животных.

Не подлежат пропуску через Государственную границу иностранные граждане и лица без гражданства, которым в соответствии с законодательством Республики Таджикистан не разрешен въезд в Республику Таджикистан, а также лица, в отношении которых в установленном законодательством Республики Таджикистан порядке принято решение о запрещении выезда из Республики Таджикистан.

Международными правовыми актами, признанными Таджикистаном может быть установлен упрощенный порядок пропуска через Государственную границу граждан Республики Таджикистан и сопредельного государства в части определения документов на право выезда из Республики Таджикистан и въезда в Республику Таджикистан. Пункты упрощенного пропуска определяются в соответствии с международными правовыми актами, признанными Таджикистаном, решениями Правительства Республики Таджикистан по представлениям заинтересованных министерств и ведомств Республики Таджикистан. Контроль и пропуск через Государственную границу Республики Таджикистан грузов, валюты, ценностей и иного имущества, принадлежащего лицам, следующим в упрощенном порядке, вне мест расположения таможенных органов производится представителями Пограничных войск(в редакции Закона РТ от 26.03.2009г.№501).

Пропуск лиц, транспортных средств, грузов, товаров и животных через Государственную границу включает осуществление пограничного контроля (проверку документов на право въезда в Республику Таджикистан или выезда из Республики Таджикистан, досмотр транспортных средств с целью обнаружения нарушителей правил пересечения Государственной границы), а при необходимости также таможенного, санитарно-карантинного, ветеринарного, фитосанитарного и других видов контроля, устанавливаемых Правительством Республики Таджикистан(в редакции Закона РТ от 26.03.2009г.№501).

Содержание, средства и методы контроля, порядок их применения устанавливаются на основании настоящего Закона нормативными актами соответствующих органов исполнительной власти Республики Таджикистан, согласованными с Министерством юстиции Республики Таджикистан, таможенными органами, а в части обеспечения безопасности жизни и здоровья человека, животных и растений - кроме того, с Министерством здравоохранения Республики Таджикистан и другими заинтересованными органами исполнительной власти Республики Таджикистан(в редакции Закона РТ от 26.03.2009г.№501).

Пропуск через Государственную границу таджикских воздушных судов, выполняющих специальные международные рейсы из аэропортов, с аэродромов, не открытых для международных полетов, а также иностранных и таджикских воздушных судов, осуществляющих вынужденные посадки в неустановленных местах, производят соответствующие подразделения органов безопасности совместно с администрацией аэропортов, аэродромов или командованием авиационных частей Вооруженных Сил Республики Таджикистан с последующим уведомлением Пограничных войск и других заинтересованных органов Республики Таджикистан.

Статья 12. Исключена

(в редакции Закона РТ от 21.11.2006г.№209)

Статья 13. Открытие пунктов пропуска через Государственную границу

Пункты пропуска через Государственную границу устанавливаются международными правовыми актами, признанными Таджикистаном Правительством Республики Таджикистан по представлениям министерств и ведомств Республики Таджикистан, согласованным с Пограничными войсками, с учетом интересов сопредельных государств(в редакции Закона РТ от 26.03.2009г.№501).

Открытие пунктов пропуска через Государственную границу осуществляется после строительства, оборудования и принятия в эксплуатацию заинтересованным министерством, ведомством ’Республики Таджикистан соответствующих зданий, помещений, сооружений по проектам, согласованным с Пограничными войсками, а также с таможенными и другими органами, участвующими в контроле в пункте пропуска через Государственную границу. При разработке указанных проектов должны предусматриваться помещения и сооружения, необходимые для организации пограничного и иных видов контроля. Строительство и оборудование указанных объектов производится за счет средств Государственного бюджета Республики Таджикистан и средств заинтересованных министерств и ведомств Республики Таджикистан.

Предприятия, учреждения, организации, независимо от форм собственности, в пунктах пропуска через Государственную границу по мере необходимости безвозмездно предоставляют служебные помещения, сооружения, оборудование, которые необходимы для обеспечения деятельности органов пограничного и иных видов контроля, органов внутренних дел подразделений Агентства по контролю за наркотиками при Президенте Республики Таджикистан, участвующих в осуществлении контроля за соблюдением режима в пунктах пропуска через Государственную границу(в редакции Закона РТ от 12.05.2001г.№22, от 26.03.2009г.№501).

Статья 14. Ведение хозяйственной, промысловой и иной деятельности на Государственной границе

Хозяйственная, промысловая и иная деятельность, связанная с пересечением Государственной границы и иным образом затрагивающая интересы Республики Таджикистан или иностранных государств, осуществляемая таджикскими и иностранными юридическими и физическими лицами, в том числе совместно, непосредственно на Государственной границе либо вблизи нее на территории Республики Таджикистан, не должна:

наносить вред здоровью населения, экологической и иной безопасности Республики Таджикистан, сопредельных с ней и других иностранных государств или содержать угрозу нанесения такого ущерба;

создавать помехи содержанию Государственной границы.

Указанная в части первой настоящей статьи деятельность осуществляется в соответствии с международными договорами Республики Таджикистан или иными договоренностями с иностранными государствами, с соблюдением правил пересечения Государственной границы и с уведомлением Пограничных войск о местах, времени пересечения Государственной границы и производства работ, количестве участников, используемых промысловых и иных судов, транспортных и других средств, механизмов.

Статья 14(1). Временное прекращение сообщения через Государственную границу в случае угрозы распространения инфекционных заболеваний

В случае угрозы распространения особо опасных инфекционных заболеваний на территории Республики Таджикистан или иностранного государства пропуск лиц, транспортных средств, грузов, товаров и животных через Государственную границу на определенных участках по решению Правительства Республики Таджикистан может быть временно ограничен либо прекращен или установлен карантин для людей, животных, грузов, семян, посадочного материала, иной растительной и животной продукции, пересекающих или перемещаемых через Государственную границу(в редакции Закона РТ от 26.03.2009г.№501).

Статья 15. Разрешение инцидентов, связанных с нарушением режима Государственной границы

Порядок разрешения инцидентов, связанных с нарушением режима Государственной границы, отнесения их к компетенции пограничных представителей Республики Таджикистан, Министерства обороны Республики Таджикистан или Министерстве иностранных дел Республики Таджикистан определяется международными правовыми актами, признанными Таджикистаном, решениями Правительства Республики Таджикистан(в редакции Закона РТ от 26.03.2009г.№501).

Лица, воздушные, речные военные и невоенные суда, другие транспортные средства, пересекшие Государственную границу в нарушение правил, установленных настоящим Законом, признаются нарушителями Государственной границы.

Иностранные граждане и лица без гражданства, не имеющие статуса лиц, проживающих или пребывающих на территории Республики Таджикистан, пересекшие Государственную границу с территории иностранного государства, при наличии в их действиях признаков преступления или административного правонарушения, привлекаются к ответственности, предусмотренной действующим законодательством Республики Таджикистан.

В случаях, когда в отношении указанных в части третьей настоящей статьи нарушителей Государственной границы отсутствуют основания для возбуждения уголовных дел или производства по делам об административных правонарушений и они не пользуются правом получения политического убежища в соответствии с Конституцией Республики Таджикистан, Пограничные войска в официальном порядке передают их властям государства, с территории которого они пересекли Государственную границу. Если передача нарушителей властям иностранного государства не предусмотрена международными правовыми актами, признанными Таджикистаном, Пограничные войска выдворяют их за пределы Республики Таджикистан в определяемых Пограничными войсками местах. О выдворении иностранных граждан и лиц без гражданства за пределы Республики Таджикистан из пунктов пропуска через Государственную границу уведомляются власти государства, на (или через) территорию которого они выдворяются, если это не предусмотрено международными правовыми актами, признанными Таджикистаном. В таком же порядке выдворяются за пределы Республики Таджикистан нарушители Государственной границы, привлеченные к административной ответственности, в отношении которых приняты решения об их выдворении (в редакции Закона РТ от 26.03.2009г.№501).

Прибывшие в пункты пропуска через Государственную границу граждане Республики Таджикистан, утратившие в период пребывания за границей документы на право въезда в Республику Таджикистан, оставляются в пунктах пропуска через Государственную границу на время, необходимое компетентным органам для установления их личности, но не более 30 суток. Порядок и условия их пребывания в пунктах пропуска через Государственную границу определяются Правительством Республики Таджикистан.

Статья 16. Пограничные представители Республики Таджикистан

Для разрешения вопросов соблюдения режима Государственной границы, урегулирования пограничных инцидентов на определенные участки Государственной границы Правительством Республики Таджикистан в соответствии с международными договорами Республики Таджикистан назначаются пограничные представители Республики Таджикистан (пограничные комиссары, пограничные уполномоченные и их заместители).

Пограничные представители в своей деятельности руководствуются Конституцией Республики Таджикистан настоящим Законом, другими законами Республики Таджикистан, международными договорами Республики Таджикистан, Положением о пограничных представителях Республики Таджикистан, утверждаемым Правительством Республики Таджикистан(в редакции Закона РТ от 21.11.2006г.№209).

Пограничные представители Республики Таджикистан для исполнения служебных обязанностей могут пересекать Государственную границу в порядке, предусмотренном нормативными правовыми актами Республики Таджикистан и международными правовыми актами, признанными Таджикистаном по вопросам режима Государственной границы(в редакции Закона РТ от 26.03.2009г.№501).

Урегулирование пограничных инцидентов, связанных с действиями таджикских или иностранных военных воздушных и военных речных судов, других военных объектов или военнослужащих (за исключением объектов или военнослужащих Пограничных войск, когда не затрагиваются интересы предотвращения опасной военной деятельности) осуществляется представителями Министерства обороны Республики Таджикистан, - с участием пограничных представителей Республики Таджикистан(в редакции Закона РТ от 26.03.2009г.№501).

Вопросы, инциденты, не урегулированные пограничными представителями Республики Таджикистан или представителями Министерства обороны Республики Таджикистан, разрешаются по дипломатическим каналам.

РАЗДЕЛ 4 ПОГРАНИЧНЫЙ РЕЖИМ

Статья 17. Пограничная зона и пограничная полоса

В целях обеспечения на Государственной границе необходимых условий по ее защите решением Правительства Республики Таджикистан устанавливается пограничная зона и пограничная полоса.

Пограничная зона устанавливается, как правило, в пределах территории города, района, поселка, села, прилегающей к Государственной границе на расстоянии до 25 километров от линии Государственной границы. В состав пограничной зоны, там, где она устанавливается, включаются также внутренние воды Республики Таджикистан, таджикская часть вод пограничных рек, озер и иных водоемов и расположенные в этих водах острова(в редакции Закона РТ от 5.07.2005г.N101 от 26.03.2009г.№501).

Пограничная полоса является составной частью пограничной зоны и устанавливается непосредственно вдоль Государственной границы на ее сухопутных участках или вдоль берегов пограничных рек, озер и иных водоемов на полосе шириной до двух километров.

Статья 18. Содержание и установление пограничного режима

Пограничной режим включает правила:

въезда (прохода), временного пребывания, передвижения лиц и транспортных средств в пограничной зоне;

ведения хозяйственной, промысловой и иной деятельности, проведения массовых общественно-политических, культурных и других мероприятий в пограничной зоне;

учета,содержания и использования маломерных судов(в редакции Закона РТ от 26.03.2009г.№501)

ведения промысловой, исследовательской, изыскательской и иной деятельности в таджикской части вод пограничных рек, озер и иных водоемов.

Установление иных правил пограничного режима не допускается, Всякое ограничение граждан в их правах и свободах допустимо только на основании и в порядке, предусмотренных законами Республики Таджикистан.

На въездах в пограничную зону и пограничную полосу устанавливаются пограничные знаки.

Исходя из характера отношений Республики Таджикистан с сопредельным государством на отдельных участках Государственной границы пограничная полоса может не устанавливаться.

Пределы пограничной зоны и пограничной полосы определяются, предупреждающие знаки устанавливаются по согласованию с местными органами исполнительной власти Пограничными войсками.

Конкретное содержание, пространственные и временные пределы действия, предусмотренных настоящим Законом, правил пограничного режима, круг лиц, в отношении которых те или иные из указанных правил не действуют, устанавливаются Правительством Республики Таджикистан и подлежат опубликованию(в редакции Закона РТ от 26.03.2009г.№501).

Статья 19. Въезд (проход) в пограничную зону и пограничную полосу

Въезд в пограничную зону иностранным гражданам и лицам без гражданства без разрешения Министерства иностранных дел и органов внутренних дел запрещается, если нормативными правовыми актами Республики Таджикистан не предусмотрен иной порядок(в редакции Закона РТ от 25.07.2005г.N101)

Въезд (проход) лиц и транспортных средств в пограничную зону осуществляется по документам, удостоверяющим личность. Пограничными войсками устанавливаются места въезда (прохода), маршруты передвижения, продолжительность и иные условия пребывания в пограничной зоне лиц и транспортных средств.

Разрешение на въезд, временное пребывание, проживание и производство работ в пограничной полосе дают Пограничные войска. В необходимых случаях они могут вводить дополнительные временные режимные ограничения на въезд и производство работ в пограничной полосе.

Статья 20. Хозяйственная, промысловая и иная деятельность, проведение массовых общественно-политических, культурных и других мероприятий в пограничной зоне

Хозяйственная, промысловая и иная деятельность, связанная с пользованием землями, лесами, недрами, водами, проведение массовых общественно-политических, культурных и других мероприятий в пограничной зоне регулируются законодательством Республики Таджикистан, правовыми актами Правительства Республики Таджикистан и местных органов государственной власти- Конкретные работы, мероприятия проводятся с разрешения Пограничных войск.

Разрешение на проведение работы, мероприятия, кроме вопросов, предусмотренных статьей 19 настоящего Закона, включает определение места, времени проведения, количества участников, лица, ответственного за их проведение. Для регулярных работ, мероприятий могут устанавливаться постоянные места их проведения.

Статья 21. Содержание и выпас скота у Государственной границы

В целях недопущения переноса заразных болезней через Государственную границу может быть запрещено или ограничено содержание и выпас скота в полосе местности (карантинной полосе) вдоль Государственной границы на суше.

Карантинная полоса, ее ширина, порядок ограждения, ветеринарный режим на ней определяются Министерством сельского хозяйства Республики Таджикистан. Содержание и выпас скота в пограничной полосе осуществляется также в порядке, предусмотренном статьей 19 настоящего Закона.

Статья 22. Учет, содержание и использование таджикских маломерных судов (средств)

Таджикские маломерные самоходные и несамоходные суда (средства), используемые в таджикской части пограничных рек, озер и иных водоемов, подлежат обязательному учету и хранению на портах, пристанях, причалах, в других пунктах их базирования. Пограничными войсками устанавливается порядок выхода этих судов из пунктов базирования и их возвращения, ограничивается время выхода, пребывания на воде, удаления от пунктов базирования и берегов(в редакции Закона РТ от 12.05.2001г.№24, от 26.03.2009г.№501).

Статья 23. Ведение промысловой, исследовательской, изыскательской и иной деятельности в таджикской части вод пограничных рек, озер и иных водоемов

Промысловая, исследовательская, изыскательская и иная деятельность в таджикской части вод пограничных рек, озер и иных водоемов регулируется законодательством Республики Таджикистан, правовыми актами Правительства Республики Таджикистан и местных органов государственной власти и ведется в порядке, устанавливаемом в соответствии с требованиями статей 9, 20, 22 настоящего Закона.

Указанная в части первой настоящей статьи деятельность осуществляется в таджикской части пограничных рек, озер и иных водоемов с разрешения Пограничных войск (в редакции Закона РТ от 12.05.2001г.№24).

РАЗДЕЛ 5 РЕЖИМ В ПУНКТАХ ПРОПУСКА ЧЕРЕЗ ГОСУДАРСТВЕННУЮ ГРАНИЦУ

Статья 24. Содержание и установление режима в пунктах пропуска через Государственную границу

Режим в пунктах пропуска через Государственную границу включает правила въезда в эти пункты, пребывания и выезда из них лиц, транспортных средств, ввоза, нахождения и вывоза грузов, товаров и животных, устанавливаемые исключительно в интересах создания необходимых условий для осуществления пограничного, таможенного и иных видов контроля.

Режим в пунктах пропуска через Государственную границу устанавливается транспортными министерствами и ведомствами Республики Таджикистан в соответствии с положениями настоящего Закона и международных правовых актов, признанных Таджикистаном нормативными правовыми актами, согласованными с Пограничными войсками и таможенными органами(в редакции Закона РТ от 26.03.2009г.№501).

На основе нормативного правового акта транспортных министерств и ведомств Республики Таджикистан начальник аэропорта, аэродрома, речного порта, пристани, железнодорожного, автомобильного вокзала, станции, руководитель другого транспортного предприятия издает с учетом местных условий согласованный с соответствующими должностными лицами Пограничных войск, таможенного и других контрольных органов приказ (инструкцию), устанавливающий режим в данном пункте пропуска через Государственную границу.

Режим в пунктах пропуска через Государственную границу, оборудованных вне указанных в части третьей настоящей статьи транспортных объектов, устанавливается Пограничными войсками в соответствии с требованиями части второй настоящей статьи по согласованию с таможенными и другими органами, осуществляющими в этих пунктах пропуск через Государственную границу лиц, транспортных средств, грузов, товаров и животных.

Статья 25. Порядок въезда (выезда) лиц, транспортных средств, ввоза (вывоза) грузов, товаров и животных в пунктах пропуска через Государственную границу

Въезд в пункты пропуска через Государственную границу и выезд из них лиц, транспортных средств, а также ввоз и вывоз грузов, товаров и животных осуществляется в специально выделенных для этих целей местах по пропускам, выдаваемым администрацией аэропортов, аэродромов, речных портов и пристаней, железнодорожных, автомобильных вокзалов и станций, других транспортных предприятий по согласованию с Пограничными войсками.

Статья 26. Пребывание в пунктах пропуска через Государственную границу лиц и транспортных средств

Места и продолжительность стоянок в пунктах пропуска через Государственную границу транспортных средств заграничного следования определяются администрацией аэропортов, аэродромов, речных портов, пристаней, железнодорожных, автомобильных вокзалов и станций, других транспортных предприятий по согласованию с Пограничными войсками и таможенными органами.

Доступ лиц к транспортным средствам и на транспортные средства заграничного следования в период осуществления пограничного, таможенного и иных видов контроля ограничивается, а в случае необходимостизапрещается. Посадка пассажиров в транспортные средства при убытии из Республики Таджикистан и высадка при прибытии в Республику Таджикистан, а также погрузка (выгрузка) багажа, почты и грузов производится с разрешения Пограничных войск таможенных органов и Агентства по контролю за наркотиками при Президенте Республики Таджикистан  (в редакции Закона РТ от 12.05.2001г.№22).

Должностные лица транспортных предприятий, организаций, владельцы транспортных средств обязаны по требованию представителей Пограничных войск Агентства по контролю за наркотиками при Президенте Республики Таджикистан  с участием сотрудников таможенных органов при необходимости вскрывать для досмотра опломбированные (опечатанные) вагоны, автомобили, трюмы и иные помещения транспортных средств и перевозимые на них грузы (в редакции Закона РТ от 12.05.2001г.№22).

Транспортные средства заграничного следования могут начинать движение для убытия с территории Республики Таджикистан или следовать в глубь территории Республики Таджикистан, а равно менять место стоянок только с разрешения Пограничных войск и таможенных органов.

Пребывание в пунктах пропуска через Государственную границу граждан Республики Таджикистан без действительных документов на право въезда в Республику Таджикистан регулируется в порядке, предусмотренном частью .пятой статьи 15 настоящего Закона.

Статья 27. Заход, пребывание иностранных невоенных и военных речных судов в порты и пристани Республики Таджикистан

Иностранные невоенные речные суда могут заходить в порты и пристани Республики Таджикистан, открытые для захода таких судов. Правила захода и пребывания в этих портах, пристанях, производство грузовых и пассажирских операций, сообщения судов с берегом, схода ’на берег членов экипажа и пассажиров, посещение судов лицами, не являющимися членами экипажа судна и другие правила, связанные с заходом иностранных судов в порты и пристании Республики Таджикистан и пребыванием в них, определяются настоящим Законом, другими законодательными актами Республики Таджикистан, решениями Правительства Республики Таджикистан.

Иностранные невоенные речные суда, следующее в порты и пристани Республики Таджикистан, сообщают властям порта или пристани назначения о времени своего прибытия.

Невоенные речные суда иностранных государств, установивших для таджикских судов разрешительный или уведомительный порядок захода в свои порты, заходят в порты и пристани Республики Таджикистан после получения на то разрешения таджикских компетентных органов или направления им уведомления по принципу взаимности.

Иностранные военные речные суда, если не предусмотрен другой порядок, по предварительному разрешению Правительства Республики Таджикистан заходят в порты и пристани Республики Таджикистан. Порядок захода и пребывания иностранных военных речных судов в портах и пристанях Республики Таджикистан устанавливается Правительством Республики Таджикистан.

Статья 28. Дополнительные режимные правила в пунктах пропуска через Государственную границу

В пунктах пропуска через Государственную границу определяются территории, помещения, где непосредственно осуществляется пограничный, таможенный и иные виды контроля. В этих местах вводятся дополнительные режимные ограничения, которые устанавливаются в пределах правил и в порядке, предусмотренных статьями 24, 25, 26 и 27 настоящего Закона.

РАЗДЕЛ 6 ПОЛНОМОЧИЯ ОРГАНОВ ГОСУДАРСТВЕННОЙ ВЛАСТИ В СФЕРЕ ЗАЩИТЫ ГОСУДАРСТВЕННОЙ ГРАНИЦЫ

Статья 29. Полномочия высших органов государственной власти Республики Таджикистан

Маджлиси намояндагон Маджлиси Оли Республики Таджикистан(в редакции Закона РТ от 12.05.2001г.№24):

принимает законы в области защиты Государственной границы как составной части безопасности государства;

ратифицирует и денонсирует международные договоры о территориальном разграничении Республики Таджикистан, включая договоры о прохождении Государственной границы.

Президент Республики Таджикистан:

обеспечивает согласованное функционирование всех ветвей государственной власти в области защиты Государственной границы;

ведет переговоры и подписывает международные договоры по вопросам защиты Государственной границы.

Правительство Республики Таджикистан:

разрабатывает и реализует меры по обеспечению защиты Государственной границы;

обеспечивает исполнение настоящего Закона министерствами, ведомствами и местными органами исполнительной власти Республики Таджикистан.

Органы судебной власти Республики Таджикистан в пределах своих полномочий, предусмотренных законодательством Республики Таджикистан, участвуют в обеспечении защиты Государственной границы.

Статья 30. Полномочия Государственного комитета по национальной безопасности Республики Таджикистан

Государственный комитет по национальной безопасности Республики Таджикистан:

- обеспечивает охрану Государственной границы на суше, реках, озерах и иных водоемах, а также в пунктах пропуска через Государственную границу:

- осуществляет руководство Пограничными войсками, деятельностью пограничных представителей Республики Таджикистан, участвует в формировании и реализации пограничной политики Республики Таджикистан;

- определяет приоритетные направления деятельности Пограничных войск, разрабатывает концепцию охраны Государственной границы и целевые комплексные программы совершенствования их деятельности, а также правовой, организационный, экономический и другие механизмы реализации этих программ;

- координирует деятельность государственных органов, осуществляющих на Государственной границе все виды контроля за соблюдением режима Государственной границы, пограничного режима и режима в пунктах пропуска через Государственную границу;

- обеспечивает совместно с Министерством обороны Республики Таджикистан координацию Пограничными войсками деятельности военно-воздушных сил и противовоздушной обороны по защите Государствениой границы;

- участвует в разработке органами государственной власти нормативных правовых актов, затрагивающих интересы защиты Государственной границы;

- участвует в делимитации, демаркации, редемаркации Государственной границы, разработке нормативных правовых актов, устанавливающих режим Государственной границы;

- обеспечивает добывание, обработку (и анализ) информации об угрозах безопасности Республики Таджикистан в сфере защиты Государственной границы, представление ее Президенту Республики Таджикистан, Маджлиси милли и Маджлиси намояндагон, Маджлиси Оли Республики Таджикистан, Правительству Республики Таджикистан, информирование заинтересованных министерств и ведомств (в редакции Закона РТ от 12.05.2001г.№24);

- осуществляет разведывательную, контрразведывательную и оперативно-розыскную деятельность в интересах защиты Государственной границы;

- взаимодействует, осуществляет контакты в интересах защиты Государственной границы с пограничными ведомствами государствучастников Содружества Независимых Государств и иных государств, международными организациями;

- во взаимодействии с таможенными органами разрабатывает и осуществляет меры по борьбе с контрабандой;

- осуществляет взаимодействие с местными органами государственной власти и общественными объединениями Республики Таджикистан, а также иностранными спецслужбами и организациями в интересах защиты Государственной границы;

- участвует в обеспечении безопасности при проведении на Государственной границе и в приграничных районах Республики Таджикистан массовых общественно-политических мероприятий республиканского, областного или международного характера.

Иные полномочия Государственного комитета по национальной безопасности Республики Таджикистан, не предусмотренные настоящим Законом, определяются Правительством Республики Таджикистан(в редакции Закона РТ от 26.03.2009г.№501).

Статья 31. Полномочия отраслевых органов исполнительной власти Республики Таджикистан

1. Министерство иностранных дел Республики Таджикистан:

- на основе решений высших органов государственной власти Республики Таджикистан обеспечивает дипломатическими средствами защиту суверенитета, безопасности, территориальной целостности, нерушимости границ, экономических и других интересов Республики Таджикистан;

- ведет переговоры по заключению международных правовых актов по вопросам установления и укрепления Государственной границы, установления режима Государственной границы, осуществляет общее наблюдение за ходом их выполнения;

- в пределах своей компетенции осуществляет реализацию внешнеполитического курса Республики Таджикистан в части реализации пограничной политики;

- оформляет в пределах своей компетенции документы на право въезда в Республику Таджикистан и выезда из Республики Таджикистан гражданам Республики Таджикистан, иностранным гражданам и лицам без гражданства;

- участвует в установлении порядка по обеспечению соблюдения режима Государственной границы, разрешает в пределах своей компетенции инциденты на Государственной границе, не урегулированные пограничными представителями Республики Таджикистан или Министерством обороны Республики Таджикистан(в редакции Закона РТ от 26.03.2009г.№501).

2. Министерство обороны Республики Таджикистан:

обеспечивает защиту Государственной границы в воздушном пространстве и несет ответственность за выполнение этой задачи;

обеспечивает вооруженное прикрытие Государственной границы и участие Вооруженных Сил Республики Таджикистан в защите Государственной границы на суше, пограничных реках, озерах и иных водоемах в случаях и порядке, определенных настоящим Законом, другими законодательными актами Республики Таджикистан;

разрешает в пределах своей компетенции инциденты, связанные с нарушением режима Государственной границы;

оказывает содействие Пограничным войскам в ресурсном, разведывательном и ином обеспечении защиты Государственной границы на основе законодательства Республики Таджикистан и межведомственных соглашений.

3. Министерство внутренних дел Республики Таджикистан:

оказывает содействие Пограничным войскам в проведении мероприятий по защите Государственной границы, борьбе с нелегальной деятельностью через нее, розыске лиц, нарушивших режим Государственной границы, в выяснении и проверке обстоятельств правонарушений граждан, задержанных в административном или уголовно-процессуальном порядке;

информирует Пограничные войска о состоянии правопорядка в приграничных районах Республики Таджикистан, выявленных противоправных действиях, преступных группах и лицах, имеющих противоправные устремления в отношении Государственной границы и Пограничных войск;

обеспечивает участие внутренних войск Министерства внутренних дел Республики Таджикистан в защите Государственной границы в случаях и порядке, предусмотренных настоящим Законом;

обеспечивает участие органов внутренних дел в контроле за соблюдением пограничного режима в пунктах пропуска через Государственную границу;

обеспечивает по представлениям Пограничных войск временное ограничение или запрещение доступа граждан на отдельные участки местности или объекты вблизи Государственной границы во время поиска нарушителей Государственной границы, отражения вооруженного вторжения или массовых переходов граждан сопредельного государства на территорию Республики Таджикистан;

обеспечивает общественный порядок при проведении на Государственной границе и в приграничных районах Республики Таджикистан массовых мероприятий республиканского, областного или международного характера;

обеспечивает правопорядок в приграничных районах при возникновении чрезвычайных ситуаций, введении режима чрезвычайного положения;

участвует в правовом воспитании населения приграничных районов Республики Таджикистан, профилактике совместно с Пограничными войсками правонарушений на Государственной границе и в пунктах пропуска через нее.

4. Другие органы исполнительной власти Республики Таджикистан, осуществляющие на Государственной границе таможенный, санитарно-карантинный, ветеринарный, фитосанитарный и иные виды контроля:

организуют и проводят мероприятия по защите на Государственной границе экономических, экологических и иных интересов личности, общества и государства;

издают в пределах своей компетенции нормативные акты, обязательные для исполнения всеми юридическими и физическими лицами на территории Республики Таджикистан;

контролируют соблюдение предприятиями, организациями, учреждениями, общественными объединениями, гражданами требований международных договоров Республики Таджикистан, законодательства Республики Таджикистан по вопросам, входящим в их компетенцию;

создают в необходимых случаях в пунктах пропуска через Государственную границу контрольные органы (пункты) и организуют их работу, устанавливают средства и методы контроля в соответствии с требованиями части шестой статьи 11 настоящего Закона;

взаимодействуют друг с другом и оказывают содействие Пограничным войскам в защите Государственной границы;

сотрудничают в защите Государственной границы с соответствующими органами иностранных государств.

5. Агентство по контролю за наркотиками при Президенте Республики Таджикистан:

- во взаимодействии с Пограничными войсками осуществляет оперативно-розыскную деятельность с целью выявления, пресечения и раскрытия преступлений, связанных с контрабандой наркотиков в приграничных районах Республики Таджикистан, а также на территории сопредельных государств;

- предпринимает меры в пределах своей компетенции по осуществлению контролируемой поставки наркотических средств (в редакции Закона РТ от 12.05.2001г.№22).

Статья 32. Полномочия местных органов государственной власти Горно-Бадахшанской автономной области, областей, приграничных городов и районов

Местные представительные и исполнительные органы государственной власти Горно-Бадахшанской автономной области, областей и приграничных районов(в редакции Закона РТ от 21.11.2006г.№209):

создают условия для защиты Государственной границы уполномоченным на то законом войскам и органам, принимают в этих целях нормативные акты в пределах своей компетенции и в соответствии с требованиями настоящего Закона;

предоставляют в соответствии с законодательством Республики Таджикистан земельные участки для нужд защиты Государственной границы, осуществляют контроль за использованием земли и соблюдением на этих участках законодательства Республики Таджикистан об охране окружающей среды;

информируют Пограничные войска по вопросам, касающимся обстановки в приграничных районах Республики Таджикистан;

создают условия для участия граждан на добровольных началах в защите Государственной границы;

контролируют и обеспечивают на своих территориях выполнение всеми органами, предприятиями, учреждениями, организациями, а также должностными лицами и гражданами законодательства Республики Таджикистан о Государственной границе.

РАЗДЕЛ 7 ПОЛНОМОЧИЯ ПОГРАНИЧНЫХ ВОЙСК, ВОЙСКАМИ ПРОТИВОВОЗДУШНОЙ ОБОРОНЫ ВООРУЖЕННЫХ СИЛ РЕСПУБЛИКИ ТАДЖИКИСТАН, ИНЫХ ВОЙСК И ВОИНСКИХ ФОРМИРОВАНИЙ РЕСПУБЛИКИ ТАДЖИКИСТАН В СФЕРЕ ЗАЩИТЫ ГОСУДАРСТВЕННОЙ ГРАНИЦЫ

(в редакции Закона РТ от 12.05.2001г.№24)

Статья 33. Полномочия Пограничных войск

Пограничные войска охраняют Государственную границу на суше, реках, озерах и иных водоемах, пунктах пропуска через Государственную границу, а также осуществляют пропуск через Государственную границу. В этих целях они обязаны:

осуществлять иммиграционный контроль в пунктах пропуска через Государственную границу(в редакции Закона РТ от 03.05.2002 г. N 15)

обеспечивать всеми имеющимися мерами недопущение противоправного изменения прохождения Государственной границы на местности;

отражать вооруженное вторжение на территорию Республики Таджикистан, пресекать вооруженные и иные провокации на Государственной границе, защищать от указанных преступных посягательств население, государственную и другие формы собственности;

выявлять и задерживать нарушителей Государственной границы;

предупреждать и не допускать пересечения Государственной границы лицами и транспортными средствами вне пунктов пропуска или незаконным способом;

обеспечивать выполнение обязательств, вытекающих из международных договоров Республики Таджикистан по вопросам режима Государственной границы;

осуществлять контроль за соблюдением имеющих разрешительный или уведомительный характер правил режима Государственной границы, пограничного режима и режима в пунктах пропуска через Государственную границу;

проводить войсковую, разведывательную, оперативно-войсковую, режимно-пропускную и военно-техническую деятельность(в редакции Закона РТ от 26.03.2009г.№501);

осуществлять производство по делам об административных правонарушениях, отнесенных к их ведению законодательством Республики Таджикистан, в пределах своей компетенции рассматривать эти дела и исполнять постановления по ним;

вести дознания по делам, отнесенным законодательством Республики Таджикистан к их ведению;

осуществлять профилактику правонарушений, борьба с которыми входит в компетенцию Пограничных войск;

участвовать в деятельности пограничных представителей Республики Таджикистан;

проводить при необходимости пограничные поиски и операции.

Пограничные войска в целях реализации полномочий в установленной сфере деятельности имеют право(в редакции Закона РТ от 26.03.2009г.№501):

1) возводить необходимые инженерно-технические сооружения, осуществлять строительство линий связи и коммуникаций, размещать и использовать технику и вооружение на предоставляемых в соответствии с законодательством Республики Таджикистан в бессрочное (постоянное) пользование землях по установленным нормам;

2) находиться на любых участках местности и передвигаться по ней при исполнении служебных обязанностей; требовать от владельцев, пользователей земельных участков в пограничной зоне, выделения мест для передвижения пограничных нарядов, оборудования и содержания в надлежащем состоянии проходов через ограждения, переходов через другие препятствия; сопровождать невоенные речные суда и иные транспортные средства и располагать на них пограничные наряды; в целях предотвращения и пресечения нарушении режима Государственной границы, пограничного режима, режима в пунктах пропуска через Государственную границу проверять необходимые документы у лиц и документы транспортных средств, производить досмотр (осмотр) транспортных средств и перевозимых на них грузов;

3) осуществлять пограничными нарядами задержание и личный досмотр лиц, в отношении которых имеются основания подозревать их в нарушении Государственной границы, пограничного режима, режима в пунктах пропуска через Государственную границу, доставление таких лиц в расположение подразделений, частей Пограничных войск или иные места для выяснения обстоятельств нарушения; останавливать, осматривать и задерживать пограничными катерами невоенные суда, допустившие нарушения указанных режимов, и доставлять (конвоировать) их в ближайший порт, пристань или причал Республики Таджикистан для выяснения обстоятельств нарушения. Во время осмотра и конвоирования судна работа его радиостанций не допускается. О каждом случае осмотра задержания судна составляется протокол. К протоколу задержания прилагаются изъятые у капитана судовые и грузовые документы;

4) осуществлять административное задержание лиц, совершивших нарушение режима Государственной границы, пограничного режима или режима в пунктах пропуска через Государственную границу, на срок до трех часов для составления протокола, а в необходимых случаях для установления личности и выяснения обстоятельств правонарушения - до трех суток с сообщением об этом письменно прокурору в течение двадцати четырех часов с момента задержания или на срок до десяти суток - с санкции прокурора, если правонарушители не имеют документов, удостоверяющих их личность; подвергать задержанных личному досмотру, а также досматривать и при необходимости изымать находящиеся при них вещи, другие вещи, находящиеся в их собственности или владении, и документы. О каждом случае административного задержания, личного досмотра задержанного, досмотра и изъятия находящихся при нем вещей составляется протокол;

5) задерживать с санкции прокурора иностранных граждан и лиц без гражданства, совершивших незаконное пересечение Государственной границы, в отношении которых на основаниях, предусмотренных частью четвертой статьи 15 настоящего Закона, приняты решения о передаче их властям сопредельных государств или выдворении из пределов Республики Таджикистан, либо приняты постановления об административном выдворении из пределов Республики Таджикистан на время, необходимое для исполнения решения, постановления;

6) содержать лиц, подвергнутых административному задержанию, в помещениях Пограничных войск, специально оборудованных для этих целей, лиц, задержанных в уголовно-процессуальном порядке по подозрению а совершении преступления, и подозреваемых, в отношении которых в качестве меры пресечения применено заключение под стражу, - в изоляторах временного содержания или в помещениях Пограничных войск, специально оборудованных для содержания лиц, подвергнутых административному задержанию, в необходимых случаях помещать таких лиц в следственные изоляторы, изоляторы временного содержания и другие специально оборудованные помещения органов внутренних дел;

7) приглашать лиц в подразделения Пограничных войск и получать от них объяснения об известных им обстоятельствах незаконного пересечения Государственной границы или иного нарушения режима Государственной границы, нарушения пограничного режима или режима в пунктах пропуска через Государственную границу. В необходимых случаях получение объяснений об обстоятельствах указанных нарушений может осуществляться и в иных местах. В случаях неявки по приглашению такие лица могут быть подвергнуты приводу;

8) делать в документах на право пересечения Государственной границы соответствующие отметки и при необходимости временно изымать такие документы, а также изымать недействительные документы(в редакции Закона РТ от 26.03.2009г.№501).

9) Перемещаемую через Государственную Гранину контрабанду и другие незаконно перемещаемые товары, грузы и транспортные средства, обнаруженные ими при выполнении возложенных на них задач по защите Государственной границы в пределах приграничной территории передавать таможенным органам, а в отсутствии таможенных органов задерживать, а наркотические средства передавать подразделениям Агентства по контролю за наркотиками при Президенте Республики Таджикистан (в редакции Закона РТ от 12.05.2001г.№22).

10) временно ограничивать или запрещать движение лиц и транспортных средств, включая маломерные речные суда (средства), а также не допускать граждан на отдельные участки местности, обязывать их останавливаться там или покинуть эти места в целях защиты здоровья и жизни людей при проведении пограничных поисков и операций, иных розыскных действий, а также действий по уголовным делам и делам об административных правонарушениях(в редакции Закона РТ от 26.03.2009г.№501);

11) при возникновении угрозы интересам Республики Таджикистан на Государственной границе временно, с уведомлением местных органов государственной власти и местного самоуправления, заинтересованных предприятий, учреждений, организаций, ограничивать производство различных работ, за исключением работ оборонного значения и работ связанных с ликвидацией последствий стихийных бедствий или особо опасных инфекционных болезней(в редакции Закона РТ от 21.11.2006г.№209, от 26.03.2009г.№501);

12) входить в любое время суток в жилые и иные помещения граждан, на территории и в помещения предприятий, учреждений, организаций, кроме имеющих дипломатический иммунитет, и осматривать их при преследовании лиц, в отношении которых имеются достаточные основания подозревать их в нарушении режима Государственной границы. Если вход в жилые помещения осуществляется без согласия проживающих в нем лиц, об этом в течение 24 часов уведомляется прокурор;

13) использовать беспрепятственно в служебных целях средства связи, а при отражении вооруженных вторжений на территорию Республики Таджикистан, воспрепятствовании незаконным массовым пересечениям Государственной границы, проведении поисковых мероприятий, доставлении лиц, подозреваемых в совершении правонарушений, - транспортные средства, принадлежащие предприятиям, учреждениям, организациям (независимо от форм собственности), общественным, объединениям и в необходимых случаях - гражданам, с возмещением владельцам, по их требованию, в установленном законом порядке расходов либо причиненного ущерба. Исключение составляют средства связи и транспорт, принадлежащие дипломатическим, консульским и иным представительствам иностранных государств, международным организациям, и транспортные средства специального назначения;

14) запрашивать и получать безвозмездно от государственных органов, предприятий, учреждений, организаций и общественных объединений информацию, необходимую для исполнения обязанностей, возложенных законом на Пограничные войска, за исключением случаев, когда законом установлен специальный порядок получения информации;

15) вести необходимую для осуществления контроля за поддержанием режима Государственной границы, пограничного режима и режима в пунктах пропуска через Государственную границу регистрацию лиц и учет фактических данных, статистику и использовать для этих целей информационные системы в порядке, не противоречащем закону;

16) вносить в государственные органы, предприятия, учреждения, организации, общественные объединения представления об устранении причин и условий, способствующих совершению правонарушений, дознание или производство по делам которых отнесено к ведению Пограничных войск;

17) привлекать к решению задач в сфере защиты Государственной границы в пределах приграничной территории на добровольных началах граждан в составе общественных объединений, в качестве внештатных сотрудников Пограничных войск и в иных формах, а также поощрять граждан, отличившихся при защите Государственной границы;

18) применять оружие, боевую технику, специальные средства, физическую силу и служебных собак в порядке и случаях, предусмотренных настоящим Законом;

19) в таджикской части вод пограничных рек, озер и иных водоемах Республики Таджикистан по отношению к невоенным речным судам, кроме того:

предложить судну показать свой флаг, если он не поднят;

произвести опрос капитана (владельца, команду) судна о целях его захода в эти воды;

остановить судно и произвести его досмотр, если оно не поднимает свой флаг, не отвечает на сигналы опроса, не подчиняется требованиям изменить курс или нарушает общепризнанные принципы и нормы международного права. По результатам осмотра ему может быть разрешено продолжить плавание (пребывание) в водах Республика Таджикистан с соблюдением установленных правил или предложено покинуть Республику Таджикистан, или оно не может быть задержано согласно требованиям настоящего Закона;

снимать с судна и задерживать лиц, совершивших преступления и подлежащих уголовной ответственности по законодательству Республики Таджикистан, передавать этих лиц органам дознания или предварительного следствия, если иное не предусмотрено международными договорами Республики Таджикистан;

преследовать и задерживать судно, нарушившее правила плавания (пребывания) в таджикский части пограничных рек, озер и иных водоемов, до захода этого судна на территорию своей страны или третьего государства, после подачи зрительного или звукового сигнала об остановке с дистанции, позволяющей судну увидеть или услышать этот сигнал;

20) исключен (в редакции Закона РТ от 26.03.2009г.№501)

21) исключен (в редакции Закона РТ от 26.03.2009г.№501)

При осуществлении пограничных поисков и операций на территории Республики Таджикистан Пограничные войска могут пользоваться иными правами, установленными законами Республики Таджикистан(в редакции Закона РТ от 26.03.2009г.№501).

При решении служебных задач суднам и самолетам (вертолетам) ограничных войск предоставляется право на безвозмездное:

использование водного и воздушного пространством Республики Таджикистан, портов, пристаней, аэродромов, аэропортов (посадочных площадок) на таджикской территории, независимо от их принадлежности и предназначения(в редакции Закона РТ от 26.03.2009г.№501);

получение навигационной, метеорологической, гидрографической и иной информации;

обеспечение полетов и судовождения.

Иные права Пограничным войскам могут быть предоставлены только законом.

Не допускается использование Пограничными войсками предоставленных им прав для решения задач, не возложенных на них законом.

Пограничные войска к выполнению других задач не привлекаются, за исключением ликвидации последствий стихийных бедствий, аварий и катастроф.

Статья 34. Полномочия Военно-воздушных сил и противовоздушной обороны Вооруженных Сил Республики Таджикистан

(в редакции Закона РТ от 26.03.2009г.№501)

Военно - воздушные силы и противовоздушной обороны в целях охраны Государственной границы в воздушном пространстве:

осуществляют контроль за соблюдением правил пересечения Государственной границы воздушными судами;

пресекают полеты и принимают меры к посадке на территории Республики Таджикистан воздушных судов, незаконно пересекщих Государственную границу или нарушивших порядок использования воздушного пространства Республики Таджикистан;

оказывают содействие воздушным судам, незаконно пересекшим Государственную границу в случаях форс-мажорных обстоятельств или непреднамеренных действий экипажей этих судов, посредством восстановления их ориентировки, вывода на аэродром посадки на территории Республики Таджикистан или за пределами воздушного пространства Республики Таджикистан.

Военно-воздушные силы и противовоздушной обороны Вооруженных сил Республики Таджикистан имеют право:

использовать имеющиеся у них средства для опознания воздушных судов при возникновении угрозы незаконного пересечения или незаконном пересечении Государственной границы;

в необходимых случаях привлекать в установленном Правительством Республики Таджикистан порядке силы и средства других видов Вооруженных Сил Республики Таджикистан, государственных органов для выяснения обстановки в воздушном пространстве и принятия мер по предупреждению или прекращению незаконного пересечения Государственной границы в воздушном пространстве;

полностью запрещать или ограничивать полеты воздушных судов в отдельных районах воздушного пространства Республики Таджикистан при возникновении угрозы незаконного пересечения или незаконном пересечении Государственной границы в воздушном пространстве;

приглашать членов экипажей воздушных судов, незаконно пересекших Государственную границу, после их посадки на территории Республики Таджикистан в подразделения Вооруженных Сил Республики Таджикистан или в иные места для выяснения обстоятельств незаконного пересечения и передачи органам дознания или предварительного следствия, если иное не предусмотрено международными правовыми актами, признанными Таджикистаном(в редакции Закона РТ от 26.03.2009г.№501);

применять боевую технику и оружие в соответствии с настоящим Законом.

Статья 35. Участие Вооруженных Сил Республики Таджикистан, внутренних войск Министерства внутренних дел Республики Таджикистан подразделений Агентства по контролю за наркотиками при Президенте Республики Таджикистан, иных войск и воинских формирований Республики Таджикистан в защите Государственной границы

(в редакции Закона РТ от 12.05.2001г.№22)

Защита Государственной границы на отдельных участках на суше, берегах пограничных рек, озер и иных водоемов в части запрещения незаконного пересечения границы в местах дислокации военных объектов, гарнизонов Вооруженных Сил Республики Таджикистан, внутренних войск Министерства внутренних дел Республики Таджикистан, иных войск и воинских формирований Республики Таджикистан, закрытых для прохода (проезда) посторонних лиц, транспортных средств, возлагается на командование указанных военных объектов, гарнизонов. Такие участки определяются совместно командующими (начальниками) Пограничных войск, иных войск и воинских формирований и закрепляются соответствующими документами.

Вооруженные Силы Республики Таджикистан, внутренние войска Министерства внутренних дел Республики Таджикистан подразделений Агентства по контролю за наркотиками при Президенте Республики Таджикистан, иные войска и воинские формирования Республики Таджикистан выделяют Пограничным войскам силы и средства для участия в пограничных поисках и операциях в порядке, определяемом совместными решениями соответствующих министерств и ведомств Республики Таджикистан (в редакции Закона РТ от 12.05.2001г.№22).

Иное участие Вооруженных Сил Республики Таджикистан, внутренних войск Министерства внутренних дел Республики Таджикистан подразделений Агентства по контролю за наркотиками при Президенте Республики Таджикистан, других войск и воинских формирований Республики Таджикистан в защите Государственной границы осуществляется только на основании законодательства Республики Таджикистан (в редакции Закона РТ от 12.05.2001г.№22).

Статья 36. Взаимодействие в защите Государственной границы

Пограничные войска, Военно-воздушные силы и противовоздушной обороны:

оказывают содействие друг другу при выполнении возложенных на них обязанностей по защите Государственной границы;

в пределах установленных настоящим Законом полномочий координируют действия государственных органов, осуществляющих различные виды контроля за поддержанием режима на Государственной границе, не вмешиваясь в эти действия;

организуют непосредственно на Государственной границе взаимодействие своих сил и государственных органов, предприятий, учреждений, организаций, независимо от форм собственности, общественных объединений, участвующих в защите Государственной границы или осуществляющих деятельность, затрагивающую интересы Государственной границы. Командующие Пограничными войсками, Военно-воздушными силами и противовоздушной обороны издают в пределах своей компетенции распоряжения по вопросам соблюдения режима Государственной границе, пограничного режима и режима в пунктах пропуска через Государственную границу обязательных для исполнения всеми органами, предприятиями, учреждениями, организациями, общественными объединениями, должностными лицами и гражданами на территории Республики Таджикистан;

осуществляют взаимодействие в защите Государственной границы с соответствующими органами, войсками иностранных государств в порядке, установленном международными правовыми актами, признанными Таджикистаном (в редакции Закона РТ от 21.11.2006г.№209, от 26.03.2009г.№501).

Статья 37. Применение оружия и боевой техники

Пограничные войска, Военно-вовоздушные силы и противовоздушной обороны Вооруженных сил Республики Таджикистан, осуществляя защиту Государственной границы в пределах приграничной территории, применяют оружие и боевую технику для отражения вооружейного вторжения на территорию Республики Таджикистан, предотвращения попыток угона за границу воздушных и речных судов и других транспортных средств без пассажиров(в редакции Закона РТ от 12.05.2001г.№24, от 26.03.2009г.№501).

Оружие и боевая техника могут применяться также: против лиц, воздушных и речных судов и других транспортных средств, пересекающих (пересекших) Государственную границу в нарушение установленного настоящим Законом порядка, в ответ на применение ими сил или в случаях, когда предотвращение нарушения или задержания нарушителей не может быть осуществлено другими средствами; для защиты граждан от нападения, угрожающего их жизни и здоровью; для освобождения заложников; для отражения нападения на военнослужащих, лиц, выполняющих служебные обязанности или общественный долг по защите Государственной границы, членов их семей, когда их жизнь подвергается опасности; для отражения нападения на подразделения и объекты Пограничных войск, Вооруженных Сил Республики Таджикистан, иных войск и воинских формирований, участвующих в защите Государственной границы, в том числе для оказания помощи речным судам, самолетам и вертолетам при отражении вооруженного нападения на них(в редакции Закона РТ от 26.03.2009г.№501).

Применению оружия и боевой техники должно предшествовать ясно выраженное предупреждение о намерении их применить и предупредительные выстрелы.

Без предупреждения оружие и боевая техника могут применяться при отражении вооруженного вторжения на территорию Республики Таджикистан, внезапном или вооруженном нападении на военнослужащих и других граждан, нападении с использованием боевой техники, воздушных, речных судов и других транспортных средств, вооруженном сопротивлении, побеге с оружием задержанных лиц, для освобождения заложников.

Военнослужащие имеют право использовать оружие для обезвреживания животных, угрожающих жизни и здоровью военнослужащих и других граждан, а также для подачи сигнала тревоги или вызова помощи.

Запрещается применять оружие и боевую технику в отношении женщин и несовершеннолетних, за исключением случаев вооруженного нападения с их стороны или оказания ими вооруженного сопротивления, либо угрожающего жизни группового нападения; по воздушным, речным судам и другим транспортным средствам с пассажирами; в отношении лиц, которые незаконно пересекли или покушаются на пересечение Государственной границы, если это происходит явно случайно или в связи с несчастным случаем, воздействием непреодолимых сил природы(в редакции Закона РТ от 26.03.2009г.№501).

Военнослужащие других видов Вооруженных Сил Республики Таджикистан, иных войск и воинских формирований Республики Таджикистан, привлекаемые к защите Государственной границы, могут применять оружие и боевую технику в соответствии с требованиями настоящей статьи.

Статья 38. Применение специальных средств и физической силы

При выполнении обязанностей по защите Государственной границы в пределах приграничной территории военнослужащие Пограничных войск применяют специальные средства (наручники или подручные средства для связывания, резиновые палки, слезоточивые вещества, светозвуковые устройства отвлекающего воздействия, устройства для принудительной остановки транспорта), физическую силу, включая боевые приемы борьбы и служебных собак в соответствии с нормативными правовыми актами Республики Таджикистан(в редакции Закона РТ от 26.03.2009г.№501).

РАЗДЕЛ 8 УЧАСТИЕ ОРГАНОВ МЕСТНОГО САМОУПРАВЛЕНИЯ, ПРЕДПРИЯТИЙ, УЧРЕЖДЕНИЙ, ОРГАНИЗАЦИЙ, ОБЩЕСТВЕННЫХ ОБЪЕДИНЕНИЙ И ГРАЖДАН В ЗАЩИТЕ ГОСУДАРСТВЕННОЙ ГРАНИЦЫ

Статья 39. Полномочия органов местного самоуправления, предприятий, учреждений, организаций, общественных объединений Республики Таджикистан в сфере защиты Государственной границы

Органы местного самоуправления, предприятия, учреждения, организации, независимо от форм собственности, общественные объединения, их должностные лица:

оказывают помощь Пограничным войскам, Военно-воздушными силами и противовоздушной обороны, государственным органам, осуществляющим различные виды контроля на Государственной границе, исполняют их законные предписания, предоставляют необходимую для их деятельности информацию(в редакции Закона РТ от 26.03.2009г.№501);

создают условия для участия граждан на добровольных началах в защите Государственной границы в пределах приграничной территории.

Статья 40. Участие граждан в защите Государственной границы

Граждане участвуют на добровольных началах в защите Государственной границы в пределах приграничной территории в составе общественных объединений, добровольных дружин, в качестве внештатных сотрудников Пограничных войск и в иных формах.

Порядок привлечения граждан к защите Государственной границы определяется Правительством Республики Таджикистан.

РАЗДЕЛ 9 ПРАВОВАЯ И СОЦИАЛЬНАЯ ЗАЩИТА ВОЕННОСЛУЖАЩИХ И ДРУГИХ ГРАЖДАН, УЧАСТВУЮЩИХ В ЗАЩИТЕ ГОСУДАРСТВЕННОЙ ГРАНИЦЫ

Статья 41. Правовая защита военнослужащих, участвующих в защите Государственной границы, и членов их семей

Военнослужащие, непосредственно участвующее в защите Государственной границы, наделяются статусом военнослужащих, выполняющих специальные обязанности, установленные Законом Республики Таджикистан "О правовом статусе военнослужащих". Они являются представителями власти и находятся под защитой государства. Их законные требования обязательны для исполнения гражданами и должностными лицами. Никто, кроме лиц, специально уполномоченных на то законом, не вправе вмешиваться в их деятельность(в редакции Закона РТ от 21.11.2006г.№209).

Воспрепятствование исполнению военнослужащими обязанностей по защите Государственной границы, посягательство на жизнь и здоровье, честь и достоинство, имущество военнослужащего или членов его семьи, влекут ответственность, предусмотренную законодательством Республики Таджикистан.

Статья 42. Правовая защита граждан, участвующих в защите Государственной границы, и членов их семей

Противоправные действия в отношении граждан и членов их семей в связи с оказанием гражданами содействия Пограничным войскам в защите Государственной границы влекут ответственность, установленную законодательством Республики Таджикистан.

Статья 43. Социальная защита военнослужащих и других граждан, участвующих в защите Государственной границы

Социальная защита военнослужащих и других граждан, непосредственно участвующих в защите Государственной границы, гарантируется законодательством Республики Таджикистан.

Статья 44. Установление дополнительных гарантий и компенсаций военнослужащим и другим гражданам, участвующим в защите Государственной границы

Военнослужащим и другим гражданам, участвующим в защите Государственной границы, законодательством Республики Таджикистан, решениями Правительства Республики Таджикистан, местных органов государственной власти и самоуправления в пределах их полномочий могут быть установлены и иные, кроме предусмотренных настоящим Законом, гарантии и компенсации.

РАЗДЕЛ 10 ОТВЕТСТВЕННОСТЬ ЗА ПРАВОНАРУШЕНИЯ НА ГОСУДАРСТВЕННОЙ ГРАНИЦЕ И НАДЗОР ЗА ИСПОЛНЕНИЕМ НАСТОЯЩЕГО ЗАКОНА

Статья 45. Ответственность за правонарушения на Государственной границе

Лица, виновные в нарушении правил режима Государственной границы, пограничного режима и режима в пунктах пропуска через Государственную границу, несут уголовную или административную ответственность, предусмотренную законодательством Республики Таджикистан.

Статья 46. Надзор за исполнением Закона Республики Таджикистан "О Государственной границе Республики Таджикистан"

Надзор за исполнением Закона Республики Таджикистан "О Государственной границе Республики Таджикистан" осуществляет Генеральный прокурор Республики Таджикистан и подчиненные ему прокуроры в пределах своих полномочий.

РАЗДЕЛ 11 ФИНАНСОВОЕ И МАТЕРИАЛЬНО-ТЕХНИЧЕСКОЕ ОБЕСПЕЧЕНИЕ ЗАЩИТЫ ГОСУДАРСТВЕННОЙ ГРАНИЦЫ

(в редакции Закона РТ от 21.11.2006г.№209)

Статья 47. Финансовое обеспечение защиты Государственной границы

Финансовое обеспечение защиты Государственной границы осуществляется за счет средств государственного бюджета Республики Таджикистан (в редакции Закона РТ от 12.12.97 г. N 498).

Статья 48. Материально-техническое обеспечение защиты Государственной границы

Материально-техническое обеспечение защиты Государственной границы осуществляется из государственных земельных, материально-технических и других фондов Республики Таджикистан.

Нормы и порядок материально-технического обеспечения защиты Государственной границы устанавливаются Правительством Республики Таджикистан.

Президент

Республики Таджикистан Э.РАХМОНОВ

г.Душанбе,

1 августа 1997 года, № 481

ПОСТАНОВЛЕНИЕ МАДЖЛИСИ ОЛИ РЕСПУБЛИКИ ТАДЖИКИСТАН

О введении в действие Закона Республики Таджикистан "0 Государственной границе Республики Таджикистан"

Маджлиси Оли Республики Таджикистан постановляет:

1. Ввести в действие Закон Республики Таджикистан "О Государственной границе Республики Таджикистан" со дня официального опубликования.

2. До заключения договоров о прохождении Государственной границы Республики Таджикистан с сопредельными государствами - бывшими союзными республиками СССР придать границе с этими государствами статус Государственной границы Республики Таджикистан.

3. Правительству Республики Таджикистан в трехмесячный срок:

вмести в Маджлиси Оли Республики Таджикистан предложения о приведении законодательства Республики Таджикистан в соответствие с названным Законом;

привести решения Правительства Республики Таджикистан и акты подведомственных ему органов в соответствии с названным Законом.

Первый заместитель

Председателя Маджлиси Оли

Республики Таджикистан А.ДОСТИЕВ

г.Душанбе, 1 августа 1997 года, № 482