ҚОНУН ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН
ДАР БОРАИ МУДОФИА
(Ахбори Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, с.1995, №23-24, мод. 366; с. 1998, №23-24, мод. 353; с. 1999, №12, мод. 310; с. 2000, №11, мод. 537; мод. 549; с. 2003, №4, мод. 144; с. 2004, №2, мод. 36; с. 2005, №3, мод. 119; №12, мод. 659; с. 2007, №5, мод. 357; с. 2010, №12, қ. 1, мод. 804; с. 2013, №7, мод. 515)
(Конуни ҶТ аз 13.11.1998 № 731, аз 10.12.1999 № 871, аз 29.11.2000 № 23, аз 29.11.2000 № 29, аз 22.04.2003 № 14, аз 28.02.2004 № 4, аз 1.03.2005 № 80, 28.12.2005 № 147, аз 12.05.2007 № 248, аз 29.12.2010 № 642, аз 22.07.2013 № 987, аз 26.07.2014 № 1098, аз 08.06.2022 № 1875)
Қонуни мазкур асосҳо ва ташкили мудофиаи Ҷумҳурии Тоҷикистон, ваколатхои мақомоти ҳокимияти давлати ва мақомоти худидоракунии шаҳрак ва деҳот, корхонаҳо, муассисаҳо, ташкилотҳо, шахсони мансабдор ва шаҳрвандонро дар соҳаи мудофиа муайян мекунад .
БОБИ I. ҚОИДАҲОИ УМУМИ
Моддаи 1. Асосҳои мудофиа
Зери мафҳуми мудофиа системаи тадбирҳои сиёси, иқтисоди, иҷтимои, ҳарби, ҳуқуқи, экологи ва ғайра фаҳмида мешавад, ки ба таъмини мустақилият, якпорчаги ва дахлнопазирии ҳудуди ҷумҳури, ҳимояи манфиатҳои давлат ва ҳаёти осоиштаи аҳоли равона карда шудааст.
Мудофиа яке аз вазифаҳои муҳимтарини давлат, кори тамоми халқ ба ҳисоб меравад.
Мудофиа бо омодагии доимии Қувваҳои Мусаллаҳ, иқтисодиёт, ҳудуд ва аҳолии ҷумҳури барои пешгирии таҳдиди таҷовуз, инчунин зада гардонидани таҷовузи имконпазир дар ҳама вақту ҳолат асос меёбад.
Мудофиа тибқи Конститусияи Ҷумҳурии Тоҷикистон, санадҳои меъёрии ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон, Доктринаи ҳарбии Ҷумҳурии Тоҷикистон ва санадҳои ҳуқуқии байналмилалие, ки Тоҷикистон онҳоро эътироф намудааст, ташкил ва татбиқ карда мешавад .
Барои мудофиа бо истифодаи воситаҳои муборизаи мусаллаҳ Қувваҳои Мусаллаҳи Ҷумҳурии Тоҷикистон бунёд карда мешаванд ва ӯҳдадории ҳарбии шаҳрвандони Ҷумҳурии Тоҷикистон муқаррар карда мешавад.
Ба мудофиа бо истифодаи воситаҳои муборизаи мусаллаҳона Кумитаи давлатии амнияти миллии Ҷумҳурии Тоҷикистон, Гвардияи миллии Ҷумҳурии Тоҷикистон, Кумитаи ҳолатҳои фавқулодда ва мудофиаи граждании назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон, қӯшунҳои дохилии Вазорати корҳои дохилии Ҷумҳурии Тоҷикистон ва Бригадаи посбоникунандаи Сарраёсати иҷрои ҷазои ҷиноятии Вазорати адлияи Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки вазифаҳои тибқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон муқарраркардашудаи соҳаи мудофиаро иҷро мекунанд, ҷалб карда мешаванд. Дар мудофиаи Ҷумҳурии Тоҷикистон Қувваҳои Мусаллаҳи дигар давлатҳо дар асоси шартномаҳои байнидавлатӣ иштирок карда метавонанд
Ба ғайр аз ин ба мудофиа Агентии таъминоти амволи махсуси назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки вазифаҳои хоси аз тарафи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон муайянкардашудаи соҳаи мудофиаро иҷро мекунад, ҷалб карда мешавад .
Қисми ҳаштум хориҷ карда шуд .
Мавҷудият ва ташкили дигар сохторҳои ғайриқонунии ҳарби дар Ҷумҳурии Тоҷикистон аз тарафи Қонун таъкиб карда мешавад .
Моддаи 2. Сиёсати ҳарбии Ҷумҳурии Тоҷикистон
Сиёсати ҳарбии Ҷумҳурии Тоҷикистон ҷузъи сиёсати дохили ва берунаи давлат буда, аз ҷониби Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян карда мешавад .
Сиёсати ҳарбии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар асоси ба ҳисоб гирифтани доктрина (таълимот)-и ҳарби ва асосҳои мудофиа ташкил карда мешавад.
Моддаи 3. Доктринаи ҳарбии Ҷумҳурии Тоҷикистон
Доктринаи ҳарбии Ҷумҳурии Тоҷикистон аз рӯи усули басандагии мудофиа дар сохтмони Қувваҳои Мусаллаҳ амал карда, ба он асос меёбад, ки Ҷумҳурии Тоҷикистон:
ҷанг ё истифодаи қувваи ҳарбиро чун воситаи ҳалли масъалаҳои байналмилалли эътироф намекунад;
давлати дорои силохи ядроӣ нест ва кӯшиши истеҳсол кардану ба даст овардани силоҳи ядроӣ ё истифодаи онро Тз ҳудуди худ надорад ();
ба ягон давлат даъвои арзи надорад ва дар симои ягон халқ душманро намебинад;
хеҷ гоҳ, аввалин шуда ба муқобили хеҷ мамлакате амалиёти ҷангиро сар намекунад, агар худи вай ҳадафи таҷовуз қарор нагирад;
муҳофизати сулҳ ва амнияти байналмилалиро чун кафолати пойдории аҳли башар эътироф менамояд.
Моддаи 4. Ташкили мудофиа
Ба ташкили мудофиа инҳо дохил мешаванд:
танзими ҳуқуқи дар соҳаи мудофиа;
таҳия кардани сиёсати ҳарби ва доктринаи ҳарбии Ҷумҳурии Тоҷикистон;
пешгӯи ва баҳодиҳи ба таҳдиди ҳарби;
сохтмон, тайёри ва дар ҳолати омодаги нигоҳ доштани Қувваҳои Мусаллаҳи Ҷумҳурии Тоҷикистон, инчунин ба нақша гирифтани истифодаи онҳо;
таъмини ҳамкории ҳарбию сиёси бо дигар давлатҳо ва мутобиқ намудани қувваҳо барои пешгирии таҷовуз;
ҳифзи сарҳади давлати;
таҳия, истеҳсол ва такмили силоҳу техникаи ҳарби, ба вуҷуд овардани захираи онҳо ();
омодагӣ ба сафарбарии мақомоти давлатӣ, мақомоти худидоракунии шаҳрак ва деҳот, ташкилотҳо ();
тараққиёти илми ҳарби, конверсия ва реконверсияи саноати мудофиави;
ба вуҷуд овардани захираи сарватҳои модди дар манбаъҳои давлати ва сафарбарӣ ();
ба нақша гирифтан ва амали гардонидани чорабиниҳои мудофиаи граждани ва ҳудуди;
таъмини махфи доштани сирри давлати ;
мутобиқ кардани фаъолияти мақомоти ҳокимияти давлати дар соҳаи мудофиа;
назорати иҷрои Қонунҳо дар соҳаи мудофиа ва сарфи воситаҳои буҷет барои мудофиа;
чорабиниҳои дигар дар соҳаи мудофиа.
Моддаи 5. Қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи мудофиа
Қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи мудофиа ба Конститутсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон асос ёфта, аз Қонуни мазкур, дигар санадҳои меъёрии ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон, инчунин санадҳои ҳуқуқии байналмилалие, ки Тоҷикистон онҳоро эътироф кардааст, иборат мебошад .
БОБИ II. ВАКОЛАТҲОИ МАҚОМОТИ ҲОКИМИЯТИ ДАВЛАТИ ВА ХУДИДОРАКУНИИ ШАҲРАК ВА ДЕҲОТ ДАР СОҲАИ МУДОФИА
Моддаи 6. Салоҳияти Маҷлиси милли ва Маҷлиси намояндагон дар соҳаи мудофиа
Маҷлиси милли ва Маҷлиси намояндагон ҳангоми гузаронидани ҷаласаҳои якҷоя :
- хориҷ карда шуд ();
- ба истифодаи Қувваҳои Мусаллаҳи Ҷумҳурии Тоҷикистон берун аз ҳудуди он барои иҷрои ӯҳдадориҳои байналмилалии Тоҷикистон ризоият медиҳанд;
- Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистонро бо рутбаи олии ҳарби сарфароз мегардонанд ;
- фармонҳои Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистонро дар бораи ҷори намудани ҳолати ҷанг ва вазъияти фавқулода, дар бораи истифодаи Қувваҳои Мусаллаҳ ва дигар сохторҳои ҳарби дар сурати ба вуҷудои ё таҳдиди бавуҷудоии низоъҳои мусаллаҳона дар ҳудуди ҷумҳури, ки ба якпорчаги ва асосҳои сохтори конститутсионии давлат таҳдид мекунанд, дар хусуси сафарбарии умуми ва ҷузъи, дар бораи ҷавобшави аз онҳо, дар бораи ташкил ва барҳам додани ҳокимияти маҳаллии давраи ҷанг, қатъ кардани ҷанг ва бастани сулҳ, дар бораи таъин ва озод намудани вазири мудофиаи Ҷумҳурии Тоҷикистон тасдиқ мекунанд ();
- масъалаҳое, ки бо сарҳади давлати вобастаанд, танзим намуда, тартиби онро муқаррар мекунанд .
Салоҳияти Маҷлиси милли:
- қонунҳоеро, ки аз тарафи Маҷлиси намояндагон дар соҳаи мудофиа қабул мешаванд, ҷонибдори мекунад;
- барои таъин ва озод намудани сарпрокурори ҳарби ризоият медиҳад;
- бо пешниҳоди Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон судяҳои коллегияи ҳарбии Суди Олии Ҷумҳурии Тоҷикистонро интихоб мекунад ва бозмехонад ();
- масъалаи бекор кардани дахлнопазирии судяҳои коллегияи ҳарбии Суди Олии Ҷумҳурии Тоҷикистонро барраси менамояд.
Салоҳияти Маҷлиси намояндагон:
- қонунҳоро дар соҳаи мудофиа қабул менамояд ;
- аз рӯи масъалаҳои муҳокимашаванда дар доираи ваколатҳои худ қарорҳо қабул мекунад ва иҷрои онҳоро назорат менамояд;
- хориҷ карда шуд ();
- ҳаҷми маблағҷудокуниро аз буҷет барои мудофиа тасдиқ мекунад ();
- шартномаҳои байналмилалиро дар соҳаи ҳарби тасдиқ ва бекор мекунад;
- рутбаҳои ҳарбиро муқаррар мекунад;
- матни Савганди ҳарби, Оинномаҳои умумиҳарби, байрақҳои ҷанги ва парҷамҳои Қувваҳои Мусаллаҳи Ҷумҳурии Тоҷикистонро тасдиқ мекунад .
Моддаи 7. Ваколатҳои Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон дар соҳаи мудофиа
Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳамчун Сафармондеҳи Олии Қувваҳои Мусаллаҳи Ҷумҳурии Тоҷикистон ва Раиси Шӯрои амнияти Ҷумҳурии Тоҷикистон оиди таъмини қобилияти мудофиавии Ҷумҳурии Тоҷикистон ва омодагии доимии ҷангии Қувваҳои Мусаллаҳи Ҷумҳурии Тоҷикистон тамоми чораҳои заруриро меандешад .
Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон:
доктринаи ҳарбӣ, ҳайат, сохтори умумӣ ва шумораи Қувваҳои Мусаллаҳи Ҷумҳурии Тоҷикистон ва сохторҳои дигари ҳарбиро тасдиқ менамояд ();
фаъолияти ташкилотҳои давлатиро дар соҳаи мудофиа бо ҳам мутобиқ мегардонад;
самтҳои асосии ҳамкориро бо давлатҳои дигар ва ташкилотҳои байналмилали дар соҳаи ҳарби муайян мекунад .
Шӯрои амниятро ташкил намуда, ба он роҳбари мекунад;
гуфтушунидҳо мегузаронад ва оиди масъалаҳои ҳарби шартномаҳои байналмилалиро имзо менамояд;
барои гузаронидани озмоишҳои махсуси аслиҳаву техника рухсат медиҳад;
консепсия ва нақшаҳои сохтмони ҳарби, нақшаҳои сафарбарӣ, стратеги ва ғайраро, ки бо амалкунии Қувваҳои Мусаллаҳи Ҷумҳурии Тоҷикистон алоқаманданд, тасдиқ мекунад ();
бо пешниҳоди вазири мудофиаи Ҷумҳурии Тоҷикистон нақшаҳои ҷобаҷогузории Қувваҳои Мусаллаҳи Ҷумҳурии Тоҷикистон ва дигар сохторҳои ҳарби, ҷобаҷокунии объектҳои ҳарбиро тасдиқ менамояд ();
ҳолати ҷанг, сафарбарии умуми ва ҷузъи, ҳолати ҳарбиро дар тамоми ҳудуди Ҷумҳурии Тоҷикистон ё дар маҳалҳои алоҳидаи он эълон карда, бетаъхир ба тасдиқи ҷаласаҳои якҷояи Маҷлиси милли ва Маҷлиси намояндагон пешниҳод мекунад );
ба Қувваҳои Мусаллаҳи Ҷумҳурии Тоҷикистон барои амалиёти ҳарбӣ, инчунин оид ба амалӣ гардонидани чорабиниҳои мудофиаи ҳудудӣ фармон медиҳад ();
оиди истифодаи Қувваҳои Мусаллаҳ ва дигар сохторҳои ҳарби дар сурати ба вуҷудои ё таҳдиди бавуҷудоии низоъҳои мусаллаҳона дар ҳудуди ҷумҳури, ки ба якпорчаги ва асосҳои сохтори конститутсионии давлат таҳдид мекунад, фармонҳо медиҳад, ки баъдан ин қарорҳо дар ҷаласаҳои якҷояи Маҷлиси милли ва Маҷлиси намояндагон тасдиқ карда мешаванд );
дар хусуси ташкил, аз нав ташкил кардан ва барҳам додани қисмҳои ҳарбӣ фармон медиҳад ();
дар бораи муваққатан ё доими ба ихтиёри фаврии Ситоди генералии Қувваҳои Мусаллаҳи Ҷумҳурии Тоҷикистон додани сохторҳои ҳарби фармон медиҳад ;
санадҳои меъёрии замони ҷангро дар амал ҷорӣ мекунад ва амали онҳоро қатъ менамояд, онҳоро барои тасдиқ ба ҷаласаҳои якҷояи Маҷлиси миллӣ ва Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон пешниҳод менамояд ;
оиди даъвати шаҳрвандони Ҷумҳурии Тоҷикистон ба хизмати ҳарби фармонҳо мебарорад;
Низомномаро дар бораи Ситоди генералии Қувваҳои Мусаллаҳи Ҷумҳурии Тоҷикистон, дар хусуси ёд намудани Савганди ҳарби оиди масъулияти моддии хизматчиёни ҳарби барои зарари ба давлат расонида ва дигар масъалаҳое, ки дар қонунҳо мустақиман ишора шудаанд, тасдиқ мекунад номгӯи мансабҳоеро, ки ба онҳо ҳайати олии афсари таъин мешаванд муқаррар мекунад ;
нақшаи мудофиаи граждани ва ҳудудии Ҷумҳурии Тоҷикистонро тасдиқ менамояд;
Вазири Мудофиаи Ҷумҳурии Тоҷикистонро ба вазифа таъин ва аз вазифа озод намуда, фармонро барои тасдиқ ба ҷаласаҳои якҷояи Маҷлиси милли ва Маҷлиси намояндагон пешниҳод менамояд ;
Сардори Ситоди генералии Қувваҳои Мусаллаҳи Ҷумҳурии Тоҷикистон, фармондеҳони навъҳои Қувваҳои Мусаллаҳи Ҷумҳурии Тоҷикистонро ба вазифа таъин ва аз вазифа озод менамояд ;
рутбаҳои олии ҳарбиро медиҳад ;
барномаҳо ва нақшаҳои давлатии тараққиёти аслиҳа ва техникаи ҳарбиро дар ҳаҷми маблағҳои ҷудокардашуда тасдиқ мекунад;
сиёсати ҳарбии давлатиро муайян мекунад ;
Моддаи 8. Ваколатхои Шӯрои амнияти Ҷумҳурии Тоҷикистон
Шӯрои амнияти Ҷумҳурии Тоҷикистон аз рӯи масъалаҳои мудофиа ва амнияти Ҷумҳурии Тоҷикистон мақомоти роҳбарии дастҷамъона ба шумор меравад.
Ваколатҳои Шӯрои амнияти Ҷумҳурии Тоҷикистонро Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон "Дар бораи амният" ва Низомнома оиди Шӯрои амнияти Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки аз тарафи Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон тасдиқ карда мешавад, муайян мекунанд.
Моддаи 9. Ваколатҳои Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон
Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон дар доираи ваколатҳои худ:
барои ҳолати қобилияти мудофиавии Ҷумҳурии Тоҷикистон ҷавобгар аст;
ба фаъолияти мақомоти ба вай тобеъ оиди таъмини мудофиа, таҷҳизонидани Қувваҳои Мусаллаҳ ва дигар сохторҳои ҳарби бо аслиҳа, техникаи ҳарби ва воситаҳои дигари модди роҳбари мекунад;
ҳаҷми манбаъҳои моддию техники, хӯроквори, амволу ашёи барои мудофиа, Қувваҳои Мусаллаҳи Ҷумҳурии Тоҷикистон ва сохторҳои ҳарбии дигар заруриро муайян мекунад;
таҳия ва иҷрои нақшаву супоришҳои сафарбарӣ, нақшаҳои захираи манбаъҳои сафарбарӣ ва давлатиро ташкил мекунад ();
ташкили инфрасохтори Қувваҳои Мусаллаҳи Ҷумҳурии Тоҷикистон ва дигар сохторҳои ҳарбиро таъмин менамояд ();
ба мудофиаи граждани, ҳудуди, омодагии сафарбарӣ, густариши сафарбарии иқтисодиёт ва ба шароити замони ҷанг мувофиқ гардонидани он роҳбари мекунад, доир ба масъалаҳои мазкур санадҳои меъёрии мувофиқ интишор мекунад ();
дар соҳаи ҳарби аз номи ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ё аз номи Ҷумҳурии Тоҷикистон шартномаҳои байналмилалиро оиди масъалаҳое, ки бевосита ба салоҳияти Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон дахл доранд, мебандад ва бекор мекунад;
дар ҳудуди ваколатҳои ба зиммааш гузошташуда иҷрои ӯҳдадориҳоеро ташкил мекунад, ки дар шартномаҳои байналмилалии Ҷумҳурии Тоҷикистон оид ба масъалаҳои мудофиа дарҷ шудаанд;
оиди таъмини иҷтимоии хизматчиёни ҳарби шахсоне, ки аз хизмати ҳарби озод шудаанд, инчунин аъзои оилаҳои онҳо кори ташкилотҳои тобеъро ташкил менамояд;
барои ҳайати граждании Қувваҳои Мусаллаҳи Ҷумҳурии Тоҷикистон ва дигар сохторҳои ҳарби, инчунин барои коргарону хизматчиёни корхонаҳо, муассиса ва ташкилотҳои мудофиави вобаста аз шароити меҳнат имтиёзҳо муқаррар мекунад;
тартиби супурдан, ба ичора додан, фурӯхтан, барҳам додан ва аз ҳисоб баровардани аслиҳаву техникаи ҳарби, объектҳои мудофиави ва дигар амволи ҳарби пешниҳод ва истифодаи заминҳо ва дигар манбаъҳои табиии барои мудофиа зарурро муқаррар мекунад ;
коркард ва истеҳсоли аслиҳаву техникаи ҳарби, конверсия, реконверсия ва тараққиёти саноати мудофиавиро ташкил мекунад;
содирот ва воридоти аслиҳаву техникаи ҳарби ашёи стратеги, технологияи пешқадам ва маҳсулоти таъминоти гуногундараҷаро назорат менамояд;
дар бораи ташкил, тағйири таъинот ва барҳам додани корхонаҳои давлатии мудофиа, ташкилотҳои тадқиқоти илми ва озмоишии конструктори, муассисаҳои таълимии ҳарбии таҳсилоти касби, кафедраҳои ҳарбии назди муассисаҳои давлатии таълимии таҳсилоти олии касби қарор қабул мекунад, инчунин аз рӯи ихтисосҳои ҳарби тартиби тайёр кардани кадрҳои афсариро муайян менамояд ;
Низомномаи Вазорати Мудофиаи Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи мақомоти маҳаллии идоракунии ҳарби, оид ба тартиби адои хизмати ҳарби, дар хусуси баҳисобгирии низомиён, даъватшудагон ва манбаъҳои техника, дар бораи гузаронидани ҷамъомадҳои ҳарби, оиди кафедраҳои ҳарбии назди муассисаҳои давлатии таълимии таҳсилоти олии касби ва дигар низомномаҳоеро, ки ҳаёту фаъолияти Қувваҳои Мусаллаҳ ва дигар сохторҳои ҳарбиро танзим менамоянд, тасдиқ мекунад;
муовинони вазири мудофиаи Ҷумҳурии Тоҷикистонро ба вазифа таъин ва аз вазифа озод мекунад ).
Моддаи 10. Ваколатҳои ҳокимияти суди
Ҳокимияти суди дар ҳудуди ваколатҳои худ дар таъмини мудофиа иштирок мекунад.
хориҷ карда шуд ().
Моддаи 11. Ваколатҳои Вазорати мудофиаи Ҷумҳурии Тоҷикистон
Вазорати мудофиаи Ҷумҳурии Тоҷикистон:
барои ҳолати омодагии ҷангии Қувваҳои Мусаллаҳи Ҷумҳурии Тоҷикистон масъул аст;
мувофиқи санадҳои меъёрии ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон сиёсати соҳаи сохтмони Қувваҳои Мусаллаҳи Ҷумҳурии Тоҷикистонро татбиқ менамояд ;
дар омода сохтани пешниҳодҳо дар соҳаи сиёсати ҳарби ва доктринаи ҳарбии Ҷумҳурии Тоҷикистон ба Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон иштирок менамояд );
таклифро оид ба лоиҳаи буҷети ҳарби омода месозад ва ба Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон пешниҳод менамояд, дар хусуси истифодаи маблағҳои барои мудофиа ҷудогардида ҳисобот медиҳад ();
таъминоти молияви, техники ва ақибгоҳии Қувваҳои Мусаллаҳи Ҷумҳурии Тоҷикистонро амали менамояд;
дар асоси қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон адои хизмати ҳарбиро ташкил мекунад ва ҳифзи иҷтимоии хизматчиёни ҳарби, ҳайати граждании Қувваҳои Мусаллаҳи Ҷумҳурии Тоҷикистон, шахсони аз хизмати ҳарби рухсатшуда ва аъзои оилаи онҳоро таъмин менамояд ();
тарбияи ҳуқуқи, маънави ва ҳарбии ватандустии ҳайати шахсии Қувваҳои Мусаллаҳи Ҷумҳурии Тоҷикистонро ташкил ва таъмин менамояд;
ба ташкилотҳои мададгори мудофиа ва клубҳои ҳарбии ватандӯсти барои амали намудани вазифаҳои оинномавии онҳо ба манфиати мудофиа ҳамкори менамояд;
дар асоси шартнома корҳои тадқиқоти илми ва озмоиши конструкториро дар соҳаи мудофиа, истеҳсол ва хариди аслиҳа ва техникаи ҳарби, озуқа, пӯшока ва амволи дигар, манбаъҳои модди ва ғайраҳо, инчунин корҳои пудрати ва хизматҳоро барои эҳтиёҷоти Қувваҳои Мусаллаҳи Ҷумҳурии Тоҷикистон дар ҳудуди маблағи ба ин мақсадҳо ҷудошуда фармоиш медиҳад ва маблағгузори мекунад;
бо муассисаҳои ҳарбии дигар кишварҳо ҳамкори мекунад;
ба илми ҳарби роҳбари мекунад, тадқиқоти илмии ҳарби ташкил мекунад ва мегузаронад;
иҷрои қонунгузориро дар соҳаи мудофиа дар Қувваҳои Мусаллаҳ, инчунин қонунгузории ҷории Ҷумҳурии Тоҷикистонро дар бобати ҳифзи муҳити зист ҳангоми фаъолияти онҳо таъмин менамояд;
дар ҳудуди ваколати худ сиёсати кадриро дар Қувваҳои Мусаллаҳи Ҷумҳурии Тоҷикистон амали менамояд;
муборизаро бар зидди терроризм аз ҷумла таъминкунии амнияти худии зидди терроризм аз ҷумла таъминкунии муқаррарнамудаи ҳамин Қонун, дигар қонунҳо ва санадҳои меъёрии ҳуқуқӣ ба амал мебарорад );
дигар ваколатҳоро, ки дар асоси низомномаҳои Вазорати мудофиаи Ҷумҳурии Тоҷикистон ва Сарситоди Қувваҳои Мусаллаҳи Ҷумҳурии Тоҷикистон пешбини шудааст, иҷро мекунад.
Моддаи 12. Ваколатҳои вазоратҳо ва идораҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон дар соҳаи мудофиа
Вазоратҳо ва идораҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон:
ба тайёрии сафарбари дар системаи вазоратҳо ва идораҳо роҳбари менамоянд ва дар лоиҳаҳои тараққиёти иқтисоди ва иҷтимоии соҳа оиди истеҳсоли маҳсулот ва молҳои таъиноти ҳарби, сохтмони объектҳои мудофиави, тайёр намудан ва такмил додани дониши ҳарбии қувваҳои дар эҳтиёт буда, ҷудо намудани маблағҳои даркории моддию молияви барои эҳтиёҷи мудофиа ва иҷрои вазифаҳои сафарбари фармоишҳои дахлдор пешбини менамоянд;
ташкил, тараққи ва нигоҳдории иқтидорҳои сафарбари, ҷамъоварии захираҳои давлати ва сафарбариро анҷом медиҳанд ();
чорабиниҳои мудофиаи граждани ва ҳудудиро ташкил намуда, мегузаронанд ва иҷрои онро аз тарафи сохторҳои идоракуни ва истеҳсолии тобеъашон назорат намуда, барои ин мақсадҳо маблағ ҷудо мекунанд;
иҷрои санадҳои меъёрии ҳуқуқиро оид ба масъалаҳои мудофиа дар соҳа ва харҷи маблағҳоеро, ки ба сохторҳои тобеъ барои мудофиа ҷудо карда мешаванд, назорат мекунанд.
Дигар ваколатҳои вазорату идораҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон аз тарафи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян мегарданд.
Моддаи 13. Ваколатҳои мақомоти маҳаллии ҳокимияти давлати ва худидоракунии шаҳрак ва деҳот
Мақомоти маҳаллии ҳокимияти давлати ва мақомоти худидоракунии шаҳрак ва деҳот дар доираи ваколатҳои худ барои ҳолати мудофиа, аз ҷумла мудофиаи граждани ва ҳудуди масъуланд ва таъмини чорабиниҳои зеринро ба ӯҳда доранд :
иҷрои ҳатмии қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон аз тарафи ташкилоту муассисаҳои тобеъ, шахсони мансабдор ва шаҳрвандон ;
таъмин кардани Қувваҳои Мусаллаҳ ва дигар сохторҳои ҳарби бо маҳсулоти истеҳсоли маҳалли, бо об, қувваи барқию гарми, воситаҳои алоқа, хизматрасонии коммуналию манзили ва ғайра;
иҷрои чорабиниҳои ҳифзи иҷтимои-ҳуқуқии хизматчиёни ҳарби, даъватшавандагон, шахсони ӯҳдадори ҳарби ва аъзои оилаи онҳо ба тавре, ки қонун муайян намудааст;
қайди ҳарби ва тайёрии шаҳрвандон ба хизмати ҳарби, даъвати онҳо ба хизмати ҳарби, ҷамъомадҳои ҳарби ва сафарбари;
иҷрои барномаи гузаронидани иқтисодиёт ба низоми кории ҳолати ҷанги, ҷиҳозонидани ҳудуди кишвар ба манфиати мудофиа ();
иҷрои нақшаю супоришҳои сафарбари;
ҳифозати қабристонҳои ҳарби ва дигар объектҳои ҳарбие, ки хотираи шахсони дар роҳи муҳофизати Ватан ҳалокшударо абади мегардонанд.
ҷудо намудани қитъаҳои замин барои эҳтиёҷоти мудофиа ва назорат ба истифодаи онҳо;
кӯмак расонидан ба ҷойгирони ва манзилгирии қӯшун;
ҳамкори бо мақомоти идоракунии ҳарби ва идоракунии қӯшун дар маҳалҳо оиди масьалаҳои мудофиа.
БОБИ III. ВАЗИФАҲОИ КОРХОНАҲО, МУАССИСАҲО, ТАШКИЛОТҲО ВА ШАХСОНИ МАНСАБДОР, ҲУҚУҚ ВА ВАЗИФАҲОИ ШАҲРВАНДОН ДАР СОҲАИ МУДОФИА
Моддаи 14. Вазифаҳои корхонаҳо, муассисаҳо ва ташкилотҳо дар соҳаи мудофиа
Корхонаҳо, муассисаҳо ва ташкилотҳо новобаста аз тобеияти идори ва шакли моликияташон мутобиқи санадҳои қонунгузори ва дигар санадҳои меъёрии ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон :
фармоишҳои давлати ва ӯҳдадориҳои шартномавиро оиди ташкил, истеҳсол, таъин ва таъмири аслиҳа ва техникаи ҳарби, дигар амвол ва захираҳои ҳарби, корҳои пудрати ва адои хизматҳо барои эҳтиёҷи Қувваҳои Мусаллаҳи Ҷумҳурии Тоҷикистон ва дигар воҳидҳои ҳарби иҷро мекунанд ();
тадқиқоти илми ва иктишофоти соҳаи мудофиаро анҷом медиҳанд;
тибқи барномаҳои сафарбари иқтидори захираҳои лозимаи сафарбариро ташкил медиҳанд ва дар ҳолати омодаги нигоҳ медоранд, вазифаҳои ҳарбии нақлиёти ва коммуникатсиони ва дигар супоришҳоро иҷро мекунанд ();
дар чорабиниҳои мудофиаи граждани ва ҳудуди иштирок менамоянд;
ба коркунони худ барои иҷрои ӯҳдадориҳои ҳарбиашон шароити мусоид фароҳам меоваранд;
барои эҳтиёҷи мудофиа, ки тибқи Қонуни мазкур муайян гардидааст, хароҷоти лозима мекунанд;
барои иҷрои нақшаи гузаронидани иқтисодиёт ба кори шароити давраи ҷанг чораҷӯи мекунанд;
шаҳрвандонеро, ки барои хизмати ҳарби даъват мешаванд ва ӯҳдадорони ҳарбиро ба қайди ҳарби гирифта, кормандонро дар давраи ҷанг брон мекунанд.
Шахсони мансабдор тибқи мансаби ишғолкардаашон бояд вазифаҳои худро оиди масъалаҳои мудофиа, агар чунин вазифаҳо мутобиқи қонунгузори ва дигар санадҳои меъёрии ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон пешбини шуда бошанд, донанд ва иҷро намоянд .
Моддаи 15. Вазифаҳои иттиҳодияҳои ҷамъияти ва ташкилотҳои мусоидати мудофиа
Иттиҳодияҳои ҷамъияти, воситаҳои ахбори омма, ташкилотҳои мусоидати мудофиа дар фаъолияти худ бояд қонунхои Ҷумҳурии Тоҷикистонро риоя намоянд, ба фошгардии сирри давлати роҳ надиҳанд, дар мустаҳкам гардонидани қобилияти мудофиавии давлат ва тарбияи ҳарби-ватандӯстии шаҳрвандон кӯмак расонанд аз имкониятҳои худ истифода бурда, дар иҷрои сафарбарӣ ва вазифаҳои замони ҷанг иштирок намоянд ).
Ташкилотҳои мусоидати мудофиаи Ҷумҳурии Тоҷикистон илова бар ин барои сифати тайер намудани мутахассисон аз рӯи талабномаҳои Вазорати мудофиаи Ҷумҳурии Тоҷикистон барои Қувваҳои Мусаллаҳи Ҷумҳурии Тоҷикистон ва дигар воҳидҳои ҳарби масъуланд ва вазифадоранд, ки:
навъҳои варзиши техники, авиатсиони, ҳарби-амали ва эҷодиёти техникаи ҷавононро равнақ диҳанд;
дар асоси худмаблағгузори тайёр намудани шахсони дорои ихтисосҳои оммавии техникаро, ки аҳамияти ҳарби-амали доранд, ба роҳ монанд;
дар вақти ҷанг дар таълими умумии ҳарбии аҳоли ва бо истифодаи имкониятҳои худ ҳал намудани вазифаҳои сафарбари иштирок кунанд.
Фаъолияти ҳизбҳои сиёси ва дигар иттиҳодияҳои ҷамъияти, ки ба хароб намудани Мудофиа ва тайёрии ҷангии Қувваҳои Мусаллаҳ ва дигар вазифаҳои ҳарбии Ҷумҳурии Тоҷикистон равона гардидааст, манъ аст.
Моддаи 16. Ҳуқуқ ва вазифаҳои шаҳрвандони Ҷумҳурии Тоҷикистон дар соҳаи мудофиа
Ҳифзи Ватан, ҳимояи манфиатҳои давлат, таҳкими истиқлолият, амният ва иқтидори мудофиави вазифаи муқаддаси конститутсионии ҳар як шаҳрванди Ҷумҳурии Тоҷикистон буда, хизмат дар Қувваҳои Мусаллаҳи он вазифаи фахри мебошад.
Шаҳрвандони Ҷумҳурии Тоҷикистон мутобиқи қонун:
ӯҳдадории ҳарбиро иҷро мекунанд ё ихтиёри ба хизмати ҳарбии дохил мешаванд ;
дар чорабиниҳои мудофиаи граждани ва ҳудуди иштирок мекунанд;
метавонанд корхонаву ташкилотҳои ҷамъияти, ки барои мустаҳкам намудани мудофиа равона гардидаанд, ташкил кунанд;
дар вақти ҷанг бо талаби мақомоти амалкунандаи ҳокимият биноҳо, иншоотҳо, воситаҳои нақлиёт ва дигар амволеро, ки моликияти онҳост, бо роҳи минбаъд аз тарафи давлат ҷуброн кардани онҳо барои эҳтиёҷоти мудофиа медиҳанд.
БОБИ IV. ҚУВВАҲОИ МУСАЛЛАҲИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН ВА ДИГАР ВОҲИДҲОИ ҲАРБИ
Моддаи 17. Қувваҳои Мусаллаҳи Ҷумҳурии Тоҷикистон
Қувваҳои Мусаллаҳи Ҷумҳурии Тоҷикистон сохтори ҳарбии давлати мебошад, ки барои муҳофизати мусаллаҳонаи истиқлолият ва тамомияти арзии ҷумҳури аз таҷовуз таъин гаштааст.
Вазифа, тартиби пуррасози ва идоракунии Қувваҳои Мусаллаҳи Ҷумҳурии Тоҷикистон тибқи Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон "Дар бораи Қувваҳои Мусаллаҳи Ҷумҳурии Тоҷикистон" ва дигар санадҳои қонунгузори муайян мегардад.
Моддаи 18. Воҳидҳои дигари ҳарби
Таъинот, вазифаҳо, тартиби пурра кардан ва идоракунии воҳидҳои ҳарбии Кумитаи давлатии амнияти миллии Ҷумҳурии Тоҷикистон, Гвардияи миллии Ҷумҳурии Тоҷикистон, қӯшунҳои дохилии Вазорати корҳои дохилии Ҷумҳурии Тоҷикистон, Бригадаи посбоникунандаи Сарраёсати иҷрои ҷазои ҷиноятии Вазорати адлияи Ҷумҳурии Тоҷикистон, қӯшунҳои мудофиаи граждании Кумитаи ҳолатҳои фавқулодда ва мудофиаи граждании назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ва Агентии таъминоти амволи махсуси назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон тибқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон муқаррар карда мешаванд .
Дар замони ҷанг воҳидҳои ҳарбии номбурда ба ҳайати Қувваҳои Мусаллаҳи Ҷумҳурии Тоҷикистон дохил мешаванд.
БОБИ V. ҲОЛАТИ ҶАНГ. ВАЗЪИЯТИ ҲАРБИ. САФАРБАРӢ
Моддаи 19. Ҳолати ҷанг. Замони ҷанг
Ҳолати ҷанг дар сурати ба хатари воқеи дучор шудани амнияти давлат, ки дар шакли таҷовуз ё хатари таҷовузи зидди Ҷумҳурии Тоҷикистон ифода ёфтааст, инчунин дар сурати зарурати иҷрои ӯҳдадориҳои байналмилалии Ҷумҳурии Тоҷикистон, аз тарафи Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон эълон мегардан. Бо эълони ҳолати ҷанг ё оғози амалиёти ҳарби замони ҷанг фаро мерасад. Оғози замони ҷанг рӯз ва соати эълони ҳолати ҷанг ё таҷовуз ба Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳисоб меёбад.
Анҷоми замони ҷанг рӯз ва соати эълоншудаи ба охир расидани амалиёти ҳарби ҳисоб меёбад.
Дар сурати таҷовуз ба Ҷумҳурии Тоҷикистон Шӯрои амнияти Ҷумҳурии Тоҷикистон, фармондеҳии ҳарби, мақомоти ҳокимияти давлати ва худидоракунии шаҳрак ва деҳот эълони ҷангро интизор нашуда, вазифадоранд барои зада гардонидани таҷовуз тамоми чораҳоро андешанд .
Моддаи 20. Вазъияти ҳарби
Вазъияти ҳарби дар маҳалҳои ҷудогона ё дар тамоми ҳудуди ҷумҳури дар сурати эълони ҳолати ҷанг ё ҳангоми хатари воқеии амнияти давлат, ки дар хатари таҷовуз ё таҷовузи зидди Ҷумҳурии Тоҷикистон ифода ёфтааст, аз тарафи Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон ҷори мегардад .
Бо ҷорй гардидани вазъияти ҳарби ваколатҳои фармондеҳии ҳарби васеъ мегардад, ба ӯ вазифаҳои мақомоти ҳокимияти иҷроия дар соҳаи мудофиаи тибқи тартиби муайяннамудаи қонун мегузарад.
Дар давоми вазъияти ҳарби барои манфиати мудофиа фаъолияту ҳуқуқи корхонаҳо, идораҳо ва ташкилотҳо, инчунин ҳуқуқи конститутсиони ва озодии шаҳрвандон маҳдуд гардида, ваколатҳои мақомоти дахлдори ҳифзи ҳуқуқ васеъ мегардад.
Вазъияти ҳарби баробари бартараф шудани хатари таҷовуз ё анҷоми ҳолати ҷанг бекор карда мешавад.
Низоми ҳолати ҳарби тибқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян мегардад.
Моддаи 21. Сафарбари
Бо эълони ҳолати ҷанг ё вазъияти ҳарби сафарбарии умуми ё ҷузъи ба мақсади татбиқи чорабиниҳо барои гузаронидани мақомоти ҳокимияти давлати ва худидоракунии шаҳрак ва деҳот, корхонаҳо, идораҳо ва ташкилотҳо аз низоми кори замони осоишта ба низоми кори замони ҷанг, инчунин гузаронидани Қувваҳои Мусаллаҳ ва дигар сохторҳои ҳарбии Ҷумҳурии Тоҷикистон ба ташкил, ҳайат ва идоракунии қӯшунҳо, ки барои замони ҷанг пешбини гардидааст, эълон карда мешавад .
Тартиби омода кардан ва гузаронидани сафарбари тибқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян мегардад.
БОБИ VI. МУДОФИАИ ГРАЖДАНИ ВА ҲУДУДИ
Моддаи 22. Мудофиаи граждани
Мудофиаи граждани ба мақсади ҳифзи аҳоли, корхонаҳо, идораҳо ва ташкилотҳо аз харобшави ва дигар хатарҳо, ки дар натиҷаи амалиёти ҷанги, инчунин дар ҳолати офатҳои табии, садамаҳо, фалокатҳо, эпидемияҳо, муромурии ҳайвонот ва дигар ҳолатҳои фавқулода ба амал меоянд, ташкил мегардад .
Таъинот, вазифаҳо, ташкил ва идоракунии мудофиаи граждани тибқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян мегарданд.
Моддаи 23. Мудофиаи ҳудудӣ
Мудофиаи ҳудудӣ ба мақсади бастан, мудофиа ва муҳофизат кардани сарҳади давлати, объектҳои муҳим ва роҳҳои алоқа аз ҳуҷуми душман, мубориза бо десантҳои он ва гурӯҳҳои диверсиони-иктишофи нигоҳ доштани тартиботи ҳолати ҳарби ташкил мегардад.
Вазифаҳо ва ташкили мудофиаи ҳудуди, тартиби ҳамкории қувваҳо ва воситаҳои он тибқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян мегардад.
БОБИ VII. ТАЪМИНОТИ ИҚТИСОДИИ МУДОФИА
Моддаи 24. Омода сохтани иқтисодиёт ба таъмини мудофиа
Омода сохтани иқтисодиёт ба таъмини мудофиа ба ӯҳдаи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон гузошта мешавад.
Барои омода сохтани иқтисодиёт ба таъмини мудофиа дар замони осоишта инҳо пешаки ташкил ва истифода мешаванд:
иқтидори илми-техники ва қудрати истеҳсоли барои гузаронидани таҳқиқот, коркард ва ташкили истеҳсоли маводи таъиноти ҳарби ва мудофиави;
системаҳои ғункунии захираҳои модди, манбаъҳои молияви ва модди;
системаҳои нархгузори, андозҳо, қарзҳо, мӯҷизоти иқтисоди, меъёри ва иҷрои фармоишҳои давлати ва шартномаҳои хусусияти мудофиави дошта;
системаҳои чорабиниҳо дар бобати омодагии сафарбарии иқтисодиёт ва идоракунии он дар замони осоишта.
Моддаи 25. Таъмини кадрии мудофиа
Ба мақсади қонеъ гардонидани талаботи мудофиа омӯзиш ва бозомӯзии кадрҳои ҳарби дар муассисаҳои ҳарбии таълимии таҳсилоти касби ва дар кафедраҳои ҳарбии назди муассисаҳои давлатии таълимии таҳсилоти олии касби, инчунин, тибқи созишномаҳои байнидавлати дар хориҷа сурат мегирад .
Барои иҷро намудани чорабиниҳо дар соҳаи мудофиа, аз ҷумла мудофиаи граждани ва ҳудуди дар назди вазоратҳо шуъбаҳои махсус ва намояндагии ҳарби ташкил мегарданд, ки ваколати онҳоро Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян мекунад.
Моддаи 26. Таъминоти молиявӣ ва моддию техникии мудофиа
Маблағгузории эҳтиёҷоти мудофиа, сохтмон ва нигохдории Қувваҳои Мусаллаҳи Ҷумҳурии Тоҷикистон ва дигар воҳидҳои ҳарбӣ аз ҳисоб ва дар доираи маблағҳое, ки дар буҷети ҷумҳуриявӣ пешбинӣ шудаанд ва таъминоти моддию техникии онҳо ба тариқи афзалиятнок сурат мегирад
Моддаи 27. Истифодаи амвол ба манфиати мудофиа
Объектҳои ҳарби, ҳамаи навъҳои силоҳ, техникаи ҳарби, лавозимоти ҷанги ва дигар амволи ҳарби-техники моликияти ҷумҳурияви ҳисоб меёбанд ва дар ихтиёри оперативии Қувваҳои Мусаллаҳи Ҷумҳурии Тоҷикистон ва дигар воҳидҳои ҳарби мебошанд. Зимнан объектҳои ҳарбие, ки аз тарафи сохторҳои номбурда дар замони осоишта истифода намегарданд, бояд консерватсия карда шаванд ва ба мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлати барои истифодаи муваққати (аз ҷумла ба иҷора) дода шаванд .
Дар ҳолате, ки истифодаи объектҳои мудофиави нолозим мегардад, ин объектҳо метавонанд тибқи шарту тартибе, ки Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян менамояд, фурӯхта шаванд.
Моддаи 28. Додани замину иншоот, объектҳо ва амволи дигар барои эҳтиёҷоти мудофиа
Ҷудо намудани қитъаҳои замин, манбаъҳои табиии дигар, додани биноҳо, иншоот, объектҳо ва дигар молу мулк барои эҳтиёҷоти мудофиа ва баргардондани онҳо бо тартиби муқаррарнамудаи қонунгузорӣ амалӣ карда мешавад
БОБИ VIII. ӯҲДАДОРИҲОИ БАЙНАЛМИЛАЛЛИ-ҲУҚУҚИИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН
Моддаи 29. Риояи меъёрҳои байналмилалли-ҳуқуқи
Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳангоми ташкил ва амали кардани мудофиа вазифадор аст, ки меъёрҳои ҳуқуқи башар ва шартномаҳоеро, ки худ иштирокчии он аст, риоя намояд.
Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳангоми ташкил ва амали кардани мудофиа бартарии санадҳои байналмилалли ҳуқуқиро дар соҳаи мудофиа ва амният нисбати қонунгузории милли дар ин соҳаҳо эътироф мекунад .
Дар ҳолатҳои ба санадҳои ҳуқуқии байналмилалли мувофиқат накардани қонунҳо ва санадҳои меъёрии ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар соҳаи мудофиа санадҳои ҳуқуқии байналмилалли ба кор бурда мешаванд .
Моддаи 30. Ҳамкории Ҷумҳурии Тоҷикистон бо дигар давлатҳо дар соҳаи мудофиа
Ҷумҳурии Тоҷикистон ба Оинномаи Созмони Милали Муттаҳид дар хусуси ҳуқуқи мудофиаи инфироди ва коллективи такя намуда, бо дигар кишварҳо дар соҳаи сохтмони ҳарби ба мақсади таъмини мудофиаи якҷоя аз таҷовуз, нигоҳдории амният ва сулҳи байналмилалли ҳамкори менамояд .
БОБИ IХ. МАСЪУЛИЯТ БАРОИ ВАЙРОН НАМУДАНИ ҚОНУНГУЗОРИ ОИДИ МУДОФИА
Моддаи 31. Масъулият барои вайрон намудани қонунгузори оиди мудофиа
Агар шахсони мансабдор ва шаҳрвандон қонуни мудофиаро иҷро накунанд ва ё ба таври бояду шояд иҷро накунанд, мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ба ҷавобгари кашида мешаванд.
Президенти
Ҷумҳурии Тоҷикистон Э. РАҲМОНОВ
ш. Душанбе
4 ноябри соли 1995 № 208
ЗАКОН РЕСПУБЛИКИ ТАДЖИКИСТАН
"ОБ ОБОРОНЕ"
(в редакции Законов РТ от 13.11.1998г. №731, от 10.12.1999г. №871, от 29.11.2000г.№23, 29.11.2000г. №29, от 22.04.2003г. № 14, от 28.02.2004г. №4, от 1.03.2005г.N80, от 28.12.2005г.№147, от 12.05.2007г.№248, от 29.12.2010г.№642, от 26.07.2014г.№1098, от 08.06.2022 №1875)
Настоящий Закон определяет основы и организацию обороны Республики Таджикистан, полномочия органов государственной власти и органов самоуправления посёлков и сёл, предприятий, учреждений, организаций, должностных лиц и граждан в области обороны
ГЛАВА 1. ОБЩИЕ ПОЛОЖЕНИЯ
Статья 1. Основы обороны
Под обороной понимается система политических, экономических, социальных, военных, правовых, экологических и других мер, направленных на обеспечение суверенитета, целостности и неприкосновенности территории республики, защиту интересов государства и мирной жизни населения.
Оборона является одной из важнейших функций государства, делом всего народа.
Оборона основывается на постоянной готовности Вооруженных Сил, экономики, территории и населения республики к предупреждению угрозы агрессии, а также отражению возможной агрессии в любое время, при любых обстоятельствах.
Оборона организуется и осуществляется в соответствии с Конституцией Республики Таджикистан, нормативными правовыми актами Республики Таджикистан, Военной доктриной Республики Таджикистан и международными правовыми актами, признанными Таджикистаном
Для обороны с применением средств вооруженной борьбы создаются Вооруженные Силы Республики Таджикистан и устанавливается воинская обязанность граждан Республики Таджикистан.
К обороне с применением средств вооруженной борьбы привлекаются Государственный комитет национальной безопасности Республики Таджикистан, Национальная гвардия Республики Таджикистан, Комитет по чрезвычайным ситуациям и гражданской обороне при Правительстве Республики Таджикистан, внутренние войска Министерства внутренних дел Республики Таджикистан и Конвойная бригада Главного управления исполнения уголовных наказаний Министерства юстиции , которые выполняются задачи в области обороны, установленные законодательством Республики Таджикистан. В обороне Республики Таджикистан могут участвовать Вооруженные Силы других государств на основе межгосударственных договоров
Кроме того, к обороне привлекается Агентство по обеспечению специальным имуществом при Правительстве Республики Таджикистан , который в области обороны выполняет специфические задачи, установленные законодательством Республики Таджикистан.
Исключено. .)
Существование и создание в Республики Таджикистан иных незаконных воинских формирований преследуются законом
Статья 2. Военная политика Республики Таджикистан
Военная политика Республики Таджикистан является частью государственной внутренней и внешней политики, определяемой Президентом Республики Таджикистан
Военная политика Республики Таджикистан формируется с учетом военной доктрины и основ обороны.
Статья 3. Военная доктрина Республики Таджикистан
Военная доктрина Республики Таджикистан руководствуется принципом оборонной достаточности в строительстве Вооруженных Сил и основывается на том, что Республика Таджикистан:
не признает войну или применение военной силы как средства решения международных проблем;
не является ядерной державой и не стремится производить, приобретать ядерное оружие или применять его со своей территории;
не имеет территориальных притязаний ни к одному государству и не видит ни в одном народе образ врага;
никогда первой не начнет боевых действий против какой бы то ни было страны, если сама не станет объектом агрессии;
признает сохранение международного мира и безопасности - гаранта стабильности международного сообщества.
Статья 4. Организация обороны
Организация обороны включает:
правовое регулирование в области обороны;
разработку военной политики и военной доктрины Республики Таджикистан;
прогнозирование и оценку военной угрозы;
строительство, подготовку и поддержание в необходимой готовности Вооруженных Сил Республики Таджикистан, а также планирование их применения;
обеспечение военно-политического сотрудничества с другими государствами и согласование усилий по предотвращению агрессий;
охрану Государственной границы;
разработку, производство и совершенствование оружия и военной техники, создание их запасов;
мобилизационную подготовку государственных органов, органов самоуправления посёлков и сёл, организаций
развитие военной науки, конверсии и реконверсии оборонной промышленности;
создание запасов материальных ценностей в государственном и мобилизационном резервах;
планирование и осуществление мероприятий гражданской и территориальной обороны;
обеспечение сохранения государственной тайны
координацию деятельности органов государственной власти в области обороны;
контроль за исполнением законодательства в области обороны и расходованием средств бюджета на оборону;
другие мероприятия в области обороны.
Статья 5. Законодательство Республики Таджикистан об обороне
Законодательство Республики Таджикистан об обороне основывается на Конституции Республики Таджикистан и состоит из настоящего Закона, других нормативных правовых актов Республики Таджикистан, а также международных правовых актов, признанных Таджикистаном
ГЛАВА 2. ПОЛНОМОЧИЯ ОРГАНОВ ГОСУДАРСТВЕННОЙ ВЛАСТИ И ОРГАНОВ САМОУПРАВЛЕНИЯ ПОСЁЛКОВ И СЁЛ В ОБЛАСТИ ОБОРОНЫ
Статья 6. Полномочия Маджлиси милли и Маджлиси намояндагон в сфере обороны
Маджлиси милли и Маджлиси намояндагон при проведении совместных заседаний:
исключён
дают согласие на использование Вооруженных Сил Республики Таджикистан за её пределами для выполнения международных обязательств Таджикистана;
присваивают высшее воинское звания Президенту Республики Таджикистан;
утверждают указы Президента Республики Таджикистан о введении военного и чрезвычайного положений, о применении Вооруженных Сил, других воинских формирований при возникновении или угрозе возникновения на территории республики вооруженных конфликтов, посягающих на территориальную целостность и конституционную основу государства, об объявлении состояния войны, о создании и управлении местных органов власти военного времени, о прекращении войны и заключении мира, о назначении министра обороны Республики Таджикистан
регулируют вопросы, связанные с государственной границей, устанавливает ее режим.
Полномочия Маджлиси милли:
- одобряет принятые Маджлиси намояндагон законы в военной области;
- дает согласие на назначение и освобождение заместителя генерального прокурора - главного военного прокурора Республики Таджикистан;
- избирает и отзывает судей Военной коллегии Верховного суда Республики Таджикистан по представлению Президента Республики Таджикистан
- рассматривает вопросы лишения неприкосновенности судей Военной коллегии Верховного суда Республики Таджикистан.
Полномочия Маджлиси намояндагон:
- принимает законы в сфере обороны;
- по рассматриваемым вопросам в пределах своих полномочий принимает постановления и контролирует их выполнение;
исключён
- утверждает объем бюджетных ассигнований на оборону
- ратифицирует и денонсирует международные договоры в военной области;
- устанавливает воинские звания;
- утверждает тексты Военной присяги, общевоинские уставы, боевые знамена и флаги Вооруженных Сил Республики Таджикистан.
Статья 7. Полномочия Президента Республики Таджикистан в области обороны
Президент Республики Таджикистан, являясь Верховным Главнокомандующим Вооруженными Силами Республики Таджикистан и Председателем Совета безопасности Республики Таджикистан, принимает все необходимые меры по обеспечению обороноспособности Республики Таджикистан и постоянной боевой готовности Вооруженных Сил Республики Таджикистан.
Президент Республики Таджикистан:
утверждает военную доктрину, состав, общую структуру и численность Вооружённых Сил Республики Таджикистан и других воинских формирований
представляет на утверждение Маджлиси намояндагон Маджлиси Оли Республики Таджикистан проекты военной доктрины, предложения о составе, общей структуре и численности Вооруженных Сил Республики Таджикистан и других воинских формирований, объеме бюджетных ассигнований на оборону
координирует деятельность государственных органов в области обороны;
определяет основные направления сотрудничества с другими государствами и международными организациями в военной области
создает Совет безопасности и руководит им;
ведет переговоры и подписывает международные договоры по военным вопросам;
санкционирует проведение специальных испытаний вооружения и техники;
утверждает концепцию и планы военного строительства, мобилизационный, стратегический и иные планы, связанные с функционированием Вооруженных Сил Республики Таджикистан;
утверждает по представлению министра обороны Республики Таджикистан планы дислокации Вооруженных Сил Республики Таджикистан и других воинских формирований, размещения военных объектов
объявляет состояние войны, общую или частичную мобилизацию, военное положение на всей территории Республики Таджикистан или в отдельных ее местностях с последующим незамедлительным внесением этих вопросов на утверждение совместных заседаний Маджлиси милли и Маджлиси намояндагон
отдает приказ Вооруженным Силам Республики Таджикистан на ведение военных действий а также осуществление мероприятий территориальной обороны
отдает приказы о применении Вооруженных Сил и других воинских формирований при возникновении или угрозе возникновения на территории республики вооруженных конфликтов, посягающих на территориальную целостность и основы конституционного строя государства, с последующим утверждением этих решений в совместных заседаний Маджлиси милли и Маджлиси намояндагон
отдает приказы о создании, реорганизации и упразднении воинских частей
отдает приказ о временной или постоянной передаче воинских формирований в оперативное подчинение Генерального штаба Вооруженных Сил Республики Таджикистан
вводит в действие нормативные акты военного времени и прекращает их действие, представляет их на утверждение совместных заседаний Маджлиси милли и Маджлиси намояндагон Маджлиси Оли Республики Таджикистан
издает указы о призыве граждан Республики Таджикистан на военную службу;
утверждает Положение о Генеральном штабе Вооруженных Сил Республики Таджикистан, о порядке принятия Военной присяги, о материальной ответственности военнослужащих за ущерб, причиненный государству, и о других вопросах, прямо указанных в законах, устанавливает перечень должностей, замещаемых высшим офицерским составом(
утверждает план гражданской и территориальной обороны Республики Таджикистан;
назначает и освобождает Министра обороны Республики Таджикистан и Указ об этом представляет на утверждение совместных заседаний Маджлиси милли и Маджлиси намояндагон
назначает и освобождает начальника Генерального штаба Вооруженных Сил Республики Таджикистан, командующих видами Вооруженных Сил Таджикистана
присваивает высшие воинские звания;
определяет государственную военную политику
Статья 8. Полномочия Совета безопасности Республики Таджикистан
Совет безопасности Республики Таджикистан является органом коллегиального руководства вопросами обороны и безопасности Республики Таджикистан.
Полномочия Совета безопасности Республики Таджикистан определяются Законом Республики Таджикистан "О безопасности" и Положением о Совете безопасности Республики Таджикистан, утверждаемым Президентом Республики Таджикистан.
Статья 9. Полномочия Правительства Республики Таджикистан
Правительство Республики Таджикистан в пределах своих полномочий:
несет ответственность за состояние обороноспособности Республики Таджикистан;
руководит деятельностью подчиненных ему органов по обеспечению обороны, оснащению Вооруженных Сил и других воинских формирований вооружением, военной техникой и другими материальными средствами;
определяет объемы материально-технических ресурсов, продовольствия, вещевого и иного имущества для нужд обороны, Вооруженных Сил Республики Таджикистан и других воинских формирований;
организует разработку и выполнение мобилизационных планов и заданий, планов накопления мобилизационных и государственных резервов;
обеспечивает создание инфраструктуры Вооруженных Сил Республики Таджикистан и других воинских формирований;
руководит гражданской, территориальной обороной, мобилизационной подготовкой и мобилизационным развертыванием экономики и переводом его на режим работы в условиях военного положения, издает соответствующие нормативные акты по этим вопросам;
заключает и денонсирует международные договоры в военной области от имени Правительства Республики Таджикистан или от имени Республики Таджикистан по вопросам, относящимся к ведению Правительства Республики Таджикистан;
организует в пределах предоставленных полномочий выполнение обязательств, содержащихся в международных договорах Республики Таджикистан по вопросам обороны;
организует работу подведомственных органов по социальному обеспечению военнослужащих, лиц, уволенных с военной службы, и членов их семей;
устанавливает льготы для гражданского персонала Вооруженных Сил Республики Таджикистан и других воинских формирований, а также для рабочих и служащих оборонных предприятий, учреждений и организаций в зависимости от условий их труда;
устанавливает порядок передачи, сдачи в аренду, продажи и ликвидации, списания оружия и военной техники, оборонных объектов и другого военного имущества, предоставления и использования для нужд обороны земель и других природных ресурсов;
организует разработку и производство вооружения и военной техники, конверсию, реконверсию и развитие оборонной промышленности;
организует контроль за экспортом и импортом оружия и военной техники, стратегических материалов, передовых технологий и продукции двойного назначения;
принимает решения о создании, перепрофилировании и упразднении государственных оборонных предприятий, научно-исследовательских и опытно-конструкторских организаций, военных образовательных учреждений профессионального образования, военных кафедр при государственных образовательных учреждениях высшего профессионального образования, а также определяет порядок подготовки по военно-учетным специальностям и офицерских кадров;
утверждает положения о Министерстве обороны Республики Таджикистан, о местных органах военного управления, о порядке прохождения военной службы, о воинском учете военнообязанных, призывников и ресурсов техники, о призыве на военную службу, о проведении военных сборов, о военных кафедрах при государственных образовательных учреждениях высшего профессионального образования и других положений, регулирующих жизнедеятельность Вооруженных Сил и других воинских формирований;
назначает на должность и освобождает от должности заместителей министра заместителей Министра обороны Республики Таджикистан
Статья 10. Полномочия судебной власти
Судебная власть в пределах своих полномочий участвует в обеспечении обороны.
исключён
Статья 11. Полномочия Министерства обороны Республики Таджикистан
Министерство обороны Республики Таджикистан:
несет ответственность за состояние боевой готовности Вооруженных Сил Республики Таджикистан;
реализует политику в области строительства Вооруженных Сил Республики Таджикистан в соответствии с нормативными правовыми актами Республики Таджикистан
участвует в разработке предложений Президенту Республики Таджикистан по военной политике и военной доктрине Республики Таджикистан
разрабатывает предложения по проекту оборонного бюджета и представляет их Правительству Республики Таджикистан, отчитывается об использовании выделенных на оборону средств;
осуществляет финансовое, техническое и тыловое обеспечение Вооруженных Сил Республики Таджикистан;
организует в соответствии с законодательством Республики Таджикистан прохождение военной службы и обеспечивает социальную защиту военнослужащих, гражданского персонала Вооруженных Сил Республики Таджикистан, лиц, уволенных с военной службы, и членов их семей;
организует и обеспечивает правовое, нравственное и военно-патриотическое воспитание личного состава Вооруженных Сил Республики Таджикистан;
оказывает содействие организациям содействия обороне и военно-патриотическим клубам в осуществлении ими уставных задач в интересах обороны;
заказывает и финансирует на договорной основе научно-исследовательские и опытно-конструкторские работы в области обороны, производство и закупку оружия и военной техники, продовольствия, вещевого и другого имущества, материальных и иных ресурсов, а также подрядные работы и услуги для нужд Вооруженных Сил Республики Таджикистан в пределах выделенных на эти цели средств;
осуществляет сотрудничество и взаимодействие с военными ведомствами других государств;
руководит военной наукой, организует и проводит военно-научные исследования;
обеспечивает исполнение законодательства в области обороны в Вооруженных Силах, а также действующего законодательства Республики Таджикистан о сохранении окружающей среды во время их деятельности;
осуществляет в пределах своих полномочий кадровую политику в Вооруженных Силах Республики Таджикистан;
осуществляет борьбу с терроризмом, в том числе обеспечивающим собственную антитеррористическую безопасность, в пределах полномочий, определяемых настоящим законом, другими законами и иными нормативными правовыми актами
осуществляет другие полномочия, предусмотренные положениями о Министерстве обороны Республики Таджикистан и Генеральном штабе Вооруженных Сил Республики Таджикистан
Статья 12. Полномочия министерств и ведомств Республики Таджикистан в области обороны
Министерства и ведомства Республики Таджикистан:
руководят мобилизационной подготовкой в системе министерств и ведомств и предусматривают в составе проектов экономического и социального развития отрасли соответствующие заказы на производство продукции и товаров военного назначения, строительство оборонных объектов, подготовку и переподготовку резервов, выделение необходимых материально-финансовых средств на нужды обороны и выполнение мобилизационных заданий;
осуществляют создание, развитие и сохранение мобилизационных мощностей, накопление государственных и мобилизационных резервов;
обеспечивают выполнение заданий по исследованиям, разработкам, испытаниям, производству, поставке и ремонту вооружения, военной техники и имущества, устойчивое функционирование отрасли в мирное время и ее перевод на режим работы военного времени;
организуют и проводят мероприятия гражданской и территориальной обороны и их выполнение подведомственными управленческими и производственными структурами, выделяют им на эти цели необходимые ассигнования;
осуществляют контроль за исполнением нормативных правовых актов по вопросам обороны в отрасли и расходованием средств, выделяемых на нужды обороны подведомственным структурам
Иные полномочия министерств и ведомств Республики Таджикистан определяются Правительством Республики Таджикистан.
Статья 13. Полномочия местных органов государственной власти и местного самоуправления
Местные органы государственной власти и органы самоуправления посёлков и сёл в пределах своих полномочий ответственны за состояние обороны, в том числе гражданской и территориальной обороны, и обеспечивают
безусловное выполнение всеми подведомственными предприятиями, учреждениями, должностными лицами и гражданами законодательства Республики Таджикистан об обороне №1098);
поставку Вооруженным Силам и другим воинским формированиям продукции местного производства, снабжение их водой, электро- и теплоэнергией, средствами связи, коммунально-бытовыми и иными услугами;
выполнение предусмотренных законодательством мер социально-правовой защиты военнослужащих, призывников, военнообязанных и членов их семей;
воинский учет и подготовку граждан к военной службе, их призыв на военную службу, военные сборы и по мобилизации;
выполнение программы по переводу экономики на режим работы в военное время, оперативное оборудование территории страны в интересах обороны;
выполнение мобилизационных планов и заданий;
сохранность военных кладбищ и других военных объектов, увековечивающих память погибших при защите Отечества;
выделение для нужд обороны земельных участков и контроль за их использованием;
содействие в размещении и расквартировании войск;
взаимодействие с органами военного управления и управления войск на местах по вопросам обороны.
ГЛАВА 3. ОБЯЗАННОСТИ ПРЕДПРИЯТИЙ, УЧРЕЖДЕНИЙ, ОРГАНИЗАЦИЙ И ДОЛЖНОСТНЫХ ЛИЦ. ПРАВА И ОБЯЗАННОСТИ ГРАЖДАН В ОБЛАСТИ ОБОРОНЫ
Статья 14. Обязанности предприятий, учреждений и организаций в области обороны
Предприятия, учреждения и организации независимо от ведомственной подчиненности и форм собственности в соответствии с законодательными и иными нормативными правовыми актами Республики Таджикистан):
выполняют государственные заказы и договорные обязательства по созданию, производству, поставкам и ремонту оружия и военной техники, другого военного имущества и ресурсов, по подрядным работам и предоставлению услуг для нужд Вооруженных Сил Республики Таджикистан и других воинских формирований;
осуществляют научные исследования и разработки в области обороны;
создают и поддерживают в готовности необходимые мобилизационные мощности и резервы, выполняют военно-транспортные и коммуникационные обязательства и другие задания в соответствии с мобилизационными планами;
принимают участие в мероприятиях гражданской и территориальной обороны;
создают своим работникам необходимые условия для выполнения ими воинской обязанности;
несут необходимые расходы для нужд обороны, определяемые настоящим Законом;
принимают меры по выполнению планов перевода экономики на работу в условиях военного времени;
осуществляют воинский учет граждан, подлежащих призыву на военную службу, военнообязанных, бронирование работников на военное время.
Должностные лица в соответствии с занимаемой должностью обязаны знать и выполнять свои функции по вопросам обороны, если таковые предусмотрены законодательными и иными нормативными правовыми актами Республики Таджикистан).
Статья 15. Обязанности общественных объединений и организаций содействия обороне
Общественные объединения, средства массовой информации, организации содействия обороне в своей деятельности обязаны соблюдать законодательство Республики Таджикистан, не допускать разглашения государственной тайны, оказывать содействие в укреплении обороноспособности государства, военно-патриотического воспитания граждан, принимать участие в реализации мобилизационных задач и задач военного временисобственными ресурсами(, №1875).
Организации содействия обороне Республики Таджикистан, кроме того, ответственны за качество подготовки специалистов по заявкам Министерства обороны Республики Таджикистан для Вооруженных Сил Республики Таджикистан, других воинских формирований и обязаны:
развивать технические, авиационные, военно-прикладные виды спорта и техническое творчество молодежи;
осуществлять на основе хозрасчета подготовку массовых технических профессий, имеющих военно-прикладное значение;
участвовать в военное время во всеобщем военном обучении населения и в реализации мобилизационных задач собственными ресурсами.
Деятельность политических партий и других общественных объединений, направленная на подрыв обороны и боеготовности Вооруженных Сил и других воинских формирований Республики Таджикистан, запрещается.
Статья 16. Права и обязанности граждан Республики Таджикистан в области обороны
Защита Родины, охрана интересов государства, укрепление его независимости, безопасности и оборонной мощи - священный, конституционный долг каждого гражданина Республики Таджикистан, а служба в ее Вооруженных Силах - почетная обязанность.
Граждане Республики Таджикистан в соответствии с законом:
выполняют воинскую обязанность или добровольно поступают на военную службу
принимают участие в мероприятиях гражданской и территориальной обороны;
могут создавать предприятия и общественные организации, содействующие укреплению обороны;
предоставляют в военное время для нужд обороны по требованию действующих органов власти здания, сооружения, транспортные средства и другое имущество, находящиеся в их собственности, с последующим возмещением ущерба государством.
ГЛАВА 4. ВООРУЖЕННЫЕ СИЛЫ РЕСПУБЛИКИ ТАДЖИКИСТАН И ДРУГИЕ ВОИНСКИЕ ФОРМИРОВАНИЯ
Статья 17. Вооруженные Силы Республики Таджикистан
Вооруженные Силы Республики Таджикистан - это военная государственная структура, предназначенная для вооруженной защиты от агрессии суверенитета и территориальной целостности республики.
Задачи, порядок комплектования, управление Вооруженными Силами Республики Таджикистан определяются Законом Республики Таджикистан "О Вооруженных Силах Республики Таджикистан" и другими законодательными актами.
Статья 18. Другие воинские формирования
Назначение, задачи, порядок комплектования, управления воинскими подразделениями Государственного комитета национальной безопасности Республики Таджикистан, Национальной гвардии Республики Таджикистан, внутренними войсками Министерства внутренних дел Республики Таджикистан, конвойная бригада Главного управления исполнения уголовных наказаний Министерства юстиции Республики Таджикистан, войсками гражданской обороны Комитета по чрезвычайным ситуациям и гражданской обороне при Правительстве Республики Таджикистан и Агентством по обеспечению специальным имуществом при Правительстве Республики Таджикистан определяются законодательством Республики Таджикистан
В военное время указанные воинские формирования входят в состав Вооруженных Сил Республики Таджикистан.
ГЛАВА 5. СОСТОЯНИЕ ВОЙНЫ, ВОЕННОЕ ПОЛОЖЕНИЕ. МОБИЛИЗАЦИЯ
Статья 19. Состояние войны. Военное время
Состояние войны объявляется Президентом Республики Таджикистан при реальной угрозе безопасности государства, выразившейся в агрессии или угрозе агрессии против Республики Таджикистан, а также при необходимости выполнения международных обязательств Республики Таджикистан.
С объявлением состояния войны или началом военных действий наступает военное время. Началом военного времени является день и час объявления состояния войны или агрессии на Республику Таджикистан.
Окончанием военного времени является объявленный день и час прекращения военных действий.
В случае агрессии на Республику Таджикистан Совет безопасности Республики Таджикистан, военное командование, органы государственной власти и органы самоуправления посёлков и сёл, не ожидая объявления войны, обязаны принять все меры для отражения агрессии
Статья 20. Военное положение
Военное положение вводится Президентом Республики Таджикистан в отдельных местностях или на всей территории республики в случаях объявления состояния войны или при реальной угрозе безопасности государства, выразившейся в угрозе агрессии или агрессии против Республики Таджикистан.
С введением военного положения расширяются полномочия военного командования, ему передаются функции органов исполнительной власти в сфере обороны в установленном законом порядке.
Во время военного положения в интересах обороны вводятся ограничения деятельности, прав предприятий, учреждений и организаций, а также конституционных прав и свобод граждан, расширяются полномочия соответствующих правоохранительных органов.
Военное положение отменяется при устранении угрозы агрессии или прекращении состояния войны.
Режим военного положения определяется законодательством Республики Таджикистан.
Статья 21. Мобилизация
С объявлением состояния войны или военного положения объявляется всеобщая или частичная мобилизация для осуществления мероприятий по переводу органов государственной власти и органов самоуправления посёлков и сёл, предприятий, учреждений и организаций на режим работы с мирного на военный, а также Вооруженных Сил и других воинских формирований Республики Таджикистан на организацию, состав и управление войсками, предусмотренные для военного времени
Порядок подготовки и проведения мобилизации определяется законодательством Республики Таджикистан.
ГЛАВА 6. ГРАЖДАНСКАЯ И ТЕРРИТОРИАЛЬНАЯ ОБОРОНА
Статья 22. Гражданская оборона
Гражданская оборона организуется в целях защиты гражданского населения, предприятий, учреждений и организаций от разрушений и иных опасностей, возникших вследствие военных действий, а также в случаях стихийных бедствий, аварий, катастроф, эпидемий эпизоотий, и других чрезвычайных ситуаций.
Назначение, задачи, организация и управление гражданской обороны определяются законодательством Республики Таджикистан.
Статья 23. Территориальная оборона
Территориальная оборона организуется в целях прикрытия, обороны и защиты Государственной границы, важных объектов и коммуникаций от нападения противника, борьбы с его десантами и диверсионно-разведовательными группами, в поддержании режима военного положения.
Задачи и организация территориальной обороны, порядок взаимодействий ее сил и средств определяются законодательством Республики Таджикистан.
ГЛАВА 7. ЭКОНОМИЧЕСКОЕ ОБЕСПЕЧЕНИЕ ОБОРОНЫ
Статья 24. Подготовка экономики к обеспечению обороны
Подготовка экономики к обеспечению обороны возлагается на Правительство Республики Таджикистан.
Для подготовки экономики к обеспечению обороны заблаговременно в мирное время создаются и используются:
научно-технический потенциал и производственные мощности для проведения разработок, исследований и организации производства военного и оборонного назначения;
системы накопления материальных резервов, финансовых и материальных ресурсов;
системы ценообразования, налогов, кредитов, экономических, нормативных санкций и выполнения госзаказов и договоров оборонного характера;
системы мероприятий по мобилизационной подготовке экономики и ее управлению в мирное время.
Статья 25. Кадровое обеспечение обороны
В целях удовлетворения потребностей обороны осуществляется подготовка и переподготовка военных кадров в военных образовательных учреждениях профессионального образования и на военных кафедрах при государственных образовательных учреждениях высшего профессионального образования, а также на основе межгосударственных соглашений за рубежом.
Для выполнения мероприятий в области обороны, включая гражданскую и территориальную обороны, при министерствах создаются соответствующие отделы и военное представительство, полномочия которых определяются Правительством Республики Таджикистан.
Статья 26. Финансовое и материально-техническое обеспечение обороны
Финансирование нужд обороны, строительство и поддержание Вооруженных Сил Республики Таджикистан и других воинских формирований осуществляется за счет и в пределах средств, предусмотренных в бюджете республики, а их материально-техническое обеспечение осуществляется в приоритетном порядке.
Статья 27. Использование имущества в интересах обороны
Военные объекты, все виды вооружения, военной техники, боеприпасы и другое военно-техническое имущество являются республиканской собственностью и находятся в оперативном управлении Вооруженных Сил Республики Таджикистан и других воинских формирований. При этом оборонные объекты, не используемые указанными структурами в мирное время, подлежат консервации и передаче (в том числе в аренду) местным исполнительным органам государственной власти
В случае, когда отпала надобность в использовании (эксплуатации) оборонных объектов, они могут быть проданы на условиях и в порядке, определяемых Правительством Республики Таджикистан.
Статья 28. Предоставление земли, передача сооружений, объектов другого имущества для нужд обороны
ГЛАВА 8. МЕЖДУНАРОДНО-ПРАВОВЫЕ ОБЯЗАТЕЛЬСТВА РЕСПУБЛИКИ ТАДЖИКИСТАН
Статья 29. Соблюдение международно-правовых норм
Республика Таджикистан при организации и осуществлении обороны обязуется соблюдать нормы международного права и договоры, участницей которых является.
Республика Таджикистан при организации и осуществлении обороны признает преимущество международных правовых актов в сфере обороны и безопасности над национальным законодательством по аналогичным вопросам ).
В случае несоответствия законов и нормативных правовых актов Республики Таджикистан в области обороны международным правовым актам применяются нормы международных правовых актов
Статья 30. Сотрудничество Республики Таджикистан с другими государствами в области обороны.
Республика Таджикистан, исходя из положений Устава Организации Объединенных Наций о праве на индивидуальную и коллективную оборону, осуществляет сотрудничество с другими государствами в области военного строительства в целях обеспечения совместной обороны от агрессии, поддержания международного мира и безопасности.
ГЛАВА 9. ОТВЕТСТВЕННОСТЬ ЗА НАРУШЕНИЕ ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВА ОБ ОБОРОНЕ
Статья 31. Ответственность за нарушение законодательства об обороне
Неисполнение либо ненадлежащее исполнение должностными лицами и гражданами законодательства об обороне влечет за собой ответственность в соответствии с законодательством Республики Таджикистан.
Президент
Республики Таджикистан Э.РАХМОНОВ
г.Душанбе,
4 ноября 1995 года, № 208
