×

Кодекси шаҳрсозии Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 28 декабри соли 2012, № 933

Санаи амалкуни: 02.01.2020

Ҳолати ҳуҷҷат: Амалкунанда

КОДЕКСИ ШАҲРСОЗИИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН

(Ахбори Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон с. 2012, № 12, қ. 1, мод. 998; с. 2016, №7, мод. 626; с. 2019, №1, мод. 24, мод. 25)

(Қонуни ҶТ аз 23.07.2016 № 1348, аз 2.01.2019 № 1577, № 1578, аз 2.01.2020 № 1677)

ФАСЛИ I. МУҚАРРАРОТИ УМУМӢ

БОБИ 1. МУҚАРРАРОТИ АСОСӢ

Моддаи 1. Муносибатҳое, ки Кодекси мазкур танзим менамояд

1. Кодекси мазкур асосҳои ҳуқуқӣ, ташкилӣ ва иҷтимоии муносибатҳоро дар соҳаи шаҳрсозӣ муқаррар намуда, ҳуқуқ, ӯҳдадорӣ ва масъулияти мақомоти давлатӣ, шахсони воқеӣ ва ҳуқуқии соҳаи шарҳсозиро муайян карда, муносибатҳои ҳуқуқии ба фаъолияти шаҳрсозӣ вобастаро танзим менамояд.

2. Меъёрҳои Кодекси мазкур асоси фаъолияти шаҳрсозиро ташкил медиҳанд ва риояи онҳо аз тарафи мақомоти давлатӣ, мақомоти худидоракунии шаҳрак ва деҳот, шахсони воқеӣ ва ҳуқуқӣ ҳатмӣ мебошад.

Моддаи 2. Мафҳумҳои асосӣ

Дар Кодекси мазкур мафҳумҳои асосии зерин истифода мешаванд:

- шаҳрсозӣ - назарияву амалияи банақшагирӣ, сохтмони бино ва иншоот дар маҳалҳои аҳолинишин, ҳудудҳои байни маҳалҳои аҳолинишин, ки ба амалисозии маҷмӯи чорабиниҳои иҷтимоӣ, сохтмонию техникӣ, меъморию бадеӣ, санитарию беҳдоштӣ ва экологӣ равона шудаанд;

- фаъолияти шаҳрсозӣ - фаъолияти мақомоти давлатӣ, шахсони воқеӣ ва ҳуқуқӣ дар соҳаи банақшагирии шаҳрсозии рушди ҳудудҳо, маҳалҳои аҳолинишин, муайян кардани намудҳои истифодаи қитъаҳои замин, истеҳсоли мавод ва маснуоти сохтмонӣ, корҳои ҷустуҷӯию муҳандисӣ, лоиҳакашӣ, сохтмон ва таҷдиди биноҳо ва иншоот;

- дастурҳои шаҳрсозӣ - маҷмӯи қоидаҳои муқарраршудаи сохтмони бино ва иншоот дар маҳалҳои аҳолинишин ва ҳудудҳо, андоза ва намудҳои истифодаи қитъаҳои замин, бино ва иншооти дигари ғайриманқули маҳалҳои аҳолинишин ва ҳудудҳои байни маҳалҳои аҳолинишин ҳангоми амалӣ намудани фаъолияти шаҳрсозӣ;

- кадастри давлатии шаҳрсозӣ - низоми геоиттилоотӣ оид ба ҳисобдорӣ ва ҳифзи иттилооти шаҳрсозӣ, бақайдгирии тартиб ва маҳдудиятҳо, ки дар ҳуҷҷатҳои шаҳрсозӣ бо мақсади бақайдгирӣ ва истифодаи минбаъдаи онҳо дар амалӣ намудани фаъолияти шаҳрсозӣ, меъморӣ, сохтмонӣ ва заминсозӣ сабт шудаанд;

- ҳуҷҷатҳои шаҳрсозӣ - ҳуҷҷатҳои бо тартиби муқарраршуда тасдиқгардидаи банақшагирии шаҳрсозии рушди ҳудудҳо, маҳалҳои аҳолинишин, сохтмони биноҳо, сохтмон ва таҷдиди объекти мушаххас;

- ҳуҷҷатҳои лоиҳавӣ - ҳуҷҷатҳое, ки маводро дар шакли матнӣ ва дар намуди харита (нақша) дар бар гирифта, хулосаҳои меъморӣ, функсионалию технологӣ, конструктивӣ ва муҳандисии техникиро барои таъмини сохтмони асосӣ, таҷдиди объектҳои сохтмонӣ, қисмҳои онҳо, таъмири асосӣ, агар ҳангоми гузаронидани он ба хусусиятҳои конструктивӣ, дигар хусусиятҳои боэътимодӣ ва амниятии объекти сохтмони асосӣ таъсир расонида шавад, муайян менамоянд;

- минтақабандӣ - тақсими ҳудуд бо таъиноти функсионалӣ ҳангоми банақшагирии шаҳрсозии рушди ҳудуд бо муайян кардани намудҳои истифодаи шаҳрсозӣ ва маҳдудсозӣ барои истифодаи онҳо;

- минтақаи функсионалӣ - қисми ҳудуди маҳалли аҳолинишин, ки дар асоси баҳодиҳии воқеии истифодаи амалӣ ва пешгӯии рушди оянда дар лоиҳаҳои шаҳрсозӣ барои ҳар як намуди фаъолият, тартиб ва маҳдудиятҳои дар фаъолияти шаҳрсозӣ татбиқшаванда муқаррар карда шуда, баъдан дар кадастри шаҳрсозии ҳудуд қайд карда мешавад;

- маҳалли аҳолинишин - ҳудуди муайяни ҷои зисти одамон, ки дар он равандҳои иҷтимоию иқтисодӣ, сохтори иҷтимоию демографии аҳолӣ ташаккул меёбанд;

- ҳудудҳои байни маҳалҳои аҳолинишин - объекти фаъолияти шаҳрсозӣ, ки берун аз сарҳади маҳалҳои аҳолинишин дар байни ду ё зиёда маҳалли аҳолинишин ҷойгир мебошад;

- тарҳи соҳавии рушди ҳудуд - ҳуҷҷатҳои шаҳрсозие, ки самтҳои асосии рушди инфрасохтори муҳандисӣ, нақлиётӣ ва иҷтимоии соҳаҳои иқтисодиро дар ҳудуди дахлдор муайян менамоянд;

- тарҳи банақшагирии ҳудуд - ҳуҷҷатҳои шаҳрсозие, ки минтақабандии ҳудуд, самтҳои асосии низоми амалисозии ҷойгиркунонӣ, рушди маҳалҳои аҳолинишин, саноат, кишоварзӣ, инфрасохторҳои муҳандисӣ, нақлиётӣ ва иҷтимоии дорои аҳамияти байниминтақавӣ, минтақавӣ ва байни маҳалҳои аҳолинишини ҳудуди дахлдорро муайян менамоянд;

- нақшаи генералӣ - ҳуҷҷати муайянкунандаи самтҳои стратегии рушди иҷтимоӣ-иқтисодӣ ва ҳудудии маҳалли аҳолинишин ё ҳудуди муайян, ки ҳуҷҷати асосии шаҳрсозӣ ба ҳисоб рафта, барои ҳудудҳои шаҳрҳо, дигар маҳалҳои аҳолинишин, қисмҳои алоҳидаи ноҳияҳои маъмурӣ ва ғайраҳо таҳия карда мешавад;

- нақшаи генералии маҳалли аҳолинишин - ҳуҷҷати асосии шаҳрсозӣ ва муайянкунандаи самтҳои асосии стратегии рушди иҷтимоию иқтисодӣ ва ҳудудии маҳалҳои аҳолинишин ё ҳудуди муайян, ки барои ҳудудҳои шаҳрҳо, дигар маҳалҳои аҳолинишин, қисмҳои алоҳидаи ноҳияҳои маъмурӣ ва ғайраҳо таҳия карда мешавад;

- тарҳи генералии ҷойгиркунонӣ дар ҳудуди Ҷумҳурии Тоҷикистонҳ - уҷҷатҳои шаҳрсозӣ, ки мақсади асосӣ ва роҳҳои рушди низомҳои ҷойгиркунонӣ, истифодаи табиат, рушди иҷтимоию иқтисодии ҳудуд, инфрасохтори муҳандисӣ, нақлиётӣ ва иҷтимоии аҳамияти умумидавлатидоштаро муайян менамоянд;

- системаи ҷойгиркунонӣ - самтҳои асосии ҳуҷҷатҳои шаҳрсозӣ, ки ботартиб ҷойгиркунонии аҳолиро дар ҳудуди дахлдор бо роҳи рушди маҳалҳои мавҷуда ва бунёди маҳалҳои нави аҳолинишин муайян мекунанд;

 - инфрасохтори муҳандисӣ - маҷмӯи коммуникатсионии (системавии) объектҳо ва иншоот, ки ба аҳолӣ расонидани захираҳои ҳаётан муҳим (энергия, алоқа, об ва ғайраҳо)-ро таъмин менамоянд;

- инфрасохтори нақлиётӣ - маҷмӯи системаҳои коммуникатсионӣ ва иншооти нақлиёти шаҳрӣ ва наздишаҳрӣ, инчунин нуқтаҳои фаъолияти онҳо, ки барои таъмини хизматрасонӣ ба аҳолӣ, интиқоли борҳо ва одамон дар ҳудуди шаҳр ва минтақаҳои наздишаҳрӣ зарур мебошанд;

- хати сурх - сарҳаде, ки мутобиқи ҳуҷҷатҳои шаҳрсозӣ барои аз ҳам ҷудо кардани ҳудуди биноҳо, маҳаллаҳо ва дигар унсурҳои сохтори банақшагирӣ аз кӯчаҳо, майдонҳо ва хиёбонҳои маҳалҳои аҳолинишин пешбинӣ шудаанд;

- хатҳои танзими сохтмонӣ - сарҳадҳои сохтмонӣ, ки ҳангоми ҷойгиркунии бино ва иншоот бо фосила аз хатҳои сурх ё аз сарҳади қитъаи замин бо ҳуҷҷатҳои шаҳрсозӣ муқаррар карда мешаванд;

- хатҳои сарҳади шаҳрӣ ва шаҳрак - ҳуҷҷатҳои шаҳрсозӣ, ки сарҳади берунаи заминҳои маҳалли аҳолинишини аз категорияи дигари фонди замин ҷудошавандаро муқаррар мекунанд;

- бино - объекти фаъолияти шаҳрсозӣ ва низоми сохтмоние, ки аз конструксияҳои борбардор, панҷарагирӣ ё якҷояшуда иборат буда, ҳаҷми сарбастаро ба вуҷуд меоранд ва вобаста ба таъиноти вазифавӣ барои зист ва будубоши одамон, иҷрои намудҳои гуногуни равандҳои истеҳсолӣ таъин гардидаанд;

- иншоот - объектҳои фаъолияти шаҳрсозӣ, низоми ҳаҷмӣ, сатҳӣ ё хаттии сохтмонӣ, ки аз конструксияҳои борбардор, панҷарагирӣ ё якҷояшуда таркиб ёфта, барои иҷрои намудҳои гуногуни равандҳои истеҳсолӣ, нигоҳдории мавод, маснуот, таҷҳизот, инчунин барои будубоши муваққатии одамон, аз як ҷой ба ҷойи дигар гузаронидани одамон, бор ва ғайра таъин гардидаанд;

- корҳои сохтмонӣ - таъмир, таҷдид, бунёди бино ва сохтмони объект (Қонуни ҶТ аз 2.01.2019 № 1577);

- таъмир - маҷмӯи корҳои сохтмонӣ ва чорабиниҳои ташкилию техникӣ оид ба бартараф намудани фарсудашавии ҷисмонию маънавии бино ва иншоот, ки ба тағйир додани нишондодҳои асосии техникию иқтисодии онҳо вобастагӣ надоранд;

- сохтмони асосӣ - маҷмӯи корҳои сохтмонӣ ва чорабиниҳои ташкилию техникӣ оид ба барқарор намудани бино ва иншоот, конструксияҳо ва системаи таҷҳизоти муҳандисӣ, инчунин нигоҳдории нишондодҳо вобаста ба истифодаи онҳо (Қонуни ҶТ аз 2.01.2019 № 1577);

- таҷдид - маҷмӯи корҳои сохтмонӣ ва чорабиниҳои ташкилию техникӣ вобаста ба тағйир додани нишондодҳои асосии техникию иқтисодии ҳаҷм (шумора, масоҳат ва ё дигар нишондодҳо) - и бино ва иншоот ва ё таъиноти онҳо бо мақсади беҳтар намудани шароити зиндагӣ, сифати хизматрасонӣ ва зиёд намудани андозаи хизматрасонӣ дар онҳо;

- фармоишгар - маблағгузор ё шахси ваколатдори ӯ, ки барои татбиқи маблағгузории лоиҳавӣ ё иҷрои дигар корҳои пудратии сохтмонӣ пудратчиро дар асоси шартнома ба иҷрои корҳои сохтмонӣ ҷалб менамояд (Қонуни ҶТ аз 2.01.2019 № 1577);

- комиссияи давлатии қабул - мақоми машваратие, ки санҷиши умумии омодагии бино, иншоот (комплекс), озмоиши назоратии таҷҳизоти техникӣ ва системаи муҳандисии қабули объекти сохташударо барои ба истифода додан анҷом медиҳад;

- комиссияи корӣ - мақоми муваққатии машваратие, ки натиҷаҳои санҷиши умумии омодагии объектро ба комиссияи давлатии қабул пешниҳод мекунад;

- экспертизаи ҳуҷҷатҳои шаҳрсозӣ - арзёбии мутобиқати лоиҳаи ҳуҷҷатҳои шаҳрсозӣ ба талаботи регламентҳои техникӣ, аз ҷумла ба талаботи санитарию эпидемиологӣ, экологӣ, ҳифзи давлатии бино ва иншооти таърихию фарҳангӣ, бехатарӣ аз сӯхтор, бехатарии саноатӣ, ядроӣ, радиатсионӣ ва натиҷаҳои ҷустуҷӯҳои муҳандисӣ;

- сервитут - маҳдудияти (гаронии) ҳуқуқи истифодаи молу мулки шахси дигар ё қисман маҳдуд кардани ҳуқуқи соҳибмулк дар муносибатҳои муайяни тибқи қонун муқарраршуда;

- таъмири асосӣ - корҳои сохтмонию васлгарӣ бо мақсади барқарор кардани хусусиятҳои истифодабарии конструксияҳои фарсудашуда ё ивазкунии онҳо бо конструксияҳои мустаҳкаму босифат (Қонуни ҶТ аз 2.01.2019 № 1577);

- иншооти (биноҳои) муваққатӣ - бино ва иншооти муваққатии дар майдони сохтмон барои пешбурди корҳои сохтмонӣ дар муҳлати иҷрои онҳо истифодашаванда, инчунин иншооти бе таҳкурсии хусусияти ғайриасосидошта, ки конструксияҳои онҳо васлу таҷзияшаванда мебошанд (Қонуни ҶТ аз 2.01.2019 № 1577).

Моддаи 3. Қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи шаҳрсозӣ

Қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи шаҳрсозӣ ба Конститутсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон асос ёфта, аз Кодекси мазкур, дигар санадҳои меъёрии ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон, инчунин санадҳои ҳуқуқии байналмилалие, ки Тоҷикистон онҳоро эътироф кардааст, иборат мебошад (Қонуни ҶТ аз 2.01.2019 № 1578).

Моддаи 4. Принсипҳои асосии фаъолияти шаҳрсозӣ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон

1. Фаъолияти шаҳрсозӣ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон ба принсипҳои зерин асос меёбад:

- роҳ надодан ба танзиму назорати такроршавандаи фаъолияти шаҳрсозӣ бо шаклу усулҳои гуногун;

- амалӣ намудани фаъолияти шаҳрсозӣ бо риояи меъёру қоидаҳои шаҳрсозӣ;

- масъулияти мақомоти иҷроияи ҳокимияти давлатӣ, мақомоти худидоракунии шаҳрак ва деҳот ҷиҳати таъмини шароити мусоиди зиндагии аҳолии ҳудуди дахлдор, барои таъмини маҳалҳои аҳолинишин бо объектҳои инфрасохторҳои муҳандисӣ, нақлиётӣ ва иҷтимоии таъиноти истироҳатӣ, сайёҳӣ ва солимгардонии на камтар аз сатҳи меъёру қоидаҳои муқарраршудаи шаҳрсозӣ оид ба хизматрасонии аҳолӣ барои ҳамин намуди маҳалли аҳолинишин, инчунин объектҳои ҳудудҳои ободонӣ (Қонуни ҶТ аз 2.01.2019 № 1578);

- таъмини рушди устувори ҳудудҳо дар асоси банақшагирии ҳудуд ва минтақабандии шаҳрсозӣ;

- эҳтироми ҳуқуқ ва манфиатҳои шаҳрвандон ва дигар субъектҳои фаъолияти шаҳрсозӣ;

- таъмин намудани шароит барои маъюбон ҷиҳати дастрасии бемонеа ба объектҳои таъиноти иҷтимоӣ ва таъиноти дигар;

- амалӣ намудани сохтмон дар асоси ҳуҷҷатҳои банақшагирии ҳудудӣ ва иморатсозӣ;

- таъмини шароит барои иштироки шаҳрвандон ва иттиҳодияҳои онҳо дар фаъолияти шаҳрсозӣ бо роҳи баррасӣ ва қабули қарорҳо дар соҳаи мазкур;

- амалӣ намудани фаъолияти шаҳрсозӣ бо риояи талаботи амнияти ҳудудҳо, муҳандисию техникӣ, мудофиаи гражданӣ, таъмини огоҳонӣ оид ба ҳолатҳои фавқулоддаи хусусияти табиӣ ва техногенидошта, андешидани тадбирҳо ҷиҳати муқовимат ба амалҳои террористӣ;

- амалӣ намудани фаъолияти шаҳрсозӣ бо риояи талаботи ҳифзи муҳити зист, амнияти санитарию эпидемиологӣ ва экологӣ бо назардошти омилҳои иқтисодӣ, иҷтимоӣ ва омилҳои дигар;

- амалӣ намудани фаъолияти шаҳрсозӣ бо риояи талаботи нигоҳ доштани объектҳои мероси фарҳангӣ ва ҳудудҳои табиии махсус муҳофизатшаванда;

- ҷавобгарӣ барои риоя накардани қонунгузорӣ дар бораи фаъолияти шаҳрсозӣ;

- дар ҳаҷми пурра ҷуброн намудани зараре, ки ба шахсони воқеӣ ва ҳуқуқӣ дар натиҷаи риоя накардани талаботи қонунгузорӣ дар бораи фаъолияти шаҳрсозӣ расонида шудааст;

- идора намудани хатарҳо ҳангоми амалӣ намудани фаъолияти шаҳрсозӣ, аз ҷумла бо назардошти дараҷаи хавфнокии объект барои ҳаёт ва саломатии инсон;

- анҷом додани намудҳои алоҳидаи расмиёти маъмурӣ вобаста ба амалӣ намудани фаъолияти шаҳрсозӣ аз рӯи принсипи равзанаи ягона;

- ҳангоми дар мӯҳлатҳои муқаррарнамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи муроҷиатҳои шаҳрвандон вобаста ба амалӣ намудани фаъолияти шаҳрсозӣ пешниҳод нагардидани ҷавоби мусбӣ ва ё манфӣ аз ҷониби мақомоти ваколатдори давлатӣ, ҳамчун ҷавоби мусбӣ қабул намудани ин амал.

2. Тартиби анҷом додани расмиёти маъмурӣ вобаста ба амалӣ намудани фаъолияти шаҳрсозӣ бо назардошти истифодаи принсипҳои "идора намудани хатарҳо", "равзанаи ягона" ва "розигӣ бе зикр кардан", аз ҷониби Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон муқаррар мегардад.

Моддаи 5. Меъёру қоидаҳои шаҳрсозӣ

1. Меъёру қоидаҳои шаҳрсозӣ аз ҷониби мақоми ваколатдори давлатӣ дар соҳаи меъморӣ ва шаҳрсозӣ таҳия ва тасдиқ карда мешаванд.

2. Меъёру қоидаҳои шаҳрсозӣ барои аз ҷониби мақомоти давлатӣ қабул намудани қарор дар хусуси масъалаҳои вобаста ба ҳуқуқҳои соҳибмулкон ва истифодабарандагони молу мулки ғайриманқул, инчунин ҳуқуқҳои шахсони воқеӣ ва ҳуқуқӣ, ки ҳангоми фаъолияти шаҳрсозӣ манфиатҳои онҳо халалдор мегарданд, асос мебошанд.

3. Ба низоми меъёру қоидаҳои шаҳрсозӣ дохил мешаванд:

1) Ҳуҷҷатҳои меъёрии давлатӣ:

- регламентҳои техникии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар соҳаи сохтмон;

- меъёру қоидаҳои сохтмони Ҷумҳурии Тоҷикистон;

- стандартҳои давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар соҳаи сохтмон;

- маҷмӯи қоидаҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон оид ба лоиҳакашӣ ва сохтмон;

- стандартҳои соҳавии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар соҳаи сохтмон;

- шартҳои техникии Ҷумҳурии Тоҷикистон ба маснуот, конструксияҳо ва масолеҳи сохтмонӣ.

2) Ҳуҷҷатҳои меъёрии истеҳсолию соҳавӣ:

- стандартҳои корхонаҳо (иттиҳодияҳо) ва маҷмааи сохтмонӣ;

- шартҳои техникӣ ба маснуот, конструксия ва масолеҳи сохтмонӣ.

3) Ҳуҷҷатҳои меъёрии байналмилалӣ ва байнидавлатӣ, ки бо тартиби муқаррарнамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ба сифати санадҳои меъёрии давлатии сохтмон дар Ҷумҳурии Тоҷикистон мавриди амал қарор дода шудаанд:

- стандартҳои байналмилалӣ (минтақавӣ) дар соҳаи сохтмон;

- меъёру қоидаҳои байнидавлатии сохтмон;

- маҷмӯи қоидаҳои байнидавлатӣ оид ба лоиҳакашӣ ва сохтмон;

- стандартҳои байнидавлатӣ дар соҳаи сохтмон;

- ҳуҷҷатҳои роҳбарикунандаи байнидавлатӣ дар соҳаи сохтмон (Қонуни ҶТ аз 2.01.2019 № 1577).

Моддаи 6. Манфиатҳои ҷамъият, давлат, шахсони воқеӣ ва ҳуқуқӣ дар соҳаи шаҳрсозӣ

1. Манфиатҳои ҷамъият, давлат, шахсони воқеӣ ва ҳуқуқӣ аз фароҳам овардани шароити мусоиди зиндагӣ ба сокинони маҳалҳои аҳолинишин, роҳ надодан ба таъсири зараровари фаъолияти хоҷагидорӣ ва дигар фаъолият ба муҳити зист, беҳтар намудани вазъи экологӣ, рушди инфрасохтори муҳандисӣ, нақлиётию иҷтимоии маҳалҳои аҳолинишин ва ҳудудҳои ба онҳо ҳамшафат муҳофизати объектҳои мероси фарҳангӣ тавассути шаҳрсозӣ иборат мебошад.

2. Манфиатҳои давлат дар соҳаи шаҳрсозӣ, ин фароҳам овардани шароити мусоид барои рушди устувори маҳалҳои аҳолинишин ва ҳудудҳои байни маҳалҳои аҳолинишин, фаъолияти инфрасохторҳои муҳандисӣ, нақлиётӣ ва иҷтимоӣ, ҳифзи захираҳои табиӣ, ҳифз намудани объектҳои мероси фарҳангӣ ба ҳисоб меравад.

3. Мувофиқати манфиатҳои ҷамъият ва давлатро дар соҳаи шаҳрсозӣ мақомоти давлатӣ, мақомоти худидоракунии шаҳрак ва деҳот, ташкилотҳои ҷамъиятӣ таъмин менамоянд.

4. Ба манфиатҳои шахсони воқеӣ ва ҳуқуқӣ дар соҳаи шаҳрсозӣ манфиатҳое дохил мешаванд, ки ба амалӣ намудани фаъолияти шаҳрсозӣ алоқаманданд.

5. Фаъолияти шаҳрсозии шахсони воқеӣ ва ҳуқуқӣ дар ҳолате маҳдуд карда мешавад, ки агар он ба амалишавии ҳуқуқ ва манфиатҳои қонунии соҳибмулкон, истифодабарандагони қитъаҳои замини ҳамшафат ва дигар молу мулки ғайриманқул монеъ шавад.

6. Манфиатҳои ҷамъият, давлат, шахсони воқеӣ ва ҳуқуқӣ дар соҳаи шаҳрсозӣ бо роҳҳои иҷро кардани талаботи меъёру қоидаҳои шаҳрсозӣ, санадҳои дигари меъёрии ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон, ҳуҷҷатгузории шаҳрсозӣ, инчунин амалӣ намудани назорати иҷрои онҳо таъмин карда мешаванд.

7. Дар сурати ба манфиатҳои ҷамъият, давлат, шахсони воқеӣ ва ҳуқуқӣ мухолиф будани фаъолияти шаҳрсозӣ, чунин фаъолият бояд қатъ карда шавад.

Моддаи 7. Ҳуқуқи шаҳрванд ба муҳити мусоиди фаъолияти ҳаётӣ ҳангоми амалӣ намудани фаъолияти шаҳрсозӣ

1. Ҳангоми амалӣ намудани фаъолияти шаҳрсозӣ ҳар як шаҳрванд ба муҳити мусоиди фаъолияти ҳаётӣ ҳуқуқ дорад.

2. Ҳуқуқи шаҳрванд ба муҳити мусоиди фаъолияти ҳаётӣ ҳангоми иҷрои фаъолияти шаҳрсозӣ бо роҳҳои зерин таъмин карда мешавад:

- танзими давлатии фаъолияти шаҳрсозӣ;

- банақшагирии шаҳрсозии рушди ҳудуд ва маҳалҳои аҳолинишин;

- иштирок дар амалишавии фаъолияти шаҳрсозӣ;

- сертификатсияи маводи сохтмонӣ ва маснуот дар соҳаи сохтмон;

- назорати давлатӣ ва ҷамъиятӣ оид ба риояи қонунгузорӣ дар бораи шаҳрсозӣ;

- бо тартиби муқарраргардида ҷуброн намудани зараре, ки ба шаҳрвандон расонида шудааст ва боиси бад гардидани шароити зиндагии онҳо шудааст, инчунин ҷуброни зараре, ки дар натиҷаи риоя накардани қонунгузорӣ дар бораи шаҳрсозӣ ба ҳаёт, саломатӣ ва молу мулки шаҳрвандон расонида шудааст;

- ба ҷавобгарӣ кашидани шахсони барои риоя накардани қонунгузорӣ дар бораи фаъолияти шаҳрсозӣ гунаҳкор.

Моддаи 8. Талаботи асосии фаъолияти шаҳрсозӣ

Талаботи асосии фаъолияти шаҳрсозӣ инҳоянд:

-аз ҷониби ҳамаи субъектони фаъолияти шаҳрсозӣ риоя кардани меъёру қоидаҳои шаҳрсозӣ;

-ҳифзи ҳудуд ва маҳалҳои аҳолинишин аз таъсири ҳолатҳои фавқулоддаи хусусияти табиӣ ва техногенидошта;

-риояи талаботи ҳифзи муҳити зист, амнияти экологӣ, инчунин меъёру қоидаҳои санитарӣ;

-риояи талаботи нигоҳдории бино ва иншооти таърихию фарҳангӣ ва ҳудудҳои табиии махсус муҳофизатшаванда;

-таъмини шароити мусоиди зисти сокинони ҳудуди дахлдор, таъмини маҳалҳои аҳолинишин бо объектҳои инфрасохтори муҳандисӣ, нақлиётӣ ва иҷтимоии таъиноти истироҳатӣ, сайёҳӣ ва солимгардонии на камтар аз сатҳи меъёру қоидаҳои муқарраршудаи шаҳрсозӣ оид ба хизматрасонии аҳолӣ барои ҳамин намуди маҳалли аҳолинишин, инчунин объектҳои ободонии ҳудудҳо (Қонуни ҶТ аз 2.01.2019 № 1578);

-фароҳам овардани шароит барои иштироки шаҳрвандон, ташкилотҳои ҷамъиятӣ дар муҳокима ва қабули қарорҳо дар соҳаи фаъолияти шаҳрсозӣ;

- ҷуброни зараре, ки ба шахсони воқеӣ ва ҳуқуқӣ дар натиҷаи риоя накардани талаботи қонунгузорӣ дар бораи шаҳрсозӣ расонида шудааст;

-таъмини маҳалҳои аҳолинишин бо иншооти муҳандисӣ, нақлиётӣ ва инфрасохтор, инчунин бо инфрасохтори таъиноти иҷтимоӣ.

Моддаи 9. Ҳуқуқ ва ӯҳдадориҳои шахсони воқеӣ ва ҳуқуқӣ ҳангоми амалӣ намудани фаъолияти шаҳрсозӣ

1. Шахсони воқеӣ ва ҳуқуқӣ ҳангоми амалӣ намудани фаъолияти шаҳрсозӣ ҳуқуқ доранд:

- аз мақоми давлатӣ иттилоот, маълумот ва ҳуҷҷатҳои дахлдорро, ки барои фаъолияти шаҳрсозӣ зарур мебошанд, дархост ва дастрас намоянд;

- дар баррасӣ ва қабули қарорҳои ба фаъолияти шаҳрсозӣ вобаста иштирок намоянд;

- лоиҳаҳои шаҳрсозӣ ва ҳуҷҷатҳои лоиҳавии сохтмонро таҳия намоянд;

- муаллифи асарҳои меъморӣ бошанд;

- вазифаҳои сармоягузор, фармоишгар ва пудратчиро иҷро кунанд, намояндагони онҳо бошанд, ҳамчун истифодабарандаи объектҳои шаҳрсозӣ баромад намоянд;

- манфиатҳои фармоишгарро намояндагӣ кунанд ва бо супориши ӯ дар ташкил ва (ё) гузаронидани музоядаҳо, тендерҳо, озмунҳо ва бастани шартномаҳо мусоидат намоянд;

- назорати муаллифии сохтмонро амалӣ намоянд ё бо супориши фармоишгар дар сохтмони объектҳо намояндаи ӯ бошанд, сифати маводи сохтмон, сифат ва ҳаҷми корҳои сохтмонию васлкуниро назорат кунанд;

- нисбат ба хулосаҳои мақомоти экспертизаи лоиҳаҳои шаҳрсозӣ ва сохтмонӣ шикоят кунанд (Қонуни ҶТ аз 2.01.2020 № 1677);

- бекор кардани қарор дар бораи ҷойгиркунӣ, лоиҳакашӣ, сохтмон, таҷдид ва ба истифода додани бино, иншоот ва дигар объектҳоро ҳангоми риоя накардани қонунгузорӣ дар бораи шаҳрсозӣ талаб намоянд;

- маҳдуд намудан, боздоштан ё манъ кардани фаъолияти муассисаҳо, ташкилотҳо инчунин истифодаи объектҳои дигари ғайриманқулро, ки истифодаи онҳо бо риоя накардани қонунгузории шаҳрсозӣ амалӣ мегардад, талаб намоянд;

- оид ба ҷуброни зараре, ки ба ҳаёт, саломатӣ ва молу мулки шаҳрвандон, инчунин молу мулки шахсони ҳуқуқӣ ва ташкилотҳои ҷамъиятӣ вобаста ба риоя накардани қонунгузории шаҳрсозӣ расонида шудааст, ба суд муроҷиат кунанд;

- бо тартиби муқаррарнамудаи қонунгузорӣ ба ҷавобгарӣ кашидани шахсонеро, ки қонунгузории шаҳрсозиро риоя накардаанд, талаб намоянд;

- экспертизаи мустақили ҳуҷҷатҳои шаҳрсозиро пеш аз тасдиқи онҳо аз ҳисоби маблағи худ анҷом диҳанд;

- барои иштирок намудан дар таҳияи қарорҳои соҳаи шаҳрсозӣ таклифҳо пешниҳод намоянд;

- дигар ҳуқуқҳои тибқи санадҳои меъёрии ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон муқарраршударо амалӣ намоянд.

2. Ҳуқуқҳои шахсони воқеӣ ва ҳуқуқӣ оид ба фаъолияти шаҳрсозӣ танҳо дар сурате метавонанд маҳдуд карда шаванд, агар амалӣ гардидани онҳо ба ҳуқуқ ва манфиатҳои қонунии дигар шахсони воқеӣ ва ҳуқуқӣ монеа гарданд.

3. Шахсони воқеӣ ва ҳуқуқӣ ҳангоми амалӣ намудани фаъолияти шаҳрсозӣ ӯҳдадоранд:

- муҳити зистро ҳифз кунанд;

- риояи ҳуҷҷатгузории шаҳрсозӣ, меъёру қоидаҳои иморатсозии маҳалҳои аҳолинишин ва ҳудудҳо (минбаъд - қоидаҳои иморатсозӣ)- ро таъмин намоянд;

- талаботи ҳифзи муҳити зист, амнияти экологӣ, инчунин меъёру қоидаҳои санитариро риоя намоянд;

- ба муҳити зист, объектҳои мероси фарҳангӣ, манзараҳо, объектҳои инфрасохторҳои муҳандисӣ, нақлиётӣ ва иҷтимоӣ, ободонии ҳудудҳо таъсири зарарнок нарасонанд, ба манфиати қонунии шахсони сеюм дахолат накунанд ва ба амалӣ намудани ҳуқуқҳои соҳибмулкон ё истифодабарандагони қитъаҳои замини ҳамшафат ва дигар молу мулки ғайриманқул монеъ нашаванд;

- қитъаҳои замин ва дигар молу мулки ғайриманқулро дар доираи талаботи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ва бо риояи дастурҳои шаҳрсозӣ истифода намоянд (Қонуни ҶТ аз 2.01.2019 № 1578);

- супоришҳои мақомоти давлатиеро, ки риояи қонунгузорӣ дар бораи шаҳрсозиро назорат мекунанд, иҷро намоянд;

- ба шахсони мансабдори мақомоти давлатӣ, ки риояи қонунгузорӣ дар бораи шаҳрсозиро назорат мекунанд, мусоидат намоянд;

- ба мақоми пешбарандаи кадастр ва мониторинги давлатии шаҳрсозӣ ва объектҳои фаъолияти шаҳрсозӣ ва ба ташкилотҳое, ки баҳисобгирии техникии объектҳоро мегузаронанд, дар бораи тағйироти объекти ба онҳо мансуб маълумоти боэътимод пешниҳод намоянд;

- бо тартиби муқаррарнамудаи Кодекси мазкур ва дигар санадҳои меъёрии ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳуҷҷатҳои шаҳрсозиро ба сохторҳои дахлдори мақоми ваколатдори давлатӣ дар соҳаи меъморӣ ва шаҳрсозӣ пешниҳод намоянд.

Моддаи 10. Сервитутҳо ва маҳдуд гардонидани ҳуқуқҳо ба қитъаҳои замин ҳангоми амалӣ намудани фаъолияти шаҳрсозӣ

1. Сервитутҳо ҳангоми амалӣ намудани фаъолияти шаҳрсозӣ дар мавридҳое муқаррар карда мешаванд, ки манфиати соҳибмулкони бино ва иншоот барои амалҳои зерин наметавонад бе маҳдуд намудани ҳуқуқи истифодаи қитъаи замини бегона таъмин карда шаванд:

- сохтмон, таҷдид ва таъмири бино ва иншоот;

- сохтмон, таҷдид, таъмир ва ба истифода додани объектҳои инфрасохторҳои муҳандисӣ;

- гузаронидани корҳо оид ба ҳифзи ҳудудҳо аз зериобмонӣ ва қисман зериобмонӣ;

- гузаштан тавассути қитъаи замини бегона;

- эҳтиёҷоти дигари соҳибмулкони бино ва иншоот.

2. Гаронии ҳуқуқҳо барои қитъаҳои замин ҳангоми амалӣ намудани фаъолияти шаҳрсозӣ, ӯҳдадориҳо ва маҳдудсозиҳои ҳуқуқҳои истифодабарандагони қитъаҳои заминро дар бар мегиранд ва дар асоси ҳуҷҷатҳои шаҳрсозӣ, меъёру қоидаҳои сохтмонӣ муқаррар карда мешаванд.

3. Тартиби муқаррар намудан ва қатъ кардани сервитутҳо ва гаронии ҳуқуқҳои истифодабарандагони қитъаҳои заминро қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон муқаррар менамояд.

БОБИ 2. ТАНЗИМИ ДАВЛАТИИ ФАЪОЛИЯТИ ШАҳРСОЗӢ

Моддаи 11. Танзими давлатии фаъолияти шаҳрсозӣ

1. Танзими давлатии фаъолияти шаҳрсозӣ тавассути татбиқи сиёсати давлатӣ дар соҳаи шаҳрсозӣ ва амалӣ намудани идоракунии давлатӣ таъмин карда мешавад.

2. Самтҳои асосии сиёсати давлатӣ ва танзими фаъолияти шаҳрсозӣ инҳоянд:

- таҳия ва татбиқи самтҳои асосии сиёсати давлатии шаҳрсозӣ;

- таҳия ва татбиқи стратегияҳо ва барномаҳои давлатию соҳавӣ дар соҳаи шаҳрсозӣ;

- гузаронидани таҳқиқоти илмӣ;

- қабул кардани санадҳои меъёрии ҳуқуқӣ дар соҳаи шаҳрсозӣ;

- банақшагирии шаҳрсозӣ ва минтақабандии ҳудудҳо;

- таъсис ва пешбурди кадастри шаҳрсозӣ;

- назорати таҳия ва татбиқи лоиҳаҳои шаҳрсозӣ;

- бамеъёрдарории техникӣ ва стандартонии фаъолияти шаҳрсозӣ;

- иҷозатномадиҳӣ ба намудҳои алоҳидаи фаъолияти шаҳрсозӣ;

- муқаррар намудани нархҳо;

- экспертизаи давлатии лоиҳаҳои шаҳрсозӣ, меъморӣ ва ҳуҷҷатҳои сохтмонӣ;

- назорати давлатии сохтмон;

- мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон амалӣ намудани дигар чорабиниҳо дар соҳаи шаҳрсозӣ.

3. Идоракунии давлатии фаъолияти шаҳрсозии Ҷумҳурии Тоҷикистонро мақоми ваколатдори давлатӣ дар соҳаи меъморӣ ва шаҳрсозӣ, сохторҳои маҳаллии он ва мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ амалӣ менамоянд.

Моддаи 12. Салоҳияти Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон оид ба идоракунии давлатии фаъолияти шаҳрсозӣ

Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон бо мақсади идоракунии давлатӣ дар соҳаи фаъолияти шаҳрсозӣ:

- барномаҳои шаҳрсозиро тибқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон таҳия ва амалӣ менамояд;

- санадҳои меъёрии ҳуқуқиро дар соҳаи фаъолияти шаҳрсозӣ қабул ва тасдиқ менамояд;

- мақоми ваколатдори давлатӣ дар соҳаи меъморӣ ва шаҳрсозиро муайян менамояд;

- тартиби амалӣ гардидани назорати давлатиро ҷиҳати риояи қонунгузории шаҳрсозӣ муқаррар менамояд;

- тарҳи генералии ҷойгиркунониро дар ҳудуди Ҷумҳурии Тоҷикистон ва тарҳи банақшагирии ҳудуди Ҷумҳурии Тоҷикистон, Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон, вилоятҳо, шаҳри Душанбе, шаҳру ноҳияҳо, ҳуҷҷатҳои шаҳрсозии объектҳои фаъолияти шаҳрсозии танзими махсуси аҳамияти умумидавлатидошта, инчунин тарҳи соҳавии рушди ҳудудҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон ва лоиҳаҳои рушди инфрасохторҳои муҳандисӣ, нақлиётӣ ва иҷтимоиро тасдиқ менамояд;

- нақшаҳои генералии шаҳрҳо ва маркази ноҳияҳоро, ки тибқи қонунгузорӣ ба салоҳияти он вогузор карда шудаанд, тасдиқ менамояд (Қонуни ҶТ аз 2.01.2019 № 1577);

- сарҳадҳои минтақаҳои наздишаҳрии шаҳрҳоро тасдиқ мекунад;

- сарҳади объектҳои фаъолияти шаҳрсозии танзими махсуси аҳамияти умумидавлатидошта ва тартиби танзими фаъолияти шаҳрсозиро дар ҳудудҳои объектҳои дахлдор муқаррар менамояд;

- тартиби пешбурди кадастри давлатии шаҳрсозӣ ва мониторинги объектҳои фаъолияти шаҳрсозиро муқаррар менамояд;

- тартиби маблағгузории таҳияи ҳуҷҷатҳои шаҳрсозии объектҳои аҳамияти умумидавлатидошта, корҳои таҳқиқотию илмӣ дар соҳаи шаҳрсозӣ, инчунин таҳияи меъёру қоидаҳои шаҳрсозиро муайян менамояд;

- тартиби иҷозатномадиҳиро дар соҳаи фаъолияти шаҳрсозӣ муқаррар менамояд;

- тартиби ташкил ва гузаронидани экспертизаи давлатии ҳуҷҷатҳои шаҳрсозиро муқаррар менамояд;

- номгӯи объектҳои дорои аҳамияти ҷумҳуриявӣ ва стратегӣ, инчунин номгӯи муфассали объектҳои дорои аҳамияти ҷумҳуриявӣ ва стратегиро тасдиқ менамояд (Қонуни ҶТ аз 2.01.2019 № 1577);

- қоидаҳои муайян намудани объектҳои сохтмонашон нотамом ва ба муомилоти гражданӣ баровардани онҳоро муқаррар менамояд (Қонуни ҶТ аз 2.01.2019 № 1577);

- низомномаҳои мақомоти маҳаллии меъморӣ ва шаҳрсозиро тасдиқ менамояд (Қонуни ҶТ аз 2.01.2019 № 1577);

- қоидаҳои нархгузории корҳои сохтмониро муайян менамояд (Қонуни ҶТ аз 23.07.2016 № 1348);

- мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон дигар ваколатҳоро амалӣ мегардонад.

Моддаи 13. Ваколатҳои мақоми ваколатдори давлатӣ дар соҳаи меъморӣ ва шаҳрсозӣ

1. Мақоми ваколатдори давлатӣ дар соҳаи меъморӣ ва шаҳрсозӣ дорои ваколатҳои зерин мебошад:

- ташкили таҳияи нақшаи генералии ҷойгиркунӣ дар ҳудуди Ҷумҳурии Тоҷикистон, лоиҳаи банақшагирии ҳудудҳои Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон, вилоятҳо, шаҳри Душанбе ва шаҳру ноҳияҳо, ҳуҷҷатҳои лоиҳавии иншооти махсуси аҳамияти умумидавлатидошта, инчунин корҳои илмию таҳқиқотиро дар соҳаи шаҳрсозӣ амалӣ менамояд;

- нисбат ба лоиҳаи нақшаи генералии шаҳрҳо ва марказҳои ноҳияҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон хулоса пешниҳод менамояд;

- нисбат ба лоиҳаҳои нақшаҳои муфассали тарҳрезии қисмҳои марказӣ ва маҳалҳои аҳолинишини шаҳру ноҳияҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон хулоса медиҳад;

- объектҳои фаъолияти шаҳрсозӣ ва рушди инфрасохторҳои муҳандисӣ, нақлиётӣ ва иҷтимоиро интихоб ва ҷойгир менамояд;

- ба Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи муқаррар намудани ҳудудҳо барои объектҳои фаъолияти шаҳрсозии танзими махсуси аҳамияти умумидавлатидошта пешниҳод манзур менамоянд;

- меъёру қоидаҳои шаҳрсозӣ, маводи методӣ оид ба экспертизаи давлатии ҳуҷҷатҳои шаҳрсозӣ, инчунин дигар санадҳои меъёрии ҳуқуқии шаҳрсозиро, ки ба салоҳияти он вобаста аст, тибқи санадҳои меъёрии ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон таҳия ва тасдиқ менамояд;

- назорати давлатии шаҳрсозиро ташкил ва таъмин менамояд;

- риояи меъёру қоидаҳои шаҳрсозӣ, регламентҳои техникии сифати технологии корҳои сохтмонӣ, мавод ва маснуоти сохтмонӣ, инчунин дигар санадҳои қонунгузории шаҳрсозиро назорат менамояд;

- стандартонии соҳаи сохтмонро анҷом медиҳад;

- бамеъёрдарории техникӣ ва танзими низоми нархгузориро дар соҳаи шаҳрсозӣ амалӣ менамояд (Қонуни ҶТ аз 2.01.2020 № 1677);

- кадастр ва мониторинги давлатии шаҳрсозии объектҳои фаъолияти шаҳрсозиро пеш мебарад ва анҷом медиҳад;

- тартиби амалисозии мониторинги татбиқи ҳуҷҷатҳои шаҳрсозиро муайян менамояд;

- барои амалисозии намудҳои алоҳидаи фаъолияти шаҳрсозӣ иҷозатнома медиҳад;

- ба аҳолӣ дар бораи фаъолияти шаҳрсозӣ мунтазам иттиллоъ мерасонад;

- баҳсҳои байни фармоишгарон, таҳиягарони ҳуҷҷатҳои шаҳрсозӣ ва дигар ташкилотҳоро оид ба масъалаҳои ҳуҷҷатҳои шаҳрсозӣ баррасӣ менамояд;

- фаъолияти фармоишгар ва таҳиягарони ҳуҷҷатҳои шаҳрсозиро оид ба амалисозии назорати техникӣ ва муаллифӣ ҳамоҳанг месозад ва бо тартиби муқарраргардида ҳангоми ба роҳ мондани назорати нодурусти техникӣ ва муаллифӣ чораҳои дахлдор меандешад;

- баррасии парвандаҳо ва андешидани чораҳоро оид ба ҳуқуқвайронкунӣ дар соҳаи шаҳрсозӣ мувофиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ташкил ва таъмин менамояд;

- барои оғози корҳои сохтмонӣ дар объектҳои дорои аҳамияти ҷумҳуриявӣ ва стратегӣ, ки номгӯи онҳоро Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон тасдиқ намудааст, иҷозат медиҳад;

- иштироки намояндаи худро дар кори комиссияи давлатии қабул ва ба истифода додани объектҳои баитмомрасида таъмин менамояд;

- дигар ваколатҳоро тибқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон амалӣ менамояд.

2. Ба сохтори мақоми ваколатдори давлатӣ дар соҳаи меъморӣ ва шаҳрсозӣ инҳо дохил мешаванд:

- дастгоҳи марказии мақоми ваколатдори давлатӣ дар соҳаи меъморӣ ва шаҳрсозӣ ва сохторҳои тобеи он;

- сохторҳои маҳаллии меъморӣ ва шаҳрсозии Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон, вилоятҳо, шаҳри Душанбе, шаҳрҳо ва ноҳияҳо.

3. Мақоми ваколатдори давлатӣ дар соҳаи меъморӣ ва шаҳрсозӣ инчунин метавонад мақомоти тобеъ дошта бошад, ки аз тарафи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон таъсис дода шуда, ба нақшаи идоракунии он дохил карда мешавад.

4. Мақоми ваколатдори давлатӣ дар соҳаи меъморӣ ва шаҳрсозӣ ваколатҳои худро мутобиқи Низомнома, ки онро Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон тасдиқ мекунад, амалӣ менамояд.

Моддаи 14. Ваколатҳои мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатии Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон, вилоятҳо ва шаҳри Душанбе дар соҳаи фаъолияти меъморӣ ва шаҳрсозӣ

Мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатии Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон, вилоятҳо ва шаҳри Душанбе дар соҳаи фаъолияти меъморӣ ва шаҳрсозӣ дар доираи ваколатҳои худ:

- риояи қонунгузорӣ дар бораи шаҳрсозиро назорат ва нигоҳдории фонди манзил, бино ва иншооти таъиноти ҷамъиятӣ ва истеҳсолиро таъмин менамоянд;

- масъалаҳои ҷойгиркунонии аҳолӣ ва рушди инфрасохторҳои муҳандисӣ, нақлиётӣ ва иҷтимоиро ҳал мекунанд;

- вазифаҳои фармоишгарро оид ба таҳияи ҳуҷҷатҳои шаҳрсозӣ барои сохтмони объектҳои аҳамияти маҳаллидошта иҷро намуда, маблағгузории онҳоро таъмин мекунанд;

- дар бораи сохтмони бино ва иншоот қарор қабул мекунанд;

- дар ҳудуди худ фаъолияти шаҳрсозиро, ки ба талаботи Кодекси мазкур ва дигар санадҳои қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон мувофиқ нест, маҳдуд месозанд, бозмедоранд ва манъ менамоянд. Маҳдудсозӣ, боздоштан ва манъ намудани фаъолияти шаҳрсозии субъектҳои соҳибкорӣ бо тартиби судӣ амалӣ карда мешавад, ба истиснои ҳолатҳои маҳдудсозӣ ва боздоштани фаъолият дар мӯҳлати на беш аз даҳ рӯзи корӣ бо сабаби пешгирии ба вуқӯъ омадани ҳолатҳои фавқулодда, эпидемияҳо ва дигар таҳдидҳои воқеӣ ба ҳаёт ва саломатии аҳолӣ;

- нақшаҳои генералии шаҳрҳо ва марказҳои ноҳияҳои ҳудуди дахлдорро таҳия ва бо тартиби муқарраргардида барои тасдиқ ба Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон пешниҳод менамоянд;

- нақшаҳои генералии шаҳракҳо, маҳалҳои аҳолинишини деҳот, лоиҳаҳои муфассали банақшагирии қисмҳои ҳудудҳои маҳалҳои аҳолинишин (минбаъд - нақшаҳои муфассали банақшагирӣ) ва нақшаҳои иморатсозии маҳаллаҳо ва дигар унсурҳои сохтори банақшагирии маҳалҳои аҳолинишинро маъқул дониста, дар мувофиқа бо мақоми ваколатдори давлатӣ дар соҳаи меъморӣ ва шаҳрсозӣ ба Маҷлиси вакилони халқи дахлдор барои тасдиқ пешниҳод менамоянд;

- таҳия ва татбиқи тарҳи банақшагирии ҳудудҳои Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон, вилоятҳо, шаҳри Душанбе ва шаҳру ноҳияҳо, тарҳ ва лоиҳаҳои рушди инфрасохторҳои муҳандисӣ, нақлиётӣ ва иҷтимоӣ, инчунин ободониро амалӣ мекунанд;

- лоиҳаҳои банақшагирии ноҳия (гурӯҳи ноҳияҳо) - ро тасдиқ мекунанд;

- сарҳади объектҳои фаъолияти шаҳрсозии танзими махсуси аҳамияти маҳаллидошта ва тартиби танзими фаъолияти шаҳрсозиро дар ҳудудҳои объектҳои дахлдор муқаррар менамоянд;

- маблағгузорӣ ва таҳияи ҳуҷҷатҳои шаҳрсозии маҳалҳои аҳолинишин, таҳқиқоти илмӣ дар соҳаи шаҳрсозӣ, пешбурди кадастри давлатии шаҳрсозӣ, мониторинги объектҳои фаъолияти шаҳрсозӣ, гузаронидани таҳқиқоти маҷмӯии муҳандисӣ, таҳияи харитаҳои сейсмикии маҳалҳои аҳолинишин, мониторинги татбиқи ҳуҷҷатҳои шаҳрсозӣ ва гузаронидани экспертизаи онҳоро таъмин менамоянд;

- ба аҳолӣ дар бораи қарорҳои қабулшаванда оид ба фаъолияти шаҳрсозӣ мунтазам иттилоъ медиҳанд;

- мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон дигар ваколатҳоро амалӣ менамоянд.

Моддаи 15. Ваколатҳои мақомоти дигари иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатии шаҳрҳо, ноҳияҳо, мақомоти худидоракунии шаҳрак ва деҳот дар соҳаи фаъолияти меъморӣ ва шаҳрсозӣ

1. Мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатии шаҳрҳо ва ноҳияҳо дар соҳаи фаъолияти меъморӣ ва шаҳрсозӣ ваколатҳои зерин доранд:

- нигоҳдории фонди манзил, бино ва иншооти таъиноти ҷамъиятӣ ва истеҳсолиро таъмин менамоянд;

- масъалаи ҷойгиркунонии аҳолӣ, рушди инфрасохторҳои муҳандисӣ, нақлиётӣ ва иҷтимоиро ҳал менамоянд;

- оид ба таҳияи ҳуҷҷатҳои шаҳрсозӣ барои сохтмони иншооти таъиноти маҳаллидошта вазифаи фармоишгарро иҷро намуда, маблағгузории онҳоро таъмин менамоянд;

- дар мувофиқа бо сохторҳои мақоми ваколатдори давлатӣ дар соҳаи меъморӣ ва шаҳрсозӣ дар бораи сохтмони бино ва иншоот қарор қабул мекунанд;

- дар ҳудуди худ фаъолияти шаҳрсозиро, ки ба талаботи Кодекси мазкур ва дигар санадҳои қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон мувофиқ нест, маҳдуд месозанд, бозмедоранд ва манъ менамоянд. Маҳдудсозӣ, боздоштан ва манъ намудани фаъолияти шаҳрсозии субъектҳои соҳибкорӣ бо тартиби судӣ амалӣ карда мешавад, ба истиснои ҳолатҳое, ки маҳдудсозӣ ва боздоштани фаъолият дар мӯҳлати на беш аз даҳ рӯзи корӣ бо сабаби пешгирии ба вуҷуд омадани ҳолатҳои фавқулодда, эпидемияҳо ва дигар таҳдидҳои воқеӣ ба ҳаёт ва саломатии аҳолӣ;

- вайрон кардани объектҳои худсарона сохташударо тибқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ташкил менамоянд;

- нақшаҳои генералии шаҳрҳо ва марказҳои ноҳияҳои тобеи ҷумҳуриро таҳия ва бо тартиби муқарраргардида барои тасдиқ ба Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон пешниҳод менамоянд (Қонуни ҶТ аз 2.01.2019 № 1577);

- нақшаҳои генералии шаҳрҳо, маркази ноҳияҳо ва шаҳракҳоро таҳия намуда, ба баррасии Маҷлиси вакилони халқи дахлдор пешниҳод менамоянд (Қонуни ҶТ аз 2.01.2019 № 1577);

- нақшаҳои муфассали банақшагирии қисмҳои ҳудуди маҳалҳои аҳолинишин ва нақшаҳои иморатсозии маҳалҳо ва дигар унсурҳои сохтори банақшагирии маҳалҳои аҳолинишинро таҳия намуда, дар мувофиқа бо мақоми ваколатдори давлатӣ дар соҳаи меъморӣ ва шаҳрсозӣ барои баррасӣ ба Маҷлиси вакилони халқи дахлдор пешниҳод менамоянд (Қонуни ҶТ аз 2.01.2019 № 1577);

- баҳисобгирии ҳолати техникии бино, иншоот ва объектҳои дигари маҳалҳои аҳолинишинро ташкил менамоянд;

- ба аҳолӣ дар бораи қарорҳои вобаста ба фаъолияти шаҳрсозӣ қабулшаванда мунтазам иттиллоъ медиҳанд;

- дигар ваколатҳоро мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон амалӣ менамоянд.

2. Муқаррароти сархати ҳафтуми қисми 1 моддаи мазкур нисбат ба мақомоти иҷроияи ҳокимияти давлатии ноҳияҳои ба ҳайати шаҳрҳо дохилбуда татбиқ намегарданд.

3. Мақомоти худидоракунии шаҳрак ва деҳот дар соҳаи шаҳрсозӣ ваколатҳои зерин доранд:

- дар ҳудуди худ нигоҳдории фонди манзил, объектҳои таъиноти ҷамъиятӣ ва истеҳсолиро таъмин менамоянд;

- вобаста ба масъалаи ҷойгиркунонии аҳолӣ, рушди инфрасохторҳои муҳандисӣ, нақлиётӣ ва иҷтимоӣ, оид ба таҳияи ҳуҷҷатҳои шаҳрсозӣ барои сохтмони объектҳои таъиноти маҳаллидошта ба мақомоти ҳокимияти давлатии шаҳру ноҳияҳо маводи заруриро пешниҳод менамоянд;

- дигар ваколатҳоро мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон амалӣ менамоянд.

Моддаи 16. Ваколатҳои мақомоти маҳаллии меъморӣ ва шаҳрсозии Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон, вилоятҳо ва шаҳри Душанбе дар фаъолияти шаҳрсозӣ

1. Мақомоти маҳаллии меъморӣ ва шаҳрсозии Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон, вилоятҳо ва шаҳри Душанбе ваколатҳои зерин доранд:

- таҳияи тарҳҳои банақшагирии ҳудудҳо ва лоиҳаҳои банақшагирии ноҳияҳо (гурӯҳи ноҳияҳо), нақшаҳои генералии маҳалҳои аҳолинишин, нақшаҳои муфассали банақшагирӣ ва дигар ҳуҷҷатҳои шаҳрсозиро ташкил менамоянд;

- назорати риояи қонунгузорӣ дар соҳаи шаҳрсозиро амалӣ менамоянд;

- дар таҳияи ҳуҷҷатҳои шаҳрсозӣ оид ба рушди ҳудуд иштирок менамоянд;

- оид ба амалӣ намудани ҳуҷҷатҳои шаҳрсозии рушди ҳудуди дахлдор тадбирҳо меандешанд;

- объектҳои фаъолияти шаҳрсозӣ ва рушди инфрасохторҳои муҳандисӣ, нақлиётӣ ва иҷтимоиро интихоб ва ҷойгир менамоянд;

- ба мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатии дахлдор оид ба ҷойгиркунонии объектҳои фаъолияти шаҳрсозӣ ва рушди инфрасохторҳои муҳандисӣ, нақлиётӣ ва иҷтимоӣ пешниҳодҳо манзур менамоянд;

- барои тасдиқи лоиҳаҳои бино ва иншоот розигӣ медиҳанд;

- ҳамоҳангсозии корҳои лоиҳавӣ ва бозёфтҳои маҷмӯии муҳандисиро оид ба объектҳои фаъолияти шаҳрсозӣ дар ҳудуди дахлдор ва назорати муаллифии таҳиягарони ҳуҷҷатҳои шаҳрсозиро амалӣ менамоянд;

- мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон дигар ваколатҳоро амалӣ менамоянд.

2. Мақоми маҳаллии меъморӣ ва шаҳрсозии шаҳри Душанбе барои оғоз намудани корҳои сохтмонӣ иҷозат медиҳад (Қонуни ҶТ аз 2.01.2019 № 1577).

Моддаи 17. Ваколатҳои мақомоти маҳаллии меъморӣ ва шаҳрсозии шаҳру ноҳияҳо

Мақомоти маҳаллии меъморӣ ва шаҳрсозии шаҳру ноҳияҳо ваколатҳои зерин доранд:

- оид ба таъмини маҳалҳои аҳолинишин бо ҳуҷҷатҳои шаҳрсозӣ пешниҳод манзур менамоянд;

- оид ба амалӣ намудани нақшаҳои генералии маҳалҳои аҳолинишин, нақшаҳои муфассали банақшагирӣ ва дигар ҳуҷҷатҳои шаҳрсозӣ чораҳо меандешанд;

- объектҳои фаъолияти шаҳрсозӣ ва рушди инфрасохторҳои муҳандисӣ, нақлиётӣ ва иҷтимоиро интихоб ва ҷойгир менамоянд;

- барои оғоз намудани корҳои сохтмонӣ иҷозат медиҳанд;

- ба мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ оид ба ҷойгиркунонии объектҳои фаъолияти шаҳрсозӣ ва рушди инфрасохторҳои муҳандисӣ, нақлиётӣ ва иҷтимоӣ дар ҳудуди дахлдор пешниҳод манзур менамоянд;

- назорати риояи қонунгузорӣ дар соҳаи шаҳрсозиро амалӣ менамоянд (Қонуни ҶТ аз 2.01.2019 № 1577);

- барои тасдиқи лоиҳаи биноҳо ва иншоот розигӣ медиҳанд (Қонуни ҶТ аз 2.01.2019 № 1577);

- мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ваколатҳои дигарро амалӣ менамоянд.

Моддаи 18. Ваколатҳои мақоми экспертизаи давлатии лоиҳаҳои шаҳрсозӣ

1. Мақоми экспертизаи давлатии лоиҳаҳои шаҳрсозӣ:

- бо тартиби муқарраргардида экспертизаи давлатии лоиҳаҳои шаҳрсозиро, ки Кодекси мазкур пешбинӣ намудааст, дар хусуси мувофиқати онҳо ба талаботи меъёру қоидаҳои шаҳрсозӣ ва дигар санадҳои меъёрии ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон мегузаронад;

- оид ба масъалаҳои экспертизаи давлатии лоиҳаҳои шаҳрсозӣ ҳуҷҷатҳои дастурӣ таҳия менамояд;

- барои гузаронидани экспертизаи давлатии лоиҳаҳои шаҳрсозӣ бо тартиби муқарраргардида ташкилотҳои лоиҳавӣ, илмию таҳқиқотӣ ва дигар ташкилотҳо, инчунин мутахассисонро ҷалб менамояд;

- мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон дигар ваколатҳоро амалӣ менамояд.

2. Хулосаи мақоми экспертизаи давлатии лоиҳаҳои шаҳрсозӣ ба ҳуҷҷатҳои шаҳрсозӣ, ба истиснои ҳуҷҷатҳое, ки тибқи моддаи 64 Кодекси мазкур аз экспертизаи давлатӣ гузаронидани онҳо ҳатмӣ нест, барои тасдиқи онҳо бо тартиби муқарраргардида асос мебошад.

3. Коршиносони мақоми экспертизаи давлатии лоиҳаҳои шаҳрсозӣ барои додани хулосаи экспертизаи мусбӣ ба лоиҳаҳои шаҳрсозие, ки бо риоя накардани талаботи меъёру қоидаҳои лоиҳакашӣ иҷро шудаанд, тибқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ба ҷавобгарӣ кашида мешаванд.

Моддаи 19. Ваколатҳои мақоми давлатии назорати меъморӣ ва шаҳрсозӣ

Мақоми давлатии назорати меъморӣ ва шаҳрсозӣ:

- назорати давлатии шаҳрсозиро амалӣ месозад;

- ба риоя гардидани талаботи меъёру қоидаҳои шаҳрсозӣ, регламентҳои техникӣ, сифат ва иҷрои технологияи корҳои сохтмонӣ, маводи сохтмонӣ ва маснуот аз ҷониби шахсони воқеӣ ва ҳуқуқӣ, новобаста ба шакли ташкилию ҳуқуқӣ, назорат мебарад;

- кор ва фаъолияти фармоишгаронро оид ба амалӣ намудани назорати техникӣ месанҷад ва бо тартиби муқарраргардида оид ба андешидани чораҳо нисбат ба онҳо дар ҳолатҳои бурдани назорати техникии бесифат пешниҳод манзур менамояд;

- истеҳсол, фурӯш ва истифодаи маводи сохтмонӣ ва маснуот, иҷрои минбаъдаи корҳои сохтмонию васлгариро ҳангоми ошкор намудани риоя накардани регламентҳои техникӣ, шартҳои техникӣ, талаботи меъёрӣ ва қарорҳои лоиҳавии тасдиқгардида, ки боиси паст шудани хусусияти пойдорӣ ва устувории объектҳои мегардад, инчунин дар ҳолатҳои таҳдид намудани садама ба бино ва иншооти худсарона сохташударо ба мӯҳлати сӣ рӯзи корӣ бозмедорад (Қонуни ҶТ аз 2.01.2019 № 1577);

- парвандаҳо оид ба ҳуқуқвайронкунӣ дар соҳаи шаҳрсозиро баррасӣ менамояд ва мувофиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон чораҳо меандешад;

- дар кори комиссия оид ба қабул ва ба истифода додани объектҳои сохтмонашон ба итмомрасида иштирок ва риоя гардидани қоидаҳои қабули иншоотро барои истифода назорат менамояд;

- мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон дигар ваколатҳоро амалӣ менамояд.

Моддаи 20. Танзими махсуси фаъолияти шаҳрсозӣ

1. Фаъолияти шаҳрсозӣ дар ҳолатҳое таҳти танзими махсус қарор мегирад, агар ин фаъолият бе ҷорӣ намудани қоидаҳои махсуси истифодаи ҳудудҳо дар соҳаи шаҳрсозӣ имконнопазир ё мушкил бошад.

2. Объектҳои фаъолияти шаҳрсозӣ, ки таҳти танзими махсус (минбаъдобъектҳои фаъолияти шаҳрсозии танзими махсус) қарор мегиранд, метавонанд аҳамияти умумидавлатӣ ва маҳаллӣ дошта бошанд. Мансуб донистани объектҳои мазкур ба объектҳои аҳамияти умумидавлатӣ ва маҳаллидошта мувофиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон амалӣ карда мешавад.

3. Фаъолияти шаҳрсозӣ дар ҳолатҳои зерин таҳти танзими махсус қарор мегирад, агар:

- ҳудуд ва маҳалҳои аҳолинишин гирифтори таъсири ҳолатҳои фавқулоддаи дорои хусусияти табиӣ ва техногенӣ бошанд;

- ҳудудҳо бо моддаҳои кимиёвӣ ва биологӣ, микроорганизмҳои заҳрноки зичияшон беш аз ҳадди имконпазир, маводи радиоактивии дар ҳаҷми беш аз ҳадди сатҳи имконпазир олуда шуда бошанд;

- дар ҳудудҳои табиии махсус муҳофизатшаванда амалӣ карда шавад.

4. Ба объектҳои фаъолияти шаҳрсозии танзими махсус метавонанд инҳо дохил шаванд:

- ҳудудҳое, ки дар онҳо объектҳои дорои аҳамияти ҷумҳуриявӣ ва стратегӣ ҷойгир шудаанд ва номгӯи онҳоро Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон тасдиқ намудааст (Қонуни ҶТ аз 2.01.2020 № 1677);

- ҳудудҳое, ки дар онҳо объектҳои мероси фарҳангӣ мавҷуданд;

- минтақаҳои истироҳатӣ ва мавзеъҳои сайёҳӣ (Қонуни ҶТ аз 2.01.2019 № 1578);

- ҳудуди мамнӯъгоҳҳо;

- ҳудудҳои рушди дурнамои инфрасохтори нақлиётӣ, муҳандисӣ, сарҳадӣ ва гумрукие, ки дорои аҳамияти ҷумҳуриявию байнидавлатӣ мебошанд;

- маҳалҳои аҳолинишини реҷаи махсуси фаъолияти ҳаётидошта (шаҳракҳои ҳарбӣ ва дигар ҳудудҳои реҷавӣ, минтақаҳои озоди иқтисодӣ, маҳалҳои аҳолинишин дар мамнӯъгоҳҳои давлатӣ, боғҳои миллӣ ва дигар ҳудудҳои табиии махсус муҳофизатшаванда).

5. Сарҳадҳои объектҳои фаъолияти шаҳрсозии танзими махсус метавонанд бо сарҳадҳои воҳидҳои маъмурию ҳудудӣ мувофиқат накунанд ва мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян карда мешаванд (Қонуни ҶТ аз 2.01.2019 № 1577).

6. Танзими махсуси фаъолияти шаҳрсозӣ дар ҳудудҳо ва маҳалҳои аҳолинишин бо роҳи ҷорӣ намудани қоидаҳои махсуси истифодаи ҳудуд амалӣ карда мешавад, ки инҳоро дар бар мегирад:

- меъёру қоидаҳои махсуси шаҳрсозӣ;

- тартиби махсуси таҳия ва тасдиқи ҳуҷҷатҳои шаҳрсозӣ;

- додани иҷозати махсус барои сохтмони объектҳо.

7. Танзими махсуси фаъолияти шаҳрсозӣ дар ҳудудҳо ва дар маҳалҳои аҳолинишини гирифтори ҳолатҳои фавқулоддаи хусусияти табиӣ ва техногенидошта бо роҳҳои зерин амалӣ карда мешавад:

- таҳияи тарҳ ва лоиҳаҳои махсуси ҳифзи ҳудуд ва маҳалҳои аҳолинишин аз таъсири мазкур;

- манъи таҳия, тасдиқ ва амалӣ намудани ҳуҷҷатҳои шаҳрсозӣ бе баҳисобгирии натиҷаҳои ҷустуҷӯҳои маҷмӯии муҳандисӣ.

8. Ҳудудҳои бо моддаҳои кимиёвӣ ва биологӣ, микроорганизмҳои заҳрноки беш аз ҳадди зичии мавҷуда, моддаҳои радиоактивии ба миқдори беш аз ҳадди зарурӣ олудашуда дар ҳолатҳое, ки агар зисти аҳолӣ ва амалисозии фаъолияти хоҷагӣ ва фаъолияти дигар дар чунин ҳудудҳо ба ҳаёт ва саломатии инсон таҳдид намояд, боиси мавқуф гузоштан ва коркарди махсус бо тартиби муқаррарнамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон мегардад. Вобаста ба дараҷаи олудашавӣ ва усулҳои солимгардонии ҳудудҳои мазкур Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон метавонад реҷаи махсуси истифодабарии онҳоро ҷорӣ ё таъиноти дигари вазифавии онҳоро муқаррар намояд.

9. Дар ҳудуду маҳалҳои аҳолинишин, ки объектҳои мероси фарҳангӣ, ҳудудҳои табиии махсус муҳофизатшаванда мавҷуданд, сарҳадҳои минтақаҳои муҳофизатӣ муқаррар карда мешаванд, ки дар доираи онҳо фаъолияти хоҷагӣ ва дигар фаъолияте, ки ба объектҳои мероси фарҳангӣ, ҳудудҳои табиии махсус муҳофизатшаванда таъсири бад мерасонад ё вазъи онҳоро бад мекунад, мукаммал ва беосеб нигоҳ доштани онҳоро риоя намекунад, манъ карда мешаванд.

10. Сарҳадҳои минтақаҳои муҳофизати объектҳои мероси фарҳангӣ, ҳудудҳои табиии махсус муҳофизатшаванда бо ҳуҷҷатҳои шаҳрсозӣ муқаррар гардида, мувофиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон тасдиқ карда мешаванд.

БОБИ 3. ОБЪЕКТ ВА СУБЪЕКТҲОИ ФАЪОЛИЯТИ ШАҲРСОЗӢ

Моддаи 21. Объектҳои фаъолияти шаҳрсозӣ

1. Объектҳои фаъолияти шаҳрсозӣ ҳудудҳо ва қисми ҳудудҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон, ҳудудҳо ва қисми ҳудудҳои маҳалҳои аҳолинишини низоми ҷойгиркунии умумидавлатӣ ва минтақавӣ, қитъаҳои замин, бино ва иншоот, маҷмӯи ҳудудию истеҳсолӣ, шаҳрсозӣ ва манзаравӣ, минтақаҳои истироҳатӣ, мавзеъҳои сайёҳӣ ва истеҳсолӣ, объектҳои мероси фарҳангӣ ва минтақаҳои муҳофизатии онҳо, акваторияҳо, коммуникатсияҳои муҳандисию нақлиётӣ дар сарҳадҳои маҳалҳои аҳолинишин ва дар ҳудудҳои байни маҳалҳои аҳолинишин мебошанд (Қонуни ҶТ аз 2.01.2019 № 1578).

2. Барои объектҳои фаъолияти шаҳрсозӣ ҳуҷҷатҳои шаҳрсозӣ таҳия карда мешаванд.

Моддаи 22. Субъектҳои фаъолияти шаҳрсозӣ

1. Субъектҳои фаъолияти шаҳрсозӣ шахсони воқеӣ ва ҳуқуқӣ мебошанд.

2. Субъектҳои фаъолияти шаҳрсозӣ метавонанд ба ҳайси зерин баромад кунанд:

- фармоишгарон;

- таҳиягарони ҳуҷҷатҳои шаҳрсозӣ;

- пудратчиён;

- истифодабарандагони объектҳои фаъолияти шаҳрсозӣ.

3. Субъектҳои фаъолияти шаҳрсозӣ ҳуқуқ доранд аз мақоми ваколатдори давлатӣ дар соҳаи меъморӣ ва шаҳрсозӣ оид ба таҳия ва қабули қарорҳои вобаста ба банақшагирии дар пешистода, сохтмон ва таҷдиди маҳалҳои аҳолинишин, низом ва ҳудудҳои онҳо, ки қобилияти таъсир расониданро ба фаъолияти шаҳрсозии онҳо дорад, иттилоот гиранд.

4. Субъектҳои фаъолияти шаҳрсозӣ вазифадоранд мувофиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон қитъаҳои замини ба онҳо барои истифодаи таъиноти мақсаднок додашударо истифода баранд, инчунин ба объектҳои мероси фарҳангӣ, манзараҳои табиӣ ва сунъӣ зарар нарасонанд, ба амале, ки муҳити зистро вайрон мекунад, ҳуқуқ ва манфиатҳои қонунии субъектҳои дигари фаъолияти шаҳрсозиро халалдор менамояд, роҳ надиҳанд.

Моддаи 23. Фармоишгарони фаъолияти шаҳрсозӣ, ҳуқуқ ва ӯҳдадориҳои онҳо

1. Фармоишгарони фаъолияти шаҳрсозӣ метавонанд мақомоти давлатӣ, шахсони воқеӣ ва ҳуқуқӣ бошанд.

2. Фармоишгарони фаъолияти шаҳрсозӣ ҳуқуқ доранд:

- таҳиягарони ҳуҷҷатҳои шаҳрсозиро бо тартиби муқаррарнамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон интихоб намоянд ва барои таҳияи онҳо шартнома банданд;

- пудратчиёни сохтмони объектҳоро интихоб намоянд ва бо онҳо шартнома банданд;

- тибқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон фаъолияти дигарро амалӣ намоянд.

3. Фармоишгарони фаъолияти шаҳрсозӣ ӯҳдадоранд:

- қонунгузории соҳаи шаҳрсозиро риоя намоянд;

- лоиҳаи ҳуҷҷатҳои шаҳрсозиро, ба истиснои ҳуҷҷатҳое, ки тибқи моддаи 64 Кодекси мазкур аз экспертиза гузаронидани онҳо ҳатмӣ нест, барои гузаронидани экспертизаи давлатӣ бо тартиби муқарраргардида ба мақомоти экспертиза пешниҳод намоянд (Қонуни ҶТ аз 2.01.2019 № 1577);

- назорати техникии ҷараёни таҳияи лоиҳа, мутобиқати корҳои иҷрошудаи сохтмониро ба лоиҳа ва сифати сохтмон таъмин намоянд (Қонуни ҶТ аз 2.01.2019 № 1577);

- ҳангоми татбиқ намудани ҳуҷҷатҳои шаҳрсозӣ назорати муаллифиро ба роҳ монанд (Қонуни ҶТ аз 2.01.2019 № 1577);

- тайёрии саривақтии ҳуҷҷатҳои ибтидоию иҷозатдиҳӣ ва тасдиқи ҳуҷҷатҳои шаҳрсозиро таъмин намоянд.

4. Фармоишгарони фаъолияти шаҳрсозӣ метавонанд мувофиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон дорои дигар ҳуқуқу ӯҳдадориҳо бошанд.

Моддаи 24. Таҳиягарони ҳуҷҷатҳои шаҳрсозӣ, ҳуқуқ ва ӯҳдадориҳои онҳо

1. Таҳиягарони ҳуҷҷатҳои шаҳрсозӣ метавонанд шахсони воқеӣ ва ё ҳуқуқӣ бошанд, ки фаъолияти худро мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон амалӣ менамоянд.

2. Таҳиягарони ҳуҷҷатҳои шаҳрсозӣ ҳуқуқ доранд:

- таркиб ва ҳаҷми ҳуҷҷатҳои шаҳрсозии таҳияшавандаро мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян созанд;

- дар озмунҳои таҳияи ҳуҷҷатҳои шаҳрсозӣ иштирок намоянд;

- назорати муаллифиро ҳангоми татбиқи ҳуҷҷатҳои шаҳрсозӣ амалӣ намоянд;

- дар бораи боздоштан ё манъ кардани корҳои сохтмонӣ, васлгарӣ ва корҳои махсус, ки ба ҳаёт ва саломатии шаҳрвандон зарар мерасонанд ва барои аз байн бурдани объектҳои мероси фарҳангӣ таҳдид менамоянд, ҳангоми риоя накардани ҳуҷҷатҳои лоиҳавии тасдиқгардида ва талаботи меъёрӣ, инчунин ба манфиати ҷамъият, давлат, шахсони воқеӣ ва ҳуқуқӣ зарар мерасонанд, пешниҳод манзур намоянд;

- ҳангоми зарурат ба ҳуҷҷатҳои шаҳрсозии тасдиқшуда дар мувофиқа бо фармоишгар, мақомоти маҳаллии меъморӣ ва шаҳрсозӣ ва экспертизаи ҳуҷҷатҳои лоиҳавии шаҳрсозӣ бо тартиби муқарраргардида тағйиру иловаҳо ворид намоянд (Қонуни ҶТ аз 2.01.2019 № 1577);

- мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон дигар амалҳоро иҷро кунанд.

3. Таҳиягарони ҳуҷҷатҳои шаҳрсозӣ ӯҳдадоранд:

- таҳияи ҳуҷҷатҳои шаҳрсозиро мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон таъмин намоянд;

- бо тартиби муқарраргардида ҳуҷҷатҳои шаҳрсозии барои фармоишгарон таҳиянамударо бо онҳо ва дигар мақомоти дахлдор мувофиқа намоянд.

4. Таҳиягарони ҳуҷҷатҳои шаҳрсозӣ метавонанд мувофиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон дорои ҳуқуқу ӯҳдадориҳои дигар низ бошанд.

Моддаи 25. Пудратчиёни фаъолияти шаҳрсозӣ, ҳуқуқу ӯҳдадориҳои онҳо

1. Пудратчиёни фаъолияти шаҳрсозӣ метавонанд шахсони воқеӣ ва ҳуқуқӣ бошанд, ки фаъолияти худро мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон амалӣ мекунанд.

2. Пудратчиёни фаъолияти шаҳрсозӣ ҳуқуқ доранд:

- дар таҳияи қарорҳои нави конструктивии биноҳо, иншоот ва дигар объектҳои иштирок намоянд;

- дар мувофиқа бо таҳиягарони ҳуҷҷатҳои шаҳрсозӣ, мақомоти маҳаллии меъморӣ ва шаҳрсозӣ, фармоишгарон ва мақомоти экспертизаи ҳуҷҷатҳои лоиҳавии шаҳрсозӣ ба ҳуҷҷатҳои шаҳрсозӣ тағйироте ворид намоянд, ки ба беҳтар намудани нишондиҳандаҳои техникию иқтисодӣ бе паст кардани симои меъморию бадеӣ ва ҳалли конструктивии биноҳо, иншоот ва объектҳои дигар равона гардидаанд (Қонуни ҶТ аз 2.01.2019 № 1577);

- аз таҳиягарони ҳуҷҷатҳои шаҳрсозӣ маслиҳатҳои техникии заруриро гиранд;

- мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон дигар амалҳоро иҷро намоянд.

3. Пудратчиёни фаъолияти шаҳрсозӣ ӯҳдадоранд қонунгузории шаҳрсозиро риоя кунанд.

Моддаи 26. Истифодабарандагони объектҳои фаъолияти шаҳрсозӣ ва ҳуқуқу ӯҳдадориҳои онҳо

1. Истифодабарандагони объектҳои фаъолияти шаҳрсозӣ метавонанд мақомоти давлатӣ, шахсони воқеӣ ва ҳуқуқӣ бошанд.

2. Истифодабарандагони объектҳои фаъолияти шаҳрсозӣ ҳуқуқ доранд:

- аз мақомоти давлатӣ иттилоот, маълумот ва ҳуҷҷатҳои дахлдори дигарро, ки барои истифодаи объектҳои фаъолияти шаҳрсозӣ заруранд, дархост намоянд ва дастрас кунанд;

- бо тартиби муқаррарнамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон дар баррасӣ ва қабули қарорҳои вобаста ба истифодаи объектҳои фаъолияти шаҳрсозӣ иштирок намоянд;

- бо тартиби муқаррарнамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон маҳдуд намудан, боздоштан ё манъ кардани фаъолияти корхонаҳо, муассисаҳо, ташкилотҳои дигар, инчунин истифодаи бино ва иншооти дигарро, ки истифодаи онҳо бо поймол кардани ҳуқуқҳои истифодабарандагони объектҳои фаъолияти шаҳрсозӣ амалӣ мегардад, талаб намоянд.

3. Истифодабарандагони объектҳои фаъолияти шаҳрсозӣ ӯҳдадоранд:

- қонунгузории соҳаи шаҳрсозиро риоя намоянд;

- риояи ҳуҷҷатгузории шаҳрсозӣ, меъёру қоидаҳои иморатсозии маҳалҳои аҳолинишин ва ҳудудҳоро таъмин кунанд;

- талаботи ҳифзи муҳити зист, амнияти экологӣ, инчунин меъёру қоидаҳои санитариро риоя намоянд;

- амалҳоеро, ки ба муҳити зист, объектҳои мероси фарҳангӣ, манзараҳои шаҳрӣ ва деҳот, иншооти инфрасохторҳои муҳандисӣ, нақлиётӣ ва иҷтимоӣ, ободонии ҳудудҳо таъсири зарарнок мерасонанд, ба ҳуқуқҳои қонунии шахсони сеюм дахолат мекунанд ва ба амалӣ намудани ҳуқуқҳои соҳибмулкон, соҳибон ё истифодабарандагони объектҳои фаъолияти шаҳрсозӣ монеъ мешаванд, содир накунанд.

4. Истифодабарандагони объектҳои фаъолияти шаҳрсозӣ метавонанд мувофиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон дорои дигар ҳуқуқу ӯҳдадориҳо бошанд.

БОБИ 4. КАДАСТРИ ДАВЛАТИИ ШАҲРСОЗӢ ВА МОНИТОРИНГ

Моддаи 27. Кадастри давлатии шаҳрсозӣ

1. Кадастри давлатии шаҳрсозӣ дар ҳудуди Ҷумҳурии Тоҷикистон таъсис ва пеш бурда мешавад, ки он нисбат ба унсурҳои ба низомҳои кадастрӣ ва бақайдгирии давлатии дигар дохил набуда (объектҳои бо риояи талаботи рушди шаҳрсозӣ ва истифодаи ҳудудҳо ва объектҳои дигар ба лоиҳа гирифташаванда ва сохташаванда), вазифаи бақайдгириро иҷро менамояд.

2. Кадастри давлатии шаҳрсозиро мақоми ваколатдори давлатӣ дар соҳаи меъморӣ ва шаҳрсозӣ ва сохторҳои маҳаллии он аз рӯи низоми барои Ҷумҳурии Тоҷикистон ягона аз ҳисоби маблағҳои буҷетҳои ҷумҳуриявӣ ва маҳаллӣ ва маблағҳои дигари бо қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон манънагардида пеш мебаранд.

3. Кадастри давлатии шаҳрсозӣ инҳоро дар бар мегирад:

- маводи топографию геодезӣ ва харитасозӣ;

- маълумот дар бораи вазъи экологӣ, муҳандисию геологӣ, сейсмикӣ ва гидрогеологии ҳудудҳо;

- маълумот дар бораи объектҳои инфрасохторҳои муҳандисӣ, нақлиётӣ ва иҷтимоӣ, инчунин ободонии ҳудуд;

- маълумот дар бораи банақшагирии шаҳрсозии рушди ҳудуд, маҳалҳои аҳолинишин ва иморатсозии онҳо;

- маълумот дар бораи минтақабандии ҳудуд ва дастурҳои шаҳрсозии минтақаҳои ҳудудӣ;

- маълумот дар бораи вазъи техникии фонди манзил;

- маълумоти мониторинги объектҳои фаъолияти шаҳрсозӣ.

4. Иттилооте, ки дар кадастри давлатии шаҳрсозӣ сабт гардидааст, бо мақсадҳои таъмини корҳои зерин истифода бурда мешавад:

- татбиқи сиёсати давлатӣ дар соҳаи фаъолияти меъморӣ, шаҳрсозӣ ва сохтмонӣ;

- қабули қарор оид ба низоми оқилонаи истифодаи функсионалии ҳудуд;

- таҳияи ҳуҷҷатҳои шаҳрсозӣ ва лоиҳавӣ барои сохтмон;

- таҳияи дурнамо ва барномаҳои рушди иҷтимоию иқтисодии ҳудуд;

- амалӣ намудани намуди дигари фаъолияте, ки доир ба ҳудуд маълумоти дақиқро талаб менамояд.

5. Иттилооти дар кадастри давлатии шаҳрсозӣ мавҷудбуда ба таркиби захираҳои иттилоотие дохил мешавад, ки аҳамияти давлатӣ доранд.

6. Мақом ва шахсони мансабдоре, ки кадастри давлатии шаҳрсозиро пеш мебаранд, вазифадоранд мувофиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ба шахсони манфиатдор дастрас намудани маълумоти дахлдорро аз кадастри давлатии шаҳрсозӣ таъмин намоянд.

Моддаи 28. Мониторинги шаҳрсозӣ

1. Мониторинги шаҳрсозӣ нисбат ба объектҳои фаъолияти шаҳрсозӣ ва амалӣ намудани ҳуҷҷатҳои шаҳрсозӣ, инчунин гузаронидани экспертизаи он бо мақсади назорати истифодаи дурусти ҳудуд ва натиҷаҳои амалисозии лоиҳаҳои шаҳрсозӣ пеш бурда мешавад.

2. Мониторинги шаҳрсозӣ аз маълумоти оморӣ ва маводи таҳқиқоти махсус иборат мебошад.

3. Натиҷаҳои мониторинги шаҳрсозӣ бояд ба кадастри давлатии шаҳрсозӣ дохил карда шаванд.

4. Мониторинги шаҳрсозиро мақоми ваколатдори давлатӣ дар соҳаи меъморӣ ва шаҳрсозӣ ва сохторҳои маҳаллии он бо тартиби муқаррарнамудаи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон амалӣ мегардонанд.

5. Мониторинги шаҳрсозӣ метавонад аз ҷониби иттиҳодияҳои соҳавӣ гузаронида шавад.

ФАСЛИ II. ФАЪОЛИЯТИ ШАҲРСОЗӢ

БОБИ 5. МИНТАҚАБАНДИИ ҲУДУДҲО ВА ИСТИФОДАИ ЛОИҲАҲОИ МАҲАЛҲОИ АҲОЛИНИШИН

Моддаи 29. Қоидаҳои иморатсозӣ

1. Қоидаҳои иморатсозӣ тартиби амалӣ намудани фаъолияти шаҳрсозиро дар ҳудудҳои дахлдор ва дар маҳалҳои аҳолинишин муқаррар менамоянд.

2. Қоидаҳои иморатсозӣ тибқи талаботи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон дар асоси ҳуҷҷатҳои шаҳрсозӣ ва дастурҳои шаҳрсозии ҳар як ҳудуд таҳия карда мешаванд (Қонуни ҶТ аз 2.01.2019 № 1578).

3. Иҷозат барои сохтмони объектҳое, ки то мавриди амал қарор додани қоидаҳои иморатсозӣ дода шудааст, дар давоми мӯҳлати дар он нишондодашуда амал мекунад, ба истиснои ҳолатҳое, ки амали чунин иҷозат ба амнияти аҳолӣ таҳдид мекунад.

Моддаи 30. Минтақабандии ҳудудҳо

1. Минтақабандии ҳудудҳо барои таъмини муҳити мусоиди зиндагӣ, ҳифзи ҳудудҳо аз таъсири ҳолатҳои фавқулоддаи хусусияти табиӣ ва техногенидошта, пешгирии зичии аз ҳад зиёди аҳолӣ ва истеҳсолот, ифлосшавии муҳити зист, муҳофизат ва истифодаи ҳудудҳои табиии махсус муҳофизатшаванда, аз ҷумла манзараҳои табиӣ, инчунин объектҳои мероси фарҳангӣ, ҳудудҳои заминҳои таъиноти кишоварзӣ ва ҷангалзор равона гардидааст.

2. Маҳдуд намудани ҳуқуқи истифодаи ҳудуд барои амалӣ намудани фаъолияти шаҳрсозӣ дар минтақаҳои зерин муқаррар карда мешавад:

- минтақаҳои ҳифзи объектҳои мероси фарҳангӣ, мамнӯъгоҳҳо;

- минтақаҳои ҳудудҳои табиии махсус муҳофизатшаванда;

- беҳдоштӣ;

- минтақаҳои муҳофизатӣ;

- минтақаҳои санитарию муҳофизатӣ;

- минтақаҳои хатҳои муҳофизати об ва назди соҳил;

- минтақаҳои ҳифзи санитарии сарчашмаҳои таъминоти об;

- қабати сарватҳои зеризаминӣ;

- минтақаҳои гирифтори таъсири ҳолатҳои фавқулоддаи хусусияти табиӣ ва техногенидошта;

- минтақаҳои ҳолатҳои фавқулоддаи экологӣ ва фалокатҳои экологӣ;

- минтақаҳои бо шароити табиию иқлими ғайриоддӣ.

3. Маҳдудият дар истифодаи ҳудудҳо барои амалӣ намудани фаъолияти шаҳрсозӣ метавонад дар дигар минтақаҳо низ мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон муқаррар карда шавад.

4. Таъиноти вазифавии ҳудуд ва истифодаи самараноки онҳо бо назардошти маҳдуд намудани истифодаи ҳудуд муқаррар карда мешаванд.

Моддаи 31. Минтақаҳои худудии маҳалҳои аҳолинишин

1. Дар ҳудудҳои маҳалҳои аҳолинишин метавонанд минтақаҳои ҳудудии зерин муқаррар карда шаванд:

- истиқоматӣ;

- ҷамъиятию корӣ;

- истеҳсолӣ;

- инфрасохторҳои муҳандисӣ ва нақлиётӣ;

-  истироҳатӣ ва сайёҳӣ (Қонуни ҶТ аз 2.01.2019 № 1578);

- истифодаи кишоварзӣ;

- таъиноти махсус;

- объектҳои ҳарбӣ ва ҳудудҳои реҷавии дигар;

- наздишаҳрӣ.

2. Мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ мутобиқи шароити маҳал метавонанд минтақаҳои дигари ҳудудиро муқаррар намуда, ба онҳо қитъаҳои замин ва дигар объектҳоро бо назардошти меъёру қоидаҳои шаҳрсозӣ ҳамроҳ намоянд.

3. Сарҳади минтақаҳои ҳудудии маҳалҳои аҳолинишин бо назардошти хатҳои сурх, ҳудудҳои муқаррарии объектҳои табиӣ, сарҳади қитъаҳои замин ва дигар сарҳадҳо муайян карда мешаванд.

4. Реҷаи ҳуқуқӣ барои ҳар як минтақаи ҳудудии бо дастурҳои шаҳрсозӣ муқарраргардида, бо андозаи баробар ба ҳамаи қитъаҳои замин, биноҳо, иншоот ва объектҳои дигари дар он ҷойгиршуда татбиқ мегардад.

5. Дар минтақаҳои ҳудудие, ки дар сарҳади он фаъолияти шаҳрсозии танзими махсус зарур аст, мумкин аст талаботи иловагиро барои лоиҳакашӣ ва сохтмони биною иншооти алоҳида ва иншооти дигар муқаррар карда шавад.

Моддаи 32. Минтақаҳои истиқоматӣ

1. Минтақаҳои истиқоматӣ барои сохтмони хонаҳои истиқоматии бисёрошёна, миёна, камошёна ва инфиродӣ пешбинӣ карда мешаванд.

2. Дар минтақаҳои истиқоматӣ ҷойгиронии иншооти таъиноти иҷтимоӣ ва фарҳангию маишӣ, биноҳо барои гузаронидани расму оинҳо, таваққуфгоҳҳо барои нақлиёти автомобилӣ, объектҳои саноатӣ, коммуналӣ ва анборҳо, ки барои онҳо муқаррар намудани минтақаҳои санитарию муҳофизатӣ талаб карда намешаванд ва фаъолияти онҳо ба муҳити зист таъсири манфӣ намерасонанд (боиси сар задани ғавғо, ларзиш, майдони магнитӣ, таъсири радиатсионӣ, олудашавии хок, ҳаво, об ва дигар таъсири зараровар намегардад), иҷозат дода мешавад.

3. Ба минтақаҳои истиқоматӣ инчунин ҳудудҳои ҷамъиятҳои боғу токпарварӣ ва сабзавоткорӣ, ки берун аз сарҳади маҳалҳои аҳолинишин ҷойгир шудаанд, дохил мешаванд.

Моддаи 33. Минтақаҳои ҷамъиятию корӣ

1. Минтақаҳои ҷамъиятию корӣ барои ҷойгиронии марказҳои корӣ, тиҷоратӣ, фаъолияти ҷамъиятӣ, иншооти тандурустӣ, фарҳангӣ, савдо, хӯроки умумӣ, хизматрасонии маданию маишӣ, муассисаҳои таълимӣ, маъмурӣ, илмию таҳқиқотӣ, бино ва иншооти динӣ ва ғайра, инчунин таваққуфгоҳҳои нақлиёти автомобилӣ таъин гардидаанд.

2. Ба номгӯи объектҳое, ки барои ҷойгиронии минтақаҳои ҷамъиятию корӣ иҷозат дода шудаанд, мумкин аст хонаҳои истиқоматӣ, меҳмонхонаҳо, таваққуфгоҳҳои зеризаминӣ ё бисёрошёна ҳамроҳ карда шаванд.

Моддаи 34. Минтақаҳои истеҳсолӣ

1. Дар минтақаҳои истеҳсолӣ объектҳои саноатӣ, коммуналӣ, анборҳо, инфрасохторҳои объектҳои муҳандисӣ ва нақлиётӣ, ки барои таъмини фаъолияти онҳо зарур мебошанд, ҷойгир карда шуда, инчунин минтақаҳои санитарию муҳофизатии чунин объектҳо муқаррар карда мешаванд.

2. Дар минтақаҳои санитарию муҳофизатии объектҳои саноатӣ, коммуналӣ ва анборҳо, ҷойгиронии хонаҳои истиқоматӣ, муассисаҳои таълимӣ, тандурустӣ, истироҳатӣ, сайёҳӣ, варзишию солимгардонӣ, варзишӣ, ҷамъиятҳои боғу токпарварӣ ва сабзавоткорӣ, инчунин истеҳсоли маҳсулоти кишоварзӣ иҷозат дода намешавад (Қонуни ҶТ аз 2.01.2019 № 1578).

3. Ободонии ҳудудҳои минтақаҳои истеҳсолӣ аз тарафи соҳибмулкони объектҳои дар ин минтақаҳо ҷойгиршуда амалӣ карда мешавад.

Моддаи 35. Минтақаҳои инфрасохторҳои муҳандисӣ ва нақлиётӣ

1. Минтақаҳои инфрасохторҳои муҳандисӣ ва нақлиётӣ барои ҷойгиронӣ ва фаъолияти иншоот ва коммуникатсияи нақлиёти ҳавоӣ, роҳи оҳан, автомобилӣ, баҳрӣ, дарёӣ, қубурӣ, таҷҳизоти алоқа ва муҳандисӣ таъин гардидаанд.

2. Бартараф намудани таъсири зараровари иншоот ва коммуникатсияи нақлиёт, таҷҳизоти алоқа ва муҳандисӣ ба муҳити фаъолияти ҳаётӣ бо риояи масофаи зарурӣ аз чунин иншоот то ҳудуди истиқоматӣ, минтақаҳои ҷамъиятию корӣ ва фароғатӣ ва дигар талабот мутобиқи меъёру қоидаҳои шаҳрсозӣ, инчунин бо меъёру қоидаҳои махсуси иморатсозӣ таъмин карда мешавад.

3. Ободонии ҳудудҳои дар сарҳадҳои қитъаҳои замини иншоот ва коммуникатсияи нақлиёт, алоқа, таҷҳизоти муҳандисӣ ва минтақаҳои санитарию муҳофизатии онҳо воқеъгардидаро соҳибмулкони онҳо амалӣ мекунанд.

4. Ҷойгиронии иншоот ва коммуникатсияи нақлиёт, алоқа ва таҷҳизоти муҳандисӣ, ки истифодаи онҳо бевосита ба ҳаёт ва саломатии шаҳрвандон таъсири бад мерасонад, дар ҳудуди маҳалҳои аҳолинишин иҷозат дода намешавад.

Моддаи 36. Минтақаҳои истироҳатӣ ва мавзеъҳои сайёҳӣ

(Қонуни ҶТ аз 2.01.2019 № 1578)

1. Минтақаҳои истироҳатӣ барои ташкили ҷойҳои истироҳати аҳолӣ таъин гардида, ҷангалзорҳои шаҳрӣ, боғҳои ҷангалзор, объектҳои наздисоҳилӣ ва объектҳои дигарро дар бар мегиранд. Ба минтақаҳои истироҳатӣ метавонанд ҳудудҳои табиии махсус муҳофизатшаванда ва объектҳои табиӣ ҳамроҳ карда шаванд.

2. Дар ҳудуди минтақаҳои истироҳатӣ ва мавзеъҳои сайёҳӣ, сохтмон ва васеъ кардани объектҳои амалкунандаи саноатӣ, коммуналӣ ва анборҳо иҷозат дода намешаванд, агар онҳо бевосита ба истифодаи объектҳои истироҳатӣ, сайёҳӣ ва таъиноти солимгардонӣ вобаста набошанд (Қонуни ҶТ аз 2.01.2019 № 1578).

Моддаи 37. Заминҳои истифодаи кишоварзӣ

1. Ба заминҳои истифодаи кишоварзӣ дар шаҳр заминҳои корхонаю ташкилотҳои кишоварзӣ, ки дар ҳудуди заминҳои маъмурии шаҳр воқеанд, дохил мешаванд.

2. Ҳудудҳои минтақаҳои мазкур то лаҳзаи тағйир додани намудҳои истифодаи онҳо мувофиқи нақшаи генералӣ ва қоидаҳои иморатсозӣ метавонанд бо мақсадҳои пешбурди кишоварзӣ истифода шаванд.

Моддаи 38. Минтақаҳои таъиноти махсус

1. Минтақаҳои таъиноти махсус барои ҷойгиркунии қабристон, гӯристони ҳайвонот, партовҷои пасмондаҳои маишӣ ва дигар иншооте, ки истифодаи онҳо бо истифодаи дигар намудҳои минтақаҳои ҳудудии маҳалҳои аҳолинишин вобаста нест, ҷудо карда мешаванд.

2. Тартиби истифодаи минтақаи ҳудудҳои таъиноти махсус бо қоидаҳои иморатсозӣ бо назардошти талаботи меъёру қоидаҳои шаҳрсозӣ, инчунин меъёрҳои махсус муқаррар карда мешавад.

Моддаи 39. Минтақаҳои объектҳои ҳарбӣ ва дигар ҳудудҳои реҷавӣ

Минтақаҳои объектҳои ҳарбӣ ва дигар ҳудудҳои реҷавӣ барои ҷойгиркунии объектҳое, ки нисбат ба ҳудудҳои он реҷаи махсус муқаррар карда мешавад, таъин гардидаанд. Тартиби истифодаи ҳудудҳои минтақаҳои мазкурро дар доираи ҳудудҳои шаҳр ва шаҳракҳо бо дарназардошти қоидаҳои сохтмонӣ, меъёру қоидаҳои шаҳрсозӣ Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон муқаррар менамояд.

Моддаи 40. Минтақаҳои наздишаҳрӣ

1. Ба минтақаҳои наздишаҳрӣ заминҳои берун аз сарҳади шаҳр, ки бо шаҳр ҳудудҳои ягонаи иҷтимоӣ, табиӣ, хоҷагӣ доранд ва барои рушди ҳудудҳои ҳамин шаҳр, ҳудудҳои маҳалҳои аҳолинишин, ҳудудҳои байни маҳалҳои аҳолинишин, ки ба минтақаҳои наздишаҳрии ҳамин шаҳр (ҳудуди захираҳои рушди шаҳр) ва барои ҷойгиронии иншооти саноатӣ, коммуналӣ ва анборҳо, иншооти инфрасохторҳои муҳандисӣ, нақлиётӣ ва иҷтимоӣ таъин гардидаанд, қитъаҳои замини барои боғу токпарварӣ ва сабзавоткорӣ, ҷойи истироҳати аҳолӣ, инчунин барои пешбурди кишоварзӣ ва иҷрои вазифаҳои муҳофизатӣ ва санитарию беҳдоштӣ мансуб мебошанд.

2. Сарҳадҳои минтақаҳои наздишаҳрӣ дар асоси ҳуҷҷатҳои шаҳрсозӣ ва заминсозӣ мутобиқи Кодекси мазкур ва қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон оид ба замин муқаррар карда мешаванд.

Моддаи 41. Истифодаи ҳудуди минтақаҳои наздишаҳрӣ

1. Истифодаи ҳудуди минтақаҳои наздишаҳрӣ ва фаъолияти шаҳрсозӣ дар ҳудудҳои он бо назардошти манфиати сокинони маҳалҳои аҳолинишин, ҳудудҳои байни маҳалҳои аҳолинишин, ки ба минтақаҳои наздишаҳрӣ дохил мебошанд, инчунин манфиати субъектҳои дигари фаъолияти шаҳрсозӣ амалӣ карда мешаванд.

2. Минтақабандии ҳудуди минтақаҳои наздишаҳрӣ дар тарҳи банақшагирии ҳудуди вилоятҳо, лоиҳаҳои банақшагирии ноҳия (гурӯҳи ноҳияҳо), инчунин дар нақшаҳои генералии шаҳрҳое, ки якҷоя бо минтақаҳои онҳо таҳия карда мешаванд, муайян мегардад.

3. Дар минтақаҳои наздишаҳрӣ минтақаҳои сабз ҷудо карда мешаванд, ки вазифаҳои санитарӣ ва истироҳатиро иҷро мекунанд. Дар минтақаҳои сабз амалӣ намудани фаъолияти хоҷагӣ ва фаъолияти дигаре, ки ба муҳити зист таъсири бад мерасонад, манъ аст.

4. Сохтмон, таҷдид ва васеъ кардани бино, иморат ва дигар объектҳо дар доираи ҳудуди рушди шаҳр дар сарҳади минтақаҳои наздишаҳрӣ дар мувофиқа бо мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ амалӣ карда мешаванд.

Моддаи 42. Талаботи шаҳрсозӣ нисбат ба истифодаи қитъаҳои замин дар маҳалҳои аҳолинишин

1. Талаботи шаҳрсозӣ нисбат ба истифодаи қитъаҳои замин бо нақшаи генералии маҳалҳои аҳолинишин, нақшаҳои муфассали банақшагирӣ, лоиҳаҳо, меъёру қоидаҳои иморатсозӣ муқаррар карда мешаванд.

2. Ҳангоми додани қитъаҳои замин раисони ноҳияву шаҳрҳо фармоишгаронро дар бораи талаботи шаҳрсозӣ барои истифодаи қитъаҳои замин бо иттилоот таъмин менамоянд, аз ҷумла:

- мақсади истифодаи қитъаҳои замин;

- ҷойгиршавии қитъаҳои замин;

- сарҳадҳои лоиҳавии қитъаҳои замин;

- таъмин будани қитъаҳои замин бо инфрасохторҳои муҳандисӣ, нақлиётӣ ва иҷтимоӣ.

3. Ҳангоми истифодаи қитъаҳои замин барои иморатсозӣ аз ҷониби шахсони воқеӣ ва ҳуқуқӣ бояд талаботи пешбининамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон вобаста ба риоя намудани мӯҳлатҳои сохтмони объектҳо ва ободонии ҳудуди истифодаи умум риоя карда шаванд.

4. Талаботи дар қисми 3 моддаи мазкур пешбинишуда дар ҳолатҳои гузаштани ҳуқуқи истифодаи қитъаи замин ба шахси дигар нигоҳ дошта мешаванд.

5. Ҳангоми додани қитъаи замин ё тағйир додани сарҳад ва андозаҳои он бояд хати сурх, хати танзими иморатсозӣ ва талаботи дастурҳои шаҳрсозӣ нисбат ба андозаҳои ҳадди камтарини қитъаи замин риоя карда шаванд.

6. Дар ҳолатҳои тақсим кардани бино, иморат ва дигар объектҳо бояд шартҳо барои амалӣ намудани қисмҳои он ҳамчун объекти мустақил таъмин карда шаванд.

БОБИ 6. ҲУҶҶАТҲОИ ШАҲРСОЗӢ

Моддаи 43. Таҳия ва тасдиқи ҳуҷҷатҳои шаҳрсозӣ

1. Ҳуҷҷатҳои шаҳрсозӣ аз ҷониби таҳиягарони ҳуҷҷатҳои шаҳрсозӣ дар асоси шартнома ва супорише, ки аз тарафи фармоишгар дода мешавад ва бо мақоми ваколатдори давлатӣ дар соҳаи меъморӣ ва шаҳрсозӣ мувофиқа мегардад, таҳия карда мешавад.

2. Ҳуҷҷатҳои шаҳрсозии дар сархати якуми банди 2) ва сархати якуми банди 3) қисми 1 моддаи 44 Кодекси мазкур пешбинишуда дар шакли коғазӣ ва электронӣ таҳия ва тасдиқ карда мешаванд.

3. Ҳуҷҷатҳои шаҳрсозӣ бояд аз экспертизаи давлатӣ гузаронида шуда, бо тартиби муқаррарнамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон тасдиқ карда шаванд, ба истиснои ҳуҷҷатҳое, ки тибқи моддаи 64 Кодекси мазкур аз экспертизаи давлатӣ гузаронида намешаванд. Як нусхаи ҳуҷҷатҳои тасдиқгардидаи шаҳрсозии дар қисми 1 моддаи 44 Кодекси мазкур пешбинишуда бояд ба мақоми ваколатдори давлатӣ дар соҳаи меъморӣ ва шаҳрсозӣ дода шавад.

4. Тағйиру иловаҳо ба ҳуҷҷатҳои тасдиқгардидаи шаҳрсозӣ, ки дар қисми 3 ҳамин модда пешбинӣ шудаанд, бо қарори мақомоти онҳоро тасдиқнамуда ворид карда мешавад. Тағйиру иловаҳое, ки ба устуворӣ ва зилзилатобоварии иншоот таъсир мерасонанд, пас аз гузаронидани экспертизаи давлатӣ ворид карда мешаванд.

5. Тартиби таҳия ва тасдиқи ҳуҷҷатҳои шаҳрсозиро қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон танзим менамояд.

6. Дастрасӣ ба ҳуҷҷатҳои шаҳрсозӣ аз ҷониби мақоми ваколатдори давлатӣ дар соҳаи меъморӣ ва шаҳрсозӣ мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон таъмин карда мешавад.

Моддаи 44. Таркиби ҳуҷҷатҳои шаҳрсозӣ

1. Ба ҳуҷҷатҳои шаҳрсозӣ дохил мешаванд:

1) Ҳуҷҷатҳо дар бораи банақшагирии рушди тамоми ҳудуди Ҷумҳурии Тоҷикистон, аз ҷумла:

- тарҳи генералии ҷойгиркунонӣ дар ҳудуди Ҷумҳурии Тоҷикистон;

- тарҳи банақшагирии рушди қисмҳои ҳудуди Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки ҳудуди ду ва ё зиёда минтақаҳо ва дигар ҳудудҳоро дар бар мегирад (минбаъдтарҳи муттаҳидгардонидаи банақшагирии шаҳрсозӣ);

- тарҳи банақшагирии ҳудуди Ҷумҳурии Тоҷикистон;

- тарҳи соҳавии рушди ҳудуди Ҷумҳурии Тоҷикистон.

2) Ҳуҷҷатҳо дар бораи банақшагирии ҳудуди Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон, вилоятҳо, шаҳри Душанбе, шаҳрҳо ва ноҳияҳо:

- тарҳи банақшагирии ҳудуди Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон, вилоятҳо, шаҳри Душанбе, шаҳру ноҳияҳо;

- лоиҳаи банақшагирии ноҳия (гурӯҳи ноҳияҳо).

3) Ҳуҷҷатҳо дар бораи рушди ҳудуди маҳалҳои аҳолинишин:

- нақшаҳои генералии маҳалҳои аҳолинишин;

- лоиҳаи хатҳои сарҳади шаҳрӣ ва шаҳрак;

- тарҳи соҳавии рушди ҳудуди маҳалҳои аҳолинишин.

4) Ҳуҷҷатҳо дар бораи иморатсозӣ дар ҳудудҳои маҳалҳои аҳолинишин:

- нақшаи муфассали тарҳрезии шаҳрсозӣ;

- лоиҳаи иморатсозӣ;

- ҳуҷҷатҳои лоиҳавӣ барои сохтмони иншоот.

2. Мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон метавонанд дигар намудҳои ҳуҷҷатҳои шаҳрсозӣ муқаррар карда шаванд.

Моддаи 45. Тарҳи генералии ҷойгиркунонӣ дар ҳудуди Ҷумҳурии Тоҷикистон

1. Тарҳи генералии ҷойгиркунонӣ дар ҳудуди Ҷумҳурии Тоҷикистон инҳоро муайян менамояд:

- муқаррароти асосии рушди низоми ҷойгиркунонӣ, истифодабарии табиат ва қувваҳои истеҳсолӣ мутобиқи дурнамоҳои рушди иҷтимоию иқтисодии ҳудуди Ҷумҳурии Тоҷикистон;

- тадбирҳо оид ба беҳтар намудани вазъи экологӣ дар минтақаҳои истифодаи оқилона ва ҳифзи замин, нигоҳ доштани ҳудуди объектҳои мероси фарҳангӣ, рушди инфрасохторҳои муҳандисӣ, нақлиётӣ ва иҷтимоии аҳамияти умумидавлатидошта;

- ҳудудҳои барои рушди низоми ҷойгиркунӣ мусоид;

- ҳудудҳои табиии махсус муҳофизатшаванда;

- минтақаҳои муҳофизати иншооти обӣ;

- ҳудудҳои истироҳатӣ ва мавзеъҳои сайёҳӣ (Қонуни ҶТ аз 2.01.2019 № 1578);

- ҳудудҳои таъиноти кишоварзӣ ва хоҷагии ҷангал;

- ҳудудҳои дорои шароити табиату иқлими ғайриоддӣ;

- ҳудудҳои дучори таъсири ҳолатҳои фавқулоддаи дорои хусусиятҳои табиӣ ва техногенӣ гардида;

- ҳудудҳои дорои сарватҳои зеризаминӣ;

- ҳудудҳое, ки барои онҳо мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон дигар намудҳои истифодаи шаҳрсозӣ ва маҳдудсозии истифодаи ҳудуди мазкур барои амалӣ намудани фаъолияти шаҳрсозӣ муқаррар карда мешаванд;

- дигар қарорҳо оид ба рушди ҳудуд.

2. Тартиби таҳияи тарҳи генералии ҷойгиркунониро дар ҳудуди Ҷумҳурии Тоҷикистон Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян мекунад.

Моддаи 46. Тарҳи муттаҳидгардонидаи банақшагирии шаҳрсозӣ

1. Бо тарҳи муттаҳидгардонидаи банақшагирии шаҳрсозӣ инҳо муайян карда мешаванд:

- минтақабандии ҳудуд;

- тадбирҳо ҷиҳати рушди низоми ҷойгиркунии минтақаҳо;

- тадбирҳо ҷиҳати рушди инфрасохторҳои муҳандисӣ, нақлиётӣ ва иҷтимоии аҳамияти байниминтақавӣ ва минтақавидошта;

- тадбирҳо ҷиҳати истифодаи оқилонаи табиат;

- таъмини захираҳо бо мақсади рушди маҷмӯии ҳудудҳо;

- дигар қарорҳо оид ба рушди ҳудуд.

2. Тартиби таҳияи тарҳи муттаҳидгардонидаи банақшагирии шаҳрсозии қисмҳои алоҳидаи Ҷумҳурии Тоҷикистонро Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян мекунад.

Моддаи 47. Тарҳи банақшагирии ҳудудҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон, Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон, вилоятҳо ва шаҳри Душанбе

1. Бо тарҳи банақшагирии ҳудудҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон, Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон, вилоятҳо ва шаҳри Душанбе инҳо муқаррар карда мешаванд:

- минтақабандии ҳудуд;

- самтҳои асосии такмилдиҳии низоми ҷойгиркунӣ, рушди маҳалҳои аҳолинишин;

- самтҳои асосии рушди саноат, кишоварзӣ, инфрасохторҳои муҳандисӣ, нақлиётӣ ва иҷтимоии дорои аҳамияти минтақавӣ ва байни маҳалҳои аҳолинишин;

- сарҳади маҳалҳои аҳолинишин ва минтақаҳои наздишаҳрӣ ва шаҳрҳо;

- тадбирҳои ҳифзи ҳудуди Ҷумҳурии Тоҷикистон аз таъсири ҳолатҳои фавқулоддаи хусусияти табиӣ ва техногенидошта, беҳтар намудани вазъи экологӣ, нигоҳ доштани ҳудудҳои объектҳои мероси фарҳангӣ бо воситаҳои шаҳрсозӣ;

- дигар қарорҳо оид ба рушди ҳудуди дахлдор.

2. Тартиби таҳияи тарҳи банақшагирии ҳудуди Ҷумҳурии Тоҷикистонро Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян менамояд.

Моддаи 48. Тарҳи соҳавии рушди ҳудуди Ҷумҳурии Тоҷикистон

1. Бо тарҳи соҳавии рушди ҳудуди Ҷумҳурии Тоҷикистон андозаҳои асосӣ ва қарорҳои банақшагирӣ оид ба инҳо муайян карда мешавад:

- рушди таъминоти барқ, газ, соҳаи алоқа, обёрӣ, таъминоти об ва корез;

- рушди нақлиёти ҳавоӣ, роҳи оҳан, автомобилӣ, дарёӣ, қубургузар ва намудҳои дигари нақлиёт;

- ҳифзи ҳудуд аз равандҳои хатарноки геологӣ ва гидрогеологӣ;

- ҳифзи муҳити зист;

- ҷойгиронии қувваҳои истеҳсолии соҳаи иқтисодиёт;

- дигар масоили рушди ҳудуд.

2. Тартиби таҳияи тарҳи соҳавии рушди ҳудуди Ҷумҳурии Тоҷикистонро Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистонро муайян менамояд.

Моддаи 49. Лоиҳаи банақшагирии ноҳия (гурӯҳи ноҳияҳо)

Бо лоиҳаҳои банақшагирии ноҳия (гурӯҳи ноҳияҳо) инҳо муайян карда мешаванд:

- самтҳои асосии рушди ҳудуди ноҳия (гурӯҳи ноҳияҳо) бо назардошти хусусиятҳои рушди иҷтимоию иқтисодӣ, шароитҳои табиию иқлимӣ ва дурнамои шумораи аҳолӣ;

- минтақабандии ҳудуд ва сохтори банақшагирии он;

- тадбирҳо ҷиҳати ҳифзи ҳудудҳои ноҳия (гурӯҳи ноҳияҳо) аз таъсири ҳолатҳои фавқулоддаи хусусияти табиӣ ва техногенидошта;

- самтҳои рушди инфрасохторҳои муҳандисӣ, нақлиётӣ ва иҷтимоии дорои аҳамияти байни маҳалҳои аҳолинишин;

- ҳудудҳои эҳтиётӣ барои рушди маҳалҳои аҳолинишин;

- ҳудудҳо барои сохтмони манзили инфиродӣ, ҷойгиркунии ҷамъиятҳои боғу токпарварӣ ва сабзавоткорӣ;

- ҳудудҳо барои ташкили ҷойҳои истироҳати аҳолӣ;

- сарҳадҳои маҳалҳои аҳолинишин ва минтақаҳои наздишаҳрии шаҳрҳо;

- дигар қарорҳо оид ба рушди ҳудудҳои ноҳия (гурӯҳи ноҳияҳо).

БОБИ 7. БАНАҚШАГИРИИ ШАҲРСОЗИИ МАҲАЛҲОИ АҲОЛИНИШИН

Моддаи 50. Намудҳои маҳалҳои аҳолинишин

1. Маҳалҳои аҳолинишин ба шаҳрӣ (шаҳрҳо, шаҳракҳо) ва деҳаҳо ҷудо мешаванд.

2. Вобаста ба шумораи аҳолӣ маҳалҳои аҳолинишини шаҳрӣ (шаҳрҳо, шаҳракҳо) чунин ҷудо мешаванд:

- бузург - дорои шумораи аҳолии зиёда аз панҷсад ҳазор нафар;

- калон - дорои шумораи аҳолии аз сад ҳазор то панҷсад ҳазор нафар;

- миёна - дорои шумораи аҳолии аз панҷоҳ ҳазор то сад ҳазор нафар;

- хурд - дорои шумораи аҳолии то панҷоҳ ҳазор нафар.

3. Вобаста ба шумораи аҳолӣ, маҳалҳои аҳолинишини деҳаҳо чунин ҷудо мешаванд:

- бузург - дорои шумораи аҳолии беш аз панҷ ҳазор нафар;

- калон - дорои шумораи аҳолии зиёда аз як ҳазор то панҷ ҳазор нафар;

- миёна - дорои шумораи аҳолии аз дусад то як ҳазор нафар;

- хурд - дорои шумораи аҳолии то дусад нафар.

4. Гурӯҳи бино ва иншооте, ки аҳамияти муваққатӣ ва ҳайати аҳолии ғайридоимӣ дошта, объектҳои таъиноти хизматии соҳаи дахлдори иқтисодӣ (шаҳракҳои муваққатӣ (вахтавӣ) ва хонаҳои газунефтчиён ва таҳқиқотчиён) мебошанд, инчунин хонаҳои яккаи (назоратчиёни роҳи оҳан, ҷангалбонон, бошишгоҳҳои саҳроӣ ва ғайра), ки ин бино ва иншоот вобаста ба муносибатҳои маъмурӣ, истеҳсолӣ ва ҳудудӣ дар ихтиёри субъектҳои фаъолияти шаҳрсозӣ мебошанд.

5. Ҷойгиркунонии маҳалҳои аҳолинишини нав ва рушди маҳалҳои аҳолинишини мавҷуда мутобиқи шаклҳои маҳалҳои аҳолинишин, дурнамои иҷтимоию иқтисодӣ ва шаҳрсозӣ, тарҳи генералии ҷойгиркунонӣ дар ҳудуди Ҷумҳурии Тоҷикистон, тарҳҳои банақшагирии ҳудуд ва лоиҳаҳои банақшагирии ноҳиявӣ (гурӯҳи ноҳияҳо), бо нақшаҳои генералӣ, инчунин лоиҳаҳои банақшагирӣ ва иморатсозии маҳалҳои аҳолинишин амалӣ карда мешавад.

6. Бунёд ва дигаргунсозии маҳалҳои аҳолинишин, тағйир додани мақом ва сарҳадҳо дар асоси ҳуҷҷатҳои тасдиқгардидаи шаҳрсозӣ бо тартиби муқаррарнамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон амалӣ карда мешавад.

7. Танзими истифодаи заминҳои ҳудуди маҳалҳои аҳолинишин, ки дар ихтиёри мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ мебошанд, тибқи нақшаи тасдиқшудаи генералӣ аз ҷониби худи онҳо амалӣ карда мешаванд.

8. Талаботи шаҳрсозӣ ба шароитҳо ва тартиби истифодаи заминҳои маҳалҳои аҳолинишин бо Кодекси мазкур ва дигар санадҳои меъёрии ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон муқаррар карда мешавад.

Моддаи 51. Нақшаи генералии маҳалли аҳолинишин

1. Бо нақшаи генералии маҳалли аҳолинишин инҳо муайян карда мешаванд:

- самтҳои асосии рушди ҳудуди маҳалҳои аҳолинишин бо назардошти хусусияти рушди иҷтимоию иқтисодӣ, шароити табиию иқлимӣ ва дурнамои шумораи аҳолӣ;

- минтақабандии ҳудуд ва бонавбат будани иморатсозии онҳо;

- тадбирҳо ҷиҳати ҳифзи ҳудуди маҳалҳои аҳолинишин аз таъсири ҳолатҳои фавқулоддаи хусусияти табиӣ ва техногенидошта, рушди инфрасохторҳои муҳандисӣ, нақлиётӣ ва иҷтимоӣ;

- таносуби ҳудудҳои маҳалҳои аҳолинишини бунёдгардида ва бунёднагардида;

- ҳудудҳои захиравӣ барои рушди маҳалҳои аҳолинишин;

- сарҳадҳои маҳалҳои аҳолинишин;

- дигар масъалаҳои вобаста ба рушди ҳудудҳои маҳалҳои аҳолинишин.

2. Нақшаи генералии шаҳр ва лоиҳаи банақшагирии минтақаҳои наздишаҳрӣ метавонанд ҳамчун ҳуҷҷати ягона дар асоси созишнома миёни мақомоти иҷроияи маҳалии ҳокимияти давлатии ҳудудҳои ҳамсарҳад таҳия карда шаванд.

3. Нақшаи генералии маҳалҳои аҳолинишини шаҳрҳои хурд ва деҳаҳои калон метавонад якҷоя бо нақшаҳои муфассали банақшагирӣ ҳамчун ҳуҷҷати ягона таҳия карда шавад.

4. Ҳангоми таҳияи нақшаи генералии маҳалҳои аҳолинишине, ки дар ҳудуди он объектҳои мероси фарҳангӣ мавҷуданд, нақшаи таърихию меъмории маҳалли аҳолинишин ва минтақаҳои ҳифзи объектҳои мероси фарҳангӣ ба назар гирифта мешавад.

5. Нақшаҳои генералии шаҳрҳо ва ва маркази нощияҳоеро, ки қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ба салоҳияти Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон вогузор кардааст, Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон бо иштироки раисони Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон, вилоятҳо, шаҳри Душанбе ва шаҳру ноҳияҳо тасдиқ менамояд. Нақшаи генералии шаҳракҳо ва маҳалҳои аҳолинишини деҳотро дар мувофиқа бо мақоми ваколатдори давлатӣ дар соҳаи шаҳрсозӣ раисони Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон ва вилоятҳо ба Маҷлиси вакилони халқи дахлдор барои тасдиқ пешниҳод менамоянд (Қонуни ҶТ аз 2.01.2019 № 1577).

6. Қоидаҳои асосии лоиҳаи нақшаҳои генералии маҳалҳои аҳолинишин то тасдиқи онҳо бо тартиби муқарраргардида бо вазорату идораҳои дахлдор ва ташкилотҳои соҳавӣ мувофиқа карда мешаванд.

7. Дар давраи таҳияи нақшаи нави маҳалҳои аҳолинишин масъалаҳои вобаста ба ҷудо кардани қитъаи замин барои сохтмон дар ҳудуди маҳалҳои аҳолинишин бояд тибқи тартиби муқарраргардида бо таҳиягари он мувофиқа карда шаванд.

8. Банақшагирӣ ва сохтмони объектҳо дар ҳудуди маҳалҳои аҳолинишин бе мавҷуд будани нақшаи генералӣ ва дигар ҳуҷҷатҳои шаҳрсозӣ манъ аст.

Моддаи 52. Лоиҳаҳои сарҳади шаҳр ва шаҳрак

1. Лоиҳаи сарҳади шаҳр ва шаҳрак дар асоси тарҳи банақшагирии ҳудуд, лоиҳаи банақшагирии ноҳия (гурӯҳи ноҳияҳо) ва нақшаи генералии маҳалли аҳолинишин таҳия карда мешавад.

2. Лоиҳаҳои сарҳади шаҳрии маҳалҳои аҳолинишини шаҳрҳои хурди дорои аҳолии то панҷоҳ ҳазор нафар, инчунин лоиҳаи сарҳади шаҳракҳои маҳалҳои аҳолинишини деҳот метавонанд дар таркиби нақшаи генералии маҳалҳои аҳолинишини мазкур таҳия карда шаванд.

Моддаи 53. Тарҳҳои соҳавии рушди ҳудудҳои маҳалҳои аҳолинишин

1. Бо тарҳҳои соҳавии рушди ҳудуди маҳалҳои аҳолинишин нишондиҳандаҳои асосӣ ва қарорҳои банақшагирии зерин муайян карда мешаванд:

- рушди таъминоти барқ, газ, соҳаи алоқа, обёрӣ, таъминоти об ва корез;

- рушди намудҳои нақлиёт;

- ҷойгиркунии объектҳои соҳаи иқтисодиёт;

- ҳифзи ҳудуд аз равандҳои хатарноки геологӣ ва гидрогеологӣ;

- мудофиаи граждании аҳолӣ;

- ҳифзи муҳити зист;

- ҳифзи объектҳои мероси фарҳангӣ;

- ободонӣ ва кабудизоркунии ҳудуд;

- дигар масъалаҳои рушди ҳудуд.

2. Тартиби таҳияи тарҳи соҳавии рушди ҳудудҳои маҳалҳои аҳолинишин бо қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян карда мешавад.

Моддаи 54. Нақшаҳои муфассали банақшагирӣ

1. Нақшаҳои муфассали банақшагирӣ дар асоси нақшаи генералии маҳалҳои аҳолинишин барои қисмҳои ҳудуди маҳалҳои аҳолинишин таҳия карда шуда, инҳоро муайян менамоянд:

- хатҳои сурх;

- хатҳои танзими иморатсозӣ ва истифодаи қитъаҳои замин;

- сарҳадҳои истифодаи замин;

- минтақабандии ҳудуд ва иморатсозии бонавбати онҳо;

- реҷаи истифодаи минтақаҳои муҳофизатӣ;

- андозаи кӯчаҳо, роҳравҳо, минтақаҳои пиёдагард, инчунин иншоот ва шабакаҳои нақлиёт, алоқа, таҷҳизоти муҳандисӣ ва ободонии ҳудудҳо;

- таркиб ва ҷойгиронии объектҳои таъиноти иҷтимоӣ ва фарҳангию маишӣ;

- ҳалли ҳаҷмию фазоӣ ва меъморию тарҳкашии иморатсозӣ, зичӣ ва андозаҳои иморатсозӣ, қабатнокӣ, шаклҳои бино ва иншоот.

2. Нақшаҳои муфассали банақшагирӣ барои таҳияи лоиҳаи иморатсозӣ асос мебошад.

Моддаи 55. Лоиҳаҳои иморатсозӣ

1. Лоиҳаҳои иморатсозӣ дар асоси нақшаҳои муфассали банақшагирӣ дар сарҳадҳои бо хати сурх муқарраршуда ё сарҳади қитъаҳои замин таҳия карда мешаванд.

2. Бо лоиҳаҳои иморатсозӣ инҳо муайян карда мешаванд:

- хати танзими иморатсозӣ;

- ҷобаҷогузории бино ва иншоот, қабатнокии онҳо, шакл ва дигар хусусиятҳо;

- қарори меъмории иморатсозӣ;

- низоми таҷҳизоти муҳандисӣ, алоқа ва ободонӣ, инчунин шароити пайвастшавии низоми мазкур ба иншоот ва шабакаҳои танзими муҳандисӣ, алоқа ва ободонии берун аз қитъаи замин, маҳаллаҳо ва дигар унсурҳои сохторҳои банақшагирии маҳалҳои аҳолинишин ҷойгиршуда;

- ташкили ҳаракати воситаҳои нақлиёт ва пиёдагардон;

- ҳудудҳои истифодаи умум.

3. Мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатии шаҳру ноҳияҳо ҳуқуқ доранд вобаста ба шароитҳои маҳал нисбат ба лоиҳаҳои иморатсозӣ талаботи иловагии ба меъёру қоидаҳои шаҳрсозӣ мухолифатнадоштаро, аз ҷумла талаботи вобаста ба лоиҳакашӣ ва сохтмон дар минтақаҳои ҳифзи объектҳои мероси фарҳангӣ, кабудизоркунии ҳудудҳо, ҷойгиронии объектҳои меъмории шаклҳои хурд, рекламаҳо, овезаҳо ва дигар талаботро пешниҳод намоянд.

БОБИ 8. СОХТМОНИ МАНЗИЛИ ШАХСӢ

Моддаи 56. Ҳуқуқи шаҳрвандони Ҷумҳурии Тоҷикистон ба сохтмони манзили шахсӣ

1. Шаҳрвандони Ҷумҳурии Тоҷикистон барои сохтмони манзили шахсӣ дар қитъаи замине, ки бо тартиби муқаррарнамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон барои ин мақсад дода шудааст, ҳуқуқ доранд.

2. Ҳуқуқи шаҳрвандон барои сохтмони манзилҳои шахсӣ бо роҳи инкишоф додану ҳифз намудани фонди мавҷудаи манзилҳои шахсӣ аз ҷониби давлат, мусоидат ба сохтмони манзилҳои шахсӣ, тақсимоти одилонаи қитъаҳои замин тибқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон таъмин карда мешавад.

Моддаи 57. Фонди манзили шахсӣ

1. Фонди манзили шахсӣ дар шаҳру деҳаҳо дар заминаи хонаҳои истиқоматии мавҷуда ва сохтмони хонаҳои нави шахсӣ, аз ҷониби шаҳрвандон ба моликияти шахсӣ харидани манзилу хонаҳое, ки ба мақомоти маҳаллии ҳокимияти давлатӣ, муассисаҳои давлатӣ ва дигар ташкилотҳо мансубанд, дар музояда ва фурӯшгоҳҳо харидани хонаҳои истиқоматии шахсӣ ва манзилҳо дар хонаҳои бисёрошёнав ва бо тартиби дигаре, ки қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон манъ накардааст, ташаккул меёбад.

2. Манзилҳои истиқоматии шахсӣ пас аз ба истифода додан бо тартиби муқаррарнамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ба қайд гирифта мешаванд.

Моддаи 58. Меъёри масоҳати истиқоматӣ ва умумии манзили истиқоматии шахсии сохташаванда

1. Андозаи калонтарини масоҳати истиқоматӣ ва умумии хонае, ки аз ҳисоби маблағи шаҳрвандон сохта мешавад, танҳо бо қитъаи замине, ки мутобиқи лоиҳаи бо мақоми ваколатдори давлатӣ дар соҳаи меъморӣ ва шаҳрсозӣ мувофиқашуда барои сохтмони хонаи истиқоматӣ дода шудааст ва ба меъёрҳои зиддисӯхтору санитарӣ ҷавобгӯ мебошад, маҳдуд мегардад.

2. Хонаи истиқоматии шахсӣ мутобиқи шароити маҳалли сохтмон бояд обод ва андозаи ҳадди ақали масоҳати истиқоматӣ ва умумӣ ба талаботи муқарраргардидаи санитарию техникӣ ҷавобгӯ бошад.

Моддаи 59. Ҷудо кардани қитъаҳои замин барои сохтмони манзилҳои шахсӣ

1. Додани (ҷудо кардани) қитъаи замин бо муайян намудани масоҳати он барои сохтмони манзилҳои шахсӣ бо тартиби муқаррарнамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон сурат мегирад.

2. Тартиби ҷудо кардани қитъаи заминро барои сохтмони манзилҳои шахсӣ Кодекси замини Ҷумҳурии Тоҷикистон ва дигар санадҳои меъёрии ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян мекунанд.

3. Дар ихтиёри шаҳрвандон мавҷуд будани манзили истиқоматии шахсӣ, манзил дар асоси ҳуқуқи моликияти шахсӣ ё манзил дар хонаҳои фонди давлатӣ ва ҷамъиятӣ дар асоси шартномаи иҷора барои надодани қитъаи замин сабаб шуда наметавонад.

Моддаи 60. Тартиби оғоз намудани сохтмони манзили шахсӣ

Мақомоти маҳаллии меъморӣ ва шаҳрсозии шаҳру ноҳияҳо дар асоси қарори дахлдори мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ ҷиҳати ҷудо кардани қитъаи замин мувофиқи нақшаи генералии тасдиқшуда ва лоиҳаи мувофиқагардидаи сохтмон бо тартиби муқаррарнамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон барои оғоз намудани сохтмон иҷозат медиҳанд.

Моддаи 61. Лоиҳаи иморатсозӣ дар қитъаи замин

1. Ба лоиҳаи иморатсозӣ, ки пас аз гирифтани қарор дар хусуси додани қитъаи замин таҳия мешавад, ҳуҷҷатҳои зерин дохил мешаванд:

- нақшаи генералии қитъаи замин;

- лоиҳаи намунавӣ ё инфиродии хонаи истиқоматӣ, ки дар мақомоти маҳаллии меъморӣ ва шаҳрсозии шаҳру ноҳияҳо бо назардошти шароити маҳаллии муҳандисию геологии сохтмон мувофиқа шудааст;

- лоиҳаи намунавӣ ё инфиродии биноҳои хоҷагии ёрирасон.

2. Шаҳрванд ҳуқуқ дорад, ки таҳияи лоиҳаи инфиродии хонаи истиқоматиро ба ҳар шахси воқеӣ ва ҳуқуқӣ, ки дорои иҷозатномаи фаъолияти лоиҳакашию таҳқиқотӣ мебошад, супориш диҳад.

3. Ҳуҷҷатҳои лоиҳавию сметавӣ, ки ташкилотҳои лоиҳакашӣ ё шахсони алоҳида бе доштани иҷозатнома анҷом додаанд, беэътибор дониста мешаванд.

Моддаи 62. Хизматрасонӣ ва таъмири хонаҳои фонди манзилҳои шахсӣ

1. Хизматрасонӣ ва таъмири хонаҳои фонди манзилҳои шахсӣ аз ҳисоби маблағи худи молик сурат мегирад.

2. Хизматрасонӣ ва таъмири хонаҳои фонди манзилҳои шахсӣ метавонанд дар асоси шартнома бо ташкилоту корхонаҳои сохтмонӣ, инчунин бо шахсони алоҳида амалӣ карда шаванд.

БОБИ 9. ТАҲИЯ ВА МУВОФИҚАСОЗИИ ҲУҶҶАТҲОИ ЛОИҲАВӢ, ИҶОЗАТ БА ОҒОЗ НАМУДАНИ КОРҲОИ СОХТМОНИИ БИНО ВА ИНШООТ

Моддаи 63. Таҳия ва мувофиқасозии ҳуҷҷатҳои лоиҳавӣ барои сохтмони бино ва иншоот

1. Сохтмони биноҳо, иншоот, маҷмааи онҳо ва қисмҳои алоҳидаи онҳо, иншооти инфрасохтори иҷтимоӣ, истеҳсолӣ, нақлиётӣ, муҳандисӣ ва ободонии ҳудудҳо дар асоси ҳуҷҷатҳои лоиҳавӣ ба сохтмон, ки бо ташаббуси фармоишгар ва аз ҳисоби ӯ таҳия мегардад, амалӣ карда мешавад.

2. Таркиб, тартиби таҳия, мувофиқасозӣ ва тасдиқи ҳуҷҷатҳои лоиҳавӣ барои сохтмони бино ва иншоот аз тарафи мақоми ваколатдори давлатӣ дар соҳаи меъморӣ ва шаҳрсозӣ муқаррар карда мешавад.

3. Фармоишгар бе ҳуҷҷатҳои лоиҳавӣ дар мувофиқа бо мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ метавонад корҳои зеринро анҷом диҳад:

- бунёди иморатҳои муваққатӣ дар қитъаҳои замини наздиҳавлигии манзилҳои шахсӣ ё қитъаҳои замини ҷамъиятҳои боғу токпарварӣ ва сабзавоткорӣ, инчунин биноҳои истиқоматӣ ва (ё) хоҷагию маишӣ барои корҳои мавсимӣ ва чаронидани чорво дар чарогоҳ;

- дигаргунсозии биноҳои аз ҷиҳати техникӣ номураккаб, ки барои истифодаи шахсии шаҳрвандон пешбинӣ шудаанд. Қарор оид ба дохил намудани бино ва иншооти аз ҷиҳати техникӣ номураккаб аз ҷониби мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ қабул карда мешавад;

- сохтмони биноҳои хоҷагию маишии иловагӣ ба иморатҳои мавҷудаи заминҳои наздиҳавлигӣ ё заминҳои ҷамъиятҳои боғу токпарварӣ ва сабзавоткорӣ, ободонии онҳо, ҳамчунин васлкунии иншооти оҳании муваққатӣ дар ин ҳавлиҳо дар ҳолате, ки онҳо манфиати шахсони дигар ё манфиати давлатро маҳдуд намесозанд, бе мувофиқа бо мақомоти маҳаллии меъморӣ ва шаҳрсозӣ амалӣ карда мешаванд.

4. Иморатсоз ҳуқуқ дорад бо ташаббуси худ тайёр кардани ҳуҷҷатҳои лоиҳавии дар қисми 3 моддаи мазкур пешбинишударо таъмин намояд.

5. Намуди корҳо оид ба тайёр кардани ҳуҷҷатҳои лоиҳавӣ, ки ба амнияти бино ва иншоот таъсир мерасонад, бояд танҳо аз тарафи шахсони воқеӣ ё ҳуқуқие иҷро карда шаванд, ки иҷозатномаи дахлдор доранд.

6. Барои омода намудани ҳуҷҷатҳои лоиҳавӣ аз ҷониби иморатсоз ё фармоишгар тибқи шартнома ба таҳиягари лоиҳа ҳуҷҷатҳои зерин пешниҳод карда мешаванд:

- ҳуҷҷатҳои тасдиқкунандаи ҳуқуқи истифодаи қитъаи замин;

- супоришҳои меъморию банақшагирӣ;

- ҳуҷҷати тасдиқкунандаи таҳқиқоти муҳандисию геологӣ ва муҳандисию геодезӣ (ҳангоми зарурат);

- шартҳои техникӣ (дар ҳолатҳое, ки агар фаъолияти объекти сохтмонии ба лоиҳа гирифташаванда бе васл кардани чунин объект ба шабакаҳои таъминоти муҳандисию техникӣ имконнопазир бошад).

7. Таҳиягарони ҳуҷҷатҳои лоиҳавӣ барои қабули қарор оид ба масъалаҳои лоиҳавӣ ва мутобиқати онҳо ба санадҳои меъёрии ҳуқуқӣ ва техникӣ масъул мебошанд.

8. Қоидаю тартиби пешбурди корҳои пудратӣ ҳангоми иҷрои ҳуҷҷатҳои лоиҳавӣ (лоиҳавию сметавӣ) мувофиқи қонунгузории граждании Ҷумҳурии Тоҷикистон ва Кодекси мазкур муқаррар карда мешаванд.

9. Дар як вақт таҳияву экспертизаи лоиҳаҳо ва иҷрои корҳои сохтмонӣ дар бино ва иншооти аҳамияти ҷумҳуриявидошта дар ҳолатҳои истисноӣ бо иҷозати Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон анҷом дода мешаванд.

10. Ҳуҷҷатҳои лоиҳавие, ки аз рӯи онҳо дар давоми се сол ва зиёда аз он пас аз таҳияи ин ҳуҷҷатҳо корҳои сохтмонӣ шурӯъ нагардидаанд, метавонанд барои татбиқ пас аз гузаронидани экспертизаи нав ва тасдиқкунии нав бо тартиби муқаррарнамудаи Кодекси мазкур истифода бурда шаванд.

11. Ташкилотҳое, ки шабакаҳои муҳандисиро истифода мекарданд, вазифадоранд дар мӯҳлати муқарраргардида ба аризадиҳанда мувофиқи шароити техникии он пайвасткунии иншооти сохтмонии сохташуда ё таҷдидгардидаро ба шабакаҳои муҳандисӣ таъмин намоянд.

12. Қоидаҳои пайвастшавӣ ба шабакаҳои муҳандисӣ ва хизматрасонии коммуналиро Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон муқаррар менамояд.

Моддаи 64. Экспертизаи давлатии ҳуҷҷатҳои лоиҳавии шаҳрсозӣ

1. Ҳуҷҷатҳои лоиҳавӣ барои сохтмони объектҳо бояд ҳатман аз экспертизаи давлатӣ гузаронида шаванд, ба ғайр аз ҳолатҳои пешбининамудаи моддаи мазкур.

2. Экспертизаи давлатии ҳатмии ҳуҷҷатҳои лоиҳавӣ дар ҳолатҳое гузаронида намешавад, ки мутобиқи Кодекси мазкур барои сохтмон, таҷдид, таъмири асосии объектҳо, тайёр намудани ҳуҷҷатҳои лоиҳавии сохтмон ҳатмӣ набошад ва гирифтани иҷозат барои сохтмон талаб карда нашавад.

3. Гузаронидани экспертизаи давлатии ҳатмӣ нисбат ба ҳуҷҷатҳои лоиҳавии объектҳои сохтмоние, ки хулосаи мусбии экспертизаи давлатиро гирифтаанд ва такроран татбиқ мегарданд ё дар ҳолатҳои такмил додани чунин ҳуҷҷатҳои лоиҳавӣ, ки ба хусусиятҳои конструктивӣ ва дигар хусусиятҳои боэътимодӣ ва амнияти иншоот таъсир намерасонад, талаб карда намешавад.

4. Номгӯи объектҳои сохтмониеро, ки барои ҳуҷҷатҳои лоиҳавии он гузаронидани экспертизаи давлатӣ зарур нест, мақоми ваколатдори давлатӣ дар соҳаи меъморӣ ва шаҳрсозӣ дар мувофиқа бо ташкилотҳои соҳавӣ тасдиқ менамояд.

5. Мақсади гузаронидани экзпертизаи давлатии ҳуҷҷатҳои лоиҳавӣ, ба истиснои ҳуҷҷатҳое, ки тибқи қисмҳои 2, 3 ва 4 моддаи мазкур аз экспертиза гузаронидани онҳо ҳатмӣ нест, баҳодиҳии мутобиқати ҳуҷҷатҳои лоиҳавӣ ба талаботи регламентҳои техникӣ, аз ҷумла санитарию эпидемиологӣ, экологӣ, ҳифзи давлатии объектҳои мероси фарҳангӣ, бехатарии сӯхторнишонӣ, саноатӣ, ядроӣ, радиатсионӣ ва дигар намудҳои бехатарии бо санадҳои меъёрии ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон муқарраргардида мебошад.

6. Ба ваколати истисноии мақоми экспертизаи давлатӣ гузаронидани экспертизаи асосноккунии сармоягузориҳо, асосноккунии ҳалҳои техникию иқтисодӣ ва ҳисобӣ кардани ҳуҷҷатҳои лоиҳавӣ барои сохтмони объектҳои (маҷмааҳое) дахл доранд, ки (Қонуни ҶТ аз 2.01.2019 № 1577):

- аз ҳисоби сармоягузориҳои давлатӣ ё бо иштироки онҳо бунёд мешаванд, ҳамчунин бе иштироки сармояи давлатӣ бунёд мегарданд, вале мувофиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳиссаи моликияти давлатиро дар ҳаҷми маҳсулоти истеҳсолшаванда ё хизматрасонӣ пешбинӣ мекунанд;

- мутобиқат ба талаботи меъёрҳои давлатӣ оид ба бехатарии санитарӣ, экологӣ, сӯхторнишонӣ, таркиш, ҳифзи меҳнат, устувории конструксияҳо, пойдории фаъолият дар ҳолати хатарнокии потенсиалӣ ва объектҳои аз ҷиҳати техникӣ мураккаб, таъмин намудани дастрасии объектҳои инфрасохтори иҷтимоӣ, нақлиёт ва истироҳатиро ба маъюбон, новобаста ба сарчашмаҳои маблағгузории сохтмон талаб мекунанд.

7. Шахсони воқеӣ ва ҳуқуқӣ, ки барои гузаронидани экспертизаи давлатии ҳуҷҷатҳои лоиҳавии сохтмон ҷалб карда мешаванд, инчунин мақомоти ваколатдори анҷомдиҳандаи экспертизаи давлатӣ вазифадоранд махфияти экспертизаи гузаронидашударо риоя намуда, сирри тиҷоратии лоиҳаи баррасишавандаро таъмин намоянд, агар санадҳои меъёрии ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон тартиби дигарро пешбинӣ накарда бошанд.

8. Шахсони воқеӣ ва ҳуқуқӣ, ки барои гузаронидани экспертизаи давлатии ҳуҷҷатҳои лоиҳавии сохтмон ҷалб карда мешаванд (аз ҷумла экспертизаи давлатӣ), бояд дар фаъолияти худ нисбат ба таҳлил, арзёбӣ ба манфиатнокии маблағгузориҳо ва сифати лоиҳаҳо аз субъектони фаъолияти меъморию шаҳрсозӣ ва сохтмонӣ вобаста набошанд.

9. Тасдиқ намудани ҳуҷҷатҳои лоиҳавӣ ё лоиҳаи ба озмун омодашуда, додани иҷозат барои оғоз намудани сохтмон ва амалӣ гардонидани лоиҳаҳои меъморӣ, шаҳрсозӣ ва сохтмонӣ бе хулосаи мусбии экспертизаи давлатӣ иҷозат дода намешавад. Ворид намудани тағйирот ба лоиҳаҳои тасдиқшудаи меъморӣ, шаҳрсозӣ ва сохтмонӣ танҳо баъд аз мувофиқаи онҳо бо мақомоти ваколатдори экспертизаи давлатӣ, ки лоиҳаҳоро аз экспертиза мегузаронанд, иҷозат дода мешавад.

10. Тартиби гузаронидани экспертизаи байнидавлатӣ мувофиқи шартномаҳои байналмилалӣ муқаррар мегардад.

11. Талаб намудани гузаронидани дигар экспертизаҳои давлатӣ ё мувофиқасозии ҳуҷҷатҳои лоиҳавӣ, ба истиснои ҳолатҳои пешбининамудаи моддаи мазкур ва Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон "Дар бораи экспертизаи экологӣ" иҷозат дода намешавад.

12. Мӯҳлати гузаронидани экспертизаи давлатии объектҳо набояд аз як моҳи тақвимӣ зиёд бошад.

13. Мӯҳлати гузаронидани экспертизаи давлатии объектҳои мураккаб ва калонҳаҷм тавассути шартномаи тарафайн муқаррар карда мешавад.

14. Асосҳо барои рад кардани қабули ҳуҷҷатҳои лоиҳавии барои экспертизаи давлатӣ пешниҳодшуда инҳо мебошанд:

- нопурра будани ҳуҷҷатҳои лоиҳавӣ;

- тайёр кардани ҳуҷҷатҳои лоиҳавӣ аз тарафи шахсони воқеӣ ва ҳуқуқӣ, ки иҷозатномаи фаъолияти таҳияи лоиҳаҳоро надоранд.

15. Натиҷаи экспертизаи давлатии ҳуҷҷатҳои лоиҳавӣ, хулосаи мувофиқ будан (хулосаи мусбӣ) ё мувофиқ набудани (хулосаи манфии) ҳуҷҷатҳои лоиҳавӣ ба талаботи санадҳои меъёрии ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон мебошад.

16. Баҳсҳо оид ба хулосаи экспертизаи давлатӣ бо роҳи судӣ ҳал карда мешаванд.

17. Фармоишгар ҳуқуқ дорад ҳуҷҷатҳои лоиҳавиро пас аз ворид намудани тағйироти зарурӣ ба он такроран барои экспертиза пешниҳод намояд.

Моддаи 65. Экспертизаи ғайридавлатии ҳуҷҷатҳои лоиҳавӣ

1. Шахсони воқеӣ ва ҳукуқӣ метавонанд новобаста ба ҳатмӣ будан ё набудани экспертизаи давлатии ҳуҷҷати дахлдори лоиҳавӣ онро дар асоси шартнома барои экспертизаи ғайридавлатӣ пешниҳод намоянд.

2. Экспертизаи ғайридавлатии ҳуҷҷатҳои лоиҳавиро шахсони ҳуқуқӣ, ки дорои аккредитатсия мебошанд, дар асоси шартнома бо фармоишгар (сохтмончӣ) ё шахсе, ки дар асоси шартнома бо сохтмончӣ ё фармоишгар ҳуҷҷатҳои лоиҳавиро тайёр мекунад, мегузаронанд.

3. Тартиби гузаронидани эксперизаи ғайридавлатӣ ва аккредитатсияи коршиносонро Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон муқаррар менамояд.

Моддаи 66. Иҷозат барои оғоз намудани корҳои сохтмонӣ

1. Иҷозат барои оғози корҳои сохтмонӣ мувофиқи Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон "Дар бораи низоми иҷозатдиҳӣ" дода мешавад.

2. Сохтмон, таҷдиди объектҳо, инчунин таъмири асосии онҳо, агар ҳангоми гузаронидани он ба хусусиятҳои конструктивӣ ва дигар хусусиятҳои боэътимодӣ ва бехатарии чунин объектҳо таъсир нарасад, дар асоси иҷозат барои оғоз намудани корҳои сохтмонӣ амалӣ карда мешавад, ба истиснои ҳолатҳои пешбининамудаи моддаи мазкур.

3. Иҷозат барои оғоз намудани корҳои сохтмонӣ дар объектҳои дорои аҳамияти ҷумҳуриявӣ ва стратегӣ, ки номгӯи онҳоро Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон тасдиқ намудааст, аз ҷониби мақоми ваколатдори давлатӣ дар соҳаи меъморӣ ва шаҳрсозӣ дода мешавад. Иҷозат барои оғоз намудани корҳои сохтмонии дигар объектҳо аз ҷониби мақомоти маҳаллии меъморӣ ва шаҳрсозӣ бо тартиби муқаррарнамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон дода мешавад.

4. Шахс бо мақсади гирифтани иҷозат барои оғоз намудани корҳои сохтмонӣ, таҷдид, таъмири асосии объектҳои дахлдор ба мақомоти маҳаллии меъморӣ ва шаҳрсозӣ ариза пешниҳод менамояд. Ба ариза бояд нусхаи ҳуҷҷатҳои зерин замима карда шаванд:

- қарори мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ (ба истиснои ноҳияҳои шаҳри Душанбе) дар бораи сохтмони бино ва иншоот (Қонуни ҶТ аз 2.01.2019 № 1577);

- ҳуҷҷати тасдиқкунандаи ҳуқуқи истифодаи қитъаи замин (сертификати ҳуқуқи истифодаи замин);

- ҳуҷҷати лоиҳавии тасдиқшуда;

- хулосаи мусбии экспертизаи ҳуҷҷатҳои лоиҳавӣ дар ҳолати тибқи моддаи 64 Кодекси мазкур ҳатмӣ будани экспертизаи давлатии ҳуҷҷатҳои лоиҳавӣ;

- хулосаи экспертизаи давлатии экологӣ.

5. Талаб кардани дигар ҳуҷҷатҳое, ки дар моддаи мазкур пешбинӣ нашудаанд, манъ аст.

6. Мақомоти маҳаллии меъморӣ ва шаҳрсозӣ дар давоми се рӯзи корӣ аз рӯзи гирифтани ариза дар бораи додани иҷозат барои оғоз намудани корҳои сохтмонӣ:

- мавҷуд будани ҳуҷҷатҳои ба ариза замимагардидаро месанҷад;

- мутобиқати ҳуҷҷатҳои лоиҳавиро ба талаботи қонунгузории шаҳрсозӣ муайян менамояд;

- мақоми ваколатдори давлатӣ дар соҳаи меъморӣ ва шаҳрсозӣ барои корҳои сохтмонӣ иҷозат медиҳад ё бо нишон додани сабабҳои асоснок аризаро дар бораи додани иҷозат рад мекунад.

7. Мақомоти маҳаллии меъморӣ ва шаҳрсозӣ дар давоми се рӯз аз рӯзи додани иҷозат барои оғоз намудани корҳои сохтмонӣ нусхаи онро ба мақомоти ваколатдори назорати давлатии назорати меъморӣ ва шаҳрсозӣ мефиристонад.

8. Мақомоти маҳаллии меъморӣ ва шаҳрсозӣ метавонад танҳо дар ҳолати мавҷуд набудани ҳадди ақал яке аз ҳуҷҷатҳои пешбининамудаи қисми 4 моддаи мазкур ё мутобиқ набудани ҳуҷҷатҳои пешбинишуда ба талаботи қонунгузорӣ оид ба шаҳрсозӣ, додани иҷозатро барои оғоз намудани корҳои сохтмонӣ рад намояд.

9. Гирифтани иҷозат барои оғоз намудани корҳои сохтмонии бино ва иншооте, ки тибқи қисми 3 моддаи 63 Кодекси мазкур барои сохтмони онҳо омода ва мувофиқа намудани ҳуҷҷатҳои лоиҳавӣ ҳатмӣ нест, талаб карда намешавад.

10. Иҷозат барои оғоз намудани корҳои сохтмонӣ барои объекти мушаххас бо нишон додани мӯҳлати давомнокии сохтмони ин объект дода мешавад.

11. Мӯҳлати амали иҷозат барои оғоз намудани корҳои сохтмонӣ дар асоси аризаи соҳиби иҷозат, ки на кам аз як моҳи тақвимӣ то ба охир расидани мӯҳлати амали он пешниҳод шудааст, аз ҷониби мақоме, ки онро додааст, тамдид карда мешавад. Ариза дар бораи тамдиди мӯҳлати амали иҷозат барои оғоз намудани корҳои сохтмонӣ танҳо дар ҳолате мумкин аст рад карда шавад, агар сохтмон, таҷдид, таъмири асосии объекти сохтмон то ба охир расидани мӯҳлати пешниҳоди чунин ариза шурӯъ нагардида бошанд.

12. Ҳангоми гузаштани ҳуқуқи истифодаи қитъаи замин ва объектҳои сохтмонӣ ба дигар шахс, мӯҳлати амали иҷозат барои оғоз намудани корҳои сохтмонӣ, ки пеш аз гузаштани ҳуқуқи истифодаи қитъаи замин ва объектҳои сохтмонӣ гирифта шудааст, нигоҳ дошта мешавад.

13. Додани иҷозат барои оғоз намудани корҳои сохтмонӣ дар объектҳое, ки маълумот дар бораи онҳо дорои сирри давлатӣ мебошад, мутобиқи талаботи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи сирри давлатӣ амалӣ карда мешавад.

14. Дар ҳолати рад гардидани ариза оид ба додани иҷозат барои оғоз намудани корҳои сохтмонӣ ба мақоми ваколатдори давлатӣ дар соҳаи меъморӣ ва шаҳрсозӣ ва ё суд шикоят кардан мумкин аст.

БОБИ 10. НАЗОРАТ ВА ИҶОЗАТНОМАДИҲӢ ДАР СОҲАИ ШАҲРСОЗӢ

Моддаи 67. Назорат дар соҳаи шаҳрсозӣ

1. Назорат дар соҳаи шаҳрсозӣ бо мақсади таъмини риояи талаботи санадҳои меъёрии ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон аз ҷониби иштирокчиёни фаъолияти шаҳрсозӣ ҳангоми омодагӣ ба сохтмон, таҳияи ҳуҷҷатҳои лоиҳавӣ, иҷрои корҳои сохтмонӣ, қабули объекти сохтмонаш ба итмомрасида, инчунин дар раванди истифодаи он дар давраи мӯҳлати кафолатдодашуда амалӣ карда мешавад.

2. Дар соҳаи шаҳрсозӣ намудҳои зерини назорат амалӣ карда мешаванд:

- назорати давлатӣ;

- назорати техникӣ;

- назорати муаллифӣ;

- намудҳои дигари назорат, ки қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон пешбинӣ намудааст.

Моддаи 68. Назорати давлатӣ дар соҳаи шаҳрсозӣ

1. Назорати давлатиро дар соҳаи шаҳрсозӣ мақоми ваколатдори давлатӣ дар соҳаи меъморӣ ва шаҳрсозӣ, сохторҳои маҳаллии он ва мақоми ваколатдори давлатии назорати меъморӣ ва шаҳрсозӣ мутобиқи низомномаи худ, ки бо тартиби муқарраргардида тасдиқ гардидааст, амалӣ менамоянд.

2. Мақоми ваколатдори давлатии назорати меъморӣ ва шаҳрсозӣ ваколатҳои зерин дорад:

- ба лоиҳаи санадҳои меъёрии ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар соҳаи сохтмон хулоса пешниҳод менамояд;

- риояи расмиёти муқаррарнамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи фаъолияти шаҳрсозиро ҳангоми таҳия ва тасдиқ намудани ҳуҷҷатҳои банақшагирии ҳудуд, қоидаҳои заминистифодабарӣ ва иморатсозӣ, ҳуҷҷатҳо оид ба банақшагирии ҳудуд, нақшаҳои генералии маҳалҳои аҳолинишин назорат менамояд;

- риояи талаботи санадҳои меъёрии ҳуқуқӣ ва техникӣ, ҳуҷҷатҳои лоиҳавии тасдиқгардидаро аз ҷониби иштирокчиёни фаъолияти шаҳрсозӣ, инчунин мутобиқати мавод, маснуот ва конструксияҳои дар сохтмон истифодашавандаро ба ҳуҷҷатҳои лоиҳавӣ ва сертификатҳо назорат менамояд;

- амалӣ намудани назорати техникӣ ва назорати муаллифии ҷараёни сохтмон ва назорати сифат дар объектҳои сохтмон;

- ваколатҳои дигари пешбининамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистонро амалӣ менамояд.

3. Шахсони мансабдори мақоми ваколатдори давлатии назорати меъморӣ ва шаҳрсозӣ ҳуқуқ доранд:

- фаъолияти мақомоти давлатӣ, корхонаҳо, муассисаҳо, дигар ташкилотҳо ва сохторҳои тобеи онҳоро оид ба риояи қонунгузории шаҳрсозӣ назорат кунанд;

- аз роҳбарон ва дигар шахсони мансабдори мақомоти давлатӣ, корхонаҳо, муассисаҳо ва дигар ташкилотҳо додани ҳуҷҷатҳо, мавод ва маълумоти зарурӣ, инчунин ҷудо намудани мутахассисонро барои ошкор намудани масъалаҳои бамиёномада талаб намоянд;

- аз шахсоне, ки ба риоя накардани қонунгузории шаҳрсозӣ роҳ додаанд, баёнот гиранд.

4. Шахсони мансабдори мақоми ваколатдори давлатии назорати меъморӣ ва шаҳрсозӣ дар ҳолатҳои ошкор намудани далелҳои аз ҷониби шахсони мансабдори мақомоти давлатӣ, корхонаҳо, муассисаҳо, дигар ташкилотҳо риоя накардани қонунгузории шаҳрсозӣ, ӯҳдадоранд:

- ба мақомоти дахлдори давлатӣ, корхонаҳо, муассисаҳо, дигар ташкилотҳо дар бораи бартараф намудани ҳолатҳои ошкорнамудаи риоя накардани қонунгузории шаҳрсозӣ ва муқаррар намудани мӯҳлати бартараф кардани он амрнома диҳанд;

- ба мақомоти прокуратура дар бораи далелҳои риоя накардани қонунҳо ҷиҳати андешидани чораҳо маълумот фиристонанд;

- барои ба ҷавогарии муқаррарнамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон кашидани роҳбарон ва дигар шахсони мансабдори мақомоти давлатӣ, корхонаҳо, муассисаҳо, дигар ташкилотҳо чораҳо андешанд.

5. Шахсони мансабдори мақомоти давлатӣ, корхонаҳо, муассисаҳо, дигар ташкилотҳо ӯҳдадоранд:

- бо дархости мақомоти ваколатдори давлатии назорати шаҳрсозӣ ҳуҷҷат ва маводи барои назорат зарурро пешниҳод намоянд;

- нусхаи ҳуҷҷатҳои банақшагирии ҳудудӣ, қоидаҳои заминистифодабарӣ ва иморатсозиро дар давоми 10 рӯзи корӣ пас аз тасдиқи онҳо дар шакли ҳомили коғазӣ ё электронӣ ба мақомоти ваколатдори давлатии назорати шаҳрсозӣ пешниҳод намоянд;

- ба кори шахсони мансабдори мақомоти ваколатдори давлатии назорати шаҳрсозӣ мусоидат намоянд.

Моддаи 69. Назорати техникӣ

1. Фармоишгар ё шахси ваколатдори он вазифадор аст, ки назорати техникии иҷрои корҳои сохтмониро анҷом диҳад. Амалӣ кардани назорати техникӣ вазифаи фармоишгар мебошад.

2. Вобаста ба шароити сохтмон фармоишгар метавонад назорати техникиро мустақилона ё дар асоси шартнома бо ҷалб намудани муҳандис (ташкилоти муҳандисӣ) анҷом диҳад.

Моддаи 70. Назорати муаллифии сохтмон

1. Назорати муаллифии сохтмон ҳатмист ва онро таҳиягари лоиҳаи меъморӣ ё сохтмонӣ бо мақсади таъмини мутобиқати хулосаҳои меъморию сохтмонӣ, технологӣ, дигар қарорҳои техникӣ ва нишондиҳандаҳои техникию иқтисодии объектҳои сохтмонии ба истифода додашаванда ба қарори лоиҳавӣ ва нишондиҳандаҳои он анҷом медиҳад.

2. Назорати муаллифии сохтмон дар асоси шартномае, ки байни фармоишгар ва таҳиягари лоиҳаи меъморӣ ё сохтмонӣ баста шудааст, анҷом дода мешавад.

Моддаи 71. Иҷозатномадиҳӣ ба фаъолияти шаҳрсозӣ

Иҷозатномадиҳӣ ба фаъолияти шаҳрсозӣ мувофиқи Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон "Дар бораи иҷозатномадиҳӣ ба баъзе намудҳои фаъолият" амалӣ карда мешавад.

БОБИ 11. ҚАБУЛ ВА ИСТИФОДАБАРИИ ОБЪЕКТҲОИ СОХТМОН. МӯҲЛАТИ ИСТИФОДАИ ОБЪЕКТҲОИ СОХТМОН

Моддаи 72. Қабули объектҳо барои истифода

1. Қабули объектҳои сохташуда барои истифода тибқи талаботи қонунгузории граждании Ҷумҳурии Тоҷикистон, Кодекси мазкур ва дигар санадҳои меъёрии ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон амалӣ карда мешавад.

2. Дар ҳолатҳои алоҳида, ки дар моддаи 73 Кодекси мазкур пешбинӣ шудаанд, объекти сохтмониро барои истифода соҳибмулк (фармоишгар, сармоягузор ё иморатсоз) мустақилона қабул мекунад.

3. Санади комиссияи давлатии қабул дар бораи ба истифода қабул кардани объекти сохташуда ҳангоми бақайдгирии давлатии ҳуқуқи моликият ба объекти мазкур асос мебошад.

4. Санади комиссияи давлатиро дар бораи ба истифода додани объекти сохташуда бояд мақоме, ки комиссияи давлатии қабулро таъин намудааст, дар мӯҳлатҳои зерин тасдиқ кунад:

- барои объектҳои таъиноти истеҳсолӣ дар мӯҳлати на зиёда аз 5 рӯзи корӣ аз рӯзи ба имзо расонидани санад;

- барои объектҳои таъиноти манзилию шаҳрвандӣ дар мӯҳлати на зиёда аз 3 рӯзи корӣ аз рӯзи ба имзо расонидани санад.

5. Санаи ба истифода додани объекти қабулнамудаи комиссияи давлатии қабул санаи тасдиқ шудани санад дар бораи ба истифода қабул кардани объект аз тарафи мақоме, ки комиссияро таъин кардааст, ба ҳисоб меравад.

6. Истифодаи объекти сохташуда бе хулосаи мусбии комиссияи давлатии қабул, ба истиснои ҳолатҳои пешбининамудаи моддаи 77 Кодекси мазкур, иҷозат дода намешавад.

Моддаи 73. Объектҳое, ки соҳибмулк метавонад мустақилона ба истифода қабул намояд

(Қонуни ҶТ аз 2.01.2019 № 1577)

1. Соҳибмулк (фармоишгар, сармоягузор ё иморатсоз) ҳуқуқ дорад объектҳои сохтмонашон анҷомёфтаи зеринро мустақилона барои истифода қабул намояд:

- таҷдиди (азнавтарҳрезии, азнавтаҷҳизонидани) бинои истиқоматӣ ва ғайриистиқоматӣ (ба истиснои биноҳои бисёрҳуҷрадор), ки бо тағйирдиҳии конструксияи асосӣ ва деворҳои бино, системаҳои муҳандисӣ ва таҷҳизот, инчунин азнавбашаклдарории (тағйир додани таъйиноти вазифавии) бино вобаста намебошанд;

- иншооти (биноҳои) муваққатӣ;

- иморатҳои хоҷагию маишӣ дар ҳудуди қитъаҳои инфиродии наздиҳавлигӣ, хонаҳои шахсӣ, иморатҳо дар қитъаҳои замини ҷамъиятҳои боғу токпарварӣ ва сабзавоткорӣ, унсурҳои ободонии ҳудудҳои назди бино ё қитъаҳои заминҳои наздиҳавлигӣ (боғҳо);

- азнавтарҳрезии (азнавтаҷҳизонидани) биноҳои таъйиноти ғайриистеҳсолӣ, ки дар биноҳои мавҷудбуда анҷом дода мешавад ва тағйир додани конструксияи асосии биноро талаб наменамояд;

- шаклҳои хурди меъморӣ, майдончаҳои кушоди варзишӣ, роҳравҳо, ободонӣ, сангфарш кардани атрофи биноҳо (иншоот) ва тавора кашидани ҳудуди замини тибқи ҳуҷҷатҳои ҳуқуқмуайянкунанда ба соҳибмулк вобастагардида;

- бино ва иншооти дар қисми 3 моддаи 63 Кодекси мазкур зикргардида.

2. Тартиби мустақилона барои истифода қабул намудани бино ва иншоотро Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян менамояд (Қонуни ҶТ аз 2.01.2019 № 1577).

Моддаи 74. Комиссияи давлатии қабул

1. Объекти сохташудаи ба истифода омодаро, ба истиснои ҳолатҳои пешбининамудаи моддаи 73 Кодекси мазкур, комиссияи давлатии қабул, ки мақоми коллективӣ, муваққатӣ ё доимоамалкунанда мебошад, дар мӯҳлатҳои муайянгардида, дар асоси лоиҳаи тасдиқшуда ва ҳангоми мавҷуд будани хулосаи мусбии комиссияи корӣ барои истифода қабул мекунад.

2. Комиссияи давлатии қабулро вобаста ба аҳамият ё арзиши сохтмони объекти барои истифодабарӣ қабулшаванда мақомоти зерин таъин менамоянд:

- Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон бо пешниҳоди мақомоти иҷроияи марказии ҳокимияти давлатӣ ё мақомоти иҷроияи ҳокимияти давлатии Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон, вилоятҳо, шаҳри Душанбе, шаҳрҳо ва ноҳияҳо;

- мақомоти иҷроияи марказии ҳокимияти давлатӣ;

- мақомоти иҷроияи ҳокимияти давлатии Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон, вилоятҳо, шаҳри Душанбе, шаҳрҳо ва ноҳияҳо.

3. Тартиби кори комиссияҳои давлатии қабул, ҳуқуқ ва ӯҳдадориҳои онҳоро Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян менамояд.

Моддаи 75. Бақайдгирии объектҳои сохтмон

1. Объектҳои сохташуда ва сохтмонашон нотамом, инчунин ҳуқуқҳо ба онҳо бояд ба қайди давлатӣ гирифта шаванд.

2. Бақайдгирии давлатии объектҳои сохташуда ва сохтмонашон нотамом, инчунин ҳуқуқ ба онҳо бо тартиби муқаррарнамудаи Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон "Дар бораи бақайдгирии давлатии молу мулки ғайриманқул ва ҳуқуқҳо ба он" амалӣ карда мешавад.

Моддаи 76. Мӯҳлати меъёрии истифодаи объектҳои сохтмон

1. Объектҳои сохташуда бояд ба талаботи бехатарӣ барои ҳаёт ва саломатии шаҳрвандон, беосеб нигоҳ доштани молу мулки шахсони воқеӣ ва ҳуқуқӣ, бехатарии экологии ҷараёни мӯҳлати меъёрии истифодаи он мутобиқ бошад. Мӯҳлати меъёрии истифодаи объектҳои сохтмонро мақоми ваколатдори давлатӣ дар соҳаи меъморӣ ва шаҳрсозӣ муқаррар менамоянд.

2. Мӯҳлати меъёрии истифодаи объекти сохтмон дар ҳуҷҷатҳои лоиҳавии сохтмон пешбинӣ карда мешаванд.

3. Таҳиягари ҳуҷҷатҳои лоиҳавӣ ва пудратчӣ бехатарии объекти сохтмонро дар ҷараёни мӯҳлати меъёрии истифодаи он кафолат медиҳанд.

Моддаи 77. Истифодаи объекти сохтмон дар мӯҳлати кафолат

1. Агар дар шартномаи пудратии сохтмон тартиби дигар пешбинӣ нагардида бошад, пудратчӣ дар мӯҳлати муқарраргардидаи кафолат имконпазирии истифодаи объекти сохтмонро кафолат медиҳад.

2. Фармоишгар, соҳибмулки объекти сохтмон то ба охир расидани мӯҳлати кафолат вазифадоранд объекти сохтмонро давра ба давра дар мӯҳлати муқарраргардида, вале на кам аз як маротиба дар се сол аз назари техникӣ гузаронанд, санад тартиб дода, дар он ҳолати техникӣ ва норасоиҳои ошкоргардидаро нишон диҳанд. Ҳангоми зарурат фармоишгар, соҳибмулки объекти сохтмон ҳуқуқ доранд намояндагони пудратчӣ, мақомоти ваколатдори давлатии назорати меъморӣ ва шаҳрсозӣ ва мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатиро ҷиҳати иштирок дар азназаргузаронӣ ҷалб намоянд.

3. Ҳангоми гузаштани ҳуқуқи моликият (ҳуқуқи истифодабарӣ) бо ташаббуси соҳибмулки (истифодабарандаи) нав метавонад пеш аз мӯҳлат азназаргузаронии техникӣ анҷом дода шавад.

4. Талабот дар бораи рафъи нуқсонҳо аз ҷониби фармоишгар, соҳибмулки объекти сохтмон дар ҷараёни мӯҳлати кафолат ба пудратчӣ пешниҳод карда мешавад. Пудратчӣ нуқсонҳоро дар мӯҳлатҳое, ки бо фармоишгар, соҳибмулки объекти сохтмон ба мувофиқа расонида шудааст, бартараф менамояд.

5. Агар пудратчӣ аз бартараф кардани нуқсонҳо саркашӣ кунад ё мӯҳлати мувофиқашудаи рафъи нуқсонҳоро ба таъхир андозад, фармоишгар ҳуқуқ дорад нуқсонҳоро бо гузаронидани маблағи хароҷот аз ҳисоби пудратчӣ мустақилона бартараф намояд.

6. Андозаи маблағи хароҷоти вобаста ба рафъи нуқсонҳо дар асоси нархҳое муайян карда мешавад, ки ҳангоми иҷрои корҳои дахлдори сохтмонӣ амал мекарданд.

Моддаи 78. ӯҳдадориҳои соҳибмулкон ва истифодабарандагон ҳангоми истифодаи объекти сохтмон

1. Соҳибмулкон ва истифодабарандагони объектҳои сохтмон вазифадоранд объектҳоро мувофиқи талаботи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон, инчунин таъиноти мақсаднок ва функсионалии он истифода баранд.

2. Агар қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон тартиби дигареро муқаррар накарда бошад, соҳибмулкон ва истифодабарандагони объектҳо ҳангоми истифодаи онҳо ӯҳдадоранд:

- тарҳи меъмории объектҳои сохтмонро нигоҳ доранд;

- ҳолати техникии объектҳои сохтмонро аз назар гузаронанд;

- объектҳои сохтмонро дар ҳолатҳои дахлдори техникӣ, санитарию эпидемологӣ, зиддисӯхторӣ, экологӣ ва меъморию эстетикӣ нигоҳ доранд;

- талаботи соҳаи ҳифзи муҳити зистро риоя намоянд;

- дар тамоми мӯҳлати кафолати истифодаи объектҳои сохтмон ҳуҷҷатҳои лоиҳавии онҳоро нигоҳ доранд.

3. Агар қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон тартиби дигареро муқаррар накарда бошад, соҳибмулк ва истифодабарандаи объектҳои сохтмон вазифадоранд давра ба давра таъмири объектҳои истифодашавандаро гузаронанд, талаботи мақомоти маҳаллии меъморӣ ва шаҳрсозӣ ва дигар мақомоти давлатиеро, ки назорати истифодаи объектҳои сохтмонро дар мӯҳлатҳои кафолати истифодаи онҳо амалӣ месозанд, иҷро намоянд.

4. Таъмири давра ба давраи объектҳои сохтмонро қоидаҳои истифодаи он муқаррар менамоянд.

БОБИ 12. БОЗДОШТАН ВА МАВқУФ ГУЗОШТАНИ СОХТМОН, ТАҷЗИЯ ВА ВАЙРОН НАМУДАНИ БИНО ВА ИНШООТ

Моддаи 79. Боздоштан ва мавқуф гузоштани сохтмон

1. Боздоштани сохтмон - муваққатан қатъ намудани иҷрои корҳои сохтмонӣ вобаста ба ҳолатҳое мебошад, ки ба танаффусҳои технологӣ дар сохтмон (иҷрои корҳои сохтмонӣ) вобаста нестанд ва боиси ҳатман бекор кардани шартномаи пудратии сохтмонӣ намегарданд.

2. Сохтмон бо қарорҳои зерин метавонад боздошта шавад:

- мақоми ваколатдори давлатии назорати меъморӣ ва шаҳрсозӣ, мақомоти дигари давлатӣ дар ҳолатҳои муқаррарнамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон;

- пудратчӣ - ҳангоми имконнопазир будани иҷрои минбаъдаи корҳои сохтмонӣ дар ҷараёни беш аз як моҳ бо сабабҳои муваққатан мавҷуд набудани масолеҳи сохтмонӣ ва (ё) таҷҳизоте, ки фармоишгар бояд фароҳам орад ё аз ҷониби фармоишгар дар мӯҳлатҳои муайяннамудаи шартномаи пудрати сохтмонӣ напардохтани маблағи корҳои иҷрошуда;

- фармоишгар - бо мақсади мавқуф гузоштани объекти сохтмон ё минбаъд қатъ намудани сохтмон, инчунин дар кори пудратчӣ ошкор намудани норасоиҳое, ки метавонанд боиси таҳдид ба бехатарӣ ва эътимоднокии объекти сохтмон гарданд.

3. Боздоштани сохтмон инчунин метавонад аз ҷониби мақомот ё шахсони ваколатдор мутобиқи асосҳои пешбининамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ва (ё) шартнома амалӣ гардад.

4. Мавқуф гузоштани объекти сохтмонаш нотамом - боздоштани сохтмон ба мӯҳлати беш аз нӯҳ моҳ мебошад, ки бо тартиби муқарраргардида ба расмият дароварда шуда, боиси бекор кардани шартномае гардидааст, ки сохтмон дар асоси он сурат мегирад.

5. Мавқуф гузоштани объекти сохтмонаш нотамом инҳоро дар бар мегирад:

- қатъи иҷрои корҳои сохтмонӣ, ки ҳуҷҷатҳои лоиҳавӣ барои сохтмон пешбинӣ намудаанд;

- амалӣ намудани чораҳои зарурӣ оид ба таъмини беосеб нигоҳ доштани объекти сохтмон;

- ба охир расидани ҳисоббаробаркунии фармоишгар, маблағгузор бо пудратчӣ барои иҷрои корҳои сохтмонӣ ва бекор кардани шартномаи пудратии сохтмон;

- аз ҷониби фармоишгар, сармоягузор, муҳандис (ташкилоти муҳандисӣ) давра ба давра аз назар гузаронидани объекти сохтмонаш нотамоми мавқуфгузошта барои таъмини беосеб нигоҳ доштан ва бехатарии он.

6. Қарор оид ба мавқуф гузоштани объекти сохтмонаш нотамом дар ҳолатҳои зерин қабул карда мешавад:

- ошкор намудани номутобиқатии лоиҳа ба талаботи санадҳои меъёрии ҳуқуқӣ ва регламентҳои техникӣ дар ҷараёни сохтмон;

- ошкор намудани нуқсон дар ҳуҷҷатҳои лоиҳавии сохтмон, ки моҳиятан тағйир додани онро талаб менамояд;

- набудани маблағи фармоишгар барои маблағгузории минбаъдаи сохтмон;

- бо асосҳои дигаре, ки қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ё шартномаи пудратии сохтмон пешбинӣ намудаанд.

7. Қарорро оид ба мавқуф гузоштани объекти сохтмонаш нотамом инҳо қабул менамоянд:

- Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ё мақоми ваколатдори давлатии назорати меъморӣ ва шаҳрсозӣ оид ба объекти сохтмонашон нотамоме, ки аз ҳисоби маблағи буҷети ҷумҳуриявӣ сохта мешаванд;

- мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ - оид ба объектҳои сохтмонашон нотамоме, ки аз ҳисоби маблағи буҷети маҳаллии дахлдор сохта мешаванд;

- фармоишгарони дигар - оид ба дигар объекти сохтмонаш нотамом.

8. Ҳангоми ба мӯҳлати беш аз се моҳ боздоштани сохтмон, шахсони дар моддаи мазкур пешбинигардида вазифадоранд дар давоми як моҳи пас аз гузаштани мӯҳлати боздоштани сохтмон дар хусуси мавқуф гузоштани объекти сохтмонаш нотамом қарор қабул намоянд.

9. Дар қароре, ки аз ҷониби мақоми ваколатдори давлатии назорати меъморӣ ва шаҳрсозӣ оид ба объекти сохтмонаш нотамом, фармоишгар ва ё дигар шахси ваколатдор оид ба мавқуф гузоштани объекти сохтмонаш нотамом қабул карда мешавад, бояд санаи боздоштани корҳо, манбаи маблағгузорӣ, мӯҳлати таҳияи ҳуҷҷатҳое, ки барои мавқуфгузорӣ заруранд, инчунин тадбирҳо ҷиҳати таъмини беосеб нигоҳ доштани масолеҳи сохтмон ва таҷҳизот бо зикри шахсе, ки масъули беосеб нигоҳ доштани он мебошад, муқаррар карда шаванд.

10. Фармоишгар ё пудратчӣ дар давоми 14 рӯз аз санаи қабули қарор дар бораи мавқуф гузоштани объекти сохтмонаш нотамом маводи зеринро таҳия менамояд:

- санади мавқуфгузории объекти сохтмонаш нотамом, бо зикри арзиши нархномавии ҳаҷми корҳои иҷрошуда то лаҳзаи мавқуф гузоштани сохтмон, ки ба он рӯйхати масолеҳи сохтмонии истифоданашуда ва таҷҳизоти васлнагардида замима карда мешавад;

- номгӯи корҳо ва хароҷоте, ки барои таъмини беосеб нигоҳ доштани объекти сохтмонаш нотамоми мавқуфгузошташуда ё унсурҳои конструктивии он заруранд.

11. Дар асоси номгӯи корҳо ва хароҷоте, ки барои таъмини беосеб нигоҳ доштани объекти сохтмонаш нотамоми мавқуфгузошта ё унсурҳои конструктивии он заруранд, таҳиягари ҳуҷҷати лоиҳавӣ бо назардошти чорабиниҳо оид ба таъмини беосеб нигоҳ доштани объекти сохтмонаш нотамом ва ҳуҷҷатҳои техникӣ дар хусуси мавқуфгузории он харҷнома таҳия менамояд.

12. Корҳои сохтмонӣ оид ба мавқуфгузории объекти сохтмонаш нотамом, ки дар харҷнома инъикос ёфтаанд, аз ҷониби пудратчӣ мутобиқи созишномаи иловагӣ ба шартномаи пудратии сохтмон сурат мегиранд, ки дар он мӯҳлати иҷрои корҳо, мӯҳлати ба фармоишгар супоридани объекти сохтмонаш нотамоми мавқуфгузошташуда ё унсурҳои конструктивии он пешбинӣ мегарданд.

13. Пудратчӣ вазифадор аст ба фармоишгар объекти сохтмонаш нотамоми мавқуфгузошташударо дар мӯҳлати мувофиқагардида супорад, зарари бо гуноҳи ӯ расонидашударо ҷуброн намояд ва фармоишгар бояд ин объектро қабул кунад.

14. Объекти сохтмонаш нотамом метавонад дар ҳолати мавқуфгузорӣ на беш аз панҷ сол қарор дошта бошад. Пас аз рафъи сабабҳое, ки боиси мавқуфгузории объекти сохтмонаш нотамом гардидааст, бояд дар бораи аз нав оғоз намудани сохтмон қарор қабул карда шавад. Объекти сохтмонаш нотамом мутобиқи санад ва хулосаи таҳиягари ҳуҷҷатҳои лоиҳавӣ оид ба ҳолати техникии он ба пудратчӣ супорида мешавад. Идома додани сохтмон бо тартиби муқаррарнамудаи Кодекси мазкур ва дигар санадҳои меъёрии ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон сурат мегирад.

15. Дар мӯҳлати мавқуфгузории объекти сохтмонаш нотамом фармоишгар вазифадор аст барои бартараф намудани сабабҳое, ки боиси мавқуфгузорӣ гардидаанд, тадбирҳо андешад, тибқи санадҳои меъёрии ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон сохтмони объектро ба охир расонад ё бо дигар роҳ имконияти ба охир расонидани сохтмонро ҳал кунад (фурӯшад, ба дигар кас диҳад ва ғайра).

16. Бо гузаштани мӯҳлати муайяншудаи мавқуфгузории объекти сохтмонаш нотамом фармоишгар вазифадор аст объектро таҷзия намояд ё вайрон кунад ва қитъаи барои сохтмон ҷудошудаи заминро тибқи санадҳои меъёрии ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон ба ҳолати аввала баргардонад.

17. Дар ҳолати иҷро нашудани талаботи қисми 13 ҳамин модда аз ҷониби фармоишгар тибқи аризаи мақоми ваколатдори давлатии назорати шаҳрсозӣ суд метавонад дар бораи вайрон кардани объекти сохтмонаш нотамоми мавқуфгузошташуда ва пардохтани хароҷоти вобаста ба он аз тарафи фармоишгар қарор қабул намояд.

Моддаи 80. Таҷзия ва вайрон намудани бино ва иншоот

1. Бино ва иншоот ё як қисми онҳо таҷзия ва вайрон карда мешаванд, агар:

- дар қитъаи замини худсарона ишғолнамуда сохта шуда бошанд;

- дорои нуқсоне бошанд, ки ба ҳаёт ва саломатии шаҳрвандон, беосеб нигоҳ доштани молу мулки шахсони воқеӣ ва ҳуқуқӣ таҳдид кунанд ва ин норасоиҳо наметавонанд дар ҷараёни таъмир ё азнавсозӣ бартараф карда шаванд;

- қитъаи замине, ки дар он бино ва иншоот ҷойгир шудаанд, дар ҳолатҳои пешбининамудаи Кодекси замини Ҷумҳурии Тоҷикистон барои эҳтиёҷоти давлатӣ ё ҷамъиятӣ гирифта шавад.

2. Қарор дар бораи таҷзия ва вайрон кардани бино ва иншоот бо асосҳои пешбининамудаи қисми 1 моддаи мазкур бо пешниҳоди мақомоти дахлдори давлатӣ аз ҷониби суд, инчунин соҳибмулк ё мақоми ваколатдори давлатӣ дар соҳаи меъморӣ ва шаҳрсозӣ қабул карда мешавад.

3. Зарари дар натиҷаи қатъ шудани ҳуқуқи молумулкӣ ҳангоми вайрон намудани бино ё иншоот расонидашуда, бо назардошти нархи бозорӣ тибқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон дар ҳолатҳои зерин ҷуброн карда мешавад:

- гирифтани қитъаи замин барои эҳтиёҷоти давлатӣ ё ҷамъиятӣ аз ҳисоби фармоишгар (бо ҷалби нархгузори мустақил);

- дар натиҷаи амали (беамалии) ғайриқонунии мақомоти давлатӣ ва шахсони мансабдори он.

4. Таҷзия ва вайрон намудани бино, иншоот аз ҳисоби соҳибмулк дар ҳолатҳои пешбининамудаи сархатҳои якум ва дуюми қисми 1 моддаи мазкур амалӣ карда мешаванд. Дар ҳолати аз ҷониби соҳибмулк таҷзия ва вайрон накардани бино ва иншоот, мақомоти иҷроияи ҳокимияти давлатии шаҳру ноҳияҳо дар асоси талаботи сархати шашуми қисми 1 моддаи 15 Кодекси мазкур таҷзия ва вайрон кардани бино ва иншоотро ташкил менамоянд (Қонуни ҶТ аз 2.01.2019 № 1577).

5. Дар ҳолати пайдо шудани баҳсҳо нисбат ба қарори оид ба таҷзия ё вайрон кардани бино, иншоот ва (ё) қисми онҳо қабулшуда инчунин дар хусуси пардохт намудани товони зарар ва хароҷоти пешбининамудаи қисмҳои 2 ва 3 ҳамин модда ба суд шикоят кардан мумкин аст. То лаҳзаи аз ҷониби суд моҳиятан қабул гардидани қарор, иҷрои қарор оид ба таҷзия ва ё вайрон кардани бино, иншоот ё қисми онҳо боздошта мешавад.

БОБИ 13. ҶАВОБГАРӢ БАРОИ ВАЙРОН КАРДАНИ ҚОНУНГУЗОРӢ ДАР БОРАИ ФАЪОЛИЯТИ ШАҲРСОЗӢ ВА ҷУБРОНИ ЗАРАР

Моддаи 81. Ҷавобгарӣ барои риоя накардани талаботи Кодекси мазкур

Шахсони воқеӣ ва ҳуқуқӣ барои риоя накардани талаботи Кодекси мазкур, тибқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ба ҷавобгарӣ кашида мешаванд.

Моддаи 82. Ҷуброни зарари ба ҳаёт ва саломатии шахсони воқеӣ, молу мулки шахсони воқеӣ ва ҳуқуқӣ ҳангоми амалӣ намудани банақшагирии ҳудудӣ ва минтақабандии шаҳрсозӣ расонидашуда

1. Ҷуброни зарари ба ҳаёт ва саломатии шахсони воқеӣ, молу мулки шахсони воқеӣ ва ҳуқуқӣ расонидашуда, ки дар натиҷаи тасдиқ намудани ҳуҷҷатҳои ба талаботи регламентҳои техникӣ ҷавобгӯнабудаи банақшагирии ҳудудии Ҷумҳурии Тоҷикистон ба амал омадаанд, дар ҳаҷми пурра барқарор карда мешавад.

2. Ҷуброни зарари ба ҳаёт ё саломатии шахсони воқеӣ, молу мулки шахсони воқеӣ ва ҳуқуқӣ расонидашуда, ки дар натиҷаи тасдиқ намудани ҳуҷҷатҳои ба талаботи регламентҳои техникӣ ҷавобгӯнабудаи банақшагирии ҳудудии воҳидҳои маъмурию ҳудудии Ҷумҳурии Тоҷикистон, қоидаҳои истифодаи замин ва иморатсозӣ ба амал омаданд, дар ҳаҷми пурра барқаррор карда мешавад (Қонуни ҶТ аз 2.01.2019 № 1577).

Моддаи 83. Ҷуброни зараре, ки дар натиҷаи норасоиҳо дар кори вобаста ба таҳқиқоти муҳандисӣ, таҳияи ҳуҷҷатҳои лоиҳавӣ, сохтмон, таҷдид, таъмири асосии объектҳои сохтмони асосӣ расонида шудаанд

1. Ҷуброни зараре, ки дар натиҷаи норасоиҳо дар кори вобаста ба таҳқиқоти муҳандисӣ ба амал омадааст, аз ҷониби шахсе, ки ин корро ба анҷом расонидааст, барқарор карда мешавад. Дар баробари он ташкилоте, ки экспертизаи ҳуҷҷатҳои лоиҳавиро гузаронида, ба он хулосаи мусбӣ додааст, ҷавобгарии субсидиарӣ дорад.

2. Ҷуброни зараре, ки дар натиҷаи норасоиҳо дар кори вобаста ба таҳияи ҳуҷҷатҳои лоиҳавӣ ба амал омадааст, аз ҷониби шахсе, ки ин корро ба анҷом расонидааст, барқарор карда мешавад. Ҳамчунин ташкилоте, ки экспертизаи ҳуҷҷатҳои лоиҳавиро гузаронида, ба он хулосаи мусбӣ додааст, дар сурати ба талаботи регламентҳои техникӣ ё натиҷаи таҳқиқоти муҳандисӣ мувофиқат накардани он, ҷавобгарии субсидиарӣ дорад.

3. Ҷуброни зараре, ки дар натиҷаи норасоиҳо дар кори вобаста ба сохтмон, таҷдид, таъмири асосии объекти сохтмони асосӣ ба амал омадааст, аз ҷониби шахсе, ки ин корро ба анҷом расонидааст, барқарор карда мешавад. Ҳамчунин агар зарар дар натиҷаи ба талаботи регламентҳои техникӣ ё ҳуҷҷатҳои лоиҳавӣ мутобиқат накардани объекти сохташуда, таҷдид ё таъмири асосӣ кардашуда ва (ё) корҳое, ки дар давраи сохтмон, таъмиру таҷдид, таъмири асосии объекти сохтмони асосӣ ба ҷо оварда шудаанд ба амал омада бошад, мақоми ваколатдори давлатии назорати меъморӣ ва шаҳрсозӣ, ки ба ҳуҷҷатҳои лоиҳавӣ хулосаи мусбӣ додааст, оид ба ин масъала ҷавобгарии субсидиарӣ дорад.

БОБИ 14. МУқАРРАРОТИ ХОТИМАВӢ

Моддаи 84. Таъминоти молиявии фаъолияти шаҳрсозӣ

1. Фаъолияти шаҳрсозӣ аз ҳисоби маблағи буҷети давлатӣ, худӣ ва маблағи бадастовардаи фармоишгар, саҳмгузории шахсони воқеӣ ва ҳуқуқӣ барои рушди инфрасохторҳои муҳандисӣ, нақлиётӣ ва иҷтимоӣ, инчунин маблағи дигаре, ки қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон манъ накардааст, маблағгузорӣ карда мешавад.

2. Маблағгузории фаъолияти шаҳрсозӣ аз ҳисоби маблағи буҷети давлатӣ дар ҳолатҳои зерин амалӣ карда мешавад:

- ҳангоми таҳияи ҳуҷҷатҳои шаҳрсозие, ки дар қисми 1 моддаи 44 Кодекси мазкур пешбинӣ карда шудаанд;

- ҳангоми гузаронидани мониторинг ва корҳои илмию таҳқиқотии фаъолияти шаҳрсозӣ, таҳияи меъёру қоидаҳои шаҳрсозӣ;

- таҳия ва татбиқи барномаҳои мақсадноки умумидавлатии рушди ҳудуди ҳолатҳои фавқулоддаи экологӣ ва фалокатҳои экологӣ, масканҳои таърихӣ, инфрасохторҳои муҳандисӣ, нақлиётӣ ва иҷтимоии дорои аҳамияти умумидавлатӣ, дигар барномаҳои мақсадноки умумидавлатӣ, инчунин пешбурди кадастри давлатии шаҳрсозӣ.

3. Истифодаи маблағи шаҳрсозӣ барои маблағгузории фаъолияти дигари шаҳрсозӣ дар ҳолатҳое амалӣ карда мешавад, ки агар азхудкунии ҳудудҳои шаҳрсозӣ ба манфиати давлатӣ, байниминтақавӣ ё манфиати гурӯҳҳои маҳалҳои аҳолинишин таъсир расонад.

4. Мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ ҳангоми ташаккул додани рӯйхати мушаххаси ҳарсолаи сохтмонӣ вазифадоранд аз ҳисоби буҷети маҳаллӣ маблағгузории корҳои зеринро пешбинӣ намоянд:

- таҳия, мувофиқасозӣ ва гузаронидани экспертизаи ҳуҷҷатҳои шаҳрсозӣ, ки бандҳои 2), 3) ва 4) қисми 1 моддаи 44 Кодекси мазкур пешбинӣ намудааст, ба истиснои ҳуҷҷатҳои лоиҳавӣ барои сохтмони объектҳо;

- гузаронидани таҳқиқоти маҷмӯии муҳандисӣ;

- таҳияи харитаи сейсмикии маҳалҳои аҳолинишин;

- таҳияи тарҳи маҷмӯии ҳудудии ҳифзи табиат;

- назорати муаллифӣ ба иморатсозиҳои ҷорӣ ва мониторинги татбиқи нақшаи генералии маҳалҳои аҳолинишин.

Моддаи 85. Дастрасии иттилоот дар соҳаи шаҳрсозии Ҷумҳурии Тоҷикистон

1. Ҳар як субъекти фаъолияти шаҳрсозӣ ҳуқуқи дастрас кардани иттилоотро дар соҳаи шаҳрсозӣ, аз ҷумла дар бораи ҳолати муҳити зист, бо назардошти тағйироти он, нақшаҳои генералии маҳалҳои аҳолинишин, сохтмон, таҷдиди объектҳои таъиноти манзилию шаҳрвандӣ, ободонии ҳудуд, сохтани шабакаҳои муҳандисӣ ва нақлиётӣ ва иттилооти дигарро дар бораи фаъолияти шаҳрсозӣ доранд.

2. Мақомоти давлатӣ вазифадоранд дар доираи ваколатҳои худ дастрас будани иттилоотро дар соҳаи шаҳрсозӣ ба субъектони фаъолияти шаҳрсозӣ бо тартиби пешбининамудаи Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон "Дар бораи ҳуқуқи дастрасӣ ба иттилоот" таъмин намоянд.

3. Мақомоти давлатӣ вазифадоранд санадҳои меъёрии ҳуқуқиро дар бораи фаъолияти шаҳрсозӣ дар ҷойҳои дастрас ва назаррас (дар тахтаи эълонҳо) ҷойгир намоянд.

4. Пудратчӣ вазифадор аст дар бораи объекти сохташаванда бо нишон додани фармоишгари он ё пудратчӣ, дар бораи мӯҳлати шурӯъ кардан ва ба анҷом расидани сохтмон ва дигар маълумоти зарурӣ дар ҷойҳои намоён иттилоот ҷойгир намояд.

5. Мақоми ваколатдори давлатӣ дар соҳаи меъморӣ ва шаҳрсозӣ ва мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ вазифадоранд ба шаҳрвандон тавассути воситаҳои ахбори омма дар бораи фаъолияти шаҳрсозӣ, баррасии ҷамъиятии лоиҳаҳои шаҳрсозӣ, ташкили низоми намоиш, намоишгоҳҳо ва дигар чорабиниҳо ахборот диҳад.

6. Иттилоотонии шаҳрвандон ва иттиҳодияҳои онҳо дар бораи фаъолияти шаҳрсозӣ аз тарафи мақомоти давлатӣ тавассути воситаҳои ахбори омма, инчунин тавассути гузаронидани таҳлилҳои ҷамъиятӣ, ташкили низоми намоиш ва намоишгоҳҳо амалӣ карда мешавад.

7. Мақомоти давлатӣ вазифадоранд дар доираи ваколатҳои худ муроҷиати шаҳрвандон, иттиҳодияи онҳо ва иттиҳодияҳои соҳавиро баррасӣ намоянд ва дар мӯҳлати муқарраргардида ба онҳо ҷавоби асоснок диҳанд.

Моддаи 86. Ҳалли баҳсҳо дар бораи фаъолияти шаҳрсозӣ

Баҳсҳо дар соҳаи фаъолияти шаҳрсозӣ бо тартиби муқаррарнамудаи Кодекси мазкур ва дигар санадҳои меъёрии ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳал карда мешаванд.

Моддаи 87. Муқаррароти хотимавӣ

1. Иҷозати иҷрои корҳои сохтмон ва дигар ҳуҷҷатҳои барои фаъолияти шаҳрсозӣ зарур, ки то мавриди амал қарор додани Кодекси мазкур гирифта шудаанд ва то ба охир расидани мӯҳлат ё то аз ҷониби соҳибони ин ҳуҷҷатҳо мутобиқи Кодекси мазкур ба таври ихтиёрӣ таҷдид намудани онҳо эътибор доранд.

2. Минбаъд то мутобиқ кардани қонунҳо ва дигар санадҳои меъёрии ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон ба Кодекси шаҳрсозии Ҷумҳурии Тоҷикистон онҳо дар қисме татбиқ мешаванд, ки хилофи меъёрҳои Кодекси мазкур нестанд.

Моддаи 88. Аз эътибор соқит донистани баъзе санадҳои қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон

Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 2 июли соли 1994 "Дар бораи сохтмони манзилҳои шахсӣ" ("Садои мардум" аз 27 августи соли 1994, №70 (693), Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 15 майи соли 1997 "Дар бораи масъулияти иқтисодии корхонаҳо, ташкилоту муассисаҳо барои қонуншиканӣ дар соҳаи сохтмон ва саноати масолеҳ, конструксия ва маснуоти бинокорӣ" (Ахбори Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, с. 1997, №10, мод. 150, №23-24, мод. 333, фасли XXX), Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 20 марти соли 2008 "Дар бораи фаъолияти меъморӣ, шаҳрсозӣ ва сохтмонӣ" (Ахбори Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, с. 2008, №3, мод. 199) аз эътибор соқит дониста шаванд.

Моддаи 89. Мавриди амал қарор додани Кодекси мазкур

Кодекси мазкур пас аз интишори расмӣ мавриди амал қарор дода шавад.

Президенти

Ҷумҳурии Тоҷикистон                    Эмомалӣ Раҳмон

ш. Душанбе,

28 декабри соли 2012, № 933

ҚАРОРИ МАҶЛИСИ НАМОЯНДАГОНИ МАҶЛИСИ ОЛИИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН

Оид ба қабул кардани Кодекси шаҳрсозии Ҷумҳурии Тоҷикистон

Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон қарор мекунад:

1. Кодекси шаҳрсозии Ҷумҳурии Тоҷикистон қабул карда шавад.

2. Қарори Шӯрои Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон "Дар хусуси тартиби дар амал ҷорӣ намудани Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон "Дар бораи сохтмони манзилҳои шахсӣ" аз 21 июли соли 1994, № 998, Қарори Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон "Оиди тартиби мавриди амал қарор додани Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон "Дар бораи масъулияти иқтисодии корхонаҳо, ташкилоту муассисаҳо барои қонуншиканӣ дар соҳаи сохтмон ва саноати масолеҳ, конструксия ва маснуоти бинокорӣ" (Ахбори Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷиқистон, с.1997, №10, мод.151, №23-24, мод.333, фасли XXX), Қарори Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 27 феврали соли 2008, № 908, (Ахбори Маҷдиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, с.2008, №2 мод. 127) аз эътибор соқит дониста шаванд.

Раиси

Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии

Ҷумҳурии Тоҷикистон                        Ш. Зуҳуров

ш. Душанбе, 24 октябри соли 2012, № 943

ҚАРОРИ МАҶЛИСИ МИЛЛИИ МАҶЛИСИ ОЛИИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН

Дар бораи Кодекси шаҳрсозии Ҷумҳурии Тоҷикистон

Маҷлиси миллии Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон Кодекси шаҳрсозии Ҷумҳурии Тоҷикистонро баррасӣ намуда, қарор мекунад:

Кодекси шаҳрсозии Ҷумҳурии Тоҷикистон ҷонибдорӣ карда шавад.

Раиси

Маҷлиси миллии Маҷлиси Олии

Ҷумҳурии Тоҷикистон                        М. Убайдуллоев

ш. Душанбе, 13 декабри соли 2012, № 438

ГРАДОСТРОИТЕЛЬНЫЙ КОДЕКС РЕСПУБЛИКИ ТАДЖИКИСТАН

(в редакции Закона РТ от 23.07.2016г.№1348, от 02.01.2019г.№1577, от 02.01.2019г.№1578, от 02.01.2020г.№1677)

РАЗДЕЛ 1.ОБЩИЕ ПОЛОЖЕНИЯ

ГЛАВА 1. ОСНОВНЫЕ ПОЛОЖЕНИЯ

Статья 1. Отношения, регулируемые настоящим Кодексом

1. Настоящий Кодекс устанавливает основы правовых, организационных и социальных отношений в области градостроительства, определяет права, обязанности и ответственность государственных органов, физических и юридических лиц отрасли и регулирует правовые отношения, возникающие в связи с градостроительной деятельностью.

2. Нормы настоящего Кодекса формируют основу градостроительной деятельности, и их соблюдение органами государственной власти, местными органами самоуправления посёлков и сёл, физическими и юридическими лицами обязательно.

Статья 2. Основные понятия

В настоящем Кодексе используются следующие основные понятия:

- градостроительство - теория и практика планировки и застройки зданиями и сооружениями населенных пунктов, межселенных территорий, направленные на реализацию комплекса социальных, строительно-технических, архитектурно - художественных, санитарно-гигиенических и экологических мероприятий;

- градостроительная деятельность - деятельность государственных органов, физических и юридических лиц в области градостроительного планирования развития территорий, населенных пунктов, определения видов использования земельных участков, производства строительных материалов и изделий, инженерно-разведывательных работ, проектирования, строительства и реконструкции зданий и сооружений;

- руководства (инструкции) по градостроительству - совокупность установленных правил застройки зданиями и сооружениями населенных пунктов и территорий, объёма и видов использования участков земли, зданий, сооружений и другой недвижимости населенных пунктов и межселений при осуществлении градостроительной деятельности;

- государственный градостроительный кадастр - геоинформационная система об учете и сохранении градостроительной информации, учета порядка и ограничений, занесенных в документы градостроительства в целях учета и дальнейшего использования в осуществлении градостроительной, архитектурной, строительной деятельности и землеустройстве;

- градостроительная документация - утвержденная в установленном порядке документация о градостроительном планировании развития территорий, населенных пунктов, строительстве зданий, строительстве и реконструкции конкретного объекта;

- проектная документация - документация, содержащая материалы в текстовой форме и в виде карт (схем) и определяющая архитектурные, функционально-технологические, конструктивные и инженерно-технические заключения для обеспечения капитального строительства, реконструкции объектов строительства, их частей, капитального ремонта, если при его проведении затрагиваются конструктивные и другие характеристики надежности и безопасности объектов капитального строительства;

- зонирование - деление территории по функциональному назначению при градостроительном планировании развития территории с определением видов градостроительного использования и ограничений на их использование;

- функциональная зона - часть территории населенного пункта, где на основе реальной оценки практического использования и прогнозирования будущего развития в проектах градостроительства для каждого вида деятельности устанавливается порядок и ограничения, применяемые в градостроительной деятельности, которые затем заносятся в градостроительный кадастр территории;

- населенный пункт - определенная территория проживания людей, где формируется социально-экономические процессы, социально-демографическая структура населения;

- межселенные территории - объект градостроительной деятельности, расположенный за пределами границ населенных пунктов между двумя или более населенными пунктами;

- отраслевая схема развития территории - градостроительная документация, определяющая основные направления развития инженерной, транспортной и социальной инфраструктур отраслей экономики на соответствующей территории;

- схема планировки территории - градостроительная документация, определяющая зонирование территории, основные направления системы реализации расселения, развития населенных пунктов, промышленности, сельского хозяйства, инженерной, транспортной и социальной инфраструктур межрегионального, регионального и межселенного значения соответствующей территории;

- генеральный план - документ, определяющий стратегические направления социально-экономического и территориального развития населенных пунктов или определенной территории, являющийся основным документом градостроительства, который подготавливается для территорий городов, других населенных пунктов, отдельных частей административного района и прочего;

- генеральный план населенного пункта - основной документ градостроительства, определяющий основные стратегические направления социально-экономического и территориального развития определенных населенных пунктов или территорий и разрабатываемый для территорий городов, других населенных пунктов, отдельных частей административных и других районов;

- генеральная схема расселения на территории Республики Таджикистан - градостроительная документация, определяющая основные цели и пути развития систем расселения, природопользования, социально-экономического развития территорий, инженерной, транспортной и социальной инфраструктур общегосударственного значения;

- система расселения - определяемые градостроительной документацией основные направления регулируемого размещения населения на соответствующей территории путем развития существующих и создания новых населенных пунктов;

- инженерная инфраструктура - комплекс коммуникационных (системных) объектов и сооружений, обеспечивающий доставку для населения жизненно необходимых ресурсов (энергия, связь, вода и другое);

- транспортная инфраструктура - комплекс систем коммуникаций и сооружений городского и пригородного транспорта, а также пункты их деятельности, необходимые для обслуживания населения, передвижения грузов и людей по городу и в пригородных зонах;

- красная линия - устанавливаемые градостроительной документацией границы, отделяющие территории зданий, микрорайонов и других элементов планировочной структуры от улиц, площадей и проспектов населенных пунктов;

- линии регулирования застройки - границы застройки, устанавливаемые градостроительной документацией при размещении зданий и сооружений с отступом от красных линий или от границ земельного участка;

- городская и поселковая черта - градостроительная документация, устанавливающая внешнюю границу земель населенного пункта, отделяющую их от других категорий земельного фонда;

- здание - объект градостроительной деятельности и строительной системы, состоящей из несущих, ограждающих или совмещенных конструкций, образующих замкнутый объем, который в зависимости от функционального назначения предназначается для проживания и пребывания людей, для выполнения различного вида производственных процессов;

- сооружение - объект градостроительной деятельности, объемной, плоскостной или линейной строительной системы, состоящий из несущих, ограждающих или совмещенных конструкций, который предназначается для выполнения производственных процессов различного вида, хранения материалов, изделий, оборудования, а также для временного пребывания людей, перемещения людей, грузов и прочего;

- строительных работ - ремонт, реконструкция, возведение зданий, строительство объектов (в редакции Закона РТ от 02.01.2019г.№1577);

- ремонт - комплекс строительных работ и организационно-технических мероприятий по устранению морального и физического изнашивания зданий и сооружений, не связанных с изменениями их основных технико-экономических показателей;

- капитальное строительство - комплекс строительных работ и организационно-технических мероприятий по восстановлению зданий и сооружений, конструкций и системы инженерного оборудования, а также сохранение показателей, связанных с их использованием (в редакции Закона РТ от 02.01.2019г.№1577);

- реконструкция - комплекс строительных работ и организационно-технических мероприятий, связанных с изменением основных технико-экономических параметров (количество, площадь и другие показатели) зданий и сооружений или их назначения в целях улучшения условий жизни, качества обслуживания, увеличения объёма обслуживания в них;

- заказчик - инвестор или лицо, уполномоченное им для осуществления инвестиционного проекта или выполнения другой подрядной строительной работы на основании договора вовлекает на строительные работы  (в редакции Закона РТ от 02.01.2019г.№1577);

- государственная приёмная комиссия - совещательный орган, осуществляющий общую проверку готовности здания, сооружения (комплекса) и контрольное испытание технического оборудования и инженерной системы приёмки построенного объекта для сдачи в эксплуатацию;

- рабочая комиссия - временный консультативный орган, представляющий государственной приёмной комиссии результаты общей проверки готовности объекта;

- экспертиза градостроительной документации - оценка соответствия проектной градостроительной документации требованиям технических регламентов, в том числе санитарно-эпидемиологическим, экологическим требованиям, требованиям государственной охраны зданий и сооружений историко-культурного значения, требованиям пожарной, промышленной, ядерной, радиационной безопасности и результатам инженерных изысканий;

- сервитут - ограниченное (обременительное) право пользования чужим имуществом или частичное ограничение права собственника при определенных отношениях, установленное законом;

- капитальный ремонт - строительно-монтажные работы с целью восстановления эксплуатационных свойств изношенных конструкций или замены их на прочные и качественные конструкции;

- временные сооружения (здания) - временные здания и сооружения, используемые на строительной площадке для ведения строительных работ в сроки их выполнения, а также сооружения без фундамента, имеющие не капитальные свойства, конструкции которых являются сборно-разборными (в редакции Закона РТ от 02.01.2019г.№1577).

Статья 3. Законодательство Республики Таджикистан о градостроительной деятельности

Законодательство Республики Таджикистан о градостроительстве основывается на Конституции Республики Таджикистан и состоит из настоящего Кодекса, иных нормативных правовых актов Республики Таджикистан, а также международных правовых актов, признанных Таджикистаном.

Статья 4. Основные принципы градостроительной деятельности в Республики Таджикистан

1. Законодательство Республики Таджикистан основывается на следующих принципах:

- недопущение повторного регулирования и контроля градостроительной деятельности в различных формах и методах;

- осуществление градостроительной деятельности с соблюдением норм и правил градостроительства;

- ответственность органов исполнительной государственной власти, органов самоуправления поселков и сел за обеспечение благоприятных условий жизнедеятельности населения соответствующей территории, за обеспечение населенных пунктов объектами инженерной, транспортной и социальной инфраструктуры рекреационного, туристического  и оздоровительного назначения не ниже установленного градостроительными нормами и правилами уровня обслуживания населения для данного типа населенного пункта, а также объектами благоустройства территорий (в редакции Закона РТ от 02.01.2019г.№1578);

- обеспечение устойчивого развития территорий на основе территориального планирования и градостроительного зонирования;

- уважение прав и интересов граждан и других субъектов градостроительной деятельности;

- обеспечение инвалидам условий для беспрепятственного доступа к объектам социального и иного назначения;

- осуществление строительства на основе документов территориального планирования и застройки;

- обеспечение условий для участия граждан и их объединений в осуществлении градостроительной деятельности путем рассмотрения и принятие решений в данной отрасли;

- осуществление градостроительной деятельности с соблюдением требований безопасности территорий, инженерно-технических требований, требований гражданской обороны, обеспечением предупреждения чрезвычайных ситуаций природного и техногенного характера, принятием мер по противодействию террористическим актам;

- осуществление градостроительной деятельности с соблюдением требований охраны окружающей среды, санитарно-эпидемиологической и экологической безопасности с учетом экономических, социальных и иных факторов;

- осуществление градостроительной деятельности с соблюдением требований сохранения объектов культурного наследия и особо охраняемых природных территорий;

- ответственность за нарушение законодательства о градостроительной деятельности;

- возмещение вреда, причиненного физическим и юридическим лицам в результате нарушений требований законодательства о градостроительной деятельности, в полном объеме;

- управление рисками при осуществлении градостроительной деятельности, в том числе, с учетом степени опасности объекта для жизни и здоровья человека;

- проведение отдельных видов административных процедур, связанных с осуществлением градостроительной деятельности по принципу единого окна;

- при непредставлении уполномоченным государственным органом в установленные законодательством Республики Таджикистан об обращениях граждан сроки положительного или отрицательного ответа, связанного с осуществлением градостроительной деятельности соответствующими уполномоченными государственными органами признание такого действия как согласие по умолчанию;

2. Порядок проведения административных процедур, связанных с осуществлением градостроительной деятельности, с учетом применения принципов управления рисками, единого окна и согласия по умолчанию, устанавливается Правительством Республики Таджикистан.

Статья 5. Градостроительные нормы и правила

1. Градостроительные нормы и правила разрабатываются и утверждаются уполномоченным государственным органом в области архитектуры и градостроительства.

2. Градостроительные нормы и правила являются основанием для вынесения решений государственными органами по вопросам прав собственников и пользователей недвижимого имущества, а также прав физических и юридических лиц, интересы которых могут быть затронуты при осуществлении градостроительной деятельности.

3. В систему градостроительных норм и правил входят:

1) Государственные нормативные документы:

- технические регламенты Республики Таджикистан в области строительства;

- строительные нормы и правила Республики Таджикистан;

- государственные стандарты Республики Таджикистан в области строительства;

- свод правил Республики Таджикистан по проектированию и строительству;

- отраслевые стандарты Республики Таджикистан в области строительства;

- технические условия Республики Таджикистан на строительные изделия, конструкции и материалы.

2) Производственно-отраслевые нормативные документы: стандарты предприятий (объединений) и строительного комплекса;

- технические условия на строительные изделия, конструкции и материалы.

3) Международные и межгосударственные нормативные документы, введенные в установленном законодательством Республики Таджикистан порядке в действие, в качестве государственных строительных нормативных актов в Республике Таджикистан:

- международные (региональные) стандарты в области строительства;

- межгосударственные строительные нормы и правила;

- свод межгосударственных правил по проектированию и строительству;

- межгосударственные стандарты в области строительства;

- межгосударственные руководящие документы в области строительства (в редакции Закона Рт от 02.01.2019г.№1577).

Статья 6. Интересы общества, государства, физических и юридических лиц в области градостроительства

1. Интересами общества, государства, физических и юридических лиц являются обеспечение населения населенных пунктов благоприятными условиями проживания, недопущение вредного воздействия хозяйственной и иной деятельности на окружающую среду, улучшение экологической обстановки, развитие инженерной, транспортной и социальной инфраструктур населенных пунктов и прилегающих к ним территорий, сохранение объектов культурного наследия градостроительными средствами.

2. Интересами государства в области градостроительства являются обеспечение условий для устойчивого развития населенных пунктов и межселенных территорий, функционирование инженерной, транспортной и социальной инфраструктур, сохранение природных ресурсов, охрана объектов культурного наследия.

3. Сочетание интересов общества и государства в области градостроительства обеспечивается государственными органами, органами самоуправления поселков и сел и общественными организациями.

4. К интересам физических и юридических лиц в области градостроительства относятся их интересы, связанные с осуществлением градостроительной деятельности.

5. Градостроительная деятельность физических и юридических лиц должна быть ограничена в случае, если она препятствует реализации прав и законных интересов собственников, пользователей сопредельных земельных участков и иных объектов недвижимости.

6. Интересы общества, государства, физических и юридических лиц в области градостроительства обеспечиваются посредством выполнения требований градостроительных норм и правил, других нормативных правовых актов, градостроительной документации, а также осуществлением контроля над их соблюдением.

7. В случае, если градостроительная деятельность противоречит интересам общества, государства, физических и юридических лиц, такая деятельность должна быть прекращена.

Статья 7. Право граждан на благоприятную среду жизнедеятельности при осуществлении градостроительной деятельности

1. При осуществлении градостроительной деятельности каждый гражданин имеет право на благоприятную среду жизнедеятельности.

2. Право граждан на благоприятную среду жизнедеятельности при осуществлении градостроительной деятельности обеспечивается:

- государственным регулированием градостроительной деятельности;

- градостроительным планированием развития территорий и населенных пунктов;

- участием в осуществлении градостроительной деятельности;

- сертификацией строительных материалов и изделий в области строительства;

- государственным и общественным контролем над соблюдением законодательства о градостроительстве;

- компенсацией в установленном порядке вреда, причиненного гражданам и повлекшего за собой ухудшение условий жизнедеятельности, а также возмещением вреда, причиненного жизни, здоровью и имуществу граждан в результате нарушения законодательства о градостроительстве;

- привлечением к ответственности лица, виновного в нарушении законодательства о градостроительной деятельности.

Статья 8. Основные требования к градостроительной деятельности

Основными требованиями к градостроительной деятельности являются:

- соблюдение всеми субъектами градостроительной деятельности градостроительных норм и правил;

- защита территорий и населенных пунктов от воздействия чрезвычайных ситуаций природного и техногенного характера;

- соблюдение требований охраны окружающей среды, экологической безопасности, а также санитарных норм и правил;

- соблюдение требований сохранения зданий и сооружений исторического, культурного наследия и особо охраняемых природных территорий;

- обеспечение благоприятных условий жизни жителям соответствующей территории, обеспечение населенных пунктов объектами инженерной, транспортной и социальной инфраструктур рекреационного, туристического  и оздоровительного назначения не ниже установленного градостроительными нормами и правилами по обслуживания населения для данного типа населенного пункта, а также объектами благоустройства территорий (в редакции Закона РТ от 02.01.2019г.№1578);

- обеспечение условий для участия граждан, общественных организаций в обсуждении и принятии решений в градостроительной сфере;

- возмещение вреда, причиненного физическим и юридическим лицам в результате нарушения требований законодательства о градостроительстве;

- обеспечение населенных пунктов инженерной, транспортной объектами и инфраструктурами, а также инфраструктурой социального назначения.

Статья 9. Права и обязанности физических и юридических лиц при осуществлении градостроительной деятельности

1. Физические и юридические лица при осуществлении градостроительной деятельности имеют право:

- затребовать и получать от государственного органа информацию, сведения и соответствующие документы, необходимые для градостроительной деятельности;

- принимать участие в рассмотрении и принятии решений, связанных с градостроительной деятельностью;

- разрабатывать градостроительные проекты и составлять проектную документацию строительства;

- быть авторами архитектурных произведений;

- выполнять функции инвестора, заказчика и подрядчика, быть их представителями, выступать в качестве пользователей объектов градостроительства;

- представлять интересы заказчика и по его поручению способствовать организации и (или) проведению аукционов, тендеров, конкурсов и заключению договоров;

- выполнять авторский надзор строительства или по поручению заказчика представлять его на строительстве объектов контролировать качество строительных материалов, качество и объем строительно-монтажных работ;

- приносить возражения на заключения экспертных органов по градостроительным и строительным проектам;

- требовать отмены решения о размещении, проектировании, строительстве, реконструкции и сдаче в эксплуатацию здания, сооружения и иных объектов, при нарушении градостроительного законодательства;

- требовать ограничения, приостановления или запрещения деятельности учреждений, а также пользования другим недвижимым объектом, пользование которым осуществляется с нарушением градостроительного законодательства;

- обращаться в суд с иском по возмещению вреда, нанесенного жизни, здоровью и имуществу граждан, а также имуществу юридических лиц и общественных объединений, связанного с нарушением градостроительного законодательства;

- требовать в порядке, установленном законодательством, привлечения к ответственности лиц, виновных в нарушении градостроительного законодательства;

- проводить независимую экспертизу градостроительной документации до её утверждения за счёт собственных средств;

- представлять предложения для участия в разработке решений в области градостроительства;

- осуществлять другие права, установленные нормативными правовыми актами Республики Таджикистан.

2. Права физических и юридических лиц на градостроительную деятельность могут быть ограничены только в том случае, если их реализация будет препятствовать реализации законных прав и интересов других физических и юридических лиц.

3. Физические и юридические лица при осуществлении градостроительной деятельности обязаны:

- охранять окружающую среду;

- обеспечивать соблюдение градостроительной документации, норм и правил застройки населенных пунктов и территорий (далее - правила застройки);

- соблюдать требования охраны окружающей среды и экологической безопасности, а также санитарных норм и правил;

- не совершать действия, оказывающие вредное воздействие на окружающую среду, объекты культурного наследия, ландшафт, объекты инженерной, транспортной и социальной инфраструктур, благоустройство территорий, действия, затрагивающие законные интересы третьих лиц и препятствующие реализации прав собственников или пользователей сопредельных земельных участков и иных объектов недвижимости;

- использовать земельные участки и иное недвижимое имущество в рамках требований законодательства Республики Таджикистан и  с соблюдением градостроительных регламентов (в редакции Закона РТ от 02.01.2019г.№1578);

- выполнять предписания государственных органов, осуществляющих контроль и надзор за соблюдением градостроительного законодательства;

- оказывать содействие должностным лицам государственных органов, осуществляющих контроль соблюдения градостроительного законодательства;

- предоставлять органу, осуществляющему ведение государственного градостроительного кадастра и мониторинг объектов градостроительной деятельности, и организациям, проводящим техническую инвентаризацию объектов, достоверные сведения об изменении принадлежащих им объектов;

- в установленном настоящим Кодексом и другими нормативными правовыми актами Республики Таджикистан порядке представлять материалы градостроительной документации соответствующим структурам уполномоченного государственного органа в области архитектуры и градостроительства.

Статья 10. Сервитуты и ограничение прав на земельные участки, при осуществлении градостроительной деятельности

1. Сервитуты, при осуществлении градостроительной деятельности устанавливаются, в случаях, когда интересы собственников зданий и сооружений не могут быть обеспечены без ограничения права пользования чужим земельным участком для:

- строительства, реконструкции и ремонта зданий и сооружений;

- строительства, реконструкции, ремонта и сдачи в эксплуатацию объектов инженерной инфраструктуры;

- проведения работ по защите территорий от затопления и подтопления;

- прохода, проезда через чужой земельный участок;

- других нужд собственников зданий и сооружений.

2. Обременения прав на земельные участки, при осуществлении градостроительной деятельности, включают в себя обязательства и ограничения прав пользователей земельных участков и устанавливаются на основании градостроительной документации, норм и правил застройки.

3. Порядок установления и прекращения сервитутов и обременений прав пользователей земельных участков устанавливается законодательством Республики Таджикистан.

ГЛАВА 2. ГОСУДАРСТВЕННОЕ РЕГУЛИРОВАНИЕ ГРАДОСТРОИТЕЛЬНОЙ ДЕЯТЕЛЬНОСТИ

Статья 11. Государственное регулирование градостроительной деятельности

1. Государственное регулирование градостроительной деятельности обеспечивается посредством внедрения государственной политики в области градостроительства и реализации государственного управления.

2. Основными направлениями государственной политики и регулирования градостроительной деятельности являются:

- разработка и внедрение основных направлений государственной политики градостроительства;

- разработка и внедрение отраслевых и государственных стратегий и программ в области градостроительства;

- проведение научных исследований;

- принятие нормативных правовых актов в области градостроительства;

- планирование градостроительства и зонирование территорий;

- создание и ведение градостроительного кадастра;

- контроль разработки и применения градостроительного проекта;

- техническое нормирование и стандартизация градостроительной деятельности;

- выдача лицензий на отдельные виды градостроительной деятельности; - установление цен;

- государственная экспертиза проектов градостроительной, архитектурной и строительной документации;

- государственный надзор строительства;

- осуществление иных мероприятий в области градостроительства в соответствии с законодательством Республики Таджикистан.

3. Государственное управление градостроительной деятельности Республики Таджикистан реализуется уполномоченным государственным органом в области архитектуры и градостроительства, его местными органами и местными исполнительными органами государственной власти.

Статья 12. Компетенция Правительства Республики Таджикистан по государственному управлению градостроительной деятельности

Правительство Республики Таджикистан в целях государственного управления в области градостроительной деятельности:

- разрабатывает и осуществляет градостроительные программы в соответствии с законодательством Республики Таджикистан;

- принимает и утверждает нормативные правовые акты в области градостроительной деятельности;

- определяет уполномоченного государственного органа в области архитектуры и градостроительства (в редакции Закона Рт от 02.01.2019г.№1577);

- устанавливает порядок осуществления государственного контроля над соблюдением законодательства о градостроительстве;

- утверждает генеральную схему расселения на территории Республики Таджикистан и схемы планировки территорий Республики Таджикистан, Горно-Бадахшанской автономной области, областей, города Душанбе, городов и районов, градостроительную документацию объектов градостроительной деятельности особого регулирования общегосударственного значения, а также отраслевые схемы развития территории Республики Таджикистан и проекты развития инженерной, транспортной и социальной инфраструктур;

- утверждает генеральные планы городов, и районных центров, отнесенных законодательством к его компетенции (в редакции Закона Рт от 02.01.2019г.№1577);

- утверждает границы пригородных зон городов;

- устанавливает границы объектов градостроительной деятельности особого регулирования общегосударственного значения и порядок регулирования градостроительной деятельности на территориях соответствующих объектов;

- устанавливает порядок ведения государственного градостроительного кадастра и мониторинга объектов градостроительной деятельности;

- определяет порядок финансирования составления градостроительной документации объектов общегосударственного значения, научно-исследовательских работ в области градостроительной деятельности, а также разработку градостроительных норм и правил;

- устанавливает порядок лицензирования в области градостроительной деятельности;

- устанавливает порядок организации и проведения государственной экспертизы градостроительной документации;

- утверждает перечень объектов республиканского и стратегического значения, а также подробный перечень объектов республиканского и стратегического значения (в редакции Закона РТ от 02.01.2019г.№1577);

- устанавливает правила определения объектов незавершенного строительства и введения их в гражданский оборот (в редакции Закона РТ от 02.01.2019г.№1577);

- утверждает положения о местных органах архитектуры и градостроительства (в редакции Закона РТ от 02.01.2019г.№1577);

- определяет правила ценообразования строительных работ (в редакции Закона РТ от 23.07.2016г.№1348);

- осуществляет иные полномочия в соответствии с законодательством Республики Таджикистан.

Статья 13. Полномочия уполномоченного государственного органа в области градостроительства

1. Уполномоченный государственный орган в области архитектуры и градостроительства имеет следующие полномочия:

- организация разработки генеральной схемы расселения на территории Республики Таджикистан, разработки проекта планировки территории Горно-Бадахшанской автономной области, областей, города Душанбе, городов и районов, проектной документации специальных сооружений общегосударственного значения, а также организация проведения научно-исследовательских работ в градостроительной отрасли;

- представление заключения по проекту генерального плана городов и районных центров Республики Таджикистан;

- дача заключений по проектам детальной планировки частей центров и населенных пунктов городов и районов Республики Таджикистан;

- подбор и размещение объектов градостроительной деятельности и развития инженерной, транспортной и социальной инфраструктур;

- внесение предложений в Правительство Республики Таджикистан об установлении границ для объектов градостроительной деятельности, имеющих особое регулирование и общегосударственное значение;

- разработка и утверждение градостроительных норм и правил, методических материалов по государственной экспертизе градостроительной документации, а также иных градостроительных нормативных правовых актов, связанных с его полномочиями, в соответствии с нормативными правовыми актами Республики Таджикистан;

- организация и обеспечение государственного надзора градостроительства;

- осуществление контроля над соблюдением градостроительных норм и правил, технических регламентов технологического качества строительных работ, строительных материалов и изделий, а также иных градостроительных законодательных актов;

- осуществление стандартизации строительной отрасли;

- осуществление технического нормирования и регулирования системы ценообразования в области градостроительства;

- ведение государственного градостроительного кадастра и осуществление мониторинга объектов градостроительной деятельности;

- установление порядка осуществления мониторинга применения градостроительной документации;

- выдача лицензий для осуществления отдельных видов градостроительной деятельности;

- систематическое информирование населения о градостроительной деятельности;

- рассмотрение споров между заказчиками и разработчиками градостроительной документации и иными организациями по вопросам градостроительной документации;

- координация работы заказчика и разработчика градостроительной документации по осуществлению технического и авторского надзора и согласно установленному порядку, в случае некачественного технического и авторского надзора, принятие соответствующих мер;

- организация и обеспечение рассмотрения дел и принятия мер по правонарушениям в области градостроительства в соответствии с законодательством Республики Таджикистан;

- выдача разрешения на начало строительных работ на объектах, имеющих республиканское и стратегическое значение, перечень которых утвержден Правительством Республики Таджикистан;

- обеспечение участия своего представителя в работе государственной приёмной комиссии и сдаче в эксплуатацию завершенного объекта;

- выполнение иных полномочий согласно законодательству Республики Таджикистан.

2. В структуру уполномоченного государственного органа в области архитектуры и градостроительства входят:

- центральный аппарат уполномоченного государственного органа в области архитектуры и градостроительства и его подчинённые структуры;

- местный орган архитектуры и градостроительства Горно-Бадахшанской автономной области, областей, города Душанбе, городов и районов.

3. Уполномоченный государственный орган в области архитектуры и градостроительства также может иметь подчинённые органы, учрежденные Правительством Республики Таджикистан и включенные в схему его управления.

4. Уполномоченный государственный орган в области архитектуры и градостроительства осуществляет свои полномочия в соответствии с Положением, утвержденным Правительством Республики Таджикистан.

Статья 14. Полномочия местных исполнительных органов государственной власти Горно-Бадахшанской автономной области, областей и города Душанбе в градостроительной сфере

Местные исполнительные органы государственной власти Горно-Бадахшанской автономной области, областей, города Душанбе, в области архитектуры и градостроительства в пределах своих полномочий:

- осуществляют контроль соблюдения законодательства о градостроительстве и обеспечивают сохранность жилищного фонда и объектов общественного и производственного назначения;

- решают вопросы расселения и развития инженерной, транспортной ия социальной инфраструктур;

- выполняют функции заказчика по разработке градостроительной документации на строительство объектов местного значения, обеспечивают их финансирование;

- принимают решения о строительстве зданий и сооружений;

- ограничивают, приостанавливают и запрещают градостроительную деятельность на своей территории, если она не соответствует требованиям настоящего Кодекса и иных нормативных правовых актов Республики Таджикистан. Ограничение, приостановление и запрещение градостроительной деятельности субъектов предпринимательства осуществляется в судебном порядке, за исключением случаев ограничения и приостановления деятельности на срок не более десяти рабочих дней в связи с предотвращением возникновения чрезвычайных ситуаций, эпидемий и иной реальной угрозы жизни и здоровью населения;

- разрабатывают генеральные планы городов и районных центров соответствующих территорий и согласно установленному порядку представляют на утверждение Правительству Республики Таджикистан;

- одобряют генеральные планы посёлков, сельских населенных пунктов, проекты детальной планировки частей территорий населенных пунктов (далее - проекты детальной планировки) и проекты застройки местности и других элементов планировочной структуры населенных пунктов по согласованию с уполномоченным государственным органом в области градостроительства и представляют на утверждение в соответствующий Маджлис народных депутатов;

- осуществляют разработку и реализацию схем планировки территорий Горно-Бадахшанской автономной области, областей, города Душанбе, городов и районов, схем и проектов развития инженерной, транспортной и социальной инфраструктур, а также благоустройства;

- утверждают проекты планировки района (групп районов);

- устанавливают границы объектов градостроительной деятельности особого регулирования местного значения и порядок регулирования градостроительной деятельности на территориях соответствующих объектов;

- обеспечивают финансирование и разработку градостроительной документации населенных пунктов, научных исследований в области градостроения, ведение государственного градостроительного кадастра, мониторинга объектов градостроительной деятельности, проведение комплексных инженерных изысканий, составление карт сейсморайонирования населенных пунктов, мониторинга реализации градостроительной документации и проведение ее экспертизы;

- регулярно информируют население о принимаемых решениях, касающихся градостроительной деятельности;

- осуществляют иные полномочия в соответствии с законодательством Республики Таджикистан.

Статья 15. Полномочия других местных исполнительных органов государственной власти городов, районов, органов самоуправления поселков и сел в области архитектурной и градостроительной деятельности

1. В полномочия местных исполнительных органов государственной власти городов и районов в области архитектурной и градостроительной деятельности входит:

- обеспечение сохранности жилищного фонда, зданий и сооружений общественного и производственного назначения;

- решение вопросов расселения, развития инженерной, транспортной и социальной инфраструктур;

- выполнение функций заказчика по разработке градостроительной документации на строительство объектов местного значения и обеспечивают их финансирование;

- принятие решений, касающихся строительства зданий и сооружений, по согласованию со структурами уполномоченного государственного органа в области архитектуры и градостроительства;

- ограничение, приостановление и запрещение градостроительной деятельности на своей территории, если она не соответствует требованиям настоящего Кодекса и иных нормативных правовых актов Республики Таджикистан. Ограничение, приостановление и запрещение градостроительной деятельности субъектов предпринимательства осуществляется в судебном порядке, за исключением случаев ограничения, приостановления деятельности на срок не более десяти рабочих дней в связи с предотвращением возникновения чрезвычайных ситуаций, эпидемий и иной реальной угрозы жизни и здоровью населения;

- организация сноса самовольно построенных объектов в соответствии с законодательством Республики Таджикистан;

- разработка генеральных планов городов и центров районов республиканского подчинения и представление на утверждение Правительства Республики Таджикистан в установленном порядке (в редакции Закона РТ от 02.01.2019г.№1577);

- разработка генеральных планов городов, районных центров и поселков и представление их на рассмотрение в соответствующий Маджлис народных депутатов (в редакции Закона РТ от 02.01.2019г.№1577);

- разработка проектов детальной планировки частей территорий населенных пунктов, планов застройки местностей и других элементов структуры планирования населенных пунктов и представление их по согласованию с уполномоченным государственным органом в области архитектуры и градостроительства на рассмотрение в соответствующий Маджлис народных депутатов (в редакции Закона РТ от 02.01.2019г.№1577);

- организация проведения инвентаризации технического состояния зданий, сооружений и других объектов населенных пунктов;

- регулярное информирование населения о принимаемых решениях, касающихся градостроительной деятельности;

- осуществление иных полномочий в соответствии с законодательством Республики Таджикистан.

2. Положения абзаца седьмого части 1 настоящей статьи не распространяются на исполнительные органы государственной власти районов, входящих в состав городов.

3. В полномочия органов самоуправления поселков и сел в области градостроительства входит:

- обеспечение на своей территории сохранности жилищного фонда, объектов общественного и производственного назначения;

- представление в органы государственной власти районов и городов необходимых материалов, касающихся вопросов расселения, развития инженерной, транспортной и социальной инфраструктур, разработки градостроительной документации на строительство объектов местного значения;

- осуществление иных полномочий в соответствии с законодательством Республики Таджикистан.

Статья 16. Полномочия местных органов архитектуры и градостроительства Горно-Бадахшанской автономной области, областей и города Душанбе в градостроительной деятельности

1. Местные органы архитектуры и градостроительства Горно-Бадахшанской автономной области, областей и города Душанбе имеют следующие полномочия:

- организуют разработку схем планировки территорий и проектов планировки районов (групп районов), генеральных планов населенных пунктов, проектов детальной планировки и иной градостроительной документации;

- осуществляют контроль соблюдения законодательства о сфере градостроительства;

- участвуют в разработке градостроительной документации по развитию территории;

- принимают меры по реализации градостроительной документации по развитию соответствующей территории;

- подбирают и размещают объекты градостроительной деятельности и развития инженерной, транспортной и социальной инфраструктур;

- вносят предложения по размещению объектов градостроительной деятельности и развитию инженерной, транспортной и социальной инфраструктуры в соответствующие местные исполнительные органы государственной власти;

- дают согласие на утверждение проектов зданий и сооружений;

- осуществляют координацию проектных работ и комплексных инженерных изысканий по объектам градостроительной деятельности на соответствующей территории и авторского надзора разработчиков градостроительной документации;

- осуществляют иные полномочия в соответствии с законодательством Республики Таджикистан.

2. Местный орган архитектуры и градостроительства города Душанбе дает разрешение на начало строительных работ (в редакции Закона РТ от 02.01.2019г.№1577).

Статья 17. Полномочия местных органов архитектуры и градостроительства городов и районов

Местные органы архитектуры и градостроительства районов и городов имеют следующие полномочия:

- вносят предложения по обеспечению населенных пунктов градостроительной документацией;

- принимают меры по реализации генеральных планов населенных пунктов, проектов детальной планировки и другой градостроительной документации;

- подбирают и размещают объекты градостроительной деятельности и развития инженерной, транспортной и социальной инфраструктур;

- дают разрешение на начало строительных работ;

- вносят в местные исполнительные органы государственной власти предложения по размещению объектов градостроительной деятельности и развитию инженерной, транспортной и социальной инфраструктур на соответствующей территории;

- осуществляют контроль соблюдения законодательства в области градостроительства (в редакции Закона РТ от 02.01.2019г.№1577);

- дают разрешение на утверждение проектов зданий и сооружений (в редакции Закона РТ от 02.01.2019г.№1577);

- осуществляют иные полномочия в соответствии с законодательством Республики Таджикистан.

Статья 18. Полномочия органа государственной экспертизы градостроительных проектов

1. Орган государственной экспертизы градостроительных проектов:

- проводит в установленном порядке государственную экспертизу градостроительных проектов предусмотренную настоящим Кодексом, об их соответствии требованиям градостроительных норм и правил и других нормативных правовых актов Республики Таджикистан;

- разрабатывает методические документы по вопросам государственной экспертизы градостроительных проектов;

- для проведения государственной экспертизы градостроительных проектов привлекает в установленном порядке проектные, научно-исследовательские и другие организации, а также специалистов;

- осуществляет иные полномочия в соответствии с законодательством Республики Таджикистан.

2. Заключение органа государственной экспертизы градостроительных проектов на градостроительную документацию является основанием для ее утверждения в установленном порядке, за исключением документации, для которой, согласно статье 64 настоящего Кодекса, проведение государственной экспертизы не обязательно.

3. Эксперты органа государственной экспертизы градостроительных проектов за дачу положительного заключения градостроительным проектам, выполненным с нарушением норм и правил проектирования, привлекаются к ответственности в соответствии с законодательством Республики Таджикистан.

Статья 19. Полномочия государственного органа надзора архитектуры и градостроительства

Государственный орган надзора архитектуры и градостроительства:

- осуществляет государственный надзор градостроительства;

- осуществляет контроль соблюдения физическими и юридическими лицами, независимо от их организационно-правовых форм, требований градостроительных норм и правил, технических регламентов, качества и соблюдения технологий строительных работ, строительных материалов и изделий;

- проверяет работу и деятельность заказчика по осуществлению технического надзора и вносит в установленном порядке предложения о применении к ним мер ответственности, в случае некачественного ведения технического надзора;

- приостанавливает на тридцать рабочих дней выпуск, реализацию и применение строительных материалов и изделий, дальнейшее производство строительно-монтажных работ при выявлении нарушений технических регламентов и технических условий, нормативных требований и утвержденных проектных решений, влекущих за собой снижение характеристик прочности и устойчивости объекта, а также в случае угрозы аварий самовольно построенных зданий и сооружений (в редакции Закона РТ от 02.01.2019г.№1577);

- рассматривает дела о правонарушениях в области градостроительной деятельности и принимает меры в соответствии с законодательством Республики Таджикистан;

- участвует в работе комиссии по приему и сдаче в эксплуатацию законченных строительством объектов и контролирует соблюдение правил приема сооружений в эксплуатацию;

- осуществляет иные полномочия в соответствии с законодательством Республики Таджикистан.

Статья 20. Особое регулирование градостроительной деятельности

1. Градостроительная деятельность подлежит особому регулированию в случаях, если эта деятельность без введения специальных правил использования территории в области градостроительства невозможна или затруднена.

2. Объекты градостроительной деятельности, подлежащие особому регулированию (далее - объекты градостроительной деятельности особого регулирования), могут быть общегосударственного и местного значения. Отнесение указанных объектов к объектам общегосударственного и местного значения осуществляется в соответствии с законодательством Республики Таджикистан.

3. Градостроительная деятельность подлежит особому регулированию в случаях, если:

- территории и населенные пункты подвержены воздействию чрезвычайных ситуаций природного и техногенного характера;

- территории загрязнены химическими и биологическими веществами, вредными микроорганизмами свыше предельно допустимых концентраций, радиоактивными веществами в количествах свыше предельно допустимых уровней;

- осуществляется на особо охраняемых природных территориях.

4. К объектам градостроительной деятельности особого регулирования могут быть также отнесены:

- территории, на которых размещены объекты республиканского и стратегического значения, перечень которых утвержден Правительством Республики Таджикистан (в редакции Закона РТ от 02.01.2020г.№1677);

- территории, на которых имеются объекты культурного наследия;

- курортные и туристические зоны (в редакции Закона РТ от 02.01.2019г.№1578);

- территории заповедников;

- территории перспективного развития транспортной, инженерной, пограничной и таможенной инфраструктур, имеющие республиканское и межгосударственное значение;

- населенные пункты с особым режимом жизнедеятельности (военные городки и иные режимные территории, свободные экономические зоны, населенные пункты в государственных заповедниках, национальных парках и других особо охраняемых природных территориях).

5. Границы объектов градостроительной деятельности особого регулирования могут не совпадать с границами административно-территориальных образований и определяются в соответствии с законодательством Республики Таджикистан.

6. Особое регулирование градостроительной деятельности на территориях и в населенных пунктах осуществляется путем введения специальных правил использования территорий, включающих:

- специальные градостроительные нормы и правила;

- особый порядок разработки и утверждения градостроительной документации;

- выдачу специальных разрешений на строительство объектов.

7. Особое регулирование градостроительной деятельности на территориях и в населенных пунктах, подверженных воздействию чрезвычайных ситуаций природного и техногенного характера, осуществляется путем:

- разработки специальных схем и проектов защиты территорий и населенных пунктов от указанных воздействий;

- запрета разработки, утверждения и реализации градостроительной документации без учета результатов комплексных инженерных изысканий.

8. Территории, загрязненные химическими и биологическими веществами, вредными микроорганизмами свыше предельно допустимых концентраций, радиоактивными веществами в количествах свыше предельно допустимых уровней, в случаях, если проживание населения и осуществление хозяйственной и иной деятельности на таких территориях создают угрозу жизни и здоровью человека, подлежат консервации и специальной обработке в порядке, установленном законодательством Республики Таджикистан. В зависимости от степени загрязнения и способа оздоровления указанных территорий, Правительством Республики Таджикистан может быть введен особый режим их использования или установлено иное функциональное назначение.

9. На территориях и в населенных пунктах, где имеются объекты культурного наследия, особо охраняемые природные территории, устанавливаются границы зон охраны, в пределах которых запрещается хозяйственная и иная деятельность, причиняющая вред объектам культурного наследия, особо охраняемым природным территориям или ухудшающая их состояние и нарушающая целостность и сохранность.

10. Границы зон охраны объектов культурного наследия, особо охраняемых природных территорий определяются градостроительной документацией и утверждаются в соответствии с законодательством Республики Таджикистан.

ГЛАВА 3. ОБЪЕКТЫ И СУБЪЕКТЫ ГРАДОСТРОИТЕЛЬНОЙ ДЕЯТЕЛЬНОСТИ

Статья 21. Объекты градостроительной деятельности

1. Объектами градостроительной деятельности являются территории и части территорий Республики Таджикистан, территории и части территорий населенных пунктов, общегосударственные и региональные системы расселения, земельные участки, здания и сооружения, территориально-производственные, градостроительные и ландшафтные комплексы, рекреационные, туристические  и производственные зоны, объекты культурного наследия и их охранные зоны, акватории, инженерные и транспортные коммуникации в границах населенных пунктов и на межселенных территориях (в редакции Закона РТ от 02.01.2019г.№1578).

2. Для объектов градостроительной деятельности разрабатывается градостроительная документация.

Статья 22. Субъекты градостроительной деятельности

1. Субъектами градостроительной деятельности являются физические и юридические лица.

2. Субъекты градостроительной деятельности могут выступать в качестве:

- заказчиков;

- разработчиков проектной документации;

- подрядчиков;

- пользователей объектов градостроительной деятельности.

3. Субъекты градостроительной деятельности имеют право получать от уполномоченных государственных органов в области архитектуры и градостроительства информацию о подготовке и принятии решений, связанных с предстоящим планированием, застройкой и реконструкцией населенных пунктов, их систем и территорий, способных повлиять на их градостроительную деятельность.

4. Субъекты градостроительной деятельности обязаны использовать предоставленные им в соответствии с законодательством Республики Таджикистан в пользование земельные участки по целевому назначению, а также не наносить ущерба объектам культурного наследия, природным и искусственным ландшафтам, не допускать действий, действия, причиняющие вред окружающей среде, ущемлению прав и законных интересов других субъектов градостроительной деятельности.

Статья 23. Заказчики градостроительной деятельности, их права и обязанности

1. Заказчиками градостроительной деятельности могут быть государственные органы, физические и юридические лица.

2. Заказчики градостроительной деятельности имеют право:

- выбирать разработчика градостроительной документации в порядке, установленном законодательством Республики Таджикистан, и заключать договор на ее разработку;

- выбирать подрядчика по строительству объектов и заключать с ним договор;

- осуществлять иную деятельность в соответствии с законодательством Республики Таджикистан.

3. Заказчики градостроительной деятельности обязаны:

- соблюдать законодательство о градостроительстве;

- представлять в установленном порядке органам экспертизы для проведения государственной экспертизы проект градостроительной документации, за исключением документации, проведение экспертизы которой не обязательно в соответствии со статьей 64 настоящего Кодекса (в редакции Закона РТ от 02.01.2019г.№1577);

- обеспечивать технический надзор за процессом разработки проектов, соответствием выполненных строительных работ к проекту и качеством строительства (в редакции Закона РТ от 02.01.2019г.№1577);

- обеспечивать осуществление авторского надзора при реализации градостроительной документации (в редакции Закона РТ от 02.01.2019г.№1577).

- обеспечивать своевременную подготовку исходно-разрешительной документации и утверждение градостроительной документации.

4. Заказчики градостроительной деятельности могут иметь и иные права и обязанности в соответствии с законодательством Республики Таджикистан.

Статья 24. Разработчики градостроительной документации, их права обязанности

1. Разработчиками градостроительной документации могут быть физические или юридические лица, осуществляющие свою деятельность в соответствии с законодательством Республики Таджикистан.

2. Разработчик градостроительной документации имеет право:

- определять состав и объем разрабатываемой градостроительной документации в соответствиия с законодательством Республики Таджикистан;

- участвовать в конкурсах на разработку градостроительной документации;

- осуществлять авторский надзор при реализации градостроительной документации;

- вносить предложения о приостановлении или прекращении представляющих угрозу жизни и здоровью граждан, уничтожения объектов культурного наследия, а также наносящих ущерб интересам общества, государства, физических и юридических лиц, строительных, монтажных и специальных работ при несоблюдении утвержденной проектно-сметной документации и нормативных требований;

- вносить при необходимости, по согласованию с заказчиком, местными органами архитектуры и градостроительства и экспертизы градостроительной проектной документации в установленном порядке изменения и дополнения в утвержденную градостроительную документацию (в редакции Закона РТ от 02.01.2019г.№1577);

- осуществлять иные действия в соответствии с законодательством Республики Таджикистан.

3. Разработчики градостроительной документации обязаны:

- обеспечивать разработку градостроительной документации в соответствии с законодательством Республики Таджикистан;

- в установленном порядке согласовывать с заказчиками и другими надлежащими организациями градостроительную документацию, разработанную для них.

4. Разработчики градостроительной документации в соответствии с законодательством Республики Таджикистан могут обладать и другими правами и обязанностями.

Статья 25. Подрядчики градостроительной деятельности, их права и обязанности

1. Подрядчиками градостроительной деятельности могут быть физические и юридические лица, осуществляющие свою деятельность в соответствии с законодательством Республики Таджикистан.

2. Подрядчики градостроительной деятельности имеют право:

- принимать участие в разработке новых конструктивных решений зданий, сооружений и других объектов;

- по согласованию с разработчиками градостроительной документации, местными органами архитектуры и градостроительства, заказчиками и органами экспертизы градостроительной проектной документации вносят в градостроительную документацию изменения, направленные на улучшение технико-экономическых показателей, без занижения архитектурно - эстетического облика и конструктивного решения зданий, сооружений и других объектов (в редакции Закона РТ от 02.01.2019г.№1577);

- получать необходимую техническую консультацию у разработчика градостроительной документации;

- осуществлять иные действия в соответствии с законодательством Республики Таджикистан.

3. Подрядчики градостроительной деятельности обязаны соблюдать законодательство о градостроительстве.

Статья 26. Пользователи объектов градостроительной деятельности, их права и обязанности

1. Пользователями объектов градостроительной деятельности могут быть государственные органы, физические и юридические лица.

2. Пользователи объектов градостроительной деятельности имеют право:

- запрашивать и получать от государственного органа информацию, сведения и иные соответствующие документы, необходимые для пользования объектами градостроительной деятельности;

- согласно установленному законодательством Республики Таджикистан порядку участвовать в рассмотрении и принятии решений, связанных с использованием объектов градостроительной деятельности;

- в установленном законодательством Республики Таджикистан порядке требовать ограничения, приостановления или запрещения деятельности других предприятий, учреждений, организаций, а также использования иных зданий и сооружений, эксплуатация которых осуществляется в нарушение прав пользователей объектов градостроительной деятельности.

3. Пользователи объектов градостроительной деятельности обязаны:

- соблюдать законодательство градостроительной отрасли;

- обеспечивать соблюдение градостроительной документации, норм и правил застройки населенных пунктов и территорий;

- соблюдать требования охраны окружающей среды, экологической безопасности, а также санитарных норм и правил;

- не совершать действий, наносящих ущерб окружающей среде, объектам культурного наследия, панораме города и села, сооружениям инженерных, транспортных и социальных инфраструктур, благоустройству территорий, затрагивающих законные права третьих лиц и препятствующих реализации прав собственников, владельцев или пользователей объектов градостроительной деятельности.

4. Пользователи объектов градостроительной деятельности в соответствии с законодательством Республики Таджикистан могут иметь иные права и обязанности.

ГЛАВА 4. ГОСУДАРСТВЕННЫЙ ГРАДОСТРОИТЕЛЬНЫЙ КАДАСТР И МОНИТОРИНГ

Статья 27. Государственный градостроительный кадастр

1. Градостроительный кадастр создается и ведется на территории Республики Таджикистан, и выполняет регистрационные функции по отношению к элементам, которые не входят в другие государственные кадастровые и регистрационные системы (проектируемые и строящиеся объекты с соблюдением требований градостроительного развития и использования территорий и иных объектов).

2. Государственный градостроительный кадастр ведется уполномоченным государственным органом в градостроительной отрасли и его местными органами по единой для Республики Таджикистан системе, за счет средств местного и республиканского бюджетов и иных средств, не запрещенных законодательством Республики Таджикистан.

3. Государственный градостроительный кадастр включает в себя:

- топографо-геодезические и картографические материалы;

- сведения об экологическом, инженерно-геологическом, сейсмическом, гидрогеологическом состоянии территорий;

- сведения об объектах инженерной, транспортной и социальной инфраструктур, а также о благоустройстве территорий;

- сведения о градостроительном планировании развития территорий, населенных пунктов и их застройке;

- сведения о зонировании территорий и градостроительных регламентах территориальных зон;

- сведения о техническом состоянии жилищного фонда;

- сведения мониторинга объектов градостроительной деятельности.

4. Информация, содержащаяся в градостроительном кадастре, используется в целях обеспечения:

- осуществления государственной политики в области архитектурной, градостроительной и строительной деятельности;

- принятия решений по рациональным режимам функционального использования территорий;

- разработки градостроительной и проектной документации на строительство;

- составления прогнозов и программ социально-экономического развития территории;

- иной деятельности, требующей точных данных о территории.

5. Информация, содержащаяся в градостроительном кадастре, входит в состав информационных ресурсов, имеющих государственное значение.

6. Орган и должностные лица, ведущие государственный градостроительный кадастр, обязаны в соответствии с законодательством Республики Таджикистан обеспечивать доступ заинтересованных лиц к соответствующей информации из государственного градостроительного кадастра.

Статья 28. Градостроительный мониторинг

1. Градостроительный мониторинг ведется в отношении объектов градостроительной деятельности и реализации градостроительной документации, а также для проведения ее экспертизы в целях контроля правильного использования территории и результатов реализации градостроительных проектов.

2. Градостроительный мониторинг состоит из архитектурных сведений и материалов специального исследования.

3. Результаты градостроительного мониторинга должны включаться в государственный градостроительный кадастр.

4. Градостроительный мониторинг проводится уполномоченным государственным органом в области архитектуры и градостроительства, его местными органами в порядке, установленном Правительством Республики Таджикистан.

5. Градостроительный мониторинг может проводиться отраслевыми объединениями.

РАЗДЕЛ II. ГРАДОСТРОИТЕЛЬНАЯ ДЕЯТЕЛЬНОСТЬ

ГЛАВА 5. ЗОНИРОВАНИЕ ТЕРРИТОРИЙ И ИСПОЛЬЗОВАНИЕ ПРОЕКТОВ НАСЕЛЕННЫХ ПУНКТОВ

Статья 29. Правила застройки

1. Правила застройки устанавливают порядок осуществления градостроительной деятельности на соответствующих территориях и в населенных пунктах.

2. Правила застройки разрабатываются на основе градостроительной документации и градостроительных регламентов каждой территории в соответствии с требованиями законодательства Республики Таджикистан (в редакции Закона РТ от 02.01.2019г.№1578).

3. Разрешение на строительство объектов, выданное в установленном порядке до введения в действие правил застройки, действует в течение срока, указанного в разрешении, за исключением случаев, когда действие такого разрешения угрожает безопасности населения.

Статья 30. Зонирование территорий

1. Зонирование территорий направлено на обеспечение благоприятной среды жизнедеятельности, защиту территорий от воздействия чрезвычайных ситуаций природного и техногенного характера, предотвращение чрезмерной концентрации населения и производства, загрязнения окружающей среды, охрану и использование особо охраняемых природных территорий, в том числе природных ландшафтов, а также объектов культурного наследия, сельскохозяйственных земель и лесных угодий.

2. Ограничение права использования территорий для осуществления градостроительной деятельности устанавливается:

- в зоне охраны объектов культурного наследия, заповедных зонах;

- на особо охраняемых природных территориях;

- санитарных зонах;

- защитных зонах;

- санитарно-защитных зонах;

- на водоохранных и прибрежных полосах;

- в зоне санитарной охраны источников водоснабжения;

- на участках залегания полезных ископаемых;

- в зоне подверженной воздействию чрезвычайных ситуаций природного и техногенного характера;

- в зоне, чрезвычайных экологических ситуаций и экологического бедствия;

- в зоне с экстремальными природно-климатическими условиями.

3. Ограничения на использование территорий для осуществления градостроительной деятельности в соответствии с законодательством Республики Таджикистан могут устанавливаться и в иных зонах.

4. Функциональное назначение территорий и эффективность их использования определяются с учетом ограничений на использование территорий.

Статья 31. Территориальные зоны населенных пунктов

1. На территориях населенных пунктов могут устанавливаться следующие территориальные зоны:

- жилые;

- общественно-деловые;

- производственные;

- инженерной и транспортной инфраструктур;

- рекреационные и туристические  (в редакции Закона РТ от 02.01.2019г.№1578);

- сельскохозяйственного использования;

- специального назначения;

- военных объектов и иных режимных территорий;

- пригородные.

2. Местные органы государственной власти в соответствии с условиями местности могут устанавливать иные территориальные зоны, включать в них земельные участки и другие объекты с учетом градостроительных норм и правил.

3. Границы территориальных зон населенных пунктов определяются с учетом красных линий, естественных границ природных объектов, границ земельных участков и иных границ.

4. Правовой режим, установленный для каждой территориальной зоны градостроительным регламентом, применяется в равной мере ко всем расположенным на ней земельным участкам, зданиям, сооружениям и другим объектам.

5. В территориальных зонах, в границах которых градостроительная деятельность подлежит особому регулированию, могут устанавливаться дополнительные требования к проектированию и строительству отдельных зданий, сооружений и других объектов.

Статья 32. Жилые зоны

1. Жилые зоны предназначены для застройки жилыми многоэтажными домами, жилыми домами средней и малой этажности, индивидуальными жилыми домами.

2. В жилых зонах допускается размещение объектов социального и культурно-бытового назначения, культовых зданий, стоянок автомобильного транспорта, промышленных, коммунальных и складских объектов, для которых не требуется установление санитарно-защитных зон и деятельность которых не оказывает вредного воздействия на окружающую среду (шум, вибрация, магнитные поля, радиационное воздействие, загрязнение почв, воздуха, воды и иные вредные воздействия).

3. К жилым зонам относятся также территории садово-виноградарских ия огороднических товариществ, расположенные за пределами границ населенных пунктов.

Статья 33. Общественно-деловые зоны

1. Общественно-деловые зоны предназначены для размещения центров деловой, коммерческой, общественной активности, объектов здравоохранения, культуры, торговли, общественного питания, культурно-бытового обслуживания, образовательных учреждений, административных, научно-исследовательских учреждений, культовых и иных зданий и сооружений, а также стоянок автомобильного транспорта.

2. В перечень объектов, разрешенных к размещению в общественно-деловых зонах, могут включаться жилые дома, гостиницы, подземные или многоэтажные автомобильные стоянки.

Статья 34. Производственные зоны

1. В производственных зонах размещаются промышленные, коммунальные, складские объекты, обеспечивающие их функционирование объекты инженерной и транспортной инфраструктур, а также устанавливаются санитарно-защитные зоны таких объектов.

2. В санитарно-защитной зоне промышленных, коммунальных и складских объектов не допускается размещение жилых домов, образовательных учреждений, объектов здравоохранения, отдыха, туристических объектов, физкультурно-оздоровительных и спортивных сооружений, садово-виноградарских и огороднических товариществ, а также производство сельскохозяйственной продукции (в редакции Закона РТ от 02.01.2019г.№1578).

3. Благоустройство территорий производственных зон осуществляется собственниками объектов, размещенных в этих зонах.

Статья 35. Зоны инженерной и транспортной инфраструктур

1. Зоны инженерной и транспортной инфраструктур предназначены для размещения и функционирования сооружений и коммуникаций воздушного, железнодорожного, автомобильного, морского, речного и трубопроводного транспорта, связи и инженерного оборудования.

2. Предотвращение вредного воздействия сооружений и коммуникаций транспорта, связи и инженерного оборудования на среду жизнедеятельности обеспечивается соблюдением необходимых расстояний от таких объектов до территорий жилых, общественно-деловых и рекреационных зон и других требований в соответствии с градостроительными нормами и правилами, а также со специальными нормативами и правилами застройки.

3. Территории в границах земельных участков сооружений и коммуникаций транспорта, связи, инженерного оборудования и их санитарно-защитных зон подлежат благоустройству их собственниками.

4. Размещение сооружений и коммуникаций транспорта, связи и инженерного оборудования, эксплуатация которых оказывает прямое вредное воздействие на жизнь и здоровье граждан, в пределах населенных пунктов не допускается.

Статья 36. Рекреационные и туристические зоны

1. Рекреационные зоны предназначены для организации мест отдыха населения и включают в себя городские леса, лесопарки, прибрежные и иные объекты. В рекреационные зоны могут включаться особо охраняемые природные территории и природные объекты.

2. На территориях рекреационных и туристических зон не допускаются строительство и расширение действующих промышленных, коммунальных и складских объектов, если они непосредственно не связаны с эксплуатацией объектов рекреационного, туристического и оздоровительного назначения (в редакции Закона РТ от 02.01.2019г.№1578).

Статья 37. Земли сельскохозяйственного использования

1. К землям сельскохозяйственного использования в городе относятся земли сельскохозяйственных предприятий и организаций, расположенных на территории административных земель города.

2. Территории указанных земель могут быть использованы в целях ведения сельского хозяйства до момента изменения вида их использования в соответствии с генеральным планом и правилами застройки.

Статья 38. Зоны специального назначения

1. Зоны специального назначения выделяются для размещения кладбищ, скотомогильников, свалок бытовых отходов и иных объектов, использование которых несовместимо с использованием других видов территориальных зон населенных пунктов.

2. Порядок использования территорий зон специального назначения устанавливается правилами застройки с учетом требований градостроительных норм и правил, а также специальных нормативов.

Статья 39. Зоны военных объектов и иных режимных территорий

Зоны военных объектов и иных режимных территорий предназначены для размещения объектов, в отношении территорий которых устанавливается особый режим. Порядок использования территорий указанных зон в пределах городской и поселковой черты с учетом строительных правил, градостроительных норм и правил устанавливает Правительство Республики Таджикистан.

Статья 40. Пригородные зоны

1. Пригородная зона включает в себя земли за пределами городской границы, составляющие с городом единую социальную, природную, хозяйственную территорию и предназначенные для развития территории данного города, территорий населенных пунктов, межселенных территорий, входящих в пригородную зону данного города (территория резерва для развития города), и для размещения промышленных, коммунальных и складских объектов, объектов инженерной, транспортной и социальной инфраструктур, участков земли, для коллективного садоводства, виноградарства и огородничества, мест отдыха населения, а также для ведения сельского хозяйства и выполнения защитных и санитарно-гигиенических функций.

2. Установление границ пригородных зон осуществляется на основе градостроительной и землеустроительной документации в соответствии с настоящим Кодексом и земельным законодательством Республики Таджикистан.

Статья 41. Использование территории пригородной зоны

1. Использование территории пригородной зоны и градостроительная деятельность в ее границах осуществляются с учетом интересов населения населенных пунктов, межселенных территорий, входящих в пригородную зону, а также интересов других субъектов градостроительной деятельности.

2. Зонирование территорий пригородных зон определяется в схемах планировки территорий областей, проектах планировки района (групп районов), а также в генеральных планах городов, разрабатываемых вместе с их пригородными зонами.

3. В пригородных зонах выделяются зеленые зоны, выполняющие санитарные и рекреационные функции. В зеленых зонах запрещается хозяйственная и иная деятельность, оказывающая вредное воздействие на окружающую среду.

4. Строительство, реконструкция и расширение зданий, сооружений и других объектов в пределах территории для развития города в границах пригородной зоны осуществляются по согласованию с местными органами государственной власти.

Статья 42. Градостроительные требования к использованию земельных участков в населенных пунктах

1. Градостроительные требования к использованию земельных участков определяются генеральными планами населенных пунктов, проектами детальной планировки, проектами, нормами и правилами застройки.

2. При предоставлении земельных участков, председатели районов, городов обеспечивают заказчиков информацией о градостроительных требованиях по использованию земельных участков, включающую:

- цель использования земельных участков;

- местоположение земельных участков;

- проектные границы земельных участков;

- обеспеченность земельных участков инженерной, транспортной и социальной инфраструктурой.

3. При использовании физическими и юридическими лицами земельных участков под застройку, должны соблюдаться требования, предусмотренные законодательством Республики Таджикистан, связанные с соблюдением сроков строительства объектов и благоустройством территории общего пользования.

4. Требования, указанные в части 3 настоящей статьи, сохраняются в случае перехода прав на использование земельного участка другому лицу.

5. При выделении земельных участков или изменении их границ и параметров, соблюдаются красные линии, линии регулирования застройки и требования градостроительных регламентов к минимальным размерам земельных участков.

6. В случае деления зданий, сооружений и других объектов должны быть обеспечены условия для функционирования их частей как самостоятельных объектов.

ГЛАВА 6. ГРАДОСТРОИТЕЛЬНАЯ ДОКУМЕНТАЦИЯ

Статья 43. Разработка и утверждение градостроительной документации

1. Градостроительная документация подготавливается разработчиками градостроительной документации на основании договора и задания заказчика, согласованного с соответствующим уполномоченным государственным органом в области градостроительства.

2. Градостроительная документация, предусмотренная абзацем первым пункта 2) и абзацем первым пункта 3) части 1 статьи 44 настоящего Кодекса, разрабатывается и утверждается в электронной и печатной форме.

3. Градостроительная документация подлежит государственной экспертизе и утверждается в порядке, установленном законодательством Республики Таджикистан, за исключением документации, в отношении которой в соответствии со статьей 64 настоящего Кодекса государственная экспертиза не проводится. Один экземпляр утвержденной градостроительной документации, указанной в части 1 статьи 44 настоящего Кодекса, подлежит передаче уполномоченному государственному органу в области архитектуры и градостроительства.

4. Изменения и дополнения к утвержденной градостроительной документации, предусмотренные в части 3 настоящей статьи, вносятся по решению органа, утвердившего его. Изменения и дополнения, воздействующие на прочность и сейсмоустойчивость сооружения, вносятся после проведения государственной экспертизы.

5. Порядок разработки и утверждения градостроительной документации регулируется законодательством Республики Таджикистан.

6. Доступ к градостроительной документации обеспечивается уполномоченным государственным органом в области архитектуры и градостроительства в соответствии с законодательством Республики Таджикистан.

Статья 44. Состав градостроительной документации

1.В градостроительную документацию входит:

1) Документация о планировании развития всей территории Республики Таджикистан, в том числе:

- генеральная схема расселения на территории Республики Таджикистан;

- схемы планирования развития частей территории Республики Таджикистан, включающих территории двух или более регионов и иных территорий (далее - консолидированные схемы градостроительного планирования);

- схема планировки территории Республики Таджикистан;

- отраслевые схемы развития территории Республики Таджикистан.

2) Документация о планировании развития территорий Горно-Бадахшанской автономной области, областей, районов:

- схемы планировки территорий Горно-Бадахшанской автономной области, областей, города Душанбе, городов и районов;

- проект планировки района (групп районов).

3) Документация о развитии территорий населенных пунктов:

- генеральные планы населенных пунктов;

- проекты городской и поселковой черты;

- отраслевые схемы развития территорий населенных пунктов.

4) Документация по застройке территорий населенных пунктов:

- проект детальной градостроительной планировки;

- проект застройки;

- проектная документация для строительства сооружений.

2. В соответствии с законодательством Республики Таджикистан могут устанавливаться и иные виды градостроительной документации.

Статья 45. Генеральная схема расселения на территории Республики Таджикистан

1. Генеральной схемой расселения на территории Республики Таджикистан определяются:

- основные положения развития систем расселения, природопользования и производительных сил в соответствии с прогнозами социально-экономического развития территории Республики Таджикистан;

- меры по улучшению экологической обстановки в регионах рационального использования, по охране земель, сохранению территорий объектов культурного наследия, развитию инженерной, транспортной и социальной инфраструктур общегосударственного значения;

- территории, благоприятные для развития систем расселения;

- особо охраняемые природные территории;

- водоохранные зоны водных объектов;

- рекреационные территории, туристические зоны (в редакции Закона РТ от 02.01.2019г.№1578);

- территории сельскохозяйственного и лесохозяйственного назначения;

- территории с экстремальными природно-климатическими условиями;

- территории, подверженные воздействию чрезвычайных ситуаций природного и техногенного характера;

- территории залегания полезных ископаемых;

- территории, для которых в соответствии с законодательством Республики Таджикистан устанавливаются другие виды градостроительного использования и ограничения на использование данных территорий для осуществления градостроительной деятельности;

- иные решения по развитию территории.

2. Порядок разработки генеральной схемы расселения на территории Республики Таджикистан определяется Правительством Республики Таджикистан.

Статья 46. Консолидированные схемы градостроительного планирования

1. Консолидированными схемами градостроительного планирования определяются:

- зонирование территории;

- меры по развитию региональных систем расселения;

- меры по развитию инженерной, транспортной и социальной инфраструктур межрегионального и регионального значения;

- меры по рациональному природопользованию;

- обеспечение ресурсами в целях комплексного развития территории;

- иные решения по развитию территории.

2. Порядок разработки консолидированных схем градостроительного планирования отдельных частей Республики Таджикистан определяется Правительством Республики Таджикистан.

Статья 47. Схемы планирования территорий Республики Таджикистан, Горно-Бадахшанской автономной области, областей, города Душанбе

1. Схемами планирования территорий Республики Таджикистан, Горно-Бадахшанской автономной области, областей, города Душанбе устанавливается следующее:

- зонирование территории;

- основные направления совершенствования систем расселения, развития населенных пунктов;

- основные направления развития промышленности, сельского хозяйства, инженерной, транспортной и социальной инфраструктур регионального и межселенного значения;

- границы населенных пунктов, пригородных зон и городов;

- меры защиты территорий Республики Таджикистан от воздействия чрезвычайных ситуаций природного и техногенного характера, меры по улучшению экологической обстановки, сохранению территорий объектов культурного наследия градостроительными средствами;

- иные решения по развитию соответствующей территории.

2. Порядок разработки схем планирования территорий Республики Таджикистан определяется Правительством Республики Таджикистан.

Статья 48. Отраслевые схемы развития территории Республики Таджикистан

1. Отраслевыми схемами развития территории Республики Таджикистан определяются основные параметры и планировочные решения по:

- развитию энергоснабжения, газоснабжения, связи, ирригации, водоснабжения и канализации;

- развитию воздушного, железнодорожного, автомобильного, речного, трубопроводного и других видов транспорта;

- защите территорий от опасных геологических и гидрогеологических процессов;

- охране окружающей среды;

- размещению производительных сил отраслей экономики;

- иным вопросам развития территории.

2. Порядок разработки отраслевых схем развития территории Республики Таджикистан определяется Правительством Республики Таджикистан.

Статья 49. Проекты планировки района (групп районов)

Проектами планировки района (групп районов) определяются:

- основные направления развития территории района (групп районов) с учетом особенностей социально-экономического развития, природно-климатических условий и прогноза численности населения;

- зонирование территории и ее планировочная структура;

- меры по защите территории района (групп районов) от воздействия чрезвычайных ситуаций природного и техногенного характера;

- направления развития инженерной, транспортной и социальной инфраструктур межселенного значения;

- территории резерва для развития населенных пунктов;

- территории для индивидуального жилищного строительства, размещения садово-виноградарских и огороднических товариществ;

- территории для организации мест отдыха населения;

- границы населенных пунктов и пригородных зон городов;

- иные решения по развитию территории района (групп районов).

ГЛАВА 7. ГРАДОСТРОИТЕЛЬНОЕ ПЛАНИРОВАНИЕ НАСЕЛЕННЫХ ПУНКТОВ

Статья 50. Типы населенных пунктов

1. Населенные пункты подразделяются на городские (города, поселки) и села.

2. В зависимости от численности населения городские населенные пункты подразделяются на:

- крупнейшие - численность населения свыше пятьсот тысяч человек;

- крупные - численность населения от сто тысяч до пятьсот тысяч человек;

- средние - численность населения от пятьдесят тысяч до сто тысяч человек;

- малые - численность населения до пятидесяти тысяч человек.

3. В зависимости от численности населения, сельские населенные пункты подразделяются на:

- крупнейшие - численность населения свыше пяти тысяч человек;

- крупные - численность населения от одной тысячи до пяти тысяч человек;

- средние - численность населения от двести до одной тысячи человек.

- малые - численность населения до двухсот человек.

4. Группы зданий и сооружений, имеющие временное значение и непостоянный состав населения и являющиеся объектами служебного назначения соответствующей отрасли экономики (вахтенные поселки и дома нефтяников, газовиков, изыскателей), а также одиночные дома (железнодорожных обходчиков, лесников, полевые станы и иные) находятся в ведении соответствующих субъектов градостроительной деятельности, с которыми эти здания и сооружения связаны в административном, производственном или территориальном отношениях.

5. Размещение новых и развитие существующих населенных пунктов осуществляются в соответствии с типом населенного пункта, социально-экономическим и градостроительным прогнозом, генеральной схемой расселения на территории Республики Таджикистан, схемами планировки территорий и проектами планировки района (групп районов), генеральными планами, а также проектами планировки и застройки населенных пунктов.

6. Образование и преобразование населенных пунктов, изменение их статуса и границ осуществляются на основе утвержденной градостроительной документации в порядке, установленном законодательством Республики Таджикистан.

7. Земли в пределах населенных пунктов находятся в ведении местных исполнительных органов государственной власти, которые осуществляют регулирование их использования в соответствии с утвержденными генеральными планами.

8. Градостроительные требования к условиям и порядку пользования землями населенных пунктов устанавливаются настоящим Кодексом и иными нормативными правовыми актами Республики Таджикистан.

Статья 51. Генеральный план населенного пункта

1. Генеральным планом населенного пункта определяются:

- основные направления развития территории населенного пункта с учетом особенностей социально-экономического развития, природно-климатических условий и прогноза численности населения;

- зонирование территорий и очередность их застройки;

- меры по защите территории населенного пункта от воздействия чрезвычайных ситуаций природного и техногенного характера, развитию инженерной, транспортной и социальной инфраструктур;

- соотношение застроенной и незастроенной территории населенного пункта;

- территории резерва для развития населенного пункта;

- границы населенного пункта;

- иные решения по развитию территории населенного пункта.

2. Генеральный план города и проект планировки пригородной зоны могут разрабатываться как единый документ на основе соглашения между местными исполнительными органами государственной власти сопредельных территорий.

3. Генеральный план малых городских и крупных сельских населенных пунктов может разрабатываться совмещенным с проектом детальной планировки как единый документ.

4. При разработке генерального плана населенного пункта, на территории которого имеются объекты культурного наследия, учитываются историко-архитектурный план населенного пункта и зоны охраны объектов культурного наследия.

5. Генеральные планы - городов и районных центров отнесенных законодательством Республики Таджикистан в компетенцию Правительства Республики Таджикистан, утверждаются им  с участием председателей Горно-Бадахшанской автономной области, областей, города Душанбе, городов и районов. Генеральные планы поселков и сельских населенных пунктов по согласованию уполномоченным государственным органом в области градостроительства, председателями Горно-Бадахшанской автономной области и областей представляются для утверждения в соответствующий Маджлис народных депутатов (в редакции Закона РТ от 02.01.2019г.№1577).

6. Основные положения генерального плана населенного пункта до его утверждения подлежат согласованию в установленном порядке с заинтересованными министерствами и ведомствами.

7. В период разработки нового плана населенного пункта вопросы, связанные с отводом земель для строительства на территории населенного пункта, должны согласовываться в установленном порядке с его разработчиком.

8. Запрещается проектирование и строительство объектов на территории населенных пунктов без генерального плана и другой необходимой градостроительной документации.

Статья 52. Проекты городской и поселковой черты

1. Проекты городской и поселковой черты разрабатываются на основе схем планировки территорий, проектов планировки района (групп районов) и генеральных планов населенных пунктов.

2. Проекты городской черты малых городских населенных пунктов с населением до пятидесяти тысяч человек, а также проекты поселковой черты сельских населенных пунктов могут разрабатываться в составе генеральных планов указанных населенных пунктов.

Статья 53. Отраслевые схемы развития территорий населенных пунктов

1 Отраслевыми схемами развития территорий населенных пунктов определяются основные параметры и планировочные решения по:

- развитию энергоснабжения, газоснабжения, связи, ирригации, водоснабжения и канализации;

- развитию видов транспорта;

- размещению объектов отраслей экономики;

- защите территорий от опасных геологических и гидрогеологических процессов;

- гражданской защите населения;

- охране окружающей среды;

- охране объектов культурного наследия;

- благоустройству и озеленению территорий;

- иным вопросам развития территорий.

2. Порядок разработки отраслевых схем развития территорий населенных пунктов определяется законодательством Республики Таджикистан.

Статья 54. Проекты детальной планировки

1. Проекты детальной планировки разрабатываются на основе генерального плана населенного пункта для частей территорий населенных пунктов и определяют:

- красные линии;

- линии регулирования застройки и использования земельных участков;

- границы землепользований;

- зонирование территорий и очередность их застройки;

- режим использования охранных зон;

- параметры улиц, проездов, пешеходных зон, а также сооружений и коммуникаций транспорта, связи, инженерного оборудования и благоустройства территории;

- состав и размещение объектов социального и культурно-бытового назначения;

- объемно-пространственное и архитектурно-планировочное решение застройки, плотность и параметры застройки, этажность, типы зданий и сооружений.

2. Проект детальной планировки является основой для разработки проектов застройки.

Статья 55. Проекты застройки

1. Проекты застройки разрабатываются на основе утвержденного проекта детальной планировки в границах установленных красных линий или границах земельных участков.

2. Проектами застройки определяются:

- линии регулирования застройки;

- расположение зданий и сооружений, их этажность, тип и другие характеристики;

- архитектурное решение застройки;

- системы инженерного оборудования, связи и благоустройства, а также условия присоединения указанных систем к сооружениям и коммуникациям систем инженерного оборудования, связи и благоустройства, находящихся за пределами земельных участков, микрорайонов и других элементов планировочной структуры населенных пунктов;

- организация движения транспортных средств и пешеходов;

- территории общего пользования.

3. Местные исполнительные органы государственной власти городов и районов, вправе вводить дополнительные требования к проектам застройки в соответствии с местными условиями, не противоречащие градостроительным нормам и правилам, в том числе требования к проектированию и строительству в зонах охраны объектов культурного наследия, озеленению территорий, размещению архитектурных объектов малых форм, рекламы, вывесок и других требований.

ГЛАВА 8. СТРОИТЕЛЬСТВО ЧАСТНОГО ЖИЛЬЯ

Статья 56. Право граждан Республики Таджикистан на строительство частного жилья

1. Граждане Республики Таджикистан имеют право строительства частного жилого дома на участке земли, выделенной согласно установленному законодательством Республики Таджикистан порядку для этих целей.

2. Право граждан Республики Таджикистан на строительство жилья обеспечивается развитием и охраной со стороны государства существующего индивидуального жилищного фонда, содействием индивидуальному жилищному строительству, справедливым распределением земельных участков на основании законодательство Республики Таджикистан.

Статья 57. Индивидуальный жилищный фонд

1. Индивидуальный жилищный фонд формируется в городах и сельской местности на базе существующих и за счет строительства новых индивидуальных жилых домов, приобретения (выкупа) гражданами в личную собственность квартир и домов, принадлежащих местным органам государственной власти, государственным организациям и иным учреждениям, купли с аукциона, торгов построенных на продажу частных жилых домов и квартир в многоэтажных домах и другим порядком не запрещенного законодательством Республики Таджикистан.

2. Частные жилые дома после ввода в эксплуатацию и в порядке установленному законодательством Республики Таджикистан проходят регистрацию.

Статья 58. Норма жилой и общей площади строящегося частного жилого дома

1. Максимальный размер жилой и общей площади дома, возводимого за счет средств граждан, ограничивается лишь площадью земельного участка, отведенного под строительство жилого дома, в соответствии с проектом, согласованным с органами архитектуры и градостроительства и отвечающим противопожарным и санитарным нормам.

2. Частный жилой дом должен быть благоустроенным применительно к условиям данного района строительства, минимальный размер жилой и общей площади должен отвечать установленным санитарным и техническим требованиям.

Статья 59. Отвод земельных участков под индивидуальное жилищное строительство

1. Представление (отвод) с определением площадей земельных участков под индивидуальное жилищное строительство производится в порядке установленном законодательством Республики Таджикистан.

2. Порядок отвода земельных участков под индивидуальное жилищное строительство устанавливается Земельным кодексом Республики Таджикистан и иными нормативными правовыми актами Республики Таджикистан.

3. Наличие у граждан частного жилья на правах личной собственности, либо квартиры в домах государственного и общественного фонда по договору аренды не является причиной для отказа в выделении участка.

Статья 60. Порядок начала строительство частного жилья

Местные органы архитектуры и градостроительства городов и районов на основании соответствующего решения местного исполнительного органа государственной власти о выделении земельного участка, согласно утвержденному генеральному плану и согласованного проекта строительства в порядке, установленном законодательством Республики Таджикистан, выдают разрешение на начало строительства.

Статья 61. Проект застройки земельного участка

1. В проект застройки, выполняемый после получения решения о выделении земельного участка, входят следующие документы:

- генеральный план земельного участка;

- типовой или индивидуальный проект жилого дома, согласованный в органах архитектуры и градостроительства, городов и районов с учетом местных инженерно-геологических условий строительства;

- типовой или индивидуальный проект подсобных хозяйственных построек.

2. Гражданин вправе заказать индивидуальный проект жилого дома любому юридическому или физическому лицу, имеющему лицензию на проектно-изыскательскую деятельность.

3. Проектно-сметная документация, выполненная проектными организациями или отдельными лицами, не имеющими лицензии, признается недействительной.

Статья 62. Обслуживание и ремонт индивидуального жилищного фонда

1. Обслуживание и ремонт домов индивидуального жилищного фонда производится за счет средств самого владельца.

2. Обслуживание и ремонт домов индивидуального жилищного фонда можно осуществлять на основе договора с ремонтными организациями и предприятиями, а также с отдельными лицами.

ГЛАВА 9. ПОДГОТОВКА И СОГЛАСОВАНИЕ ПРОЕКТНОЙ ДОКУМЕНТАЦИИ,

РАЗРЕШЕНИЕ НА НАЧАЛО СТРОИТЕЛЬНЫХ РАБОТ ЗДАНИЙ И СООРУЖЕНИЙ

Статья 63. Подготовка и согласование проектной документации для строительства зданий и сооружений

1. Строительство зданий, сооружений, их комплексов и их отдельных частей, объектов социальной, производственной, транспортной и инженерной инфраструктуры и благоустройство территорий осуществляются на основе проектной документации на строительство, разрабатываемой по инициативе заказчика и за его счет.

2. Состав, порядок разработки, согласования и утверждения проектной документации по строительству зданий и сооружений устанавливаются уполномоченным государственным органом в области архитектуры и градостроительства.

3. Без проектной документации заказчик по согласованию с местными исполнительными органами государственной власти может осуществлять:

- возведение временных строений, располагаемых на собственных приусадебных земельных участках или земельных участках садовых и огородных товариществ, а также жилых и (или) хозяйственно-бытовых помещений для сезонных работ и отгонного животноводства;

- изменения технически не сложных строений, предназначенных для личного пользования граждан. Решение об отнесении к разряду технически не сложных изменений помещений или строений принимается местным исполнительным органом государственной власти.

- возведение хозяйственно-бытовых пристроек к существующим строениям на собственных приусадебных участках, участках садовых и огороднических товариществ, их благоустройство, а также монтаж временных сборно-металлических сооружений на этих участках может осуществляться без согласования с местными органами градостроительства, если указанные объекты не затрагивают интересы других лиц или государства.

4. Застройщик имеет право по собственной инициативе обеспечить подготовку проектной документации, предусмотренную частью 3 настоящей статьи.

5. Виды работ по подготовке проектной документации, оказывающие воздействие на безопасность здания и сооружения, должны выполняться только физическими и юридическими лицами, имеющими соответствующую лицензию.

6. Застройщику или заказчику в соответствии с договором для подготовки проектной документации необходимо представить разработчику следующие документы:

- правоустанавливающие документы на земельный участок;

- архитектурно-планировочные задания;

- документы, подтверждающие инженерно-геологические и инженерно-геодезические (в случае необходимости) исследования;

- технические условия (в случае, когда невозможно функционирование строительного объекта, принятого к проекту, без присоединения его к сетям инженерно - технического обеспечения).

7. Разработчики проектной документации несут ответственность за принятие проектных решений и соответствие разработанной проектной документации нормативным правовым и техническим актам.

8. Правила и порядок ведения подрядных работ при реализации проектной (проектно-сметной) документации устанавливаются в соответствии с Гражданским кодексом Республики Таджикистан и настоящим Кодексом.

9. В исключительных случаях допускается параллельное проектирование, экспертиза проектов и выполнение строительных работ в зданиях и сооружениях республиканского значения с разрешения Правительства Республики Таджикистан.

10. Проектная документация, по которой в течение трех и более лет после окончания ее разработки не начато строительство, может быть использована для реализации после проведения новой экспертизы и переутверждения в установленном настоящим Кодексом порядке.

11. Организации, занимающиеся эксплуатацией инженерных систем, обязаны в установленные сроки в соответствии с техническими условиями заявителя, обеспечить соединение возведённого или реконструкционного сооружения с инженерной системой.

12. Правила соединения с инженерной системой и системой коммунального обслуживания устанавливаются Правительством Республики Таджикистан.

Статья 64. Государственная экспертиза градостроительной проектной документации

1. Проектная документация по строительству объектов подлежит обязательной государственной экспертизе, за исключением случаев, предусмотренных настоящей статьей.

2. Обязательная государственная экспертиза проектной документации не проводится в случае, если согласно настоящему Кодексу для строительства, реконструкции, капитального ремонта объектов не требуется подготовка строительной проектной документации, и не требуется получения разрешения на строительство.

3. Проведение обязательной государственной экспертизы в отношении проектной документации объектов строительства, получившей положительное заключение государственной экспертизы и применяемой повторно или в случаях модификации такой проектной документации, не затрагивающей конструктивных и других характеристик надежности и безопасности объектов, не требуется.

4. Перечень строительных объектов, проектная документация которых для государственной экспертизы не требуется, утверждает уполномоченный государственный орган в области градостроительства по согласованию с отраслевыми организациями.

5. Целью государственной экспертизы проектной документации, за исключением документов, проведение экспертизы которых в соответствии с частями 2, 3 и 4 настоящей статьи не обязательно, является оценка соответствия проектной документации требованиям технических регламентов, в том числе санитарно-эпидемиологическим, экологическим требованиям, требованиям государственной охраны объектов культурного наследия, требованиям пожарной, промышленной, ядерной, радиационной и иной безопасности, установленной нормативными правовыми актами Республики Таджикистан.

6. К исключительной компетенции органа государственной экспертизы относится проведение экспертизы обоснования инвестиций, обоснования технико-экономических решений и расчетов проектной документации, предназначенных для строительства объектов (комплексов) (в редакции Закона РТ от 02.01.2019г.№1577):

- возводимых за счет государственных инвестиций или с их участием, а также возводимых без участия государственных инвестиций, но предусматривающих установленную законодательством Республики Таджикистан порядке долю государственной собственности в объемах выпускаемой продукции или предоставляемых услуг;

- соответствующих государственным нормативным требованиям по санитарной, экологической, пожарной и взрывной безопасности, охране труда, надежности конструкций, устойчивости функционирования потенциально опасных и технически сложных объектов, обеспечивающих доступ инвалидов к объектам социальной, транспортной и рекреационной инфраструктуры, независимо от источников финансирования строительства.

7. Физические и юридические лица, привлекаемые для проведения государственной экспертизы проектной документации строительства, а также уполномоченные органы, осуществляющие государственную экспертизу, обязаны соблюдать конфиденциальность проведенной экспертизы и обеспечивать коммерческую тайну по рассматриваемым проектам, если иной порядок не предусмотрен нормативными правовыми актами Республики Таджикистан.

8. Физические и юридические лица, выполняющие государственную экспертизу проектной документации строительства (включая государственную экспертизу), в своей деятельности по анализу, оценке эффективности инвестиций и качеству проектов, не должны зависить от субъектов архитектурной, градостроительной и строительной деятельности.

9. Утверждение проектной документации или проекта, подготовленного к конкурсу, выдача разрешения на производство строительных работ и реализация архитектурных, градостроительных и строительных проектов без положительного заключения государственной экспертизы не допускается. Внесение изменений в утвержденные архитектурные, градостроительные и строительные проекты допускается только после их согласования с уполномоченным органом по государственной экспертизе, осуществляющим экспертизу проектов.

10. Порядок проведения межгосударственной экспертизы устанавливается в соответствии с международным договором.

11. Требование проведения иных государственных экспертиз или согласования проектной документации, за исключением случаев, предусмотренных настоящей статьей и Законом Республики Таджикистан "Об экологической экспертизе" , не допускается.

12. Срок проведения государственной экспертизы объектов не должен превышать одного календарного месяца.

13. Срок проведения государственной экспертизы сложного и объемного объекта устанавливается путем двустороннего соглашения.

14. Основаниями для отказа в принятии представленной проектной документации на государственную экспертизу являются:

- неполнота проектной документации;

- подготовка проектной документации со стороны физических и юридических лиц, не имеющих разрешения на деятельность, связанную с разработкой проектов.

15. Результатом государственной экспертизы проектной документации является заключение о соответствии (положительное заключение) или несоответствии (отрицательное заключение) проектной документации требованиям нормативных правовых актов Республики Таджикистан.

16. Споры по заключениям государственной экспертизы решаются в судебном порядке.

17. Заказчик вправе повторно представить на экспертизу проектную документацию после внесения в неё необходимых изменений.

Статья 65. Негосударственная экспертиза проектной документации

1. Физические и юридические лица, независимо от того, обязательно или не обязательно проведение государственной экспертизы соответствующей проектной документации, могут направить её на основе договора на негосударственную экспертизу.

2. Негосударственная экспертиза проектной документации проводится юридическими лицами, имеющими аккредитацию, на основании договора с заказчиком (строителем) или лицом, подготавливающим на основании договора со строителем или заказчиком проектную документацию.

3. Порядок проведения негосударственной экспертизы и аккредитации экспертов устанавливает Правительство Республики Таджикистан.

Статья 66. Разрешение на начало строительных работ

1. Разрешение на начало строительных работ осуществляется в соответствии с Законом Республики Таджикистан "О разрешительной системе".

2. Строительство, реконструкция объектов, а также их капитальный ремонт, если при его проведении не затрагиваются конструктивные и другие характеристики надежности и безопасности таких объектов, осуществляется на основании разрешения на начало строительных работ, за исключением случаев, предусмотренных настоящей статьей.

3. Разрешение на начало строительных работ на объектах республиканского и стратегического значения, перечень которых утвержден Правительством Республики Таджикистан, выдается уполномоченным государственным органом в области архитектуры и градостроительства. Разрешение на начало строительных работ на других объектах выдается местными органами архитектуры и градостроительства в порядке, установленном законодательством Республики Таджикистан.

4. В целях получения разрешения на начало строительных работ, реконструкцию, капитальное строительство соответствующего объекта, лицо обращается с заявлением в местные органы архитектуры и градостроительства. К заявлению прилагаются копии следующих документов:

- решения местного исполнительного органа государственной власти (за исключением районов города Душанбе) о строительстве зданий и сооружений (в редакции Закона РТ от 02.01.2019г.№1577);

- правоустанавливающего документа на использование земельного участка (сертификат на право пользования землей);

- утвержденного проектного документа;

- положительного заключения экспертизы проектной документации, в случае обязательности государственной экспертизы проектной документации, в соответствии со статьей 64 настоящего Кодекса;

- заключения государственной экологической экспертизы.

5. Не допускается требовать иные документы, не предусмотренными настоящей статей.

6. Местные органы архитектуры и градостроительства в течение трех рабочих дней со дня принятия заявления на получение разрешения на начало строительных работ:

- проводят проверку наличия документов, прилагаемых к заявлению;

- проводят проверку соответствия проектной документации требованиям градостроительного законодательства;

- уполномоченный государственный орган в области архитектуры и градостроительства выдает разрешение на строительство или отказывает в выдаче такого разрешения с указанием обоснованных причин отказа.

7. Местные органы архитектуры и градостроительства в течение трех дней со дня выдачи разрешения на начало строительных работ направляют копию такого разрешения в уполномоченный орган государственного строительного надзора.

8. Местные органы архитектуры и градостроительства могут отказать в выдаче разрешения на начало строительных работ, только при отсутствии минимума документов, предусмотренных частью 4 настоящей статьи, или несоответствии представленных документов требованиям градостроительного законодательства.

9. Не требуется получение разрешения на начало строительных работ зданий и сооружений, в отношении которых в соответствии с частью 3 статьи 63 настоящего Кодекса подготовка и согласование проектных документов не обязательна.

10. Разрешение на начало строительных работ выдается для конкретного объекта с указанием продолжительности срока возведения данного объекта.

11. Срок действия разрешения на начало строительных работ продлевается органом, его выдавшим, на основании заявления владельца разрешения, поданного не менее чем за один календарный месяц до истечения срока действия такого разрешения. В продлении срока действия разрешения на строительные работы может быть отказано только в случае, если строительство, реконструкция, капитальный ремонт объекта строительства не начаты до истечения срока подачи такого заявления.

12. При переходе права на земельный участок и объекты строительства другому лицу, срок действия разрешения на начало строительных работ сохраняется, если оно получено до перехода права пользования участком земли и строительным объектом.

13. Разрешение на начало строительных работ для объектов, сведения о которых содержат государственную тайну, осуществляются в соответствии с требованиями законодательства Республики Таджикистан о государственной тайне.

14. В случае отклонения заявления на разрешение выполнения строительных работ, отказ в выдаче разрешения на строительство может быть обжалован в уполномоченный государственный орган в области архитектуры и градостроительства или в суд.

ГЛАВА 10. НАДЗОР И ЛИЦЕНЗИРОВАНИЕ В ГРАДОСТРОИТЕЛЬНОЙ ОТРАСЛИ

Статья 67. Надзор в градостроительной отрасли

1. Надзор в градостроительной отрасли осуществляется в целях обеспечения соблюдения требований нормативных правовых актов Республики Таджикистан со стороны участников градостроительной деятельности, при подготовке к строительству, разработке проектной документации, выполнении строительных работ, приёмке завершенного строительного объекта, а также в процессе его эксплуатации в гарантийный срок.

2. В градостроительной отрасли осуществляются следующие виды надзора:

- государственный надзор;

- технический надзор;

- авторский надзор;

- иные виды надзора, предусмотренные законодательством Республики Таджикистан.

Статья 68. Государственный надзор в градостроительной отрасли

1. Государственный надзор в градостроительной отрасли осуществляется уполномоченным государственным органом в области архитектуры и градостроительства, местными органами надзора архитектуры градостроительства в соответствии с их положением, утвержденным в установленном порядке.

2. Уполномоченный государственный орган надзора архитектуры и градостроительства имеют следующие полномочия:

- выносить заключения по проектам нормативных правовых актов Республики Таджикистан в строительной отрасли;

- осуществлять контроль соблюдения процедур, установленных законодательством Республики Таджикистан о градостроительной деятельности, при разработке и утверждении документации по планировке территории, правил землепользования и застройки, документации по планировке территории, генерального плана населенного пункта;

- осуществлять контроль соблюдения участниками градостроительной деятельности требований нормативных правовых и технических актов, утвержденной проектной документации, а также соответствия используемых при строительстве материалов, изделий и конструкций - проектной документации и сертификатам;

- вести контроль осуществления технического и авторского надзора процесса строительства, организации контроля качества на объектах строительства;

- выполнять иные, предусмотренные законодательством Республики Таджикистан полномочия.

3. Должностные лица уполномоченных государственных органов надзора архитектуры и градостроительства имеют право:

- контролировать деятельность государственных органов предприятий учреждений, других подведомственных им организаций и структур по соблюдению градостроительного законодательства;

- требовать от руководителей и других должностных лиц государственных органов предприятий и учреждений и других организаций предоставления необходимых документов, материалов и сведений, а также выделения специалистов для выяснения возникших вопросов;

- получать от лиц, допустивших нарушения градостроительного законодательства, объяснения.

4. Должностные лица уполномоченного государственного органа надзора архитектуры и градостроительства, в случае выявления фактов нарушения со стороны должностных лиц государственных органов, предприятий, учреждений и других организаций, обязаны:

- направлять в соответствующие государственные органы, предприятия, учреждения и другие организации предписания об устранении выявленных нарушений законодательства о градостроительстве и устанавливать сроки устранения таких нарушений;

- направлять в органы прокуратуры информацию о фактах нарушения законов для принятия мер;

- принимать меры, необходимые для привлечения руководителей и других должностных лиц государственных органов предприятий, учреждений и другие организации к ответственности, установленной законодательством Республики Таджикистан.

5. Должностные лица органов государственной власти, предприятий, учреждений и других организаций обязаны:

- представлять по запросу уполномоченного государственного органа по надзору градостроительства документы и материалы, необходимые для осуществления контроля;

- направлять в уполномоченный государственный орган по надзору градостроительства копии документов территориального планирования, правил землепользования и застройки на бумажном или электронном носителе в течение 10 рабочих дней после их утверждения;

- оказывать содействие должностных лиц уполномоченных государственных органов по надзору градостроительства.

Статья 69. Технический надзор

1. Заказчик или уполномоченное им лицо обязаны осуществлять технический надзор за выполнением строительных работ. Осуществление технического надзора является обязанностью заказчика.

2. В зависимости от условий строительства, заказчик может осуществлять технический надзор самостоятельно или привлекать на договорной основе инженера (инженерную организацию).

Статья 70. Авторский надзор за строительством

1. Авторский надзор за строительством является обязательным и осуществляется разработчиком архитектурного или строительного проекта в целях обеспечения соответствия архитектурно-строительных, технологических заключений иных технических решений и технико-экономических показателей вводимых в эксплуатацию объектов строительства проектным решениям и показателям.

2. Авторский надзор за строительством осуществляется на основании договора, заключаемого между заказчиком и разработчиком архитектурного или строительного проекта.

Статья 71. Лицензирование в градостроительной деятельности

Лицензирование в градостроительной деятельности осуществляется в соответствии с Законом Республики Таджикистан "О лицензировании отдельных видов деятельности".

ГЛАВА 11. ПРИЕМ И ЭКСПЛУАТАЦИЯ ОБЪЕКТОВ СТРОИТЕЛЬСТВА. СРОКИ ЭКСПЛУАТАЦИИ ОБЪЕКТОВ СТРОИТЕЛЬСТВА

Статья 72. Прием объектов в эксплуатацию

1. Прием построенных объектов в эксплуатацию осуществляется в соответствии с требованиями гражданского законодательства Республики Таджикистан, настоящего Кодекса и других нормативных правовых актов Республики Таджикистан.

2. В отдельных случаях, предусмотренных статьей 73 настоящего Кодекса, прием в эксплуатацию строительного объекта производится собственником (заказчиком, инвестором, застройщиком) самостоятельно.

3. Акт государственной приемной комиссии о приеме построенного объекта в эксплуатацию является основанием при государственной регистрации права собственности на данный объект.

4. Акт государственной комиссии о сдаче построенного объекта в эксплуатацию, подлежит утверждению органом, назначившим государственную приемную комиссию в следующие сроки:

- по объектам производственного назначения - в срок не более 5 рабочих дней со дня подписания акта;

- по объектам жилищно-гражданского назначения - в срок не более 3 рабочих дней со дня подписания акта.

5. Датой сдачи в эксплуатацию принятого государственной приемной комиссией объекта считается дата утверждения акта о принятии объекта в эксплуатацию органам, назначившим комиссию.

6. Эксплуатация построенного объекта без положительного заключения государственной приемной комиссии не допускается, за исключением случаев, предусмотренных статьей 77 настоящего Кодекса.

Статья 73. Объекты, которые собственник может самостоятельно принять в эксплуатацию

(в редакции Закона РТ от 02.01.2019г.№1577)

1. Собственник (заказчик, инвестор или застройщик) вправе самостоятельно осуществить прием в эксплуатацию следующих объектов завершенного строительства:

- реконструкция (перепланировка, переоборудование) жилых или нежилых помещений (за исключением многоквартирных зданий) не связанная с изменением несущих и ограждающих конструкций, инженерных систем и оборудования, а также перепрофилирование (изменение функционального назначения) помещений;

- временные сооружения (здания);

- хозяйственно-бытовые постройки на территориях индивидуальных приусадебных участков, частных домов, постройки на участках садоводческих и огороднических обществ, элементы благоустройства на придомовых территориях или приусадебных (дачных) участках;

- перепланировка (переоборудование) помещений непроизводственного назначения, осуществляемая в существующих зданиях, и не требующая изменений несущих конструкций;

- малые архитектурные формы, открытые спортивные площадки, тротуары, благоустройство, мощение территории вокруг зданий (сооружений) и ограждение территорий на основе правоопределяющих документов на собственность;

- здания и сооружения, указанные в части 3 статьи 63 настоящего Кодекса.

2. Порядок самостоятельной приемки в эксплуатацию зданий и сооружений определяется Правительством Республики Таджикистан (в редакции Закона РТ от 02.01.2019г.№1577).

Статья 74. Государственная приемная комиссия

1. Объекты строительства, готовые к эксплуатации, за исключением случаев, предусмотренных статьей 73 настоящего Кодекса, принимает государственная приемная комиссия, которая является коллективным, временным или постоянно действующим органом, в определенные сроки на основании утвержденного проекта и в случае наличия положительного заключения рабочей комиссии на эксплуатацию.

2. В зависимости от значимости или стоимости строительства принимаемого в эксплуатацию объекта, государственная приемная комиссия назначается:

- Правительством Республики Таджикистан по представлению центральных исполнительных органов государственной власти или исполнительных органов государственной власти Горно-Бадахшанской автономной области, областей, города Душанбе, городов и районов;

- центральным исполнительным органом государственной власти;

- исполнительными органами государственной власти Горно-Бадахшанской автономной области, областей, города Душанбе, городов и районов.

3. Порядок работы государственной приёмочной комиссии, их права и обязанности определяются Правительством Республики Таджикистан.

Статья 75. Регистрация строительного объекта

1. Возведенный строительный объект и объект, не завершенный строительством, а также права на них подлежат государственной регистрации.

2. Государственная регистрация возведенного строительного объекта и объекта, не завершенного строительством, и права на них осуществляются в соответствии с порядком, установленным Законом Республики Таджикистан "О государственной регистрации недвижимого имущества и прав на него".

Статья 76. Нормативные сроки эксплуатации объектов строительства

1. Возведенные строительные объекты должен соответствовать требованиям безопасности для жизни и здоровья граждан, сохранности имущества физических и юридических лиц, экологической безопасности в течение нормативного срока его эксплуатации. Нормативные сроки эксплуатации объектов строительства устанавливаются уполномоченным государственным органом в области архитектуры и градостроительства.

2. Нормативный срок эксплуатации объекта строительства предусматривается в проектной документации на строительство.

3. Разработчик проектной документации и подрядчик гарантируют безопасность объекта строительства в течение нормативного срока его эксплуатации.

Статья 77. Эксплуатация объектов строительства в период гарантийного срока

1. Подрядчик гарантирует возможность эксплуатации объекта строительства в течение установленного гарантийного срока, если иное не предусмотрено договором строительного подряда.

2. Заказчик, собственник объекта строительства до истечения гарантийного срока обязан поэтапно произвести технический осмотр объекта строительства в установленные сроки, но не менее одного раза в три года, составить акт и отразить в акте его техническое состояние и выявленные дефекты. При необходимости, заказчик, собственник объекта строительства вправе привлечь для участия в его осмотре представителей подрядчика, уполномоченного государственного органа по надзору градостроительства, местного исполнительного органа государственной власти.

3. Во время перехода права собственности (право пользования) по инициативе нового собственника (пользователя) возможно проведение досрочного технического осмотра.

4. Требования об устранении дефектов предъявляются заказчиком, собственником объекта строительства подрядчику в течение гарантийного срока. Устранение подрядчиком дефектов производится в срок, согласованный с заказчиком, собственником объекта строительства.

5. Если подрядчик откажется от устранения дефектов или откладывает срок их устранения, заказчик имеет право самостоятельно устранить его путем перевода средств для расхода за счет подрядчика.

6. Размер расходованных средств, связанных с устранением дефектов, определяется на основании тех цен, которые действовали во время выполнения соответствующих строительных работ.

Статья 78. Обязанности собственников пользователей при эксплуатации объектов строительства

1. Собственники и пользователи объектов строительства обязаны эксплуатировать объект в соответствии с требованиями законодательства Республики Таджикистан, а также его целевыми и функциональными назначениями.

2. Если законодательством Республики Таджикистан не установлен иной порядок, собственники и пользователи объекта строительства, при его эксплуатации, обязаны:

- сохранять архитектурный облик объекта строительства;

- проводить осмотры технического состояния объекта строительства;

- содержать объект строительства в надлежащем техническом, санитарно-гигиеническом, противопожарном, экологическом и архитектурно-эстетическом состоянии;

- соблюдать требования в области охраны окружающей среды;

- хранить в течение всего гарантийного срока эксплуатации объекта строительства их проектную документацию.

3. Если законодательством Республики Таджикистан не установлен иной порядок, собственник и пользователь объекта строительства обязаны периодически производить ремонт эксплуатируемого объекта, строительства, выполнять требования местных органов архитектуры и градостроительства, иных государственных органов, осуществляющих надзор за эксплуатацией объектов строительства в гарантийные сроки.

4. Периодичность ремонтов объектов строительства определяется правилами их эксплуатации.

ГЛАВА 12. ПРИОСТАНОВЛЕНИЕ И КОНСЕРВАЦИЯ СТРОИТЕЛЬСТВА, ДЕМОНТАЖ, СНОС ЗДАНИЯ И СООРУЖЕНИЯ

Статья 79. Приостановление и консервация строительства

1. Приостановление строительства - временное прекращение выполнения строительных работ по обстоятельствам, не связанным с технологическими перерывами в строительстве (выполнением строительных работ), которое не влечет за собой обязательного расторжения договора строительного подряда.

2. Приостановление строительства может осуществляться по решению:

- уполномоченных государственных органов по надзору архитектуры и градостроительства, иных государственных органов - в случаях, установленных законодательством Республики Таджикистан;

- подрядчика - в случае невозможности дальнейшего выполнения строительных работ в течение более одного месяца по причинам временного отсутствия строительных материалов и (или) оборудования, поставляемых заказчиком, либо неоплаты заказчиком выполненных работ в сроки, определенные договором строительного подряда;

- заказчика - в целях консервации объекта строительства или прекращения дальнейшего строительства, а также выявления в работе подрядчика недостатков, которые могут повлечь за собой угрозу безопасности и надежности объекта строительства.

3. Приостановление строительства может осуществляться органом или уполномоченным лицом по основаниям, предусмотренным законодательством Республики Таджикистан и (или) договором.

4. Консервация объекта незавершенного строительстваприостановление строительства на срок свыше девяти месяцев, оформленная в установленном порядке и влекущая за собой расторжение договора, на основании которого осуществлялось строительство.

5. Консервация объекта незавершенного строительства включает в себя:

- прекращение выполнения строительных работ, предусмотренных проектной документацией на строительство;

- осуществление необходимых мероприятий по обеспечению сохранности объекта строительства;

- завершение заказчиком, инвестором расчетов с подрядчиком за выполненные строительные работы и расторжение договора строительного подряда;

- проведение заказчиком, инвестором, инженером (инженерной организацией) периодических осмотров законсервированного объекта незавершенного строительства для обеспечения его сохранности и безопасности.

6. Решение о консервации объекта незавершенного строительства принимается при наличии следующих обстоятельств:

- выявления в ходе строительства несоответствия проекта требованиям технических нормативных правовых актов и технических регламентов;

- выявления дефектов в проектной документации на строительство, требующих ее существенного изменения;

- отсутствия у заказчика средств для дальнейшего финансирования строительства;

- по иным основаниям, предусмотренным законодательством Республики Таджикистан или договором строительного подряда.

7. Решение о консервации объектов незавершенного строительства принимается:

- Правительством Республики Таджикистан или уполномоченным государственным органом надзора архитектуры и градостроительства - по объектам незавершенного строительства, возводимым за счет средств республиканского бюджета;

- местными исполнительными органами государственной власти - по объектам незавершенного строительства, возводимым за счет средств соответствующих местных бюджетов;

- иными заказчиками - по другим объектам незавершенного строительства.

8. В случае приостановления строительства на срок свыше трех месяцев, лица, указанные в настоящей статье, обязаны принять в течение одного месяца после истечения указанного срока решение о консервации объекта незавершенного строительства.

9. В решении уполномоченного государственного органа надзора архитектуры и градостроительства, заказчика или другого уполномоченного лица о консервации объекта незавершенного строительства определяются дата приостановления работ, источники финансирования, сроки разработки документации, необходимой для проведения консервации, а также меры по обеспечению сохранности строительных материалов и оборудования с указанием лица, ответственного за их сохранность.

10. Заказчиком или подрядчиком в течение 14 дней со дня принятия решения о консервации объекта незавершенного строительства составляются:

- акт о консервации объекта незавершенного строительства с указанием в нем сметной стоимости объемов выполненных строительных работ до момента консервации, к которому прилагаются перечень неиспользованных строительных материалов и не смонтированного оборудования;

- перечень работ и затрат, необходимых для обеспечения сохранности законсервированного объекта незавершенного строительства или его конструктивных элементов.

11. На основании перечня работ и затрат, необходимых для обеспечения сохранности законсервированного объекта незавершенного строительства или его конструктивных элементов, разработчиком проектной документации составляется смета с учетом мероприятий по обеспечению сохранности объекта незавершенного строительства и техническая документация по его консервации.

12. Строительные работы по консервации объекта незавершенного строительства, предусмотренные сметой, выполняются подрядчиком по дополнительному соглашению к договору строительного подряда, в котором предусматриваются сроки выполнения работ и сроки сдачи заказчику законсервированного объекта незавершенного строительства или его конструктивных элементов.

13. Подрядчик обязан сдать заказчику законсервированный объект незавершенного строительства в согласованные сроки и возместить понесенные по его вине убытки, а заказчик - принять этот объект.

14. В состоянии консервации объект незавершенного строительства может находиться не более пяти лет. После устранения причин, вызвавших консервацию объекта незавершенного строительства, принимается решение о возобновлении его строительства. Подрядчику по акту и заключению разработчика проектной документации о его техническом состоянии передается объект незавершенного строительства. Продолжение строительства осуществляется в порядке, установленном настоящим Кодексом и иными нормативными правовыми актами Республики Таджикистан.

15. В период срока консервации объекта незавершенного строительства заказчик обязан принять меры для устранения причин, послуживших основанием для консервации, в соответствии с нормативными правовыми актами Республики Таджикистан завершить строительство объекта либо распорядиться объектом иным способом, позволяющим завершить его строительство (продать, передать и прочее.).

16. По истечении срока консервации объекта незавершенного строительства, заказчик обязан демонтировать либо снести объект и привести отведенный под строительство земельный участок в соответствии с нормативными правовыми актами Республики Таджикистан в первоначальное состояние.

17. В случае невыполнения заказчиком требований части 13 настоящей статьи, по заявлению уполномоченного государственного органа по надзору градостроительства, суд может принять решение о сносе законсервированного объекта с незавершенным строительством, с возмещением расходов за счет заказчика.

Статья 80. Демонтаж и снос здания и сооружения

1. Демонтаж и снос здания, сооружения, либо его части производятся в случае, если:

- они возведены на самовольно занятом земельном участке;

- имеют дефекты, которые угрожают жизни и здоровью граждан, сохранности имущества физических и юридических лиц и которые не могут быть устранены в процессе ремонта либо реконструкции;

- участок земли, где расположены здание и сооружение, изымаются в случаях, предусмотренных в Земельном кодексе Республики Таджикистан для государственных и общественных нужд.

2. Решение о демонтаже и сносе здания, сооружения на основаниях предусмотренных частью 1 настоящей статьи, по представлению соответствующего государственного органа принимается судом, а также собственником или уполномоченным государственным органом в области архитектуры и градостроительства.

3. Ущерб, нанесенный в результате прекращения имущественного права при сносе здания или сооружения, возмещается с учетом рыночной стоимости в соответствии с законодательством Республики Таджикистан в случаях:

- изъятия земельного участка для государственных или общественных нужд (с привлечением независимого оценщика) за счет заказчика;

- в результате незаконного действия (бездействия) государственных органов и их должностных лиц.

4. Демонтаж и снос здания, сооружения осуществляются собственником за его счет в случаях, предусмотренных в абзацах первом и втором части 1 настоящей статьи. В случае неосуществления собственником демонтажа и сноса зданий и сооружений, исполнительные органы государственной власти городов и районов на оснавании требований абзаца шестого части 1 статьи 15 настоящего Кодекса организуют демонтаж и снос зданий и сооружений (в редакции Закона РТ от 02.01.2019г.№1577).

5. В случае возникновения споров по решению, принятых о демонтаже или сносе здания, сооружения и (или) их частей, а также по возмещению ущерба и расходов, предусмотренных в частях 2 и 3 настоящей статьи, решение может быть обжаловано в суд. Выполнение решения о демонтаже и сносе здания и сооружения или его части приостанавливается до момента принятия судом решения по существу.

ГЛАВА 13. ОТВЕТСТВЕННОСТЬ ЗА НАРУШЕНИЕ ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВА О ГРАДОСТРОИТЕЛЬНОЙ ДЕЯТЕЛЬНОСТИ И ВОЗМЕЩЕНИЕ ВРЕДА

Статья 81. Ответственность за нарушение требований настоящего Кодекса

Физические и юридические лица за нарушение требований настоящего Кодекса несут ответственность в соответствии с законодательством Республики Таджикистан.

Статья 82. Возмещение вреда, причиненного жизни и здоровью физических лиц, имуществу физических и юридических лиц, при осуществлении территориального планирования и градостроительного зонирования

1. Возмещение вреда, причиненного жизни и здоровью физических лиц, имуществу физических и юридических лиц в результате утверждения не соответствующих требованиям технических регламентов документов территориального планирования Республики Таджикистан, осуществляется в полном объеме.

2. Возмещение вреда, причиненного жизни и здоровью физических лиц, имуществу физических и юридических лиц в результате утверждения не соответствующих требованиям технических регламентов документов территориального планирования административно - территориальных единиц Республики Таджикистан, правил землепользования и застройки, осуществляется в полном объеме.

Статья 83. Возмещение вреда, причиненного вследствие недостатков работ по инженерным изысканиям, по подготовке проектной документации,по строительству, реконструкции, капитальному ремонту объектов капитального строительства

1. Возмещение вреда, причиненного вследствие недостатков работ по инженерным изысканиям, осуществляется лицом, выполнившим такие работы. Наряду с этим, субсидиарную ответственность несет организация, осуществившая экспертизу проектной документации и давшая положительное заключение.

2. Возмещение вреда, причиненного вследствие недостатков работ по подготовке проектной документации, осуществляется лицом, выполнившим такие работы. Субсидиарную ответственность за причинение указанного вреда несет также организация, проводившая экспертизу проектной документации и давшая положительное заключение, в случае несоответствия их требованиям технической инструкции или результатам инженерного исследования.

3. Возмещение вреда, причиненного вследствие недостатков работ по строительству, реконструкции, капитальному ремонту объекта капитального строительства, осуществляется лицом, выполнившим такие работы. Также, если вред причинен в результате несоответствия объекта требованиям технического регламента или проектной документации, реконструированного объекта или после капитального ремонта, или работ, произведенных в период строительства, при выполнении ремонта, реконструкции капитального ремонта основного объекта строительство уполномоченный государственный орган по надзору градостроительства, давший положительное заключение проектной документации по данному вопросу, будет нести субсидарную ответственность.

ГЛАВА 14. ЗАКЛЮЧИТЕЛЬНЫЕ ПОЛОЖЕНИЯ

Статья 84. Финансовое обеспечение градостроительной деятельности

1.Градостроительная деятельность финансируется за счет средств государственного бюджета, собственных и привлеченных средств заказчиков, а также долевого участия физических и юридических лиц на развитие инженерной, транспортной и социальной инфраструктур, также иных средств, не запрещенных законодательством Республики Таджикистан.

2. Финансирование градостроительной деятельности за счет средств государственного бюджета осуществляется при:

- разработке градостроительной документации, предусмотренной в части 1 статьи 44 настоящего Кодекса;

- проведении мониторинга, научно-исследовательских работ градостроительной деятельности, разработке градостроительных норм и правил;

- разработке и реализации общегосударственных целевых программ развития зон чрезвычайных экологических ситуаций и экологического бедствия, исторических поселений, инженерной, транспортной и социальной инфраструктур общегосударственного значения, иных общегосударственных целевых программ, а также ведения государственного градостроительного кадастра.

3. Использование градостроительных средств для финансирования иной градостроительной деятельности осуществляется в случаях, если градостроительное освоение территории затрагивает государственные, межрегиональные интересы, либо интересы групп населенных пунктов.

4. Местные исполнительные органы государственной власти при формировании ежегодных адресных списков строительства за счет местного бюджета обязаны предусматривать:

- разработку, согласование и проведение экспертизы градостроительной документации, предусмотренной пунктами 2) 3) и 4) части 1 статьи 44 настоящего Кодекса, за исключением проектной документации для строительства объектов;

- проведение комплексных инженерных изысканий;

- составление карт сейсморайонирования населенных пунктов;

- составление территориальных комплексных схем охраны природы;

- проведение авторского надзора за текущей застройкой и мониторинга реализации генеральных планов населенных пунктов.

Статья 85. Доступность информации в градостроительной отрасли Республики Таджикистан

1. Каждый субъект градостроительной деятельности имеет право доступа к информации в градостроительной отрасли, в том числе, о состоянии окружающей среды, с учетом ее изменений, генеральном плане населенного пункта, строительстве, реконструкции объектов жилищного и гражданского назначения, благоустройстве территории, создании инженерной, транспортной сети и иной информации о градостроительной деятельности.

2. Государственные органы обязаны в рамках своих полномочий обеспечить доступность информации в градостроительной отрасли субъектам градостроительной деятельности в порядке, предусмотренном Законом Республики Таджикистан "О праве на доступ к информации".

3. Государственные органы обязаны помещать нормативные правовые акты относительно градостроительной деятельности на видном и доступном месте ( на доске объявлений).

4. Подрядчик обязан разместить объявление о строящемся объекте с указанием информации о заказчике или подрядчике объекта, о начале и конце строительства и иной необходимой информаций на видном и доступном месте.

5. Уполномоченный государственный орган в области градостроительства и местный исполнительный орган государственной власти обязаны отчитываться перед населением посредством средств массовой информации о градостроительной деятельности, общественным рассмотрением градостроительных проектов, организацией системы показов, выставок и проведением других мероприятий.

6. Информирование граждан и их объединений о градостроительной деятельности реализуется государственными органами через средств массовой информации, а также через проведение общественных анализов, систем показов и выставок.

7. Государственные органы обязаны в рамках своих полномочий рассмотреть и в установленные сроки дать обоснованные ответы на обращения граждан, их формирований и отраслевых организаций.

Статья 86. Разрешение споров в отношении градостроительной деятельности

Споры в области градостроительной деятельности разрешаются в порядке, установленном настоящим Кодексом и другими нормативными правовыми актами Республики Таджикистан.

Статья 87. Заключительные положения

1. Разрешение для строительных работ и другие документы, необходимые для градостроительной деятельности, которые получены до вступления в действие настоящего Кодекса, действуют до завершения их сроков или до момента добровольного обновления этих документов их владельцами в соответствии с настоящим Кодексом.

2. Впредь до приведения в соответствие с Градостроительным кодексом Республики Таджикистан законов и других нормативных правовых актов Республики Таджикистан, они применяются в части, не противоречащей нормам настоящего Кодекса.

Статья 88. О признании утратившими силу некоторых законодательных актов Республики Таджикистан

Признать утратившими силу Закон Республики Таджикистан от 21 июля 1994 года "Об индивидуальном жилищном строительстве" ("Садои мардум" от 27 августа 1994 года, №70 (693), Закон Республики Таджикистан от 15 мая 1997 года "Об экономической ответственности предприятий, организаций, учреждений за правонарушения в области строительства и промышленности строительных материалов, конструкций и изделий" (Ахбори Маджлиси Оли Республики Таджикистан, 1997 г., №10, ст.150; №23-24, ст.333, раздел XXX), Закон Республики Таджикистан от 20 марта 2008 года "Об архитектурной, градостроительной и строительной деятельности" (Ахбори Маджлиси Оли Республики Таджикистан, 2008 г., №3, ст.199).

Статья 89. Порядок введения в действие настоящего Кодекса

Настоящий Кодекс ввести в действие после его официального опубликования.

Президент

Республики Таджикистан                                     Эмомали Рахмон

г.Душанбе,

от 28 декабря 2012 года, № 933

ПОСТАНОВЛЕНИЕ

МАДЖЛИСИ НАМОЯНДАГОН МАДЖЛИСИ ОЛИ РЕСПУБЛИКИ ТАДЖИКИСТАН

О принятии Градостроительного кодекса Республики Таджикистан

Маджлиси намояндагон Маджлиси Оли Республики Таджикистан постановляет:

1. Принять Градостроительный кодекс Республики Таджикистан.

2. Признать утратившими силу Постановление Верховного Совета Республики Таджикистан "О порядке введения в действие Закона Республики Таджикистан "Об индивидуальном жилищном строительстве" от 21 июля 1994г., №998, Постановление Маджлиси Оли Республики Таджикистан "О порядке введения в действие Закон Республики Таджикистан "Об экономической ответственности предприятий, учреждений и организаций за правонарушения в области строительства и промышленности строительных. материалов, конструкций и изделий" (Ахбори Маджлиси Оли Республики Таджикистан, 1997г., №10, ст. 151, №23-№24, ст.ЗЗЗ, раздел XXX), Постановление Маджлиси намояндагон Маджлиси Оли Республики Таджикистан от 27 февраля 2008г., №908 (Ахбори Маджлиси Оли Республики Таджикистан, 2008г., №2, ст. 127).

Председатель

Маджлиси намояндагон Маджлиси Оли

Республики Таджикистан                                 Ш.Зухуров

г. Душанбе, 24 октябри 2012 года, № 943

ПОСТАНОВЛЕНИЕ

МАДЖЛИСИ МИЛЛИ МАДЖЛИСИ ОЛИ РЕСПУБЛИКИ ТАДЖИКИСТАН

О Градостроительном кодексе Республики Таджикистан

Рассмотрев Градостроительный кодекс Республики Таджикистан, Маджлиси милли Маджлиси Оли Республики Таджикистан постановляет:

Одобрить Градостроительный кодекс Республики Таджикистан.

Председатель

Маджлиси милли Маджлиси Оли

Республики Таджикистан                             М.Убайдуллоев

г. Душанбе, 13 декабря 2012 года, №438