ADLIA

Барномаи муҳоҷирати дохилии аҳолӣ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон барои солҳои 2012-2014 аз 1 марти соли 2012 № 91

Санаи амалкуни:

Ҳолати ҳуҷҷат: Амалкунанда

Бо қарори Ҳукумати

Ҷумҳурии Тоҷикистон

аз 1 марти соли 2012, № 91

тасдиқ шудааст

Барномаи муҳоҷирати дохилии аҳолӣ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон барои солҳои 2012-2014

1. Муқаррароти умумӣ

Барномаи муҳоҷирати дохилии аҳолӣ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон барои солҳои 2012-2014 (минбаъд-Барнома) сиёсати давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистонро оид ба масъалаҳои муҳоҷирати дохилии аҳолӣ, аз ҷумла дохилӣ ва экологӣ муайян намуда, қисми таркибии сиёсати давлат дар таъмини рушди иқтисодию иҷтимоии кишвар маҳсуб ёфта, ба самаранок истифода бурдани захираҳои меҳнатӣ ва баланд бардоштани сатҳи зиндагии аҳолӣ равона гардидааст.

Муҳоҷирати дохилии аҳолӣ тибқи Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон "Дар бораи муҳоҷират", санадҳои меъёрии ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон оид ба муҳоҷирати дохилӣ ва экологӣ ва дигар санадҳои меъёрии ҳуқуқии байналмилалие, ки Ҷумҳурии Тоҷикистон онҳоро эътироф намудааст, ба танзим дароварда мешавад.

Муҳоҷирати дохилии аҳолӣ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон таърихи даҳсолаҳо дошта, аввалин муҳоҷирони ихтиёрӣ ҳанӯз солҳои 20-уми асри гузашта пайдо гардида буданд. Сипас, солҳои 1954-1959 аз водиҳои Қаротегин ва Дарвоз ба заминҳои бекорхобидаи соҳилҳои дарёҳои Кофарниҳону Вахш ва Панҷ зиёда аз 20 ҳазор хоҷагиҳо кӯчонида шуда буданд. Инчунин, дар нимаи аввали солҳои 50-уми асри гузашта дар шимоли Тоҷикистон аз ҳисоби аҳолии Кӯҳистони Мастчоҳ заминҳои бекорхобидаи дашти Дилварзин обод гардиданд. Давраи дигари муҳоҷиркунии аҳолӣ ба ободкунии заминҳои ноҳияҳои имрӯзаи Ёвон ва Қубодиён, мавзеъҳои Гараутию Обикиик рост меояд. Дар заминаи муҳоҷиркунонӣ ва истифодабарии оқилонаи захираҳои инсонии меҳнатии мавзеъҳои камзамин ва ноободи кишвар пайдошавии як қатор шаҳраку деҳаҳои замонавӣ ба миён омад.

Раванди муҳоҷирати дохилӣ ва экологӣ дар марҳилаи навини рушди иқтисодӣ, иҷтимоӣ, фарҳангӣ ва сиёсии давлат баъд аз ноил шудан ба истиқлолияти давлатӣ такмил ёфта, сабки тоза касб намуд. Қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон дар самти муҳоҷирати аҳолӣ бо истифода аз меъёрҳои аз ҷониби ҷомеаи ҷаҳон эътирофгардида такмил ёфт.

Робитаи мутақобилаи рушди минбаъдаи иқтисодию иҷтимоии минтақаҳои кишвар бо муҳоҷирати дохилии аҳолӣ, ҳаллу фасли масъалаҳои демографӣ ва таъмини фаъолияти пурмаҳсули аҳолӣ масъалаи такмил додани механизми муҳоҷиркунониро ба миён овард.

Таъмини банақшагирӣ ва муайянсозии дурнамои муҳоҷиркунонии аҳолии қобили меҳнат аз ноҳияҳои камзамини сераҳолӣ ба водиҳои дорои заминҳои бекорхобида, инчунин кӯчонидани аҳолӣ аз минтақаҳои хавфноки экологӣ ба ҷойҳои бехавф ва фароҳамсозии шароити мутобиқи зиндагӣ дар мавзеъҳои нави зисти муҳоҷиргаштагон мақсадҳои асосии Барнома ҳисобида мешавад.

Қабули Барномаи давлатии муҳоҷирати дохилии аҳолӣ ин равандро ба рушди марҳилаи кунунии ҷомеа алоқаманд сохта, идоракунии онро аз ҷониби давлат мукаммалтар мегардонад ва як қатор норасогию душвориҳои дар муҳоҷиркунонии аҳолӣ мавҷударо ҳаллу фасл менамояд.

2. Вазъи кунунии муҳоҷирати дохилӣ ва экологии аҳолӣ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон ва дурнамои он

1. Тартиби амалӣ намудани муҳоҷирати дохилӣ ва экологӣ мутобиқи моддаи 5 Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон "Дар бораи муҳоҷират" муайян гардида, иҷрои он тибқи қарорҳои дахлдори Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон сурат мегирад.

2. Мутобиқи қарорҳои Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳалли масъалаҳои танзими раванди муҳоҷирати дохилӣ ва экологӣ ба салоҳияти Вазорати меҳнат ва ҳифзи иҷтимоии аҳолии Ҷумҳурии Тоҷикистон вогузор гардида, ин мақом дар якҷоягӣ бо вазорату идораҳои дахлдор, мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ ва ташкилотҳои ғайридавлатӣ ҳамоҳангсоз ва татбиқкунандаи Барномаи мазкур мебошад.

3. Кӯчонидани муҳоҷирони дохилӣ аз як минтақа ба минтақаи дигар танҳо дар ҳолати мавҷудияти кафолатномаи расмии тарафи қабулкунандаи муҳоҷирон барои ҷойгиркунонии онҳо дар хонаҳои истиқоматӣ ва ё ҷудо намудани қитъаи замин барои сохтмони манзили зисти доимӣ, таъминот бо оби нӯшокӣ, барқ, сохтмони роҳҳои дохилихоҷагӣ, хизматрасонии тиббӣ, ҷойи корӣ барои аъзои оилаашон, ҳолати санитарии муносиб ва тибқи имкониятҳои мавҷуда барпо намудани иншооти иҷтимоӣ амалӣ карда мешавад.

4. Кӯчонидани хоҷагиҳои ба муҳоҷирати экологӣ шомилбуда бо тартибе, ки онро қарори Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 3 майи соли 2010, № 211 "Дар бораи Тартиби амалӣ намудани муҳоҷирати экологӣ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон" муайян кардааст, танзим мегардад. Нақшаи ҳозираи кӯчонидани хоҷагиҳо аз ҷойҳои хавфнок бо қарори Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 1 июли соли 2011, №332 "Дар бораи тасдиқи Нақшаи миёнамӯҳлати муташаккилона кӯчонидани муҳоҷирони экологӣ барои солҳои 2011-2013" сурат гирифта истодааст ва мувофиқи он дар давоми се сол 900 хоҷагӣ, яъне соле 300 хоҷагӣ бояд аз ҷойҳои хавфнок ба ҷойҳои бехавф кӯчонида мешавад.

5. Муҳоҷирати дохилӣ низ бо тартибе, ки Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон муқаррар намудааст, сурат мегирад.

6. Нақшаи амалкунандаи кӯчонидани муҳоҷирони дохилӣ бо қарорҳои Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 1 октябри соли 2009, № 530 "Дар бораи муҳоҷирати дохилии аҳолии қобили меҳнат аз ноҳияҳои камзамин ва сераҳолии кӯҳистон ба водиҳои дорои заминҳои бекорхобидаи ҷумҳурӣ дар солҳои 2010-2012" бо кӯчонидани 3019 оила дар давоми се сол ва аз 28 июли соли 2009, № 430 "Дар бораи муҳоҷирати дохилии аҳолӣ аз ҳудуди ноҳияи Ҷиргатол ва ноҳияҳои минтақаи Рашт ба мавзеи Лахши ноҳияи Ҷиргатол" бо кӯчонидани 500 оила дар давоми 4 сол муайян карда шудааст.

Инчунин қарори Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 31 январи соли 2006, № 75 "Дар бораи кӯчонидани 1000 оилаи муҳоҷирони дохилӣ (ихтиёрӣ) аз шаҳру ноҳияҳои вилояти Хатлон ба шаҳри Турсунзода" мавриди амал қарор дорад ва мутобиқи он дар шаҳри Турсунзода аз ҳисоби оилаҳои муҳоҷирони кӯчонидашуда чор деҳаи нав бунёд гардидааст. Айни замон дар маҳалҳои нави зист қариб 900 оила зиндагӣ дорад ва нисбати иҷрои пурраи қарор тадбирҳои иловагӣ андешида шудаанд.

7. Тибқи муқаррарот ба ҳар оилаи муҳоҷирони бо сабабҳои экологӣ кӯчонидашуда, аз ҷониби давлат кӯмаки якдафъаина дар ҳаҷми 300 сомонӣ ва қарзи имтиёзнок ба андозаи 3000 сомонӣ ва ба муҳоҷирони дохилӣ бошад, ин қарз дар ҳаҷми 1500 сомонӣ муайян шудааст. Инчунин ба ҳар як оила аз ҷониби мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатии шаҳру ноҳияҳои қабулкунандаи муҳоҷирон ба миқдори аз 0,08 то 0,10 га қитъаи замини наздиҳавлигӣ барои сохтмони хонаҳои истиқоматӣ ҷудо карда мешавад.

8. Барои ҳалли масъалаҳои муҳоҷирати дохилӣ ва экологӣ дар Буҷети давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар соли 2011 - 5088987,0 сомонӣ, аз ҷумла барои муҳоҷирони экологӣ 2591036,0 сомонӣ қарзи имтиёзнок ва 181206,0 сомонӣ кӯмаки якдафъаина, барои муҳоҷирони дохилӣ қарзи имтиёзнок ба миқдори 1801770,0 сомонӣ ва хароҷоти нақлиётӣ барои интиқоли онҳо 514975,0 сомонӣ пешбинӣ гардидааст.

9. Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон дар давоми солҳои 20012010 бо мақсади танзими масоили муҳоҷирати дохилию экологӣ ва фароҳам овардани шароити мутобиқи кӯчонидан, як катор қарорҳои дахлдор қабул кард, ки дар натиҷа 6611 оилаи муҳоҷирони дохилӣ ва 6122 оилаи муҳоҷирони экологи кӯчонида шудаанд ва дар ҷойҳои нави зист истиқомат мекунанд. Шумораи оилаҳои муҳоҷирони дохилии кӯчонидашуда дар давоми солҳои 2001-2010 (ба ҳисоби оила) 10000 1403

10. Тибқи пешгӯиҳо шумораи аҳолӣ дар охири соли 2011 ба 7,62 миллион нафар расида, аҳолии синни то 16-сола, қариб 36 фоизро ташкил медиҳад. Новобаста аз камшавии коэффитсиенти таваллуд, афзоиши табиии оилаҳо миқдори аҳолиро зиёд мекунанд ва шумораи аҳолӣ ҳамасола дар доираи 2,0-2,1 фоиз бемайлон афзоиш ёфта, бо чунин тамоюл, шумораи тахминшудаи аҳолӣ дар соли 2014 ба зиёда аз 8,100 миллион нафар мерасад. Ҳамзамон, шумораи аҳолии қобили меҳнат ба 509 ҳазор нафар зиёд мешавад. Дар баробари ин таҷрибаи солҳои охир нишон медиҳад, ки сатҳи шуғлнокии аҳолӣ, аз соли 2007 инҷониб, мунтазам паст шуда истодааст.

Шумораи қиёсии аҳолии қобили меҳнат дар давраи ҳисоботи ва дурнамоҳо барои соли 2014 (бо фоиз)

+--+---------------+--------------------------------------+----------ҷ
|р/|Нишондиҳандаҳо |                Солҳо                 |Дар соли  |
|т |               +-------+-----+-----+-----+-----+------+2014 бо   |
|  |               |  2005 |2006 |2007 |2008 |2009 |2014  |муқоисаи  |
|  |               |       |     |     |     |     |      |соли 2010,|
|  |               |       |     |     |     |     |      |фоиз      |
+--+---------------+-------+-----+-----+-----+-----+------+----------+
|1 |Ҳамагӣ аҳолӣ,  |       |     |     |     |     |      |          |
|  |дар охири сол  |100,0  |100,0|100,0|100,0|100,0|100,0 |+6,3      |
+--+---------------+-------+-----+-----+-----+-----+------+----------+
|2 |Аз ҷумла:      |       |     |     |     |     |      |          |
|  |аз синни қобили|       |     |     |     |     |      |          |
|  |меҳнат хурдтар |       |     |     |     |     |      |          |
|  |(0-14)         |37,1   |36,4 |35,9 |35,6 |35,0 |34,8  |+6,7      |
+--+---------------+-------+-----+-----+-----+-----+------+----------+
|3 |қобили меҳнат  |57,6   |58,4 |58,9 |59,3 |59,9 |60,1  |+10,8     |
+--+---------------+-------+-----+-----+-----+-----+------+----------+
|4 |аз синни       |       |     |     |     |     |      |          |
|  |қобили меҳнат  |       |     |     |     |     |      |          |
|  |калонтар       |5,3    |5,2  |5,2  |5,1  |5,1  |5,4   |+13,6     |
+--+---------------+-------+-----+-----+-----+-----+------+----------+

11. Таҳлили зичии аҳолӣ нишон медиҳад, ки дар соли 1989 дар ҳар як км. кв. 35,6 нафар истиқоматкунанда рост меояд, дар соли 2005 ин нишондод ба 48,4 нафар ва дар соли 2010 дар як км. кв. 53,4 нафар истиқоматкунанда рост меояд.

Нишондодҳо оид ба шумораи аҳолии истиқоматкунанда дар ҷумҳурӣ

 
+--+--------------+--------------------------------------------------ҷ
|р/|Нишондиҳандаҳо|                    Солҳо                         |
|т |              +------+--------+--------+--------+--------+-------+
|  |              |2005  |  2006  |  2007  |  2008  |  2009  |  2010 |
+--+--------------+------+--------+--------+--------+--------+-------+
|1.|Шумораи аҳолии|      |        |        |        |        |       |
|  |доимӣ         |      |        |        |        |        |       |
|  |(ҳазор нафар) |6920,3|7063,8  |7215,7  |7373,8  |7529,6  |7616   |
+--+--------------+------+--------+--------+--------+--------+-------+
|2.|Шумораи       |      |        |        |        |        |       |
|  |истиқоматмат- |      |        |        |        |        |       |
|  |кунандагон,   |      |        |        |        |        |       |
|  |нафар дар     |      |        |        |        |        |       |
|  |1 км. кв      |48,4  |49,4    |50,4    |51,5    |52,6    |53,4   |
+--+--------------+------+--------+--------+--------+--------+-------+

12. Илова бар ин, таҳлили шароити манзилии аҳолӣ нишон медиҳад, ки ба ҳисоби миёна дар ҷумҳурӣ ба ҳар нафар 8,7 м.кв. майдони истиқоматӣ рост меояд. Ин нишондод ба ҳар як нафар сокини аҳолии деҳот дар даҳсолаи охир кам шуда, 6,8 м.кв - ро ташкил медиҳад. Махсусан, ин нишондод дар вилояти Хатлон ва ноҳияҳои тобеи ҷумҳурӣ нисбатан паст буда, мутаносибан 6,4 ва 8,0 м. кв-ро ташкил медиҳад.

13. То соли 2014 бозори меҳнат аз ҳисоби афзудани пешниҳоди қувваи корӣ меафзояд. Талабот нисбати ин қувваи корӣ чи гуна хоҳад буд, аз сиёсати иқтисодӣ ва иҷтимоию меҳнатии давлат вобастагӣ дорад.

14. Номутобиқатии дараҷаи афзоиши нишондодҳои иқтисодӣ бо чунин дараҷаи баланди зиёдшавии аҳолӣ ба нарасидани ҷойҳои корӣ оварда, пайдоиши монеаҳои ҷиддӣ дар ҳалли масъалаҳои ба инкишофи ҷамъият вобаста аз эҳтимол дур нест.

15. Дар ин раванд ташкили муҳоҷирати дохилии аҳолӣ барои ҳалли масъалаҳои шуғли аҳолӣ ва танзими бозори меҳнат, тақсими самараноки қувваҳои корӣ барои истифодаи заминаҳои моддии мавҷуда, метавонад таъсири назаррас дошта бошад. Албатта, он ҳам аз чигунагии банақшагирӣ ва танзими давлатии ин раванд вобаста аст.

16. Раванди кунунии муҳоҷирати дохилӣ ва экологӣ мушкилоти зайл дорад:

- набудани нақшаи пешомади (5-10-15 сола) оиди миқдор ва (мавзеъҳо) ҷойҳои кӯчонидани оилаҳои муҳоҷирон;

- пайваст набудани раванди муҳоҷирати аҳолӣ ба ояндабинию дурнамоии тараққиёти ҷомеа.

- набудани маълумот оид ба ҳаҷми маблағҷудокуниҳо барои сохтмони инфраструктураи (таъмини об, сохтмони мактабҳо, роҳҳо, хатти барқ ва ғ.) мавзеъҳои навбунёди муҳоҷирнишин;

- нокифоя будани ҳаҷми маблағҳои молиявии ҷудошуда ба оилаҳои муҳоҷирон чун дастгирии моддӣ ба сифати кӯмакпулиҳои яквақта ва қарзи имтиёзнок, ки барои сохтмони манзили нави зист равона мешавад;

- номукаммалии низоми ҳамкории вазорату идораҳо ва мақомоти иҷроияи маҳалии ҳокимияти давлатӣ, аз ҷумла сари вақт ҷудо нагардидани қитъаи замин, иҷро нашудани корҳо нисбати сохтмони роҳҳо, таъмини барқ, об, муассисаҳои таълимӣ, тиббӣ ва ғайра;

- риоя нагардидани шартҳо ва талаботи асосии тартиби муҳоҷиркунонӣ махсусан, ҳангоми интихоби муҳоҷирони дохилӣ;

- дуруст ба роҳ намондани корҳои таблиғотию ташвиқоти миёни аҳолӣ оид ба иҷрои ӯҳдадориҳои муҳоҷирони дохилӣ;

- бе иҷро мондани чорабиниҳо нисбати таъмини шуғли аҳолӣ ва таъмин нагардидани иштироки муҳоҷирон дар рушди соҳаҳои иқтисодиёт;

3. Мақсаду афзалиятҳои Барнома

17. Барномаи мазкур маҷмӯи чорабиниҳо ҷиҳати ба низом даровардани ҷараёни муҳоҷирати дохилии аҳолӣ ва татбиқи иҷрои яке аз самтҳои сиёсати дохилии давлат мебошад.

18. Мувофиқи нақшаи аз ҷониби давлат муайяншуда яке аз самтҳои афзалиятноки Барномаи мазкур ба таври муташаккилона ва ба ҷойҳои муайянгардида кӯчонидани оилаҳо, инчунин кӯчонидан аз ҷойҳои хавфнок, ки дар онҳо эҳтимоли дучори ярч, фурӯравии замин, сел ва дигар офатҳои табиӣ дида мешаванд, мебошад.

19. Барномаи муҳоҷирати дохилии аҳолӣ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон ба:

- обод намудани заминҳои бекорхобида дар ноҳияҳои серзамин;

- инкишофи минбаъдаи соҳаи кишоварзӣ бо истифодабарии захираҳои меҳнатӣ аз ҳисоби шаҳрвандони бекор;

- мусоидат намудан ба баланд бардоштани шароити зисти аъзои оилаи муҳоҷирон ва паст кардани сатҳи камбизоатӣ;

- пешгирии муҳоҷирати дохилии ғайрирасмӣ;

- таҳкими - дӯстии миёни миллатҳо ва халқиятҳо дар ҷойҳои сукунати муҳоҷирон;

- ҷалби оилаҳои ҷавон ба барпо кардани инфраструктураи деҳот;

- муҳоҷиркунонии аҳолӣ аз минтақаҳои хавфноки экологӣ ба мавзеъҳои бехавф нигаронида шуда, бо ин восита ситемаи самарабахши ҳифзи иҷтимоии аҳолиро таъмин менамояд.

20. Барои расидан ба ин ҳадафҳо сараввал бояд нақшаи дурнамои муҳоҷирати дохилӣ ва экологии аҳолӣ, ки ин равандро ба рушди иқтисодию сиёсии ҷомеа мепайвандад, муайян карда шавад. Дурнамои муҳоҷирати дохилӣ ва экологӣ барои давраи то соли 2014 бо дарназардошти талабот ва имконоти мавҷуда чунин аст:

 
+--+---------------+---------------+---------------------------------ҷ
|р/|Номгӯи вилоят, |Номгӯи вилоят, |        Мӯҳлати кӯчонидан ва     |
|т |шаҳру ноҳияҳое,|шаҳру ноҳияҳое,|     теъдоди оилаҳои муҳоҷирон   |
|  |ки муҳоҷиронро |ки муҳоҷиронро +-------+-------+-------+---------+
|  |ирсол менамоянд|қабул менамоянд|2012   |2013   |2014   |ҳамагӣ   |
+--+---------------+---------------+-------+-------+-------+---------+
|                         Муҳоҷирони экологӣ                         |
+--+---------------+---------------+-------+-------+-------+---------+
|1 |Вилояти Мухтори|Вилояти Мухтори|       |       |       |         |
|  |Кӯҳистони      |Кӯҳистони      |       |       |       |         |
|  |Бадахшон       |Бадахшон       |49     |50     |50     |149      |
+--+---------------+---------------+-------+-------+-------+---------+
|2 |Вилояти Суғд   |Вилояти Суғд   |48     |66     |66     |180      |
+--+---------------+---------------+-------+-------+-------+---------+
|3 |Вилояти Хатлон |Вилояти Хатлон |104    |108    |108    |320      |
+--+---------------+---------------+-------+-------+-------+---------+
|4 |Ноҳияҳои тобеи |Ноҳияҳои тобеи |       |       |       |         |
|  |ҷумҳурӣ        |ҷумҳурӣ        |639    |616    |616    |1871     |
+--+---------------+---------------+-------+-------+-------+---------+
|  |Дар ҷумҳурӣ    |Дар ҷумҳурӣ    |840    |840    |840    |2520     |
+--+---------------+---------------+-------+-------+-------+---------+
|                         Муҳоҷирони дохилӣ                          |
+--+---------------+---------------+-------+-------+-------+---------+
|1 |Вилояти Мухтори|Вилояти Хатлон,|       |       |       |         |
|  |Кӯҳистони      |ноҳияҳои тобеи |       |       |       |         |
|  |Бадахшон       |ҷумҳурӣ        |-      |10     |10     |20       |
+--+---------------+---------------+-------+-------+-------+---------+
|2 |Вилояти Суғд   |Вилояти Суғд   |512    |512    |512    |1536     |
+--+---------------+---------------+-------+-------+-------+---------+
|3 |Вилояти Хатлон |Вилояти Хатлон,|       |       |       |         |
|  |               |ноҳияҳои тобеи |       |       |       |         |
|  |               |ҷумҳурӣ        |120    |120    |120    |360      |
+--+---------------+---------------+-------+-------+-------+---------+
|4 |Ноҳияҳои тобеи |Вилояти Хатлон,|       |       |       |         |
|  |ҷумҳурӣ        |ноҳияҳои тобеи |       |       |       |         |
|  |               |ҷумҳурӣ        |319    |319    |319    |957      |
+--+---------------+---------------+-------+-------+-------+---------+
|  |Дар ҷумҳурӣ    |               |951    |961    |961    |2873     |
+--+---------------+---------------+-------+-------+-------+---------+

4. Сарчашмаҳои маблағгузории Барнома

21. Маблағгузории Барномаи мазкур дар доираи маблағҳои Буҷети давлатӣ дар самтҳои зерин анҷом дода мешавад:

- маблағҳои пешбинишудаи Буҷети давлатӣ;

- маблағҳои махсуси вазорату идораҳои дахлдор;

- маблағҳои ташкилотҳои ғайридавлатӣ ва байналмилалӣ (сармоягузориҳо, грантҳо, маблағгузориҳои хориҷӣ).

Маблағгузории муҳоҷирати дохилӣ ва экологии аҳолӣ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон барои солҳои 2012-2014 (ба ҳисоби ҳазор сомонӣ)

 
+---+--------------------+----------------------------------+--------ҷ
|т/р| Номгӯи самтҳои     |          Солҳои молиявӣ,         | Ҳамагӣ |
|   |    фаъолият        |         маблағҳои буҷетӣ         |        |
|   |                    |                                  |        |
|   |                    +-----------+----------+-----------+        |
|   |                    |   2012    |   2013   |   2014    |        |
+---+--------------------+-----------+----------+-----------+--------+
|1. |Муҳоҷирати дохилӣ   |2571,6     |2533,5    |2441,5     |7546,6  |
+---+--------------------+-----------+----------+-----------+--------+
|   |Қарзи имтиёзнок     |1426,5     |1441,5    |1441,5     |4309,5  |
+---+--------------------+-----------+----------+-----------+--------+
|   |Хизматҳои нақлётӣ   |1145,1     |1092,0    |1000,0     |3237,1  |
+---+--------------------+-----------+----------+-----------+--------+
|2. |Муҳоҷирати экологӣ  |3077,1     |2814,0    |2814,0     |8705,1  |
+---+--------------------+-----------+----------+-----------+--------+
|   |Қарзи имтиёзнок     |2769,4     |2520,0    |2520,0     |7809,4  |
+---+--------------------+-----------+----------+-----------+--------+
|   |Кӯмакпулиҳои яквақта|307,7      |294,0     |294,0      |895,7   |
+---+--------------------+-----------+----------+-----------+--------+

22. Ҳисоби хароҷотҳои додани қарзи имтиёзнок, хизматҳои нақлиётӣ ва кӯмакҳои яквақтаина мувофиқи "Барномаи миёнамӯҳлати хароҷотҳои давлатӣ барои солҳои 2011-2013", ки бо қарори Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 30 июни соли 2010, № 315 тасдиқ шудааст, таҳия гардида, тибқи муқаррарот маблағгузорӣ мешаванд.

5. Татбиқи Барнома ва назорати иҷрои он

23. Масъули таъмини иҷрои Барнома вазорату идораҳо ва мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ мебошанд, ки аз ҷараёни иҷрои он ҳар нимсола ба Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон маълумот ирсол менамоянд.

24. Татбиқи Барнома тавассути иҷрои маҷмӯи чорабиниҳо амалӣ мегардад.

25. Назорати иҷрои Барномаро Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон, Вазорати меҳнат ва ҳифзи иҷтимоии аҳолии Ҷумҳурии Тоҷикистон ва мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ анҷом медиҳанд.

Ниг. ба Замима.

Утверждена

постановлением Правительства

Республики Таджикистан

от 1 марта 2012 г, N91

Программа внутренней миграции населения в Республике Таджикистан на 2012-2014 годы

1. Общие положения

Программа внутренней миграции населения в Республике Таджикистан на 2012-2014 годы (далее-Программа) определяет государственную политику Республики Таджикистан по вопросам внутренней миграции населения, в том числе внутренней и экологической, является неразделяемой частью политики государства в обеспечении социально-экономического развития республики и направлена на эффективное использование трудовых ресурсов и повышение уровня жизни населения.

Внутренняя миграция населения регулируется Законом Республики Таджикистан "О миграции", нормативными правовыми актами Республики Таджикистан о внутренней и экологической миграции, и другими международными правовыми актами, которые ратифицированы Республикой Таджикистан.

Внутренняя миграция населения в Республике Таджикистан имеет десятилетние истории, первые добровольные мигранты появились еще в 20-х годах прошлого столетия. Далее, в 1954-1959 годах из долин Каротегина и Дарваза на залежные земли берегов рек Кафирниган, Вахш и Пяндж были иммигрированы более 20 тысяч хозяйств. Также, в первой половине 50-х годов прошлого века на севере Таджикистана за счет населения района Кухистони Мастчох были освоены залежные земли долины Дилварзин. Другой период мигрирования населения для освоения земель приходится на нынешние районы Яван и Кубодиён, местности Гараути и Обикиик. На базе миграции и эффективного использования людских трудовых ресурсов, их переселения из малоземельных неблагоустроенных мест на залежные земли создан ряд современных городов и посёлков.

В период нового экономического, социального, культурного и политического прогресса государства процесс внутренней и экологической миграции был усовершенствован и преобразован после приобретения государственной независимости. Законодательство Республики Таджикистан в области миграции населения доработано с использованием норм, принятых мировым сообществом.

Исходя из взаимосвязи дальнейшего социально-экономического развития регионов республики с внутренней миграцией населения, решение демографических проблем и, обеспечение эффективной деятельности населения возникли вопросы доработки механизма мигрирования.

Основной целью данной Программы является обеспечение планирования и определения прогноза переселения трудового населения из малоземельных и густонаселённых районов в долины, имеющие залежные земли, а также переселение населения из экологически опасных регионов на безопасные места, и создания для них необходимых условий на новом месте жительства.

Принятие Государственной программы внутренней миграции населения связывает данный процесс с развитием нынешнего общества и совершенствует его управление государством, устраняя ряд существующих недостатков и проблем в миграции населения.

2. Нынешняя ситуация и прогнозирование внутренней и экологической миграции населения Республики Таджикистан

1. Порядок реализации внутренней и экологической миграции определяется статьёй 5 Закона Республики Таджикистан "О миграции" и его исполнение обеспечивается соответствующими постановлениями Правительства Республики Таджикистан.

2. Решение вопросов, регулирующих процесс реализации внутренней и экологической миграции согласно постановлениям Правительства Республики Таджикистан возлагается на Министерство труда и социальной защиты населения Республики Таджикистан, являющегося координатором и исполнителем вышеназванной Программы совместно с соответствующими министерствами и ведомствами, местными исполнительными органами государственной власти и общественными организациями.

3. Переселение внутренних мигрантов из одного региона в другой регион осуществляется при существовании официальных гарантий принимающей стороны об обеспечении их жильём или распределении участков под строительство жилых домов, питьевой водой, электроэнергией, строительстве внутрихозяйственных дорог, медицинского обслуживания, место работы для членов семьи, санитарных условий, и в пределах возможностей создания социальных объектов.

4. Переселение хозяйств, относящихся к экологической миграции, регулируется в соответствии с порядком, утверждённым постановлением Правительства Республики Таджикистан от 3 мая 2010 года, № 211 "О порядке осуществления экологической миграции в Республики Таджикистан". Нынешний план переселения хозяйств из опасных мест будет осуществлен в соответствии с постановлением Правительства Республики Таджикистан от 1 июля 2011 года, № 332 "Об утверждении среднесрочного Плана организованного переселения экологических мигрантов на 20112013 годы" и на протяжении трёх лет 900 хозяйств, то есть ежегодно 300 хозяйств должны быть переселены из опасных мест на безопасные места.

5. Внутренняя миграция тоже осуществляется в соответствии с порядком, утвержденным Правительством Республики Таджикистан.

6. Действующий план переселения внутренней миграции реализуется в соответствии с постановлениями Правительства Республики Таджикистан от 1 октября 2009 года, № 530 "О внутренней миграции трудоспособного населения из малоземельных и густонаселённых горных районов в долины республики, имеющие залежные земли на 2010-2012 годы" с переселением 3019 семей в течение трёх лет и от 28 июля 2009 года, № 430 "О внутренней миграции населения с территории Джиргатальского района и районов Раштской долины в Ляхшскую зону Джиргатальского района" с переселением 500 семей в течении четырёх лет.

Также действует постановление Правительства Республики Таджикистан от 31 января 2006 года, №75 "О внутреннем переселении 1000 семей из городов и районов Хатлонской области в город Турсунзаде", и в соответствии с данным постановлением за счет семей переселённых мигрантов в городе Турсунзаде построены четыре новых поселка. В настоящее время в новых местах жительства проживают около 900 семей и для полной реализации постановления предпринимаются, дополнительные меры.

7. Согласно положениям каждой семье по экологическим причинам переселённых мигрантов государством определена единовременная помощь в размере 300 сомони и льготный кредит в размере 3000 сомони, а внутренним (добровольным) мигрантам определён кредит в размере 1500 сомони. Также, местным государственном органом исполнительной власти городов и районов, принимающих мигрантов, каждой семье распределяются участки земель под строительство жилых домов в объеме от 0,08 до 0,10 га.

8. Для решения вопросов внутренней и экологической миграции в Государственном бюджете Республики Таджикистан в 2011 году было предусмотрено - 5088987,0 сомони, в том числе для экологических мигрантов - 2591036,0 сомони, льготный кредит единовременной помощи в сумме 181206,0 сомони, для внутренних (добровольных) мигрантов в размере 1801770,0 сомони и для их транспортной перевозки 514975,0 сомони.

9. Правительство Республики Таджикистан в течение 2001-2010 годов с целью регулирования вопросов внутренней (добровольной) и экологической миграции и создания соответствующих условий переселения приняло ряд необходимых постановлений, в результате которых 6611 семей внутренних (добровольных) мигрантов и 6122 семей экологических мигрантов переселены и проживают в новых местах жительства.

10.Согласно прогнозам численность населения до конца 2011 года достигает 7,62 миллиона человек, население в возрасте до 16 лет составит около 36 процентов. Независимо от уменьшения коэффициента рождаемости, естественный рост семей увеличит количество населения и его рост ежегодно будет неуклонно расти в пределах 2-2,1 процент, с такой тенденцией приблизительное количество населения в 2014 году будет увеличиваться, на более 8,100 миллион человек. Одновременно, численность населения трудоспособного возраста увеличивается на 509 тысяч. Вместе с тем, наблюдения последних лет показывают, что уровень занятости населения с 2007 по сей день постепенно снижается.

Сравнительное количество трудоспособного населения за отчетный период и прогнозы на 2014 год (в процентах)

+-+----------------+------------------------------------+------------ҷ
|№|Показатели      |               года                 |В 2014 году |
| |                +-----+-----+-----+-----+-----+------+по сравнению|
| |                |2005 |2006 |2007 |2008 |2009 |2014  |с 2010 годом|
+-+----------------+-----+-----+-----+-----+-----+------+------------+
|1|Всего населения |100,0|100,0|100,0|100,0|100,0|100,0 |+6,3        |
| |в конце года    |     |     |     |     |     |      |            |
+-+----------------+-----+-----+-----+-----+-----+------+------------+
|2|В том числе:    |     |     |     |     |     |      |            |
| |меньше трудоспо-|37,1 |36,4 |35,9 |35,6 |35,0 |34,8  |+6,7        |
| |собного возраста|     |     |     |     |     |      |            |
+-+----------------+-----+-----+-----+-----+-----+------+------------+
|3|Трудоспособный  |57,6 |58,4 |58,9 |59,3 |59,9 |60,1  |+10,8       |
+-+----------------+-----+-----+-----+-----+-----+------+------------+
|4|Старше трудоспо-|5,3  |5,2  |5,2  |5,1  |5,1  |5,4,  |+13,6       |
| |собного возраста|     |     |     |     |     |      |            |
+-+----------------+-----+-----+-----+-----+-----+------+------------+

Источник: Данные официальной статистики и данные прогноза

11. Анализ плотности населения показывает, что в 1989 году число жителей на один кв. км. приходится 35,6 человек, в 2005 году этот показатель составил 48,4 человек и в 2010 году число жителей на один кв. км. составляет 53,4 человек.

Показатели количества населения, проживающего в республике

+--+-----------------------+-----------------------------------------ҷ
|№ |                       |                 Годы                    |
|  |                       +------+------+------+------+------+------+
|  |      Показатели       |2005  |2006  |2007  |2008  |2009  |2010  |
+--+-----------------------+------+------+------+------+------+------+
|1.|Постоянное количество  |6920,3|7063,8|7215,7|7373,8|7529,6|7616, |
|  |населения   (тыс. чел.)|      |      |      |      |      |      |
+--+-----------------------+------+------+------+------+------+------+
|2.|Количество жильцов на  |48,4  |49,4  |50,4  |51,5  |52,6  |53,4  |
|  |один кв. км.           |      |      |      |      |      |      |
+--+-----------------------+------+------+------+------+------+------+

12. К тому же анализ жилищных условий населения показывает, что в республике в среднем на каждого человека приходится 8,7 кв.м. жилой площади. Этот показатель на каждого жителя населения села в последнем десятилетии уменьшился и составил 6,8 кв.м. Относительно низкий этот показатель в Хатлонской области и районов республиканского подчинения и соответственно составляет 6,4 и 8,0 кв.м.

13. Расширяется рынок труда за счёт предоставления рабочей силы до 2014 года. Какова будет потребность к этой рабочей силе, будет зависеть от экономической и социально-трудовой политики государства.

14. Несоответствие уровня развития экономических показателей с таким уровнем высокого роста населения не исключает возможности возникновения серьёзных препятствий и нехватки рабочих мест, в решении вопроса развития общества.

15. В этом процессе организация внутренней миграции населения может сыграть действенное влияние на решении вопросов занятости населения и регулировании рынка труда, эффективного распределения рабочих сил для использования имеющих материальных баз. Конечно, она зависит от состояния планирования и государственной координации этого процесса.

16. Между тем нынешний процесс внутренней и экологической миграции имеет следующие трудности:

- отсутствие перспективного плана (на 5-10-15 лет) о количестве и зонах переселения семей мигрантов;

- отчуждение процесса переселения населения от прогнозов развития общества;

- отсутствие информации об объемах выделения средств для строительства инфраструктуры (обеспечение водой, строительство школ, дорог, линии электричества и другие) в новых местах жительства мигрантов;

- недостаточность объёма выделенных финансовых средств семьям мигрантов как материальная поддержка в качестве льготного кредита, так и единовременная помощь, которая направлена на строительство жилища нового местожительства;

- несовершенная система сотрудничества министерств и ведомств и местных исполнительных органов государственной власти - в том числе в отношении выделения земельных участков, невыполнения работ по строительству дорог, образовательных и медицинских учреждений, обеспечения электричеством, водой и т.п.;

- несоблюдение условий и основных требований порядка внутренней миграции, особенно при отборе внутренних мигрантов;

- неправильное ведение агитационной и пропагандистской работы среди населения по выполнению обязанностей внутренних переселенцев;

- невыполнение мероприятий, обеспечивающих занятости мигрантов и недостаточное привлечение мигрантов в развитии отраслях экономики.

3. Цели и приоритеты Программы

17. Данная Программа является совокупностью, мероприятий, направленных на регулирование государственной системы процесса внутренней миграции населения и реализацию исполнения одних из направлений внутренней политики государства.

18. Согласно определённого государством плана, одним из приоритетов данной Программы является организованно и в определённые места переселение семей, а также переселение из опасных мест, где есть вероятность оползней, обвалов, наводнение и другие стихийные бедствия.

19. Программа внутренней миграции населения в Республики Таджикистан направлена на:

- благоустройство залежных земель в многоземельных районах;

- последующее развитие в сфере сельского хозяйства с применением трудовых ресурсов за счет безработных граждан;

- содействие в улучшении уровня жизни членов семей мигрантов и снижении уровня бедности;

- предотвращение неофициальной внутренней миграции;

- укрепление дружбы между нациями и народами в местах проживания мигрантов;

- привлечение молодых семей и в создании инфраструктуры села;

- миграция населения из экологических опасных регионов в безопасную местность, таким образом, обеспечит эффективную систему социальной защиты населения.

20. Для достижения этих целей в первую очередь необходимо определить перспективный план внутренней и экологической миграции населения, соединяющий этот процесс с экономическим и политическим развитием общества. Перспектива внутренней и экологической миграции на период до 2014 года с учетом запроса и существующих возможностей, такова:

+--+--------------+---------------+----------------------------------ҷ
|№ |Наименование  |Наименование   |Сроки переселения и численность   |
|  |областей      |областей,      |хозяйств и семей мигрантов        |
|  |городов и     |городов и      +-------+-----+-----+--------------+
|  |районов, от-  |районов,       |  2012 |2013 |2014 |    Всего     |
|  |правляющих    |принимающих    |       |     |     |              |
|  |мигрантов     |мигрантов      |       |     |     |              |
+--+--------------+---------------+-------+-----+-----+--------------+
|                            Экологические мигранты                  |
+--+--------------+---------------+-------+-----+-----+--------------+
|1 |Горно-Бадах-  |Горно-Бадах-   |49     |50   |50   |149           |
|  |шанская авто- |шанская авто-  |       |     |     |              |
|  |номная область|номная область |       |     |     |              |
+--+--------------+---------------+-------+-----+-----+--------------+
|2 |Согдийская    |Согдийская     |48     |66   |66   |180           |
|  |Область       |область        |       |     |     |              |
+--+--------------+---------------+-------+-----+-----+--------------+
|3 |Хатлонская    |Хатлонская     |104    |108  |108  |320           |
|  |область       |область        |       |     |     |              |
+--+--------------+---------------+-------+-----+-----+--------------+
|4 |Районы респуб-|Районы респуб- |639    |616  |616  |1871          |
|  |ликанского    |ликанского     |       |     |     |              |
|  |подчинения    |подчинения     |       |     |     |              |
+--+--------------+---------------+-------+-----+-----+--------------+
|  |В республике  |В республике   |840    |840  |840  |2520          |
+--+--------------+---------------+-------+-----+-----+--------------+
|                             Внутренние мигранты                    |
+--+--------------+---------------+-------+-----+-----+--------------+
|1 |Горно-Бадах-  |Горно-Бадах-   |-      |10   |10   |20            |
|  |шанская авто- |шанская авто-  |       |     |     |              |
|  |номная область|номная область |       |     |     |              |
|  |              |Хатлонская об- |       |     |     |              |
|  |              |ласть, Районы  |       |     |     |              |
|  |              |республиканс-  |       |     |     |              |
|  |              |кого подчине-  |       |     |     |              |
|  |              |ния            |       |     |     |              |
+--+--------------+---------------+-------+-----+-----+--------------+
|2 |Согдийская    |Согдийская     |512    |512  |512  |1536          |
|  |область       |область        |       |     |     |              |
+--+--------------+---------------+-------+-----+-----+--------------+
|3 |Хатлонская    |Хатлонская     |120    |120  |120  |360           |
|  |область       |область        |       |     |     |              |
+--+--------------+---------------+-------+-----+-----+--------------+
|4 |Районы респуб-|Районы респуб- |319    |319  |319  |957           |
|  |ликанского    |ликанского     |       |     |     |              |
|  |подчинения    |подчинения     |       |     |     |              |
+--+--------------+---------------+-------+-----+-----+--------------+
|  |В республике  |В республике   |951    |961  |961  |2873          |
+--+--------------+---------------+-------+-----+-----+--------------+

4. Источники финансирования Программы

21. Финансирование данной Программы осуществляется в рамках Государственного бюджета республики в нижеследующем направлении:

- средства, предусмотренные в Государственном бюджете;

- специальные средства соответствующих министерств и ведомств;

- средства негосударственных и международных организаций (капиталовложения, гранты и зарубежные инвестиции).

Финансирование

внутренней (добровольной) и экологической миграции населения в Республике Таджикистан на период 2012-2014 г.г.

(в тыс. сомони)

+--+------------------------+--------------------------+-------------ҷ
|№ |Наименование направлений|Финансовые годы, бюджетные|  Всего      |
|  |деятельности            |средства                  |             |
|  |                        +---------+-------+--------+             |
|  |                        |  2012   |  2013 |  2014  |             |
+--+------------------------+---------+-------+--------+-------------+
|1.|Внутренняя миграция     |2571,6   |2533,5 |2441,5  |7546,6       |
+--+------------------------+---------+-------+--------+-------------+
|  |Льготные кредиты        |1426,5   |1441,5 |1441,5  |4309,5       |
+--+------------------------+---------+-------+--------+-------------+
|  |Транспортные услуги     |1145,1   |1092,0 |1000,0  |3237,1       |
+--+------------------------+---------+-------+--------+-------------+
|2.|Экологическая миграция  |3077,1   |2814,0 |2814,0  |8705,1       |
|  |                        |         |       |        |             |
|  |Льготные кредиты        |2769,4   |2520,0 |2520,0  |7809,4       |
+--+------------------------+---------+-------+--------+-------------+
|  |Единовременное пособие  |307,7    |294,0  |294,0   |895,7        |
+--+------------------------+---------+-------+--------+-------------+

22. Расчёт расходов выдачи льготных кредитов, транспортных затрат и единовременных пособий приведены в соответствии с Программой краткосрочных государственных расходов на 2011-2013 гг. утвержденной постановлением Правительства Республики Таджикистан от 30 июня 2010 года, № 315 и будут финансированы согласно положениям.

5. Реализация Программы и контроль её исполнения

23. Ответственными за реализацию Программы являются министерства, ведомства и местные исполнительные органы государственной власти, представляющие информацию о ходе её выполнения каждое полугодие в Правительство Республики Таджикистан.

24. Реализация Программы осуществляется путем выполнения комплексных мероприятий.

25. Контроль исполнения Программы осуществляет Правительство Республики Таджикистан, Министерство труда и социальной защиты населения Республики Таджикистан и местные исполнительные органы государственной власти.

Утвержден