Бо қарори Ҳукумати
Ҷумҳурии Тоҷикистон
аз 30 декабри соли 2011, № 643
тасдиқ шудааст
Консепсияи ташаккули ҳукумати электронӣ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон
1. Муқаррароти умумӣ
1) Консепсияи ташаккули ҳукумати электронӣ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон (минбаъд - Консепсия) бо мақсади амалисозии Стратегияи давлатии "Технологияҳои иттилоотию коммуникатсионӣ барои рушди Ҷумҳурии Тоҷикистон", ки бо Фармони Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 5 ноябри соли 2003, № 1174 тасдиқ шудааст, Барномаи давлатии рушд ва татбиқи технологияҳои иттилоотию коммуникатсионӣ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки бо қарори Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 3 декабри соли 2004, № 468 тасдиқ шудааст, Консепсияи сиёсати давлатии иттилоотии Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки бо Фармони Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 30 апрели соли 2008, № 451 тасдиқ шудааст ва Стратегияи ислоҳоти системаи идораи давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки бо Фармони Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 15 марти соли 2006, № 1713 тасдиқ шудааст, таҳия гардидааст.
2) Консепсияи мазкур мақсад ва афзалияти инкишофи ташаккули ҳукумати электронӣ дар Ҷумҳурии Тоҷикистонро барои ояндаи дарозмӯҳлат, стратегияи амалиётро ҳангоми иҷро кардани дурнамоҳо ва барномаҳо муайян мекунад.
3) Асоси ташаккули ҳукумати электрониро дар Ҷумҳурии Тоҷикистон ноил шудан ба мақсадҳои зерин ташкил медиҳад:
- баланд бардоштани самаранокии фаъолияти мақомоти иҷроияи ҳокимияти давлатӣ ва идоракунӣ бо истифодаи васеи технологияҳои иттилоотию коммуникатсионӣ (минбаъд ТИК);
- баланд бардоштани сатҳи сифат ва дастрас будани хизматҳои иҷтимоие, ки ба шаҳрвандон ва ташкилотҳо расонида мешаванд;
- содда гардонидани қоидаҳо ва кам кардани мӯҳлатҳои расонидани хизматҳои иҷтимоӣ, инчунин кам кардани (коҳиш додани) хароҷоти маъмурӣ, ки ба расонидани ин хизматҳо вобастагӣ доранд;
- баланд бардоштани сатҳи дастрасӣ ба иттилоот дар бораи фаъолияти мақомоти иҷроияи ҳокимияти давлатӣ;
- ташаккули системаи ягонаи табодули иттилоотӣ бо истифода аз захираҳои иттилоотии электронӣ ва пайвастшавии доимӣ ба система ва шабакаҳои маҳдуди баҳисобгирии алоқаи ҳамаи истифодабарандагон;
- ҳавасмандкунии иқтисодии истифода аз Интернет ва технологияҳои муосири технологӣ.
4) Иҷрои ҳадафҳои ҳукумати электронӣ ба ҳалли вазифаҳои зерин кӯмак менамояд:
- кор карда баромадан ва ҷорӣ намудани системаҳои иттилоотӣ таҳлилии вазифавӣ (минбаъд СМТ), ки ҷараёни қабул гардидани қарорҳои идоракуниро дар доираи мақомоти иҷроияи ҳокимияти давлатӣ ҷонибдорӣ (тарафдорӣ) менамоянд;
- автоматикунонии ҳамкориҳои мутақобилаи байниидоравӣ дар ҷараёни қабул кардани қарорҳои идоравӣ.
- баланд бардоштани дараҷаи шаффофияти - ошкорбаёнии иттилоот дар барои фаъолияти мақомоти иҷроияи хокимияти давлатӣ, васеъ намудани имконоти дастрасӣ доштан ва иштироки бевоситаи шаҳрвандон, муассисаҳо ва созмонҳои ҷомеаи шаҳрвандӣ ба ҷараёнҳои ташаккул ва ташхиси қарорҳое, ки дар ҳама сутӯҳи идоракунии давлатӣ қабул карда мешаванд. - баланд бардоштани сифати ҷараёнҳои маъмурию идоракунӣ;
- таъмини фаврият ва назорати натоиҷи фаъолияти мақомоти иҷроияи ҳокимияти давлатӣ;
- таъмини сатҳи тақозошавандаи амнияти иттилоотии ҳукумати электронӣ ҳангоми фаъолияти он;
- рушд ва истифодаи васеи васоити таъмини дастрасии шаҳрвандон ва муассисаҳо аз маҳаллоти дур ба иттилоот дар бораи фаъолияти мақомоти иҷроияи ҳокимияти давлатӣ дар фаъолияти мақомоти иҷроияи ҳокимияти давлатӣ;
- бартараф намудани "нобаробарии рақамӣ" (нобаробарӣ дар байни шаҳрвандон дар истифодабарии технологияҳои иттилоотӣ ва коммуникатсионӣ, ки ба асоси тафовути иҷтимоӣ-иқтисодӣ ва мавқеияти ҷуғрофиёӣ муаяйн карда мешавад), ки яке аз вазифахои марказии таъмини самаранокии ҳукумати электронӣ буда, аз тариқи рушди ТИК - инфрасохтор (рушди шабакаҳои алоқаи ҳудудӣ, баланд бардоштани сифати алоқа, копмютеркунонии аҳолӣ, рушди Интернет дар қаламрави кишвар) амалӣ карда мешавад.
5) Ҳалли вазифаҳои гузошташуда, мутобиқан, ба самтҳои асосии мазкур ва механизмҳои татбиқи Консепсия амалӣ карда мешаванд;
- таъсиси заминаи зарурии меъёрии ҳуқуқии ташаккули ҳукумати электронӣ, бо иловаи таъсиси инфрасохтори ягонаи таъмини ҳамкории мутақобилаи электронии ҳуқуқии аҳамиятнок. - ташаккули қисматҳои асосии инфрасохтори ҳукумати электронӣ;
- ташаккул ва рушди хизматҳои электронии мақомоти иҷроияи ҳокимияти давлатӣ;
- таъсис ва рушди системаҳои байниидоравӣ ва системаҳои якхелаи идоравии иттилоотӣ;
- таъсис ва рушди захираҳои иттилоотӣ ва системаҳои мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ; - рушди системаи таъмини дастрасии шаҳрвандон ба иттилоот;
- рушди портал ва равзанаҳои тадохули (шлюзҳои) ҳукумати электронӣ;
- таъсиси системаи давлатии автоматикунонидашудаи идоракунии захираҳо;
- таъмини муҳофизати ифрасохтори иттилоотӣ; - такмил додани таъминоти кадрии ҳукумати электронӣ;
- таҳияи сохтор (архитектура), таъсис ва рушди заминаҳои стандартҳо дар соҳаи ТИК.
6) Дар зери мафҳуми ҳукумати электронӣ дар Консепсияи мазкур шакли нави ташкил намудани фаъолияти мақомоти иҷроияи ҳокимияти давлатӣ, ки аз ҳисоби истифодаи васеи ТИК сатҳи нави фаврият ва муносиби аз ҷониби шаҳрвандон ва муассисаҳо дарёфт намудани хизматҳои иҷтимоӣ ва иттилоот дар бораи натиҷаҳои фаъолияти мақомоти иҷроияи ҳокимияти давлатӣ таъмин мекунад, фаҳмида мешавад.
Ташкил кардани ҳукумати электронӣ, вазифаҳои ба ҳам алоқамандро ҷиҳати беҳтар намудани ҳамкориҳои мутақобила дар дохили мақомоти иҷроияи ҳокимияти давлатӣ, идоракунӣ дар асоси ҳуҷҷатгузории бекоғаз, инчунин таъмини татбиқи бештаре аз вазифаҳои идоракунии давлатиро, ки ба ҳамкории мутақобилаи дастгоҳи давлатӣ бо субъектҳои боқимондаи ҷомеаи шаҳрвандӣ дар заминаи ТИК равона гардидааст, дар бар мегирад.
7) Татбиқи ҳукумати электронӣ ба тағйиротҳои мусбат дар муносибатҳои ҳукумат бо тамоми истифодабарандагон, аз ҷумла шаҳрвандон, мақомоти иҷроияи ҳокимияти давлатӣ, муассисаҳои давлатӣ, хизматчиёни давлатӣ ва намояндагони тиҷорат, оварда мерасонад.
Натиҷаи амалӣ намудани Консепсия, беҳтар гардидани сифат ва кӯтоҳкунии мӯҳлатҳои пешниҳоди хизматҳои мақомоти иҷроияи ҳокимияти давлатӣ ба шаҳрвандон ва муассисаҳо ба ҳисоб рафта, боиси таъмини дастрасӣ ба захираҳои иттилоотии фаъолияти мақомоти иҷроияи ҳокимияти давлатӣ шуда ва дар оянда (дурнамо) бошад, бо дарназардошти такмилёбии системаи маъмурӣ - ба таъсиси дастгоҳи давлатии самаранок ва аз нигоҳи таркиб муносиб, оварда мерасонад.
8) Таъсиси ҳукумати электронӣ бояд тамоми зинаҳои идоракунии давлатиро аз ҳамкориҳои мутақобилаи байниидоравӣ то ба ҳамкориҳои мутақобилаи байни давлат ва шаҳрвандон азнавсозӣ кунад ва инкишоф диҳад.
2. Принсипҳои ташаккули ҳукумати электронӣ дар Тоҷикистон
9) Сиёсати ташаккул ва рушди ҳукумати электронӣ дар Тоҷикистон ба принсипҳои зерин асос ёфтааст:
- мутобиқ гардонидани ҷараёни иттилоотонӣ ба вазифаҳои афзалиятноки системаи идораи давлатӣ ва рушди иҷтимоӣ - иқтисодии Ҷумҳурии Тоҷикистон;
- пуррагӣ ва ягонагии инфрасохтори иттилоотӣ коммуникатсионии мақомоти иҷроияи ҳокимияти давлатӣ;
- мувофиқаткунони ва ҳамоҳангсозии суръат ва самтҳои иттилоотонии мақомоти иҷроияи алоҳидаи ҳокимияти давлатӣ;
- стандартизатсияи ҷараёни иттилоотонии мақомоти иҷроияи ҳокимияти давлатии Ҷумхурии Тоҷикистон.
3. Сохтори ҳукумати электронӣ
10) Инфрасохтори ҳукумати электронӣ - системаҳои ба ҳам мувофиқи иттилоотӣ - технологӣ ва ба назм даровардани ҷараёнҳои маълумотро дар бар мегирад. Ҳамзамон инфрасохтори мазкур қоидаҳоеро ба худ ҳамроҳ менамояд, ки ҳамаи мақомоти иҷроияи ҳокимияти давлатӣ ва муассисаҳои давлатии ҷумҳурӣ хангоми иҷрои вазифаҳои худ, ба хусус, дар ҳолатҳое, ки ин вазифаҳо аз ҷониби якчанд мақомот дар як вақт иҷро карда мешаванд, ҳамчун дастуруламал истифода менамоянд.
11) Қисматҳои асосии инфрасохтор аз инҳо иборатанд:
- архитектураи (сохтори) ягонаи давлатӣ;
- гардиши воситаҳои имзои электронӣ - рақамӣ;
- ҳуҷҷатгузории электронӣ;
- савдои электронӣ;
- системаи электронии пардохтҳо;
- смарт - кортҳои қабулкунандагони хизматҳо;
- смарт - кортҳои мақомоти ҳокимияти давлатӣ;
- алоқаи мобилӣ;
- системаи моҳворагӣ;
- ҳуҷҷатҳои интерактивӣ.
4. Афзалиятҳои асосӣ ва самтҳои ташаккули ҳукумати электронӣ
§ 4.1 Таъсиси заминаи зарурии меъёрии ҳуқуқии ташаккули ҳукумати электронӣ
12) Таъсиси заминаи меъёрии ҳуқуқии ташаккули ҳукумати электронӣ ба мақсади таъмини шароитҳои ҳуқуқӣ барои фаъолияти ҳукумати электронӣ, ташаккули заминаи ҳуқуқӣ, ҷиҳати таъмини истифодаи босамари ТИК дар фаъолияти мақомоти ҳокимияти давлатӣ, амалӣ намудани ҳуқуқҳои шаҳрвандон, ҳифзи манфиатҳои ҷамъиятӣ ва давлатӣ дар ин соҳа равона гардидааст.
13) Дар чаҳорчӯбаи мукаммалгардонии заминаҳои меъёрии ҳуқуқӣ таъмини масоили зерин зарур аст:
- омодасозии системаи санадҳои меъёрии ҳуқуқие, ки масъалаҳои ҳамкориҳои мутақобилаи мақомоти ҳокимияти давлатиро дар ҷараёни иҷрои вазифаҳои ба онҳо вобаста ба тартиб медарорад;
- ҳаммонанд кардани (айният додани) иштирокчиёни ҳамкориҳои мутақобилаи мақомоти давлатӣ дар раванди мубодилаи иттилоотии электронӣ;
- рушди қонунгузорӣ, ки истифодаи имзои электрониро дар Ҷумҳурии Тоҷикистон таъмин намуда, бо санадҳои ҳуқуқии байналмилалӣ ҳамоҳанг мекунад;
- кор карда баромадани тартиботи электронии маъмурӣ дар танзими ҷанбаҳои институтсионалии инфрасохторӣ ва амалӣ;
14) Самти мустақими такомулдиҳандаи заминаҳои меъёрии ҳуқуқӣ, таъмини амнияти иттилоотӣ мебошад, ки дар худ тамоми самтҳои дар боло зикргардидаро ворид месозад.
15) Такмилдиҳии заминаҳои меъёрии ҳуқуқӣ оид ба масъалаҳои ҳукумати электронӣ ворид намудани тағйирот ва иловаҳоро ба ҳуҷҷатҳои меъёрию ҳуқуқии амалкунандаи ҷумҳурӣ, инчунин кор карда баромадани ҳуҷҷатҳои нави меъёрии ҳуқуқиро дар назар дорад. Ин ба рафъ кардани ақибмонии қонунгузорӣ дар ин соҳа нисбат ба талаботи ҷомеа ва хислати муносибатҳои иҷтимоӣ имкон дода, ба таъсиси системаи мукаммали ҳуқуқӣ ва ба ҳамоҳангсозии қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон бо меъёру принсипҳои эътирофшудаи ҳуқуқии байналмилалӣ мусоидат мекунад.
Мусоидат кардан ба ҷалби сокинони кишвар ба истифодаи маводи иттилоотии ватанӣ дар интернет, ташаккули домени TJ ва дигар масъалаҳои ҳуқуқии рӯзмаррае, ки ба татбиқи ҳукумати электронӣ дахл доранд.
§ 4.2. Ташаккули сохтор ва қисматҳои асосии инфрасохтори ҳукумати электронӣ
16) Фаъолияти инфрасохтори ҳукумати электронӣ дар заминаи таъсиси қисматҳои асосии сохтори он, ба мисли: портал ва тадохули (шлюзи) ҳукумати электронӣ, "равзанаи пардохт", системаи ҳаммонанд кардани миллӣ, фазои ягонаи нақлиётии мақомоти давлатӣ ба роҳ монда мешавад.
Ба мақсади бунёди сохтори ягонаи ҳукумати электронӣ, вазифаи техникӣ оид ба ташаккул (ва таъсис)-и қисматҳои асосии ҳукумати электронӣ кор карда баромада мешавад. Дар чунин сурат зарур аст шабакаҳои мавҷудаи технологияҳои иттилоотӣ байни мақомоти идораи давлатӣ рушд ва такомул дода шавад ва ҷиҳати баланд бардоштани самаранокии истифодаи онҳо ва таъмини гардиши электронии иттилоот, аз ҷумла маълумотҳои захиравии иттилоотӣ, барои мисол, захираи маълумотҳои ҳуқуқии иттилоотии "Адлия" ва гардиши электронии рӯйхати хизматчиёни давлатӣ тадбирҳо андешида шаванд.
Таъмини фаъолияти босамари ҳукумати электронӣ ҳамроҳшавии (якшавии) системаҳои иттилоотонии мақомоти давлатиро аз тариқи ҳамкориҳои мутақобил бо портал ва равзанаи (шлюзи) ҳукумати электронӣ талаб менамояд. Дар айни ҳол, ҷузъи асосии пайвасткунандаи хамроҳшавӣ (якҷояшавӣ), шакли умумии коммуникативии маълумот дар ҷараёни мубодилаи иттилоот ба ҳисоб меравад.
17) Портал - дар чаҳорчубаи ҳамкориҳои мутақобилаи зикргардида, яке аз қисмхои пайвандкунандаи зеҳнӣ (ақлонӣ) байни пешниҳодкунанда (расонанда) ва истифодабарандагони хадамоти электронӣ ҳисоб мешавад. Таъсиси қисмати интерфейси портал дар асоси принсипи "равзанаи ягона" ё худ "як равзана" сурат гирифта, пешниҳоди хадамоти электронии ягонаи интерфейсӣ, ҳаракати (навигатсияи) мувофиқ ва механизм (роҳ)-ҳои ҷустуҷӯиро аз рӯи тамоми захираҳои дастрасбудаи иттилоотӣ таъмин менамояд.
Ба мақсади таъмини ба як шакл даровардани маълумотҳо, ки дар системаи ҳукумати электронӣ ба шакли ҳуҷҷатҳои электронӣ гардиш менамоянд, қоидаҳои ягонаи танзим ва ба навъҳо ҷудо кардани маълумотҳо кор карда баромада мешаванд. Пуррагӣ ва ҳифозати маълумотҳои додашуда, аз ҳисоби ба бойгонии марказонидашуда гузошта шудани онҳо, инчунин истифодаи таҷҳизоти захиравӣ таъмин карда мешавад. Системаҳои якҷояшудаи иттилоотии мақомоти давлатӣ, ҳам ба тозагӣ таҳиягардида ва ҳам то ба ҳол мавҷуд буда бояд интерфейси якҷояшавиро доро бошанд ва ё он интерфейс ба онҳо ҳамроҳ карда шавад, ки бо истифода аз механизмҳои стандартии мубодилаи маълумот дар шакли коммуникативӣ сохта мешавад. Ҳамзамон, амалӣ гардидани системаи иттилоотию технологии равзана (шлюз)-и ҳукуматӣ сурат мегирад, ки он якҷояшавӣ ва ҳамкории мутақобилаи системаҳои иттилоотии мақомоти давлатиро таъмин менамояд. Бо омода гаштани хадамоти электронии мақомоти давлатӣ, мунтазам ба кор даровардани онҳо аз тариқи портали ҳукумати электронӣ сурат мегирад.
18) Татбиқи вазифаҳои ҳаммонанд кардан ва саҳеҳгардонии (аутентификатсияи) истифодабарандагони хизматрасониҳои электронӣ яке аз самтҳои асосии ташаккули инфрасохтори ҳукумати электронӣ ба ҳисоб меравад.
Дар ин замина, чорабиниҳои каблан оғозгардида дар мавриди таъсиси захираҳои давлатии маълумот ба мисли "шахсони вокеӣ" ва "шахсони хуқуқӣ", ки вазифаи асосии онҳо ба миён овардан ва додани рақамҳои шохисгардонӣ ба шахсони воқеӣ, рақамҳои тиҷоратӣ -ҳаммонандкунӣ ба шахсони ҳуқуқӣ ва соҳибкорони инфиродӣ аст, ба итмом мерасанд. Ба мақсади якҷоя намудани майдони (фазои) суроғавии Ҷумҳурии Тоҷикистон, таъмини имконоти коркарди мошинии суроғаҳо "Феҳристи суроғавӣ"-и ягона бо додани рақами ҳаммонандкунӣ ба ҳар як суроға таъсис дода мешавад.
19) Амалӣ намудани системаҳои мазкур ба мақсади содда гардонидани ҷараёни бақайдгирии субъектҳо, суроғавӣ будани хизматҳои электронии расонандашаванда, ҳамоҳангсозии чорабиниҳои оид ба таъсис ва рушди системаҳои иттилоотӣ, такомул додани ҳамкориҳои мутақобил байни системаҳои иттилоотии байниидоравӣ, дар асоси истифодаи рақамҳои ягонаи ҳаммонандкунӣ сурат мегирад. Дар робита ба ин, тағйироти марбута ба асоси меъёрии ҳуқуқӣ дар соҳаи истифодаи рақамҳои ҳаммонандкунӣ (тиҷорати - ҳаммонандкунӣ)- и ашхоси воқеӣ ва ҳуқуқӣ ва иттилооти суроғавӣ ворид карда мешавад.
Таъсиси механизми ҳаммонандкунии истифодабарандагони хизматҳои электронӣ аз ҳисоби ворид сохтани инфрасохтори калидҳои кушода (боз), ки имкон медиҳад то тавассути силсилаи муносибатҳои боэътимод, ҳангоми мубодилаи иттилоотӣ, ки механизми имзои рақамии электронӣ истифода мегардад, таъмин карда мешавад.
Инфрасохтори калидҳои кушода (боз) дар заминаи истифодаи шаҳодатномаҳои бақайдгирие асос меёбад, ки калидҳои пӯшидаи инфиродии истифодабарандагонро бо калидҳои кушодаи (бози) онҳо мепайвандад. Барои татбиқи инфрасохтори калидҳои кушода (боз) дар назар аст, то маркази махсуси тасдиқкунандаи имзои рақамии электронии шахсони воқеӣ ва ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон таъсис дода шавад. Дар ин маврид, ҳамчун воситаи боэътимод барои дарёфт, нигаҳдорӣ ва истифодаи маълумотҳои ҳаммонандкунӣ ва калидҳои имзоҳои рақамии электронӣ, истифодаи смарт - технологияҳо ба нақша гирифта шудааст.
Бо дарназардошти он ки имзои электронии рақамӣ дар натиҷаи дигаргунсозии криптографии иттилоот созмон дода мешавад, мақомоти ваколатдор дар соҳаи сертификаткунонии воситаҳои криптографии ҳифзи иттилоот ва пешбурди ин соҳа муайян карда мешавад.
Таъсиси системаи миллии шохисгардонӣ имкон медиҳад, то дастрасии иҷозат дода шуда ба системаҳои иттилоотӣ ва захираҳои мақомоти давлатӣ таъмин карда шавад.
§ 4.3. Таъсис ва рушди системаҳои байниидоравӣ ва якхелаи идоравӣ, аз он ҷумла системаи муҳофизатшудаи байниидоравии гардиши электронии ҳуҷҷатҳо
20) Бо мақсади якхела намудан ва ҳамроҳ кардани захираҳо ва системаҳои иттилоотии мақомоти давлатӣ, лоиҳаҳои байниидоравӣ ва системаҳои иттилоотии якхелаи идоравӣ, аз ҷумла бо истифодаи алоқаҳои нурию нахӣ ва ҳам алоқаи электронии дигар, амалӣ карда мешаванд. Ба ин системаҳо дохил мешаванд: ҳуҷҷатгузории электронии муассисавӣ ва байнимуассисавӣ, бойгоникунии ҳуҷҷатҳо, системаи иттилоотии фаъолияти маъмурию идоравӣ, захираи маълумотҳои иттилоотию ҳуқуқӣ, феҳристи автоматикунонидашудаи хизматчиёни давлатӣ, феҳристи андозсупорандагон ва объектҳое, ки мавриди андозбандӣ қарор мегиранд, интернет портали ҳукуматӣ.
Корҳо оид ба автоматикунонии равандҳои технологии ҳуҷҷатгузорӣ (гардиши ҳуҷҷатҳо) дар мақомоти давлатӣ, инчунин омода кардан ва ворид намудани ҳуҷҷатҳо ба система, бақайдгирӣ, тақсимот ва ирсол таҳрир ва тағйирдиҳӣ, нигоҳдории фаврӣ ва бойгоникунӣ, ҷустуҷӯ ва азназаргузаронӣ, гирифтан ва таҷдиди ҳуҷҷатҳо, назорати иҷрои онҳо, маҳдуд намудани дастрасӣ, гирифтани маълумот аз ҳуҷҷатҳо ва таҳлили он идома дода мешавад.
Ҳамкориҳои мутақобилаи шаҳрвандон ва муассисаҳо бо мақомоти давлатӣ, ҳамчунин дар сатҳи мақомоти иҷроияи маҳаллӣ амалӣ карда мешаванд. Дар ҷараёни иттилоотонӣ гузариш аз ҳуҷҷатгузории коғази ба ҳуҷҷатгузорӣ дар шакли электронӣ имкон хоҳад дошт.
21) Системаҳои иттилоотии мақомоти иҷроияи маҳаллӣ бояд иттилооти фавриро дар робита ба масъалаҳои фаъолияти ҳаётии минтақа, харидориҳои давлатӣ пешниҳод намуда, нақши "қабулгоҳи виртуали"-ро барои баррасӣ ва назорати муроҷиатҳои шаҳрвандон амалӣ намуда, дастрасиро ба шаклҳои электронии ҳуҷҷатҳо ва ғайраҳоро таъмин намоянд.
Зарур аст, то дар минтақаҳо барномаҳо оид ба иттилоотонӣ, ки ба талаботи сохтори ягонаи ҳукумати электронӣ мутобиқ буда, ба мақомоти ваколатдор дар соҳаи иттилоот ва алоқа мувофиқа карда шудаанд, кор карда баромада шаванд.
Ба мақсади амалӣ намудани сиёсати ягонаи минтақавии ҳукумати электронӣ бо роҳи муттаҳид намудани захираҳои молиявии мақомоти иҷроияи маҳаллӣ як силсила қарорҳои лоиҳавии намунавӣ кор карда баромада мешавад.
Хамкориҳои мутақобилаи электронии шаҳрвандон ва муассисаҳо бо органҳои иҷроияи маҳаллӣ дар шароити амалӣ намудани фазои ягонаи нақлиётӣ (транспортӣ) аз тариқи портали ягона ва равзанаи тадохули (шлюзи) ҳукумати электронӣ сурат мегирад. Дар чунин ҳолат вазифаи мақомоти иҷроияи маҳаллӣ, аз пешниҳоди хизматҳои электронӣ дар заминаи ташаккул ва рушди захираҳо ва системаҳои иттилоотии худӣ иборат аст.
Хизматрасонии электронӣ аз ҷониби мақомоти иҷроияи маҳаллй ба сатҳи рушди системаи иттилоотии муассисавӣ алоқаманд аст, бинобар ин, реҷаи ҳамкории мутақобилаи системаҳои иттилоотии мақомоти иҷроияи маҳаллӣ бо системаҳои иттилоотии муассисаҳо кор карда баромада мешавад.
22) Бо мақсади баланд бардоштани самаранокии идоракунии давлатӣ корҳо оид ба таъсис ва ворид намудани системаи технологии муҳофизатшавандаи ҳуҷҷатгузории электронии байниидоравӣ, ки мубодилаи фаврии иттилоотӣ ва ҳуҷҷатгузориро байни Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон, мақомоти ҳокимияти иҷроия ва дигар муассисаҳо таъмин менамояд, талаб карда ба итмом расонида шавад.
Дар айни ҳол ба эътимоднокӣ ва комил будани иттилооти интиқолдодашаванда кафолат дода мешавад.
Системаи ҳуҷҷатгузории электронии байнимуассисавӣ, барои амалӣ намудани мубодилаи муҳофизатшудаи иттилоияҳои электронӣ , бо ишораи маҳдудкунандаи "Барои истифодаи хизматӣ" таъсис дода мешавад.
§ 4.4. Рушди системаи таъмини дастрасии шаҳрвандон ба иттилоот
23) Ба хотири таъмини дастрасии шаҳрвандон ба иттилоот оид ба фаъолияти мақомоти ҳокимияти давлатй ва хизматҳои давлатие, ки аз ҷониби онҳо пешниҳод карда мешавад, дар назар аст, то марказҳои
дастрасии ҷамъиятӣ дар заминаи шуъбаҳои алоқа, китобхонаҳо ва дигар ҷойҳои ҷамъиятии ба ин мақсад мувофиқ, таъсис дода шаванд.
Марказҳои дастрасии ҷамъиятӣ ба иттилоот оид ба фаъолияти макомоти ҳокимияти давлатӣ ва хизматҳои давлатие, ки аз ҷониби онҳо расонида мешаванд, метавонанд ҷойҳои кории автоматикунонидашуда ва ё терминалҳои иттилоотии ба шабакаи Интернет пайвастшударо дошта бошанд.
24) Ба мақсади васеъ гардонидани имконоти дастрасии шаҳрвандон ба иттилоот оид ба фаъолияти мақомоти давлатӣ дар заминаи истифодаи технологияҳои муосири иттилоотӣ- коммуникатсионӣ, зарур аст шароитҳо барои масъалаҳои зерин омода карда шаванд:
- рушди Интернет дар маҳалҳо, баланд бардоштани имконоти дастрасӣ ба он;
- таъсиси ҳатмии саҳифа (сайт)-ҳои Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон, ҳамаи вазоратҳо ва муассисаҳои кишвар дар Интернет, ки дар оянда дар портали ягонаи иттилоотӣ-маълумотии Ҳукумат мутаҳҳид карда мешаванд;
- рушди саҳифаҳои идоравии Интернет (сайтҳо), ки ба таври мукаммал ва дар сари вақт ҷо ба ҷо намудани иттилооти марбутаро дар онҳо таъмин менамояд:
- таъсиси шабакаҳои компютерии дохилии вазоратҳо ва муассисот ва дар оянда муттаҳид намудани онҳо дар шабакаи ягона, ба мақсади давра ба давра ворид намудани ҳуҷҷатгузории электронии (бекоғази) байниидоравӣ;
- ташаккули инфрасохтори дастрасии ҷамъиятӣ ба иттилооте, ки дар шабакаи Интернет дар бораи фаъолияти мақомоти ҳокимияти давлатӣ ва хизматҳои давлатие, ки ба шаҳрвандон ва ташкилотҳо расонида мешавад, ҷо ба ҷо мегардад;
- таъсиси системаи ягонаи ҷонибдории иттилоотймаълумотии шаҳрвандон оид ба масъалаҳои пешниҳоди хизматҳои давлатӣ ва ҳамкории мутақобилаи шаҳрвандон бо мақомоти давлатӣ;
25) Ба мақсади ҷонибдории ҳаматарафаи маълумотии шаҳрвандон оид ба ҳамкории мутақобила бо мақомоти ҳокимияти давлатӣ системаи ягонаи иттилоотӣ-хидматӣ таъсис дода мешавад.
§ 4.5. Рушди портал ва равзанаҳои (шлюзҳои) тадохули ҳукумати электронӣ
26) Тавассути портал ва равзанаҳои (шлюзҳои) тадохули ҳукумати электронӣ пардохтҳои электронӣ, дастгирии Интернети мобилӣ ва ҷонибдории стандартҳои нави порталӣ барои муоширати мустақим ва кушодаи шаҳрвандон бо мақомоти давлатӣ, хадамоти гуногуни иҷтимоӣ, кумитаҳо, муассисаҳо таъмин карда мешавад.
27) Тибқи стратегияи ислоҳоти маъмурӣ, таъсис ва рушди Интернет-портали мақомоти давлатӣ барои ҳалли масъалаҳои асосии зерин равона карда мешаванд:
- пешниҳоди имконоти техникӣ барои ҳамкориҳои мутақобилаи уфуқии вазоратҳо ва муассисаҳо;
- таъсиси маҳзани ягонаи донишҳо (маълумот);
- пешниҳоди заминаи техникӣ барои ҷобаҷогузории хизматҳои давлатӣ барои аҳолӣ ва хизматҳо барои мақомоти давлатӣ ва хизматчиёни давлатӣ, ки аз ҷониби системаҳои муассисавӣ пешниҳод карда мешаванд.
28). Феҳристи (реҷаи) техникии амалӣ намудани хизматҳои транзаксионии ҳукумати электронӣ тартиб дода шуда, тасдиқ мегардад ва ҳамзамон муқаррароти меъёрӣ - техник ии равзанаи пардохти ҳукумати электронӣ таъсис дода мешавад. Равзанаи пардохт, ҳамчун яке аз қисмҳои асосии ҳукумати электронӣ таъсис дода шуда. ба кор дароварда мешавад.
§ 4.6. Таъсис ва рушди хизматҳои электронии мақомоти давлатӣ
29) Иттилоотонии фаъолияти мақомоти давлатӣ бо назардошти талаботи ҳукумати электронӣ, интиқол ё худ гузаришро аз самти зарурият ба эҳтиёҷоти дохилиидоравй ба самти эҳтиёҷот ва вазифаҳои шаҳрвавдон ва ташкилотҳо дар назар дорад.
Таъсис додан ва амалӣ намудани хизматҳои электронии мақомоти давлатӣ дар чаҳорчӯбаи эҷод ва рушди системаҳои иттилоотии идоравӣ сурат мегирад. Ташаккули хизматҳои электронии мақомоти давлатӣ дар заминаи таҳлили вазифавии реҷаҳои (феҳристи) расонидани хизматҳои давлатӣ ва иҷро намудани ҷараёнҳои маъмурй амалй карда мешаванд. Аз рӯи натиҷаҳои таҳлилҳои анҷомдодашуда, дар назар аст, то пешниҳодҳо оид ба азнавсозии системаи идораи давлатӣ ва амалӣ намудани равандҳои маъмурӣ кор карда баромада шаванд.
30) Пешниҳоди хизматҳои электронӣ аз ҷониби мақомоти давлатӣ ворид намудани тағйиротро дар системаҳои иттилоотии муассисавии мавҷуда ва ё кор карда баромадани системаҳои иттилоотии навро бо назардошти стандартҳои ҳамкориҳои мутақобилаи онҳо барои ҳамроҳ (ворид) шудан ба портали ҳукумати электронӣ, дар назар дорад.
Дар заминаи ситемаи иттилоотии муассисавӣ, хизматҳои электронӣ, бар иловаи хизматҳои иттилоотӣ ва интерактивӣ расонида мешавад. Тибқи соҳаҳои асосии ҳаётии фаъолияти шаҳрвандон ва фаъолияти ташкилотҳо, феҳристи хизматҳои асосии электронӣ тартиб дода мешавад.
31) Дар таъмини ҳалли масъалаҳои идораи захираҳои мақомоти давлатӣ, ворид намудани принсипҳои идораи муштараки захираҳо, ворид кардани таҷрибаҳои беҳтарини ҷаҳонӣ ва стандартҳои байналмилалии идоракунӣ муносибати (комплексӣ) ҳамаҷониба ва системавӣ зарур аст. Муносибати ҳамаҷониба ва системавӣ оид ба автоматикунонии идоракунии захираҳо, аз интихоби сохтори марказонидашудаи автоматикунонӣ дар маҷмӯъ барои ҳамаи мақомоти давлатӣ, равандҳои тиҷоратӣ (корӣ) иборат буда, тавассути ташхисҳо, таҳлилҳо, якҷоякуниҳо ва стандартикунонии маълумотҳои равандҳои тиҷоратӣ (корӣ) сурат мегирад.
Муносибати системавӣ оид ба автоматикунонии хизматҳои давлатӣ ба мисли - таъсис ва рушди хизматҳои электронӣ (пешниҳоди аризаҳо ва дархостҳо, гирифтани маълумотномаҳо, иттилоияҳо, иҷозатномаҳо) амалӣ карда мешавад, ки онҳо аз шаклҳои афзалиятноки хизматҳои давлатӣ барои шаҳрвандон ва тиҷорат ба ҳисоб мераванд. Онҳо, аз рӯи вақту пайт, бо ҳуҷҷатҳо (санадҳо)-и қабул карда мешудаи марбутаи меъёрию ҳуқуқӣ алоқаманд ва ҳамроҳ хоҳанд шуд.
5. Амнияти иттилоотӣ
32) Ворид намудани системаи иттилоотии ҳукумати электронӣ ва таъмини амнияти иттилоотии ин система як силсила мушкилоти тадорукотӣ, иқтисодӣ, қонунгузорӣ, ҳуқуқӣ, технологӣ ва кадриро доро мебошад, ки ҳаллу фасли онҳо бояд ба муносибати системавӣ ва ҳамаҷониба асос ёбад.
Дар айни замон яке аз вазифаҳои асосӣ, амалӣ намудани қонунҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон "Дар бораи иттилоотонӣ", "Дар бораи ҳуҷҷати электронӣ", "Дар бораи иттилоот", "Дар бораи ҳифзи иттилоот", "Дар бораи сирри давлатӣ" ва "Дар бораи имзои электронии рақамӣ" ба шумор меравад.
Барои таъмини амнияти иттилоотӣ барномаи кори ҳукумати электронӣ ҷорӣ карда шуда, баҳри таъмини амнияти заминаи ахбори (маълумоти) умумӣ, дар ҳар як сатри барнома мафҳуми он нишон дода мешавад.
6. Такмилдиҳии таъминоти кадрии ташаккули ҳукумати электронӣ
33) Ба мақсади таъмини сатҳи мутолибашавандаи (зарурии) ихтисосии хизматчиёни давлатӣ дар соҳаи технологияҳои иттилоотй, таъсиси системаи марказонидашудаи миллии омода намудан ва такмилдиҳии кадрҳо зарур аст. Таркиби ин ситема аз қисмҳои зерин иборат аст:
- муайян намудани талаботҳои ихтисосй оид ба категорияҳои гуногуни хизматчиёни давлатӣ дар соҳаи истифодаи ТИК;
- арзёбии малакаҳои ихтисосии кормандони мақомоти давлатӣ дар соҳаи татбиқи ТИК;
- марказ ва ё системаи марказҳо оид ба омода кардан ва баланд бардоштани сатҳи ихтисоси хизматчиёни давлатӣ дар соҳаи ТИК;
- муайян намудани сатҳи дониши хизматчиёни давлатӣ дар қисмати системаҳои барномавӣ ва кор бо барномаҳои компютерӣ;
- барномаҳои таълимӣ дар соҳаи ТИК барои категорияҳои гуногуни хизматчиёни давлатӣ.
7. Ташкил кардан ва ҳамоҳанг сохтани тадбирҳо ҷиҳати татбиқи Консепсия
34) Қабл аз ҳама бояд эътироф намуд, ки таъсиси ҳукумати электронӣ дар кишвар яке аз вазифаҳои муҳими давлатӣ ба ҳисоб меравад.
Бо мақсади амалӣ намудани консепсия, дар назар гирифта мешавад, то барномаи марбутаи сесолаи рушди ҳукумати электронӣ дар кишвар бо муайян намудани вазифаҳои гузошташуда, бархурдҳо оид ба ҳаллу фасли онҳо, натиҷаҳое, ки аз амалӣ шудани онҳо интизор меравад, арзёбии арзиши чорабиниҳо (тадбирҳо), манбаъҳои захирахо барои амалӣ намудани онҳо, иҷрокунандагон ва мӯҳлатҳои иҷро кор карда баромада шаванд.
8. Маблағгузории ҷараёни амалӣ шудани Консепсия
35) Маблағгузории ҷараёни амалӣ гардидани консепсия аз ҳисоби маблағҳои умумии системаи вазоратҳо, идораҳо, муассисаҳо барои соли навбатии молиявӣ, манбаъҳои ғайрибуҷетӣ, инчунин қарзҳо ва грантҳо сурат мегирад.
36) Таъсис, рушд ва таъмини фаъолияти системаҳои иттилоотии муассисавӣ ва минтақавӣ ба асоси қарорҳои якхелаи лоиҳавӣ, аз ҳисоби маблағҳое, ки барои таъмини мақомоти марбутаи ҳокимияти давлатӣ дар чаҳорчӯбаи барномаҳои иттилоотонии муассисавӣ, инчунин барномаҳои иттилоотонии субъектҳои алоҳидаи Ҷумҳурии Тоҷикистон дар назар гирифта шудаанд, амалӣ карда мешаванд.
37) Дар чаҳорчӯбаи ислоҳоти маъмурӣ, амалӣ гардидани лоиҳаҳои пилотӣ (таҷрибавӣ) бо иштироки доираи васеи мақомоти минтақавии ҳокимияти давлатӣ ҷонибдорӣ (дастгирӣ) карда мешавад.
Барои самаранок идора кардани захираҳои мавҷуда ва ба ҳадафҳои консепсияи мазкур расидан, зарур аст, то самаранокии ҳамоҳангии кӯмакҳои эҳдокунандагон (донорҳо) ҷиҳати амалӣ намудани тадбирҳои дар назар гирифташуда боло бурда шавад.
9. Марҳалаҳои татбиқи Консепсия
38) Дар назар гирифта шудааст, то татбиқи консепсияи ташаккули ҳукумати электронӣ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон дар се давра амалӣ карда шавад:
а) Дар давраи аввал (солҳои 2012-2013)
- шабакаи ягонаи технологияҳои иттилоотӣ, ки 48 вазорат ва муассисаи Ҷумҳурии Тоҷикистонро мутаҳид намуда, қисмати калидии (асосии) ҳукумати электронии Ҷумҳурии Тоҷикистон ба ҳисоб меравад, ба кор андохта мешавад;
- дар чаҳорчӯбаи шабакаи мазкур феҳристи автоматикунонидашудаи хизматчиёни давлатӣ, ки маркази он дар Раёсати хизмати давлатии назди Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон ҷойгир карда шудааст, рушд дода шуда, такмил карда мешавад.
- аз он ҷумла, дар чаҳорчӯбаи шабакаи мазкур иттилоот оид ба маҳзани маълумоти ҳуқуқии "Адлия" ҷо ба ҷо гардида, ба он дастрасии васеъ таъмин карда мешавад; б) Ҳамчунин ҳамаи мақомоти ҳокимияти давлатӣ:
- шабакаҳои маҳаллии компютерӣ ва барномаҳои иттилоотонии соҳавӣ ва муассисавиро оид ба татбиқи ТИК дар соҳаи фаъолияти худ, инчунин сайтҳои (саҳифаҳои) хешро дар Интернет таъсис медиҳанд;
- фазои муштараки иттилоотиро, ки ҳузури (иштироки) ҳамаи сохторҳо ва минтақаҳоро бо ҳамкории мутоқобилаи электронии онҳо таъмин менамояд, ба миён меоваранд;
- кор карда баромадани лоиҳаи таъсиси даргоҳи (портали) ҳукуматиро таъмин менамоянд;
- ба таври васеъ ва самаранок шабакаи мавҷудаи технологияҳои иттилоотиро байни мақомоти идоракунии давлатӣ истифода менамоянд;
- тадбирҳоро оид ба таъмини дастрасӣ ба хизматҳои электронӣ амалӣ менамоянд.
39) Дар давраи мазкур, ҳамзамон зарур аст, то қарорҳои технологии идоравии намунавӣ оид ба дастгирӣ кардани пешниҳоди хизматҳои давлатӣ ва таъмини дастрасӣ доштан ба иттилоот дар бораи фаъолияти мақомоти ҳокимияти давлатӣ дар заминаи ТИК кор карда баромада шавад. Инчунин, дар назар гирифта мешавад, то лоиҳасозӣ ва таъсиси қисматҳои амалкунандаи байниидоравии ҳукумати электронӣ ба итмом расонида шаванд, ки онҳо аз масоили зерин иборатанд:
- системаи ягонаи ҷонибдории (дастгирии) иттилоотӣмаълумотии шаҳрвандон, инфрасохтори ҳамкории мутақобилаи байниидоравии электронӣ, бо системаи муҳофизатшавандаи ҳуҷҷатгузории (гардиши ҳуҷҷатҳои) электронии байниидоравӣ.
40) Дар давраи дуюм (солҳои 2013-2015) - дар амал татбиқ намудани фаъолияти мақомоти ҳокимияти давлатӣ аз тариқи қарорҳои технологии байниидоравӣ сурат мегирад, ки он иборат аст аз:
- такмил додани шароитҳои ҳуқуқӣ, тадорукотӣ ва техникии таъсиси ҳукумати электронӣ;
- ташаккул додани механизмҳои робитаи (музокираи) дуҷониба ва бисёрҷониба ба мақсади ворид намудани ҳуҷҷатгузории ягонаи электронӣ;васеъ намудани захираҳои иттилоотии идоравӣ ва байниидоравӣ;
- аз байн бурдани нобаробарии рақамӣ дар қаламрави ҷумҳурӣ;
- таъсиси системаҳои байниидоравии ҳукумати электронӣ дар сохтори мақомоти ҳокимияти иҷроия.
41) Давраи сеюм (солҳои 2015-2020)-и рушди ҳукумати электронӣ, автоматикунонии раванди пешниҳоди хизматҳои давлатиро ба аҳолӣ ва муассисаҳо, инчунин гирифтани хизматҳоро аз муассисаҳо барои ниёзмандиҳои (заруриятҳои) давлатӣ дар назар дорад. Ҳамзамон, рушди хизматҳои ҳукумати электронӣ ба мисли портали ҳукуматӣ ва равзанаи тадохули (шлюзи) ҳукумати электронӣ (системаи иттилоотӣ, ки барои интегратсияи (ҳамроҳшавии) системаҳои иттилоотӣ дар чаҳорчубаи амалӣ гардидани хизматҳои электронӣ муайян гардидаанд), дар назар гирифта шудаанд.
42) Равзанаи (шлюзи) пардохт ҷиҳати ҳамкории мутақобила бо системаи бонкӣ, инчунин:
- таъсиси системаи миллии ҳаммонандкунӣ (системаи ягонаи компютеркунонидашудаи шинохт ва эътирофи ин ё он объект ва ё субъект);
- татбиқи хизматҳои транзаксионӣ (муомилотӣ) (фаъолият ба асоси мувофиқаи ҷонибҳо ва амалӣ намудани пардохтҳо ва ё амалҳои дигар бо истифодаи имзои электронии рақамӣ);
- татбиқи лоиҳаҳо оид ба тибби телевизионӣ, таҳсилоти (таълимӣ) масофавӣ (фосилавӣ) ва тадбирҳои дигар.
43) Баланд бардоштани сатҳи маърифат дар соҳаи технологияҳои иттилоотӣ-коммуникатсионӣ муҳимтарин вазифаи ҳамаи се давраи таъсиси ҳукумати электронӣ ба шумор меравад.
10. Истилоҳоти истифодашуда
Дастуроти маъмурӣ - тавзеҳоти расмикунонидашудаи вазифаҳои истисноии мақомоти ҳокимият, ҳуқуқ, инчунин шаклҳои ташкили ҳамкорӣ бо дигар мақомоти ҳокимият дар ҷараёни таҳия, тайёркунии марҳилаи мувофиқакунонӣ ва тасдиқи қарорҳо, аз ҷумла доираи ваколат ва масъулият, тибқи қонунгузорӣ нисбати мӯҳлат, сифат, хусусияти иҷрои вазифаҳои муқарраршуда ва намудҳои алоҳидаи кор дар доираи ҳамин вазифа Дастуроти маъмурӣ метавонад пешниҳоди хизматгузориҳоро ба шаҳрвандону ташкилотҳо танзим намояд.
Низоми геоиттилоотӣ - низоми воситаҳои дастгоҳию барномавӣ ва расмиёти алгоритмӣ, ки барои ҷонибдории рақамӣ, пурракунӣ, идоракунӣ, кор кардан, таҳлил, моделикунонии математикию картографӣ ва тасвири фасеҳи симои ҷуғрофии маълумот (нисбатдиҳии масоҳатӣ) таҳия шудаанд;
Хизматрасонии давлатӣ - хизматрасонии муқарраргардидаи меъёрие, ки аз ҷониби мақомотҳои давлатӣ ба шаҳрвандон ва муассисаҳо бо мақсади анҷом додани коргузории маъмурӣ тибқи қонунҳои ҷории Ҷумҳурии Тоҷикистон пешниҳод мегардад;
Меъмории ягонаи давлатӣ - ҷузъи маҷмӯи идоракунии давлатие, ки дар асоси ТИК ва тавсифоти фаъолияти ҳокимияти давлатӣ аз мавқеи мафҳумоти мантиқӣ (аз қабили ҷараёни амали якҷояи ҷараёни тиҷоратӣ, тиҷорат қоидаҳо, иттилооти зарур, сохтор ва ҷараёни иттилоот мавқеи ҷойҳои кори хизматчиёни давлатӣ) ва мавқеи мафҳумҳои техникӣ (аз кабили воситаҳои дастгоҳ, таъминоти барномавӣ, маълумоти коммуникатсияҳо, ҳифозату амният, стандартҳои истифодашаванда) тартиб дода шудааст. Бо ифодаи дигар, сохтори усулҳои роҳбарикунанда (барномаҳо, қоидаҳо, қолабҳо, интерфейсҳо ва стандартҳо) мебошад;
Мониторинг - низоми мушоҳидаҳои доимӣ, санҷиш, пешгӯии тағйирёбии ягон объект;
Захираҳои муттаҳиди иттилоотии давлатӣ - захираҳои иттилоотии давлатӣ, ки дар асоси базаҳои стандарти ягона, методикаи ҷамъоварӣ, коркард ва истифодабарии иттилооти интегратсияшуда, дастрасии дастаҷамъиро ба маълумоти идорот ва ташкилотҳои гуногун таъмин менамояд;
Портал - саҳифае мебошад, ки ҳамчун иттиҳоди бонизоми бисёрдараҷаи захираҳо ва хизматгузориҳои гуногун ташкил шудааст;
Таҳвилкунандагони хизматрасониҳои электронӣ - мақомоти давлатӣ ва ташкилотҳое, ки хизматрасони ҳоро тавассути ТИК таъмин мекунанд;
Истифодабарандагони хизматрасонии электронӣ - шаҳрвандон, мақомоти давлатӣ, ташкилотҳо;
Смарт-карта (корт) - корти дорои микропротсессоре, ки амалиёти молиявии зеринро анҷом медиҳад: қарздиҳӣ (афзуншавӣ), қарздор кардан, (аз корт баровардани маблағ) ва хондани тароз. Сатҳи баланди ҳимояи маблағро таъмин менамояд;
Хизматрасонӣ - натиҷаи фаъолиятҳои воқеӣ ва ҳуқуқии хизматгузор ҷиҳати қонеъ гардонидани дархости истифодабаранда;
Дараҷаи сифати хизматҳо (стандарти хизматрасонӣ) - бо маҷмӯи аломатҳои амалиёти иҷрошуда тавассути мӯҳлат, заҳираҳои сарфшуда, теъдоди истеъмолкунандагони хизматрасонидашуда, яъне тавассути нишондиҳандаҳои шуморавӣ мушаххас гардида, бо меъёр муайян карда мешаванд;
Нобаробарии рақамӣ (тафовути рақамӣ) - шаҳрвандон дар истифодабарии технологияҳои иттилоотию телекоммуникатсионӣ, бо тафовути иҷтимоию иқтисодӣ ва ҷойгиршавии ҷуғрофӣ фарқ мекунанд;
Дастуроти маъмурии электронӣ - сабти дастуроти маъмурӣ ба шакли электронӣ, ки нигаҳдории маълумот, иҷрои дархостҳоро ба бойгонии иттилоот, назорати муаддаби маълумоти дар ҳуҷҷат маҳфуз, тафтиши муносибатҳои дохилии ҳуҷҷат ва ҷорикунии стандарти ягонаи сохтории ҳуҷҷатро таъмин менамояд;
Ҷузъи ҳукумати электронӣ - лоиҳаи ТИК, ки автоматикунонии пурра ё алоҳидаи фаъолияти муайяни (сегменти фаъолияти) мақомоти идораи давлатиро барои пешкаш намудани хизматрасонии давлатӣ ва (ё) мусоидати раванди қабули қарорҳои идоракӯнӣ таъмин мекунад;
Низоми электронии пардохтҳо - ҷамъкунии (аккумулятсияи) маблағҳои пулӣ ва низоми автоматикии ҳисоббаробаркунӣ ва назорати гардиши онҳо;
Ҳолати муомилот (Режими транзаксионӣ) - гузаронидани ҳисобот ва дигар амалҳо бо истифода аз имзои электронии рақамӣ;
Смарт-корт - корти пластикии дорои микропротсессор, ки барои нигоҳдорӣ ва коркарди маълумот, мушаххаскунии дорандааш (соҳибаш) зарур буда, барои гузаронидани амалиётҳои гуногун, аз он ҷумла молиявӣ, пешбинӣ шудааст.
Концепция формирования электронного
правительства в Республике Таджикистан
1. Общее положение
1) Концепция формирования электронного правительства в Республике Таджикистан
(далее - Концепция) разработана в целях реализации Государственной стратегии
"Информационно-коммуникационных технологий для развития Республики Таджикистан",
утвержденной Указом Президента Республики Таджикистан от 5 ноября 2003 года, № 1174, Государственной программы
развитие и внедрение информационно-коммуникационных технологий в Республике
Таджикистан, утвержденной постановлением Правительства Республики Таджикистан от
3 декабря 2004 года, № 468, Концепции государственной
информационной политики Республики Таджикистан, утвержденной Указом Президента
Республики Таджикистан от 30 апреля 2008 года, № 451 и Стратегии реформирования системы
государственного управления Республики Таджикистан утвержденной Указом
Президента Республики Таджикистан от 15 марта 2006 года, № 1713.
2) Настоящая Концепция определяет цели и задачи развития формирования
электронного правительства, дальнейшие стратегии выполнения планов и программ в
Республике Таджикистан.
3) Основными целями формирования электронного правительства в Республике
Таджикистан являются:
- повышение эффективности деятельности исполнительных органов государственной
власти и управления за счет широкого использования ИКТ;
- повышение качества и доступности предоставляемых гражданам и организациям
общественных услуг;
- упрощение процедур и сокращение сроков оказания общественных услуг, а также
снижение административных издержек, связанных с предоставлением этих услуг;
- повышение доступности информации о деятельности исполнительных органов
государственной власти;
- формирование единой системы информационного обмена, используя электронные
информационные ресурсы и постоянную связь с системой и ограниченной сетью учета
всех пользователей;
- экономическое стимулирование использования Интернета и современных
информационных технологий.
4) Исполнение задач электронного правительства способствовать в решении
следующих задач:
- разработка и внедрение функциональных информационно-аналитических систем
(ИАС), поддерживающих процесс принятия правленческих решений в пределах
отдельных исполнительных органов государственной власти;
- автоматизация межведомственного взаимодействия в процессе принятия
управленческих решений;
- автоматизация процедур предоставления государственных услуг;
- повышение открытости информации о деятельности исполнительных органов
государственной власти, расширение возможности доступа и непосредственного
участия граждан, организаций и институтов гражданского общества в процедурах
формирования и экспертизы решений, принимаемых на всех уровнях государственного
управления;
- повышение качества административно-управленческих процессов;
- обеспечение оперативности и контроля результатов деятельности
исполнительных органов государственной власти;
- обеспечение требуемого уровня информационной безопасности электронного
правительства при его функционировании;
- развитие и широкое применение в деятельности исполнительных органов
государственной власти средств обеспечения удаленного доступа граждан и
организаций к информации о деятельности исполнительных органов государственной
власти;
- устранение "цифрового неравенства" (неравенство среди граждан в
использовании информационных и телекоммуникационных технологий, определяемое
социально-экономическими различиями и географическим местоположением), которое
является одной из центральных задач обеспечения эффективности электронного
правительства и реализуется посредством развития ИКТ инфраструктуры
(территориальное развитие сетей связи, повышение качества связи, компьютеризация
населения, развитие Интернета на территории страны).
5) Решение поставленных задач будет осуществляться соответственно по
следующим основным направлениям и механизмам реализации Концепции:
- создание необходимой нормативной правовой базы формирования электронного
правительства, включая создание единой инфраструктуры обеспечения юридически
значимого электронного взаимодействия;
- формирование базовых компонентов инфраструктуры электронного
правительства;
- формирование и развитие электронных услуг исполнительных органов
государственной власти;
- создание и развитие межведомственных и типовых ведомственных информационных
систем;
- создание и развитие информационных ресурсов и систем исполнительных органов
местной государственной власти;
- развитие систем обеспечения доступа граждан к информации;
- развитие портала и шлюзов электронного правительства;
- создание государственной автоматизированной системы управления ресурсами;
- обеспечение защиты информационной инфраструктуры;
- совершенствование кадрового обеспечения электронного правительства;
- разработка архитектуры, формирование и развитие базы стандартов в сфере
ИКТ.
6) Под электронным правительством в настоящей Концепции понимается новая
форма организации деятельности исполнительных органов государственной власти,
обеспечивающая за счет широкого применения ИКТ качественно новый уровень
оперативности и удобства получения гражданами и организациями общественных
услуг, и информации о результатах деятельности исполнительных органов
государственной власти.
Формирование электронного правительства включает взаимосвязанные задачи
улучшения взаимодействия внутри исполнительных органов государственной власти,
управление на основе безбумажного документооборота, а также обеспечение
реализации большинства функций государственного управления, ориентированного на
взаимодействие государственного аппарата с остальными субъектами гражданского
общества на базе ИКТ.
7) Внедрение электронного правительства приведет к положительным изменениям в
отношениях правительства со всеми пользователями: гражданами, исполнительными
органами государственной власти, государственными организациями,
государственными служащими и представителями бизнеса. Результатом реализации
Концепции будет улучшение качества и сокращение сроков предоставления
исполнительными органами государственной власти услуг гражданам и организациям,
обеспечение доступа к информационным базам деятельности исполнительных органов
государственной власти, в перспективе же, с учетом совершенствования
административной системы - создание эффективного и оптимального по составу
государственного аппарата.
8) Создание электронного правительства должно модернизировать и развивать все
уровни государственного управления от межведомственного взаимодействия до
взаимодействия государства и граждан.
2. Принципы формирования
электронного правительства в Таджикистане
9) Политика формирования и развития электронного правительства в Таджикистане
будет основана на следующих принципах:
- подчинение процесса информатизации приоритетным задачам системы
государственного управления и социально-экономического развития Республики
Таджикистан;
- целостность и единство информационно-коммуникационной инфраструктуры
исполнительных органов государственной власти;
- согласованность и сбалансированность темпов и направлений информатизации
отдельных исполнительных органов государственной власти;
- стандартизация процессов информатизации исполнительных органов
государственной власти Республики Таджикистан.
3. Основные компоненты формирования
электронного правительства
10) Инфраструктура электронного правительства включает в себя совместимые
информационно-технологические системы, упорядоченные потоки данных, правила,
которыми руководствуются все исполнительные органы государственной власти и
государственные учреждения республики при выполнении ими своих функций, особенно
в ситуации, когда функции выполняются несколькими органами одновременно.
11) Необходимыми компонентами инфраструктуры являются:
- единая государственная архитектура;
- оборот средств электронно-цифровой подписи;
- электронный документооборот;
- электронная торговля;
- электронные системы платежей;
- смарт-карты получателей услуг;
- смарт-карты органов государственной власти;
- мобильная телефония;
- спутниковая система;
- интерактивные документы.
4. Основные приоритеты и направления
формирования электронного правительства
§ 4.1. Создание необходимой
нормативной правовой базы формирования электронного правительства
12) Создание нормативной правовой базы формирования электронного
правительства направлено на обеспечение правовых условий для деятельности
электронного правительства, формирование правовой основы для обеспечения
эффективного использования ИКТ в деятельности органов государственной власти,
реализации прав граждан, защиты общественных и государственных интересов в этой
сфере.
13) В рамках совершенствования нормативной правовой базы необходимо
обеспечить:
- подготовку системы нормативных правовых актов, регламентирующих вопросы
информационного взаимодействия органов государственной власти в процессе
выполнения закрепленных за ними функций, - идентификацию (опознание) участников
электронного взаимодействия, деятельности уполномоченных государственных органов
в электронном информационном обмене;
- развитие законодательства, обеспечивающего использование электронной
подписи в Республике Таджикистан, гармонизированного с международными правовыми
актами;
- разработку электронных административных регламентов в регулировании
институциональных инфраструктурных и прикладных аспектов.
14) Самостоятельным направлением совершенствования нормативно-правовой базы
является обеспечение безопасности информации, сочетающее в себе все
вышеназванные направления.
15) Совершенствование нормативно-правовой базы по вопросам электронного
правительства предусматривает внесение необходимых изменений и дополнений в
действующие нормативные правовые акты республики, а также разработку новых
нормативных правовых актов. Это позволит устранить отставание законодательства в
этой области от потребностей общества и характера общественных отношений, а
также создать целостную правовую систему и гармонизировать законодательство
Республики Таджикистан общепризнанными нормами и принципами международного
права.
Содействовать в деле привлечения жителей страны в использовании отечественных
материалов в интернете и совершенствовании домена TJ и других повседневных
вопросов, относящихся к реализации электронного правительства.
§ 4.2. Формирование архитектуры и
базовых компонентов инфраструктуры электронного правительства
16) Функционирование инфраструктуры электронного правительства будет основано
на создании архитектуры ее базовых компонентов, к которым относятся: портал и
шлюз электронного правительства, "платежный шлюз", национальная
идентификационная система, единая транспортная среда государственных
органов.
В целях построения единой архитектуры электронного правительства будет
разработано техническое задание по формированию базовых компонентов
инфраструктуры электронного правительства. Необходимо развивать и
совершенствовать существующие сети информационных технологий между органами
государственного управления, принять меры по повышению эффективности их
использования и обеспечения электронного оборота информации, в том числе
информационных баз данных, например баз данных правовой информации "Адлия" и
электронный оборот Реестра государственных служащих.
Обеспечение эффективного функционирования электронного правительства
потребует интеграции информационных систем государственных органов посредством
взаимодействия с порталом и шлюзом электронного правительства. При этом основным
связующим элементом интеграции является универсальный коммуникативный формат
сообщений при обмене данными.
17) Портал в рамках указанного взаимодействия будет являться интеллектуальным
связующим звеном информационного обмена между поставщиками и потребителями
электронных услуг. Создание интерфейсной части портала будет основано на
принципе "одного окна", что обеспечит единый интерфейс предоставления
электронных услуг, удобную навигацию и механизмы поиска по всем доступным
информационным ресурсам.
С целью обеспечения унификации сообщений, циркулирующих в системах
электронного правительства в виде электронных документов, будут разработаны
единые правила оформления и обработки сообщений. Целостность и сохранность
данных сообщений будет обеспечиваться за счет их централизованного
архивирования, а также использования резервного оборудования. Интегрируемые
информационные системы государственных органов как вновь разрабатываемые, так и
существующие должны иметь или дополняться интерфейсами интеграции, построенными
с использованием стандартных механизмов обмена сообщениями в коммуникативном
формате. Будет осуществлена реализация информационно-технологической системы
"правительственный шлюз", обеспечивающей интеграцию и взаимодействие
информационных систем государственных органов. По мере готовности электронных
услуг государственных органов будет осуществлен их последовательный запуск через
портал электронного правительства.
18) Реализация задач идентификации и аутентификации потребителей электронных
услуг является одним из основных направлений формирования инфраструктуры
электронного правительства. Будут завершены ранее начатые мероприятия по
созданию государственных баз данных "Физические лица" и "Юридические лица",
основными функциями которых являются генерация и присвоение идентификационного
номера физическим лицам, бизнес-идентификационного номера юридическим лицам и
индивидуальным предпринимателям. В целях унификации адресного поля Республики
Таджикистан обеспечения возможности машинной обработки адресов будет создан
единый "Адресный регистр" с присвоением каждому адресу идентификационного
номера.
19) Реализация данных систем осуществляется в целях упрощения процедур
регистрации субъектов, адресности оказываемых электронных услуг, координации
мероприятий по созданию и развитию информационных систем, совершенствованию
взаимодействия между ведомственными информационными системами на основе
применения единых идентификационных номеров. Будут внесены соответствующие
изменения в нормативную правовую базу в сфере применения идентификационных
бизнес-идентификационных номеров физических и юридических лиц и адресной
информации.
Создание механизма аутентификации потребителей электронных услуг будет
обеспечено за счет внедрения инфраструктуры открытых ключей, позволяющей с
помощью цепочки доверительных отношений использовать при информационном обмене
механизм электронной цифровой подписи.
Инфраструктура открытых ключей основывается на применении регистрационных
свидетельств, связывающих индивидуальные закрытые ключи пользователей с их
открытыми ключами. Для внедрения инфраструктуры открытых ключей планируется
создание специального удостоверяющего центра электронной цифровой подписи
физических и юридических лиц Республики Таджикистан. В качестве надежного
средства для генерирования, хранения и применения идентификационных данных и
ключей электронной цифровой подписи планируется использование
смарт-технологий.
С учетом того, что электронная цифровая подпись создается в результате
криптографического изменения информации, определяются уполномоченные органы в
области сертификации криптографических средств защиты информации и продвижения
этой сферы.
Создание национальной идентификационной системы позволит обеспечить
санкционированный доступ к информационным системам и ресурсам государственных
органов.
§ 4.3. Создание и развитие
межведомственных и типовых ведомственных информационных систем, в том числе
защищенной межведомственной системы электронного документооборота
20) В целях унификации и интеграции информационных ресурсов и систем
государственных органов будут реализованы проекты межведомственных и типовых
ведомственных информационных систем, в том числе с использованием как
оптико-волоконных связей, так и иной электронной связи. К таким системам
относятся: ведомственный и межведомственный электронный документооборот,
архивное хранение документов, информационные системы
административно-управленческой деятельности, база данных правовой информации,
автоматизированный реестр государственных служащих, реестр налогоплательщиков и
объектов налогообложения, правительственный Интернет-портал.
Будут продолжены работы по автоматизации технологических процессов
документооборота в государственных органах, включая подготовку и ввод документов
в систему, регистрацию, распределение и рассылку, редактирование и модификацию,
оперативное хранение и архивацию, поиск и просмотр, извлечение и воспроизведение
документов. контроль их исполнения, разграничение доступа, извлечение информации
из документов и ее анализ.
Взаимодействие граждан и организаций с государственными органами
осуществляется также на уровне местных исполнительных органов. В процессе
информатизации будет возможен переход от бумажного документооборота к
документообороту в электронном виде.
21) Информационные системы местных исполнительных органов должны
предоставлять оперативную информацию по вопросам жизнедеятельности региона,
государственным закупкам, реализовывать функции "виртуальной приемной" для
рассмотрения и отслеживания обращений граждан, обеспечивать доступ к электронным
формам документов и прочие.
В регионах необходимо разработать программы по информатизации,
соответствующие требованиям единой архитектуры электронного правительства и
согласованные с уполномоченным органом в сфере информатизации и связи.
В целях осуществления единой региональной политики электронного правительства
путем консолидации финансовых ресурсов местных исполнительных органов будет
разработан ряд типовых проектных решений.
Электронное взаимодействие граждан и организаций с местными исполнительными
органами в условиях реализации единой транспортной среды будет осуществляться
через единый портал и шлюз электронного правительства. Задачи местных
исполнительных органов будут заключаться в предоставлении электронных услуг на
базе формирования и развития собственных информационных ресурсов и систем.
Оказание электронных услуг местными исполнительными органами связано с
уровнем развития ведомственных информационных систем, поэтому будет разработан
регламент взаимодействия информационных систем местных исполнительных органов с
ведомственными информационными системами.
22) В целях повышения эффективности государственного управления требуется
завершить работы по созданию и внедрению защищенной технологической системы
межведомственного электронного документооборота, которая обеспечивается
оперативный информационный и документационный обмен между Правительством
Республики Таджикистан, органами исполнительной власти и другими ведомствами.
При этом гарантируются достоверность и целостность передаваемой информации.
Система межведомственного электронного документооборота создается для
осуществления защищенного обмена электронными сообщениями с ограничительной
пометкой "Для служебного пользования".
§ 4.4. Развитие систем обеспечения
доступа граждан к информации
23) Для обеспечения доступа граждан к информации о деятельности органов
государственной власти и предоставляемых ими государственных услуг
предусматривается создание центров общественного доступа на базе отделений
почтовой связи, библиотек и других соответствующих этой цели публичных мест.
Центры общественного доступа к информации о деятельности государственных
органов и оказываемых ими государственных услугах, могут содержать
автоматизированные рабочие места или информационные терминалы, подключенные к
сети Интернет.
24) В целях расширения возможности доступа граждан к информации о
деятельности государственных органов на основе использования современных
Информационно - коммутационных технологий необходимо создать условия для:
- повсеместного развития Интернета, повышение возможностей доступа к
нему;
- создания в обязательном порядке сайтов Правительства и всех министерств и
ведомств страны в Интернете, которые далее будут объединены в единый
информационно-справочный портал правительства;
- развития ведомственных Интернет - сайтов, обеспечивающих полноту и
своевременность размещения на них соответствующей информации;
- создания внутренних компьютерных сетей министерств и ведомств, дальнейшее
сведение их в единую сеть для поэтапного введения межведомственного электронного
(безбумажного) документооборота;
- формирования инфраструктуры общественного доступа к размещаемой в сети
Интернет информации о деятельности органов государственной власти и
предоставляемых государственных услугах гражданам и организациям;
- создания единой системы информационно-справочной поддержки граждан по
вопросам предоставления государственных услуг и взаимодействия граждан с
государственными органами.
25) В целях обеспечения комплексной справочной поддержки граждан по вопросам
взаимодействия с органами государственной власти будет создана единая
информационно-сервисная система.
§ 4.5. Развитие портала и шлюзов
электронного правительства
26) Посредством портала и шлюзов электронного правительства будут
обеспечиваться электронные платежи, поддержка мобильного Интернета и поддержка
новейших портальных стандартов для осуществления прямого и открытого диалога
граждан с государственными органами, различными социальными службами, комитетами
и ведомствами.
27) В соответствии со стратегией административной реформы формирование и
развитие Интернет -портала государственных органов будут направлены на решение
следующих основных задач:
- предоставление технической возможности для горизонтального взаимодействия
министерств и ведомств; - создания единой базы знаний;
- предоставление технической базы для размещения государственных услуг для
населения и услуг для государственных органов и государственных служащих,
предоставляемых ведомственными системами.
28) Будет составлен и утвержден технический регламент осуществления
транзакционных сервисов электронного правительства и сформировано
нормативно-техническое определение платежному шлюзу электронного правительства.
Будет создан и введен в действие платежный шлюз, как один из базовых компонентов
электронного правительства.
§ 4.6. Формирование и развитие
электронных услуг государственных органов
29) Информатизация деятельности государственных органов с учетом требований
электронного правительства планирует переход от ориентации на
внутриведомственные нужды к ориентации на нужды и задачи граждан и
организаций.
Формирование и реализация электронных услуг государственных органов будут
осуществляться в рамках создания и развития ведомственных информационных систем.
Формирование электронных услуг государственных органов будет осуществлено на
основе проведения функционального анализа регламентов оказания государственных
услуг и осуществления административных процессов. По результатам проведенного
анализа планируется выработать предложения по модернизации системы
государственного управления и реализации административных процедур.
30) Предоставление электронных услуг государственными органами предполагает
внесение изменений в существующие ведомственные информационные системы, либо
разработку новых информационных систем с учетом стандартов их взаимодействия для
интеграции с порталом электронного правительства.
На базе ведомственных информационных систем будет осуществлена реализация
электронных услуг, включая информационные и интерактивные. В соответствии с
основными сферами жизнедеятельности граждан и функционирования организаций будет
сформирован перечень базовых электронных услуг.
31) Необходим комплексный и системный подход в обеспечении решений вопросов
управления ресурсами государственных органов, внедрение принципов корпоративного
управления ресурсами, внедрении лучших мировых практик и международных
стандартов управления. Комплексный и системный подход к автоматизации управления
ресурсами заключается в выборе централизованной архитектуры автоматизации общих
для всех государственных органов соответствующих бизнес процессов посредством
обследования, анализа, унификации и стандартизации данных бизнес-процессов.
Будет реализован системный подход к автоматизации государственных услуг -
созданию и развитию электронных услуг (подача заявлений и заявок, получение
справок, уведомлений, разрешений), являющихся наиболее приоритетными категориями
государственных услуг для граждан и бизнеса. Они будут увязаны по времени с
принятием соответствующих нормативно-правовых актов.
5. Информационная безопасность
32) Внедрение информационной системы электронного правительства и обеспечение
информационной безопасности системы имеет целый ряд организационных,
экономических, законодательных, правовых, технологических и кадровых проблем,
разрешение которых должно основываться на системном и комплексном подходе.
При этом одной из главных задач является реализация законов Республики
Таджикистан "Об информатизации", "Об электронном документе", "Об
информации", "О защите информации", "О государственной тайне" и "Об электронной цифровой подписи".
С целью обеспечения информационной безопасности устанавливается рабочая
программа электронного правительства и для обеспечения безопасности основ общих
данных, в каждой строке программы указывается ее значение.
6. Совершенствование кадрового
обеспечения формирования электронного правительства
33) В целях обеспечения требуемого уровня квалификации государственных
служащих в сфере информационных технологий необходимо организовать
централизованную национальную систему подготовки и переподготовки кадров.
Элементами этой системы должны стать:
-определение квалификационных требований к различным категориям
государственных служащих в сфере использования ИКТ;
-оценка квалификационных навыков сотрудников органов государственной власти в
области применения ИКТ;
-центр или система центров по подготовке и повышению квалификации
государственных служащих в области ИКТ;
-программы обучения в сфере ИКТ для различных категорий государственных
служащих.
7. Организация и координация
мероприятий по реализации Концепции
34) Прежде всего, необходимо признать, что создание электронного
правительства в стране является важнейшей государственной задачей.
В целях реализации Концепции предполагается разработка соответствующих
трехлетних программ развития электронного правительства в стране с указанием
поставленных задач, подходов по их решению, ожидаемых результатов от их
реализации, оценки стоимости мероприятий, источников ресурсов для их
осуществления, исполнителей и сроков исполнения.
8. Финансирование реализации
Концепции
35) Финансирование реализации Концепции осуществляется за счет общих средств
по смете министерств, ведомств и предприятий на очередной финансовый год,
внебюджетных источников, а также кредитов и грантов.
36) Создание, развитие и обеспечение функционирования ведомственных и
региональных информационных систем на основе типовых проектных решений
осуществляется за счет средств, предусматриваемых на текущее содержание
соответствующих органов государственной власти в рамках ведомственных программ
информатизации, а также программ информатизации отдельных субъектов Республики
Таджикистан.
37) В рамках административной реформы поддерживается реализация пилотных
проектов с участием широкого круга региональных органов государственной
власти.
Для действенного управления имеющимися ресурсами и достижения целей настоящей
Концепции необходимо будет повысить эффективность координации донорской помощи
для осуществления предусматриваемых мероприятий.
9. Этапы реализации Концепции
38) Реализацию Концепции формирования электронного правительства в Республике
Таджикистан планируется обеспечить в три этапа.
а) На первом этапе (2012 - 2013 годы)
- вводится в действие Единая сеть информационных технологий, объединяющая 48
министерств и ведомств РТ, которая является ключевым элементом электронного
правительства в РТ;
- в рамках данной сети будет развиваться, и совершенствоваться
автоматизированный реестр государственных служащих, сервер которого размещен в
УГС;
- в том числе, в рамках данной сети будет размещена и обеспечен широкий
доступ к правовой базе данных "АДЛИЯ";
б) а также все органы государственной власти:
- создают локальные компьютерные сети и отраслевые, ведомственные программы
информатизации по внедрению ИКТ в сфере своей деятельности, а также собственные
сайты (страницы) в Интернете;
- общую информационную среду, обеспечивающую присутствие в ней всех структур
и регионов и их электронного взаимодействия;
- обеспечивают разработку проекта создания правительственного портала;
- широко и эффективно используют существующие сети информационных технологий
между органами государственного управления;
- проводят мероприятия по обеспечению доступа к электронным услугам.
39) На данном этапе необходимо также разработать типовые ведомственные
технологические решения поддержки предоставления государственных услуг и
обеспечения доступа к информации о деятельности органов государственной власти
на основе ИКТ. Одновременно предполагается завершить проектирование и создание
действующих межведомственных компонентов электронного правительства: единой
системы информационно-справочной поддержки граждан, инфраструктуры
межведомственного электронного взаимодействия с защищенной системой
межведомственного электронного документооборота.
40) На втором этапе (2013-2015 годы) - обеспечивается внедрение в практику
деятельности государственных органов власти путем ведомственных технологических
решений, т.е.:
-совершенствования правовых, организационных и технических условий создания
электронного правительства;
- формирования механизмов двух - и многостороннего общения, для введения
единого электронного документооборота;
- расширения ведомственных и межведомственных электронных информационных
ресурсов;
- устранения цифрового неравенства на территории республики;
- создания межведомственных систем электронного правительства в структуре
исполнительных органов власти.
41) Третий этап (2015 - 2020 годы) развития электронного правительства
предусматривает автоматизацию процесса предоставления государственных услуг
населению и организациям, а также получения услуг от организаций для
государственных нужд. При этом предусматривается развитие сервисов электронного
правительства, таких как правительственный портал и шлюз электронного
правительства, (информационная система, предназначенная для интеграции
информационных систем в рамках реализации электронных услуг).
42) Платежный шлюз для взаимодействия с банковской системой, также:
- создание национальной идентификационной системы (единая компьютеризованная
система опознания и признания того либо иного "объекта", субъекта.);
- реализация транзакционных услуг (деятельность по соглашению сторон и
проведению платежей и иных действий с применением электронной цифровой подписи);
- реализация проектов по телемедицине, дистанционному образованию (обучению)
и других мероприятий.
43) Повышение уровня образования в сфере информационно-коммуникационных
технологий является важнейшей задачей на всех трех этапах создания электронного
правительства.
10. Определение основных
используемых терминов
Административный регламент - формализованное описание
исключительных прерогатив исполнительных органов государственной власти, его
юрисдикции, а также организационных форм взаимодействия с другими
исполнительными органами государственной власти в процессе подготовки,
прохождения, согласования и утверждения решений, включая сферы компетенции и
ответственности требования, предъявляемые действующим законодательством к
срокам, качеству, характеру исполнения установленных функций и отдельных видов
работ в рамках этих функций. Административный регламент может регулировать
предоставление услуг гражданам и организациям;
Геоинформационная система - система аппаратно-программных средств и
алгоритмических процедур, созданная для цифровой поддержки, пополнения,
управления, манипулирования, анализа, математико-картографического моделирования
и образного отображения географически координированных (пространственно-соотнесенных) данных;
Государственная услуга - нормативно закрепленная услуга, оказываемая
государственными органами гражданам и организациям и направленная на исполнение
административных процедур в соответствии с действующим законодательством
Республики Таджикистан;
Единая государственная архитектура -
комплексная модель государственного управления, построенная на основе ИКТ
и описывающая деятельность исполнительных органов государственной власти с
позиции логических понятий (таких как взаимодействующие бизнес-процессы,
бизнес-правила, необходимая информация, структура и потоки информации,
расположение рабочих мест государственных служащих) и позиции технических
понятий (таких как аппаратные средства, программное обеспечение, коммуникация
данных, защита и безопасность, используемые стандарты). Иными словами,
архитектурой является семейство руководящих принципов (концепций, правил,
шаблонов, интерфейсов и стандартов);
Мониторинг - система постоянных
наблюдений, оценки, прогноза изменений какого-либо объекта;
Объединенные государственные информационные ресурсы - государственные
информационные ресурсы, интегрированные на базе единых стандартов, методики
сбора, обработки и использования информации и обеспечивающие совместный доступ к
данным различной ведомственной и организационной принадлежности;
Интернет портал - (Главный вход,
ворота) - Веб-сайт, предоставляющий пользователю Интернета
различные интерактивные сервисы.
Поставщики электронных услуг -
исполнительные органы государственной власти, организации, предоставляющие
услуги средствами ИКТ;
Потребители электронных услуг -
граждане, исполнительные органы государственной власти, организации;
Смарт-карта - карта со встроенным
микропроцессором, позволяющая производить финансовые операции: кредитование
(пополнение), дебетование (снятие средств с карты), чтение баланса обеспечивает
высокий уровень защиты денежных средств;
Услуга - результат фактически и
юридически осуществимых действий исполнителя по удовлетворению запросов
потребителя;
Уровень качества услуги (стандарт
оказания услуги)- определяется набором признаков выполняемой операции через
сроки, затраченные ресурсы, количество обслуженных потребителей, т.е. через
количественные показатели, и закрепляется нормативно;
Цифровое неравенство (цифровой
разрыв) - неравенство среди граждан в использовании информационных и
телекоммуникационных технологий, определяемое социально-экономическими
различиями и географическим местоположением;
Электронный административный регламент -
запись административного регламента в электронном формате, обеспечивающем
хранение данных, выполнение запросов к хранилищам информации, возможность
контроля корректности хранящихся в документе данных, проверки иерархических
соотношений внутри документа, установки единого стандарта на структуру
документов;
Элемент электронного правительства -
ИКТ-проект, обеспечивающий полную или частичную автоматизацию определенных
функций (функционального сегмента) органов государственного управления по
предоставлению государственных услуг и (или) по поддержке процесса принятия
управленческих решений;
Электронные системы платежей -
аккумулирование денежных средств и автоматизация системы учета и контроля за
их движением.
Состояние обращения (Транзакционный
режим) - проведение платежей и иных действий с применением электронной цифровой
подписи.
Смарт-карта - пластическая карта,
имеющая микропроцессор, с целью хранения и разработки данных, очень важна для
идентификации ее владельца и предназначена для проведения различных операций, в
том числе, финансовых.
