Бо қарори Ҳукумати
Ҷумҳурии Тоҷикистон
аз 31 октябри соли 2009 № 608
тасдиқ шудааст
Тартиби баҳисобгирӣ ва бақайдгирии давлатии санадҳои меъёрии ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон
(қарори Ҳукумати ҶТ аз 04.10.2013 № 457)
1) Тартиби мазкур баҳисобгирӣ ва бақайдгирии давлатии санадҳои меъёрии ҳуқуқии дар қисми 1 моддаи 7 Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон "Дар бораи санадҳои меъёрии ҳуқуқӣ" пешбинишударо ба танзим медарорад.
2) Санадҳои меъёрии ҳуқуқӣ ба Феҳристи ягонаи давлатии санадҳои меъёрии ҳуқуқӣ дароварда мешаванд, ки он қисми таркибии системаи иттилоотии Ҷумҳурии Тоҷикистон мансуб ёфта, дар қаламрави давлат расонидани ахбори ҳуқуқиро ба амал мебарорад ва маҳзани маълумоти ахбори ҳуқуқӣ мебошад.
Пешбурди Феҳристи ягонаи давлатии санадҳои меъёрии ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистонро Вазорати адлияи Ҷумҳурии Тоҷикистон амалӣ менамояд.
3) Ба Феҳристи ягонаи давлатии санадҳои меъёрии ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон санадҳои меъёрии ҳуқуқии зерин, ки дар Ҷумҳурии Тоҷикистон баъд аз 9 сентябри соли 1991 қабул шудаанд, дохил карда мешаванд:
- Конститутсияи (Сарқонуни) Ҷумҳурии Тоҷикистон;
- қонунҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки бо роҳи раъйпурсии умумихалқӣ қабул шудаанд;
- санадҳои ҳуқуқии байналмилалии эътирофнамудаи Тоҷикистон;
- қонунҳои конститутсионӣ;
- кодексҳо, қонунҳо;
- қарорҳои якҷояи Маҷлиси миллӣ ва Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон;
- қарорҳои Маҷлиси миллӣ ва Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон;
- фармонҳои Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон;
- қарорҳои Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон;
- фармоишҳои вазоратҳо ва дигар мақомоти давлатӣ, инчунин қарорҳои кумитаҳои давлатӣ;
- қарорҳои Маҷлисҳои вакилони халқи Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон, вилоятҳо ва шаҳри Душанбе;
- қарорҳои раисони Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон, вилоятҳо ва шаҳри Душанбе;
- қарорҳои Маҷлисҳои вакилони халқи шаҳрҳо ва ноҳияҳо;
- қарорҳои раисони шаҳрҳо ва ноҳияҳо;
- қарорҳои мақомоти худидоракунии шаҳрак ва деҳот.
4) Феҳристи ягонаи давлатии санадҳои меъёрии ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон хусусияти расмӣ дорад.
Санадҳои меъёрии ҳуқуқии умумиҳатмӣ дар асос ва барои иҷрои Конститутсияи (Сарқонуни) Ҷумҳурии Тоҷикистон, санадҳои қонунгузорӣ, фармонҳои Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон ва қарорҳои Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон қабул карда мешаванд.
5) Санади меъёрии ҳуқуқӣ, ки ба Феҳристи ягонаи давлатии санадҳои меъёрии ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон дохил мешавад, бояд дорои маълумоти зерин бошад:
- намуди санади меъёрии ҳуқуқӣ;
- мақомоти ҳуқуқэҷодкунанда, ки санади меъёрии ҳуқуқиро қабул кардааст;
- номе, ки мавзӯи танзими онро ифода мекунад;
- имзои шахсе (шахсоне), ки расман ваколатдори (ваколатдорони) имзо намудани санади меъёрии ҳуқуқии дахлдор мебошад (ба истиснои Конститутсияи (Сарқонуни) Ҷумҳурии Тоҷикистон ва қонунҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки бо роҳи раъйпурсии умумихалқӣ қабул шудаанд);
- ҷой ва санаи қабули санади меъёрии ҳуқуқӣ;
- рақами санади меъёрии ҳуқуқӣ (ба истиснои Конститутсияи (Сарқонуни) Ҷумҳурии Тоҷикистон ва қонунҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки бо роҳи раъйпурсии умумихалқӣ қабул шудаанд);
- рақами бақайдгирии санади меъёрии ҳуқуқӣ;
- матни санади меъёрии ҳуқуқӣ;
- таърихи эътибор пайдо намудани санад;
- маълумот дар бораи интишори санад дар нашрияҳои расмӣ;
- маълумот дар бораи ворид намудани тағйиру иловаҳо ба санадҳои меъёрии ҳуқуқӣ, боздоштан ва қатъи амали санадҳои меъёрии ҳуқуқӣ.
6) Бақайдгирии давлатии санадҳои меъёрии ҳуқуқии умумиҳатмӣ инҳоро дар бар мегарад:
- ташхиси ҳуқуқии мутобиқати ин санад ба қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон;
-қабули қарор дар бораи зарурати бақайдгирии давлатии ин санад (баровардани хулоса);
- додани рақами бақайдгирӣ;
- ба Феҳристи ягонаи давлатии санадҳои меъёрии ҳуқуқӣ дохил намудани санад.
7) Санадҳои меъёрии ҳуқуқии умумиҳатмӣ, новобаста аз мӯҳлати амал ва хусусияти маълумоти дар онҳо маҳфузбуда (аз он ҷумла санадҳои дорои мӯҳрҳои "барои истифодаи хизматӣ", "на барои интишор" ва "махфӣ") ба бақайдгирии давлатӣ равона карда мешаванд, яъне онҳо ба Феҳристи ягонаи давлатии санадҳои меъёрии ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар он сурат дохил карда мешаванд, ки меъёрҳои (меъёри) дар он мавҷудбуда ба ҳуқуқҳои шаҳрвандӣ, сиёсӣ, иҷтимоию иқтисодӣ, фарҳангӣ ва дигар ҳуқуқҳо, озодиҳо ва манфиатҳои қонунии шаҳрвандон, кафолати баамалбарории онҳо, ки дар Конститутсияи (Сарқонуни) Ҷумҳурии Тоҷикистон ва санадҳои қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон таҳким ёфтаанд, дахл дошта бошанд, инчунин механизми татбиқи ин ҳуқуқу озодиҳо ва манфиатҳои қонунии дар лаҳзаи пешниҳоди санад барои бақайдгирӣ амалкунандаро муқаррар менамоянд, тағйир медиҳанд, илова, дохил ё бекор менамоянд.
8) Санадҳои меъёрии ҳуқуқии умумиҳатмие, ки мувофиқи банди 7 ҳамин Тартиб бояд аз қайди давлатӣ гузаранд, дар мӯҳлати на дертар аз 10 рӯз баъди имзои роҳбари мақоми давлатии дахлдор, дар ду нусха (матни аслӣ ва нусхаи тасдиқшуда) бо забони давлатӣ ва забони муоширати байни миллатҳо ба Вазорати адлияи Ҷумҳурии Тоҷикистон пешниҳод карда мешаванд. Дар баробари ин матни электронӣ ва маълумотномаи асосноккунандаи зарурати қабули онҳо низ пешниҳод карда мешавад ().
Барои бақайдгирии давлатӣ пешниҳод намудани санади меъёрии ҳуқуқии умумиҳатмие, ки якҷоя аз тарафи якчанд мақомоти давлатӣ қабул карда шудааст, ба зиммаи мақоме гузошта мешавад, ки дар қатори ашхоси имзокардаи (тасдиқкардаи) санад ташаббускори он мебошад.
Матни санадҳои меъёрии ҳуқуқӣ бояд бо истифода аз шрифти Times New Roman Tj, андозаи 14 омода карда шавад ().
9) Бақайдгирии давлатаи санадҳои меъёрии ҳуқуқии умумиҳатмӣ аз тарафи Вазорати адлияи Ҷумҳурии Тоҷикистон дар мӯҳлати як моҳ аз лаҳзаи гирифтани санади меъёрии ҳуқуқӣ амалӣ мешавад.
10) Бақайдгирии санади меъёрии ҳуқуқии умумиҳатмӣ рад карда мешавад, агар санади меъёрии ҳуқуқии пешниҳодшуда:
- ба қонунгузории амалкунанда мухолифат кунад;
- ҳуқуқ ва озодиҳои инсон ва шаҳрвандро, ки қонунгузорӣ муқаррар кардааст, маҳдуд созад ё ба зиммаи онҳо ӯҳдадориҳои пешбининакардаи қонунгузориро гузорад;
- аз доираи ваколати мақоме, ки онро тасдиқ кардааст, барояд.
11) Санадҳои меъёрии ҳуқуқии умумиҳатмие, ки бақайдгирии давлатии онҳо рад карда шудааст, ба мақоме, ки онро тасдиқ кардааст, бо нишон додани мухолифати он ба қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон баргардонида мешаванд. Дар баробари ин, як нусхаи он дар Вазорати адлия боқӣ мемонад ().
Санадҳои меъёрии ҳуқуқии умумиҳатмӣ метавонанд ба мақоме, ки онро тасдиқ кардааст, бе қайд баргардонида шаванд, агар тартиби муқаррарнамудаи пешниҳоди санад, барои бақайдгирии давлатӣ, ки Тартиби мазкур пешбинӣ намудааст, вайрон карда шуда бошад ().
Дар ин ҳолат санади меъёрии ҳуқуқӣ бо дарназардошти эроду пешниҳодҳо такмил дода шуда, дар мӯҳлати як моҳ такроран барои бақайдгирии давлатӣ ё ин ки нусхаи санади дахлдор дар бораи аз эътибор соқит намудани он ба Вазорати адлияи Ҷумҳурии Тоҷикистон пешниҳод карда мешавад ().
12) Дар ҳолати аз тарафи Вазорати адлияи Ҷумҳурии Тоҷикистон рад намудани бақайдгирии санади меъёрии ҳуқуқӣ, мақоми давлатие, ки ин санадро қабул кардааст, метавонад ба Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон шикоят пешниҳод намояд.
13) Ба санадҳои меъёрии ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки ба Феҳристи ягонаи давлатии санадҳои меъёрии ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон дохил карда мешаванд, рақами бақайдгирӣ дода мешавад.
Баъд аз бақайдгирии давлатии санади меъёрии ҳуқуқии умумиҳатмӣ як нусхаи он (матни аслӣ) бо рақами додашудаи бақайдгирии давлатӣ ба мақоми дахлдори идоракунии давлатӣ фиристонида мешавад. Нусхаи дуюми санад дар Вазорати адлияи Ҷумҳурии Тоҷикистон нигоҳ дошта мешавад.
14) Санадҳои меъёрии ҳуқуқии умумиҳатмӣ (ғайр аз санадҳое, ки сирри давлатӣ ё дигар сирреро, ки қонун ҳифз менамояд, дар бар мегиранд), дар нашрияҳои расмӣ интишор карда мешаванд ва бо шарте эътибор пайдо мекунанд, ки дар ин нашрияҳо чоп шаванд.
15) Баъд аз бақайдгирии давлатии санади меъёрии ҳуқуқии умумиҳатмӣ на дертар аз 15 рӯз, мақоме, ки ин санадро қабул кардааст ба Вазорати адлияи Ҷумҳурии Тоҷикистон маълумотро дар бораи сарчашмаи интишори ин санади меъёрии ҳуқуқӣ пешниҳод менамояд (дар шакли нусхаи чопшудаи санади меъёрии ҳуқуқии идоравӣ).
Ҳангоми интишори санади меъёрии ҳуқуқии умумиҳатмӣ нишон додани рақами бақайдгирӣ ва таърихи бақайдгирии давлатӣ ҳатмист.
Дар ҳолати пешниҳод накардани маълумот дар бораи сарчашмаи интишори расмӣ Вазорати адлияи Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи аз Феҳристи ягонаи давлатии санадҳои меъёрии ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон хориҷ кардани он қарор қабул намуда, барои маълумот ва аз эътибор соқит донистани санади меъёрии ҳуқуқӣ ба мақоми онро қабулнамуда мефиристад.
16) Тағйиру иловаҳои ба санадҳои меъёрии ҳуқуқии умумиҳатмӣ воридгашта, ки аз қайди давлатӣ гузаштаанд, бо тартиби умумӣ ба қайд гирифта шуда, онҳо ба рақами бақайдгирии санади меъёрии ҳуқуқии асосӣ замима мегарданд.
Порядок государственного учета и регистрации нормативных правовых актов Республики Таджикистан
(в редакции постановления Правительства РТ от 04.10.2013г.№457)
1) Настоящий Порядок регулирует государственный учет и регистрацию нормативных правовых актов, предусмотренных частью 1 статьей 7 Закона Республики Таджикистан "О нормативных правовых актов".
2) Нормативные правовые акты вносятся в Единый государственный Реестр нормативных правовых актов Республики Таджикистан, который является составной частью информационной системы Республики Таджикистан, осуществляющий правовую информацию на территории государства и представляет собой базу данных правовой информации.
Ведение Единого государственного Реестра нормативных правовых актов осуществляется Министерством юстиции Республики Таджикистан.
3) В Единый государственный Реестр нормативных правовых актов Республики Таджикистан вносятся следующие нормативные правовые акты, принятые Республикой Таджикистан после 9 сентября 1991 года: Конституция Республики Таджикистан;
- законы Республики Таджикистан, принятые путем всенародного референдума;
- международные правовые акты, признанные Таджикистаном;
- конституционные законы;
- кодексы, законы;
- совместные постановления Маджлиси милли и Маджлиси намояндагон Маджлиси Оли Республики Таджикистан;
- постановления Маджлиси милли и Маджлиси намояндагон Маджлиси Оли Республики Таджикистан;
- указы Президента Республики Таджикистан;
- постановления Правительства Республики Таджикистан;
- распоряжения министерств и иных государственных органов, а также постановления государственных комитетов;
- постановления Маджлисов народных депутатов ГорноБадахшанской автономной области, областей и города Душанбе;
- постановления председателей Горно-Бадахшанской автономной области, областей и города Душанбе;
- постановления Маджлисов народных депутатов городов и районов;
- постановления председателей городов и районов;
- постановления органов самоуправления поселков и сёл.
4) Единый Государственный Реестр нормативных правовых актов Республики Таджикистан носит официальный характер.
Общеобязательные нормативные правовые акты принимаются на основе и во исполнение Конституции Республики Таджикистан, законодательных актов Республики Таджикистан, указов Президента Республики Таджикистан и постановлений Правительства Республики Таджикистан.
5) Нормативный правовой акт, подлежащий внесению в Единый государственный Реестр нормативных правовых актов должен содержать следующие данные:
- вид нормативного правового акта;
- правотворческий орган, принявший нормативный правовой акт;
- название, обозначающее предмет его регулирования;
- подпись лица (лиц), официально уполномоченного (уполномоченных) подписывать соответствующий нормативный правовой акт (за исключением Конституции Республики Таджикистан и законов Республики Таджикистан, принимаемых путем всенародного референдума);
- место и дата принятия нормативного правового акта;
- номер нормативного правового акта (за исключением Конституции Республики Таджикистан и законов Республики Таджикистан, принимаемых путем всенародного референдума);
- регистрационный номер нормативного правового акта;
- текст нормативного правового акта;
- дата вступления в силу нормативного правового акта;
- информация о публикации акта в официальных изданиях;
- информация о внесении изменений и дополнений в нормативные правовые акты, приостановлении их действия или отмене нормативного правового акта.
6) Государственная регистрация общеобязательных нормативных правовых актов включает в себя:
- правовую экспертизу соответствия этого акта законодательству Республики Таджикистан;
- принятие решения о необходимости государственной регистрации данного акта (вынесение заключения);
- присвоение регистрационного номера;
- занесение акта в Единый государственный Реестр нормативных правовых актов Республики Таджикистан.
7) Общеобязательные нормативные правовые акты, независимо от срока их действия и характера, содержащихся в них сведений (в том числе с грифами "для служебного пользования", "не для печати" и "Секретно") направляются на государственную регистрацию, то есть подлежат включению в Единый государственный Реестр нормативных правовых актов Республики Таджикистан в случае, если содержащиеся в них нормы (норма), затрагивают гражданские, политические, социально-экономические, культурные и иные права, свободы и законные интересы граждан, гарантии их осуществления, закрепленные в Конституции Республики Таджикистан и в законодательных актах Республики’ Таджикистан, а также устанавливают, изменяют, дополняют, или отменяют механизм реализации этих прав, свобод и законных интересов, действующих на момент представления акта на регистрацию.
8) Общеобязательные нормативные правовые акты, подлежащие в соответствии с пунктом 7 настоящего Порядка государственной регистрации не позднее 10 дневнего срока , после подписания их руководителем соответствующего государственного органа представляются в Министерство юстиции Республики Таджикистан в двух экземплярах (подлинник и заверенная копия) на государственном языке и языке межнационального общения. Одновременно представляются их тексты в электронном виде и справка-обоснование о необходимости принятия . Представление на государственную регистрацию общеобязательного нормативного правового акта, принятого совместно несколькими государственными органами, возлагается на орган, который в числе подписавших (утвердивших) акт является его инициатором
Тексты нормативных правовых актов должны быть подготовлены с использованием шрифта Times New Roman Tj, размер 14
9) Государственная регистрация общеобязательных нормативных правовых актов осуществляется Министерством юстиции Республики Таджикистан в месячный срок с момента получения общеобязательного нормативного правового акта.
10) В регистрации общеобязательного нормативного правового акта может быть отказано, если представленный нормативный правовой акт:
- противоречит действующему законодательству;
- ущемляет установленные законодательством права и свободы человека и гражданина или возлагает на них не Предусмотренные законодательством обязанности;
- выходит за пределы компетенции органа, его утвердившего.
11) Общеобязательные нормативные правовые акты в государственной регистрации которых отказано, возвращаются органу принявшему их с указанием на допущенное несоответствие законодательству Республики Таджикистан. При этом одна копия остается в Министерстве юстиции Республики Таджикистан.
Общеобязательные нормативные правовые акты могут быть возвращены органу принявший акт без регистрации, если нарушен установленный порядок представления акта на государственную регистрацию, предусмотренный настоящим Порядком.
В этом случае нормативный правовой акт дорабатывается с учетом замечаний и предложений и в течение месяца повторно представляется на государственную регистрацию или копия соответствующего акта о признании его утратившим силу в Министерство юстиции Республики Таджикистан
12) Отказ Министерства юстиции Республики Таджикистан в государственной регистрации общеобязательного нормативного правового акта может быть обжалован принявшим его государственным органом в Правительство Республики Таджикистан.
13) Нормативным правовым актам Республики Таджикистан, вносимым в Единый государственный Реестр нормативных правовых актов Республики Таджикистан в целях государственного учета присваивается регистрационный номер.
После государственной регистрации общеобязательного нормативного правового акта один его экземпляр (подлинник) с присвоенным ему номером государственной регистрации направляется соответствующему органу государственного управления. Второй экземпляр (копия) остается в Министерстве юстиции Республики Таджикистан,
14) Общеобязательные нормативные правовые акты, публикуются (кроме актов, содержащих государственную или иную охраняемую законом тайну), в официальных изданиях и вступают в силу при условии их опубликования в этих изданиях.
15) После государственной регистрации общеобязательного нормативного правового акта не позднее 15 дней орган принявший этот акт представляет в Министерство юстиции Республики Таджикистан информацию об источнике опубликования данного нормативного правового акта (в виде экземпляра опубликованного ведомственного нормативного правового акта).
При опубликовании общеобязательного нормативного правового акта указание на регистрационный номер и дату государственной регистрации является обязательным.
В случае непредоставления информации об официальном источнике опубликования Министерство юстиции Республики Таджикистан принимает решение об исключении его из Единого государственного Реестра нормативных правовых актов Республики Таджикистан и отправляет для сведения и аннулирования нормативного правового акта в орган, принявший его.
16) Изменения и дополнения, вносимые в общеобязательные нормативные правовые акты, прошедшие государственную регистрацию, подлежат регистрации в общем порядке и прилагаются к регистрационному номеру основного нормативно-правового акта.
