Бо қарори Ҳукумати
Ҷумҳурии Тоҷикистон
аз 5 августи соли 1998 № 306
тасдиқ шудааст
Низомномаи тартиби иҷозатдиҳӣ барои идораи воситаҳои нақлиёт ва ба шаҳрвандон додани асноди ронандагӣ
I. Муқаррароти умумӣ
1. Ҳамин Низомнома барои тамоми ашхоси ҳуқуқи ва шаҳрвандони Ҷумҳурии Тоҷикистон, ҳамчунин шаҳрвандони хориҷӣ ва ашхоси бетабаият, ки дар ҳудуди Ҷумҳурии Тоҷикистон будубош ё истиқомат мекунанд, ягона ва иҷрои он аз тарафи ашхоси мазкур ҳатми мебошад, категорияи воситаҳои нақлиёт, тартиби қабули имтиҳонот, ба шаҳрвандон додани шаҳодатномаҳои ронандаги, талонҳои баҳисобгирии вайрон кардани қоидаҳо ба шаҳодатномаҳои мазкур ва ба идора кардани воситаҳои нақлиёти категорияҳои гуногун иҷозат доданро муқаррар мекунад
2. Тамоми воситаҳои нақлиёт вобаста ба навъҳо, таъинот ва мушаххасоти идоракунии онҳо ба категорияҳои: "А", "В", "С", "D", "BE" "CE" ва "DE", трамвай, троллейбус, мотоароба ҷудо мешаванд, ки барои идора кардани онҳо шаҳодатномаи ягонаи ронандагӣ ва талони баҳисобгирии вайрон кардани қоидаҳо ба он дода мешавад ва дар ҷадвали дахлдори он сабти иҷозатдиҳанда ё мӯҳр бо номи категорияи воситаи нақлиёт гузошта мешавад .
1______________________
Усули муайян кардани категорияи воситаҳои нақлиёт дар Қоидаҳои ҳаракат дар роҳҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки бо қарори Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 27 декабри соли 1997 № 565 тасдиқ гардидааст, муқаррар карда шудааст.
3. Ашхосе, ки шаҳодатномаи ронандагӣ бо сабти иҷозатдиҳанда дар ҷадвалҳои- "А", "В", "С", "D", "ВЕ", "СЕ" ва "DЕ" доранд, метавонанд навъҳои зерини воситаҳои нақлиётро идора кунанд:
"А" - мототсикл, мотороллер, мотонарт ва дигар воситаҳои нақлиёти ба гурӯҳи мототсиклҳо мансуббуда, инчунин воситаҳои нақлиёте, ки тавассути муҳаррики барқӣ ҳаракат мекунанд ва суръати конструктивиашон беш аз 40 км/соат мебошад;
"В" - автомобилҳо (ба ғайр аз воситаҳои нақлиёти ба категорияи "А" тааллуқдошта), ки вазни ниҳоии ҷоизашон1 аз 3500 кг ва шумораи ҷойҳои нишасти онҳо, ба ғайр аз нишастгоҳи ронанда аз ҳашт зиёд нест, ҳамчунин мотоаробаҳо; автомобилҳои категорияи "В" бо ядакҳое, ки вазни ниҳоии ҷоизи онҳо аз 750 кг зиёд нест; автомобилҳои категорияи "В" бо ядакҳое, ки вазни ниҳоии ҷоизи онҳо аз 750 кг зиёд аст, вале аз вазни автомобили бе бор зиёд нест, вазни ниҳоии ҷоизи умумии чунин ҳайат бошад, аз 3500 кг зиёд нест;
"С" - автомобилҳо ба ғайр аз ба категорияи "D" тааллуқдошта, ки вазни ниҳоии ҷоизи онҳо аз 3500 кг зиёд аст; автомобилҳои категорияи "С" бо ядакҳое, ки вазни ниҳоии ҷоизи онҳо аз 750 кг зиёд нест;
"D"- автомобилҳои барои интиқоли мусофирон пешбинигардида ва дорои зиёда аз ҳашт ҷойи нишаст, ба ғайр аз нишастгоҳи ронанда; автомобилҳои категорияи "D" бо ядакҳое, ки вазни ниҳоии ҷоизи онҳо аз 750 кг зиёд нест;
"ВЕ" - автомобилҳои категорияи "В" бо ядакҳое, ки вазни ниҳоии ҷоизи онҳо аз 750 кг зиёд аст ва аз вазни автомобили бе бор зиёд аст; автомобилҳои категорияи "В" бо ядакҳое, ки вазни ниҳоии ҷоизи онҳо аз 750 кг зиёд аст ва вазни пурраи ниҳоии ҷоизи чунин ҳайат аз 3 500 кг зиёд аст;
"СЕ" - автомобили категорияи "С" бо ядакҳое, ки вазни ниҳоии ҷоизи онҳо аз 750 кг зиёд аст;
"DЕ" - автомобилҳои категорияи "D" бо ядакҳое, ки вазни ниҳоии ҷоизи онҳо аз 750 кг зиёд аст;
"Тm" - Трамвай;
"Тb" - Троллейбус.
Ба ронандаи трамвай идоракунии танҳо трамвай, ба ронандаи троллейбус идоракунии танҳо троллейбус ва ба ронандаи мотоароба идоракунии танҳо мотоароба иҷозат дода мешавад.
Ба автомобилҳои барои интиқоли мусофирон пешбинигардида инҳо мансубанд: автобусҳо ва микроавтобусҳои дорои ғунҷоиши дахлдор, автофургонҳо дар асоси шассии автомобилҳои боркаш, ки барои интиқоли одамон (бригадаҳои вахта) пешбинӣ гардида, дар шароити заводҳои истеҳсолкунанда бо тартиби сериявӣ истеҳсол шудаанд, ҳамчунин автомобилҳои боркаши таҷҳизонидашудае, ки зиёда аз ҳашт нафарро интиқол медиҳанд.
Идоракунии троллейбуси пайваста дар сурати доштани шаҳодатномаи ронандагӣ бо сабти ҳуқуқи идоракунии он ва гувоҳномаи на поёнтар аз дараҷаи дуюм иҷозат дода мешавад.
1____________________________
Вазни муҷаҳҳази воситаи нақлиёт якҷоя бо бор, ронанда ва мусофирон, ки аз тарафи заводи истеҳсолкунанда ҳамчун вазни ниҳоии ҷоиз муқаррар карда шудааст ;
4. Қабули имтиҳонот, ба шаҳрвандон додани шаҳодатномаҳои ронандагӣ ва ба ронандагон додани иҷозат барои идоракунии воситаҳои нақлиёти категорияҳои "А", "В", "С", "D" ва "BE" "CE" ва "DE", ҳамчунин трамвайҳо, троллейбусҳо ва мотоаробаҳо аз тарафи воҳидҳои бақайдгирию имтиҳонотии Бозрасии давлатии автомобилии ВКД Ҷумҳурии Тоҷикистон анҷом дода мешавад .
5. Таълим ва бозомӯзии ронандагони воситаҳои нақлиёт аз ҷониби муассисаҳои таълимӣ, сарфи назар аз тобеияти идори ва шакли моликияти онҳо, ки фаъолияти онҳо бо тартиби муқаррарнамудаи қонун аз рӯи нақшаҳо ва барномаҳои ягонаи таълимии аз тарафи Вазорати маориф ва илми Ҷумҳурии Тоҷикистон, хамчунин дигар вазорату идораҳои манфиатдор таҳияшуда ва бо Раёсати БДА ВКД Ҷумҳурии Тоҷикистон мувофиқашуда мутобиқат дорад, анҷом дода мешавад .
Муассисаҳои таълимӣ ва бозомӯзии ронандагони воситаҳои нақлиёт (баланд бардоштани савияи касбӣ) бояд дар мақомоти иҷозатномадиҳанда ва воҳидҳои бақайдгирию имтиҳонотии Бозрасии давлатии автомобилӣ ба қайд гузошта шаванд ().
Бақайдгирии фаъолияти муассисаҳои таълимӣ, ки барои тайёр ва бозомӯзии (баланд бардоштани савияи касбии) ронандагон машғуланд, тибқи талаботи Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон "Дар бораи маориф" ба роҳ монда шуда, назорат аз болои фаъолияти онҳо ва бақайдгирии гурӯҳҳои таълимӣ дар воҳидҳои бақайдгирию имтиҳонотии Бозрасии давлатии автомобилӣ бо тартиби муқаррарнамудаи Вазорати корҳои дохилии Ҷумҳурии Тоҷикистон ва Вазорати маориф ва илми Ҷумҳурии Тоҷикистон анҷом дода мешавад (.
6. Гурӯҳҳои таълимӣ оид ба таълим ва бозомӯзии (баланд бардоштани савияи касбӣ) ронандагони воситаҳои нақлиёт дар ҳудуди то 30 нафар ташкил карда мешаванд. На дертар аз 15 рӯз пас аз сар шудани дарс, муассисаи таълимӣ дар воҳидҳои бақайдгирию имтиҳонотии Бозрасии давлатии автомобилӣ ҳар як гурӯҳро бо пешниҳод ва рӯйхати хонандагон, ки бо қайдҳои Бозрасии давлатии автомобилии маҳалли истиқоматашон дар мавриди дар рӯйхат ҷой надоштани хонандаи аз ҳуқуқи идора намудани воситаҳои нақлиёт маҳрумгашта, мувофиқи шакли муайяншуда (3амимаи 1) ба қайд мегирад ().
Бақайдгирии гурӯҳҳои таълимие, ки мӯҳлати таҳсилашон 1 сол ва аз он зиёд мебошад, мутобиқи асосҳои мавҷуда метавонанд то 2 моҳ пас аз сар шудани таҳсил давом кунанд.
7. Санаде, ки ҳатми таълим ва бозомӯзии ронандагонро тасдиқ мекунад, "Гувоҳнома дар бораи хатми курсҳои таълими ронандагони воситаҳои нақлиёт"-и намунаи ягона (Замимаи 2) мебошад, ки аз тарафи ташкилоти кори таълимро амалинамуда дода мешавад. Гувоҳмома санади қатъии ҳисоботи мебошад ва барои бақайдгири бо усули табоати дар он силсилаи иборат аз ҳарфҳои "А", "В", "В-С", "D", "BЕ" "CE" ва "DE", ки категорияи воситаҳои нақлиётро ифода мекунанд, ҳамчунин рақами тартибии иборат аз шаш рақам зада мешаванд .
Варақаҳои гувоҳнома бо тартиби мутамарказ аз тарафи Раёсати БДА ВКД Ҷумҳурии Тоҷикистон нашр карда мешаванд.
II. Тартиби иҷозатдиҳӣ ба идораи воситаҳои нақлиёт
8. Ашхосе, ки хоҳиши гирифтани шаҳодатномаи ронандагии воситаҳои нақлиёти категорияҳои "А" ва "В", "С" ва "D", "BЕ" "CE" ва "DE", трамвайҳо,троллейбусҳо ва мотоаробаҳоро доранд, бояд дар муассисаҳои таълимӣ курси пурраи таълим ва то оғози таълим - аз муоинаи тиббӣ тибқи Низомномаи тартиби гузаронидани муоинаи тиббии даврагии ронандагони воситаҳои нақлиёт гузаранд (.
9. Ба супоридани имтиҳонот дар воҳидҳои Бозрасии давлатии автомобилӣ шахсоне, ки мустақилона омодагӣ дидаанд, барои идоракунии воситаҳои нақлиёти мансуб ба категорияи "А" баъди ба синни 16 расидан, категорияи "В" (бе ҳукуқи кори кироя) баъди ба синни 18 расидан ва пардохти боҷи муқарраршуда роҳ дода мешаванд ().
Дар бораи ба имтиҳонот роҳ додани ашхосе, ки мустақилона барои ҳуқуқи идоракунии воситаҳои нақлиёти категорияҳои "А" ва "В" (бе ҳуқуқи кори кироя) омодагӣ дидаанд, сардорони Раёсати БДА, шуъбаҳои БДА-и вилоятҳо ва муовинони онҳо, қарор қабул мекунанд ().
10. Ашхосе, ки муассисаҳои оли ё миёнаи махсусро бо ихтисоси автомобил ва трактор хатм кардаанд ва дар барномаҳои таълимии онҳо омӯзиши фанҳои марбут ба масъалаҳои сохтори воситаҳои нақлиёт ва таъмини бехатарии ҳаракат дар роҳҳо пешбинӣ шудаанд, ба супоридани имтиҳонот барои гирифтани шаҳодатномаи ронандагии категорияҳои "А", "В", "С" баъди пешниҳоди маълумотнома оид ба гузаштани дарсҳои амалии малакаи ронандагӣ, вобаста ба категорияи дархостшаванда роҳ дода мешаванд (.
Асноде, ки ҳатми муассисаи таълими ва омӯзиши фанҳоро оид ба сохтори автомобильҳо тасдиқ мекунанд, барои ашхоси муассисаҳои таълими миёнаи махсусро хатмкарда -диплом ва нусхаҳо аз ведомостьҳои нимсола ва имтиҳонот ва барои ашхоси муассисаҳои таҳсилоти олиро хатмкардадиплом на замима ба он (нусха аз ведомости санҷишҳо) мебошанд.
11. Муассисаҳои таҳсилоти олӣ ва мйёнаи махсус, омӯзишгоҳҳои миёнаи касбҳои техники ва мактабҳои таълими ҳамагони таълими донишҷӯён ва шогирдонро барои ҳуқуқи ронандагии воситаҳои нақлиёти автомобилии категорияҳои "А", "В", "С" - агар чунин таълим дар нақшаҳои таълимии донишҷӯён аз рӯи ихтисос ё барномаҳои тарбияи касбии шогирдон пешбинӣ шуда бошад, аз рӯи барномаҳои махсуси бо Раёсати бозрасии давлатии автомобилии ВКД Ҷумҳурии Тоҷикистон мувофиқашуда ташкил мекунанд.
12. Таълими ашхосе, ки аз тарафи муассиса ва ташкилотҳои системаи давлатӣ ва хусусии тандурустӣ, ки ҳуқуқи дар ин самт фаъолият намуданро доранд қобили идоракунии автомобильҳои сабукрав бо зимоми дасти ё мотоаробаҳо дониста шудаанд, дар муассисаҳои таълимии ронандатайёркунӣ мувофиқи барномаҳое, ки аз тарафи Вазорати тандурустӣ ва ҳифзи иҷтимоии аҳолии Ҷумҳурии Тоҷикистон таҳия ва бо Раёсати бозрасии давлатии автомобилии ВКД Ҷумҳурии Тоҷикистон мувофиқа шудаанд, ба роҳ монда мешавад (,.
13.Таълими ронандагони троллейбусҳо аз рӯи нақшаҳо ва барномаҳои ягонае, ки аз тарафи Вазорати маориф ва илми Ҷумҳурии Тоҷикистон таҳия ва тасдиқ гардидаанд ва бо Раёсати бозрасии давлатии автомобилии ВКД Ҷумҳурии Тоҷикистон мувофиқа шудаанд, анҷом дода мешавад (.
14. Имтиҳонот барои гирифтани шаҳодатномаҳои ронандагӣ аз тарафи воҳидҳои бақайдгирию имтиҳонотии БДА аз шаҳрвандон, чун қоида, мувофиқи маҳалли қайди доимӣ ё муваққатӣ қабул карда мешаванд. Қабули имтиҳонот аз ашхосе, ки дар маҳалли додашуда дар муассисаҳои таҳсилоти олӣ ва миёнаи махсус, омӯзишгоҳҳои касбҳои техникӣ таҳсил мекунанд, дар сафари дарозмуддати хизматӣ мебошанд ва дигар ҳолатҳое, ки бо асноди дахлдор тасдиқ карда мешаванд, иҷозат дода мешавад. Хизматчиёни ҳарбӣ ба имтиҳонот барои гирифтани шаҳодатномаҳои ронандагӣ дар маҳалли ҷойгиршавии қисмҳои ҳарбӣ, роҳ дода мешаванд ().
15. Ба идоракунии воситаҳои нақлиёти категорияи "А"; шахсоне, ки ба синни 16, категорияҳои "В", "С" инчунин мотоаробаҳо - ба синни 18 ва категорияҳои дигар - ба синни 21 расидаанд, роҳ дода мешаванд ().
16. Ба идоракунии воситаҳои нақлиёти бо сигналҳои махсуси овозӣ ва нурӣ таҷҳизонидашуда, воситаҳои нақлиёте, ки борҳои хавфнокро мекашонанд, ҳамчунин автобусҳое, ки дар хатҳои сайри байнишаҳрӣ ва байналхалқӣ ҳаракат мекунанд, танҳо ашхосеро дода мешаванд, ки дар муддати се соли охир ҳамчун ронандагони категорияҳои дахлдори воситаҳои нақлиёт бетанаффус кор мекунанд.
17. Тартибн ба идоракунии воситаҳои нақлиёти штати роҳ додани хизматчиёни ҳарби ва кормандони Вазорати мудофиа, мақомоти корҳои дохилӣ ва амният, ки шаҳодатномаи ронандагӣ доранд, мутобиқан аз тарафи Вазорати мудофиа, Вазорати корҳои дохилӣ ва Вазорати амнияти Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян карда мешавад.
18. Ронандагон ва номзадҳо ба ронандагӣ, ки имтиҳоноти назариявӣ ва амалиро дар Бозрасии давлатии автомобилӣ барои дараҷаҳои "В", "С", "D" супоридаанд, ба супоридани имтиҳоноти амалӣ барои гирифтани ҳуқуқи ронандагии воситаҳои нақлиёти категорияҳои "А", "В" ва аз дараҷаи "Б" ба дараҷаҳои "А", "В", "С" бе бозомӯзии пешакӣ дар муассисаҳои таълимӣ, баъди пардохти боҷ ва хизматрасонии муқарраршуда, инчунин гузаштани муоинан тиббӣ дар мӯҳлатҳои муайяншуда иҷозат дода мешаванд ().
19. Қабули имтиҳони амалӣ аз ашхосе, ки муассисаи таълимиро аз рӯи барномаи таълими ронандагони автомобилҳои категорияи "В - С" хатм кардаанд, дар ҳарду воситаи нақлиёте, ки ба категорияҳои "В" ва "С" мансубанд, анҷом дода мешавад .
20. Ҳуқуқи идоракунии воситаҳои нақлиёти категорияи "BЕ" "CE" ва "DE" ба ронандагоне дода мешавад, ки шаҳодатномаи ронандагӣ бо сабтҳои иҷозатдиҳандаи дар категорияҳои "В", "С", "В-С", "ВС-Д" ва собиқаи бетанаффуси кори яксола* дар воситаҳои нақлиёти дахлдор, аз ҷумла воситаҳои нақлиёти истифодаи шахсиро доранд ва дар муассисаҳои таълими аз рӯи барномаҳои муқарраршуда курси бозомӯзиро гузашта, дар воҳидҳои бақайдгирию имтиҳонотии БДА имтиҳони амалиро дар қатори воситаҳои нақлиёти ядакдор ё автобуси пайваста супоридаанд (.
Ҳуқуқи идоракунин воситаҳои нақлиёти категорияи "D" ба ронандагоне дода мешавад, ки шаҳодатномаи ронанда категорияҳои "В", "С" ё "В-С" ва дар воситаи нақлиёти дахлдор собиқаи кории яксолаи бетанаффус дошта, аз рӯи барномаҳои муқарраршуда курси бозомӯзиро гузаштаанд ва имтиҳоноти назарияви ва амалиро супоридаанд.
Имтиҳон оид ба малакаи ронандагӣ дар автобусҳо ва қаторҳои воситаҳои нақлиёти таълимӣ қабул карда мешавад .
Ба хизматчиёни ҳарбии тибқи даъват хизматкунанда ҳуқуқи идоракунии воситаҳои нақлиёти категорияҳои "D" ва "BЕ" "CE" ва "DE" дар сурати дар шаҳодатномаҳои ронандагии онҳо мавҷуд будани сабтҳои иҷозатдиҳанда дар ҷадвалҳои "В-С", "С" ва собиқаи бетанаффуси корӣ дар воситаҳои нақлиёти ҷузъу томҳои ҳарбӣ на камтар аз 6 моҳ, аз ҷумла гузаштани курси бозомӯзӣ аз рӯи барномаҳои муқарраршуда ва супоридани имтиҳоноти назариявӣ ва амалӣ дода мешавад ().
21. Тамоми ронандагони воситаҳои нақлиёт дар мӯҳлатҳои муқарраркардаи Низомномаи тартиби гузаронидани муоинаи тиббии даврагии ронандагони воситаҳои нақлиёт, ки аз тарафи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон тасдиқ карда шудааст, аз муоинаи даврии ҳатмии тиббӣ гузаронида мешаванд ().
Ашхоси мансабдори Бозрасии давлатии автомобилӣ, роҳбарони корхонаҳои нақлиёти автомобилӣ дар сурати пайдо шудани шубҳа дар мавриди саломатии ронанда метавонанд ӯро пештар аз мӯҳлатҳои муқарраршуда ба муоинаи такрории тиббӣ фиристанд.
Агар ронанда аз гузаштани муоинаи такрории тиббӣ саркашӣ намояд ё аз тарафи комиссияи тибби ғайри қобили идораи воситаҳои нақлиёт дониста шавад, он гоҳ шаҳодатномаи ронандагии ӯ аз тарафи кормандони Бозрасии давлатии автомобилӣ бо тартиби муқарраршуда кашида гирифта мешавад.
Қарор дар бораи ба муоинаи такрории тиббӣ фиристодани ронанда аз тарафи сардорони раёсатҳо, шӯъбаҳо ва бахшҳои БДА ва муовинони онҳо қабул карда мешавад.
III. Тартиби ба шаҳрвандон додани шаҳодатномаи ронандагӣ
22. Шаҳодатномаҳои ронандагӣ барои ҳуқуқи ронандагии воситаҳои нақлиёти мансуб ба категорияҳои "А", "В", "С", "D" ва мотоароба ба ашхосе, ки дар воҳидҳои бақайдгирию имтиҳонотии БДА имтиҳоноти назариявӣ ва амалӣ, категорияҳои "BЕ" "CE" ва "DE" - имтиҳони амалӣ ва барои
_______________________
1. Собиқаи тамоми давраи кор ҳамчун ронандаи воситаи нақлиёт ҳуқуқи ронандагии трамвай ё троллейбус - имтиҳони амалиро супоридаанд, дода мешаванд ().
Тартиби қабули имтиҳонро ВКД Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян мекунад.
Ҳангоми имтиҳони назарияви донистани қоидаҳои ҳаракат дар роҳҳо ва дигар фанҳое, ки дар барномаи таълим пешбини шудаанд, санҷида мешавад.
Ҳангоми имтиҳони амали малакаи рондани танҳо воситаи нақлиёти ҳамон категорияҳое санҷида мешавад, ки барои идоракунии онҳо шаҳодатномаи ронандагӣ дархост мегардад.
23. Барои гирифтани шаҳодатномаи ронандагии воситаҳои нақлиёт аз тарафи номзадҳо ба ронандагӣ ба воҳиди бақайдгирию имтиҳонотии БДА асноди зерин пешниҳод карда мешаванд ():
- гувоҳнома дар бораи хатми таълим аз рӯи барномаҳои категорияҳои дахлдори воситаҳои нақлиёт, ки барои ҳуқуқи идоракунии онҳо иҷозат дархост мегардад (ба истиснои ашхосе, ки дар қисми 2 банди 9 ҳамин Низомнома зикр шудаанд) ();
- нусхаи диплом ва ведомостҳои нимсола ва имтиҳонот ё замима ба диплом (барои ашхоси дар банди 10 зикршуда) асноди идоракунии доимии воситаи нақлиётро пешниҳод кардаанд;
- ду дона расм - ба андозаи 3,5 х 4,5 см дар коғази беҷило бо ҷои холӣ дар кунҷи рост ();
- маълумотномаи коршоямӣ барои идоракунии категорияҳои дахлдори воситаҳои нақлиёт ();
- хати расиди (квитанция) муассисан Бонки амонатгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ё хазинаи амонатгузорӣ доир ба пардохти боҷи муқарраршуда барои имтиҳонот ва китобчаи (варақа) шаҳодатномаи ронандагӣ;
- шиноснома ё ҳуҷҷати ивазкунандаи он.
Шаҳодатномаи ронандагии байналмилалӣ ба мӯҳлати 3 сол, аммо на зиёда аз мӯҳлати эътиборнокии шаҳодатномаи ронандагии миллӣ дода мешавад ().
Барои гирифтани шаҳодатномаи ронандагии байналмилалӣ аз тарафи ронандаҳо ба воҳидҳои бақайдгирию имтиҳонотии Бозрасии давлатии автомобилӣ асноди зерин пешниҳод карда мешаванд:
- шаҳодатномаи ронандагии миллии Ҷумҳурии Тоҷикистон барои ҳуқуқи идоракунии категорияҳои дахлдори воситаҳои нақлиёти дархостшаванда (ба истиснои шахсоне, ки дар қисми 2 банди 9 Низомнома зикр шудаанд);
- ду дона расм - ба андозаи 3,5 х 4,5 см дар коғази беҷило бо ҷои холӣ дар кунҷи рост;
- маълумотномаи коршоямӣ барои идоракунии категорияҳои дахлдори воситаҳои нақлиёт;
- хати расиди (квитанция) муассисаи Бонки амонатгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ё хазинаи амонатгузорӣ доир ба пардохти боҷу хироҷи муқарраршуда барои имтиҳонот ва варақаи шаҳодатномаи ронандагии байналмилалӣ;
- шиноснома ё ҳуҷҷати ивазкунандаи он ().
Ба ронандагоне, ки асноди идоракунии доимии воситаи нақлиётро пешниҳод кардаанд, додани шаҳодатномаҳои ронандагии байналмилалӣ бе имтиҳоноти дахлдор анҷом дода мешавад. Асноде, ки идоракунии доимии воситаҳои нақлиётро тасдиқ мекунанд, дар банди 37 Низомнома нишон дода шудаанд ().
24. Пеш аз супоридани имтиҳонот барои гирифтани шаҳодатномаи ронандагӣ варақаи ронандагӣ (Замимаи 4) пур карда мешавад, ки он якҷоя бо шиноснома ё дигар санади ивазкунандаи он ба комиссияи имтиҳонотӣ пешниҳод мегардад.
25. Ба ашхосе, ки имтиҳоноти назариявӣ ва амалиро супоридаанд, дар асоси шаҳодатномаҳои ронандагӣ ва талонҳои баҳисобгирии вайрон кардани қоидаҳо ба онҳо навишта шуда, силсила ва рақамҳои онҳо аз рӯи тартиби рақамҳо дар китоби додани шаҳодатномаҳои ронандагӣ (Замимаи 5), ҳамчуннн дар варақаи ронандагӣ сабт карда мешаванд ().
Шаҳодатномаҳои ронандагии категорияи "В" (бе ҳуқуқи кори кироя) метавонад ба ашхосе дода шавад, ки мустақилона омодагӣ дидаанд ва имтиҳоноти назариявӣ ва амалиро супоридаанд.
26. Шаҳодатномаҳои ронандагӣ ва талонҳо ба онҳо дастӣ, бо ранги махсус ё мошинкаи чопӣ пур карда мешаванд.
Бланкаҳои шаҳодатномаи ронандагии биометрӣ аз маводи бадошти пластика (поликарбонат) омода шуда, андозаи (54x86 мм.) доранд ва дар дастгоҳҳои чопии махсус хонапурӣ карда мешаванд .
Навиштаҷот дар бланкаи шаҳодатномаи ронандагии биометрӣ бо забони тоҷикӣ бо ҳарфҳои алифбои русӣ (кириллӣ) сабт гардида, ба забони англисӣ тарҷума шудаанд. Ҳангоми фардикунонӣ навиштаҷот бо забони тоҷикӣ бо ҳарфҳои алифбои русӣ (кириллӣ) иҷро карда шуда, бо ҳарфҳои алифбои лотинӣ транслитератсия карда мешаванд .
27. Асоснокии додан ва дурустии пур кардани шаҳодатномаи ронандагӣ баъди аз тарафи раиси комиссияи имтиҳоноти тафтиш кардан бо имзои ӯ ва мӯҳр тасдиқ карда мешавад. Ҳангоми додани шаҳодатномаи ронандагӣ дар гувоҳнома оид ба хатми муассисаи таълими сана, силсила ва рақами шаҳодатномаи додашуда ва номи воҳиде, ки онро додааст, сабт карда мешавад. Сабтҳои анҷомдодашуда бо мӯҳр тасдиқ карда мешаванд.
28. Сабтҳо дар ҷадвалҳои категорияҳои воситаҳои нақлиёт, ки барои идоракунии онҳо шаҳодатномаи ронандагӣ дода мешавад, бо мӯҳри "бо навиштаҷоти ба категорияҳои зикршудаи воситаҳои нақлиёт мутобиқ" қайд карда мешаванд. Ҷадвалҳои дигар категорияҳои воситаҳои нақлиёт, ки барои идоракунии онҳо иҷозат дода нашудааст, бо мӯҳри "дорои навиштаҷоти "X" қайд карда мешаванд ().
29. Ҳангоми гирифтани иҷозат барои идораи трамвай, троллейбус ва мотоароба дар ҷадвали "Барои сабтҳои махсус"-и шаҳодатномаи ронандагӣ мӯҳр бо навиштаҷоти ба категорияҳои зикршудаи воситаҳои нақлиёт мутобиқ гузошта мешавад.
30. Ҳангоми додани шаҳодатномаи ронандагӣ ба ашхосе, ки мӯҳлатҳои муоинаи тиббии онҳо аз тарафи комиссияҳои тиббӣ бо тартиби муқарраршуда маҳдуд гардонида шудаанд, дар ҷадвали "Барои сабтҳои махсус" мӯҳри "Тасдиқномаи тиббӣ ҳатмист" гузошта мешавад. Дар худи ҳамин ҷадвал дигар маҳдудиятҳо ва дастурҳоро сабт кардан мумкин аст.
31. Шогирдоне, ки техникум, омӯзишгоҳи касбҳои техникӣ, муассисаҳои таҳсилоти миёнаи умумӣ ё дигар муассисаҳои таълимиеро, ки ба тайёр намудани ронандагон машғуланд, хатм кардаанд, ҳамчунин даъватшавандагоне, ки аз тарафи Вазорати мудофиа барои таълими ронандагии воситаҳои нақлиёт ҷалб карда шудаанд, баъди хатми таълим ва гирифтани гувоҳномаҳои дахлдор дар Бозрасии давлатии автомобилӣ ба имтиҳонот барои гирифтани шаҳодатномаи ронандагӣ бо ҳуқуқи идоракунии воситаи нақлиёти категорияи дахлдор баъди расидан ба синни муқаррарнамудаи банди 15 Низомнома роҳ дода мешаванд ();
Баъди супоридани имтиҳоноти назариявӣ ва амалӣ ба онҳо шаҳодатномаи ронандагӣ бо ҳуқуқи идоракунни воситаи нақлиёти категорияи дахлдор дода мешавад ().
32. Ҳангоми гирифтани иҷозат барои идоракунии воситаҳои нақлиёти категорияи дигар шаҳодатномаи ронандагӣ ва талони баҳисобгирии вайрон кардани қоидаҳо бо шаҳодатномаи ронанда ва талон ба он иваз карда мешавад.
33. Шаҳодатномаҳои ронандагӣ ба соҳибони онҳо бо имзои шахси дар китоби додани шаҳодатномаҳои ронандагӣ бо пешниҳоди шиноснома ё ҳуҷҷати дигари ивазкунандаи он, ҳамчунин ба таври истисно бо пешниҳоди ваколатнома дода мешаванд.
34. Ба ашхосе, ки ҷазоро дар шакли маҳрумият аз озоди адо мекунанд ва суд онҳоро аз ҳуқуқи ронандагни воситаи нақлиёт маҳрум накардааст, шаҳодатномаҳои ронандагии кашида гирифташудаи онҳо метавонанд аз тарафи воҳидҳои БДА дар маҳалли адои ҷазо дар асоси тавсияномаи маъмурияти муассисаи ислоҳоти меҳнати мутобиқи тартиби муқарраргардида бозпас дода шаванд.
34.1 Аснодии ронандаги ба шахсоне, ки аз ҳуқуқи идора кардани воситаҳои нақлиёт ба мқҳлати як ё аз як сол зиёд маҳрум карда шу.даанд, пас аз супоридани имтиҳонҳои назарияви ва амали баргардонида мешавад, ба ронандагоне, ки барои дар ҳолати масти идора кардани воситаи нақлиёт дастгир шудаанд, новобаста аз навъи чораи ҷазои маъмурии нисбати онҳо андешидашуда, баъди муоинаи такрории тиббӣ ва супоридани имтиҳонҳои назариявию амали баргардонида мешавад
IV. Тартиби иваз кардани шаҳодатномаи ронандагӣ
35. Шаҳодатномаи ронандагӣ ва талони баҳисобгирии қоидавайронкунӣ иваз карда мешавад:
- барои шаҳрвандони Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки дар ҳудуди Ҷумҳурии Тоҷикистон истиқомат мекунанд, аз ҷониби воҳидҳои бақайдгирию имтиҳонии Бозрасии давлатии автомобилии Вазорати корҳои дохилии Ҷумҳурии Тоҷикистон ;
- барои шаҳрвандони Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки берун аз ҳудуди Ҷумҳурии Тоҷикистон истиқомат мекунанд, аз ҷониби намояндагиҳои дипломатӣ ва муассисаҳои консулии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар хориҷа .
Шаҳодатномаи ронандагӣ ва талони баҳисобгирии қоидавайронкунӣ ба он дар ҳудуди Ҷумҳурии Тоҷикистон дар асоси пешниҳоди ариза (Замимаи №6), маълумотномаи тиббӣ дар хусуси коршоям будани ронанда барои идоракунии воситаҳои нақлиёти категорияҳои дахлдор, варақаи ронандагӣ ё тасдиқномаи Бозрасии давлатии автомобилии Вазорати корҳои дохилии Ҷумҳурии Тоҷикистон, Раёсати корҳои дохилие, ки шаҳодатномаи ронандагиро додааст, дар хусуси гирифтани шаҳодатномаи ронандагӣ иваз карда мешаванд.
Шаҳодатномаи ронандагӣ ва талони баҳисобгирии қоидавайронкунӣ ба он берун аз ҳудуди Ҷумҳурии Тоҷикистон дар асоси пешниҳоди ариза, маълумотномаи тиббӣ дар хусуси коршоям будани ронанда барои идоракунии воситаҳои нақлиёти категорияҳои дахлдор ва шаҳодатномаи ронандагӣ иваз карда мешаванд.
Тартиби иваз кардани шаҳодатномаи ронандагӣ ва талони баҳисобгирии қоидавайронкунӣ ба он аз ҷониби намояндагиҳои дипломатӣ ва муасссисаҳои консулии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар хориҷа ва намунаи ариза аз ҷониби Вазорати корҳои хориҷии Ҷумҳурии Тоҷикистон ва Вазорати корҳои дохилии Ҷумҳурии Тоҷикистон тасдиқ карда мешаванд .
Ҳангоми иваз намудани шаҳодатномаи ронандагӣ дар намояндагиҳои дипломатӣ ва муассисаҳои консулии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар хориҷи кишвар меъёри барои хизматрасонии консулӣ тибқи қонунгузории амалкунанда ситонида мешавад. Андозаи хироҷ барои амалҳои Бозрасии давлатии автомобилӣ тибқи тартиби муқарраргардида аз ҷониби Вазорати корҳои хориҷии Ҷумҳурии Тоҷикистон ва Вазорати корҳои дохилии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар мувофиқа бо Вазорати молия ва Хадамоти зиддиинҳисории назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян карда мешавад .
35.1 Иваз кардани расм дар шаҳодатномаи ронандагӣ дар асоси пешниҳоди ариза (тибқи Замимаи 6), маълумотномаи коршоямӣ барои идоракунии воситаҳои нақлиёти категорияҳои дахлдор будани ронанда ва шаҳодатномаи ронандагӣ анҷом дода мешавад.
Шаҳодатномаҳои ронандагие, ки расми соҳиби он дар мӯҳлати 10 соли тақвимӣ иваз карда нашудааст, беэътибор дониста мешаванд*.
Эзоҳ: Шаҳодатномаҳои ронандагие, ки мӯҳлати эътиборнокиашон баъди мавриди амал қарор гирифтани қарори мазкур гузаштаанд, то 31 декабри соли 2013 эътибор доранд ().
36. Иваз кардани шаҳодатномаҳои муваққатии ронандагии пештар додашуда ё шаҳодатномаҳои дорои мӯҳри "Бе ҳуқуқи кори кироя" мутобиқи банди 35 ҳамин Низомнома анҷом дода мешавад.
Шаҳодатномаи ронандагии дорои мӯҳри "Бе ҳуқуқи кори кироя" бо шаҳодатномаи дорои мӯҳри категорияи "В" дар сурате иваз карда мешавад, ки соҳиби он воситаи нақлиёти категорияи додашударо на камтар аз 2 сол идора карда, вале мутобиқи банди 9 ҳамин Низомнома шаҳодатнома нагирифта бошад.
37. Ба ашхосе, ки асноди идоракунии доимии воситаи нақлиётро пешниҳод кардаанд, иваз намудани шаҳодатномаҳои ронандагӣ бе имтиҳоноти дахлдор анҷом дода мешавад :
Асноде, ки идоракунии доимии воситаҳои нақлиётро тасдиқ мекунанд, метавонанд инҳо бошанд:
- барои ронандагоне, ки кор мекунанд, - иқтибос аз дафтарчаи меҳнатӣ ё тасдиқнома аз ҷои кор бо зикри навъи нақлиёте, ки ба номи ронандагони мазкур вобаста аст ();
- барои ронандагони инфироди - асноди бақайдгирии воситаҳои нақлиёте, ки ба онҳо тааллуқ доранд;
- барои ашхосе, ки автомобилҳоро бо ваколатнома истифода мебаранд, - асноди бақайдгирии автомобил ва ваколатнома барои ҳуқуқи истифодабари ва ихтиёрдории он ё гувоҳнома оид ба ҳуқуқи моликияти муштарак ба воситаи нақлиёт ;
- барои хизматчиёни ҳарбӣ, ки ба эҳтиёт рухсат шудаанд, - билети ҳарбӣ бо сабти дахлдор.
38. Ба ашхосе, ки асноди идоракунии доимии воситаи нақлиётро пешниҳод накардаанд, иваз кардани шаҳодатномаи ронандагӣ баъди супоридани имтиҳоноти назариявӣ ва амалӣ анҷом дода мешавад .
Зимнан, агар шахс барои идоракунии якчанд категорияи воситаҳои нақлиёт, аз ҷумла мотоциклҳо ва катори воситаҳои нақлиёт иҷозат дошта бошад, он гоҳ имтиҳони амалӣ бо салоҳдиди комиссияи имтиҳоноти танҳо дар воситаи нақлиёти яке аз категорияҳо: "В" ё "С" ё "D" қабул карда мешавад.
39. Шахсе, ки барои идоракунии воситаҳои нақлиёти якчанд категория иҷозат дорад, ҳангоми иваз кардани шаҳодатномаи ронандагӣ метавонад иҷозати идоракунии воситаҳои нақлиёти яке аз категорияҳоро гирад. Дар ин сурат имтиҳони амалӣ дар воситаи нақлиёти категорияи дархостшуда қабул карда мешавад ва дар шаҳодатномаи ронандагии додашаванда танҳо дар ҷадвали ҳамин категория сабти иҷозатдиҳанда гузошта мешавад ().
Барқарор намудани категорияҳое, ки ронанда пештар дошт, дар асоси аризаи ӯ мутобиқи талаботи бандҳон 35 - 38 ҳамин Низомнома анҷом дода мешавад.
40. Ҳангоми иваз кардани шаҳодатномаи ронандагӣ дар шаҳодатномаи нав додашаванда дар ҷадвали "Барои "сабтҳои махсус" силсила рақам ва санаи додани шаҳодатномаи ронандагии пешина ва талон ба он сабт карда мешавад.
41. Дар сурати гум шудани шаҳодатномаи ронандагӣ, шаҳодатномаи нав бо сабти "Нусхаи дуюм" аз тарафи воҳиди бақайдгирию имтиҳонотии Бозрасии давлатии автомобилии маҳалли зисти шаҳрванд дар асоси ариза бо қайди воҳиди Бозрасии давлатии автомобилӣ дар хусуси дар рӯйхати шахсони аз ҳуқуқи идоракунии воситаҳои нақлиёт маҳрумгашта мавҷуд набудан, варақаи ронандагӣ, маълумотномаи коршоямӣ барои идоракунии воситаҳои нақлиёт ва дар ҳолатҳои зарурат бо пешниҳоди гувоҳнома оид ба хатми муассисаи таълимӣ ё тасдиқнома аз Бозрасии давлатии автомобилии Вазорати корҳои дохилии Ҷумҳурии Тоҷикистон, Раёсати Вазорати корҳои дохилие, ки шаҳодатномаи ронандагии пешинаро додааст, дода мешавад ().
42. Дар ҳолати аз тарафи ронанда гум карда шудани талони бақайдгирии вайрон кардани қоидаҳо, ошкор гардидани ин, ки сабтҳо тоза карда, ислоҳ шудаанд, талони нав аз ҷониби воҳидҳои бақайдгирию имтиҳонотӣ (ВБИ) Бозрасии давлатии автомобилии маҳалли зисти соҳиби талон баъди супоридани имтиҳони назариявӣ дода мешавад.
Зимнан, маълумот дар хусуси аз тарафи ронанда роҳ додан ба вайронкунии қоидаҳое, ки Кодекси ҳуқуқвайронкунии маъмурии Ҷумҳурии Тоҷикистон пешбинӣ намудааст, мӯҳлати эътибори онҳо нагузаштааст ва аз рӯи иттилооти мақомоти корҳои дохилӣ муқаррар гардидаанд, ба талони нав кӯчонида мешаванд ().
43. Нусхаҳои дуюми шаҳодатномаҳои ронандагӣ ба ивази шаҳодатномаҳои гумшуда аз тарафи воҳидҳои бақайдгирию имтиҳонотии БДА ба соҳибони онҳо баъди супоридани имтиҳони назариявӣ, ва дар сурати пешниҳод накардани асноди идоракунии доимии воситаи нақлиёт имтиҳони амалӣ ба истиснои ҳолатҳои гум шудани шаҳодатнома ҳангоми офатҳои табиат, ҳамчунин сӯхтор, обхезӣ ва дигар ҳолатҳои объективӣ, агар ин ҳолатҳо бо асноди дахлдори мақомоти тафтишоти тасдиқ карда шаванд, дода мешаванд (.
Ба расмият даровардани шаҳодатнома ба ивази шаҳодатномаи ҳангоми офати табиат, сӯхтор, обхези ва ғайра гумшуда, агар он бо санадҳо тасдиқ карда шавад, бе қабули имтиҳонот анҷом дода мешавад.
44. Дар давоми барасмиятдарории нусхаи дуюми шаҳодатномаи ронандагӣ метавонад барои як моҳ иҷозатномаи муваққати (Замимаи 7) дода шавад. Дар мавриди зарурат (фиристодани дархост ва гирифтани ҷавоб ба он, муайян кардани ҳолатҳои алоҳидаи вобаста ба гум шудани шаҳодатнома) иҷозатномаи муваққати метавонад ба мӯҳлати то 3 моҳ тамдид карда шавад.
45. Иҷозатномаҳои муваққатие, ки барои давраи барасмиятдарории нусхаҳои дуюми шаҳодатномаҳо дода мешаванд, дар китоби алоҳида ба ҳисоб гирифта мешаванд (Замимаи 8) ва баъди додани нусхаҳои дуюми шаҳодатномаҳои ронандагӣ ба мавод илова карда мешаванд.
46. Ба ашхосе, ки шаҳодатномаҳои ронандагиро дафъаи якум ба ивази шаҳодатномаҳои гумшуда ё ғайри қобили истифодагардида мегиранд, дар сурати кушода шудани категорияҳои нав, ҳамчунин дар ҳолатҳои дигари вобаста ба гирифтани шаҳодатномаҳо аз тарафи воҳидҳои бақайдгирию имтиҳонотии Бозрасии давлатии автомобилӣ ба ғайр аз шаҳодатномаи ронандагӣ талони бақайдгирии вайрон кардани қоидаҳо низ дода мешавад. Силсила ва рақамҳои ин ҳуҷҷатҳо бо тартиби рақам ба китоби додани шаҳодатномаҳои ронандагӣ ва талонҳои бақайдгирии вайрон кардани қоидаҳо сабт карда мешаванд (Замимаи 5).
47. Шаҳодатномаҳои ронандагии ёфтшуда ва талонҳо ба онҳо, ки ба ивази онҳо ба соҳибонашон нусхаҳои дуюм дода шудаанд, беэътибор дониста ва ба воҳиди бақайдгирию имтиҳонотии БДА барои бо тартиби муқарраршуда нобуд кардан супорида мешаванд ().
48. Шаҳодатномаҳои ронандагии намунаи кӯҳна бо шаҳодатномаҳои ронандагии намунаи нав дар асосҳои умуми иваз карда мешаванд. Зимнан, дар шаҳодатномаи ронандагии нав сабтҳои иҷозатдиҳанда дар категорияҳои зерин гузошта мешаванд ():
- ҳангоми иваз кардани шаҳодатномаи ронандаи мотоцикл - дар категорияи "А";
- ҳангоми иваз кардани шаҳодатномаи ронандаи ғайрикасбӣ - дар категорияи "В";
- ҳангоми иваз кардани шаҳодатномаи ронандаи касби (дараҷаи сеюм) - дар категорияҳои "В" ва "С";
- ҳангоми иваз кардани шаҳодатномаи ронандаи дараҷаҳои дуюм ва якум, ки аз тарафи БДА дода шудаанд, дар категорияҳои "В", "С", "D" ва "BЕ" "CE" ва "DE" .
Ҳангоми иваз кардани шаҳодатномаҳое, ки қаблан барои ҳуқуқи идоракунии трамвай, троллейбус ва мотоароба дода шудаанд, дар шаҳодатномаи намунаи нави ронандаги мӯҳр бо навиштаҷоти дахлдори категорияи воситаи нақлиёт гузошта мешавад ().
49. Ба ронандагони касби (дараҷаи сеюм), ки гувоҳномаҳои (талонҳои тахассусӣ) то 1 сентябри соли 1977 додашударо доранд, додани тахассуси ронандаи дараҷан дуюм ё якум, иваз кардани шаҳодатномаҳои намунаи кӯҳна бо шаҳодатномаи намунаи нав ва шарти супоридани имтиҳони амалӣ дар автобус ё қатори воситаи нақлиёт бо гузоштани сабтҳои иҷозатдиҳанда дар категорияҳои "В", "С", "Е" ("В", "С", "D") ё "В", "С", "D" "BЕ" "CE" ва "DE" анҷом дода мешавад (, .
Агар шахс шаҳодатномаи ронандаи касбӣ ё шаҳодатномаи намунаи ягона ва гувоҳнома дар бораи ба ӯ додани тахассуси дараҷаи дуюм ё якуми баъди 1 сентябри соли 1977 гирифташударо дошта бошад, гузоштани сабтҳои иҷозатдиҳанда дар категорияҳои "D" ё "Е"-и шаҳодатномаи намунаи нави ронандагӣ дар сурати пешниҳод кардани гувоҳномаи муассисаи таълимӣ доир ба бозомӯзии категорияи дахлдор ва супоридани имтиҳони амали дар автобус ё автомобили ядакдор анҷом дода мешавад ().
Дар сурати иваз кардани шаҳодатномаҳои ронандаи дараҷаи дуюм ё якум, ки қаблан аз тарафи БДА дода шудаанд, онҳо ба соҳибонашон баъди гузоштани мӯҳри "Бекор карда шудааст" баргардонида мешаванд. Дигар шаҳодатномаҳои ронандагии қаблан додашуда низ бо хоҳиши соҳибони онҳо метавонанд бо ҳамин тартиб дода шаванд ().
V. Тартиби додани шаҳодатномаҳои ронандагӣ ба шаҳрвандони хориҷӣ
50. Шаҳодатномаҳои ронандагии байналхалқӣ ва шаҳодатномаҳои ронандагии миллие, ки бо талаботи Конвенция оид ба ҳаракат дар роҳҳо мутобиқанд, барои идоракунии воситаҳои нақлиёт дар ҳудуди Ҷумҳурии Тоҷикистон дорои эътибор мебошанд .
51. Шаҳодатномаҳои ронандагии миллие, ки бо талаботи Конвенция оид ба ҳаракат дар роҳҳо мутобиқат надоранд, дар ҳудуди Ҷумҳурии Тоҷикистон эътибор надоранд. Ба шаҳрвандоне, ки чунин шаҳодатномаҳои ронандагӣ доранд, додани шаҳодатномаҳои миллии ронандагии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар асосҳои умумӣ сурат мегирад .
52. Ба кормандони намояндагиҳои дипломатӣ ва консулгарии хориҷӣ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон, намояндагии доимии матбуоти хориҷӣ ва дигар ташкилотҳои байналхалқӣ дар асоси муштарак (ба истиснои шаҳрвандони ИДМ), дар сурати дар ихтиёри онҳо мавҷуд будани шаҳодатномаҳои ронандагии миллӣ ё байналхалқии боэътибор шаҳодатномаҳои ронандагии Ҷумҳурии Тоҷикистон бе гузаштан аз муоинаи тиббӣ ва қабули имтиҳоноти муқарраршуда аз онҳо дода мешаванд. Барои додани шаҳодатномаи ронандагӣ мактуби шӯъбаҳои дахлдори ВКХ Ҷумҳурии Тоҷикистон асос мегардад.
Агар ашхоси мазкур шаҳодатномаҳои ронандагии миллӣ ё байналхалқи надошта бошанд, он гоҳ шаҳодатномаҳои ронандагии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар асосҳои умумӣ дода мешаванд.
53. Ба шаҳрвандони хориҷӣ ва ашхоси бетабаияти дорои шаҳодатномахои ронандагии боэътибор, ки бо талаботи Конвенция оид ба ҳаракат дар роҳ мутобиқат доранд ва ҳуқуқи истиқомат дар ҳудуди Ҷумҳурии Тоҷикистонро гирифтаанд ва ба синни муқаррарнамудаи ҳамин Низомнома расидаанд, шаҳодатномаҳои ронандагии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар асоси шаҳодатномаҳои мавҷудаи миллии онҳо баьди аз муоинаи такрории тиббӣ гузаштан ва супоридани имтиҳоноти назариявӣ ва амалӣ дода мешаванд .
Агар ашхоси дар ҳамин банд зикршуда шаҳодатномаҳои миллии ронандагии боэътибор надошта бошанд, шаҳодатномаҳои ронандагии Ҷумҳурии Тоҷикистон ба онҳо дар асосҳои умумӣ дода мешаванд.
54. Ба шаҳрвандони Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки дар хориҷа шаҳодатномаи миллии ронандагии кишвари будубош, аз ҷумла шаҳодатномаҳои бо дарназардошти талаботи Конвенция оид ба ҳаракат дар роҳҳо нашршуда, ҳамчунин шаҳодатномаҳои ронандагии байналмилалиро гирифтаанд, баъди гузаштани онҳо аз муоинаи такрории тиббӣ ва ба воҳидҳои бақайдгирию имтиҳонотии Бозрасии давлатии автомобилӣ пешниҳод кардани шаҳодатномаҳои ронандагии мазкур бо тарҷумаи тасдиқшудаи онҳо ва супоридани имтиҳоноти назариявӣ ва амалӣ бо шаҳодатномаҳои дахлдори Ҷумҳурии Тоҷикистон иваз карда мешаванд ().
55. Шаҳрвандони хориҷӣ ва дигар ашхосе, ки забони давлати ё забони муоширати байни миллатҳоро намедонанд, ба супоридани имтиҳоноти назариявӣ ва амалӣ дар ҳузури тарҷумонҳои моҳир роҳ дода мешаванд, ки маълумот оид ба онҳо ҳамчунин ба протоколи комиссияи имтиҳоноти дохил карда мешаванд.
Имтиҳоноти назариявӣ дар ин ҳолат, чун қоида, бо усули сӯҳбати шифоҳи қабул карда мешаванд ва вақти супоридани имтиҳон маҳдуд карда намешавад.
VI. Тартиби тайёр, баҳисобгирӣ ва нигоҳдории асноди ронандагӣ ва маводи дигар
56. Ба ҳисоб гирифтани воридшавӣ ва сарфи бланкаҳои асноди ронандагӣ, талонҳо ба онҳо, иҷозатномаҳои муваққатӣ ва шаҳодатномаҳои ронандагии байналмилалӣ, инчунин гувоҳномаҳо дар бораи хатми курсҳои таълимии ронандагони воситаҳои нақлиёт аз рӯи китоби баҳисобгирии воридот ва сарфи варақаҳои ҳисоботи қатъӣ варонандагии аломатҳои рақами (Замимаи 9) пеш бурда мешавад (.
57. Бланкаҳои шаҳодатномаҳои ронандагӣ, талонҳо ба онҳо ва иҷозатномаҳои муваққатӣ ва шаҳодатномаҳои ронандагии байналмилалӣ, инчунин гувоҳномаҳо дар бораи хатми курсҳои таълимии ронандагони воситаҳои нақлиёт ҳамчун ҳуҷҷатҳои ҳисобот қатъи нигоҳдори мешаванд .
58. Бланкаҳои шаҳодатномаҳои ронандагӣ, талонҳо ба онҳо ва иҷозатномаҳои муваққатӣ, инчунин шаҳодатномаҳои ронандагии байналмилалӣ ва гувоҳномаҳо дар бораи хатми курсҳои таълимии ронандагони воситаҳои нақлиёте, ки ҳангоми навиштан вайрон шудаанд, ҳангоми тафтишҳои навбати бо воситаҳо ва усулҳое, ки имкони истифодаи такрории онҳоро истисно мегардонанд, нобуд карда, дар ин бобат актҳои дахлдор тартиб дода мешаванд ().
Шаҳодатномаҳои ронандагӣ, агар соҳибони онҳо аз идоракунии воситаҳои нақлиёт бо хулосаи комиссияи тибби маҳрум карда шуда бошанд, шаҳодатномаҳои ёфтшуда, ки ба ҷои онҳо шаҳодатномаҳои нав дода шудаанд, шаҳодатномаҳои баъди ду соли хатми мӯҳлати маҳрум намудан талаб карда гирифтанашуда низ бо ҳамин тартиб бекор карда мешаванд, ки дар ин бобат дар китоби додани шаҳодатномаҳои ронандагӣ, талонҳо ба онҳо ва иҷозатномаҳои муваққатӣ сабт гузошта мешавад. Дар бораи шаҳодатномаҳои ронандаги бекоркардашуда, ки аз тарафи дигар воҳидҳои бақайдгирию имтиҳонотии БДА дода шудаанд, ба воҳидҳои бақайдгирию имтиҳонотии мазкур хабарнома фиристода мешавад (Замимаи 10) ().
59. Барои тайёр намудани гувоҳнома дар бораи хатми курсҳои таълими ронандагони воситаҳои нақлиёт, бланкаҳоишаҳодатномаҳои ронандагӣ, талонҳо ба онҳо, иҷозатномаҳои муваққатӣ ва шаҳодатномаҳои ронандагии байналмилалӣ Раёсати Бозрасии давлатии автомобилии Вазорати корҳои дохилии Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳамчун фармоишгари давлатӣ амал карда, танзими масъалаҳои вобаста ба фармоишдиҳӣ ва тайёр кардани онҳо, инчунин варақаҳоеро, ки бо замимаҳои 5, 6, 7, 8, 9 ва 10 ба Низомномаи мазкур пешбинӣ шудаанд, анҷом медиҳад .
60. Асноде, ки дар асоси онҳо шаҳодатномаҳои ронандагӣ дода шудаанд ва иваз карда шудаанд (аризаҳо, шаҳодатномаҳои ронандагии кӯҳна, хатҳои расид ва ғайра), дар ҷузъгирҳои алоҳида дӯхта, мувофиқи тартиби муқарраргардида ду сол нигоҳ дошта мешаванд. Рӯйхатҳои шогирдони гурӯҳҳои таълимӣ бо ҳамин тартиб даҳ сол нигоҳ дошта мешаванд ().
Шаҳодатномаҳои ронандагие, ки ба ҷои онҳо шаҳодатномаҳои нав дода шудаанд, ба ҷузъгир дӯхта мешаванд ва ба онҳо мӯҳри "Бекор карда шудааст" гузошта мешавад. Мӯҳлатҳои нигоҳдории протоколҳои комиссияҳои имтиҳоноти - 10 сол, китоби додани шаҳодатномаҳои ронандагӣ - 60 сол, баъди пур шудани онҳо мебошад. Протоколҳо ва китобҳои мазкур дар воҳидҳои бақайдгирию имтиҳонотии БДА нигоҳ дошта мешаванд ().
61. Тасдиқномаҳои тиббӣ, варақаҳои ронандагӣ, гувоҳномаҳо дар бораи хатми муассисаи таълимӣ баъди сабти тамоми маълумоти зарурӣ дар онҳо ҳангоми додани шаҳодатномаҳои ронандагӣ ба ронандагон баргардонида мешаванд.
62. Шаҳодатномаҳои ронандагӣ ва талонҳои ашхосе, ки аз ҳуқуқи идоракунии воситаҳои нақлиёт ба мӯҳлати як сол ё зиёда аз он маҳрум карда шудаанд, дар воҳидҳои бақайдгирию имтиҳонотии БДА, ки минтақа ё маҳалли зисти соҳиби онҳоро хизмат мерасонанд, нигоҳ дошта мешаванд.
Замимаи 3 Низомнома хориҷ карда шуд ().
ПОЛОЖЕНИЕ
О ПОРЯДКЕ ДОПУСКА К УПРАВЛЕНИЮ ТРАНСПОРТНЫМИ СРЕДСТВАМИ И ВЫДАЧИ ГРАЖДАНАМ ВОДИТЕЛЬСКИХ ДОКУМЕНТОВ
I. Общие положения
1. Настоящее Положение является единым и обязательным для исполнения всеми юридическими лицами и гражданами Республики Таджикистан, а также иностранными гражданами и лицами без гражданства, находящимися или проживающими на территории Республики Таджикистан, устанавливает порядок выдачи гражданам водительских удостоверений, талонов учета нарушений к ним, временных разрешений на управление транспортными средствами и допуска водителей к управлению транспортными средствами различных категорий.*
_________________________________________________________
* Определение категорий транспортных средств установлено в Правилах дорожного движения Республики Таджикистан, утвержденных постановлением Правительства РТ от 27 декабря 1997 года № 565.
____________________________________________________________
2. Все транспортные средства в зависимости от их типов, назначения и особенностей управления ими подразделяютcя на категории: "А", "В" "С", "D", "BE", "СЕ" и "DE", трамвай, троллейбус, мотоколяска, на право управления которыми выдается единое водительское удостоверение и талон учета нарушения к нему с проставлением в нем разрешающих отметок в соответствующих графах или штампа с наименованием категории транспортного средства .
3. Лица, имеющие водительское удостоверение с разрешающими отметками в графах "А", "В", "С", "D" и "BE", "СЕ" и "DE" могут управлять :
"А" - мотоциклами, мотороллерами, мотонартами и другими мототранспортными средствами, в том числе приводимые в движение электродвигателями, максимальная конструктивная скорость которых более 40 км/час;
"В" - автомобили (за исключением транспортных средств, относящихся к категории А) разрешенная максимальная масса1 которых не превышает 3500 кг и число сидячих мест которых, помимо сиденья водителя, не превышает восьми; автомобилями категории "В", сцепленный с прицепом, разрешенная максимальная масса которых не превышает 750 кг; автомобилями категории "В", сцепленный с прицепом, разрешенная максимальная масса которых превышает 750 кг, но не превышает массы автомобиля без нагрузки, а общая разрешенная максимальная масса такого состава не превышает 3 500кг;
"С" - автомобилями, за исключением относящихся к категории "D", разрешенная максимальная масса которых превышает 3 500 кг; автомобилями категории "С", сцепленный с прицепами, разрешенная максимальная масса которых не превышает 750 кг;
"D" - автомобилями, предназначенными для перевозки пассажиров и имеющими более восьми сидячих мест, помимо сиденья водителя; автомобилями категории "D", сцепленный с прицепами, разрешенная максимальная масса которых не превышает 750 кг;
"BE" - автомобилями категории "В", сцепленный с прицепами, разрешенная максимальная масса которых превышает 750 кг и превышает массы автомобиля без нагрузки; автомобилями категории "В", сцепленный с прицепами, разрешенная максимальная масса которых превышает 750 кг, а общая разрешенная максимальная масса такого состава превышает 3 500 кг;
"СЕ" - автомобилями категории "С", сцепленными с прицепами, разрешенная максимальная масса которых превышает 750 кг;
"DE" - автомобилями категории "D", сцепленный с прицепами, разрешенная максимальная масса которых превышает 750 кг;
- "Тm" -Трамваями;
- "Тb" - Троллейбусами.
Водителю трамвая разрешается управлять только трамваем, водителю троллейбуса - только троллейбусом, водителю мотоколяски - только мотоколяской.
К автомобилям, предназначенным для перевозки пассажиров, относятся: автобусы и микроавтобусы соответствующей вместимости, автофургоны на шасси грузовых автомобилей, предназначенные для перевозки людей (вахтовых бригад) и изготовленные в условиях заводов - изготовителей в серийном порядке, а также оборудованные грузовые автомобили, перевозящие более восьми человек.
Управление сочлененным троллейбусом разрешается при наличии водительского удостоверения с отметкой о праве управления им и свидетельство не ниже второго класса.
_____________________________________________________________
*-1 Масса снаряженного транспортного средства с грузом, водителем и пассажирами, установленная предприятием-изготовителем в качестве максимально допустимой;
_____________________________________________________________
.
4. Прием экзаменов, выдача гражданам водительских удостоверений и допуск водителей к управлению транспортными средствами категорий "А", "В", "С", "D" и "BE", "СЕ" и "DE", а также трамваями, троллейбусами и мотоколясками, осуществляется регистрационно-экзаменационными подразделениями Государственной автомобильной инспекцией МВД Республики Таджикистан .
5. Подготовка и переподготовка водителей транспортных средств осуществляются учебными организациями, независимо от их ведомственной принадлежности и форм собственности, деятельность которых соответствует установленному законом порядку, по единым учебным планам и программам, разработанным Министерством образования Республики Таджикистан, а также другими заинтересованными министерствами и ведомствами и согласованным с Управлением ГАИ МВД Республики Таджикистан.
Учебные организации, занимающиеся подготовкой и переподготовкой (повышением квалификации) водителей автотранспортных средств, подлежат регистрации в лицензирующих органах и регистрационно-экзаменационных подразделениях ГАИ
Деятельность учебных организаций, занимающихся подготовкой и переподготовкой (повышением квалификации) водителей, подлежат регистрации в соответствии с требованиями Закона Республики Таджикистан "Об образовании и науки", контроль за их деятельностью и регистрации учебных групп в регистрационно - экзаменационных подразделениях Государственной автомобильной инспекции осуществляется в порядке, установленном Министерством внутренних дел Республики Таджикистан и Министерством образования Республики Таджикистан
6. Учебные группы по подготовке и переподготовке (повышению квалификации) водителей транспортных средств создаются численностью до 30 человек. Не позднее 15 дней после начала занятий учебные заведения (организации) регистрируют в регистрационно-экзаменационных подразделениях ГАИ каждую учебную группу с представлением заявки и списка учащихся с отметкой Государственной автомобильной инспекции по месту жительства на предмет отсутствия в списке учащегося, лишенного права управления транспортными средствами по установленной форме (Приложение № 1)
Регистрация учебных групп организаций с сроком обучения год и более при наличии соответствующих оснований может продлится до 2-х месяцев, после начала занятий.
7. Документом, подтверждающим прохождение подготовки и переподготовки водителей, служит "Свидетельство об окончании курсов по подготовке водителей транспортных средств" единого образца (Приложение № 2), выданное учебной организацией, проводившей обучение. Свидетельство является документом строгой отчетности, для регистрации наносится типографическим способом серия, состоящая из букв "А"; "В"; "В-С"; "D"; "BE", "СЕ" и "DE", означающих категорию транспортных средств и порядковый номер, состоящий из шести цифр .
Бланки свидетельств изготавливаются централизованно Управлением ГАИ МВД Республики Таджикистан.
II. Порядок допуска граждан к управлению транспортными средствами
8. Лица, желающие получить водительское удостоверение на право управления транспортными средствами категорий "А" и "В", "С" и "D", "BE", "СЕ" и "DE", трамваями, троллейбусами или мотоколясками, обязаны пройти полный курс подготовки в учебных организациях, а до начала обучениямедицинское освидетельствование согласно Положения о порядке проведения переодического медицинского освидетельствования водителей транспортных средств(
9. Разрешается допуск самостоятельно подготовившихся лиц к сдаче экзаменов в подразделениях Госавтоинспекции на право управления транспортными средствами, относящихся к категориям "А" после достижения 16-летного возраста и "В" (без права работы по найму) после достижения 18-летнего возраста и уплаты установленного сбора
Решение о допуске лиц, самостоятельно подготовившихся к сдаче экзаменов в ГАИ на право управления транспортными средствами категорий "А" и "В" (без права по найму) принимают начальники Управления ГАИ, отделов ГАИ областей и их заместители.
10. Лица, окончившие высшие или средние специальные учебные заведения по автотракторной специальности, программами обучения которых предусмотрено изучение дисциплин, касающихся вопросов устройства транспортных средств и обеспечения безопасности дорожного движения, допускаются к сдаче экзаменов для получения водительского удостоверения категорий "А", "В", "С" после предъявления справки о прохождении практических занятий по вождению, с учётом испрашиваемой категории
Документами, подтверждающими окончание учебного заведения и изучения в нем дисциплин по автомобильному делу, служат для лиц, окончивших средние специальные учебные заведения, дипломы и выписки из семестровых и экзаменационных ведомостей, а для лиц, окончивших высшие учебные заведения, дипломы и приложения к диплому (выписка из зачетных ведомостей).
11. Высшие и средние специальные учебные заведения, средние профессионально-технические училища и общеобразовательные школы организуют обучение студентов и учащихся на право управления автотранспортными средствами категорий "А", "В", "С" по специальным программам, согласованным с Управлением ГАИ МВД Республики Таджикистан, если такое обучение предусмотрено учебными планами подготовки студентов по специальности или программами профессиональной подготовки школьников.
12. Подготовка лиц, признанных учреждения и организации государственной и частной системы здравоохранения, которые имеют право деятельности в этой области годными к управлению легковыми автомобилями с ручным управлением или мотоколясками, осуществляется на специальных курсах по программам, разработанным Министерством здравоохранения и социальной защиты населения Республики Таджикистан и согласованным с Управлением государственной автомобильной инспекции МВД Республики Таджикистан .
13. Подготовка водителей троллейбусов осуществляется по единым планам и программам, разработанным и утвержденным Министерством образования и науки Республики Таджикистан, согласованным с Управлением государственной автомобильной инспекции МВД Республики Таджикистан
14. Экзамены на получение водительских удостоверений принимаются регистрационно-экзаменационными подразделениями ГАИ от граждан, как правило, по месту постоянной или временной прописки. Разрешается прием экзаменов от лиц, обучающихся в данной местности в высших и средних специальных, средних профессиональных учебных заведениях, находящихся в длительной командировке, и других случаях, если это подтверждается соответствующими документами. Военнослужащие допускаются к экзаменам на получение водительских удостоверений по месту дислокации воинских частей
15. К управлению транспортными средствами категории "А" допускаются лица, достигшие 16 лет, категорий "В", "С", а также мотоколясками - лица, достигшие 18 лет, других категорий - лица, достигшие 21 года
16. К управлению транспортными средствами, оборудованными специальными звуковыми и световыми сигналами, транспортными средствами, занятыми на перевозки опасных грузов, а также автобусами, обслуживающими междугородные и международные линии, допускаются только лица, непрерывно работающие в качестве водителя соответствующей категории транспортных средств последние 3 года.
17. Порядок допуска военнослужащих и сотрудников министерств обороны, органов внутренних дел и безопасности республики, имеющих водительское удостоверение, к управлению штатными транспортными средствами определяется соответственно министерствами обороны, внутренних дел и безопасности Республики Таджикистан.
18. Разрешается допуск водителей и кандидатов в водители, сдавших теоретические и практические экзамены в регистрационно -экзаменационных подразделениях Государственной автомобильной инспекции на категории "В", "С" и "D", к сдаче практических экзаменов для получения права управления транспортными средствами категорий "А", "В" и с категорией "D" на категории "А", "В", "С" без предварительной переподготовки в учебных организациях, после уплаты установленного сбора и услуг, а также прохождения медицинского освидетельствования в установленные сроки
19. Прием практического экзамена у лиц, окончивших учебные организации по программе подготовки водителей автомобилей категории "BC", осуществляется на обоих транспортных средствах, относящимся к категории "B" и "C".
20. Право на управление транспортными средствами категории "E" предоставляется водителям, имеющим удостоверения с разрешающими отметками в категориях "B", "C", "B-C", "B-C-D" и непрерывный годичный стаж* работы на соответствующих автотранспортных средствах, в том числе индивидуального пользования, прошедших переподготовку в учебных организациях по установленным программам и сдавшим в регистрационно-экзаменационных подразделениях ГАИ практический экзамен на составе транспортных средств с прицепом или на сочлененном автобусе
________________________________________________________________
* Стаж за весь период работы в качестве водителя на транспортных средствах
________________________________________________________________
Право на управление транспортными средствами категории "D" предоставляется водителям, имеющим удостоверение категории "B", "C" или "BC" и непрерывный годичный стаж работы на соответствующем транспортном средстве, прошедшем переподготовку по установленным программам и сдавшим теоретический и практический экзамены.
Экзамены по навыкам вождения принимаются на учебных автобусах и составах транспортных средств .
Военнослужащим срочной службы право на управление транспортными средствами категории "D" и "BE", "СЕ" и "DE", предоставляется при наличии в удостоверениях разрешающих отметок в графах "B-C", "C" и непрерывный стаж работы на транспортных средствах войсковых подразделений не менее 6 месяцев, включая переподготовку по установленным программам и сдавшим теоретический и практический экзамены .
21. Все водители транспортных средств подвергаются обязательному периодическому медицинскому переосвидетельствованию в сроки, установленные Положением о порядке проведения переодического медицинского освидетельствования водителей транспортных средств, утвержденного Правительством Республики Таджикистан
Должностные лица ГАИ, руководители автотранспортных предприятий в случае сомнения в состоянии здоровья водителя могут направить его на медицинское переосвидетельствование ранее установленных сроков.
Если водитель уклоняется от прохождения медицинского переосвидетельствования или медкомиссией будет признан негодным к управлению транспортными средствами, то водительское удостоверение у него изымается работниками ГАИ в установленном порядке.
Решение о направлении водителей на медицинское переосвидетельствование принимают начальники управлений, отделов и отделений ГАИ и их заместители.
III. Порядок выдачи гражданам водительских удостоверений
22. Водительские удостоверения на право управления транспортными средствами, относящимися к категориям "A", "B", "C", "D", мотоколяской выдаются лицам, сдавшим в регистрационно-экзаменационных подразделениях ГАИ теоретический и практический экзамены, категории "BE", "СЕ" и "DE" - практический экзамен, и на право управления трамваем или троллейбусом - практический экзамен
Порядок приема экзаменов определяется Министерством внутренних дел Республики Таджикистан.
При теоретическом экзамене проверяются знания Правил дорожного движения и других предметов, предусмотренных программой обучения. При практическом экзамене проверяются навыки вождения только на транспортных средствах тех категорий, на управление которыми истребуется водительское удостоверение.
23. Для получения водительского удостоверения на право управления транспортными средствами кандидатами в водители в регистрационно-экзаменационном подразделение ГАИ предоставляются
- свидетельство о прохождении обучения по программам соответствующих категорий транспортных средств, на управление которыми испрашивается разрешение (за исключением лиц, указанных в части второй пункта 9 настоящего Положения);
- копии диплома и выписки из семестровых и экзаменационных ведомостей или приложение к диплому (для лиц, указанных в пункте 10 настоящего Положения);
- две фотокарточки - размером 3,5 х 4,5 см на матовой бумаге с белым фоном в правом углу;
- медицинская справка установленного образца о годности к управлению соответствующими категориями транспортных средств (Приложение №3);
- (квитанция учреждения сберегательного банка Таджикистана об уплате установленного сбора за экзамены и бланк водительского удостоверения;
- паспорт или документ, его заменяющий.
Международное водительское удостоверение выдаётся сроком на 3 года, но не более срока действия национального водительского удостоверения
Для получения международного водительского удостоверения водителями в регистрационно-экзаменационные подразделения Государственной автомобильной инспекции предоставляются
- национальное водительское удостоверение Республики Таджикистан соответствующих категорий транспортных средств, на управление которыми испрашивается разрешение (за исключением лиц, указанных в части второй пункта 9 настоящего Положения);
- две фотокарточки размером 3,5 х 4,5 см на матовой бумаге с белым фоном в правом углу;
- медицинская справка установленного образца о годности к управлению соответствующими категориями транспортных средств;
- квитанция учреждения Сберегательного банка Республики Таджикистан или сберегательных касс об уплате установленного сбора и услуг за экзамены и бланк международного водительского удостоверения;
- паспорт или документ, его заменяющий
Лицам, постоянно управляющим транспортными средствами представивших документы о постоянном управлении транспортными средствами замена водительских удостоверений производится без соответствующих экзаменов. Документы, подтверждающие постоянное управление транспортными средствами, указаны в пункте 37 Положения
24. Перед сдачей экзаменов на право получения водительского удостоверения заполняется водительская карточка (Приложение №4), которая вместе с паспортом или другим документом, его заменяющим, предъявляется экзаменационной комиссии.
25. Лицам, сдавшим теоретический и практический экзамены, на основании протокола выписываются водительские удостоверения и талоны учета нарушений к ним, серии и номера которых записываются по порядку номеров в книгу выдачи водительских удостоверений (Приложение №5), а также в водительскую карточку.
Водительские удостоверения категории "В" (без права работы по найму) могут выдаваться лицам, самостоятельно подготовившимся и сдавшим теоретические и практические экзамены.
26. Заполнение водительских удостоверений и талонов к ним производится от руки специальными чернилами или же на печатных машинках.
Бланки биометрического водительского удостоверения изготавливаются из износостойкого пластика (поликарбоната), размером (54x86 мм) и заполняются на специальных принтерах.
Записи в бланке биометрического водительского удостоверения выполнены на таджикском языке буквами русского алфавита (кириллица) и эти записи переведены на английский язык. В ходе персонализации вносимые записи выполняются на таджикском языке буквами русского алфавита (кириллица), они транслитерируются буквами латинского алфавита .
27. Обоснованность выдачи и правильность заполнения водительского удостоверения после проверки ответственным сотрудником регистрационно-экзаменационного подразделения (согласно функциональных обязанностей) заверяется его подписью и печатью. При выдаче водительского удостоверения в свидетельстве об окончании учебной организации записывается дата, серия и номер выданного удостоверения и наименование подразделения, выдавшего его. Произведенные записи заверяются печатью .
28. Отметки в графах категорий транспортных средств, на управление которыми выдается водительское удостоверение, производятся штампом с надписями, соответствующими указанным категориям транспортных средств. В графах других категорий транспортных средств, на управление которыми не выдано разрешение, ставится штамп с надписью буквы "X"
29. При получении разрешения на право управления троллейбусом, мотоколяской в водительском удостоверении в графе "Для особых отметок" проставляется штамп с надписями, соответствующими указанным категориям транспортных средств.
30. При выдаче водительского удостоверения лицам, имеющим ограничения в сроках переосвидетельствования, установленных медицинскими комиссиями, в графе "Для особых отметок" проставляется штамп "Медсправка обязательна", в этой же графе могут отмечаться и другие ограничения и предписания.
31. Учащиеся, окончившие среднюю общеобразовательную школу, средние специальные и средние профессиональные учебные заведения и другие учебные заведения, занимающиеся подготовкой водителей, а также призывники, привлекаемые Министерством обороны Республики Таджикистан для обучения на водителей транспортных средств, допускаются к экзаменам в Государственной автомобильной инспекции для получения водительского удостоверения на управление транспортным средством соответствующей категории, по окончании обучения и получении ими соответствующих свидетельств, а также достижении возраста, установленного пунктом 15 Положения
32. При получении разрешения на право управления транспортными средствами другой категории, прежнее водительское удостоверение и талон учета нарушений к нему заменяются на новые с проставлением соответствующих категорий.
33. Водительские удостоверения выдаются их владельцам под личную роспись в книге выдачи водительских удостоверений по предъявлению паспорта или другого документа, его заменяющего, а также, в порядке исключения, доверенным лицам.
34. Лицам, отбывающим наказание в виде лишения свободы и не лишенным по суду права управления транспортными средствами, изъятые у них водительские удостоверения могут быть возвращены подразделением ГАИ по месту отбывания наказания по ходатайству администрации исправительно-трудового учреждения в соответствии с установленным порядком.
34.1. Возврат водительских документов лицам, лишенным за управление транспортными средствами сроком на один и более года, производится после сдачи теоретических и практических экзаменов, а задержанным лицам за управление транспортными средствами в состоянии опьянения, независимо от вида принятых мер административного взыскания, производится после прохождения медицинского переосвидетельствования и сдачи теоретических и практических экзаменов
IV. Порядок замены водительских документов
35. Замена водительского удостоверения и талона учета нарушений к нему осуществляется :
- для граждан Республики Таджикистан, проживающих на территории Республики Таджикистан, регистрационно-экзаменационными подразделениями Государственной автомобильной инспекции Министерства внутренних дел Республики Таджикистан;
- для граждан Республики Таджикистан, проживающих за рубежом, дипломатическими представительствами и консульскими учреждениями Республики Таджикистан за рубежом.
Замена водительского удостоверения и талона учета нарушений к нему на территории Республики Таджикистан производится по представлению заявления (Приложение №6), медицинской справки о годности водителя к управлению транспортными средствами соответствующих категорий, водительской карточки или подтверждения о получении водительского удостоверения Государственной автоинспекции Министерства внутренних дел Республики Таджикистан, Управления внутренних дел, выдавшего водительское удостоверение.
Замена водительского удостоверения и талона учета нарушений к нему за пределами Республики Таджикистан производится по представлению заявления, медицинской справки о годности водителя к управлению транспортными средствами и водительского удостоверения.
Порядок замены водительского удостоверения и талона учета нарушений к нему со стороны дипломатических представительств и консульских учреждений Республики Таджикистан за рубежом и образец заявления утверждаются Министерством иностранных дел Республики Таджикистан и Министерством внутренних дел Республики Таджикистан
При замене водительского удостоверения в дипломатических представительствах и консульских учреждениях Республики Таджикистан за рубежом, взимаются сборы за консульские услуги в соответствии с действующим законодательством. Размер ставки услуг за действия Государственной автомобильной инспекции определяется Министерством иностранных дел Республики Таджикистан и Министерством внутренних дел Республики Таджикистан по согласованию с Министерством финансов и Антимонопольной службой, при Правительстве Республики Таджикистан в установленном порядке
35.1 Замена фотографии в водительском удостоверении производится по представлении заявления (согласно Приложению №6), медицинской справки о годности водителя к управлению транспортными средствами соответствующих категорий и водительского удостоверения
Водительское удостоверение, в котором фотография его владельца в течение 10 календарных лет не заменена, считается недействительным
Примечание: Водительские удостоверения, срок действия которых после вступления в силу настоящего постановления истек, действительны до 31 декабря 2013 года
36. Замена ранее выданных временных водительских удостоверений или со штампом "Без права работы по найму", осуществляется в соответствии с пунктом 35 настоящего Положения.
Водительское удостоверение со штампом "Без права работы по найму" заменяется на удостоверение со штампом категории "В", при условии, если его владелец управлял транспортным средством данной категории не менее 2-х лет и не получал удостоверение в соответствии с пунктом 9 настоящего Положения.
37. Лицам, представивших документы о постоянном управлении транспортными средствами замена водительских удостоверений производится без соответствующих экзаменов .
Документами, подтверждающими постоянное управление транспортными средствами, могут быть:
- для работающих водителей - выписка из трудовой книжки или справка с места работы с указанием закрепленного вида транспорта;
- для индивидуальных водителей - регистрационные документы на принадлежащие им транспортные средства;
- для лиц, эксплуатирующих автомобили по доверенностям, - регистрационные документы на автомобиль и доверенность на право пользования и распоряжение им или свидетельство о праве общей собственности на транспортное средство;
- для военнослужащих, уволенных в запас, - военный билет с соответствующей отметкой.
38. Лицам, не представившим документов о постоянном управлении транспортными средствами, замена водительских удостоверений производится после сдачи теоретического и практического экзаменов. При этом если лицо имеет разрешение на управление транспортными средствами нескольких категорий, в том числе мотоциклами и составами транспортных средств, то практический экзамен по усмотрению экзаменационной комиссии производится только на транспортном средстве одной из категорий "В" или "С" или "D" .
39. Лицо, имеющее разрешение на управление транспортными средствами нескольких категорий, при замене водительского удостоверения, может получить разрешение на управление какой-либо одной категорией транспортных средств. Тогда практический экзамен принимается по испрашиваемой категории транспортных средств и в выдаваемом водительском удостоверении проставляется разрешающая отметка только в этой категории.
Восстановление категорий, имеющихся ранее у водителя, производится по его заявлению в соответствии с требованиями пунктов 35-38 настоящего Положения.
40. При замене водительского удостоверения во вновь выдаваемом в графе "Для особых отметок" проставляется серия, номер и дата выдачи прежнего водительского удостоверения и талона учета нарушений к нему.
41. При утрате водительского удостоверения, новое с отметкой "Дубликат" выдается регистрационно-экзаменационным подразделением Государственной автомобильной инспекции по месту жительства гражданина на основании заявления с отметкой подразделения Государственной автомобильной инспекции по месту его прописки на предмет отсутствия в списке лиц, лишенных права управления транспортным средством, водительской карточки, медицинской справки, а в необходимых случаях с предъявлением свидетельства об окончании учебной организации или подтверждения из Государственной автомобильной инспекции Министерства внутренних дел, Управления Министерства внутренних дел, выдавшего прежнее удостоверение
42. В случае утраты водителем талона учета нарушений к водительскому удостоверению, обнаружения в нем подчисток и исправления записей, новый талон выдается регистрационно-экзаменационными подразделениями Госавтоинспекции по месту жительства владельца после сдачи теоретического экзамена.
При этом установленные по учетам органов внутренних дел сведения о допущенных водителем нарушениях, предусмотренных Кодексом Республики Таджикистан об административных правонарушениях, срок действия которых не истек, переносятся в новый талон учета нарушений.
43. Дубликаты водительских удостоверений, взамен утраченных, выдаются регистрационно-экзаменационными подразделениями ГАИ владельцам, после сдачи теоретического а в случае непредставления документов о постоянном управлении транспортными средствами, практического экзамена, за исключением случаев утраты удостоверения при стихийных бедствиях, а также пожарах, наводнениях и в других объективных случаях, если это подтверждается соответствующими документами следственных органов
Оформление дубликата удостоверения вместо утраченного при стихийном бедствии, пожаре, наводнении и др., если это подтверждается документами, производится без приема экзаменов.
44. На период оформления дубликата водительского удостоверения может выдаваться временное разрешение (Приложение №7) на 1 месяц. В случае необходимости (направление запросов и получение ответов на них, выяснения отдельных обстоятельств, связанных с утратой удостоверения) временное разрешение может быть продлено на срок до 3 месяцев.
45. Временные разрешения, выдаваемые на период оформления дубликатов удостоверений, учитываются по отдельной книге (Приложение №8) и после выдачи дубликатов водительских удостоверений приобщаются к материалам.
46. Лицам, получающим водительские удостоверения впервые, взамен утраченных или пришедших в негодное состояние, в случае открытия новых категорий, а также в иных случаях, связанных с получением удостоверений, регистрационно-экзаменационными подразделениями Госавтоинспекции наряду с водительским удостоверением выдается талон учета нарушений. Серии и номера этих документов записываются по порядку номеров в книгу выдачи водительских удостоверений и талонов учета нарушений (Приложение №5).
47. Найденные водительские удостоверения и талоны к ним, вместо которых владельцам выданы дубликаты, считаются недействительными и подлежат сдаче в регистрационно-экзаменационном подразделения ГАИ для уничтожения в установленном порядке
48. Удостоверения водителей старого образца заменяются на водительское удостоверение нового образца на общих основаниях. При этом в новом водительском удостоверении разрешающие отметки проставляются в следующих категориях
- при замене удостоверения водителя мотоцикла - в категории "А";
- при замене удостоверения шофера-любителя в категории "В";
- при замене удостоверения шофера-профессионала (третьего класса) в категориях "В" и "С";
- при замене удостоверения шофера второго и первого классов, выданных ГАИ, - в категориях "В", "С", "D" и BE", "СЕ" и "DE" .
При замене удостоверений, ранее выдававшихся на право управления трамваем, троллейбусом и мотоколяской, в водительском удостоверении нового образца проставляется штамп с соответствующей надписью категории транспортного средства
49. Шоферам-профессионалам (3 класса), имеющим свидетельства (квалификационные талоны), выданные до 1 сентября 1977 года, о присвоении им квалификации шофера второго или первого класса, замена удостоверений старого образца на новое производится с проставлением в нем разрешающих отметок в категориях "В", "С", "Е", ("В", "С", "D") или "В", "С", "D", "BE", "СЕ" и "DE", при условии сдачи практического экзамена на автобусе или составе транспортного средства
При наличии у лиц удостоверений шофера-профессионала или удостоверений единого образца и свидетельства о присвоении им квалификации второго или первого класса, полученных после 1 сентября 1977 года, проставление разрешающих отметок в категориях "D" или "Е" единого водительского удостоверения осуществляется при представлении свидетельств учебных организаций о переподготовке на соответствующую категорию и сдаче практического экзамена на автобусе или автомобиле с прицепом.
В случае замены удостоверений шофера второго или первого класса, ранее выдававшихся ГАИ, они возвращаются их владельцам после проставления штампа "Аннулировано". В таком же порядке могут выдаваться после замены и другие удостоверения водителей по просьбе их
V. Порядок выдачи водительских удостоверений иностранным гражданам
50. Международные водительские удостоверения и национальные водительские удостоверения, соответствующие Конвенции о дорожном движении, действительны для управления транспортными средствами по территории Республики Таджикистан.
51. Национальные водительские удостоверения граждан иных государств, не отвечающие требованиям Конвенции о дорожном движении, на территории Республики Таджикистан являются недействительными. Гражданам, владельцам таких водительских удостоверений, выдача национальных водительских удостоверений Республики Таджикистан производится на общих основаниях.
52. Сотрудникам иностранных дипломатических и консульских представительств в Республике Таджикистан, постоянным представителям иностранной прессы и международных организаций, на основе взаимности (за исключением граждан СНГ), при наличии у них действительных национальных или международных водительских удостоверений, водительские удостоверения Республики Таджикистан выдаются без прохождения ими медицинского освидетельствования и приема от них установленных экзаменов. Основанием для выдачи водительского удостоверения является отношение соответствующих отделов МИД Республики Таджикистан.
При отсутствии у указанных лиц национальных или международных водительских удостоверений, водительские удостоверения Республики Таджикистан выдаются на общих основаниях.
53. Иностранным гражданам и лицам без гражданства, имеющим действительные водительские удостоверения, соответствующие Конвенции о дорожном движении, получившим право на жительство на территории Республики Таджикистан и достигшим возраста, установленного настоящим Положением, водительские удостоверения Республики Таджикистан выдаются на основании имеющихся у них национальных удостоверений после прохождения медицинского переосвидетельствования и сдачи теоретического и практического экзаменов.
При отсутствии у указанных в настоящем пункте лиц действительных национальных водительских удостоверений, водительские удостоверения Республики Таджикистан выдаются им на общих основаниях.
54. Гражданам Республики Таджикистан, получившим за границей национальные водительские удостоверения страны пребывания, в том числе выполненные с учетом требований Конвенции о дорожном движении, а также международные водительские удостоверения, они обмениваются на соответствующие удостоверения Республики Таджикистан после прохождения ими медицинского переосвидетельствования, представлении в регистрационно-экзаменационных подразделении Госавтоинспекции указанных водительских удостоверений с заверенным их переводом и сдачи теоретического и практического экзамена
55. Иностранные граждане и иные лица, не владеющие государственным языком или языком межнационального общения, допускаются к сдаче теоретических и практических экзаменов в присутствии квалифицированных переводчиков, сведения о которых также вносятся в протокол экзаменационной комиссии.
Теоретические экзамены в этом случае принимаются, как правило, методом устного собеседования и время сдачи экзамена не лимитируется.
VI. Порядок изготовления, учета и хранения водительских документов и других материалов
56. Учет поступления и расходования бланков водительских документов талонов к ним, временных разрешений и международных водительских удостоверений, а также свидетельств об окончании курсов по подготовке водителей транспортных средств ведется по книге учета поступления и расходования бланков строгой отчетности и номерных знаков (Приложение №9)
57. Бланки водительских удостоверений, талоны к ним и временных разрешений ,международных водительских удостоверений, а также свидетельств об окончании курсов по подготовке водителей транспортных средств хранятся как документы строгой отчетности
58. Бланки водительских удостоверений, талоны к ним и временные разрешения, международных водительских удостоверений, а также свидетельство об окончании курсов по подготовке водителей транспортных средств испорченные при заполнении, утилизируются при очередных проверках средствами и способами, исключающими возможность их повторного использования, о чем составляются соответствующие акты
В таком же порядке аннулируются водительские удостоверения, когда их владельцы отстранены от управления транспортными средствами по заключению медицинской комиссии, найденные, вместо которых выданы новые, не востребованные по истечении двух лет после окончания срока лишения, о чем делается отметка в книге выдачи водительских удостоверений и талонов к ним и временных разрешений. Об аннулированных водительских удостоверениях, выданных другими регистрационно-экзаменационными подразделениями ГАИ, последним направляются извещения (Приложение №10)
59. Для изготовления бланков свидетельств об окончании курсов по подготовке водителей транспортных средств, водительских удостоверений, талонов к ним, временных разрешений и международных водительских удостоверений Управление Государственной автомобильной инспекции Министерства внутренних дел Республики Таджикистан выступает как государственный заказчик, регулирует вопросы, связанные с дачей распоряжения на их изготовление и бланков, предусмотренных приложениями 5, 6, 7, 8, 9 и 10 к настоящему Положению
60. Материалы, послужившие основанием для выдачи и замены водительских удостоверений (заявления, старые водительские удостоверения, квитанции и др.), подшиваются в отдельные дела и хранятся в установленном порядке два года. Списки учащихся учебных групп хранятся в таком же порядке десять лет
Водительские удостоверения, вместо которых выданы новые, подшиваются в дела с проставлением на них штампа "Аннулировано". Сроки хранения протоколов экзаменационных комиссий - 10 лет, книг выдачи водительских удостоверений - 60 лет после их окончания. Протоколы и книги хранятся регистрационно-экзаменационных в подразделениях ГАИ
61. Медицинские справки, водительские карточки, свидетельства об окончании учебного заведения после заполнения всех реквизитов в них при выдаче водительских удостоверений возвращаются водителям.
62. Водительские удостоверения и талоны к ним лиц, лишенных права управления транспортными средствами сроком на один год и более, хранятся в регистрационно-экзаменационных подразделениях ГАИ, обслуживающих место жительства владельца водительского удостоверения.
Приложение 3 исключено
