Бо қарори Ҳукумати
Ҷумҳурии Тоҷикистон
аз 28 апрели соли 2023, № 168
тасдиқ шудааст
Тартиби таҳияи дурнамоҳои давлатӣ
1. МУҚАРРАРОТИ УМУМӢ
1. Тартиби таҳияи дурнамоҳои давлатӣ (минбаъд - Тартиб) мутобиқи муқаррароти моддаҳои 4 ва 20 Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон "Дар бораи банақшагирии стратегӣ ва дурнамосозии давлатӣ" таҳия гардида, раванди таҳияи дурнамоҳои давлатиро барои давраи кӯтоҳмуҳлат, миёнамуҳлат ва дарозмуҳлат (минбаъд - дурнамоҳои давлатӣ) муайян менамояд.
2. Ҳангоми таҳияи дурнамоҳои давлатӣ иштирокчиёни таҳияи дурнамоҳои давлатӣ (минбаъд - иштирокчиёни таҳияи дурнамо) бояд раванди иҷрои консепсияҳо, стратегияҳо, барномаҳо ва нақшаҳои амал, инчунин вазъи ояндаи имконпазири иҷтимоию иқтисодиро арзёбӣ намоянд.
3. Иштирокчиёни таҳияи дурнамо вазорату идораҳо, мақомоти иҷроияи ҳокимияти давлатии Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон, вилоятҳо, шаҳри Душанбе ва шаҳру ноҳияҳо, корхонаю муассисаҳо ва ташкилотҳои дигар, новобаста аз шакли моликият, ба ҳисоб мераванд.
4. Дурнамоҳои давлатӣ фарогири соҳаҳои демографӣ, иҷтимоию иқтисодӣ, экологӣ, илмию техникӣ, фаъолияти иқтисоди хориҷӣ, ҳифзи ҳуқуқ ва мудофиа буда, аз рӯйи сенарияҳои буҳронӣ, заминавӣ ва некбинона таҳия карда мешаванд.
5. Дурнамоҳои давлатӣ барои давраи кӯтоҳмуҳлат шарҳи ҳолати воқеии соҳаҳо дар солҳои гузашта, инчунин самтҳои асосии рушд барои соли навбатӣ ва нишондиҳандаҳои онро барои ду соли минбаъда дар бар мегиранд.
6. Дурнамоҳои давлатӣ барои давраи миёнамуҳлат ба муҳлати то 5 сол бо тақсимот аз рӯйи солҳо таҳия гардида, ҳар сол тасҳеҳ меёбанд.
7. Дурнамоҳои давлатӣ барои давраи дарозмуҳлат ба муҳлати на камтар аз 10 сол таҳия гардида, ҳар 5 сол тасҳеҳ меёбанд.
8. Дурнамоҳои давлатии рушди иҷтимоию иқтисодӣ дар маҷмуъ аз рӯйи нишондиҳандаҳои макроиқтисодии Ҷумҳурии Тоҷикистон, соҳаҳои иқтисодию иҷтимоӣ дар алоҳидагӣ ва аз рӯйи шаҳру ноҳияҳо таҳия карда мешавад.
9. Раванди таҳияи дурнамоҳои давлатии рушди иҷтимоию иқтисодӣ барои давраи кӯтоҳмуҳлат, миёнамуҳлат ва дарозмуҳлат аз ҷониби Вазорати рушди иқтисод ва савдои Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳамоҳанг карда мешавад.
10. Раванди таҳия ва татбиқи дурнамоҳои соҳаҳои ҳифзи ҳуқуқ ва мудофиаи кишвар аз ҷониби мақоми ваколатдори соҳавӣ тибқи қонунгузории соҳа дар ҳамоҳангӣ бо мақоми ваколатдори давлатӣ оид ба банақшагирии стратегӣ ва дурнамосозии давлатӣ ба танзим дароварда мешавад.
11. Дурнамоҳои давлатӣ ҳангоми таҳияи лоиҳаи Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи буҷети давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон барои соли молиявии навбатӣ ва нишондиҳандаҳои он барои ду соли минбаъда ба инобат гирифта мешавад.
2. ПРИНСИПҲОИ АСОСӢ ВА УСУЛҲОИ ТАҲИЯИ ДУРНАМОҲОИ ДАВЛАТӢ
12. Дар марҳилаи гузариши Ҷумҳурии Тоҷикистон ба низоми банақшагирии стратегӣ дурнамоҳои давлатӣ бояд дар асоси принсипҳо ва усулҳои зерин таҳия карда шаванд:
- асоснокунии илмӣ, яъне гузарондани корҳои илмию таҳқиқотӣ оид ба имконпазир будани иқтидорҳо барои расидан ба нишондиҳандаҳои дурнамо;
- маҷмуӣ ва бо низом будан, яъне ҳангоми таҳияи нишондиҳандаҳои дурнамо бояд тамоми соҳаҳо, фаъолияти иқтисоди кишвар ва шаҳру ноҳияҳо фаро гирифта шаванд;
- иштироки васеъ, яъне ҳангоми таҳияи дурнамоҳои давлатӣ бояд намояндагони масъули вазорату идораҳо, мақомоти иҷроияи ҳокимияти давлатии вилоятҳо, шаҳру ноҳияҳо ва шахсони ҳуқуқӣ, новобаста аз шакли моликият, фаъолона иштирок намоянд;
- мунтазам дақиқ ва бозбинӣ намудани нишондиҳандаҳои дурнамо бо муайян намудани омилҳои таъсиррасон дар самти расидан ба нишондиҳандаҳои мақсаднок;
- таъминоти иттилоотӣ ё оморӣ, яъне ҳангоми таҳияи дурнамо маълумоти омории расмӣ, тадқиқоту назарсанҷиҳо ба асос гирифта мешаванд;
- таҳияи нишондиҳандаҳои дурнамо аз рӯйи сенарияҳо, яъне иштирокчиёни таҳияи дурнамо бояд нишондиҳандаҳои дурнаморо аз рӯйи сенарияҳои гуногун бо дардарназардошти вазъи иҷтимоию иқтисодии кишвар ва ҷаҳон, тағйирёбии нарх дар бозорҳои ҷаҳонӣ ва амалишавии барномаву нақшаҳои амал таҳия намоянд.
3. УҲДАДОРИҲОИ ИШТИРОКЧИЁНИ ТАҲИЯИ ДУРНАМО
13. Иштирокчиёни таҳияи дурнамо дар асоси маълумот ё нишондиҳандаҳои субъектҳои хоҷагидор ва маълумоти оморӣ уҳдадориҳои зеринро ба анҷом мерасонанд:
- Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон, вилоятҳо, шаҳри Душанбе ва шаҳру ноҳияҳо дурнамои нишондиҳандаҳои соҳаҳоро дар муҳлатҳои муқарраргардида бо дардарназардошти омилҳо ва хавфҳои дохилию берунии ба иқтисодиёт таъсиркунанда, истифодаи самараноки захираву имкониятҳои дохила, муқаррароти консепсияҳо, стратегияҳо, барномаҳо ва нақшаҳои амал дар мувофиқа бо мақомоти иҷроияи марказии ҳокимияти давлатӣ таҳия менамоянд;
- дурнамои нишондиҳандаҳои соҳавиро дар ҷаласаҳои ҳайати мушовараи вазорату идораҳо ва дурнамои рушди иҷтимоию иқтисодии Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон, вилоятҳо, шаҳри Душанбе ва шаҳру ноҳияҳоро дар ҷаласаҳои маҷлисҳои вакилони халқи Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон, вилоятҳо, шаҳри Душанбе ва шаҳру ноҳияҳо баррасӣ ва тасдиқ менамоянд;
- дар муҳлатҳои муқарраргардидаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон дурнамои нишондиҳандаҳои худро ба мақоми ваколатдори давлатӣ оид ба банақшагирии стратегӣ ва дурнамосозии давлатӣ пешниҳод намуда, муаррифӣ ва асосноккунии нишондиҳандаҳои дурнаморо таъмин менамоянд;
- риояи принсипҳои асосӣ ва усулҳои таҳияи дурнамоҳои давлатиро аз ташкилоти зертобеи вазорату идораҳои соҳавӣ, субъектҳои хоҷагидории маҳаллӣ ҷойгирбуда талаб менамоянд;
- ба мақоми ваколатдори давлатӣ оид ба банақшагирии стратегӣ ва дурнамосозии давлатӣ доир ба ҳар як нишондиҳандаҳои дурнамоҳои рушди соҳаҳои Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон, вилоятҳо, шаҳри Душанбе ва шаҳру ноҳияҳо тавзеҳот пешниҳод менамоянд;
- дар ҳолати пайдо шудани зарурат дар ҷараёни мувофиқасозии нишондиҳандаҳои дурнамоҳо, бо тавсияи мутахассисони мақоми ваколатдори давлатӣ оид ба банақшагирии стратегӣ ва дурнамосозии давлатӣ ба нишондиҳандаҳои худ тағйиру иловаҳо ворид менамоянд;
- мониторинги рафти иҷрои нишондиҳандаҳои дурнамоҳои қабулшударо анҷом дода, дар семоҳаи якуми ҳар сол ба мақоми ваколатдори давлатӣ оид ба банақшагирии стратегӣ ва дурнамосозии давлатӣ маълумоти дахлдорро бо дарҷи омилҳои таъсиррасон барои таҳлили минбаъда ва натиҷагирӣ пешниҳод менамоянд;
- ҷиҳати босифат таҳия намудани дурнамои нишондиҳандаҳои соҳавии худ метавонанд маълумоти заруриро аз вазорату идораҳои дахлдор (аз таҳиякунандагони дигар ё мақоми ваколатдори давлатӣ оид ба банақшагирии стратегӣ ва дурнамосозии давлатӣ) дархост намоянд ва гиранд;
- бо мақсади иҷрои саривақтии санадҳои меъёрии ҳуқуқӣ оид ба ташкили корҳо дар самти таҳияи нишондиҳандаҳои дурнамои давлатӣ барои солҳои дахлдор, санадҳои меъёрии ҳуқуқии дохилиидоравии худро оид ба танзими ҷараёни омодасозии дурнамо таҳия менамоянд.
4. ВАКОЛАТҲОИ МАҚОМИ ВАКОЛАТДОРИ ДАВЛАТӢ
14. Мақоми ваколатдори давлатӣ корҳои зеринро ба анҷом мерасонад:
- баҳодиҳии пешакии дурнамои нишондиҳандаҳои асосии макроиқтисодии Ҷумҳурии Тоҷикистонро барои солҳои дахлдор бо дарназардошти тамоюли вазъи рушди иҷтимоию иқтисодӣ дар солҳои гузашта ва самтҳои асосии сиёсати иқтисодии кишвар ба воситаи моделҳои иқтисодӣ омода менамояд;
- номгӯйи нишондиҳандаҳои дурнамоҳои давлатӣ ва шакли ҷадвалҳоро бо дарназардошти равандҳои муосир муайян карда, якҷо бо тавсияҳои методӣ ҷиҳати таҳияи дурнамои давлатии рушди иҷтимоию иқтисодии ҷумҳурӣ барои солҳои дахлдор ба иштирокчиёни таҳияи дурнамо дар шакли электронӣ ирсол менамояд;
- аз ҳисоби мутахассисони соҳибтаҷриба гурӯҳи корӣ таъсис дода, ба иштирокчиёни таҳияи дурнамо оид ба тартиби таҳияи нишондиҳандаҳои дурнамо барои давраҳои дахлдор корҳои фаҳмондадиҳӣ мегузаронад;
- бо мақоми ваколатдори соҳаҳои ҳифзи ҳуқуқ ва мудофиаи кишвар барои таҳияи дурнамои нишондиҳандаҳои соҳа ҳамкорӣ менамояд;
- лоиҳаи дурнамоҳои давлатии нишондиҳандаҳои рушди иҷтимоию иқтисодии Ҷумҳурии Тоҷикистонро барои давраҳои кӯтоҳмуҳлат, миёнамуҳлат ва дарозмуҳлат дар асоси муқаррароти паёми Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи самтҳои асосии сиёсати дохилию хориҷии ҷумҳурӣ, нишондиҳандаҳои консепсияҳо, стратегияҳо, барномаҳо ва нақшаҳои амал бо дардарназардошти таҳлили маҷмуии натиҷаҳо, афзалиятҳо, имкониятҳо ва масъалаҳои дигари рушди иҷтимоию иқтисодии Ҷумҳурии Тоҷикистон тавассути моделҳои дурнамосозии рушди иҷтимоию иқтисодӣ таҳия менамояд;
- дар муҳлатҳои муқаррарнамудаи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон лоиҳаи дурнамоҳои давлатии нишондиҳандаҳои рушди иҷтимоию иқтисодии Ҷумҳурии Тоҷикистонро барои давраи дахлдор ба баррасии Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон пешниҳод менамояд;
- мониторинги иҷрои дурнамоҳои давлатии нишондиҳандаҳои рушди иҷтимоию иқтисодии бо қарори дахлдори Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон тасдиқшударо анҷом дода, онро дар ҷаласаҳои ҳайати мушовараи худ мавриди баррасӣ қарор медиҳад ва маълумоти мувофиқашударо бо таклифҳо ба Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон пешниҳод менамояд;
- дар ҳолати ғайриқаноатбахш арзёбӣ гардидани иҷрои нишондиҳандаҳои дурнамоҳои қабулшудаи соҳаҳои иҷтимоию иқтисодӣ ва шаҳру ноҳияҳо, ба масъулин ҷиҳати ислоҳи камбудиҳо, беҳтар намудани раванди таҳияи дурнамо, асоснок ва сифатнок таҳия намудани нишондиҳандаҳои дурнамо тавсияҳои иловагӣ пешниҳод менамояд;
- баъди қабул шудани лоиҳаи қарори Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон оид ба дурнамоҳои давлатии нишондиҳандаҳои рушди иҷтимоию иқтисодӣ барои давраи дахлдор Маҷмуаи дурнамоҳои давлатии нишондиҳандаҳои рушди иҷтимоию иқтисодиро барои давраи дахлдор бо дарназардошти тавзеҳот аз рӯйи нишондиҳандаҳои соҳаҳои алоҳида ва шаҳру ноҳияҳо таҳия намуда, ба иштирокчиёни таҳияи дурнамо ирсол менамояд.
15. Бо мақсади сари вақт ва босифат таҳия намудани лоиҳаи дурнамоҳои давлатӣ, иштирокчиёни таҳияи дурнамо ва мақоми ваколатдори давлатӣ оид ба банақшагирии стратегӣ ва дурнамосозии давлатӣ аз мақоми омор ва сохторҳои минтақавии он маълумоти омории лозимаро дастрас менамоянд.
16. Вазифаҳои дигарро дар самти таҳияи дурнамоҳои давлатии рушди иҷтимоию иқтисодии Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки мутобиқи санадҳои меъёрии ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон ба зиммаи он вогузор шудаанд, иҷро менамояд.
5. МУҚАРАРОТ ОИД БА ТАҲИЯИ ДУРНАМОҲОИ ДАВЛАТӢ
17. Нишондиҳандаҳои асосии дурнамо суръат ва таносуби афзоиши иқтисодӣ, ҳаҷми истеҳсолот ва сохтори соҳавии он, ҳаҷми истеҳсоли намудҳои алоҳидаи мол, кор ва хизматрасонӣ дар шакли молӣ, фаъолияти иқтисодии хориҷӣ, сармоягузорӣ ва соҳибкорӣ, дараҷаи шуғл ва сифати зиндагии аҳолӣ, рушди соҳаҳои иҷтимоӣ ва истеҳсолӣ, сайёҳӣ, иқтидори илмию техникӣ, инчунин индекси афзоиши нарх ва тарифҳоро дар бар мегирад.
18. Ба дурнамоҳои давлатии нишондиҳандаҳои рушди иҷтимоию иқтисодӣ аз ҷониби иштирокчиёни таҳияи дурнамо тавзеҳот бо таҳлили вазъи соҳаҳои иҷтимоию иқтисодии давраҳои гузашта замима мешавад.
19. Дурнамоҳои давлатии рушди иҷтимоию иқтисодии ҷумҳурӣ аз ҷониби иштирокчиёни таҳияи дурнамо дар асоси афзалияту самтҳои муҳими рушди иҷтимоию иқтисодие, ки ҳамасола дар паёми Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян карда мешаванд, маълумоти натиҷаҳои рушди иҷтимоию иқтисодӣ дар охири давраи ҳисоботӣ, мониторинг ва баҳодиҳии иҷрои дурнамои давраи гузашта, тамоюли рушди соҳаҳои афзалиятнок ва захираву иқтидорҳои маҳаллӣ, арзёбии вазъи иқтисоди ҷаҳон, бахусус кишварҳои шарикони асосии тиҷоратӣ, тағйирёбии нархи маҳсулоти асосии содиротии кишвар дар бозорҳои ҷаҳонӣ пеш аз таҳияи лоиҳаи буҷети давлатӣ таҳия карда мешаванд.
20. Нишондиҳандаҳои дурнамои давлатии Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон, вилоятҳо, шаҳри Душанбе ва шаҳру ноҳияҳо ҳангоми таҳияи лоиҳаи буҷети давлатӣ барои муайян намудани ҳаҷми даромад ва хароҷоти буҷетҳои маҳаллӣ ба инобат гирифта мешавад.
21. Ҳангоми таҳияи дурнамои давлатӣ маълумоти омори расмии давлатӣ ва идоравӣ, маълумоти тибқи тартиби мазкур пешниҳоднамудаи шахсони ҳуқуқии дар минтақаи дахлдор қарордошта, захира ва имкониятҳои воқеан мавҷудбуда, инчунин омилҳои дигари таъсиррасон ба инобат гирифта мешаванд.
22. Бо мақсади дуруст муайян намудани рушди воқеии иқтисодиёти кишвар, дурнамои нишондиҳандаҳо дар шакли ҷадвал бо нархҳои дурнамо ва муқоисавӣ барои давраҳои кӯтоҳмуҳлат, миёнамуҳлат ва дарозмуҳлат пешниҳод карда мешавад.
23. Мақомоти иҷроияи марказии ҳокимияти давлатӣ ва мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ, мақомоти дигар, инчунин шахсони воқеӣ ва ҳуқуқӣ барои сари вақт пешниҳод намудани маводи таҳлилию омории дақиқ ҷиҳати таҳияи дурнамоҳои давлатии рушди иҷтимоию иқтисодии Ҷумҳурии Тоҷикистон масъул мебошанд.
6. МУҚАРРАРОТИ ХОТИМАВӢ
24. Дурнамоҳои давлатӣ барои давраҳои кӯтоҳмуҳлат, миёнамуҳлат ва дарозмуҳлат аз ҷониби иштирокчиёни таҳияи дурнамо бо дарназардошти таъмини иҷрои консепсияҳо, стратегияҳо, барномаҳо ва нақшаҳои амал таҳия карда мешаванд.
25. Иштирокчиёни таҳияи дурнамо уҳдадоранд, ки пас аз қабул ва тасдиқ шудани дурнамоҳои давлатӣ нишондиҳандаҳоро пайгирӣ карда, ҷиҳати ноилшавӣ ба онҳо чораҷӯйӣ намоянд.
Бо қарори Ҳукумати
Ҷумҳурии Тоҷикистон
аз 28 апрели соли 2023, № 168
тасдиқ шудааст
Тартиби таҳияи дурнамоҳои давлатӣ
1. МУҚАРРАРОТИ УМУМӢ
1. Тартиби таҳияи дурнамоҳои давлатӣ (минбаъд - Тартиб) мутобиқи муқаррароти моддаҳои 4 ва 20 Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон "Дар бораи банақшагирии стратегӣ ва дурнамосозии давлатӣ" таҳия гардида, раванди таҳияи дурнамоҳои давлатиро барои давраи кӯтоҳмуҳлат, миёнамуҳлат ва дарозмуҳлат (минбаъд - дурнамоҳои давлатӣ) муайян менамояд.
2. Ҳангоми таҳияи дурнамоҳои давлатӣ иштирокчиёни таҳияи дурнамоҳои давлатӣ (минбаъд - иштирокчиёни таҳияи дурнамо) бояд раванди иҷрои консепсияҳо, стратегияҳо, барномаҳо ва нақшаҳои амал, инчунин вазъи ояндаи имконпазири иҷтимоию иқтисодиро арзёбӣ намоянд.
3. Иштирокчиёни таҳияи дурнамо вазорату идораҳо, мақомоти иҷроияи ҳокимияти давлатии Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон, вилоятҳо, шаҳри Душанбе ва шаҳру ноҳияҳо, корхонаю муассисаҳо ва ташкилотҳои дигар, новобаста аз шакли моликият, ба ҳисоб мераванд.
4. Дурнамоҳои давлатӣ фарогири соҳаҳои демографӣ, иҷтимоию иқтисодӣ, экологӣ, илмию техникӣ, фаъолияти иқтисоди хориҷӣ, ҳифзи ҳуқуқ ва мудофиа буда, аз рӯйи сенарияҳои буҳронӣ, заминавӣ ва некбинона таҳия карда мешаванд.
5. Дурнамоҳои давлатӣ барои давраи кӯтоҳмуҳлат шарҳи ҳолати воқеии соҳаҳо дар солҳои гузашта, инчунин самтҳои асосии рушд барои соли навбатӣ ва нишондиҳандаҳои онро барои ду соли минбаъда дар бар мегиранд.
6. Дурнамоҳои давлатӣ барои давраи миёнамуҳлат ба муҳлати то 5 сол бо тақсимот аз рӯйи солҳо таҳия гардида, ҳар сол тасҳеҳ меёбанд.
7. Дурнамоҳои давлатӣ барои давраи дарозмуҳлат ба муҳлати на камтар аз 10 сол таҳия гардида, ҳар 5 сол тасҳеҳ меёбанд.
8. Дурнамоҳои давлатии рушди иҷтимоию иқтисодӣ дар маҷмуъ аз рӯйи нишондиҳандаҳои макроиқтисодии Ҷумҳурии Тоҷикистон, соҳаҳои иқтисодию иҷтимоӣ дар алоҳидагӣ ва аз рӯйи шаҳру ноҳияҳо таҳия карда мешавад.
9. Раванди таҳияи дурнамоҳои давлатии рушди иҷтимоию иқтисодӣ барои давраи кӯтоҳмуҳлат, миёнамуҳлат ва дарозмуҳлат аз ҷониби Вазорати рушди иқтисод ва савдои Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳамоҳанг карда мешавад.
10. Раванди таҳия ва татбиқи дурнамоҳои соҳаҳои ҳифзи ҳуқуқ ва мудофиаи кишвар аз ҷониби мақоми ваколатдори соҳавӣ тибқи қонунгузории соҳа дар ҳамоҳангӣ бо мақоми ваколатдори давлатӣ оид ба банақшагирии стратегӣ ва дурнамосозии давлатӣ ба танзим дароварда мешавад.
11. Дурнамоҳои давлатӣ ҳангоми таҳияи лоиҳаи Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи буҷети давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон барои соли молиявии навбатӣ ва нишондиҳандаҳои он барои ду соли минбаъда ба инобат гирифта мешавад.
2. ПРИНСИПҲОИ АСОСӢ ВА УСУЛҲОИ ТАҲИЯИ ДУРНАМОҲОИ ДАВЛАТӢ
12. Дар марҳилаи гузариши Ҷумҳурии Тоҷикистон ба низоми банақшагирии стратегӣ дурнамоҳои давлатӣ бояд дар асоси принсипҳо ва усулҳои зерин таҳия карда шаванд:
- асоснокунии илмӣ, яъне гузарондани корҳои илмию таҳқиқотӣ оид ба имконпазир будани иқтидорҳо барои расидан ба нишондиҳандаҳои дурнамо;
- маҷмуӣ ва бо низом будан, яъне ҳангоми таҳияи нишондиҳандаҳои дурнамо бояд тамоми соҳаҳо, фаъолияти иқтисоди кишвар ва шаҳру ноҳияҳо фаро гирифта шаванд;
- иштироки васеъ, яъне ҳангоми таҳияи дурнамоҳои давлатӣ бояд намояндагони масъули вазорату идораҳо, мақомоти иҷроияи ҳокимияти давлатии вилоятҳо, шаҳру ноҳияҳо ва шахсони ҳуқуқӣ, новобаста аз шакли моликият, фаъолона иштирок намоянд;
- мунтазам дақиқ ва бозбинӣ намудани нишондиҳандаҳои дурнамо бо муайян намудани омилҳои таъсиррасон дар самти расидан ба нишондиҳандаҳои мақсаднок;
- таъминоти иттилоотӣ ё оморӣ, яъне ҳангоми таҳияи дурнамо маълумоти омории расмӣ, тадқиқоту назарсанҷиҳо ба асос гирифта мешаванд;
- таҳияи нишондиҳандаҳои дурнамо аз рӯйи сенарияҳо, яъне иштирокчиёни таҳияи дурнамо бояд нишондиҳандаҳои дурнаморо аз рӯйи сенарияҳои гуногун бо дардарназардошти вазъи иҷтимоию иқтисодии кишвар ва ҷаҳон, тағйирёбии нарх дар бозорҳои ҷаҳонӣ ва амалишавии барномаву нақшаҳои амал таҳия намоянд.
3. УҲДАДОРИҲОИ ИШТИРОКЧИЁНИ ТАҲИЯИ ДУРНАМО
13. Иштирокчиёни таҳияи дурнамо дар асоси маълумот ё нишондиҳандаҳои субъектҳои хоҷагидор ва маълумоти оморӣ уҳдадориҳои зеринро ба анҷом мерасонанд:
- Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон, вилоятҳо, шаҳри Душанбе ва шаҳру ноҳияҳо дурнамои нишондиҳандаҳои соҳаҳоро дар муҳлатҳои муқарраргардида бо дардарназардошти омилҳо ва хавфҳои дохилию берунии ба иқтисодиёт таъсиркунанда, истифодаи самараноки захираву имкониятҳои дохила, муқаррароти консепсияҳо, стратегияҳо, барномаҳо ва нақшаҳои амал дар мувофиқа бо мақомоти иҷроияи марказии ҳокимияти давлатӣ таҳия менамоянд;
- дурнамои нишондиҳандаҳои соҳавиро дар ҷаласаҳои ҳайати мушовараи вазорату идораҳо ва дурнамои рушди иҷтимоию иқтисодии Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон, вилоятҳо, шаҳри Душанбе ва шаҳру ноҳияҳоро дар ҷаласаҳои маҷлисҳои вакилони халқи Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон, вилоятҳо, шаҳри Душанбе ва шаҳру ноҳияҳо баррасӣ ва тасдиқ менамоянд;
- дар муҳлатҳои муқарраргардидаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон дурнамои нишондиҳандаҳои худро ба мақоми ваколатдори давлатӣ оид ба банақшагирии стратегӣ ва дурнамосозии давлатӣ пешниҳод намуда, муаррифӣ ва асосноккунии нишондиҳандаҳои дурнаморо таъмин менамоянд;
- риояи принсипҳои асосӣ ва усулҳои таҳияи дурнамоҳои давлатиро аз ташкилоти зертобеи вазорату идораҳои соҳавӣ, субъектҳои хоҷагидории маҳаллӣ ҷойгирбуда талаб менамоянд;
- ба мақоми ваколатдори давлатӣ оид ба банақшагирии стратегӣ ва дурнамосозии давлатӣ доир ба ҳар як нишондиҳандаҳои дурнамоҳои рушди соҳаҳои Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон, вилоятҳо, шаҳри Душанбе ва шаҳру ноҳияҳо тавзеҳот пешниҳод менамоянд;
- дар ҳолати пайдо шудани зарурат дар ҷараёни мувофиқасозии нишондиҳандаҳои дурнамоҳо, бо тавсияи мутахассисони мақоми ваколатдори давлатӣ оид ба банақшагирии стратегӣ ва дурнамосозии давлатӣ ба нишондиҳандаҳои худ тағйиру иловаҳо ворид менамоянд;
- мониторинги рафти иҷрои нишондиҳандаҳои дурнамоҳои қабулшударо анҷом дода, дар семоҳаи якуми ҳар сол ба мақоми ваколатдори давлатӣ оид ба банақшагирии стратегӣ ва дурнамосозии давлатӣ маълумоти дахлдорро бо дарҷи омилҳои таъсиррасон барои таҳлили минбаъда ва натиҷагирӣ пешниҳод менамоянд;
- ҷиҳати босифат таҳия намудани дурнамои нишондиҳандаҳои соҳавии худ метавонанд маълумоти заруриро аз вазорату идораҳои дахлдор (аз таҳиякунандагони дигар ё мақоми ваколатдори давлатӣ оид ба банақшагирии стратегӣ ва дурнамосозии давлатӣ) дархост намоянд ва гиранд;
- бо мақсади иҷрои саривақтии санадҳои меъёрии ҳуқуқӣ оид ба ташкили корҳо дар самти таҳияи нишондиҳандаҳои дурнамои давлатӣ барои солҳои дахлдор, санадҳои меъёрии ҳуқуқии дохилиидоравии худро оид ба танзими ҷараёни омодасозии дурнамо таҳия менамоянд.
4. ВАКОЛАТҲОИ МАҚОМИ ВАКОЛАТДОРИ ДАВЛАТӢ
14. Мақоми ваколатдори давлатӣ корҳои зеринро ба анҷом мерасонад:
- баҳодиҳии пешакии дурнамои нишондиҳандаҳои асосии макроиқтисодии Ҷумҳурии Тоҷикистонро барои солҳои дахлдор бо дарназардошти тамоюли вазъи рушди иҷтимоию иқтисодӣ дар солҳои гузашта ва самтҳои асосии сиёсати иқтисодии кишвар ба воситаи моделҳои иқтисодӣ омода менамояд;
- номгӯйи нишондиҳандаҳои дурнамоҳои давлатӣ ва шакли ҷадвалҳоро бо дарназардошти равандҳои муосир муайян карда, якҷо бо тавсияҳои методӣ ҷиҳати таҳияи дурнамои давлатии рушди иҷтимоию иқтисодии ҷумҳурӣ барои солҳои дахлдор ба иштирокчиёни таҳияи дурнамо дар шакли электронӣ ирсол менамояд;
- аз ҳисоби мутахассисони соҳибтаҷриба гурӯҳи корӣ таъсис дода, ба иштирокчиёни таҳияи дурнамо оид ба тартиби таҳияи нишондиҳандаҳои дурнамо барои давраҳои дахлдор корҳои фаҳмондадиҳӣ мегузаронад;
- бо мақоми ваколатдори соҳаҳои ҳифзи ҳуқуқ ва мудофиаи кишвар барои таҳияи дурнамои нишондиҳандаҳои соҳа ҳамкорӣ менамояд;
- лоиҳаи дурнамоҳои давлатии нишондиҳандаҳои рушди иҷтимоию иқтисодии Ҷумҳурии Тоҷикистонро барои давраҳои кӯтоҳмуҳлат, миёнамуҳлат ва дарозмуҳлат дар асоси муқаррароти паёми Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи самтҳои асосии сиёсати дохилию хориҷии ҷумҳурӣ, нишондиҳандаҳои консепсияҳо, стратегияҳо, барномаҳо ва нақшаҳои амал бо дардарназардошти таҳлили маҷмуии натиҷаҳо, афзалиятҳо, имкониятҳо ва масъалаҳои дигари рушди иҷтимоию иқтисодии Ҷумҳурии Тоҷикистон тавассути моделҳои дурнамосозии рушди иҷтимоию иқтисодӣ таҳия менамояд;
- дар муҳлатҳои муқаррарнамудаи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон лоиҳаи дурнамоҳои давлатии нишондиҳандаҳои рушди иҷтимоию иқтисодии Ҷумҳурии Тоҷикистонро барои давраи дахлдор ба баррасии Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон пешниҳод менамояд;
- мониторинги иҷрои дурнамоҳои давлатии нишондиҳандаҳои рушди иҷтимоию иқтисодии бо қарори дахлдори Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон тасдиқшударо анҷом дода, онро дар ҷаласаҳои ҳайати мушовараи худ мавриди баррасӣ қарор медиҳад ва маълумоти мувофиқашударо бо таклифҳо ба Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон пешниҳод менамояд;
- дар ҳолати ғайриқаноатбахш арзёбӣ гардидани иҷрои нишондиҳандаҳои дурнамоҳои қабулшудаи соҳаҳои иҷтимоию иқтисодӣ ва шаҳру ноҳияҳо, ба масъулин ҷиҳати ислоҳи камбудиҳо, беҳтар намудани раванди таҳияи дурнамо, асоснок ва сифатнок таҳия намудани нишондиҳандаҳои дурнамо тавсияҳои иловагӣ пешниҳод менамояд;
- баъди қабул шудани лоиҳаи қарори Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон оид ба дурнамоҳои давлатии нишондиҳандаҳои рушди иҷтимоию иқтисодӣ барои давраи дахлдор Маҷмуаи дурнамоҳои давлатии нишондиҳандаҳои рушди иҷтимоию иқтисодиро барои давраи дахлдор бо дарназардошти тавзеҳот аз рӯйи нишондиҳандаҳои соҳаҳои алоҳида ва шаҳру ноҳияҳо таҳия намуда, ба иштирокчиёни таҳияи дурнамо ирсол менамояд.
15. Бо мақсади сари вақт ва босифат таҳия намудани лоиҳаи дурнамоҳои давлатӣ, иштирокчиёни таҳияи дурнамо ва мақоми ваколатдори давлатӣ оид ба банақшагирии стратегӣ ва дурнамосозии давлатӣ аз мақоми омор ва сохторҳои минтақавии он маълумоти омории лозимаро дастрас менамоянд.
16. Вазифаҳои дигарро дар самти таҳияи дурнамоҳои давлатии рушди иҷтимоию иқтисодии Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки мутобиқи санадҳои меъёрии ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон ба зиммаи он вогузор шудаанд, иҷро менамояд.
5. МУҚАРАРОТ ОИД БА ТАҲИЯИ ДУРНАМОҲОИ ДАВЛАТӢ
17. Нишондиҳандаҳои асосии дурнамо суръат ва таносуби афзоиши иқтисодӣ, ҳаҷми истеҳсолот ва сохтори соҳавии он, ҳаҷми истеҳсоли намудҳои алоҳидаи мол, кор ва хизматрасонӣ дар шакли молӣ, фаъолияти иқтисодии хориҷӣ, сармоягузорӣ ва соҳибкорӣ, дараҷаи шуғл ва сифати зиндагии аҳолӣ, рушди соҳаҳои иҷтимоӣ ва истеҳсолӣ, сайёҳӣ, иқтидори илмию техникӣ, инчунин индекси афзоиши нарх ва тарифҳоро дар бар мегирад.
18. Ба дурнамоҳои давлатии нишондиҳандаҳои рушди иҷтимоию иқтисодӣ аз ҷониби иштирокчиёни таҳияи дурнамо тавзеҳот бо таҳлили вазъи соҳаҳои иҷтимоию иқтисодии давраҳои гузашта замима мешавад.
19. Дурнамоҳои давлатии рушди иҷтимоию иқтисодии ҷумҳурӣ аз ҷониби иштирокчиёни таҳияи дурнамо дар асоси афзалияту самтҳои муҳими рушди иҷтимоию иқтисодие, ки ҳамасола дар паёми Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян карда мешаванд, маълумоти натиҷаҳои рушди иҷтимоию иқтисодӣ дар охири давраи ҳисоботӣ, мониторинг ва баҳодиҳии иҷрои дурнамои давраи гузашта, тамоюли рушди соҳаҳои афзалиятнок ва захираву иқтидорҳои маҳаллӣ, арзёбии вазъи иқтисоди ҷаҳон, бахусус кишварҳои шарикони асосии тиҷоратӣ, тағйирёбии нархи маҳсулоти асосии содиротии кишвар дар бозорҳои ҷаҳонӣ пеш аз таҳияи лоиҳаи буҷети давлатӣ таҳия карда мешаванд.
20. Нишондиҳандаҳои дурнамои давлатии Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон, вилоятҳо, шаҳри Душанбе ва шаҳру ноҳияҳо ҳангоми таҳияи лоиҳаи буҷети давлатӣ барои муайян намудани ҳаҷми даромад ва хароҷоти буҷетҳои маҳаллӣ ба инобат гирифта мешавад.
21. Ҳангоми таҳияи дурнамои давлатӣ маълумоти омори расмии давлатӣ ва идоравӣ, маълумоти тибқи тартиби мазкур пешниҳоднамудаи шахсони ҳуқуқии дар минтақаи дахлдор қарордошта, захира ва имкониятҳои воқеан мавҷудбуда, инчунин омилҳои дигари таъсиррасон ба инобат гирифта мешаванд.
22. Бо мақсади дуруст муайян намудани рушди воқеии иқтисодиёти кишвар, дурнамои нишондиҳандаҳо дар шакли ҷадвал бо нархҳои дурнамо ва муқоисавӣ барои давраҳои кӯтоҳмуҳлат, миёнамуҳлат ва дарозмуҳлат пешниҳод карда мешавад.
23. Мақомоти иҷроияи марказии ҳокимияти давлатӣ ва мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ, мақомоти дигар, инчунин шахсони воқеӣ ва ҳуқуқӣ барои сари вақт пешниҳод намудани маводи таҳлилию омории дақиқ ҷиҳати таҳияи дурнамоҳои давлатии рушди иҷтимоию иқтисодии Ҷумҳурии Тоҷикистон масъул мебошанд.
6. МУҚАРРАРОТИ ХОТИМАВӢ
24. Дурнамоҳои давлатӣ барои давраҳои кӯтоҳмуҳлат, миёнамуҳлат ва дарозмуҳлат аз ҷониби иштирокчиёни таҳияи дурнамо бо дарназардошти таъмини иҷрои консепсияҳо, стратегияҳо, барномаҳо ва нақшаҳои амал таҳия карда мешаванд.
25. Иштирокчиёни таҳияи дурнамо уҳдадоранд, ки пас аз қабул ва тасдиқ шудани дурнамоҳои давлатӣ нишондиҳандаҳоро пайгирӣ карда, ҷиҳати ноилшавӣ ба онҳо чораҷӯйӣ намоянд.
