Бо қарори Ҳукумати
Ҷумҳурии Тоҷикистон
аз "1" ноябри соли 2019, № 550
тасдиқ шудааст
Тартиби иҷозатдиҳӣ ба идоракунии воситаҳои нақлиёт
(қарори Ҳукумати ҶТ аз 31.12.2020 № 686, аз 27.02.2024 № 103)
1. МУҚАРРАРОТИ УМУМӢ
1. Тартиби иҷозатдиҳӣ ба идоракунии воситаҳои нақлиёт (минбаъд-Тартиб) ба Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон "Дар бораи ҳаракат дар роҳ" асос ёфта, иҷрои он барои шахсони воқеӣ ва ҳуқуқӣ, аз ҷумла шаҳрвандони хориҷӣ ва шахсони бешаҳрванд, ки дар ҳудуди Ҷумҳурии Тоҷикистон будубош ё истиқомат мекунанд, ҳатмӣ буда, тартиби ба шаҳрвандон додани шаҳодатномаи ронандагӣ, талони баҳисобгирии қоидавайронкунӣ ба шаҳодатномаи ронандагӣ, иҷозатномаи муваққатӣ ба идоракунии воситаҳои нақлиёт ва ба ронандагон додани иҷозати идоракунии воситаҳои нақлиёти категорияҳо ва зеркатегорияҳои гуногунро муқаррар мекунад.
2. Тамоми воситаҳои нақлиёт вобаста ба навъҳо, таъинот ва мушаххасоти идоракунии онҳо ба категорияҳои "А", "В", "С", "D", "BE" "CE", "DE", трамвай, троллейбус, мотоароба ва зеркатегорияҳои "А1", "В1", "С1", "D1", "C1E" ва "D1E" ҷудо мешаванд, ки барои идора кардани онҳо шаҳодатномаи ягонаи ронандагӣ ва талони баҳисобгирии қоидавайронкунӣ ба он дода мешавад ва дар тарафи ростаи шаҳодатнома дар банди 9 категория ва зеркатегорияи воситаҳои нақлиёт, ки амали шаҳодатнома ба он паҳн мегардад, чоп карда мешавад. Дар ҷадвалҳои дахлдори талони баҳисобгирии қоидавайронкунӣ категория ва зеркатегорияи воситаҳои нақлиёт, ки амали шаҳодатнома ба он паҳн намегардад, тавассути компостер сӯрох ё бо муҳри дорои навиштаҷоти "Х" қайд карда мешаванд.
3. Шахсоне, ки дар банди 9 шаҳодатномаи ронандагӣ сабти категорияҳои "А", "В", "С", "D", "ВЕ", "СЕ", "DЕ", "Тm", "Тb" ва зеркатегорияҳои "А1", "В1", "С1", "D1", "C1E", "D1E" доранд, метавонанд идора кунанд:
- "А" - мототсиклҳо бо ядаки паҳлуӣ ё бе ядаки паҳлуӣ бо ҳаҷми кории муҳаррикашон зиёда аз 125 см3 ва вазни ниҳоии ҷоизи умумии на зиёда аз 400 кг;
- "В" - автомобилҳо (ба ғайр аз воситаҳои нақлиёти ба категорияи "А" тааллуқдошта), ки вазни ниҳоии ҷоизашон аз 3500 кг зиёд нест ва шумораи ҷойҳои нишасти онҳо, ба ғайр аз нишастгоҳи ронанда, аз ҳашт зиёд нест, ҳамчунин мотоаробаҳо; автомобили категорияи "В" бо ядаке, ки вазни ниҳоии ҷоизи он аз 750 кг зиёд нест; автомобили категорияи "В" бо ядаке, ки вазни ниҳоии ҷоизи он аз 750 кг зиёд аст, вале аз вазни автомобили бебор зиёд нест, вазни ниҳоии ҷоизи умумии чунин ҳайат аз 3500 кг зиёд нест;
- "С" - автомобилҳо, ба ғайр аз ба категорияи "D" тааллуқдошта, ки вазни ниҳоии ҷоизи онҳо аз 3500 кг зиёд аст; автомобили категорияи "С" бо ядаке, ки вазни ниҳоии ҷоизи он аз 750 кг зиёд нест;
- "D"- автомобилҳои барои интиқоли мусофирон пешбинигардида ва дорои зиёда аз ҳашт ҷойи нишаст, ба ғайр аз нишастгоҳи ронанда; автомобили категорияи "D" бо ядаке, ки вазни ниҳоии ҷоизи он аз 750 кг зиёд нест;
- "ВЕ" - автомобили категорияи "В" бо ядаке, ки вазни ниҳоии ҷоизи он аз 750 кг зиёд аст ва аз вазни автомобили бебор зиёд аст; автомобили категорияи "В" бо ядаке, ки вазни ниҳоии ҷоизи он аз 750 кг зиёд аст ва вазни пурраи ниҳоии ҷоизи чунин ҳайат аз 3500 кг зиёд аст;
- "СЕ" - автомобили категорияи "С" бо ядаке, ки вазни ниҳоии ҷоизи он аз 750 кг зиёд аст;
- "DЕ" - автомобили категорияи "D" бо ядаке, ки вазни ниҳоии ҷоизи он аз 750 кг зиёд аст;
- "Тm" - трамвай;
- "Тb" - троллейбус;
- "А1" - мототсиклҳои бо ҳаҷми кории муҳаррикашон на зиёда аз 125 см3 ва иқтидори ниҳоии на зиёда аз 11 кВт (мототсиклҳои сабук, скутерҳо), инчунин мопедҳо ва квадритсиклҳои сабук бо ҳаҷми кории муҳаррикашон то 50 см3;
- "В1" - тритсиклҳо ва квадритсиклҳои муҳаррикдор бо ҳаҷми кории муҳаррикашон 50 см3 ва зиёда аз он ва вазни пурраи ниҳоии ҷоизи онҳо на зиёда аз 550 кг;
- "С1" - автомобилҳо, ба ғайр аз атомобилҳои ба категорияи "D" тааллуқдошта, ки вазни ниҳоии ҷоизи онҳо аз 3500 кг зиёд аст, вале на зиёда аз 7500 кг, автомобили зеркатегорияи "С1" бо ядаке, ки вазни ниҳоии ҷоизи он аз 750 кг зиёд нест;
- "D1" - автомобилҳои барои интиқоли мусофирон пешбинигардида ва дорои зиёда аз ҳашт ҷойи нишаст, ба ғайр аз нишастгоҳи ронанда, вале на зиёда аз 16 ҷойи нишаст, ба ғайр аз нишастгоҳи ронанда; автомобили зеркатегорияи "D1" бо ядаке, ки вазни ниҳоии ҷоизи он аз 750 кг зиёд нест;
- "С1Е" - автомобили зеркатегорияи "С1" бо ядаке, ки вазни ниҳоии ҷоизи он аз 750 кг зиёд аст, вале аз вазни автомобили бебор зиёд нест, вазни пурраи ниҳоии ҷоизи чунин ҳайат аз 12000 кг зиёд нест;
- "D1Е" - автомобили зеркатегорияи "D1" бо ядаке, ки барои интиқоли мусофирон пешбинӣ нагардидааст ва вазни ниҳоии ҷоизи он аз 750 кг зиёд аст, вале аз вазни автомобили бебор зиёд нест, вазни пурраи ниҳоии ҷоизи чунин ҳайат аз 12000 кг зиёд нест.
Эзоҳ: вазни ниҳоии ҷоиз - вазни муҷаҳҳази воситаи нақлиёт якҷоя бо бор, ронанда ва мусофирон, ки аз тарафи заводи истеҳсолкунанда ҳамчун вазни ниҳоии ҷоиз муқаррар карда шудааст.
4. Ба ронандаи трамвай идоракунии танҳо трамвай, ба ронандаи троллейбус идоракунии танҳо троллейбус ва ба ронандаи мотоароба идоракунии танҳо мотоароба иҷозат дода мешавад.
5. Ба автомобилҳои барои интиқоли мусофирон пешбинигардида инҳо мансубанд: автобусҳо ва микроавтобусҳо, автофургонҳо дар асоси шассии автомобилҳои боркаш, ки барои интиқоли одамон (бригадаҳои вахта) пешбинӣ гардида, дар шароити заводҳои истеҳсолкунанда бо тартиби сериявӣ истеҳсол шудаанд, ҳамчунин автомобилҳои боркаши таҷҳизонидашудае, ки зиёда аз ҳашт нафарро бо дар назар доштани мусофирони дар кабина нишаста интиқол медиҳанд.
6. Идоракунии троллейбуси пайваста дар сурати доштани шаҳодатномаи ронандагӣ бо сабти ҳуқуқи идоракунии он ва гувоҳномаи на поёнтар аз дараҷаи дуюм иҷозат дода мешавад.
7. Шаҳодатномаи миллии ронандагии Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки ҳуқуқи идоракунии воситаҳои нақлиёти категорияи "А"-ро тасдиқ менамояд, ҳамчунин ҳуқуқи идоракунии воситаи нақлиёти зеркатегорияи "А1", категорияи "В" - зеркатегорияи "В1", категорияи "С" - зеркатегорияи "С1", категорияи "D" - зеркатегорияи "D1", категорияи "СE" - зеркатегорияи "С1E", категорияи "DE" - зеркатегорияи "D1E"-ро низ тасдиқ мекунанд.
8. Қабули имтиҳонҳо, ба шаҳрвандон додани шаҳодатномаи ронандагӣ ва ба ронандагон додани иҷозати идоракунии воситаҳои нақлиёти категорияҳои "А", "В", "С", "D", "BE", "CE", "DE", "Tm", "Tb", мотоаробаҳо ва зеркатегорияҳои "А1", "В1", "С1", "D1", "C1E", "D1E" аз тарафи воҳидҳои бақайдгирию имтиҳонотии бозрасии давлатии автомобилии Вазорати корҳои дохилии Ҷумҳурии Тоҷикистон анҷом дода мешавад.
Ҳангоми ба шаҳрвандон додани шаҳодатномаи ронандагӣ барои идоракунии воситаҳои нақлиёти категорияи "А", "В", "С", "D", "СЕ", "DЕ" дар як вақт аз тарафи воҳидҳои бақайдгирию имтиҳонотии бозрасии давлатии автомобилӣ дар банди 9 шаҳодатномаи ронандагӣ мувофиқан зеркатегорияҳои "А1", "В1", "С1", "D1", "С1Е", "D1Е" чоп карда мешавад .
9. Таълим ва бозомӯзии ронандагони воситаҳои нақлиёт аз ҷониби муассисаҳои таълимӣ, сарфи назар аз тобеияти идорӣ ва шакли моликият, ки фаъолияти онҳо бо тартиби муқаррарнамудаи қонун аз рӯи барномаҳое, ки аз тарафи мақоми ваколатдори давлатӣ дар соҳаҳои маориф ва илм, меҳнат, тандурустӣ ва ҳифзи иҷтимоии аҳолӣ, ки дар мувофиқа бо раёсати бозрасии давлатии автомобилии Вазорати корҳои дохилии Ҷумҳурии Тоҷикистон тасдиқ шудаанд, анҷом дода мешавад.
10. Муассисаҳои таълимӣ, сарфи назар аз тобеияти идорӣ ва шакли моликият, ки фаъолияти бозомӯзии (баланд бардоштани савияи касбии) ронандагони воситаҳои нақлиётро анҷом медиҳанд, бояд дар мақомоти иҷозатномадиҳанда ва воҳидҳои бақайдгирию имтиҳонотии бозрасии давлатии автомобилӣ, ки хизматрасонии маҳалли ҷойгиршавии муассисаи таълимиро ба зимма дорад, ба қайд гузошта шаванд.
11. Бақайдгирии фаъолияти муассисаҳои таълимӣ, ки барои тайёр ва бозомӯзии (баланд бардоштани савияи касбии) ронандагон машғуланд, тибқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ба роҳ монда шуда, назорат аз болои фаъолияти онҳо ва бақайдгирии гурӯҳҳои таълимӣ бо тартиби муқаррарнамудаи Вазорати корҳои дохилии Ҷумҳурии Тоҷикистон ва мақоми ваколатдори давлатӣ дар соҳаи маориф ва илм анҷом дода мешавад.
12. Гурӯҳҳои таълимӣ оид ба тайёр ва бозомӯзии (баланд бардоштани савияи касбӣ) ронандагони воситаҳои нақлиёт дар ҳудуди то 30 нафар ташкил карда мешаванд. На дертар аз 15 рӯз пас аз сар шудани дарс, муассисаи таълимӣ гурӯҳро барои бақайдгирӣ мувофиқи шакли дар Тартиби назорати фаъолияти муассисаҳои (ташкилотҳои) таълимӣ оид ба тайёр кардан, бозомӯзии (баланд бардоштани савияи касбии) ронандагони воситаҳои нақлиёти автомобилӣ ва бақайдгирии гурӯҳҳои таълимӣ дар воҳидҳои бақайдгирию имтиҳонотии бозрасии давлатии автомобилӣ, ки аз тарафи Вазорати корҳои дохилии Ҷумҳурии Тоҷикистон ва мақоми ваколатдори давлатӣ дар соҳаи маориф ва илм тасдиқ шудааст, ба системаи бақайдгирии электронии мутамарказонидашуда ва назорати шунавандагони муассисаҳои таълимии раёсати бозрасии давлатии Вазорати корҳои дохилии Ҷумҳурии Тоҷикистон ворид менамояд. Бақайдгирии гурӯҳҳои таълимие, ки муҳлати таҳсилашон як сол ва аз он зиёд мебошад, мутобиқи асосҳои мавҷуда метавонанд то ду моҳ пас аз сар шудани таҳсил давом кунанд.
13. Санаде, ки хатми таълим ва бозомӯзии ронандагонро тасдиқ мекунад, гувоҳнома дар бораи хатми курсҳои таълимӣ оид ба тайёр кардани (бозомӯзии) ронандагони воситаҳои нақлиёти намунаи ягона мебошад (замимаи 1), ки аз тарафи ташкилоти кори таълимро амалинамуда дода мешавад. Гувоҳнома санади қатъии ҳисоботӣ мебошад ва барои бақайдгирӣ бо усули матбаагӣ дар он силсилаи иборат аз ҳарфҳои "TJ" ва рақами тартибии иборат аз ҳафт рақам нишон дода мешаванд.
13(1). Маблағи хироҷ ва хизматрасониҳое, ки дар Тартиби мазкур пешбинӣ шудаанд, тариқи ғайринақдӣ тавассути ташкилотҳои қарзии молиявӣ ва инфрасохтори дигари қабули пардохтҳои ғайринақдӣ пардохт карда мешавад ().
2. ТАРТИБИ БА ШАҲРВАНДОН ДОДАНИ ИҶОЗАТ БА ИДОРАКУНИИ ВОСИТАҲОИ НАҚЛИЁТ
14. Шахсоне, ки хоҳиши гирифтани шаҳодатномаи ронандагӣ барои идоракунии воситаҳои нақлиёти категорияҳои "А", "В", "С", "D", "BЕ", "CE", "DE", трамвайҳо, троллейбусҳо ё мотоаробаҳо ва зеркатегорияҳои "А1", "В1", "С1", "D1", "C1E", "D1E"-ро доранд, бояд дар муассисаҳои таълимӣ оид ба тайёр кардани ронандагони воситаҳои нақлиёт аз курси пурраи таълим ва тибқи тартиби муқаррарнамудаи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон то оғози таълим аз муоинаи тиббӣ гузаранд.
Зимнан ҳуқуқи таҳсил дар курсҳои таълимӣ оид ба тайёр кардани ронандагони воситаҳои нақлиёти категорияҳои (зеркатегорияҳои) "ВЕ", "СЕ", "DЕ", "С1Е", "D1Е" ба ронандагоне дода мешавад, ки дар шаҳодатномаи ронандагии онҳо иҷозати идоракунии воситаҳои нақлиёти мувофиқан категорияҳои (зеркатегорияҳои) "В", "С", "D", "С1", "D1" қайд шудааст, на кам аз як сол собиқаи идоракунии воситаҳои нақлиёти автомобилии категорияҳои (зеркатегорияҳои) дахлдорро доранд ва дар муҳлатҳои муқарраршуда аз муоинаи тиббӣ гузаштаанд
15. Ба супоридани имтиҳонҳо дар воҳидҳои бақайдгирию имтиҳонотии бозрасии давлатии автомобилӣ шахсоне, ки мустақилона омодагӣ дидаанд, барои идоракунии воситаҳои нақлиёти мансуб ба "категорияи "А" ва зеркатегорияи "А1" баъди ба синни 16 расидан, категорияи "B" ва зеркатегорияи "В1" (бе ҳуқуқи кори кироя) баъди ба синни 18 расидан, гузаштани муоинаи тиббӣ тибқи тартиби муқаррарнамудаи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон, пардохти хироҷ ва хизматрасониҳои муқаррарнамудаи қонунгузорӣ роҳ дода мешаванд.
16. Дар бораи ба имтиҳонҳо роҳ додани шахсоне, ки мустақилона барои ҳуқуқи идоракунии воситаҳои нақлиёти категорияи "А" ва зеркатегорияи "А1", категорияи "B" ва зеркатегорияи "В1" (бе ҳуқуқи кори кироя) омодагӣ дидаанд, сардорони раёсати бозрасии давлатии автомобилӣ, шуъбаҳои бозрасиии давлатии автомобилии раёсатҳои Вазорати корҳои дохилӣ дар Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон, вилоятҳо, гурӯҳи ноҳияҳои минтақаи Рашт ва муовинони онҳо қарор қабул мекунанд. Асос барои қабули қарор шуда метавонанд:
- ариза;
- маълумотномаи коршоямии тиббӣ барои идора кардани воситаҳои нақлиёти категорияи (зеркатегорияи) дархостшаванда;
- пардохт шудани хироҷ ва хизматрасониҳои муқаррарнамудаи қонунгузорӣ ().
17. Ронандагон ва номзадҳо ба ронандагӣ, ки имтиҳонҳои назариявӣ ва амалиро дар бозрасии давлатии автомобилӣ барои категорияҳои "В", "С" ва "D" то мавриди амал қарор гирифтани қарори мазкур супоридаанд, ба супоридани имтиҳони амалӣ барои гирифтани ҳуқуқи ронандагии воситаҳои нақлиёти аз категорияи "В" ба категорияи (зеркатегорияи) "А", "А1", аз категорияи "С" ба категорияҳои (зеркатегорияҳои) "А", "А1", "В", "В1" ва аз категорияи "D" ба категорияҳои (зеркагегорияҳои) "A", "А1", "В", "В1", "С", "С1" бе бозомӯзии пешакӣ дар муассисаҳои таълимӣ баъд аз пешниҳод намудани маълумотнома оид ба гузаштани машғулиятҳои амалии рондани воситаи нақлиёти категорияи (зеркатегорияи) дархостшаванда (замимаи 2), маълумотномаи тиббии боэътибор ва пардохти маблағҳои муқаррарнамудаи қонунгузорӣ иҷозат дода мешаванд
18. Агар гурӯҳи таълимӣ оид ба тайёр кардани ронандагони воситаҳои нақлиёти категорияҳои "В", "С" ва "О", ки то мавриди амал қарор гирифтани Тартиб дар бозрасии давлатии автомобилӣ ба қайд гирифта шуда бошад ва таълим пас аз мавриди амал қарор гирифтани Тартиб анҷом ёбад, шунавандагони он баъд аз супоридани имтиҳонҳои назариявӣ ва амалӣ дар бозрасии давлатии автомобилӣ аз категорияҳои дахлдор ба супоридани имтиҳони амалӣ барои гирифтани ҳуқуқи ронандагии воситаҳои нақлиёти категорияи (зеркатегорияи) дахлдор тибқи банди 17 Тартиби мазкур иҷозат дода мешаванд. Ба шахсони мазкур ҳуқуқ барои идоракунии воситаҳои нақлиёти категорияи "С" баъд аз расидан ба синни ҳаждаҳ ва категорияҳои "D", "Тm", "Тb" баъд аз расидан ба синни бисту як дода мешавад.
Эзоҳ: Талаботи банди мазкур нисбати шахсоне татбиқ мегардад, ки муассисаҳои таълимиро оид ба тайёр кардани ронандагони воситаҳои нақлиёт то мавриди амал қарор гирифтани Тартиби мазкур хатм намудаанд
19. Ронандагони воситаҳои нақлиёти категорияи "С1", ки ба синни нуздаҳ расидаанд, на кам аз шаш моҳ собиқаи идоракунии автомобили категорияи "С1"-ро доранд, ба супоридани имтиҳонҳои назариявӣ ва амалӣ барои гирифтани ҳуқуқи ронандагии воситаҳои нақлиёти категорияи "С" баъд аз пешниҳод намудани маълумотнома оид ба гузаштани машғулиятҳои амалии рондани воситаи нақлиёти категорияи "С", маълумотномаи тиббии боэътибор ва пардохти маблағҳои муқаррарнамудаи қонунгузорӣ иҷозат дода мешаванд.
20. Ронандагони воситаи нақлиёти категорияи "D1", ки ба синни бисту як расидаанд, на кам аз як сол собиқаи идоракунии воситаи нақлиёти категорияи "D1"-ро доранд, ба супоридани имтиҳонҳои назариявӣ ва амалӣ барои гирифтани ҳуқуқи ронандагии воситаҳои нақлиёти категорияи "D" баъд аз пешниҳод намудани маълумотнома оид ба гузаштани машғулиятҳои амалии рондани воситаи нақлиёти категорияи "D", маълумотномаи тиббии боэътибор ва пардохти маблағҳои муқаррарнамудаи қонунгузорӣ иҷозат дода мешаванд.
21. Ба ронандагони воситаҳои нақлиёти категорияи "С1" супоридани имтиҳони амалӣ барои гирифтани ҳуқуқи ронандагии воситаҳои нақлиёти категорияҳои (зеркатегорияҳои) "А", "А1", "В", "В1" баъд аз пешниҳод намудани маълумотнома оид ба гузаштани машғулиятҳои амалии рондани воситаи нақлиёти категорияи (зеркатегорияи) дархостшаванда, маълумотномаи тиббии боэътибор ва пардохти маблағҳои муқаррарнамудаи қонунгузорӣ иҷозат дода мешавад.
22. Ба ронандагони воситаҳои нақлиёти категорияи "D1" супоридани имтиҳони амалӣ барои гирифтани ҳуқуқи ронандагии воситаҳои нақлиёти категорияҳои (зеркатегорияҳои) "А", "В","С","А1" "В1","С1" баъд аз пешниҳод намудани маълумотнома оид ба гузаштани машғулиятҳои амалии рондани воситаҳои нақлиёти категорияи (зеркатегорияи) дархостшаванда, маълумотномаи тиббии боэътибор ва пардохти маблағҳои муқаррарнамудаи қонунгузорӣ иҷозат дода мешавад.
Эзоҳ: Маълумотнома оид ба гузаштани машғулиятҳои амалии рондани воситаҳои нақлиёт аз тарафи муассисаи таълимие, ки иҷозатнома оид ба ҳуқуқи пешбурди фаъолияти таълимиро барои тайёр кардани ронандагони воситаҳои нақлиёти категорияи (зеркатегорияи) дахлдор доранд, дода мешавад. Миқдори умумии соатҳои машғулиятҳои амалии рондани воситаҳои нақлиёт бояд ба миқдори соатҳои бо ҳамин мақсад дар барономаи омодасозии касбии ронандагони воситаҳои нақлиёти категорияи (зеркатегорияи) дархостшаванда пешбинӣ шудааст, мутобиқат намояд.
23. Шахсоне, ки муассисаҳои таҳсилоти ибтидоӣ, миёна ва олии касбиро хатм кардаанд ва дар барномаҳои таълимии онҳо омӯзиши фанҳои марбут ба масъалаҳои сохтори воситаҳои нақлиёт ва таъмини бехатарии ҳаракат дар роҳҳо пешбинӣ шудаанд, ба супоридани имтиҳонҳо барои гирифтани шаҳодатномаи ронандагии категорияҳои "А", "В", "С" ва зеркатегорияҳои "А1", "В1", "С1" баъди расидан ба синни муқаррарнамудаи банди 32 Тартиб, пешниҳоди маълумотнома оид ба гузаштани машғулиятҳои амалии рондани воситаи нақлиёт вобаста ба категорияи (зеркатегорияи) дархостшаванда (замимаи 2), пардохти хироҷ ва хизматрасониҳои муқаррарнамудаи қонунгузорӣ, инчунин гузаштани муоинаи тиббии ронандагони воситаҳои нақлиёт роҳ дода мешаванд.
24. Хонандагоне, ки дар муассисаҳои таҳсилоти миёнаи умумӣ ва ибтидоии касбӣ мувофиқи барномаҳое, ки барои гирифтани ҳуқуқи идора кардани мототсикл таълим гирифтаанд, ба супоридани имтиҳонҳо барои гирифтани шаҳодатномаи ронандагии категорияи "А" ва зеркатегорияи "А1" баъди ба синни муқаррарнамудаи сархати якуми банди 32 Тартиб расидан, пардохти хироҷ ва хизматрасониҳои муқаррарнамудаи қонунгузорӣ, инчунин гузаштани муоинаи тиббии ронандагони воситаҳои нақлиёт роҳ дода мешаванд.
25. Ҳуҷҷатҳое, ки хатми таълимро барои шахсони аз рӯи барномаҳои барои гирифтани ҳуқуқи идора кардани мототсикл дар муассисаҳои таълимии таҳсилоти миёнаи умумӣ ва ибтидоии касбӣ тасдиқ мекунанд, аттестат (шаҳодатнома) ё гувоҳнома дар бораи хатми курсҳои таълимӣ оид ба тайёр кардани ронандагони воситаҳои нақлиёт мебошанд. Барои шахсони таълимро дар хориҷи кишвар гирифта инчунин ҳуҷҷати дахлдори аз ҷониби Хадамоти давлатии назорат дар соҳаи маориф оид ба баробарарзишӣ ва эътирофи ҳуҷҷатҳои таҳсилот додашуда талаб карда мешавад, агар тибқи созишномаҳои байнидавлатӣ тартиби дигар пешбинӣ нашуда бошад.
26. Ҳуҷҷатҳое, ки хатми муассисаи таълимӣ ва омӯзиши фанҳоро оид ба сохтори воситаҳои нақлиёт ва таъмини бехатарии ҳаракат дар роҳҳо тасдиқ мекунанд, барои шахсони муассисаҳои таҳсилоти ибтидоӣ ва миёнаи касбиро хатмкарда - диплом ва нусхаҳо аз варақаҳои имтиҳонҳо ва барои шахсони муассисаҳои таҳсилоти олии касбиро хатмкардадиплом ва замима ба он (нусха аз варақаҳои санҷишҳо) мебошанд. Барои шахсони муассисаҳои таълимии мазкурро дар хориҷи кишвар хатмкарда инчунин ҳуҷҷати дахлдори аз ҷониби Хадамоти давлатии назорат дар соҳаи маориф оид ба баробарарзишӣ ва эътирофи ҳуҷҷатҳои таҳсилот додашуда талаб карда мешавад, агар тибқи созишномаҳои байнидавлатӣ тартиби дигар пешбинӣ нашуда бошад.
27. Муассисаҳои таҳсилоти ибтидоӣ, миёна ва олии касбӣ таълими хонандагону донишҷӯёнро барои ҳуқуқи ронандагии воситаҳои нақлиёти автомобилии категорияҳои "А", "В", "С" ва зеркатегорияҳои "А1", "В1", "С1", агар чунин таълим дар нақшаҳои таълимии хонандагону донишҷӯён аз рӯи ихтисос пешбинӣ шуда бошад, мутобиқи барномаҳои таълимие, ки аз тарафи мақоми ваколатдори давлатӣ дар соҳаи маориф ва илм, меҳнат, тандурустӣ ва ҳифзи иҷтимоии аҳолӣ дар мувофиқа бо раёсати бозрасии давлатии автомобилии Вазорати корҳои дохилии Ҷумҳурии Тоҷикистон тасдиқ шудааст, ташкил мекунанд.
28. Муассисаҳои таҳсилоти миёнаи умумӣ ва ибтидоии касбӣ таълими хонандагонро барои гирифтани шаҳодатномаи ҳуқуқи идора кардани воситаҳои нақлиёти категорияи "А" ва зеркатегорияи "А1", агар чунин таълим дар нақшаҳои таълимии хонандагон пешбинӣ шуда бошад, аз рӯи барномаҳои таълимии мақоми ваколатдори давлатӣ дар соҳаи маориф ва илм, ки дар мувофиқа бо раёсти бозрасии давлатии автомобилии Вазорати корҳои дохилии Ҷумҳурии Тоҷикистон тасдиқ шудааст, ташкил мекунанд.
29. Таълими шахсоне, ки қобили идоракунии автомобилҳои сабукрав бо зимоми дастӣ ё мотоаробаҳо дониста шудаанд, аз тарафи муассиса ва ташкилотҳои системаи давлатӣ ва хусусии тандурустӣ, ки ҳуқуқи дар ин самт фаъолият намуданро доранд, дар курсҳои ронандатайёркунӣ мувофиқи барномаҳое, ки аз тарафи мақомоти тандурустӣ ва ҳифзи иҷтимоии аҳолӣ таҳия ва бо раёсати бозрасии давлатии автомобилии Вазорати корҳои дохилии Ҷумҳурии Тоҷикистон мувофиқа шудаанд, ба роҳ монда мешавад.
30. Таълими ронандагони троллейбусҳо аз рӯи нақшаҳо ва барномаҳое, ки аз тарафи мақоми ваколатдори давлатӣ дар соҳаи маориф ва илм таҳия ва тасдиқ гардидаанд ва бо раёсати бозрасии давлатии автомобилии Вазорати корҳои дохилии Ҷумҳурии Тоҷикистон мувофиқа шудаанд, анҷом дода мешавад.
31. Имтиҳонҳо барои гирифтани шаҳодатномаҳои ронандагӣ аз тарафи воҳидҳои бақайдгирию имтиҳонотии бозрасии давлатии автомобилие, ки шаҳрванд муроҷиат намудааст, қабул карда мешаванд.
32. Ҳуқуқ барои идоракунии воситаҳои нақлиёт дода мешавад:
- воситаҳои нақлиёти категорияи "А" ва зеркатегорияи "А1" - ба шахсоне, ки ба синни шонздаҳ (16) расидаанд;
- воситаҳои нақлиёти категорияи "В" ва зеркатегорияҳои "В1", "С1" - ба шахсоне, ки ба синни ҳаждаҳ (18) расидаанд;
- воситаҳои нақлиёти категорияи "С" - ба шахсоне, ки ба синни нуздаҳ (19) расидаанд, (аз синии ҳаждаҳ (18) ба шахсоне, ки тибқи роҳхати комиссариатҳои ҳарбӣ дар муассисаҳои таълимии Ташкилоти ҷамъиятии мададгори мудофиа ба таҳсил ҷалб гаштаанд);
- воситаҳои нақлиёти зеркатегорияи "D1" - ба шахсоне, ки ба синни бисту як (21) расидаанд;
- воситаҳои нақлиёти категорияҳои "D", "Tm", "Tb" - ба шахсоне, ки ба синни бисту ду (22) расидаанд;
- воситаҳои нақлиёти категорияи "ВЕ" - ба шахсоне, ки ба синни нуздаҳ (19) расидаанд;
- воситаҳои нақлиёти категорияи "СЕ" - ба шахсоне, ки ба синни бист (20) расидаанд;
- воситаҳои нақлиёти категорияи "DЕ" - ба шахсоне, ки ба синни бисту се (23) расидаанд;
- воситаҳои нақлиёти категорияи "С1Е" - ба шахсоне, ки ба синни нуздаҳ (19) расидаанд ;
- воситаҳои нақлиёти категорияи "D1Е" - ба шахсоне, ки ба синни бисту ду (22) расидаанд.
33. Ба идоракунии воситаҳои нақлиёти бо сигналҳои махсуси овозӣ ва нурӣ таҷҳизонидашуда, воситаҳои нақлиёте, ки борҳои хавфнокро мекашонанд, ҳамчунин автобусҳое, ки дар хатсайрҳои байнишаҳрӣ ва байналмилалӣ ҳаракат мекунанд, танҳо шахсоне роҳ дода мешаванд, ки на кам аз 4 сол собиқаи идоракунии воситаҳои нақлиёт, аз ҷумла воситаҳои нақлиёти истифодаи шахсиро доранд ва дар муддати як соли охир воситаҳои нақлиёти категорияи (зеркатегорияи) дахлдорро бетанаффус идора мекунанд.
34. Тартиби ба идоракунии воситаҳои нақлиёти ҷузъу томҳои ҳарбӣ роҳ додани хизматчиёни ҳарбӣ ва кормандони Вазорати мудофиаи Ҷумҳурии Тоҷикистон, мақомоти корҳои дохилӣ ва Кумитаи давлатии амнияти миллии Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки шаҳодатномаи ронандагӣ доранд, мутобиқан аз тарафи Вазорати мудофиаи Ҷумҳурии Тоҷикистон, Вазорати корҳои дохилии Ҷумҳурии Тоҷикистон ва Кумитаи давлатии амнияти миллии Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян карда мешавад.
35. Ронандагон ва номзадҳо ба ронандагӣ, ки имтиҳонҳои назариявӣ ва амалиро дар воҳидҳои бақайдгирию имтиҳонотии бозрасии давлатии автомобилӣ барои категорияҳои "В", "С", "D" зеркатегорияҳои "В1", "С1", "D1" супоридаанд, ба супоридани имтиҳони амалӣ барои гирифтани ҳуқуқи ронандагии воситаҳои нақлиёти категорияи "А", зеркатегорияи "А1" бе бозомӯзии пешакӣ дар муассисаҳои таълимӣ, баъди пешниҳоди маълумотнома оид ба гузаштани машғулиятҳои амалии рондани воситаи нақлиёт вобаста ба категорияи (зеркатегорияи) дархостшаванда (замимаи 2) ва маълумотномаи боэътибори тиббии коршоямӣ барои идоракунии воситаҳои нақлиёти категория (зеркатегорияи) дархостшаванда, инчунин пардохти хизматрасониҳои муқаррарнамудаи қонунгузорӣ иҷозат дода мешаванд.
36. Қабули имтиҳони амалӣ аз шахсоне, ки муассисаи таълимиро аз рӯи барномаи таълими ронандагони автомобилҳои категорияи "ВС" хатм кардаанд, дар ҳар ду воситаи нақлиёте, ки ба категорияҳои "В" ва "С" мансубанд, анҷом дода мешавад.
37. Ҳуқуқи идоракунии воситаҳои нақлиёти категорияҳои "BЕ", "CE", "DE" ба ронандагоне дода мешавад, ки дар шаҳодатномаи ронандагии онҳо иҷозати идоракунии воситаҳои нақлиёти мутобиқан категорияҳои "В", "С", "D" қайд шудааст ва на кам аз як сол собиқаи идоракунии воситаҳои нақлиёти автомобилии категорияҳои дахлдорро доранд, ҳамчунин дар муассисаҳои таълимӣ аз рӯи барномаҳои муқарраршуда курси таълимии ронандагиро мутобиқан барои категорияҳои "BЕ", "CE", "DE" ё то мавриди амал қарор гирифтани қарори мазкур категорияи "Е" гузашта, дар воҳидҳои бақайдгирию имтиҳонотии бозрасии давлатии автомобилӣ имтиҳонҳои назариявӣ ва амалиро дар қатори воситаҳои нақлиёти ядакдор ё автобуси пайвастаи категорияи дахлдор супоридаанд
38. Ҳуқуқи идоракунии воситаҳои нақлиёти зеркатегорияи "C1E", "D1E" ба ронандагоне дода мешавад, ки дар шаҳодатномаи ронандагии онҳо иҷозати идоракунии воситаҳои нақлиёти мутобиқан категорияҳои "С", "D" ё зеркатегорияҳои "C1", "D1" қайд шудааст ва на кам аз як сол собиқаи идоракунии воситаҳои нақлиёти автомобилии категорияи (зеркатегорияи) дахлдорро доранд, ҳамчунин дар муассисаҳои таълимӣ аз рӯи барномаҳои муқарраршуда курси таълимии ронандагиро мутобиқан барои зеркатегорияҳои "C1E", "D1E" ё то мавриди амал қарор гирифтани қарори мазкур категорияи "Е" гузашта, дар воҳидҳои бақайдгирию имтиҳонотии бозрасии давлатии автомобилӣ имтиҳонҳои назариявӣ ва амалиро дар қатори воситаҳои нақлиёти ядакдор ё автобуси пайвастаи зеркатегорияи дахлдор супоридаанд
Эзоҳ: як сол собиқаи идоракунӣ - собиқа дар тамоми давраи идоракунии воситаҳои нақлиёт, аз ҷумла воситаҳои нақлиёти истифодаи шахсӣ, ки бо ҳуҷҷатҳои дар банди 79 қайдгардида тасдиқ карда мешаванд.
39. Ба ронандагони воситаҳои нақлиёти автомобилии категорияҳои "В", "С" ва "D" гирифтани ҳуқуқи ронандагии воситаҳои нақлиёти категорияҳои "С", "D" ва зеркатегорияҳои "С1", "D1" - аз категорияи "В", категорияҳои "В", "D" ва зеркатегорияи "D1" - аз категорияи "С", категорияҳои "В", "С" ва зеркатегорияи "С1" - аз категорияи "D" баъд аз бозомӯзии пешакӣ дар муассисаҳои таълимӣ дар воҳидҳои бақайдгирию имтиҳонотии бозрасии давлатии автомобилӣ супоридани имтиҳонҳои назариявӣ ва амалӣ дар воситаҳои нақлиёти категорияҳои (зеркатегорияҳои) дахлдор, пардохти хизматрасониҳои муқаррарнамудаи қонунгузорӣ, риояи муҳлатҳои муқарраршудаи гузаштани муоинаи тиббии ронандагони воситаҳои нақлиёт ва ба синни муқаррарнамудаи банди 32 расидаанд, иҷозат дода мешавад.
40. Иҷозат барои гирифтани ҳуқуқи идоракунии воситаҳои нақлиёти категорияи "D", зеркатегорияи "D1" инчунин ба шахсоне дода мешавад, ки дар муассисаҳои таълимӣ аз рӯи барномаҳои муқарраршуда курси пурраи таълимии ронандагиро гузашта, ба синни муқаррарнамудаи сархатҳои чорум ва панҷуми банди 32 расидаанд, имтиҳонҳои назариявӣ ва амалиро супоридаанд, аз муоинаи тиббии ронандагони воситаҳои нақлиёт гузаштаанд, хироҷ ва хизматрасониҳои муқаррарнамудаи қонунгузориро пардохт намудаанд.
41. Ба хизматчиёни ҳарбии тибқи даъват хизматкунанда, ки ба синни нуздаҳ расидаанд, ба тариқи истисно ҳуқуқи идоракунии воситаҳои нақлиёти категорияҳои "BЕ", "CE", "DЕ" ва зеркатегорияҳои "C1E", "D1E" дар сурати дар шаҳодатномаҳои ронандагии онҳо мавҷуд будани сабтҳои иҷозатдиҳандаи мутобиқан категорияҳои "В", "С", "D" ё зеркатегорияҳои "С1", "D1" ва собиқаи бетанаффуси корӣ дар воситаҳои нақлиёти ҷузъу томҳои ҳарбӣ на камтар аз шаш моҳ, гузаштани курсҳои таълимӣ аз рӯи барномаҳои муқарраршуда, супоридани имтиҳонҳои назариявӣ ва амалӣ, пардохти хизматрасониҳои муқаррарнамудаи қонунгузорӣ дода мешавад. Инчунин ба шахсони мазкур иҷозат барои гирифтани ҳуқуқи идоракунии воситаҳои нақлиёти категорияи "D", зеркатегорияи "D1" баъд аз хатми курси пурраи таълим дар муассисаҳои таълимӣ аз рӯи барномаҳои муқарраршуда, супоридани имтиҳонҳои назариявию амалӣ, пардохти хироҷ ва хизматрасониҳои муқаррарнамудаи қонунгузорӣ ва гузаштани муоинаи тиббӣ дода мешавад.
42. То расидани шахсони мазкур ба синни муқаррарнамудаи сархатҳои чорум, панҷум, ҳафтум, ҳаштум ва даҳуми банди 32 шаҳодатномаи ронандагии миллии Тоҷикистон, ки баъд аз натиҷаи супоридани имтиҳонҳо дода шудааст, ҳуқуқи идора кардани воситаҳои нақлиёти категорияҳои "D", "BЕ", "CE", "DЕ" ва зеркатегорияҳои "D1", "С1Е", "D1Е"-ро танҳо ба воситаҳои нақлиёти ба Қувваҳои Мусаллаҳи Ҷумҳурии Тоҷикистон, дигар қӯшунҳо, қисмҳои ҳарбӣ ва мақомот, ки дар онҳо мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон хизмати ҳарбӣ пешбинӣ шудааст, тааллуқ доранд, тасдиқ менамояд.
43. Ронандагони воситаҳои нақлиёт дар муҳлатҳои муқаррарнамудаи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон аз муоинаи давравии ҳатмии тиббӣ гузаронида мешаванд.
44. Сардорони раёсат (шуъба, зершуъба)-и бозрасии давлатии автомобилӣ, роҳбарони корхонаҳои нақлиёти автомобилӣ дар сурати пайдо шудани шубҳаи асоснок оид ба қобилияти рондани воситаи нақлиёт баъди гузаронидани бемориҳои вазнин, ҷароҳатбинӣ ва осебгирӣ метавонанд ронандаро пеш аз муҳлатҳои муқарраршуда барои гузаштани муоинаи такрории тиббӣ равон намоянд.
45. Агар ронанда аз гузаштани муоинаи такрории тиббӣ саркашӣ намояд ё аз тарафи комиссияи тиббӣ ғайри қобили идораи воситаҳои нақлиёт дониста шавад, он гоҳ шаҳодатномаи ронандагии ӯ аз тарафи кормандони бозрасии давлатии автомобилӣ бо тартиби муқаррарнамудаи қонунгузорӣ гирифта мешавад.
46. Қарор дар бораи ба муоинаи такрории тиббӣ фиристондани ронанда аз тарафи сардорони раёсатҳо, шуъбаҳо ва зершуъбаҳои бозрасии давлатии автомобилӣ ва муовинони онҳо қабул карда мешавад.
3. ТАРТИБИ БА ШАҲРВАНДОН ДОДАНИ ШАҲОДАТНОМАИ РОНАНДАГӢ
47. Шаҳодатномаҳои ронандагӣ барои ҳуқуқи идора кардани воситаҳои нақлиёти мансуб ба категорияҳои "А", "В", "С", "D", "BЕ", "CE", "DE" ва мотоароба ба шахсоне, ки дар воҳидҳои бақайдгирию имтиҳонотии бозрасии давлатии автомобилӣ, имтиҳонҳои назариявию амалӣ ва барои ҳуқуқи ронандагии трамвай ё троллейбус имтиҳони назариявиро супоридаанд, дода мешаванд. Ҳангоми мавҷуд набудани шаҳодатномаи ронандагӣ бо сабтҳои иҷозатдиҳандаи категорияҳои болозикр зеркатегорияҳои "А1", "В1", "С1", "D1", "C1E", "D1E" низ баъд аз супоридани имтиҳонҳои назариявӣ ва амалӣ дода мешавад.
48. Тартиби қабули имтиҳонҳо барои додани ҳуҷҷатҳои ронандагии ҳуқуқи идора кардани воситаҳои нақлиёт аз тарафи Вазорати корҳои дохилии Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян карда мешавад.
49. Ҳангоми имтиҳони назариявӣ донистани Қоидаҳои ҳаракат дар роҳ ва фанҳои дигаре, ки дар барномаи таълимӣ пешбинӣ шудаанд, санҷида мешавад.
50. Ҳангоми имтиҳони амалӣ малакаи рондани танҳо воситаи нақлиёти ҳамон категорияҳое (зеркатегорияҳое) санҷида мешавад, ки барои идоракунии онҳо шаҳодатномаи ронандагӣ дархост мегардад.
51. Барои гирифтани шаҳодатномаи ронандагӣ аз тарафи номзадҳо ба ронандагӣ ба воҳиди бақайдгирию имтиҳонотии бозрасии давлатии автомобилӣ ҳуҷҷатҳои зерин пешниҳод карда мешаванд:
- гувоҳнома дар бораи хатми курсҳои таълимӣ оид ба тайёр кардани ронандагони воситаҳои нақлиёт аз рӯи барномаҳои категорияҳои (зеркатегорияҳои) дахлдори воситаҳои нақлиёт, ки барои ҳуқуқи идоракунии онҳо иҷозат дархост мегардад (ба истиснои шахсоне, ки дар бандҳои 15 ва 23 ҳамин Тартиб зикр шудаанд);
- аттестат (шаҳодатнома) ё гувоҳнома дар бораи хатми курсҳои таълимӣ оид ба тайёр кардани ронандагони воситаҳои нақлиёти категорияи "А" ё зеркатегорияи "А1" (барои шахсоне, ки муассисаҳои таълимии таҳсилоти миёнаи умумиро хатм кардаанд); - нусхаи диплом ва варақаҳои нимсола ва имтиҳонҳо ё замима ба диплом, инчунин маълумотнома оид ба гузаштани машғулиятҳои амалии рондани воситаи нақлиёт, вобаста ба категорияи (зеркатегорияи) дархостшаванда (барои шахсони дар банди 23 Тартиби мазкур зикршуда);
- ҳуҷҷати дахлдори Хадамоти давлатии назорат дар соҳаи маориф оид ба баробарарзишии ҳуҷҷатҳои таҳсилот (барои шахсоне, ки муассисаҳои таълимиро дар хориҷи кишвар хатм кардаанд);
- маълумотномаи тиббии намунааш аз тарафи мақоми ваколатдори давлатӣ дар соҳаи тандурустӣ муқарраргардида оид ба коршоямӣ барои идоракунии категорияҳои (зеркатегорияҳои) дахлдори воситаҳои нақлиёт;
- расид (квитансия) доир ба пардохти хироҷ ва хизматрасониҳои муқаррарнамудаи қонунгузорӣ;
- шиноснома ё ҳуҷҷати дигари бо акс ва муҳр, ки аз тарафи мақоми ваколатдори давлатӣ дода шудааст.
Эзоҳ: Гувоҳнома дар бораи хатми курсҳои таълимӣ оид ба тайёр кардани (бозомӯзии) ронандагони воситаҳои нақлиёти категорияҳои "А", "В", "С", "D", "ВЕ", "СЕ", "DЕ" метавонад ҷиҳати гирифтани шаҳодатномаи ронандагӣ барои идоракунии воситаҳои нақлиёти мувофиқан зеркатегорияҳои "А1", "B1", "С1", "D1", "С1Е", "D1Е" асос шавад
52. Шаҳодатномаи ронандагии байналмилалӣ ба муҳлати 3 сол, аммо на зиёда аз муҳлати эътиборнокии шаҳодатномаи ронандагии миллӣ дода мешавад (ба истиснои шахсоне, ки дар банди 15 Тартиб зикр шудаанд).
53. Барои гирифтани шаҳодатномаи ронандагии байналмилалӣ ронандаҳо ба воҳидҳои бақайдгирию имтиҳонотии бозрасии давлатии автомобилӣ бояд ҳуҷҷатҳои зеринро пешниҳод намоянд:
- шаҳодатномаи ронандагии миллии Ҷумҳурии Тоҷикистон барои ҳуқуқи идоракунии категорияҳои (зеркатегорияҳои) дахлдори воситаҳои нақлиёти дархостшаванда;
- ду дона акси андозаи 3,5 х 4,5 см дар коғази беҷило бо тагранги сафед дар кунҷи рост;
- маълумотномаи боэътибори тиббии намунааш аз тарафи мақоми ваколатдори давлатӣ дар соҳаи тандурустӣ муқарраргардида оид ба коршоямӣ барои идоракунии категорияҳои (зеркатегорияҳои) дахлдори воситаҳои нақлиёт;
- расид (квитансия) доир ба пардохти хизматрасониҳои муқаррарнамудаи қонунгузорӣ;
- шиноснома ё хуҷҷати дигари бо акс ва муҳр, ки мақоми ваколатдори давлатӣ додааст.
54. Ба ронандагоне, ки ҳуҷҷатҳои идоракунии воситаи нақлиётро пешниҳод кардаанд, додани шаҳодатномаҳои ронандагии байналмилалӣ бе имтиҳонҳои дахлдор анҷом дода мешавад. Ҳуҷҷатҳое, ки идоракунии воситаҳои нақлиётро тасдиқ мекунанд, дар банди 79 Тартиб нишон дода шудаанд.
55. Пеш аз супоридани имтиҳонҳо барои гирифтани шаҳодатномаи ронандагӣ варақаи ронандагӣ (замимаи 3) пур карда мешавад, ки он якҷо бо шиноснома ё хуҷҷати дигари бо акс ва муҳр, ки мақоми ваколатдори давлатӣ додааст, ба комиссияи имтиҳонотӣ пешниҳод мегардад.
56. Ба шахсоне, ки имтиҳоноҳои назариявӣ ва амалиро супоридаанд, дар асоси протокол шаҳодатномаи ронандагӣ ва талони баҳисобгирии қоидавайронкунӣ навишта шуда, силсила ва рақамҳои онҳо аз рӯи тартиби рақамҳо дар китоби додани шаҳодатномаҳои ронандагӣ ва талонҳои баҳисобгирии қоидавайронкунӣ ба онҳо (замимаи 4), ҳамчунин дар варақаи ронандагӣ сабт карда мешаванд.
57. Шаҳодатномаҳои ронандагии категорияи "В" ва зеркатегорияи "В1" (бе ҳуқуқи кори кироя) метавонад ба шахсоне дода шавад, ки мустақилона омодагӣ дидаанд, аз муоинаи тиббии ронандагони воситаҳои нақлиёт гузаштаанд, хироҷу хизматрасониҳои муқаррарнамуди қонунгузориро пардохт намудаанд ва имтиҳонҳои назариявию амалиро супоридаанд.
58. Бланкҳои шаҳодатномаи ронандагии биометрӣ аз маводи бадошти пластика (поликарбонат) омода шуда, андозаи 54x86 мм доранд ва дар дастгоҳҳои чопии махсус хонапурӣ карда мешаванд.
Дар шаҳодатномаи ронандагӣ маълумоти зерин ҳатман нишон дода мешавад ва ин маълумот бо таври зайл рақамгузорӣ карда мешавад:
1. Насаб
2. Ном ва номи падар
3. Сана ва ҷойи таваллуд (давлате, ки соҳиби шаҳодатнома дар он таваллуд шудааст, қайд карда мешавад)
4 a) Санаи додани шаҳодатнома
4 b) Санаи гузаштани муҳлати эътибори шаҳодатнома
4 c) Номгӯйи мақомот, ки шаҳодатномаро додааст
5. Силсила ва рақами шаҳодатнома (аз ду ҳарфи алифбои лотинӣ ва рақами тартибии иборат аз ҳафт рақам)
6. Акси соҳиби шаҳодатнома
7. Имзои соҳиби шаҳодатнома
8. Ҷойи истиқомати соҳиби шаҳодатнома
9. Категорияҳои (зеркатегорияҳои) воситаҳои нақлиёт, ки амали шаҳодатнома ба онҳо паҳн мегардад
12. Маълумоти иловагӣ ё маҳдудиятҳо дар намуди рамз ифода гардида, ба ҳар як категорияи (зеркатегорияи) воситаҳои нақлиёт тааллуқ дорад
14. Маълумот бо мақсади бақайдгирӣ, ё ин ки маълумоти дигари ба бехатарии ҳаракат дар роҳ тааллуқдошта.
59. Навиштаҷот дар бланки шаҳодатномаи ронандагии биометрӣ бо забони тоҷикӣ ва ҳарфҳои алифбои тоҷикӣ сабт гардида, бо забони англисӣ тарҷума шудаанд. Ҳангоми фардикунонӣ навиштаҷот бо забони тоҷикӣ ва ҳарфҳои алифбои тоҷикӣ иҷро карда шуда, бо ҳарфҳои алифбои лотинӣ транслитератсия карда мешаванд.
60. Талонҳои баҳисобгирии қоидавайронкунӣ ба шаҳодатномаи ронандагӣ дастӣ, бо ранги махсус ё мошинкаи чопӣ пур карда мешаванд. Навиштаҷот дар варақаи талони баҳисобгирии қоидавайронкунӣ бо забони тоҷикӣ ва ҳарфҳои алифбои тоҷикӣ сабт гардидааст. Ҳангоми фардикунонӣ навиштаҷот бо забони тоҷикӣ ва ҳарфҳои алифбои тоҷикӣ иҷро карда мешавад.
61. Асоснокии додан ва дурустии пур кардани шаҳодатномаи ронандагӣ ва талони баҳисобгирии қоидавайронкунӣ ба он баъди аз тарафи корманди масъули воҳиди бақайдгирию имтиҳонотӣ (мувофиқи уҳдадориҳои хизматӣ) тафтиш кардан бо имзои ӯ ва муҳр дар талони баҳисобгирии қоидавайронкунӣ тасдиқ карда мешавад. Ҳангоми додани шаҳодатномаи ронандагӣ дар гувоҳнома дар бораи хатми курсҳои таълимӣ оид ба тайёр кардани (бозомӯзии) ронандагони воситаҳои нақлиёт сана, силсила ва рақами шаҳодатномаи ронандагии додашуда ва номи воҳиди бозрасии давлатии автомобилие, ки онро додааст, сабт карда мешавад. Сабтҳои анҷомдодашуда бо муҳр тасдиқ карда мешаванд.
62. Категорияҳо ва зеркатегорияҳои воситаҳои нақлиёт, ки барои идоракунии онҳо шаҳодатномаи ронандагӣ дода мешавад, дар банди 9 шаҳодатнома бо ҳарфҳо ва ҳарфу рақамҳои мутобиқ ба категорияҳои (зеркатегорияҳои) воситаҳои нақлиёт, ки иҷозат дода шудаанд, чоп карда мешаванд.
63. Ҳангоми додани шаҳодатномаи ронандагӣ ба шахсоне, ки муҳлатҳои муоинаи тиббии онҳо аз тарафи комиссияҳои тиббӣ бо тартиби муқарраршуда маҳдуд гардонида шудаанд, дар ин хусус дар банди 14 шаҳодатномаи ронандагӣ нишон дода мешавад. Дар худи ҳамин банд дигар маҳдудиятҳо ва дастурҳоро сабт кардан мумкин аст.
64. Шахсоне, ки муассисаҳои таълимии давлатӣ ва ғайридавлатиеро, ки ба тайёр намудани касбҳои ронандагӣ машғуланд, хатм кардаанд, ҳамчунин даъватшавандагоне, ки аз тарафи Вазорати мудофиаи Ҷумҳурии Тоҷикистон барои таълими ронандагии воситаҳои нақлиёт ҷалб карда шудаанд, баъди хатми таълим ва гирифтани гувоҳномаҳои дахлдор, расидан ба синни муқаррарнамудаи банди 32 Тартиб, пардохти хироҷ ва хизматрасониҳои муқаррарнамудаи қонугузорӣ, тибқи тартиби муқарраргардида гузаштани муоинаи тиббии ронандагони воситаҳои нақлиёт дар бозрасии давлатии автомобилӣ барои супоридани имтиҳонҳо ва гирифтани шаҳодатномаи ронандагӣ бо ҳуқуқи идоракунии воситаи нақлиёти категорияи (зеркатегорияи) дахлдор роҳ дода мешаванд. Баъд аз супоридани имтиҳонҳои назариявӣ ва амалӣ ба онҳо шаҳодатномаи ронандагӣ бо ҳуқуқи идоракунии воситаи нақлиёти категорияи (зеркатегорияи) дахлдор ва талони ба он замимашудаи баҳисобгирии қоидавайронкунӣ дода мешавад.
65. Ҳангоми гирифтани иҷозат барои идоракунии воситаҳои нақлиёти категорияи (зеркатегорияи) дигар шаҳодатномаи ронандагии пешина ва талони баҳисобгирии қоидавайронкунӣ ба он ба шаҳодатномаи ронандагии нав ва талони баҳисобгирии қоидавайронкунӣ ба он бо нишон додани категорияи (зеркатегорияи) иҷозатдодашудаи дахлдор иваз карда мешаванд.
Зимнан, маълумот дар хусуси аз тарафи ронанда роҳ додан ба вайронкунии қоидаҳое, ки Кодекси ҳуқуқвайронкунии маъмурии Ҷумҳурии Тоҷикистон пешбинӣ намуда, муҳлати эътибори онҳо нагузаштааст ва аз рӯи талони пешинаи баҳисобгирии қоидавайронкунӣ муқаррар гардидаанд, ба талони нав кӯчонида мешаванд.
66. Шаҳодатномаҳои ронандагӣ ба соҳибони онҳо бо имзои шахси дар китоби додани шаҳодатномаҳои ронандагӣ ва талонҳои баҳисобгирии қоидавайронкунӣ ба онҳо бо пешниҳоди шиноснома ё хуҷҷати дигар бо акс ва муҳр, ки мақоми ваколатдори давлатӣ додааст, ҳамчунин ба таври истисно ба шахсони эътимоднок дода мешаванд.
67. Ба шахсоне, ки ҷазоро дар шакли маҳрумият аз озодӣ адо мекунанд ва суд онҳоро барои ҷиноятҳо вобаста ба риоя кардани Қоидаҳои ҳаракат дар роҳ аз ҳуқуқи ронандагии воситаи нақлиёт маҳрум накардааст, шаҳодатномаҳои ронандагии гирифташудаи онҳо метавонанд аз тарафи воҳидҳои бозрасии давлатии автомобилӣ дар асоси тавсияномаи маъмурияти муассисаи ислоҳоти меҳнатӣ мутобиқи тартиби муқаррарнамудаи қонунгузорӣ бозпас дода шаванд.
68. Ҳуҷҷатҳои ронандагӣ ба шахсоне, ки аз ҳуқуқи идора кардани воситаҳои нақлиёт ба муҳлати як сол ва зиёда аз он маҳрум карда шудаанд, пас аз гузаштани муҳлати ҷазо ва супоридани имтиҳонҳои назариявӣ ва амалӣ баргардонида мешавад. Натиҷаи имтиҳонҳо дар роҳхати додашудаи воҳиди бақайдгирию имтиҳонотие, ки дар он ҳуҷҷатҳои ронандагӣ нигоҳдорӣ мешавад (замимаи 5), қайд карда мешавад.
4. ТАРТИБИ ИВАЗ КАРДАНИ ҲУҶҶАТҲОИ РОНАНДАГӢ
69. Шаҳодатномаи ронандагӣ бо талони баҳисобгирии қоидавайронкунӣ иваз карда мешавад:
- барои шаҳрвандони Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки дар ҳудуди Ҷумҳурии Тоҷикистон истиқомат мекунанд, аз ҷониби воҳидҳои бақайдгирию имтиҳонии бозрасии давлатии автомобилии Вазорати корҳои дохилии Ҷумҳурии Тоҷикистон, новобаста аз маҳалли истиқомат;
- барои шаҳрвандони Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки берун аз ҳудуди Ҷумҳурии Тоҷикистон истиқомат мекунанд, аз ҷониби намояндагиҳои дипломатӣ ва муассисаҳои консулии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар хориҷа.
70. Шаҳодатномаи ронандагӣ бо талони баҳисобгирии қоидавайронкунӣ дар ҳудуди Ҷумҳурии Тоҷикистон дар асоси пешниҳоди ариза (замимаи 6), варақаи ронандагӣ, шаҳодатномаи ронандагӣ ва талон ба он, риояи муҳлатҳои муқарраршудаи гузаштани муоинаи тиббии ронандагони воситаҳои нақлиёт ва пардохти маблағи шаҳодатномаи ронандагӣ ва талони баҳисобгирии қоидавайронкунӣ иваз карда мешаванд.
71. Шаҳодатномаи ронандагӣ бо талони баҳисобгирии қоидавайронкунӣ берун аз ҳудуди Ҷумҳурии Тоҷикистон дар асоси пешниҳоди ариза, шаҳодатномаи ронандагӣ, маълумотномаи тиббии боэътибор барои идоракунии категорияҳои (зеркатегорияҳои) дахлдори воситаҳои нақлиёт ва пардохти хироҷу хизматрасониҳои муқаррарнамудаи қонунгузорӣ иваз карда мешаванд.
72. Тартиби иваз кардани шаҳодатномаи ронандагӣ бо талони баҳисобгирии қоидавайронкунӣ аз ҷониби намояндагиҳои дипломатӣ ва муасссисаҳои консулии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар хориҷа ва намунаи ариза аз ҷониби Вазорати корҳои хориҷии Ҷумҳурии Тоҷикистон ва Вазорати корҳои дохилии Ҷумҳурии Тоҷикистон тасдиқ карда мешаванд.
73. Ҳангоми иваз намудани шаҳодатномаи ронандагӣ дар намояндагиҳои дипломатӣ ва муассисаҳои консулии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар хориҷи кишвар, меъёр барои хизматрасонии консулӣ тибқи қонунгузорӣ ситонида мешавад. Андозаи меъёри хизматрасонии пулакии бозрасии давлатии автомобилӣ тибқи тартиби муқарраргардида аз ҷониби Вазорати корҳои хориҷии Ҷумҳурии Тоҷикистон ва Вазорати корҳои дохилии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар мувофиқа бо Вазорати молияи Ҷумҳурии Тоҷикистон ва Хадамоти зиддиинҳисории назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян карда мешавад.
74. Шаҳодатномаи ронандагие, ки акси соҳиби он дар муҳлати даҳ соли тақвимӣ иваз карда нашудааст, беэътибор дониста мешавад.
75. Ивази шаҳодатномаи ронандагӣ бо сабаби гузаштани муҳлати эътиборнокии акси соҳиби он дар асоси пешниҳоди ариза (тибқи замимаи
6), шаҳодатномаи ронандагӣ бо талони баҳисобгирии қоидавайронкунӣ ба он, маълумотномаи тиббии боэътибор барои идоракунии воситаҳои нақлиёти категорияҳои (зеркатегорияҳои) дахлдор, пардохти маблағи муқарраргардида барои шаҳодатномаи ронандагӣ ва талони баҳисобгирии қоидавайронкунӣ анҷом дода мешавад.
76. Иваз кардани шаҳодатномаҳои муваққатии ронандагии пештар додашуда ё шаҳодатномаҳое, ки дар банди 14 онҳо сабти "Бе ҳуқуқи кори кироя" мавҷуд аст, мутобиқи бандҳои 69-73 ҳамин Тартиб анҷом дода мешавад.
77. Шаҳодатномаи ронандагӣ барои идора кардани воситаҳои нақлиёти категорияи "В" ё зеркатегорияи "В1", ки дар банди 14 онҳо сабти "Бе ҳуқуқи кори кироя" мавҷуд аст, бо шаҳодатномаи дорои қайди иҷозатдодашудаи мутобиқан категорияи "В" ё зеркатегорияи "В1" дар сурате иваз карда мешавад, ки соҳиби он воситаи нақлиёти категорияи (зеркатегорияи) дахлдорро на камтар аз 2 сол идора карда бошад.
78. Ба шахсоне, ки ҳуҷҷатҳои идоракунии воситаи нақлиётро пешниҳод кардаанд, иваз намудани шаҳодатномаҳои ронандагӣ бе имтиҳонҳои дахлдор анҷом дода мешавад.
79. Ҳуҷҷатҳое, ки идоракунии воситаҳои нақлиётро тасдиқ мекунанд, метавонанд инҳо бошанд:
- барои ронандагоне, ки кор мекунанд - иқтибос аз дафтарчаи меҳнатӣ ё тасдиқнома аз ҷои кор бо зикри навъи нақлиёте, ки ба номи ронандагони мазкур вобаста аст;
- барои ронандагони инфиродӣ - шаҳодатномаи бақайдгирии воситаҳои нақлиёте, ки ба онҳо тааллуқ доранд;
- барои шахсоне, ки автомобилҳоро бо ваколатнома истифода мебаранд - шаҳодатномаи бақайдгирии автомобил ва ваколатнома барои ҳуқуқи истифодабарӣ ва (ё) ихтиёрдории он ё гувоҳнома оид ба ҳуқуқи моликияти муштарак ба воситаи нақлиёт;
- барои хизматчиёни ҳарбӣ, ки ба эҳтиёт рухсат шудаанд - билети ҳарбӣ бо сабти дахлдор.
80. Ба шахсоне, ки ҳуҷҷатҳои идоракунии воситаи нақлиётро пешниҳод накардаанд (ба ғайр аз ҳолатҳои ивази шаҳодатномаи ронандагӣ бо сабаби гузаштани муҳлати эътиборнокии акси соҳиби он), иваз кардани шаҳодатномаи ронандагӣ баъди супоридани имтиҳонҳои назариявӣ ва амалӣ анҷом дода мешавад.
Зимнан, агар шахс барои идоракунии якчанд категорияи (зеркатегорияи) воситаҳои нақлиёт, аз ҷумла мототсиклҳо ва қатори воситаҳои нақлиёт иҷозат дошта бошад, он гоҳ имтиҳони амалӣ бо салоҳдиди комиссияи имтиҳонотӣ танҳо дар воситаи нақлиёти яке аз категорияҳои (зеркатегорияҳои) зерин "В" ё "С" ё "D" ё "ВЕ" ё "СЕ" ё "DЕ", "(В1)" ё "(С1)" ё "(D1)" ё "(С1Е)" ё "(D1Е)" қабул карда мешавад.
81. Шахсе, ки барои идоракунии воситаҳои нақлиёти якчанд категория (зеркатегория) иҷозат дорад, ҳангоми иваз кардани шаҳодатномаи ронандагӣ метавонад иҷозати идоракунии воситаҳои нақлиёти яке аз категорияҳоро (зеркатегорияҳоро) гирад. Дар сурати пешниҳод накардани ҳуҷҷати тасдиқкунандаи идоракунии воситаҳои нақлиёт имтиҳони амалӣ дар воситаи нақлиёти категорияи (зеркатегорияи) дархостшуда қабул карда мешавад ва дар банди 9 шаҳодатномаи ронандагии додашаванда танҳо категорияи (зеркатегорияи) иҷозатдодашуда сабт карда мешавад.
82. Барқарор намудани категорияҳое (зеркатегорияҳое), ки ронанда пештар дошт, дар асоси аризаи ӯ мутобиқи талаботи бандҳои 69-80 ҳамин Тартиб анҷом дода мешавад.
83. Ҳангоми иваз кардани шаҳодатномаи ронандагӣ дар банди 14 шаҳодатномаи нав додашаванда силсила, рақам ва санаи додани шаҳодатномаи ронандагии пешина сабт карда мешавад.
84. Дар сурати гум шудани шаҳодатномаи ронандагӣ нусхаи дуюми он аз тарафи воҳиди бақайдгирию имтиҳонотии бозрасии давлатии автомобилие, ки аризаро баррасӣ менамояд, баъд аз санҷиш бо маълумоти "Системаи ягонаи иттилоотии ҷумҳуриявии раёсати бозрасии давлатии автомобилӣ", дар мавриди аз ҳуқуқи идоракунии воситаҳои нақлиёт маҳрум набудан, дар асоси варақаи ронандагӣ, риояи муҳлатҳои муқарраршудаи гузаштани муоинаи тиббии ронандагони воситаҳои нақлиёт, пардохти хизматрасониҳои муқаррарнамудаи қонунгузорӣ ва дар ҳолатҳои зарурат бо пешниҳоди гувоҳнома дар бораи хатми курсҳои таълимӣ оид ба тайёр кардани (бозомӯзии) ронандагони воситаҳои нақлиёт дода мешавад.
85. Дар ҳолати аз тарафи ронанда гум карда шудани талони баҳисобгирии қоидавайронкунӣ ба шаҳодатномаи ронандагӣ ё ғайри қобили истифода гардидани он, ҳамчунин дар ҳолатҳои дигар талони нав аз ҷониби воҳидҳои бозрасии давлатии автомобилии мақомоти Вазорати корҳои дохилӣ дар шаҳрҳо ва ноҳияҳо ё мақоми болоии онҳо баъд аз пардохти маблағи талон дода мешавад.
Зимнан, маълумот дар хусуси аз тарафи ронанда роҳ додан ба вайронкунии қоидаҳое, ки Кодекси ҳуқуқвайронкунии маъмурии Ҷумҳурии Тоҷикистон пешбинӣ намудааст, муҳлати эътибори онҳо нагузаштааст ва аз рӯи маълумоти "Системаи ягонаи иттилоотии ҷумҳуриявии раёсати бозрасии давлатии автомобилӣ" ё талони пешина муқаррар гардидаанд, ба талони нави баҳисобгирии қоидавайронкунӣ кӯчонида мешаванд.
86. Нусхаҳои дуюми шаҳодатномаҳои ронандагӣ ба ивази шаҳодатномаҳои гумшуда ба соҳибони онҳо аз тарафи воҳидҳои бақайдгирию имтиҳонотии бозрасии давлатии автомобилии маҳали муроҷиат дода мешавад.
87. Дар давоми барасмиятдарории нусхаи дуюми шаҳодатномаи ронандагӣ метавонад барои як моҳ иҷозатномаи муваққатӣ (замимаи 7) дода шавад. Дар мавриди зарурат (фиристодани дархост ва гирифтани ҷавоб ба он, муайян кардани ҳолатҳои алоҳидаи вобаста ба гум шудани шаҳодатнома) иҷозатномаи муваққатӣ метавонад аз тарафи шахсони мансабдори воҳиди бақайдгирию имтиҳонотие, ки онро додааст ё воҳиди дигари бозрасии давлатии автомобилӣ (дар сафари хизматӣ, рухсатӣ ва ғайра будани ронанда) то се моҳ тамдид дода шавад. 88. Иҷозатномаҳои муваққатие, ки барои давраи барасмиятдарории нусхаҳои дуюми шаҳодатномаҳо дода мешаванд, дар китоби алоҳида ба ҳисоб гирифта мешаванд (замимаи 8) ва баъди додани нусхаҳои дуюми шаҳодатномаҳои ронандагӣ ба мавод илова карда мешаванд. Ҳангоми гум шудани иҷозатномаи муваққатӣ баёноти соҳиби он ба мавод илова карда мешавад.
89. Ба шахсоне, ки шаҳодатномаҳои ронандагиро дафъаи якум ба ивази шаҳодатномаҳои гумшуда ё ғайри қобили истифодагардида мегиранд, ҳамчунин дар сурати кушода шудани категорияҳои (зеркатегорияҳои) нав ва дар ҳолатҳои дигари вобаста ба гирифтани шаҳодатномаҳо аз тарафи воҳидҳои бақайдгирию имтиҳонотии бозрасии давлатии автомобилӣ ба ғайр аз шаҳодатномаи ронандагӣ талони баҳисобгирии қоидавайронкунӣ низ дода мешавад. Силсила ва рақамҳои ин ҳуҷҷатҳо бо тартиби рақам ба китоби додани шаҳодатномаҳои ронандагӣ ва талонҳои баҳисобгирии қоидавайронкунӣ сабт карда мешаванд (замимаи 4).
90. Шаҳодатномаҳои ронандагии ёфтшуда ва талонҳои баҳисобгирии қоидавайронкунӣ ба онҳо, ки ба ивази онҳо ба соҳибонашон нусхаҳои дуюм дода шудаанд, беэътибор дониста ва ба воҳиди бақайдгирию имтиҳонотии бозрасии давлатии автомобилӣ барои бо тартиби муқарраршуда нобуд кардан супорида мешаванд.
91. Шаҳодатномаҳои ронандагии намунаи куҳна бо шаҳодатномаҳои ронандагии намунаи нав дар асосҳои умумӣ иваз карда мешаванд.
Зимнан, дар шаҳодатномаи ронандагии нав категорияҳои (зеркатегорияҳои) иҷозатдиҳанда дар банди 9 шаҳодатнома бо таври зерин чоп карда мешаванд:
- ҳангоми иваз кардани шаҳодатномаи ронандаи мототсикл - категорияи "А" ва зеркатегорияи "А1";
- ҳангоми иваз кардани шаҳодатномаи ронандаи категорияи "А"категорияи "А" ва зеркатегорияи "А1";
- ҳангоми иваз кардани шаҳодатномаи ронандаи ғайрикасбӣкатегорияи "В" ва зеркатегорияи "В1" бо сабти дар банди 14 шаҳодатнома "Бе ҳуқуқи кори кироя";
- ҳангоми иваз кардани шаҳодатномаи ронандаи категорияи "В"категорияи "В" ва зеркатегорияи "В1";
- ҳангоми иваз кардани шаҳодатномаи ронандаи касбӣ (дараҷаи сеюм) - категорияҳои "В", "С" ва зеркатегорияҳои "В1", "С1";
- ҳангоми иваз кардани шаҳодатномаи ронандаи категорияи "С"категорияи "С" ва зеркатегорияи "С1";
- ҳангоми иваз кардани шаҳодатномаи ронандаи дараҷаҳои дуюм ва якум, ки аз тарафи бозрасии давлатии автомобилӣ дода шудаандкатегорияҳои "В", "С", "D", "BE", "СЕ", "DE" ва зеркатегорияҳои "В1", "С1", "D1", "С1Е", "D1Е";
- ҳангоми иваз кардани шаҳодатномаи ронандаи категорияи "D"категорияи "D" ва зеркатегорияи "D1";
- ҳангоми иваз кардани шаҳодатномаи ронандаи категорияҳои "B, BE"категорияҳои "B, BE" ва зеркатегорияи "В1";
- ҳангоми иваз кардани шаҳодатномаи ронандаи категорияҳои "C, СE"категорияҳои "C, СE" ва зеркатегорияҳои "C1, С1E";
- ҳангоми иваз кардани шаҳодатномаи ронандаи категорияҳои "D, DE"категорияҳои "D, DE" ва зеркатегорияҳои "D1, D1E".
92. Ҳангоми иваз кардани шаҳодатномаҳое, ки қаблан барои ҳуқуқи идоракунии трамвай, троллейбус ва мотоароба дода шудаанд, дар банди 9 шаҳодатномаи намунаи нав категорияҳои иҷозатдодашуда "Tm", "Tb" қайд ва дар банди 14 иҷозати идоракунии мотоароба сабт карда мешавад.
Эзоҳ: Шаҳодатномаҳои ронандагие, ки муҳлати эътиборнокиашон пас аз мавриди амал қарор гирифтани қарори мазкур нагузаштааст, то анҷоми муҳлати эътибор доштанашон боэътибор ҳисобида мешаванд.
93. Ба ронандагони касбӣ (дараҷаи сеюм), ки гувоҳномаҳои (талонҳои тахассусӣ) то 1 сентябри соли 1977 додашударо дар бораи додани тахассуси ронандаи дараҷаи дуюм ё якум доранд, иваз кардани шаҳодатномаҳои намунаи куҳна бо шаҳодатномаи намунаи нав ба шарти супоридани имтиҳони амалӣ дар автобус ё қатори воситаи нақлиёт бо сабти категорияҳои (зеркатегорияҳои) иҷозатдиҳанда "В", "С", "D", ("B1"), ("C1"), ("D1") ё "В", "С", "D", "BЕ", "CE", "DE", ("B1") ,("С1"), ("D1"), ("С1Е"), ("D1Е") дар банди 9 шаҳодатномаи нав анҷом дода мешавад.
94. Агар шахс шаҳодатномаи ронандаи касбӣ ё шаҳодатномаи намунаи ягона ва гувоҳнома дар бораи ба ӯ додани тахассуси дараҷаи дуюм ё якуми баъди 1 сентябри соли 1977 гирифташударо дошта бошад, гузоштани сабтҳои иҷозатдиҳандаи категорияҳои (зеркатегорияҳои) "D" ("D1") ё "ВЕ", "СЕ", "DЕ", ("С1Е"), ("D1E") дар банди 9 шаҳодатномаи намунаи нави ронандагӣ дар сурати пешниҳод кардани гувоҳномаи муассисаи таълимӣ дар бораи хатми курсҳои таълимӣ оид ба тайёр кардани (бозомӯзии) ронандагони воситаҳои нақлиёти категорияи (зеркатегорияи) дахлдор ва супоридани имтиҳони амалӣ дар автобус ё автомобили ядакдор анҷом дода мешавад.
95. Дар сурати иваз кардани шаҳодатномаҳои ронандаи дараҷаи дуюм ё якум, ки қаблан аз тарафи бозрасии давлатии автомобилӣ дода шудаанд, онҳо ба соҳибонашон баъди гузоштани муҳри "Бекор карда шудааст" баргардонида мешаванд. Шаҳодатномаҳои дигари ронандагии қаблан додашуда низ бо хоҳиши соҳибони онҳо метавонанд бо ҳамин тартиб дода шаванд.
5. ТАРТИБИ ДОДАНИ ШАҲОДАТНОМАҲОИ РОНАНДАГӢ БА ШАҲРВАНДОНИ ХОРИҶӢ ВА ШАХСОНИ БЕШАҲРВАНД
96. Дар ҳудуди Ҷумҳурии Тоҷикистон шаҳодатномаҳои ронандагии миллӣ ва байналмилалии давлатҳои дигар, ки ба талаботи санадҳои ҳуқуқии байналмилалии эътирофкардаи Тоҷикистон мутобиқанд, амал мекунанд.
97. Шаҳодатномаҳои ронандагии миллии давлатҳои дигар, ки ба талаботи санадҳои ҳуқуқии байналмилалии эътирофкардаи Тоҷикистон мутобиқ нестанд, дар ҳудуди Ҷумҳурии Тоҷикистон амал намекунанд. Ба шаҳрвандоне, ки чунин шаҳодатномаҳои ронандагӣ доранд, додани шаҳодатномаҳои миллии ронандагии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар асосҳои умумӣ сурат мегирад.
98. Ба кормандони намояндагиҳои дипломатӣ ва муассисаҳои консулии давлатҳои хориҷие, ки дорои шаҳодатномаҳои ронандагии миллӣ ё байналмилалии боэътибори аз ҷониби давлати шаҳрвандиашон ё иқомати доимиашон додашуда мебошанд, шаҳодатномаҳои ронандагии миллии Ҷумҳурии Тоҷикистон мутобиқи санадҳои байналмилалии эътирофкардаи Ҷумҳурии Тоҷикистон судур гардида, масъалаи пардохти маблағ тибқи усулҳои мутақобилаи яксон дар асоси мактуби расмии Вазорати корҳои хориҷии Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян карда мешавад.
99. Ба кормандони дафтарҳои созмонҳои байналмилалии хориҷӣ, намояндагони васоити ахбори оммаи хориҷӣ, ташкилотҳои ҷамъиятии давлатҳои хориҷӣ, муассисаҳои таълимии давлатҳои хориҷӣ, бонкҳо ва ширкатҳои хориҷӣ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки дорои шаҳодатномаҳои ронандагии миллӣ ё байналмилалии боэътибори аз ҷониби давлати шаҳрвандиашон ё иқомати доимиашон додашуда мебошанд, шаҳодатномаҳои ронандагии миллии Ҷумҳурии Тоҷикистон баъд аз пардохти хизматрасониҳои муқарранамудаи қонунгузорӣ, бе гузаштан аз муоинаи тиббӣ ва қабули имтиҳонҳои муқарраршуда дода мешаванд. Барои додани шаҳодатномаи ронандагӣ мактуби расмии Вазорати корҳои хориҷии Ҷумҳурии Тоҷикистон асос мегардад. Агар шахсони мазкур шаҳодатномаҳои ронандагии миллӣ ё байналмилалии боэътибор надошта бошанд, он гоҳ шаҳодатномаҳои ронандагии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар асосҳои умумӣ дода мешаванд.
100. Ба шаҳрвандони хориҷӣ ва шахсони бешаҳрванди дорои шаҳодатномаи ронандагии боэътибор, ки бо талаботи санадҳои ҳуқуқии байналмилалии эътирофкардаи Тоҷикистон мутобиқанд, ҳуқуқи истиқомат дар ҳудуди Ҷумҳурии Тоҷикистонро ба даст овардаанд ва ба синни муқаррарнамудаи ҳамин Тартиб расидаанд, шаҳодатномаи ронандагии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар асоси шаҳодатномаи мавҷудаи миллии онҳо баьди гузаштани муоинаи такрории тиббӣ, пардохти хизматрасониҳои муқаррарнамудаи қонунгузорӣ ва супоридани имтиҳонҳои назариявӣ ва амалӣ дода мешаванд. Агар шахсони дар банди мазкур зикршуда шаҳодатномаи миллии ронандагии боэътибор надошта бошанд, шаҳодатномаи ронандагии миллии Ҷумҳурии Тоҷикистон ба онҳо дар асосҳои умумӣ дода мешаванд.
101. Ба шаҳрвандони Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки дар хориҷа шаҳодатномаи миллии ронандагии кишвари будубош, шаҳодатномаҳои ронандагии ба талаботи санадҳои ҳуқуқии байналмилалии эътирофнамудаи Тоҷикистон мутобиқбуда, ҳамчунин шаҳодатномаи ронандагии байналмилалиро гирифтаанд, баъди пардохти хизматрасониҳои муқаррарнамудаи қонунгузорӣ, гузаштани онҳо аз муоинаи такрории тиббӣ ва ба воҳидҳои бақайдгирию имтиҳонотии бозрасии давлатии автомобилӣ пешниҳод кардани шаҳодатномаи ронандагии мазкур бо тарҷумаи тасдиқшудаи онҳо бо шаҳодатномаи дахлдори Ҷумҳурии Тоҷикистон иваз карда мешаванд.
102. Шаҳрвандони хориҷӣ ва шахсони дигаре, ки забони давлатӣ ё забони муоширати байни миллатҳоро намедонанд, ба супоридани имтиҳонҳои назариявӣ ва амалӣ дар ҳузури тарҷумон роҳ дода мешаванд, ки маълумот оид ба онҳо ҳамчунин ба протоколи комиссияи имтиҳонотӣ дохил карда мешаванд. Имтиҳони назариявӣ дар ин ҳолат, чун қоида, бо усули суҳбати шифоҳӣ қабул карда мешаванд ва вақти супоридани имтиҳон маҳдуд карда намешавад.
6. ТАРТИБИ ТАЙЁР, БАҲИСОБГИРӢ ВА НИГОҲДОРИИ ҲУҶҶАТҲОИ РОНАНДАГӢ ВА МАВОДИ ДИГАР
103. Ба ҳисоб гирифтани воридшавӣ ва сарфи бланкҳои ҳуҷҷатҳои ронандагӣ, талонҳои баҳисобгирии қоидавайронкунӣ ба онҳо, иҷозатномаҳои муваққатӣ ва шаҳодатномаҳои ронандагии байналмилалӣ, инчунин гувоҳномаҳо дар бораи хатми курсҳои таълимӣ оид ба тайёр кардани (бозомӯзии) ронандагони воситаҳои нақлиёт аз рӯи китоби баҳисобгирии воридот ва сарфи варақаҳои ҳисоботи қатъӣ (замимаи 9) пеш бурда мешаванд. 104. Бланкҳои шаҳодатномаҳои ронандагӣ, талонҳои баҳисобгирии қоидавайронкунӣ ба онҳо ва иҷозатномаҳои муваққатӣ ва шаҳодатномаҳои ронандагии байналмилалӣ, инчунин гувоҳномаҳо дар бораи хатми курсҳои таълимӣ оид ба тайёр кардани (бозомӯзии) ронандагони воситаҳои нақлиёт ҳамчун ҳуҷҷатҳои ҳисобот қатъӣ нигоҳдорӣ мешаванд. 105. Бланкҳои шаҳодатномаҳои ронандагӣ, талонҳои баҳисобгирии қоидавайронкунӣ ба онҳо ва иҷозатномаҳои муваққатӣ, инчунин шаҳодатномаҳои ронандагии байналмилалӣ ва гувоҳномаҳо дар бораи хатми курсҳои таълимӣ оид ба тайёр кардани (бозомӯзии) ронандагони воситаҳои нақлиёте, ки дар вақти навиштан вайрон шудаанд, ҳангоми тафтишҳои навбатӣ бо воситаҳо ва усулҳое, ки имкони истифодаи такрории онҳоро истисно мегардонанд, нобуд карда, дар ин бобат санадҳои дахлдор тартиб дода мешаванд.
106. Шаҳодатномаҳои ронандагӣ, агар соҳибони онҳо аз ҳуқуқи идоракунии воситаҳои нақлиёт дар асоси хулосаи комиссияи муассисаи тиббӣ аз тарафи мақоми ваколатдор қатъ карда шуда бошанд, шаҳодатномаҳои ронандагии ёфтшуда, ки ба ҷои онҳо шаҳодатномаҳои нав дода шудаанд, шаҳодатномаҳои баъди хотимаи муҳлати маҳрум намудан муҳлати эътиборнокиашон гузаштааст, бо тартиби пешбининамудаи банди 105 Тартиб нобуд карда, дар ин бобат дар китоби додани шаҳодатномаҳои ронандагӣ ва талонҳои баҳисобгирии қоидавайронкунӣ ба онҳо ва иҷозатномаҳои муваққатӣ сабт гузошта мешавад. Дар бораи шаҳодатномаҳои ронандагии бекоркардашуда, ки аз тарафи воҳидҳои дигари бақайдгирию имтиҳонотии бозрасии давлатии автомобилӣ дода шудаанд, ба воҳидҳои бақайдгирию имтиҳонотии мазкур хабарнома фиристода мешавад (замимаи 10).
107. Барои тайёр намудани гувоҳнома дар бораи хатми курсҳои таълимӣ оид ба тайёр кардани (бозомӯзии) ронандагони воситаҳои нақлиёт, бланкҳои шаҳодатномаҳои ронандагӣ, талонҳои баҳисобгирии қоидавайронкунӣ ба онҳо, иҷозатномаҳои муваққатӣ ва шаҳодатномаҳои ронандагии байналмилалӣ раёсати бозрасии давлатии автомобилии Вазорати корҳои дохилии Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳамчун фармоишгари давлатӣ амал карда, танзими масъалаҳои вобаста ба фармоишдиҳӣ ва тайёр кардани онҳо, инчунин варақаҳоеро, ки бо замимаҳои 2, 3, 4, 5, 6, 8, 9 ва 10 ба Тартиби мазкур пешбинӣ шудаанд, анҷом медиҳад.
108. Ҳуҷҷатҳое, ки дар асоси онҳо шаҳодатномаҳои ронандагӣ дода шудаанд ва иваз карда шудаанд (аризаҳо, шаҳодатномаҳои ронандагии куҳна, расидҳо ва ғайра), дар ҷузъгирҳои алоҳида дӯхта, мувофиқи тартиби муқарраргардида дар давоми панҷ соли баъди ба охир расидани соли тақвимӣ нигоҳ дошта мешаванд. Рӯйхатҳои шогирдони гурӯҳҳои таълимӣ бо ҳамин тартиб даҳ сол нигоҳ дошта мешаванд.
109. Шаҳодатномаҳои ронандагие, ки ба ҷои онҳо шаҳодатномаҳои нав дода шудаанд, ба ҷузъгир дӯхта мешаванд ва ба онҳо муҳри "Бекор карда шудааст" гузошта мешавад. Муҳлатҳои нигоҳдории протоколҳои комиссияҳои имтиҳонотӣ даҳ сол, китоби додани шаҳодатномаҳои ронандагӣ шаст сол баъди пур шудани онҳо мебошад. Протоколҳо ва китобҳои мазкур дар воҳидҳои бақайдгирию имтиҳонотии бозрасии давлатии автомобилӣ нигоҳ дошта мешаванд.
110. Маълумотномаҳои тиббӣ, варақаҳои ронандагӣ, гувоҳномаҳо дар бораи хатми курсҳои таълимӣ оид ба тайёр кардани (бозомӯзии) ронандагони воситаҳои нақлиёт баъди сабти тамоми маълумоти зарурӣ дар онҳо ҳангоми додани шаҳодатномаҳои ронандагӣ ба ронандагон баргардонида мешаванд.
111. Шаҳодатномаҳои ронандагӣ ва талонҳои баҳисобгирии қоидавайронкунӣ ба онҳо, ки соҳибонашон аз ҳуқуқи идоракунии воситаҳои нақлиёт ба муҳлати як сол ё зиёда аз он маҳрум карда шудаанд, дар воҳидҳои бақайдгирию имтиҳонотии бозрасии давлатии автомобилӣ, ки минтақа ё маҳалли зисти соҳиби онҳоро хизмат мерасонанд, нигоҳ дошта мешаванд.
Замимаҳои 1-10
Порядок допуска к управлению транспортными средствами
(в редакции постановления Правительства РТ от 31.12.2020г.№686, от 27.02.2024 №103)
1. ОБЩИЕ ПОЛОЖЕНИЯ
1. Порядок допуска к управлению транспортными средствами (далее Порядок) основывается на Законе Республики Таджикистан "О дорожном движении", является обязательным для исполнения всеми физическими и юридическими лицами, а также иностранными гражданами и лицами без гражданства, находящимися или проживающими на территории Республики Таджикистан, устанавливает порядок выдачи гражданам водительских удостоверений, талона учёта нарушений правил к водительскому удостоверению, временного разрешения на управление транспортными средствами и допуска водителей к управлению транспортными средствами различных категорий и подкатегорий.
2. Все транспортные средства в зависимости от их типов, назначения и особенностей управления ими подразделяются на категории "А", "В", "С", "D", "BE", "СЕ", "DE", трамвай, троллейбус, мотоколяска и подкатегории "Al", "Bl", "Cl", "Dl", "C1E" и "DIE" на право управления которыми выдается единое водительское удостоверение и талон учета нарушения к нему и на лицевой стороне удостоверения в пункте 9 печатаются категории и подкатегории транспортных средств, на которые распространяется действие удостоверения. Соответствующие графы категории и подкатегории транспортных средств талона учета нарушений правил, на которые не распространяется действие удостоверения, отмечаются путём компостерной просечка или проставлением штампа с надписью "X".
3. Лица, имеющие в пункте 9 водительского удостоверения отметки категории "А", "В", "С", "D", "BE", "CE", "DE", "Tm", "Tb" и подкатегории "Al", "Bl", "Cl", "Dl", "C1E", "DIE", могут управлять:
- "А" - мотоциклами с боковым прицепом или без бокового прицепа с рабочим объёмом двигателя более 125 см3 и общая разрешенная максимальная масса которого не превышает 400 кг;
- "В" - автомобилями (за исключением транспортных средств, относящихся к категории "А") разрешенная максимальная масса которых не превышает 3500 кг и число сидячих мест которых, помимо сиденья водителя, не превышает восьми, а также мотоколясками; автомобиль категории "В", сцепленный с прицепом, разрешенная максимальная масса которого не превышает 750 кг; автомобиль категории "В", сцепленный с прицепом, разрешенная максимальная масса которого превышает 750 кг, но не превышает массы автомобиля без нагрузки, а общая разрешенная максимальная масса такого состава не превышает 3500 кг;
- "С" - автомобилями, за исключением относящихся к категории "D", разрешенная максимальная масса которых превышает 3500 кг; автомобиль категории "С", сцепленный с прицепом, разрешенная максимальная масса которого не превышает 750 кг;
- "D" - автомобилями, предназначенными для перевозки пассажиров и имеющими более восьми сидячих мест, помимо сиденья водителя; автомобиль категории "D", сцепленный с прицепом, разрешенная максимальная масса которого не превышает 750 кг;
- "BE" - автомобилем категории "В", сцепленный с прицепом, разрешенная максимальная масса которого превышает 750 кг и превышает массу автомобиля без нагрузки; автомобиль категории "В", сцепленный с прицепом, разрешенная максимальная масса которого превышает 750 кг, а общая разрешенная максимальная масса такого состава превышает 3500 кг;
- "СЕ" - автомобилем категории "С", сцепленными с прицепами, разрешенная максимальная масса которых превышает 750 кг;
- "DE" - автомобилем категории "D", сцепленный с прицепом, разрешенная максимальная масса которого превышает 750 кг;
- "Tm" - трамваями;
- "ТЬ" - троллейбусами;
- "А1" - мотоциклами с рабочим объёмом двигателя, не превышающим 125 см3 и максимальной мощностью, не превышающей 11 кВт (лёгкие мотоциклы, скутеры), а также мопеды и лёгкие квадрициклы с рабочим объёмом двигателя до 50 см3;
- "В1" - моторизованные трициклы и квадрициклы с рабочим объёмом двигателя 50 см3 и более, полная разрешенная максимальная масса которых не более 550 кг;
- "С1" - автомобилями, за искючением относящихся к категории "D", разрешенная максимальная масса которых превышает 3500 кг, но не превышает 7500 кг, автомобиль подкатегории "С1", сцепленные с прицепом, разрешенная максимальная масса которого не превышает 750 кг;
- "D1" - автомобилями, предназначенными для перевозки пассажиров и имеющие более восьми сидячих мест, помимо сиденья водителя, но не более 16 сидячих мест, помимо сиденья водителя; автомобиль подкатегории "D1", сцепленный с прицепом, разрешенная максимальная масса которого не превышает 750 кг;
- "С1Е" - автомобилем подкатегории "С1", сцепленным с прицепом, разрешенная максимальная масса которого превышает 750 кг, но не превышает массу автомобиля без нагрузки, а общая разрешенная максимальная масса такого состава не превышает 12000 кг;
- "DIE" - автомобилем подкатегории "D1", сцепленным с прицепом, не предназначенным для перевозки пассажиров, разрешенная максимальная масса которого превышает 750 кг, но не превышает массу автомобиля без нагрузки, а общая разрешенная максимальная масса такого состава не превышает 12000 кг.
Примечание: разрешенная максимальная масса - масса снаряженного транспортного средства с грузом, водителем и пассажирами, установленная предприятием-изготовителем в качестве максимально допустимой;
4. Водителю трамвая разрешается управлять только трамваем, водителю троллейбуса - только троллейбусом, водителю мотоколяскитолько мотоколяской.
5. К автомобилям, предназначенным для перевозки пассажиров, относятся: автобусы и микроавтобусы, автофургоны на шасси грузовых автомобилей, предназначенные для перевозки людей (вахтовых бригад) и изготовленные в условиях заводов - изготовителей в серийном порядке, а также оборудованные грузовые автомобили, перевозящие более восьми человек включая пассажиров в кабине.
6. Управление сочлененным троллейбусом разрешается при наличии водительского удостоверения с отметкой о праве управления им и свидетельство не ниже второго класса.
7. Национальное водительское удостоверение Республики Таджикистан, подтверждающее право на управление транспортными средствами категории "А", подтверждает также право на управление транспортными средствами подкатегории "А1", категории "В"подкатегории "В1", категории "С" - подкатегории "С1", категории "D"подкатегории "D1", категории "СЕ" - подкатегории "С1Е", категории "DE" - подкатегории "DIE".
8. Прием экзаменов, выдача гражданам водительских удостоверений и допуск водителей к управлению транспортными средствами категорий "А", "В", "С", "D", "BE", "СЕ", "DE", "Tm", "Tb", мотоколясками и подкатегории "Al", "Bl", "Cl", "Dl", "C1E", "DIE" осуществляется регистрационно-экзаменационными подразделениями государственной автомобильной инспекцией Министерства внутренних дел Республики Таджикистан.
При выдаче гражданам водительского удостоверения на управление транспортными средствами категорий "А", "В", "С", "D", "СЕ", "DЕ" одновременно регистрационно-экзаменационными подразделениями государственой автомобильной инспекции в пункте 9 водительского удостоверения печатаются соответственно подкатегории "А1", "В1", "С1", "D1", "С1Е", "D1Е"
9. Подготовка и переподготовка водителей транспортных средств осуществляются учебными учреждениями, независимо от их ведомственной принадлежности и форм собственности, деятельность которых осуществляется установленной законом порядку, по программам утвержденными уполномоченным государственным органами в сфере образования и науки, труда, здравоохранения и социальной защиты населения, по согласованию с управлением госавтоинспекцией Министерства внутренних дел Республики Таджикистан.
10. Учебные учреждения, независимо от их ведомственной принадлежности и форм собственности, занимающиеся подготовкой и переподготовкой (повышением квалификации) водителей транспортных средств, подлежат регистрации в лицензирующих органах и регистрационно-экзаменационных подразделениях государственной автомобильной инспекции, на которого возложено обслуживания территории расположения учебного учреждения.
11. Деятельность учебных учреждений, занимающихся подготовкой и переподготовкой (повышением квалификации) водителей, подлежать регистрации в соответствии с законодательством Республики Таджикистан, контроль за их деятельностью и регистрации учебных групп осуществляется в порядке, установленном Министерством внутренних дел Республики Таджикистан и уполномоченным государственным органом Республики Таджикистан в сфере образования и науки.
12. Учебные группы по подготовке и переподготовке (повышению квалификации) водителей транспортных средств создаются численностью до 30 человек. Не позднее 15 дней после начала занятий учебное учреждение для регистрации по форме, установленной Порядком контроля деятельности учебных организации (предприятий) по подготовке и переподготовке (повышение квалификации) водителей автотранспортных средств и регистрации учебных групп в регистрационно-экзаменационных подразделениях государственной автомобильной инспекции, утвержденного Министерством внутренних дел Республики Таджикистан и уполномоченным государственным органом в сфере образования и науки вводит группу в централизованной системе электронной регистрации и контроля слушателей учебных учреждений управления государственной автомобильной инспекции Министерства внутренних дел Республики Таджикистан. Регистрация учебных групп с сроком обучения год и более при наличии соответствующих оснований может продлиться до двух месяцев после начала занятий.
13. Документом, подтверждающим прохождение подготовки и переподготовки водителей, служит свидетельство об окончании учебных курсов по подготовке (переподготовке) водителей транспортных средств единого образца (приложение 1), выданное учебным учреждением, проводившее обучение. Свидетельство является документом строгой отчетности, для регистрации наносится типографическим способом серия, состоящая из букв "TJ" и порядковый номер, состоящий из семи цифр.
13(1). Сумма сборов и услуг, предусмотреных в настоящем Порядке, уплачивается в безналичной форме через кредитно- финансовые организации и иные инфраструктуры приема безналичных платежей
2. ПОРЯДОК ДОПУСКА ГРАЖДАН К УПРАВЛЕНИЮ ТРАНСПОРТНЫМИ СРЕДСТВАМИ
14. Лица, желающие получить водительское удостоверение на право управления транспортными средствами категорий "А", "В", "С", "D", "BE", "СЕ", "DE", трамваями, троллейбусами или мотоколясками и подкатегорий "Al", "Bl", "Cl", "Dl", "C1E", "DIE, обязаны пройти курс подготовки в учебных учреждениях по подготовке водителей транспортных средств, а до начала обучения медицинское освидетельствование в установленном порядке Правительством Республики Таджикистан.
При этом право прохождения курсов подготовки в учебных учреждениях по подготовке водителей транспортных средств категорий (подкатегорий) "ВЕ", "СЕ", "DЕ", "С1Е", "D1E" предоставляется водителям, в водительских удостоверениях которых имеются разрешающие отметки соответственно категорий (подкатегорий) "В", "С", "D", "С1", "D1" и не менее одного года стажа управления соответствующих категорий (подкатегорий) автотранспортного средства, а также прошедших медицинское освидетельствование в установленные сроки
15. Разрешается допуск самостоятельно подготовившихся лиц к сдаче экзаменов в подразделениях государственной автомобильной инспекции на право управления транспортными средствами, относящихся к категории "А" и подкатегории "А1" после достижения 16-летного возраста, категории "В" и подкатегории "В1" (без права работы по найму) после достижения 18-летнего возраста, прохождения медицинского освидетельствования согласно порядка установленной Правительством Республики Таджикистан и уплаты установленной законодательством сборов и услуг.
16. Решение о допуске лиц, самостоятельно подготовившихся к сдаче экзаменов на право управления транспортными средствами категории "А" и подкатегорий "А1", категории "В" и подкатегорий "В1" (без права работы по найму) принимают начальники управления государственной автомобильной инспекции, отделов государственной автомобильной инспекции управления Министерства внутренних дел в ГорноБадахшанской автономной области, областях, Раштской группе районов и их заместители. Основание для принятие решения могут быть:
- заявления;
- медицинская справка о годности к управлению испрашиваемой категории (подкатегории) транспортных средств;
- уплата установленной законодательством сборов и услуг
17. Разрешается допуск водителей и кандидатов в водители, сдавших теоретические и практические экзамены в регистрационноэкзаменационных подразделениях государственной автомобильной инспекции на категории "В", "С" и "D" до вступления в силу настоящего постановления, к сдаче практических экзаменов для получения права управления транспортными средствами категорий с категории "В" на категории (подкатегории) "А", "А1, с категории "С" на категории (подкатегории) "А", "А1", "В", "В1" и с категории "D" на категории (подкатегории) "А", "А1", "В", "В1", "С", "С1" без предварительной переподготовки в учебных учреждениях, после представления справки о прохождении практических занятий по вождению транспортного средства испрашиваемой категории (подкатегории) (приложение 2), действительной медицинской справки и уплаты установленной законодательством суммы
18. Если учебная группа по подготовке водителей транспортных средств категорий "В", "С" и "Б" зарегистрирована в государственной автомобильной инспекции до вступления в силу Порядка, а обучение завершена после вступления в силу Порядка, ее слушатели после сдачи теоретических и практических экзаменов в государственной автомобильной инспекции на соответствующую категорию допускаются к сдаче практических экзаменов для получения права управления транспортными средствами соответствующих категорий (подкатегорий) согласно пункту 17 настоящего Порядка. Указанным лицам права на управление транспортных средств категории "С" выдаётся по достижению восемнадцатилетнего возраста и категорий "D", "Тm", "Тb" по достижению двадцати однолетнего возраста.
Примечание: Требования настоящего пункта применяются в отношении лиц, окончивших учебные учреждения по подготовке водителей транспортных средств до вступления в силу настоящего Порядка
19. Водители транспортных средств категории "С1", достигших девятнадцатилетнего возраста (19), имеющие не менее шести месяцев стажа упрвления автомобилем категории "С1", допускаются к сдаче теоретических и практических экзаменов для получения права управления транспортными средствами категории "С" после представления справки о прохождении практических занятий по вождению транспорного средства категории "С", действительной медицинской справки и уплаты установленной законодательством суммы.
20. Водители транспортных средств категории "D1", достигших двадцатиоднолетнего возраста, имеющие не менее одного года стажа упрвления автомобилем категории "D1", допускаются к сдаче теоретических и практических экзаменов для получения права управления транспортными средствами категории "D" после представления справки о прохождении практических занятий по вождению транспорного средства категории "D", действительной медицинской справки и уплаты установленной законодательством суммы.
21. Водители транспортных средств категории "С1" допускаются к сдаче практических экзаменов для получения права управления транспортными средствами категории (подкатегории) "А", "А1", "В", "В1" после представления справки о прохождении практических занятий по вождению транспорного средства испрашиваемой категорий (подкатегорий), действительной медицинской справки и. уплаты установленной законодательством суммы.
22. Водители транспортных средств категории "D1" допускаются к практических экзаменов для получения права управления транспортными средствами категории "А", "В","С","А1" "В1","С1" после представления справки о прохождении практических занятий по вождению транспорного средства испрашиваемой категории (подкатегорий), действительной медицинской справки и уплаты установленной суммы.
Примечание: Справка о прохождении практических занятий по вождению транспорного средства выдаётся учебным учреждением, имеющий лицензию на право введения учебной деятельности по подготовке водителей соответствующий категории (подкатегории) транспортных средств. Общее количество часов практических занятий по вождению транспорного средства должно соответствовать количеству часов, предусмотренной с этой целью программой профессиональной подготовки водителей испрашиваемой категории (подкатегории).
23. Лица, окончившие начальное, среднее и высшие профессиональные учебные заведения программами обучения которых предусмотрено изучение дисциплин, касающихся вопросов устройства транспортных средств и обеспечения безопасности дорожного движения, допускаются к сдаче экзаменов для получения водительского удостоверения категорий "А", "В", "С" и подкатегорий "Al", "Bl", "C1" после достижения возраста, установленной пунктом 32 Порядка, предъявления справки о прохождении практических занятий по вождению, с учётом испрашиваемой категории (подкатегории) (приложение 2), уплаты установленной законодательством сборов и услуг, а также прохождения медицинского освидетельствования водителей транспортных средств.
24. Допускаются к сдаче экзаменов для получения водительского удостоверения категории "А" и подкатегории "А1" учащиейся проходивших обучение по программам, на право управления мотоциклом в образовательных учреждениях общего среднего и начального профессионального образования после достижения возраста установленного абзацем первой пункта 32 Порядка, уплаты установленной законодательством сборов и услуг, а также прохождения медицинского освидетельствования водителей транспортных средств.
25. Документами, подтверждающими окончание обучения по программам обеспечивающей получения удостоверения на право управления мотоциклом для лиц, окончивших образовательные учреждения общего среднего и начального профессионального образования служат-аттестат или Свидетельство об окончании учебных курсов по подготовке водителей транспортных средств. Для лиц, проходивших обучения за рубежом, также требуется соответствующий документ Государственной службы по надзору в сфере образования о признании эквивалентность документов об образовании, если иное не предусмотрено межгосударственными соглашениями.
26. Документами, подтверждающими окончание учебного заведения и изучение дисциплин, касающихся устройство транспортных средств и обеспечения безопасности дорожного движения, служат для лиц, окончивших начальное и среднее профессиональное учебные заведениядипломы и выписка из экзаменационных ведомостей, а для лиц, окончивших высшее профессиональное учебные заведения, дипломы и приложения к диплому (выписка из зачетных ведомостей). Для лиц, окончивших указанные учебные заведения за рубежом, также требуется соответствующий документ Государственной службы по надзору в сфере образования о признании эквивалентность документов об образовании, если иное не предусмотрено межгосударственными соглашениями.
27. Начальное, среднее и высшие профессиональные учебные заведения организуют обучение учащихся и студентов на право управления автотранспортными средствами категорий "А", "В", "С" и подкатегорий "Al", "Bl", "C1", если такое обучения предусмотрено учебными планами подготовки учащихся и студентов по специальности, в соответствии с программами обучения, утвержденными уполномоченными государственными органами в сфере образования и науки, труда, здравоохранения и социальной защиты населения, согласованным с управлением государственной автомобильной инспекции Министерства внутренних дел Республики Таджикистан.
28. Образовательные учреждения общего среднего и начального профессионального образования проводят обучения учеников для получения удостоверения на право управления транспортными средствами категории "А" и подкатегории "А1", если такое обучения предусмотрено учебными планами подготовки учеников в соответствии с программами, утвержденным уполномоченным государственным органом в сфере образования и науки по согласованию с управлением государственной автомобильной инспекции Министерства внутренних дел Республики Таджикистан.
29. Подготовка лиц, признанных годными к управлению легковыми автомобилями с ручным управлением или мотоколясками, осуществляется государственными и частными учреждениями и организациями системы здравоохранения, которые имеют право деятельности в этой области на специальных курсах по программам, разработанным уполномоченным государственным органом в сфере здравоохранения и социальной защиты населения и согласованным с управлением государственной автомобильной инспекции Министерства внутренних дел Республики Таджикистан.
30. Подготовка водителей троллейбусов осуществляется по планам и программам, разработанным и утвеждёнными уполномоченными государственным органом в свере образования и науки и согласованным с управлением государственной автомобильной инспекции Министерства внутренних дел Республики Таджикистан.
31. Экзамены на получение .водительских удостоверений принимаются регистрационно-экзаменационными подразделениями государственной автомобильной инспекций, куда обратился гражданин.
32. Право на управление транспортными средствами предоставляется:
- транспортными средствами категории "А" и подкатегории "А1"лицам, достигшим шестнадцатилетнего (16) возраста;
- транспортными средствами категории "В" и подкатегорий "В1", "С1" - лицам, достигшим восемнадцатилетнего (18) возраста;
- транспортными средствами категории "С" - лицам, достигшим девятнадцатилетнего (19) возраста (с восемнадцатилетнего (18) возраста лицам, обучающимся в учебных учреждениях Комитета общественной организации содействия обороне по направлению военных комиссариатов)
- транспортными средствами подкатегории "D1", - лицам, достигшим двадцатиоднолетнего (21) возраста;
- транспортными средствами категории "D", "Tm", "Tb" - лицам, достигшим двадцатидвухлетнего (22) возраста.
- транспортными средствами категории "BE" - лицам, достигшим девятнадцатилетнего (19) возраста;
- транспортными средствами категории "СЕ" - лицам, достигшим двадцатилетнего (20) возраста;
- транспортными средствами категории "DE" - лицам, достигшим двадцатитрёхлетнего (23) возраста.
- транспортными средствами категории "С1Е" - лицам, достигшим девятнадцатилетнего (19) возраста;
- транспортными средствами категории "DIE" - лицам, достигшим двадцатитдвухлетнего (22) возраста.
33. К управлению транспортными средствами, оборудованными специальными звуковыми и световыми сигналами, транспортными средствами, занятыми на перевозки опасных грузов, а также автобусами, обслуживающими междугородные и международные линии, допускаются только лица, имеющие стаж управления транспортными средствами, в том числе индивидуального пользования не менее 4-х лет и последний год непрерывно управляют транспортные средства соответствующей категории (подкатегории).
34. Порядок допуска военнослужащих и сотрудников Министерства обороны Республики Таджикистан, органов внутренних дел и Государственного комитета национальной безопасности Республики Таджикистан, имеющих водительское удостоверение к управлению транспортными средствами войсковых подразделений, определяется соответственно Министерством обороны Республики Таджикистан, Министерством внутренних дел Республики Таджикистан и Государственным комитетом национальной безопасности Республики Таджикистан.
35. Разрешается допуск водителей и кандидатов в водители, сдавших теоретические и практические экзамены в регистрационноэкзаменационных подразделениях государственной автомобильной инспекции на категории "В", "С", "D", подкатегории "Bl", "Cl", "D1" к сдаче практических экзаменов для получения права управления транспортными средствами категорий "А", подкатегорий "А1" без предварительной переподготовки в учебных учреждениях, после предъявления справки о прохождении практических занятий по вождению, испрашиваемой категории (подкатегории) (приложение 2), при наличии у них действительной медицинской справки о годности к управлению транспортных средств испрашиваемой категорий (подкатегорий), а также уплаты установленной законодательством услуг.
36. Прием практического экзамена у лиц, окончивших учебные учреждения по программе подготовки водителей автомобилей категории "ВС", осуществляется на обоих транспортных средствах, относящимся к категории "В" и "С".
37. Право на управление транспортных средств категории "BE", "СЕ", "DE" предоставляется водителям, в водительское удостоверения которых имеются разрешающие отметки соответственно категории "В", "С", "D" или до вступления в силу настоящего постановления категории "Е" и не менее одного года стажа управления на соответствующий категории автотранспортного средства, а также прошедших курсы подготовки водителей соответственно категории "BE", "CE", "DE" в учебных учреждениях по установленным программам и сдавшим в регистрационно-экзаменационных подразделениях государственной автомобильной инспекции теоретические и практические экзамены на составе транспортных средств с прицепом или на сочлененном автобусе соответствующей категории
38. Право на управление транспортными средствами подкатегорий "С1Е", "DIE" предоставляется водителям, в водительское удостоверения которых имеются разрешающие отметки соответственно категории "С", "D" или подкатегорий "Cl", "D1" или до вступления в силу настоящего постановления категории "Е" и имеют не менее одного года стажа управления на соответствующих категориях (подкатегориях) автотранспортных средствах, прошедших курсы подготовки водителей соответственно подкатегории "С1Е", "DIE" в учебных учреждениях по установленным программам и сдавшим в регистрационноэкзаменационных подразделениях государственной автомобильной инспекции теоретический и практический экзамен на составе транспортных средств с прицепом или на сочлененном автобусе соответствующей подкатегории
Примечание: годичный стаж управления - стаж за весь период управления транспортными средствами, в том числе индивидуального пользования, который подтверждаются документами указанных в пункте
39. Разрешается допуск водителей автотранспортных средств категорий "В", "С" и "D", для получения права управления транспортными средствами категорий "С", "D" и подкатегорий "С1", "D1" - с категорией "В", категорий "В", "D" и подкатегория "D1" - с категорией "С", категории "В", "С" и подкатегории "С1" - с категорий "D" после предварительной переподготовки в учебных учреждениях, сдачи в регистрационно-экзаменационных подразделениях государственной автомобильной инспекции теоретический PI практический экзамен на сответствущие категории (подкатегории) транспортных средств, уплаты установленной законодательством услуг, соблюдения установленные сроки прохождения медицинского освидетельствования и достигшие установленной пункта 32 возрасту.
40. Допуск для получения право на управление транспортными средствами категории "D", подкатегории "D1" предоставляется также лицам, прошедшим полный курс подготовку водителей по установленным программам, достигшее установленного абзацами четвертий и пятий пункта 32 возрасту, сдавшим теоретический .и практический экзамены и прошедшими медицинское освидетельствования, уплатившее установленной законодательством сборы и услуги.
41. Военнослужащим срочной службы по достижении девятнадцатилетнего возраста в виде исключения право на управление транспортными средствами категории "BE", "CE", "DE" и подкатегории "С1Е", "DIE" предоставляется при наличии в удостоверениях разрешающих отметок соответственно категории "В", "С", "D", или подкатегорий "Cl", "D1", и непрерывный стаж работы на транспортных средствах войсковых подразделений не менее шести месяцев, прошедших подготовку по установленным программам и сдавшим теоретический и практический экзамены, уплаты установленной законодательством услуг. Указанным лицам, также предоставляется право на управление транспортными средствами категории "D" подкатегории "D1" после окончания полного курса подготовки в учебных учреждениях по установленным программам, сдаче теоретических и практических экзаменов, уплаты установленной законодательством сборов и услуг и прохождения медицинского освидетельствования.
42. До достижения указанными лицами установленного абзацами четвёртым, пятым, седьмым, восьмым и десятым пункта 32 Таджикского национального водительского удостоверения возраста, выданные им по результатам сдачи экзаменов подтверждают право на управление транспортными средствами категории "D", "BE", "CE", "DE" и подкатегорий "Dl", "C1E", "DIE", принадлежащими только Вооруженным Силам Республики Таджикистан, другим войскам, воинским формированиям и органам, в которых законами Республики Таджикистан предусмотрена военная служба.
43. Все водители транспортных средств подвергаются обязательному периодическому медицинскому переосвидетельствованию в сроки, установленные Правительством Республики Таджикистан.
44. Начальники управления (отдела, отделений) государственной автомобильной инспекции, руководители автотранспортных предприятий в случае основательного сомнения в состоянии здоровья водителя после перенесённого тяжелого заболевания, травмы, повреждения, могут направить его на медицинское переосвидетельствование ранее установленных сроков.
45. Если водитель уклоняется от прохождения медицинского переосвидетельствования или медицинской комиссией будет признан негодным к управлению транспортными средствами, то водительское удостоверение у него изымается работниками государственной автомобильной инспекции в установленном законодательством порядке.
46. Решение о направлении водителей, на медицинское переосвидетельствование принимают начальники управлений, отделов и отделений госавтоинспекции и их заместители.
3. ПОРЯДОК ВЫДАЧИ ГРАЖДАНАМ ВОДИТЕЛЬСКИХ УДОСТОВЕРЕНИЙ
47. Водительские удостоверения на право управления транспортными средствами, относящимися к категориям "А", "В", "С", "D", "BE", "СЕ", "DE" и мотоколяской выдаются лицам, сдавшим в регистрационноэкзаменационных подразделениях государственной автомобильной инспекции теоретический и практический экзамены, а на право управления трамваем или троллейбусом - теоретический экзамен. При отсутствии водительского удостоверения с разрешённым высшей указанными категориями, подкатегорий "Al", "Bl", "Cl", "Dl", "C1E", "DIE", также выдаются после сдачи теоретического и практического экзаменов.
48. Порядок приема экзаменов для выдачи водительских документов на право управления транспортными средствами определяется Министерством внутренних дел Республики Таджикистан.
49. При теоретическом экзамене проверяются знания Правил дорожного движения и других предметов, предусмотренных программой обучения.
50. При практическом экзамене проверяются навыки вождения только на транспортных средствах тех категорий (подкатегорий), на управление которыми испрашивается водительское удостоверение.
51. Для получения водительского удостоверения кандидатами в водители в регистрационно-экзаменационной подразделения государственной автомобильной инспекции предоставляются следующее документы:
- свидетельство об окончании учебных курсов по подготовке водителей транспортных средств по программам соответствующих категорий (подкатегорий) транспортных средств, на управление которыми испрашивается разрешение (за исключением лиц, указанных в пунктах 15 и 23 настоящего Порядка);
- аттестат или свидетельство об окончании курсов по подготовке водителей транспортных средств категории "А" или подкатегории "А1" (для лиц, окончивших образовательные учреждения общего среднего образования);
- копии диплома и выписки из семестровых и экзаменационных ведомостей или приложение к диплому, а также справка о прохождении практических занятий по вождению испрашиваемой категории (подкатегории) (для лиц, указанных в пункте 23 настоящего Порядка);
- соответствующий документ Государственной службы по надзору в сфере образования о признании эквивалентность документов об образовании, если иное не предусмотрено межгосударственными соглашениями (для лиц, проходивших обучения за рубежом);
- медицинская справка установленного уполномоченным государственным органом в сфере здравоохранения образца о годности к управлению соответствующими категориями (подкатегориями) транспортных средств;
- квитанция об уплате установленном законодательством сборов и услуг;
- паспорт или другой документ с фотографией и печатью, выданной уполномоченным государственным органом.
Примечание: Свидетельство об окончании учебных курсов по подготовке (переподготовке) водителей транспортных средств категорий "А", "В", "С", "D", "ВЕ", "СЕ", "DЕ" может служить основанием для получения водительского удостоверения соответственно категорий "А1", "В1", "С1", "D1", "С1Е", "D1Е"
52. Международное водительское удостоверение выдаётся сроком на 3 года, но не более срока действия национального водительского удостоверения (за исключением лиц, указанных в пункте 15 настоящего Порядка).
53. Для получения международного водительского удостоверения водители в регистрационно-экзаменационные подразделения государственной автомобильной инспекции должны представлять следующие документы:
- национальное водительское удостоверение Республики Таджикистан соответствующих категорий (подкатегорий) транспортных средств, на управление которыми испрашивается разрешение;
- две фотокарточки размером 3,5 х 4,5 см на матовой бумаге с белым фоном в правом углу;
- действительная медицинская справка, установленного уполномоченным государственным органом в сфере здравоохранения образца, о годности к управлению соответствующими категориями (подкатегориями) транспортных средств;
- квитанция об уплате установленной законодательством услуг;
- паспорт или другой документ с фотографией и печатью, выданной уполномоченным государственным органом.
54. Водителям, представившие документы об управлении транспортными средствами, выдача международных водительских удостоверений производится без соответствующих экзаменов. Документы, подтверждающие управление транспортными средствами, указаны в пункте 79 Порядка.
55. Перед сдачей экзаменов на право получения водительского удостоверения заполняется водительская карточка (приложение 3), которая вместе с паспортом или другой документ с фотографией и печатью, выданной уполномоченным государственным органом, предъявляется экзаменационной комиссии.
56. Лицам, сдавшим теоретический и практический экзамены, на основании протокола выписываются водительское удостоверения и талон учета нарушений правил к ним, серии и номера которых записываются по порядку номеров в книгу выдачи водительских удостоверений и талонов учета нарушений правил к ним (приложение 4), а также в водительскую карточку.
57. Водительские удостоверения категории "В" и подкатегории "В1" (без права работы по найму) могут выдаваться лицам, самостоятельно подготовившимся, проходившим медицинское освидетельствования водителей транспортных средств, уплативших установленной законодательством сборов и услуг и сдавшим теоретические и практические экзамены.
58. Бланки биометрического водительского удостоверения изготавливаются из износостойкого пластика (поликарбоната), размером 54x86 мм и заполняются на специальных принтерах.
В водителськом удостоверении в обязательном порядке указываются следующие сведения и эти сведения нумеруются следующим образом:
1. Фамилия
2. Имя и отчество
3. Дата и место рождения (указывается государство, где родился владелец удостоверения)
4а) Дата выдачи удостоверения
4Ь) Дата истечения срока действия удостоверения
4с) Наименование органа, выдавшего удостоверение
5. Серия и номер удостоверения (из двух букв латинского алфавита и порядковый номер, состоящий из семи цифр)
6. Фотография владельца удостоверения
7. Подпись владельца удостоверения
8. Место жительство владельца удостоверения
9. Категории (подкатегории) транспортных средств, на которые распространяется действия удостоверения
12. Дополнительная информация или ограничения в кодированном виде, касающиеся каждой категории (подкатегории) транспортных средств
14. Информация для целей регистрации либо информация, касающаяся безопасности дорожного движения.
59. Записи в бланке биометрического водительского удостоверения выполнены таджикском языке буквами таджикского алфавита и эти записи переведены на английский язык. В ходе персонализации вносимые записи выполняются на таджикском языке буквами таджикского алфавита, они транслитерируются буквами латинского алфавита.
60. Заполнение талонов учета нарушений правил к водительскому удостоверению производится от руки специальными чернилами или же на печатных машинках. Записи в бланке талона учета нарушений правил выполнены на таджикском языке и буквами таджикского алфавита. В ходе персонализации вносимые записи выполняются на таджикском языке буквами таджикского алфавита.
61. Обоснованность выдачи и правильность заполнения водительского удостоверения и талона учета нарушений правил к нему после проверки ответственным сотрудником регистрационно-экзаменационного подразделения (согласно функциональных обязанностей) заверяется его подписью и печатью в талоне учета нарушений правил. При выдаче водительского удостоверения в свидетельстве об окончании учебных курсов по подготовке (переподготовке) водителей транспортных средств записывается дата, серия и номер выданного водительского удостоверение и наименование подразделения государственной автомобильной инспеукции, выдавшего его. Произведенные записи заверяются печатью.
62. Категории и подкатегории транспортных средств, на управление которыми выдается водительское удостоверение, печатаются на лицевой стороне удостоверения в пункте 9 буквами, буквами и цифрами соответствующими категориям (подкатегориям) транспортных средств на которых выдано разрешения.
63. При выдаче водительского удостоверения лицам, имеющим ограничения в сроках переосвидетельствования, установленных медицинскими комиссиями, об этом указываются в пункте 14 водительского удостоверения. В этой же графе могут отмечаться и другие ограничения и предписания.
64. Лица, окончившие государственные и негосударственные учебные заведения занимающиеся подготовкой водителей, а также призывники, привлекаемые Министерством обороны Республики Таджикистан для обучения на водителей транспортных средств, допускаются к экзаменам в государственный автомобильной инспекции для получения водительского удостоверения на право управления транспортными средствами соответствующий категории (подкатегории) по окончании обучения и получения ими соответствующий свидетельства, а также достижении возраста, установленных пунктами 32 Порядка, уплаты, установленной законодательством сборов и услуг, прохождения в установленном порядке медицинское освидетельствование водителей транспортных средств, После сдачи теоретического и практического экзаменов им выдаётся водительские удостоверения соответствующей категории (подкатегорий) и талона учёта нарушений правил к нему.
65. При получении разрешения на право управления транспортными средствами другой категории (подкатегории) прежнее водительское удостоверение и талон учета нарушений правил к нему меняются на новые с проставлением соответствующих разрешенных категорий (подкатегории).
При этом установленные по прежнему талону учёта нарушений правил сведения о допущенных водителем нарушениях, предусмотренных Кодексом Республики Таджикистан об административных правонарушениях, срок действия которых не истек, переносятся в новый талон.
66. Водительские удостоверения выдаются их владельцам под личную роспись в книге выдачи водительских удостоверений и талонов учета нарушений правил к ним по предъявлению паспорта или другого документа с фотографией и печатью, выданной уполномоченным государственным органом, а также в порядке исключения, доверенным лицам.
67. Лицам, отбывающим наказание в виде лишения свободы и не лишенными по суду права управления транспортными средствами за преступление связанное с соблюдением Правил дорожного движения, изъятые у них водительские удостоверения, могут быть возвращены подразделением государственной автомобльной инспекции по ходатайству администрации исправительно-трудового учреждения в соответствии с установленной законодательством порядком.
68. Возврат водительских документов лицам, лишенным за управление транспортными средствами сроком одного года и более, производится после истечения срока наказания, сдачи теоретических и практических экзаменов. Результаты экзаменов указываются в направлений (приложение 5), выданное регистрационно-экзаменационным подразделеним, где хранятся водительские документы.
4. ПОРЯДОК ЗАМЕНЫ ВОДИТЕЛЬСКИХ ДОКУМЕНТОВ
69. Замена водительского удостоверения с талоном учета нарушений правил осуществляется;
- для граждан Республики Таджикистан, проживающих на территории Республики Таджикистан, регистрационно-экзаменационными подразделениями государственной автомобильной инспекции Министерства внутренних дел Республики Таджикистан, независимо от места жительство;
- для граждан Республики Таджикистан, проживающих за рубежом, дипломатическими представительствами и консульскими учреждениями Республики Таджикистан за рубежом.
70. Замена водительского удостоверения с талоном учета нарушений правил на территории Республики Таджикистан производится по представлению заявления (приложение 6), водительской карточки, водительское удостоверения и талона к нему, соблюдения установленных сроков прохождения медицинского освидетельствования для водителей транспортных средств и уплаты стоимость водительского удостоверения и талона учета нарушений правил.
71. Замена водительского удостоверения с талоном учета нарушений правил за пределами Республики Таджикистан производится по представлению заявления, водительского удостоверения, действительной медицинской справки для управления транспортных средств соответствующей категории (подкатегорий) и уплаты установленной законодательством сборов и услуг.
72. Порядок замены водительского удостоверения с талоном учета нарушений правил со стороны дипломатических представительств и консульских учреждений Республики Таджикистан за рубежом, и образец заявления утверждаются Министерством иностранных дел Республики Таджикистан и Министерством внутренних дел Республики Таджикистан.
73. При замене водительского удостоверения в дипломатических представительствах и консульских учреждениях Республики Таджикистан за рубежом, взимаются сборы за консульские услуги в соответствии с законодательством. Размер ставки услуг за действия государственной автомобильной инспекции определяется в порядке установленной со стороны Министерства иностранных дел Республики Таджикистан и Министерства внутренних дел Республики Таджикистан по согласованию с Министерством финансов Республики Таджикистан и Антимонопольной службой при Правительстве Республики Таджикистан.
74. Водительское удостоверение, в котором фотография его владельца в течение десять календарных лет не заменена, считается недействительным.
75. Замена водительского удостоверения в связи с истечения срока действия замены фотография его владельца производится по представления заявления (согласно приложению 6), водительского удостоверения с талоном учета нарушений правил к нему, действительная медицинская справки об управления транспортными средствами соответствующих категорий (подкатегорий), уплаты установленной суммы водительского удостоверения и талона учёта нарушений правил.
76. Замена ранее выданных временных водительских удостоверений или водительские удостоверения, в пункте 14 которых имеется запись "Без права работы по найму", осуществляется в соответствии с пунктами 69-73 настоящего Порядка.
77. Водительское удостоверения на управления транспортными средствами категории "В" или подкатегории "В1", в пункте 14 которых имеется запись "Без права работы по найму", заменяется соответственно на удостоверение с разрешающей отметкой категории "В" или подкатегории "В1" при условии, если его владелец управлял транспортным средством соответствующей категории (подкатегории) не менее 2-х лет.
78. Лицам, представившим документы об управлении транспортными средствами замена водительских удостоверений производится без соответствующих экзаменов.
79. Документами, подтверждающими управление транспортными средствами, могут быть:
- для работающих водителей - выписка из трудовой книжки или справка с места работы с указанием закрепленного вида транспорта;
- для индивидуальных водителей - свидетельство о регистрации на принадлежащие им транспортные средства;
- для лиц, эксплуатирующих автомобили по доверенностямсвидетельство о регистрации на автомобиль и доверенность на право пользования и (или) распоряжение им или свидетельство о праве общей собственности на транспортное средство;
- для военнослужащих, уволенных в запас - военный билет с соответствующей отметкой.
80. Лицам, не представившим документов об управлении транспортными средствами (за исключением случаев замены водительского удостоверения в связи с истечения срока действия замены фотография его владельца), замена водительских удостоверений производится после сдачи теоретического и практического экзаменов.
При этом, если лицо имеет разрешение на управление транспортными средствами нескольких категорий (подкатегорий), в том числе мотоциклами и составами транспортных средств, то практический экзамен по усмотрению экзаменационной комиссии производится только на транспортном средстве одной из категорий (подкатегорий) "В" или "С" или "D" или "BE" или "СЕ" или "DE", "(В1)" или "(С1)" или "(D1)" или "(С1Е)" или "(DIE)".
81. Лицо, имеющее разрешение на управление транспортными средствами нескольких категорий (подкатегорий), при замене водительского удостоверения может получить разрешение на управление какой-либо одной категорией (подкатегорией) транспортных средств. В случае не представления документа, подтверждающий управление транспортными средствами, практический экзамен принимается по испрашиваемой категории (подкатегории) транспортных средств и в пункте 9 выдаваемом водительском удостоверении печатается только разрешающая категория (подкатегория).
82. Восстановление категорий (подкатегорий), имеющихся ранее у водителя, производится по его заявлению в соответствии с требованиями пунктов 69-80 настоящего Порядка.
83. При замене водительского удостоверения в пункте 14 вновь выдаваемом удостоверения проставляется серия, номер и дата выдачи: прежнего водительского удостоверения.
84. При утрате водительского удостоверения новое выдается регистрационно-экзаменационным подразделением государственной автомобильной инспекции, рассматривающее заявления, после проверки по сведениям "Единой республиканской информационной системы управления государственной автомобильной инспекции" на предмет лишения права управления транспортным средством, на основании водительской карточки, соблюдения установленных сроков прохождения медицинского освидетельствования для водителей транспортных средств, уплаты установленных законодательством услуг, а в необходимых случаях с предъявлением свидетельства об окончании курсов по подготовке (переподготовке) водителей транспортных средств.
85. В случае утери водителем талона учета нарушений правил к водительскому удостоверению или прихода его в негодное состояние, а также в иных случаях, новый талон выдается подразделениями государственной автомобильной инспекции органов Министерства внутренних дел в городах и районах или вышестоящими её органами, после уплаты суммы талона.
При этом установленные по учетам Единой республиканской информационной системы управления государственной автомобильной инспекции или прежнему талону сведения о допущенных водителем нарушениях, предусмотренных Кодексом Республики Таджикистан об административных правонарушениях, срок действия которых не истек, переносятся в новый талон учета нарушений правил.
86. Дубликаты водительских удостоверений, взамен утраченных, выдаются владельцам регистрационно-экзаменационными подразделениями государственной автомобильной инспекции по месту обращения.
87. На период оформления дубликата водительского удостоверения может выдаваться временное разрешение (приложение 7) на один месяц. В случае необходимости (направление запросов и получение ответов на них, выяснения отдельных обстоятельств, связанных с утратой удостоверения) временное разрешение может быть продлено на срок до трёх месяцев должностными лицами регистрационно-экзаменационой подразделении выдавшего его или любого подразделения государственной автомобильной инспекции (нахождение водителя в командировке, отпуске и т.п.).
88. Временные разрешения, выдаваемые на период оформления дубликатов удостоверений, учитываются по отдельной книге (приложение 8) и после выдачи дубликатов водительских удостоверений приобщаются к материалам. В случае утери временного разрешения к материалам приобщаются объяснения его владельца.
89. Лицам, получающим водительские удостоверения впервые, взамен утраченных или пришедших в негодное состояние, а также в случае открытия новых категорий (подкатегорий) и в иных случаях, связанных с получением удостоверений, регистрационно-экзаменационными подразделениями государственной автомобильной инспекции наряду с водительским удостоверением выдается талон учета нарушений правил. Серии и номера этих документов записываются по порядку номеров в книгу выдачи водительских удостоверений и талонов учета нарушений правил (приложение 4).
90. Найденные водительские удостоверения и талоны учета нарушений правил к ним, вместо которых владельцам выданы дубликаты, считаются недействительными и подлежать сдаче в регистрационноэкзаменационном подразделении государственной автомобильной инспекции для уничтожения в установленном порядке.
91. Водительские удостоверения старого образца на водительские удостоверения нового образца заменяются на общих основаниях.
При этом в новом водительском удостоверении разрешающие категории (подкатегории) печатаются в пункте 9 удостоверения следующим образом:
- при замене удостоверения водителя мотоцикла - категория "А" и подкатегория "А1";
- при замене удостоверения водителя категории "А" - категория "А" и подкатегория "А1";
- при замене удостоверения шофера-любителя - категория "В" и подкатегория "В1" с записям в пункте 14 удостоверения "Без право работы по найму";
- при замене удостоверения водителя категории "В" - категория "В" и подкатегории "В1";
- при замене удостоверения шофера-профессионала (третьего класса) - категории "В", "С" и подкатегории "Bl", "C1";
- при замене удостоверения водителя категории "С" - категория "С" и подкатегория "С1";
- при замене удостоверения шофера второго и первого классов, выданных государственной автомобильной инспекции, - категории "В", "С", "D", "BE", "СЕ", "DE" и подкатегории "Bl", "Cl", "Dl", "C1E", "DIE";
- при замене удостоверения водителя категории "D" - категория "D" и подкатегория "D1";
- при замене удостоверения водителя категории "В, BE" - категории "В, BE" и подкатегории "В1";
- при замене удостоверения водителя категории "С, СЕ" - категории "С, СЕ" и подкатегории "Cl, C1E";
- при замене удостоверения водителя категории "D, DE" - категории "D, DE" и подкатегории "Dl, DIE",
92. При замене удостоверений, ранее выдавшихся на право управления трамваем, троллейбусом и мотоколяской, в пункте 9 водительского удостоверения нового образца печатаются разрешающие категории "Тm", "ТЬ" и в пункте 14 производится запись о допуске к управлению мотоколяской.
Примечание; Водительские удостоверения, срок действия которых после вступления в силу настоящего постановления не истек, до окончания указанного срока на период их действия считаются действительными.
93. Шоферам-профессионалам (3 класса), имеющим свидетельства (квалификационные талоны), выданные до 1 сентября 1977 года, о присвоении им квалификации шофера второго или первого класса, замена удостоверений старого образца на новые производится с записями в пункте 9 нового удостоверения разрешающих категорий (подкатегории) "В", "С", "D", ("Bl"), ("Cl"), ("D1") или "В", "С", "D", "BE", "CE", "DE", ("B1"), "Cl", ("Dl"), ("С1Е"), ("DIE"), при условии сдачи практического экзамена на автобусе или составе транспортного средства.
94. При наличии у лиц удостоверений шофера-профессионала или удостоверений единого образца и свидетельства о присвоении им квалификации второго или первого класса, полученных после 1 сентября 1977 года, запись разрешающих категорий (подкатегорий) "D" ("D1") или "BE", "CE", "DE", ("С1Е"), ("DIE") в пункте 9 нового водительского удостоверения производится при представлении свидетельств учебных учреждений о подготовке на соответствующую категорию (подкатегорию) и сдаче практического экзамена на автобусе или автомобиле с прицепом.
95. В случае замены удостоверений шофера второго или первого класса, ранее выдававшихся государственной автомобильной инспекции, они возвращаются их владельцам после проставления штампа "Аннулировано". В таком же порядке могут выдаваться после замены и другие водительские удостоверения по их просьбе.
5. ПОРЯДОК ВЫДАЧИ ВОДИТЕЛЬСКИХ УДОСТОВЕРЕНИЙ ИНОСТРАННЫМ ГРАЖДАНАМ И ЛИЦАМ БЕЗ ГРАЖДАНСТВА
96. На территории Республики Таджикистан действуют национальные и международные водительские удостоверения других государств, соответствующие международным правовым актам, признанным Таджикистаном.
97. Национальные водительские удостоверения иных государств, не отвечающие требованиям международным правовым актам, признанным Таджикистаном, на территории Республики Таджикистан являются недействительными. Гражданам, владельцам таких водительских удостоверений, выдача национальных водительских удостоверений Республики Таджикистан производится на общих основаниях.
98. Сотрудникам иностранных дипломатических представительств, консульских учреждений иностранных государств, при наличии у них действительных национальных или международных водительских удостоверений, выданных государством гражданином которого являются или где постоянно проживают, национальные водительские удостоверения Республики Таджикистан выдаются в порядке международными правовыми актами, признанными Республикой Таджикистан. Вопрос об уплаты денежные средства определяется на основании паритета согласно официального письмо Министерство иностранных дел Республики Таджикистан.
99. Сотрудникам иностранных офисов международных организаций, представительств зарубежных средств массовой информации, общественных организаций иностранных государств, учебных заведений иностранных государств, иностранных банков и компаний в Республике Таджикистан, при наличии у них действительных национальных или международных водительских удостоверений, выданных государством гражданином которого являются или где постоянно проживают, водительские удостоверения Республики Таджикистан выдаются после уплаты установленных законодательством услуг, без прохождения ими медицинского освидетельствования и приема от них установленных экзаменов. Основанием для выдачи водительского удостоверения является официальное письмо Министерство иностранных дел Республики Таджикистан. Если у указанных лиц отсутствует действительные национальные или международные водительские удостоверений, водительские удостоверения Республики Таджикистан выдаются на общих основаниях.
100. Иностранным гражданам и лицам без гражданства, имеющим действительные водительские удостоверения, соответствующие международным правовым актам, признанным Таджикистаном, получившим право на жительство на территории Республики Таджикистан и достигшим возраста, установленного настоящим Порядком, водительские удостоверения Республики Таджикистан выдаются на основании имеющихся у них национальных удостоверений после прохождения медицинского переосвидетельствования, уплаты установленных законодательством услуг и сдачи теоретического и практического экзаменов. При отсутствии у указанных в настоящем пункте лиц действительных национальных водительских удостоверений, водительские удостоверения Республики Таджикистан выдаются им на общих основаниях.
101. Гражданам Республики Таджикистан, получившим за границей национальные водительские удостоверения страны пребывания, выполненные с учетом требований международным правовым актам, признанным Таджикистаном, а также международные водительские удостоверения, они обмениваются на соответствующие удостоверения Республики Таджикистан после уплаты установленных законодательством услуг, прохождения ими медицинского переосвидетельствования, представлении в регистрационно-экзаменационных подразделении государственной автомобильной инспекции указанных, водительских удостоверений с заверенным их переводом.
102. Иностранные граждане и иные лица, не владеющие государственным языком или языком межнационального общения, допускаются к сдаче теоретических и практических экзаменов в присутствии переводчиков, сведения о которых также вносятся в протокол экзаменационной комиссии. Теоретический экзамен в этом случае принимаются, как правило, методом устного собеседования и время сдачи экзамена не лимитируется.
6. ПОРЯДОК ИЗГОТОВЛЕНИЯ, УЧЕТА И ХРАНЕНИЯ ВОДИТЕЛЬСКИХ ДОКУМЕНТОВ И ДРУГИХ МАТЕРИАЛОВ
103. Учет поступления и расходования бланков водительских документов, талонов учета нарушений правил к ним, временных . разрешений и международных водительских удостоверений, а также свидетельств об окончании учебных курсов по подготовке (переподготовке) водителей транспортных средств ведется по книге учета поступления и расходования бланков строгой отчетности (приложение 9).
104. Бланки водительских удостоверений, талоны учета нарушений правил к ним и временные разрешения, международные водительские удостоверения, а также свидетельств об окончании учебных курсов по подготовке (переподготовке) водителей транспортных средств хранятся как документы строгой отчетности.
105. Бланки водительских удостоверений, талоны учета нарушений правил к ним и временные разрешения, международные водительские удостоверения, а также свидетельство об окончании учебных курсов по подготовке (переподготовке) водителей транспортных средств испорченные при заполнении, утилизируются при очередных проверках средствами PI способами, исключающими возможность их повторного использования, о чем составляются соответствующие акты.
106. Водительские удостоверения, когда их владельцы уполномоченным государственным органом право на управления транспортными средствами прекращены на основании заключения комиссии медицинского учреждения, найденные водительские удостоверение вместо которых выданы новые и не востребованные по окончании срока лишения водительские удостоверение срок действия которых истек, уничтожаются в порядке предусмотренной пунктом 105 Порядка, о чем делается отметка в книге выдачи водительских удостоверений и талонов учета нарушили к ним и временных разрешений. Об аннулированных водительских удостоверениях, выданных другими регистрационно-экзаменационными подразделениями государственной автомобильной инспекции, последним направляются извещения (приложение 10).
107. Для изготовления бланков свидетельств об окончании учебных курсов по подготовке (переподготовке) водителей транспортных средств, водительских удостоверений, талонов учёта нарушений правил к ним, временных разрешений и международных водительских удостоверений управление государственной автомобильной инспекции Министерства внутренних дел Республики Таджикистан выступает как государственный заказчик, регулирует вопросы, связанные с дачей распоряжения на их изготовление и бланков, предусмотренных приложениями 2, 3, 4, 5, б, 8, 9 и 10 к настоящему Порядку.
108. Материалы, послужившие основанием для выдачи и замены водительских удостоверений (заявления, старые водительские удостоверения, квитанции и др.) подшиваются в отдельные дела и хранятся в установленном порядке в течение пять лет после окончания календарного года. Списки учащихся учебных групп хранятся в таком же порядке десять лет.
109. Водительские удостоверения, вместо которых выданы новые, подшиваются в дела с проставлением на них штампа "Аннулировано". Сроки хранения протоколов экзаменационных комиссий десять лет, книг выдачи водительских удостоверений шестьдесят лет после их окончания. Протоколы и книги хранятся в рёгистрационно-экзаменационных подразделениях государственной автомобильной инспекции.
110. Медицинские справки, водительские карточки, свидетельства об окончании учебных курсов по подготовке (переподготовке) водителей транспортных средств после заполнения всех реквизитов в них при выдаче водительских удостоверений возвращаются водителям.
111. Водительские удостоверения и талоны учета нарушений правил к ним лиц, лишенных права управления транспортными средствами сроком на один год и более, хранятся в рёгистрационно-экзаменационных подразделениях госавтоинспекции, обслуживающих место жительства владельца водительского удостоверения.
*Приложение
