ҚОНУНИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН
ДАР БОРАИ ШАРТНОМАҲОИ БАЙНАЛМИЛАЛИИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН
Бо қарори Маҷлиси намояндагони
Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон
аз 27 майи соли 2016 № 453
қабул карда шуд.
Бо қарори Маҷлиси миллии
Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон
аз 15 июли соли 2016 № 251
ҷонибдорӣ карда шуд.
(Қонуни ҶТ аз 24.12.2022 № 1946)
Қонуни мазкур тартиби ба имзо расонидан, тасдиқ (ратификатсия), тасдиқ, ҳамроҳшавӣ, бақайдгирӣ, интишор, иҷро намудан, бекор кардан (денонсатсия) ва боздоштани амали шартномаҳои байналмилалии Ҷумҳурии Тоҷикистонро муайян менамояд.
БОБИ 1. МУҚАРРАРОТИ УМУМӢ
Моддаи 1. Доираи амали Қонуни мазкур
1. Амали Қонуни мазкур нисбат ба шартномаҳои байналмилалии Ҷумҳурии Тоҷикистон, новобаста ба хусусияти онҳо (байнидавлатӣ, байниҳукуматӣ ва байниидоравӣ) ва номашон (шартнома, созишнома, конвенсия, протокол, паймон, мубодилаи мактубҳо, ёддоштҳо ва ё шартномаҳои байналмилалии дигар), бо давлатҳои хориҷӣ ва созмонҳои байналмилалӣ паҳн мегардад.
2. Амали Қонуни мазкур нисбат ба созишномаҳои сармоягузорӣ, консессионӣ (имтиёздиҳӣ) ва созишномаҳои дигар, ки хусусияти хусусию ҳуқуқӣ дошта, бо санадҳои алоҳидаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон танзим мегарданд, паҳн намешавад.
Моддаи 2. Мафҳумҳои асосӣ
Дар Қонуни мазкур мафҳумҳои асосии зерин истифода мешаванд:
- шартномаи байналмилалии Ҷумҳурии Тоҷикистон (минбаъд - шартномаҳои байналмилалӣ) - яке аз санадҳои ҳуқуқии байналмилалии эътирофнамудаи Тоҷикистон, ки бо давлати хориҷӣ (давлатҳои хориҷӣ) ё созмони байналмилалӣ (созмонҳои байналмилалӣ) дар шакли хаттӣ ба имзо расонида шуда, бо ҳуқуқи байналмилалӣ танзим карда мешавад, сарфи назар аз он ки ин шартнома дар як ё якчанд ҳуҷҷати бо ҳам алоқаманд оварда шудааст, инчунин новобаста ба номи мушаххаси он;
- созмони байналмилалӣ - созмони байнидавлатӣ (байниҳукуматӣ);
- парафгузорӣ - баимзорасонии қаблии лоиҳаи мувофиқашудаи шартномаи байналмилалӣ ё меъёрҳои алоҳидаи он бо ишораи сарҳарфи насаб ва номи намояндагони ҷонибҳои дар гуфтушунидҳо иштироккунанда ҳамчун шаҳодати мувофиқа намудани матни лоиҳаи шартномаи байналмилалӣ ё яке аз тарзҳои муқаррар сохтани яксонии матни лоиҳаи шартномаи байналмилалӣ;
- ваколат - ҳуқуқи намояндагӣ намудан аз номи Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки дар асоси қарори шахси мансабдор ё мақомоти ваколатдори давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон амалӣ гардида, ба таври дахлдор бо ҳуҷҷати тасдиқкунандаи ваколати шахси мазкур ба расмият дароварда шудааст ва ба ҷониби иштирокчии гуфтушунидҳо ё маҳфуздоранда бо мақсади қабул намудани матни шартномаи байналмилалӣ ё муқаррар намудани яксонии он, ба имзо расонидани шартномаи байналмилалӣ, изҳори ризояти Ҷумҳурии Тоҷикистон ба ҳатмӣ будани шартномаи байналмилалӣ, иҷро намудани амали дигар, ки ба шартнома дахл дорад, супорида мешавад;
- бастани шартномаи байналмилалӣ - пайдарпайии марҳилаҳои (амалҳои ҳуқуқии) пешбининамудаи Қонуни мазкур оид ба ташаккулдиҳии мазмуни шартномаи байналмилалӣ, қабули матни он ва изҳори ризояти Ҷумҳурии Тоҷикистон ба ҳатмӣ будани шартномаи байналмилалӣ;
- баимзорасонӣ - марҳилаи бастани шартномаи байналмилалӣ ё тарзи изҳори ризояти ҷониби Ҷумҳурии Тоҷикистон барои ҳатмӣ будани шартномаи байналмилалӣ, дар сурате, агар шартномаи байналмилалӣ пешбинӣ намояд, ки баимзорасонӣ чунин эътибор дорад ё ба тарзи дигар созиш байни Ҷумҳурии Тоҷикистон ва иштирокчиёни дигари гуфтушунид дар хусуси он муқаррар шудааст, ки баимзорасонӣ бояд чунин эътиборро дошта бошад ё нияти Ҷумҳурии Тоҷикистон ҷиҳати додани чунин эътибор ба баимзорасонӣ аз ваколати намояндаи он бармеояд ва (ё) ҳангоми гуфтушунид изҳор шудааст;
- расмиёти дохилидавлатӣ - тасдиқ (ратификатсия) ё тасдиқи шартномаи байналмилалӣ аз ҷониби Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон ё Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон;
- тасдиқ (ратификатсия) - тарзи изҳори ризояти Ҷумҳурии Тоҷикистон аз ҷониби Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон ба ҳатмӣ будани шартномаи байналмилалӣ, ки дар Қонуни мазкур ва ё шартномаи байналмилалӣ пешбинӣ шудааст ва аз ҷониби намояндаи ваколатдори он ба имзо расонда шудааст;
- тасдиқ - тарзи изҳори ризояти Ҷумҳурии Тоҷикистон ба ҳатмӣ будани шартномаи байналмилалӣ, ки аз ҷониби намояндаи ваколатдори он ба имзо расида, тасдиқи иловагии онро аз ҷониби Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон ва Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон, ба ғайр аз баимзорасонӣ, пешбинӣ менамояд;
- ҳамроҳшавӣ - тарзи изҳори ризояти Ҷумҳурии Тоҷикистон ба ҳатмӣ будани шартномаи байналмилалии эътиборпайдонамуда, ки аз ҷониби намояндаи ваколатдори он ба имзо расонда нашудааст;
- тавзеҳот - изҳороти якҷониба бо ифода ва номи дилхоҳ, ки аз ҷониби давлат ё созмони байналмилалӣ ҳангоми баимзорасонӣ, тасдиқ (ратификатсия), тасдиқи шартномаи байналмилалии бисёрҷониба ё ҳамроҳшавӣ ба он арз ёфтааст, ки тавассути он ин давлат ё созмони байналмилалӣ мехоҳад амали ҳуқуқии муқаррароти алоҳидаи шартномаи байналмилалӣ дар мавриди татбиқи онҳо нисбат ба ин давлат ё ин созмони байналмилалӣ истисно карда шавад ё тағйир дода шавад;
- бекор кардан (денонсатсия) - дасткашӣ бо тартиби муқарраргардидаи ба расмият даровардашудаи Ҷумҳурии Тоҷикистон аз шартномаи байналмилалии басташуда ва яке аз тарзҳои қатъ гаштани амали шартномаи байналмилалӣ;
- маҳфуздоранда - давлат, созмони байналмилалӣ ё шахси мансабдори асосии иҷрокунандаи он, ки ба онҳо барои нигоҳдорӣ нусхаи аслии шартномаи байналмилалӣ супорида шуда, нисбат ба ин шартномаи байналмилалӣ вазифаи дар меъёрҳои ҳуқуқи байналмилалӣ пешбинишударо иҷро менамоянд;
- Феҳристи давлатии шартномаҳои байналмилалии Ҷумҳурии Тоҷикистон - низоми ягонаи давлатии бақайдгирӣ, баҳисобгирӣ ва нигоҳдории шартномаҳои байналмилалии Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки нусхаҳои аслӣ ва нусхаҳои аз ҷониби маҳфуздоранда расман тасдиқшудаи шартномаҳои байналмилалӣ, маълумотҳои ҳатмӣ ва дигар тафсилоти иттилоотӣ оид ба онҳоро дар бар мегирад.
Моддаи 3. Қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи шартномаҳои байналмилалӣ
Қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи шартномаҳои байналмилалӣ ба Конститутсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон асос ёфта, аз Қонуни мазкур, дигар санадҳои меъёрии ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон, инчунин санадҳои ҳуқуқии байналмилалие, ки Тоҷикистон онҳоро эътироф намудааст, иборат мебошад.
БОБИ 2. ТАРТИБИ БАСТАНИ ШАРТНОМАҲОИ БАЙНАЛМИЛАЛӢ
Моддаи 4. Мувофиқасозӣ ва экспертизаи ҳуқуқии шартномаҳои байналмилалӣ, ки Ҷумҳурии Тоҷикистон мақсади иштирокчии онҳо шудан дорад, инчунин лоиҳаҳои шартномаҳои байналмилалӣ
1. Шартномаҳои байналмилалие, ки Ҷумҳурии Тоҷикистон мақсади иштирокчии онҳо шуданро дорад, инчунин лоиҳаҳои шартномаҳои байналмилалӣ, бо Вазорати корҳои хориҷии Ҷумҳурии Тоҷикистон мувофиқа карда мешаванд.
2. Вазорати корҳои хориҷии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар хусуси мақсаднок будани бастани шартномаҳои байналмилалӣ аз нигоҳи сиёсати хориҷӣ хулоса медиҳад.
3. Шартномаҳои байналмилалие, ки Ҷумҳурии Тоҷикистон мақсади иштирокчии онҳо шуданро дорад, инчунин лоиҳаҳои шартномаҳои байналмилалӣ, аз ҷониби Вазорати адлияи Ҷумҳурии Тоҷикистон мавриди экспертизаи ҳуқуқӣ қарор мегиранд.
Моддаи 5. Таклифҳо дар бораи баимзорасонӣ, тасдиқ (ратификатсия), тасдиқи шартномаҳои байналмилалӣ ва ҳамроҳшавӣ ба онҳо
1. Мақомоти давлатӣ тавассути Вазорати корҳои хориҷии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар доираи ваколатҳои худ таклифҳои зерин пешниҳод менамоянд:
- ба Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи баимзорасонӣ, тасдиқ (ратификатсия), тасдиқи шартномаҳои байналмилалӣ ва ҳамроҳшавӣ ба онҳо аз номи Ҷумҳурии Тоҷикистон;
- ба Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи баимзорасонӣ, тасдиқ (ратификатсия), тасдиқи шартномаҳои байналмилалӣ ва ҳамроҳшавӣ ба онҳо аз номи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ва шартномаҳои дорои хусусияти байниидоравӣ.
2. Таклифҳо дар бораи бастани шартномаҳои байналмилалӣ ба Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон ё Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон дар муддати на дертар аз чордаҳ рӯзи тақвимӣ то санаи ба имзо расонидани онҳо пешниҳод карда мешаванд.
3. Таклифҳо дар бораи баимзорасонӣ, тасдиқ (ратификатсия), тасдиқи шартномаҳои байналмилалӣ ва ҳамроҳшавии Ҷумҳурии Тоҷикистон ба онҳо то пешниҳод шуданашон ба Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон ё Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон бо мақомоти давлатии дахлдор дар доираи ваколатҳои онҳо мувофиқа карда мешаванд.
4. Таклифҳо дар бораи баимзорасонӣ, тасдиқ (ратификатсия), тасдиқи шартномаҳои байналмилалӣ ва ҳамроҳшавӣ ба онҳо бо тартиби дар моддаҳои 7, 10, 12-15 Қонуни мазкур пешбинишуда амалӣ карда мешаванд.
5. Таклифҳо дар бораи баимзорасонӣ, тасдиқ (ратификатсия), тасдиқ, қабули шартномаҳои байналмилалӣ ва ҳамроҳшавӣ ба онҳо иборатанд аз:
- лоиҳаи санади меъёрии ҳуқуқӣ дар бораи баимзорасонӣ, тасдиқ (ратификатсия), тасдиқи шартномаҳои байналмилалӣ ва ҳамроҳшавӣ ба онҳо;
- асосноккунии мақсаднок будани баимзорасонӣ, тасдиқ (ратификатсия), тасдиқ ва ҳамроҳшавӣ ба онҳо;
- хулосаи Вазорати корҳои хориҷии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар хусуси мутобиқати бастани шартномаи байналмилалӣ ба мақсадҳои сиёсати хориҷӣ;
- хулосаи Вазорати адлияи Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи мутобиқати лоиҳаҳои шартномаҳои байналмилалӣ ба қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон;
- арзёбии оқибатҳои эҳтимолии сиёсӣ, ҳуқуқӣ, молиявию иқтисодӣ ва оқибатҳои дигари бастани шартномаҳои байналмилалӣ;
- нусхаҳои ба таври расмӣ тасдиқшудаи матни шартномаҳои байналмилалӣ;
- тарҷумаи матни шартномаҳои байналмилалӣ ба забони давлатӣ, ки бо муҳри мақомоти давлатии барои бастани онҳо масъул тасдиқ шудаанд;
- номгӯи давлатҳои иштирокчии шартномаҳои байналмилалии бисёрҷониба;
- номгӯи санадҳои меъёрии ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки бо сабаби эътибор пайдо кардани шартномаи байналмилалӣ зарурати ба онҳо ворид намудани тағйиру иловаҳо ба миён меояд;
- ҳангоми зарурат лоиҳаҳо ва асосноккунии тавзеҳоти Ҷумҳурии Тоҷикистон ба шартномаҳои байналмилалии бисёрҷониба, инчунин матни тавзеҳот ба шартномаҳои байналмилалии бисёрҷониба, ки аз ҷониби дигар давлатҳо изҳор шудаанд.
6. Тартиби баргузории гуфтушунидҳо, баимзорасонӣ ва барои тасдиқ (ратификатсия) пешниҳод намудани шартномаҳои байналмилалиро вобаста ба кумаки беруна Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян мекунад ().
Моддаи 6. Забони шартномаҳои байналмилалӣ
1. Шартномаҳои байналмилалии дуҷониба ба забонҳои давлатии ҷонибҳои иштирокчии гуфтушунидҳо баста мешаванд. Бо розигии ҷонибҳо забони дигар низ ҳамчун забони шартномаҳои байналмилалӣ интихоб шуда метавонад.
2. Шартномаҳои байналмилалии бисёрҷониба бо забонҳое, ки аз ҷониби тарафҳо иштирокчии гуфтушунидҳо муайян гардидаанд, баста мешаванд.
3. Тағйиру иловаҳо ба шартномаҳои байналмилалӣ бо забонҳое, ки онҳо баста шудаанд, ворид карда мешаванд.
Моддаи 7. Қарорҳо дар бораи маъқул донистани матн, баимзорасонии шартномаҳои байналмилалӣ ва додани ваколат барои иҷро намудани амалҳои мазкур, инчунин ба анҷом расонидани парафгузорӣ
1. Қарорҳо дар бораи маъқул донистани матнҳо ва баимзорасонии шартномаҳои байналмилалӣ, инчунин дар бораи додани ваколат барои иҷро намудани амалҳои мазкур, дар намуди санадҳои зерин қабул карда мешаванд ():
- нисбат ба шартномаҳои байналмилалие, ки аз номи Ҷумҳурии Тоҷикистон баста мешаванд, бо Фармони Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон;
- нисбат ба шартномаҳои байналмилалие, ки аз номи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон баста мешаванд, бо қарори Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон;
- нисбат ба шартномаҳои байналмилалие, ки аз номи мақомоти давлатӣ баста мешаванд, бо қарори Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон.
2. Парафгузорӣ аз ҷониби намояндаи мақомоти давлатӣ, ки барои бастани шартномаи байналмилалӣ масъул мебошад, бо назардошти хулосаҳои вазорату идораҳои дахлдор сурат мегирад.
Моддаи 8. Ваколат барои иҷро намудани амалҳои вобаста ба бастани шартномаҳои байналмилалӣ
1. Дар асоси қарорҳои тибқи муқаррароти моддаи 7 Қонуни мазкур қабулшуда ваколат ба иҷро намудани амалҳои вобаста ба бастани шартномаҳои байналмилалӣ аз ҷониби Вазорати корҳои хориҷии Ҷумҳурии Тоҷикистон тариқи ба расмият даровардани ваколатҳо дар шакли хаттӣ тасдиқ карда мешавад.
2. Агар ҳуқуқи баимзорасонии шартномаи байналмилалӣ мутобиқи сархати якуми қисми 1 моддаи 7 Қонуни мазкур аз ҷониби Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон ба шахси мансабдори дигар бевосита пеш аз баимзорасонӣ дода шавад, ваколати чунин шахси мансабдор аз ҷониби Вазорати корҳои хориҷии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар шакли хаттӣ бе қабули қарори дар моддаи 7 Қонуни мазкур пешбинишуда тасдиқ карда мешавад.
Моддаи 9. Бидуни барасмиятдарории ваколатнома иҷро намудани амалҳои вобаста ба бастани шартномаҳои байналмилалӣ
1. Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳуқуқ дорад тамоми амалҳои вобаста ба бастани шартномаҳои байналмилалиро бе барасмиятдарории ваколатнома иҷро намояд.
2. Дар асоси қарорҳои тибқи моддаи 7 Қонуни мазкур қабулгардида шахсони зерин бе барасмиятдарории ваколатнома Ҷумҳурии Тоҷикистонро намояндагӣ менамоянд:
- Сарвазири Ҷумҳурии Тоҷикистон, вазири корҳои хориҷии Ҷумҳурии Тоҷикистон бо мақсади анҷом додани тамоми амалҳое, ки ба бастани шартномаҳои байналмилалӣ вобастаанд;
- роҳбарони намояндагиҳои дипломатии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар давлатҳои хориҷӣ бо мақсади қабул намудани матни шартномаҳои байналмилалӣ байни Ҷумҳурии Тоҷикистон ва давлате, ки дар назди он аккредитатсия шудаанд;
- намояндагоне, ки аз ҷониби Ҷумҳурии Тоҷикистон ҷиҳати намояндагӣ намудан дар конференсияҳои байналмилалӣ ё созмонҳои байналмилалӣ, ё яке аз мақомоти он бо мақсади қабули матни шартномаи байналмилалӣ ваколатдор шудаанд.
БОБИ 3. ТАРТИБИ ТАСДИҚИ (РАТИФИКАТСИЯИ) ШАРТНОМАҲОИ БАЙНАЛМИЛАЛӢ, ТАСДИҚ ВА ҲАМРОҲШАВӢ БА ОНҲО
Моддаи 10. Тасдиқи (ратификатсияи) шартномаҳои байналмилалӣ
Шартномаҳои байналмилалӣ аз ҷониби Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон тасдиқ (ратификатсия) карда мешаванд.
Моддаи 11. Шартномаҳои байналмилалие, ки мавриди тасдиқ (ратификатсия) қарор дода мешаванд
Шартномаҳои байналмилалии зерин мавриди тасдиқ (ратификатсия) қарор дода мешаванд:
- шартномаҳое, ки мавзӯи онҳо ҳуқуқу озодиҳои асосии инсон ва шаҳрванд мебошад;
- шартномаҳое, ки иҷрои онҳо тағйир додани қонунҳои амалкунанда ё қабули қонунҳои навро талаб менамояд, инчунин қоидаҳои дигарро нисбат ба қоидаҳои дар қонунгузории амалкунандаи Ҷумҳурии Тоҷикистон пешбинишуда муқаррар менамоянд;
- шартномаҳо дар бораи муайян намудани сарҳади ҳудуди Ҷумҳурии Тоҷикистон бо давлатҳои дигар, аз ҷумла шартномаҳои байналмилалӣ дар бораи гузаштан аз Сарҳади давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон;
- шартномаҳо дар бораи асосҳои муносибатҳои байнидавлатӣ, дар бораи масъалаҳои халъи силоҳ ё назорати байналмилалии аслиҳа, таъмини сулҳ ва амнияти байналмилалӣ, инчунин дар бораи сулҳ, дӯстӣ, ва кумаки мутақобила ва шартномаҳои байналмилалӣ дар бораи амнияти дастҷамъона;
- шартномаҳо дар бораи иштироки Ҷумҳурии Тоҷикистон дар иттиҳодияҳои байнидавлатӣ ва созмонҳои байналмилалӣ, агар чунин шартномаҳои байналмилалӣ ба онҳо супоридани қисми ҳуқуқҳои соҳибихтиёрии (ё қисми ваколатҳои) Ҷумҳурии Тоҷикистонро пешбинӣ намоянд ё ҳатмияти ҳуқуқии қарорҳои мақомоти онҳоро барои Ҷумҳурии Тоҷикистон муқаррар намоянд;
- шартномаҳо дар бораи пешниҳод ва гирифтани қарзҳои давлатӣ ва имтиёзҳои андозбандӣ, ба истиснои грант ва дигар кумакҳои бебозгашт ();
- шартномаҳо дар бораи истифодаи захираҳои табиӣ аз ҷониби субъектони ҳуқуқи байналмилалӣ;
- шартномаҳо дар бораи масъалаҳои вобаста ба иқтидори мудофиавии Ҷумҳурии Тоҷикистон;
- шартномаҳое, ки ҳангоми ба имзо расонидани онҳо ҷонибҳои иштирокчии гуфтушунидҳо дар бораи тасдиқи (ратификатсияи) минбаъдаи онҳо қарор қабул намудаанд.
Моддаи 12. Тартиби пешниҳод намудани таклифҳо дар бораи тасдиқи (ратификатсияи) шартномаҳои байналмилалӣ
1. Мақомоти давлатӣ тавассути Вазорати корҳои хориҷии Ҷумҳурии Тоҷикистон бо тартиби дар моддаи 5 Қонуни мазкур пешбинишуда ба Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон ё Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон оид ба масъалаҳои ваколати худ дар бораи тасдиқи (ратификатсияи) шартномаҳои байналмилалӣ таклифҳо пешниҳод менамоянд.
2. Таклифҳо дар бораи тасдиқи (ратификатсияи) шартномаҳои байналмилалӣ аз ҷониби Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон ё Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ба баррасии Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон мувофиқан тавассути мактуб ва қарори дахлдор пешниҳод карда мешаванд ().
Моддаи 13. Тасдиқи шартномаҳои байналмилалие, ки мавриди тасдиқ (ратификатсия) қарор намегиранд
Шартномаҳои байналмилалӣ, ки гузаронидани расмиёти дохилидавлатиро пешбинӣ намуда, мавриди тасдиқ (ратификатсия) қарор намегиранд, ба тариқи зайл тасдиқ мегарданд:
- шартномаҳои байналмилалие, ки аз номи Ҷумҳурии Тоҷикистон ба имзо расонида шудаанд, аз ҷониби Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон;
- шартномаҳои байналмилалие, ки аз номи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ба имзо расонида шудаанд ва шартномаҳои байниидоравӣ аз ҷониби Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон.
Моддаи 14. хориҷ карда шуд
Моддаи 15. Қарорҳо дар бораи ҳамроҳшавӣ ба шартномаҳои байналмилалӣ
Қарорҳо дар бораи ҳамроҳшавӣ ба шартномаҳои байналмилалӣ қабул карда мешаванд:
- нисбат ба шартномаҳои байналмилалие, ки мавриди тасдиқ (ратификатсия) қарор мегиранд ва ҳамроҳшавӣ ба онҳо аз номи Ҷумҳурии Тоҷикистон ё Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон анҷом дода мешавад - аз ҷониби Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон;
- нисбат ба шартномаҳои байналмилалие, ки мавриди тасдиқ (ратификатсия) қарор нагирифта, ҳамроҳшавӣ ба онҳо аз номи Ҷумҳурии Тоҷикистон анҷом дода мешавад - аз ҷониби Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон;
- нисбат ба шартномаҳои байналмилалие, ки мавриди тасдиқ (ратификатсия) қарор нагирифта, ҳамроҳшавӣ ба онҳо аз номи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон анҷом дода мешавад - аз ҷониби Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон.
Моддаи 16. Татбиқи муваққатии шартномаҳои байналмилалӣ аз ҷониби Ҷумҳурии Тоҷикистон
1. Шартномаҳои байналмилалӣ ё муқаррароти алоҳидаи онҳо дар қисме, ки ба қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон мухолифат намекунанд, то эътибор пайдо намудани онҳо муваққатан татбиқ мегарданд, агар чунин тартиб дар шартномаҳои байналмилалӣ пешбинӣ шуда бошад.
2. Агар дар шартномаҳои байналмилалӣ тартиби дигар пешбинӣ нашуда бошад ва ё оид ба ин тартиб бо давлатҳои хориҷӣ ё созмонҳои байналмилалии шартномаҳои байналмилалиро баимзорасонида созиш ба даст оварда нашуда бошад, Ҷумҳурии Тоҷикистон татбиқи муваққатии шартномаҳои байналмилалӣ ё муқаррароти алоҳидаро аз рӯзи ирсоли огоҳинома ба давлатҳои хориҷӣ ё созмонҳои байналмилалие, ки нисбат ба онҳо шартномаҳои байналмилалӣ муваққатан татбиқ мешаванд, оид ба нияти Ҷумҳурии Тоҷикистон дар хусуси иштирокчии шартномаҳои байналмилалӣ нагаштан, ки дар асоси қарорҳои дар қисми 3 моддаи мазкур пешбинӣ шудааст, қатъ менамояд.
3. Қарор дар бораи иштирокчии шартномаҳои байналмилалии муваққатан татбиқшаванда нагардидани Ҷумҳурии Тоҷикистон ё муқаррароти алоҳидаи он аз ҷониби Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон ё Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон қабул карда мешавад. 4. Татбиқи муваққатии шартномаҳои байналмилалии эътиборпайдонакарда аз ҷониби Ҷумҳурии Тоҷикистон набояд аз як сол зиёд бошад.
Моддаи 17. Тавзеҳот ба шартномаҳои байналмилалии бисёрҷониба
1. Ҳангоми баимзорасонӣ, тасдиқ (ратификатсия), тасдиқи шартномаҳои байналмилалии бисёрҷониба ё ҳамроҳшавӣ ба онҳо тибқи шартҳои шартномаҳои байналмилалии бисёрҷониба ва меъёрҳои ҳуқуқи байналмилалӣ тавзеҳот изҳор намудан мумкин аст.
2. Тавзеҳотро ҳар вақт, бо тартиби изҳоршуда бекор кардан мумкин аст, агар шартномаи байналмилалии бисёрҷониба тартиби дигарро пешбинӣ накунад.
3. Қабул намудани тавзеҳоти ибрознамудаи дигар ҷониби аҳдкунанда ба шартномаи байналмилалии бисёрҷониба ё изҳори норозигӣ ба он тибқи шартҳои шартномаи байналмилалии бисёрҷониба ва меъёрҳои ҳуқуқи байналмилалӣ дар асоси хулосаи мақомоти давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки ба ваколатҳои он мавзӯи танзими тавзеҳот мансуб аст, анҷом дода мешавад.
БОБИ 4. ИҶРОИ ШАРТНОМАҲОИ БАЙНАЛМИЛАЛӢ
Моддаи 18. Таъмини иҷрои шартномаҳои байналмилалӣ
1. Шартномаи байналмилалӣ аз ҷониби Ҷумҳурии Тоҷикистон мавриди иҷрои ҳатмӣ ва бовиҷдонона қарор мегирад.
2. Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон ё Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ҷиҳати таъмини иҷрои шартномаҳои байналмилалӣ чораҳо андешида, шахси мансабдор ё мақомотеро, ки ба зиммаи он вазифаи назорати иҷрои шартномаҳои байналмилалӣ вогузор мешавад, муайян менамояд.
3. Мақомоти давлатӣ дар доираи ваколатҳои худ иҷрои уҳдадорӣ ва амалисозии ҳуқуқҳои Ҷумҳурии Тоҷикистонро, ки аз шартномаҳои байналмилалӣ бармеоянд, таъмин менамоянд, инчунин иҷрои уҳдадориҳои иштирокчиёни дигари шартномаҳои байналмилалиро мушоҳида менамоянд.
4. Мушоҳидаи умумии иҷрои шартномаҳои байналмилалиро Вазорати корҳои хориҷии Ҷумҳурии Тоҷикистон амалӣ менамояд.
5. Мониторинги таъмини иҷрои шартномаҳои байналмилалӣ бо тартиби муайяннамудаи Вазорати корҳои хориҷии Ҷумҳурии Тоҷикистон анҷом дода мешавад.
Моддаи 19. Андешидани чораҳо дар сурати риоя накардани шартномаҳои байналмилалӣ аз ҷониби иштирокчиёни дигар
1. Дар сурати риоя накардани уҳдадориҳои пешбининамудаи шартномаи байналмилалӣ аз ҷониби иштирокчиёни он, Вазорати корҳои хориҷии Ҷумҳурии Тоҷикистон бевосита ё якҷоя бо мақомоти дахлдори давлатӣ ба Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон ё Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи андешидани чораҳои зарурӣ мутобиқи меъёрҳои ҳуқуқи байналмилалӣ ва талаботи худи шартнома таклифҳо пешниҳод менамояд.
2. Дар сурати риоя накардани муқаррароти шартномаҳои байналмилалӣ аз ҷониби иштирокчиёни он, инчунин дар ҳолатҳои дигари бо меъёрҳои ҳуқуқи байналмилалӣ пешбинигардида амали чунин шартномаҳои байналмилалӣ бо тартиби муқарраргардида қатъ ё боздошта шуда метавонад.
Моддаи 20. Эътибор пайдо намудани шартномаҳои байналмилалӣ
Шартномаҳои байналмилалӣ барои Ҷумҳурии Тоҷикистон бо тартиб ва дар муҳлатҳое, ки шартномаи байналмилалӣ ва қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон пешбинӣ кардаанд, эътибор пайдо мекунанд.
БОБИ 5. ИНТИШОР, БАҚАЙДГИРӢ, БАҲИСОБГИРӢ ВА НИГОҲДОРИИ ШАРТНОМАҲОИ БАЙНАЛМИЛАЛӢ
Моддаи 21. Интишори шартномаҳои байналмилалӣ
1. Шартномаҳои байналмилалии эътиборпайдонамуда бо пешниҳоди Вазорати корҳои хориҷии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар нашрияҳои расмӣ интишор мегарданд.
2. Шартномаҳои байналмилалии эътиборпайдонамуда, ки аз ҷониби Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон тасдиқ (ратификатсия) карда шудаанд, бо пешниҳоди Вазорати корҳои хориҷии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар нашрияҳои расмӣ бо тартиби пешбининамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон интишор мешаванд.
3. Агар шартномаҳои байналмилалӣ ба забони давлатӣ матни яксон надошта бошанд, яке аз матнҳои яксон онҳо бо забони баимзорасида, инчунин тарҷумаи шартномаҳои байналмилалӣ ба забони давлатӣ дар маҷмӯаи "Бюллетени шартномаҳои байналмилалии Ҷумҳурии Тоҷикистон" интишор мегарданд.
Моддаи 22. Бақайдгирӣ, баҳисобгирӣ ва нигоҳдории шартномаҳои байналмилалӣ
1. Бақайдгирӣ, баҳисобгирӣ ва нигоҳдории шартномаҳои байналмилалӣ тибқи Феҳристи давлатии шартномаҳои байналмилалии Ҷумҳурии Тоҷикистон амалӣ карда мешавад. Пешбурди феҳристи мазкурро Вазорати корҳои хориҷии Ҷумҳурии Тоҷикистон амалӣ менамояд.
2. Шакл ва тартиби пешбурди Феҳристи давлатии шартномаҳои байналмилалии Ҷумҳурии Тоҷикистон аз ҷониби Вазорати корҳои хориҷии Ҷумҳурии Тоҷикистон тасдиқ карда мешавад.
3. Бақайдгирии шартномаҳои байналмилалӣ дар мақомоти дахлдори созмонҳои байналмилалӣ аз ҷониби Вазорати корҳои хориҷии Ҷумҳурии Тоҷикистон амалӣ мегардад.
4. Нусхаҳои асл ё расман аз ҷониби маҳфуздоранда тасдиқшудаи шартномаҳои байналмилалӣ, ки аз номи Ҷумҳурии Тоҷикистон ва аз номи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон баста шудаанд, дар муддати ду ҳафта аз рӯзи баимзорасонии онҳо ё аз маҳфуздоранда гирифтани нусхаҳои аз ҷониби маҳфуздоранда расман тасдиқшуда барои нигоҳдорӣ ба Вазорати корҳои хориҷии Ҷумҳурии Тоҷикистон супорида мешаванд. Нусхаҳои шартномаҳои байналмилалии аз ҷониби Вазорати корҳои хориҷии Ҷумҳурии Тоҷикистон расман тасдиқшуда (дар асоси нусхаҳои расман аз ҷониби маҳфуздоранда тасдиқшудаи шартномаҳои байналмилалӣ) бо забонҳои басташудаи онҳо дар муддати ду ҳафта аз рӯзи баимзорасонӣ ё аз маҳфуздоранда гирифтан аз ҷониби Вазорати корҳои хориҷии Ҷумҳурии Тоҷикистон ба мақомоти дахлдори давлатӣ барои нигоҳдории доимӣ ирсол мегарданд.
5. Нусхаҳои асли шартномаҳои байналмилалӣ, ки аз номи мақомоти давлатӣ баста шудаанд, дар бойгонии мақомоти дахлдори давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон нигоҳ дошта мешаванд. Нусхаҳои расман тасдиқшудаи ин шартномаҳои байналмилалӣ дар муддати ду ҳафта аз рӯзи баимзорасонӣ ё аз маҳфуздоранда гирифтани нусхаҳои расман тасдиқшуда ба Вазорати корҳои хориҷии Ҷумҳурии Тоҷикистон ирсол мегарданд.
Моддаи 23. Иҷро намудани вазифаҳои маҳфуздоранда
1. Вазорати корҳои хориҷии Ҷумҳурии Тоҷикистон вазифаҳои маҳфуздорандаи шартномаҳои байналмилалии бисёрҷонибаи Ҷумҳурии Тоҷикистонро иҷро менамояд, агар мутобиқи шартҳои шартномаҳои байналмилалии мазкур чунин вазифаҳо ба уҳдаи Ҷумҳурии Тоҷикистон вогузор шуда бошанд.
2. Мақомоти давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон вазифаҳои маҳфуздорандаи шартномаҳои байналмилалии бисёрҷонибаи Ҷумҳурии Тоҷикистонро, ки аз номи онҳо баста шудаанд, иҷро менамоянд, агар тибқи шартҳои шартномаҳои байналмилалии мазкур чунин вазифаҳо ба уҳдаи онҳо вогузор шуда бошад.
3. Мукотиба бо мақомоти давлатҳои хориҷӣ, созмонҳои байналмилалӣ ё шахсони мансабдори асосии иҷрокунандаи онҳо, ки вазифаҳои маҳфуздорандаи шартномаҳои байналмилалии бисёрҷонибаро иҷро мекунанд, аз ҷониби Вазорати корҳои хориҷии Ҷумҳурии Тоҷикистон анҷом дода мешавад.
БОБИ 6. ТАҒЙИР ДОДАН, ҚАТЪ НАМУДАН ВА БОЗДОШТАНИ АМАЛИ ШАРТНОМАҲОИ БАЙНАЛМИЛАЛӢ
Моддаи 24. Тартиби ворид намудани тағйирот ба шартномаҳои байналмилалӣ
1. Ворид намудани тағйирот ба шартномаҳои байналмилалӣ мутобиқи шартҳои дар шартномаҳои байналмилалӣ зикршуда, меъёрҳои ҳуқуқи байнамилалӣ ва муқаррароти Қонуни мазкур амалӣ мегардад.
2. Таклифҳо дар бораи ворид намудани тағйирот ба шартномаҳои байналмилалӣ бо тартиби пешбининамудаи моддаҳои 4 ва 5 Қонуни мазкур пешниҳод карда мешаванд.
3. Қарорҳо дар бораи ворид намудани тағйирот ба шартномаҳои байналмилалӣ аз ҷониби Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон ё Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон қабул мегарданд.
4. Тағйироти ба шартномаҳои байналмилалӣ воридшуда мутобиқи шартҳо ва бо тартиби эътибор пайдо намудани шартномаҳои байналмилалӣ эътибор пайдо мекунанд.
5. Қарорҳо дар бораи тасдиқ (ратификатсия) ё тасдиқ намудани тағйирот ба шартномаҳои байналмилалӣ мутобиқи шартҳои дар шартномаҳои байналмилалӣ зикршуда ва бо тартиби дар моддаҳои 10 ва 13 Қонуни мазкур пешбинишуда қабул мегарданд.
Моддаи 25. Қатъ гаштани амали шартномаҳои байналмилалӣ
Амали шартномаҳои байналмилалӣ мутобиқи муқаррароти шартномаҳои байналмилалӣ ё дар ҳар вақт бо ризояти ҳамаи иштирокчиён қатъ мегардад.
Моддаи 26. Таклифҳо дар бораи боздоштани амал ё бекор кардани (денонсатсияи) шартномаҳои байналмилалӣ
1. Боздоштани амали шартномаҳои байналмилалӣ ё бекор кардани (денонсатсияи) онҳо тибқи шартҳои шартномаҳои байналмилалӣ, меъёрҳои ҳуқуқи байналмилалӣ ва муқаррароти Қонуни мазкур амалӣ мегардад.
2. Мақомоти давлатӣ дар мувофиқа бо Вазорати корҳои хориҷии Ҷумҳурии Тоҷикистон ба Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи боздоштани амал ё бекор кардани (денонсатсияи) шартномаҳои байналмилалӣ дар доираи ваколатҳои худ таклифҳо пешниҳод мекунанд.
3. Мақомоти давлатӣ дар доираи ваколатҳои худ ба Вазорати корҳои хориҷии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи боздоштани амал ё бекор кардани (денонсатсияи) шартномаҳои байналмилалие, ки аз номи онҳо баста шуда, бо мақомоти давлатии дахлдор ва Вазорати адлияи Ҷумҳурии Тоҷикистон мувофиқа шудаанд, таклифҳо пешниҳод менамояд.
4. Вазорати корҳои хориҷии Ҷумҳурии Тоҷикистон таклифҳоро дар бораи боздоштани амал ё бекор кардани (денонсатсияи) шартномаҳои байналмилалие, ки аз номи мақомоти давлатӣ баста шудаанд, баррасӣ менамояд ва ба онҳо дар хусуси мувофиқи мақсад будани боздоштани амал ё бекор кардан (денонсатсия) хулоса медиҳад ().
Моддаи 27. Қабул намудани қарорҳо дар бораи боздоштани амал ё бекор кардани (денонсатсияи) шартномаҳои байналмилалӣ
1. Қарорҳо дар бораи бекор кардани (денонсатсияи) шартномаҳои байналмилалии тасдиқшуда (ратификатсияшуда) аз ҷониби Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон қабул мегарданд.
2. Қарорҳо дар бораи боздоштани амали шартномаҳои байналмилалӣ ё бекор кардани (денонсатсияи) онҳо қабул мегарданд:
- нисбат ба шартномаҳои байналмилалие, ки аз номи Ҷумҳурии Тоҷикистон баста шудаанд - аз ҷониби Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон;
- нисбат ба шартномаҳои байналмилалие, ки аз номи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон баста шудаанд - аз ҷониби Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон;
- нисбат ба шартномаҳои байналмилалие, ки аз номи мақомоти давлатӣ баста шудаанд - аз ҷониби Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон.
БОБИ 7. МУҚАРРАРОТИ ХОТИМАВӢ
Моддаи 28. Амалигардонии санадҳои байналмилалие, ки тавассути онҳо Ҷумҳурии Тоҷикистон ризояти худро ба ҳатмӣ будани шартномаи байналмилалӣ ё нияти худро ҷиҳати боздоштан ё қатъ гардонидани амали шартномаи байналмилалӣ изҳор мекунад
1. Агар дар шартномаҳои байналмилалӣ мубодила ва ё супоридани тасдиқномаҳо барои нигоҳдорӣ ба маҳфуздоранда пешбинӣ шуда бошад, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон дар асоси қарорҳо дар бораи тасдиқи (ратификатсияи) шартномаҳои байналмилалӣ тасдиқномаҳоеро ба имзо мерасонад, ки онҳо бо муҳри ӯ, инчунин имзои вазири корҳои хориҷии Ҷумҳурии Тоҷикистон тасдиқ карда мешаванд.
2. Мубодилаи тасдиқномаҳо, ҳуҷҷатҳо дар бораи тасдиқ (ратификатсия), тасдиқ ё қабули шартномаҳои байналмилалӣ ё супоридани чунин тасдиқномаҳо барои нигоҳдорӣ ба маҳфуздоранда, ҳуҷҷатҳои дар бораи тасдиқ (ратификатсия), тасдиқ, қабул ё ҳамроҳшавӣ, ирсоли ҳуҷҷатҳо дар бораи қатъ гардонидан, боздоштани амали шартномаҳои байналмилалӣ ё дар бораи бекор кардани (денонсатсияи) онҳо аз ҷониби Вазорати корҳои хориҷии Ҷумҳурии Тоҷикистон ё бо супориши он аз ҷониби намояндагиҳои дипломатии Ҷумҳурии Тоҷикистон ва ё намояндагони Ҷумҳурии Тоҷикистон дар созмонҳои байналмилалӣ амалӣ карда мешаванд.
Моддаи 29. Ҷавобгарӣ барои риоя накардани талаботи Қонуни мазкур
Шахсони воқеӣ ва ҳуқуқӣ барои риоя накардани талаботи Қонуни мазкур тибқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ба ҷавобгарӣ кашида мешаванд.
Моддаи 30. Дар бораи аз эътибор соқит донистани Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон "Дар бораи шартномаҳои байналмилалии Ҷумҳурии Тоҷикистон"
Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 11 декабри соли 1999 "Дар бораи шартномаҳои байналмилалии Ҷумҳурии Тоҷикистон" (Ахбори Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, с. 1999, №12, мод. 348; с. 2001, №7, мод. 484; с. 2005, №12, мод. 654; с. 2013, №7, мод. 539) аз эътибор соқит дониста шавад.
Моддаи 31. Тартиби мавриди амал қарор додани Қонуни мазкур
Қонуни мазкур пас аз интишори расмӣ мавриди амал қарор дода шавад.
Президенти
Ҷумҳурии Тоҷикистон Эмомалӣ Раҳмон
ш.Душанбе
23 июли соли 2016 № 1326
ЗАКОН РЕСПУБЛИКИ ТАДЖИКИСТАН
О МЕЖДУНАРОДНЫХ ДОГОВОРАХ РЕСПУБЛИКИ ТАДЖИКИСТАН
(в редакции Закона РТ от 24.12.2022 №1946)
Принят Постановлением МН МОРТ
от 27 мая 2016 года, № 453
Одобрен Постановлением ММ МОРТ
от 15 июля 2016 года, № 251
Настоящий Закон определяет порядок заключения, ратификации, учреждения, присоединения, регистрации, опубликования, выполнения, денонсация и приостановления действия международных договоров Таджикистан.
ГЛАВА 1. ОБЩИЕ ПОЛОЖЕНИЯ
Статья 1. Сфера действия настоящего Закона
1. Действие настоящего Закона распространяется в отношении международных договоров Республики Таджикистан, независимо от их характера (межгосударственных, межправительственных и межведомственных) и названия (договор, соглашение, конвенция, протокол, пакт, обмен письмами или нотами и другие международные договоры), с иностранными государствами и международными организациями.
2. Действие настоящего Закона не распространяется на инвестиционные, концессионные и иные соглашения, носящие частно - правовой характер, и регулируемые отдельными законодательными актами Республики Таджикистан.
Статья 2. Основные понятия
В настоящем Законе используются следующие основные понятия:
- международный договор Республика Таджикистан (далее-международные договора) - один из международных правовых актов признанных Таджикистаном, заключенный с иностранным государством (иностранными государствами) или международной организацией (международными организациями) в письменной форме и регулируемый международным правом независимо от того, содержится ли такой договор в одном документе или в нескольких связанных между собой документах, а также независимо от его конкретного названия;
- международная организация - межгосударственная (межправительственная) организация;
- парафирование - предварительное подписание согласованного проекта международного договора или его отдельных норм с указанием инициалов представителей участвующих в переговорах сторон, в знак согласования текста проекта международного договора, либо один из способов установления аутентичности текста проекта международного договора;
- полномочия - право на представление Республики Таджикистан, осуществляемое на основании решения должностного лица или уполномоченного государственного органа Республики Таджикистан, надлежащим образом оформленное документом, подтверждающим полномочия данного лица и вручаемым участвующей в переговорах стороне, либо депозитарию в целях принятия текста международного договора или установления его аутентичности, подписания международного договора, выражения согласия Республики Таджикистан на обязательность для нее международного договора совершения иного действия, относящегося к договору;
- заключение международного договора - последовательность стадий (юридических действий), предусмотренных настоящим Законом, по формированию содержания международного договора, принятию его текста и выражению согласия Республики Таджикистан на обязательность для нее международного договора;
- подписание - стадия заключения международного договора или способ выражения Республикой Таджикистан согласия на обязательность для нее международного договора в том случае, если международный договор предусматривает, что подписание имеет такую силу или иным образом установлена договоренность Республики Таджикистан и других участвующих в переговорах сторон о том, что подписание должно иметь такую силу, или намерение Республики Таджикистан придать подписанию такую силу вытекает из полномочий ее представителя и (или) было выражено во время переговоров;
- внутригосударственные процедуры - ратификация или утверждение международного договора со стороны Маджлиси намояндагон Маджлиси Оли Республики Таджикистан, Президентом Республики Таджикистан, либо Правительством Республики Таджикистан;
- ратификация - способ выражение согласия Республики Таджикистан со стороны Маджлиси намояндагон Маджлиси Оли Республики Таджикистан на обязательность международного договора, предусмотренного в настоящем Законе или в самом международном договоре, и подписанного ее уполномоченным представителем;
- утверждение - способ выражения согласия Республики Таджикистан на обязательность международного договора, подписанного ее уполномоченным представителем, и предусматривающего иной способ дополнительного его утверждения Президентом и Правительством Республики Таджикистан помимо его подписания;
- присоединение - способ выражения согласия Республики Таджикистан на обязательность вступившего в силу международного договора, не подписанного ее полномочным представителем;
- оговорка - одностороннее заявление в любой формулировке и под любым наименованием, изложенное государством или международной организацией при подписании, ратификации, утверждении многостороннего международного договора или присоединении к нему, посредством которого это государство или международная организация желает исключить или изменить юридическое, действие определенных положений международного договора в их применении к данному государству или к данной международной организации;
- денонсация - надлежащим образом оформленный отказ Республики Таджикистан от заключенного ею международного договора и один из способов прекращения действия международного договора;
- депозитарий - государство, международная организация или ее главное исполнительное должностное лицо, которым сдается на хранение подлинник международного договора и которые выполняют в отношении этого Международного договора функции, предусмотренные нормами международного права;
- Государственный реестр международных договоров Республики Таджикистан - единая государственная система регистрации, учета и хранения международных договоров Республики Таджикистан, содержащая подлинники и официально заверенные депозитарием копии международных договоров, их реквизиты и другие сведения информационного характера о них.
Статья 3. Законодательство Республики Таджикистан о международных договорах
Законодательство Республики Таджикистан о международных договорах основывается на Конституции Республики Таджикистан и состоит из настоящего Закона, других нормативных правовых актов Республики Таджикистан, а также международных правовых актов, признанных Таджикистаном.
ГЛАВА 2. ПОРЯДОК ЗАКЛЮЧЕНИЯ МЕЖДУНАРОДНЫХ ДОГОВОРОВ
Статья 4. Согласование и правовая экспертиза международных договоров, участницей которых намеревается стать Республика Таджикистан, а также проектов международных договоров
1. Международные договоры, участником которых намеревается стать Республика Таджикистан, а также проекты международных договоров, подлежат согласованию с Министерством иностранных дел Республики Таджикистан.
2. Министерство иностранных дел Республики Таджикистан дает заключения о внешнеполитической целесообразности заключения международных договоров.
3. Международные договоры, участницей которых намеревается стать Республика Таджикистан, а также проекты международных договоров, подлежат обязательной правовой экспертизе в Министерстве юстиции Республики Таджикистан.
Статья 5. Предложения о подписании, ратификации, утверждении международных договоров и о присоединении к ним
1. Государственные органы представляют следующие предложения посредством Министерства иностранных дел Республики Таджикистан, в рамках полномочий:
- Президенту Республики Таджикистан о подписании, утверждении международных договоров и присоединении к ним от имени Республики Таджикистан;
- Правительству Республики Таджикистан о подписании, ратификации, утверждении международных договоров и присоединении к ним от имени Правительства Республики Таджикистан, и договоров межведомственного характера.
2. Предложения о заключении международных договоров представляются Президенту Республики Таджикистан или Правительству Республики Таджикистан в срок не позднее четырнадцати календарных дней до даты их подписания.
3. Предложения о подписании, ратификации, утверждении международных договоров и присоединении к ним Республики Таджикистан согласовываются с соответствующими государственными органами в пределах их полномочий до их представления Президенту Республики Таджикистан или в Правительство Республики Таджикистан.
4. Предложения о подписании, ратификации, утверждении международных договоров и присоединении к ним реализуются в порядке, предусмотренном статьями 7, 10, 12 настоящего Закона.
5. Предложения о подписании, ратификации, утверждении, принятии международных договоров и присоединении к ним содержат:
- проект нормативного правового акта о подписании ратификации, утверждении международных договоров и присоединении к ним;
- обоснование целесообразности их подписания, ратификации, утверждения и присоединения к ним;
- заключение Министерства иностранных дел Республики Таджикистан о Соответствии внешнеполитической целесообразности заключения международного договора;
- заключение Министерства юстиции Республики Таджикистан о соответствии проектов международных договоров законодательству Республики Таджикистан;
- оценку возможных политических, правовых, финансово-экономических и иных последствий заключения международных договоров;
- официально заверенные копии текстов международных договоров;
- перевод текста международных договоров на государственный язык, заверенный печатью государственного органа, ответственного за их заключение;
- перечень государств-участников многосторонних международных договоров;
- перечень нормативных правовых актов Республики Таджикистан, в которые, в связи с вступлением в силу международного договора, возникает необходимость внесения изменений и дополнений;
- в случае необходимости, проекты и обоснования оговорок Республики Таджикистан к многосторонним международным договорам, а также тексты оговорок к многосторонним международным договорам, выраженные другими государствами.
6. Порядок проведения переговоров, подписания и представления для ратификации международных договоров, связанных с внешней помощью, определяется Правительством Республики Таджикистан
Статья 6. Язык международных договоров
1. Двусторонние международные договоры заключаются на государственных языках участвующих в переговорах сторон. По согласию сторон языками международных договоров могут быть избраны иные языки.
2. Многосторонние международные договоры заключаются на языках, определенных по согласию участвующие в переговорах сторон.
3. Изменения и дополнения в международные договоры вносятся на языках их заключения.
Статья 7. Решения о одобрение текстов и подписании международных договоров, а также о наделении полномочиями на совершение этих актов и выполнение парафирования
1. Решения о одобрение текстов и подписании международных договоров, а также о наделении полномочиями на совершение этих актов принимаются в виде следующих актов
- в отношении международных договоров, заключаемых от имени Республики Таджикистан, Указом Президента Республики Таджикистан;
- в отношении международных договоров, заключаемых от имени Правительства Республики Таджикистан, постановлением Правительства Республики Таджикистан;
- в отношении международных договоров, заключаемых от имени государственных органов, постановлением Правительства Республики Таджикистан.
2. Парафирование осуществляется представителем государственного органа, ответственным за заключение международного договора, с учетом заключений соответствующих министерств и ведомств.
Статья 8. Полномочия на совершение актов, относящихся к заключению международных договоров
1. На основании решений, принятых в соответствии с положениями статьи 7 настоящего Закона, полномочия на совершение актов, относящихся к заключению международных договоров, подтверждаются Министерством иностранных дел Республики Таджикистан путем оформления полномочий в письменной форме.
2. В случае если право на подписание международного договора в соответствии с абзацем первым части 1 статьи 7 настоящего Закона было делегировано Президентом Республики Таджикистан другому должностному лицу непосредственно перед его подписанием, полномочия такого должностного лица подтверждаются Министерством иностранных дел Республики Таджикистан в письменной форме, без принятия решения предусмотренного статьей 7 настоящего Закона.
Статья 9. Совершение действий, относящихся к заключению международных договоров, без оформления полномочий
1. Президент Республики Таджикистан вправе совершать все действия, относящиеся к заключению международных договоров, без оформления полномочий.
2. На основании решений, принятых в соответствии со статьей 7 настоящего Закона, нижеследующие лица представляют Республику Таджикистан без оформления полномочий:
- Премьер-министр Республики Таджикистан, министр иностранных дел Республики Таджикистан в целях совершения всех действий, относящихся к заключению международных договоров;
- главы дипломатических представительств Республики Таджикистан в иностранных государствах в целях принятия текстов международных договоров между Республикой Таджикистан и государством, при котором они аккредитованы;
- представители, уполномоченные Республикой Таджикистан представлять ее на международных конференциях или в международных организациях, или в одном из их органов, в целях принятия текста международного договора.
ГЛАВА 3. ПОРЯДОК РАТИФИКАЦИИ МЕЖДУНАРОДНЫХ ДОГОВОРОВ УТВЕРЖДЕНИЯ И ПРИСОЕДИНЕНИЯ К НИМ
Статья 10. Ратификация международных договоров
Ратификация международных договоров осуществляется Маджлиси намояндагон Маджлиси Оли Республики Таджикистан.
Статья 11. Международные договоры, подлежащие ратификации
Ратификации подлежат следующие международные договоры:
- предметом которых являются основные права и свободы человека и гражданина;
- выполнение которых требует изменения действующих или принятия новых законов, а также устанавливающие иные правила по отношению к правилам, которые предусмотрены действующим законодательством Республики Таджикистан;
- об определении территориальных, границ Республики Таджикистан с другими государствами, в том числе международные договоры о пересечении Государственной границы Республики Таджикистан;
- об основах межгосударственных отношений, по вопросам разоружения или международного контроля вооружений, обеспечения мира и международной безопасности, а также о мире, дружбе и взаимной помощи и международные договоры о коллективной безопасности;
- об участии Республики Таджикистан в межгосударственных объединениях и международных организациях, если такие международные договоры предусматривают передачу им осуществления части суверенных прав (или части полномочий) Республики Таджикистан или, устанавливают юридическую обязательность решений их органов для Республики Таджикистан;
- о выдаче и получении государственных кредитов, экономической помощи, льгот по налогообложению и другой помощи;
- об использовании природных ресурсов субъектами международного права;
- по вопросам, относящимся к обороноспособности Республики Таджикистан;
- при подписании которых стороны, участвовавшие в переговорах, приняли решение об их последующей ратификации.
Статья 12. Порядок внесения предложений о ратификации международных договоров
1. Государственные органы посредством Министерства иностранных дел Республики Таджикистан в порядке, предусмотренном статьей 5 настоящего Закона, представляют Президенту Республики Таджикистан или Правительству Республики Таджикистан предложения о ратификации международных договоров по вопросам своих полномочий.
2. Предложения о ратификации международных договоров вносятся Президентом Республики Таджикистан или Правительством Республики Таджикистан на рассмотрение Маджлиси намояндагон Маджлиси Оли Республики Таджикистан соответственно письмом и соответствующим постановлением
Статья 13. Утверждение международных договоров, не подлежащих ратификации
Международные договоры, предусматривающие проведение внутригосударственных процедур, не подлежащие ратификации, утверждаются следующим образом:
- международные договоры, подписанные от имени Республики Таджикистан - Президентом Республики Таджикистан;
- международные договоры, подписанные от имени Правительства Республики Таджикистан и межведомственные договоры Правительством Республики Таджикистан.
Статья 14. исключен
Статья 15. Решения о присоединении к международным договорам
Решения о присоединении Республики Таджикистан к международным договорам принимаются:
- в отношении подлежащих ратификации международных договоров, присоединение к которым осуществляется от имени Республики Таджикистан или от имени Правительства Республики Таджикистан - со стороны Маджлиси намояндагон Маджлиси Оли Республики Таджикистан;
- в отношении не подлежащих ратификации международных договоров, присоединение к которым осуществляется от имени Республики Таджикистан - Президентом Республики Таджикистан;
- в отношении не подлежащих ратификации международных договоров, присоединение к которым осуществляется от имени Правительства Республики Таджикистан - Правительством Республики Таджикистан.
Статья 16. Временное применение Республикой Таджикистан международных договоров
1. Международные договоры или их отдельные положения, в части не противоречащей законодательству Республики Таджикистан, применяются временно, до их вступления в cилy, если такой порядок предусмотрен международными договорами.
2. Если в международных договорах не предусмотрен иной порядок или об этом не были достигнуты договоренности с иностранными государствами или международными организациями, подписавшими международные договоры, временное применение Республикой Таджикистан международных договоров или их отдельных положений прекращается со дня направления уведомления на основании решений, предусмотренных частью З настоящей статьи, иностранным государствам или международным организациям, в отношении которых временно применяются международные договоры о намерении Республики Таджикистан не становиться участницей международных договоров.
3. Решение о намерении Республики Таджикистан не становиться участницей временно применяемых международных договоров или их отдельных положений принимаются Президентом Республики Таджикистан или Правительством Республики Таджикистан.
4. Временное применение Республикой Таджикистан международных договоров, не вступивших в силу, не должно превышать одного года.
Статья 17. Оговорки к многосторонним международным договорам
1. При подписании, ратификации, утверждении многосторонних международных договоров или присоединении к ним могут быть сформулированы оговорки в соответствии с условиями многосторонних международных договоров и нормами международного права.
2. Оговорки могут быть сняты в любое время, в том же порядке, в каком они были сформулированы, если многосторонним международным договором не предусмотрено иное.
3. Принятие сформулированной другой договаривающейся стороной оговорки к многостороннему международному договору или возражение против нее осуществляется в соответствии с условиями многостороннего международного договора и нормами международного права на основании заключения государственного органа Республики Таджикистан, к полномочиям которого относится предмет регулирования оговорки.
ГЛАВА 4. ВЫПОЛНЕНИЕ МЕЖДУНАРОДНЫХ ДОГОВОРОВ
Статья 18. Обеспечение выполнения международных договоров
1. Международный договор подлежит обязательному и добросовестному выполнению Республикой Таджикистан.
2. Президент Республики Таджикистан или Правительство Республики Таджикистан принимают меры по обеспечению выполнения международных договоров и определяют должностное лицо или ведомство, на которое возлагается контроль реализации международных договоров.
3. Государственные органы в пределах своих полномочий обеспечивают выполнение обязательств и осуществление прав Республики Таджикистан, вытекающих из международных договоров, а также наблюдают за выполнением другими участниками международных договоров их обязательств.
4. Общее наблюдение за выполнением международных договоров Республики Таджикистан осуществляет Министерство иностранных дел Республики Таджикистан.
5. Мониторинг обеспечения выполнения международных договоров осуществляется в порядке, определенном Министерством иностранных дел Республики Таджикистан.
Статья 19. Меры, принимаемые в случае нарушений международных договоров другими их участниками
1. В случае нарушения обязательств, предусмотренных международным договором, его участниками, Министерство иностранных дел Республики Таджикистан непосредственно, либо совместно с соответствующими государственными органами представляет Президенту Республики Таджикистан или Правительству Республики Таджикистан предложения о принятии необходимых мер в соответствии с нормами международного права и требованиями договора.
2. В случае нарушения положений международных договоров другими их участниками, а также в иных случаях, предусмотренных нормами, международного права, действие таких международных договоров может быть прекращено или приостановлено в установленном порядке.
Статья 20. Вступление в силу международных договоров
Международные договоры вступают в силу для Республики Таджикистан в порядке и в сроки, предусмотренные самим договором и законодательством Республики Таджикистан.
ГЛАВА 5. ОПУБЛИКОВАНИЕ, РЕГИСТРАЦИЯ, УЧЕТ И ХРАНЕНИЕ МЕЖДУНАРОДНЫХ ДОГОВОРОВ
Статья 21. Опубликование международных договоров
1. Вступившие в силу международные договоры публикуются по представлению Министерства иностранных дел Республики Таджикистан в официальных изданиях.
2. Вступившие в силу международные договоры, ратифицированные Маджлиси намояндагон Маджлиси Оли Республики Таджикистан, подлежат опубликованию в официальных изданиях по представлению Министерства иностранных дел Республики Таджикистан в порядке, предусмотренном законодательством республики Таджикистан.
3. В случае, когда международные договоры не имеют аутентичных текстов на государственном языке, в сборнике "Бюллетень международных договоров" публикуется один из их аутентичных текстов на языке подписания, а также перевод международного договора на государственный язык.
Статья 22. Регистрация, учет и хранение международных договоров
1. Регистрация, учет и хранение международных договоров осуществляется в соответствии с Государственным реестром международных договоров Республики Таджикистан. Данный Реестр находится в ведении Министерства иностранных дел Республики Таджикистан.
2. Форма и порядок ведения Государственного реестра международных договоров Республики Таджикистан утверждается Министерством иностранных дел Республики Таджикистан.
3. Регистрация международных договоров в соответствующих органах международных организаций осуществляется Министерством иностранных дел Республики Таджикистан.
4. Подлинники или официально заверенные депозитарием копии международных договоров, заключенных от имени Республики Таджикистан и от имени Правительства Республики Таджикистан, сдаются на хранение в Министерство иностранных дел Республики Таджикистан в двухнедельный срок со дня их подписания или получения от депозитария официально заверенных депозитарием копий. Копии международных договоров официально заверенных Министерством иностранных дел Республики Таджикистан (на основании официально заверенных депозитарием копий международных договоров) на языках их заключения в двухнедельный срок со дня их подписания или получения от депозитария рассылаются Министерством иностранных дел Республики Таджикистан в соответствующие государственные органы для постоянного хранения.
5. Подлинники международных договоров, заключенных от имени государственных органов, хранятся в архивах соответствующих государственных органов Республики Таджикистан. Официально заверенные копии этих международных договоров в двухнедельный срок со дня их подписания либо получения от депозитария официально заверенных копий направляются в Министерство иностранных дел Республики Таджикистан.
Статья 23. Осуществление функций депозитария
1. Министерство иностранных дел Республики Таджикистан осуществляет функции депозитария многосторонних международных договоров Республики Таджикистан, если в соответствии с условиями этих международных договоров такие функции возложены на Республику Таджикистан.
2. Государственные органы Республики Таджикистан осуществляют функции депозитария многосторонних международных договоров Республики Таджикистан, заключенных от их имени, если в соответствии с условиями этих международных договоров такие функции возложены на них.
3. Переписка с органами иностранных государств, международными организациями или их основными исполнительными должностными лицами, выполняющими функции депозитария многосторонних международных договоров, осуществляется Министерством иностранных дел Республики Таджикистан.
ГЛАВА б. ИЗМЕНЕНИЕ, ПРЕКРАЩЕНИЕ И ПРИОСТАНОВЛЕНИЕ ДЕЙСТВИЯ МЕЖДУНАРОДНЫХ ДОГОВОРОВ
Статья 24. Порядок внесения изменений в международные договоры
1. Внесение изменений в международные договоры осуществляется в соответствии с условиями, указанными в самих международных договорах, нормами международного права и положениями настоящего Закона.
2. Предложения о внесении изменений в международные договоры вносятся в порядке, предусмотренном статьями 4 и 5 настоящего Закона.
3. Решения о внесении изменений в международные договоры принимаются Президентом Республики Таджикистан или Правительством Республики Таджикистан.
4. Внесенные изменения в международные договоры вступают в силу в соответствии с условиями и в порядке вступления в силу международных договоров.
5. Решения о ратификации или утверждении изменений международных договоров принимаются в соответствии с условиями, указанными в международных договорах, и в порядке, предусмотренном статьями 10 и 13 настоящего Закона.
Статья 25. Прекращение действия международных договоров
Прекращение действия международных договоров осуществляется в соответствии с положениями международных договоров или в любое время с согласия всех участников.
Статья 26. Предложения о приостановлении действия или денонсации международных договоров
1. Приостановление действия международных договоров или их денонсация осуществляются в соответствии с условиями международных договоров, норм международного права и положений настоящего Закона.
2. Государственные органы по согласованию с Министерством иностранных дел Республики Таджикистан представляют в Правительство Республики Таджикистан предложения о приостановлении действия или денонсации международных договоров в рамках своих полномочий.
3. Государственные органы представляют в рамках своих полномочий в Министерство иностранных дел Республики Таджикистан предложения о приостановлении действия или денонсации международных договоров, заключенных от их имени, согласованные с соответствующими государственными органами и Министерством юстиции Республики Таджикистан
4. Министерство иностранных дел Республики Таджикистан рассматривает предложения о приостановлении действия или денонсации международных договоров, заключенных от имени государственных органов, и дает по ним заключения о целесообразности приостановления действия или денонсации
Статья 27. Принятие решений о приостановлении действия или денонсации международных договоров
1. Решения о денонсации ратифицированных международных договоров принимаются Маджлиси намояндагон Маджлиси Оли Республики Таджикистан.
2. Решения о приостановлении действия международных договоров или их денонсации принимаются:
- в отношении международных договоров, заключенных от имени Республики Таджикистан - Президентом Республики Таджикистан;
- в отношении международных договоров, заключенных от имени Правительства Республики Таджикистан - Правительством Республики Таджикистан;
- в отношении международных договоров, заключенных от имени государственных органов - Правительством Республики Таджикистан.
ГЛАВА 7. ЗАКЛЮЧИТЕЛЬНЫЕ ПОЛОЖЕНИЯ
Статья 28. Совершение международных актов, посредством которых Республикой Таджикистан выражается согласие на обязательность для нее международного договора или намерение приостановить или прекратить действие международного договора
1. Если, международными договорами предусматривается обмен ратификационными грамотами или сдача ратификационных грамот на хранение депозитарию, Президент Республики Таджикистан на основании решений о ратификации международных договоров Республики Таджикистан подписывает ратификационные грамоты, которые скрепляются его печатью, а также подписью министра иностранных дел Республики Таджикистан.
2. Обмен ратификационными грамотами, документами о ратификации, утверждении или принятии международных договоров, либо передача на хранение депозитарию таких грамот, документов о ратификации, утверждении, принятии или присоединении, направление документов о прекращении, приостановлении действия международных договоров либо, об их денонсации производятся Министерством иностранных дел Республики Таджикистан либо по его поручению дипломатическими представительствами Республики Таджикистан, или представительствами Республики Таджикистан при международных организациях.
Статья 29. Ответственность за нарушение требований настоящего Закона
Физические и юридические лица, за нарушение требований настоящего Закона, привлекаются к ответственности в порядке, установленном законодательством Республики Таджикистан.
Статья 30. О признании утратившим силу Закона Республики Таджикистан "О международных договорах Республики Таджикистан"
Признать утратившим силу Закон Республики Таджикистан от 11 декабря 1999 года "О международных договорах Республики Таджикистан" (Ахбори Маджлиси Оли Республики Таджикистан, 1999 г., №12, ст. 348; 2001 г., №7, ст. 484; 2005 г., №12, ст. 54; 2013 г., №7, ст. 539).
Статья 31. Порядок введения в действие настоящего Закона
Настоящий Закон ввести в действие после его официального опубликования.
Президент
Республики Таджикистан Эмомали Рахмон
г.Душанбе,
от 23 июля 2016 года, № 1326
