Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон
ҚАРОР
Дар бораи Номгӯи самтҳои афзалиятноки рушди илм, техника ва технология дар Ҷумҳурии Тоҷикистон барои солҳои 2015-2020
(қарори Ҳукумати ҶТ аз 28.11.2015 № 742)
Мутобиқи моддаи 17 Қонуни конститутсионии Ҷумҳурии Тоҷикистон "Дар бораи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон" ва моддаи 13 Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон "Дар бораи илм ва сиёсати давлатӣ оид ба илму техника" Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон қарор мекунад:
1. Номгӯи самтҳои афзалиятноки рушди илм, техника ва технология дар Ҷумҳурии Тоҷикистон барои солҳои 2015-2020 тасдиқ карда шавад (замима мегардад).
2. Вазорати маориф ва илми Ҷумҳурии Тоҷикистон дар якҷоягӣ бо Академияи илмҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон ва академияҳои соҳавӣ дар доираи маблағҳои пешбинишудаи Буҷети давлатӣ ҷиҳати татбиқи самтҳои афзалиятноки рушди илм, техника ва технология дар Ҷумҳурии Тоҷикистон барои солҳои 2015-2020 тадбирҳои зарурӣ андешанд.
Раиси
Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон Эмомалӣ Раҳмон
аз 4 декабри соли 2014 № 765
ш. Душанбе
Бо қарори Ҳукумати
Ҷумҳурии Тоҷикистон
аз 4 декабри соли 2014, № 765
тасдиқ шудааст
Номгӯи самтҳои афзалиятноки рушди илм, техника ва технология дар Ҷумҳурии Тоҷикистон барои солҳои 2015-2020
Самтҳои афзалиятноки рушди илм, техника ва технология дар Ҷумҳурии Тоҷикистон барои солҳои 2015-2020 аз инҳо иборат аст:
1. Бахши илмҳои табиӣ-риёзӣ, техникӣ ва технологӣ
1.1. Илмҳои риёзӣ
- физикаи назариявӣ ва математикӣ. Истифодаи моделҳои математикӣ;
- назарияи аналитикии ададҳо;
- назарияи наздикшавии функсияҳо;
- муодилаҳои интегралӣ ва дифференсиалӣ;
- лингвистикаи математикӣ.
1.2. Илмҳои физикӣ
- физикаи ядроӣ, физикаи нурҳои дорои энергияи фавқулбаланд;
- физикаи ҳолатҳои конденсӣ;
- масъалаҳои физикӣ-техникии энергетикаи алтернативӣ;
- коркард ва ба вуҷуд овардани технологияҳои инноватсионии сарфакунанда ва самараноки энергия;
- физикаи атмосфера ва метеорология;
- физикаи нанобарандаҳо, наномавод ва нанотехнологияҳо;
- автоматикунонӣ ва робототехника;
1.3. Илмҳои астрофизикӣ
- ҷисмҳои хурди системаи Офтоб, объектҳои наздизаминӣ, ситораҳо ва системаҳои ситораҳо;
- астрономияи берунигалактикӣ.
1.4. Илмҳои химиявӣ
- мониторинги радиатсионии биомуҳити Ҷумҳурии Тоҷикистон;
- асосҳои физикавӣ-химиявии коркарди маъданҳои уран;
- коркарди маҷмӯи ашёи хом ва партовҳои саноатӣ;
- металлҳо ва хӯлаҳои дорои хосиятҳои махсус;
- химияи пайвастагиҳои координатсионӣ;
- химияи пайвастҳои аз ҷиҳати биологӣ фаъоли органикӣ ва калонмолекулавӣ. Коркарди истифодаи доруҳои нави табобатӣ дар асоси истифодаи ашёи хоми табиӣ ва маҳсулоти синтези органикӣ.
1.5. Илмҳои геологӣ
- геологияи минтақавӣ, канданиҳои фоиданок, маъданҳосилшавӣ ва металлогения;
- петрология ва геохимия, палеонтология ва стратиграфия;
1.6. Илмҳои зилзилашиносӣ
- мониторинги сейсмологӣ ва баҳодиҳии хатари сейсмикӣ. Тартиб додани харитаи пешгӯии оқибатҳои заминҷунбиҳои сахт дар марзи Тоҷикистон бо истифода аз технологияҳои муосир;
- назария ва амалияи ба зилзила тобоварии биноҳо ва иншоот;
- моделикунонии равандҳои сейсмикӣ.
2. Бахши илмҳои иқтисодӣ
- дурнамои макроиқтисодӣ ва ҷойгиркунии оқилонаи қувваҳои истеҳсолкунанда;
- рушди иҷтимоию иқтисодӣ ва демографӣ. Идоракунии сармояи инсонӣ;
- ташаккулёбии сиёсати саноатии тамоюли содиротидошта ва ивазкунандаи воридот;
- ҷанбаҳои экологию иқтисодӣ, рушди устувори минтақаҳои кишвар;
- афкори иқтисодии ватанӣ дар давраи соҳибистиқлолии давлатӣ;
- фаъолияти берунииқтисодӣ ва рушди равандҳои интегратсионӣ;
- такмили механизми идоракунии иқтисоди миллӣ;
- менеҷменти стратегӣ ва иқтисодӣ.
3. Бахши илмҳои тиб, биология ва кишоварзӣ
3.1. Илмҳои тиб
- ғизо ва солимии аҳолӣ;
- пешгирӣ ва табобати ҳама гуна бемориҳои сироятӣ ва аҳамияти иҷтимоидоштаи инсон;
- ҳифзи солимии модару кӯдак;
- истифодаи оқилона ва коркарди дорувориҳои нав.
3.2. Илмҳои биологӣ
- усулҳои инноватсионӣ дар тадқиқотҳои илмию назариявӣ ва амалӣ дар соҳаи бехатарии биологӣ ва амнияти озуқаворӣ;
- гуногунии биологӣ ва идоракунии устувори захираҳои табиӣ дар шароити тағйирёбии иқлим ва таъсири омилҳои антропогенӣ;
- баланд бардоштани ҳосилнокӣ ва устуворнокии зироатҳои кишоварзӣ тавассути истифодаи биотехнологияи муосир ва системаи интегратсионии ҳимояи растаниҳо;
- коркард ва технологияи ба даст овардани маводи доруворӣ аз ашёи хоми маҳаллии наботот ва ҳайвонот.
3.3. Илмҳои экологӣ
- технологияҳои сарфаи энергия ва роҳҳои ба муҳити зист зарар нарасонидани онҳо;
- манбаъҳои ғайрианъанавии барқароршавандаи аз нигоҳи экологӣ тозаи энергия, усулҳои табдили онҳо ва захираи энергия (аккумулятсия).
- мониторинги захираҳои обӣ ва истифодаи комплексии онҳо;
- омӯзиш ва мониторинги тағйирёбии иқлим дар Тоҷикистон.
3.4. Илмҳои кишоварзӣ
- селексия ва биологияи зироатҳои кишоварзӣ ва чорво;
- технологияи захирасарфакунанда ва инноватсионии ҳосилхезгардонии хок, парвариши зироатҳои кишоварзӣ ва муҳофизати интегралии онҳо;
- бунёди генофонди маҳаллии зироатҳои кишоварзӣ, ҳайвонот ва микроорганизмҳо;
- биотехнологияи истеҳсоли маводи биологӣ бар зидди бемориҳои ҳайвоноту растанӣ ва таъмини бехатарии беҳдошти маҳсулоти кишоварзӣ;
- самтҳои баланд бардоштани самараи иқтисодии истеҳсолоти кишоварзӣ.
4. Бахши илмҳои ҷомеашиносӣ ва гуманитарӣ
4.1. Илмҳои таърих
- омӯзиши таърихи мукаммали замони қадими минтақа, бо дарназардошти замина ва раванди ташаккули этногинези тоҷикон;
- дар асоси сарчашмаҳои мӯътамад ба роҳ мондани таҳқиқи воқеии мақоми тоҷикон дар замони силсиласулолаҳои бегонатабор дар асрҳои миёна ва нав;
- тарҷума ва чопи маъхазҳои таърихии Шарқ (форсӣ, арабӣ ва чинӣ) доир ба таърихи қадим ва давраи аввали асримиёнагии тоҷикон;
- тарҷума ва ба табъ расонидани асарҳои шарқшиносони рус, ки бевосита ба таърихи тоҷикон иртибот доранд;
- боздид ва таълифоти воқеъбинонаи таърихи Тоҷикистони замони шӯравӣ;
- таълифи таърихи мукаммали Ватан дар замони истиқлолияти комил, бо дарназардошти:
- таҳлили воқеии ҷанги шаҳрвандӣ (солҳои 1992-1997);
- дастовардҳои иқтисодӣ, иҷтимоӣ ва фарҳангии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар ибтидои асри навин.
4.2. Илмҳои фалсафа
- таҳқиқи ҷанбаҳои асосии таърихи афкори мантиқии халқи тоҷик (аз замонҳои қадим то кунун);
- таҳқиқи дигаргунсозиҳо ва азнавсозиҳои иҷтимоии ҷомеаи тоҷикистониён;
- таҳқиқи тағйирёбии муносибатҳои ҷамъиятӣ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон;
- таҳқиқи масъалаҳои мубрами фалсафаи фарҳанги халқи тоҷик.
4.3. Илмҳои сиёсатшиносӣ
- самтҳои стратегии инкишофи давлат ва ҷомеа дар Ҷумҳурии Тоҷикистон;
- масоили мубрами рушди иҷтимоию сиёсии давлати соҳибихтиёр, ҳуқуқбунёд, дунявӣ ва демократии Ҷумҳурии Тоҷикистон;
- ислом ва равандҳои исломигароӣ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон;
- равандҳои сиёсӣ ва этникӣ дар ҷомеаи Тоҷикистон;
- таъсири равандҳои ҷаҳонишавӣ ва муҳоҷират ба ҷомеаи Тоҷикистон;
- талошҳои Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон оид ба ҳаллу фасли масоили энергетикӣ, истифодаи оқилонаи захираҳои обӣ, рушди босуботи ҷомеа ва баромадан аз бунбасти коммуникатсионӣ;
- масоили мубрами таъмини амният ва муҳофизати манофеи миллӣ;
- сиёсати хориҷии Ҷумҳурии Тоҷикистон ва роҳҳои рушду такомули он дар марҳилаи ҳозира;
- мақом ва нақши Ҷумҳурии Тоҷикистон дар низоми байналмилалии муосир: ҳамкориҳои дуҷониба ва бисёрҷониба бо кишварҳои ҷаҳон, созмонҳои байналмилалӣ ва минтақавӣ.
4.4. Илмҳои ҳуқуқшиносӣ
- такмили методологии таҳқиқотҳои илмӣ дар соҳаи ҳуқуқшиносӣ ва давлатшиносӣ;
- таъмини волоияти қонун, ҳифзи ҳуқуқу озодиҳои инсон, истиқлолияти давлат, манфиатҳои миллӣ ва амният;
- масъалаҳои мубориза бар зидди ҷинояткорӣ, бахусус коррупсия, терроризм, экстремизм, муомилоти ғайриқонунии маводи нашъадор, хариду фурӯши одамон ва ҷинояткории муташаккили трансмиллӣ ва пешгирии ҷинояткорӣ;
- проблемаҳои ҳуқуқи байналмилалии об, ҳуқуқи байналмилалии нақлиёт, ҳуқуқи Аврупо ва ҳуқуқи ислом;
- масъалаҳои такмили танзими ҳуқуқии молияи давлатӣ, истифодаи мақсадноки сарватҳои табиӣ, ҳифзи рақобати озоди иқтисодӣ, дастгирии давлатии соҳибкории истеҳсолӣ ва ҳимояи ҳуқуқи истеъмолкунандагон;
- аз байн бурдани мухолифатҳои қонунгузорӣ ва таъмини ҳамоҳангӣ ва фазои воҳиди қонунгузорӣ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон;
- проблемаҳои муносибатҳои ҳуқуқии хизматӣ ва меҳнатӣ ва имтиёзҳо дар соҳаи ҳифзи иҷтимоии аҳолӣ.
4.5. Илми адабиётшиносӣ
- такмили методологии таҳқиқотҳои илмӣ дар соҳаи адабиётшиносӣ;
- таҳқиқи мероси адабӣ ва афкори назари суханварону мутафаккирони гузашта аз дидгоҳи адабиётшиносии ростин;
- даврабандии таърихи адабиёти тоҷик вобаста ба рушди адабиёт, таъини марҳилаҳои тақдирсозӣ он барои миллат ва навиштани таърихи адабиёти миллии тоҷик вобаста ба даврабандии нав, таҳқиқи он аз дидгоҳи арзишҳои миллию умумибашарӣ;
- таҳияи мероси адабиии ниёгон ба хатти кириллӣ;
- таҳкиқи адабиёти замони Истиқлолият;
- таҳқиқи адабиёти шифоҳии халқ.
4.6. Илмҳои забоншиносӣ
- таҳқиқ ва омӯзиши таърихи афкори забоншиносии тоҷик;
- такмили усули таҳқиқоти илмӣ дар бахши забоншиносӣ: компаративастика ва типологияи забонҳо;
- таҳқиқ ва омӯзиши забонҳои аз байн рафтаистодаи Тоҷикистон: забонҳои помирӣ ва забони яғнобӣ;
- таҳқиқ ва омӯзиши ҷанбаҳои фарҳангӣ ва кишваршиносии забонҳо;
- таҳқиқ ва омӯзиши забоншиносии компютерӣ;
- таҳқиқ ва омӯзиши равияҳои нави забоншиносии муосир;
- истилоҳ ва масоили истилоҳшиносӣ.
4.7. Илмҳои фарҳангшиносӣ
- такмили методологии таҳқиқотҳои илмӣ дар соҳаи фарҳангшиносӣ;
- таҳқиқи фарҳанги моддӣ ва маънавии миллат;
- таҳқиқи фарҳанг ва тамаддуни ориёӣ ва нақши халқи тоҷик дар офариниши он;
- таҳқиқи фарҳанг ва тамаддуни исломӣ ва таъини нақши тоҷикон дар рушду нумӯи он;
- таҳқиқи таъсири мутақобилаи фарҳанг ва тамаддуни тоҷикии форсӣ бо фарҳанг ва тамаддуни башарӣ;
- роҳёфтҳои фарҳангпазирии ҷомеа;
- омӯзиши масоили китоб ва корҳои китобхона (китобшиносӣ, китобхонашиносӣ, библиографияшиносӣ) ;
- таҳқиқи масоили осорхонашиносӣ .
4.8. Илмҳои педагогӣ
- равандҳои инноватсионии таҳсилот;
- такмилу таълими забони русӣ дар шароити гуногунфарҳангӣ ва бисёрзабонӣ дар Тоҷикистон;
- заминаҳои ҳуқуқӣ, равонӣ ва педагогии такмили таҳсилоти фарогир дар Ҷумҳурии Тоҷикистон;
- равандҳои педагогии наздикшавии таҳсилоти касбии ҷаҳонӣ дар муассисаҳои таҳсилоти ибтидоӣ ва миёнаи касбии Тоҷикистон;
- роҳҳои таъмини сифати таълим ва сифати дониш дар муассисаҳои таҳсилоти Тоҷикистон;
- таҳқиқи педагогикаи муқоисавӣ дар раванди ҷаҳонишавии илми педагогика;
- ташаккули фарҳанги муоширати иҷтимоии шаҳрвандони Тоҷикистон.
4.9. Илмҳои санъатшиносӣ
- таҳқиқи масоили таърихию назариявии санъати миллӣ (театрӣ, мусиқӣ, тасвирӣ, амалӣ-ороишӣ, хореографӣ, санъати кино, дизайн ва арт-менеҷмент);
- таҳқиқи таъсири мутақобили санъати миллӣ бо самтҳои гуногуни санъати Шарқу Ғарб;
- такомули методологии таҳқиқоти илмӣ дар равияи санъатшиносии миллӣ .
Правительство Республики Таджикистан
ПОСТАНОВЛЕНИЕ
О Перечне приоритетных направлений научных, технических и технологических исследований в Республике Таджикистан на 2015-2020 годы
(в редакции постановления Правительства РТ от 28.11.2015г.№742)
В соответствии со статьей 17 Конституционного закона Республики Таджикистан "О Правительстве Республики Таджикистан" и статьей 13 Закона Республики Таджикистан "О науке и государственной научно-технической политике" Правительство Республики Таджикистан постановляет:
1. Утвердить Перечень приоритетных направлений научных, технических и технологических исследований в Республике Таджикистан на 2015-2020 годы (прилагается).
2. Министерству образования и науки Республики Таджикистан совместно с Академией наук Республики Таджикистан и отраслевыми академиями в рамках средств, ежегодно предусматриваемых в Государственном бюджете, принять необходимые меры для реализации приоритетных направлений научных, технических и технологических исследований в Республике Таджикистан на 2015-2020 годы.
Председатель
Правительства Республики Таджикистан Эмомали Рахмон
г. Душанбе,
от 4 декабря 2014 года, № 765
Утвержден
постановлением Правительства
Республики Таджикистан
от 4 декабре 2014 года, № 765
Перечень приоритетных направлений развития науки, техники и технологии в Республике Таджикистан на 2015-2020 годы
Приоритетные направления развития науки, техники и технологии в Республике Таджикистан на 2015-2020 годы состоят из:
1. Цикл естественно-математических, технических и технологических наук
1.1. Математические науки
- теоретическая и математическая физика. Использование математического моделирования;
- аналитическая теория цифр;
- теория сближения функций;
- интегральные и дифференциальные уравнения;
- математическая лингвистика.
1.2. Физические науки
- ядерная физика, физика лучей сверхвысокой энергии;
- физика конденсированного состояния;
- физико-технические проблемы альтернативной энергетики;
- переработка и осуществление инновационных сберегательных и эффективных технологий;
- физика атмосферы и метеорологии;
- физика наноносителей, наноматериалов и нанотехнологий;
- автоматизация и робототехника.
1.3. Астрофизические науки
- малые тела Солнечной системы, околоземные объекты, звезды и звездные системы;
- внегалактическая астрономия.
1.4. Химические науки
- радиационный мониторинг биосреды Республики Таджикистан;
- физико-химические основы выработки урановских руд;
- комплексная переработка сырья и промышленных отходов;
- металлы и сплавы с особыми свойствами;
- химия координационных соединений;
- химия биологически активных органических и высокомолекулярных соединений. Разработка новых лекарственных препаратов на основе использования природного сырья и продуктов органического синтеза.
1.5. Геологические науки
- региональная геология, полезные ископаемые, выработка руд и металлогения;
- петрология и геохимия, палеонтология и стратиграфия.
1.6. Сейсмологические науки
- сейсмологический мониторинг и оценка сейсмического риска. Составление карт прогноза последствий сильного землетрясения на территории Таджикистана с использованием современных технологий;
- теория и практика сейсмостойкости зданий и сооружений;
- моделирование сейсмических процессов.
2. Цикл экономических наук
- макроэкономическая перспектива и рациональное размещение производительных сил;
- социально-экономическое и демографическое развитие. Управление человеческим капиталом;
- формирование промышленной политики с уклоном на экспорт и заменяющий импорт;
- эколого-экономические аспекты устойчивого развития регионов страны;
- отечественная экономическая мысль в период государственной независимости;
- внешнеэкономическая деятельность и развитие интеграционных процессов;
- совершенствование механизма управления национальной экономики;
- стратегический и экономический менеджмент.
З. Цикл медицинских, биологических и сельскохозяйственных наук
3.1. Медицинские науки
- питание и здоровье населения;
- предотвращение и лечение любых инфекционных и социально значимых для человека болезней; - охрана здоровья матери и ребенка;
- рациональное использование и разработка новых лекарственных препаратов.
3.2. Биологические науки
- инновационные методы в научно-теоретических и практических исследованиях в сфере биологической и продовольственной безопасности;
- биологическое разнообразие и устойчивое управление природных ресурсов в условиях изменения климата и влияние антропогенных факторов;
- повышение урожайности и устойчивости сельскохозяйственных культур посредством использования современной биотехнологии и интеграционной системы защиты растений;
- разработка и технология получения лекарственных препаратов из местного животного и растительного сырья.
3.3. Экологические науки
- энергосберегающие технологии и пути их безвредности на окружающую среду;
- нетрадиционные источники экологически чистой возобновляемой энергии, методы их преобразования и аккумуляции;
- мониторинг водных ресурсов и их комплексное использование;
- изучение и мониторинг изменения климата в Таджикистане.
3.4. Сельскохозяйственные науки
- селекция и биология сельскохозяйственных культур и животных;
- ресурсосберегающие и инновационные технологии плодородия почв, выращивание сельскохозяйственных культур и их интегральная защита;
- создание местного генофонда сельскохозяйственных культур, животных и микроорганизмов;
- биотехнология производства биологических препаратов против болезней животных и растений и обеспечение санитарной безопасности сельскохозяйственной продукции;
- пути повышения экономической эффективности сельскохозяйственного производства.
4. Цикл общественных и гуманитарных наук
4.1. Исторические науки
- всестороннее изучение истории древнего периода региона с учетом предпосылок и процессов становления этногенеза таджиков;
- на основе достоверных источников объективное изучение статуса таджиков в период правления чужих династий в средние и новые века;
- перевод и издание исторических источников Востока (персидских, арабских и китайских) о древней и раннесредневековой истории таджиков;
- перевод и издание трудов русских востоковедов, которые имеют непосредственное отношение к истории таджиков;
- переосмысление и объективное изучение истории Таджикистана советского периода;
- создание обстоятельной истории Родины в период полной независимости, с учетом:
- объективного анализа гражданской войны (1992-1997 гг.);
- экономических, социальных и культурных достижений Республики Таджикистан в начале нового века.
4.2. Философские науки
- исследование основных аспектов истории логической мысля таджикского народа (с древних времен и по настоящее время);
- исследование социальных преобразований таджикистанского общества;
- исследование изменений общественных отношений в Республике Таджикистан;
- исследование актуальных проблем философии культуры таджикского народа.
4.3. Политологические науки
- стратегические направления развития государства и общества в Республике Таджикистан;
- актуальные проблемы социально-политического развития суверенного, правового, светского и демократического государства в Республике Таджикистан;
- ислам и процессы исламизации в Республике Таджикистан;
- политические и этнические процессы в обществе Таджикистана;
- воздействие процессов глобализации и миграции на общество Таджикистана;
- усилия Правительства Республики Таджикистан по решению энергетических проблем, рационального использования водных ресурсов, устойчивого развития общества и выход из коммуникационного тупика;
- актуальные проблемы обеспечения безопасности и защита национальных интересов;
- внешняя политика Республики Таджикистан в пути ее развития и усовершенствования на настоящем этапе;
- место и роль Республики Таджикистан в современной международной системе: двустороннее и многостороннее сотрудничество с государствами мира, международными и региональными организациями.
4.4. Юридические науки
- усовершенствование методологии научных исследований в области права и государствоведения;
- обеспечение верховенства закона, защита прав и свобод человека, государственной независимости, национальных интересов и безопасности;
- проблемы борьбы против преступности, особенно коррупции, терроризма, экстремизма, незаконного оборота наркотиков, торговли людьми, организованной транснациональной преступности и предотвращение преступности;
- проблемы международного водного права, международного транспортного права, европейского права и исламского права;
- проблемы совершенствования правового регулирования государственных финансов, целевое использование природных ресурсов, охрана свободной экономической конкуренции, государственная поддержка производственного предпринимательства и защита прав потребителей;
- устранение законодательных коллизий и обеспечение координации и единого законодательного пространства в Республике Таджикистан;
- проблемы правовых служебных и трудовых отношений и льгот в сфере социальной защиты населения.
4.5. Литературоведческая наука
- усовершенствование методологии научных исследований в сфере литературоведения;
- исследование литературного наследия и взглядов литераторов и мыслителей прошедших эпох с точки зрения беспристрастного литературоведения;
- периодизация истории таджикской литературы в связи с развитием литературы, определение ее судьбоносных периодов для нации и написание истории национальной таджикской литературы с учетом новой периодизации, ее исследование с точки зрения национальных и общечеловеческих ценностей;
- подготовка литературного наследия предков на кириллице;
- исследование литературы периода Независимости;
- исследование устного народного творчества.
4.6. Лингвистические науки
- исследование и изучение истории таджикской лингвистической мысли;
- усовершенствование метода научных исследований в сфере лингвистики: компаративистике и типологии языков;
- исследование и изучение исчезающих языков Таджикистана: памирские языки и ягнобский язык;
- исследование и изучение лингвострановедческих и лингвокультурологических аспектов языков;
- исследование и изучение компьютерной лингвистики;
- исследование и изучение новых направлении современной лингвистики;
- термины и проблемы терминологии.
4.7. Культурологические науки
- усовершенствование методологии научных исследований в сфере культурологи;
- исследование материальной и духовной культуры нации;
- исследование арийской культуры и цивилизации и роль таджикского народа в ее создании;
- исследование исламской культуры и цивилизации и определение роли таджиков в ее развитии;
- исследование взаимодействия таджикско-персидской культуры и цивилизации с мировой культурой и цивилизацией;
- пути и средства культурного согласия в обществе;
- изучение проблем книжного и библиотечного дела (книговедение, библиотековедение, библиографоведение)
- исследование проблем музееведения
4.8. Педагогические науки
- инновационные процессы образования;
- усовершенствование и обучение русского языка в условиях мультикультурализма и многоязычия в Таджикистане;
- правовые, психологические и педагогические основы усовершенствования всеобщего образования в Республике Таджикистан;
- педагогические процессы сближения мирового профессионального образования в начальных и средних профессиональных образовательных учреждениях Таджикистана;
- пути обеспечения качества образования и качества знания в образовательных учреждениях Таджикистана;
- исследование сравнительной педагогики в процессе глобализации педагогической науки;
- становление культуры социального общения граждан Таджикистана.
4.9. Искусствоведческие науки
- исследование исторических и теоретических проблем национального искусства (театрального, музыкального, изобразительного, декоративноприкладного, хореографического, киноискусства, дизайна и артменеджмента);
- исследование взаимодействия национального искусства с различными направлениями искусства народов Востока и Запада;
- методологическое совершенствование научных исследований в сфере национального искусствоведения
