Бо қарори Ҳукумати
Ҷумҳурии Тоҷикистон
аз 30 декабри соли 2007 № 649
тасдиқ шудааст
Тартиби таҳияи дурнамоҳои кӯтоҳмӯҳлат, миёнамӯҳлат ва дарозмӯҳлати давлатии рушди иҷтимоию иқтисодии Ҷумҳурии Тоҷикистон
Тартиби таҳияи дурнамоҳои кӯтоҳмӯҳлат, миёнамӯҳлат ва дарозмӯҳлати давлатии рушди иҷтимоию иқтисодии Ҷумҳурии Тоҷикистон мутобиқи моддаҳои 3 ва 4 Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон "Дар бораи дурнамоҳои давлатӣ, консепсияҳо ва барномаҳои инкишофи иҷтимоию иқтисодии Ҷумҳурии Тоҷикистон" ва моддаи 34 Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон "Дар бораи молияи давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон" таҳия гардида, барои муайян намудани самтҳои афзалиятноки сиёсати давлатӣ дар бахши иқтисодиёт, иҷрои ҳуҷҷатҳои барномавии давлат оид ба рушди иҷтимоию иқтисодӣ, таъмини суръати афзоиши баланди иқтисодӣ равона карда шудааст.
1. Иштирокчиёни таҳияи дурнамоҳои кӯтоҳмӯҳлат, миёнамӯҳлат ва дарозмӯҳлати рушди иҷтимоию иқтисодии Ҷумҳурии Тоҷикистон мақомоти иҷроияи соҳавӣ ва минтақавии ҳокимияти давлатӣ, корхонаҳо ва ташкилотҳо новобаста аз шакли моликият, инчунин муассисаҳои илмӣ ҳисоб меёбанд.
Дар асоси пешниҳоди субъектҳои фаъолияти хоҷагидорӣ иштирокчиёни таҳияи дурнамоҳо:
- дурнамоҳои рушди иҷтимоию иқтисодии соҳаҳо, вилоятҳо, шаҳру ноҳияҳоро таҳия менамоянд;
- дурнамоҳои рушди иҷтимоию иқтисодиро дар ҷаласаҳои ҳайати мушовараи вазорату идораҳо, ҷаласаҳои Маҷлиси вакилони халқии вилоятҳо, шаҳру ноҳияҳо баррасӣ ва тасдиқ менамоянд;
- мутобиқи мӯҳлатҳои муайяннамудаи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ба мақомоти болоӣ нишондиҳандаҳои дурнамоҳоро пешниҳод менамоянд;
- таклифҳои худро дар давраи мувофиқагардонии нишондиҳандаҳои дурнамоҳои рушди иҷтимоию иқтисодӣ асоснок ва ҳимоя менамоянд;
- дар ҳолати пайдо шудани зарурияти объективӣ дар ҷараёни мувофиқагардонии дурнамоҳо ба пешниҳоди худ тағйиру иловаҳоро ворид менамоянд;
- мониторинги иҷрои нишондиҳандаҳои дурнамоҳои қабулшударо анҷом медиҳанд;
- ҳангоми ғайриқаноатбахш иҷро гардидани дурнамоҳои қабулшуда чораҳои самарабахше, ки ба таъмини иҷрои он равона шудааст, баррасӣ ва тасдиқ менамоянд;
- лоиҳаҳои санадҳои меъерӣ-ҳуқуқӣ дар бахши танзими ҷараёни дурнаморо таҳия менамоянд.
2. Мақомоти давлатии ваколатдори ҳокимияти иҷроияи Ҷумҳурии Тоҷикистон доир ба масъалаҳои банақшагирӣ ва пешбиникунӣ дар асоси таклифҳои пешниҳоднамудаи иштирокчиёни дурнамоҳо:
- тартиб додани лоиҳаи маҷмуии дурнамои рушди иҷтимоию иқтисодии Ҷумҳурии Тоҷикистонро анҷом дода, ҳуҷҷатҳо ва маводи заруриро барои тасдиқ омода менамояд;
- дар мӯҳлатҳои муқаррарнамудаи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон лоиҳаҳои дурнамоҳои рушди иҷтимоию иқтисодии Ҷумҳурии Тоҷикистонро бо ҳуҷҷатҳо ва маводи зарурӣ барои баррасӣ ва тасдиқ ба Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон пешниҳод менамояд;
- мониторинги иҷрои дурнамоҳои рушди иҷтимоию иқтисодии аз ҷониби Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон қабулгардидаро анҷом дода, натиҷаҳои татбиқи онро дар ҷаласаҳои ҳайати мушовараи вазорат мавриди баррасӣ қарор медиҳад ва ахбори мувофиқшударо бо таклифҳо ба Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон пешниҳод менамояд;
- номгӯи нишондиҳандаҳои рушди иҷтимоию иқтисодиро таҳия менамояд;
- дигар вазифаҳоро дар бахши дурнамои рушди иҷтимоию иқтисодии Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки мутобиқи санадҳои ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон ба он вогузошта шудааст, иҷро менамояд.
3. Қарорро дар бораи ташкили корҳо доир ба омода намудани лоиҳаи дурнамои рушди иҷтимоию иқтисоди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон қабул менамояд.
Дар асоси ин қарор мақомоти ваколатдори давлатии ҳокимияти иҷроия доир ба масъалаҳои банақшагирӣ ва пешбиникунӣ корҳоро вобаста ба омода намудани лоиҳаи дурнамои рушди иҷтимоию иқтисодӣ ташкил менамояд.
Бо мақсади саривакт ва босифат омода намудани лоиҳаи дурнамоҳои ҷумҳурӣ, вилоятҳо, шаҳру ноҳияҳо иштирокчиёни таҳияи дурнамоҳо ҳуқуқи гирифтани тамоми ахборро аз мақомоти омории ҷумҳуриявӣ ва мақомоти минтақавии ваколатдори он доранд.
Тавсифномаҳо ва нишондиҳандаҳои асосӣ ҷиҳати тартиб додан, баррасӣ ва тасдиқи дурнамоҳо ба иштирокчиёни таҳияи дурнамоҳо аз ҷониби мақомоти ваколатдори давлатии ҳокимияти иҷроия доир ба масъалаҳои банақшагирӣ ва пешбиникунӣ дар мӯҳлатҳое, ки Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон муқаррар намудааст, таҳия ва расонида мешавад.
Нишондиҳандаҳои асосии миқдории дурнамо суръат ва таносуби афзоиши иқтисодӣ, ҷараёни истеҳсолот ва сохтори соҳавии он, ҳаҷми истеҳсоли намудҳои асосии мол (кору хизматрасонӣ) дар шакли молӣ, робитаҳои иқтисодии хориҷӣ, дараҷаи шуғл ва сифати зиндагии аҳолӣ, рушди соҳаҳои иҷтимоӣ ва инфраструктураи истеҳсолӣ, инчунин индекси афзоиши нарх ва тарифҳо ба маҳсулот ва хизматрасонии монополияҳои табииро дарбар мегирад.
4. Ҳуҷҷатҳои зерин ҳамзамон бо лоиҳаи дурнамои рушди соҳа, вилоят, шаҳр ва ноҳия тартиб дода шуда, пешниҳод карда мешаванд:
- дурнамои рушди иҷтимоию иқтисодӣ барои давраи навбатӣ бо пешниҳод оид ба тақвияти суръати афзоиши иқтисодӣ;
- қайди тавзеҳии барномаи суроғавии сармоягузорӣ бо ҷудокунии иншоот ва сарчашмаҳои маблағгузорӣ барои давраи навбатии дурнамо.
Ба дурнамои рушди иҷтимоию иқтисодии вилоят, шаҳр, ноҳия қайди тавзеҳӣ бо таҳлили нишондиҳандаҳои рушди иҷтимоию иқтисодии давраҳои гузашта бо асосноккунии маълумоти пешбинишудаи дурнамо бо тасвири услуби ҳисобкунии нишондиҳандаҳои баҳодиҳӣ ва дурнамоӣ замима мешавад.
Дурнамоҳои рушди иҷтимоию иқтисодии ҷумҳурӣ, соҳа, вилоят, шаҳр ва ноҳия дар асоси маълумоти рушди иҷтимоию иқтисодӣ дар охири давраи ҳисоботӣ, баҳодиҳии иҷрои дурнамои рушди иҷтимоию иқтисодӣ то охири давраи базавӣ, тамоюли рушди иқтисод дар давраи банақшагирӣ ва пеш аз тартиб додани лоиҳаи буҷети давлатӣ таҳия мегардад.
Ҳангоми тартиб додани дурнамои рушди иҷтимоию иқтисодӣ маълумоти омори давлатӣ ва идоравӣ, ахбороти бо тартиби муқарраршудаи қонунгузорӣ пешниҳодгардидаи ташкилотҳо ва корхонаҳои дар қаламрави ҷумҳурӣ амалкунанда истифода мешаванд.
Дурнамои рушди иҷтимоию иқтисодӣ дар шакли ҷадвал бо овардани нишондиҳандаҳои соли гузашта, баҳодиҳии нишондиҳандаҳои соли ҷорӣ ва дурнамо барои соли пешбинишудаи навбатӣ тартиб дода мешавад.
Таркиби нишондиҳандаҳое, ки дурнамои рушди иҷтимоию иқтисодӣ ва тавсияҳои методӣ оид ба таҳияи дурнамои рушди иҷтимоию иқтисодиро дар бар мегирад, аз ҷониби мақомоти ваколатдори давлатии ҳокимияти иҷроия оид ба масъалаҳои банақшагирӣ ва пешбиникунӣ муайян мегарданд.
5. Дурнамои миёнамӯҳлати рушди иҷтимоию иқтисодӣ - ҳуҷҷати дар баробари лоиҳаи дурнамои соли навбатӣ ва маълумоти дарбаргирифтаи оид ба имконоти дурнамои рушди иқтисодӣ бо мақсади додани ахбор ба Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон, мақомоти марказии иҷроияи ҳокимияти давлатӣ оид ба тамоюли пешбинишудаи миёнамӯҳлати рушди иқтисод ва соҳаҳои иҷтимоӣ, пайгирӣ намудани тамоюлоти манфӣ барои андешидани чораҳои саривақтии дахлдор ташаккул ёфта, асоси таҳияи Барномаи миёнамӯҳлати хароҷоти давлатӣ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон мебошад.
Дурнамои миёнамӯҳлати ояндадор барои се сол таҳия мешавад, ки аз онҳо: соли якум - соли омода гардидани дурнамо; ду соли оянда даврае, ки дар муддати он натиҷаҳои воқеии сиёсати иқтисодӣ пайгирӣ мешаванд.
Дурнамоҳои миёнамӯҳлат ва дарозмӯҳлати рушди иҷтимоию иқтисодии Ҷумҳурии Тоҷикистон аз рӯи нишондиҳандаҳои яклухти макроиқтисодӣ, дурнамои кӯтоҳмӯҳлат бошад бо нишондиҳандаҳои нисбатан васеъ омода мешаванд.
Утвержден
постановлением Правительства
Республики Таджикистан
от 30 декабря 2007 г №649
Порядок разработки государственных краткосрочных, среднесрочных и долгосрочных прогнозов социально-экономического развития Республики Таджикистан
Порядок разработки государственных краткосрочных, среднесрочных и долгосрочных прогнозов социально-экономического развития Республики Таджикистан разработан в соответствии со статьями 3 и 4 Закона Республики Таджикистан "О государственных прогнозах, концепциях и программах социально-экономического развития Республики Таджикистан" и статьей 34 Закона Республики Таджикистан "О государственных финансах Республики Таджикистан" и направлен на выработку приоритетных направлений государственной политики в области экономики, выполнение программных документов государства по социально-экономическому развитию, обеспечение устойчивого развития национальной экономики.
1. Участниками разработки краткосрочных, среднесрочных и долгосрочных прогнозов социально-экономического развития Республики Таджикистан являются: отраслевые и региональные исполнительные органы государственной власти, предприятия и организации независимо от форм собственности, а также научные учреждения.
На основе предложений субъектов хозяйственной деятельности участники разработки прогнозов:
- разрабатывают прогнозы социально-экономического развития отраслей, областей, городов и районов;
- рассматривают и утверждают прогнозы социально-экономического развития на коллегиях министерств, ведомств, сессиях Маджлиса народных депутатов областей, городов и районов;
- представляют прогнозные показатели в вышестоящие органы в сроки, определяемые Правительством Республики Таджикистан;
- в период согласования прогнозных показателей социально-экономического развития обосновывают и защищают свои предложения;
- вносят изменения и дополнения в свои предложения, объективная необходимость которых возникли в ходе согласования прогнозов;
- осуществляют мониторинг выполнения принятых прогнозных показателей;
- при неудовлетворительном исполнении принятых прогнозов рассматривают и утверждают эффективные меры, обеспечивающие их выполнение;
- разрабатывают проекты нормативно-правовых актов в области регулирования процесса прогнозирования.
2. Государственный уполномоченный орган исполнительной власти по вопросам планирования и прогнозирования Республики Таджикистан на основе предложений, представленных участниками прогнозов:
- осуществляет составление сводного проекта прогноза социально-экономического развития Республики Таджикистан, подготовит документы к материалы для утверждения;
- в установленные Правительством Республики Таджикистан сроки вносит проекты прогнозов социально-экономического развития Республики Таджикистан с необходимыми документами и материалами на рассмотрение и утверждение в Правительство Республики Таджикистан;
- осуществляет мониторинг выполнения принятых Правительством Республики Таджикистан прогнозов социально-экономического развития, рассматривая итоги их реализации на коллегиях министерства и представляя соответствующую информацию с предложениями в Правительство Республики Таджикистан;
- разрабатывает перечень прогнозных показателей социально-экономического развития;
- выполняет другие задачи в области прогнозирования социально-экономического развития Республики Таджикистан, которые в соответствии с правовыми актами Республики Таджикистан возложены на него.
3. Решение об организации работы по составлению проекта прогноза социально-экономического развития принимает Правительство Республики Таджикистан.
На основании решения Правительства Республики Таджикистан государственный уполномоченный орган исполнительной власти по вопросам планирования и прогнозирования Республики Таджикистан организует работу по составлению проекта прогноза социально-экономического развития.
В целях своевременного и качественного составления проекта прогнозов республики, области, города, района участники разработки прогнозов имеют право получать всю необходимую информацию от республиканского статистического органа и его региональных уполномоченных органов.
Основные методические рекомендации и показатели для составления, рассмотрения и утверждения прогнозов разрабатываются и доводятся до участников разработки прогнозов государственным уполномоченным органом исполнительной власти по вопросам планирования и прогнозирования в сроки, устанавливаемые Правительством Республики Таджикистан.
Основные количественные показатели прогнозов включают в себя темпы и пропорции экономического роста, динамику производства и его отраслевой структуры, объемы производства основных видов товаров (работ, услуг) в натуральном выражении, внешнеэкономические связи, уровень занятости и качества жизни населения, развитие отраслей, социальной и производственной инфраструктуры, а также индексы роста цен и тарифов на продукцию и услуги естественных монополий.
4. С проектом прогнозов развития отрасли, области, города и района одновременно составляются и представляются следующие документы:
- прогноз социально-экономического развития на очередной период с предложениями по наращиванию темпов экономического роста;
- пояснительная записка, адресная инвестиционная программа в разрезе объектов и источников финансирования на очередной прогнозный период.
К прогнозу социально-экономического развития области, города, района прилагается пояснительная записка с анализом показателей социально-экономического развития за предыдущий период, с обоснованиями намечаемых прогнозных данных, с описанием методики расчета оценочных и прогнозных показателей.
Прогнозы социально-экономического развития республики, области города, района, отрасли разрабатываются на основе данных социально-экономического развития за последний отчетный период, оценки исполнения прогноза социально-экономического развития до конца базового периода, тенденций развития экономики на планируемый период и предшествует составлению проекта государственного бюджета.
При составлении прогноза социально-экономического развития используются данные государственной и ведомственной статистики, информация, предоставляемая в установленном законодательством порядке организациями и предприятиями, действующими па территории республики.
Прогноз социально-экономического развития оформляется в виде таблиц с указанием показателей за предшествующий период, оценок показателей за текущий год и прогноза на очередной прогнозный период.
Состав показателей, включаемых в прогнозы социально-экономического развития и методические рекомендации по разработке прогноза социально-экономического развития определяется государственным уполномоченным органом исполнительной власти республики по вопросам планирования и прогнозирования.
5. Среднесрочный прогноз социально-экономического развития - документ, формируемый одновременно с проектом прогноза на очередной год и содержащий данные о прогнозных возможностях развития экономики в целях информирования Правительства Республики Таджикистан, центральных исполнительных органов государственной власти о предполагаемых среднесрочных тенденциях развития экономики и социальной сферы, отслеживания негативных тенденций для своевременного принятия соответствующих мер и являетсяосновой для разработки Среднесрочной программы государственных расходов в Республике Таджикистан.
Среднесрочный перспективный прогноз разрабатывается на три года, из которых: первый год составляется прогноз, а следующие два года прослеживаются реальные результаты заявленной экономической политики.
Среднесрочный и долгосрочный прогнозы социально-экономического развития Республики Таджикистан составляются по укрупненным макроэкономическим показателям, краткосрочный прогноз - по более широкому кругу показателей.
