Бо қарори Ҳукумати
Ҷумҳурии Тоҷикистон
аз 3 августи соли 2013, № 343
тасдиқ шудааст
Дастурамал оид ба тартиби индексатсияи нафақаҳои суғуртавӣ ва меҳнатӣ
1. МУҚАРРАРОТИ УМУМӢ
1. Дастурамал оид ба тартиби индексатсияи нафақаҳои суғуртавӣ ва меҳнатӣ (минбаъд-Дастурамал) мутобиқи қонунҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон "Дар бораи нафақаҳои суғуртавӣ ва давлатӣ" ва "Дар бораи индексатсияи даромади аҳолӣ бо назардошти болоравии нархҳо ба молҳои истеъмолӣ ва хизматрасонӣ" таҳия гардида, низоми афзоиши нафақаҳои суғуртавию меҳнатиро вобаста ба болоравии нархи молу хизматрасониҳои ниёзи мардум муайян месозад, инчунин:
- шартҳои фарорасӣ, тартиби индексатсияи нафақаҳои суғуртавию меҳнатӣ ва сармояи шартии нафақавӣ;
- объект, ҳаҷм, даврият ва ҳадди ниҳоии индексатсия;
- манбаъҳои маблағгузорӣ барои индексатсия;
- аз нав дида баромадани андозаи нафақаҳои суғуртавию меҳнатӣ ва сармояи шартии нафақавӣ.
2. Индексатсияи нафақаҳои суғуртавӣ ва меҳнатӣ ва сармояи шартии нафақавӣ бо мақсади дастгирии қобилияти харидории онҳо гузаронида мешавад.
3. Индексатсия дар шакли муқаррар намудани андозаҳои нави нафақаҳои суғуртавӣ ва меҳнатӣ ва сармояи шартии нафақавӣ амалӣ карда мешавад.
4. Бо мақсади гузаронидани индексатсия барои давраҳои аз 1 январи соли 2007 то 1 январи соли 2014 маълумот оид ба пардохти андози иҷтимоӣ ва пайдошавии қарзи суғуртакунанда аз ҷониби муассисаи суғурта дар якҷоягӣ бо мақомоти андоз муайян карда мешавад.
2. МАФҲУМҲОИ АСОСӢ
5. Барои мақсадҳои Дастурамали мазкур мафҳумҳои зерин истифода мешаванд:
Индексатсия - усули зиёд кардани даромади пулӣ тавассути аз нав ҳисобикунӣ, ки барои қисман ё пурра ҷуброн намудани болоравии нархҳои молҳои истеъмолӣ ва хизматрасонӣ имкон медиҳад;
Коэффитсиенти индексатсия - нишондиҳандаи махсус, ки афзоиши даромади расмишударо дар шароити болоравии нархҳои молҳои истеъмолӣ ва хизматрасонӣ дар давраи муайян ба танзим медарорад.
3. ОБЪЕКТҲОИ ИНДЕКСАТСИЯ
6. Индексатсия ба даромадҳои пулии шахсони суғурташуда ва нафақагирон дахл дорад, ки дар шакли асъори миллӣ дар қаламрави Ҷумҳурии Тоҷикистон гирифта мешаванд ва хусусияти пардохти яквақтаина надоранд, аз ҷумла:
- қисми суғуртавии нафақаи суғуртавӣ;
- нафақаи меҳнатӣ бе дарназардошти иловапулию пардохтҳои иловагии муқарраршуда ба нафақа;
- сармояи шартии нафақавӣ, ки андозаи қисми суғуртавии нафақаи суғуртавиро муайян мекунад.
4. ШАРТҲОИ ФАРОРАСӢ ВА ҲАДДИ НИҲОИИ ИНДЕКСАТСИЯ
7. Индексатсияи нафақаҳо ва сармояи шартии нафақавӣ бо асъори миллии Ҷумҳурии Тоҷикистон гузаронида мешавад, вақте ки ҳисоби шохиси нархҳои истеъмолӣ (таваррум), аз рӯи натиҷаи афзоянда, аз лаҳзаи индексатсияи охирин аз ҳадди ниҳоии индексатсия зиёд бошад.
8. Ҳадди ниҳоии индексатсия барои нафақаҳои суғуртавӣ ва меҳнатӣ ва сармояи шартии нафақавӣ 6 фоизро ташкил медиҳад.
5. ДАВРӢ БУДАНИ ИНДЕКСАТСИЯ
9. Индексатсияи нафақаҳои суғуртавӣ ва меҳнатӣ тибқи банди 7 дар як сол як маротиба гузаронида мешавад.
10. Индексатсияи сармояи шартии нафақавӣ барои тамоми давраи собиқаи суғуртавӣ ҳангоми ҳисобӣ ё аз нав ҳисобӣ намудани қисми суғуртавии нафақаҳои суғуртавӣ аз рӯзи муроҷиати шахси суғурташуда гузаронида мешавад.
6. МУАЙЯН НАМУДАНИ АНДОЗАИ ИНДЕКСАТСИЯИ НАФАҚА
11. Андозаи индексатсияро муассисаи суғурта дар асоси маълумотҳои расмии оморӣ, ҳисобиҳои актуарӣ ва муқаррароти Дастурамали мазкур муқаррар менамояд.
12. Индексатсия гузаронида мешавад:
- барои нафақаҳои меҳнатӣ, ки андозаи онҳо ҳангоми гузаронидани индексатсия аз андозаи 28-каратаи нафақаи ҳадди ақал дар ҷумҳурӣ зиёд набошад;
- барои қисми суғуртавии нафақаҳои суғуртавӣ.
13. Андозаи индексатсияи қисми нафақавии нафақаҳои суғуртавӣ ва нафақаҳои меҳнатӣ дар шакли маблағи муайяншуда, вобаста ба даромади буҷети муассисаи суғурта нисбат ба шумораи нафақагирони нафақаҳои суғуртавӣ ва меҳнатӣ дар соли ҷорӣ муайян карда мешавад.
7. КОЭФФИТСИЕНТИ ИНДЕКСАТСИЯИ САРМОЯИ ШАРТИИ НАФАҚАВӢ
14. Коэффитсиенти индексатсия барои сармояи шартии нафақавӣ ба андозаи на бештар аз нишондиҳандаи таваррум, вобаста аз шохиси афзоиши музди миёнаи меҳнатии солона дар ҷумҳурӣ ва шохиси афзоиши даромади буҷети суғуртаи давлатии иҷтимоӣ барои давраи дахлдор муқаррар карда мешавад.
15. Коэффитсиенти индексатсия барои сармояи шартии нафақавӣ ҳамасола аз ҷониби муассисаи суғурта муқаррар карда мешавад.
8. ИНДЕКСАТСИЯИ САРМОЯИ ШАРТИИ НАФАҚАВӢ
16. Индексатсияи сармояи шартии нафақавии дар суратҳисоби инфиродии шахси суғурташуда баҳисобгирифташуда, бо асъори миллии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар ҳолатҳои зерин муайян карда мешавад:
- ҳисобӣ намудани қисми суғуртавии нафақаҳои суғуртавӣ;
- аз нав ҳисобӣ намудани қисми суғуртавии нафақаҳои суғуртавӣ.
17. Маблағи солонаи саҳмҳои суғурта барои ҳар як соли пардохти онҳо вобаста аз мӯҳлати пардохт, вуҷуд доштани қарз барои пардохт ва ҳисоби миёнаи коэффитсиенти индексатсия аз рӯзи пардохт то рӯзи баромадан ба нафақа индексатсия карда мешавад.
18. Дар сурати вуҷуд доштани қарз аз пардохти саҳмҳои нафақавӣ, индексатсияи саҳмҳои нафақавӣ бо тартиби зерин ба амал бароварда мешавад:
- қарзи умумии суғуртакунанда барои пардохти саҳмҳои нафақавӣ дар рӯзи гузаронидани индексатсия ҳамчун фарқияти маблағи умумии саҳмҳои ҳисоби шудаи нафақавӣ, ҷарима, фоизҳо ва маблағи умумии саҳмҳои нафақавии пардохтшуда бо ҷарима ва фоизҳо аз ҷониби муассисаи суғурта ба ҳисоб гирифта мешавад;
- агар суғуртакунанда қарздор набошад, пас индексатсияи сармояи шартии нафақавии шахси суғурташуда дар ҳаҷми пурра гузаронида мешавад;
- агар суғуртакунанда қарздор бошад, он гоҳ ҳисоби миёнаи коэффитсиенти индексатсияи сармояи шартии нафақавӣ ба нишондиҳандаи қарзи умумӣ аз рӯи пардохти саҳмҳои нафақавӣ нисбат ба маблағи умумии саҳмҳои нафақавии гузаронидашуда баробар карда мешавад;
- дар сурати мавҷуд набудани иттилот оид ба қарздории суғуртакунанда аз рӯи пардохти саҳмҳои нафақавӣ индексатсия гузаронида намешавад;
- дар сурати пардохт намудани қарзи саҳмҳои нафақавӣ аз ҷониби суғураткунанда, қисми суғуртавии нафақаи суғуртавӣ ҳангоми муроҷиати нафақагир аз нав ҳисобӣ карда мешавад.
9. АЗ НАВ ҲИСОБӢ НАМУДАНИ НАФАҚА
19. Дар ҳолати аз ҷониби нафақагир идома додани фаъолияти меҳнатӣ, нафақаҳои суғуртавию меҳнатӣ аз нав ҳисобӣ карда мешаванд.
20. Аз нав ҳисобӣ намудани нафақаҳои меҳнатӣ ва суғуртавӣ танҳо дар сурати пардохт гардидани саҳмҳои нафақавӣ гузаронида мешавад.
21. Ҳангоми аз нав ҳисобӣ намудани қисми суғуртавии нафақаи суғуртавӣ, андозаи нав аз ҳисоби саҳмҳои нафақавии дар ин давра пардохтшуда бо формулаи зерин ҳисоб карда мешавад:
Н = Нт + СШН/Т,
дар ин ҷо
Н - нафақаи суғуртавӣ ё меҳнатӣ
Нт - нафақаи суғуртавӣ ё меҳнатии пеш аз нав ҳисобӣ намудаи ҳисобӣ таъиншуда;
СШН - сармояи шартии нафақавии аз ҷониби нафақагир пас аз таъин гардидани нафақаи суғуртавӣ ё меҳнатӣ ташаккулёфта;
Т - давраи пардохти пешбинишаванда баъди ба нафақа баромадан;
22. Аз нав ҳисобӣ намудани нафақаҳои суғуртавӣ ва меҳнатӣ баъди ду соли фаъолият ва ё пас аз анҷом додани фаъолияти меҳнатии нафақагир сурат мегирад.
10. МАНБАЪҲОИ МАБЛАҒГУЗОРӢ БАРОИ ИНДЕКСАТСИЯ
23. Манбаъҳои маблағгузории индексатсия барои нафақаҳои суғуртавӣ ва меҳнатӣ ва сармояи шартии нафақавӣ, маблағҳои буҷети суғуртаи давлатии иҷтимоӣ мебошанд.
11. МУҚАРРАРОТИ ХОТИМАВӢ
24. Барои дурустӣ ва сари вақт аз рӯи индексатсия пардохт намудан масъулият ба зиммаи муассисаи суғурта гузошта шудааст.
25. Назорати дуруст ҳисобӣ намудан ва пардохти даромадҳои иловагӣ аз индексатсияро мақомоти ваколатдори давлатӣ амалӣ мекунад.
26. Баҳсҳо оид ба масоили индексатсия бо тартиби муқаррарнамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон баррасӣ мегарданд.
ИНСТРУКЦИЯ о порядке индексации страховых и трудовых пенсий
1. ОБЩИЕ ПОЛОЖЕНИЯ
1. Инструкция о порядке индексации страховых и трудовых пенсий (далее-Инструкция) разработана в соответствии с законами Республики Таджикистан "О страховых и государственных пенсиях" и "Об индексации доходов населения с учетом роста цен на потребительские товары и услуги" и определяет механизм повышения страховых и трудовых пенсий, связанный с удорожанием потребительских товаров и услуг, а также:
- условия наступления и порядок индексации страховых и трудовых пенсий и условного пенсионного капитала;
- объекты, размер, периодичность и порог индексации;
- источники финансирования для индексации;
- пересмотр размеров страховых и трудовых пенсий и условного пенсионного капитала.
2. Индексация страховых и трудовых пенсий и условного пенсионного капитала проводится в целях поддержания их покупательной способности.
3. Индексация осуществляется в виде установления новых размеров страховых и трудовых пенсий и условного пенсионного капитала.
4. За период с 1 января 2007 по 1 января 2014 годов индексация производится на основании сведений об уплате социального налога и образованной задолженности страхователей, представляемых Налоговым комитетом страховщику.
2. ОСНОВНЫЕ ПОНЯТИЯ
5. Для целей настоящей Инструкции используются следующие понятия:
Индексация - метод повышения денежных доходов путем перерасчета, позволяющий частично или полностью возместить удорожание потребительских товаров и услуг;
Коэффициент индексации - специальный показатель, регулирующий повышение фиксированного дохода в условиях роста цен на потребительские товары и услуги за определенный период.
3. ОБЪЕКТЫ ИНДЕКСАЦИИ
6. Индексации подлежат денежные доходы застрахованных лиц и пенсионеров, получаемые в национальной валюте на территории Республики Таджикистан, не носящие единовременного характера:
- страховая часть страховой пенсии;
- трудовая пенсия без учета установленных надбавок и доплат к пенсии;
- условный пенсионный капитал, определяющий размер страховой части страховой пенсии.
4. УСЛОВИЯ НАСТУПЛЕНИЯ И ПОРОГ ИНДЕКСАЦИИ
7. Индексация пенсий и условного пенсионного капитала проводится в национальной валюте Республики Таджикистан, когда индекс потребительских цен (инфляция), исчисленный нарастающим итогом с момента последней индексации, превысит порог индексации.
8. Порог индексации для страховых и трудовых пенсий и условного пенсионного капитала составляет 6%.
5. ПЕРИОДИЧНОСТЬ ИНДЕКСАЦИИ
9. Индексация страховых и трудовых пенсий производится в соответствии с пунктом 7 один раз в год.
10. Индексация условного пенсионного капитала проводится за весь период страхового стажа при исчислении или перерасчете страховой части страховой пенсии на день обращения застрахованного лица.
6. ОПРЕДЕЛЕНИЕ РАЗМЕРА ИНДЕКСАЦИИ ПЕНСИЙ
11. Размер индексации устанавливается страховщиком на основании официальных статистических данных, актуарных расчетов и положений настоящей Инструкции.
12. Индексация проводится для:
- трудовых пенсий, размер которых не превышает 28-ми кратного размера минимальной пенсии по республике на момент проведения индексации;
- страховой части страховых пенсий.
13. Размер индексации страховой части страховых пенсий и трудовых пенсий определяется в виде фиксированной суммы как отношение дохода бюджета страховщика в текущем году к количеству пенсионеров, получающих трудовые и страховые пенсии.
7. КОЭФФИЦИЕНТ ИНДЕКСАЦИИ УСЛОВНОГО ПЕНСИОННОГО КАПИТАЛА
14. Коэффициент индексации для условного пенсионного капитала устанавливается в размере не выше показателя инфляции в зависимости от индекса роста среднегодовой заработной платы по республике и индекса роста дохода бюджета государственного социального страхования за соответствующий период.
15. Коэффициент индексации для условного пенсионного капитала ежегодно устанавливается страховщиком.
8. ИНДЕКСАЦИЯ УСЛОВНОГО ПЕНСИОННОГО КАПИТАЛА
16. Индексация условного пенсионного капитала, учтенного на индивидуальном лицевом счете застрахованного лица в национальной валюте Республики Таджикистан, производится в случаях:
- исчисления страховой части страховой пенсии;
- перерасчета страховой части страховой пенсии.
17. Индексируется годовая сумма пенсионных взносов за каждый год их уплаты в зависимости от срока уплаты, наличия задолженности по уплате и среднего значения коэффициента индексации со дня уплаты до дня выхода на пенсию.
18. В случае наличия задолженности по уплате пенсионных взносов, индексация пенсионных взносов проводится в следующем порядке:
- страховщиком рассчитывается общая задолженность страхователя по уплате пенсионных взносов на день проведения индексации как разность общей суммы начисленных пенсионных взносов, штрафов, процентов и пеней и общей суммы уплаченных пенсионных взносов, штрафов, процентов и пеней;
- если страхователь не имеет задолженности, то индексация условного пенсионного капитала застрахованного лица производится в полном объеме;
- если страхователь имеет задолженность, то среднее значение коэффициента индексации условного пенсионного капитала корректируется на показатель равный отношению общей задолженности по уплате пенсионных взносов к общей сумме начисленных пенсионных взносов;
- в случае отсутствия информации о задолженности страхователей по уплате пенсионных взносов индексация не производится;
- в случае погашения задолженности по пенсионным взносам страхователями страховая часть страховой пенсии пересчитывается по обращению пенсионера.
9. ПЕРЕРАСЧЕТ ПЕНСИЙ
19. Перерасчету подлежат страховые и трудовые пенсии в случае продолжения пенсионером трудовой деятельности.
20. Перерасчет трудовых и страховых пенсий производится только в случае уплаты пенсионных взносов.
21. При перерасчете страховой части страховой пенсии устанавливается новый размер, исходя из уплаченных пенсионных взносов за этот период, по следующей формуле: П=По+УПК/Т, где
П - страховая или трудовая пенсия;
По - назначенная страховая или трудовая пенсия до перерасчета;
УПК - условный пенсионный капитал, сформированный пенсионером после назначения страховой или трудовой пенсии;
Т -ожидаемый период выплаты после выхода на пенсию.
22. Перерасчет страховых и трудовых пенсий проводится после двух лет работы или после завершения работы пенсионером.
10. ИСТОЧНИКИ ФИНАНСИРОВАНИЯ ДЛЯ ИНДЕКСАЦИИ
23. Источниками финансирования для индексации страховых и трудовых пенсий и условного пенсионного капитала являются средства бюджета государственного социального страхования.
11. ЗАКЛЮЧИТЕЛЬНЫЕ ПОЛОЖЕНИЯ
24. Ответственность за правильное и своевременное осуществление выплат по индексации несет страховщик.
25. Контроль за правильностью проведения расчетов и выплат дополнительных доходов от индексации осуществляется уполномоченными государственными органами.
26. Споры по вопросам индексации рассматриваются в порядке, установленном законодательством Республики Таджикистан.
