×

Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 28 июни соли 2011 № 723 "Дар бораи молияи давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон"

Санаи амалкуни: 13.11.2023

Ҳолати ҳуҷҷат: Амалкунанда

ҚОНУНИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН

ДАР БОРАИ МОЛИЯИ ДАВЛАТИИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН

(Ахбори Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, с. 2011, № 6, мод. 436; с. 2013, № 3, мод. 189, № 11, мод. 784; с. 2016, № 5, мод. 367)

(Қонуни ҶТ аз 19.03.2013 № 746, аз 12.11.2013 № 1027, аз 14.05.2016 № 1316, аз 17.05.2018 № 1535, аз 13.11.2023 № 2009)

БОБИ 1. МУҚАРРАРОТИ УМУМӢ

Моддаи 1. Мақсади Қонуни мазкур

Қонуни мазкур асосҳои ҳуқуқӣ, принсипҳои ташкилии идоракунии молияи давлатӣ, ба низом даровардани буҷет ва гурӯҳбандии он, таҳия, ташаккул, тақсимот ва истифодаи маблағҳои марказонидашудаи пулиро муайян, муносибатҳои молиявии байнибуҷетиро танзим намуда, мавқеи мақомоти ҳокимият, идоракунии давлатӣ ва мақомоти маҳаллии ҳокимияти давлатӣ, инчунин дигар иштирокчиёни раванди буҷетиро дар таҳия ва баррасии лоиҳаҳои буҷетҳо, таҳияву тасдиқи ҳисобот ва назорати иҷрои онҳоро муқаррар менамояд (Қонуни ҶТ 14.05.2016 № 1316).

Моддаи 2. Мафҳумҳои асосӣ

Дар Қонуни мазкур мафҳумҳои асосии зерин истифода мешаванд:

- молияи давлатӣ - маҷмуи муносибатҳои пулӣ вобаста ба ташаккул, тақсим ва истифодаи фондҳои ҷамъшудаи воситаҳои пулӣ ва дигар захираҳои молиявӣ тавассути буҷети ҷумҳуриявӣ, буҷетҳои маҳаллӣ ва фондҳои мақсадноки давлатӣ, ки аз ҷониби мақомоти ҳокимият ва идоракунии давлатӣ, мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ ва мақомоти худидоракунии шаҳрак ва деҳот барои иҷрои вазифаҳои ба зиммаи онҳо вогузоргардида истифода бурда мешаванд (Қонуни ҶТ аз 13.11.2023 № 2009);

- низоми молияи давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон - доираи муайяни муносибатҳои молиявӣ, ки дар раванди онҳо маблағҳои пулӣ ташаккул меёбанд ва истифода бурда мешаванд. Низоми молияи давлатӣ шакл ва усулҳои ташаккул, тақсимот ва истифодаи маблағҳои пули давлатиро муайян менамояд;

- низоми буҷетӣ - маҷмуи буҷетҳои ҳама сатҳ, инчунин тартиби тахия, ташаккул, қабул ва иҷрои буҷети давлатӣ, ки ба муносибатҳои молиявӣ асос ёфта, бо санадҳои меъёрии ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон танзим карда мешавад (Қонуни ҶТ 14.05.2016 № 1316аз 13.11.2023 № 2009);

- буҷети давлатӣ - фонди асосии маблағҳои пулӣ, шакли ташаккул ва хароҷоти маблағҳои пулии мақомоти давлатии ҷумҳуриявӣ, мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ, мақомоти худидоракунии шаҳрак ва деҳот ва фондҳои мақсадноки буҷетии Ҷумҳурии Тоҷикистон мебошад;

- буҷети ҷумҳуриявӣ - шакли ташаккулёбӣ ва хароҷоти маблағҳои пулӣ, ки барои таъмини иҷрои вазифаҳои марбут ба салоҳияти мақомоти марказии ҳокимияти давлатӣ пешбинӣ щудааст (Қонуни ҶТ 14.05.2016 № 1316);

- буҷети маҳаллӣ - шакли ташаккулёбӣ ва хароҷоти маблағҳои пулӣ, ки барои таъмини иҷрои вазифаҳои марбут ба ваколати мақомоти маҳаллии ҳокимияти давлатӣ пешбинӣ шудааст (Қонуни ҶТ 14.05.2016 № 1316);

- буҷети фонди мақсадноки давлатӣ - маблағҳои пулӣ, ки барои татбиқи ҳуқуқҳои конститутсионии шаҳрвандон ба ҳифзи саломатӣ, гирифтани кӯмаки тиббии ройгон, таъмини нафақавӣ ва иҷтимоӣ аз рӯи синну сол дар ҳолатҳои бекорӣ ва дигар ҳолатҳои муқаррарнамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон пешбинӣ гардидаанд (Қонуни ҶТ 14.05.2016 № 1316);

- даромади буҷет - даромади ҳама сатҳҳои низоми буҷетӣ, ки тибқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян карда мешавад (Қонуни ҶТ 14.05.2016 № 1316);

- хароҷоти буҷет - маҷмуи хароҷоти буҷетҳои ҳама сатҳҳои низоми буҷетӣ, ки тибқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон барои фаъолияти соҳаҳо ва зинаҳои идоракунӣ муқаррар карда шудааст (Қонуни ҶТ 14.05.2016 № 1316аз 13.11.2023 № 2009);

- кӯмаки молиявии беподош (дотатсия) - маблағҳои буҷетие, ки ба буҷети сатҳи дигари низоми буҷетии Ҷумҳурии Тоҷикистон барои пӯшонидани хароҷоти ҷорӣ беподошу бебозгашт ҷудо карда мешаванд;

- мусоидати молиявӣ (субвенсия) - маблағҳои буҷетие, ки ба буҷети сатҳи дигари низоми буҷетии Ҷумҳурии Тоҷикистон ё шахси ҳуқуқӣ барои анҷом додани хароҷоти муайян беподошу бебозгашт ҷудо карда мешаванд;

- кӯмаки молиявӣ (субсидия) - маблағҳои буҷетие, ки ба буҷети сатҳи дигари низоми буҷетии Ҷумҳурии Тоҷикистон, инчунин ба шахсони воқеӣ ва ҳуқуқӣ бо шарти маблағгузории ҳиссавии хароҷоти мақсаднок дода мешаванд;

- фонди мақсадноки давлатӣ - фонди маблағҳои пулие, ки мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон аз ҳисоби даромадҳо ё бо роҳи ҷудо кардани маблағ аз намудҳои мушаххаси даромад ташкил ёфта, барои амалӣ гардонидани мақсадҳои муайян истифода мешаванд (Қонуни ҶТ аз 13.11.2023 № 2009);

- қарзгирӣ - маблағҳое, ки мутобиқи шартнома гирифта, ба ҳамон андоза бо фоиз ё бе фоиз барои истифодаи он баргардонида мешаванд ё маблағҳое, ки аз рӯи онҳо ба қарздиҳанда фоиз ё пардохти дигари вобаста ба қарзгирӣ дода мешаванд;

- қарзи буҷетӣ - маблағе, ки ба буҷети сатҳи дигари низоми буҷети давлатӣ ё шахсони воқеӣ ба муҳлати муайян ва ба тариқи бозгашт дода мешавад (Қонуни ҶТ аз 13.11.2023 № 2009);

- уҳдадории буҷетӣ - аз ҷониби мақомоти иҷрокунандаи буҷет эътироф кардани уҳдадорӣ оид ба хароҷоти маблағи буҷети дахлдор дар давоми муҳлати муайян, ки мутобиқи қонун (қарор) дар бораи буҷет ба миён меояд (Қонуни ҶТ аз 13.11.2023 № 2009);

- грантҳо - маблағҳое, ки аз ҷониби мақомоти идоракунии давлатӣ ё мақомоти идоракунии давлатии дигар давлатҳо ва ё аз ташкилотҳои байналмилалии молиявӣ беподош ва бе қабул кардани уҳдадорӣ оид ба ҷуброни онҳо барои дастгирии самти алоҳидаи сиёсати иқтисодӣ дода мешаванд (Қонуни ҶТ аз 13.11.2023 № 2009);

- сармоягузорӣ (инвеститсия) - маблағҳое, ки барои сохтмони асосӣ, хариди воситаҳои асосӣ ва коғазҳои қиматнок, пурра кардани захира ва манбаъҳои моддии давлатӣ равона карда мешаванд;

- интиқоли маблағ (трансфертҳо) - маблағҳои буҷетии барои маблағгузории пардохтҳои ҷорию асосии аҳолӣ дар шакли нафақа, стипендия, ёрдампулӣ, ҷубронпулӣ ва дигар пардохтҳои иҷтимоии муқаррарнамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон, ҳиссаи пардохт барои иштироки Ҷумҳурии Тоҷикистон дар ташкилотҳои байналмилалӣ, инчунин маблағҷудокунӣ барои пардохти хароҷоти корхонаҳо, муассисаҳои хусусии ғайритиҷоратии ба аҳолӣ ва мақомоти идоракунии давлатӣ хизматрасонанда, ки аз рӯи маблағҳои мазкур ҳеҷ гуна уҳдадорӣ оид ба пардохт пеш намеояд (Қонуни ҶТ аз 13.11.2023 № 2009);

- ҳадди ақали стандартҳои иҷтимоии давлатӣ - хизматрасониҳои давлатӣ, ки ба шаҳрвандон беподошу бебозгашт бо роҳи маблағгузорӣ аз сатҳҳои мухталифи низоми буҷетии Ҷумҳурии Тоҷикистон ва фондҳои мақсадноки давлатӣ ба андозаи ҳадди ақали имконпазиру муайян дар тамоми ҳудуди Ҷумҳурии Тоҷикистон ба анҷом расонида мешаванд ва онҳоро давлат кафолат медиҳад (Қонуни ҶТ аз 17.05.2018 № 1535);

- ҳадди ақали таъминоти буҷетӣ - арзиши ҳадди ақали имконпазири хизматрасонии давлатӣ ва маҳаллӣ, ки мақомоти ҳокимият ва идоракунии давлатӣ ё мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ ба ҳисоби ҳар сари аҳолӣ аз ҳисоби маблағҳои буҷети дахлдор дастрас мегардонанд;

раванди буҷетӣ - фаъолияти мақомоти давлатӣ, мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ ва дигар иштирокчиёни раванди буҷетӣ оид ба таҳия ва баррасии лоиҳаи буҷетҳо, фондҳои мақсадноки давлатӣ, тасдиқ ва иҷрои онҳо, инчунин оид ба назорати иҷрои буҷетҳо, ки тавассути санадҳои қонунгузорӣ ба танзим дароварда мешаванд (Қонуни ҶТ 14.05.2016 № 1316);

- аудити дохилӣ дар соҳаи молияи давлатӣ - фаъолияти мустақил ва объективӣ оид ба гузаронидани санҷиш, баҳодиҳӣ ва машваратдиҳии низомҳои идоракунӣ ва дигар низомҳо, ки бо мақсади мусоидат намудан ба фаъолияти қонунӣ, самаранок ва натиҷабахши ташкилотҳои бахши давлатӣ анҷом дода мешавад;

- тақсимкунандаи асосӣ - мақомоти ҳокимият ва идоракунии давлатӣ, ки маблағҳои буҷети давлатиро ихтиёрдорӣ карда, онҳоро дар байни сохторҳои тобеи худ тақсим мекунанд. Тақсимкунандаи асосӣ ҳамчунин ташкилоти муҳими буҷетии соҳаи илм, маориф, фарҳанг ва тандурустӣ шуда метавонад;

- тақсимкунанда - мақомоти хокимият ва идоракунии давлатӣ ё ташкилоти буҷетӣ, ки маблағҳои буҷетиро аз тақсимкунандаи асосӣ мегиранд ва ҳуқуқи тақсим ва назорати истифодаи маблағҳои буҷетиро ба ташкилотҳои тобеи худ, ки маблағҳои буҷетиро мегиранд, доранд;

- гирандаи маблағҳои буҷетӣ - ташкилотҳои буҷетӣ, ки дар тобеияти тақсимкунандаи асосӣ ва тақсимкунандаи воситаҳои буҷетӣ қарор гирифта, ҳуқуқи аз ҳисоби буҷети дахлдор маблағгузорӣ шуданро доранд;

- ташкилоти буҷетӣ - ташкилоти таъсисдодаи мақомоти ҳокимият ва идоракунии давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон ва мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ барои амалӣ сохтани вазифаҳои идоракунӣ, иҷтимоӣ, фарҳангӣ, илмию техникӣ ва вазифаҳои дигари хусусияти ғайритиҷоратидошта, ки фаъолияти он на кам аз 70 фоиз аз ҳисоби буҷети дахлдор ё буҷети фонди мақсадноки давлатӣ маблағгузорӣ карда мешавад.

Моддаи 3. Қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи молияи давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон

Қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи молияи давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон ба Конститутсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон асос ёфта, аз Қонуни мазкур, дигар санадҳои меъёрии ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон, инчунин санадҳои ҳуқуқии байналмилалие, ки Тоҷикистон онҳоро эътироф намудааст, иборат мебошад (Қонуни ҶТ аз 17.05.2018 № 1535).

БОБИ 2. НИЗОМИ МОЛИЯИ ДАВЛАТИИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН

Моддаи 4. Низоми молияи давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон

Низоми молияи давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон аз муносибатҳои молиявии зерин иборат мебошад:

- низоми буҷети давлатӣ;

- қарзи давлатӣ;

- фондҳои мақсадноки давлатӣ.

Моддаи 5. Сохтори низоми буҷети давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон

1. Низоми буҷети давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон аз буҷетҳои сатҳҳои зерин иборат мебошад:

- сатҳи якум - буҷети ҷумҳуриявӣ ва буҷетҳои фондҳои мақсадноки давлатӣ;

- сатҳи дуюм - буҷетҳои маҳаллӣ.

2. Ба буҷетҳои маҳаллӣ буҷетҳои Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон ва шаҳру ноҳияҳои он, вилоятҳо ва шаҳру ноҳияҳои тобеи онҳо, шаҳри Душанбе ва ноҳияҳои тобеи он, шаҳру ноҳияҳои тобеи ҷумҳурӣ, ҷамоатҳои шаҳрак ва деҳот мансуб мебошанд.

Моддаи 6. Шаклҳои ҳуқуқии буҷетҳо

1. Буҷети давлатӣ дар шакли Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи Буҷети давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон барои соли молиявии навбатӣ бо пешниҳоди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон аз ҷониби Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон қабул карда мешавад (Қонуни ҶТ 14.05.2016 № 1316).

2. Буҷети фондҳои мақсадноки давлатӣ ба буҷети давлатӣ дохил карда шуда, онро Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар баробари қабули Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи Буҷети давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон барои соли молиявии навбатӣ баррасӣ карда, тасдиқ менамояд (Қонуни ҶТ 14.05.2016 № 1316).

3. Буҷетҳои маҳаллиро мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ таҳия намуда, онро мақомоти намояндагии маҳаллии ҳокимияти давлатӣ дар шакли санадҳои меъёрии ҳуқуқӣ қабул мекунанд.

4. Дар сурате, ки Қонуни мазкур танзими муносибатҳои муайянро ба Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи Буҷети давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон барои соли молиявии навбатӣ вогузор карда бошад, пас нисбат ба мақомоти маҳаллии ҳокимияти давлатӣ муносибатҳои дахлдор дар асосӣ санадҳои меъёрии ҳуқуқии мақомоти намояндагии маҳаллии ҳокимияти давлатӣ оид ба буҷетҳои маҳаллӣ ба низом дароварда мешаванд (Қонуни ҶТ 14.05.2016 № 1316).

Моддаи 7. Давраи банақшагирии буҷетӣ

Буҷети давлатӣ барои соли молиявии навбатӣ ва ду соли минбаъдаи он тартиб дода мешавад. Соли молиявӣ ба соли тақвимӣ мувофиқ буда, аз 1 январ то 31 декабр давом мекунад (Қонуни ҶТ 14.05.2016 № 1316).

Моддаи 8. Принсипҳои низоми буҷети давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон

Низоми буҷети давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон ба принсипҳои зерин асос меёбад:

- ягонагии низоми буҷети давлатӣ, ки маънои татбиқи принсипҳои ягонаи ташкил ва фаъолияти низоми буҷети давлатӣ, истифодабарии гурӯҳбандии ягонаи буҷетӣ ва расмиёти ягонаи раванди буҷетро дар Ҷумҳурии Тоҷикистон дорад (Қонуни ҶТ 14.05.2016 № 1316);

- мустақилияти буҷетҳо, ки маънои муқаррар кардани тақсимоти устувори воридотро байни буҷетҳои сатҳҳои гуногун, ҳуқуқи ҳамаи сатҳҳои идоракунии давлатиро ҷиҳати мустақилона амалӣ намудани раванди буҷетӣ мувофиқи Қонуни мазкур, роҳ надодан ба гирифтани даромадҳое, ки ба тариқи илова дар рафти иҷрои буҷетҳои маҳаллӣ ба даст омадаанд ва бақияи маблағҳои буҷетии буҷетҳои маҳаллӣ ба буҷетҳои болоӣ, роҳ надодан ба вогузор кардани хароҷоти иловагӣ ба буҷетҳои поёнӣ бе ҷуброни дахлдори онҳоро дорад (Қонуни ҶТ 14.05.2016 № 1316);

- инъикоси пурра ва ҳатмии даромад ва хароҷоти буҷетҳо, ки маънои уҳдадории дар буҷетҳо ба ҳисоб гирифтани ҳамаи даромад ва хароҷоти пешбининамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистонро дорад (Қонуни ҶТ аз 13.11.2023 № 2009);

- мувозинати буҷетӣ маънои онро дорад, ки ҳаҷми пешбининамудаи хароҷоти буҷет бояд ба ҳаҷми даромади буҷет мувофиқ бошад ва ҳангоми таҳия, тасдиқ ва иҷрои буҷет мақомоти ваколатдор бояд зарурати ба андозаи камтарин расонидани касри буҷетро ба инобат гиранд (Қонуни ҶТ 14.05.2016 № 1316);

- самаранокии истифодабарии маблағҳои буҷетӣ, ки маънои таҳия ва иҷрои буҷетро бо назардошти зарурати расидан ба натиҷаҳои беҳтарин ҳангоми истифодабарии ҳаҷми тасдиқшудаи маблағҳои буҷетӣ ё расидан ба натиҷаҳои гузошташуда бо истифода аз ҳаҷми камтарини маблағҳои буҷетиро дорад;

- натиҷабахшии истифодабарии маблағҳои буҷетӣ, ки маънои самт ва истифодабарии маблағҳои буҷетиро барои расидан ба натиҷаҳои пешакии муайянгардида ва нишондиҳандаҳои дахлдори миқдорӣ ва сифатӣ дорад (Қонуни ҶТ аз 13.11.2023 № 2009);

- пурра пӯшонидани хароҷоти буҷет, яъне даромади буҷет ва воридот аз манбаъҳои маблағгузории касри он набояд бо хароҷоти муайяни буҷет вобаста карда шаванд, ба истиснои даромадҳои фондҳои мақсадноки буҷетӣ, маблағҳои мақсадноки қарзҳои давлатӣ ва ҳолатҳои дигари пешбининамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон;

- ошкоро будани буҷетҳо, ки маънои интишори қатмии буҷетҳои тасдиқшуда ва ҳисобот оид ба иҷрои онҳо дар воситаҳои ахбори омма, пурра пешниҳод намудани ахборот дар бораи рафти иҷрои буҷетҳо, дастрас будани маълумоти дигар дар бораи буҷетҳо, ба истиснои маълумоти дороӣ сирри давлатӣ ва сирри дигари бо қонун ҳифзшаванда, инчунин ҳатман ошкоро будани раванди буҷетӣ барои ҷамъият ва воситаҳои ахбори оммаро дорад (Қонуни ҶТ 14.05.2016 № 1316);

- эътимоднокии буҷетҳо, ки маънои боваринок будани дурнамои нишондиҳандаҳои рушди иҷтимоию иқтисодӣ барои таҳияи лоиҳаи буҷет ва воқеияти ҳисобҳои даромад ва хароҷоти буҷетро дорад (Қонуни ҶТ 14.05.2016 № 1316);

- суроғавӣ ва мақсаднок будани таъиноти маблағҳои буҷетӣ маънои онро дорад, ки маблағҷудокунии буҷетӣ бо нишон додани мақсади истифодабарии онҳо то гирандагони маблағҳои буҷетӣ расонида мешавад;

- асоснок будани буҷетҳо, ки маънои банақшагирии буҷетро дар асоси санадҳои меъёрии ҳуқуқӣ ва дигар ҳуҷҷатҳои муайянкунандаи зарурати ба лоиҳаи буҷет ҳамроҳ кардани ин ё он даромад ё хароҷот ва асоснок будани ҳаҷми онҳоро дорад;

- иҷрои саривақтии буҷет, ки маънои ворид кардани даромадҳоро ба буҷетҳои ҷумҳуриявӣ ва маҳаллӣ, инчунин гузаронидани маблағҳои буҷетиро ба гирандагон дар муҳлат ва бо риояи тартиби муқаррарнамудаи санадҳои меъёрии ҳуқуқии дахлдорро дорад (Қонуни ҶТ аз 13.11.2023 № 2009).

Моддаи 9. Гурӯҳбандии буҷетӣ

1. Гурӯҳбандии буҷетӣ - ба гурӯҳҳо ҷудо кардани даромаду хароҷот, манбаъҳои маблағгузории касри буҷетҳо, ки барои тартиб додан ва иҷро кардани буҷетҳои сатҳҳои гуногуни низоми буҷети давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон истифода бурда мешавад.

2. Гурӯҳбандии буҷетӣ гурӯҳбандии ҳудудиро низ дар бар мегирад.

3. Гурӯҳбандии хароҷоти буҷетҳо аз инҳо иборат аст:

- гурӯҳбандии функсионалӣ (вазифавӣ);

- гурӯҳбандии иқтисодӣ;

- гурӯҳбандии идоравӣ (маъмурӣ);

- гурӯҳбандии барномавӣ.

4. Гурӯҳбандӣ барои пешниҳоди буҷет, ҳисобот аз рӯи буҷет ва назорати буҷет дар намудҳои зерин истифода бурда мешавад:

- гурӯҳбандии идоравӣ, иқтисодӣ ва гурӯҳбандии фондҳо барои пешниҳоди ҳисобот ва назорат;

- гурӯҳбандии даромадҳо, гурӯҳбандии функсионалӣ, барномавӣ, ҳудудӣ ва гурӯҳбандии маблағгузорӣ аз рӯи бахшҳо барои пешниҳоди маълумот ва ҳисобот.

5. Тартиби татбиқи гурӯҳбандии буҷетӣ ва низомномаи гурӯҳбандии буҷетии даромаду хароҷоти давлатиро Вазорати молияи Ҷумҳурии Тоҷикистон таҳия ва тасдиқ мекунад.

БОБИ 3. ДАРОМАДҲОИ БУҶЕТИ ДАВЛАТИИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН

Моддаи 10. Даромадҳои буҷети ҷумҳуриявӣ

1. Даромадҳои буҷети ҷумҳуриявӣ аз даромадҳои андозӣ ва ғайриандозӣ, грантҳо, инчунин аз воридоти маблағҳои беподош иборат мебошанд.

2. Ба даромадҳои андозӣ инҳо дохил мешаванд:

- андозҳои умумидавлатӣ ва дигар пардохтҳои ҳатмӣ ба буҷети ҷумҳуриявӣ, ки номгӯй ва меъёри онҳо бо қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон дар соҳаи андоз, гумрук ва боҷи давлатӣ, инчунин дигар санадҳои меъёрии ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян гардидаанд. Таносуби тақсими андозҳо дар байни буҷети ҷумҳуриявӣ ва буҷетҳои маҳаллӣ бо Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи Буҷети давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон барои соли молиявии навбатӣ муқаррар карда мешавад (Қонуни ҶТ 14.05.2016 № 1316аз 13.11.2023 № 2009);

- боҷҳои давлатие, ки мувофиқи Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи Буҷети давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон барои соли молиявии навбатӣ ба буҷети ҷумҳуриявӣ ворид мегарданд (Қонуни ҶТ 14.05.2016 № 1316).

3. Ба даромадҳои ғайриандозӣ инҳо дохил мешаванд:

- даромадҳо аз хизматрасониҳои пулакии мақомоти ҳокимият ва идоракунии давлатӣ, инчунин ташкилотҳои буҷетии тобеи мақомоти мазкур, ки мувофиқи санадҳои меъёрии ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон анҷом дода мешаванд;

- фоидаи Бонки миллии Тоҷикистон, инчунин корхонаҳои давлатӣ тибқи меъёрҳое, ки қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон муқаррар кардааст;

- даромад аз фурӯши захираву пасандозҳои давлатӣ, фоизҳо аз депозитҳо ва сармоягузории давлатӣ, дивидендҳо аз дороиҳои молиявӣ (Қонуни ҶТ 14.05.2016 № 1316);

- иҷорапулӣ барои истифодабарии молу мулки ҷумҳуриявӣ;

- воридоти маблағи бо тартиби ҷазои ҷиноятӣ ва маъмурӣ ба фоидаи давлат ситонидашаванда;

- воридоти маблағҳо аз дигар манбаъҳое, ки санадҳои меъёрии ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон манъ накардаанд, аз ҷумла, ҷарима, пеняҳо ва фоизҳо барои риоя накардани уҳдадориҳои шартномавӣ, ҷуброни зараре, ки ба буҷети ҷумҳуриявӣ дар натиҷаи вайрон кардани интизоми молиявӣ расонида шудааст (Қонуни ҶТ аз 13.11.2023 № 2009).

4. Ба даромадҳои буҷети ҷумҳуриявӣ аз ҳисоби манбаъҳои ғайрибуҷетӣ ҳамчунин инҳо тааллуқ доранд:

- грантҳо ва дигар маблағҳои беподош, ки аз шахсони воқеӣ ва ҳуқуқӣ, ташкилотҳои байналмилалӣ ва ҳукуматҳои давлатҳои дигар ворид мешаванд;

- маблағҳое, ки дар натиҷаи ҳисоббаробаркунии байни буҷетҳои ҷумҳуриявӣ ва маҳаллӣ ворид мешаванд;

- маблағҳое, ки аз истифода ва фурӯши молу мулк ворид мешаванд, инчунин қарзгирии давлатии дохилӣ ва берунӣ, ки дар буҷети ҷумҳуриявӣ берун аз даромад ҳамчун манбаи маблағгузории касри буҷет истифода мешавад.

Моддаи 11. Даромадҳои фондҳои мақсадноки давлатӣ

1. Даромадҳои фондҳои мақсадноки давлатӣ аз ҳисоби манбаъҳои зерин ташкил меёбанд:

- андозу пардохтҳои махсуси мақсаднок ва ҳатмӣ, ки қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон муқаррар кардааст;

- маблағҳои ихтиёран супурдаи шахсони воқеӣ ва ҳуқуқӣ;

- маблағҳои буҷети давлатӣ;

- даромадҳо аз фаъолияти соҳибкорие, ки фонди дахлдор ҳамчун шахси ҳуқуқӣ амалӣ мегардонад;

- даромадҳои дигари муқаррарнамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон.

2. Даромадҳои фондҳои мақсадноки давлатӣ дар буҷети давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон ба ҳисоб гирифта мешаванд.

3. Ҷамъоварӣ ва назорати пардохтҳои ҳатмиро ба буҷети фондҳои мақсадноки давлатӣ мақомоти ваколатдори давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон амалӣ мегардонанд (Қонуни ҶТ аз 13.11.2023 № 2009).

Моддаи 12. Даромадҳои буҷетҳои маҳаллӣ

1. Даромадҳои буҷетҳои маҳаллӣ аз даромадҳои андозӣ ва ғайриандозӣ, инчунин аз воридоти маблағ аз ҳисоби андозу пардохтҳои танзимшавандаи умумидавлатӣ ва пардохтҳои дигар иборат мебошанд.

2. Ба даромадҳои андозии буҷетҳои маҳаллӣ инҳо дохил мешаванд:

- андозҳои маҳаллӣ ва дигар пардохтҳои ҳатмӣ ба буҷети маҳаллӣ, ки номгӯи онҳоро қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян менамояд;

- даромадҳо аз андозу пардохтҳои танзимшавандаи умумидавлатӣ, ки бо тартиби муқаррарнамудаи Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи Буҷети давлатӣ барои соли молиявии навбатӣ муайян гардида, ба буҷетҳои маҳаллӣ дода мешаванд (Қонуни ҶТ 14.05.2016 № 1316);

- боҷи давлатӣ, ба истиснои боҷи давлатие, ки мувофиқи Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи Буҷети давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон барои соли молиявии навбатӣ ба буҷети ҷумҳуриявӣ ворид карда мешавад (Қонуни ҶТ 14.05.2016 № 1316).

3. Ба даромадҳои ғайриандозии буҷетҳои маҳаллӣ инҳо дохил мешаванд:

- даромад аз буҷети ҷумҳуриявӣ, ки дар шакли кӯмаки молиявии беподош (дотатсия), мусоидати молиявӣ (субвенсия), кӯмаки молиявӣ (субсидия), инчунин дар шакли ҳисоббаробаркунии мутақобила ба буҷети маҳаллӣ ворид мешавад;

- иҷорапулӣ барои истифодабарии молу мулки маҳаллӣ;

- даромад аз хизматрасониҳои пулакие, ки мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ, ташкилотҳои буҷетии аз ҳисоби буҷетҳои маҳаллӣ маблағузоришаванда ба анҷом мерасонанд;

- воридоти маблағ аз дигар манбаъҳое, ки санадҳои меъёрии ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон манъ накардаанд, аз ҷумла ҷаримаҳо, пеня ва фоизҳо барои риоя накардани уҳдадориҳои шартномавӣ, барқарор намудани зарари дар натиҷаи вайрон кардани интизоми молиявӣ ба буҷетҳои маҳаллӣ расонидашуда;2009

- даромадҳо аз манбаъҳои ғайрибуҷетӣ - грантҳо, дигар пардохтҳои беподош аз шахсони воқеӣ, ҳуқуқӣ ва ташкилотҳои байналмилалӣ.

БОБИ 4. ХАРОҶОТИ БУҶЕТИ ДАВЛАТИИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН

Моддаи 13. Асос ва принсипҳои ташаккули хароҷоти буҷети давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон

Ташаккули хароҷоти буҷети давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон ба принсипҳои ягонагии сохтор, шакл ва усулу воситаҳои фаъолият, меъёрҳои ҳадди ақали стандартҳои иҷтимоии давлатии таъминоти буҷетӣ, хароҷоти молиявӣ барои хизматрасониҳои давлатӣ, ки қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон муқаррар кардааст, асос меёбад.

Моддаи 14. Хароҷоти ҷорӣ ва асосии буҷети давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистои

1. Хароҷоти буҷети давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон вобаста ба аҳамияти иқтисодӣ ба хароҷоти ҷорӣ ва хароҷоти асосӣ тақсим мешавад.

2. Ба гурӯҳ ҷудокунии хароҷоти ҷорӣ ва асосии буҷет тибқи гурӯҳбандии иқтисодии хароҷоти буҷети давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон муқаррар карда мешавад.

3. Хароҷоти ҷорӣ - қисми хароҷоти буҷет, ки барои таъмини фаъолияти ҷории мақомоти ҳокимият ва идоракунии давлатӣ, мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ, мақомоти худидоракунии шаҳрак ва деҳот, ташкилотҳои буҷетӣ ва фондҳои мақсадноки давлатӣ муқаррар гардида, барои дастгирии сатҳҳои дигари низоми буҷети давлатӣ, соҳаҳои алоҳидаи истеҳсолот бо тариқи расонидани кӯмаки молиявии беподош (дотатсия), мусоидати молиявӣ (субвенсия) ва кӯмаки молиявӣ (субсидия) истифода мешавад.

4. Ба хароҷоти ҷорӣ инчунин хароҷоте мансуб мебошанд, ки тибқи гурӯҳбандии буҷетӣ ба хароҷоти асосӣ дохил нашудааст.

5. Хароҷоти асосӣ - хароҷоти буҷет, ки барои маблағгузории рушди фаъолияти сармоягузорӣ таъин гардидааст. Ба хароҷоти асосӣ инҳо дохил мешаванд:

- хароҷоте, ки тибқи барномаҳои сармоягузории тасдиқшуда барои маблағгузории шахсони ҳуқуқии амалкунанда ё аз нав таъсисёфта таъин шудааст;

- маблағҳое, ки ба шахсони ҳуқуқӣ ҳамчун қарз барои маблағгузории рушд дода мешаванд;

- хароҷоти вобаста ба таъмири асосӣ ва хариди воситаҳои асосӣ;

- хароҷоте, ки ҳангоми иҷрои он молу мулки мутаносибан ба моликияти ҷумҳуриявӣ ва коммуналӣ мансуббуда афзоиш меёбад;

- хароҷоти дигаре, ки тибқи гурӯҳбандии иқтисодии буҷетӣ ба хароҷоти асосӣ дохил карда шудааст.

6. Дар таркиби хароҷоти асосӣ мумкин аст фондҳои рушд таъсис дода шаванд.

Моддаи 15. Шаклҳои хароҷоти буҷети давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон

Хароҷоти буҷети давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар шаклҳои зайл амалӣ карда мешавад:

- маблағҷудокунӣ барои таъмини ташкилотҳои буҷетӣ;

- маблағҳо барои пардохти мол (кор ва хизматрасони)-ҳое, ки шахсони воқеӣ ва ҳуқуқӣ дар асоси шартномаҳои давлатӣ ва маҳаллӣ иҷро мекунанд;

- интиқоли маблағ (трансферт)-ҳо ба аҳолӣ;

- маблағҷудокунӣ барои ҷуброни хароҷоти иловагӣ, ки вобаста ба қабули қарор аз ҷониби мақомоти ҳокимияти давлатӣ пеш меояд ва дар натиҷа боиси афзоиши хароҷот ё кам шудани даромад мегардад;

- қарзи буҷетӣ ба шахсони ҳуқуқӣ, аз ҷумла қарзи андоз, батаъхирандозӣ ва тамдиди муҳлат барои супоридани андозу пардохтҳо ва дигар уҳдадориҳо (Қонуни ҶТ аз 13.11.2023 № 2009);

- мусоидати молиявӣ (субвенсия) ба шахсони ҳуқуқӣ;

- кӯмаки молиявӣ (субсидия) ва қарз ба шахсони воқеӣ;

- маблағгузории сармояи оинномавии шахсони ҳуқуқии амалкунанда ва аз нав таъсисёбанда;

- қарзи буҷетӣ, кӯмаки молиявии беподош (дотатсия), мусоидати молиявӣ (субвенсия), кӯмаки молиявӣ (субсидия) ба сатҳҳои дигари низоми буҷети давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон ва фондҳои мақсадноки давлатӣ (Қонуни ҶТ 14.05.2016 № 1316);

- қарздиҳӣ ба давлатҳои дигар;

- маблағҳо барои хизматрасонӣ ва пардохти уҳдадориҳои қарзӣ, пардохти фоизи онҳо, аз ҷумла барои иҷрои кафолати мақомоти давлатӣ ва мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ (Қонуни ҶТ аз 13.11.2023 № 2009).

Моддаи 16. Хароҷоти буҷети ҷумҳуриявӣ

Аз ҳисоби буҷети ҷумҳуриявӣ танҳо хароҷоти намудҳои зерини фаъолият маблағгузорӣ карда мешаванд (Қонуни ҶТ 14.05.2016 № 1316):

- таъмини фаъолияти Маҷлиси миллии Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, Комиссияи марказии интихобот ва раъйпурсии Ҷумҳурии Тоҷикистон, Дастгоҳи иҷроияи Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, мақомоти идоракунии давлатӣ, хароҷоти дигари дорои аҳамияти умумидавлатӣ аз рӯи феҳристе, ки ҳангоми қабули Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи Буҷети давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон барои соли молиявии навбатӣ муайян карда мешавад (Қонуни ҶТ 14.05.2016 № 1316);

- фаъолияти низоми судии Ҷумҳурии Тоҷикистон;

- амалӣ намудани фаъолияти байналмилалӣ, таъмини молиявии иҷрои шартномаҳои байналмилалӣ ва шартномаҳо бо ташкилотҳои байналмилалии молиявӣ, ҳамкориҳои байналмилалии фарҳангӣ, илмию иттилоотии мақомоти иҷроияи ҳокимияти давлатӣ, ки ҳангоми қабули Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи Буҷети давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон барои соли молиявии навбатӣ муайян карда мешаванд (Қонуни ҶТ 14.05.2016 № 1316);

- мудофиа ва таъмини амнияти давлат, ба ғайр аз хароҷоте, ки бо қарори мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ барои ҳамин мақсадҳо амалӣ карда мешавад;

- таҳқиқоти бунёдӣ ва дастгирии пешрафти илмию техникӣ;

- дастгирии давлатии инфрасохторҳои нақлиётӣ ва сӯзишворию энергетикии дорои аҳамияти умумидавлатӣ;

- барномаҳои умумидавлатӣ оид ба рушди кишоварзӣ ва таъмини амнияти озуқаворӣ;

- хароҷоти дорои аҳамияти умумидавлатӣ оид ба ҳифзи табиат ва муҳити зист;

- бартараф намудани оқибатҳои вазъияти фавқулодда ва офатҳои табиӣ;

- ташаккули моликияти ҷумҳуриявӣ ва маблағгузории ташкилотҳое, ки дар ихтиёри мақомоти ҳокимият ва идоракунии давлатӣ буда, ба моликияти давлатӣ мансубанд;

- хизматрасонӣ ва пардохти қарзи давлатӣ;

- ҷуброни хароҷоти фондҳои мақсадноки давлатӣ оид ба пардохти нафақа ва кӯмакпулӣ, дигар пардохтҳои иҷтимоӣ, ки мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон аз ҳисоби буҷети ҷумҳуриявӣ маблағгузорӣ мешаванд;

- пурра кардани захираҳои давлатии металлҳои қиматбаҳо ва сангҳои қиматбаҳо, захираи моддии давлатӣ;

- гузаронидани интихоботу раъйпурсиҳо;

- барномаҳои умумиҷумҳуриявии сармоягузорӣ;

- таъмини иҷрои қарорҳои мақомоти ҳокимият ва идоракунии давлатӣ, ки ба афзоиши хароҷоти буҷет ё камшавии даромади буҷет оварда мерасонанд;

- таъмини иҷрои ваколатҳои алоҳидаи давлатӣ, ки амалӣ гардонидани онҳо ба сатҳи дигари мақомоти ҳокимияти давлатӣ вогузор шудааст;

- дастгирии молиявии мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ;

- ҳисоботи расмии омор;

- дигар хароҷоти дорои аҳамияти умумидавлатӣ.

Моддаи 17. Хароҷоти фондҳои мақсадноки давлатӣ

Маблағҳои фондҳои мақсадноки давлатӣ танҳо барои иҷрои амалҳое истифода мешаванд, ки бо қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон мутобиқи буҷети фондҳои мазкур муайян гардида, бо Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи Буҷети давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон барои соли молиявии навбатӣ тасдиқ карда шудаанд (Қонуни ҶТ 14.05.2016 № 1316).

Моддаи 18. Хароҷоти буҷетҳои маҳаллӣ

Аз ҳисоби буҷетҳои маҳаллӣ танҳо хароҷоти намудҳои зерини фаъолият маблағгузорӣ карда мешавад:

- таъмини фаъолияти мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ;

- таъмини фаъолияти мақомоти худидоракунии шаҳрак ва деҳот;

- ташаккули моликияти коммуналӣ дар маҳалҳо ва идоракунии он;

- ташкил, таъмини фаъолият ва рушди муассисаҳои маориф, тандурустӣ, фарҳанг, варзиш ва тарбияи ҷисмонӣ, матбуот ва нашрияҳои даврӣ, дигар муассисаҳое, ки ба моликияти коммуналӣ мансубанд ё дар ихтиёри мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ мебошанд;

- рушди хоҷагии манзилию коммуналӣ;

- сохтмони роҳҳои дорои аҳамияти маҳаллӣ ва нигоҳдории онҳо;

- ободонӣ ва кабудизоркунӣ дар маҳалҳо;

- ташкили истифода ва коркарди партовҳои рӯзгор;

- ташкили хизматрасонии нақлиётӣ ба аҳолӣ ва муассисаҳое, ки ба моликияти коммуналӣ мансубанд ё дар ихтиёри мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ мебошанд;

- ҳифзи табиат дар маҳалҳо;

- амалигардонии барномаҳои мақсадноки мақомоти маҳаллии ҳокимияти давлатӣ;

- хизматрасонии қарзи мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ ва пардохти он;

- кӯмакҳои молиявии беподош (трансфертҳо) ба аҳолӣ;

- гузаронидани интихоботи мақомоти намояндагии маҳаллии ҳокимияти давлатӣ;

- маблағгузории қарорҳои дигари мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ ва хароҷоти дигар, ки мутобиқи гурӯҳбандии буҷетии Ҷумҳурии Тоҷикистон ба масъалаҳои дорои аҳамияти маҳаллӣ мансуб дониста шудаанд.

Моддаи 19. Хароҷоти якҷояи буҷети ҷумҳуриявӣ ва буҷетҳои маҳаллӣ

1. Аз ҳисоби буҷети ҷумҳуриявӣ ва буҷетҳои маҳаллӣ хароҷоти якҷояи намудҳои зерини фаъолият маблағгузорӣ карда мешавад:

- дастгирии давлатии соҳаҳои саноат, сохтмон, кишоварзӣ, энергетика, нақлиёт, алоқа ва хоҷагии роҳ;

- таъмини фаъолияти ҳифзи ҳуқуқ;

- таъмини бехатарии зидди сӯхтор;

- таъмини фаъолияти илмию таҳқиқотӣ, таҷрибавию конструкторӣ, лоиҳакашию таҳқиқотӣ, ки пешрафти илму техникаро таъмин менамоянд;

- таъмини ҳифзи иҷтимоии аҳолӣ, маориф, тандурустӣ, фарҳанг ва варзиш;

- таъмини ҳифзи табиат, ҳифз ва таҷдиди сарватҳои табиӣ, фаъолияти обуҳавошиносӣ;

- таъмини пешгирӣ ва бартараф кардани оқибатҳои вазъияти фавқулодда ва офатҳои табиӣ;

- рушди инфрасохтори бозор;

- таъмини фаъолияти воситаҳои ахбори омма;

- кӯмаки молиявӣ ба дигар буҷетҳо;

- хароҷоти дигар, ки дар ихтиёри якҷояи мақомоти ҳокимият, идоракунии давлатӣ, мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ ва мақомоти худидоракунии шаҳрак ва деҳот мебошад.

2. Тақсим ва вобаста кардани хароҷоти дар моддаи мазкур ифодаёфта байни буҷетҳои сатҳҳои мухталифи низоми буҷети давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон бо қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки масъалаҳои идораи якҷояро танзим менамояд, инчунин бо Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи Буҷети давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон барои соли молиявии навбатӣ тасдиқ карда мешавад (Қонуни ҶТ 14.05.2016 № 1316).

3. Тартиби мувофиқаи тақсимот ва вобаста кардани хароҷот дар идоракунии муштараки мақомоти ҳокимият, идоракунии давлатӣ, мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ ва мақомоти худидоракунии шаҳрак ва деҳот аз ҷониби Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян карда мешавад.

БОБИ 5. МУВОЗИНАТИ БУҶЕТҲО

(Қонуни ҶТ 14.05.2016 № 1316)

Моддаи 20. Барзиёдии (профисити) буҷет

1. Зиёд будани даромади буҷет нисбат ба хароҷоти он барзиёдии (профисити) буҷет мебошад. Буҷети давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон ва буҷети ҷумҳуриявӣ ва буҷетҳои маҳаллӣ метавонанд бо барзиёдӣ (профисит) таҳия ва тасдиқ карда шаванд.

2. Барзиёдии (профисити) буҷети ҷумҳуриявӣ ва буҷетҳои маҳаллӣ метавонад ҳамчун депозит дар Бонки миллии Тоҷикистон, бонкҳои дигар ва ташкилотҳои қарзии Ҷумҳурии Тоҷикистон ҷойгир карда шавад ва ё бо қарори дахлдори Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ё мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ ба мақсадҳои зерин равона карда шавад:

- пӯшонидани касри буҷети дахлдор дар соли молиявии навбатӣ (Қонуни ҶТ 14.05.2016 № 1316);

- барҳамдиҳии оқибатҳои ҳолатҳои фавқулодда, офатҳои табиӣ ва дигар хароҷоти пешбининашуда.

Моддаи 21. Касри буҷет ва манбаъҳои маблағгузории он

1. Барзиёдии хароҷоти буҷет нисбати даромади он касри буҷет мебошад.

2. Дар ҳолати қабули буҷет барои соли молиявии навбатӣ бо барзиёдии хароҷот нисбати даромад манбаъҳои маблағгузории касри буҷети мазкур бо қонун (қарор) дар бораи буҷети дахлдор тасдиқ карда мешаванд (Қонуни ҶТ 14.05.2016 № 1316).

3. Хароҷоти ҷории буҷетҳои маҳаллӣ аз маҷмуи даромадҳои буҷетҳои мазкур зиёд шуда наметавонанд (Қонуни ҶТ 14.05.2016 № 1316аз 13.11.2023 № 2009).

4. Маҷмуи касри буҷети ҷумҳуриявӣ аз ҳаҷми умумии маблағгузории буҷетӣ ва хароҷот барои пардохти хизматрасонии қарзи давлатӣ зиёд шуда наметавонад (Қонуни ҶТ аз 13.11.2023 № 2009).

5. Маҷмуи касри буҷетҳои маҳаллӣ аз ду фоизи ҳаҷми даромади онҳо, ба истиснои кӯмаки молиявӣ аз буҷети давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон зиёд шуда наметавонад (Қонуни ҶТ аз 13.11.2023 № 2009).

6. Воридот аз манбаъҳои маблағгузории касри буҷетҳои маҳаллӣ танҳо барои маблағгузории хароҷоти сармоягузорӣ равона карда мешаванд. Истифодаи он барои маблағгузории хароҷоти хизматрасонӣ, пӯшонидан ва пардохти қарзи мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ манъ аст.

7. Ба манбаъҳои маблағгузории касри буҷети ҷумҳуриявӣ инҳо мансубанд:

1) Манбаъҳои дохилӣ:

- қарзҳое, ки Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон аз ташкилотҳои қарзӣ бо асъори миллӣ мегирад;

- векселҳои давлатӣ, ки Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон бо асъори миллӣ дар шакли коғазҳои қиматнок мебарорад;

- депозитҳои маблағҳои буҷетӣ ба ҳолати аввали соли буҷетӣ дар Бонки миллии Тоҷикистон ва бонкҳои дигар ё ташкилотҳои қарзии Ҷумҳурии Тоҷикистон;

- қарзҳои буҷетӣ, ки аз сатҳҳои болоии низоми буҷети давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон гирифта мешаванд.

2) Манбаъҳои берунӣ:

- қоғазҳои қиматноки давлатӣ, ки Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон дар шакли коғазҳои қиматнок бо асъори хориҷӣ мебарорад;

- қарзҳои давлатҳои дигар, бонкҳо, ташкилотҳои байналмилалии молиявӣ ва ғайрирезидентҳо, ки бо асъори хориҷӣ гирифта мешаванд.

БОБИ 6. ҚАРЗИ ДАВЛАТИИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН

Моддаи 22. Қарзи давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон, таркиб ва шаклҳои он

(Қонуни ҶТ 14.05.2016 № 1316)

1. Қарзи давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон аз уҳдадориҳои қарзии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар назди шахсони воқеӣ ва ҳуқуқӣ, давлатҳои дигар, ташкилотҳои байналмилалии молиявӣ, дигар субъектҳои ҳуқуқи байналмилалӣ иборат мебошад (Қонуни ҶТ аз 13.11.2023 № 2009).

2. Қарзи давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон пурра ва бе ягон шарт аз ҳисоби молу мулки дар моликияти давлатбуда таъмин карда мешавад.

3. Ҳуқуқи қарзгирии давлатии дохилӣ ва берунӣ, сохтор, тартиби хизматрасонӣ, ҳисоби бақайдгирӣ, таҷдиди сохтории он, ҷудо кардани қарз ба давлатҳои дигар ва ташкилотҳои байналмилалӣ бо қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян карда мешаванд.

БОБИ 7. МУНОСИБАТҲОИ БАЙНИБУҶЕТӢ

Моддаи 23. Асосҳои муносибатҳои байнибуҷетӣ

1. Муносибатҳои байни мақомоти ҳокимият ва идоракунии давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон, мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ, мақомоти худидоракунии шаҳрак ва деҳот, мақомоти идоракунии фондҳои мақсадноки давлатӣ, ки дар раванди буҷетӣ ба амал меоянд, муносибатҳои байнибуҷетӣ мебошанд (Қонуни ҶТ 14.05.2016 № 1316).

2. Муносибатҳои байнибуҷетӣ ба принсипҳои зерин асос меёбанд:

- ба сатҳҳои муайяни низоми буҷети давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон тақсим ва вобаста кардани даромадҳо ва хароҷоти буҷетҳо;

- дар асоси ҳудудгузории доимӣ ва аз рӯи меъёрҳои муваққатӣ тақсим намудани даромадҳои танзимкунанда дар байни сатҳҳои мухталифи низоми буҷети давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон;

- баробарии ҳуқуқҳои буҷетии мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ ва фондҳои мақсадноки давлатӣ;

- баробар кардани сатҳи ҳадди ақали таъминоти буҷетии мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ;

- баробарии ҳамаи буҷетҳо дар муносибатҳои тарафайн бо буҷети давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон.

3. Андозҳои маҳаллӣ пурра ба буҷетҳои маҳаллӣ гузаронида мешаванд. Тақсимоти андозҳои умумидавлатӣ дар байни буҷети ҷумҳуриявӣ ва буҷетҳои маҳаллӣ салоҳияти Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон буда, ҳамасола бо Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи Буҷети давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон барои соли молиявии навбатӣ тасдиқ карда мешавад (Қонуни ҶТ 14.05.2016 № 1316).

Моддаи 24. Шаклҳои кӯмаки молиявӣ ба буҷетҳои маҳаллӣ

1. Кӯмаки молиявӣ ба буҷетҳои маҳаллӣ дар шаклҳои зерин расонида мешавад:

- кӯмаки молиявии беподош (дотатсия) - барои баробар кардани ҳадди ақали таъминоти буҷетии мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ, маблағгузории ҳадди ақали стандартҳои давлатии иҷтимоӣ, ки масъулияти маблағгузории онҳо ба зиммаи мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ гузошта шудааст;

- мусоидати молиявӣ (субвенсия) - барои маблағгузории хароҷоти алоҳидаи мақсаднок;

- қарзи буҷетӣ - барои пӯшонидани тафовутӣ муваққатии хазинавӣ, ки дар раванди иҷрои буҷетҳои маҳаллӣ ба вуҷуд меояд (Қонуни ҶТ 14.05.2016 № 1316);

- дигар шаклҳои кӯмаки молиявӣ, ки қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон пешбинӣ намудааст.

2. Тартиби расонидани кӯмаки молиявӣ, андозаи он дар шаклҳои кӯмаки молиявии беподош (дотатсия) ва мусоидати молиявӣ (субвенсия) бо Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи Буҷети давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон барои соли молиявии навбатӣ муайян карда мешаванд (Қонуни ҶТ 14.05.2016 № 1316).

3. Вазорати молияи Ҷумҳурии Тоҷикистон барои бартараф кардани тафовути хазинавӣ дар хазинадорӣ дар раванди иҷрои буҷетҳои маҳаллӣ ҳуқуқ дорад ба буҷетҳои маҳаллӣ қарзи муваққатӣ (ссуда) ҷудо намояд, ки дар давоми соли молиявии ҷорӣ баргардонида мешавад.

БОБИ 8. РАВАНДИ БУҶЕТӢ ДАР ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН

(Қонуни ҶТ 14.05.2016 № 1316)

Моддаи 25. Иштирокчиёни раванди буҷетӣ

(Қонуни ҶТ 14.05.2016 № 1316)

Дар раванди буҷетӣ инҳо иштирок мекунанд:

- Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон;

- Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон;

- Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон;

- Вазорати молияи Ҷумҳурии Тоҷикистон (мақомоти молия);

- дигар мақомоти иҷроияи марказии ҳокимияти давлатӣ (Қонуни ҶТ аз 13.11.2023 № 2009);

- субъектони низоми танзими пулию қарзӣ ва асъорӣ (Қонуни ҶТ 14.05.2016 № 1316);

- мақомоти намояндагӣ ва иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ;

- мақомоти идоракунии фондҳои мақсадноки давлатӣ;

- тақсимкунандагони асосӣ, тақсимкунандагон ва гирандагони маблағҳои буҷетӣ;

- ташкилотҳои буҷетӣ, корхонаҳои воҳиди давлатии ҷумҳуриявӣ ва маҳаллӣ, ташкилотҳои қарзӣ, ки бо маблағҳои буҷетӣ фаъолият мекунанд;

- мақомоти дигар, ки қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон салоҳияти соҳаи идоракунии молия, буҷет ва андозро ба зиммаи онҳо гузоштааст.

Моддаи 26. Салоҳияти Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон

1. Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон:

- бо пешниҳоди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи Буҷети давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон барои соли молиявии навбатиро қабул мекунад (Қонуни ҶТ 14.05.2016 № 1316);

- назорати иҷрои буҷетро амалӣ менамояд;

- истифодабарии маблағҳои буҷетиро аз ҷониби маблағгирандагон таҳлил мекунад ва ҳангоми зарурат натиҷаи таҳлилро баррасӣ менамояд;

- бо пешниҳоди Хукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ба додугирифти қарзи давлатӣ ризоят медиҳад (Қонуни ҶТ аз 13.11.2023 № 2009);

- ҳисоботи иҷрои Буҷети давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистонро барои соли гузаштаи молиявӣ тасдиқ мекунад;

- салоҳиятҳои дигареро, ки Қонуни мазкур, қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон дар соҳаи молия ва буҷет, инчунин дигар санадҳои меъёрии ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян намудаанд, амалӣ мекунад.

2. Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон нисбат ба фондҳои мақсадноки давлатӣ низ чунин салоҳиятро амалӣ менамояд.

Моддаи 27. Салоҳияти Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон

Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон:

- татбиқи сиёсати ягонаи давлатии молиявӣ, андозӣ, буҷетӣ ва пулию қарзиро таъмин менамояд (Қонуни ҶТ 14.05.2016 № 1316);

- ҳамасола дар бораи тартиби таҳияи лоиҳаи буҷети давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон барои давраи навбатии банақшагирии буҷетӣ қарор қабул мекунад;

- лоиҳаи Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи Буҷети давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон барои соли молиявии навбатиро бо лоиҳаи санадҳои меъёрии ҳуқуқӣ ва дигар ҳуҷҷату маводи зарурӣ ба Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон пешниҳод мекунад (Қонуни ҶТ 14.05.2016 № 1316);

- пас аз қабули Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи Буҷети давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон барои соли молиявии навбатӣ дар бораи таъмини иҷрои он қарор қабул мекунад, инчунин дар доираи сатҳи касри буҷети тасдиқгардида грантҳо ва қарзҳоро аз манбаъҳои дохилию берунӣ барои маблағгузории он ҷалб менамояд (Қонуни ҶТ 14.05.2016 № 1316);

- оид ба лоиҳаи қонунҳое, ки дар онҳо тағйироти даромад ва хароҷоти аз ҳисоби маблағҳои буҷети давлатӣ пардохтшаванда пешбинӣ мегарданд, ба Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон хулоса пешниҳод менамояд;

- оид ба додугирифти қарзи давлатӣ ризояти Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистонро мегирад (Қонуни ҶТ аз 13.11.2023 № 2009);

- афзалияти қарзгирии давлатӣ ва қарзгирии кафолатноки давлатиро муайян намуда, тартиби идоракунии қарзгирии мазкур ва амалӣ намудани онро таъмин менамояд;

- ҳисоботро оид ба иҷрои буҷети давлатии соли гузаштаи молиявӣ барои тасдиқ ба Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон пешниҳод менамояд;

- тартиби ташкил ва барҳамдиҳии фондҳои мақсадноки давлатӣ, идоракунии фаъолият ва баррасии ҳисоботи онҳоро муайян менамояд;

- лоиҳаи қонунҳоро оид ба ворид намудани тағйиру иловаҳо ба Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи Буҷети давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон барои соли молиявии навбатӣ таҳия намуда, бо ҳуҷҷату маводи зарурӣ ба Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон пешниҳод менамояд (Қонуни ҶТ 14.05.2016 № 1316);

- салоҳиятҳои дигареро, ки Қонуни мазкур ва қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон дар соҳаи андоз ва буҷет муқаррар намудаанд, амалӣ менамояд (Қонуни ҶТ аз 13.11.2023 № 2009).

Моддаи 28. Ваколатҳои мақомоти намояндагии маҳаллии ҳокимияти давлатӣ

Мақомоти намояндагии маҳаллии ҳокимияти давлатӣ:

- буҷети маҳаллиро мустақилона тасдиқ намуда, иҷрои онро назорат мекунанд ва ҳангоми зарурат ба он тағйиру иловаҳо ворид менамоянд;

- ба мақомоти болоӣ дар хусуси ворид намудани нишондиҳандаҳои буҷети тасдиқнамудаи Маҷлиси вакилони халқи дахлдор ба буҷети давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон маълумот пешниҳод менамоянд;

хориҷ карда шуд (Қонуни ҶТ 14.05.2016 № 1316)

- ҳисоботи иҷрои буҷети маҳаллиро барои соли гузаштаи молиявӣ тасдиқ мекунанд;

- мувофиқи талаботи Қонуни мазкур ва санадҳои меъёрии ҳуқуқии мақомоти намояндагии маҳаллии ҳокимияти давлатӣ ваколатҳои дигарро амалӣ менамоянд.

Моддаи 29. Ваколатҳои мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ

Мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ:

- қоидаҳои умумии ташкили муносибатҳои молиявию буҷетии маҳаллиро муқаррар менамоянд;

- захираҳои молиявии мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатиро идора мекунанд;

- маблағҳои буҷетиро мутобиқи гурӯҳбандии буҷетӣ тақсим намуда, барои истифодаи босамари онҳо масъул мебошанд (Қонуни ҶТ 14.05.2016 № 1316);

- ҳар сол лоиҳаи буҷети маҳаллиро барои соли молиявии навбатӣ ба Маҷлиси вакилони халқи дахлдор пешниҳод мекунанд (Қонуни ҶТ 14.05.2016 № 1316);

- меъёрҳои таъминоти буҷетии маҳаллиро дар асоси меъёрҳои ҳадди ақали стандартҳои иҷтимоии давлатии таъминоти буҷетии аз ҷониби Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон тасдиқгардида таҳия ва тасдиқ намуда, бо назардошти онҳо лоиҳаи буҷети маҳаллиро таҳия менамоянд;

- оид ба ворид намудани тағйиру иловаҳо ба қарори Маҷлиси вакилони халқи дахлдор дар бораи буҷетҳои маҳаллӣ таклифҳо пешниҳод менамоянд;

- иҷрои буҷетҳои маҳаллӣ, аз ҷумла ҷамъоварии даромадҳоро назорат менамоянд;

- қарзи мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатиро идора мекунанд;

- ваколатҳои дигарро, ки санадҳои мақомоти намояндагии маҳаллии ҳокимияти давлатӣ муайян кардаанд, амалӣ менамоянд.

Моддаи 30. Ваколатҳои Вазорати молияи Ҷумҳурии Тоҷикистон

Вазорати молияи Ҷумҳурии Тоҷикистон:

- самтҳои асосии сиёсати давлатии молиявию буҷетӣ ва андозро таҳия ва ба Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон пешниҳод менамояд (Қонуни ҶТ 14.05.2016 № 1316);

- роҳбарии методиро дар соҳаи таҳияи лоиҳаи буҷети давлатӣ амалӣ мегардонад;

- тибқи тартиби муқарраргардида робитаи дутарафаи вилоят ва ноҳияҳоро дар раванди буҷетӣ танзим менамояд (Қонуни ҶТ 14.05.2016 № 1316);

- нақши тақсимкунандагони асосии маблағҳои буҷетӣ, тақсимкунандагони маблағҳои буҷетӣ ва гирандагони маблағҳои буҷетиро дар тайёр кардани буҷет, иҷрои буҷет, баҳисобгирӣ ва ҳисоботи муҳосибӣ танзим менамояд;

- лоиҳаи Буҷети давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон барои соли молиявии навбатӣ ва лоиҳаи фондҳои мақсадноки давлатиро якҷоя - бо мақомоти дахлдор таҳия намуда, тибқи тартиби муқарраргардида ба Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон пешниҳод менамояд (Қонуни ҶТ 14.05.2016 № 1316);

- дурнамои даромад ва хароҷоти Буҷети давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистонро барои соли молиявии навбатӣ ва ду соли минбаъдаи он таҳия мекунад (Қонуни ҶТ 14.05.2016 № 1316);

- роҳбарии методиро барои таъмини иҷрои буҷети давлатӣ амалӣ менамояд;

- рӯйхати буҷетии ҷамъбастии буҷети ҷумҳуриявиро тартиб медиҳад (Қонуни ҶТ 14.05.2016 № 1316);

- тибқи тартиби муқарраргардида барномаи қарзгирии давлатии дохилии Ҷумҳурии Тоҷикистон, шартҳо ва тартиби барориш ва паҳнкунии коғазҳои қиматнокро таҳия менамояд, ҳамчун эмитента коғазҳои қиматноки давлатӣ фаъолият карда, барориши коғазҳои қиматнокро ба қайд мегирад;

- бо ташкилотҳои байналмилалии молиявӣ оид ба масъалаҳои молиявӣ ҳамкорӣ мекунад;

- барномаи қарзгирии давлатии берунии Ҷумҳурии Тоҷикистонро таҳия карда, оид ба ҷалб намудани захираҳои қарзи хориҷӣ чораҳои зарурӣ меандешад, барномаи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистонро оид ба додани кафолати қарзҳо таҳия намуда, тартиби додани кафолатро муайян мекунад;

- роҳбарии методиро оид баҳисобгирии муҳосибӣ ва ҳисоботи молиявии шахсони ҳуқуқӣ, сарфи назар аз шакли ташкилию ҳуқуқии онҳо амалӣ менамояд, агар қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон тартиби дигарро пешбинӣ накарда бошад (Қонуни ҶТ аз 13.11.2023 № 2009);

- ҳисоботро оид ба иҷрои Буҷети давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон таҳия ва ба Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон пешниҳод менамояд;

- тибқи тартиби муқарраргардида намудҳо, шаклҳои баҳисобгирӣ ва ҳисобот оид ба иҷрои буҷетҳои сатҳҳои гуногуни низоми Буҷети давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон, сметаи хароҷоти ташкилотҳои буҷетӣ, инчунин тартиби таҳияи онҳоро муайян менамояд;

- тибқи тартиби муқаррарнамудаи Қонуни мазкур иҷрои Буҷети давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистонро таъмин намуда, иҷрои пешакӣ, ҷорӣ ва минбаъдаи онро назорат мекунад ва бо маблағҳои буҷети ҷумҳуриявӣ амалиёт мегузаронад;

- аз тақсимкунандагони асосӣ, тақсимкунандагону гирандагони маблағҳои буҷетӣ ва мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ дар бораи истифодаи маблағҳои буҷети ҷумҳуриявӣ ва маълумоти дигари вобаста ба маблағгирӣ, маблағгузаронӣ, таъинот ва истифодаи маблағҳои мазкур ҳисобот талаб менамояд (Қонуни ҶТ аз 13.11.2023 № 2009);

- аз бонкҳои ваколатдор оид ба амалиёт бо маблағҳои буҷетӣ ва маблағҳои фондҳои мақсадноки давлатӣ маълумот талаб менамояд;

- ба тақсимкунандагони асосӣ, тақсимкунандагону гирандагони маблағҳои буҷетӣ, Бонки миллии Тоҷикистон, Корхонаи воҳиди давлатии "Бонки амонатгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон "Амонатбонк" ва дигар ташкилотҳои қарзӣ оид ба бартараф кардани норасогиҳои ошкоршуда дар қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон дар соҳаи молия ва буҷет пешниҳод манзур менамояд (Қонуни ҶТ аз 13.11.2023 № 2009);

- дар доираи салоҳияти худ тибқи тартиби муқарраргардида санадҳои меъёриро қабул мекунад, ки риояи онҳо барои тамоми мақомоти ҳокимият ва идоракунии давлатӣ, инчунин субъектҳои хоҷагидорӣ ҳатмӣ мебошад;

- аз мақомоти ҳокимият ва идоракунии давлатӣ, мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ, фондҳои мақсадноки давлатӣ барои таҳияи дурнамо ва лоиҳаи Буҷети давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон маводи зарурӣ талаб карда мегирад;

- дар доираи меъёри (лимити) маблағҳои бо Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи Буҷети давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон барои соли дахлдор тасдиқшуда ва бо тартиби муқаррарнамудаи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон маблағгузории буҷетиро таъмин менамояд;

- аудити дохилии ташкилотҳои буҷетиро, ки шуъбаи аудити дохилӣ надоранд, мегузаронад (Қонуни ҶТ аз 13.11.2023 № 2009);

- таҳлил ва мониторинги вазъи молиявии маблағгирандагони буҷетӣ, аз ҷумла, онҳоеро, ки қарз, грантҳо, мусоидати молиявӣ (субвенсия), кӯмаки молиявӣ (субсидия) ва кафолатҳои давлатӣ мегиранд, мегузаронад.

- фаъолияти низоми аудити дохилиро дар асосӣ стандартҳои байналмилалӣ, мақсаду принсипҳо ва вазифаҳои ягонаи аудити дохилӣ таъмин менамояд;

- мониторинги мунтазами фаъолияти молиявию хоҷагии корхонаҳои азими давлатиро аз рӯи феҳристи тасдиқкардаи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон мегузаронад;

- таҳлилҳои иқтисодиро оид ба иҷрои қисми даромади буҷети давлатӣ, аз ҷумла оид ба воридоти андозҳо ва дигар пардохтҳои ҳатмӣ ба буҷет мегузаронад;

тибқи муқаррароти санадҳои меъёрии ҳуқуқии дахлдор гирандагони маблағҳои буҷетиро аз мавқеи риояи шартҳои гирифтани маблағҳо ва истифодабарии самараноки онҳо месанҷад;

- идоракунии қарзи давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистонро бо тартиби муқаррарнамудаи қонунгузорӣ ва дигар санадҳои меъёрии ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон амалӣ менамояд;

- ваколатҳои дигареро, ки Қонуни мазкур ва қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон пешбинӣ намудаанд, инчунин Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон ва ё Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ба зиммааш вогузор намудаанд, иҷро мекунад.

Моддаи 31. Ваколатҳои мақомоти назорати давлатии молиявӣ

Ваколатҳои мақомоти назорати давлатии молиявӣ бо Қонуни мазкур, Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон "Дар бораи назорати давлатии молиявӣ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон", Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон "Дар бораи Палатаи ҳисоби Ҷумҳурии Тоҷикистон" ва дигар санадҳои меъёрии ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон муқаррар карда мешаванд (Қонуни ҶТ аз 12.11.2013 № 1027).

Моддаи 32. Ваколатҳои гақсимкунандаи асосии маблағҳои буҷетӣ

1. Ҳар як тақсимкунандаи асосии маблағҳои буҷетӣ ташкилоти буҷетӣ ва мувофиқан шахси ҳуқуқӣ ва воҳиди баҳисобгирӣ мебошад.

2. Тақсимкунандаи асосии маблағҳои буҷетӣ:

- истифодабарии самаранок, таъсирнок ва мақсадноки маблағҳои буҷетӣ, аз ҷумла маблағҳои барои гирандагони маблағҳои буҷетии тобеи худ пешбинигардидаро таъмин менамояд (Қонуни ҶТ аз 13.11.2023 № 2009);

- бо тартиби муқаррарнамудаи Вазорати молияи Ҷумҳурии Тоҷикистон буҷети заминавии тақсимкунандагони асосии маблағҳои буҷетиро таҳия менамояд ва банақшагирии хароҷоти буҷети дахлдорро амалӣ менамояд;

- иҷрои буҷети сохтори тобеи худ ва гирандагони маблағҳои буҷетиро ташкил менамояд, инчунин ҳисоботи буҷетии тақсимкунандагони асосии маблағҳои буҷетиро ташаккул медиҳад;

- назорати молиявии дохилиро дар соҳаи фаъолияти худ, инчунин дар соҳаи фаъолияти тақсимкунандагони маблағҳои буҷетӣ ва гирандагони маблағҳои буҷетии тобеи худ ташкил ва амалӣ менамояд.

3. Тақсимкунандаи асосии маблағҳои буҷетӣ, ки барои таҳия ва татбиқи сиёсати давлатӣ дар бахши муайяни соҳаи буҷет масъул мебошад, ҳамчунин уҳдадориҳои зеринро амалӣ менамояд (Қонуни ҶТ аз 13.11.2023 № 2009):

- бо тартиби муқаррарнамудаи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳар сол стратегияи миёнамуҳлати хароҷоти буҷетии бахшҳои дахлдорро таҳия ва ба Вазорати молияи Ҷумҳурии Тоҷикистон пешниҳод менамояд (Қонуни ҶТ аз 13.11.2023 № 2009);

- дар бораи самтҳои афзалиятноки хароҷоти буҷетӣ дар бахши дахлдор пешниҳод манзур менамояд;

- бо тартиби муқаррарнамудаи мақомоти молияи давлатӣ буҷети заминавии бахшро таҳия намуда, банақшагирии хароҷоти дахлдори буҷетро амалӣ менамояд, инчунин банақшагирии хароҷоти сармоягузориро дар бахшҳо таъмин менамояд.

Моддаи 33. Ваколатҳои тақсимкунандаи маблағҳои буҷетӣ

1. Ҳар як тақсимкунандаи маблағҳои буҷетӣ ташкилоти буҷетӣ ва мувофиқан шахси ҳуқуқӣ ва воҳиди баҳисобгирӣ мебошад.

2. Тақсимкунандаи маблағҳои буҷетӣ:

- натиҷабахшӣ, самаранокӣ ва хусусияти мақсаднок доштани истифодабарии маблағҳои буҷетӣ, аз ҷумла маблағҳои барои гирандагони маблағҳои буҷетии ташкилотҳои тобеи худ пешбинишударо таъмин менамояд (Қонуни ҶТ аз 13.11.2023 № 2009);

- бо тартиби муқаррарнамудаи тақсимкунандаи асосии болоии маблағҳои буҷетӣ оид ба масъалаҳои банақшагирии буҷетӣ ва иҷрои буҷет пешниҳод манзур менамояд;

- назорати дохилии молиявиро дар соҳаи фаъолияти худ, аз ҷумла дар фаъолияти ташкилотҳои тобеи гирандагони маблағҳои буҷетии худ ташкил ва амалӣ менамояд.

Моддаи 34. Ваколатҳои гирандаи маблағҳои буҷетӣ

1. Ҳар як гирандаи маблағҳои буҷетӣ ташкилоти буҷетӣ ва мувофиқан шахси ҳуқуқӣ ва воҳиди баҳисобгирӣ мебошад.

2. Гирандаи маблағҳои буҷетӣ:

- истифодабарии самаранок, таъсирбахш ва маҳсадноки маблағҳои буҷетии барои ӯ ҷудошударо таъмин менамояд;

- сметаи хароҷотро дар доираи маблағҷудокуниҳои солона ва меъёри (лимити) семоҳа таҳия менамояд;

- аз рӯи хароҷоти маблағҳои буҷетӣ мувофиқи сметаи хароҷоти тасдиқшуда амалиёт мегузаронад;

- мувофиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи хариди давлатӣ шартнома мебандад (Қонуни ҶТ аз 13.11.2023 № 2009);

- бо тартиби муқаррарнамудаи тақсимкунандаи асосии маблағҳои буҷетӣ ё тақсимкунандаи маблағҳои буҷетӣ оид ба масъалаи банақшагирии буҷет ва иҷрои буҷет пешниҳод манзур менамояд;

- бо тартиби муқаррарнамудаи мақомоти молия оид ба хароҷоти маблағҳо ҳисобот пешниҳод менамояд;

- фаъолияти низоми назорати дохилиро таъмин менамояд.

3. Гирандаи маблағҳои буҷетӣ уҳдадор аст (Қонуни ҶТ аз 13.11.2023 № 2009):

- дархости буҷетӣ ё дигар ҳуҷҷатҳоеро, ки ҳуқуқи гирифтани маблағи буҷетиро тасдиқ мекунанд, сари вақт пешниҳод намояд;

- маблағҳои буҷетиеро, ки дар асосӣ бозпас гардонидан дода шудаанд, сари вақт ва пурра баргардонад;

- фоизи истифодабарии маблағҳои буҷетиро саривақт ва пурра пардохт намояд.

БОБИ 9. ТАРТИБИ ТАҲИЯИ ЛОИҲАИ БУҶЕТИ ДАВЛАТӢ

Моддаи 35. Мақсади таҳияи лоиҳаи буҷети давлатӣ

Мақсади таҳияи лоиҳаи буҷети давлатӣ таъмини муттаҳидкунӣ ва тақсимоти самараноки захираҳои молиявии давлат дар дурнамои миёнамуҳлат бо назардошти зарурати расидан ба стандартҳои ҳадди ақали иҷтимоии давлатӣ дар асоси меъёрҳои хароҷоти молиявӣ барои хизматрасонии давлатӣ ва дигар меъёрҳои муқаррарнамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон тибқи мақсадҳои дарозмуҳлату миёнамуҳат ва афзалиятҳои сиёсати давлатӣ мебошад (Қонуни ҶТ аз 13.11.2023 № 2009).

Моддаи 36. Муносибатҳои асосӣ нисбат ба таҳияи буҷети давлатӣ

1. Лоиҳаи буҷети давлатӣ бо назардошти дурнамои рушди иҷтимоию иқтисодии Ҷумҳурии Тоҷикистон, дар асоси бузургии ҳисобии буҷети заминавӣ, афзалиятҳо ва самтҳои нави сиёсати давлатӣ дар давраи банақшагирии буҷетӣ таҳия карда мешавад (Қонуни ҶТ 14.05.2016 № 1316).

2. Буҷети заминавӣ - нишондиҳандаи ҳисобӣ барои ташаккули буҷет, ки самтҳои асосии хароҷот, лоиҳа ва барномаҳоеро дар бар мегирад, ки маблағгузории онҳо дар солҳои гузашта шуруъ гардида, хароҷот барои афзалиятҳо ва самтҳои нави сиёсати давлатӣ ба онҳо дохил нестанд (Қонуни ҶТ аз 13.11.2023 № 2009).

3. Афзалиятҳо ва самтҳои нави сиёсати давлатӣ дар давраи банақшагирии буҷетӣ дар асоси Паёми Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон ба Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, ҳуҷҷатҳои банақшагирии стратегии қабулгардидаи Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон ё тасдиқнамудаи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян карда мешаванд (Қонуни ҶТ аз 13.11.2023 № 2009).

4. Лоиҳаи буҷет дар давраи банақшагирии буҷетӣ ҳамасола бо роҳҳои зерин таҳия карда мешавад:

- аниқсозии нишондиҳандаҳои солҳои якум ва дуюми давраи банақшагирии буҷетӣ;

- илова кардани нишондиҳандаҳои соли сеюми давраи банақшагирии буҷетӣ.

Моддаи 37. Ташкили таҳияи буҷети давлатӣ

Корҳои таҳияи буҷети давлатӣ аз ҷониби Вазорати молияи Ҷумҳурии Тоҷикистон дар асоси қарори Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки он тартиб ва муҳлати ташаккули лоиҳаи буҷетро тасдиқ менамояд, ташкил карда мешаванд. Вазорати молияи Ҷумҳурии Тоҷикистон барои тақсимкунандагони асосӣ ва дигар иштирокчиёни раванди буҷетӣ Дастурамали ташаккули лоиҳаи буҷетро таҳия ва тасдиқ менамояд, ки дар он ҷадвал ва расмиёти омодасозии буҷети давлатӣ муайян карда мешаванд (Қонуни ҶТ 14.05.2016 № 1316аз 13.11.2023 № 2009).

Моддаи 38. Раванди таҳияи буҷети давлатӣ

(Қонуни ҶТ 14.05.2016 № 1316)

1. Раванди таҳияи буҷети давлатӣ аз ду марҳила иборат мебошад. Дар марҳилаи аввал Вазорати молияи Ҷумҳурии Тоҷикистон самтҳои асосии сиёсати давлатии молиявию буҷетӣ ва андозиро барои давраи банақшагирии буҷетӣ таҳия намуда, онро барои баррасӣ ба Комиссияи доимоамалкунандаи буҷетии назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон пешниҳод менамояд. Самтҳои асосии сиёсати давлатии молиявию қарзӣ ва андозӣ дар давраи банақшагирии буҷетӣ барои ҳар як сол бояд маълумотҳои зеринро дар бар гиранд (Қонуни ҶТ 14.05.2016 № 1316):

- нишондиҳандаҳои буҷети давлатӣ аз рӯи даромад, хароҷот, каср ё барзиёдӣ, ҳаҷми қарзи давлатӣ;

- нишондиҳандаҳои ҳисобии буҷети заминавӣ;

- нишондиҳандаҳои сармоягузории давлатӣ;

- ҳаҷми умумии хароҷот барои татбиқи самтҳои нави сиёсати давлатӣ;

- пешниҳод оид ба самтҳои афзалиятноки хароҷот барои татбиқи самтҳои нави сиёсати давлатӣ, ки бо назардошти пешниҳодоти дахлдори тақсимкунандагони асосии маблағҳои буҷетӣ омода шудаанд;

- ҳадди ниҳоии хароҷот аз рӯи нишондиҳандаҳои васеи гурӯҳбандии буҷетӣ;

- дигар маълумотҳо, ки барои таҳияи буҷети давлатӣ зарур мебошанд.

2. Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон тибқи тартиби муқарраргардида пас аз баррасии самтҳои асосии сиёсати давлатии молиявию қарзӣ ва андоз дар давраи банақшагирии буҷетӣ дар бораи маъқул донистани онҳо бо назардошти тағйиру иловаҳои зарурӣ ва инчунин дар бораи нашри онҳо қарор қабул менамояд (Қонуни ҶТ 14.05.2016 № 1316).

3. Пас аз маъқул дониста шудани самтҳои асосии сиёсати давлатии молиявию қарзӣ ва андоз дар давраи банақшагирии буҷетӣ аз ҷониби Комиссияи доимоамалкунандаи буҷетии назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон Вазорати молияи Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳадди ниҳоии хароҷотро аз рӯи нишондиҳандаҳои васеи гурӯҳбандии буҷетӣ ба маълумоти тақсимкунандагони асосии маблағҳои буҷетӣ мерасонад (Қонуни ҶТ 14.05.2016 № 1316).

4. Дар давраи дуюми таҳияи буҷети давлатӣ дар асоси ҳадди ниҳоии тасдиқшудаи буҷетӣ тибқи тартиб ва муҳлатҳои муқаррарнамудаи Вазорати молияи Ҷумҳурии Тоҷикистон тақсимкунандагони асосии маблағҳои буҷетӣ, ки масъули таҳия ва пешбурди сиёсати давлатӣ дар бахшҳои соҳаи буҷет мебошанд (Қонуни ҶТ аз 13.11.2023 № 2009):

- стратегияи миёнамуҳлати хароҷоти буҷети бахшҳои дахлдорро таҳия ва ба Вазорати молияи Ҷумҳурии Тоҷикистон пешниҳод менамоянд (Қонуни ҶТ аз 13.11.2023 № 2009);

- хароҷоти буҷетро мувофиқи гурӯҳбандии буҷетӣ тақсим ва дархости буҷетиро таҳия карда, ба Вазорати молияи Ҷумҳурии Тоҷикистон пешниҳод менамоянд.

5. Нақшаҳои стратегии буҷетии бахшҳо бояд маълумоти зеринро дар бар гиранд:

- нишондиҳандаҳои хароҷоти буҷети бахшҳо мувофиқ ба гурӯҳбандии буҷетӣ;

- нишондиҳандаҳои иҷтимоию иқтисодии бахш ва индикаторҳои натиҷавӣ;

- тавсифи барномаҳо ва нишондиҳандаҳои асосии натиҷаҳои онҳо.

6. Мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ лоиҳаи буҷетҳои маҳаллиро оид ба даромад ва хароҷот мувофиқи гурӯҳбандии буҷетӣ ба Вазорати молияи Ҷумҳурии Тоҷикистон пешниҳод менамоянд.

7. Дар ҳолати аниқ намудани нишондиҳандаҳои макроиқтисодӣ дар раванди таҳияи буҷети давлатӣ Вазорати молияи Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳуқуқ дорад, ки ба нишондиҳандаҳои буҷети давлатӣ ислоҳ ворид намояд.

8. Вазорати молияи Ҷумҳурии Тоҷикистон сохтори ҷамъбастии хароҷотро оид ба нишондиҳандаҳои васеи гурӯҳбандии буҷетӣ ташаккул дода, лоиҳаи Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи Буҷети давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистонро барои соли молиявии навбатӣ бо мактуби тавзеҳотии он таҳия ва ба Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон пешниҳод менамояд. Мактуби тавзеҳотӣ ба лоиҳаи Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи Буҷети давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон барои соли молиявии навбатӣ бояд маълумоти зеринро дар бар гирад (Қонуни ҶТ 14.05.2016 № 1316):

- самтҳои асосии сиёсати давлатии молиявию қарзӣ ва андозии аниқшуда (Қонуни ҶТ 14.05.2016 № 1316);

- тавсифи хароҷот оид ба бахшҳои соҳаи буҷетӣ;

- инчунин маълумоти дигаре, ки барои баррасии лоиҳаи Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи Буҷети давлатӣ барои соли молиявии навбатӣ зарур аст (Қонуни ҶТ 14.05.2016 № 1316).

9. Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон лоиҳаи Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи Буҷети давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон барои соли молиявии навбатибо ҳуҷҷату маводи зарурии пешниҳодгардида баррасӣ намуда, пас аз маъқул донистан ба Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон пешниҳод менамояд (Қонуни ҶТ 14.05.2016 № 1316).

Моддаи 39. Ҳуҷҷату маводе, ки зимни таҳияи лоиҳаи буҷети давлатӣ истифода мегарданд

1. Барои тартиб додани лоиҳаи буҷети давлатӣ ҳуҷҷату маводи зерин истифода карда мешаванд:

- дурнамои рушди иҷтимоию иқтисодии Ҷумҳурии Тоҷикистон барои соли ҷорӣ, соли навбатӣ ва ду соли минбаъдаи он (Қонуни ҶТ аз 13.11.2023 № 2009);

- самтҳои асосии сиёсати молиявию буҷетӣ ва андозии Ҷумҳурии Тоҷикистон барои соли молиявии навбатӣ ва ду соли минбаъдаи он (Қонуни ҶТ 14.05.2016 № 1316);

- барномаи давлатии сармоягузорӣ барои соли молиявии навбатӣ ва ду соли минбаъдаи он бо ҳаддҳои ниҳоии мувофиқи маблағгузорӣ (Қонуни ҶТ 14.05.2016 № 1316);

- барномаи қарзгирии давлатии дохилӣ ва берунӣ ва додани қарз ба дигар давлатҳо барои соли ҷорӣ, соли молиявии навбатӣ ва ду соли минбаъдаи он (Қонуни ҶТ 14.05.2016 № 1316);

- нақшаҳои буҷетии стратегии соҳаҳо (бахшҳо);

- лоиҳаи барномаи кафолатҳои давлатӣ дар давраи нақшавӣ;

- арзёбии талафи буҷети давлатӣ аз ҳисоби имтиёзҳои андозии пешбинигардида;

- арзёбии иҷрои пешгӯишавандаи буҷет дар соли ҷории молиявӣ;

- ҳуҷҷату маводи дигар, ки барои таҳияи буҷети давлатӣ зарур мебошанд.

2. Вазорати молияи Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳуқуқ дорад аз вазорату идораҳо, инчунин дигар тақсимкунандагони асосии маблағҳои буҷетӣ ҳуҷҷатҳо ва маводи дигар, аз ҷумла асосноккуниҳои пардохтиро, ки барои таҳияи лоиҳаи буҷети давлатӣ зарур мебошанд, талаб карда гирад. Вазорату идораҳо ва дигар тақсимкунандагони асосии маблағҳои буҷетӣ вазифадоранд, ки дар муҳлатҳои муайянгардида маълумоти дархостшударо пешниҳод намоянд (Қонуни ҶТ аз 13.11.2023 № 2009).

Моддаи 40. Тартиби таҳияи буҷетҳои фондҳои мақсадноки давлатӣ

1. Буҷетҳои фондҳои мақсадноки давлатӣ аз ҷониби мақомоте, ки ин фондҳоро идора менамоянд, мутобиқи низомномаи фондҳои мазкур тибқи тартиб ва муҳлатҳои муқаррарнамудаи Вазорати молияи Ҷумҳурии Тоҷикистон таҳия карда мешаванд (Қонуни ҶТ аз 13.11.2023 № 2009).

2. Дар ҳолати ба миён омадани мухолифат байни Вазорати молияи Ҷумҳурии Тоҷикистон ва мақомоте, ки буҷети фондҳои мақсадноки давлатиро таъмин менамоянд, Вазорати молияи Ҷумҳурии Тоҷикистон доир ба ин масъала қарори дахлдори худро қабул ва ба баррасии Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон пешниҳод менамояд.

Моддаи 41. Таҳияи буҷетҳои маҳаллӣ

1. Ҳангоми таҳияи лоиҳаи буҷетҳои маҳаллӣ афзалиятҳои буҷетии дар нақшаҳои буҷетии стратегии соҳаҳо (бахшҳо) овардашуда ва меъёрҳои ҳадди ақали стандартҳои иҷтимоии давлатии таъминоти буҷетӣ, дурнамои рушди иҷтимоиву иқтисодӣ ва самтҳои афзалиятноки барномаҳои рушди иҷтимоиву иқтисодии вилоятҳо ва шаҳру ноҳияҳо ба инобат гирифта мешаванд (Қонуни ҶТ 14.05.2016 № 1316аз 13.11.2023 № 2009).

2. Буҷетҳои маҳаллиро мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ дар асоси дастури методии тасдиқнамудаи Вазорати молияи Ҷумҳурии Тоҷикистон мувофиқи талаботи Қонуни мазкур ва дигар санадҳои меъёрии ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон таҳия менамоянд.

3. Барои таҳияи буҷетҳои маҳаллӣ мақомоти молияи маҳаллии ҳокимияти давлатии дахлдор масъул мебошанд.

БОБИ 10. ПЕШНИҲОД, БАРРАСӢ ВА ТАСДИҚИ БУҶЕТҲО

Моддаи 42. Тартиби пешниҳоди буҷетҳои маҳаллӣ

1. Лоиҳаҳои буҷетҳои маҳаллиро ба Вазорати молияи Ҷумҳурии Тоҷикистон раисони Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон, вилоятҳо, шаҳри Душанбе, шаҳру ноҳияҳои тобеи ҷумҳурӣ пешниҳод менамоянд. Лоиҳаҳои пешниҳодгардидаи буҷетҳои маҳаллӣ бояд чунин маълумотро дар бар гиранд:

- нишондиҳандаҳои даромаду хароҷот барои соли молиявии навбатӣ ва давраи миёнамуҳлат (Қонуни ҶТ 14.05.2016 № 1316аз 13.11.2023 № 2009);

- ҳисоби маблағҳои зарурии кӯмаки молиявии беподош (дотатсия) ва мусоидати молиявӣ (субвенсия), ки аз буҷети ҷумҳуриявӣ ҷудо карда мешаванд.

2. Нишондиҳандаҳои хароҷоти буҷети маҳаллӣ аз рӯи бахшҳо (фаслҳои гурӯҳбандии функсионалӣ) барои соли молиявии навбатӣ ва ду соли минбаъдаи он бо тақсимкунандагони асосии маблағҳои буҷети ҷумҳуриявии дахлдор, ки барои муайян кардани (таҳия намудан ва гузаронидани) сиёсати давлатӣ дар бахшҳои соҳаи буҷет масъул мебошанд, мувофиқа карда мешаванд (Қонуни ҶТ 14.05.2016 № 1316).

3. Дар мавриди ба миён омадани мухолифат байни Вазорати молияи Ҷумҳурии Тоҷикистон ва мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ нисбат ба таҳияи лоиҳаи буҷети маҳаллӣ, Вазорати молияи Ҷумҳурии Тоҷикистон доир ба ин масъала қарори дахлдори худро қабул ва ба баррасии Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон пешниҳод менамояд.

4. Раисони шаҳру ноҳияҳои тобеи вилоят ва шаҳр нишондиҳандаҳои даромаду хароҷоти буҷетҳо ва ҳисобҳоро оид ба онҳо мувофиқи талаботу қоидаҳои пешбининамудаи моддаи мазкур ба мақомоти иҷроияи ҳокимияти давлатии болоӣ пешниҳод менамоянд.

Моддаи 43. Тартиби пешниҳоди лоиҳаи буҷети давлатӣ

1. Вазорати молияи Ҷумҳурии Тоҷикисгон лоиҳаи Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи Буҷети давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон барои соли молиявии навбатиро ба Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон то 20 сентябри соли ҷорӣ пешниҳод менамояд (Қонуни ҶТ 14.05.2016 № 1316).

2. Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон мувофиқи тартиби муқарраргардида лоиҳаи пешниҳодгардидаи буҷети давлатӣ, буҷети ҷумҳуриявӣ ва буҷетҳои фондҳои мақсадноки давлатиро баррасӣ намуда, қарори дахлдор қабул мекунад.

3. Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон лоиҳаи Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи Буҷети давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистонро барои соли молиявии навбатӣ ба баррасии Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳар сол то 1 ноябри соли ҷорӣ пешниҳод менамояд (Қонуни ҶТ 14.05.2016 № 1316).

Моддаи 44. Ҳуҷҷатҳо ва маводе, ки дар як вақт якҷоя бо лоиҳаи Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи Буҷети давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон барои соли молиявии навбатӣ ба Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон пешниҳод карда мешаванд

(Қонуни ҶТ 14.05.2016 № 1316)

1. Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳангоми пешниҳоди лоиҳаи Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи Буҷети давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон барои соли молиявии навбатӣ ба Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳуҷҷату маводи зеринро низ пешниҳод менамояд (Қонуни ҶТ 14.05.2016 № 1316):

- ҷамъбасти пешакии рушди иҷтимоию иқтисодии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар давраи гузаштаи соли ҷорӣ;

- дурнамои рушди иҷтимоию иқтисодии Ҷумҳурии Тоҷикистон барои соли ҷорӣ, соли молиявии навбатӣ ва ду соли минбаъдаи он (Қонуни ҶТ 14.05.2016 № 1316);

- ҳисобот дар бораи баҳогузории хавфи фискалӣ;

- самтҳои асосии аниқшудаи сиёсати молиявию буҷетӣ ва андозии Ҷумҳурии Тоҷикистон барои соли молиявии навбатӣ ва ду соли минбаъдаи он (Қонуни ҶТ 14.05.2016 № 1316);

- лоиҳаи буҷети давлатӣ бо нишондиҳандаҳои васеи гурӯҳбандии буҷетӣ барои соли молиявии навбатӣ ва ду соли минбаъдаи он (Қонуни ҶТ 14.05.2016 № 1316);

- нақшаҳои буҷетии стратегии соҳаҳо (бахшҳо);

- лоиҳаи барномаи қарзгирии давлатии берунӣ ва ба дигар давлатҳо додани қарз дар соли ҷорӣ, барои соли молиявии навбатӣ ва ду соли минбаъдаи он (Қонуни ҶТ 14.05.2016 № 1316);

- лоиҳаи барномаи қарзгирии дохилӣ, ки барои пардохти касри буҷет дар соли ҷорӣ, барои соли молиявии навбатӣ ва ду соли минбаъдаи он пешбинӣ шудааст (Қонуни ҶТ 14.05.2016 № 1316);

- лоиҳаҳои қонунҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи боздошти амал ё беэътибор донистани қонунҳое, ки дар онҳо хароҷоти маблағ аз ҳисоби буҷети давлатӣ пешбинӣ мегардад (ҳангоми зарурат)(Қонуни ҶТ аз 13.11.2023 № 2009);

- инчунин ҳуҷҷатҳои дигаре, ки барои баррасии лоиҳаи Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи Буҷети давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон барои соли молиявии навбатӣ зарур мебошанд (Қонуни ҶТ 14.05.2016 № 1316).

2. Ҳуҷҷатҳои алоҳидаи пешбининамудаи қисми 1 моддаи мазкур метавонанд ба таркиби ҳуҷҷатҳои шарҳдиҳандаи лоиҳаи Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи Буҷети давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон барои соли молиявии навбатӣ илова карда шаванд (Қонуни ҶТ 14.05.2016 № 1316).

3. Дар баробари пешниҳоди лоиҳаи Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи Буҷети давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон барои соли молиявии навбатӣ ба Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон метавонанд лоиҳаҳои қонунҳо дар бораи ворид намудани тағйиру иловаҳо ба Кодекси андози Ҷумҳурии Тоҷикистон, Кодекси гумруки Ҷумҳурии Тоҷикистон ва (ё) Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон "Дар бораи дигар пардохтҳои ҳатмӣ ба буҷет" пешниҳод карда шаванд (Қонуни ҶТ 14.05.2016 № 1316).

Моддаи 45. Фонди хароҷоти пешбининашуда

1. Фонди хароҷоти пешбининашуда ҳар сол ба ҳаҷми хароҷоти буҷети ҷумҳуриявӣ дохил карда мешавад. Андозаи фонди хароҷоти пешбининашуда наметавонад аз 0,5 фоизи даромади буҷети давлатӣ зиёд бошад. Тақсимот ва истифодабарии маблағҳои фонди хароҷоти пешбининашуда дар ихтиёри Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон мебошад. Маблағҳои фонди хароҷоти пешбининашуда барои бартараф кардани оқибатҳои офатҳои табиӣ, паҳншавии бемориҳои сироятӣ, ки баъд аз қабули Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи Буҷети давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон барои соли молиявии навбатӣ ва дигар ҳолатҳои дар буҷет пешбининашуда ба миён меоянд, сарф мегарданд (Қонуни ҶТ 14.05.2016 № 1316).

2. Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳар семоҳа ба Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи хароҷоти фонди хароҷоти пешбининашуда маълумот пешниҳод менамояд.

Моддаи 46. Фонди захиравии Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон

1. Фонди захиравии Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон ба андозаи 2 фоизи даромади буҷети давлатӣ муқаррар гардида, ба буҷети ҷумҳуриявӣ дохил мешавад.

2. Маблағҳои фонди захиравии Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон тибқи амри Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон хароҷот карда мешаванд.

Моддаи 46(1). Фонди Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ - Пешвои миллат

(Қонуни ҶТ аз 17.05.2018 № 1535)

1. Фонди Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ - Пешвои миллат ба андозаи 0,2 фоизи даромади Буҷети давлатӣ муқаррар гардида, ба буҷети ҷумҳуриявӣ дохил мешавад (Қонуни ҶТ аз 17.05.2018 № 1535).

2. Тартиби ихтиёрдорӣ намудани маблағҳои Фонди Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ - Пешвои миллатро Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян мекунад.

3. Маблағгузории Фонди Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ - Пешвои миллат аз ҳисоби Буҷети давлатӣ баъди қатъи ваколати президентии Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ - Пешвои миллат оғоз мегардад (Қонуни ҶТ аз 17.05.2018 № 1535).

Моддаи 47. Фонди стабилизатсионии рушди иқтисодиёт

Бо мақсади дастгирии муътадилии макроиқтисодӣ, таъмини устувории низоми молияи давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон, ба вуҷуд овардани кафолати иҷрои уҳдадориҳои давлат дар таркиби буҷети давлатӣ метавонад Фонди стабилизатсионии рушди иқтисодиёт таъсис дода шавад. Тартиби ташаккул ва истифодабарии Фонди стабилизатсионии рушди иқтисодиёт бо Қарори Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян карда шуда, андозаи маблағҳо барои фонди стабилизатсионӣ" илова карда шуда ҳар сол дар Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи Буҷети давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон барои соли молиявии навбатӣ муқаррар карда мешавад (Қонуни ҶТ 14.05.2016 № 1316аз 13.11.2023 № 2009).

Моддаи 48. Фонди захиравии раиси Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон, вилоят, шаҳри Душанбе, шаҳр ва ноҳия

(Қонуни ҶТ аз 19.03.2013 № 746)

1. Фонди захиравии раиси Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон, вилоят, шаҳри Душанбе, шаҳр ва ноҳия ба андозаи 0,5 фоизи ҳаҷми даромади буҷети маҳаллии дахлдор муқаррар гардида, ба таркиби хароҷоти он дохил карда мешавад.

2. Ба фонди захиравӣ раиси Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон, вилоят, шаҳри Душанбе, шаҳр ва ноҳия ихтиёрдорӣ менамояд.

3. Истифодаи маблағҳои фонди захиравии раиси Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон, вилоят, шаҳри Душанбе, шаҳр ва ноҳия бо тартиби муқаррарнамудаи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон амалӣ карда мешавад (Қонуни ҶТ аз 19.03.2013 № 746).

Моддаи 49. Тартиби баррасӣ ва тасдиқи буҷетҳо

(Қонуни ҶТ 14.05.2016 № 1316)

1. Тартиби баррасии лоиҳаи Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи Буҷети давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон барои соли молиявии навбатӣ ва тасдиқи онро Қонуни мазкур муайян мекунад (Қонуни ҶТ 14.05.2016 № 1316).

2. Тартиби баррасии лоиҳаи қарор дар бораи буҷети маҳаллӣ ва тасдиқи онро мутобиқи талаботи Қонуни мазкур санадҳои меъёрии ҳуқуқии мақомоти намояндагии маҳаллии ҳокимияти давлатӣ муайян мекунанд.

3. Лоиҳаи буҷети фондҳои мақсадноки давлатӣ дар як вақт бо лоиҳаи Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи Буҷети давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон барои соли молиявии навбатӣ бо тартиби муқаррарнамудаи Қонуни мазкур баррасӣ ва тасдиқ карда мешавад (Қонуни ҶТ 14.05.2016 № 1316).

4. Лоиҳаи Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи ворид намудани тағйирот ба қонунгузории андоз ва гумруки Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки боиси тағйирёбии даромадҳои буҷети давлатӣ дар соли молиявии навбатӣ ё соли минбаъдаи он мегардад, то қабули Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи Буҷети давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон барои соли молиявии навбатӣ аз ҷониби Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон баррасӣ карда мешавад (Қонуни ҶТ 14.05.2016 № 1316).

5. Нишондиҳандаҳои буҷети давлатӣ барои соли молиявии навбатӣ дар Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи Буҷети давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон барои соли молиявии навбатӣ тасдиқ карда мешаванд. Нишондиҳандаҳои буҷети давлатӣ оид ба мавқеъҳои васеи гурӯҳбандии буҷетӣ барои ду соли ояндаи баъди соли молиявии навбатӣ бо қарори Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон тасдиқ карда мешаванд (Қонуни ҶТ 14.05.2016 № 1316).

Моддаи 50. Оқибатҳои қабул нашудани Қонуни Чумҳурии Тоҷикистон дар бораи Буҷети давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистои барои соли молиявии навбатӣ

1. Лоиҳаи Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи Буҷети давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон барои соли молиявии навбатӣ, ки аз ҷониби Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон то 31 декабри соли тақвимӣ қабул нашудааст, мавриди амал қарор дода намешавад ва маблағгузории хароҷот мутобиқи муқаррароти моддаи 53 Қонуни мазкур сурат мегирад (Қонуни ҶТ 14.05.2016 № 1316аз 13.11.2023 № 2009).

2. Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар ҳолатҳои пешбининамудаи қисми 1 моддаи мазкур метавонад қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи маблағгузории хароҷот аз буҷети давлатӣ дар семоҳаи якуми соли молиявии навбатиро қабул намояд (Қонуни ҶТ 14.05.2016 № 1316аз 13.11.2023 № 2009).

Моддаи 51. Ворид намудани тағйиру иловаҳо ба Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи Буҷети давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон барои соли молиявии дахлдор дар рафти иҷрои он

1. Лоиҳаҳои қонунҳо оид ба ворид намудани тағйиру иловаҳо ба Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи Буҷети давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон барои соли молиявии дахлдор аз рӯи тамоми масъалаҳое, ки мавзӯи танзими Қонуни мазкур мебошанд, аз ҷониби Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ба Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон пешниҳод карда мешаванд (Қонуни ҶТ 14.05.2016 № 1316).

2. Дар ҳолати кам ё барзиёд ворид шудани маблағҳо ба буҷет, ки метавонад боиси тағйирёбии даромади буҷети давлатӣ ба андозаи то 10 фоизи таъиноти солона нисбат ба буҷети тасдиқшуда гардад, Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳуқуқ дорад дар бораи ворид намудани тағйиру иловаҳо ба қисми даромад ва хароҷоти буҷети давлатӣ бе тағйир ёфтани андозаи касри буҷет қарор қабул намояд. Қарори мазкур дар давоми 5 рӯз ба маълумоти Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон расонида шуда, ҳатман нашр карда мешавад.

3. Дар ҳолати кам ё зиёд шудани воридоти маблағҳо ба буҷет, ки метавонад боиси 10 фоиз ё аз он зиёд тағйир ёфтани даромад аз таъиноти солонаи тасдиқшудаи буҷети давлатӣ гардад, Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон лоиҳаи Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи ворид намудани тағйиру иловаҳо ба Қонун дар бораи буҷети давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон барои соли молиявии дахлдор ё лоиҳаи Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи Буҷети давлатии иловагии Ҷумҳурии Тоҷикистон барои соли молиявии дахлдорро бо ҳуҷҷатҳои зарурӣ ба Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон пешниҳод менамояд. Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон лоиҳаи Қонуни зикргардидаро бо тартиби ғайринавбатӣ дар давоми 15 рӯз баррасӣ менамояд.

4. Агар лоиҳаи Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон оид ба ворид намудани тағйиру иловаҳо ба Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи Буҷети давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон барои соли молиявии дахлдор дар муҳлати муқарраргардида қабул нашавад, Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳуқуқ дорад, ки бо қабули қарори мувофиқ оид ба масоили мазкур хароҷоти буҷети давлатиро мутаносибан кам ё зиёд намояд, агар дар Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи Буҷети давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон барои соли молиявии дахлдор тартиби дигар пешбинӣ нашуда бошад.2009

5. Ҳама гуна лоиҳаҳои қонунҳо ва дигар санадҳои меъёрии ҳуқуқии мақомоти марказии ҳокимияти давлатӣ, ки ба Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ва Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон пешниҳод карда мешаванд, бояд ҳамзамон бо таъсири молиявии интизории онҳо ба буҷети давлатӣ пешниҳод гарданд, аз ҷумла:

- бо ҳисобҳои хароҷоти соли ҷорӣ, соли молиявии навбатӣ ва ду соли минбаъдаи он бо нишон додани номгӯи хароҷот ва омилҳои асосие, ки боиси ин хароҷот мегарданд, инчунин арзиши қиёсии ҳар як омили хароҷот (Қонуни ҶТ 14.05.2016 № 1316);

- бо баҳодиҳии арзиши умумии татбиқи лоиҳаҳои дахлдор, қонунҳо ва дигар санадҳои меъёрии ҳуқуқӣ дар ояндаи дарозмуҳлат (Қонуни ҶТ аз 13.11.2023 № 2009);

6. Дар баробари ин ҳамчунин ба Қонуни амалкунандаи Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи Буҷети давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон барои соли дахлдори молиявӣ бояд пешниҳодот дар хусуси пӯшонидани хароҷоти афзуда ё дар хусуси пӯшонидани талафоти даромадҳо ворид карда шаванд.

БОБИ 11. ИҶРОИ БУҶЕТИ ДАВЛАТИИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН

Моддаи 52. Тартиби тасдиқи сметаи хароҷот

1. Пас аз тасдиқи буҷети давлатӣ Вазорати молияи Ҷумҳурии Тоҷикистон дар муҳлати на зиёда аз 10 рӯз ба тақсимкунандагони асосӣ, тақсимкунандагон ва гирандагони маблағҳои буҷетии буҷети ҷумҳуриявӣ дар хусуси маблағҳои барояшон пешбинишуда хабар медиҳад. Ташкилотҳои буҷетӣ дар доираи маблағҳои барояшон пешбинишуда сметаи хароҷоти худро таҳия ва тасдиқ намуда, дар муҳлати на зиёда аз 30 рӯзи пас аз тасдиқи буҷети давлатӣ онҳоро ба Вазорати молияи Ҷумҳурии Тоҷикистон пешниҳод менамоянд (Қонуни ҶТ аз 13.11.2023 № 2009).

2. Тартиби таҳия ва тасдиқи сметаи хароҷоти ташкилотҳои буҷетиро Вазорати молияи Ҷумҳурии Тоҷикистон муқаррар менамояд.

Моддаи 53. Иҷрои буҷети давлатии тасдиқнашуда

1. Дар ҳолати буҷети давлатиро то 31 декабри соли тақвимӣ тасдиқ накардани Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон Вазорати молияи Ҷумҳурии Тоҷикистон (мақоми молияи маҳаллӣ) ба ташкилотқои буҷетӣ барои хароҷот ба миқдори аз дувоздаҳ як ҳиссаи хароҷоти буҷети соли гузашта барои ҳар моҳи пурра маблағ ҷудо менамояд (Қонуни ҶТ аз 13.11.2023 № 2009).

2. Маблағгузории моддаҳои ҳимояшавандаи хароҷот дар ҳаҷми пурраи соли гузашта анҷом дода мешавад. Хизматрасонии қарз, фоизи қарз ва пардохти уҳдадориҳои дигари давлатӣ, ки метавонанд боиси татбиқи муҷозоти ҷаримавӣ гарданд, пурра иҷро карда мешаванд (Қонуни ҶТ аз 13.11.2023 № 2009).

3. Даромадҳои воридшуда, дигар воридот ва хароҷот, ки то тасдиқи буҷети давлатӣ амалӣ гардидаанд, аз тарафи Вазорати молияи Ҷумҳурии Тоҷикистон пас аз мавриди амал қарор гирифтани Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи Буҷети давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон барои соли молиявии навбатӣ ба танзим дароварда мешаванд (Қонуни ҶТ 14.05.2016 № 1316).

Моддаи 54. Ваколату масъулияти вазорату идораҳо ва дигар ташкилотҳои буҷетӣ оид ба иҷрои буҷети давлатӣ

1. Вазорату идораҳо ва дигар ташкилотҳои буҷетӣ хароҷоти худро мувофиқи сметаҳои тасдиқшуда амалӣ менамоянд.

2. Ташкилотҳои дахлдор ба воситаи хазинадории марказии Вазорати молияи Ҷумҳурии Тоҷикистон ва шуъбаҳои маҳаллии он маблағгузорӣ карда мешаванд (Қонуни ҶТ аз 13.11.2023 № 2009).

3. Роҳбарони тақсимкунандагони асосӣ, тақсимкунандагон ва гирандагони маблағҳои буҷетӣ барои истифодабарии мақсаднок ва самараноки маблағҳои буҷетӣ масъул мебошанд (Қонуни ҶТ аз 13.11.2023 № 2009).

4. Ташкилотҳои буҷетӣ ҳуқуқ надоранд зиёдтар аз маблағҳои тасдиқкардаи Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи Буҷети давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон барои соли молиявии дахлдор аз ҳисоби маблағҳои буҷети ҷумҳуриявӣ, буҷетҳои маҳаллӣ ва буҷетҳои фондҳои мақсадноки давлатӣ уҳдадорӣ қабул намоянд (Қонуни ҶТ аз 13.11.2023 № 2009).

Моддаи 55. Азнавтақсимкунӣ ва маҳдудкунии маблағҷудокуиии буҷетӣ № р раванди иҷрои буҷет

(Қонуни ҶТ 14.05.2016 № 1316)

1. Хароҷоти тасдиқшудаи буҷетии вазорату идораҳо ва дигар ташкилотҳои буҷетӣ метавонад дар ҳолатҳои пешбининамудаи Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи Буҷети давлатии Ҷумҳурии Точикистон барои соли дахлдори молиявӣ тибқи қарори Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон тағйир ёбад ва аз нав тақсим карда шавад.

2. Дар доираи сметаи хароҷоти вазорату идораҳо ва дигар ташкилотҳои буҷетӣ азнавтақсимкунии маблағҳо байни моддаҳои хароҷот бо иҷозати Вазорати молияи Ҷумҳурии Тоҷикистон сурат мегирад.

3. Вазорати молияи Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳуқуқ дорад:

- дар ҳолати ошкор шудани далелҳои истифодабарии маблағҳои моддаи хароҷот барои хароҷоти моддаи дигар, вайрон кардани талаботи идоракунии самараноки молиявӣ то пурра бартараф намудани ин ҳолатҳои ошкоршуда амалиёти хароҷотиро аз рӯи моддаи дахлдор боздошт кунад ё маблағгузории хароҷотро ба андозаи маблағҳои ошкоргардидаи ин моддаҳои хароҷотӣ кам намояд (Қонуни ҶТ аз 13.11.2023 № 2009);

- дар ҳолати гузаштани муҳлати давомнокии даъво аз рӯи қарзҳои дебиторӣ ва кредитории ташкилотҳои буҷетӣ маблағгузории моддаҳои хароҷотро, ки аз рӯи онҳо қарзҳои мазкур ба вуҷуд омадаанд, ба андозаи ҳамин қарзҳо кам кунад (Қонуни ҶТ аз 13.11.2023 № 2009);

- дар ҳолатҳои пешбининамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон, ҳангоми тағйирёбии ваколатҳои тақсимкунандаи асосӣ, тақсимкунанда ва гирандаи маблағҳои буҷетӣ ё зиёд гардидани андозаи касри солонаи буҷет бо қарори Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон маблағгузории буҷетиро муваққатан манъ намояд, ҳаҷми маблағҷудокуниҳоро кам кунад ё вақти ҷудо намудани онҳоро тағйир диҳад.

4. Дар ҳолати азнавташкилдиҳӣ ё барҳамдиҳии ташкилотҳои буҷетӣ Вазорати молияи Ҷумҳурии Тоҷикистон ба буҷет дар доираи маблағҳои барои таъминоти онҳо ҷудошуда тағйироти дахлдор ворид месозад.

Моддаи 56. Иҷрои буҷети ҷумҳуриявӣ

1. Буҷети ҷумҳуриявӣ аз рӯи хароҷот тавассути низоми автоматикунонидашудаи хазинадории давлатӣ дар доираи маблағҳои буҷетии дар суратҳисоби ягонаи хазинадорӣ воқеан мавҷудбуда бо риояи ҳатмии марҳилаҳои асосии зерин иҷро карда мешавад:

- муқаррар намудани таъиноти буҷетии тақсимкунандагони маблағҳои буҷетӣ дар асоси рӯйхати тасдиқшудаи буҷетӣ;

- расонидани маблағҳои буҷетӣ ба тақсимкунандагони маблағҳои буҷетӣ, инчунин тасдиқи сметаҳои буҷетӣ аз ҷониби гирандагони маблағҳои буҷетӣ;

- қабули уҳдадориҳои пулӣ аз ҷониби гирандагони маблағҳои буҷетӣ;2009

- тасдиқ ва санҷиши иҷрои уҳдадориҳои пулӣ (Қонуни ҶТ аз 13.11.2023 № 2009);

- иҷрои пардохтҳо (хароҷоти маблағҳои буҷетӣ);

- истифодабарии мол (кор, хизматрасонӣ) бо мақсади амалӣ намудани вазифаи тақсимкунандагони маблағҳои буҷетӣ ва татбиқи барномаҳои давлатӣ.

2. Уҳдадориҳое, ки ташкилотҳо бе маблағҷудокунии буҷетии дахлдор ё бо барзиёдии ваколатҳои муқаррарнамудаи Қонуни мазкур ва Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи Буҷети давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон барои соли молиявии навбатӣ қабул кардаанд, уҳдадориҳои буҷетӣ маҳсуб намеёбанд. Хароҷоти буҷети ҷумҳуриявӣ барои пӯшонидани чунин уҳдадориҳо амалӣ карда намешавад (Қонуни ҶТ 14.05.2016 № 1316аз 13.11.2023 № 2009).

Моддаи 57. Иҷрои буҷетҳои маҳаллӣ

Иҷрои буҷети маҳаллӣ бо ҳамон тартибе амалӣ карда мешавад, ки барои иҷрои буҷети ҷумҳуриявӣ муқаррар гардидааст. Масъулияти иҷрои буҷети маҳаллӣ ба зиммаи мақомоти молияи маҳаллӣ гузошта мешавад.

Моддаи 58. Иҷрои буҷетҳои фондҳои мақсадноки давлатӣ

Буҷетҳои фондҳои мақсадноки давлатӣ мутобиқи тартиби муқарраркардаи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон иҷро карда мешаванд. Масъулияти иҷрои буҷетҳои фондҳои мақсадноки давлатӣ ба зиммаи мақомоте гузошта мешавад, ки буҷетҳои фондҳои мақсадноки давлатиро идора мекунанд (Қонуни ҶТ 14.05.2016 № 1316).

Моддаи 59. Ҷамъбаст ва таҳлили иҷрои буҷети давлатӣ

1. Иҷрои буҷети давлатиро Вазорати молияи Ҷумҳурии Тоҷикистон ҷамъбаст ва таҳлил мекунад. Вазорати молияи Ҷумҳурии Тоҷикистон пас аз ҷамъбаст ва таҳлили ҳисоботи иҷрои буҷети ҷумҳуриявӣ, буҷетҳои маҳаллӣ ва буҷетҳои фондҳои мақсадноки давлатӣ ҳар семоҳа ба Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи вазъи буҷети давлатӣ бо ҷамъбасти афзоянда ахборот пешниҳод менамояд. Ахборот бояд чунин маълумотро дар бар гирад:

- маълумоти ҳисоботӣ дар бораи вазъи макроиқтисодӣ ва молиявии Ҷумҳурии Тоҷикистон;

- муқоисаи ҳаҷми даромадҳои воқеӣ ва тасдиқшуда, ҳаҷми хароҷоти воқеӣ ва тасдиқшуда, каср ва қарзҳои буҷети давлатӣ бо шарҳи фарқияти байни нишондиҳандаҳои тасдиқшуда ва воқеӣ;

- тадбирҳо оид ба таъмини иҷрои буҷети давлатӣ дар давраи боқимонда.

2. Дар асоси натиҷаи ҷамъбасту таҳлили иҷрои буҷет дар соли ҳисоботӣ Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон тибқи моддаи 51 Қонуни мазкур барои ба вазъияти нави иқтисодӣ мувофиқ кунонидани соли молиявии ҷорӣ қарор қабул мекунад ва Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистонро дар ин хусус огоҳ менамояд.

Моддаи 60. Анҷоми соли буҷетӣ

1. Ҳуқуқи маблағгузории хароҷоти пешбининамудаи Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи Буҷети давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон барои соли молиявии дахлдор 31 декабри соли дахлдор қатъ мегардад.

2. Ҳамаи маблағҳое, ки ба ҳисоби вазорату идораҳо ва дигар ташкилотҳои буҷетии аз буҷети ҷумҳуриявӣ маблағгузоришаванда гузаронида шудаанд ё дар суратҳисобҳо ё хазинаҳои онҳо мавҷуданд, бояд дар давоми рӯзи 31 декабр ҷамъбаст гардида, ба суратҳисоби ягонаи хазинадорӣ гузаронида шаванд, агар Вазорати молияи Ҷумҳурии Тоҷикистон қарори дигар қабул накунад. Мақомоти молияи маҳаллӣ ва мақомоти идоракунии фондҳои мақсадноки давлатӣ бо чунин тартиб суратҳисобҳо, хазинаҳо ва маблағҳои ташкилотҳои ҳисоботдиҳандаро, ки аз буҷетҳои маҳаллӣ, буҷетҳои фондҳои мақсадноки давлатӣ маблағгузорӣ мешаванд, ҷамъбаст менамоянд.

БОБИ 12. НАЗОРАТИ ДАВЛАТИИ МОЛИЯВӢ ВА АУДИТ

Моддаи 61. Назорати давлатии молиявӣ ва аудит

1. Назорати давлатии молиявӣ ва аудитро мақомоти ҳокимият ва идоракунии давлатӣ, мақомоти маҳаллии ҳокимияти давлатӣ, мақомоти ваколатдори давлатӣ дар соҳаи назорати давлатии молиявӣ, Вазорати молияи Ҷумҳурии Тоҷикистон, мақомоти молияи маҳаллӣ, тақсимкунандагони асосӣ ва тақсимкунандагони маблағҳои буҷетӣ амалӣ менамоянд.

2. Шакл ва тартиби назорати давлатии молиявӣ ва аудитро, ки аз ҷониби мақомоти дахлдор амалӣ мешаванд, қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон муқаррар менамояд.

БОБИ 13. ҲИСОБОТ ДАР БОРАИ ИҶРОИ БУҶЕТИ ДАВЛАТӢ

Моддаи 62. Ҳисоботи марҳилавӣ дар бораи иҷрои буҷети давлатӣ

1. Вазорати молияи Ҷумҳурии Тоҷикистон барои вазорату идораҳо, дигар ташкилотҳои буҷетӣ, мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ ҳуҷҷатҳои меъёрӣ ва дастуриеро, ки риояи расмиёти стандартии баҳисобгирии муҳосибӣ ва тартиб додани ҳисоботи молиявиро талаб менамоянд, таҳия ва нашр мекунад.

2. Вазоратҳо, идораҳо ва дигар ташкилотҳои буҷетӣ ба Вазорати молияи Ҷумҳурии Тоҷикистон мутобиқи муҳлати муқаррарнамудаи он ҳисоботи семоҳаро дар бораи иҷрои сметаи даромаду хароҷот ва мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ бошанд, ҳисоботи семоҳа оид ба иҷрои буҷетҳои маҳаллӣ пешниҳод менамоянд (Қонуни ҶТ аз 13.11.2023 № 2009).

3. Вазорати молияи Ҷумҳурии Тоҷикистон оид ба натиҷаҳои ҷамъбасти иҷрои буҷети давлатӣ ба Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ва ба Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳисоботи семоҳа пешниҳод менамояд. Мақомоти молия дар маҳалҳо бо тартиби муқарраргардида оид ба ҷамъбасти иҷрои буҷети маҳаллӣ ба мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ ва мақомоти намояндагии маҳаллии ҳокимияти давлатӣ ҳисоботи семоҳа пешниҳод менамоянд (Қонуни ҶТ 14.05.2016 № 1316).

4. Дар ҳисоботи семоҳа оид ба иҷрои буҷети давлатӣ маълумоти зерин дарҷ карда мешаванд:

- нишондиҳандаҳои воқеии даромад, грант ва карзҳои давлатии дар давоми се моҳ гирифташуда;

- хароҷоти буҷети мутобиқи гурӯҳбандии вазифавӣ ва иқтисодии буҷетӣ аз нуқтаи назари ҳаҷми аниқшудаву тасдиқгардида ва нишондиҳандаҳои воқеӣ;

- ҳисобот оид ба ҳолати қарзи беруна;

- ҳисобот оид ба нишодиҳандаҳои макроиқтисодӣ (Қонуни ҶТ 14.05.2016 № 1316).

5. Дар ҳисоботи семоҳа оид ба иҷрои буҷети маҳаллӣ маълумоти зерин дарҷ карда мешаванд:

- нишондиҳандаҳои воқеӣ аз рӯи даромадҳо;

- хароҷоти буҷет аз нуқтаи назари ҳаҷми аниқшудаву тасдиқгардида ва нишондиҳандаҳои воқеӣ (Қонуни ҶТ 14.05.2016 № 1316).

6. Вазорати молияи Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳисоботи семоҳаро оид ба иҷрои буҷети давлатӣ тавассути воситаҳои ахбори омма на дертар аз ду моҳи баъди ба анҷом расидани семоҳаи мазкур нашр менамояд.

Моддаи 63. Ҳисоботи солона дар бораи иҷрои буҷети давлатӣ

1. Вазири молияи Ҷумҳурии Тоҷикистон дар охири соли молиявӣ оид ба ҷамъбасти сол ва тайёр кардани ҳисобот дар бораи иҷрои буҷети давлатӣ фармоиш мебарорад.

2. Дар асоси фармоиши Вазири молияи Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳамаи гирандагони маблағҳои буҷетӣ дар бораи даромаду хароҷот ҳисоботи солона тайёр мекунанд.

3. Вазоратҳо, идораҳо ва дигар ташкилотҳои буҷетӣ ҳисоботи солонаи ташкилотҳои тобеъро муқоиса карда, қарори дахлдор қабул мекунанд ва то 1 марти соли ҷорӣ ба Вазорати молияи Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳисоботи ҷамъбастии солона пешниҳод менамоянд.

4. Ҳисоботи иҷрои буҷетҳои фондҳои мақсадноки давлатиро мақомоти идоракунии фондҳои мазкур тартиб дода, то 1 марти соли ҷории молиявӣ ба Вазорати молияи Ҷумҳурии Тоҷикистон пешниҳод менамоянд.

5. Вазорати молияи Ҷумҳурии Тоҷикистон дар асоси ҳисоботи солонаи вазорату идораҳо, ташкилотҳои буҷетӣ, гирандагони маблағҳои буҷетӣ, мақомоти идоракунии фондҳои мақсадноки давлатӣ, фармоишгарони давлатӣ, мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ ва дигар ташкилотҳои ваколатдор дар бораи иҷрои буҷети давлатӣ ҳисоботи солона тартиб дода, то 15 июни соли ҷорӣ ба Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон пешниҳод менамояд.

6. Дар ҳисоботи солона оид ба иҷрои буҷети давлатӣ бояд маълумоти зайл нишон дода шавад:

- нишондиҳандаҳои воқеии даромаду грантҳо ва қарзҳои давлатӣ, ки дар давоми сол шрифта шудаанд;

- хароҷоти буҷетӣ мувофиқи гурӯҳбандии буҷетии вазифавӣ, иқтисодӣ ва идоравӣ аз нуқтаи назари ҳаҷми тасдиқу аниқшуда ва нишондиҳандаҳои воқеӣ;

- сатҳи воқеии касри буҷет ва маблағгузории он;

- баланси (тавозуни) суратҳисоби ягонаи хазинадорӣ дар аввал ва охири сол;

- ҳисоботи дороиҳои молиявӣ ва фонди стабилизатсионӣ;

- шарҳи фарқиятҳои асосӣ байни маблағҷудокунии воқеии буҷетӣ ва таъиноти тасдиқшудаи буҷетӣ;

- ҳисобот дар бораи ҳаҷми қарзгирии давлатӣ, кафолати давлатии қарзҳо, ки дар давоми соли буҷетӣ дода шудаанд, феҳристи қарзҳои пардохтнашудаи давлатӣ, маълумот дар бораи амалиёти дигар оид ба идоракунии қарз;

- тавсифи умумии сармоягузорӣ аз ҳисоби буҷети давлатӣ;

- ҳисобот дар бораи хароҷот аз фонди захиравии Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон ва фонди хароҷоти пешбининашудаи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон.

Моддаи 64. Пешниҳоди ҳисоботи солона дар бораи иҷрои буҷети давлатӣ ба Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон

1. Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳисоботи солона дар бораи иҷрои буҷети давлатиро ба Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон то 15 июли соли ҷорӣ пешниҳод менамояд.

2. Дар як вақт якҷоя бо ҳисоботи солона оид ба иҷрои буҷети давлатӣ дар соли ҳисоботии молиявӣ ба Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳисоботи солона дар бораи иҷрои буҷети фондҳои мақсадноки давлатӣ пешниҳод карда мешавад.

Моддаи 65. Хулосаи берунӣ ба ҳисобот дар бораи иҷрои буҷети давлатӣ

1. Хулосаи берунӣ ба ҳисобот дар бораи иҷрои буҷети давлатӣ аз ҷониби Палатаи ҳисоби Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳар сол то 1 октябр ба Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, Ҳукумати Ҷумҳурии Точикистон ва Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон пешниҳод карда мешавад (Қонуни ҶТ аз 12.11.2013 № 1027).

2. Шахсони мансабдори Палатаи ҳисоби Ҷумҳурии Тоҷикистон барои дуруст ва мукаммал будани маълумоти дар хулосаи он зикрёфта мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон масъул мебошанд (Қонуни ҶТ аз 12.11.2013 № 1027).

3. Хукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон барои бартараф кардани камбудиҳои дар хулоса зикргардида ва мувофиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ба ҷавобгарӣ кашидани шахсони гунаҳгор чораҳои зарурӣ меандешад.

Моддаи 66. Баррасӣ ва тасдиқи ҳисобот дар бораи иҷрои буҷети давлатӣ

Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар як вақт дар баробари баррасӣ ва қабули Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи Буҷети давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон барои соли молиявии навбатӣ, ҳисоботи солонаи иҷрои буҷети давлатии соли гузаштаи молиявиро баррасӣ намуда, тасдиқ мекунад (Қонуни ҶТ 14.05.2016 № 1316).

Моддаи 67. Нашри ҳисобот дар бораи иҷрои буҷети давлатӣ

Ҳукумати Ҷумҳурии Точикистон ҳисоботи солонаро дар бораи иҷрои буҷети давлатӣ пас аз тасдиқ шудани он аз тарафи Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар воситаҳои ахбори омма нашр менамояд.

БОБИ 14. МУҚАРРАРОТИ ХОТИМАВӢ

Моддаи 68. Ҷавобгарӣ барои вайрон кардани Қонуни мазкур

Шахсони воқеӣ ва ҳуқуқӣ барои вайрон кардани Қонуни мазкур мувофиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ба ҷавобгарӣ кашида мешаванд.

Моддаи 69. Дар бораи аз эътибор соқит донистани Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон "Дар бораи молияи давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон"

Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 2 декабри соли 2002 "Дар бораи молияи давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон" (Ахбори Мачлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, с. 2002, №11, мод. 714; с. 2007, №7, мод. 670; с. 2008, №6, мод. 453) аз эътибор соқит дониста шавад.

Моддаи 70. Тартиби мавриди амал қарор додани Қонуни мазкур

Қонуни мазкур пас аз интишори расмӣ мавриди амал қарор дода шавад.

Президенти

Ҷумҳурии Тоҷикистон Эмомалӣ Раҳмон

ш.Душанбе 28 июни соли 2011 № 723

ҚАРОРИ МАҶЛИСИ НАМОЯНДАГОНИ МАҶЛИСИ ОЛИИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН

Оид ба қабул кардани Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон "Дар бораи молияи давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон"

Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумхурии Тоҷикистон қарор мекунад:

1. Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон "Дар бораи молияи давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон" қабул карда шавад.

2. Қарори Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон "Оиди қабул намудани Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикисгон "Дар бораи молияи давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон" аз 28 июни соли 2002, № 684 (Ахбори Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, с.2002, № 11, мод.716; с.2007, № 6, мод. 492; с.2008, № 3, мод.245) аз эътибор соқит дониста шавад.

Раиси

Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии

Ҷумҳурии Тоҷикистон Ш.Зуҳуров

ш. Душанбе, 18 майи соли 2011 № 415

ҚАРОРИ МАҶЛИСИ МИЛЛИИ МАҶЛИСИ ОЛИИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН

Оид ба Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон "Дар бораи молияи давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон"

Маҷлиси миллии Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистонро "Дар бораи молияи давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон" баррасӣ намуда, қарор мекунад:

Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон "Дар бораи молияи давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон" ҷонибдорӣ карда шавад.

Раиси

Маҷлиси миллии Маҷлиси Олии

Ҷумҳурии Тоҷикистон М.Убайдуллоев

ш.Душанбе, 9 июни соли 2011 № 178

ЗАКОН РЕСПУБЛИКИ ТАДЖИКИСТАН

О ГОСУДАРСТВЕННЫХ ФИНАНСАХ РЕСПУБЛИКИ ТАДЖИКИСТАН

(в редакции Закона РТ от 19.03.2013г.№946, от 12.11.2013г. № 1027, от 14.05.2016г.№ 1316, от 17.05.2018г.№1535, от 13.11.2023 №2009)

ГЛАВА 1. ОБЩИЕ ПОЛОЖЕНИЯ

Статья 1. Цель настоящего Закона

Настоящий Закон определяет правовые основы организационных принципов управления государственными финансами, систематизации бюджета и его классификации, составления, формирования, распределения и использования централизованных денежных средств, регулирует финансовые межбюджетные отношения и устанавливает место органов власти и государственного управления и местных органов государственной власти, а также других участников бюджетного процесса в подготовке, рассмотрении проектов бюджетов, составлении и утверждении отчетности и контроле над их исполнением.

Статья 2. Основные понятия

В настоящем Законе применяются следующие основные понятия:

- государственные финансы - совокупность денежных отношений, связанных с образованием, распределением и использованием фондов, аккумулируемых денежных средств и других финансовых ресурсов, через республиканский бюджет, местные бюджеты и государственные целевые фонды, используемые органами власти и государственного управления, местными исполнительными органами государственной власти и органами самоуправления поселков и сел для выполнения возложенных на них функций;

- государственная финансовая система Республики Таджикистанопределенная сфера финансовых отношений, в процессе которых образуются и используются денежные средства. Государственная финансовая система определяет формы и методы образования, распределения и использования государственных денежных средств;

- бюджетная система - совокупность бюджетов всех уровней, а также порядок, разработки, формирования, принятия, и исполнения государственного бюджета, основанная на экономических отношениях, и  регулируемая нормативными правовыми актами Республики Таджикистан (в редакции Закона РТ от 14.05.2016г.№ 1316);

- государственный бюджет - основной фонд денежных средств, форм образования и расходования денежных средств республиканских органов управления, местных исполнительных органов государственной власти, органов самоуправления поселков и сел и целевых бюджетных фондов Республики Таджикистан;

- дотация - бюджетные средства, предоставляемые бюджету другого уровня бюджетной системы Республики Таджикистан на безвозмездной и безвозвратной основах для покрытия текущих расходов;

- республиканский бюджет - форма образования и расходования денежных средств, предназначенных для обеспечения исполнения задач, отнесенных к компетенции центральных органов государственной власти (в редакции Закона РТ от 14.05.2016г.№ 1316);

- местные бюджеты - форма образования и расходования денежных средств, предназначенных для обеспечения задач, входящих в полномочия местных органов государственной власти (в редакции Закона РТ от 14.05.2016г.№ 1316);

- бюджет государственного целевого фонда - денежные средства, предназначенные для реализации конституционных прав граждан на охрану здоровья, получение бесплатной медицинской помощи, пенсионное и социальное обеспечение по возрасту в случае безработицы, других случаях,  установленных законодательством Республики Таджикистан(в редакции Закона РТ от 14.05.2016г.№ 1316);

- доходы бюджета - доходы всех уровней. бюджетной ю системы, определяемой в соответствии с законодательством Республики Таджикистан (в редакции Закона РТ от 14.05.2016г.№ 1316);

- расходы бюджета - совокупность расходов бюджетов всех уровней бюджетной системы, установленных в соответствии с законодательством Республики Таджикистан по отраслям деятельности и звеньям управления (в редакции Закона РТ от 14.05.2016г.№ 1316);

- субвенция - бюджетные средства, предоставляемые бюджету другого уровня бюджетной системы Республики Таджикистан или юридическому лицу на безвозмездной и безвозвратной основах на осуществление определенных расходов;

- субсидия - бюджетные средства, предоставляемые бюджету другого уровня бюджетной системы Республики Таджикистан, а также физическим и юридическим лицам на условиях долевого финансирования целевых расходов;

- государственные целевые фонды - фонды денежных средств, образуемые в соответствии с законодательством Республики Таджикистан за счет доходов или в виде отчислений от конкретных видов поступлений, которые используются для осуществления определенной цели (в редакции Закона РТ от 13.11.2023 №2009);

- заимствование - полученные по договору денежные средства, которые должны быть возвращены в той же сумме с процентом или без процента за их использование, или денежные средства, по которым кредитору выплачивают проценты или другие платежи, связанные с заимствованием;

- бюджетная ссуда - средства, передаваемые бюджету другого уровня системы государственного бюджета или физическим лицам на определенный срок и на возвратной основе;

- бюджетное обязательство - признанная органом, исполняющим бюджет, обязанность совершить расходование средств соответствующего бюджета в течение определенного срока, возникающая в соответствии с законом (решением) о бюджете;

- гранты - денежные средства, выдаваемые органами государственного управления или органами государственного управления других государств, или международными финансовыми организациями безвозмездно и без принятия обязательств относительно их погашения для поддержания отдельного направления экономической политики;

- инвестиции - денежные средства, направляемые на капитальное строительство, приобретение основных средств и ценных бумаг, пополнение государственных материальных запасов и резервов;

- трансферты - бюджетные средства для финансирования текущих и капитальных выплат населению в виде пенсий, стипендий, пособий, компенсаций и других социальных выплат, установленных законодательством Республики Таджикистан, долевые взносы за участие Республики Таджикистан в международных организациях, а также ассигнования расходов предприятий, частных некоммерческих учреждений, оказывающих услуги населению и органам государственного управления, по которым не возникает никаких обязательств по их погашению;

- минимальные государственные социальные стандарты - государственные услуги, предоставление которых государство гарантирует гражданам на безвозмездной и безвозвратной основах на определенном минимально допустимом уровне по всей территории Республики Таджикистан за счет финансирования из различных уровней бюджетной системы Республики Таджикистан и государственных целевых фондов;

- минимальная бюджетная обеспеченность - минимальная допустимая стоимость государственных и местных услуг, предоставляемых органами власти и государственного управления или местными исполнительными органами государственной власти в расчете на душу населения за счет средств соответствующего бюджета;

- бюджетный процесс - регламентируемая нормами права деятельность государственных органов, местных исполнительных органов государственной власти и других участников бюджетного процесса по составлению и рассмотрению проектов бюджетов государственных целевых фондов, их утверждению и исполнению, а также по контролю исполнения бюджетов, закрепленных законодательными актами;

- внутренний аудит в сфере государственных финансов - независимая и объективная деятельность по проведению проверки, оценки и консультированию управленческих и прочих систем, которая осуществляется с целью содействия законной, эффективной и результативной деятельности организаций государственного сектора;

- главный распорядитель - орган государственной власти и управления, который распоряжается средствами государственного бюджета и распределяет их по своим подведомственным организациям. Главным распорядителем может быть также наиболее значимая бюджетная организация сферы науки, образования, культуры и здравоохранения;

- распорядитель - орган государственной власти и управления или бюджетная организация, которые получают бюджетные средства от главного распорядителя и имеют право распределения и контроля использования бюджетных средств подведомственными ему получателями бюджетных средств;

- получатель бюджетных средств - бюджетная организация, находящаяся в ведении главного распорядителя и распорядителя бюджетных средств, и имеющая право на финансирование за счет средств соответствующего бюджета;

- бюджетная организация - организация, созданная органами государственной власти и управления Республики Таджикистан и местными исполнительными органами государственной власти для осуществления управленческих, социальных, культурных, научно-технических и иных функций некоммерческого характера, деятельность которой финансируется в размере не менее 70 процентов из соответствующего бюджета или бюджета государственного целевого фонда.

Статья 3. Законодательство Республики Таджикистан о государственных финансах Республики Таджикистан

Законодательство Республики Таджикистан о государственных финансах Республики Таджикистан основано на Конституции Республики Таджикистан и состоит из настоящего Закона, других нормативных правовых актов Республики Таджикистан, а также международных правовых актов, признанных Таджикистаном.

ГЛАВА 2. ГОСУДАРСТВЕННАЯ ФИНАНСОВАЯ СИСТЕМА РЕСПУБЛИКИ ТАДЖИКИСТАН

Статья 4. Государственная финансовая система Республики Таджикистан

Государственная финансовая система Республики Таджикистан состоит из следующих финансовых отношений:

- система государственного бюджета;

- государственный долг;

- государственные целевые фонды.

Статья 5. Структура системы государственного бюджета Республики Таджикистан

1. Система государственного бюджета Республики Таджикистан состоит из бюджетов следующих уровней:

- первый уровень - республиканский бюджет и бюджеты государственных целевых фондов;

- второй уровень - местные бюджеты.

2. К местным бюджетам относятся бюджеты Горно-Бадахшанской автономной области и её городов и районов, областей, городов и районов областного подчинения, города Душанбе и его районов, городов и районов республиканского подчинения джамоатов поселков и сел.

Статья 6. Правовые формы бюджетов

1. Государственный бюджет принимается в форме Закона о Государственном бюджете Республики Таджикистан на очередной финансовый год, утверждаемый Маджлиси намояндагон Маджлиси Оли Республики Таджикистан по представлению Правительства Республики Таджикистан.

2. Бюджет государственных целевых фондов включается в государственный бюджет, рассматривается и утверждается Маджлиси намояндагон Маджлиси Оли Республики Таджикистан одновременно с принятием Закона Республики Таджикистан о Государственном бюджете Республики Таджикистан на очередной финансовый год.

3. Местные бюджеты разрабатываются местными исполнительными органами государственной власти и принимаются местными представительными органами государственной власти в форме нормативных правовых актов.

4. В случае, если регулирование определенных отношений возлагается настоящим Законом на Закон Республики Таджикистан о Государственном бюджете Республики Таджикистан на очередной финансовый год, то относительно местных органов государственной власти эти отношения регулируются на основании правовых актов местных представительных органов государственной власти о местных бюджетах.

Статья 7. Период бюджетного планирования

Государственный бюджет составляется на очередной финансовый год и на два последующих года. Финансовый год соответствует календарному году и длится с 1 января по 31 декабря.

Статья 8. Принципы системы государственного бюджета Республики Таджикистан

Система государственного бюджета Республики Таджикистан основана на следующих принципах:

- единство системы государственного бюджета, который означает применение единых принципов организации и функционирования системы государственного бюджета, использование единой бюджетной классификации и единых процедур бюджетного процесса в Республике Таджикистан;

- самостоятельность бюджетов, что означает установление стабильного распределения поступлений между бюджетами разных уровней, право всех уровней государственного управления самостоятельно осуществлять бюджетный процесс в соответствии с настоящим Законом, недопустимость изъятия доходов, дополнительно полученных в ходе исполнения местных бюджетов, и остатков бюджетных средств местных бюджетов в вышестоящие бюджеты, недопустимость возложения на нижестоящие бюджеты дополнительных расходов без соответствующей их компенсации;

- полнота и обязательность отражения доходов и расходов бюджетов, что означает обязанность учитывать в бюджетах все доходы и расходы, предусмотренные законодательством Республики Таджикистан;

- бюджетная сбалансированность, что означает, что объем предусмотренных расходов бюджета должен соответствовать объему доходов бюджета и что при составлении, утверждении и исполнении бюджета уполномоченные органы должны исходить из необходимости минимизировать дефицит бюджета (в редакции Закона РТ от 14.05.2016г.№ 1316);

- эффективность использования бюджетных средств, что означает разработку и исполнение бюджета с учетом необходимости достижения наилучших результатов при использовании утвержденного объема бюджетных средств или достижения заданного результата с использованием наименьшего объема бюджетных средств;

- результативность использования бюджетных средств, что означает направление и использование бюджетных средств на достижение заранее определенных результатов и соответствующих количественных и качественных показателей;

- полное покрытие расходов бюджетов, то есть доходы бюджета и поступления из источников финансирования его дефицита не могут быть увязаны с определенными расходами бюджета, за исключением доходов целевых бюджетных фондов, средств целевых государственных кредитов и других случаев, предусмотренных законодательством Республики Таджикистан;

- гласность бюджетов, что означает обязательное опубликование в средствах массовой информации утвержденных бюджетов и отчетов об их исполнении, полноту представления информации о ходе исполнения бюджетов, доступность иных сведений о бюджетах, за исключением сведений, составляющих государственную и иную охраняемую законом тайну, а также обязательную открытость бюджетного процесса для общества и средств массовой информации;

- достоверность бюджетов, что означает надежность прогноза показателей социально-экономического развития для разработки проекта бюджета и реалистичность расчета доходов и расходов бюджета;

- адресность и целевое назначение бюджетных средств, что означает, что бюджетные ассигнования доводятся до получателей бюджетных средств с указанием цели их использования;

- обоснованность бюджетов, что означает планирование бюджета на основе нормативных правовых актов и других документов, определяющих необходимость включения в проект бюджета тех или иных доходов или расходов и обоснованность их объемов;

- своевременность исполнения бюджета, что означает зачисление доходов в республиканский и местные бюджеты и перечисление бюджетных средств получателям в сроки и с соблюдением порядка, установленного соответствующими нормативными правовыми актами.

Статья 9. Бюджетная классификация

1. Бюджетная классификация - группировка доходов и расходов, источников финансирования дефицита бюджетов, используемая для составления и исполнения бюджетов различных уровней системы государственного бюджета Республики Таджикистан.

2. Бюджетная классификация включает в себя и территориальную классификацию.

3. Классификация расходов бюджетов состоит из:

- функциональной классификации;

- экономической классификации;

- административной классификации;

- программной классификации.

4. Классификации должны использоваться для представления бюджета, отчетности по бюджету и бюджетного контроля в следующем виде:

- ведомственная, экономическая классификации и классификация фондов для представления отчетности и контроля;

- классификация доходов, функциональная, программная, территориальная классификации и классификация финансирования по секторам для представления информации и отчетности.

5. Порядок применения бюджетной классификации и положение о бюджетной классификации государственных доходов и расходов разрабатывает и утверждает Министерство финансов Республики Таджикистан.

ГЛАВА 3. ДОХОДЫ ГОСУДАРСТВЕННОГО БЮДЖЕТА РЕСПУБЛИКИ ТАДЖИКИСТАН

Статья 10. Доходы республиканского бюджета

1. Доходы республиканского бюджета состоят из налоговых и неналоговых доходов, грантов, а также из безвозмездных перечислений.

2. К налоговым доходам относятся:

- общегосударственные налоги и иные обязательные платежи в республиканский бюджет, перечень и размер которых определен законодательством Республики Таджикистан в области налоговых, таможенных платежей и государственных пошлин, а также другими нормативными правовыми актами Республики Таджикистан. Пропорции распределения налогов между республиканским бюджетом и местными бюджетами устанавливаются Законом Республики Таджикистан о Государственном бюджете Республики Таджикистан на очередной финансовый год;

- государственные пошлины, которые в соответствии с Законом Республики Таджикистан о Государственном бюджете на очередной финансовый год поступают в республиканский бюджет.

3. К неналоговым доходам относятся:

- доходы от платных услуг, оказываемых органами власти и государственного управления, а также бюджетными организациями, находящимися в ведении этих органов, в соответствии с нормативными правовыми актами Республики Таджикистан;

- прибыль Национального банка Таджикистана, а также государственных предприятий, по нормативам, установленным законодательством Республики Таджикистан;

- доходы от реализации государственных запасов и резервов, проценты от государственных депозитов и инвестиций, дивиденды от финансовых активов;

- арендная плата за использование республиканского имущества;

- поступления средств, взыскиваемых в пользу государства в порядке уголовных и административных наказаний;

- поступление средств из других источников, не запрещенных нормативными правовыми актами Республики Таджикистан, включая штрафы, пени и проценты за несоблюдение договорных обязательств, возмещение ущерба, нанесенного республиканскому бюджету в результате нарушения финансовой дисциплины.

4. К доходам республиканского бюджета за счет внебюджетных источников относятся также:

- гранты и другие безвозмездные поступления от физических и юридических лиц, международных организаций, правительств других государств;

- средства, поступившие от взаиморасчетов между республиканским и местными бюджетами;

- средства, поступившие от продажи имущества, а также внутренние и внешние заимствования, которые используются вне доходов, как источник финансирования дефицита бюджета.

Статья 11. Доходы государственных целевых фондов

1. Доходы государственных целевых фондов образуются за счет следующих источников:

- специальных целевых и обязательных налогов и платежей, установленных законодательством Республики Таджикистан;

- добровольных взносов физических и юридических лиц;

- средств государственного бюджета;

- доходов от предпринимательской деятельности, осуществляемой соответствующим фондом как юридическим лицом;

- других доходов, установленных законодательством Республики Таджикистан.

2. Доходы государственных целевых фондов учитываются в государственном бюджете Республики Таджикистан.

3. Сбор и контроль обязательных платежей в бюджет государственных целевых фондов осуществляется уполномоченными государственными органами Республики Таджикистан (в редакции Закона РТ от 13.11.2023 №2009).

Статья 12. Доходы местных бюджетов

1. Доходы местных бюджетов состоят из местных налоговых и неналоговых доходов, а также из денежных поступлений за счет регулируемых общегосударственных налогов и сборов и других платежей.

2. К налоговым доходам местных бюджетов относятся:

- местные налоги и иные обязательные платежи в местный бюджет, перечень которых определяется законодательством Республики Таджикистан;

- доходы от регулируемых общегосударственных налогов и сборов, которые определяются и передаются местным бюджетам в порядке, установленном Законом Республики Таджикистан о Государственном бюджете на очередной финансовый год;

- государственные пошлины, за исключением государственной пошлины, которая в соответствии с Законом Республики Таджикистан о Государственном бюджете на очередной финансовый год поступает в республиканский бюджет.

3. К неналоговым доходам местных бюджетов относятся:

- доход из республиканского бюджета, который поступает в местный бюджет в виде дотации, субвенции, субсидии, а также по взаиморасчетам;

- арендная плата за использование местного имущества;

- доходы от платных услуг, оказываемых местными исполнительными органами государственной власти, бюджетными организациями, финансируемыми из местного бюджета;

- поступление средств из других источников, не запрещенных нормативными правовыми актами Республики Таджикистан, включая штрафы, пени и проценты за несоблюдение договорных обязательств, возмещение ущерба, нанесенного местным бюджетам в результате нарушения финансовой дисциплины;

- доходы от внебюджетных источников - гранты и другие безвозмездные поступления от физических, юридических лиц и международных организаций.

ГЛАВА 4. РАСХОДЫ ГОСУДАРСТВЕННОГО БЮДЖЕТА РЕСПУБЛИКИ ТАДЖИКИСТАН

Статья 13. Основы и принципы формирования расходов государственного бюджета Республики Таджикистан

Формирование расходов государственного бюджета Республики Таджикистан базируется на принципах единства структуры, форм, методов и средств деятельности, нормативных минимальных государственных социальных стандартов бюджетной обеспеченности, финансовых затрат на оказание государственных услуг, устанавливаемых законодательством Республики Таджикистан.

Статья 14. Текущие и капитальные расходы государственного бюджета Республики Таджикистан

1. Расходы государственного бюджета Республики Таджикистан в зависимости от экономической значимости делятся на текущие расходы и капитальные расходы.

2. Текущие и капитальные расходы бюджетов разделяются по группам в соответствии с экономической классификацией расходов государственного бюджета Республики Таджикистан.

3. Текущие расходы - часть расходов бюджета, предназначенная для обеспечения текущей деятельности органов власти и государственного управления, местных исполнительных органов государственной власти, органов самоуправления поселков и сел, бюджетных организаций и государственных целевых фондов и используемая для поддержки других уровней системы государственного бюджета, отдельных отраслей производства в виде предоставления дотации, субвенции и субсидий.

4. К текущим расходам относятся также расходы, не включенные в соответствии с бюджетной классификацией в капитальные расходы.

5. Капитальные расходы - расходы бюджета, предназначенные для финансирования развития инвестиционной деятельности. К капитальным расходам относятся:

- расходы, предназначенные в соответствии с утвержденными инвестиционными программами для финансирования действующих или вновь образованных юридических лиц;

- денежные средства, предоставляемые юридическим лицам в качестве кредитов для финансирования развития;

- расходы, связанные с капитальным ремонтом и приобретением основных средств;

- расходы, при осуществлении которых увеличивается имущество, находящееся, соответственно, в республиканской и коммунальной собственности (в редакции Закона РТ от 14.05.2016г.№ 1316);

- другие расходы, включенные в капитальные расходы в соответствии с экономической классификацией.

6. В составе капитальных расходов могут быть образованы фонды развития.

Статья 15. Формы расходов государственного бюджета Республики Таджикистан

Расходы государственного бюджета Республики Таджикистан осуществляются в следующих формах:

- ассигнования на содержание бюджетных организаций;

- средств на оплату товаров (работ, услуг), выполняемых физическими и юридическими лицами по государственным и местным контрактам;

- трансфертов населению;

- ассигнований на компенсацию дополнительных расходов, возникших в результате решений, принятых органами государственной власти, приводящих к увеличению расходов или уменьшению доходов бюджета;

- бюджетного кредита юридическим лицам, в том числе налоговых кредитов, отсрочек и рассрочек по уплате налогов и платежей, других обязательств;

- субвенций юридическим лицам;

- субсидий и ссуд физическим лицам;

- инвестиций в уставные капиталы действующих или вновь создаваемых юридических лиц;

- бюджетных ссуд, дотаций, субвенций и субсидий другим уровням системы государственного бюджета Республики Таджикистан и государственным целевым фондам (в редакции Закона РТ от 14.05.2016г.№ 1316); 

- кредитования другим государствам;

- средств на обслуживание и погашение долговых обязательств, процентных платежей по ним, в том числе на выполнение гарантий государственных органов и местных исполнительных органов государственной власти.

Статья 16. Расходы республиканского бюджета

Исключительно из республиканского бюджета финансируются расходы следующих видов деятельности:

- обеспечение деятельности Маджлиси милли Маджлиси Оли Республики Таджикистан, Маджлиси намояндагон Маджлиси Оли Республики Таджикистан, Центральной избирательной комиссии по выборам и референдумам Республики Таджикистан, Исполнительного аппарата Президента Республики Таджикистан, органов государственного управления, другие расходы общегосударственного значения по перечню, определяемому при принятии Закона Республики Таджикистан о Государственном бюджете Республики Таджикистан на очередной финансовый год;

- деятельность судебной системы Республики Таджикистан;

- осуществление международной деятельности, финансовое обеспечение реализации международных соглашений и соглашений с международными финансовыми организациями, международного культурного научно-информационного сотрудничества исполнительных органов государственной власти, определяемые при принятии Закона Республики Таджикистан о Государственном бюджете Республики Таджикистан на очередной финансовый год;

- оборона и обеспечение безопасности государства, кроме расходов, которые производятся по решению местных исполнительных органов государственной власти на те же цели;

- фундаментальные исследования и поддержка научно-технического прогресса;

- государственная поддержка транспортной и топливно-энергетической инфраструктуры общегосударственного значения;

- общегосударственные программы по развитию сельского хозяйства и обеспечению продовольственной безопасности;

- расходы общегосударственного значения на защиту природы и охрану окружающей среды;

- ликвидация последствий чрезвычайных ситуаций и стихийных бедствий;

- формирование республиканской собственности и финансирование организаций, находящихся в распоряжении органов власти и государственного управления и относящихся к государственной собственности;

- обслуживание и погашение государственного долга;

- компенсация государственным целевым фондам расходов на выплату пенсий и пособий, других социальных выплат, подлежащих финансированию в соответствии с законодательством Республики Таджикистан за счет республиканского бюджета;

- пополнение государственных запасов драгоценных металлов и драгоценных камней, государственного материального резерва;

- проведение выборов и референдумов;

- общереспубликанские инвестиционные программы;

- обеспечение реализации решений органов власти и государственного управления, приводящих к увеличению расходов бюджета или к уменьшению доходов бюджета;

- обеспечение осуществления отдельных государственных полномочий, реализация которых возлагается на другой уровень власти;

- финансовая поддержка местных исполнительных органов государственной власти;

- официальная статистическая отчетность;

- прочие расходы общегосударственного значения.

Статья 17. Расходы государственных целевых фондов

Средства государственных целевых фондов используются только на цели, определенные законодательством Республики Таджикистан и утвержденные в соответствии с бюджетом указанных фондов Законом Республики Таджикистан о Государственном бюджете Республики Таджикистан на очередной финансовый год.

Статья 18. Расходы местных бюджетов

Исключительно из местных бюджетов финансируются расходы следующих видов деятельности:

- обеспечение деятельности местных исполнительных органов государственной власти;

- обеспечение деятельности органов самоуправлений поселков и сел;

- формирование коммунальной собственности на местах и управление ею;

- организация, обеспечение деятельности и развитие учреждений образования, здравоохранения, культуры, спорта и физического воспитания, периодической печати и периодических изданий, других учреждений, относящихся к коммунальной собственности или находящихся в ведении местных исполнительных органов государственной власти;

- развитие жилищно-коммунального хозяйства;

- строительство дорог местного значения и их содержание;

- благоустройство и озеленение на местах;

- организация использования и переработки бытовых отходов;

- организация транспортного обслуживания населения и учреждений, находящихся в коммунальной собственности или в ведении местных исполнительных органов государственной власти;

- охрана природы на местах;

- реализация целевых программ местных органов государственной власти;

- обслуживание и погашение долга местных исполнительных органов государственной власти;

- трансферты населению;

- проведение выборов местных представительных органов государственной власти;

- финансирование иных решений местных исполнительных органов государственной власти и другие расходы, отнесенные к вопросам местного значения, в соответствии с бюджетной классификацией Республики Таджикистан.

Статья 19. Совместные расходы республиканского бюджета и местных бюджетов

1. Совместно за счет республиканского бюджета и местных бюджетов финансируются расходы следующих видов деятельности:

- государственная поддержка отраслей промышленности, строительства, сельского хозяйства, энергетики, транспорта, связи и дорожного хозяйства;

- обеспечение правоохранительной деятельности;

- обеспечение противопожарной безопасности;

- обеспечение научно - исследовательской, опытно - конструкторской, проектноизыскательской деятельности, обеспечивающей научно- технический прогресс;

- обеспечение социальной защиты населения, образования, здравоохранения, культуры и спорта;

- обеспечение охраны природы, охрана и воспроизводство природных ресурсов, гидрометеорологической деятельности;

- обеспечение предупреждения и ликвидации последствий чрезвычайных ситуаций и стихийных бедствий;

- развитие инфраструктуры рынка;

- обеспечение деятельности средств массовой информации;

- финансовая помощь другим бюджетам;

- другие расходы, находящиеся в совместном ведении органов власти и государственного управления и местных исполнительных органов государственной власти, органов самоуправления поселков и сел.

2. Распределение и закрепление расходов, указанных в настоящей статье между бюджетами различных уровней системы государственного бюджета Республики Таджикистан утверждаются законодательством Республики Таджикистан, регулирующим вопросы совместного ведения, а также Законом Республики Таджикистан о Государственном бюджете на очередной финансовый год.

3. Порядок согласования распределения и закрепления расходов совместного ведения органов власти и государственного управления, местных исполнительных органов государственной власти и органов самоуправления поселков и сел определяется Правительством Республики Таджикистан.

ГЛАВА 5. СБАЛАНСИРОВАННОСТЬ БЮДЖЕТОВ

(в редакции Закона РТ от 14.05.2016г.№ 1316)

Статья 20. Профицит бюджета

1. Превышение доходов бюджета над его расходами является профицитом бюджета. Государственный бюджет Республики Таджикистан, республиканский бюджет, местные бюджеты могут быть составлены и утверждены с профицитом.

2. Профицит республиканского бюджета и местного бюджета может быть размещен на депозите в Национальном банке Таджикистана, других банках и кредитных организациях Республики Таджикистан, направлен по соответствующему решению Правительства Республики Таджикистан или местного исполнительного органа государственной власти на следующие цели:

- покрытие дефицита соответствующего бюджета в очередном финансовом году;

- ликвидацию последствий чрезвычайных ситуаций, стихийных бедствий или другие непредвиденные расходы.

Статья 21. Дефицит бюджета и источники его финансирования

1. Превышение расходов бюджета над его доходами является дефицитом бюджета.

2. В случае принятия бюджета на очередной финансовый год с превышением расходов над доходами, законом (решением) о соответствующем бюджете утверждаются источники финансирования дефицита данного бюджета.

3. Текущие расходы местных бюджетов не могут превышать совокупные доходы данных бюджетов.

4. Совокупность дефицита республиканского бюджета не может превышать суммарный объём бюджетных ассигнований и расходов на обслуживание государственного долга.

5. Совокупность дефицита местных бюджетов не может превышать двух процентов объёма их доходов без учета финансовой помощи из государственного бюджета Республики Таджикистан.

6. Поступления из источников финансирования дефицита местных бюджетов направляются исключительно на финансирование инвестиционных расходов. Финансирование расходов на обслуживание и погашение, выплату долга местных исполнительных органов государственной власти запрещается.

7. К источникам финансирования дефицита республиканского бюджета относятся:

1) Внутренние источники:

- кредиты, полученные Правительством Республики Таджикистан от кредитных организаций в национальной валюте;

- государственные вексели, выпускаемые Правительством Республики Таджикистан в виде ценных бумаг в национальной валюте;

- депозиты бюджетных средств по состоянию на начало бюджетного года в Национальном банке Таджикистана и других банках или кредитных организациях Республики Таджикистан;

- бюджетные ссуды, полученные от верхних уровней системы государственного бюджета Республики Таджикистан.

2) Внешние источники:

- государственные ценные бумаги, выпускаемые Правительством Республики Таджикистан в виде ценных бумаг в иностранной валюте;

- кредит других государств, банков, международных финансовых организаций и нерезидентов, получаемый в иностранной валюте.

ГЛАВА 6. ГОСУДАРСТВЕННЫЙ ДОЛГ РЕСПУБЛИКИ ТАДЖИКИСТАН

Статья 22. Государственный долг, его состав и формы

1. Государственный долг Республики Таджикистан состоит из долговых обязательств Республики Таджикистан перед физическими и юридическими лицами, другими государствами, международными финансовыми организациями, другими субъектами международного права.

2. Государственный долг Республики Таджикистан полностью и без каких-либо условий обеспечивается всем имуществом, находящимся в собственности государства.

3. Право осуществления государственных внутренних и внешних заимствований, структура, порядок обслуживания, учёта регистрации, его реструктуризации, предоставления кредита другим государствам и международным организациям определяются законодательством Республики Таджикистан.

ГЛАВА 7. МЕЖБЮДЖЕТНЫЕ ОТНОШЕНИЯ

Статья 23. Основы межбюджетных отношений

1. Отношения между органами власти и государственного управления Республики Таджикистан, местными исполнительными органами государственной власти, органами самоуправления поселков и сел, органами управления государственными целевыми фондами, возникающие в ходе бюджетного процесса,  являются межбюджетными отношениями (в редакции Закона РТ от 14.05.2016г.№ 1316).

2. Межбюджетные отношения основываются на следующих принципах:

- распределение и закрепление доходов и расходов бюджетов по определённым уровням системы государственного бюджета Республики Таджикистан;

- разграничение на постоянной основе и распределение по временным нормативам регулирующих доходов между различными уровнями системы государственного бюджета Республики Таджикистан;

- равенство бюджетных прав местных исполнительных органов государственной власти и государственных целевых фондов;

- выравнивание уровней минимальной бюджетной обеспеченности местных исполнительных органов государственной власти;

- равенство всех бюджетов во взаимоотношениях с государственным бюджетом Республики Таджикистан.

3. Местные налоги в полном объеме зачисляются в местные бюджеты. Распределение общегосударственных налогов между республиканским бюджетом и местными бюджетами является компетенций Правительства Республики Таджикистан и ежегодно утверждается Законом Республики Таджикистан о Государственном бюджете на очередной финансовый год.

Статья 24. Формы финансовой помощи местным бюджетам

1. Финансовая помощь местным бюджетам оказывается в следующих формах:

- дотация - на выравнивание уровня минимальной бюджетной обеспеченности местных исполнительных органов государственной власти, финансирование минимальных государственных социальных стандартов, ответственность за финансирование которых возложена на местные исполнительные органы государственной власти;

- субвенция - на финансирование отдельных целевых расходов;

- бюджетные ссуды - на покрытие временных кассовых разрывов, возникающих при исполнении местных бюджетов;

- иные формы финансовой помощи, предусмотренные законодательством Республики Таджикистан.

2. Порядок оказания финансовой помощи, её размер в форме дотации и субвенции определяется Законом Республики Таджикистан о Государственном бюджете на очередной финансовый год.

3. Министерство финансов Республики Таджикистан вправе для устранения кассовых разрывов в казне в процессе исполнения местных бюджетов выделять местным бюджетам временную ссуду, возвращаемую в течение текущего финансового года.

ГЛАВА 8. БЮДЖЕТНЫЙ ПРОЦЕСС В РЕСПУБЛИКЕ ТАДЖИКИСТАН

Статья 25. Участники бюджетного процесса

В бюджетном процессе участвуют:

- Президент Республики Таджикистан;

- Маджлиси намояндагон Маджлиси Оли Республики Таджикистан;

- Правительство Республики Таджикистан;

- Министерство финансов Республики Таджикистан (финансовый орган);

- другие центральные органы исполнительной власти (в редакции Закона РТ от 13.11.2023 №2009);  

- субъекты системы денежно-кредитного и валютного регулирования (в редакции Закона РТ от 14.05.2016г.№ 1316);

- местные представительные и исполнительные органы государственной власти;

- органы управления государственными целевыми фондами;

- главные распорядители, распорядители и получатели бюджетных средств;

- бюджетные организации, республиканские и местные государственные унитарные предприятия, кредитные организации, осуществляющие операции с бюджетными средствами;

- иные органы, на которые законодательством Республики Таджикистан возложены полномочия в сфере финансового, бюджетного и налогового управления.

Статья 26. Компетенция Маджлиси намояндагон Маджлиси Оли Республики Таджикистан

1. К компетенции Маджлиси намояндагон Маджлиси Оли Республики Таджикистан отнесены:

- принятие по представлению Правительства Республики Таджикистан Закона Республики Таджикистан о Государственном бюджете Республики Таджикистан на очередной финансовый год;

- осуществление контроля исполнения бюджета;

- анализ использования бюджетных средств получателями и, при необходимости, рассмотрение результатов анализа;

- дача согласия на выдачу и получение государственного кредита по предложению Правительства Республики Таджикистан (в редакции Закона РТ от 13.11.2023 №2009);

- утверждение отчёта об исполнении Государственного бюджета Республики Таджикистан за прошедший финансовый год;

- другие полномочия, определяемые настоящим Законом, законодательством Республики Таджикистан, а также другими нормативными правовыми актами Республики Таджикистан, в финансовой и бюджетной сферах.

2. В компетенцию Маджлиси намояндагон Маджлиси Оли Республики Таджикистан входят аналогичные полномочия по отношению к государственным целевым фондам.

Статья 27. Компетенция Правительства Республики Таджикистан

Правительство Республики Таджикистан:

- обеспечивает осуществление единой гоударственной финансовой, налоговой, бюджетной и денежно-кредитной политики (в редакции Закона РТ от 14.05.2016г.№ 1316);

- ежегодно принимает решение о порядке составления проекта Государственного бюджета Республики Таджикистан на очередной период бюджетного планирования;

- представляет в Маджлиси намояндагон Маджлиси Оли Республики Таджикистан проект Закона Республики Таджикистан о Государственном бюджете Республики Таджикистан на очередной финансовый год, с проектами нормативных правовых актов, и с другими необходимыми документами и материалами;

- после принятия Закона Республики Таджикистан о Государственном бюджете на очередной финансовый год принимает решение об обеспечении его исполнения, а также, в пределах утвержденного уровня дефицита бюджета, самостоятельно привлекает гранты и кредиты из внутренних и внешних источников для его финансирования;

- представляет в Маджлиси намояндагон Маджлиси Оли Республики Таджикистан заключения по проектам законов, в которых предусматривается изменение доходов и расходов, покрываемых за счёт средств государственного бюджета;

- получает согласие Маджлиси намояндагон Маджлиси Оли Республики Таджикистан на выдачу или получение государственного кредита;

- определяет приоритетность государственного заимствования и гарантированного государством заимствования, обеспечивает порядок управления данным заимствованием и его осуществление;

- представляет на утверждение Маджлиси намояндагон Маджлиси Оли Республики Таджикистан отчёт об исполнении государственного бюджета за истекший финансовый год;

- определяет порядок создания и ликвидации государственных целевых фондов, управления их деятельностью, рассмотрения их отчётов;

- подготавливает проект законов о внесении изменений и дополнений в Закон Республики Таджикистан о Государственном бюджете Республики Таджикистан на очередной финансовый год и представляет их в Маджлиси намояндагон Маджлиси Оли Республики Таджикистан с необходимыми документами и материалами;

- осуществляет иные компетенции, установленные настоящим Законом и законодательством Республики Таджикистан в налогово-бюджетной области (в редакции Закона РТ от 13.11.2023 №2009).

Статья 28. Полномочия местных представительных органов государственной власти

К полномочиям местных представительных органов государственной власти отнесены:

- самостоятельное утверждение местных бюджетов, контроль его исполнения и, при необходимости, внесение в него изменений и дополнений;

- представление в вышестоящие органы информации о бюджетных показателях, утверждённых соответствующим Маджлисом народных депутатов, для включения их в Государственный бюджет Республики Таджикистан;

- исключен (в редакции Закона РТ от 14.05.2016г.№ 1316);

- утверждение отчёта об исполнении местного бюджета за прошедший финансовый год;

- другие полномочия в соответствии с требованиями настоящего Закона и правовыми актами местных представительных органов государственной власти.

Статья 29. Полномочия местного исполнительного органа государственной власти

Местный исполнительный орган государственной власти:

- устанавливает общие правила организации местных финансовых и бюджетных отношений;

- управляет финансовыми ресурсами местного исполнительного органа государственной власти;

- распределяет бюджетные средства в соответствии с бюджетной классификацией и несет ответственность за  их эффективное использование (в редакции Закона РТ от 14.05.2016г.№ 1316);

- ежегодно представляет в соответствующий Маджлис народных депутатов проект местного бюджета на очередной финансовый год;

- разрабатывает и утверждает нормы местного бюджетного обеспечения на основании минимальных норм государственных социальных стандартов бюджетного обеспечения, утвержденных Правительством Республики Таджикистан, и исходя из них составляет проект местных бюджетов;

- вносит предложения о внесении изменений и дополнений в решение соответствующего Маджлиса народных депутатов о местном бюджете;

- контролирует исполнение местного бюджета, в том числе сбор доходов;

- управляет долгом местного исполнительного органа государственной власти;

- осуществляет иные полномочия, определенные актами местных представительных органов государственной власти.

Статья 30. Полномочия Министерства финансов Республики Таджикистан

Министерство финансов Республики Таджикистан:

- определяет основные направления государственной финансово-бюджетной и налоговой политики и представляет их в Правительство Республики Таджикистан (в редакции Закона РТ от 14.05.2016г.№ 1316);

- осуществляет методическое руководство в области составления проекта государственного бюджета;

- в установленном порядке регулирует взаимоотношения между областями и районами в бюджетном процессе;

- регулирует роль главных распорядителей бюджетных средств, распорядителей бюджетных средств и получателей бюджетных средств в подготовке бюджета, исполнении бюджета, бухгалтерском учете и отчетности;

- составляет проект Государственного бюджета Республики Таджикистан на очередной финансовый год и, совместно с соответствующими органами, проект государственных целевых фондов и в установленном порядке представляет их в Правительство Республики Таджикистан;

- разрабатывает прогноз доходов и расходов Государственного бюджета Республики Таджикистан на очередной финансовый год и следующие за ним два года;

- осуществляет методическое руководство в области обеспечения исполнения государственного бюджета;

- составляет сводную бюджетную роспись республиканского бюджета;

- разрабатывает в установленном порядке программу государственных внутренних заимствований Республики Таджикистан, условия и порядок выпуска и размещения государственных ценных бумаг, выступает в качестве эмитента государственных ценных бумаг, проводит регистрацию эмиссии ценных бумаг;

- осуществляет сотрудничество с международными финансовыми организациями;

- разрабатывает программу государственных внешних заимствований Республики Таджикистан, принимает необходимые меры по привлечению иностранных кредитных ресурсов, составляет программу Правительства Республики Таджикистан по предоставлению гарантий кредитов, определяет порядок предоставления гарантий;

- осуществляет методическое руководство по бухгалтерскому учету и финансовой отчетности юридических лиц, независимо от их организационно - правовых форм, если иное не предусмотрено законодательством Республики Таджикистан (в редакции Закона РТ от 13.11.2023 №2009);

- составляет отчет об исполнении Государственного бюджета Республики Таджикистан и представляет в Правительство Республики Таджикистан;

- в установленном порядке определяет виды, формы учета и отчетности по исполнению бюджетов различных уровней системы Государственного бюджета Республики Таджикистан, смет расходов бюджетных организаций, а также порядок их составления;

- обеспечивает исполнение Государственного бюджета Республики Таджикистан в порядке, установленном настоящим Законом, осуществляет предварительный, текущий и последующий контроль его исполнения и осуществляет операции со средствами республиканского бюджета;

- требует от главных распорядителей, распорядителей и получателей бюджетных средств и местных исполнительных органов государственной власти отчет об использовании средств республиканского бюджета и иные сведения, связанные с получением, перечислением, зачислением и использованием данных средств (в редакции Закона РТ от 13.11.2023 №2009);

- требует от уполномоченных банков сведения об операциях с бюджетными средствами и средствами государственных целевых фондов;

- направляет предложения главным распорядителям, распорядителям и получателям бюджетных средств, Национальному банку Таджикистана, Государственному унитарному предприятию "Сберегательный банк" Республики Таджикистан "Амонатбонк" и другим кредитным организациям об устранении выявленных нарушений в законодательстве Республики Таджикистан в финансово-бюджетной области (в редакции Закона РТ от 13.11.2023 №2009);

- принимает в установленном порядке в пределах своей компетенции нормативные акты, соблюдение которых является обязательным для всех органов государственной власти и управления, а также хозяйствующих субъектов;

- запрашивает и получает от органов государственной власти и управления местных исполнительных органов государственной власти, государственных целевых фондов необходимые материалы для составления прогноза и проекта Государственного бюджета Республики Таджикистан;

- обеспечивает бюджетное финансирование в пределах лимита средств, утвержденного Законом Республики Таджикистан о Государственном бюджете Республики Таджикистан на соответствующий год, в порядке, установленном Правительством Республики Таджикистан;

- проводит внутренний аудит в бюджетных организациях, не имеющих отдела внутреннего аудита;

- проводит анализ и мониторинг финансового состояния получателей бюджетных средств, в том числе получателей ссуд, грантов, субвенций, субсидий и государственных гарантий;

- обеспечивает функционирование системы внутреннего аудита на основе международных стандартов, единых целей, принципов и задач внутреннего аудита;

- проводит регулярный мониторинг финансово-хозяйственной деятельности крупных государственных предприятий, по перечню, утвержденному Правительством Республики Таджикистан;

- проводит экономический анализ по исполнению доходной части государственного бюджета, в том числе по поступлению налогов и иных обязательных платежей в бюджет;

- согласно положениям соответствующих нормативных правовых актов проводит проверки получателей бюджетных средств по соблюдению ими условий получения средств и их эффективного использования;

- осуществляет в порядке, установленном законодательными и другими нормативными правовыми актами Республики Таджикистан, управление государственным долгом Республики Таджикистан;

- осуществляет иные полномочия, предусмотренные настоящим Законом и законодательством Республики Таджикистан, а также возложенные на него Президентом Республики Таджикистан или Правительством Республики Таджикистан.

Статья 31. Полномочия органа государственного финансового контроля

Полномочия органа государственного финансового контроля установлены в настоящем Законе, Законе Республики Таджикистан "О государственном финансовом контроле в Республике Таджикистан, Законе Республики Таджикистан "О Счетной палате Республики Таджикистан" и в других нормативных правовых актах Республики Таджикистан (в редакции Закона РТ от 12.11.2013г. № 1027).

Статья 32. Полномочия главного распорядителя бюджетных средств

1. Каждый главный распорядитель бюджетных средств является бюджетной организацией и соответственно, юридическим лицом и учетной единицей.

2. Главный распорядитель бюджетных средств:

- обеспечивает эффективность, результативность и целевой характер использования бюджетных средств, в том числе средств, предусматриваемых подведомственным ему получателям бюджетных средств;

- в порядке, устанавливаемом Министерством финансов Республики Таджикистан, составляет базовый бюджет главного распорядителя бюджетных средств и осуществляет планирование соответствующих расходов бюджета;

- организует исполнение бюджета подведомственными своей структуре и получателями бюджетных средств, а также формирует бюджетную отчетность главного распорядителя бюджетных средств;

- организует и осуществляет внутренний финансовый контроль в сфере своей деятельности, а также в сфере деятельности подведомственных ему распорядителей бюджетных средств и получателей бюджетных средств.

3. Главный распорядитель бюджетных средств, отвечающий за разработку и реализацию государственной политики в определенном секторе бюджетной сферы, также несет следующие обязательства:

- в порядке, устанавливаемым Правительством Республики Таджикистан, ежегодно составляет среднесрочную стратегию бюджетных расходов соответствующего сектора и представляет в Министерство финансов Республики Таджикистан;

- вносит предложения о приоритетных направлениях бюджетных расходов в соответствующем секторе;

- в порядке, устанавливаемом государственным финансовым органом, составляет базовый бюджет сектора и осуществляет планирование соответствующих расходов бюджета, а также осуществляет планирование инвестиционных расходов в секторе.

Статья 33. Полномочия распорядителя бюджетных средств

1. Каждый распорядитель бюджетных средств является бюджетной организацией и, соответственно, юридическим лицом и учетной единицей.

2. Распорядитель бюджетных средств:

- обеспечивает эффективность, результативность и целевой характер использования бюджетных средств, в том числе средств, предусматриваемых подведомственным ему получателям бюджетных средств;

- в порядке, устанавливаемом вышестоящим главным распорядителем бюджетных средств, вносит предложения по вопросам бюджетного планирования и исполнения бюджета;

- организует и осуществляет внутренний финансовый контроль в сфере своей деятельности, в том числе деятельности подведомственных ему получателей бюджетных средств.

Статья 34. Полномочия получателя бюджетных средств

1. Каждый получатель бюджетных средств является бюджетной организацией и, соответственно, юридическим лицом и учетной единицей.

2. Получатель бюджетных средств:

- обеспечивает эффективность, результативность и целевой характер использования выделенных ему бюджетных средств;

- составляет смету расходов в пределах годовых ассигнований и квартальных лимитов;

- осуществляет операции по расходованию бюджетных средств в соответствии с утвержденной сметой расходов;

- заключает контракты в соответствии с законодательством Республики Таджикистан о государственных закупках (в редакции Закона РТ от 13.11.2023 №2009);

- в порядке, устанавливаемом главным распорядителем бюджетных средств или распорядителем бюджетных средств, вносит предложения по вопросам бюджетного планирования и исполнения бюджета;

- в порядке, устанавливаемом финансовым органом, представляет отчетность по расходованию средств;

- обеспечивает деятельность системы внутреннего контроля.

3. Получатель бюджетных средств обязан:

- своевременно подавать бюджетные заявки или иные документы, подтверждающие право на получение бюджетных средств;

- своевременно и в полном объёме возвращать бюджетные средства, предоставленные на возвратной основе;

- своевременно и в полном объёме оплатить процент за использование бюджетных средств.

ГЛАВА 9. ПОРЯДОК СОСТАВЛЕНИЯ ПРОЕКТА ГОСУДАРСТВЕННОГО БЮДЖЕТА

Статья 35. Цель разработки государственного бюджета

Целью разработки государственного бюджета является обеспечение консолидации и эффективного распределения финансовых ресурсов государства в среднесрочной перспективе с учетом необходимости достижения минимальных государственных социальных стандартов на основе нормативов финансовых затрат на предоставление государственных услуг и других нормативов, установленных законодательством Республики Таджикистан, в соответствии с долгосрочными и среднесрочными целями и приоритетами государственной политики.

Статья 36. Основные подходы к составлению государственного бюджета

1. Составление проекта государственного бюджета осуществляется с учетом прогноза социально-экономического развития Республики Таджикистан, на основе расчетной величины базисного бюджета, приоритетов и новых направлений государственной политики на период бюджетного планирования.

2. Базисный бюджет - расчетный показатель для формирования бюджета, охватывающий основные направления расходов, проекты и программы, по которым финансирование начато в предшествующие годы и в который не входят расходы на новые приоритеты и направления государственной политики.

3. Приоритеты и новые направления государственной политики на период бюджетного планирования определяются на основе Послания Президента Республики Таджикистан Маджлиси Оли Республики Таджикистан, документов стратегического планирования, принятых Маджлиси намояндагон Маджлиси Оли Республики Таджикистан или утвержденных Правительством Республики Таджикистан (в редакции Закона РТ от 13.11.2023 №2009).

4. Составление проекта бюджета на период бюджетного планирования производится ежегодно путем:

- уточнения показателей первого и второго года периода бюджетного планирования;

- добавления показателей третьего года периода бюджетного планирования.

Статья 37. Организация составления государственного бюджета

Работы по составлению государственного бюджета организуются Министерством финансов Республики Таджикистан на основе решения Правительства Республики Таджикистан, которое утверждает порядок и сроки формирования проекта бюджета. Министерство финансов Республики Таджикистан составляет и утверждает для главных распорядителей и других участников бюджетного процесса Инструкцию по формированию проекта бюджета, в которой определяется график и процедура подготовки проекта государственного бюджета.

Статья 38. Процесс составления государственного бюджета

1. Процесс составления государственного бюджета происходит в два этапа. На первом этапе Министерство финансов Республики Таджикистан разрабатывает основные направления государственной финансово-бюджетной и налоговой политики на период бюджетного планирования и представляет их на рассмотрение Постояннодействующей бюджетной комиссии при Правительстве Республики Таджикистан. Основные направления финансово-кредитной и налоговой политики в период бюджетного планирования для каждого года должны содержать следующие сведения (в редакции Закона РТ от 14.05.2016г.№ 1316):

- параметры государственного бюджета по доходам, расходам, дефициту или профициту, величине государственного долга;

- расчетные показатели базисного бюджета;

- показатели государственных инвестиций;

- общая величина расходов для реализации новых направлений государственной политики;

- предложения о приоритетных направлениях расходов для реализации новых направлений государственной политики, подготовленные с учетом соответствующих предложений главных распорядителей бюджетных средств;

- потолки расходов по укрупненным показателям бюджетной классификации;

- иные сведения, необходимые для составления государственного бюджета.

2. Правительство Республики Таджикистан в установленном порядке после рассмотрения основных направлений государственной  финансово - кредитной и налоговой политики на период бюджетного планирования принимает решение об их одобрении, с учетом необходимых изменений и дополнений, а также решение об их публикации (в редакции Закона РТ от 14.05.2016г.№ 1316).

3. После одобрения основных направлений государственной финансово-кредитной и налоговой политики на период бюджетного планирования Постояннодействующей бюджетной комиссией при Правительстве Республики Таджикистан, Министерство финансов Республики Таджикистан доводит потолки расходов по укрупненным показателям бюджетной классификации до главных распорядителей бюджетных средств (в редакции Закона РТ от 14.05.2016г.№ 1316).

4. На втором этапе составления государственного бюджета на основе утвержденных бюджетных потолков, в порядке и сроки, устанавливаемые Министерством финансов Республики Таджикистан, главные распорядители бюджетных средств, отвечающие за разработку и проведение государственной политики в секторах бюджетной сферы:

- составляют среднесрочные стратегии бюджетных расходов соответствующих секторов и представляют их в Министерство финансов Республики Таджикистан;

- распределяют бюджетные расходы в соответствии с бюджетной классификацией, формируют бюджетные заявки и представляют их в Министерство финансов Республики Таджикистан.

5. Стратегические бюджетные планы секторов должны содержать следующие сведения:

- показатели бюджетных расходов сектора в соответствии с бюджетной классификацией;

- социально-экономические показатели сектора и индикаторы результативности;

- характеристики программ и основные показатели их результатов.

6. Местные исполнительные органы государственной власти представляют в Министерство финансов Республики Таджикистан проекты местных бюджетов по доходам и расходам в соответствии с бюджетной классификацией.

7. В случае уточнения макроэкономических показателей в процессе составления государственного бюджета Министерство финансов Республики Таджикистан вправе вносить поправки в бюджетные показатели.

8. Министерство финансов Республики Таджикистан формирует сводную структуру расходов по укрупненным показателям бюджетной классификации, составляет проект Закона Республики Таджикистан о Государственном бюджете Республики Таджикистан на очередной финансовый год и пояснительную записку к нему и представляет их в Правительство Республики Таджикистан. Пояснительная записка к проекту Закона Республики Таджикистан о Государственном бюджете Республики Таджикистан на очередной финансовый год должна содержать следующие сведения:

- уточненные основные направления государственной финансово-кредитной и налоговой политики (в редакции Закона РТ от 14.05.2016г.№ 1316);

- характеристику расходов по секторам бюджетной сферы;

- а также другие сведения, необходимые для рассмотрения проекта Закона Республики Таджикистан о Государственном бюджете Республики Таджикистан на очередной финансовый год.

9. Правительство Республики Таджикистан рассматривает проект Закона Республики Таджикистан о Государственном бюджете Республики Таджикистан на очередной финансовый год с необходимыми сопроводительными документами и материалами, и после одобрения предоставляет в Маджлиси намояндагон Маджлиси Оли Республики Таджикистан.

Статья 39. Документы и материалы, которые используются для составления проекта государственного бюджета

1. Для составления проекта государственного бюджета используются следующие документы и материалы:

- прогноз социально-экономического развития Республики Таджикистан на текущий год, очередной год и следующие за ним два года;

- основные направления финансово-бюджетной и налоговой политики Республики Таджикистан на очередной финансовый год и следующие за ним два года;

- программа государственных инвестиций на очередной финансовый год и следующие за ним два года, с соответствующими потолками финансирования;

- программа государственных внутренних и внешних заимствований и предоставления кредита другим государствам на текущий год, очередной финансовый год и следующие за ним два года;

- стратегические бюджетные планы отраслей (секторов);

- проект программы государственных гарантий на плановый период;

- оценка потерь государственного бюджета от предусмотренных налоговых льгот;

- оценка ожидаемого исполнения бюджета за текущий финансовый год;

- другие документы и материалы, необходимые для составления проекта государственного бюджета.

2. Министерство финансов Республики Таджикистан имеет право запрашивать и получать от министерств и ведомств, а также других главных распорядителей бюджетных средств, документы и другие материалы, в том числе расчетные обоснования, необходимые для составления проекта государственного бюджета. Министерства и ведомства и другие главные распорядители бюджетных средств обязаны предоставлять запрошенную информацию в установленные сроки.

Статья 40. Порядок составления бюджетов государственных целевых фондов

1. Бюджеты государственных целевых фондов составляются органами, осуществляющими управление указанными фондами, в соответствии с положением об указанных фондах, в порядке и в сроки, установленные Министерством финансов Республики Таджикистан.

2. В случае возникновения разногласий между Министерством финансов Республики Таджикистан и органами, обеспечивающими бюджет государственных целевых фондов, Министерство финансов Республики Таджикистан принимает по данному вопросу соответствующие решения и представляет на рассмотрение в Правительство Республики Таджикистан.

Статья 41. Составление местных бюджетов

1. При составлении проекта местных бюджетов учитываются прогнозы социально-экономического развития и приоритетные направления программ социально-экономического развития областей, городов и районов, бюджетные приоритеты, приведенные в стратегических бюджетных планах отраслей (секторов) и минимальные нормы государственных социальных стандартов бюджетного обеспечения (в редакции Закона РТ от 14.05.2016г.№ 1316, от 13.11.2023 №2009).

2. Местные бюджеты составляются местными исполнительными органами государственной власти, на основе методического руководства, утвержденного Министерством финансов Республики Таджикистан, в соответствии с требованиями настоящего Закона и других нормативных правовых актов Республики Таджикистан.

3. Ответственность за составление местных бюджетов несут соответствующие местные финансовые органы государственной власти.

ГЛАВА 10. ПРЕДСТАВЛЕНИЕ, РАССМОТРЕНИЕ И УТВЕРЖДЕНИЕ БЮДЖЕТОВ

Статья 42. Порядок представления местных бюджетов

1. Проекты местных бюджетов представляют в Министерство финансов Республики Таджикистан председатели Горно-Бадахшанской автономной области, областей, города Душанбе, городов и районов республиканского подчинения. Представленные проекты местных бюджетов должны содержать следующие сведения:

- показатели доходов и расходов на очередной финансовый год и среднесрочный период;

- расчеты требуемых сумм дотаций и субвенций, выделяемых из республиканского бюджета.

2. Показатели расходов местных бюджетов по секторам (разделам функциональной классификации) на очередной финансовый год и следующие за ним два года согласовываются с соответствующими республиканскими главными распорядителями бюджетных средств, отвечающими за определение (разработку и проведение) государственной политики в секторах бюджетной сферы.

3. В случае возникновения разногласий между Министерством финансов Республики Таджикистан и местными исполнительными органами государственной власти относительно составления проекта местного бюджета, Министерство финансов Республики Таджикистан принимает по этому вопросу решение и представляет на рассмотрение в Правительство Республики Таджикистан.

4. Председатели городов и районов областного и городского подчинения представляют в вышестоящие исполнительные органы государственной власти показатели доходов и расходов бюджетов и расчеты к ним в соответствии с требованиями и правилами, предусмотренными настоящей статьей.

Статья 43. Порядок представления проекта государственного бюджета

1. Министерство финансов Республики Таджикистан представляет проект Закона Республики Таджикистан о Государственном бюджете Республики Таджикистан на очередной финансовый год в Правительство Республики Таджикистан до 20 сентября текущего года.

2. Правительство Республики Таджикистан в соответствии с установленным порядком рассматривает представленный проект государственного бюджета, республиканского бюджета и бюджетов государственных целевых фондов и принимает соответствующее решение.

3. Правительство Республики Таджикистан ежегодно представляет проект Закона Республики Таджикистан о Государственном бюджете Республики Таджикистан на очередной финансовый год для рассмотрения в Маджлиси намояндагон Маджлиси Оли Республики Таджикистан до 1 ноября текущего года.

Статья 44. Документы и материалы, представляемые в Маджлиси намояндагон Маджлиси Оли Республики Таджикистан одновременно с проектом Закона Республики Таджикистан о Государственном бюджете Республики Таджикистан на очередной финансовый год

1. Правительство Республики Таджикистан при представлении в Маджлиси намояндагон Маджлиси Оли Республики Таджикистан проекта Закона Республики Таджикистан о Государственном бюджете Республики Таджикистан на очередной финансовый год одновременно представляет также следующие документы и материалы:

- предварительные итоги социально-экономического развития Республики Таджикистан за истекший период текущего года;

- прогноз социально-экономического развития Республики Таджикистан на текущий год, очередной финансовый год и следующие за ним два года;

- отчет об оценке фискального риска;

- уточненные основные направления финансово-бюджетной и налоговой политики Республики Таджикистан на очередной финансовый год и следующие за ним два года;

- проект государственного бюджета по укрупненным показателям бюджетной классификации на очередной финансовый год и следующие за ним два года;

- стратегические бюджетные планы отраслей (секторов);

- проект программы государственных внешних заимствований и представления кредита другим государствам на текущий год, очередной финансовый год и следующие за ним два года;

- проект программы внутренних заимствований, предусмотренных для покрытия дефицита бюджета на текущий год, очередной финансовый год и следующие за ним два года;

- проекты законов Республики Таджикистан о приостановлении действия или признании утратившими силу законов, предусматривающих расход средств из государственного бюджета (при необходимости) (в редакции Закона РТ от 13.11.2023 №2009);

- а также другие документы, необходимые для рассмотрения проекта Закона Республики Таджикистан о Государственном бюджете Республики Таджикистан на очередной финансовый год.

2. Отдельные документы, указанные в части 1 настоящей статьи, могут быть включены в состав пояснительных документов проекта Закона Республики Таджикистан о Государственном бюджете Республики Таджикистан на очередной финансовый год.

3. Одновременно с представлением проекта Закона Республики Таджикистан о Государственном бюджете Республики Таджикистан на очередной финансовый год в Маджлиси намояндагон Маджлиси Оли Республики Таджикистан могут быть представлены проекты законов о внесении изменений и дополнений в Налоговый кодекс Республики Таджикистан, в Таможенный кодекс Республики Таджикистан и (или) Закон Республики Таджикистан "Об обязательных платежах в бюджет".

Статья 45. Фонд непредвиденных расходов

1. Фонд непредвиденных расходов ежегодно включается в объем расходов республиканского бюджета. Размер фонда непредвиденных расходов не может превышать 0,5 процента от объема доходов государственного бюджета. Распределение и использование средств фонда непредвиденных расходов входит в ведение Правительства Республики Таджикистан. Средства фонда непредвиденных расходов затрачиваются на преодоление последствий стихийных бедствий, эпидемий, возникающих после принятия Закона Республики Таджикистан о Государственном бюджете Республики Таджикистан на очередной финансовый год, и других обстоятельств, не предусмотренных в бюджете.

2. Правительство Республики Таджикистан ежеквартально представляет сведения в Маджлиси намояндагон Маджлиси Оли Республики Таджикистан о расходах фонда непредвиденных расходов.

Статья 46. Резервный фонд Президента Республики Таджикистан

1. Резервный фонд Президента Республики Таджикистан устанавливается в размере 2 процентов от объема доходов государственного бюджета и включается в республиканский бюджет.

2. Средства резервного фонда Президента Республики Таджикистан расходуются по распоряжению Президента Республики Таджикистан.

Статья 46(1). Фонд Основателя мира и национального единства - Лидера нации

(в редакции Закона РТ от 17.05.2018г.№1535)

1. Фонд Основателя мира и национального единства - Лидера нации устанавливается в размере 0,2 процента от объёма доходов государственного бюджета и включается в республиканский бюджет.

2. Порядок распоряжения средствами Фонда Основателя мира и национального единства - Лидера нации определяется Президентом Республики Таджикистан.

3. Финансирование Фонда Основателя мира и национального единства - Лидера нации из государственного бюджета начинается после прекращения президентских полномочий Основателя мира и национального единства - Лидера нации (в редакции Закона РТ от 17.05.2018г.№1535).

Статья 47. Стабилизационный фонд развития экономики

В целях поддержания макроэкономической стабильности, обеспечения устойчивости системы государственных финансов Республики Таджикистан, создания гарантий выполнения обязательств государства в составе государственного бюджета может быть создан Стабилизационный фонд развития экономики. Порядок формирования и использования Стабилизационного фонда развития экономики определяется Постановлением Правительства Республики Таджикистан, а размеры отчислений в стабилизационный фонд  устанавливаются  ежегодно в Законе Республики Таджикистан о Государственном бюджете Республики Таджикистан на очередной финансовый год (в редакции Закона РТ от 14.05.2016г.№ 1316).

Статья 48. Резервный фонд председателя Горно-Бадахшанской автономной области, области, города Душанбе, города и района

(в редакции Закона РТ от 19.03.2013г.№946)

1. Резервный  фонд  председателя  Горно-Бадахшанской   автономной области,  области,  города Душанбе,  города и района устанавливается в размере 0,5  процента  от  объёма  доходов  соответствующего  местного бюджета и включается в состав его расходов.

2. Резервным фондом распоряжается председатель Горно-Бадахшанской автономной области, области, города Душанбе, города и района.

3. Использование   средств    резервного    фонда    председателя Горно-Бадахшанской автономной области, области, города Душанбе, города и  района  осуществляется  в  порядке,  установленном   Правительством Республики Таджикистан (в редакции Закона РТ от 19.03.2013г.№946).

Статья 49. Порядок рассмотрения и утверждения бюджетов

(в редакции Закона РТ от 14.05.2016г.№ 1316)

1. Порядок рассмотрения проекта Закона Республики Таджикистан о Государственном бюджете Республики Таджикистан на очередной финансовый год и его утверждения определяется настоящим Законом.

2. Порядок рассмотрения проекта решения о местном бюджете и его утверждения определяется правовыми актами местного представительного органа государственной власти в соответствии с требованиями настоящего Закона.

3. Проект бюджета государственных целевых фондов рассматривается и утверждается одновременно с проектом Закона Республики Таджикистан о Государственном бюджете Республики Таджикистан на очередной финансовый год в порядке, установленном настоящим Законом.

4. Проект Закона Республики Таджикистан о внесении изменений в налоговое или таможенное законодательство Республики Таджикистан, влекущих изменение доходов государственного бюджета в очередном финансовом году или в последующие годы, рассматривается Маджлиси намояндагон Маджлиси Оли Республики Таджикистан до принятия Закона Республики Таджикистан о Государственном бюджете на очередной финансовый год.

5. Показатели государственного бюджета на очередной финансовый год утверждаются в Законе Республики Таджикистан о Государственном бюджете на очередной финансовый год. Показатели государственного бюджета по укрупненным позициям бюджетной классификации на два года, следующие за очередным финансовым годом, одобряются постановлением Маджлиси намояндагон Маджлиси Оли Республики Таджикистан.

Статья 50. Последствия непринятия Закона Республики Таджикистан о Государственном бюджете Республики Таджикистан на очередной финансовый год

1. Проект Закона Республики Таджикистан о Государственном бюджете Республики Таджикистан на очередной финансовый год, непринятый Маджлиси намояндагон Маджлиси Оли до 31 декабря календарного года, не вводится в действие, и финансирование расходов осуществляется в соответствии с положениями статьи 53 настоящего Закона (в редакции Закона РТ от 13.11.2023 №2009).

2. Маджлиси намояндагон Маджлиси Оли Республики Таджикистан в случаях, предусмотренных частью 1 настоящей статьи, может принять закон Республики Таджикистан о финансировании расходов из государственного бюджета в первом квартале очередного финансового года (в редакции Закона РТ от 13.11.2023 №2009).

Статья 51. Внесение изменений в Закон Республики Таджикистан о Государственном бюджете Республики Таджикистан на соответствующий финансовый год в ходе его исполнения

1. Проекты законов о внесении изменений и дополнений в Закон Республики Таджикистан о Государственном бюджете Республики Таджикистан на соответствующий финансовый год по всем вопросам, являющимся предметом регулирования настоящего Закона, представляются Правительством Республики Таджикистан в Маджлиси намояндагон Маджлиси Оли Республики Таджикистан  (в редакции Закона РТ от 14.05.2016г.№ 1316).

2. В случае уменьшения или превышения поступлений средств в бюджет, что может привести к изменению доходов государственного бюджета менее чем на 10 процентов от утвержденного годового назначения, Правительство Республики Таджикистан имеет право принять решение о внесении изменений в доходную и расходную части государственного бюджета без изменения размера дефицита бюджета. Указанное решение доводится до сведения Маджлиси намояндагон Маджлиси Оли Республики Таджикистан в течение 5 дней и подлежит обязательному опубликованию.

3. В случае уменьшения или превышения поступлений средств в бюджет, что может привести к изменению доходов государственного бюджета на 10 или более процентов от утвержденного годового назначения, Правительство Республики Таджикистан представляет в Маджлиси намояндагон Маджлиси Оли Республики Таджикистан проект Закона Республики Таджикистан о внесении изменений и дополнений в Закон Республики Таджикистан о Государственном бюджете Республики Таджикистан на соответствующий финансовый год или проект Закона Республики Таджикистан о дополнительном Государственном бюджете Республики Таджикистан на соответствующий финансовый год с необходимыми документами. Маджлиси намояндагон Маджлиси Оли Республики Таджикистан рассматривает указанный законопроект во внеочередном порядке в течение 15 дней.

4. Если проект Закона Республики Таджикистан о внесении изменений и дополнений в Закон Республики Таджикистан о Государственном бюджете Республики Таджикистан на соответствующий финансовый год не принимается в указанный срок, Правительство Республики Таджикистан имеет право принять соответствующее решение по данным вопросам и пропорционально сократить или увеличить расходы государственного бюджета, если иное не предусмотрено в Законе Республики Таджикистан о Государственном бюджете Республики Таджикистан на соответствующий финансовый год.

5. Любые проекты законов и других правовых и нормативных актов центральных органов государственной власти, представляемые в Правительство Республики Таджикистан и в Маджлиси намояндагон Маджлиси Оли Республики Таджикистан, должны быть представлены одновременно с их ожидаемым финансовым влиянием на государственный бюджет, включая:

- расчеты расходов на текущий год, очередной финансовый год и следующие за ним два года с указанием перечня расходов, основных факторов вызывающих эти расходы и удельную стоимость каждого фактора расходов;

- оценку общей стоимости реализации соответствующих проектов законов и других нормативных правовых актов в долгосрочной перспективе.

6. Наряду с этим, также должны быть включены предложения по покрытию возросших расходов или для покрытия потерь доходов в действующий Закон Республики Таджикистан о Государственном бюджете Республики Таджикистан на соответствующий финансовый год.

ГЛАВА 11. ИСПОЛНЕНИЕ ГОСУДАРСТВЕННОГО БЮДЖЕТА РЕСПУБЛИКИ ТАДЖИКИСТАН

Статья 52. Порядок утверждения сметы расходов

1. После утверждения государственного бюджета Министерство финансов Республики Таджикистан в срок не более 10 дней информирует главных распорядителей, распорядителей и получателей бюджетных средств республиканского бюджета о предусмотренных для них средствах. Бюджетные организация, в пределах, предусмотренных для них средств, составляют и утверждают сметы расходов и представляют их в Министерство финансов Республики Таджикистан в срок не более 30 дней после утверждения государственного бюджета.

2. Порядок составления и утверждения сметы расходов бюджетной организации устанавливается Министерством финансов Республики Таджикистан.

Статья 53. Исполнение неутверждённого государственного бюджета

1. В случае неутверждения Маджлиси намояндагон Маджлиси Оли Республики Таджикистан государственного бюджета до 31 декабря календарного года, Министерство финансов Республики Таджикистан (местный финансовый орган) выделяет бюджетным организациям средства на каждый полный месяц для расходов в размере одной двенадцатой части расходов предыдущего бюджета (в редакции Закона РТ от 13.11.2023 №2009).

2. Финансирование защищённых статей расходов происходит в полном объеме предыдущего года. Обслуживание долга, процента по долгу и оплата других государственных обязательств, которые могут повлечь за собой штрафные санкции, производится в полном объёме.

3. Поступившие доходы, другие поступления и расходы, осуществлённые до принятия государственного бюджета, регулируются Министерством финансов Республики Таджикистан после вступления в силу Закона Республики Таджикистан о Государственном бюджете Республики Таджикистан на очередной финансовый год.

Статья 54. Полномочия и ответственность министерств и ведомств, других бюджетных организаций по исполнению государственного бюджета

1. Министерства, ведомства и другие бюджетные организации осуществляют свои расходы в соответствии с утверждёнными сметами.

2. Финансирование соответствующих организаций производится через Центральное казначейство Министерства финансов Республики Таджикистан и его подразделения на местах.

3. Руководители главных распорядителей, распорядителей и получателей бюджетных средств несут ответственность за целевое и эффективное использование бюджетных средств.

4. Бюджетные организации не имеют права сверх сумм, утверждённых Законом Республики Таджикистан о Государственном бюджете Республики Таджикистан на соответствующий финансовый год, принимать обязательства за счёт средств республиканского бюджета, местных бюджетов и бюджетов государственных целевых фондов.

Статья 55. Перераспределение и ограничение бюджетных ассигнований в процессе исполнения бюджета

1. Утверждённые бюджетные расходы министерств и ведомств, других бюджетных учреждений могут быть изменены и перераспределены по решению Правительства Республики Таджикистан в случаях, предусмотренных Законом Республики Таджикистан о Государственном бюджете Республики Таджикистан на очередной финансовый год.

2. В пределах сметы расходов министерств и ведомств, других бюджетных организаций перераспределение средств между статьями расходов проводится с разрешения Министерства финансов Республики Таджикистан.

3. Министерство финансов Республики Таджикистан имеет право:

- в случае выявления фактов использования средств одной статьи расходов на расходы по другой статье, нарушения требований эффективного финансового управления до полного устранения выявленных нарушений, приостанавливать расходные операции по соответствующей статье расходов или уменьшить финансирование расходов на сумму выявленных нарушений;

- при истечении срока исковой давности по дебиторской и кредиторской задолженности бюджетных организаций уменьшить финансирование по статьям расходов, по которым возникла указанная задолженность, на сумму этих задолженностей;

- в случаях, предусмотренных законодательством Республики Таджикистан, при изменении полномочий главного распорядителя, распорядителя и получателя бюджетных средств или увеличении размера годового дефицита бюджета по решению Правительства Республики Таджикистан временно приостанавливать бюджетное финансирование, уменьшать объемы ассигнований или изменять время их выделения.

4. В случае реорганизации или ликвидации бюджетной организации, Министерство финансов Республики Таджикистан вносит соответствующие изменения в бюджет в пределах, выделенных средств на их содержание.

Статья 56. Исполнение республиканского бюджета

1. Республиканский бюджет по расходам исполняется через автоматизированную систему государственного казначейства в пределах фактического наличия бюджетных средств на едином казначейском счете с обязательным соблюдением основных этапов, которыми являются:

- установление бюджетных назначений распорядителям бюджетных средств на основе утвержденной бюджетной росписи;

- доведение бюджетных назначении до распорядителей бюджетных средств, а также утверждение бюджетных смет получателями бюджетных средств;

- принятие денежных обязательств получателями бюджетных средств;

- подтверждение и проверка исполнения денежных обязательств;

- осуществление платежей (расходование бюджетных средств);

- использование товаров (работ, услуг) в целях осуществления функций распорядителями бюджетных средств и реализации государственных программ.

2. Обязательства, принятые организациями без соответствующих бюджетных ассигнований или же с превышением полномочий, установленных настоящим Законом и Законом Республики Таджикистан о Государственном бюджете на очередной финансовый год, не считаются бюджетными обязательствами. Расходы республиканского бюджета на покрытие таких обязательств не могут осуществляться.

Статья 57. Исполнение местных бюджетов

Исполнение местного бюджета осуществляется в порядке, установленном для исполнения республиканского бюджета. Ответственность за исполнение местного бюджета возлагается на финансовые органы местных финансовых органов.

Статья 58. Исполнение бюджетов государственных целевых фондов

Исполнение бюджетов государственных целевых фондов осуществляется в порядке, установленном Правительством Республики Таджикистан. Ответственность за исполнение бюджетов целевых государственных фондов возлагается на органы, осуществляющие управление бюджетами целевых государственных фондов (в редакции Закона РТ от 14.05.2016г.№ 1316).

Статья 59. Обобщение и анализ исполнения государственного бюджета

1. Обобщение и анализ исполнения государственного бюджета проводятся Министерством финансов Республики Таджикистан. Министерство финансов Республики Таджикистан после обобщения и анализа отчётов об исполнении республиканского бюджета, местных бюджетов, бюджетов государственных целевых фондов представляет ежеквартально в Правительство Республики Таджикистан информацию нарастающим итогом о состоянии государственного бюджета. Информация должна содержать следующие сведения:

- отчётные данные о макроэкономическом и финансовом состоянии Республики Таджикистан;

- сравнение объёмов фактических и утверждённых доходов, объёмов фактических и утверждённых расходов, дефицита и заимствований государственного бюджета, с разъяснением расхождений между утверждёнными и фактическими показателями;

- меры по обеспечению выполнения государственного бюджета на оставшийся период.

2. На основании результатов обобщения и анализа исполнения бюджета в отчётном году, Правительство Республики Таджикистан, согласно статье 51 настоящего Закона, принимает решение о приведении текущего финансового года в соответствие с новым экономическим обстоятельством и информирует об этом Маджлиси намояндагон Маджлиси Оли Республики Таджикистан.

Статья 60. Завершение бюджетного года

1. Право финансирования расходов, предусмотренных Законом Республики Таджикистан о Государственном бюджете Республики Таджикистан на соответствующий финансовый год, прекращается 31 декабря соответствующего года.

2. Все денежные средства, выданные в подотчет или имеющиеся на лицевых счетах, или в кассе министерств, ведомств и других бюджетных организаций, финансируемых за счёт республиканского бюджета, 31 декабря должны быть подытожены и переведены на единый счёт казначейства, если Министерство финансов Республики Таджикистан не примет иное решение. Местные финансовые органы и органы управления государственных целевых фондов в аналогичном порядке подытоживают лицевые счета, кассы и средства подотчетных организаций, финансируемых из местных бюджетов, бюджетов государственных целевых фондов.

ГЛАВА 12. ГОСУДАРСТВЕННЫЙ ФИНАНСОВЫЙ КОНТРОЛЬ И АУДИТ

Статья 61. Государственный финансовый контроль и аудит

1. Государственный финансовый контроль и аудит осуществляют органы власти и государственного управления, местные органы государственной власти, уполномоченный государственный орган в области государственного финансового контроля, Министерство финансов Республики Таджикистан, местные финансовые органы, главные распорядители и распорядители бюджетных средств.

2. Формы и порядок государственного финансового контроля и аудита, осуществляемых соответствующими органами, устанавливаются законодательством Республики Таджикистан.

ГЛАВА 13. ОТЧЁТ ОБ ИСПОЛНЕНИИ ГОСУДАРСТВЕННОГО БЮДЖЕТА

Статья 62. Периодические отчёты об исполнении государственного бюджета

1. Министерство финансов Республики Таджикистан подготавливает и издаёт нормативные и инструктивные документы для министерств и ведомств, других бюджетных учреждений, местных исполнительных органов государственной власти, требующие соблюдения стандартных процедур бухгалтерского учёта и составления финансовой отчётности.

2. Министерства, ведомства и другие бюджетные организации в соответствии с установленными Министерством финансов Республики Таджикистан сроками представляют ему квартальные отчёты об исполнении смет доходов и расходов, а местные исполнительные органы государственной власти - квартальные отчёты об исполнении местных бюджетов.

3. Министерство финансов Республики Таджикистан представляет квартальные отчеты об исполнении государственного бюджета Правительству Республики Таджикистан и Маджлиси намояндагон Маджлиси Оли Республики Таджикистан. Местные финансовые органы в установленном порядке представляют квартальные отчеты об итогах выполнения местных бюджетов местному исполнительному органу государственной власти и местным представительным органам государственной власти (в редакции Закона РТ от 14.05.2016г.№ 1316).

4. В квартальных отчетах об исполнении государственного бюджета отражаются следующие сведения (в редакции Закона РТ от 14.05.2016г.№ 1316):

- фактические показатели доходов, грантов и государственных кредитов, полученных в течение квартала;

- бюджетные расходы в соответствии с функциональной и экономической бюджетной классификацией в разрезе уточненных и утвержденных объемов и фактических показателей;

- отчет о состоянии внешнего долга;

- отчет по макроэкономическим показателям (в редакции Закона РТ от 14.05.2016г.№ 1316).

5. В квартальных отчетах об исполнении местного бюджета отражаются следующие сведения (в редакции Закона РТ от 14.05.2016г.№ 1316):

- фактические показатели доходов;

- бюджетные расходы в разрезе уточненных и утвержденных объемов и фактических показателей (в редакции Закона РТ от 14.05.2016г.№ 1316).

6. Квартальный отчёт публикуется Министерством финансов Республики Таджикистан в средствах массовой информации в срок не позднее двух месяцев после завершения упомянутого квартала.

Статья 63. Годовой отчёт об исполнении государственного бюджета

1. В конце финансового года министр финансов Республики Таджикистан издаёт распоряжение о закрытии года и подготовке отчёта об исполнении государственного бюджета.

2. На основании распоряжения министра финансов Республики Таджикистан все получатели бюджетных средств готовят годовые отчёты по доходам и расходам.

3. Министерства, ведомства и другие бюджетные организации сличают годовые отчёты подведомственных организаций, принимают соответствующее решение и представляют сводный годовой отчёт в Министерство финансов Республики Таджикистан до 1 марта текущего года.

4. Отчёт об исполнении бюджетов государственных целевых фондов составляется органом управления указанных фондов и представляется Министерству финансов Республики Таджикистан до 1 марта текущего финансового года.

5. Министерство финансов Республики Таджикистан на основании годовых отчётов министерств, ведомств, бюджетных организаций, получателей бюджетных средств, органов управления государственных целевых фондов, государственных заказчиков, местных исполнительных органов государственной власти и других уполномоченных органов составляет годовой отчёт об исполнении государственного бюджета и представляет его в Правительство Республики Таджикистан до 15 июня текущего года.

6. В годовом отчёте об исполнении государственного бюджета должны быть отражены следующие сведения:

- фактические показатели доходов, грантов и государственных кредитов, полученных в течение года;

- бюджетные расходы, в соответствии с функциональной, экономической и ведомственной бюджетной классификацией в разрезе утверждённых и уточнённых объёмов и фактических показателей;

- фактический уровень дефицита бюджета и его финансирования;

- баланс единого казначейского счёта на начало и конец года;

- отчет по финансовым активам и стабилизационном фонде;

- разъяснение основных расхождений между фактическими бюджетными ассигнованиями и утверждёнными бюджетными назначениями;

- отчёт о размерах государственных заимствований, государственных долговых гарантий, выданных в течение бюджетного года, перечень непогашенных государственных долгов, информация о других операциях по управлению долгом;

- общий обзор инвестиций за счёт государственного бюджета;

- отчёт о расходах за счёт резервного фонда Президента Республики Таджикистан и фонда непредвиденных расходов Правительства Республики Таджикистан.

Статья 64. Представление в Маджлиси намояндагон Маджлиси Оли Республики Таджикистан годового отчёта об исполнении государственного бюджета

1. Правительство Республики Таджикистан представляет годовой отчёт об исполнении государственного бюджета в Маджлиси намояндагон Маджлиси Оли Республики Таджикистан до 15 июля текущего года.

2. Одновременно с годовым отчётом об исполнении государственного бюджета за отчётный финансовый год в Маджлиси намояндагон Маджлиси Оли Республики Таджикистан вносится годовой отчёт об исполнении бюджета государственных целевых фондов.

Статья 65. Внешнее заключение на отчёт об исполнении государственного бюджета

 1. Внешнее заключение на  отчёт  об  исполнении  государственного бюджета   представляется   Счётной   палатой   Республики  Таджикистан Президенту   Республики    Таджикистан,    Правительству    Республики Таджикистан и Маджлиси намояндагон Маджлиси Оли Республики Таджикистан ежегодно до 1 октября (в редакции Закона РТ от 12.11.2013г. № 1027).

2. Должностные  лица  Счётной палаты Республики Таджикистан несут ответственность за достоверность и полноту  сведений,  содержащихся  в заключении  в  соответствии с законодательством Республики Таджикистан (в редакции Закона РТ от 12.11.2013г.№ 1027).

3. Правительство Республики Таджикистан принимает необходимые меры по устранению содержащихся в заключении недостатков и привлечению к ответственности виновных лиц в соответствии с законодательством Республики Таджикистан.

Статья 66. Рассмотрение и утверждение отчёта об исполнении государственного бюджета

Маджлиси намояндагон Маджлиси Оли Республики Таджикистан рассматривает и утверждает отчёт об исполнении государственного бюджета за предыдущий финансовый год одновременно с рассмотрением и принятием Закона Республики Таджикистан о Государственном бюджете Республики Таджикистан на очередной финансовый год.

Статья 67. Опубликование отчёта об исполнении государственного бюджета

Правительство Республики Таджикистан публикует годовой отчёт об исполнении государственного бюджета в средствах массовой информации после его утверждения в Маджлиси намояндагон Маджлиси Оли Республики Таджикистан.

ГЛАВА 14. ЗАКЛЮЧИТЕЛЬНЫЕ ПОЛОЖЕНИЯ

Статья 68. Ответственность за нарушение настоящего Закона

Физические и юридические лица за нарушение настоящего Закона привлекаются к ответственности в соответствии с законодательством Республики Таджикистан.

Статья 69. О признании утратившим силу Закона Республики Таджикистан "О государственных финансах Республики Таджикистан"

Признать утратившим силу Закон Республики Таджикистан от 3 декабря 2002 года "О государственных финансах Республики Таджикистан" (Ахбори Маджлиси Оли Республики Таджикистан, 2002 г., №11, ст. 714; 2007 г., №7, ст. 670; 2008 г., № 6, ст. 453).

Статья 70. Порядок введения в действие настоящего Закона

Настоящий Закон ввести в действие после его официального опубликования.

Президент

Республики Таджикистан Эмомали Рахмон

г.Душанбе, 28 июня 2011 года № 723

ПОСТАНОВЛЕНИЕ МАДЖЛИСИ НАМОЯНДАГОН МАДЖЛИСИ ОЛИ РЕСПУБЛИКИ ТАДЖИКИСТАН

О принятии Закона Республики Таджикистан "О государственных финансах Республики Таджикистан"

Маджлиси намояндагон Маджлиси Оли Республики Таджикистан постановляет:

1. Принять Закон Республики Таджикистан "О государственных финансах Республики Таджикистан".

2. Признать утратившим силу Постановление Маджлиси намояндагон Маджлиси Оли Республики Таджикистан "О введении в действие Закона Республики Таджикистан "О принятии Закона Республики Таджикистан "О государственных финансах Республики Таджикистан" от 28 июня 2002 года, № 648 (Ахбори Маджлиси Оли Республики Таджикистан, 2002 г., № 11, ст.716; 2007 г., № 6, ст. 492; 2008 г., № 3, ст.245).

Председатель

Маджлиси намояндагон Маджлиси Оли

Республики Таджикистан Ш.Зухуров

г. Душанбе, 18 мая 2011 года, №415

ПОСТАНОВЛЕНИЕ МАДЖЛИСИ МИЛЛИ МАДЖЛИСИ ОЛИ РЕСПУБЛИКИ ТАДЖИКИСТАН

О Законе Республики Таджикистан "О государственных финансах Республики Таджикистан"

Рассмотрев Закон Республики Таджикистан "О государственных финансах Республики Таджикистан", Маджлиси милли Маджлиси Оли Республики Таджикистан постановляет:

Одобрить Закон Республики Таджикистан "О государственных финансах Республики Таджикистан".

Председатель

Маджлиси милли Маджлиси Оли

Республики Таджикистан М.Убайдуллоев

г. Душанбе, 9 июня 2011 года №178