ҚОНУНИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН
Дар бораи хадамоти садамавию наҷотдиҳӣ, сохторҳои садамавию наҷотдиҳӣ ва вазъи ҳуқуқии наҷотдиҳандагон
(Ахбори Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, с. 2005, № 3, мод. 122; с. 2007, № 3, мод. 159; с. 2010, № 12, қ. 1 мод. 807)
Қонуни мазкур асосҳои умумии ташкилию ҳуқуқии таъсис ва фаъолияти хадамоти садамавию наҷотдиҳӣ ва сохторҳои садамавию наҷотдиҳиро дар ҳудуди Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян намуда, ҳуқуқу ӯҳдадориҳо ва масъулияти наҷотдиҳондагонро муқаррар месозад, асосҳои сиёсати давлатиро дар соҳаи ҳифзи ҳуқуқию иҷтимоии наҷотдиҳандагон ва дигар шаҳрвандони Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки дар рафъи ҳолатҳои фавқулоддаи дорои хусусияти табиӣ ва техногенӣ (минбаъд - ҳолатҳои фавқулодда) иштирок мекунанд, танзим менамояд.
Боби 1. Муқаррароти умумӣ
Моддаи 1. Мафҳумҳои асосӣ
Хадамоти садамавию наҷотдиҳӣ - маҷмӯи мақомоти идора ва қувваю воситаҳоест, ки баҳри ҳалли масъалаҳои пешгирӣ ва рафъи оқибатҳои ҳолатҳои фавқулодда, тибқи вазифа дар низоми ягона муттаҳид карда шудаанд, ки асоси онро сохторҳои садамавию наҷотдиҳӣ ташкил медиҳанд. Сохтори садамавию наҷотдиҳӣ - сохтори мустақил, ё як ҷузъи ҳайати хадамоти садамавию наҷотдиҳӣ буда, барои анҷом додани корҳои садамавию наҷотдиҳӣ таъин гардидааст. Асоси онро наҷотдиҳандагони бо техникаи махсус, таҷҳизот, асбобу анҷом ва мавод ҷиҳозонидашуда ташкил медиҳанд.
Наҷотдиҳанда - шахсе, ки аз аттестатсия гузашта, барои иҷрои корҳои садамавию наҷотдиҳӣ омода аст.
Корҳои садамавию наҷотдиҳӣ - амалиёт барои наҷоти одамон, арзишҳои моддию фарҳангӣ, ҳифзи муҳити зист дар минтақаи ҳолатҳои фавқулодда, маҳдуд намудан ва ё то ҳадди имкон кам кардани сатҳи таъсири омилҳои хатарноки ба онҳо хос мебошанд. Корҳои садамавию наҷотдиҳӣ дорои омилҳое мебошанд, ки ба ҳаёт ва саломатии шахсони ба ин кор мутасаддӣ таҳдид намуда, омодагии зарурӣ, либосу анҷом ва таҷҳизоти махсусро талаб мекунанд.
Корҳои таъхирнопазир ҳангоми рафъи оқибатҳои ҳолатҳои фавқулодда - фаъолиятест, ҷиҳати таъмини ҳамаҷонибаи корҳои садамавию наҷотдиҳӣ, расонидани ёрии тиббӣ ва дигар намудҳои ёрӣ ба аҳолии ҳангоми ҳолатҳои фавқулодда зарардида, фароҳам овардани шароити лозимӣ барои ҳифзи ҳаёту саломатии одамон ва нигоҳ доштани қобилияти кории онҳо.
Вазъи ҳуқуқии наҷотдиҳандагон - маҷмӯи ҳуқуқу ӯҳдадориҳоест, ки қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон муқаррар менамояд ва давлат ба наҷотдиҳандагон кафолат додааст. Хусусиятҳои мақоми наҷотдиҳандагон бо назардошти иштироки онҳо дар гузаронидани корҳо оид ба рафъи оқибатҳои ҳолатҳои фавқулодда ва таҳдиди онҳо ба ҳаёту саломатии наҷотдиҳандагон муайян мешаванд.
Воситаҳои садамавию наҷотдиҳӣ - маҳсулоти техникӣ, илмию техникӣ ва зеҳнӣ, аз ҷумла, воситаҳои махсуси алоқа ва идоракунӣ, техника, таҷҳизот, асбобу анҷом, амвол, мавод ва воситаҳои методии видеоӣ ва аксҳо оид ба технологияи корҳои садамавию наҷотдиҳӣ, инчунин маводи барномавӣ ва маҷмӯи маълумот барои мошинҳои электронии ҳисоббарор ва дигар воситаҳоест, ки барои иҷрои корҳои садамавию наҷотдиҳӣ муқаррар гардидаанд.
Моддаи 2. Қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи хадамоти садамавию наҷотдиҳӣ, сохторҳои садамавию наҷотдиҳӣ ва вазъи ҳуқуқии наҷотдиҳандагон
Қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи хадамоти садамавию наҷотдиҳӣ, сохторҳои садамавию наҷотдиҳӣ ва вазъи ҳуқуқии наҷотдиҳандагон ба Конститутсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон асос ёфта, аз Қонуни мазкур ва дигар санадҳои меъёрии ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон ва инчунин санадҳои ҳуқуқии байналмилалие, ки Ҷумҳурии Тоҷикистон онҳоро эътироф намудааст, иборат мебошад .
Моддаи 3. Принсипҳои асосии фаъолияти хадамоти садамавию наҷотдиҳӣ, сохторҳои садамавию наҷотдиҳӣ ва наҷотдиҳандагон
Принсипҳои асосии фаъолияти хадамоти садамавию наҷотдиҳӣ, сохторҳои садамавию наҷотдиҳӣ ва наҷотдиҳандагон иборатанд аз:
- башардӯстӣ ва шафқат, ки вазифаҳои наҷоти ҳаёт, нигоҳ доштани саломатии одамон ва ҳифзи муҳити зистро ҳангоми рух додани ҳолатҳои фавқулодда, дар мадди аввал мегузоранд;
- яккасардории роҳбарӣ ба хадамоти садамавию наҷотдиҳӣ ва сохторҳои садамавию наҷотдиҳӣ;
- хатари асоснок ва таъмини бехатарӣ ҳангоми гузаронидани корҳои садамавию наҷотдиҳӣ ва корҳои таъхирнопазир;
- омодагии доимии хадамоти садамавию наҷотдиҳӣ, сохторҳои садамавию наҷотдиҳӣ ба аксуламали фаврӣ ҳангоми сар задани ҳолатҳои фавқулодда.
Моддаи 4. Дастгирии давлатии хадамоти садамавию наҷотдиҳӣ, сохторҳои садамавию наҷотдиҳӣ ва наҷотдиҳандагон
Давлат ба хадамоти садамавию наҷотдиҳӣ ва сохторҳои садамавию наҷотдиҳӣ, ки қувваи ягонаи системаи давлатӣ оид ба пешгирӣ ва рафъи ҳолатҳои фавқулодда ба ҳисоб мераванд, ҳамаҷониба кӯмак мерасонад, аз ин рӯ:
- барои хадамоти садамавию наҷотдиҳӣ, сохторҳои садамавию наҷотдиҳӣ маҷмӯи имтиёзҳоро муқаррар мекунад;
- ба ташкилотҳо, иттиҳодияҳои ҷамъиятӣ, мақомоти маҳаллии ҳокимияти давлатӣ дар омода намудан ва ҷиҳозонидани хадамот ва сохторҳои садамавию наҷотдиҳии таъсисдодашуда ҳамкорӣ намуда, инчунин дар омода намудани шаҳрвандоне, ки хоҳиш доранд аз рӯи барномаи тайёр намудани наҷотдиҳандагон таълим гиранд, ёрӣ мерасонад;
- маҷмӯи тадбирҳоро оид ба ҳимояи ҳуқуқӣ ва иҷтимоии наҷотдиҳандагон ва аъзои оилаҳои онҳо пешбинӣ менамояд.
Моддаи 5. Намудҳои корҳои садамавию наҷотдиҳӣ
Ба корҳои садамавию наҷотдиҳӣ корҳои ҷустуҷӯию наҷотдиҳӣ, наҷотдиҳии кӯҳӣ, аз газ наҷотдиҳӣ, корҳои зидди фавворазанӣ, корҳои садамавию наҷотдиҳие, ки ба хомӯш кардани сӯхторҳо ва рафъи оқибатҳои тиббию санитарии ҳолатҳои фавқулодда вобастаанд, инчунин дигар корҳое, ки номгӯяшонро Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян мекунад, мансубанд.
Боби 2. Хадамоти садамавию наҷотдиҳӣ ва сохторҳои садамавию наҷотдиҳӣ
Моддаи 6. Вазифаҳои хадамоти садамавию наҷотдиҳӣ ва сохторҳои садамавию наҷотдиҳӣ
Вазифаҳои асосии хадамоти садамавию наҷотдиҳӣ, сохторҳои садамавию наҷотдиҳӣ инҳоянд:
- дар ҳолати омодагии доимӣ нигоҳ доштани мақомоти идоракунӣ, қувва ва воситаҳои хадамоти садамавию наҷотдиҳӣ, сохторҳои садамавию наҷотдиҳӣ барои интиқол додани онҳо ба минтақаи ҳолатҳои фавқулодда ва иҷрои корҳо ҷиҳати рафъи оқибатҳои онҳо;
- назорати омодагии иншооту ҳудудҳои таҳти хизматрасонӣ қарордошта барои дар онҳо гузаронидани корҳо оид ба рафъи оқибатҳои ҳолатҳои фавқулодда;
- рафъи оқибатҳои ҳолатҳои фавқулодда дар иншооту ҳудудҳои таҳти хизматрасонӣ қарордошта.
Ғайр аз ин, мувофиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон, ба зиммаи хадамоти садамавию наҷотдиҳӣ ва сохторҳои садамавию наҷотдиҳӣ чунин вазифаҳо метавонанд гузошта шаванд:
- иштирок дар таҳияи нақшаҳои пешгирӣ ва рафъи ҳолатҳои фавқулодда дар иншоот ва ҳудудҳои таҳти хизматрасонӣ қарордошта ва нақшаҳои ҳамкорӣ ҳангоми рафъи оқибатҳои ҳолатҳои фавқулодда дар дигар иншоотҳо ва ҳудудҳо;
- иштирок дар гузаронидани экспертизаҳои пешбинишуда, ҷиҳати татбиқи лоиҳаю қарорҳо дар иншоотҳо ва ҳудудҳои таҳти хизматрасонӣ қарордошта, инчунин дар равандҳое, ки метавонанд ба таъмини ҳифзи аҳолӣ ва ҳудуд аз ҳолатҳои фавкулодда дар иншооти зикргардида таъсир расонанд;
- назорат дар соҳаҳои ҳифзи аҳолӣ ва ҳудуд аз ҳолатҳои фавқулодда;
- иштирок дар назорат оид ба риояи талаботи технологӣ ва муҳандисию техникӣ дар соҳаи пешгирии ҳолатҳои фавқулодда;
- иштирок дар омода намудани қарорҳо оид ба таъсисдиҳӣ, ҷойгиронӣ, муайян кардани ҳайати феҳристӣ (номенклатура) ва ҳаҷмҳои эҳтиётии захираҳои моддӣ барои рафъи ҳолатҳои фавқулодда;
- тарғибу ташвиқи донишҳо дар соҳаи ҳифзи аҳолӣ ва ҳудуд аз ҳолатҳои фавқулодда, иштирок дар омода сохтани аҳолӣ ва кормандони ташкилотҳо барои амалиёт дар шароити ҳолатҳои фавқулодда;
- иштирок дар таҳияи ҳуҷҷатҳои меъёрӣ оид ба масъалаҳои ташкил ва гузаронидани корҳои садамавию наҷотдиҳӣ ва корҳои таъхирнопазир;
- таҳияи пешниҳодот ба мақомоти ҳокимияти давлатӣ оид ба масъалаҳои таъминоти ҳуқуқӣ ва техникии фаъолияти хадамот ва сохторҳои садамавию наҷотдиҳӣ, ҳифзи иҷтимоии наҷотдиҳандагон ва дигар кормандони хадамот ва сохторҳои садамавию наҷотдиҳӣ;
- иштирок дар таҳия, истеҳсоли воситаҳои садамавию наҷотдиҳӣ ва инчунин, дигар вазифаҳои дар чорчӯбаи вазифаҳои башардӯстона қарордошта, ки ба ӯҳдаи системаи ягонаи давлатӣ оид ба пешгирӣ ва рафъи ҳолатҳои фавқулодда гузошта шудаанд.
Номгӯи пурраи вазифаҳои ба зиммаи хадамоти садамавию наҷотдиҳӣ ва сохторҳои садамавию наҷотдиҳӣ гузошташуда дар мувофиқа бо мақомоти маҳаллии ҳокимияти давлатие, ки махсус барои ҳалли масоили ба ҳифзи аҳолӣ аз ҳолатҳои фавқулодда сафарбар карда шуда, аз рӯи масъулияташон дар низомнома ё ин ки оинномаҳои хадамоти садамавию наҷотдиҳӣ ва сохторҳои садамавию наҷотдиҳӣ зикр гардидаанд, муайян карда мешаванд.
Моддаи 7. Таъсиси хадамоти садамавию наҷотдиҳӣ ва сохторҳои садамавию наҷотдиҳӣ
Хадамоти садамавию наҷотдиҳӣ ва сохторҳои садамавию наҷотдиҳӣ метавонанд ба тарзи зерин таъсис дода шаванд:
- дар асоси штати доимӣ - хадамоти садамавию наҷотдиҳии касбӣ ва сохторҳои садамавию наҷотдиҳӣ, аз ҷумла хадамоти ҳарбикунонидашудаи наҷотдиҳӣ-кӯҳии ҷумҳуриявӣ, зиддифавворавӣ, наҷотдиҳӣ аз газ, оташнишонӣ, наҷотдиҳӣ дар об, дигар воҳидҳо ва сохторҳои махсусгардонидашудаи наҷотдиҳии фаврӣ дар соҳаи ҳолатҳои фавқулодда ;
- дар асоси ғайриштатӣ - сохторҳои ғайриштатии садамавию наҷотдиҳӣ, аз ҷумла сохторҳои ихтиёрии наҷотдиҳии кӯҳӣ, зиддифавворавӣ, наҷотдиҳӣ аз газ, оташнишонӣ, наҷотдиҳӣ дар об;
- дар асосҳои ҷамъиятӣ - сохторҳои садамавию наҷотдиҳии ҷамъиятӣ .
Хадамоти садамавию наҷотдиҳии касбӣ, сохторҳои садамавию наҷотдиҳии касбӣ ташкил карда мешаванд:
- дар мақомоти иҷроияи ҳокимияти давлатӣ - бо қарори Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон аз рӯи пешниҳоди мақомоти маҳалии ҳокимияти давлатии дахлдор дар мувофиқа бо мақомоти махсуси давлатии барои ҳалли масъалаҳои ҳифзи аҳолӣ ва ҳудуд аз ҳолатҳои фавқулодда ваколатдоршуда (минбаъд - мақомоти ваколатдори ҷумҳуриявӣ):
- бо қарори вазорату идораҳои даҳлдор дар ташкилотҳое, ки як ё якчанд намуди фаъолият дошта, ҳангоми татбиқи онҳо мавҷудияти ҳатмии хадамоти садамавию наҷотдиҳии худ бо пешниҳоди роҳбарони ташкилотҳо дар доираи шумораи муайяншудаи штатӣ дар мувофиқа бо мақомоти минтақавии махсус барои ҳалли масъалаҳои ҳифзи аҳолӣ ва ҳудуд аз ҳолатҳои фавқулодда ваколатдоршуда (минбаъд - мақомоти ваколатдори минтақавӣ) пешбинӣ шудааст.
Низомнома ва оинномаҳои хадамоти садамавию наҷотдиҳии касбӣ ва сохторҳои садамавию наҷотдиҳии касбӣ, аз ҷумла хадамоти ҳарбикунонидашудаи наҷотдиҳӣ-кӯҳии ҷумҳуриявии Кумитаи ҳолатҳои фавқулодда ва мудофиаи граждании назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон аз ҷониби Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон тасдиқ карда мешаванд
Сохторҳои садамавию наҷотдиҳии ғайриштатиро ташкилотҳо бо тартиби ҳатмӣ аз ҷумлаи кормандони худ, агар инро қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон пешбинӣ карда бошад, ё бо қарори маъмурияти ташкилот бо тартибе, ки қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон пешбинӣ намудааст, таъсис медиҳанд.
Сохторҳои садамавию наҷотдиҳии ҷамъиятӣ аз ҷониби иттиҳодияҳое, ки вазифаи оинномавиашон иштирок дар иҷрои корҳо оид ба рафъи оқибатҳои ҳолатҳои фавқулодда мебошад, таъсис дода мешаванд.
Моддаи 8. Ҳайати хадамоти садамавию наҷотдиҳӣ ва сохторҳои садамавию наҷотдиҳӣ
Ҳайат ва сохтори хадамоти садамавию наҷотдиҳӣ, сохторҳои садамавию наҷотдиҳӣ аз тарафи мақомоти маҳалии иҷроияи ҳокимияти давлатӣ, ташкилот ва иттиҳодияҳои ҷамъиятии онҳоро таъсисдиҳанда, бо назардошти вазифаҳои ба зиммаи онҳо оид ба пешгирӣ ва рафъи ҳолатҳои фавқулодда гузошташуда ва талаботи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян карда мешавад.
Моддаи 9. Мукаммалсозии ҳайати хадамоти садамавию наҷотдиҳӣ ва сохторҳои садамавию наҷотдиҳӣ
Мукаммалсозии ҳайати хадамоти садамавию наҷотдиҳӣ ва сохторҳои садамавию наҷотдиҳӣ ба таври ихтиёрӣ анҷом дода мешавад.
Дар хадамоти садамавию наҷотдиҳии касбӣ ва сохторҳои садамавию наҷотдиҳии касбӣ, ба муассисаҳои таълимии оид ба тайёр намудани наҷотдиҳандагон, ба вазифаи наҷотдиҳанда он шаҳрвандони Ҷумҳурии Тоҷикистон қабул карда мешаванд, ки соҳиби таҳсилоти миёнаи (пурраи) умумӣ буда, ҳангоми санҷиши тиббӣ барои иҷрои корҳои наҷотдиҳӣ муносиб дониста шудаанд ва ба талаботи дараҷаи омодагии касбӣ ва ҷисмонӣ, инчунин ба талаботи рӯҳию ахлоқӣ ҷавобгӯ мебошанд.
Ба иҷрои бевоситаи вазифаҳои наҷотдиҳандагон дар хадамоти садамавию наҷотдиҳии касбӣ, сохторҳои садамавию наҷотдиҳии касбӣ, шаҳрвандоне роҳ дода мешаванд, ки ба синни 20 расидаанд, дорои таҳсилоти миёнаи (пурраи) умумӣ мебошанд ва аз рӯи барномаи тарбияи наҷотдиҳандагон таълим гирифта, мувофиқи тартиби муайяншуда барои иҷрои корҳои садамавию наҷотдиҳӣ аз ҷониби сохторҳои махсуси ваколатдори Кумитаи ҳолатҳои фавқулодда ва мудофиаи граждании назди Хукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон аз аттестатсия гузаштаанд .
Ҳангоми қабули шаҳрвандон ба хадамоти садамавию наҷотдиҳии сохторҳои садамавию наҷотдиҳии касбӣ ба вазифаи наҷотдиҳандагон бо онҳо шартномаи (қарордоди) меҳнатӣ баста мешавад.
Моддаи 10. Баҳисобгирии қайди хадамоти садамавию наҷотдиҳӣ ва сохторҳои садамавию наҷотдиҳӣ
Ҳамаи хадамоти садамавию наҷотдиҳӣ, сохторҳои садамавию наҷотдиҳӣ бояд ҳатман ба таври баҳисобгирӣ ба қайд гирифта шаванд.
Баҳисобгирии қайди хадамоти садамавию наҷотдиҳӣ ва сохторҳои садамавию наҷотдиҳиро тибқи тартиби муқарраргардида мақомоти махсуси маҳаллии ҳокимияти давлатии барои ҳалли вазифаҳои ҳифзи аҳолӣ ва ҳудудҳо аз ҳолатҳои фавқулодда ваколатдоршуда, дар доираи салоҳияти худ анҷом медиҳанд.
Моддаи 11. Фаъолияти хадамоти садамавию наҷотдиҳӣ ва сохторҳои садамавию наҷотдиҳӣ
Хусусияти махсус доштани фаъолияти хадамоти садамавию наҷотдиҳии касбӣ ва сохторҳои садамавию наҷотдиҳии касбӣ тақозо мекунад, ки ҳамаи кормандони хадамоти садамавию наҷотдиҳии касбӣ ва сохторҳои садамавию наҷотдиҳии касбӣ фармону дастурҳои роҳбарони хадамот ва сохторҳои мазкурро бечунучаро иҷро намоянд. Талаботи мазкур ба сохторҳои ғайриштатӣ ва ҷамъиятии садамавию наҷотдиҳӣ ҳангоми иштироки онҳо дар иҷрои корҳо ҷиҳати рафъи оқибатҳои ҳолатҳои фавқулодда низ дахл дорад.
Қатъ кардани кор чун воситаи ҳалли баҳси коллективи меҳнатӣ дар хадамоти садамавию наҷотдиҳии касбӣ ва сохторҳои садамавию наҷотдиҳии касбӣ манъ аст.
Хадамоти садамавию наҷотдиҳии касбӣ ва сохторҳои садамавию наҷотдиҳии касбӣ инчунин метавонанд фаъолияти худро ҷиҳати иҷрои корҳои наҷотдиҳӣ дар иншоот ва минтақаҳо дар асоси шартнома (қарордод) амалӣ намоянд.
Омодагии хадамоти садамавию наҷотдиҳии касбӣ ва сохторҳои садамавию наҷотдиҳии касбӣ ба аксуламал дар ҳолатҳои фавқулодда ва ба роҳ мондани корҳо, ҷиҳати рафъи онҳо дар ҷараёни аттестатсия ва санҷишҳое, ки мақомоти ба ин масъалаҳо ваколатдори давлатӣ дар доираи салоҳияти худ мегузаронанд, тафтиш карда мешавад.
Моддаи 12. Аттестатсияи хадамоти садамавию наҷотдиҳӣ ва сохторҳои садамавию наҷотдиҳӣ
Ҳамаи хадамоти садамавию наҷотдиҳӣ ва сохторҳои садамавию наҷотдиҳӣ мувофиқи тартиби муқаррарнамудаи мақомоти ваколатдори давлатӣ бояд аз аттестатсия гузаранд.
Хадамоти садамавию наҷотдиҳӣ ва сохторҳои садамавию наҷотдиҳие, ки аз аттестатсия нагузаштаанд ва ё ҳангоми тафтиш омодагии худро дар ҳолатҳои фавқулодда ва гузаронидани корҳо ҷиҳати рафъи онҳо нишон дода натавонистаанд, ба хизматрасонии ташкилотҳо аз рӯи шартнома ва ба иҷрои корҳои садамавию наҷотдиҳӣ ҷалб карда намешаванд.
Мақомоти ваколатдори давлатӣ ҳангоми аттестатсияи хадамоти садамавию наҷотдиҳӣ ва сохторҳои садамавию наҷотдиҳӣ, метавонанд дар ҳолати ба талаботи касбӣ ҷавобгӯ набудани фаъолияти хадамоти садамавию наҷотдиҳӣ, сохторҳои касбии садамавии наҷотдиҳӣ, ки аз тарафи ин ё он ташкилотҳо таъсис ёфтаанд, ё ба онҳо ба таври шартномавӣ хизмат мерасонанд, фаъолияти ин ташкилотҳоро пурра ё қисман боздоранд.
Моддаи 13. Ҷалби хадамоти садамавию наҷотдиҳӣ, сохторҳои садамавию наҷотдиҳӣ ҷиҳати рафъи оқибатҳои ҳолатҳои фавқулодда
Хадамоти садамавию наҷотдиҳӣ ва сохторҳои садамавию наҷотдиҳӣ барои рафъи оқибатҳои ҳолатҳои фавқулодда дар мавридҳои зерин ҷалб карда мешаванд:
- мувофиқи нақшаҳо оид ба пешгирӣ ва рафъи ҳолатҳои фавқулодда дар иншоот ва ҳудуде, ки хадамоти садамавию наҷотдиҳӣ, сохторҳои садамавию наҷотдиҳии мазкур ба онҳо хизмат мерасонанд;
- мувофиқи нақшаҳои ҳамкорӣ ҳангоми рафъи оқибатҳои ҳолатҳои фавқулодда дар дигар иншоот ва ҳудуд;
- аз рӯи тартиби муқарраргардида ҳангоми сар задан ва авҷ гирифтани ҳолатҳои фавқулодда;
- бо қарори шахсони мансабдори мақомоти ҳокимияти давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон, мақомоти маҳаллии ҳокимияти давлатӣ, шахсони ҳуқуқӣ, ки роҳбарии хадамоти садамавию наҷотдиҳӣ, сохторҳои садамавию наҷотдиҳиро ба ӯҳда доранд, ё ба ин мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон, дар асоси дархости мақомоти ҳокимияти давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон, мақомоти маҳаллии ҳокимити давлатӣ инчунин ташкилотҳое, ки дар ҳудудашон ҳолатҳои фавқулодда ба амал омадаанд ваколатдоранд, ё ки мувофиқи ваколаташон дар асоси дархости роҳбарияти ҳолатҳои фавқулодда, ё ин ки дар мувофиқа бо мақомот ва роҳбарияти зикргардида, рафъи оқибатҳои ҳолатҳои фавқулодда муайян шудааст.
Ҷалб намудани хадамоти садамавию наҷотдиҳии касбӣ ва сохторҳои садамавию наҷотдиҳии касбӣ барои рафъи оқибатҳои ҳолатҳои фавқулодда берун аз ҳудуди Ҷумҳурии Тоҷикистон бо қарори Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон, дар асоси шартномаҳои байналмилалии Ҷумҳурии Тоҷикистон амалӣ карда мешавад.
Моддаи 14. Роҳбарӣ ба корҳои рафъи оқибатҳои ҳолатҳои фавқулодда
Роҳбарӣ ба тамоми қувваҳо ва воситаҳое, ки барои рафъи оқибатҳои ҳолатҳои фавқулодда ҷалб гардидаанд ва ташкили ҳамкории миёни онҳо аз ҷониби роҳбарони хадамоту сохторҳо оид ба рафъи ҳолатҳои фавқулодда ба амал бароварда мешавад.
Роҳбарони хадамоти садамавию наҷотдиҳӣ ва сохторҳои садамавию наҷотдиҳие, ки аввалин шуда ба минтақаи ҳолати фавқулодда ҳозир шудаанд, ваколати роҳбарии рафъи ҳолатҳои фавқулоддаро ба ӯҳдаи худ мегиранд ва то омадани роҳбарони амалиёт оид ба рафъи ҳолатҳои фавқулодда, ки онҳоро қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон, нақшаҳои пешгирӣ ва рафъи ҳолатҳои фавқулодда муайян намудаанд, ё аз тарафи мақомоти ҳокимияти давлатӣ, роҳбарони ташкилотҳо муқаррар гаштаанд ва онҳо барои рафъи ҳолатҳои фавқулоддаи баамаломада ваколатдоранд, ин вазифаро иҷро менамоянд.
Қарорҳои роҳбарони рафъи оқибатҳои ҳолатҳои фавқулодда, барои тамоми шаҳрвандон ва ташкилотҳое, ки дар минтақаи ҳолатҳои фавқулодда ҷойгиранд, ҳатмӣ аст, агар қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳолати дигареро пешбинӣ накарда бошад.
Ҳеҷ кас ҳуқуқ надорад ба фаъолияти роҳбарони рафъи оқибатҳои ҳолатҳои фавқулодда дар хусуси роҳбарӣ ба корҳо оид ба рафъи ҳолатҳои фавқулодда дахолат намояд, ба ғайр аз ҳолатҳои мувофиқи тартиби муқаррарнамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон аз иҷрои вазифа дур намудани онҳо ва ба зиммаи худ гирифтани вазифа ё таъин намудани шахси дигари мансабдор.
Ваколати роҳбарии рафъи ҳолатҳои фавқулодда аз тарафи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон, мақомоти маҳаллии ҳокимияти давлатӣ, роҳбарияти ташкилотҳо тибқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян карда мешавад.
Дар мавридҳои зарурати фавқулодда роҳбарони рафъи ҳолатҳои фавқулодда ҳуқуқ доранд оид ба масъалаҳои зерин мустақилона қарор қабул намоянд:
- дар хусуси гузаронидани чорабиниҳои тахлиявӣ (эвакуатсионӣ);
- дар хусуси манъ намудани фаъолияти ташкилотҳое, ки дар минтақаҳои ҳолатҳои фавқулодда ҷойгиранд;
- дар хусуси гузаронидани корҳои садамавию наҷотдиҳӣ дар иншоот ва ҳудуди ташкилотҳое, ки дар минтақаҳои ҳолатҳои фавқулодда ҷойгиранд;
- дар хусуси маҳдуд намудани рафтуомади одамон ба минтақаи ҳолати фавқулодда;
- дар хусуси бекор кардани брони захираҳои моддии рафъи ҳолатҳои фавқулоддаи ташкилотҳое, ки дар минтақаҳои ҳолатҳои фавқулодда ҷойгиранд;
- дар хусуси истифода аз воситаҳои алоқа, нақлиёт ва дигар амволи ташкилотҳои дар минтақаҳои ҳолатҳои фавқулодда ҷойгирбуда, тибқи тартиби муқаррарнамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон;
- дар хусуси ба корҳои оид ба рафъи оқибатҳои ҳолатҳои фавқулодда ҷалб намудани сохторҳои ғайриштатӣ ва ҷамъиятии садамавию наҷотдиҳӣ, инчунин наҷотдиҳандагони ба ҳайати сохторҳои мазкур дохилнабуда, дар сурати мавҷуд будани ҳуҷҷате, ки аз аттестатсия барои иҷрои корҳои садамавию наҷотдиҳӣ гузаштани онҳоро тасдиқ мекунад;
- дар хусуси ихтиёран ҷалб намудани аҳолӣ барои иҷрои корҳои таъхирнопазир, инчунин шахрвандони алоҳидае, ки наҷотдиҳанда нестанд, аммо барои иҷрои корҳои садамавию наҷотдиҳӣ розӣ шудаанд;
- дар хусуси андешидани дигар чораҳои зарурие, ки дар рафти авҷи ҳолатҳои фавқулодда ва рафти корҳо ба миён омадаанд.
Роҳбарони рафъи ҳолатҳои фавқулодда вазифадоранд ҷиҳати ҳарчӣ тезтар огоҳонидани мақомоти дахлдори ҳокимияти давлатӣ, мақомоти маҳаллии ҳокимияти давлатӣ, роҳбарони ташкилотҳо аз қарорҳои дар ҳолати зарурати фавқулодда қабулкардаи худ тамоми чораҳоро андешанд.
Роҳбарони рафъи ҳолатҳои фавқулодда, роҳбарони хадамоти садамавию наҷотдиҳӣ, сохторҳои садамавию наҷотдиҳӣ барои ба даст овардани маълумоти пурра ва дақиқ дар бораи ҳолатҳои фавқулодда, ки барои ташкили кор ҷиҳати рафъи оқибатҳои онҳо заруранд, ҳуқуқ доранд.
Дар ҳолати аз нигоҳи технологӣ ғайриимкон гаштани иҷрои ҳамаи корҳои садамавию наҷотдиҳӣ, роҳбарони рафъи ҳолатҳои фавқулодда метавонанд, ҷиҳати қисман ва ё пурра манъ намудани корҳои садамавию наҷотдиҳӣ қарор қабул намоянд ва оид ба наҷоти одамони дар минтақаи ҳолатҳои фавқулодда буда чораҳои аввалиндараҷа андешанд.
Моддаи 15. Ҷуброни хароҷоти хадамоти садамавию наҷотдиҳӣ ва сохторҳои садамавию наҷотдиҳӣ ҷиҳати рафъи ҳолатҳои фавқулодда
Ҷуброни хароҷоти интиқол ва ҷойгирнамоии хадамоти садамавию наҷотдиҳӣ ва сохторҳои садамавию наҷотдиҳие, ки барои иҷрои корҳои рафъи ҳолатҳои фавқулодда ҷалб гардидаанд, таъминоти моддӣ-техникӣ, молиявӣ ва ғайра, онҳо, инчунин барои пардохти музди меҳнати наҷотдиҳандагон, кормандони хадамоти садамавию наҷотдиҳӣ ва сохторҳои садамавию наҷотдиҳӣ, додани мукофот ба онҳо, додани рухсатиҳои иловагии пардохтшаванда, хизмати тиббӣ ва пардохти маблағ ба наҷотдиҳандагони муваққатан ғайри қобили меҳнат, ки ҳангоми иҷрои корҳои мазкур зарар дидаанд, мувофиқи шартнома оид ба хизматрасонии ташкилотҳо ва ё аз воситаҳои барои рафъи ҳолатҳои фавқулодда ҷудокардашуда, анҷом дода мешавад.
Моддаи 16. Мусоидат ба хадамоти садамавию наҷотдиҳӣ ва сохторҳои садамавию наҷотдиҳӣ дар татбиқи фаъолияти онҳо
Мақомоти ҳокимияти давлатӣ, мақомоти маҳаллии ҳокимияти давлатӣ ва ташкилотҳо вазифадоранд ба хадамоти садамавию наҷотдиҳӣ ва сохторҳои садамавию наҷотдиҳие, ки ба минтақаҳои ҳолати фавқулодда раҳсипоранд, ёрии ҳамаҷониба расонанд, аз ҷумла онҳоро бо нақлиёт ва воситаҳои моддию техникии зарурӣ таъмин намоянд.
Нақлиёти таъҷилии сохторҳои садамавию наҷотдиҳии касбӣ, бояд ранги ороишии намунаи муқарраргашта ва бонгҳои садоӣ ва равшании махсус дошта бошанд.
Ҳангоми ба ҷои иҷрои корҳои рафъи ҳолатҳои фавқулодда рафтани нақлиёти таъҷилии сохторҳои садамавию наҷотдиҳии касбӣ онҳо ҳуқуқи дар навбати аввал дар фурӯдгоҳҳо, нуқтаҳои фурӯши сӯзишворӣ бо маводи сӯзишворию равғанҳои молиданӣ таъмин шудан, инчунин ҳуқуқи дар навбати аввал гузаронидани корҳои таъмириро дар нуқтаҳои хизматрасонии техникӣ ва фурудгоҳҳо, сарфи назар аз шакли моликияташон, доро мебошанд.
Бо мақсади таъмини омодагии мунтазами хадамоти садамавию наҷотдиҳӣ ва сохторҳои садамавию наҷотдиҳии касбӣ барои иҷрои корҳои рафъи оқибатҳои ҳолатҳои фавқулодда, наҷотдиҳандагони хадамоти садамавию наҷотдиҳӣ ва сохторҳои садамавию наҷотдиҳии мазкур дар мӯҳлате, ки бо роҳбарони хадамот ва сохторҳои номбурда мувофиқа шудааст, ба ҷамъомадҳои ҳарбӣ дар сохторҳои ҳарбию оперативии Кумитаи ҳолатҳои фавқулодда ва мудофиаи граждании назди Хукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон даъват карда мешаванд .
Моддаи 17. Ҳамоҳангсозии фаъолияти хадамоти садамавию наҷотдиҳӣ ва сохторҳои садамавию наҷотдиҳӣ
Ҳамоҳангсозии фаъолияти хадамоти садамавию наҷотдиҳӣ ва сохторҳои садамавию наҷотдиҳӣ дар ҳудуди Ҷумҳурии Тоҷикистон бо мақсадҳои зерин анҷом дода мешавад:
- ҷалби фаврии воситаҳои зарурӣ барои рафъи ҳолатҳои фавқулодда;
- таҳияи пешниҳодоти мувофиқашуда ба мақомоти ҳокимияти давлатӣ оид ба такмили қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон дар соҳаи ҳифзи аҳолӣ ва ҳудуд аз ҳолатҳои фавқулодда, инчунин дар соҳаи ҳифзи иҷтимоии наҷотдиҳандагон ва аъзои оилаи онҳо;
- ба таври ягона таҳия кардани заминаи меъёрӣ ва ҳуқуқии фаъолияти хадамоти садамавию наҷотдиҳӣ ва сохторҳои садамавию наҷотдиҳӣ;
- ба роҳ мондани сиёсати ягонаи давлатӣ дар соҳаи истеҳсоли воситаҳои садамавию наҷотдиҳӣ ва дар масъалаҳои таъминоти моддию техникии хадамоти садамавию наҷотдиҳӣ ва сохторҳои садамавию наҷотдиҳӣ;
- ҳамоҳангсозии ҳамкорӣ миёни хадамоти садамавию наҷотдиҳӣ, сохторҳои садамавию наҷотдиҳӣ ва қувваҳои дигар ҳангоми иҷрои корҳо оид ба рафъи оқибатҳои ҳолатҳои фавқулодда дар минтақаҳои дахлдор;
- ҳалли масъалаҳои омодасозии наҷотдиҳандагон, шахсони мансабдори хадамоти садамавию наҷотдиҳӣ ва сохторҳои садамавию наҷотдиҳие, ки дар иҷрои корҳо оид ба рафъи оқибатҳои ҳолатҳои фавкулодда иштирок мекунанд.
Ҳамоҳангсозии фаъолияти хадамоти садамавию наҷотдиҳӣ ва сохторҳои садамавию наҷотдиҳии мақомоти маҳаллии ҳокимияти давлатӣ аз ҷониби мақомоти махсуси давлатӣ, ки ваколатдори соҳаи ҳифзи аҳолӣ ва ҳудуд аз ҳолатҳои фавқулодда мебошанд, анҷом дода мешавад.
Моддаи 18. Кӯчонидан, ба дигар намуди кор гузаронидан ва барҳам додани хадамоти садамавию наҷотдиҳӣ ва сохторҳои садамавию наҷотдиҳӣ
Асоси ба ҷои дигар кӯчонидан, ба дигар намуди кори садамавию наҷотдиҳӣ гузаронидан ё барҳам додани хадамоти садамавию наҷотдиҳии касбӣ ва сохторҳои садамавию наҷотдиҳии касбӣ, инчунин барои барҳам додани сохторҳои ғайриштатии садамавию наҷотдиҳӣ, ки таъсиси ҳатмии онҳоро қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон пешбинӣ намудааст, қатъ гаштани фаъолияти ташкилотҳое, ки аз ҷониби ин хадамот хизмат расонида мешавад ва ё бартараф гардидани хатари сар задани ҳолатҳои фавқулодда, ки ин қувваҳо барои рафъи оқибатҳои онҳо таъин гардидаанд, ба шумор меравад.
Қарор дар хусуси ба ҷои дигар кӯчонидан, ба дигар намуди кор гузаронидан ё барҳам додани сохторҳои садамавию наҷотдиҳии касбӣ, инчунин қарор дар бораи барҳам додани сохторҳои садамавию наҷотдиҳии ғайриштатӣ, ки таъсиси ҳатмии онҳоро қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон пешбинӣ намудааст, аз тарафи мақомоте, ки қарори таъсиси онҳоро қабул намудааст, қабул карда мешавад.
Барҳамдиҳии сохторҳои садамавию наҷотдиҳии ҷамъиятӣ бо тартиби муқаррарнамудаи Кодекси граждании Ҷумҳурии Тоҷикистон амалӣ карда мешавад.
Моддаи 19. Маблағгузорӣ ва таъминоти моддии хадамоти садамавию наҷотдиҳӣ ва сохторҳои садамавию наҷотдиҳӣ
Маблағгузории фаъолияти хадамоти садамавию наҷотдиҳӣ ва сохторҳои садамавию наҷотдиҳӣ аз ҳисоби маблағҳои зерин амалӣ карда мешавад:
- маблағҳои буҷети ҷумҳуриявӣ, фондҳо ва дигар маблағхои буҷетии мақомоти маҳаллии ҳокимияти давлатӣ, инчунин маблағҳои молиявии ташкилотҳое, ки хадамоти садамавию наҷотдиҳӣ ва сохторҳои садамавию наҷотдиҳиро таъсис дода, нигоҳ медоранд;
- маблағҳои молиявие, ки аз татбиқи шартномаҳои хизматрасонӣ ба ташкилотҳо ба даст оварда мешаванд;
- аз ҳисоби маблағҳои захиравии молиявие, ки мувофиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон барои рафъи ҳолатҳои фавқулодда ҷудо карда мешаванд;
- фондҳои ҷамъиятие, ки аз ҳисоби ҳаққи аъзогӣ ва хайрияҳои ихтиёрии шаҳрвандон ва ташкилотҳо барои ҳимоя ва наҷоти одамон, расонидани ёрӣ ба онҳо дар ҳолатҳои фавқулодда ташкил гардидаанд;
- манбаъҳои дигар, ки ба қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон мухолиф нестанд.
Тартиби таъминоти моддии хадамоти ҳарбикунонидашудаи наҷотдиҳӣ-кӯҳии ҷумҳуриявии Кумитаи ҳолатҳои фавқулодда ва мудофиаи граждании назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон аз ҷониби Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян карда мешавад
Боби 3. Наҷотдиҳандагон ва вазъи ҳуқуқии онҳо
Моддаи 20. Наҷотдиҳандагон
Шаҳрвандони Ҷумҳурии Тоҷикистон баъди гузаштан аз муоинаи тиббӣ, иҷрои меъёрҳои омодагии ҷисмонӣ, таълим аз рӯи барномаи омодасозии наҷотдиҳандагон ва аттестатсия аз рӯи иҷрои корҳои садамавию наҷотдиҳӣ, ба мақоми наҷотдиҳанда соҳиб мегарданд.
Ҳангоми қабули қарор аз тарафи мақомоти аттестатсионӣ дар бораи додани мақоми наҷотдиҳанда ба шаҳрвандони Ҷумҳурии Тоҷикистон, аз рӯи намунаи муқарраршуда шаҳодатнома, дафтарчаи наҷотдиҳанда, нишонаи махсус (жетон), ки дар он ному насаб, гурӯҳи хун ва рақами қайди наҷотдиҳанда сабт шудааст, дода мешавад.
Дафтарчаи наҷотдиҳанда барои ба қайд гирифтани иштироки наҷотдиҳанда дар корҳои рафъи оқибатҳои ҳолатҳои фавқулодда таъин гардидааст. Низомномаи дафтарчаи наҷотдиҳандаро мақомоти давлатии ба ин масъала ваколатдор тасдиқ мекунад.
Шаҳрвандони Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки ба синни 20 солагӣ расидаанд, метавонанд наҷотдиҳанда шаванд.
Наҷотдиҳандагоне, ки аз аттестатсия нагузаштаанд, мақоми наҷотдиҳандаро аз даст медиҳанд.
Моддаи 21. Ҳуқуқҳои наҷотдиҳандагон
Наҷотдиҳандагоне, ки ба корҳои рафъи ҳолатҳои фавқулодда ҷалб гардидаанд, ҳуқуқ доранд ҳангоми рафтан ба ҷои иҷрои корҳои зикргашта ба ҳама навъҳои нақлиёт бенавбат чипта харанд.
Ҳангоми иҷрои корҳои рафъи ҳолатҳои фавқулодда, наҷотдиҳандагон ҳуқуқҳои зеринро доранд:
- доштани маълумоти пурра ва дақиқе, ки барои иҷрои вазифаҳояшон заруранд;
- бемамониат гузаштан ба ҳудуд ва иншооти истеҳсолии ташкилотҳо, биноҳои истиқоматӣ барои иҷрои корҳо оид ба рафъи оқибатҳои ҳолатҳои фавқулодда;
- талаб намудани риояи чораҳои амниятии муқарраршуда аз ҳамаи шахсони дар минтақаҳои ҳолатҳои фавқулодда ҷойгирбуда;
- доштани либосу анҷом ва таҷҳизот мувофиқи технологияи иҷрои корҳои садамавию наҷотдиҳӣ;
- тибқи тартиби муқарраркардаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон барои наҷоти одамон ва дар ҳолатҳои зарурати фавқулодда истифода бурдани воситаҳои алоқа, нақлиёт, амвол ва дигар воситаҳои моддии ташкилотҳое, ки дар минтақаҳои ҳолатҳои фавқулодда ҷойгиранд.
Наҷотдиҳандагони хадамоти садамавию наҷотдиҳии касбӣ ва сохторҳои садамавию наҷотдиҳии касбие, ки дар ҷараёни иҷрои вазифаҳои тибқи шартномаи (қарордоди) меҳнатӣ муқарраргашта, инчунин дигар наҷотдиҳандагоне, ки ҳангоми иҷрои корҳо оид ба рафъи ҳолатҳои фавқулодда осеб дидаанд, мувофиқи тартиби муқарраркардаи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон дар муассиса ва марказҳои барқароркунии саломатӣ барои табобати тиббӣ ва психологии ройгон ҳуқуқ доранд.
Наҷотдиҳандагон мувофиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ба нафақаи имтиёзнок ҳуқуқ доранд.
Моддаи 22. Кафолати фаъолияти наҷотдиҳандагон
Дар ҷараёни иҷрои корҳо оид ба рафъи оқибатҳои ҳолатҳои фавқулодда, наҷотдиҳандагон танҳо ба роҳбарони хадамоти садамавию наҷотдиҳӣ ва сохторҳои садамавию наҷотдиҳие, ки дар ҳайати он мебошанд, итоат менамоянд.
Ҳеҷ кас ҳуқуқ надорад наҷотдиҳандагонро ба иҷрои вазифаҳо ва корҳое, ки шартномаи (қарордоди) меҳнатӣ муқаррар накардааст, маҷбур намояд.
Моддаи 23. ӯҳдадориҳои наҷотдиҳандагон
Наҷотдиҳандагон ӯҳдадоранд:
- ба иҷрои корҳо оид ба рафъи оқибатҳои ҳолатҳои фавқулодда омода бошанд, омодагии ҷисмонӣ, махсус, тиббӣ ва рӯҳии худро такмил диҳанд;
- малакаву маҳораташонро ҳангоми фаъолият дар ҳайати сохторҳои садамавию наҷотдиҳӣ такмил диҳанд;
- технологияи иҷрои корҳои садамавию наҷотдиҳиро бечунучаро риоя намоянд;
- фаъолона зарардидагонро ҷустуҷӯ намоянд, ҷиҳати наҷот додани онҳо чораҳои зарурӣ андешанд, ба онҳо кӯмаки аввалияи тиббӣ ва дигар намудҳои ёриро расонанд;
- дар вақти гузаронидани корҳои рафъи оқибатҳои ҳолатҳои фавқулодда фармони сардорони хадамоти садамавию наҷотдиҳӣ ва сохторҳои садамавию наҷотдиҳие, ки наҷотдиҳандагон ба ҳайати онҳо дохил мешаванд, бечунучаро иҷро намоянд;
- бо мақсади роҳ надодан ба зуҳури ҳолатҳои фавкулодда ба шаҳрвандон қоидаҳои бехатарии рафтор ва тарзи амалиётро ҳангоми ба вуқӯъ омадани онҳо фаҳмонанд.
ӯҳдадориҳои наҷотдиҳандагони хадамоти садамавию наҷотдиҳии касбӣ ва сохторҳои садамавию наҷотдиҳии касбӣ дар оинномаҳо ва дастурамалҳои дахлдор муайян мегарданд ва қисми таркибии шартномаи (қарордоди) меҳнатӣ ба ҳисоб мераванд.
Моддаи 24. Тартиби кор (хизмат) ва истироҳати наҷотдиҳандагон
Тартиби кори (хизмати) наҷотдиҳандагони хадамоти садамавию наҷотдиҳии касбӣ ва сохторҳои садамавию наҷотдиҳии касбӣ тибқи қоидаҳои низоми кории дохилӣ, ҷадвали навбатдорӣ, ҷадвали дарсӣ ё чорабиниҳои дигар оид ба омодагии махсус муайян карда мешавад.
Тартиби баҳисобгирии иштироки наҷотдиҳандагон дар корҳои рафъи ҳолатҳои фавқулодда дар асоси дафтарчаи наҷотдиҳанда анҷом дода мешавад.
Ҳангоми иҷрои корҳои рафъи оқибатҳои ҳолатҳои фавқулодда, тартиби кор ва давомнокии рӯзи кории наҷотдиҳандагон мумкин тағйир ёбад. Дар чунин маврид рӯзи корӣ аз тарафи роҳбарони амалиётҳои рафъи ҳолатҳои фавқулодда, бо назардошти хусусияти ҳолатҳои фавқулодда, шароити иҷрои корҳо оид ба рафъи онҳо ва бо тавсияи духтурон муқаррар карда мешавад.
Моддаи 25. Пардохти музди меҳнати наҷотдиҳандагон
Манбаи музди меҳнати наҷотдиҳандагони хадамот ва сохторҳои касбии садамавию наҷотдиҳӣ муқаррар карда мешаванд:
- барои хадамот ва сохторҳои касбии садамавию наҷотдиҳӣ, ки ба сохтори Кумитаи ҳолатҳои фавқулодда ва мудофиаи граждании назди Хукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон , вазоратҳо ва муассисаҳои дигари ҷумҳуриявӣ, мансубанд аз ҳисоби маблағҳои буҷетии аз тарафи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон таъиншуда ;
- барои хадамотҳо ва сохторҳои садамавию наҷотдиҳии муассиса ва ташкилотҳо аз ҳисоби маъмурияти ин муассиса ва ташкилотҳо;
- барои қисмҳо ва сохторҳои ҳарбикунонидашудаи наҷотдиҳии кӯҳӣ, ки дар асоси шартнома фаъолият менамоянд, аз ҳисоби маблағҳое, ки дар асоси шартнома ворид мегарданд .
Моддаи 26. Ҳуқуқ ба манзил
Ба наҷотдиҳандагони хадамоти садамавию наҷотдиҳии касбӣ ва сохторҳои наҷотдиҳии касбии мақомоти маҳаллии ҳокимияти давлатӣ, вазоратҳо кумитаҳои давлатӣ ва муассисаҳо ва инчунин аъзои оилаашон, ки ҳамроҳи онҳо зиндагӣ мекунанд, манзили истиқоматӣ аз рӯи тартиб ва меъёрҳое, ки қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон пешбинӣ намудааст, дода мешавад.
Барои беҳтар кардани шароити манзилӣ ва бо манзил таъмин намудани наҷотдиҳандагони мӯҳтоҷ, мақомоти маҳаллии ҳокимияти давлатӣ, муассиса ва ташкилотҳо, дар сурати доштани имкониятҳои молиявии мувофиқ, метавонанд дар асоси тартиботи дар қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон муқараркардашуда утоқҳои манзилӣ харанд, ё ин ки хонаҳои истиқоматӣ созанд.
Оилаҳои наҷотдиҳандагони хадамоти садамавию наҷотдиҳии касбӣ ва сохторҳои садамавию наҷотдиҳии касбие, ки ҳангоми иҷрои вазифаҳои хизматӣ вафот кардаанд, инчунин оилаҳои наҷотдиҳандагоне, ки барои иҷрои корҳо оид ба рафъи ҳолатҳои фавқулодда ҷалб гардида, ҳангоми иҷрои корҳои мазкур ҳалок гаштаанд (вафот кардаанд), ба гирифтани манзил (беҳтар кардани шароити манзилӣ) эҳтиёҷ доранд, ҳуқуқи гирифтани он (беҳтар кардани шароити манзилӣ)-ро нигоҳ медоранд. Манзили истиқоматӣ ба оилаҳои мазкур дар навбати аввал дода мешавад.
Наҷотдиҳандагони хадамоти садамавию наҷотдиҳӣ ва сохторҳои садамавию наҷотдиҳии касбӣ барои дар навбати аввал ба хонаҳояшон гузаронидани хати телефон ҳуқуқ доранд.
Моддаи 27. Кафолатҳои суғуртавии наҷотдиҳандагон
Ҳаёт ва саломатии наҷотдиҳандагон бояд ба таври ҳатмӣ суғурта карда шавад. Тартибу шартҳои суғуртаи ҳаёт ва саломатии наҷотдиҳандагон аз ҷониби Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян карда мешавад.
Моддаи 28. Ҳифзи иҷтимоии аъзои оилаи наҷотдиҳандагон
Аъзои оилаи наҷотдиҳандагони хадамоти садамавию наҷотдиҳии касбӣ ва сохторҳои садамавию наҷотдиҳии касбӣ, ки ҳангоми иҷрои ӯҳдадориҳои бар зиммаи онҳо мувофиқи шартномаи (қарордоди) меҳнатӣ гузошташуда вафот кардаанд, инчунин аъзои оилаҳои дигар наҷотдиҳандагоне, ки дар давраи иштирок дар гузаронидани корҳои рафъи оқибатҳои ҳолатҳои фавқулодда вафот кардаанд, дар тӯли як сол ҳуқуқи имтиёзҳоеро, ки онҳо чун аъзои оила мувофиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон истифода мебурданд, нигоҳ медоранд.
Таъмини нафақаи аъзои оилаҳои наҷотдиҳандагон дар ҳолати аз даст додани сарпараст мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон анҷом дода мешавад.
Моддаи 29. Шаҳрвандоне, ки наҷотдиҳанда набуда, ҷиҳати иҷрои корҳо ба рафъи оқибатҳои ҳолатҳои фавқулодда ҷалб карда мешаванд
Дар ҳолатҳои ниҳоят зарурӣ шаҳрвандони алоҳидае, ки наҷотдиҳанда нестанд, метавонанд бо хоҳиши худи онҳо ба иҷрои корҳои садамавию наҷотдиҳӣ ҷалб карда шаванд.
Қарор дар бораи ба иҷрои корҳои наҷотдиҳию садамавӣ ҷалб намудани шаҳрвандоне, ки наҷотдиҳанда нестанд, аз тарафи роҳбарони мақомоти маҳалии ҳокимияти давлатӣ, роҳбарони ташкилотҳо, роҳбарони рафъи ҳолатҳои фавқулодда қабул карда мешавад.
Боби 4. Муқаррароти хотимавӣ
Моддаи 30. Ҷавобгарӣ барои вайрон кардани Қонуни мазкур
Шахсоне, ки дар вайрон кардани Қонуни мазкур гунаҳгор дониста мешаванд, мувофиқи қонунгузории амалкунандаи Ҷумҳурии Тоҷикистон ба ҷавобгарӣ кашида мешаванд.
Моддаи 31. Тартиби мавриди амал қарор додани Қонуни мазкур
Қонуни мазкур пас аз интишори расмӣ мавриди амал қарор дода шавад.
Президенти
Ҷумҳурии Тоҷикистон Э. Раҳмонов
ш. Душанбе
1 марти соли 2005 № 83
ЗАКОН РЕСПУБЛИКИ ТАДЖИКИСТАН
Об аварийно - спасательных службах, аварийно-спасательных формированиях и статусе спасателей
(в редакции Закона РТ от 5.03.2007г. №227, от 29.12.2010г.№645, от 02.01.2019г.№1566)
Настоящий Закон, определяя общие организационно-правовые основы создания и деятельности аварийно-спасательных служб аварийно-спасательных формирований на территории Республики Таджикистан, устанавливает права, обязанности и ответственность спасателей, регулирует основы государственной политики в области правовой и социальной защиты спасателей, других граждан Республики Таджикистан, участвующих в ликвидации чрезвычайных ситуаций природного и техногенного характера (далее -чрезвычайные ситуации).
Глава 1. Общие положения
Статья 1. Основные понятия
Аварийно-спасательная служба - совокупность органов управления, сил и средств, предназначенных для решения задач по предупреждению и ликвидации чрезвычайных ситуаций, функционально объединенных в единую систему, основу которой составляют аварийно - спасательные формирования.
Аварийно-спасательное формирование - самостоятельная или входящая в состав аварийно-спасательной службы структура, предназначенная для проведения аварийно-спасательных работ. Её основу составляют спасатели оснащенные специальной техникой, оборудованием, снаряжением, инструментами и материалами.
Спасатель- лицо, прошедшее аттестацию и подготовленное на проведение аварийно-спасательных работ.
Аварийно-спасательные работы - действия по спасению людей, материальных и культурных ценностей, защите природной среды в зоне чрезвычайных ситуаций, локализации и подавлению или доведению до минимально возможного уровня воздействия характерных для них опасных факторов. Аварийно-спасательные работы имеют факторы, угрожающие жизни и здоровью уполномоченных лиц и требующие специальной подготовки, одежды и оборудования.
Неотложные работы при ликвидации последствий чрезвычайных ситуаций- деятельность по всестороннему обеспечению аварийно-спасательных работ, оказанию населению, пострадавшему в чрезвычайных ситуациях, медицинской и других видов помощи, созданию условий, необходимых для сохранения жизни и здоровья людей, поддержания их работоспособности.
Статус спасателей- совокупность прав и обязанностей, устанавливаемых законодательством Республики Таджикистан и гарантированных государством спасателям. Особенности статуса спасателей определяются с учетом их участия в проведении мероприятий по ликвидации чрезвычайных ситуаций и их угрозы жизни и здоровью спасателей.
Аварийно-спасательные средства - техническая, научно-техническая и интеллектуальная продукция, в том числе специализированные средства связи и управления, техника, оборудование, снаряжение, имущество и материалы, методические, видео-фотоматериалы по технологии аварийно-спасательных работ, а также программные продукты и базы данных электронных вычислительных машин и иные средства, предназначенные для проведения аварийно-спасательных работ.
Статья 2. Законодательство Республики Таджикистан об аварийно-спасательных службах, аварийно- спасательных формированиях и статусе спасателей
Законодательство Республики Таджикистан об аварийно-спасательных службах, аварийно-спасательных формированиях и правовом статусе спасателей основывается на Конституции Республики Таджикистан и состоит из настоящего Закона, других нормативных правовых актов Республики Таджикистан, а также международных правовых актов, признанных Республикой Таджикистан.
Статья 3. Основные принципы деятельности аварийно-спасательных служб, аварийно-спасательных формирований и спасателей
Основными принципами деятельности аварийно-спасательных служб, аварийно-спасательных формирований и спасателей являются:
- гуманизм и милосердие, предусматривающие приоритетность задач спасения жизни, сохранения здоровья людей, защиты природной среды при возникновении чрезвычайных ситуаций;
- единоначалие руководства аварийно-спасательными службами и аварийно-спасательными формированиями;
- оправданный риск и обеспечение безопасности при проведении аварийно-спасательных и неотложных работ;
- постоянная готовность аварийно-спасательных служб, аварийно-спасательных формирований к оперативному реагированию на чрезвычайные ситуации.
Статья 4. Государственная поддержка аварийно- спасательных служб, аварийно-спасательных формирований и спасателей
Государство оказывает всемерную поддержку аварийно-спасательным службам, аварийно-спасательным формированиям, являющимся силами единой государственной системы предупреждения и ликвидации чрезвычайных ситуаций, для чего:
- устанавливает систему льгот для аварийно-спасательных служб, аварийно-спасательных формирований;
- оказывает содействие организациям, общественным объединениям, местным органам государственной власти в подготовке и оснащении создаваемых ими аварийно-спасательных служб, аварийно-спасательных формирований, а также содействие в подготовке граждан, изъявивших желание пройти обучение по программе подготовки спасателей;
- предусматривает систему мер по правовой и социальной защите спасателей и членов их семей.
Статья 5. Виды аварийно-спасательных работ
К аварийно-спасательным работам относятся поисково-спасательные, горноспасательные, газоспасательные, противофонтанные работы, а также аварийно-спасательные работы, связанные с тушением пожаров, работы по ликвидации медико-санитарных последствий чрезвычайных ситуаций и другие работы, перечень которых определяется Правительством Республики Таджикистан.
Глава 2. Аварийно-спасательные службы и аварийно-спасательные формирования
Статья 6. Задачи аварийно-спасательных служб и аварийно-спасательных формирований
Основными задачами аварийно-спасательных служб и аварийно-спасательных формирований являются:
- поддержание органов управления, сил и средств аварийно-спасательных служб, аварийно-спасательных формирований в постоянной готовности к выдвижению в зоны чрезвычайных ситуаций и проведению работ по ликвидации их последствий;
- контроль за готовностью обслуживаемых объектов и территорий к проведению на них работ по ликвидации последствий чрезвычайных ситуаций;
- ликвидация последствий чрезвычайных ситуаций на обслуживаемых объектах или территориях.
Кроме того, в соответствии с законодательством Республики Таджикистан на аварийно-спасательные службы и аварийно-спасательные формирования могут возлагаться задачи:
- по участию в разработке планов предупреждения и ликвидации последствий чрезвычайных ситуаций на обслуживаемых объектах и территориях, планов взаимодействия при ликвидации последствий чрезвычайных ситуаций на других объектах и территориях;
- по участию в проведении экспертизы, предполагаемой для реализации проектов и решений по обслуживаемым объектам и территориям, а также по процессам, которые могут повлиять на обеспечение защиты населения и территорий от чрезвычайных ситуаций на указанных объектах;
- по надзору в области защиты населения и территорий от чрезвычайных ситуаций;
- по участию в контроле за соблюдением технологических и инженерно-технических требований в области предупреждения чрезвычайных ситуаций;
- по участию в подготовке решений по созданию, размещению, определению номенклатурного состава и объемов резервов материальных ресурсов для ликвидации чрезвычайных ситуаций;
- по пропаганде знаний в области защиты населения и территорий от чрезвычайных ситуаций, участию в подготовке населения и работников организаций к действиям в условиях чрезвычайных ситуаций;
- по участию в разработке нормативных документов по вопросам организации и проведения аварийно-спасательных и неотложных работ;
- по выработке предложений органам государственной власти по вопросам правового и технического обеспечения деятельности аварийноспасательных служб, аварийно-спасательных формирований, социальной защиты спасателей и других работников аварийно-спасательных служб, аварийно-спасательных формирований;
- по участию в разработке и производстве аварийно-спасательных средств, а также другие задачи, не выходящие за рамки гуманитарных задач, возложенных на единую государственную систему предупреждения и ликвидации чрезвычайных ситуаций.
Полный перечень задач, возложенных на аварийно-спасательные службы и аварийно-спасательные формирования, определяется по согласованию с местными органами государственной власти специально уполномоченными на решение задач в области защиты населения от чрезвычайных ситуаций в соответствии с их полномочиями, закрепленными в положениях об аварийно-спасательных службах, аварийно-спасательных формированиях или в уставах указанных служб и формирований.
Статья 7. Создание аварийно-спасательных служб и аварийно-спасательных формирований
Аварийно-спасательная служба и аварийно-спасательные формирования могут создаваться:
- на постоянной штатной основе - профессиональные аварийно-спасательные службы и формирования, в том числе, республиканские военизированные горноспасательные службы, противофонтанные, газоспасательные, противопожарные, водно-спасательные, другие оперативно-спасательные и специализированные в области чрезвычайных ситуаций части и подразделения
- на внештатной основе - внештатные аварийно-спасательные формирования, добровольные горноспасательные, противофонтанные, газоспасательные, противопожарные и водно-спасательные;
- на общественных началах- общественные аварийно-спасательные формирования
Положения и уставы профессиональных аварийно-спасательных служб и формирований, в том числе, республиканских военизированных горноспасательных служб, Комитета по чрезвычайным ситуациям и гражданской обороне при Правительстве Республики Таджикистан утверждаются Правительством Республики Таджикистан().
Нештатные аварийно-спасательные формирования создаются организациями из числа своих работников в обязательном порядке, если это предусмотрено законодательством Республики Таджикистан, или по решению администрации организаций в порядке, предусмотренном законодательством Республики Таджикистан.
Общественные аварийно-спасательные формирования создаются общественными объединениями, уставными задачами которых является участие в проведении работ по ликвидации последствий чрезвычайных ситуаций.
Статья 8. Состав аварийно-спасательных служб и аварийно-спасательных формирований
Состав и структуру аварийно-спасательных служб, аварийно-спасательных формирований определяют создающие их местные органы государственной власти, организации, общественные объединения, исходя из возложенных на них задач по предупреждению и ликвидации чрезвычайных ситуаций, а также требований законодательства Республики Таджикистан.
Статья 9. Комплектование аварийно-спасательных служб и аварийно-спасательных формирований
Комплектование аварийно-спасательных служб, аварийно-спасательных формирований осуществляется на добровольной основе.
В профессиональные аварийно-спасательные службы, профессиональные аварийно-спасательные формирования на должности спасателей, в образовательные учреждения по подготовке спасателей для обучения принимаются граждане Республики Таджикистан, имеющие общее среднее (полное) образование, признанные медицинским освидетельствованием годными к работе спасателями и соответствующие установленным требованиям к уровню их профессиональной и физической подготовки, а также требованиям, предъявляемым к их морально-психологическим качествам.
К непосредственному исполнению обязанностей спасателей в профессиональных аварийно-спасательных службах, профессиональных аварийно-спасательных формированиях допускаются граждане, достигшие 20-летнего возраста, имеющие общее среднее (полное) образование, прошедшие обучение по программе подготовки спасателей и аттестованные в установленном порядке на проведение аварийно-спасательных работ специальными уполномоченными формированиями Комитет по чрезвычайным ситуациям и гражданской обороны Республики Таджикистан).
При приеме граждан в профессиональные аварийно-спасательные службы, аварийно-спасательные формирования на должности спасателей с ними заключается трудовой договор (контракт).
Статья 10. Учетная регистрация аварийно-спасательных служб и аварийно-спасательных формирований
Все аварийно-спасательные службы, аварийно-спасательные формирования подлежат обязательной учетной регистрации.
Учетную регистрацию аварийно-спасательных служб, аварийно-спасательных формирований в установленном порядке, осуществляют специальные органы местной государственной власти, специально уполномоченные на решение задач в области защиты населения и территорий от чрезвычайных ситуаций, в соответствии со своими полномочиями.
Статья 11. Деятельность аварийно-спасательных служб и аварийно-спасательных формирований
В связи с особым характером деятельности профессиональных аварийно-спасательных служб, профессиональных аварийно-спасательных формирований руководство ими предполагает неукоснительное выполнение всеми работниками профессиональных аварийно-спасательных служб, аварийно-спасательных формирований приказов, распоряжений, отдаваемых руководителями указанных служб и формирований. Данное требование также распространяется на нештатные и общественные аварийно-спасательные формирования при участии указанных формирований в проведении работ по ликвидации последствий чрезвычайных ситуаций.
Прекращение работ как средство разрешения коллективного трудового спора в профессиональных аварийно-спасательных службах, профессиональных аварийно-спасательных формированиях не допускается. Профессиональные аварийно-спасательные службы, профессиональные аварийно-спасательные формирования также могут осуществлять свою деятельность по проведению спасательных работ на объектах и территориях на договорной основе.
Готовность профессиональных аварийно-спасательных служб, профессиональных аварийно-спасательных формирований к реагированию на чрезвычайные ситуации и проведению работ по их ликвидации проверяется в ходе аттестации, а также в ходе проверок, осуществляемых уполномоченными государственными органами.
Статья 12. Аттестация аварийно-спасательных служб и аварийно-спасательных формирований
Все аварийно-спасательные службы, аварийно-спасательные формирования подлежат аттестации в порядке, установленном уполномоченными государственными органами. Аварийно-спасательные службы, аварийно-спасательные формирования, не прошедшие аттестации или не подтвердившие в ходе проверок свою готовность к реагированию на чрезвычайные ситуации и проведению работ по их ликвидации, к обслуживанию организации по договору и к проведению аварийно-спасательных работ не привлекаются.
Уполномоченные государственные органы при аттестации могут приостановить полностью или частично деятельность аварийно-спасательных служб и аварийно-спасательных формирований, созданных теми или иными организациями или обслуживающих их по договорами в случае, если деятельность профессиональных аварийно-спасательных служб, профессиональных аварийно-спасательных формирований не соответствует профессиональным требованиям.
Статья 13. Привлечение аварийно-спасательных служб, аварийно-спасательных формирований к ликвидации чрезвычайных ситуаций
Привлечение аварийно-спасательных служб, аварийноспасательных формирований к ликвидации последствий чрезвычайных ситуаций осуществляется:
- в соответствии с планами предупреждения и ликвидации чрезвычайных ситуаций на обслуживающих указанными аварийно-спасательными службами, аварийно-спасательными формированиями объектах и территориях;
- в соответствии с планами взаимодействия при ликвидации последствий чрезвычайных ситуаций на других объектах и территориях;
- в соответствии с установленным порядком действий при возникновении и развитии чрезвычайных ситуаций;
- по решению уполномоченных должностных лиц органов государственной власти Республики Таджикистан, местных органов государственной власти, юридических лиц, руководящих аварийноспасательными службами, аварийно-спасательными формированиями, полномочия которых установлены законодательством Республики Таджикистан, на основе запроса органов государственной власти Республики Таджикистан, местных органов государственной власти, организаций, на территории которых сложились чрезвычайные ситуации.
Привлечение профессиональных аварийно-спасательных служб, профессиональных аварийно-спасательных формирований к ликвидации последствий чрезвычайных ситуаций за пределами территории Республики Таджикистан осуществляется по решению Правительства Республики Таджикистан на основе международных договоров Республики Таджикистан.
Статья 14. Руководство работами по ликвидации чрезвычайных ситуаций
Руководство всеми силами и средствами, привлеченными к ликвидации последствий чрезвычайных ситуаций, и организацию их взаимодействия осуществляют руководители служб и формирований по ликвидации чрезвычайных ситуаций.
Руководители аварийно-спасательных служб, аварийно-спасательных формирований, прибывшие в зоны чрезвычайных ситуаций первыми, принимают на себя полномочия руководителей ликвидации чрезвычайных ситуаций и исполняют их до приезда руководителей ликвидации чрезвычайных ситуаций, определенных законодательством Республики Таджикистан, планами предупреждения и ликвидации чрезвычайных ситуаций или назначенных органами государственной власти, руководителями организаций, к полномочиям которых отнесена ликвидация данных чрезвычайных ситуаций.
Решения руководителей по ликвидации последствий чрезвычайных ситуаций являются обязательными для всех граждан и организаций, находящихся в зонах чрезвычайных ситуаций, если иное не предусмотрено законодательством Республики Таджикистан.
Никто не вправе вмешиваться в деятельность руководителей ликвидации чрезвычайных ситуаций по руководству работами по ликвидации последствий чрезвычайных ситуаций иначе, как отстранив их в установленном законодательством Республики Таджикистан порядке от исполнения обязанностей и приняв руководство на себя или назначив другое должностное лицо.
Полномочия руководителя ликвидации чрезвычайных ситуаций определяются Правительством Республики Таджикистан, местными органами государственной власти, руководством организаций в соответствии с законодательством Республики Таджикистан.
В случае крайней необходимости руководители ликвидации чрезвычайных ситуаций вправе самостоятельно принимать решения:
- о проведении эвакуационных мероприятий;
- об остановке деятельности организаций, находящихся в зонах чрезвычайных ситуаций;
- о проведении аварийно-спасательных работ на объектах и территориях организаций, находящихся в зонах чрезвычайных ситуаций;
- об ограничении доступа людей в зоны чрезвычайных ситуаций;
- о разбронировании резервов материальных ресурсов для ликвидации чрезвычайных ситуаций организаций, находящихся в зонах чрезвычайных ситуаций;
- об использовании в порядке, установленном законодательством Республики Таджикистан, средств связи, транспортных средств и иного имущества организаций, находящихся в зонах чрезвычайных ситуаций:
- о привлечении к проведению работ по ликвидации последствий чрезвычайных ситуаций нештатных и общественных аварийно-спасательных формирований, а также спасателей, не входящих в состав указанных формирований, при наличии у них документов, подтверждающих их аттестацию на проведение аварийно-спасательных работ;
- о привлечении на добровольной основе населения к проведению неотложных работ, а также отдельных граждан, не являющихся спасателями, с их согласия к проведению аварийно-спасательных работ;
- о принятии других необходимых мер, обусловленных развитием чрезвычайных ситуаций и ходом работ по их ликвидации.
Руководители ликвидации чрезвычайных ситуаций обязаны принять все меры по незамедлительному информированию соответствующих органов государственной власти, местных органов государственной власти, руководства организаций о принятых ими в случае крайней необходимости решениях.
Руководители ликвидации чрезвычайных ситуаций, руководители аварийно-спасательных служб, аварийно-спасательных формирований имеют право на полную и достоверную информацию о чрезвычайных ситуациях, необходимую для организации работ по ликвидации их последствий.
В случае технологической невозможности проведения всего объема аварийно-спасательных работ руководители ликвидации чрезвычайных ситуаций могут принимать решения о приостановке аварийно-спасательных работ в целом или их части, предприняв в первоочередном порядке все возможные меры по спасению находящихся в зонах чрезвычайных ситуаций людей.
Статья 15. Возмещение аварийно-спасательным службам и аварийноспасательным формированиям расходов на ликвидацию чрезвычайных ситуаций
Возмещение расходов на перевозку и размещение привлекаемых к проведению работ по ликвидации чрезвычайных ситуаций аварийно-спасательных служб, аварийно-спасательных формирований, материально-техническое, финансовое и иное обеспечение, а также оплата труда спасателей, работников аварийно-спасательных служб и аварийно-спасательных формирований, выплата им вознаграждений, предоставление дополнительно оплачиваемых отпусков, медицинское обеспечение и выплаты по временной нетрудоспособности спасателям, пострадавшим при проведении указанных работ, производятся в соответствии с договорами на обслуживание организаций или средств, выделенных на ликвидацию чрезвычайных ситуаций.
Статья 16. Содействие аварийно-спасательным службам и аварийно-спасательным формированиям в осуществлении их деятельности
Органы государственной власти, местные органы государственной власти и организации обязаны оказывать всемерное содействие аварийно-спасательным службам, аварийно-спасательным формированиям, следующим в зоны чрезвычайных ситуаций, в том числе предоставлять им необходимые транспортные и материально-технические средства.
Оперативный транспорт профессиональных аварийно-спасательных формирований должен иметь светографическую раскраску установленного образца и специальные звуковые и световые сигналы.
При следовании к месту проведения работ по ликвидации чрезвычайных ситуаций оперативный транспорт профессиональных аварийно-спасательных формирований пользуется правом первоочередного обеспечения горюче-смазочными материалами на аэродромах, автозаправочных станциях, а также правом первоочередного проведения ремонтных работ на станциях технического обслуживания, аэродроме, независимо от форм их собственности.
В целях обеспечения постоянной готовности профессиональных аварийно-спасательных служб, профессиональных аварийно-спасательных формирований к проведению работ по ликвидации последствий чрезвычайных ситуаций спасатели указанных аварийно-спасательных служб, аварийно-спасательных формирований призываются на военные сборы в сроки, согласованные с руководителями указанных служб и формирований, в военно-оперативных формированиях Комитет по чрезвычайным ситуациям и гражданской обороне Республики Таджикистан
Статья 17. Координация деятельности аварийно-спасательных служб и аварийно-спасательных формирований
Координация деятельности аварийно-спасательных служб, аварийно-спасательных формирований на территории Республики Таджикистан осуществляется в целях:
- оперативного привлечения необходимых для ликвидации чрезвычайных ситуаций сил и средств;
- выработки согласованных предложений органам государственной власти по совершенствованию законодательства Республики Таджикистан в области защиты населения и территорий от чрезвычайных ситуаций, а также в области социальной защиты спасателей и членов их семей;
- унификации нормативной правовой базы деятельности аварийно-спасательных служб, аварийно-спасательных формирований;
- проведения единой государственной политики в области производства аварийно-спасательных средств и в вопросах материально-технического обеспечения аварийно-спасательных служб и аварийно-спасательных формирований;
- координации взаимодействия между аварийно-спасательными службами, аварийно-спасательными формированиями и другими силами при проведении работ по ликвидации последствий чрезвычайных ситуаций на соответствующих территориях;
- решения вопросов подготовки спасателей, должностных лиц аварийно-спасательных служб и аварийно-спасательных формирований, принимающих участие в проведении работ по ликвидации последствий чрезвычайных ситуаций.
Координацию деятельности аварийно-спасательных служб, аварийно-спасательных формирований, местных органов государственной власти осуществляет специально уполномоченный государственный орган в области защиты населения и территорий от чрезвычайных ситуаций.
Статья 18. Перемещение, перепрофилирование, ликвидация аварийно-спасательных служб и аварийно- спасательных формирований
Основаниями для перемещения в другую местность, перепрофилирования на другой вид аварийно-спасательных работ или ликвидации профессиональных аварийно-спасательных служб и аварийно-спасательных формирований, а также для ликвидации нештатных аварийно-спасательных формирований, обязательное создание которых предусмотрено законодательством Республики Таджикистан, являются прекращение функционирования обслуживаемых ими организаций или устранение опасности возникновения чрезвычайных ситуаций, для предупреждения и ликвидации которых предназначены указанные службы и формирования.
Решения о перемещении, перепрофилировании или ликвидации профессиональных аварийно-спасательных формирований, а также решение о ликвидации нештатных аварийно-спасательных формирований, обязательное создание которых предусмотрено законодательством Республики Таджикистан, принимает орган, принявший решение об их создании.
Ликвидация общественных аварийно-спасательных формирований осуществляется в порядке, установленном Гражданским кодексом Республики Таджикистан.
Статья 19. Финансирование и материальное обеспечение аварийноспасательных служб и аварийно-спасательных формирований
Финансирование деятельности аварийно-спасательных служб, аварийно-спасательных формирований осуществляется за счет:
- средств республиканского бюджета, фондов и иных бюджетных средств органов местной государственной власти, а также финансовых средств организаций, создающих и содержащих аварийно-спасательные службы, и аварийно-спасательные формирования.
- финансовых средств, поступающих от реализации договоров с организациями об их обслуживании;
- созданных в соответствии с законодательством Республики Таджикистан резервов финансовых средств для ликвидации чрезвычайных ситуаций;
- общественных фондов, создаваемых за счет взносов и добровольных пожертвований граждан и организаций на защиту и спасение людей, оказание им помощи в чрезвычайных ситуациях;
- иных источников, не противоречащих законодательству Республики Таджикистан.
Порядок материального обеспечения республиканских военизированных горноспасательных служб, Комитета по чрезвычайным ситуациям и гражданской обороне при Правительстве Республики Таджикистан определяется Правительством Республики Таджикистан(, от 02.01.2019г.№1566).
Глава 3. Спасатели и их правовой статус
Статья 20. Спасатели
Граждане Республики Таджикистан после прохождения медицинского освидетельствования, выполнения нормативов по физической подготовке, обучения по программам подготовки спасателей и аттестации на проведение аварийно-спасательных работ приобретают статус спасателя.
Гражданам Республики Таджикистан при принятии решения о присвоении им статуса спасателей органами аттестации выдаются удостоверения установленного образца, книжка спасателя, жетон с нанесенными на него фамилией, именем и отчеством, группой крови и регистрационным номером спасателя.
Книжка спасателя предназначена для учета участия спасателя в работах по ликвидации чрезвычайных ситуаций. Положение о книжке спасателя утверждается уполномоченным государственным органом.
Спасателями могут быть граждане Республики Таджикистан, достигшие 20- летнего возраста.
Спасатели, не прошедшие аттестацию, утрачивают статус спасателя.
Статья 21. Права спасателей
Спасатели, привлеченные к работам по ликвидации чрезвычайных ситуаций, имеют право на внеочередное приобретение билетов на все виды транспорта при следовании к месту проведения указанных работ.
В ходе проведения работ по ликвидации чрезвычайных ситуаций спасатели имеют право на:
- полную и достоверную информацию, необходимую для выполнения ими своих обязанностей;
- беспрепятственный проход на территорию и производственные объекты организаций, в жилые помещения для проведения работ по ликвидации чрезвычайных ситуаций;
- требование от всех лиц, находящихся в зонах чрезвычайных ситуаций, соблюдения установленных мер безопасности;
- экипировку и оснащение в соответствии с технологией проведения аварийно-спасательных работ;
- использование для спасения людей и в случае крайней необходимости в порядке, установленном законодательством Республики Таджикистан, средств связи, транспорта, имущества и иных материальных средств организаций, находящихся в зонах чрезвычайных ситуаций.
Спасатели профессиональных аварийно-спасательных служб, профессиональных аварийно-спасательных формирований, пострадавшие в ходе исполнения обязанностей, возложенных на них трудовым договором (контрактом), а также иные спасатели, пострадавшие в ходе проведения работ по ликвидации чрезвычайных ситуаций, имеют право на бесплатную медицинскую и психологическую реабилитацию на базе медицинских учреждений и реабилитационных центров в порядке, определяемом Правительством Республики Таджикистан.
Спасатели имеют право на льготное пенсионное обеспечение в соответствии с законодательством Республики Таджикистан.
Статья 22. Гарантии деятельности спасателей
В ходе проведения работ по ликвидации чрезвычайных ситуаций спасатели подчиняются только руководителю аварийно-спасательных служб, аварийно-спасательных формирований, в составе которых проводят указанные работы.
Никто не имеет право принуждать спасателей к выполнению задач и работ, не относящихся к обязанностям, возложенным на них трудовым договором (контрактом).
Статья 23. Обязанности спасателей
Спасатели обязаны:
- быть в готовности к участию в проведении работ по ликвидации последствий чрезвычайных ситуаций, совершенствовать свою физическую, специальную, медицинскую, психологическую подготовку;
- совершенствовать навыки действий в составе аварийно-спасательных формирований;
- неукоснительно соблюдать технологию проведения аварийно-спасательных работ;
- активно вести поиск пострадавших, принимать меры по их спасению, оказывать им первую медицинскую и другие виды помощи;
- неукоснительно выполнять приказы, отдаваемые в ходе проведения работ по ликвидации последствий чрезвычайных ситуаций руководителями аварийно-спасательных служб, аварийно-спасательных формирований, в составе которых спасатели принимают участие в проведении указанных работ;
- разъяснять гражданам правила безопасного поведения в целях недопущения чрезвычайных ситуаций и порядок действий в случае их возникновения.
Обязанности спасателей профессиональных аварийно-спасательных служб, профессиональных аварийно-спасательных формирований определяются соответствующими уставами, наставлениями и являются составной частью трудового договора (контракта).
Статья 24. Режим работы (службы) и отдыха спасателей
Режим работы (службы) спасателей профессиональных аварийно-спасательных служб, профессиональных аварийно-спасательных формирований определяется правилами внутреннего трудового распорядка, графиком дежурств, расписаниями занятий или иных мероприятий по специальной подготовке.
Порядок учета участия спасателя в работах по ликвидации чрезвычайных ситуаций осуществляется на основе книжки спасателя.
При проведении работ по ликвидации последствий чрезвычайных ситуаций режим работы и продолжительность рабочего дня спасателей могут быть изменены и установлены руководителями ликвидации чрезвычайных ситуаций с учетом характера чрезвычайных ситуаций, особенностей проведения работ по их ликвидации и медицинских рекомендаций.
Статья 25. Оплата труда спасателей
Размер оплаты труда спасателей профессиональных аварийно-спасательных формирований и служб устанавливаются:
- для служб и структуры профессиональных аварийно-спасательных органов входящих в структуру Комитета по чрезвычайным ситуациям и гражданской обороне Республики Таджикистан, других министерств и ведомств республики, источником содержания которых являются бюджетные средства, Правительством Республики Таджикистан
- для формирований и служб, предприятий и организаций за счет средств администрацией этих предприятий и организаций;
- для республиканских военизированных горноспасательных служб, функционирующих на основе договора, за счет денежных средств поступающих на основе договоров().
Статья 26. Право на жилище
Спасателям профессиональных аварийно-спасательных служб, профессиональных аварийно-спасательных формирований местных органов государственной и исполнительной власти, министерств, государственных комитетов, ведомств, а также проживающим совместно с ними членам семей жилые помещения предоставляются в порядке и по нормам, предусмотренным законодательством Республики Таджикистан.
Для улучшения жилищных условий и обеспечения жилыми помещениями нуждающихся спасателей местные органы государственной власти, учреждения и организации при наличии соответствующих финансовых возможностей могут приобретать в порядке, установленном законодательством Республики Таджикистан, жилые помещения и осуществлять строительство жилых домов.
Семьи погибших (умерших) при исполнении должностных обязанностей спасателей профессиональных аварийно-спасательных служб, аварийно-спасательных формирований, а также семьи спасателей, привлеченных к проведению работ по ликвидации чрезвычайных ситуаций и погибших (умерших) в ходе проведения указанных работ, нуждавшиеся в получении жилья (улучшение жилищных условий), сохраняют право на его получение (улучшении жилищных условий). Жилые помещения указанным семьям предоставляются в первоочередном порядке.
Спасатели профессиональных аварийно-спасательных служб, аварийно-спасательных формирований имеют право на установку квартирных телефонов в первоочередном порядке.
Статья 27. Страховые гарантии спасателей
Жизнь и здоровье спасателей подлежат обязательному страхованию. Порядок и условия страхования жизни и здоровья спасателей определяются Правительством Республики Таджикистан.
Статья 28. Социальная защита членов семей спасателей
Члены семей спасателей профессиональных аварийно-спасательных служб, профессиональных аварийно-спасательных формирований, погибших при исполнении обязанностей, возложенных на них трудовым договором (контрактом), а также члены семей других спасателей, погибших (умерших) в период участия в проведении работ по ликвидации последствий чрезвычайных ситуаций, сохраняют в течение одного года право на льготы, которыми они как члены его семьи, пользовались в соответствии с законодательством Республики Таджикистан.
Пенсионное обеспечение членов семей спасателей по случаю потери кормильца осуществляется в соответствии с законодательством Республики Таджикистан.
Статья 29. Граждане, не являющиеся спасателями, привлекаемые к проведению работ по ликвидации чрезвычайных ситуаций
В случае крайней необходимости отдельные граждане, не являющиеся спасателями, могут с их согласия привлекаться к участию в проведении аварийно-спасательных работ.
Решение о привлечении граждан, не являющихся спасателями, к проведению аварийно-спасательных работ принимают руководители местных органов государственной власти, руководители организаций, руководители ликвидации чрезвычайных ситуаций.
Глава 4. Заключительные положения
Статья 30. Ответственность за нарушение настоящего Закона
Лица, виновные в нарушении настоящего Закона, несут ответственность в соответствии с действующим законодательством Республики Таджикистан.
Статья 31. Порядок введения в действие настоящего Закона
Настоящий Закон ввести в действие после его официального опубликования.
Президент
Республики Таджикистан Э.Рахмонов
г.Душанбе, 1 марта 2006 года № 83
ПОСТАНОВЛЕНИЕ МАДЖЛИСИ НАМОЯНДАГОН МАДЖЛИСИ ОЛИ РЕСПУБЛИКИ ТАДЖИКИСТАН
"О принятии Закона Республики Таджикистан "Об аварийно-спасательных службах, аварийно-спасательных формированиях и статусе спасателей"
Маджлиси намояндагон Маджлиси Оли Республики Таджикистан постановляет:
Принять Закон Республики Таджикистан "Об аварийно-спасательных службах, аварийно-спасательных формированиях и статусе спасателей".
Председатель
Маджлиси намояндагон Маджлиси Оли
Республики Таджикистан С.ХАЙРУЛЛОЕВ
г.Душанбе,25 ноября 2004 года №1257
ПОСТАНОВЛЕНИЕ МАДЖЛИСИ МИЛЛИ МАДЖЛСИСИ ОЛИ РЕСПУБЛИКИ ТАДЖИКИСТАН
О Законе Республики Таджикистан "Об аварийноспасательных службах, аварийно- спасательных формированиях и статусе спасателей"
Рассмотрев Закон Республики Таджикистан "Об аварийно-спасательных службах, аварийно-спасательных формированиях и статусе спасателей", Мадж-лиси милли Маджлиси Оли Республики Таджикистан постановляет:
Одобрить Закон Республики Таджикистан "Об аварийно-спасательных службах, аварийно- спасательных формированиях и статусе спасателей".
Председатель
Маджлиси милли Маджлиси Оли
Республики Таджикистан М.Убайдуллоев
г. Душанбе, 11 февраля 2005 года №597