ҚОНУНИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН

Дар бораи фондҳои ғайридавлатии нафақа

(Ахбори Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, с. 2005, №12, мод. 661; с. 2011, №6, мод.448)

Қонуни мазкур муносибатҳои ҳуқуқӣ ва иқтисодии марбут ба таъсис, фаъолият, азнавташкилдиҳӣ ва барҳамдиҳии фондҳои ғайридавлатии нафақаро дар Ҷумҳурии Тоҷикистон танзим намуда, татбиқи ҳуқуқҳои шаҳрвандонро барои таъминоти ихтиёрии иловагӣ бо нафақа таъмин менамояд.

Амали Қонуни мазкур ба муносибатҳое, ки ҳангоми анҷом додани таъминоти нафақаи давлатӣ ба миён меоянд, татбиқ намегардад. Қонуни мазкур барои маҳдуд сохтани ҳуқуқи шаҳрвандони Ҷумҳурии Тоҷикистон ба суғуртаи ихтиёрии нафақа ва суғуртаи иҷтимоӣ истифода бурда намешавад.

БОБИ 1. МУҚАРРАРОТИ УМУМӢ

Моддаи 1. Фондҳои ғайридавлатии нафақа

Фонди ғайридавлатии нафақа (минбаъд, Фонд) шакли махсуси ташкилию ҳуқуқии ташкилоти ғайритиҷоратии махсусгардонидашуда оид ба таъмини шаҳрвандон бо нафақа ба тарзи ихтиёрӣ мебошад.

Фонд новобаста аз низоми давлатии таъминоти нафақа ва илова ба он фаъолият менамояд (Қонуни ҶТ аз 19.07.2022 № 1904).

Намуди истисноии фаъолияти Фонд аз таъмини ғайридавлатии ихтиёрии шахсони воқеӣ бо нафақа дар асоси шартномаҳои нафақа иборат мебошад. Фаъолияти Фонд аз ҷамъоварии саҳмҳои нафақа, ҷамъоварии активҳои нафақа ва баҳисобгирии ӯҳдадориҳои нафақавӣ, ҷойгиркунонии активҳои нафақа бо мақсади гирифтани даромад аз сармоя, таъин ва пардохти нафақаҳои ғайридавлатӣ ба гирандагон ба тарзи ихтиёрӣ иборат аст. Шахсони ҳуқуқие, ки ба талаботи Қонуни мазкур нисбати фондҳо ба истифодаи калимаҳои "фонди ғайридавлатии нафақа" мувофиқат намекунанд дар номи худ дар ҳама ҳолатҳо ҳуқуқ надоранд.

Моддаи 2. Қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи фондҳои ғайридавлатии нафақа

Қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи фондҳои ғайридавлатии нафақа ба Конститутсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон асос ёфта, аз Қонуни мазкур, дигар санадҳои меъёрии ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон ва инчунин санадҳои байналмилалие, ки Ҷумҳурии Тоҷикистон онҳоро эътироф намудааст, иборат мебошад (Қонуни ҶТ аз 19.07.2022 № 1904).

Моддаи 3. Мафҳумҳои асосие, ки дар ҳамин Қонун истифода шудаанд

Дар ҳамин Қонун мафҳумҳои асосии зерин истифода мешаванд:

cаҳмгузор - шахси воқеӣ ва ё ҳуқуқӣ, ки саҳмгузории нафақаро ба манфиати гиранда дар асоси шартномаи нафақа анҷом медиҳад;

маблағи гарав - маблағи пулие, ки Фонд ба саҳмгузор - гиранда мепардозад ё бо супориши саҳмгузор ҳангоми бекор кардани шартномаи нафақа ба дигар фонд мегузаронад;

диверсификатсия - талаботи ҳатмӣ оид ба ҳифзи активҳои Фонд ҷиҳати маҳдудсозии ҷойгиркунонии онҳо бо мақсади муҳофизат аз хатари аз ҳад зиёд ва беасос;

шахсони мансабдори Фонд- шахсоне, ки сиёсати Фондро муайян мекунанд ё ваколатдоранд дар амалиёти асосии Фонд иштирок намоянд ё воқеан иштирок мекунанд, сиёсати Фондро ташаккул медиҳанд, сарфи назар аз он, ки онҳо ройгон кор мекунанд ё барои он подош мегиранд;

даромади сармоягузорӣ - даромаде мебошад, ки дар натиҷаи сармоягузории активҳои нафақавӣ ба даст меояд;

активҳои нафақа - шакли активҳои пулии (маблағҳои пулии) Фонд, ки аз ҳисоби саҳмҳои нафақа ва қисми даромад аз ҷойгиркунонии онҳо ташаккул ёфта, дар ҳисобномаҳои нафақа ба ҳисоб гирифта шудаанд;

саҳми нафақа - маблағи пулие, ки саҳмгузор мутобиқи шартҳои шартномаи нафақа ба манфиати гиранда мегузаронад;

шартномаи нафақа - созишнома байни Фонд ва саҳмгузор ба манфиати гиранда, ки мутобиқи он саҳмгузор ӯҳдадор мешавад, ки саҳми нафақавиро гузаронад ва Фонд ӯҳдадор мешавад, ки ба гиранда нафақаи ғайридавлатиро мутобиқи нақшаи интихобнамудаи нафақа пардозад;

маблағи ҷамъшудаи нафақа - маблағи умумии саҳмҳои нафақавӣ ва даромаде, ки ба манфиати гиранда дар ҳисобномаи нафақаи ӯ ҷамъ шудааст ва андозаи ӯҳдадориҳои пулии Фондро дар назди гиранда муайян менамояд;

қоидаҳои Фонд - ҳуҷҷате, ки муносибатҳои байниҳамдигарӣ, ҳуқуқу ӯҳдадорӣ ва масъулияти Фонд, саҳмгузор ва нафақагирро муайян менамояд;

ҳисобномаи нафақа - усули баҳисобгирии таҳлилии муомилоти саҳмҳои нафақа ва пардохти нафақа;

нақшаи нафақа - маҷмӯи шартҳое, ки тартиби ташаккули маблағи ҷамъшудаи нафақавӣ ва пардохти нафақаро муайян менамояд;

нафақаи ғайридавлатӣ - маблағи пулие, ки ба гиранда мутобиқи шартҳои шартномаи нафақа таъин ва пардохт карда мешавад;

гиранда - шахси воқеие, ки шаҳрванди Ҷумҳурии Тоҷикистон, шаҳрванди хориҷӣ ё шахси бешаҳрванд буда, ба ӯ мутобиқи шартномаи басташудаи нафақа нафақаҳои ғайридавлатӣ бояд пардохта шаванд ё пардохта мешаванд;

ширкати идоракунанда (минбаъд-идоракунанда) - шахси ҳуқуқие, ки дорои иҷозатнома (литсензия) буда, идоракунии активҳои Фондро дар асоси шартномаи бо Фонд баста шуда амалӣ мегардонад.

БОБИ 2. ТАЪСИС ВА ТАРТИБИ БАҚАЙДГИРИИ ДАВЛАТИИ ФОНД, ИҶОЗАТНОМАДИҲӢ БАРОИ ФАЪОЛИЯТИ ОН

Моддаи 4. Таъсиси Фонд

Фонд аз ҷониби шахсони воқеӣ ва ё ҳуқуқӣ ҳангоми мавҷудияти маҷмӯи саҳмҳои муассисон (саҳми муассис) тибқи тартиби муқаррарнамудаи ҳамин Қонун ва дигар санадҳои меъёрии ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон таъсис дода мешавад.

Фонд шахси ҳуқуқӣ буда, дар асоси ҳамин Қонун, дигар санадҳои меъёрии ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон ва оинномаи Фонд амал намуда, ҳуқуқ дорад дар ҳудуди Ҷумҳурии Тоҷикистон бахшҳои худро кушояд (Қонуни ҶТ аз 19.07.2022 № 1904).

Маблағҳои пулии аз тарафи муассисон ҳамчун маҷмӯи саҳмҳо гузошташуда, ки барои фаъолияти оиномавии Фонд пешбинӣ шудааст, моликияти Фонд мебошад.

Фонд вобаста ба ӯҳдадориҳои худ бо ҳама маблағҳои пулӣ ва амволи марбутааш ҷавобгӯ буда, мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон масъулиятро ба зимма дорад. Фонд вобаста ба ӯҳдадориҳои давлат, муассисон, саҳмгузорон ва гирандагон ҷавобгӯ намебошад.

Муассисон, саҳмгузорон ва гирандагон, инчунин давлат вобаста ба ӯҳдадориҳои Фонд ҷавобгар намебошанд.

Моддаи 5. Маҷмӯи саҳмҳои муассисони (саҳми муассиси) Фонд

Бо мақсади таъмини ҳимояи ҳуқуқҳои саҳмгузорон ва гирандагон муассисони Фонд маҷмӯи саҳмҳои муассисон (саҳми муассис)-ро ташаккул медиҳанд, ки он набояд аз андозаи панҷоҳ ҳазоркаратаи ҳадди ақали музди меҳнат камтар бошад.

Ҳангоми гирифтани иҷозатнома барои анҷом додани фаъолият оид ба таъмини ғайридавлатии нафақа маҷмӯи саҳмҳои муассисон (саҳми муассис) бояд пурра пардохта шавад.

Моддаи 6. Бақайдгирии давлатии Фонд ва иҷозатномадиҳӣ барои фаъолият

Бақайдгирии давлатии Фонд тибқи тартиби муқаррарнамудаи Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон "Дар бораи бақайдгирии давлатии шахсони ҳуқуқӣ ва соҳибкорони инфиродӣ" амалӣ карда мешавад (Қонуни ҶТ аз 28.06.2011 № 737).

Фонд аз рӯзи гирифтани иҷозатнома ба иҷрои фаъолияти оинномавӣ ҳуқуқ пайдо мекунад. Иҷозатнома тибқи Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон ,Дар бораи иҷозатномадиҳӣ ба баъзе намудҳои фаъолият, дода мешавад.

Моддаи 7. Ҳуҷҷатҳои таъсисии Фонд

Ҳуҷҷатҳои таъсисии Фонд аз инҳо иборатанд:

- оинномае, ки муассисони (муассиси) Фонд тасдиқ намудааст;

- шартномаи таъсисӣ, ки байни муассисони Фонд баста шудааст ва тартиби таъсиси Фондро муайян менамояд (дар ҳолати зиёда аз як нафар будани муассис).

Дар оинномаи Фонд бояд инҳо инъикос гарданд:

- номи пурра ва мухтасари Фонд бо ҳатман ворид намудани калимаҳои "Фонди ғайридавлатии нафақа" ва суроғаи ҳуқуқии он;

- мавзӯъ (предмет) ва мақсади фаъолияти Фонд, тартиби идоракунии он;

- мақомоти идора, назорат, тафтиш ва салоҳияти онҳо, тартиби интихоб, бозхонд, инчунин масъулияти шахсони мансабдор;

- сохтор ва ваколати мақомоти идоракунандаи Фонд, меъёри намояндагӣ дар мақомоти идоракунанда;

- тартиби қабули қарор;

- тартиби анҷом додани назорати фаъолияти Фонд;

- тартиби ҳисоботдиҳии Фонд;

- тартиби нашри ҳисобот;

- тартиби тақсими даромад аз ҷойгиркунонии активҳои нафақа;

- тартиби азнавташкилдиҳӣ, барҳамдиҳии Фонд ва тақсими амволи он;

- тартиби ворид намудани тағйирот ба ҳуҷҷатҳои таъсисӣ.

Шартномаи таъсисӣ бояд маълумоти зайлро дар бар гирад:

- номи Фонд;

- суроғаи ҳуқуқии Фонд;

- мавзӯи (предмети) фаъолияти Фонд;

- маълумот оид ба муассисони Фонд;

- андозаи саҳми муассисон ҳангоми таъсиси Фонд, инчунин тартиб ва шартҳои интиқоли он ба Фонд;

- дар бораи мақомоти идоракунандаи Фонд ва номгӯйи ӯҳдадориҳои муассисон оид ба таъсис ва таъмини фаъолияти Фонд.

БОБИ 3. ФАЪОЛИЯТИ ФОНД

Моддаи 8. Вазифаҳои Фонд

Фонд вазифаҳои зайлро анҷом медиҳад:

- нақшаҳои нафақаро таҳия менамояд;

- барои таъмини нафақа шартномаҳо мебандад;

- саҳмҳои нафақаро ҷамъ мекунад ва ҳисобномаҳои нафақаро пеш мебарад;

- бо мақсади анҷом додани фаъолияти оинномавӣ амволи худро ташаккул медиҳад, инчунин маблағҳои пулии онҳоро ҷойгир менамояд;

- бо идоракунанда шартномаҳо мебандад;

- тавассути идоракунанда активҳои Фондро ҷойгир менамояд;

- ба Фонд пурра ва сари вақт ворид гардидани саҳмҳои нафақа ва иҷрои ӯҳдадориҳои худро дар назди гирандагон назорат менамояд;

- таъин ва пардохти нафақаро анҷом медиҳад;

- даромадро аз фаъолияти сармоягузорӣ мувофиқи талаботи Қонуни мазкур тақсим мекунад;

- дар ҳолати қатъ гардидани шартномаи нафақавӣ маблағҳои дар ҳисобномаи нафақавӣ бударо (маблағи гаравро) ба саҳмгузор-гиранда пардохт менамояд ё ба дигар Фонд интиқол медиҳад;

- тибқи тартиби муқарраргардида баҳисобгирии муҳосибавиро анҷом медиҳад;

- оид ба фаъолияти худ ба мақоми ваколатдор ва дигар мақомоти давлатӣ тибқи тартиби муқаррарнамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон маълумот пешниҳод менамояд;

- ба саҳмгузорон ва гирандагон оид ба ҳолати ҳисобномаҳои нафақавиашон, инчунин лоиҳаҳое, ки бо активҳои нафақа сармоягузорӣ мешаванд, маълумот медиҳад.

Моддаи 9. Қоидаҳои Фонд

Қоидаҳои Фонд бояд инҳоро дар бар гирад:

- номгӯйи шакли нақшаҳои нафақа, ки Фонд истифода мебарад ва сабти онҳо;

- шарт ва тартиби бастани шартномаи нафақа, тағйир додан ва қатъи амали шартнома;

- тартиби ба Фонд гузаронидани саҳмҳои нафақа;

- тартиби ташаккул ва ҷойгиркунонии активҳои нафақа;

- тартиб ва шарти пардохти нафақа;

- ҳуқуқу ӯҳдадориҳои саҳмгузорон ва гирандагон;

- шартҳои масъулияти Фонд дар назди саҳмгузорон ва гирандагон;

- шартҳои ба миён омадан ва қатъ гардидани ӯҳдадориҳои Фонд;

- тартиби ба дигар фондҳои ғайридавлатии нафақа гузаронидани маблағҳое, ки дар ҳисобномаҳои нафақавӣ мавҷуданд;

- тартиби баргардонидани маблағҳо, ки дар ҳисобномаҳои нафақавӣ мавҷуданд (пардохти маблағи гарав) дар ҳолати қатъ гардидани шартномаи нафақавӣ;

- меъёрҳои муайян намудани ҳаҷми пардохти хизматрасонии Фонд, идоракунанда ва маҳфуздоранда (депозитарий) ва тартиби дар мавриди онҳо фароҳам овардани иттилоот ба саҳмгузорон ва гирандагон;

- шарт ва тартиби ворид намудани тағйироту иловаҳо ба қоидаҳои Фонд.

Ворид намудани тағйироту иловаҳо ба қоидаҳои Фонд, ки ба ҳуқуқ ва ӯҳдадориҳои саҳмгузорон ва гирандагон дахл дорад, танҳо ҳангоми розигии шахсони зикргардида иҷозат дода мешавад.

Қоидаҳои Фонд метавонанд дорои дигар муқаррароте бошанд, ки хилофи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ва ҳамин Қонун нестанд.

Қоидаҳои Фонд бояд мутобиқи ҳамин Қонун таҳия гардида, тибқи тартиби муқаррарнамудаи мақоми ваколатдор ба қайд гирифта шаванд.

Қоидаҳои Фондро Шӯрои Фонд тасдиқ менамояд.

Моддаи 10. Шартномаи нафақа

Шартномаи нафақа бояд инҳоро дар бар гирад:

- номи тарафҳо;

- мавзӯи (предмети) шартнома;

- ҳуқуқу ӯҳдадорӣ ва масъулияти тарафҳо;

- шакли нақшаи нафақа;

- шарт ва тартиби гузарондани саҳм;

- шарт ва тартиби пардохти даромади сармоягузорӣ;

- тартиби пардохти нафақа;

- мӯҳлати амал ва қатъи шартнома, тартиб ва шартҳои бекор кардан ё тағйир додани шартнома;

- реквизити тарафҳо;

- тартиби танзими баҳсҳо ва дигар муқаррароте, ки хилофи ҳамин Қонун ва дигар санадҳои меъёрии ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон намебошанд.

Моддаи 11. ӯҳдадориҳои Фонд

Фонд ӯҳдадор аст:

- фаъолияти худро мутобиқи ҳамин Қонун, дигар санадҳои меъёрии ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон ва оинномаи Фонд анҷом диҳад;

- ҳангоми аз ҷониби саҳмгузор вайрон кардани шартҳои нақшаи интихобнамудаи нафақа ё қатъи гузаронидани саҳмҳои нафақа ҳисоби фоизҳоро ба маблағе, ки дар ҳисобномаи нафақа ҷамъ шудааст, то гузаштани мӯҳлати шартномаи нафақа идома диҳад;

- тибқи муқаррароти Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон "Дар бораи муқовимат ба қонунигардонии (расмикунонии) даромадҳои бо роҳи ҷиноят бадастоварда,  маблағгузории терроризм ва маблағгузории паҳнкунии силоҳи қатли ом" оид ба аҳдҳо ва амалиёти шубҳанок ба мақоми ваколатдори муқовимат ба қонунигардонии (расмикунонии) даромадҳои бо роҳи ҷиноят бадастоварда, маблағгузории терроризм ва маблағгузории паҳнкунии силоҳи қатли ом маълумот пешниҳод намояд (Қонуни ҶТ аз 27.11.2014 № 1162, аз 19.07.2022 № 1904);

- нигоҳдории нусхаи ҳуҷҷатҳоеро, ки барои муайян кардани шахсият зарур аст, на камтар аз панҷ соли баъди анҷом ёфтани муносибатҳои корӣ таъмин намояд (Қонуни ҶТ аз 27.11.2014 № 1162);

- баҳисобгирии алоҳидаи саҳмҳои нафақавии гирандагон, баҳисобгирии активҳои нафақа ва даромадро вобаста ба сармояҳо анҷом диҳад.

Фонд ҳуқуқ надорад бо тартиби яктарафа қароре қабул кунад, ки ҳуқуқи саҳмгузорон ё гирандагонро вайрон ё маҳдуд намояд.

Бо мақсади ҳифзи манфиатҳои гирандагон ба Фонд манъ аст:

- намуди фаъолияти худро тағйир диҳад;

- қарз диҳад, оид ба иҷрои ӯҳдадориҳои пулии шахсони сеюм кафолат диҳад ва амволи Фондро ба гарав гузорад;

- ба истиснои саҳмҳои нафақа қарз ё дигар навъи воситаҳои қарзӣ гирад;

- ҳамчун муассиси ташкилот бо масъулияти пурраи амволӣ баромад кунад;

- вомбаргҳо ва билетҳои лотерея барорад;

- эмиссияи (баровардани) коғазҳои қиматноки худро анҷом диҳад.

Моддаи 12. Ҳуқуқу ӯҳдадориҳои саҳмгузорон ва гирандагон

Ҳуқуқу ӯҳдадориҳои саҳмгузорон ва гирандагони Фонд мутобиқи ҳамин Қонун ва дигар санадҳои меъёрии ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон, қоидаҳои Фонд, шартномаҳои нафақа танзим мегардад (Қонуни ҶТ аз 19.07.2022 № 1904).

Саҳмгузорон ҳуқуқ доранд:

- аз Фонд мутобиқи шартномаи нафақа дар ҳаҷми пурра иҷро намудани ӯҳдадориҳояшонро талаб намоянд;

- ҳамзамон ба сифати гиранда баромад кунанд;

- шартномаи нафақаро бекор кунанд, маблағҳои дар ҳисобномаҳои нафақа мавҷударо тибқи тартиб ва шартҳои пешбининамудаи шартнома ба дигар фондҳо гузаронанд ва ҷиҳати ворид намудаи тағйирот ба шартнома ташаббус зоҳир кунанд;

- нақшаи нафақаро интихоб намоянд;

- ҳангоми барҳамдиҳии Фонд як қисми амволро мутаносибан ба маблағе, ки дар ҳисобномаи нафақа ҷамъ шудааст, гиранд;

- оид ба ҳолати ҳисобномаҳои нафақа ва фаъолияти Фонд иттилооти пурра гиранд;

- тибқи тартиби муқаррарнамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон нисбати амали Фонд шикоят пешниҳод кунанд.

Гирандагон ҳуқуқ доранд:

- нафақа гиранд;

- ба истиснои ҳолатҳои аз ҷониби Фонд иҷро накардани ӯҳдадориҳои худ маблағҳои дар ҳисобномаҳои нафақа ҷамъшударо на бештар аз як маротиба дар се сол ба дигар фондҳои нафақа гузаронанд;

- маблағҳои дар ҳисобномаҳо ҷамъшударо мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон васият намоянд (Қонуни ҶТ аз 19.07.2022 № 1904);

- ҳамзамон ба сифати саҳмгузор баромад кунанд;

- шартномаи нафақаро бекор кунанд ва ҳангоми барои зисти доимӣ хориҷ шудан аз ҳудуди Ҷумҳурии Тоҷикистон ё ҳангоми барҳамдиҳии Фонд ё ба миён омадани ҳолатҳои фавқулоддаи раднашаванда маблағҳои дар ҳисобномаҳои нафақа ҷамъшударо гиранд (Қонуни ҶТ аз 19.07.2022 № 1904);

- оид ба ҳолати ҳисобномаҳои нафақа ва фаъолияти Фонд маълумоти пурра ба даст оранд;

- тибқи тартиби муқаррарнамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон нисбат ба амали Фонд шикоят пешниҳод кунанд.

Саҳмгузорон ва гирандагон вазифадоранд:

- сари вақт, тибқи ҳаҷм ва мӯҳлатҳои пешбининамудаи шартномаи нафақа саҳмҳоро гузаронанд;

- ҳангоми қатъи пардохти саҳмҳои нафақа маблағҳои ҷамъшударо то ба охир расидани мӯҳлати шартномаи нафақа дар активҳои Фонд нигоҳ доранд;

- сари вақт Фондро дар хусуси тағйироте, ки ба иҷрои ӯҳдадориҳояшон дар назди Фонд таъсир мерасонад, огоҳ намоянд.

Моддаи 13. Сирри тиҷоратӣ

Маълумот оид ба андозаи саҳмҳои нафақа дар ҳисобномаҳои нафақа ва пардохтҳои нафақа сирри тиҷоратӣ ба ҳисоб меравад.

Фонд ҳуқуқ надорад маълумоти дорои сирри тиҷоратиро ба шахсони сеюм диҳад. Маълумоти зикргардида метавонад, танҳо дар ҳолатҳои пешбининамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ба дигар шахс дода шавад.

Пешниҳод намудани маълумот ба мақоми ваколатдори муқовимат ба қонунигардонии (расмикунонии) даромадҳои бо роҳи ҷиноят бадастоварда, маблағгузории терроризм ва маблағгузории паҳнкунии силоҳи қатли ом ифшои сирри хизматӣ, тиҷоратӣ ва ё сирри дигари бо қонун ҳифзшаванда намебошад (Қонуни ҶТ аз 27.11.2014 № 1162, аз 19.07.2022 № 1904).

Кормандони мақоми ваколатдор ҳуқуқ надоранд маълумоти дорои сирри тиҷоратӣ ва дигар маълумоти марбут ба Фонд ва мизоҷони онро, ки вобаста ба мансаби ишғолнамуда барояшон маълум гардидааст, ошкор созанд.

Моддаи 14. Баҳисобгирии муҳосибавӣ ва ҳисоботдиҳӣ

Фонд мутобиқи санадҳои меъёрӣ дар бораи баҳисобгирии муҳосибавӣ, ки мақоми ваколатдор тасдиқ намудааст, бо назардошти хусусиятҳои хоси фаъолияти вобаста ба таъмини ғайридавлатии нафақа баҳисобгирии муҳосибавӣ ва ҳисоботдиҳиро анҷом медиҳад.

Баҳисобгирии муҳосибавӣ бояд гирифтани ҳисоботро тибқи мӯҳтаво ва шакле, ки ҷавобгӯи меъёрҳои байналмилалии баҳисобгирии муҳосибавӣ мебошанд, таъмин намояд.

Ҳангоми баҳисобгирии муҳосибавӣ Фонд набояд амволи барои таъмини фаъолияти оинномавӣ таъингардида ва активҳои нафақаро омехта намояд.

Фонд вобаста ба ҳар як нақшаи нафақа бо ҳаҷми саҳмҳои муайянгардидаи нафақа баҳисобгирии маблағҳои нафақаи ҷамъшуда ва пардохтшударо алоҳида пеш мебарад.

Соли ҳисоботдиҳӣ соли тақвимӣ буда, аз 1 январ то 31 декабрро дар бар мегирад.

Ҳисоботдиҳии муҳосибавӣ ва мувозинаҳо вобаста ба амволи барои анҷом додани фаъолияти оинномавӣ таъингардида ва активҳои нафақа алоҳида таҳия мегардад.

Ҳисоботдиҳии муҳосибавии Фонд дар қисми активҳои нафақа вобаста ба натиҷаи соли ҳисоботӣ бо хулосаи аудити мустақил тасдиқ мегардад, ки қисми ҷудонопазири ҳисоботи солона оид ба фаъолияти Фонд мебошад.

Фонд ба мақоми ваколатдори анҷомдиҳандаи вазифаҳои назоратӣ ва мақоми дахлдори давлатӣ тибқи тартиб ва мӯҳлатҳои муқаррарнамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон оид ба фаъолияти худ ҳисобот пешниҳод менамояд. Фонд ӯҳдадор аст на камтар аз як маротиба дар як сол ҳисоботи молиявиро нашр кунад.

Фонд ҳифзи ҳуҷҷатҳои вобаста ба ҳисобномаҳои нафақаи саҳмгузорон ва гирандагонро аз санаи ба охир расидани ӯҳдадории Фонд дар ҷараёни се сол таъмин менамояд.

БОБИ 4. АМВОЛИ ФОНД

Моддаи 15. Амволи Фонд

Амволи Фонд иборат аст аз:

- амволи худӣ, ки барои анҷом додани фаъолияти оинномавӣ таъин гардидааст;

- активҳои нафақа;

- фонди эҳтиётӣ.

Даромадҳои аз истифодаи маблағҳои худии Фонд ба дастомада дар ҳаҷми пурра ба Фонд марбутанд.

Моддаи 16. Активҳои нафақа

Активҳои нафақа аз ҳисоби саҳмҳои нафақа ва қисми даромад аз ҷойгиркунонии онҳо, ки дар ҳисобномаҳои нафақа ба ҳисоб гирифта шудаанд, ташаккул меёбад.

Маблағҳои дар ҳисобномаҳои нафақа ҷамъшуда барои пардохти ӯҳдадориҳои қарзӣ ва дигар ӯҳдадориҳои саҳмгузорону гирандагон истифода намегарданд ва аз ҷониби мақомоти давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон ба таври баҳснопазир ситонида намешаванд.

Ситонидан танҳо бо қарори суд сурат гирифта метавонад.

Моддаи 17. Фонди эҳтиётӣ

Фонд барои таъмини кафолати иҷрои ӯҳдадориҳо дар назди гирандагон вобаста ба пардохти нафақа фонди эҳтиётӣ таъсис медиҳад.

Фонди эҳтиётӣ аз ҳисоби зайл ташаккул меёбад:

- саҳми даромади ҳарсолаи сармоягузорӣ;

- сарфаи маблағе, ки барои таъмини фаъолияти оинномавии Фонд нигаронида шудааст. Фонди эҳтиётӣ дар Фонд алоҳида ба ҳисоб гирифта шуда, маблағи он дар шакли бозоргир нигоҳ дошта мешавад.

БОБИ 5. ҶОЙГИРКУНОНИИ АКТИВҲОИ НАФАҚА

Моддаи 18. Принсипҳои ҷойгиркунонии активҳои нафақа

Активҳои нафақа бояд мутобиқи талаботи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон бо риояи принсипҳои эътимоднокӣ, ҳифз, бозоргирӣ ва диверсификатсия ҷойгир карда шаванд.

Моддаи 19. Ҷойгиркунонии активҳои нафақа

Активҳои нафақа ба манфиати гирандагон танҳо бо мақсади ҳифз ва афзоиши онҳо ҷойгир карда мешаванд.

Активҳои нафақа чунин ҷойгир карда мешаванд:

- ба коғазҳои қиматноки давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон;

- ба коғазҳои қиматноки ташкилоте, ки дар биржаи сармояҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон арзиш дорад;

- ба депозитҳо дар бонкҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон;

- ба амволи ғайриманқул ва дигар навъи активҳое, ки ба принсипҳои ҷойгиркунонии дар моддаи 18 Қонуни мазкур пешбинишуда мутобиқ мебошанд. Фаъолияти Фонд оиди ҷойгиркунии маблағҳои захираҳои нафақа ва сармоягузории онҳо фаъолияти соҳибкорӣ ҳисобида намешавад.

Моддаи 20. Идоракунии активҳои нафақа

Фонд вазифаҳои идоракунии активҳои нафақавиро мустақилона анҷом медиҳад ё вазифаҳои идоракунии активҳои худро ба ширкати идоракунанда, ки барои идораи активҳои нафақа тибқи тартиби муқаррарнамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон дорои иҷозатнома мебошад, вомегузорад.

Фонд ҳуқуқ дорад барои идоракунии активҳои нафақа ҳамзамон бо як ё якчанд ширкати идоракунанда шартнома бандад.

Идоракунанда ҳуқуқ дорад барои идоракунии активҳои нафақа ҳамзамон бо ду ё якчанд фондҳо шартнома бандад.

Идоракунанда барои ҳифз, баргардонидашаванда будани активҳои Фонд ва афзоиши он дар асоси шартномаи гарав ба маблағи на камтар аз 120 фоиз аз арзиши активҳои додашудаи Фонд масъулияти пурраи моддӣ ва молиявӣ дорад.

Барои иҷрои номатлуби вазифаҳои ба зиммааш гузошташуда ширкати идоракунанда мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон, инчунин шартномаҳои гарав ва сармоягузории дуҷонибаи байни идоракунанда ва Фонд басташуда масъулият дорад.

Идоракунанда иҷрои талаботро оид ба диверсификатсияи активҳои нафақа, нигоҳ доштани қобилияти харидории онҳо аз ҳисоби интиқоли сармоя ба лоиҳаҳое, ки даромадро кафолат медиҳанд, таъмин менамояд.

Идоракунанда активҳои нафақа ва даромадро алоҳида ба ҳисоб гирифта, аз рӯи онҳо дар мӯҳлати муқаррарнамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ба Шӯрои Фонд ва мақоми танзимкунанда ҳисобот пешниҳод менамояд.

Идоракунанда ҳуқуқ надорад вазифаи идоракунии активҳои Фондро ба шахси сеюм интиқол диҳад.

Аз активҳои нафақа ситонидани қарзҳои идоракунанда иҷозат дода намешавад.

Моддаи 21. Ҳифзи активҳои нафақа, ки дар коғазҳои қиматнок ҷойгир карда шудаанд

Баҳисобгирӣ ва интиқоли ҳуқуқ ба коғазҳои қиматнок, ки ба активҳои нафақа ҷойгир карда шудаанд, дар асоси шартнома барои хизматрасонии маҳфуздоранда (депозитарий) сурат мегирад.

Маҳфуздоранда метавонад танҳо шахси ҳуқуқие бошад, ки мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон барои анҷом додани фаъолияти касбӣ вобаста ба коғазҳои қиматнок иҷозатнома дорад.

Маҳфуздоранда баҳисобгирии ҳуқуқ ба коғази қиматнокро, ки дар он активҳои нафақаи Фонд ҷойгир карда шудааст, бояд алоҳида аз баҳисобгирии ҳуқуқ ба амволи марбут ба маҳфуздоранда ё дигар шахсон, бо роҳи кушодани ҳисобномаи алоҳида пеш барад.

Маҳфуздоранда наметавонад коғазҳои қиматноки Фондро барои дигар мақсадҳо, аз ҷумла барои амалиёти кредитӣ ва асъорӣ, инчунин пардохти қарзҳои худ ва дигар ӯҳдадориҳо истифода барад.

Барои вайрон кардани шартҳои шартномаи бо Фонд басташуда маҳфуздоранда мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ҷавобгар мебошад.

Моддаи 22. Тақсими даромади сармоягузорӣ

Даромади сармоягузорӣ аз ҷойгиркунонии активҳои нафақа тақсим мешавад:

- барои афзоиши активҳои нафақа - 70 фоиз;

- барои Фонди эҳтиётӣ - 10 фоиз;

- барои пӯшонидани хароҷоти Фонд ҷиҳати таъмини фаъолияти оинномавӣ ва молиявию хоҷагӣ , на бештар аз 20 фоиз.

БОБИ 6. МАҚОМОТИ ИДОРАКУНИИ ФОНД ВА НАЗОРАТИ ФАЪОЛИЯТИ ОН

Моддаи 23. Мақомоти идоракунии Фонд

Ҳайат ва сохтори мақомоти идоракунии Фонд тибқи Қонуни мазкур ва оинномаи Фонд муайян карда мешавад.

Сохтори мақомоти идоракунии Фонд бояд ҳатман мақоми дастаҷамъӣ, Шӯрои Фондро дар бар гирад, ки бо тартиби муаяйнкардаи оинномаи Фонд созмон дода мешавад.

минномаи Фонд бояд таъсиси Шӯрои сарпарастон-мақоми дастаҷамъиро, ки вазифаҳои назоратӣ ва таъмини назорати ҷамъиятии фаъолияти Фондро ба ӯҳда дошта бошад, пешбинӣ намояд.

Бо мақсади назорати фаврии фаъолияти мақомоти иҷроияи Фонд тибқи оиннома комиссияи тафтишотии Фонд таъсис дода мешавад.

Муассиси (муассисони) Фонд:

- оинномаи Фондро тасдиқ менамояд;

- ҳайати Шӯрои Фондро ташкил ва низомномаи Шӯрои Фондро тасдиқ менамояд.

Моддаи 24. Шӯрои Фонд

Мақоми доимоамалкунандаи идоракунии Фонд - Шӯрои Фонд мебошад. Шӯрои Фонд роҳбарии умумии фаъолияти Фондро амалӣ менамояд. Сохтор, тартиби таъсис, салоҳият ва мӯҳлати ваколати Шӯрои Фонд, тартиби қабули қарорҳоро тибқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон оинномаи Фонд муайян менамояд.

Аъзои Шӯрои Фонд барои иҷрои вазифаҳояшон метавонанд мукофотонида шаванд, ба шарте, ки ин дар оинномаи Фонд дар назар дошта шуда бошад. Маблағи мукофоти аъзои Шӯрои Фонд дар ҳаҷми муайян муқаррар карда мешавад.

Ба салоҳияти Шӯрои Фонд дохил мешаванд:

- ворид намудани тағйиру иловаҳо ба оинномаи Фонд;

- ба вазифа таъин ва аз вазифа озод намудани директори генералии Фонд, муовинони ӯ ва сармуҳосиб;

- интихоб ва муайян намудани лоиҳаҳои сармоягузорӣ барои ҷойгиркунонии активҳои нафақа ва маблағҳои худии Фонд;

- бастани шартнома бо идоракунанда ва бозхондани шартномаҳо;

- бастани шартнома бо маҳфуздоранда (депозитарий);

- ҷалби аудиторҳо ва баҳодиҳандагони мустақил;

- тасдиқи қоидаҳои Фонд ва ворид намудани тағйиру иловаҳо ба он;

- тасдиқи низомнома оид ба мақоми иҷроия, Шӯрои сарпарастон ва комиссияи тафтишот;

- тасдиқи тартиби тақсими даромадҳои сармоягузорӣ;

- тасдиқи сметаи хароҷот оид ба таъмини фаъолияти оинномавии Фонд ва барои рушди он;

- тасдиқи ҳисоботи солона ва мувозинаи муҳосибавӣ бо назардошти хулосаи аудит;

- қабули қарор дар бораи азнавташкилдиҳии Фонд ё муроҷиат ба суд ҷиҳати барҳамдиҳии он;

- вогузории қисми ваколатҳои худ ба зиммаи Раиси Шӯрои Фонд;

- ҳалли дигар масъалаҳое, ки мутобиқи муқаррароти оиннома тахти салоҳияти он карор дорад.

Ба Шӯрои Фонд Раиси Шӯро роҳбарӣ менамояд.

Моддаи 25. Мақоми иҷроияи Фонд

Бо мақсади амалӣ намудани роҳбарии фаврии фаъолияти Фонд оинномаи Фонд метавонад мақоми ягонаи иҷроия (директори генералӣ, раис) ва ё мақоми дастаҷамъии иҷроияи Фондро (дирексияи иҷроияро) пешбинӣ намояд.

Мақоми иҷроияи Фонд фаъолияти худро дар доираи ваколатҳое, ки Қонуни мазкур ва оинномаи Фонд муайян намудааст, анҷом медиҳад ва тибқи оинномаи Фонд ва низомнома дар бораи мақоми иҷроияи Фонд, ки Шӯрои Фонд тасдиқ мекунад, амалӣ мегардонад. Шахсони мансабдори Фонд ӯҳдадоранд, ҷавобгӯи талаботи ҳадди ақали муқаррарнамудаи мақоми ваколатдор бошанд. Шахсони мансабдори Фонд, ки интихоб (ё таъин) гардидаанд, тибқи тартиби муқарраргардида ҷиҳати мутобиқат ба талаботи ҳадди ақали муқаррарнамудаи мақоми ваколатдор аз мувофиқаи ҳатмии мақоми ваколатдор мегузаранд.

Шахс наметавонад аъзои Шӯрои Фонд, роҳбар (директори генералӣ) ё сармуҳосиби Фонд бошад, агар:

- дорои маълумоти олии соҳавӣ набошад;

- доғи судӣ дошта бошад, ки он тибқи тартиби муқаррарнамудаи қонунгузорӣ барҳамхӯрда ё бардошта нашуда бошад;

- агар ӯ роҳбари (сармуҳосиби) шахси ҳуқуқӣ бошад, ки бо роҳи барҳамдиҳӣ таҳти расмиёти муфлисӣ қарор дорад;

- агар мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон аз ҳуқуқи дохил шудан ба ҳайати мақомоти идоракунандаи шахси ҳуқуқӣ ё машғул шудан бо фаъолияти касбӣ маҳрум гардида бошад.

Роҳбари (директори генералӣ) Фонд бояд дар мансабҳои роҳбарикунанда дар фондҳо, ширкатҳои суғурта ё дигар ташкилотҳои молиявӣ на камтар аз панҷ сол таҷрибаи корӣ дошта бошад.

Сармуҳосиби Фонд бояд вобаста ба ихтисос на камтар аз панҷ сол ва ба сифати сармуҳосиб на камтар аз се сол таҷрибаи корӣ дошта бошад.

Моддаи 26. Шӯрои сарпарастон

Бо мақсади назорати фаъолияти Фонд ва ҳифзи манфиатҳои саҳмгузорон ва гирандагон Фонд Шӯрои сарпарастон таъсис медиҳад.

Тартиби таъсис ва ваколатҳои Шӯрои сарпарастонро оиннома ва низомнома оид ба Шӯрои сарпарастон, ки бо қарори Шӯрои Фонд тасдиқ шудааст, муайян менамояд.

Ба Шӯрои сарпарастони Фонд намояндагони ваколатдори муассисон, саҳмдорон ва гирандагон дохил карда мешаванд. Ҳангоми овоздиҳӣ саҳмдорон ва гирандагон бояд на камтар аз нисфи овозҳоро дошта бошанд.

Аъзои Шӯрои сарпарастон вазифаҳои худро беподош иҷро мекунанд.

Аъзои Шӯрои сарпарастон наметавонанд дар як вақт аъзои Шӯрои Фонд бошанд.

Ҳайати Шӯрои сарпарастон бояд аз се нафар кам набошад.

Моддаи 27. Комиссияи тафтишот

Бо мақсади таъмини назорати фаъолияти молиявии Фонд комиссияи тафтишот таъсис дода мешавад. Тартиби фаъолият ва ҳайати комиссияи тафтишот мутобиқи низомномаи комиссияи тафтишот ва оинномаи Фонд муайян карда мешавад.

БОБИ 7. ТАНЗИМИ ДАВЛАТӢ ВА НАЗОРАТИ ФАЪОЛИЯТ ОИД БА ТАЪМИНИ ҒАЙРИДАВЛАТИИ НАФАҚА

Моддаи 28. Назорати фаъолияти Фонд

Назорати давлатӣ ва тафтиши фаъолияти Фонд аз ҷониби мақоми ваколатдоре, ки Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон тибқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян намудааст, анҷом дода мешавад.

Мақоми ваколатдор:

- назорат ва тафтишро ҷиҳати риоя шудани талабот аз ҷониби субъектҳои муносибатҳо оид ба таъмини ғайридавлатии нафақа, таъсис ва ҷобаҷокунии маблағҳои эҳтиётии нафақа, таъсис ва сармоягузории маблағҳои ҷамъшудаи нафақа тибқи Қонуни мазкур ва дигар санадҳои меъёрии ҳуқуқии Ҷумхурии Тоҷикистон амалӣ менамояд;

- дар доираи ваколатҳои худ ҷиҳати масъалаҳои танзими фаъолияти Фонд, аз ҷумла тартиб ва тавсияҳои методӣ оид ба муайян намудани меъёрҳои иттилоотӣ ва намудҳои ҳисобот, инчунин оид ба масъалаҳои назорат нисбати фаъолият қарор қабул мекунад;

- қоидаҳои Фондро ба қайд мегирад.

Санадҳои меъёрии ҳуқуқии мақоми ваколатдор ба қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон мухолифат карда наметавонад.

Низомнома, сохтор ва вазифаҳои мақоми ваколатдори давлатиро Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон тасдиқ менамояд. Хароҷоти нигоҳдории мақоми ваколатдор аз ҳисоби маблағҳои буҷети давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон амалӣ мегардад.

Моддаи 29. Комиссияи давлатӣ оид ба дараҷабандии хатар

Барои дараҷабандии хатар ба активҳои молиявии Фонд, ки ширкатҳои идоракунанда истифода мебаранд ва маҳдудиятҳои вобаста ба он барои фаъолияти сармоягузорӣ дар назди мақоми ваколатдор аз ҳисоби намояндагони Вазорати молияи Ҷумҳурии Тоҷикистон, мақоми ваколатдори давлатӣ дар соҳаи таъминоти нафақа ва намояндагони фондҳои ғайридавлатии нафақа комиссияи давлатӣ таъсис дода мешавад (Қонуни ҶТ аз 19.07.2022 № 1904).

Комиссияи давлатӣ тадбирҳои диверсификатсиониро оид ба ҳифзи активҳои нафақаи Фонд таҳия менамояд, ки маҳдудсозии сармоягузориҳоро барои ҳамон як манбаъ, инчунин маҳдудиятҳоро вобаста ба навъи актив дар бар мегирад.

Ширкати идоракунанда, ки бо он Фонд шартнома бастааст, бояд талаботи диверсификатсияро қатъиян риоя намояд.

Моддаи 30. Муносибати байниҳамдигарии Фонд бо мақомотҳои давлатӣ

Дахолати мақомотҳои давлатӣ ба фаъолияти фондҳои ғайридавлатии нафақавӣ манъ аст, ба истиснои ҳолатҳои вайрон кардани қонунҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон аз тарафи фондҳо, ки барои онҳо ҷавобгарӣ пешбинӣ шудааст.

Моддаи 31. Андозбандии Фонд

Фонд мутобиқи Кодекси андози Ҷумҳурии Тоҷикистон андозбандӣ карда мешавад.

БОБИ 8. АЗНАВТАШКИЛДИҲӢ ВА БАРҲАМДИҲИИ ФОНД

Моддаи 32. Азнавташкилдиҳӣ ва барҳамдиҳии Фонд

Фаъолияти Фонд метавонад бо роҳи зайл қатъ карда шавад:

- азнавташкилдиҳӣ (муттаҳидшавӣ, тақсимшавӣ, ҳамроҳшавӣ, ҷудошавӣ ва табдилёбӣ);

- барҳамдиҳӣ.

Азнавташкилдиҳии Фонд дар асоси қарори Шӯрои Фонд бо мувофиқаи мақоми ваколатдор мутобиқи хулосаи аудитори мустақил анҷом дода мешавад.

Ҳангоми азнавташкилдиҳӣ бояд ҳуқуқҳои амволӣ ва дигар ҳуқуқҳои Фонд таъмин карда шаванд.

Фондҳое, ки дар натиҷаи азнавташкилдиҳӣ аз нав таъсис меёбанд, бояд мувофиқи Қонуни мазкур аз қайди давлатӣ гузаранд ва иҷозатнома гиранд.

Барҳамдиҳии Фонд бо қарори суд анҷом дода мешавад.

Ҳангоми барҳамдиҳии Фонд активҳои нафақа танҳо барои қонеъгардонии талаботи саҳмгузорон ва гирандагон равона карда мешавад.

Маблағҳо аз фурӯши амволе, ки моликияти Фонд мебошад ва барои таъмини фаъолияти оинномавии он таъин гардидааст, ҳангоми нокифоягии активҳои нафақа ва ҳама гуна кредитҳо мутобиқи навбати муқаррарнамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон (тибқи тартибе, ки барои ташкилотҳои қарздиҳанда пешбинӣ шудааст) барои қонеъгардонии талаботи саҳмгузорон ва гирандагон равона карда мешавад.

Маблағҳои пулии дар Фонд боқимонда, аз ҷумла фоида аз фурӯши амволи он, баъди иҷрои ҳамаи ӯҳдадориҳо барои мақсадҳое, ки дар оинномаи Фонд зикр гардидаанд, равона карда мешаванд.

Ҳангоми барҳамдиҳии Фонд ваколати идоракунандаи корҳои Фонд ба зиммаи комиссияи барҳамдиҳӣ, ки мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ташкил гардидааст, мегузарад.

Аз лаҳзаи дар мақоми анҷомдиҳандаи бақайдгирии давлатии Фонд ворид намудани сабт дар хусуси қатъ гардидани фаъолият барҳамдиҳии Фонд хотима ёфта ва Фонд барҳамхӯрда ба ҳисоб меравад.

Комиссияи барҳамдиҳӣ вазифадор аст саҳмгузорон ва гирандагонро дар хусуси барҳамдиҳии Фонд тавассути воситаҳои ахбори омма огоҳ созад.

БОБИ 9. МУҚАРРАРОТИ ХОТИМАВӣ

Моддаи 33. Баррасии баҳсҳо

Баҳсҳои саҳмгузорон ва гирандагон бо Фонд бо роҳи гуфтушунид ва машварати байни онҳо ё тибқи тартиби пешбининамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳал карда мешаванд.

Моддаи 34. Ҷавобгарӣ барои риоя накардани талаботи Қонуни мазкур

Шахсони воқеӣ ва ҳуқуқӣ барои риоя накардани талаботи Қонуни мазкур бо тартиби муқаррарнамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ба ҷавобгарӣ кашида мешаванд (Қонуни ҶТ аз 19.07.2022 № 1904).

Моддаи 35. Тартиби мавриди амал қарор додани Қонуни мазкур

Қонуни мазкур пас аз интишори расмӣ мавриди амал қарор дода шавад.