ҚОНУНИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН
Дар бораи мақомоти худидоракунии шаҳрак ва деҳот
Қонуни мазкур асосҳои ҳуқуқӣ, тартиби ташкил, ваколат ва фаъолияти мақомоти худидоракунии шаҳрак ва деҳотро танзим менамояд .
Боби 1. ҚОИДАҲОИ УМУМӢ
Моддаи 1.
Мақомоти худидоракунии шаҳрак ва деҳот мувофиқан ҷамоати шаҳрак ва ҷамоати деҳот мебошанд. Ҷамоатҳо барои амалӣ намудани ҳуқуқи шаҳрвандон ҷиҳати иштирок дар идоракунии корҳои ҷамъиятӣ ва давлатӣ ёрӣ мерасонанд, онҳоро баҳри иҷрои вазифаҳои иҷтимоӣ ва хоҷагӣ муттаҳид месозанд, ба мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ дар иҷрои талаботи Конститутсияи (Сарқонуни) Ҷумҳурии Тоҷикистон, қонунҳо, Қонуни мазкур, қарорҳои якҷояи Маҷлиси миллӣ ва Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, қарорҳои Маҷлиси миллӣ, қарорҳои Маҷлиси намояндагон, санадҳои Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, қарорҳои Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ва қарорҳои Маҷлисҳои вакилони халқ мусоидат менамоянд .
Моддаи 1(1).
Қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи мақомоти худидоракунии шаҳрак ва деҳот ба Конститутсияи (Сарқонуни) Ҷумҳурии Тоҷикистон асос ёфта, аз Қонуни мазкур, дигар санадҳои меъёрии ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон ва санадҳои ҳуқуқии байналмилалие, ки Тоҷикистон онҳоро эътироф кардааст, иборат мебошад .
Моддаи 2.
Ҷамоатҳо аз руи усули ҳудудӣ ташкил карда мешаванд
Ҳудудҳое, ки мақомоти худидоракунӣ дар онҳо амал мекунанд, тавассути қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян карда мешаванд .
Шакли асосии худидоракунии маҳаллии шаҳрвандон маҷлиси намояндагон мебошад. Дар кори Ҷамоатҳо шаҳрвандоне иштирок менамоянд, ки синнашон ба 18 расидааст ва дар ҳудуди мазкур доимӣ истиқомат мекунанд .
Моддаи 3.
Тартиби интихоб, ташкили фаъолият ва ҳадди ваколатҳои мақомоти худидоракунии шаҳрак ва деҳот бо Қонуни мазкур ва дигар санадҳои меъёрии ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон танзим мегардад .
Моддаи 4.
Мақомоти худидоракунии шаҳрак ва деҳот мақоми шахси ҳуқуқиро доро буда, мӯҳри муқарраргардидаи давлатиро дорад .
Боби 2. ТАРТИБИ ДАЪВАТИ ҶАМОАТ
Моддаи 5.
Ҷамоатро раиси Ҷамоат бо маслиҳати Маҷлиси дахлдори вакилони халқ ё Раиси шаҳр, ноҳия дар мавриди зарурат, вале соле камаш ду бор даъват мекунад. Ҷамоат инчунин аз тарафи Маҷлиси вакилони халқ, Раиси шаҳр, ноҳия ё худ бо ташаббуси камаш сеяки шаҳрвандоне, ки ҳуқуқи дар Ҷамоат иштирок кардан доранд, даъват шуда метавонад.
Моддаи 6.
Дар Ҷамоати шаҳрак намояндагони кӯчаю маҳаллаҳо, дигар воҳидҳои марзии қаламраваш, дар Ҷамоати деҳот бошад, намояндагони деҳаҳои дахлдор чун вакил иштирок менамоянд. Меъёри намояндагӣ ва тартиби пешбарии вакил аз тарафи Маҷлиси вакилони халқи шаҳр, ноҳия ё Раиси шаҳр, ноҳия муқаррар карда мешавад.
Моддаи 7.
Ҷамоатҳо ба шарте босалоҳият ҳисоб карда мешаванд, ки дар онҳо камаш аз се ду ҳиссаи намояндагони шаҳрвандони ба Ҷамоатҳо пешбаригардида ҳозир бошанд.
Моддаи 8.
Барои иҷрои кори Ҷамоат раёсат интихоб карда мешавад. Ҷамоатро раиси он идора мекунад. Қарорҳо аз рӯи ҳамаи масъалаҳо бо овоздиҳии ошкоро ва бо аксарияти оддии овозҳои ҳозирон қабул карда мешаванд.
Моддаи 9.
Дар Ҷамоат протокол тартиб дода, дар он санаи гузаронидани Ҷамоат, шумораи намояндагони ҳузурдошта, рузнома ва қарорҳои қабулкарда зикр мегарданд. Ба протокол ва қарорҳои Ҷамоат раиси Ҷамоат ва дар набудани вай яке аз муовинони раис имзо карда, онҳо ба Раиси ноҳия, шаҳри дахлдор фиристода мешаванд.
Боби 3. ТАРТИБИ ИНТИХОБИ РАИСИ ҶАМОАТ, МУОВИНОНИ ВАЙ ВА КОТИБ
Моддаи 10.
Раиси Ҷамоатро бо пешниходи Раиси шаҳр, ноҳияи дахлдор Ҷамоат интихоб мекунад.
Шумораи ҳайати муовинони раиси Ҷамоатро Раиси шаҳр, ноҳия муқаррар менамояд.
Муовинони раис ва котиби Ҷамоат бо пешниҳоди раиси Ҷамоат, муовинони вай ва котиб он гоҳ интихобшуда ҳисоб меёбанд, ки агар ба тарафдории онҳо зиёда аз нисфи ҳозирон овоз дода бошанд .
Раис, муовинони раис ва котиби Ҷамоат ба муҳлати 5 сол интихоб карда мешаванд.
Моддаи 11.
Дар мавриди риоя накардани талаботи Конститутсияи (Сарқонуни) Ҷумҳурии Тоҷикистон, қонунҳо, Қонуни мазкур, қарорҳои якҷояи Маҷлиси миллӣ ва Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, қарорҳои Маҷлиси миллӣ, қарорҳои Маҷлиси намояндагон, санадҳои Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, қарорҳои Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон, қарорҳои Маҷлисҳои вакилони халқ, инчунин эътибор пайдо кардани ҳукми айбдоркунии суд, дар ҳолати аз шаҳрвандии Ҷумҳурии Тоҷикистон баромадан, аз ҳудуди ҷамоат кӯчида рафтан ва дигар сабабҳо раис, муовинони ӯ ва котиби ҷамоат бо пешниҳоди раиси шаҳр, ноҳия ва ё аз рӯи дархости сеяки шаҳрвандоне, ки ҳуқуқи дар ҷамоат иштирок карданро доранд, пеш аз мӯҳлат аз нав интихоб карда мешаванд .
Боби 4. АСОСИ ИҚТИСОДӢ ВА МОЛИЯВИИ ФАЪОЛИЯТИ МАҚОМОТИ ХУДИДОРАКУНӢ
Моддаи 12.
Иншоотҳои сохташуда, харида ё худ бо тартиби муқарраркардаи қонун додаи муассисаҳои ҷамъиятӣ, иҷтимоию маишӣ ва таъиноти дигар, инчунин воситаҳои нақлиёт, лавозимоти хоҷагӣ ва амволи дигари харида моликияти мақомоти худидоракунӢ мебошанд .
Моддаи 13.
Захираи молиявии мақомоти худидоракунӢ аз маблағи буҷет, ки Маҷлисҳои шаҳрӣ ва ноҳиявии вакилони халқ бо тартиби муайянкардаи қонун ҷудо мекунанд, аз хайроти ихтиёрии шаҳрвандон ва коллективҳои меҳнатӣ, маблағи аз фондҳои ҳайрия ва манбаъҳои дигар ҷудокарда ҳосил мешавад .
Маблағи мақомоти худидоракунӢ дар ҳисоби бонкии онҳо нигоҳ дошта шуда, онро мустақилона харҷ мекунанд. Ин маблағ мусодира шуда наметавонад .
Боби 5. ВАКОЛАТҲОИ МАҚОМОТИ ХУДИДОРАКУӢ
Моддаи 14.
Ҷамоат барномаи фаъолият, сметаи даромад ва хароҷоти мақомоти худидоракунии шаҳрак ва деҳот, нақшаи чорабиниҳоро оид ба ободонӣ, расонидани ёрии байторӣ, муҳофизати муҳити зист ва корҳои санитарию эпидемиологӣ тасдиқ менамояд .
Самтҳои асосии корӣ раиси Ҷамоат ва муовинони ӯро муайян мекунад, ҳар сол ҳисоботи онҳоро мешунавад ;
маблағи аҳолӣ, корхона, ташкилоту муассисаҳои ҳамаи шаклҳои моликиятро баҳри тараққии инфраструктураи иҷтимоии қаламрави худ мувофиқи ризоияташон кооператсия мекунад;
ба хароҷоти маблағи дар ихтиёраш буда назорат мекунад, дар мавриди зарурат комиссияи тафтишот ташкил медиҳад ва низомномаи онро тасдиқ мекунад;
масъалаҳои дар қаламрави худ мувофиқи тартиби муқарраркардаи қонун таъсис намудани корхонаҳои хурд, кооперативҳо, устохонаҳо, сехҳои ҳунармандиро ҳал мекунад;
масъалаҳои тағйири ҳудуди қаламрави худ, иваз кардани номи деҳа, кӯча, майдону гулгаштҳо, минтақаҳои истироҳатӣ ва дигар объектҳоро баррасӣ менамояд ва ба мақомоти маҳаллии ҳокимияти давлатӣ таклифҳо пешниҳод мекунад ;
мувофиқи қонунҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон ваколатҳои дигарро иҷро мекунад.
Ҷамоат дар ҳудуди ваколатҳояш қарорҳо қабул мекунад, ки иҷрои онҳо аз тарафи ҳамаи шаҳрвандони сокини қаламрави дахлдор ҳатмӣ мебошад.
Аз хусуси қарорҳои Ҷамоат, ки хилофи қонунгузорианд, ба суд ё худ Маҷлисҳои вакилони халқ шикоят кардан мумкин аст.
Моддаи 15.
Хориҷ карда шуд
Моддаи 16.
Ҷамоат дар мувофиқа бо мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ барои ташкилу фаъолияти мақомоти худфаъолияти ҷамъиятӣ шароити зарурии ҳуқуқӣ, ташкилӣ ва дигар шароитро муҳайё ва ба аҳолӣ дар амалӣ намудани ҳуқуқҳои онҳо дар мақомоти худфаъолияти ҷамъиятӣ мусоидат менамояд .
Ҷамоат қайди баҳисобгирии Оинномаи мақомоти худфаъолияти ҷамъиятиро дар ҳудуди шаҳрак ва деҳот анҷом медиҳад .
Моддаи 16. Ҷамоат бо маслиҳати мақомоти маҳаллии ҳокимияти давлатӣ вақти корӣ барои аҳоли муносиби муассисаҳои савдо, хӯроки умумӣ ва хизматрасонии маиширо муқаррар мекунад, комиссияи маъмури ташкил медихад .
Боби 6. СОХТОР ВА ТАШКИЛИ ФАЪОЛИЯТИ МАҚОМОТИ ХУДИДОРАКУНИ
Моддаи 17.
Раиси Ҷамоат дастгоҳи худро дорад, ки шумораи кормандони он бо маслиҳати Маҷлиси вакилони халқи шаҳр, ноҳия ё аз тарафи Раиси он муқаррар карда мешавад.
Маоши раис, муовинон, котиб ва кормандони дастгоҳи Ҷамоат аз ҳисоби маблағи буҷети ноҳия, шаҳр пардохта мешавад.
Моддаи 18.
Котиб ва кормандони дастгоҳи раиси Ҷамоат барои гузаронидани маҷлисҳои намояндагон ҳуҷҷат тайёр мекунанд, қарорҳои Ҷамоат ва раиси Ҷамоатро сари вақт ба иҷрокунандагон мерасонанд, ба коргузорӣ мепардозанд, ҳуҷҷатҳоро саришта мекунанд, ӯҳдадорони ҳарбӣ ва даъватшавандагони шаҳракҳо, деҳотро аввал онҳо ба ҳисоб мегиранд, бо супориши раиси Ҷамоат корҳои дигарро дар доираи салоҳияти мақомоти худидоракунӢ анҷом медиҳанд .
Боби 7. ВАКОЛАТҲОИ РАИСИ ҶАМОАТ
Моддаи 19.
Раиси Ҷамоат иҷрои қарорҳои Ҷамоат, инчунин фаъолияти ҷории онро ба роҳ мемонад:
дар амалӣ намудани талаботи Конститутсияи (Сарқонуни) Ҷумҳурии Тоҷикистон, қонунҳо, Қонуни мазкур, қарорҳои якҷояи Маҷлиси миллӣ ва Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, қарорҳои Маҷлиси миллӣ, қарорҳои Маҷлиси намояндагон, санадҳои Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, қарорҳои Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ва қарорҳои мақомоти маҳаллии ҳокимияти давлатӣ корҳоро ташкил менамояд ;
захираҳои молиявиро ихтиёрдорӣ менамояд бо шахсиятҳои ҳуқуқи ва воқеъӣ шартномаҳо мебандад, ба ҳуҷҷатҳои бонкӣ, молиявӣ ва ҳуқуқӣ имзо мекунад;
манфиати шаҳрвандонро дар мақомоти маҳаллии ҳокимияти давлатӣ, дар идораҳои судӣ, дар муносибат бо корхонаю муассиса ва ташкилотҳо дар ҳолатҳои пешбиникардаи қонунгузорӣ ҳимоя мекунад ;
дар бобати беҳбудӣ шароити моддӣ ва манзилию маишии шаҳрвандон чораҳо меандешад;
иштироки шаҳрвандонро дар ободонӣ ва хуррамгардонии қаламрав ташкил намуда, ба беҳбуди хизматрасонии савдо ва коммуналию маишии аҳолӣ мусоидат мекунад, бо ин мақсадҳо воситаҳои моддӣ ва воситаҳои дигари корхонаю ташкилотҳои воқеӣ қаламрави дахлдорро истифода мебарад;
назорати ҷамъиятиро ба кори ташкилоту муассисаҳои савдо, хизматрасонии маиши, иҷтимоию мадании қаламрави дахлдор ба роҳ мемонад;
ба ташкили назорати вазъи санитарии маҳалҳо, манбаъҳои обрасонӣ, манзилу мактабҳо ва муассисаҳои дигар мусоидат мекунад;
корҳои ҷамъиятии беҳдошти қабристонҳо, ёдгориҳои мероси таърихию фарҳангиро ташкил менамояд ;
ба мақомоти алоқа дар тараққии алоқаи телефонӣ ва почтаи маҳалҳо, радиогузаронӣ, ҳифзи иншооти маҳаллии алоқа ёри мерасонад;
ба ҳифзу истифодаи амволи бесоҳиб, инчунин амволе, ки ба тариқи мерос ба давлат гузаштааст, тадбирҳо меандешад;
тақсимоти амволӣ оилавии ҳавлиҳои деҳқонон, ба ҳисобгирии аҳолиро дар ҳудуди қаламрави худ ба қайд мегирад ;
ба истифодаи ҳифзи замини қаламрави шаҳракҳо, деҳот назорат карда, масъалаҳои танзими муносибатҳои оид ба заминро ба муҳокимаи Ҷамоат пешниҳод мекунад;
ба истифода ва ҳифзи замини қаламрави шаҳраку деҳа назорат мебарад ;
барои сари вақт ворид гаштани пули андоз, суғурта ва дигар пардохтҳо аз аҳоли ҳамкорӣ менамояд;
дар маҳалҳо чораҳои зидди сухтор меандешад ва дар мавридҳои зарурӣ шаҳрвандонро барои пешгирии офати табии ва рафъи оқибати он ҷалб менамояд;
бо мақомоти ҳифзи ҳуқуқ дар таъмини тартиботи ҷамъиятӣ дар қаламрави дахлдор ҳамкорӣ менамояд;
уҳдадорони ҳарбӣ ва даъватшавандагонро аз хусуси даъват шудани онҳо ба комиссариатҳои ҳарбӣ огоҳ, менамояд, аҳолиро барои гузаронидани чорабиниҳои марбут ба мудофиаи шаҳрвандӣ ҷалб мекунад;
ба мақомоти давлатӣ ва ҷамъиятӣ оиди беҳтар намудани шароити моддӣ ва манзилию маишии маъюбон, Шаҳрвандони камбизоат ва шахсоне, ки аз офати табии зарар дидаанд, таклифҳо пешниҳод менамояд;
беназоратмонии ноболиғонро пешгирӣ намуда, дар муассисаҳои дахлдори давлатӣ ба кор ёфтани баҷаҳое, ки аз парастории падару модар бенасиб мондаанд, инчунин барои кор ёфтани ҷавонон мусоидат мекунад;
чорабиниҳои маданию маърифатӣ ва солимгардонӣ ташкил мекунад, ба тараккиёти шабақаи иншоотҳои варзишӣ мусоидат менамояд;
дар қаламрави дахлдор барои ташкил кардану гузаронидани чорабиниҳои ҷамъиятию сиёсӣ, инчунин чорабиниҳои таҷлили рӯзҳои ид ва санадҳои таърихӣ ёрӣ мерасонад;
таклифҳои Ҷамоатро оиди масъалаҳои номгузории майдону хиёбонҳо ҷузъҳои таркибии маҳалҳо ба мақомоти давлатӣ пешниҳод мекунад;
шаҳрвандонро дар ҷои кор қабул мекунад, арзу шикояти шаҳрвандонро баррасӣ менамояд, доир ба онҳо чораҳои дахлдор мебинад;
ба шаҳрвандон маълумотномае, ки шахсият, вазъи ойлавӣ ва амволи онҳоро тасдиқ менамояд ва ҳуҷҷатҳои дигареро медиҳад, ки қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон пешбинӣ кардааст;
иҷрои маросимҳои диниву мазҳабиро дар асоси талаботи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон таъмин менамояд ;
иҷрои Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон "Дар бораи танзими анъана ва ҷашну маросимҳо дар Ҷумҳурии Тоҷикистон"-ро назорат мекунад ва барои фаъолияти мунтазами комиссияҳои танзими анъана ва ҷашну маросимҳо дар шаҳрак ва деҳот шароит муҳайё менамояд .
Дар ҳолате, ки қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон пешбини кардааст, актҳои ҳолати шаҳрвандиро ба қайд мегирад, дигар амалҳои нотариалиро ба ҷо меоварад;
мувофиқи қонунҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон ваколатҳои дигарро анҷом медиҳад.
Раиси Ҷамоат дар доираи салоҳияти худ мустақилона қарор қабул карда, ба он имзо мегузорад.
Аз фаъолияти раиси Ҷамоат ба Маҷлиси вакилони ҳалқӣ шаҳру ноҳия ё ба суд шикоят кардан мумкин аст.
Моддаи 19(1).
Баррасии эътирози прокурор
Қарорҳои Ҷамоат ва раиси Ҷамоат, ки аз рӯи онҳо прокурор эътироз баён кардааст, мутаносибан аз тарафи Ҷамоат ва раиси Ҷамоат баррасӣ карда мешаванд. Дар сурати қонеъ нагардидани эътироз, прокурор ҳуқуқ дорад ба мақомоти болоӣ ё суд муроҷиат намояд .
Моддаи 20.
Шахсони воқеӣ ва ҳуқуқӣ барои вайрон кардани Қонуни мазкур мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ба ҷавобгарӣ кашида мешаванд .
Президенти
Ҷумҳурии Тоҷикистон Э. РАҲМОНОВ
ш. Душанбе
аз 1 декабри соли 1994 № 1094
ҚОНУНИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН
Дар бораи мақомоти худидоракунии шаҳрак ва деҳот
Қонуни мазкур асосҳои ҳуқуқӣ, тартиби ташкил, ваколат ва фаъолияти мақомоти худидоракунии шаҳрак ва деҳотро танзим менамояд .
Боби 1. ҚОИДАҲОИ УМУМӢ
Моддаи 1.
Мақомоти худидоракунии шаҳрак ва деҳот мувофиқан ҷамоати шаҳрак ва ҷамоати деҳот мебошанд. Ҷамоатҳо барои амалӣ намудани ҳуқуқи шаҳрвандон ҷиҳати иштирок дар идоракунии корҳои ҷамъиятӣ ва давлатӣ ёрӣ мерасонанд, онҳоро баҳри иҷрои вазифаҳои иҷтимоӣ ва хоҷагӣ муттаҳид месозанд, ба мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ дар иҷрои талаботи Конститутсияи (Сарқонуни) Ҷумҳурии Тоҷикистон, қонунҳо, Қонуни мазкур, қарорҳои якҷояи Маҷлиси миллӣ ва Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, қарорҳои Маҷлиси миллӣ, қарорҳои Маҷлиси намояндагон, санадҳои Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, қарорҳои Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ва қарорҳои Маҷлисҳои вакилони халқ мусоидат менамоянд .
Моддаи 1(1).
Қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи мақомоти худидоракунии шаҳрак ва деҳот ба Конститутсияи (Сарқонуни) Ҷумҳурии Тоҷикистон асос ёфта, аз Қонуни мазкур, дигар санадҳои меъёрии ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон ва санадҳои ҳуқуқии байналмилалие, ки Тоҷикистон онҳоро эътироф кардааст, иборат мебошад .
Моддаи 2.
Ҷамоатҳо аз руи усули ҳудудӣ ташкил карда мешаванд
Ҳудудҳое, ки мақомоти худидоракунӣ дар онҳо амал мекунанд, тавассути қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян карда мешаванд .
Шакли асосии худидоракунии маҳаллии шаҳрвандон маҷлиси намояндагон мебошад. Дар кори Ҷамоатҳо шаҳрвандоне иштирок менамоянд, ки синнашон ба 18 расидааст ва дар ҳудуди мазкур доимӣ истиқомат мекунанд .
Моддаи 3.
Тартиби интихоб, ташкили фаъолият ва ҳадди ваколатҳои мақомоти худидоракунии шаҳрак ва деҳот бо Қонуни мазкур ва дигар санадҳои меъёрии ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон танзим мегардад .
Моддаи 4.
Мақомоти худидоракунии шаҳрак ва деҳот мақоми шахси ҳуқуқиро доро буда, мӯҳри муқарраргардидаи давлатиро дорад .
Боби 2. ТАРТИБИ ДАЪВАТИ ҶАМОАТ
Моддаи 5.
Ҷамоатро раиси Ҷамоат бо маслиҳати Маҷлиси дахлдори вакилони халқ ё Раиси шаҳр, ноҳия дар мавриди зарурат, вале соле камаш ду бор даъват мекунад. Ҷамоат инчунин аз тарафи Маҷлиси вакилони халқ, Раиси шаҳр, ноҳия ё худ бо ташаббуси камаш сеяки шаҳрвандоне, ки ҳуқуқи дар Ҷамоат иштирок кардан доранд, даъват шуда метавонад.
Моддаи 6.
Дар Ҷамоати шаҳрак намояндагони кӯчаю маҳаллаҳо, дигар воҳидҳои марзии қаламраваш, дар Ҷамоати деҳот бошад, намояндагони деҳаҳои дахлдор чун вакил иштирок менамоянд. Меъёри намояндагӣ ва тартиби пешбарии вакил аз тарафи Маҷлиси вакилони халқи шаҳр, ноҳия ё Раиси шаҳр, ноҳия муқаррар карда мешавад.
Моддаи 7.
Ҷамоатҳо ба шарте босалоҳият ҳисоб карда мешаванд, ки дар онҳо камаш аз се ду ҳиссаи намояндагони шаҳрвандони ба Ҷамоатҳо пешбаригардида ҳозир бошанд.
Моддаи 8.
Барои иҷрои кори Ҷамоат раёсат интихоб карда мешавад. Ҷамоатро раиси он идора мекунад. Қарорҳо аз рӯи ҳамаи масъалаҳо бо овоздиҳии ошкоро ва бо аксарияти оддии овозҳои ҳозирон қабул карда мешаванд.
Моддаи 9.
Дар Ҷамоат протокол тартиб дода, дар он санаи гузаронидани Ҷамоат, шумораи намояндагони ҳузурдошта, рузнома ва қарорҳои қабулкарда зикр мегарданд. Ба протокол ва қарорҳои Ҷамоат раиси Ҷамоат ва дар набудани вай яке аз муовинони раис имзо карда, онҳо ба Раиси ноҳия, шаҳри дахлдор фиристода мешаванд.
Боби 3. ТАРТИБИ ИНТИХОБИ РАИСИ ҶАМОАТ, МУОВИНОНИ ВАЙ ВА КОТИБ
Моддаи 10.
Раиси Ҷамоатро бо пешниходи Раиси шаҳр, ноҳияи дахлдор Ҷамоат интихоб мекунад.
Шумораи ҳайати муовинони раиси Ҷамоатро Раиси шаҳр, ноҳия муқаррар менамояд.
Муовинони раис ва котиби Ҷамоат бо пешниҳоди раиси Ҷамоат, муовинони вай ва котиб он гоҳ интихобшуда ҳисоб меёбанд, ки агар ба тарафдории онҳо зиёда аз нисфи ҳозирон овоз дода бошанд .
Раис, муовинони раис ва котиби Ҷамоат ба муҳлати 5 сол интихоб карда мешаванд.
Моддаи 11.
Дар мавриди риоя накардани талаботи Конститутсияи (Сарқонуни) Ҷумҳурии Тоҷикистон, қонунҳо, Қонуни мазкур, қарорҳои якҷояи Маҷлиси миллӣ ва Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, қарорҳои Маҷлиси миллӣ, қарорҳои Маҷлиси намояндагон, санадҳои Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, қарорҳои Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон, қарорҳои Маҷлисҳои вакилони халқ, инчунин эътибор пайдо кардани ҳукми айбдоркунии суд, дар ҳолати аз шаҳрвандии Ҷумҳурии Тоҷикистон баромадан, аз ҳудуди ҷамоат кӯчида рафтан ва дигар сабабҳо раис, муовинони ӯ ва котиби ҷамоат бо пешниҳоди раиси шаҳр, ноҳия ва ё аз рӯи дархости сеяки шаҳрвандоне, ки ҳуқуқи дар ҷамоат иштирок карданро доранд, пеш аз мӯҳлат аз нав интихоб карда мешаванд .
Боби 4. АСОСИ ИҚТИСОДӢ ВА МОЛИЯВИИ ФАЪОЛИЯТИ МАҚОМОТИ ХУДИДОРАКУНӢ
Моддаи 12.
Иншоотҳои сохташуда, харида ё худ бо тартиби муқарраркардаи қонун додаи муассисаҳои ҷамъиятӣ, иҷтимоию маишӣ ва таъиноти дигар, инчунин воситаҳои нақлиёт, лавозимоти хоҷагӣ ва амволи дигари харида моликияти мақомоти худидоракунӢ мебошанд .
Моддаи 13.
Захираи молиявии мақомоти худидоракунӢ аз маблағи буҷет, ки Маҷлисҳои шаҳрӣ ва ноҳиявии вакилони халқ бо тартиби муайянкардаи қонун ҷудо мекунанд, аз хайроти ихтиёрии шаҳрвандон ва коллективҳои меҳнатӣ, маблағи аз фондҳои ҳайрия ва манбаъҳои дигар ҷудокарда ҳосил мешавад .
Маблағи мақомоти худидоракунӢ дар ҳисоби бонкии онҳо нигоҳ дошта шуда, онро мустақилона харҷ мекунанд. Ин маблағ мусодира шуда наметавонад .
Боби 5. ВАКОЛАТҲОИ МАҚОМОТИ ХУДИДОРАКУӢ
Моддаи 14.
Ҷамоат барномаи фаъолият, сметаи даромад ва хароҷоти мақомоти худидоракунии шаҳрак ва деҳот, нақшаи чорабиниҳоро оид ба ободонӣ, расонидани ёрии байторӣ, муҳофизати муҳити зист ва корҳои санитарию эпидемиологӣ тасдиқ менамояд .
Самтҳои асосии корӣ раиси Ҷамоат ва муовинони ӯро муайян мекунад, ҳар сол ҳисоботи онҳоро мешунавад ;
маблағи аҳолӣ, корхона, ташкилоту муассисаҳои ҳамаи шаклҳои моликиятро баҳри тараққии инфраструктураи иҷтимоии қаламрави худ мувофиқи ризоияташон кооператсия мекунад;
ба хароҷоти маблағи дар ихтиёраш буда назорат мекунад, дар мавриди зарурат комиссияи тафтишот ташкил медиҳад ва низомномаи онро тасдиқ мекунад;
масъалаҳои дар қаламрави худ мувофиқи тартиби муқарраркардаи қонун таъсис намудани корхонаҳои хурд, кооперативҳо, устохонаҳо, сехҳои ҳунармандиро ҳал мекунад;
масъалаҳои тағйири ҳудуди қаламрави худ, иваз кардани номи деҳа, кӯча, майдону гулгаштҳо, минтақаҳои истироҳатӣ ва дигар объектҳоро баррасӣ менамояд ва ба мақомоти маҳаллии ҳокимияти давлатӣ таклифҳо пешниҳод мекунад ;
мувофиқи қонунҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон ваколатҳои дигарро иҷро мекунад.
Ҷамоат дар ҳудуди ваколатҳояш қарорҳо қабул мекунад, ки иҷрои онҳо аз тарафи ҳамаи шаҳрвандони сокини қаламрави дахлдор ҳатмӣ мебошад.
Аз хусуси қарорҳои Ҷамоат, ки хилофи қонунгузорианд, ба суд ё худ Маҷлисҳои вакилони халқ шикоят кардан мумкин аст.
Моддаи 15.
Хориҷ карда шуд
Моддаи 16.
Ҷамоат дар мувофиқа бо мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ барои ташкилу фаъолияти мақомоти худфаъолияти ҷамъиятӣ шароити зарурии ҳуқуқӣ, ташкилӣ ва дигар шароитро муҳайё ва ба аҳолӣ дар амалӣ намудани ҳуқуқҳои онҳо дар мақомоти худфаъолияти ҷамъиятӣ мусоидат менамояд .
Ҷамоат қайди баҳисобгирии Оинномаи мақомоти худфаъолияти ҷамъиятиро дар ҳудуди шаҳрак ва деҳот анҷом медиҳад .
Моддаи 16. Ҷамоат бо маслиҳати мақомоти маҳаллии ҳокимияти давлатӣ вақти корӣ барои аҳоли муносиби муассисаҳои савдо, хӯроки умумӣ ва хизматрасонии маиширо муқаррар мекунад, комиссияи маъмури ташкил медихад .
Боби 6. СОХТОР ВА ТАШКИЛИ ФАЪОЛИЯТИ МАҚОМОТИ ХУДИДОРАКУНИ
Моддаи 17.
Раиси Ҷамоат дастгоҳи худро дорад, ки шумораи кормандони он бо маслиҳати Маҷлиси вакилони халқи шаҳр, ноҳия ё аз тарафи Раиси он муқаррар карда мешавад.
Маоши раис, муовинон, котиб ва кормандони дастгоҳи Ҷамоат аз ҳисоби маблағи буҷети ноҳия, шаҳр пардохта мешавад.
Моддаи 18.
Котиб ва кормандони дастгоҳи раиси Ҷамоат барои гузаронидани маҷлисҳои намояндагон ҳуҷҷат тайёр мекунанд, қарорҳои Ҷамоат ва раиси Ҷамоатро сари вақт ба иҷрокунандагон мерасонанд, ба коргузорӣ мепардозанд, ҳуҷҷатҳоро саришта мекунанд, ӯҳдадорони ҳарбӣ ва даъватшавандагони шаҳракҳо, деҳотро аввал онҳо ба ҳисоб мегиранд, бо супориши раиси Ҷамоат корҳои дигарро дар доираи салоҳияти мақомоти худидоракунӢ анҷом медиҳанд .
Боби 7. ВАКОЛАТҲОИ РАИСИ ҶАМОАТ
Моддаи 19.
Раиси Ҷамоат иҷрои қарорҳои Ҷамоат, инчунин фаъолияти ҷории онро ба роҳ мемонад:
дар амалӣ намудани талаботи Конститутсияи (Сарқонуни) Ҷумҳурии Тоҷикистон, қонунҳо, Қонуни мазкур, қарорҳои якҷояи Маҷлиси миллӣ ва Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, қарорҳои Маҷлиси миллӣ, қарорҳои Маҷлиси намояндагон, санадҳои Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, қарорҳои Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ва қарорҳои мақомоти маҳаллии ҳокимияти давлатӣ корҳоро ташкил менамояд ;
захираҳои молиявиро ихтиёрдорӣ менамояд бо шахсиятҳои ҳуқуқи ва воқеъӣ шартномаҳо мебандад, ба ҳуҷҷатҳои бонкӣ, молиявӣ ва ҳуқуқӣ имзо мекунад;
манфиати шаҳрвандонро дар мақомоти маҳаллии ҳокимияти давлатӣ, дар идораҳои судӣ, дар муносибат бо корхонаю муассиса ва ташкилотҳо дар ҳолатҳои пешбиникардаи қонунгузорӣ ҳимоя мекунад ;
дар бобати беҳбудӣ шароити моддӣ ва манзилию маишии шаҳрвандон чораҳо меандешад;
иштироки шаҳрвандонро дар ободонӣ ва хуррамгардонии қаламрав ташкил намуда, ба беҳбуди хизматрасонии савдо ва коммуналию маишии аҳолӣ мусоидат мекунад, бо ин мақсадҳо воситаҳои моддӣ ва воситаҳои дигари корхонаю ташкилотҳои воқеӣ қаламрави дахлдорро истифода мебарад;
назорати ҷамъиятиро ба кори ташкилоту муассисаҳои савдо, хизматрасонии маиши, иҷтимоию мадании қаламрави дахлдор ба роҳ мемонад;
ба ташкили назорати вазъи санитарии маҳалҳо, манбаъҳои обрасонӣ, манзилу мактабҳо ва муассисаҳои дигар мусоидат мекунад;
корҳои ҷамъиятии беҳдошти қабристонҳо, ёдгориҳои мероси таърихию фарҳангиро ташкил менамояд ;
ба мақомоти алоқа дар тараққии алоқаи телефонӣ ва почтаи маҳалҳо, радиогузаронӣ, ҳифзи иншооти маҳаллии алоқа ёри мерасонад;
ба ҳифзу истифодаи амволи бесоҳиб, инчунин амволе, ки ба тариқи мерос ба давлат гузаштааст, тадбирҳо меандешад;
тақсимоти амволӣ оилавии ҳавлиҳои деҳқонон, ба ҳисобгирии аҳолиро дар ҳудуди қаламрави худ ба қайд мегирад ;
ба истифодаи ҳифзи замини қаламрави шаҳракҳо, деҳот назорат карда, масъалаҳои танзими муносибатҳои оид ба заминро ба муҳокимаи Ҷамоат пешниҳод мекунад;
ба истифода ва ҳифзи замини қаламрави шаҳраку деҳа назорат мебарад ;
барои сари вақт ворид гаштани пули андоз, суғурта ва дигар пардохтҳо аз аҳоли ҳамкорӣ менамояд;
дар маҳалҳо чораҳои зидди сухтор меандешад ва дар мавридҳои зарурӣ шаҳрвандонро барои пешгирии офати табии ва рафъи оқибати он ҷалб менамояд;
бо мақомоти ҳифзи ҳуқуқ дар таъмини тартиботи ҷамъиятӣ дар қаламрави дахлдор ҳамкорӣ менамояд;
уҳдадорони ҳарбӣ ва даъватшавандагонро аз хусуси даъват шудани онҳо ба комиссариатҳои ҳарбӣ огоҳ, менамояд, аҳолиро барои гузаронидани чорабиниҳои марбут ба мудофиаи шаҳрвандӣ ҷалб мекунад;
ба мақомоти давлатӣ ва ҷамъиятӣ оиди беҳтар намудани шароити моддӣ ва манзилию маишии маъюбон, Шаҳрвандони камбизоат ва шахсоне, ки аз офати табии зарар дидаанд, таклифҳо пешниҳод менамояд;
беназоратмонии ноболиғонро пешгирӣ намуда, дар муассисаҳои дахлдори давлатӣ ба кор ёфтани баҷаҳое, ки аз парастории падару модар бенасиб мондаанд, инчунин барои кор ёфтани ҷавонон мусоидат мекунад;
чорабиниҳои маданию маърифатӣ ва солимгардонӣ ташкил мекунад, ба тараккиёти шабақаи иншоотҳои варзишӣ мусоидат менамояд;
дар қаламрави дахлдор барои ташкил кардану гузаронидани чорабиниҳои ҷамъиятию сиёсӣ, инчунин чорабиниҳои таҷлили рӯзҳои ид ва санадҳои таърихӣ ёрӣ мерасонад;
таклифҳои Ҷамоатро оиди масъалаҳои номгузории майдону хиёбонҳо ҷузъҳои таркибии маҳалҳо ба мақомоти давлатӣ пешниҳод мекунад;
шаҳрвандонро дар ҷои кор қабул мекунад, арзу шикояти шаҳрвандонро баррасӣ менамояд, доир ба онҳо чораҳои дахлдор мебинад;
ба шаҳрвандон маълумотномае, ки шахсият, вазъи ойлавӣ ва амволи онҳоро тасдиқ менамояд ва ҳуҷҷатҳои дигареро медиҳад, ки қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон пешбинӣ кардааст;
иҷрои маросимҳои диниву мазҳабиро дар асоси талаботи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон таъмин менамояд ;
иҷрои Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон "Дар бораи танзими анъана ва ҷашну маросимҳо дар Ҷумҳурии Тоҷикистон"-ро назорат мекунад ва барои фаъолияти мунтазами комиссияҳои танзими анъана ва ҷашну маросимҳо дар шаҳрак ва деҳот шароит муҳайё менамояд .
Дар ҳолате, ки қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон пешбини кардааст, актҳои ҳолати шаҳрвандиро ба қайд мегирад, дигар амалҳои нотариалиро ба ҷо меоварад;
мувофиқи қонунҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон ваколатҳои дигарро анҷом медиҳад.
Раиси Ҷамоат дар доираи салоҳияти худ мустақилона қарор қабул карда, ба он имзо мегузорад.
Аз фаъолияти раиси Ҷамоат ба Маҷлиси вакилони ҳалқӣ шаҳру ноҳия ё ба суд шикоят кардан мумкин аст.
Моддаи 19(1).
Баррасии эътирози прокурор
Қарорҳои Ҷамоат ва раиси Ҷамоат, ки аз рӯи онҳо прокурор эътироз баён кардааст, мутаносибан аз тарафи Ҷамоат ва раиси Ҷамоат баррасӣ карда мешаванд. Дар сурати қонеъ нагардидани эътироз, прокурор ҳуқуқ дорад ба мақомоти болоӣ ё суд муроҷиат намояд .
Моддаи 20.
Шахсони воқеӣ ва ҳуқуқӣ барои вайрон кардани Қонуни мазкур мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ба ҷавобгарӣ кашида мешаванд .
Президенти
Ҷумҳурии Тоҷикистон Э. РАҲМОНОВ
ш. Душанбе
аз 1 декабри соли 1994 № 1094
