Дар Вазорати адлияи Ҷумҳурии Тоҷикистон
аз 15 сентябри соли 2023 ба қайди давлатӣ гирифта шудааст,
рақами бақайдгирӣ 1256
Замима
ба фармоиши
вазири кишоварзии
Ҷумҳурии Тоҷикистон
аз 3 августи соли 2023,
№87ТАРТИБ, МЕЪЁРҲОИ ҒУНҶОИШИ ЧОРВО ВА МУҲЛАТИ ИСТИФОДАБАРИИ ЧАРОГОҲ
1. МУҚАРРАРОТИ УМУМӢ
1. Тартиб, меъёрҳои ғунҷоиши чорво ва муҳлати истифодабарии чарогоҳ (минбаъд - Тартиб) тибқи моддаи 9 Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи чарогоҳ» таҳия карда шуда, мақсади он ба танзим даровардани тартиби истифодабарии чарогоҳ, меъёрҳои ғунҷоиши чорво ва муҳлати истифодабарии чарогоҳ мебошад.
2.ТАРТИБИ ИСТИФОДАБАРИИ ЧАРОГОҲҲО
2. Шахсони воқеӣ ва ҳуқуқӣ истифодабарии чарогоҳро дар асоси ҳуҷҷатҳои ҳуқуқи истифодабарии чарогоҳ, ки аз тарафи мақомоти дахлдори давлатӣ вобаста ба саршумор ва намудҳои чорво дода мешавад, амалӣ менамоянд.
3. Истифодабарии чарогоҳ дар фасли баҳор пас аз гармшавии ҳаво ва нашъунамо ёфтани растаниҳои чарогоҳӣ оғоз мегардад.
4. Дар чарогоҳҳои баҳорӣ-тирамоҳии ҷумҳурӣ вобаста ба шароитҳои иқлимӣ чаронидани чорво дар моҳҳои март, апрел оғоз ёфта, то нимаи моҳи апрел ва ё то охирҳои моҳи май давом меёбад.
5. Давомнокии чаронидани чорво дар чарогоҳҳои баҳорӣ вобаста ба гармшавии ҳаво 74 (ҳафтоду чор) рӯзро ташкил медиҳад.
6. Ҳангоми номусоид (хушксолӣ) омадани сол ва хушк шудани алафзорҳои табиӣ дар чарогоҳҳои баҳорӣ-тирамоҳӣ чорво ба чарогоҳҳои тобистона кӯчонида мешавад.
7. Аз чарогоҳҳои зимистонаю баҳорӣ ба чарогоҳҳои тобистона бурдани чорво тавассути роҳҳои чорвогузар амалӣ карда мешавад. Рондани чорво аз чарогоҳҳои зимистона ба чарогоҳҳои тобистона вобаста ба масофаи ҷойгиршавии чарогоҳҳои тобистона 20-30 рӯзро ташкил медиҳанд. Ҳамзамон, интиқоли чорво метавонад тавассути нақлиёти махсуси чорвокашонӣ тибқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон амалӣ карда шавад.
8. Истифодабарии чарогоҳҳои тобистона аз моҳи июн оғоз гардида, моҳи октябр анҷом меёбад. Давомнокии нигоҳдорӣ дар чарогоҳҳои тобистона 138 (як саду сиву ҳашт) рӯзро ташкил медиҳад.
9. Бо фарорасии сардиҳои тирамоҳӣ истифодабарии чарогоҳҳои тобистона қатъ гардида, чорво ба чарогоҳҳои тирамоҳӣ ронда мешавад. Давомнокии нигоҳдории чорво дар чарогоҳҳои тирамоҳӣ 45 (чилу панҷ) рӯзро ташкил медиҳад.
10. Бо мақсади ҳифзи чорво пас аз боридани барфи аввал чорво бо дар назар доштани захираи чарогоҳ тавассути роҳҳои чорвогузар ба чарогоҳҳои зимистона ронда мешавад, ки то нашъунамои алафзорҳои табиӣ дар чарогоҳҳои зимистона нигоҳдорӣ карда мешаванд. Давомнокии истифодабарии чарогоҳҳои зимистона 62 (шаcту ду) рӯзро ташкил медиҳад.
11. Ҳангоми кам будани захираи хӯроки чорво дар чарогоҳҳои зимистона чорводорон барои зимистонгузаронии чорво дар наздикии молхонаҳо (ҷойи нигоҳдории чорво) хӯроки чорво захира менамоянд.
3. МЕЪЁРҲОИ ҒУНҶОИШИ ЧОРВО ДАР ЧАРОГОҲҲО
12. Ғунҷоиши чарогоҳ имконияти чарогоҳ мебошад, ки вобаста ба захираи чарогоҳ дар он чаронидани миқдори муайяни чорво таъмин карда мешавад.
13. Ҳангоми муайян намудани ғунҷоиши чарогоҳ, сарбории чарогоҳ, саршумор, ҳолати чарогоҳ, сифати алафҳои табиии хӯроки чорво дар чарогоҳ ва олудагии дигари чарогоҳ бо растаниҳои ғайрихӯроквории чорво ба ҳисоб гирифта мешаванд.
14. Меъёри ѓунҷоиши чарогоҳ аз рӯйи майдони чарогоҳ, ки барои хӯронидани як сар чорво дар давоми моҳ бо истифодабарии дурусти чарогоҳ басанда мебошанд, муайян карда мешавад.
15. Ҳангоми ба инобат нагирифтани меъёри ғунҷоиши чарогоҳ, таносуби истифодабарии чарогоҳ аз рӯйи саршумори зиёд нисбати майдон ва маҳсулнокии чарогоҳ ҳолати фарсоиши чарогоҳҳо ба миён меояд.
16. Барои роҳ надодан ба фарсоиши чарогоҳ истифодабарандагони чарогоҳ бояд меъёрҳои ѓунҷоиши чорворо дар чарогоҳ риоя намоянд.
17. Ҳангоми муайян намудани меъёри ѓунҷоиши чарогоҳ хусусиятҳои зерини чарогоҳ ба инобат гирифта мешавад:
- ҳосилнокии чарогоҳ ва талаботи намуди чорво ба хӯрок;
- иқтидори чарогоҳ;
- миқдори истеъмолии растаниҳои чарогоҳ;
- давомнокии истифодабарии чарогоҳ ва меъёри шабонарӯзии хӯроки чорво.
18. Меъёрҳои ѓунҷоиши чорво дар чарогоҳҳо вобаста ба ҳосилнокии онҳо аз рӯйи мавсими истифодабарӣ дар ҷумҳурӣ тибқи ҷадвали 1 муайян карда шудааст.
4. МУҲЛАТИ ИСТИФОДАБАРИИ ЧАРОГОҲ
19. Дар ҳудуди ҷумҳурӣ чарогоҳҳо аз рӯйи мавсими истифодабариашон дар давоми сол ба намудҳои зимистона, баҳорӣ-тирамоҳӣ, тобистона ва ҳамафасла тақсим мешаванд.
20. Муҳлати истифодабарии чарогоҳҳо тибқи ҷадвали 2 муайян карда шудааст.
Эзоҳ: Чарогоҳҳои ҳамафасла дар ҷумҳурӣ 285 ҳазор гектар ё 7,5%-ро ташкил медиҳанд, ки онҳо асосан чарогоҳҳои назди маҳалли аҳолинишин мебошанд. Ҳамзамон, давомнокии рондани чорво аз чарогоҳҳои зимистона ба чарогоҳҳои тобистона тақрибан 30 рӯзро дар бар мегирад ва 15-20 рӯзи дигар вақти бозгашти чорво аз чарогоҳҳои тобистона ба чарогоҳҳои тирамоҳӣ пешбинӣ шудааст. Аз ин лиҳоз, муҳлати истифодабарӣ дар ҷадвали боло ба инобат гирифта нашудааст.
21. Дар давоми сол таъминоти хӯроки чорво дар чарогоҳҳо 265 (дусаду шасту панҷ) рӯз ва 72 %-ро ташкил менамояд. Боқимонда рӯзҳо чорво дар чарогоҳҳо сайругашт намуда, ба он хӯроки иловагӣ дода мешавад.
5. МУҚАРРАРОТИ ХОТИМАВӢ
22. Дар сурати ба миён омадани баҳс вобаста ба тартиби истифодабарии чарогоҳ, меъёрҳои ғунҷоиши чорво ва муҳлати истифодабарии чарогоҳ, он аз ҷониби комиссияҳои танзими истифодабарии чарогоҳ ва мақомоти дигар тибқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон баррасӣ карда мешавад.
Зарегистрировано Министерством юстиции
Республики Таджикистан 15 сентября 2023 года,
регистрационный номер 1256
Приложение
к распоряжениям министра сельского
хозяйства Республики Таджикистан
от 3 августа 2023 года,
№ 87ПОРЯДОК, НОРМЫ ВМЕСТИМОСТИ СКОТА И СРОКИ ИСПОЛЬЗОВАНИЯ ПАСТБИЩ
1. ОБЩИЕ ПОЛОЖЕНИЯ
1. Порядок, нормы вместимости скота и сроки использования пастбищ (далее – Порядок) разработан в соответствии со статьей 9 Закона Республики Таджикистан «О пастбищах» с целью порядок использования пастбищ, норм вместимости и сроков использования пастбищ.
2. ПОРЯДОК ИСПОЛЬЗОВАНИЯ ПАСТБИЩ
2. Физические и юридические лица пользуются пастбищами на основании документов на право пользования пастбищами, выдаваемых соответствующими государственными органами в зависимости от поголовья и види скота.
3. Использование пастбищ начинается весной после потепления погоды и отрастания пастбищных растений.
4. На весенне-осенних пастбищах республики в зависимости от климатических условий выпас скота начинается в марте-апреле и продолжается до середины апреля или конца мая.
5. Продолжительность выпаса скота на весенних пастбищах составляет 74 (семьдесят четыре) дня в зависимости от потепления погоды.
6. При наступлении засухи и высыхании естественных лугов на весенне-осенних пастбищах скот перегоняют на летние пастбища.
7. Перегон скота с зимних и весенних пастбищ на летние пастбища осуществляется по скотопрогонным трассам. Перегон скота с зимних пастбищ на летние занимает 20-30 дней в зависимости от удаленности летних пастбищ. При этом перевозка скота может осуществляться средствами специального скотовозного транспорта в соответствии с законодательством Республики Таджикистана.
8. Использование летних пастбищ начинается в июне и заканчивается в октябре. Продолжительность содержания на летних пастбищах составляет 138 (сто тридцать восемь) дней.
9. С наступлением осенних холодов использование летних пастбищ прекращают, а скот перегонят на весенне-осенние пастбища. Продолжительность содержания скота на осенних пастбищах составляет 45 (сорок пять) дней.
10. В целях охраны скота после первого снегопада скот перегоняют по скотопргонным трассам на зимние пастбища, с учетом рессурсов пастбищ, на зимние пастбища до отрастания естественных трав. Продолжительность использования зимних пастбищ составляет 62 (шестьдесят два) дня.
11. При недостатке кормов для скота на зимних пастбищах животноводы заготавливают корма на зимовку на площадках вблизи места содержания скота.
3. НОРМЫ ВМЕСТИМОСТИ СКОТА
12. Вместимость пастбища - возможность пастбища, которая в зависимости от пастбищных рессурсов обеспечивает выпас определенного количества скота.
13. При определении емкости пастбища учитывают нагрузку пастбища, поголовье скота, состояние пастбища, качество кормовой травы в условиях пастбища и другую загрязненность пастбища некормовыми растениями. 184
14. Норма вместимости пастбищ определяется площадью пастбища, достаточной для откорма одного скота в течение месяца при правильном использовании пастбища.
15. При неучитывании норм вместимости пастбищ, соотнешения использования пастбищ из-за большого количества поголовья по отношению к площади и продуктивности пастбищ происходит деградация пастбищ.
16. В целях предотвращения деградации пастбище пастбищепользователи должны соблюдать нормы размещения скота на пастбище.
17. При определении нормы вместимости пастбища учитываются следующие особенности пастбища:
- продуктивность пастбища и потребность вида скота в пище;
- потенцал пастбища;
- потребительная масса пастбищных растений;
- продолжительность использования пастбищ и суточная норма корма для животных.
18. Нормы поголовья скота на пастбищах в зависимости от их продуктивности по сезонам использования в республике определяются по таблице 1.
4. СРОК ИСПОЛЬЗОВАНИЯ ПАСТБИЩ
19. На территории республики пастбища подразделяются на зимние, весенне-осенние, летние и всесезонные типы в зависимости от сезона их использования.
20. Срок использования пастбищ определяется по таблице 2.
Примечание: Всесезонные пастбища в республике составляют 285 тыс. га или 7,5%, в основном это пастбища вблизи населенных пунктов. Продолжительность перегона скота с зимних пастбищ на летние составляет около 30 дней, а еще 15-20 дней на возврат скота с летних пастбищ на осенние пастбища. Поэтому срок использования в таблице выше не учитывается.
21. За год обеспеченность животных кормами на пастбищах составляет 265 (двести шестьдесят пять) дней и 72%. В остальные дни скот бродит по пастбищам и получает дополнительный корм.
5. ЗАКЛЮЧИТЕЛЬНЫЕ ПОЛОЖЕНИЯ
22. При возникновении спора, связанного с порядком использования пастбищ, нормы вместимости скота и сроки использования пастбищ, он рассматривается комиссией по регулированию использования пастбищ и другие органы в соответствии с законодательством Республики Таджикистана.
