×

Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 22 июни соли 2023, № 1969 "Дар бораи иштироки шаҳрвандон дар таъмини тартиботи ҷамъиятӣ"

Санаи амалкуни:

Ҳолати ҳуҷҷат: Амалкунанда

ҚОНУНИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН

ДАР БОРАИ ИШТИРОКИ ШАҲРВАНДОН ДАР ТАЪМИНИ ТАРТИБОТИ ҶАМЪИЯТӢ

Бо қарори Маҷлиси намояндагони

Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон

аз 7 июни соли 2023, № 1022

қабул карда шуд

Бо қарори Маҷлиси миллии

Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон

аз 16 июни соли 2022, № 386

ҷонибдорӣ карда шуд

Қонуни мазкур асосҳои ҳуқуқии ташкил ва иштироки ихтиёрии инфиродӣ ва дастҷамъонаи шаҳрвандонро дар таъмини тартиботи ҷамъиятӣ муайян менамояд.

БОБИ 1. МУҚАРРАРОТИ УМУМӢ

Моддаи 1. Мафҳумҳои асосӣ

Дар Қонуни мазкур мафҳумҳои асосии зерин истифода мешаванд:

1) тартиботи ҷамъиятӣ - низоми муносибатҳои ҷамъиятие, ки мавҷудияти он амнияти шахсӣ ва ҷамъиятиро таъмин менамояд;

2) чорабиниҳои муҳимми ҷамъиятию сиёсӣ ва чорабиниҳои дигар - чорабиниҳои расмие, ки тибқи фармону амрҳои Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, қарорҳои Маҷлиси миллӣ ва Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон ё Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ва чорабиниҳои дигаре, ки дар доираи ваколатҳои мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ гузаронида, нисбат ба онҳо чораҳои махсуси таъмини амният амалӣ карда мешаванд;

3) намояндагони ниҳодҳои ҷомеаи шаҳрвандӣ - аъзо, кормандон ё фаъолони иттиҳодияҳои ҷамъиятӣ, илмӣ, эҷодӣ ва ташкилотҳои дигари ғайритиҷоратӣ;

4) шаҳрвандони ба мақомоти ҳифзи ҳуқуқ мусоидаткунанда - кормандони ғайриштатӣ, аъзои дастёрони ихтиёрӣ, шуроҳои ҷамъиятӣ, шуроҳои собиқадорон, инчунин шахсони дигаре, ки дар таъмини тартиботи ҷамъиятӣ ва мубориза бар зидди ҷинояткорӣ мусоидат менамоянд;

5) иштироки шаҳрвандон дар таъмини тартиботи ҷамъиятӣ - расондани кумак ба мақомоти ҳифзи ҳуқуқ, ба истиснои мақомоти прокуратура, бо мақсади ҳифзи ҳаёт, саломатӣ, ҳуқуқу озодиҳои инсон ва шаҳрванд, молу мулк, манфиатҳои ҷомеа ва давлат.

Моддаи 2. Қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи иштироки шаҳрвандон дар таъмини тартиботи ҷамъиятӣ

Қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи иштироки шаҳрвандон дар таъмини тартиботи ҷамъиятӣ ба Конститутсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон асос ёфта, аз Қонуни мазкур, дигар санадҳои меъёрии ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон, инчунин санадҳои ҳуқуқии байналмилалие, ки Тоҷикистон онҳоро эътироф намудааст, иборат мебошад.

Моддаи 3. Принсипҳои иштироки шаҳрвандон дар таъмини тартиботи ҷамъиятӣ

Принсипҳои иштироки шаҳрвандон дар таъмини тартиботи ҷамъиятӣ инҳоянд:

1) қонуният;

2) ихтиёрӣ;

3) афзалияти ҳифзи ҳуқуқу озодиҳои инсон ва шаҳрванд;

4) баробарии ҳама дар назди қонун;

5) адолати иҷтимоӣ ва инсондӯстӣ;

6) ватандӯстӣ;

7) ҳамкорӣ бо мақомоти давлатӣ ва худидоракунии маҳаллӣ;

8) мубодилаи иттилоот;

9) беғаразӣ.

Моддаи 4. Мусоидат ба мақомоти ҳифзи ҳуқуқ

Бо мақсади мусоидат ба мақомоти ҳифзи ҳуқуқ шаҳрвандон ҳуқуқ доранд:

1) бо тартиби муқаррарнамудаи Қонуни мазкур ва дигар санадҳои меъёрии ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар таъмини тартиботи ҷамъиятӣ иштирок намоянд;

2) тибқи муроҷиати мақомоти ҳифзи ҳуқуқ дар чорабиниҳо доир ба ҳифзи тартиботи ҷамъиятӣ иштирок намоянд;

3) дар тарғиби донишҳои ҳуқуқӣ ва баланд бардоштани фарҳанг ва шуури ҳуқуқии аҳолӣ иштирок намоянд;

4) якҷо бо мақомоти ҳифзи ҳуқуқ дар пешбурди корҳои фаҳмондадиҳӣ ба шахсоне, ки барои содир намудани ҳуқуқвайронкунӣ майл доранд, иштирок намоянд;

5) бо тартиби муқаррарнамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон дар фаъолияти ҳамоҳангсозӣ, маслиҳатӣ, экспертӣ ва машваратии мақомоти ҳифзи ҳуқуқ оид ба масъалаҳои ҳифзи тартиботи ҷамъиятӣ, мубориза бар зидди ҷинояткорӣ ва пешгирии ҳуқуқвайронкунӣ иштирок намоянд;

6) бо шаклу усулҳои дигари муқаррарнамудаи қонунгузорӣ дар таъмини тартиботи ҷамъиятӣ ва мубориза бар зидди ҷинояткорӣ ба мақомоти ҳифзи ҳуқуқ кумак намоянд.

Моддаи 5. Шаклҳои иштироки шаҳрвандон дар таъмини тартиботи ҷамъиятӣ

1. Иштироки шаҳрвандон дар таъмини тартиботи ҷамъиятӣ дар асоси инфиродӣ ва дастҷамъона амалӣ мегардад.

2. Шаклҳои иштироки инфиродии шаҳрвандон дар таъмини тартиботи ҷамъиятӣ инҳо мебошанд:

1) корманди ғайриштатӣ;

2) шахсоне, ки ба мақомоти ҳифзи ҳуқуқ мусоидат менамоянд.

3. Шаклҳои иштироки дастҷамъонаи шаҳрвандон дар таъмини тартиботи ҷамъиятӣ асос меёбанд, тавассути узвияти онҳо дар:

1) дастёрони ихтиёрӣ;

2) шуроҳои ҷамъиятӣ;

3) шуроҳои собиқадорони мақомоти ҳифзи ҳуқуқ.

4. Ба шаҳрвандоне, ки дар таъмини тартиботи ҷамъиятӣ инфиродӣ ва дастҷамъона иштирок мекунанд, манъ аст:

1) ба шахсони дигар вогузор намудани ваколатҳои худ, инчунин суиистифода аз онҳо ба манфиати шахсӣ, ҳизбҳои сиёсӣ, ташкилотҳои тиҷоратӣ ва ғайритиҷоратӣ;

2) истифода намудани шаҳодатнома, пӯшидани либоси расмӣ ва ё истифодаи аломатҳои фарқкунанда, ки бо иштирок дар таъмини тартиботи ҷамъиятӣ алоқаманд нестанд;

3) анҷом додани фаъолияте, ки Қонуни мазкур пешбинӣ накардааст, инчунин худро ҳамчун корманди мақомоти ҳифзи ҳуқуқ муаррифӣ кардан;

4) амалӣ намудани фаъолияте, ки қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ба ваколати мақомоти ҳифзи ҳуқуқ мансуб донистааст, ҳамчунин истифода намудани ҳуқуқҳои муқаррарнамудаи Қонуни мазкур бо ғараз ва мақсадҳои дигар.

5. Амали Қонуни мазкур нисбат ба шаҳрвандоне, ки ба мақомоти прокуратура ба сифати ёрдамчии ҷамъиятӣ мусоидат менамоянд, татбиқ намегардад.

БОБИ 2. ВАКОЛАТҲОИ МАҚОМОТИ ДАВЛАТӢ ВА ХУДИДОРАКУНИИ МАҲАЛЛӢ ОИД БА МАСЪАЛАҲОИ ИШТИРОКИ ШАҲРВАНДОН ДАР ТАЪМИНИ ТАРТИБОТИ ҶАМЪИЯТӢ

Моддаи 6. Ваколатҳои мақомоти ҳифзи ҳуқуқ оид ба масъалаҳои иштироки шаҳрвандон дар таъмини тартиботи ҷамъиятӣ

Мақомоти ҳифзи ҳуқуқ оид ба масъалаҳои иштироки шаҳрвандон дар таъмини тартиботи ҷамъиятӣ дорои ваколатҳои зерин мебошанд:

1) омодагии кормандони ғайриштатӣ ва аъзои дастёрони ихтиёриро аз рӯйи самтҳои асосии фаъолият, аз ҷумла барои амалҳо ҳангоми баргузории чорабиниҳои муҳимми ҷамъиятию сиёсӣ ва чорабиниҳои дигар дар шароити алоқаманд ба истифодаи қувваи ҷисмонӣ, расонидани ёрии аввалияи тиббӣ ташкил карда, мегузаронанд;

2) кормандони ғайриштатӣ, аъзои дастёрони ихтиёрӣ, шуроҳои ҷамъиятиро бо шаҳодатномаҳои дахлдор ва аломатҳои фарқкунанда таъмин менамоянд;

3) нақшаҳои дахлдори кори шуроҳои ҷамъиятӣ, дастёрони ихтиёрӣ, макон ва вақти гузаронидани чорабиниҳо оид ба таъмини тартиботи ҷамъиятӣ, шумораи аъзои дастёрони ихтиёриро, ки ба таъмини тартиботи ҷамъиятӣ ҷалб карда мешаванд, бо мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ мувофиқа менамоянд;

4) шуроҳои ҷамъиятиро бо воситаҳои дастурию методӣ таъмин менамоянд ва ба онҳо иттилооти заруриро барои фаъолият доир ба таъмини тартиботи ҷамъиятӣ пешниҳод мекунанд;

5) пешниҳоди шуроҳои ҷамъиятиро оид ба масъалаҳои марбут ба ҳифзи тартиботи ҷамъиятӣ ва пешгирии ҳуқуқвайронкуниҳо баррасӣ менамоянд;

6) ба шаҳрвандон барои ташкили дастёрони ихтиёрӣ кумак ва мусоидат мекунанд;

7) ваколатҳои дигари пешбининамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистонро амалӣ менамоянд.

Моддаи 7. Ваколатҳои мақомоти иҷроияи марказии ҳокимияти давлатӣ оид ба масъалаҳои иштироки шаҳрвандон дар таъмини тартиботи ҷамъиятӣ

Мақомоти иҷроияи марказии ҳокимияти давлатӣ оид ба масъалаҳои иштироки шаҳрвандон дар таъмини тартиботи ҷамъиятӣ дорои ваколатҳои зерин мебошанд:

1) барои ташкили дастёрони ихтиёрӣ, иштироки инфиродӣ ва дастҷамъона дар таъмини тартиботи ҷамъиятӣ мусоидат мекунанд;

2) оид ба ҳифзи иҷтимоӣ ва ҳавасмандгардонии моддии кормандоне, ки дар таъмини тартиботи ҷамъиятӣ иштирок мекунанд, чораҳо меандешанд;

3) ба шаҳрвандон иттилооти ҳуқуқӣ ва иттилооти дигари заруриро пешниҳод менамоянд, ҳуқуқу уҳдадориҳои онҳоро оид ба ҳифз аз суиқасди ғайриқонунӣ мефаҳмонанд;

4) ба хабарҳо дар бораи ҳолатҳои ҳуқуқвайронкунӣ ва ҳодисаҳое, ки ба тартиботи ҷамъиятӣ таҳдид мекунанд, фавран вокуниш мекунанд;

5) ваколатҳои дигареро, ки қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон пешбинӣ намудааст, амалӣ менамоянд.

Моддаи 8. Ваколатҳои мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ ва ҳуқуқҳои мақомоти худидоракунии маҳаллӣ оид ба масъалаҳои иштироки шаҳрвандон дар таъмини тартиботи ҷамъиятӣ

1. Бо мақсади ҳамкорӣ ва ҳамоҳангсозии фаъолияти дастёрони ихтиёрӣ, мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ ва худидоракунии маҳаллӣ бо тартиби муқаррарнамудаи низомнома дар бораи дастёрони ихтиёрӣ метавонанд дар макони ҷойгиршавии минтақаи хизматӣ ситодҳои дастёрони ихтиёриро таъсис диҳанд.

2. Мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ ва худидоракунии маҳаллӣ дар доираи ваколатҳои худ:

1) бо шуроҳои ҷамъиятӣ ва субъектҳои дигари пешгирии ҳуқуқвайронкунӣ ҳамкорӣ менамоянд;

2) ба шуроҳои ҷамъиятӣ мусоидат менамоянд ва ҳар сол ҳисоботи онҳоро оид ба масъалаҳои расонидани кумак ба онҳо мешунаванд;

3) оид ба таъмини тартиботи ҷамъиятӣ ва пешгирии ҳуқуқвайронкуниҳо, аз ҷумла дар рафти чорабиниҳои муҳимми ҷамъиятию сиёсӣ ва чорабиниҳои дигар якҷо бо шурои ҷамъиятӣ чораҳо меандешанд;

4) ваколатҳои дигари пешбининамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистонро амалӣ менамоянд.

БОБИ 3. ИШТИРОКИ ИНФИРОДИИ ШАҲРВАНДОН ДАР ТАЪМИНИ ТАРТИБОТИ ҶАМЪИЯТӢ

Моддаи 9. Кормандони ғайриштатӣ

1. Кормандони ғайриштатӣ шаҳрвандони Ҷумҳурии Тоҷикистон мебошанд, ки синнашон на кам аз ҳаждаҳ буда, аз рӯйи сифатҳои корӣ, ахлоқӣ ва вазъи саломатӣ қобилияти иҷрои вазифаҳоро оид ба таъмини тартиботи ҷамъиятӣ доранд.

2. Интихоби номзадҳо ба ҳайси кормандони ғайриштатӣ бо тартиби муайяннамудаи мақомоти ҳифзи ҳуқуқ амалӣ карда мешавад.

3. Шаҳрвандони зерини Ҷумҳурии Тоҷикистон наметавонанд корманди ғайриштатӣ бошанд:

1) узви ҳизбҳои сиёсӣ, иттиҳодияҳои ҷамъиятӣ ё динӣ ва ташкилотҳои дигар, ки фаъолияташонро қонун ё суд манъ кардааст;

2) доғи судӣ дошта бошанд;

3) гирифтори бемориҳои руҳӣ, нашъамандӣ ё майзадагӣ бошанд;

4) нисбат ба онҳо санади судӣ дар бораи ғайриқобили амал эътироф намудан ё маҳдуд сохтани қобилияти амалкунии онҳо эътибори қонунӣ пайдо карда бошад.

4. Барои ҳар як корманди ғайриштатӣ парвандаи шахсӣ тартиб дода шуда, дар он ариза, нусхаи шиносномаи шаҳрванди Ҷумҳурии Тоҷикистон, тарҷумаи ҳол, нусхаи ҳуҷҷат дар бораи таҳсилот ва фаъолияти меҳнатӣ, маълумотнома дар бораи вазъи саломатӣ, розигии хаттӣ барои коркарди маълумоти шахсӣ ва гузаронидани санҷиши маълумоти пешниҳодшуда, забонхат дар бораи ифшо накардани сирри давлатӣ ё маълумоти дигари бо қонун ҳифзшаванда, ки дар натиҷаи фаъолият ба ӯ маълум мегардад, ҳамроҳ карда мешавад. Санҷиши маълумоти пешниҳодшуда бо тартибе, ки дар мақомоти ҳифзи ҳуқуқ муқаррар шудааст, амалӣ карда мешавад. Парвандаи шахсии корманди ғайриштатӣ дар мақомоти дахлдор нигоҳ дошта мешавад.

Моддаи 10. Вазъи ҳуқуқӣ ва ташкили фаъолияти кормандони ғайриштатӣ

1. Кормандони ғайриштатӣ шахсони мансабдори мақомоти ҳифзи ҳуқуқи Ҷумҳурии Тоҷикистон намебошанд ва фаъолиятро ихтиёрӣ, ошкоро ва ройгон пеш мебаранд. Онҳо дар таъмини тартиботи ҷамъиятӣ таҳти роҳбарии бевоситаи корманди мақомоти ҳифзи ҳуқуқи ба онҳо вобасташуда иштирок мекунанд. Ба кормандони ғайриштатӣ шаҳодатнома, ки намунаи онро роҳбари мақомоти ҳифзи ҳуқуқ тасдиқ мекунад, дода мешавад.

2. Самти фаъолияти кормандони ғайриштатӣ, ташкил ва тартиби фаъолияти онҳо бо низомнома муайян карда мешавад, ки онро мақомоти ҳифзи ҳуқуқи Ҷумҳурии Тоҷикистон тасдиқ мекунанд.

3. Кормандони ғайриштатӣ ҳангоми ба амал баровардани фаъолият оид ба таъмини тартиботи ҷамъиятӣ ҳуқуқ доранд:

1) аз шаҳрвандон риояи қонунҳо, тартиботи ҷамъиятӣ ва қатъ намудани амалҳои ғайриқонуниро талаб намоянд;

2) барои ҳифзи ҷойи ҳодиса, таъмини нигоҳдошти далелҳои шайъӣ чораҳо андешанд;

3) бо ҳуҷҷатҳое, ки ҳолати ҳуқуқии корманди ғайриштатиро муайян мекунанд, шинос шаванд, инчунин бо тартиби муқарраргардида иттилоотеро, ки барои иштирок дар таъмини тартиботи ҷамъиятӣ заруранд, дастрас намоянд;

4) ба кормандони мақомоти ҳифзи ҳуқуқ дар иҷрои вазифаҳои онҳо дар таъмини тартиботи ҷамъиятӣ кумак расонанд;

5) дар доираи асосҳои пешбининамудаи моддаи 17 Қонуни мазкур қувваи ҷисмониро истифода баранд;

6) ҳуқуқҳои дигари бо Қонуни мазкур ва дигар санадҳои меъёрии ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон муқарраргардидаро амалӣ намоянд.

4. Кормандони ғайриштатӣ ҳангоми ба амал баровардани фаъолият оид ба таъмини тартиботи ҷамъиятӣ уҳдадоранд:

1) талаботи санадҳои меъёрии ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистонро дар соҳаи ҳифзи тартиботи ҷамъиятӣ донанд ва риоя намоянд;

2) супоришҳои кормандони ваколатдори мақомоти ҳифзи ҳуқуқро, ки бо тартиби муқарраргардида дода шудаанд ва хилофи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон нестанд, иҷро намоянд;

3) ҳуқуқ ва манфиатҳои қонунии шахсони воқеӣ ва ҳуқуқиро риоя кунанд;

4) ҳангоми доштани тайёрӣ ва ё малакаи дахлдор ба шахсоне, ки аз ҳуқуқвайронкуниҳо ва ҳодисаҳои нохуш зарар дидаанд, инчунин дар ҳолати оҷизӣ ва ё ҳолати дигари ба ҳаёт ва саломатии онҳо таҳдидкунанда қарор доранд, ёрии таъҷилӣ расонанд;

5) бо худ шаҳодатнома дошта бошанд ва ба шаҳрвандоне, ки нисбат ба онҳо талаби қатъи амали ғайриқонунӣ равона шудааст, нишон диҳанд.

5. Кормандони ғайриштатӣ дар ҳолатҳои зерин аз ҳайати кормандони ғайриштатии мақомоти ҳифзи ҳуқуқ хориҷ карда мешаванд:

1) дар асоси аризаи шахсӣ;

2) ба миён омадани ҳолатҳои пешбининамудаи қисми 3 моддаи 9 Қонуни мазкур;

3) мунтазам иҷро накардани уҳдадориҳои ба зиммаашон гузошташуда;

4) қатъ гардидани шаҳрвандии Ҷумҳурии Тоҷикистон;

5) бинобар сабаби вафот;

6) ҳангоми бадном кардани шаъну шарафи корманди ғайриштатии мақомоти ҳифзи ҳуқуқ;

7) ҳолатҳои дигари пешбининамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон.

6. Вобаста ба амалҳои кормандони ғайриштатӣ, ки ҳуқуқ ва манфиатҳои қонунии шахсони воқеӣ ва ҳуқуқиро вайрон мекунанд, мумкин аст бо тартиби муқаррарнамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон шикоят карда шавад.

7. Кормандони ғайриштатӣ, ки ҳангоми таъмини тартиботи ҷамъиятӣ амалҳои ғайриқонунӣ содир менамоянд, бо тартиби муқаррарнамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ба ҷавобгарӣ кашида мешаванд. Зараре, ки ба шахсони воқеӣ ё ҳуқуқӣ расонида шудааст, ба андоза ва бо тартиби муқаррарнамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ҷуброн карда мешавад.

Моддаи 11. Шаҳрвандоне, ки ба мақомоти ҳифзи ҳуқуқ мусоидат менамоянд, ташкили фаъолият ва вазъи ҳуқуқии онҳо

1. Шаҳрвандон ҳуқуқ доранд ба мақомоти ҳифзи ҳуқуқ мусоидат намоянд.

2. Талабот нисбат ба шаҳрвандоне, ки мехоҳанд ба мақомоти ҳифзи ҳуқуқ мусоидат намоянд, ташкили фаъолият ва вазъи ҳуқуқии онҳоро қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян менамояд.

БОБИ 4. ИШТИРОКИ ДАСТҶАМЪОНАИ ШАҲРВАНДОН ДАР ТАЪМИНИ ТАРТИБОТИ ҶАМЪИЯТӢ

Моддаи 12. Дастёрони ихтиёрӣ

1. Дастёрони ихтиёрӣ гурӯҳи ихтиёрии на камтар аз даҳ шаҳрванди Ҷумҳурии Тоҷикистон мебошад, ки дар ҷойи кор, таҳсил ва маҳалли зисти шаҳрвандон бо мақсади мусоидат ба мақомоти ҳифзи ҳуқуқ барои таъмини тартиботи ҷамъиятӣ ва пешгирии ҳуқуқвайронкунӣ бо тартиби муқаррарнамудаи Қонуни мазкур таъсис дода шуда, аз қайди баҳисобгирии мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ гузаштааст ва дар маҳалҳо таҳти роҳбарии мақомоти ҳифзи ҳуқуқ фаъолият мекунад.

2. Узви дастёрони ихтиёрӣ шаҳрвандоне шуда метавонанд, ки ба синни ҳаждаҳ расидаанд, аз рӯйи сифатҳои корӣ, ахлоқӣ ва вазъи саломатӣ қобилияти иҷрои вазифаҳоро оид ба таъмини тартиботи ҷамъиятӣ доранд.

3. Шаҳрвандоне, ки дар қисми 3 моддаи 9 Қонуни мазкур номбар шудаанд, наметавонанд узви дастёрони ихтиёрӣ шаванд.

4. Протоколи маҷлиси умумии шаҳрвандон дар бораи таъсис додани дастёрони ихтиёрӣ ва ҳайати он барои қайди баҳисобгирӣ ба мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ пешниҳод карда мешавад. Дастёрони ихтиёрӣ аз рӯзи аз қайди баҳисобгирӣ гузаштан таъсисёфта ба ҳисоб рафта, шахси ҳуқуқӣ намебошад. Агар ҳуҷҷатҳои пешниҳодшуда хилофи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон бошанд, қайди баҳисобгирии дастёрони ихтиёрӣ рад карда мешавад.

5. Ба узви дастёрони ихтиёрӣ шаҳодатномаи махсуси намунааш ягона, нишони сарисинагии "Дастёри ихтиёрӣ" ва рамзҳои дигар, ки аз ҷониби роҳбари мақомоти ҳифзи ҳуқуқ тасдиқ мегарданд, дода мешаванд.

6. Низомномаи дастёрони ихтиёрӣ аз ҷониби Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон тасдиқ карда мешавад.

7. Таъсис додани дастёрони ихтиёрӣ дар назди ҳизбҳои сиёсӣ, иттиҳодияҳои динӣ, инчунин таъсис ва фаъолияти сохторҳои ташкилии ҳизбҳои сиёсӣ ва иттиҳодияҳои динӣ дар дастёрони ихтиёрӣ манъ аст.

Моддаи 13. Шуроҳои ҷамъиятӣ

1. Шурои ҷамъиятӣ ниҳоди ҷамъиятии доимоамалкунанда ба ҳисоб рафта, фаъолияти худро дар асоси ташаббусҳои ҷамъиятӣ анҷом медиҳад ва тавассути муттаҳидшавии ихтиёрии шаҳрвандон бо мақсади ба роҳ мондани ҳамкории мақомоти ҳифзи ҳуқуқ бо ҷомеа, баланд бардоштани эътимоди аҳолӣ ба низоми ҳифзи ҳуқуқи давлат, нақши ҷомеаи шаҳрвандӣ дар таҳкими таъмини тартиботи ҳуқуқӣ ва амнияти ҷамъиятӣ, пешгирии ҳуқуқвайронкуниҳо ва баланд бардоштани фарҳанги ҳуқуқии аҳолӣ амал мекунад.

2. Шуроҳои ҷамъиятӣ танҳо дар назди Вазорати корҳои дохилии Ҷумҳурии Тоҷикистон ва воҳидҳои сохтории он ташкил карда мешаванд, шахси ҳуқуқӣ намебошанд.

3. Шуроҳои ҷамъиятӣ аз ҳисоби на камтар аз ҳафт ва на бештар аз бисту як шаҳрванди Ҷумҳурии Тоҷикистон дар асоси иштироки ихтиёрӣ дар фаъолияти онҳо, асосан аз ҳисоби намояндагони ниҳодҳои ҷомеаи шаҳрвандӣ, ташкил карда мешаванд. Ба ҳайати шуроҳои ҷамъиятӣ метавонанд кормандони ғайриштатии мақомоти дигари ҳифзи ҳуқуқ дохил карда шаванд. Шумораи умумии аъзои шуроҳои ҷамъиятӣ бояд тоқ бошад.

4. Узви шурои ҷамъиятӣ шаҳрванди Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки синнаш на кам аз бисту сесола буда, дар ҷойи кор ва истиқомат эътибори шоиста дорад, шуда метавонад. Шаҳрвандони дар хизмати давлатӣ қарордошта ва шаҳрвандони дар қисми 3 моддаи 9 Қонуни мазкур номбаршуда наметавонанд узви шурои ҷамъиятӣ бошанд.

5. Узви шурои ҷамъиятӣ ваколатҳои худро ройгон ва бе ҷудо шудан аз фаъолияти асосии худ амалӣ менамояд. Ба узви шурои ҷамъиятӣ шаҳодатнома дода мешавад, ки намунаи онро Вазорати корҳои дохилии Ҷумҳурии Тоҷикистон тасдиқ менамояд.

6. Тартиби ташкил ва фаъолияти шуроҳои ҷамъиятиро, бо дарназардошти хусусиятҳои муқаррарнамудаи Қонуни мазкур, низомнома дар бораи шуроҳои ҷамъиятӣ муайян менамояд, ки онро Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон тасдиқ мекунад.

Моддаи 14. Шурои собиқадорони мақомоти ҳифзи ҳуқуқ

1. Шурои собиқадорони мақомоти ҳифзи ҳуқуқ бо тартиби муқаррарнамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон таъсис дода мешавад.

2. Шурои собиқадорони мақомоти ҳифзи ҳуқуқ дар таъмини тартиботи ҷамъиятӣ бо додани маслиҳат, машварат ва тавсияҳо оид ба банақшагирӣ, ташкил ва ҳамоҳангсозии фаъолият дар мубориза бар зидди ҷинояткорӣ, пешгирии ҳуқуқвайронкунӣ, таҳкими қонуният, тарбияи кормандони ҷавон, такмили ихтисос ва малакаи онҳо иштирок менамояд, инчунин ба мақомоти ҳифзи ҳуқуқ дар иҷрои вазифаҳояшон мусоидат намуда, тарғиби донишҳои ҳуқуқӣ, муҳиммият, шарафнокӣ ва масъулияти хизмат дар мақомоти ҳифзи ҳуқуқ, эътибори мукофотҳои давлатӣ барои корнамоиҳои ҷангӣ ва хизматиро амалӣ менамояд.

БОБИ 5. ХУСУСИЯТҲОИ ИШТИРОКИ ДАСТЁРОНИ ИХТИЁРӢ ДАР ТАЪМИНИ ТАРТИБОТИ ҶАМЪИЯТӢ

Моддаи 15. Фаъолияти дастёрони ихтиёрӣ

Дастёрони ихтиёрӣ фаъолияти худро таҳти роҳбарӣ ва иштироки бевоситаи кормандони мақомоти ҳифзи ҳуқуқ бо роҳҳои зерин амалӣ мегардонанд:

1) иштирок дар чорабиниҳо оид ба таъмини тартиботи ҷамъиятӣ, аз ҷумла дар ҳифзи тартиботи ҷамъиятӣ дар майдонҳо, хиёбонҳо, боғҳои истироҳатӣ, гулгаштҳо, варзишгоҳҳо, театрҳо, кинотеатрҳо, клубҳо ва ҷойҳои дигари ҷамъиятӣ, инчунин дар вақти гузаронидани чорабиниҳои муҳимми ҷамъиятию сиёсӣ ва чорабиниҳои дигар;

2) иштирок дар чорабиниҳо доир ба пешгирии ҷиноят ва ҳуқуқвайронкунии маъмурӣ;

3) андешидани чораҳои таъхирнопазир барои бартараф кардани оқибати садамаҳо, зуҳуроти табиии хавфнок, фалокат, офатҳои табиӣ ё офатҳои дигар, пешгирӣ намудани онҳо ва расонидани кумак ба зарардидагон;

4) пешгирӣ намудани беназоратии кӯдакон ва аз ҷониби ноболиғон содир намудани ҳуқуқвайронкунӣ;

5) иштирок дар таъмини амнияти шахсии шаҳрвандон;

6) иштирок дар таъмини бехатарии ҳаракат дар роҳ;

7) иштирок дар таъмини бехатарӣ аз сӯхтор.

Моддаи 16. Ҳуқуқ ва уҳдадориҳои узви дастёрони ихтиёрӣ

1. Узви дастёрони ихтиёрӣ ҳангоми иштирок дар таъмини тартиботи ҷамъиятӣ ҳуқуқ дорад:

1) аз шаҳрвандон риояи тартиботи ҷамъиятии муқарраршуда, қатъ кардани ҳуқуқвайронкунӣ ва амалҳоеро, ки барои иҷрои вазифаҳои узви дастёрони ихтиёрӣ монеъ мешаванд, талаб намояд;

2) ҳангоми аз ҷониби кормандони мақомоти ҳифзи ҳуқуқ гузаронидани санҷиши ҳуҷҷатҳои шахсии шаҳрвандон, азназаргузаронии воситаҳои нақлиёт, дастгир кардан ва ба мақомоти ҳифзи ҳуқуқ супурдани шахсоне, ки тартиботи ҷамъиятиро вайрон кардаанд, кумак расонад;

3) ба мақомоти ҳифзи ҳуқуқ дар амалӣ намудани чорабиниҳо оид ба маҳдудкунии ҳаракати воситаҳои нақлиёт, иҷозати иштироки шаҳрвандон дар чорабиниҳои алоҳидаи оммавӣ мусоидат намояд.

2. Узви дастёрони ихтиёрӣ ҳангоми иштирок дар таъмини тартиботи ҷамъиятӣ уҳдадор аст:

1) талаботи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистонро риоя намояд, ба маҳдудкунии беасоси ҳуқуқ ва озодии шаҳрвандон, содир кардани амалҳое, ки шаъну шарафи инсон ва шаҳрвандро паст мезананд, роҳ надиҳад;

2) талаботи роҳбарияти дастёрони ихтиёрӣ, инчунин кормандони мақомоти ҳифзи ҳуқуқро ҳангоми гузаронидани чорабиниҳои якҷоя дақиқ ва софдилона иҷро намояд;

3) ба кормандони мақомоти ҳифзи ҳуқуқ барои пешгирӣ кардани ҷинояткорӣ ва ҳуқуқвайронкунӣ, боздошти шахсоне, ки ҷиноят содир кардаанд ё ба ҳуқуқвайронкунӣ роҳ додаанд, инчунин муҳофизати ҷойи ҳодиса мусоидат намояд;

4) ҳангоми пешниҳоди маълумот аз ҷониби шаҳрвандон дар бораи ҳодисаҳо ва кирдорҳое, ки ба амнияти шахсии шаҳрвандон, амният ва тартиботи ҷамъиятӣ таҳдид мекунанд, ба мақомоти ҳифзи ҳуқуқ хабар диҳад;

5) дар муносибат бо шаҳрвандон боодоб, хушмуомила ва бодиққат бошад;

6) ба шаҳрвандони муҳтоҷе, ки аз ҷинояткорӣ, ҳуқуқвайронкунии маъмурӣ ва ҳодисаҳои нохуш зарар дидаанд, кумаки таъҷилӣ расонад;

7) дониши ҳуқуқии худро такмил диҳад, ҳуқуқу уҳдадориҳои узви дастёрони ихтиёриро аз худ намояд ва онро риоя кунад;

8) ҳангоми иҷрои вазифа бо худ шаҳодатнома дошта бошад ва ба шаҳрвандон мутобиқи муроҷиати онҳо нишон диҳад.

3. Узви дастёрони ихтиёрӣ, ки ҳангоми таъмини ҳифзи тартиботи ҷамъиятӣ амалҳои ғайриқонунӣ содир кардааст, ба ҷавобгарии муқаррарнамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон кашида мешавад. Зараре, ки ба шахсони воқеӣ ё ҳуқуқӣ аз ҷониби узви дастёрони ихтиёрӣ расонида шудааст, ба андоза ва бо тартиби муқаррарнамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ҷуброн карда мешавад.

4. Узви дастёрони ихтиёрӣ ҳуқуқ дорад аз иҷрои уҳдадориҳои ҷамъиятӣ даст кашад, агар бевосита ба ҳаёт ва саломатии ӯ хатар таҳдид намояд.

Моддаи 17. Шароит ва ҳадди истифодаи қувваи ҷисмонӣ аз ҷониби узви дастёрони ихтиёрӣ

1. Узви дастёрони ихтиёрӣ дар амалиёти якҷоя бо кормандони мақомоти ҳифзи ҳуқуқ барои таъмини тартиботи ҷамъиятӣ ҳуқуқ дорад бо мақсади пешгирии амали шахсоне, ки тартиботи ҷамъиятиро риоя намекунанд, барои боздошт ва супоридани онҳо ба мақомоти ҳифзи ҳуқуқ қувваи ҷисмониро танҳо дар ҳузури кормандони мақомоти дахлдор ба кор барад, агар тарзҳои дигари ба истифодаи қувваи ҷисмонӣ рабтнадошта, иҷрои вазифаашро оид ба риояи тартиботи ҷамъиятӣ таъмин карда натавонад.

2. Ҳангоми истифодаи қувваи ҷисмонӣ узви дастёрони ихтиёрӣ уҳдадор аст:

1) вайронкунандаи тартиботи ҷамъиятиро дар бораи нияти ба кор бурдани қувваи ҷисмонӣ огоҳ намояд, зимнан, барои амалӣ намудани талаби худ бо дарназардошти вазъи мушаххас фурсати кифоя диҳад, ба истиснои ҳолатҳое, ки таъхир додани истифодаи қувваи ҷисмонӣ ба ҳаёт ва саломатии шаҳрвандон хавфи бевосита ба вуҷуд меорад;

2) вобаста ба хусусият ва дараҷаи хавфнокии ҷамъиятии ҳуқуқвайронкунӣ ва шахсоне, ки онро содир кардаанд, кӯшиш кунад, ки то ҳадди имкон зарари дар ин ҳолат расонидашаванда сабуктар бошад;

3) ёрии аввалияи тиббиро ба шахсоне, ки дар натиҷаи ба кор бурдани қувваи ҷисмонӣ зарар дидаанд, расонад.

3. Истифодабарии қувваи ҷисмонӣ нисбат ба занони ҳомиладориашон аён, шахсони нишони дақиқи маъюбидошта ва ноболиғон манъ аст.

БОБИ 6. ТАРТИБИ ТАШКИЛ ВА ФАЪОЛИЯТИ ШУРОҲОИ ҶАМЪИЯТӢ ДАР НАЗДИ МАҚОМОТИ КОРҲОИ ДОХИЛӢ

Моддаи 18. Ташкили шуроҳои ҷамъиятӣ дар назди мақомоти корҳои дохилӣ

1. Шурои ҷамъиятӣ дар назди Вазорати корҳои дохилии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар асоси фармоиши вазири корҳои дохилии Ҷумҳурии Тоҷикистон ташкил карда мешавад.

2. Шуроҳои ҷамъиятӣ дар назди раёсатҳои Вазорати корҳои дохилии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон, вилоятҳо, шаҳри Душанбе, минтақа ва ноҳияи Рашт бо фармоиши сардори раёсат ташкил карда мешаванд. Ба ҳайати шурои ҷамъиятӣ дар назди раёсатҳои Вазорати корҳои дохилии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон, вилоятҳо, шаҳри Душанбе, минтақа ва ноҳияи Рашт намояндагони ниҳодҳои ҷомеаи шаҳрвандӣ ва раиси шурои собиқадорони раёсатҳои мазкур, инчунин кормандони ғайриштатии мақомоти дигари ҳифзи ҳуқуқ, раисони шуроҳои ҷамъиятӣ дар назди шуъбаҳои Вазорати корҳои дохилии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар шаҳру ноҳияҳо метавонанд шомил гарданд.

3. Шуроҳои ҷамъиятӣ дар назди шуъбаҳои Вазорати корҳои дохилии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар шаҳру ноҳияҳо бо фармоиши сардори шуъба ташкил карда мешаванд. Ба ҳайати шурои ҷамъиятӣ дар назди шуъбаҳои Вазорати корҳои дохилии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар шаҳру ноҳияҳо намояндагони ниҳодҳои ҷомеаи шаҳрвандӣ ва раиси шурои собиқадорони шуъбаи корҳои дохилӣ, инчунин кормандони ғайриштатии мақомоти дигари ҳифзи ҳуқуқ, раисони шуроҳои ҷамъиятӣ дар назди шуъбачаҳои милитсия дар шаҳрак ва деҳот, инчунин минтақаи хизматии милитсия метавонанд шомил гарданд.

4. Шуроҳои ҷамъиятӣ дар назди шуъбачаҳои милитсия дар шаҳрак ва деҳот, инчунин минтақаи хизматии милитсия бо фармоиши сардори шуъбаи Вазорати корҳои дохилии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар шаҳру ноҳияҳо дар мувофиқа бо мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ ташкил карда мешаванд.

5. Ба ҳайати шурои ҷамъиятӣ дар назди шуъбачаҳои милитсия дар шаҳрак ва деҳот, инчунин минтақаи хизматии милитсия раис ё муовини раиси ҷамоат, раиси шурои маҳалла ё мақомоти дигари худфаъолияти ҷамъиятӣ, роҳбарони муассисаҳои таълимӣ, корхонаҳои калон, командирони дастаҳои дастёрони ихтиёрӣ, намояндагони ниҳодҳои ҷомеаи шаҳрвандӣ, шурои куҳансолон, инчунин шахсони дигаре, ки дар байни аҳолӣ дорои нуфузу эътиборанд, метавонанд шомил гарданд.

6. Раиси шурои ҷамъиятӣ аз ҷониби аъзои шуро ба муҳлати се сол ва на бештар аз ду маротиба пай дар пай интихоб мегардад.

Моддаи 19. Фаъолияти шуроҳои ҷамъиятӣ дар назди мақомоти корҳои дохилӣ, ҳуқуқ ва уҳдадориҳои онҳо

1. Шуроҳои ҷамъиятӣ фаъолияти худро мутобиқи санадҳои меъёрии ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон, санадҳои ҳуқуқии байналмилалие, ки Тоҷикистон онҳоро эътироф кардааст ва низомнома дар бораи шуроҳои ҷамъиятӣ бо риояи принсипҳои пешбининамудаи Қонуни мазкур амалӣ менамоянд.

2. Шуроҳои ҷамъиятӣ ҳуқуқ доранд:

1) бо тартиби муқаррарнамудаи вазири корҳои дохилии Ҷумҳурии Тоҷикистон иттилооти шахсони мансабдори мақомоти корҳои дохилиро дар бораи фаъолияти мақомоти корҳои дохилӣ дар мубориза бар зидди ҷинояткорӣ ва пешгирии ҳуқуқвайронкунӣ, ҳифзи тартиботи ҷамъиятӣ ва таъмини амнияти ҷамъиятӣ шунаванд, инчунин дар кори ҷаласаҳое, ки мақомоти корҳои дохилӣ мегузаронанд, иштирок кунанд;

2) ба роҳбарони мақомоти корҳои дохилӣ оид ба беҳтар намудани фаъолияти мақомоти корҳои дохилӣ ва ҳамкории онҳо бо ниҳодҳои ҷомеаи шаҳрвандӣ пешниҳодҳо манзур намоянд, ба кормандони мақомоти корҳои дохилӣ барои ҳифзи ҳуқуқ ва манфиатҳои қонуниашон мусоидат намоянд;

3) бо тартиби муқаррарнамудаи вазири корҳои дохилии Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳангоми аз ҷониби шахсони мансабдори мақомоти корҳои дохилӣ гузаронидани қабули шахсии шаҳрвандон ва намояндагони шахсони ҳуқуқӣ оид ба масъалаҳои ҳифз ва барқарор намудани ҳуқуқ ва манфиатҳои қонунии поймолшудаи онҳо, аз ҷумла зараре, ки ба онҳо дар натиҷаи амали ғайриқонунии кормандони мақомоти корҳои дохилӣ расонида шудааст, иштирок намоянд;

4) ба роҳбарони дахлдори мақомоти корҳои дохилӣ оид ба гузаронидани санҷиш дар бораи аз ҷониби кормандони мақомоти корҳои дохилӣ поймол намудани ҳуқуқ ва манфиатҳои қонунии шахсони воқеӣ ва ҳуқуқӣ, талаботи рафтори хизматӣ, меъёрҳои одоби касбӣ, дархост кунанд, дар чунин санҷишҳо иштирок намоянд ва бо натиҷаҳои онҳо шинос шаванд;

5) ба мақомоти давлатӣ, мақомоти худидоракунии шаҳрак ва деҳот бо пешниҳодҳо оид ба такмили механизмҳои ҳамкорӣ дар самти мустаҳкам намудани тартиботи ҷамъиятӣ ва мубориза бар зидди ҳуқуқвайронкунӣ муроҷиат намоянд;

6) тибқи мақсад ва вазифаҳояшон конференсияҳо ва семинарҳо ташкил ва баргузор намоянд, бюллетенҳо бароранд, ҳисоботро дар бораи фаъолияти худ нашр ва мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон паҳн намоянд.

3. Шуроҳои ҷамъиятӣ уҳдадоранд:

1) талаботи қонунҳо ва дигар санадҳои меъёрии ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон, ҳуқуқ, озодӣ ва манфиатҳои қонунии шаҳрвандон, инчунин ҳуқуқ ва манфиатҳои қонунии шахсони ҳуқуқиро риоя намоянд;

2) ба ҳолатҳои вайрон намудани ҳуқуқу озодиҳои шаҳрвандон, манфиатҳои корхонаҳо, муассисаҳо ва ташкилотҳои дигар эътино кунанд;

3) аз рӯйи масъалаҳои муҳимми фаъолияти мақомоти корҳои дохилӣ аҳолиро мунтазам хабардор кунанд, бо дар назар доштани ақидаи онҳо, тавсияву таклифҳои дахлдор пешниҳод намоянд.

4. Ба шуроҳои ҷамъиятӣ манъ аст:

1) дахолат намудан ба фаъолияти оперативию ҷустуҷӯии мақомоти ҳифзи ҳуқуқ;

2) паҳн кардани маълумоти дорои сирри давлатӣ ё сирри дигари бо қонун ҳифзшаванда;

3) ба кори худ ҷалб намудани шаҳрвандони хориҷӣ, шахсони бешаҳрванд ва шаҳрвандони дар қисми 3 моддаи 9 Қонуни мазкур номбаршуда;

4) намояндагӣ ва аз номи мақомоти корҳои дохилӣ баромад кардан;

5) намояндагӣ ва муаррифӣ кардани манфиатҳои ҳизбҳои сиёсӣ, иттиҳодияҳои ҷамъиятӣ, динӣ ва гурӯҳҳои иҷтимоӣ;

6) монеа сохтан ба кормандони мақомоти корҳои дохилӣ ҳангоми иҷрои вазифаҳои хизматӣ дар мубориза бар зидди ҷинояткорӣ ва пешгирии ҳуқуқвайронкуниҳо дар таъмини тартиботи ҷамъиятӣ;

7) қароре қабул намоянд ва амале содир кунанд, ки хилофи манфиатҳои мустаҳкам намудани кафолатҳои таъмини ҳуқуқу озодиҳои шаҳрвандон, пурзӯр намудани мубориза бар зидди ҷинояткорӣ ва пешгирии ҳуқуқвайронкунӣ бошад.

Моддаи 20. Вазифаҳои шурои ҷамъиятӣ дар назди Вазорати корҳои дохилии Ҷумҳурии Тоҷикистон

1. Шурои ҷамъиятӣ мақоми намояндагӣ, ташхисию машваратӣ, ҳамоҳангсозӣ ва мушоҳидавӣ мебошад, ки бо мақсади таъмини иштироки мустақим ва ғайримустақими шаҳрвандон дар таъмини тартиботи ҷамъиятӣ, ба инобат гирифтани афкори ҷамъиятӣ дар ташаккул ва амалигардонии сиёсати давлатӣ дар соҳаи ҳамкории мақомоти ҳифзи ҳуқуқ бо ҷомеа таъсис дода шудааст.

2. Шурои ҷамъиятӣ дар назди Вазорати корҳои дохилии Ҷумҳурии Тоҷикистон дорои вазифаҳои зерин мебошад:

1) роҳбарии умумӣ ва ҳамоҳангсозии фаъолияти шуроҳои ҷамъиятиро амалӣ намуда, мониторинги кори онҳоро пеш мебарад, доир ба такмили фаъолият ва паҳн намудани таҷрибаи пешқадами онҳо чораҳо меандешад;

2) таҳлил ва арзёбии экспертии фаъолияти шуроҳои ҷамъиятиро амалӣ менамояд, ба онҳо ёрии машваратӣ, иттилоотӣ, ташкилӣ, методӣ ва кумаку дастгирии дигар мерасонад;

3) бо дарназардошти дархости ҷомеа, ба мақомоти корҳои дохилӣ ҷиҳати амалигардонии фаъолият ва татбиқи сиёсати давлатӣ дар соҳаи ҳамкории мақомоти ҳифзи ҳуқуқ бо ҷомеа мусоидат менамояд;

4) дар таҳияи лоиҳаҳои барномаҳо ва стратегияҳои давлатии мубориза бар зидди ҷинояткорӣ ва пешгирии ҳуқуқвайронкуниҳо, барномаҳои рушди мақомоти ҳифзи ҳуқуқ иштирок менамояд;

5) пешниҳодҳои шахсони воқеӣ ва ҳуқуқиро оид ба такмили фаъолияти мақомоти ҳифзи ҳуқуқ меомӯзад, ҷамъбаст ва манзур менамояд.

Моддаи 21. Вазифаҳои шуроҳои ҷамъиятӣ дар назди раёсат ва шуъбаҳои ҳудудии мақомоти корҳои дохилӣ

1. Шуроҳои ҷамъиятӣ дар назди раёсатҳои Вазорати корҳои дохилии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон, вилоятҳо, шаҳри Душанбе, минтақа ва ноҳияи Рашт дорои вазифаҳои зерин мебошанд:

1) фаъолияти шуроҳои ҷамъиятӣ дар назди шуъбаҳои Вазорати корҳои дохилии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар шаҳру ноҳияҳоро ҳамоҳанг месозанд, таҳлилу арзёбии фаъолияти онҳоро ба роҳ мемонанд, дастгирии машваратӣ, иттилоотӣ, ташкилӣ, методӣ ва дигарро мерасонанд;

2) дар таҳия ва татбиқи барномаҳои ҳудудии ҳамкории мақомоти дахлдор ва ҷомеаи шаҳрвандӣ, мубориза бар зидди ҷинояткорӣ ва пешгирии ҳуқуқвайронкунӣ иштирок менамоянд;

3) ба шурои ҷамъиятӣ дар назди Вазорати корҳои дохилии Ҷумҳурии Тоҷикистон аз натиҷаҳои фаъолияти худ бо тартиб ва дар муҳлатҳои муқарраргардида маълумот медиҳанд;

4) якҷо бо раёсатҳои Вазорати корҳои дохилии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон, вилоятҳо ва шаҳри Душанбе таклифҳо пешниҳод менамоянд, ки ба ҳалли масъалаҳои таъмини тартиботи ҷамъиятӣ ва амалигардонии чорабиниҳои муштарак нигаронида шудаанд;

5) дар тарбияи ҳуқуқии шаҳрвандон, баланд бардоштани фарҳанг ва шуури ҳуқуқии аҳолӣ иштирок менамоянд.

2. Шурои ҷамъиятӣ дар назди шуъбаҳои Вазорати корҳои дохилии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар шаҳру ноҳияҳо ҳамчун зинаи асосии низоми шуроҳои ҷамъиятӣ дорои вазифаҳои зерин мебошад:

1) фаъолияти шуроҳои ҷамъиятӣ дар назди шуъбачаи шаҳрак ва деҳот, инчунин минтақаи хизматии милитсияро ҳамоҳанг менамояд, таҳлилу арзёбии ташхисии фаъолияти онҳоро ба роҳ мемонад, дастгирии машваратӣ, иттилоотӣ, ташкилӣ, методӣ ва дигарро мерасонад;

2) дар таҳия ва амалисозии барномаҳои маҳаллии ҳамкории мақомоти дахлдор ва ҷомеаи шаҳрвандӣ, мубориза бар зидди ҷинояткорӣ ва пешгирии ҳуқуқвайронкунӣ иштирок менамояд;

3) дар бораи натиҷаҳои фаъолияти худ бо тартиби муқарраргардида ба шуроҳои ҷамъиятии зинаҳои болоӣ дар назди мақомоти корҳои дохилӣ маълумот медиҳад;

4) якҷо бо шуъбаҳои Вазорати корҳои дохилии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар шаҳру ноҳияҳо пешниҳодҳо таҳия менамояд, ки ба ҳалли масъалаҳои таъмини тартиботи ҷамъиятӣ ва гузарондани чорабиниҳои муштарак нигаронида шудаанд;

5) бо дастаҳои дастёрони ихтиёрӣ, ниҳодҳои ҷомеаи шаҳрвандӣ барои таъмини тартиботи ҷамъиятӣ ҳамкорӣ мекунад;

6) ба манфиати ҳаматарафа ва холисонаи иттилоотонии аҳолӣ оид ба масъалаҳои мубрами фаъолияти мақомоти корҳои дохилӣ, зарурати расондани кумак ва дастгирии онҳо дар таъмини тартиботи ҷамъиятӣ, мубориза бар зидди ҷинояткорӣ ва пешгирии ҳуқуқвайронкуниҳо, муқовимат ба экстремизм ва терроризм намояндагони матбуоти даврӣ ва дигар воситаҳои ахбори оммаро ҷалб менамояд;

7) дар тарғиби донишҳои ҳуқуқӣ ва баланд бардоштани фарҳанг ва шуури ҳуқуқии аҳолӣ иштирок менамояд.

Моддаи 22. Вазифаҳои шурои ҷамъиятӣ дар назди шуъбачаҳои милитсия дар шаҳрак ва деҳот, инчунин минтақаи хизматии милитсия

1. Шурои ҷамъиятӣ дар назди шуъбачаҳои милитсия дар шаҳрак ва деҳот, инчунин минтақаи хизматии милитсия зинаи ибтидоии низоми шуроҳои ҷамъиятӣ дар назди мақомоти корҳои дохилӣ мебошад. Дар фармоиш дар бораи таъсиси шурои ҷамъиятӣ бояд маълумот дар бораи ном, ҳайат ва нишонии макони ҷойгиршавии шуро зикр карда шавад.

2. Шурои ҷамъиятӣ дар назди шуъбачаҳои милитсия дар шаҳрак ва деҳот, инчунин минтақаи хизматии милитсия дорои вазифаҳои зерин мебошад:

1) дар таҳия ва амалисозии барномаҳои маҳаллии ҳамкории милитсия ва ҷомеаи шаҳрвандӣ, мубориза бар зидди ҷинояткорӣ ва пешгирии ҳуқуқвайронкунӣ иштирок менамояд;

2) якҷо бо нозирони минтақавии милитсия таъмини тартиботи ҷамъиятиро дар шаҳрак, деҳа, маҳалла ва кӯчаҳо бо ҷалби дастаҳои дастёрони ихтиёрӣ, ниҳодҳои ҷомеаи шаҳрвандӣ ташкил мекунад;

3) якҷо бо аҳолӣ таклифҳоеро пешниҳод менамояд, ки ба ҳалли масъалаҳои таъмини тартиботи ҷамъиятӣ ва ба амал баровардани тадбирҳои муштарак бо мақомоти ҳифзи ҳуқуқ нигаронида шудаанд;

4) дар байни аҳолӣ оид ба зарурати расонидани кумак ва мусоидат ба мақомоти ҳифзи ҳуқуқ дар таъмини тартиботи ҷамъиятӣ корҳои фаҳмондадиҳӣ мебарад;

5) бо тартиби муқаррарнамудаи қонунгузорӣ дар ҷаласаи шурои ҷамъиятӣ муноқишаҳои оилавию маишӣ, зӯроварӣ дар оила, ҳолатҳои аз тарбияи фарзанд саркашӣ кардани падару модар ё шахсони онҳоро ивазкунанда, инчунин аз таъминоти падару модар саркашӣ кардани фарзандонро баррасӣ намуда, шахсонеро, ки чунин амалҳоро содир кардаанд, дар бораи норавоии амалҳои ғайриқонунӣ огоҳ мекунад;

6) оид ба пешгирии рафтори зиддиҷамъиятии ноболиғон, ки бо оворагардӣ, талбандагӣ, фоҳишагӣ машғуланд, воситаҳои нашъадор, моддаҳои сахттаъсир ё мадҳушкунандаи дигар, маҳсулоти тамоку, нӯшокиҳои спиртӣ ва нӯшокиҳои дар асоси онҳо истеҳсолшударо истеъмол мекунанд, инчунин оид ба кирдорҳои дигари поймол кардани ҳуқуқ, озодӣ ва манфиатҳои қонунии шахсони воқеӣ ва ё ҳуқуқӣ корҳои фаҳмондадиҳиро анҷом медиҳад;

7) ба тарбияи шахсони қаблан маҳкумшуда ва шахсоне, ки дар қайди пешгирии мақомоти корҳои дохилӣ мебошанд, мусоидат мекунад;

8) дар шунидани ҳисоботи нозири минтақавии милитсия дар назди аҳолӣ иштирок мекунад;

9) ба аҳолӣ доир ба риояи талаботи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи масъулияти падару модар дар таълиму тарбияи фарзанд, танзими анъана ва ҷашну маросим, инчунин талаботи дигар санадҳои меъёрии ҳуқуқӣ мусоидат менамояд;

10) оид ба натиҷаҳои фаъолияти худ бо тартиб ва муҳлатҳои муайяннамудаи низомнома дар бораи шуроҳои ҷамъиятӣ дар назди мақомоти корҳои дохилии Ҷумҳурии Тоҷикистон ба шурои ҷамъиятӣ дар назди шуъбаи Вазорати корҳои дохилии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар шаҳру ноҳия маълумот медиҳад;

11) дар тарғиби донишҳои ҳуқуқӣ ва баланд бардоштани фарҳанг ва шуури ҳуқуқии аҳолӣ иштирок менамояд.

БОБИ 7. КАФОЛАТҲОИ ҲИМОЯИ ҲУҚУҚӢ, ИҶТИМОӢ ВА ЧОРАҲОИ ҲАВАСМАНДГАРДОНИИ ШАҲРВАНДОНИ БА МАҚОМОТИ ҲИФЗИ ҲУҚУҚ ДАР ТАЪМИНИ ТАРТИБОТИ ҶАМЪИЯТӢ МУСОИДАТКУНАНДА

Моддаи 23. Кафолати ҳимояи ҳуқуқии шаҳрвандони ба мақомоти ҳифзи ҳуқуқ дар таъмини тартиботи ҷамъиятӣ мусоидаткунанда

1. Талаботи қонунии шаҳрвандоне, ки ба мақомоти ҳифзи ҳуқуқ ҳангоми таъмини тартиботи ҷамъиятӣ мусоидат менамоянд, барои шаҳрвандон ҳатмӣ мебошад.

2. Суиқасд ба ҳаёти шаҳрвандоне, ки ба мақомоти ҳифзи ҳуқуқ дар таъмини тартиботи ҷамъиятӣ мусоидат мекунанд ва аъзои оилаи онҳо, истифодаи зӯроварӣ нисбат ба онҳо ё таҳқири онҳо ҳангоми иҷрои уҳдадорӣ ё ба иҷрои уҳдадорӣ доир ба таъмини тартиботи ҷамъиятӣ алоқаманд, боиси ҷавобгарии муқаррарнамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон мегардад.

3. Ҳимояи ҳуқуқии шаҳрвандоне, ки ба мақомоти ҳифзи ҳуқуқ дар таъмини тартиботи ҷамъиятӣ мусоидат мекунанд ва аъзои оилаи онҳо, агар амали онҳо ба пешгирӣ, ошкор ё кушодани ҷиноят ҳамчун иштирокчиёни мурофиаи судии ҷиноятӣ алоқаманд бошад, бо тартиби муқаррарнамудаи Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон "Дар бораи ҳимояи давлатии иштирокчиёни мурофиаи судии ҷиноятӣ" анҷом дода мешавад.

Моддаи 24. Ҳимояи иҷтимоии шаҳрвандони ба мақомоти ҳифзи ҳуқуқ дар таъмини тартиботи ҷамъиятӣ мусоидаткунанда

1. Шаҳрванде, ки ба мақомоти ҳифзи ҳуқуқ дар таъмини тартиботи ҷамъиятӣ мусоидат намуда, дар натиҷа ҷароҳат бардоштааст, осеб дидааст ё захм гирифта, муваққатан корношоям шудааст, тибқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ба ӯ кумаки пулии яквақта дода мешавад.

2. Шаҳрванде, ки дар таъмини тартиботи ҷамъиятӣ ба мақомоти ҳифзи ҳуқуқ мусоидат намуда, дар натиҷаи иҷрои уҳдадорӣ бинобар иштирок дар таъмини тартиботи ҷамъиятӣ ба маъюбӣ гирифтор шудааст, мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ба ӯ (дар ҳолати ҳалок, вафот - ба аъзои оилааш) нафақа таъин карда мешавад.

3. Зарари ба молу мулки шаҳрванде, ки ба мақомоти ҳифзи ҳуқуқ дар таъмини тартиботи ҷамъиятӣ мусоидат намуда, дар натиҷаи иҷрои уҳдадорӣ бинобар иштирок дар таъмини тартиботи ҷамъиятӣ ё ба молу мулки хешовандонаш (зан, шавҳар, фарзанд, падару модар, бародар, хоҳар, инчунин падару модар, бародар, хоҳар ва фарзандони зан ё шавҳар, амак (тағо), хола, амма, қудо, келин, домод, бародарзода (хоҳарзода), фарзандхондагон, фарзандхондшудагон, инчунин шахси дигаре, ки бо ӯ якҷоя зиндагӣ карда, хоҷагии умумӣ пеш мебарад) расонида шудааст, мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ҷуброн карда мешавад.

Моддаи 25. Чораҳои ҳавасмандгардонии шаҳрвандони ба мақомоти ҳифзи ҳуқуқ дар таъмини тартиботи ҷамъиятӣ мусоидаткунанда

1. Шаҳрвандоне, ки ба мақомоти ҳифзи ҳуқуқ дар таъмини тартиботи ҷамъиятӣ мусоидат менамоянд, метавонанд барои иштироки фаъолона дар таъмини тартиботи ҷамъиятӣ ҳавасманд карда шаванд, бо:

1) эълон намудани миннатдорӣ;

2) сарфароз намудан бо ифтихорнома;

3) мукофоти пулӣ;

4) туҳфаҳои арзишманд;

5) намудҳои дигари ҳавасмандгардонӣ, ки қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон пешбинӣ намудааст.

2. Шаҳрвандоне, ки ба мақомоти ҳифзи ҳуқуқ дар таъмини тартиботи ҷамъиятӣ мусоидат менамоянд, барои хизматҳои махсус дар иҷрои вазифаҳои ҷамъиятӣ ва зоҳир намудани мардонагӣ ва матонат метавонанд бо тартиби муқаррарнамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон барои сарфароз гардонидан бо мукофотҳои давлатӣ пешбарӣ карда шаванд.

Моддаи 26. Ҳавасмандгардонии моддӣ, кафолатҳо ва ҷубронҳои дигар ба шаҳрвандоне, ки ба мақомоти ҳифзи ҳуқуқ дар таъмини тартиботи ҷамъиятӣ мусоидат менамоянд

Мақомоти давлатӣ ва мақомоти худидоракунии маҳаллӣ шаҳрвандонеро, ки ба мақомоти ҳифзи ҳуқуқ дар таъмини тартиботи ҷамъиятӣ мусоидат менамоянд, бо имтиёзҳо ва ҷуброни пулии иловагӣ, шаклҳои дигари манфиатнокии моддӣ, ки хилофи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон нестанд, ҳавасманд мегардонанд.

Моддаи 27. Таъминоти моддию техникии фаъолияти кормандони ғайриштатӣ

Таъминоти моддию техникии фаъолияти кормандони ғайриштатӣ метавонад дар доираи маблағҳои дар сметаи хороҷоти мақомоти ҳифзи ҳуқуқ пешбинишуда сурат гирад.

Моддаи 28. Маблағгузорӣ ва таъминоти моддию техникии фаъолияти дастёрони ихтиёрӣ ва шуроҳои ҷамъиятӣ

Маблағгузорӣ ва таъминоти моддию техникии фаъолияти дастёрони ихтиёрӣ ва шуроҳои ҷамъиятӣ аз ҳисоби маблағҳои шахсони ҳуқуқӣ, саҳмҳои ихтиёрии шахсони воқеӣ ва ҳуқуқӣ, маблағҳои фонди ташаббусҳои шаҳрвандӣ оид ба таъмини тартиботи ҷамъиятӣ ва таҳкими қонуният, инчунин сарчашмаҳои дигаре, ки қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон манъ накардааст, амалӣ карда мешавад.

Моддаи 29. Фонди ташаббусҳои шаҳрвандӣ оид ба таъмини тартиботи ҷамъиятӣ ва таҳкими қонуният

1. Фонди ташаббусҳои шаҳрвандӣ оид ба таъмини тартиботи ҷамъиятӣ ва таҳкими қонуният бо мақсади таъминоти молиявӣ, моддию техникии фаъолияти дастёрони ихтиёрӣ ва шуроҳои ҷамъиятӣ, инчунин ҳавасмандгардонии моддии шахсоне, ки ба мақомоти ҳифзи ҳуқуқ мусоидат мекунанд, ташкил карда мешавад.

2. Молу мулк ва дороиҳои дигари фонд аз саҳмҳои ихтиёрӣ ва хайрияҳои шахсони воқеӣ ва ҳуқуқӣ, инчунин манбаъҳои дигаре, ки қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон манъ накардааст, ташаккул меёбад.

3. Идоракунии фонд аз ҷониби шурои парасторон, ки Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон бо тартиби муқаррарнамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон аз ҳисоби намояндагони ниҳодҳои ҷомеаи шаҳрвандӣ ва мақомоти давлатӣ ташкил менамояд, ба роҳ монда мешавад.

БОБИ 8. МУҚАРРАРОТИ ХОТИМАВӢ

Моддаи 30. Ҷавобгарӣ барои вайрон кардани талаботи Қонуни мазкур

Шахсони воқеӣ ва ҳуқуқӣ барои вайрон кардани талаботи Қонуни мазкур мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ба ҷавобгарӣ кашида мешаванд.

Моддаи 31. Дар бораи аз эътибор соқит донистани Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон "Дар бораи иштироки шаҳрвандон дар таъмини тартиботи ҷамъиятӣ"

Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон "Дар бораи иштироки шаҳрвандон дар таъмини тартиботи ҷамъиятӣ" аз 3 декабри соли 2009 (Ахбори Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, с. 2009, №12, мод. 818) аз эътибор соқит дониста шавад.

Моддаи 32. Тартиби мавриди амал қарор додани Қонуни мазкур

Қонуни мазкур пас аз интишори расмӣ мавриди амал қарор дода шавад.

 

Президенти

Ҷумҳурии Тоҷикистон                                        Эмомалӣ Раҳмон

ш. Душанбе,

аз 22 июни соли 2023, № 1969

 

Закон Республики Таджикистан

ОБ УЧАСТИИ ГРАЖДАН В ОБЕСПЕЧЕНИИ ОБЩЕСТВЕННОГО ПОРЯДКА

Принят Постановлением МН МОРТ от 7 июня 2023 года, №1022

Одобрить Постановлением ММ МОРТ от 16 июня 2023 года, №386 

Настоящий Закон определяет правовые основы организации и добровольного индивидуального и коллективного участия граждан в обеспечении общественного порядка.

ГЛАВА 1. ОБЩИЕ ПОЛОЖЕНИЯ

Статья 1. Основные понятия

В настоящем Законе используются следующие основные понятия:

1) общественный порядок - система общественных отношений, существование которой обеспечивает личную и общественную безопасность;

2) важные общественно-политические и иные мероприятия - официальные мероприятия, проводимые в соответствии с указом или распоряжением Президента Республики Таджикистан, постановлениями Маджлиси милли и Маджлиси намояндагон Маджлиси Оли Республики Таджикистан или Правительства Республики Таджикистан и иные мероприятия, проводимые в рамках полномочия местных исполнительных органов государственной власти и в отношении которых реализуются особые меры обеспечения безопасности;

3) представители институтов гражданского общества - члены, работники или активисты общественных объединений, научных, творческих и иных некоммерческих организаций;

4) граждане, оказывающие содействие правоохранительным органам - внештатные сотрудники, члены добровольных дружин, общественных советов, советов ветеранов, а также другие лица, оказывающие содействие в обеспечении общественного порядка и борьбе с преступностью;

5) участие граждан в обеспечении общественного порядка - оказание помощи правоохранительным органам, за исключением органов прокуратуры, в целях защиты жизни и здоровья, прав и свобод человека и гражданина, имущества, интересов общества и государства.

Статья 2. Законодательство Республики Таджикистан об участии граждан в обеспечении общественного порядка

Законодательство Республики Таджикистан об участии граждан в обеспечении общественного порядка основывается на Конституции Республики Таджикистан и состоит из настоящего Закона, других нормативных правовых актов Республики Таджикистан, а также международных правовых актов, признанных Таджикистаном.

Статья 3. Принципы участия граждан в обеспечении общественного порядка

Принципами участия граждан в обеспечении общественного порядка являются:

1) законность;

2) добровольность;

3) приоритет защиты прав и свобод человека и гражданина;

4) равенство всех перед законом;

5) социальная справедливость и гуманность;

6) патриотизм;

7) взаимодействие с государственными органами и органами местного самоуправления;

8) обмен информацией;

9) беспристрастность.

Статья 4. Содействие правоохранительным органам

В целях содействия правоохранительным органам граждане вправе:

1) принимать участие в обеспечении общественного порядка в соответствии с порядком, установленным настоящим Законом и иными нормативными правовыми актами Республики Таджикистан;

2) участвовать при обращении правоохранительных органов в мероприятиях по охране общественного порядка;

3) участвовать в пропаганде правовых знаний и повышении правовой культуры и правового сознания населения;

4) совместно с правоохранительными органами участвовать в проведении разъяснительных работ с лицами, склонными к совершению правонарушений;

5) участвовать в порядке, установленном законодательством Республики Таджикистан, в работе координационных, консультативных, экспертных и совещательных правоохранительных органов по вопросам охраны общественного порядка, борьбы с преступностью и профилактики правонарушений;

6) оказывать содействие правоохранительным органам с применением других форм и методов, установленных законодательством в обеспечении общественного порядка и борьбе с преступностью.

Статья 5. Формы участия граждан в обеспечении общественного порядка

1. Участие граждан в обеспечении общественного порядка осуществляется на индивидуальной и коллективной основе.

2. Формами индивидуального участия граждан в обеспечении общественного порядка являются:

1) внештатный сотрудник;

2)лица,оказывающие содействие правоохранительным органам.

3. Формы коллективного участия граждан в обеспечении общественного порядка основывается путём их членства в:

1) добровольных дружинах;

2) общественных советах;

3) советах ветеранов правоохранительных органов.

4. Запрещается гражданам, участвующим в обеспечении общественного порядка на индивидуальной и коллективной основе:

1) делегировать свои полномочия другим лицам, а также злоупотреблять ими в личных интересах, интересах политических партий, коммерческих и некоммерческих организаций;

2) использовать удостоверение, носить форменную одежду либо использовать отличительные символики, не связанные с участием в обеспечении общественного порядка;

3) осуществлять деятельность, не предусмотренную настоящим Законом, выдавать себя за сотрудника правоохранительных органов;

4) осуществлять деятельность, отнесенную законодательством Республики Таджикистан к компетенции правоохранительных органов, а также использовать права, установленные настоящим Законом, в корыстных и иных целях.

5. Действие настоящего Закона не распространяется на граждан, оказывающих содействие органам прокуратуры в качестве общественного помощника.

ГЛАВА 2. ПОЛНОМОЧИЯ ГОСУДАРСТВЕННЫХ ОРГАНОВ И ОРГАНОВ МЕСТНОГО САМОУПРАВЛЕНИЯ ПО ВОПРОСАМ УЧАСТИЯ ГРАЖДАН В ОБЕСПЕЧЕНИИ ОБЩЕСТВЕННОГО ПОРЯДКА

Статья 6. Полномочия правоохранительных органов по вопросам участия граждан в обеспечении общественного порядка

Правоохранительные органы по вопросам участия граждан в обеспечении общественного порядка имеют следующие полномочия:

1) организуют и проводят подготовку внештатных сотрудников и членов добровольных дружин по основным направлениям деятельности, в том числе к действиям при проведении важных общественно-политических и иных мероприятий, в условиях, связанных с применением физической силы, по оказанию первичной медицинской помощи;

2) обеспечивают внештатных сотрудников, членов добровольных дружин, общественных советов соответствующими удостоверениями и отличительными символиками;

3) согласовывают соответствующие планы работы общественных советов, добровольных дружин, место и время проведения мероприятий по обеспечению общественного порядка, количество привлекаемых для участия в обеспечении общественного порядка добровольных дружинников с местными исполнительными органами государственной власти;

4) обеспечивают общественные советы инструктивнометодическими пособиями, и представляет им информацию, необходимую для деятельности по обеспечению общественного порядка;

5) рассматривают предложения общественных советов по вопросам охраны общественного порядка и профилактики правонарушений;

6) оказывают помощь и содействие гражданам в создании добровольных дружин;

7) осуществляют другие полномочия, предусмотренные законодательством Республики Таджикистан.

Статья 7. Полномочия центральных исполнительных органов государственной власти по вопросам участия граждан в обеспечении общественного порядка

Центральные исполнительные органы государственной власти по вопросам участия граждан в обеспечении общественного порядка имеют следующие полномочия:

1) оказывают содействие в создании добровольной дружины, индивидуальном и коллективном участии в обеспечении общественного порядка;

2) осуществляют меры по социальной защите и материального поощрения работников, участвующих в обеспечении общественного порядка;

3) предоставляют гражданам правовую и иную необходимую информацию, разъясняют их права и обязанности по защите от противоправных посягательств;

4) незамедлительно реагируют на сообщения о фактах правонарушений и событиях, угрожающих общественному порядку;

5) осуществляют другие полномочия, предусмотренные законодательством Республики Таджикистан.

Статья 8. Полномочия местных исполнительных органов государственной власти и права местного самоуправления по вопросам участия граждан в обеспечении общественного порядка

1. В целях взаимодействия и координации деятельности добровольных дружин местными исполнительными органами государственной власти и самоуправления в порядке, предусмотренном положением добровольных дружин, могут создаваться штабы добровольных дружин по месту нахождения территориальных участков.

2. Местные исполнительные органы государственной власти и самоуправления в пределах своих полномочий:

1) взаимодействуют с общественными советами и иными субъектами профилактики правонарушений;

2) оказывают содействие общественным советам и ежегодно заслушивают их отчеты по вопросам оказания им помощи;

3) совместно с общественным советом принимают меры по обеспечению общественного порядка и предотвращению правонарушений, в том числе при проведении массово-политических и иных мероприятий;

4) осуществляют другие полномочия, предусмотренные законодательством Республики Таджикистан.

ГЛАВА 3. УЧАСТИЕ ГРАЖДАН В ОБЕСПЕЧЕНИИ ОБЩЕСТВЕННОГО ПОРЯДКА НА ИНДИВИДУАЛЬНОЙ ОСНОВЕ

Статья 9. Внештатные сотрудники

1. Внештатными сотрудниками могут быть граждане Республики Таджикистан в возрасте не моложе восемнадцати лет, имеющие общее среднее образование и способные по своим деловым, моральным качествам и состоянию здоровья выполнять задачи по обеспечению общественного порядка.

2. Подбор кандидатов в качестве внештатных сотрудников осуществляется в порядке, определяемом правоохранительными органами.

3. Внештатными сотрудниками не могут быть следующие граждане Республики Таджикистан:

1) являющимися членами политических партий, общественных или религиозных объединений, иных организаций, деятельность которых запрещена законом или судом;

2) имеющие судимость;

3) страдающие психическими расстройствами, наркоманией или алкоголизмом;

4) в отношении которых вступило в законную силу решение суда о признании их недееспособными или ограничении дееспособности.

4. На каждого внештатного сотрудника ведется личное дело, в которое подшивается заявление, копия паспорта гражданина Республики Таджикистан, автобиография, копия документа об образовании и о трудовой деятельности, справка о состоянии здоровья, письменное согласие на обработку персональных данных и на проведение проверки предоставленных сведений, расписка о неразглашении государственной тайны или иных сведений, охраняемых законом, которые могут стать ему известны в результате осуществления деятельности. Проверка предоставленных сведений проводится в порядке, установленном в правоохранительных органах. Личное дело внештатного сотрудника подлежит хранению в указанных органах.

Статья 10. Правовое положение и организация деятельности внештатных сотрудников

1. Внештатные сотрудники не являются должностными лицами правоохранительных органов Республики Таджикистан и осуществляют свою деятельность на добровольной, гласной и безвозмездной основе. Они участвуют в обеспечении общественного порядка под непосредственным руководством закрепленного за ними сотрудника правоохранительных органов. Внештатным сотрудникам выдаются удостоверение, образец которого утверждает руководитель правоохранительных органов.

2. Направление деятельности внештатных сотрудников, организация и порядок их деятельности определяются положением, утверждаемым правоохранительными органами Республики Таджикистан.

3. Внештатные сотрудники при осуществлении деятельности по обеспечению общественного порядка имеют право:

1) требовать от граждан соблюдать законы и общественный порядок, прекратить противоправные деяния;

2) принимать меры по охране места происшествия, обеспечению сохранности вещественных доказательств;

3) знакомиться с документами, определяющими правовое положение внештатного сотрудника, а также получать в установленном порядке информацию, необходимую для участия в обеспечении общественного порядка;

4) оказывать содействие сотрудникам правоохранительных органов при выполнении возложенных на них обязанностей в обеспечении общественного порядка;

5) применять физическую силу в пределах оснований, предусмотренных статьей 17 настоящего Закона;

6) осуществлять иные права, предусмотренные настоящим Законом и нормативными правовыми актами Республики Таджикистан.

4. Внештатные сотрудники при осуществлении деятельности по обеспечению общественного порядка обязаны:

1) знать и соблюдать требования нормативных правовых актов Республики Таджикистан в сфере охраны общественного порядка;

2) выполнять распоряжения уполномоченных сотрудников правоохранительных органов, отданные в установленном порядке и не противоречащие законодательству Республики Таджикистан;

3) соблюдать права и законные интересы физических и юридических лиц;

4) оказывать при наличии соответствующей подготовки и (или) навыков неотложную помощь лицам, пострадавшим от правонарушений и несчастных случаев, а также находящимся в беспомощном либо ином состоянии, угрожающим их жизни и здоровью;

5) иметь при себе удостоверение и предъявлять гражданам, к которым обращено требование о прекращении противоправного деяния.

5. Внештатные сотрудники могут быть исключены из числа внештатных сотрудников правоохранительных органов в следующих случаях:

1) на основании личного заявления;

2) при наступлении обстоятельств, указанных в части 3 статьи 9 настоящего Закона;

3) в связи с систематическим невыполнением возложенных обязанностей;

4) в связи с прекращением гражданства Республики Таджикистан;

5) в связи со смертью;

6) в связи с дискредитацией чести и достоинства внештатного сотрудника правоохранительного органа;

7) в иных случаях, предусмотренных законодательством Республики Таджикистан.

6. Действия внештатных сотрудников, нарушающих права и законные интересы физических и юридических лиц, могут быть обжалованы в порядке, установленном законодательством Республики Таджикистан.

7. Внештатные сотрудники, допустившие неправомерные действия при обеспечении общественного порядка, несут ответственность, установленную законодательством Республики Таджикистан. Вред, причиненный физическим или юридическим лицам, подлежит возмещению в размерах и в порядке, установленных законодательством Республики Таджикистан.

Статья 11. Граждане, оказывающие содействие правоохранительным органам, организация деятельности и их правовое положение

1. Граждане вправе оказывать содействие органам внутренних дел.

2. Требования к гражданам, желающим оказывать содействие правоохранительным органам, организация деятельности и их правовое положение определяются законодательством Республики Таджикистан.

ГЛАВА 4. УЧАСТИЕ ГРАЖДАН В ОБЕСПЕЧЕНИИ ОБЩЕСТВЕННОГО ПОРЯДКА НА КОЛЛЕКТИВНОЙ ОСНОВЕ

Статья 12. Добровольные дружины

1. Добровольная дружина - добровольная группа из не менее 10 граждан Республики Таджикистан, создаваемая по месту работы, учёбы и жительства граждан в порядке, установленном настоящим Законом, с целью оказания содействия правоохранительным органам в обеспечении общественного порядка, профилактики правонарушений, прошедшая учетную регистрацию в местных исполнительных органах государственной власти и осуществляющая деятельность под руководством правоохранительных органов на местах.

2. Членом добровольных дружин могут быть граждане Республики Таджикистан, достигшие восемнадцатилетнего возраста, способные по своим деловым, моральным качествам и состоянию здоровья выполнять задачи по обеспечению общественного порядка.

3. Не могут быть членом добровольных дружин граждане, перечисленные в части 3 статьи 9 настоящего Закона.

4. Протокол общего собрания граждан о создании добровольной дружины и ее состав представляется для учетной регистрации в местные исполнительные органы государственной власти. Добровольные дружины считаются созданными со дня прохождения учетной регистрации и не являются юридическим лицом. В учетной регистрации добровольных дружин может быть отказано в случае, если предоставленные документы противоречат законодательству Республики Таджикистан.

5. Члену добровольных дружин выдается специальное удостоверение единого образца, а также нагрудный знак "Дастёри ихтиёри" и другие символики, которые утверждаются руководителем правоохранительных органов.

6. Положение о добровольных дружинах утверждается Правительством Республики Таджикистан.

7. Запрещается создание добровольных дружин при политических партиях, религиозных объединениях, а также создание и деятельность организационных структур политических партий и религиозных объединений в добровольных дружинах.

Статья 13. Общественные советы

1. Общественный совет является постоянно действующим общественным институтом, осуществляющим свою деятельность на основе общественных инициатив и действует путем добровольного объединения граждан, в целях обеспечения взаимодействия правоохранительных органов с общественностью, повышения доверия населения к правоохранительной системе государства, роли гражданского общества в укреплении обеспечении правопорядка и общественной безопасности, профилактики правонарушений и повышения правовой культуры населения.

2. Общественные советы создаются только при Министерстве внутренних дел Республики Таджикистан и его структурных подразделениях, и не являются юридическим лицом.

3. Общественные советы формируются в составе не менее 7 и не более 21 граждан Республики Таджикистан на основе добровольного участия в их деятельности, преимущественно из числа представителей институтов гражданского общества. В состав общественных советов могут входит внештатные сотрудники других правоохранительных органов. Общее число членов общественных советов должно быть нечетным.

4. Членом общественного совета может быть гражданин Республики Таджикистан не моложе двадцати трех лет, пользующийся по месту работы и жительства заслуженным авторитетом. Членом общественного совета не могут быть граждане, состоящие на государственной службе и граждане, перечисленные в части 3 статьи 9 настоящего Закона.

5. Член общественного совета осуществляет свои полномочия безвозмездно и без отрыва от своей основной деятельности. Члену общественного совета выдается удостоверение, образец которого утверждает Министерство внутренних дел Республики Таджикистан.

6. Порядок формирования и деятельности общественных советов с учетом особенностей, установленных настоящим Законом, определяется положением об общественных советах при органах внутренних дел, утверждаемым Правительством Республики Таджикистан.

Статья 14. Совет ветеранов правоохранительных органов

1. Совет ветеранов правоохранительных органов создается в порядке, установленном законодательством Республики Таджикистан.

2. Совет ветеранов правоохранительных органов участвует в обеспечении общественного порядка советами, консультациями и рекомендациями по планированию, организации и координации деятельности по борьбе с преступностью, профилактике правонарушений, укреплению законности, воспитанию молодых сотрудников, повышению их навыков и профессионализма, а также содействует правоохранительным органам в осуществлении их функций, осуществляет пропаганду правовых знаний, важности, почётности и ответственности службы в правоохранительных органах, престижа государственных наград за ратные и трудовые подвиги.

ГЛАВА 5. ОСОБЕННОСТИ УЧАСТИЯ ДОБРОВОЛЬНЫХ ДРУЖИН В ОБЕСПЕЧЕНИИ ОБЩЕСТВЕННОГО ПОРЯДКА

Статья 15. Деятельность добровольных дружин

Добровольные дружины осуществляют свою деятельность под руководством и при непосредственном участии сотрудников правоохранительных органов путем участия в:

1) мероприятиях по обеспечению общественного порядка, в том числе по охране общественного порядка на площадях, проспектах, в парках, скверах, на стадионах, в театрах, кинотеатрах, клубах и других общественных местах, а также при проведении важных общественнополитических и иных мероприятий;

2) в мероприятиях по предупреждению преступлений и административных правонарушений;

3) осуществлении неотложных мероприятий по преодолению последствий аварий, опасного природного явления, катастроф, стихийного или иного бедствий, их предотвращению и оказанию помощи пострадавшим;

4) предупреждении детской безнадзорности и совершения правонарушений несовершеннолетними;

5) обеспечении личной безопасности граждан;

6) обеспечении безопасности движения на дорогах;

7) обеспечении противопожарной безопасности.

Статья 16. Права и обязанности члена добровольной дружины

1. Член добровольной дружины при участии в обеспечении общественного порядка вправе:

1) требовать от граждан соблюдения установленного общественного порядка, прекращения правонарушений и действий, препятствующих выполнению им обязанностей добровольного дружинника;

2) оказывать помощь сотрудникам правоохранительных органов в проверке у граждан документов, производстве досмотра транспортных средств, задержании и передаче правоохранительным органам лиц, нарушивших общественный порядок;

3) содействовать правоохранительным органам в осуществлении мероприятий по ограничению движения транспортных средств, допуску граждан на отдельные массовые мероприятия.

2. Член добровольной дружины при участии в обеспечении общественного порядка обязан:

1) соблюдать требования законодательства Республики Таджикистан, не допускать необоснованного ограничения прав и свобод граждан, совершения действий, унижающих честь и достоинство человека и гражданина;

2) четко и добросовестно выполнять требования руководства добровольной дружины, а также сотрудников правоохранительных органов при проведении совместных мероприятий;

3) оказывать содействие сотрудникам правоохранительных органов в пресечении преступлений или правонарушений, задержании лиц, совершивших преступления или правонарушения, а также охране места происшествия;

4) при сообщении граждан о случаях и действиях, угрожающих личной безопасности граждан, общественной безопасности и общественному порядку, сообщать в правоохранительные органы;

5) быть тактичным, вежливым и внимательным в обращении с гражданами;

6) оказывать экстренную помощь нуждающимся гражданам, пострадавшим от преступлений, административных правонарушений или несчастных случаев;

7) повышать уровень правовых знаний, знать и соблюдать права и обязанности члена добровольной дружины;

8) при исполнении обязанностей иметь при себе и предъявлять по требованию граждан удостоверение.

3. Член добровольной дружины, допустивший неправомерные действия при обеспечении общественного порядка, несет ответственность, установленную законодательством Республики Таджикистан. Вред, причиненный физическим или юридическим лицам членом добровольной дружины, подлежит возмещению в размерах и в порядке, предусмотренные законодательством Республики Таджикистан.

4. Член добровольной дружины вправе отказаться от выполнения общественных обязательств, если их жизни и здоровью угрожает непосредственная опасность.

Статья 17. Условия и пределы применения физической силы членом добровольной дружины

1. Член добровольной дружины во время проведения совместного с сотрудниками правоохранительных органов действия по обеспечению общественного порядка, имеет право только при присутствии сотрудников соответствующих органов применять физическую силу в целях пресечения действий лиц, нарушивших общественный порядок, а также для их задержания и передачи правоохранительным органам, если иные способы, не связанные с применением физической силы, не обеспечивают выполнения им функций по обеспечению общественного порядка.

2. При применении физической силы член добровольной дружины обязан:

1) предупредить правонарушителя о намерении применения физической силы, предоставив при этом, с учетом конкретной обстановки, достаточно времени для выполнения своих требований, за исключением случаев, когда промедление в применении физической силы создает непосредственную опасность для жизни и здоровья граждан;

2) в зависимости от характера и степени общественной опасности правонарушения и совершающих его лиц, стремиться по возможности к тому, чтобы причиненный при этом вред был минимальным;

3) оказать первую медицинскую помощь лицам, получившим телесные повреждения в результате применения физической силы.

3. Применение физической силы в отношении женщин с явными признаками беременности, лиц с явными признаками инвалидности и несовершеннолетних запрещается.

ГЛАВА 6. ПОРЯДОК ФОРМИРОВАНИЯ И ДЕЯТЕЛЬНОСТИ ОБЩЕСТВЕННЫХ СОВЕТОВ ПРИ ОРГАНАХ ВНУТРЕННИХ ДЕЛ

Статья 18. Формирование общественных советов при органах внутренних дел

1. Формирование общественного совета при Министерстве внутренних дел Республики Таджикистан производится на основании распоряжения министра внутренних дел Республики Таджикистан.

2. Общественные советы при управлениях Министерства внутренних дел Республики Таджикистан по Горно-Бадахшанской автономной области, областей, города Душанбе, в регионе и Раштском районе формируются распоряжением начальника управления. В состав общественного совета при управлениях Министерства внутренних дел Республики Таджикистан по Горно-Бадахшанской автономной области, областей, города Душанбе, в регионе и Раштском районе входят представители институтов гражданского общества, председатель совета ветеранов данного управления, а также могут входить внештатные сотрудники других правоохранительных органов, председатели общественных советов при отделах Министерства внутренних дел Республики Таджикистан по городу, району.

3. Общественные советы при отделах Министерства внутренних дел Республики Таджикистан по городу, району формируются распоряжением начальника отдела. В состав общественного совета при отделе Министерства внутренних дел Республики Таджикистан по городу, району входят представители институтов гражданского общества, председатель совета ветеранов данного отдела, а также могут входить внештатные сотрудники других правоохранительных органов, председатели общественных советов при отделении милиции в посёлках и сёлах, и при территориальном участке милиции;

4. Общественные советы при отделениях милиции в посёлках и сёлах, а также при территориальном участке милиции формируются аспоряжением начальника отдела Министерства внутренних дел Республики Таджикистан по городу, району по согласованию с местным исполнительным органом государственной власти.

5. В состав общественного совета при отделении милиции в посёлках и сёлах, а также при территориальном участке милиции могут входить председатель либо заместитель председателя джамоата, председатель махаллинского совета или иного органа общественной самодеятельности, руководители учебных заведений, крупных предприятий, командиры отрядов добровольных дружин, представители институтов гражданского общества, совета старейшин, а также другие лица, пользующиеся среди населения заслуженным авторитетом.

6. Председатель общественного совета избирается членами совета сроком на три года и не более два раза подряд.

Статья 19. Деятельность общественных советов при органах внутренних дел, их права и обязанности

1. Общественные советы осуществляют свою деятельность в соответствии с нормативными правовыми актами Республики Таджикистан, международными правовыми актами, признанными Таджикистаном и положением об общественных советах с соблюдением принципов, предусмотренных настоящим Законом.

2. Общественные советы вправе:

1) в порядке, установленном министром внутренних дел Республики Таджикистан, заслушивать информацию должностных лиц органов внутренних дел о деятельности органов внутренних дел по борьбе с преступностью и профилактике правонарушений, охране общественного порядка и обеспечению общественной безопасности, а также участвовать в работе совещаний, проводимых органами внутренних дел;

2) вносить руководителям органов внутренних дел предложения по совершенствованию деятельности органов внутренних дел и их сотрудничества с институтами гражданского общества, оказывать содействие сотрудникам органов внутренних дел в защите их прав и законных интересов;

3) присутствовать в порядке, установленном министром внутренних дел Республики Таджикистан, при проведении должностными лицами органов внутренних дел личного приема граждан и представителей юридических лиц по вопросам охраны и восстановления их нарушенных прав и законных интересов, в том числе вреда, причиненного им в результате неправомерных действий сотрудников органов внутренних дел;

4) ходатайствовать перед соответствующими руководителями органов внутренних дел о проведении проверок нарушения сотрудниками органов внутренних дел прав и законных интересов физических и юридических лиц, требований к служебному поведению, норм профессиональной этики, принимать участие в таких проверках и знакомиться с их результатами;

5) обращаться к государственным органам, органам самоуправления посёлков и сёл с предложениями по совершенствованию механизмов сотрудничества по укреплению общественного порядка и борьбы с правонарушениями;

6) в соответствии с целями и задачами общественного совета организовывать и проводить конференции и семинары, выпускать бюллетени, публиковать отчеты о своей деятельности и распространять их в соответствии с законодательством Республики Таджикистан.

3. Общественные советы обязаны:

1) соблюдать требования законов и иных нормативных правовых актов Республики Таджикистан, права, свободы и законные интересы граждан, а также права и законные интересы юридических лиц;

2) реагировать на нарушения прав и свобод граждан, интересов предприятий, учреждений и организаций;

3) регулярно информировать население об актуальных вопросах деятельности органов внутренних дел и с учетом их мнения внести соответствующие рекомендации и предложения.

4. Общественным советам запрещается:

1) вмешиваться в оперативно-розыскную деятельность правоохранительных органов;

2) распространять сведения, составляющие государственную или иную охраняемую законом тайну;

3) привлекать к своей работе иностранных граждан, лиц без гражданства и граждан, перечисленных в части 3 статьи 9 настоящего Закона;

4) представлять и выступать от имени органов внутренних дел;

5) представлять и представительствовать интересы политических партий, общественных, религиозных объединений и социальных групп;

6) создавать препятствия сотрудникам органов внутренних дел при выполнении своих служебных обязанностей по борьбе с преступностью и профилактике правонарушений, обеспечении общественного порядка;

7) принимать решения и совершать действия, противоречащие интересам укрепления гарантий обеспечения прав и свобод граждан, усиления борьбы с преступностью и профилактики правонарушений.

Статья 20. Задачи общественного совета при Министерстве внутренних дел Республики Таджикистан

1. Общественный совет является представительным, экспертноконсультативным, координационно-наблюдательным органом, образованным в целях обеспечения прямого и опосредованного участия граждан в обеспечении общественного порядка, учета общественного мнения при формировании и реализации государственной политики в области взаимодействия правоохранительных органов с общественностью.

2. Общественный совет при Министерстве внутренних дел Республики Таджикистан имеет следующие задачи;

1) осуществляет общее руководство и координацию деятельности общественных советов, проводит мониторинг их работы, принимает меры по совершенствованию их деятельности и распространению передового опыта;

2) осуществляет анализ и экспертную оценку деятельности общественных советов, оказывает им консультативную, информационную, организационную, методическую и иную помощь и поддержку;

3) с учётом общественного запроса содействует органам внутренних дел в осуществлении деятельности и реализации государственной политики в области взаимодействия правоохранительных органов с общественностью;

4) участвует в разработке проектов государственных программ и стратегий по борьбе с преступностью и профилактике правонарушений, программ развития правоохранительных органов;

5) изучает, обобщает и вносить предложения по совершенствованию деятельности правоохранительных органов, внесенных физическими и юридическими лицами.

Статья 21. Задачи общественных советов при территориальных управлениях и отделах органов внутренних дел

1. Общественные советы при управлениях Министерства внутренних дел Республики Таджикистан по Горно-Бадахшанской автономной области, областей, города Душанбе, регионе и Раштском районе имеют следующие задачи:

1) координируют деятельность общественных советов при отделах Министерства внутренних дел Республики Таджикистан по городу, району, осуществляют анализ и оценку их деятельности, оказывают им консультативную, информационную, организационную, методическую и иную поддержку;

2) участвуют в разработке и реализации региональных программ взаимодействия соответствующего органа и гражданского общества по борьбе с преступностью и профилактике правонарушений;

3) информируют об итогах своей деятельности общественный совет при Министерстве внутренних дел Республики Таджикистан в установленном порядке и в сроках;

4) совместно с управлениями Министерства внутренних дел Республики Таджикистан по Горно-Бадахшанской автономной области, областей и города Душанбе представляют предложения, направленные на решение вопросов по обеспечению общественного порядка и реализации совместных мероприятий;

5) участвуют в правовом воспитании граждан, повышении правовой культуры и правосознании населения.

2. Общественный совет при отделах Министерства внутренних дел Республики Таджикистан по городу, району, являясь основным звеном в системе общественных советов, имеет следующие задачи:

1) координирует деятельность общественных советов при поселковых и территориальных участках милиции, осуществляет анализ и экспертную оценку их деятельности, оказывает им консультативную, информационную, организационную, методическую и иную поддержку;

2) участвует в разработке и реализации местных программ взаимодействия соответствующего органа и гражданского общества по борьбе с преступностью и профилактике правонарушений;

3) в установленном порядке информирует об итогах своей деятельности вышестоящие общественные советы при органах внутренних дел;

4) совместно с отделами Министерства внутренних дел Республики Таджикистан по городу, району осуществляет разработку предложений, направленных на решение вопросов по обеспечению общественного порядка и реализации совместных мероприятий;

5) осуществляет взаимодействие с отрядами добровольных дружин, институтами гражданского общества по обеспечению общественного порядка;

6) привлекает представителей редакций периодической печати и других средств массовой информации в интересах всестороннего и объективного информирования населения об актуальных вопросах деятельности правоохранительных органов, необходимости оказания им помощи и поддержки в обеспечении общественного порядка, борьбы с преступностью и профилактики правонарушений, противодействия экстремизму и терроризму;

7) участвует в правовом воспитании граждан, повышении правовой культуры и правосознании населения.

Статья 22. Задачи общественного совета при отделении милиции в посёлках и сёлах, а также при территориальном участке милиции

1. Общественный совет при отделении милиции в посёлках и сёлах, а также при территориальном участке милиции является первичным звеном в системе общественных советов при органах внутренних дел. Распоряжение об образовании общественного совета должен содержать сведения о названии, составе и адресе местонахождения совета.

2. Общественный совет при отделении милиции в посёлках и сёлах, а также при территориальном участке милиции имеет следующие задачи:

1) участвует в разработке и реализации местных программ взаимодействия милиции и гражданского общества, борьбы с преступностью и профилактики правонарушений;

2) организует совместно с участковыми инспекторами милиции обеспечение общественного порядка в посёлках, сёлах, махаллах и на улицах с привлечением отрядов добровольных дружин, институтов гражданского общества;

3) совместно с населением представляет разработку предложений, направленных на решение вопросов по обеспечению общественного порядка и реализации совместных с правоохранительными органами мероприятий;

4) проводит среди населения разъяснительную работу о необходимости оказания правоохранительным органам помощи и содействия в обеспечении общественного порядка;

5) в порядке, предусмотренном законодательством, рассматривает на заседании общественного совета семейно-бытовые ссоры, насилия в семье, факты уклонения родителей или лиц, заменяющих их, от воспитания детей, а также уклонение детей от содержания родителей и предупреждает совершивших их лиц о недопустимости совершения противоправных действий;

6) ведет профилактическую работу по предупреждению антиобщественного поведения несовершеннолетних, выражающегося в занятии бродяжничеством, попрошайничеством, проституцией, употреблении наркотических средств, сильнодействующих или других одурманивающих веществ, табачных изделий, спиртных напитков и напитков, изготавливаемых на их основе, а также иных действий, нарушающих права, свободы и законные интересы физических и/или юридических лиц;

7) оказывает содействие в воспитании ранее судимых и лиц, состоящих на профилактическом учете органов внутренних дел;

8) участвует при заслушивании отчета участкового инспектора милиции перед населением;

9) оказывает содействие соблюдению населением требований законодательства Республики Таджикистан об ответственности родителей за воспитание и обучение детей, об упорядочении традиций, торжеств и обрядов, а также требований других нормативных правовых актов;

10) в порядке и в сроках, определяемых положением об общественных советах при органах внутренних дел Республики Таджикистан, информирует общественный совет при отделе Министерства внутренних дел Республики Таджикистан по городу, району об итогах своей деятельности;

11) участвует в правовом воспитании граждан, повышении правовой культуры и правосознании населения.

ГЛАВА 7. ГАРАНТИИ ПРАВОВОЙ, СОЦИАЛЬНОЙ ЗАЩИТЫ И МЕРЫ ПО СТИМУЛИРОВАНИЮ ГРАЖДАН, ОКАЗЫВАЮЩИХ СОДЕЙСТВИЕ ПРАВООХРАНИТЕЛЬНЫМ ОРГАНАМ В ОБЕСПЕЧЕНИИ ОБЩЕСТВЕННОГО ПОРЯДКА

Статья 23. Гарантия правовой защиты граждан, оказывающих содействие правоохранительным органам в обеспечении общественного порядка

1. Законные требования граждан, оказывающих содействие правоохранительным органам при обеспечении общественного порядка, являются обязательными для граждан.

2. Посягательство на жизнь граждан, оказывающих содействие правоохранительным органам в обеспечении общественного порядка и на членов их семей, применение к ним насилия или их оскорбление при исполнении или в связи с исполнением обязанностей по обеспечению общественного порядка, влечет ответственность, установленную законодательством Республики Таджикистан.

3. Правовая защита граждан, оказывающих содействие правоохранительным органам в обеспечении общественного порядка и членов их семей, если их деяния связаны способствованием предупреждению или раскрытию преступления как участники уголовного судопроизводства, осуществляется в порядке, установленном Законом Республики Таджикистан "О государственной защите участников уголовного судопроизводства".

Статья 24. Социальная защита граждан, оказывающих содействие правоохранительным органам в обеспечении общественного порядка

1. Гражданину, оказывающему содействие правоохранительным органам в обеспечении общественного порядка и в результате получившему телесные повреждения, увечья или ранение и ставшему временно недееспособным, выплачивается единовременное денежное пособие в соответствии с законодательством Республики Таджикистан.

2. Гражданину, оказывающему содействие правоохранительным органам в обеспечении общественного порядка (в случае гибели, смерти - членам его семьи), ставшему инвалидом в результате исполнения им обязанностей по участию в обеспечении общественного порядка в соответствии с законодательством Республики Таджикистан назначается пенсия.

3. Вред, причиненный имуществу, принадлежащему гражданину, оказывающему содействие правоохранительным органам в обеспечении общественного порядка, в связи с исполнением им обязанностей по участию в обеспечении общественного порядка, либо имуществу его родственников (жена, муж, дети, отец и мать, братья, сестры, а также отец и мать, братья, сёстры, дети жены или мужа, дяди, тети, сватья, снохи, зятья, племянники, усыновители, усыновленные, а также другие лица, совместно проживающие и ведущие общее хозяйство) подлежит возмещению в соответствии с законодательством Республики Таджикистан.

Статья 25. Меры поощрения граждан, оказывающих содействие правоохранительным органам в обеспечении общественного порядка

1. Граждане, оказывающие содействие правоохранительным органам в обеспечении общественного порядка, за активное участие в обеспечении общественного порядка могут поощряться:

1) объявлением благодарности;

2) награждением грамотой;

3) денежным вознаграждением;

4) ценным подарком;

5) иные виды поощрения, предусмотренные законодательством Республики Таджикистан.

2. За особые заслуги при исполнении общественного долга и проявленные при этом мужество и отвагу граждане, оказывающие содействие правоохранительным органам в обеспечении общественного порядка, могут быть представлены к награждению государственными наградами в порядке, установленном законодательством Республики Таджикистан.

Статья 26. Материальное стимулирование, иные гарантии и компенсации гражданам, оказывающим содействие правоохранительным органам в обеспечении общественного порядка

Государственные органы и органы местного самоуправления поощряют граждан, оказывающих содействие правоохранительным органам в обеспечении общественного порядка, дополнительными льготами и компенсациями, другими формами материального стимулирования, не противоречащими законодательству Республики Таджикистан.

Статья 27. Материально-техническое обеспечение деятельности внештатных сотрудников

Материально-техническое обеспечение деятельности внештатных сотрудников могут осуществляться в пределах средств, предусмотренных в сметах правоохранительных органов.

Статья 28. Финансирование и материально-техническое обеспечение деятельности добровольных дружин и общественных советов

Финансирование и материально-техническое обеспечение деятельности добровольных дружин и общественных советов осуществляется за счет средств юридических лиц, добровольных взносов физических и юридических лиц, средств фонда гражданских инициатив по обеспечению общественного порядка и укреплению законности, а также иных источников, не запрещенных законодательством Республики Таджикистан.

Статья 29. Фонд гражданских инициатив по обеспечению общественного порядка и укреплению законности

1. Фонд гражданских инициатив по обеспечению общественного порядка и укреплению законности создается в целях финансового, материально-технического обеспечения деятельности добровольных дружин и общественных советов, также материального стимулирования лиц, оказывающих содействие правоохранительным органам.

2. Имущество и иные активы фонда формируются за счет добровольных взносов и пожертвований физических и юридических лиц, а также иных источников, не запрещенных законодательством Республики Таджикистан.

3. Управление фондом осуществляет попечительский совет, формируемый Правительством Республики Таджикистан в порядке, установленном законодательством Республики Таджикистан, из числа представителей институтов гражданского общества и государственных органов.

ГЛАВА 8. ЗАКЛЮЧИТЕЛЬНЫЕ ПОЛОЖЕНИЯ

Статья 30. Ответственность за нарушение требований настоящего Закона

Физические и юридические лица за нарушение требований настоящего Закона привлекаются к ответственности в соответствии с законодательством Республики Таджикистан.

Статья 31. О признании утратившим силу Закона Республики Таджикистан "Об участии граждан в обеспечении общественного порядка"

Признать утратившим силу Закон Республики Таджикистан от 3 декабря 2009 года "Об участии граждан в обеспечении общественного порядка" (Ахбори Маджлиси Оли Республики Таджикистан, 2009 г., №12, ст. 818).

Статья 32. Порядок введения в действие настоящего Закона

Настоящий Закон ввести в действие после его официального опубликования.

Президент

Республики Таджикистан              Эмомали Рахмон

 г.Душанбе,

 22 июня 2023 года №1969