×

Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 23 декабри соли 2021, №1831 "Дар бораи тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш"

Санаи амалкуни:

Ҳолати ҳуҷҷат: Амалкунанда

Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон

Дар бораи тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш

Бо қарори Маҷлиси намояндагони

Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон

аз 23 июни соли 2021, №459

қабул карда шуд

Бо қарори Маҷлиси миллии

Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон

аз 17 декабри соли 2021, №204

ҷонибдорӣ карда шуд

Қонуни мазкур асосҳои ҳуқуқӣ, ташкилӣ, иҷтимоӣ, иқтисодӣ ва таъмини фаъолиятро дар соҳаи тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш дар Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян менамояд.

БОБИ 1. МУҚАРРАРОТИ УМУМӢ

Моддаи 1. Мафҳумҳои асосӣ

Дар Қонуни мазкур мафҳумҳои асосии зерин истифода мешаванд:

1) агенти варзишӣ - шахси воқеӣ ё ҳуқуқие, ки тавассути иҷрои амалҳои ҳуқуқӣ ва фаъолияти дигар ҷиҳати бо кор таъмин кардани варзишгар ва ё мураббӣ дар клуби касбии варзишӣ мусоидат менамояд;

2) ассотсиатсияи тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш - иттифоқи варзишгарони мустақил, федератсияҳои варзишӣ, шахсони ҳуқуқӣ, мақомоти давлатӣ ва дигар ташкилотҳои ҷамъиятии тарбияи ҷисмонӣ ва варзишӣ;

3) барномаи тайёрии варзишӣ - ҳуҷҷате, ки барои тайёр кардани варзишгарон тибқи талаботи стандартҳои давлатии тайёрии варзишӣ таҳия гардида, самтҳои асосӣ ва шароити тайёрии варзиширо дар ҳар як зинаи он муқаррар менамояд:

4) бозиҳои олимпӣ - мусобиқаҳои варзишӣ дар намудҳои инфиродӣ ва даставии намудҳои олимпии варзиш, ки дар чор сол як маротиба байни варзишгарони панҷ қитъаи ҷаҳон таҳти сарпарастии Кумитаи байналмилалии олимпӣ гузаронида мешаванд;

5) бозиҳои паралимпӣ - мусобиқаҳои байналмилалии зимистона ва тобистонае, ки дар чор сол як маротиба байни варзишгарони маъюби бо осеби аъзои такяву ҳаракаткунанда ва аъзои босира таҳти сарпарастии Кумитаи байналмилалии паралимпӣ гузаронида мешаванд;

6) бозиҳои сурдлимпӣ - мусобиқаҳои байналмилалии зимистона ва тобистонае, ки байни варзишгарони маъюб бо иллати аъзои сомеа (шунавоӣ) гузаронида мешаванд;

7) варзиш - як рукни тарбияи ҷисмонӣ, соҳаи фаъолияти иҷтимоие, ки дар шакли таҷрибаи махсуси тайёрии инсон ба мусобиқаҳо ва фаъолияти мусобиқавӣ бо мақсади ба даст овардани натиҷаҳои варзишӣ ташаккул ёфтааст;

8) варзиши дастоварди олӣ - қисми варзише, ки аз ҷониби варзишгар ё дастаи варзишӣ барои ба даст овардани натиҷаҳои баланди варзишӣ дар мусобиқаҳои расмии ҷумҳуриявӣ ва байналмилалии варзишӣ равона гардидааст;

9) варзиши донишҷӯён - қисми варзише, ки ба тарбияи ҷисмонӣ ва тайёрии ҷисмонии таълимгирандагони муассисаҳои таълимии таҳсилоти миёна ва олии касбӣ барои иштирок дар чорабиниҳои тарбияи ҷисмонӣ ва варзишӣ равона гардидааст;

10) варзиши касбӣ - қисми варзише, ки барои ба даст овардани натиҷаҳои баланди варзишӣ ва гирифтани фоида аз ҷониби шахси воқеӣ ва ё ҳуқуқӣ равона гардидааст;

11) варзиши кӯдакон ва наврасон - қисми варзише, ки ба тарбияи ҷисмонӣ, тайёрии варзишии кӯдакон ва наврасон ва иштироки онҳо дар мусобиқаҳои варзишӣ равона гардидааст;

12) варзиши мактабӣ - қисми варзише, ки ба тарбия ва тайёрии ҷисмонии таълимгирандагони муассисаҳои таълимии таҳсилоти умумӣ ва тайёр намудани онҳо барои иштирок дар чорабиниҳои тарбияи ҷисмонӣ ва варзишӣ равона гардидааст;

13) варзиши оммавӣ - қисми варзише, ки ба тарбияи ҷисмонӣ, солимгардонӣ ва ташаккули ҷисмонии шаҳрвандон, инчунин иштироки онҳо дар чорабиниҳои тарбияи ҷисмонӣ ва оммавии варзишӣ равона гардидааст;

14) варзишгар - шахси воқеие, ки мунтазам ба намуд ё намудҳои интихобкардаи варзиш машғул шуда, доимо маҳорати варзишии худро баланд мебардорад ва дар чорабиниҳои варзишӣ иштирок менамояд;

15) варзишгар-дастурдиҳанда - варзишгари амалкунандаи дорои натиҷаи баланди варзишӣ, ки узви дастаи ташкилоти тайёрии варзишии ноҳиявӣ, шаҳрӣ, вилоятӣ ва ҷумҳуриявӣ, дорандаи унвони варзишӣ буда, вобаста ба фаъолияти худ музди меҳнат ва ё дигар намуди мукофот мегирад;

16) варзишгари касбӣ - шахси воқеие, ки машғул шудан ба варзиши касбӣ барояш фаъолияти асосӣ буда, тибқи шартномаи (қарордоди) меҳнатӣ дар соҳаи варзиши касбӣ барои тайёрӣ ба мусобиқаҳои варзишӣ, иштирок дар онҳо ва натиҷаҳои нишондода бо тартиби муқарраргардида музди меҳнат ва ё дигар намуди мукофот мегирад;

17) варзишгари дорои маҳорати олӣ - варзишгари узви дастаи мунтахаби Ҷумҳурии Тоҷикистон оид ба намуди муайяни варзише, ки дар мусобиқаҳои варзишӣ бо мақсади ба даст овардани натиҷаҳои баланди варзишӣ иштирок менамояд ва ё дорои унвони варзишии на поён аз "Устоди варзиши Ҷумҳурии Тоҷикистон" мебошад;

18) варзишгари маъюб - шахси воқеие, ки дар натиҷаи нуқсёбии саломатӣ бо коҳиши устувори вазифаҳои организм аз беморӣ, ҷароҳат, иллати ҷисмонӣ ва зеҳнӣ боиси маҳдуд шудани фаъолияти ҳаётӣ гардидааст ва ба намуд ё намудҳои дастраси варзиш мунтазам машғул шуда, дар чорабиниҳои варзишӣ иштирок менамояд;

19) дастаи мунтахаби Ҷумҳурии Тоҷикистон оид ба намуди муайяни варзиш (минбаъд - дастаи мунтахаби Ҷумҳурии Тоҷикистон) - гурӯҳи варзишгарон, инчунин мураббиёни онҳо, табибон ва дигар мутахассисони соҳаи тарбияи ҷисмонӣ ва варзишие, ки дар мусобиқаҳои байналмилалии варзишӣ тайёрӣ мебинанд ва аз номи Ҷумҳурии Тоҷикистон иштирок менамоянд;

20) довари варзиш - шахси воқеие, ки тайёрии махсусро гузашта, соҳиби дараҷаи дахлдори тахассусӣ гаштааст ва аз ҷониби ташкилкунандаи мусобиқаи варзишӣ барои таъмин намудани риояи қоидаҳои намуди варзиш ва низомномаҳо оид ба мусобиқаи варзишӣ ваколатдор гардидааст;

21) захираи варзишӣ - варзишгароне, ки барои ба даст овардани натиҷаҳои баланди варзишӣ иқтидор доранд ва тайёрии варзиширо бо мақсади дохил намудани онҳо ба ҳайати дастаҳои мунтахаби варзишӣ, аз ҷумла дастаҳои мунтахаби Ҷумҳурии Тоҷикистон оид ба намудҳои муайяни варзиш, мегузаранд;

22) иншооти варзишӣ - молу мулки ғайриманқуле, ки барои гузаронидани чорабиниҳои тарбияи ҷисмонию солимгардонӣ ва ё чорабиниҳои варзишӣ пешбинӣ гардидаанд;

23) клуб ва толори варзишӣ - ташкилоти тиҷоратӣ ё ғайритиҷоратие, ки новобаста аз шакли ташкилию ҳуқуқӣ, моликият, тобеияти идоравӣ ва мансубияти соҳавӣ аз ҷониби шахси воқеӣ ва ё ҳуқуқӣ таъсис дода шуда, барои гузаронидани чорабиниҳои тарбияи ҷисмонӣ, варзишӣ ва ё солимгардонӣ пешбинӣ гардидааст;

24) клуби касбии варзишӣ - шахси ҳуқуқие, ки иштирокчии мусобиқаи касбии варзишӣ мебошад ё тибқи тартиби муқаррарнамудаи ташкилкунандаи мусобиқаи касбии варзишӣ оид ба иштирок дар чунин мусобиқа дархост намудааст;

25) қоидаи намуди варзиш - меъёрҳои умумиэътирофшудаи намуди муайяни варзише, ки онҳоро ба роҳбарӣ гирифта, мусобиқаи варзишӣ гузаронида мешавад;

26) лигаи касбии варзишӣ - шахси ҳуқуқӣ, ки дар шакли ташкилию ҳуқуқии муқаррарнамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон таъсис дода шуда, мақсади асосии фаъолияти он ташкил ва ё гузаронидани мусобиқаҳои касбии варзишӣ мебошад;

27) мақоми ваколатдори давлатӣ дар соҳаи тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш - мақоми иҷроияи марказии ҳокимияти давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки функсияҳои махсуси иҷроиявӣ ва функсияҳои дигари дар соҳаи тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш муқарраргардидаро анҷом медиҳад;

28) маҳрумсозии (дисквалификатсияи) варзишӣ - ҷазои варзишӣ дар намуди маҳрум намудани варзишгар, мураббӣ, довари варзиш, табиби варзишӣ ва кормандону мутахассисони дигари соҳаи тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш аз иштирок дар мусобиқаҳои варзишӣ ва ё аз фаъолияти касбии меҳнатӣ бо тартиби муқаррарнамудаи санадҳои меъёрии ҳуқуқӣ ва қоидаҳои муқараргардида мебошад;

29) мураббӣ - шахси воқеии дорои таҳсилоти миёнаи касбӣ ё олии касбии соҳавие, ки чорабиниҳои тарбияи ҷисмонӣ ва варзиширо мегузаронад, тарбияи ҷисмонӣ ва тайёрии варзишии варзишгаронро ба мусобиқаҳои варзишӣ амалӣ мекунад, инчунин фаъолияти мусобиқавии онҳоро барои ба даст овардани натиҷаҳои варзишӣ роҳбарӣ менамояд;

30) мусобиқаи варзишӣ - сабқате, ки байни варзишгарон ё дастаҳои варзишгарон оид ба намудҳои гуногуни варзиш (низомҳои варзишӣ) бо мақсади муайян намудани беҳтарин иштирокчии сабқат тибқи низомномаи тасдиқшудаи мусобиқаи варзишӣ гузаронда мешавад;

31) мусобиқаи касбии варзишӣ - мусобиқаи варзишӣ аз рӯи намуди даставии варзише, ки иштирок дар он барои ба даст овардани фоида равона гардида, яке аз шартҳои рухсат додани варзишгар мавҷуд будани муносибатҳои меҳнатӣ бо клуби дахлдори касбии варзишӣ мебошад. Дар намудҳои дигари варзиш ба сифати мусобиқаи касбии варзишӣ мусобиқаи варзишие фаҳмида мешавад, ки иштирок дар он барои ба даст овардани фоида равона гардидааст ва чунин сифат аз ҷониби ташкилкунандагони он мутобиқи низомномаи мусобиқаҳои варзишӣ муайян карда шудааст;

32) назорати маводи барангезандаю неруафзо (допинг)ҷараёни банақшагирие, ки гузаронидани ташхис, гирифтани намуна барои таҷзия ва кор бо он, таҷзияи лабораторӣ, қарори баъди санҷиш ва пешниҳоди муроҷиатро дар бар мегирад;

33) намуди варзиши ғайриолимпӣ - намуди варзише, ки ба барномаи бозиҳои олимпӣ ва паралимпӣ ворид нагардидааст, дар ҷомеаи варзишии ҷаҳон рушд ёфта, аз ҷониби федератсияи байналмилалии варзиш роҳбарӣ карда мешавад;

34) намуди варзиши миллӣ - намуди варзише, ки таърихан дар ҳудуди Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳамчун шакли фаъолияти мусобиқавӣ ба вуҷуд омадааст ва хусусияти иҷтимоиву фарҳангӣ дорад;

35) намуди варзиши олимпӣ - намуди варзише, ки ба барномаи бозиҳои олимпӣ ворид гардида, аз ҷониби Кумитаи байналмилалии олимпӣ мутобиқи Хартияи олимпӣ эътироф карда шудааст;

36) намудҳои варзиши техникӣ ва амалӣ - намудҳои варзише, ки тайёрии махсуси варзишгарро ба мусобиқаҳои варзишӣ бо истифодаи лавозимоти техникӣ пешбинӣ менамоянд;

37) намудҳои варзиши ҳарбиву амалӣ ва хизмативу амалӣнамудҳои варзише, ки асоси онҳоро амалиётҳои махсус, аз ҷумла усулҳои алоқаманд бо иҷрои уҳдадориҳои хизматии хизматчиёни ҳарбӣ ва кормандони мақомоти ҳифзи ҳуқуқ, инчунин тайёр намудани шаҳрвандони ба хизмати ҳарбӣ даъватшаванда ташкил дода, дар доираи фаъолияти як ё якчанд мақомоти дахлдори давлатӣ рушд меёбанд;

38) низоми варзишӣ - қисми намуди варзише, ки дорои аломатҳои фарқкунанда буда, як ё якчанд намуди варзиш ва барномаи мусобиқаҳои варзиширо дар бар мегирад;

39) рамзҳои чорабинии тарбияи ҷисмонӣ ва варзишӣпарчам, нишон, суруд, шиор, номи расмӣ, тамғаи молӣ ва воситаҳои дигари фардикунонии чорабинии тарбияи ҷисмонӣ ё варзишӣ, инчунин объектҳои ҳуқуқи моликияти зеҳние, ки ташкилкунандагони чорабинии тарбияи ҷисмонӣ ё варзишӣ қабул намудаанд;

40) рекорди варзишӣ - дастоварди олии тасдиқшудаи иҷрои меъёри варзишӣ аз ҷониби варзишгар (варзишгарон);

41) сармураббии дастаи мунтахаби Ҷумҳурии Тоҷикистонмураббие, ки барои роҳбарӣ, тайёрӣ, ташаккул, банақшагирӣ, ҳамоҳангсозӣ ва иштироки дастаи мунтахаби Ҷумҳурии Тоҷикистон дар мусобиқаҳои байналмилалӣ масъул мебошад;

42) стандартҳои давлатии тайёрии варзишӣ - маҷмӯи талаботи таҳия ва тасдиқшудаи тайёрии варзишӣ аз рӯи намудҳои варзише (ба истиснои намудҳои варзиши ҳарбиву амалӣ ва хизмативу амалӣ), ки барои ташкилотҳои амаликунандаи тайёрии варзишӣ ҳатмӣ мебошанд;

43) тайёрии варзишӣ - фаъолияти мақсаднок оид ба тайёр кардани варзишгарон ба мусобиқаҳои варзишӣ бо роҳи ташаккул ва такмили маҳорати варзишии онҳо, ки мувофиқи талаботи стандартҳои давлатии тайёрии варзишӣ ва барномаҳои тайёрии варзишӣ амалӣ карда мешавад;

44) тарбияи ҷисмонӣ - қисми таркибии фарҳанг ва соҳаи фаъолияти иҷтимоӣ буда аз маҷмӯи арзишҳои маънавие иборат аст, ки ба таҳкими саломатӣ, инкишофи қобилияти ҷисмонии инсон, инчунин интихоби тарзи ҳаёти солим равона гардидааст;

45) ташкилоти тайёрии варзишӣ - ташкилоти давлатӣ ва хусусии ғайритиҷоратие, ки фаъолияти асосии онро тайёрии варзишӣ ташкил менамояд ва он ба амалӣ намудани барномаҳои тайёрии варзишӣ равона шудааст;

46) ташкилотҳои тарбияи ҷисмонӣ ва варзишӣиттиҳодияҳои ҷамъиятии тарбияи ҷисмонӣ ва варзишӣ (федератсияҳои варзишӣ) ва иттифоқҳои онҳо, клубҳои варзишӣ, клубҳои касбии варзишӣ, клубҳои тарбияи ҷисмониву варзишӣ, иттиҳодияҳои клубҳои тарбияи ҷисмониву варзишӣ, толорҳои варзишии хусусӣ ва ё давлатӣ, ташкилотҳои тайёрии варзишӣ, иттифоқҳои касбӣ дар соҳаи тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш, лигаҳои касбии варзишӣ, лигаи варзишии донишҷӯён, ташкилотҳои ҷамъиятии ташкилкунандаи мусобиқаҳо оид ба намудҳои варзиши ҳарбиву амалӣ ва хизмативу амалӣ, новобаста ба шакли моликият ва тобеияти идоравӣ, инчунин соҳибкорони инфиродие, ки дар соҳаи тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш фаъолият менамоянд;

47) федератсияи варзишӣ - ташкилоти ҷамъиятии ғайритиҷоратие, ки дар асоси узвият ва бо мақсади рушд додани намуди муайяни варзиш, ташвиқу таблиғи он, ташкил, гузаронидани чорабиниҳои варзишӣ ва тайёр намудани варзишгарон - аъзои дастаҳои мунтахаби Ҷумҳурии Тоҷикистон таъсис дода шудааст;

48) ҳаракати олимпии Тоҷикистон - қисми таркибии ҳаракати байналмилалии олимпӣ буда, мақсади он тарғибу ташвиқ, ҷорӣ намудани принсипҳои ҳаракати олимпӣ, мусоидат ба рушди тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш, таҳкими ҳамкории байналмилалии варзишӣ, иштирок дар бозиҳои олимпӣ ва чорабиниҳои дигари байналмилалие, ки аз тарафи Кумитаи байналмилалии олимпӣ ва ассотсиатсияҳои қитъавии кумитаҳои миллии олимпӣ гузаронида мешаванд, мебошад;

49) ҳаракати паралимпии Тоҷикистон - қисми таркибии ҳаракати байналмилалии паралимпӣ буда, мақсади он мусоидат ба рушди тарбияи ҷисмонӣ ва варзиши маъюбон, таҳкими ҳамкории байналмилалӣ дар соҳаи мазкур ва иштирок дар бозиҳои паралимпӣ ба шумор меравад;

50) ҳаракати сурдлимпии Тоҷикистон - қисми таркибии ҳаракати байналмилалии сурдлимпӣ буда, мақсади он мусоидат ба рушди тарбияи ҷисмонӣ ва варзиши маъюбон бо иллати узвҳои сомеа (шунавоӣ), таҳкими ҳамкории байналмилалӣ дар соҳаи мазкур ва иштирок дар бозиҳои сурдлимпӣ мебошад;

51) чорабиниҳои варзишӣ - чемпионат ва мусобиқаҳои варзишӣ, ҷамъомадҳои машқиву варзишӣ, чорабиниҳои машқие, ки қисмҳои назариявӣ ва ташкилиро дар бар мегиранд, инчунин чорабиниҳои дигаре, ки ба тайёрӣ ва иштироки варзишгарон ба мусобиқаҳои варзишӣ равона гардидаанд;

52) чорабиниҳои расмии тарбияи ҷисмонӣ ва варзишӣчорабиниҳои тарбияи ҷисмонӣ ва варзишие, ки ба нақшаи ягонаи тақвимии чорабиниҳои тарбияи ҷисмонӣ ва варзишии дохилӣ ва байналмилалӣ ворид карда шудаанд;

53) чорабиниҳои тарбияи ҷисмонӣ - машғулиятҳои муташаккилонаи шаҳрвандон ба тарбияи ҷисмонӣ.

Моддаи 2. Қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш

Қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш ба Конститутсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон асос ёфта, аз Қонуни мазкур, дигар санадҳои меъёрии ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон, инчунин санадҳои ҳуқуқии байналмилалие, ки Тоҷикистон онҳоро эътироф кардааст, иборат мебошад.

Моддаи 3. Принсипҳои қонунгузорӣ дар соҳаи тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш

Қонунгузорӣ дар соҳаи тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш ба принсипҳои зерин асос меёбад:

1) масъулияти мақомоти ҳокимияти давлатӣ, мақомоти маҳаллии ҳокимияти давлатӣ, мақомоти худидоракунии шаҳрак ва деҳот, ташкилотҳо, ҳамчунин шахсони масъули вобаста ба таъмини ҳуқуқи шаҳрвандон барои машғул шудан ба тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш;

2) риояи ҳуқуқ ва озодиҳои инсон ва шаҳрванд, таъмини ҳуқуқи ҳар шахс ба дастрасии озод ба тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш, ҳамчун шарти зарурии ташаккули қобилияти ҷисмонӣ, маънавӣ ва равонии шахс;

3) волоияти қонун, таъмини арзишҳои миллӣ, фарҳангӣ ва дар рӯҳияи ватандӯстиву хештаншиносӣ тарбия намудани шаҳрвандон;

4) ягонагии асосҳои меъёрии ҳуқуқии соҳаи тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш дар ҳудуди Ҷумҳурии Тоҷикистон;

5) таъмини бехатарии ҳаёт ва саломатии шахсоне, ки ба тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш машғуланд, инчунин иштирокдорон ва тамошобинони чорабиниҳои тарбияи ҷисмонӣ ва варзишӣ;

6) эҳтиром ва риояи уҳдадориҳои байналмилалии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар соҳаи тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш;

7) муқаррар намудани кафолати давлатии ҳуқуқи шаҳрвандон дар соҳаи тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш;

8) манъи табъиз ва зӯроварӣ дар соҳаи тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш, инчунин таъсири зиддиҳуқуқӣ ба натиҷаи мусобиқаҳои варзишӣ;

9) таъмини рақобати озод ҳангоми гузаронидани мусобиқаҳои варзишӣ ва интихоби номзадҳо барои иштирок дар мусобиқаҳои варзишии сатҳи байналмилалӣ;

10) ба солимгардонӣ равона гардидани тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш, ба варзиш ҷалб кардани ҷавононе, ки дар ҳолатҳои душвори зиндагӣ қарор доранд, инчунин пешгирии ҳодисаҳои номатлуби иҷтимоӣ, аз ҷумла нашъамандӣ, майзадагӣ ва ҷинояткорӣ дар байни ҷавонон;

11) фароҳам овардани шароит ба ташкилотҳои тарбияи ҷисмонӣ ва варзишӣ ҷиҳати дастрасии баробари тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш;

12) дастгирии баробари давлатии ташкилотҳои тарбияи ҷисмонӣ ва варзишӣ, новобаста ба шакли ташкилию ҳуқуқиашон;

13) мусоидат ба рушди тарбияи ҷисмонӣ ва варзиши маъюбон, шахсони имконияташон маҳдуд ва гурӯҳи дигари аҳолии ба ҳифзи иҷтимоӣ эҳтиёҷманд;

14) ҳамкории мутақобилаи мақоми ваколатдори давлатӣ дар соҳаи тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш ва дигар субъектҳои соҳаи тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш.

Моддаи 4. Кафолати давлатии шаҳрвандон дар соҳаи тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш

1. Давлат ба шаҳрвандони Ҷумҳурии Тоҷикистон, сарфи назар аз миллат, нажод, ҷинс, забон, эътиқоди динӣ, мавқеи сиёсӣ, таҳсилот, вазъи иҷтимоӣ ва молу мулк, ҳуқуқи машғул шудан ба тарбияи ҷисмонӣ ва варзишро кафолат медиҳад ва ба онҳо шароит фароҳам меорад.

2. Ҳуқуқи шаҳрвандон ба тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш мумкин аст аз рӯи синну сол, вазъи саломатӣ ва нишонаҳои дигар танҳо тибқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон маҳдуд карда шавад.

3. Давлат оммавияти тарбияи ҷисмонӣ ва варзишро таъмин намуда, ба ташкил ва рушди инфрасохтори соҳаи варзишии ҷавобгӯ ба стандартҳои байналмилалӣ ва мустаҳкам намудани заминаи моддию техникии тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш мусоидат мекунад.

4. Давлат рушди тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш, ҳаракати олимпӣ, паралимпӣ ва сурдлимпиро дастгирӣ карда, чорабиниҳоро дар соҳаи тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш, аз ҷумла чорабиниҳо оид ба тайёр намудани варзишгарон ба бозиҳои олимпӣ, паралимпӣ, сурдлимпӣ ва дигар мусобиқаҳои байналмилалии варзишӣ, инчунин иштироки онҳоро дар чунин мусобиқаҳои варзишӣ мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон маблағгузорӣ менамояд.

5. Давлат ғолибон ва ҷоизадорони бозиҳои олимпӣ, паралимпӣ, сурдлимпӣ, осиё, олимпиадаи махсуси умумиҷаҳонӣ, чемпионати ҷаҳон ва дигар варзишгарони маҳорати олӣ, инчунин варзишгарони наврасу ҷавони умедбахшро дастгирӣ намуда, бо мақсади ҳавасмандгардонии онҳо мукофотҳо ва ё стипендияҳо муқаррар менамояд.

6. Давлат ғолибон ва ҷоизадорони бозиҳои олимпӣ, паралимпӣ ва сурдлимпиро бо пардохти моддии моҳонаи якумра таъмин менамояд. Тартиби пардохти моддии моҳонаи якумра ба ғолибон ва ҷоизадорони бозиҳои олимпӣ, паралимпӣ ва сурдлимпӣ аз ҷониби Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон муқаррар ва тасдиқ карда мешавад.

7. Давлат таъминоти тиббӣ, барқарорсозии саломатӣ, хизматрасонии тиббии варзишгарони маъюб, варзишгарони маҳорати олӣ, варзишгарони касбӣ ва варзишгарони аъзои дастаҳои мунтахаби Ҷумҳурии Тоҷикистонро дар муассисаҳои тиббии давлатӣ кафолат медиҳад, ҳангоми осеб дидан ва ё бемор шудан тибқи тартиби муқаррарнамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ба онҳо кумаки моддию молиявӣ дар давоми фаъолияти варзишӣ мерасонад.

БОБИ 2. СУБЪЕКТҲОИ ТАРБИЯИ ҶИСМОНӢ ВА ВАРЗИШ

Моддаи 5. Субъектҳои тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш дар Ҷумҳурии Тоҷикистон

Ба субъектҳои тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш дохил мешаванд:

1) Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон;

2) мақоми ваколатдори давлатӣ дар соҳаи тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш ва сохторҳои маҳаллии он;

3) мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ ва мақомоти худидоракунии шаҳрак ва деҳот;

4) Кумитаи миллии олимпии Тоҷикистон;

5) Кумитаи паралимпии Тоҷикистон;

6) Кумитаи сурдлимпии Тоҷикистон;

7) ташкилотҳои тарбияи ҷисмонӣ ва варзишӣ;

8) муассисаҳои таълимӣ, илмӣ ва дигар муассисаҳое, ки дар соҳаи тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш фаъолият менамоянд;

9) мақомоти давлатие, ки рушди намудҳои варзиши ҳарбиву амалӣ ва хизмативу амалиро роҳбарӣ менамоянд;

10) шаҳрвандоне, ки ба тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш машғуланд, варзишгарон ва гурӯҳҳои онҳо (дастаҳои варзишӣ), мураббиён, доварони варзишӣ, агентҳои варзишӣ, методистон, варзишгари дастурдиҳанда ва мутахассисони дигар дар соҳаи тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш.

Моддаи 6. Салоҳияти Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон дар соҳаи тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш

Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон:

1) мақоми ваколатдори давлатиро дар соҳаи тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш муайян менамояд;

2) фаъолияти мақоми ваколатдори давлатӣ дар соҳаи тарбияи ҷисмонӣ ва варзишро назорат ва роҳбарӣ менамояд;

3) дурнамоҳо, консепсияҳо, стратегияҳо, барномаҳои давлатии рушди соҳаи тарбияи ҷисмонӣ ва варзишро тасдиқ намуда, барои амалисозии онҳо заминаҳои моддию техникӣ ва молиявиро таъмин менамояд;

4) ташкилотҳои тайёрии варзишӣ, таълимӣ, илмӣ ва дигарро дар соҳаи тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш таъсис медиҳад;

5) ба ташкил ва гузаронидани бозиҳои олимпӣ, паралимпӣ, сурдлимпӣ, олимпиадаи махсуси умумиҷаҳонӣ, чемпионат ва ҷоми Ҷаҳон, универсиадаи умумиҷаҳонӣ, бозиҳои Осиё ва дигар мусобиқаҳои байналмилалии варзишӣ дар ҳудуди Ҷумҳурии Тоҷикистон мусоидат менамояд;

6) стретегияи муштаракро, ки аз ҷониби субъектҳои тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш бо мақсади тайёрии зарурӣ, таъмини иштирок ва ғолибияти варзишгарони Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бозиҳои олимпӣ ва дигар мусобиқаҳои байналмилалии варзишӣ таҳия гардидааст, тасдиқ менамояд;

7) ташаббусҳои ташкилотҳои тарбияи ҷисмонӣ ва варзиширо барои татбиқи амалиётҳои воридотию содиротӣ, амалӣ кардани барномаву лоиҳаҳо дар соҳаи фаъолияти иқтисодии хориҷӣ, гузарондани чорабиниҳои тарбияи ҷисмонӣ ва варзишӣ дастгирӣ менамояд;

8) барои ҳавасмандгардонии ғолибон ва ҷоизадорони мусобиқаҳои байналмилалӣ мукофотҳо, стипендияҳо, ҷоизаҳо ва дигар шаклҳои ҳавасмандгардониро дар соҳаи тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш муайян карда, шакл, андоза ва тартиби супоридани онҳоро муқаррар менамояд;

9) ваколатҳои дигарро тибқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон амалӣ менамояд.

Моддаи 7. Ваколатҳои мақоми ваколатдори давлатӣ дар соҳаи тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш

Мақоми ваколатдори давлатӣ дар соҳаи тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш дорои ваколатҳои зерин мебошад:

1) сиёсати давлатиро дар соҳаи тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш амалӣ менамояд;

2) лоиҳаи санадҳои меъёрии ҳуқуқии соҳаи тарбияи ҷисмонӣ ва варзишро таҳия намуда, онҳоро ба баррасии Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон пешниҳод менамояд;

3) якҷоя бо субъектҳои тарбияи ҷисмонӣ ва варзишӣ санадҳои дахлдори тайёрии варзишгарони Тоҷикистонро барои иштирок дар бозиҳои олимпӣ ва дигар мусобиқаҳои байналмилалӣ таҳия, тасдиқ ва амалӣ менамояд;

4) назорати риояи санадҳои меъёрии ҳуқуқии соҳаи тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш ва баҳогузории вазъи тарбияи ҷисмонӣ ва варзишро амалӣ менамояд;

5) фаъолияти ташкилотҳо ва иттиҳодияҳои ҷамъиятии тарбияи ҷисмонӣ ва варзишро бо мақсади татбиқи сиёсати давлатии тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш, инчунин аз ҷониби онҳо дуруст ба роҳ мондани тарбияи ахлоқӣ ва мафкуравии варзишгарон, новобаста ба мансубияти идоравӣ ва шакли моликияташон, ҳамоҳанг месозад;

6) аз рӯи намудҳои муайяни варзиш мусобиқаҳои ҷумҳуриявӣ ва байналмилалиро ташкил мекунад ва мегузаронад;

7) номгӯи намудҳои варзиш ва шакли фаъолияти ташкилотҳои тарбияи ҷисмонӣ ва варзиширо муқаррар менамояд;

8) намудҳои варзишро дар Ҷумҳурии Тоҷикистон эътироф менамояд;

9) намудҳои варзиши миллиро дар Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян ва дастгирӣ менамояд;

10) пешбурди феҳристи ягонаи ташкилотҳои тарбияи ҷисмонӣ ва варзишӣ, ба истиснои ташкилотҳои ҷамъиятии тарбияи ҷисмонӣ ва варзишӣ, феҳристи намудҳои варзиш ва феҳристи ягонаи рекордҳои варзиширо дар Ҷумҳурии Тоҷикистон анҷом медиҳад;

11) назорати манъи истифодаи маводи барангезандаю неруафзоро (допингро) дар варзиш амалӣ менамояд;

12) ҳайати дастаҳои мунтахаби Ҷумҳурии Тоҷикистонро аз рӯи намудҳои варзиш бо пешниҳоди федератсияҳои варзишии дахлдор тасдиқ ва тайёрии онҳоро барои иштирок дар мусобиқаҳои байналмилалӣ таъмин менамояд;

13) бозомӯзӣ, такмили ихтисос ва аттестатсияи кормандони соҳаи тарбияи ҷисмонӣ ва варзишро ташкил ва таъмин менамояд;

14) фаъолияти илмию таҳқиқотиро дар соҳаи тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш ташкил ва ҳамоҳанг карда, натиҷаҳои онро дар амалияи тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш ҷорӣ менамояд;

15) нашри адабиёти илмӣ, методӣ ва оммавиро доир ба масъалаҳои тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш ташкил менамояд;

16) дар мувофиқа бо Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ташкилотҳои тайёрии варзишӣ, таълимӣ ва илмию таҳқиқотии марбут ба соҳаи тарбияи ҷисмонӣ ва варзишро таъсис медиҳад;

17) механизми таъмини муассисаҳои таълимӣ бо мутахассисони соҳаи тарбияи ҷисмонӣ ва варзишро таҳия менамояд;

18) стандартҳои давлатии тайёрии варзиширо таҳия ва тасдиқ менамояд;

19) барномаҳои тайёрии варзиширо дар асоси пешниҳоди федератсияҳои варзишӣ ва ташкилотҳои тайёрии варзишӣ тасдиқ менамояд;

20) қоидаҳои намуди муайяни варзишро тасдиқ менамояд;

21) тартиби иштироки варзишгарон, дастаҳои варзишӣ ва дигар шаҳрвандони Ҷумҳурии Тоҷикистонро дар чорабиниҳои байналмилалии варзишӣ таҳия ва тасдиқ менамояд;

22) қоидаҳои одоби касбии варзишгар, мураббӣ, довар ва дигар кормандони соҳаи варзишро дар Ҷумҳурии Тоҷикистон таҳия ва тасдиқ менамояд;

23) сохтмон ва азнавсозии иншооти варзиширо амалӣ мекунад, талаботро ба таҷҳизот ва лавозимоти варзишие, ки дар чорабиниҳои варзишӣ истифода мешаванд, таҳия ва тасдиқ менамояд;

24) пешбурди омори соҳаи тарбияи ҷисмонӣ ва варзишро анҷом медиҳад, аз мақомоти дахлдори давлатӣ ва ташкилотҳои тарбияи ҷисмонӣ ва варзишӣ маълумотҳои омориро талаб менамояд;

25) ваколатҳои дигарро тибқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон амалӣ менамояд.

Моддаи 8. Ваколатҳои мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ дар соҳаи тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш

Мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ дар соҳаи тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш дорои ваколатҳои зерин мебошанд:

1) сиёсати давлатӣ дар соҳаи тарбияи ҷисмонӣ ва варзишро амалӣ менамоянд, ба рушди тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш дар маҳал мусоидат мекунанд;

2) барномаҳои маҳаллии рушди тарбияи ҷисмонӣ ва варзишро бо дар назар доштани хусусиятҳои иҷтимоӣ, фарҳангӣ, миллӣ, демографӣ ва дигар хусусиятҳо тасдиқ ва амалӣ мекунанд;

3) соҳаи тарбияи ҷисмонӣ ва варзишро аз ҳисоби буҷети маҳаллӣ ва аз ҳисоби дигар сарчашмаҳое, ки қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон манъ накардааст, маблағгузорӣ менамоянд;

4) ташкилотҳои тайёрии варзишии маҳаллиро таъсис дода, онҳоро аз ҷиҳати молиявӣ ва моддию техникӣ таъмин менамоянд;

5) ба фаъолияти ташкилотҳои тарбияи ҷисмонӣ ва варзишӣ, барои таъсис, таъмир ва барқарорсозии иншооти варзишӣ, истеҳсол намудани молҳои таъиноти тарбияи ҷисмонӣ ва варзишӣ мусоидат менамоянд;

6) дар рушди намудҳои варзиш, варзиши оммавӣ ва варзиши дастовардҳои олӣ мусоидат менамоянд;

7) дар ташкил ва таъминоти дастаҳои мунтахаби варзишии ҳудудӣ мусоидат менамоянд, дар таъмини тайёрии захираи варзишӣ барои дастаҳои мунтахаби Ҷумҳурии Тоҷикистон иштирок мекунанд;

8) ваколатҳои дигарро тибқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон амалӣ менамоянд.

Моддаи 9. Ваколатҳои мақомоти худидоракунии шаҳрак ва деҳот дар соҳаи тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш

Мақомоти худидоракунии шаҳрак ва деҳот дар соҳаи тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш дорои ваколатҳои зерин мебошанд:

1) ба ташкил ва таъминоти дастаҳои мунтахаби варзишии ҳудудӣ мусоидат менамоянд;

2) бо тартиби муқаррарнамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ба таъсис, таъмир ва бозсозии иншооти варзишӣ мусоидат менамоянд;

3) дар ташкил ва гузаронидани чорабиниҳои расмии тарбияи ҷисмонӣ ва варзишӣ, чорабиниҳои тарбияи ҷисмонӣ ва варзишӣ иштирок менамоянд;

4) ба фаъолияти субъектҳои тарбияи ҷисмонӣ ва варзиши ҳудуди дахлдор мусоидат менамоянд;

5) бо тартиби муқарраршуда ташкилотҳои тарбияи ҷисмонӣ ва варзишии дар ҳудуди шаҳраку деҳот ҷойгиршуда ва ташаббусҳои шаҳрвандонро дар соҳаи тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш дастгирӣ менамоянд;

6) ба рушди намудҳои варзиш, аз ҷумла намудҳои варзиши миллӣ, варзиши оммавӣ, варзиши маъюбон ва шахсони имконияташон маҳдуд мусоидат менамоянд;

7) ташкилотҳои тарбияи ҷисмонӣ ва варзиширо таъсис медиҳанд;

8) ваколатҳои дигарро тибқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон амалӣ менамоянд.

Моддаи 10. Кумитаи миллии олимпии Тоҷикистон

1. Кумитаи миллии олимпии Тоҷикистон Ҷумҳурии Тоҷикистонро дар ҳаракати байналмилалии олимпӣ ва дар тамоми чорабиниҳое, ки аз ҷониби Кумитаи байналмилалии олимпӣ ё таҳти сарпарастии он баргузор мегарданд, намояндагӣ мекунад.

2. Кумитаи миллии олимпии Тоҷикистон мутобиқи Хартияи олимпӣ оид ба ҳимояи ҳуқуқи истифодаи рамзҳои олимпӣ, шиор, парчам ва суруд, инчунин номгӯи бозиҳои олимпие, ки ба Кумитаи байналмилалии олимпӣ тааллуқ доранд, дар ҳудуди Ҷумҳурии Тоҷикистон чораҳо меандешад.

3. Кумитаи миллии олимпии Тоҷикистон вобаста ба рушди варзиши дастоварди олӣ ва варзиши оммавӣ, инчунин оид ба таъмини сатҳи зарурии тайёрии варзишгарони Ҷумҳурии Тоҷикистон барои иштирок дар бозиҳои олимпӣ ва чорабиниҳои дигари байналмилалие, ки Кумитаи байналмилалии олимпӣ, ассотсиатсияҳои қитъавии кумитаҳои миллии олимпӣ мегузаронанд, дар ҳамкорӣ бо мақоми ваколатдори давлатӣ дар соҳаи тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш, федератсияҳои варзишии ҷумҳуриявӣ ва дигар шахсони воқеию ҳуқуқӣ чораҳои зарурӣ меандешад.

4. Давлат ҳаракати олимпиро эътироф ва дастгирӣ намуда, ба татбиқи мақсад ва вазифаҳои оинномавии Кумитаи миллии олимпии Тоҷикистон мусоидат менамояд.

Моддаи 11. Кумитаи паралимпии Тоҷикистон

Кумитаи паралимпии Тоҷикистон дастаи паралимпии Тоҷикистонро мутобиқан дар бозиҳои паралимпӣ ва дигар чорабиниҳои байналмилалии варзишие, ки таҳти сарпарастии Кумитаи байналмилалии паралимпӣ гузаронида мешаванд, инчунин дар мақомоти ҳокимияти давлатӣ, мақомоти худидоракунии шаҳрак ва деҳот, ташкилотҳои давлатӣ ва созмонҳои байналмилалии варзишӣ намояндагӣ мекунад.

Моддаи 12. Кумитаи сурдлимпии Тоҷикистон

Кумитаи сурдлимпии Тоҷикистон дастаи сурдлимпии Тоҷикистонро мутобиқан дар бозиҳои сурдлимпӣ ва дигар чорабиниҳои байналмилалии варзишие, ки таҳти сарпарастии Кумитаи байналмилалии варзиши ношунавоён гузаронида мешаванд, инчунин дар мақомоти ҳокимияти давлатӣ, мақомоти худидоракунии шаҳрак ва деҳот, ташкилотҳои давлатӣ ва созмонҳои байналмилалии варзишӣ намояндагӣ мекунад.

Моддаи 13. Ташкилотҳои тарбияи ҷисмонӣ ва варзишӣ

1. Таъсис, фаъолият, азнавташкилдиҳӣ ва барҳамдиҳии ташкилотҳои тарбияи ҷисмонӣ ва варзишӣ мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон анҷом дода мешаванд.

2. Ташкилотҳои тарбияи ҷисмонӣ ва варзишӣ, аз ҷумла клуб ва толорҳои варзишӣ, новобаста ба шакли ташкилию ҳуқуқӣ ва моликият, дар мақомоти дахлдори давлатӣ бо хулосаи мақоми ваколатдори давлатӣ дар соҳаи тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш ба қайди давлатӣ гирифта мешаванд.

3. Ҳуқуқ ва уҳдадориҳои ташкилотҳои тарбияи ҷисмонӣ ва варзишӣ мутобиқи оинномаҳои тасдиқгардидаи муассисон муқаррар карда мешаванд.

Моддаи 14. Федератсияи варзишӣ

1. Таъсис, фаъолият, азнавташкилдиҳӣ ва барҳамдиҳии федератсияи варзишии ҷумҳуриявӣ мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон бо дар назар доштани муқаррароти пешбининамудаи Қонуни мазкур амалӣ карда мешаванд.

2. Федератсияи варзишии ҷумҳуриявӣ мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон бо хулосаи дахлдори мақоми ваколатдори давлатӣ дар соҳаи тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш аз рӯи намуди варзише, ки дар Ҷумҳурии Тоҷикистон эътироф гардидааст, ба қайди давлатӣ гирифта мешавад.

3. Дар Ҷумҳурии Тоҷикистон аз рӯи як намуди варзиш таъсис додани ду ва ё зиёда федератсияҳои варзишии ҷумҳуриявӣ манъ аст. Як федератсияи варзишӣ метавонад танҳо аз рӯи як намуди варзиш таъсис дода шавад, ба истиснои ҳолатҳое, ки аз таҷрибаи созмонҳои байналмилалии варзишӣ бармеоянд.

4. Федератсияи варзишии ҷумҳуриявие, ки бе хулосаи мақоми ваколатдори давлатӣ дар соҳаи тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш аз ҷониби мақомоти бақайдгиранда ба қайди давлатӣ гирифта шудааст, бо пешниҳоди мақоми ваколатдори давлатӣ дар соҳаи тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш аз тарафи суд барҳам дода мешавад.

5. Мақоми ваколатдори давлатӣ дар соҳаи тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш ба федератсияҳои варзишии ҷумҳуриявӣ оид ба намудҳои варзиши олимпӣ ва ғайриолимпие, ки аз номи Ҷумҳурии Тоҷикистон аъзои созмони байналмилалии варзишӣ мебошанд ва ин созмонҳои байналмилалии варзиширо Кумитаи байналмилалии олимпӣ ва Шӯрои олимпии Осиё эътироф намудааст, инчунин ба федератсияҳои варзишӣ оид ба намудҳои варзиши миллӣ афзалият медиҳад ва дастгирӣ менамояд.

6. Дар ҳудуди Ҷумҳурии Тоҷикистон танҳо як ташкилоти ҷамъиятӣ ба сифати федератсияи варзишии ҷумҳуриявӣ оид ба намуди муайяни варзиш аз ҷониби мақоми ваколатдори давлатӣ дар соҳаи тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш аз аккредитатсияи давлатӣ гузаронда мешавад. Тартиб, шарт ва қоидаҳои гузарондани аккредитатсияи давлатии федератсияҳои варзиширо низомнома оид ба аккредитатсияи давлатии федератсияҳои варзишие, ки аз ҷониби Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон тасдиқ гардидааст, муайян менамояд.

Моддаи 15. Ассотсиатсияи тарбияи ҷисмонӣ ва варзишӣ

1. Иттиҳодияҳои ҷамъиятии тарбияи ҷисмонӣ ва варзишӣ ҳуқуқ доранд бо тартиби муқарраргардида ассотсиатсияи тарбияи ҷисмонӣ ва варзиширо таъсис диҳанд. Ба чунин ассотсиатсия варзишгарони мустақил, федератсияҳои варзишӣ, шахсони ҳуқуқӣ, мақомоти давлатӣ ва дигар ташкилотҳои ҷамъиятии тарбияи ҷисмонӣ ва варзишӣ ҳуқуқи дохил шуданро доранд.

2. Муассиси ассотсиатсияи тарбияи ҷисмонӣ ва варзишӣ метавонад мақоми ваколатдори давлатӣ дар соҳаи тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш дар якҷоягӣ бо федератсияҳои варзишӣ ва дигар ташкилотҳои ҷамъиятии тарбияи ҷисмонӣ ва варзишӣ бошад.

Моддаи 16. Клуб ва толори варзишӣ

1. Клуб ва ё толори варзишие, ки фаъолияти он барои тарбияи ҷисмонию солимгардонии шаҳрвандон равона гардидааст, метавонад аз ҷониби шахси воқеӣ ва ё ҳуқуқӣ таъсис дода шавад. Таъсиси клуб ва ё толори варзишие, ки фаъолияти он барои тайёр намудани варзишгарони касбӣ равона шудааст, ба шахсони воқеӣ ва ё ҳуқуқӣ дар ҳолате иҷозат дода мешавад, ки яке аз муассисони он як ва ё якчанд федератсияи варзишии расман ба қайди давлатӣ гирифташуда ё барои бақайдгирии давлатӣ пешниҳодшаванда бошад ва ё бо онҳо созишнома дошта бошад.

2. Вазъи ҳуқуқии клуби варзишии муассисаи таълимӣ, ташкилоти тайёрии варзишӣ ва клуби сохтори ҳарбӣ, тартиби фаъолият ва шакли ташкилию ҳуқуқии онҳо мутобиқи Қонуни мазкур ва дигар санадҳои меъёрии ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян карда мешавад.

Моддаи 17. Лигаи касбии варзишӣ

Лигаи касбии варзишӣ бо тартиби муқаррарнамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон таъсис дода шуда, мақсади асосии фаъолияти он ташкил ва ё гузарондани мусобиқаҳои касбии варзишӣ мебошад.

Моддаи 18. Ташкилоти тайёрии варзишӣ

1. Таъсис, азнавташкилдиҳӣ ва барҳамдиҳии ташкилоти тайёрии варзишӣ бо тартиби муқаррарнамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон амалӣ карда мешаванд.

2. Фаъолияти ташкилоти тайёрии варзишӣ бо қонунгузории граждании Ҷумҳурии Тоҷикистон, Қонуни мазкур ва дигар санадҳои меъёрии ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон танзим карда мешавад.

Моддаи 19. Довари варзишӣ

1. Тартиби ташкили доварӣ дар мусобиқаҳои варзишӣ, аз ҷумла мусобиқаҳои байналмилалии варзиширо мутобиқи талаботи байналмилалии варзишӣ оид ба намуди муайяни варзиш ташкилкунандагони чунин мусобиқаҳои варзишӣ муқаррар менамоянд.

2. Довариро дар мусобиқаҳои варзишӣ танҳо довари варзишие, ки соҳиби ҳуҷҷати тасдиқкунанда буда, бо тартиби муқаррарнамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон дараҷаи дахлдори тахассусиро дорад, амалӣ менамояд.

Моддаи 20. Агенти варзишӣ

Фаъолияти агенти варзишӣ мутобиқи Қонуни мазкур, дигар санадҳои меъёрии ҳуқуқӣ, инчунин меъёрҳои тасдиқнамудаи федератсияи варзишии ҷумҳуриявӣ, лигаи касбии варзишӣ ва бо дар назар доштани талаботи федератсияи байналмилалии варзишӣ оид ба намуди дахлдори варзиш ба роҳ монда мешавад.

БОБИ 3. ТАШКИЛИ ФАЪОЛИЯТ ДАР СОҲАИ ТАРБИЯИ ҶИСМОНӢ ВА ВАРЗИШ

Моддаи 21. Ташкил ва гузаронидани чорабиниҳои тарбияи ҷисмонӣ ва варзишӣ

1. Дар ҳудуди Ҷумҳурии Тоҷикистон тамоми чорабиниҳои варзишие, ки хусусияти касбӣ ва ё байналмилалӣ доранд, инчунин мусобиқаҳои варзишӣ оид ба намудҳои варзиши миллие, ки аз ҷониби шахсони воқеӣ ва ё ҳуқуқӣ роҳандозӣ карда мешаванд, бо мувофиқаи мақоми ваколатдори давлатӣ дар соҳаи тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш ё сохторҳои маҳаллии он гузаронда мешаванд. Чорабиниҳои тарбияи ҷисмонӣ ва варзишие, ки хусусияти оммавию солимгардонӣ доранд, бе мувофиқа бо мақоми ваколатдори давлатӣ дар соҳаи тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш ё сохторҳои маҳаллии он метавонанд баргузор карда шаванд. Рӯйхати чорабиниҳои тарбияи ҷисмонӣ ва варзишии мувофиқашавандаро мақоми ваколатдори давлатӣ дар соҳаи тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш тасдиқ менамояд.

2. Ба ташкилкунандагони чорабиниҳои тарбияи ҷисмонӣ ва варзишӣ ҳуқуқҳои истисноии истифодаи ном ва рамзи чорабинии тарбияи ҷисмонӣ ва варзишӣ тааллуқ доранд. Ҳуқуқи ҷой додани рекламаи маҳсулот, кор ва хизматрасонӣ дар макони гузаронидани чорабиниҳои тарбияи ҷисмонӣ ва варзишӣ, инчунин ҳуқуқи муайян кардани истеҳсолкунандагони либоси варзишӣ, таҷҳизот ва лавозимоти варзишии дар чорабинии тарбияи ҷисмонӣ ва варзишӣ истифодашаванда танҳо ба ташкилкунандагони чорабинии мазкур тааллуқ доранд.

3. Ташкилкунандагони мусобиқаҳои варзишӣ мутобиқи талаботи қонунгузорӣ ва бо дар назар доштани қоидаи намудҳои дахлдори варзиш ҳуқуқ доранд намудҳои ҷазои варзишӣ, аз ҷумла маҳрумсозии (дисквалификатсияи) варзишӣ, тартиби татбиқ ва боздоштани онҳо, тартиби ташкил ва фаъолияти мақоми (шахсони) татбиқкунандаи ҷазои варзиширо муайян намоянд.

Моддаи 22. Нақшаи ягонаи тақвимии чорабиниҳои тарбияи ҷисмонӣ ва варзишӣ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон

1. Нақшаи ягонаи тақвимии чорабиниҳои тарбияи ҷисмонӣ ва варзиширо мақоми ваколатдори давлатӣ дар соҳаи тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш то оғози соли дахлдори тақвимӣ тасдиқ менамояд.

2. Сохторҳои маҳаллии мақоми ваколатдори давлатӣ дар соҳаи тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш дар асоси нақшаи ягонаи тақвимии чорабиниҳои тарбияи ҷисмонӣ ва варзишии тасдиқгардида уҳдадоранд нақшаи тақвимии чорабиниҳои тарбияи ҷисмонӣ ва варзишии маҳаллиро таҳия намоянд.

Моддаи 23. Таъмини рақобати бовиҷдонона ҳангоми ташкил ва гузаронидани чорабиниҳои тарбияи ҷисмонӣ ва варзишӣ

1. Ҳангоми ташкил ва гузаронидани чорабиниҳои тарбияи ҷисмонӣ ва варзишӣ анҷом додани созиш, забоняккунӣ ва амалҳои мувофиқашуда, ки хусусияти маҳдудкунӣ ва зиддирақобатӣ доранд, манъ мебошанд.

2. Шахсоне, ки ба рақобати бевиҷдонона дар соҳаи тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш, аз ҷумла ҳангоми ташкил ва гузаронидани чорабиниҳои тарбияи ҷисмонӣ ва варзишӣ роҳ додаанд, мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ба ҷавобгарӣ кашида мешаванд.

Моддаи 24. Таблиғи тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш

1. Мақомоти ваколатдори давлатӣ дар соҳаи тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш, тандурустӣ, маориф ва илм, телевизион ва радио, мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ, мақомоти худидоракунии шаҳрак ва деҳот, ташкилотҳои тарбияи ҷисмонӣ ва варзишӣ, ҳамчунин воситаҳои ахбори омма шакл ва усулҳои таблиғи тарбияи ҷисмонӣ ва варзишро дар байни гурӯҳҳои гуногуни аҳолӣ аз нигоҳи синну сол, касб ва гурӯҳҳои иҷтимоии аҳолӣ муайян намуда, аҳамияти иҷтимоии тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш, нақши он дар солимгардонии миллат, дар мубориза бар зидди ҳодисаҳои номатлуби иҷтимоӣ, аз ҷумла истифодаи маҳсулоти тамоку, нашъамандӣ, майзадагӣ, инчунин пешгирии ҷинояткорӣ дар байни кӯдакону наврасон ва шаҳрвандони дигарро таблиғ ва шарҳ медиҳанд.

2. Воситаҳои ахбори омма тавассути барномаҳои варзишӣ ба рушди варзиши оммавӣ ва дар байни аҳолӣ ба вуҷуд овардани талабот ба машғулият дар машқҳои ҷисмонӣ мусоидат намуда, шавқу рағбати аҳолиро дар бахши беҳдошти саломатӣ боло мебаранд, ба оммавӣ гардонидани маҷмӯи машқҳои ҷисмонӣ мусоидат менамоянд, таваҷҷуҳи ташкилотҳои давлатӣ ва аҳли ҷомеаро ба ин масъалаҳо ҷалб мекунанд ва оид ба вазъи варзиш дар ҷумҳурӣ маълумот медиҳанд.

3. Ҳангоми намоиши барномаҳои тарбияи ҷисмонию солимгардонӣ ва варзишӣ зарар ва оқибатҳои истеъмоли маводи барангезандаю неруафзо (допинг) фаҳмонида мешаванд.

4. Шабакаҳои телевизионӣ ва радио бо мақсади оммавигардонии варзиш барномаҳои варзишӣ таҳия намуда, намоиши барномаҳои самти тарбияи ҷисмонию солимгардонӣ ва варзишидоштаро бо дар назар доштани афзалиятнокии онҳо таъмин менамоянд.

Моддаи 25. Ҳуқуқҳои шаҳрвандон дар соҳаи тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш

Шаҳрвандони Ҷумҳурии Тоҷикистон, шаҳрвандони хориҷӣ ва шахсони бешаҳрванди дар ҳудуди Ҷумҳурии Тоҷикистон истиқоматдошта ҳуқуқ доранд:

1) ба тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш машғул шаванд;

2) узви иттиҳодияҳои ҷамъиятии соҳаи тарбияи ҷисмонӣ ва варзишӣ бошанд;

3) аз иншоотҳои варзишӣ истифода намоянд;

4) намуди (намудҳои) варзишро интихоб намоянд;

5) дар ташкилотҳои тарбияи ҷисмонӣ ва варзишӣ ба тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш машғул шаванд;

6) дар чорабиниҳои тарбияи ҷисмонӣ ва варзишӣ иштирок намоянд;

7) аз ҳуқуқҳои дигари муқаррарнамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон истифода намоянд.

Моддаи 26. Ҳуқуқ ва уҳдадориҳои варзишгарон

1. Варзишгарон ҳуқуқ доранд:

1) намуди (намудҳои) варзишро интихоб намоянд;

2) дар мусобиқаҳои варзишӣ аз рӯи намудҳои интихобнамудаи варзиш бо тартиби муқаррарнамудаи қоидаҳои ин намудҳои варзиш ва низомномаҳои мусобиқаҳои варзишӣ иштирок намоянд;

3) ба ҳайати дастаҳои мунтахаби Ҷумҳурии Тоҷикистон ба шарти ҷавобгӯ будан ба талаботи муқаррарнамудаи Қонуни мазкур дохил шаванд;

4) ҳангоми иҷро намудани меъёр ва талаботи таснифоти ягонаи варзишӣ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон бо дараҷа ва унвонҳои варзишӣ сарфароз гарданд;

5) шартномаҳои (қарордодҳои) меҳнатӣ ва шартнома дар бораи гузаштани тайёрии варзиширо тибқи тартиби муқаррарнамудаи қонунгузории меҳнати Ҷумҳурии Тоҷикистон бо дар назар доштани хусусиятҳои пешбининамудаи Қонуни мазкур ба имзо расонанд;

6) ҳуқуқҳои дигари муқаррарнамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистонро амалӣ намоянд.

2. Варзишгарон уҳдадоранд:

1) қоидаҳои бехатариро ҳангоми иштирок дар чорабиниҳои тарбияи ҷисмонӣ ва варзишӣ ва ҳангоми қарор доштан дар иншоотҳои варзишӣ риоя намоянд;

2) тартиб ва қоидаҳои намудҳои варзишро риоя кунанд;

3) талаботи барномаҳои тайёрии варзиширо риоя намоянд;

4) низомномаҳои чорабиниҳои тарбияи ҷисмонӣ ва мусобиқаҳои варзиширо, ки дар онҳо иштирок менамоянд ва талаботи ташкилкунандагони чорабиниҳо ва мусобиқаҳои варзишии мазкурро риоя намоянд;

5) қоидаҳои муқарраргардидаи зиддинеруафзоиро риоя кунанд, инчунин аз истеъмоли маводи барангезандаю неруафзо (допинг) худдорӣ намоянд;

6) тартиби муқаррарнамудаи гузаштан аз назорати ҳатмии маводи барангезандаю неруафзо (допинг)-ро риоя кунанд ва мутобиқи қоидаҳои зиддинеруафзоӣ оид ба маҳалли ҷойгиршавии худ маълумоти дақиқ пешниҳод намоянд;

7) меъёрҳои Қонуни мазкур ва дигар санадҳои меъёрии ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистонро риоя намоянд;

8) уҳдадориҳои дигарро мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон иҷро намоянд.

Моддаи 27. Унвон ва дараҷаҳои варзишӣ. Унвонҳои фахрии варзишӣ. Дараҷаҳои тахассусии варзишӣ. Таснифоти ягонаи варзишӣ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон

1. Дар Ҷумҳурии Тоҷикистон унвонҳои варзишии зерин муқаррар карда мешаванд:

1) устоди варзиши дараҷаи байналмилалии Ҷумҳурии Тоҷикистон;

2) устоди варзиши Ҷумҳурии Тоҷикистон;

3) гроссмейстери Ҷумҳурии Тоҷикистон.

2. Дар Ҷумҳурии Тоҷикистон дараҷаҳои варзишии зерин муқаррар карда мешаванд:

1) номзад ба устоди варзиши Ҷумҳурии Тоҷикистон;

2) дараҷаи якуми варзишӣ;

3) дараҷаи дуюми варзишӣ;

4) дараҷаи сеюми варзишӣ;

5) дараҷаи якуми варзишии наврас;

6) дараҷаи дуюми варзишии наврас;

7) дараҷаи сеюми варзишии наврас.

3. Дар Ҷумҳурии Тоҷикистон унвонҳои фахрии варзишии зерин муқаррар карда мешаванд:

1) устоди шоистаи варзиши Ҷумҳурии Тоҷикистон;

2) мураббии шоистаи Ҷумҳурии Тоҷикистон;

3) корманди шоистаи тарбияи ҷисмонӣ ва варзиши Ҷумҳурии Тоҷикистон;

4) довари фахрии варзиши Ҷумҳурии Тоҷикистон.

4. Дар Ҷумҳурии Тоҷикистон дараҷаҳои тахассусии зерин барои доварон муқаррар карда мешаванд:

1) довари варзиши дараҷаи ҷумҳуриявӣ;

2) довари варзиши дараҷаи якум;

3) довари варзиши дараҷаи дуюм;

4) довари варзиш;

5) довари варзиши наврас.

5. Дар Ҷумҳурии Тоҷикистон дараҷаҳои тахассусии зерин барои мураббиён, методистон ва варзишгар-дастурдиҳандагон муқаррар карда мешаванд:

1) мураббии дараҷаи олӣ;

2) мураббии дараҷаи якум;

3) мураббии дараҷаи дуюм;

4) мураббӣ;

5) методисти дараҷаи олӣ;

6) методисти дараҷаи якум;

7) методисти дараҷаи дуюм;

8) методист;

9) варзишгар-дастурдиҳандаи дараҷаи олӣ;

10) варзишгар-дастурдиҳандаи дараҷаи якум;

11) варзишгар-дастурдиҳандаи дараҷаи дуюм;

12) варзишгар-дастурдиҳанда.

6. Таснифоти ягонаи варзишӣ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон меъёрҳо ва талаботеро, ки иҷрои онҳо барои сарфароз гардонидан ба дараҷа ва унвонҳои варзишии дахлдор оид ба намудҳои варзиш дар Ҷумҳурии Тоҷикистон заруранд, инчунин шартҳои иҷрои меъёрҳо ва талаботи мазкурро муқаррар мекунад. Таснифоти ягонаи варзишӣ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон ва низомнома оид ба таснифоти ягонаи варзишӣ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон аз тарафи федератсияҳои варзишии ҷумҳуриявӣ оид ба намудҳои варзиш таҳия гардида, барои тасдиқ ба мақоми ваколатдори давлатӣ дар соҳаи тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш пешниҳод карда мешаванд.

7. Тартиби сарфароз гардонидан, маҳрум кардани дараҷаҳои тахассусии варзишӣ ва мазмуни талаботи тахассусӣ ба номзадҳо барои сарфароз гардонидани дараҷаҳои мазкур тибқи низомнома оид ба дараҷаҳои тахассусии варзишӣ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки онро мақоми ваколатдори давлатӣ дар соҳаи тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш тасдиқ намудааст, муқаррар карда мешавад.

8. Барои шахсоне, ки дар назди Ҷумҳурии Тоҷикистон баҳри рушди соҳаи тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш дастовардҳои намоён ва хизматҳои барҷаста доранд, мутобиқи низомнома оид ба унвонҳои фахрии варзишӣ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки онро мақоми ваколатдори давдатӣ дар соҳаи тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш тасдиқ намудааст, унвонҳои фахрии варзишӣ муқаррар карда мешаванд.

Моддаи 28. Меъёрҳои миллии тарбияи ҷисмонӣ ва солимии аҳолӣ

1. Меъёрҳои миллии тарбияи ҷисмонӣ ва солимии аҳолӣ асоси барномавӣ ва меъёрии тарбияи ҷисмонӣ ва солимии аҳолӣ ба шумор рафта, талаботи давлатро ба сатҳи тайёрии ҷисмонии аҳолӣ муқаррар менамояд.

2. Тартиб оид ба меъёрҳои миллии тарбияи ҷисмонӣ ва солимии аҳолӣ аз тарафи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон тасдиқ карда мешавад.

Моддаи 29. Феҳристи ягонаи ташкилотҳои тарбияи ҷисмонӣ ва варзишӣ

1. Маълумот дар бораи ташкилотҳои тарбияи ҷисмонӣ ва варзишӣ, ба истиснои ташкилотҳои ҷамъиятии тарбияи ҷисмонӣ ва варзишӣ, ба феҳристи ягонаи ташкилотҳои тарбияи ҷисмонӣ ва варзишӣ ворид карда мешавад.

2. Мақоми ваколатдори давлатӣ дар соҳаи тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш тартиби пешбурдани феҳристи ягонаи ташкилотҳои тарбияи ҷисмонӣ ва варзиширо тасдиқ менамояд.

3. Ташкилотҳои тарбияи ҷисмонӣ ва варзишӣ, ба истиснои ташкилотҳои ҷамъиятии тарбияи ҷисмонӣ ва варзишӣ, уҳдадоранд, ки бо тартиби муқаррарнамудаи қонунгузорӣ ҷиҳати ба феҳристи ягонаи ташкилотҳои тарбияи ҷисмонӣ ва варзишӣ ворид гардидан ба мақоми ваколатдори давлатӣ дар соҳаи тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш ва сохторҳои маҳаллии он, тибқи маҳалли ҷойгиршавияшон, муроҷиат намоянд. Дар ҳолати дар муҳлати муқарраргардида ба феҳристи ягонаи ташкилотҳои тарбияи ҷисмонӣ ва варзишӣ ворид нагардидани ташкилот, мақоми ваколатдори давлатӣ дар соҳаи тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш ва ё сохтори маҳаллии он ба суд ҷиҳати барҳам додани он муроҷиат менамояд.

Моддаи 30. Эътироф кардани намудҳои варзиш ва низоми варзишӣ. Феҳристи намудҳои варзиш дар Ҷумҳурии Тоҷикистон

1. Дар Ҷумҳурии Тоҷикистон намудҳои варзиш ва низоми варзишие, ки тибқи тартиби муқаррарнамуда эътироф гардидаанд, ба феҳристи намудҳои варзиш дар Ҷумҳурии Тоҷикистон ворид карда мешаванд.

2. Тартиби эътироф намудани намудҳои варзиш, низоми варзишӣ, ворид намудани онҳо ба феҳристи намудҳои варзиш дар Ҷумҳурии Тоҷикистон ва пешбурди онро мақоми ваколатдори давлатӣ дар соҳаи тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш тасдиқ менамояд.

3. Чорабиниҳои расмии тарбияи ҷисмонӣ ва варзишӣ дар ҳудуди Ҷумҳурии Тоҷикистон танҳо оид ба намудҳои варзиш ва низоми варзишие, ки ба феҳристи намудҳои варзиш дар Ҷумҳурии Тоҷикистон ворид гардидаанд, гузаронида мешаванд.

Моддаи 31. Намудҳои варзиши миллӣ

1. Мақомоти давлатӣ, ташкилотҳои тарбияи ҷисмонӣ ва варзишӣ ба рушди намудҳои варзиши миллӣ бо роҳи бунёд ва ба истифода додани иншооти дахлдори варзишӣ, таъмин намудан бо заминаҳои моддию техникӣ ва тайёр намудани варзишгарон оид ба намудҳои варзиши миллӣ шароитҳои зарурӣ фароҳам меоранд.

2. Мақоми ваколатдори давлатӣ дар соҳаи тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш, мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ, ташкилотҳои тайёрии варзишӣ якҷо бо федератсияҳои варзишӣ оид ба намудҳои варзиши миллӣ ба ташкил ва гузаронидани чорабиниҳои байналмилалӣ ва ҷумҳуриявӣ мусоидат намуда, тайёрӣ ва иштироки варзишгарони дастаҳои мунтахаби Ҷумҳурии Тоҷикистонро оид ба намудҳои варзиши миллӣ дар чорабиниҳои байналмилалии варзишӣ таъмин менамоянд.

Моддаи 32. Тайёрии варзишӣ

1. Тайёрии варзишӣ дар зинаҳои зерин амалӣ карда мешавад:

1) варзишиву солимгардонӣ;

2) тайёрии ибтидоии варзишӣ;

3) машқиву варзишӣ;

4) мукаммалгардонии маҳорати варзишӣ;

5) маҳорати олии варзишӣ.

2. Мазмуни тайёрии варзишӣ дар ҳар як зина бо барномаҳои тайёрии варзишӣ муайян карда мешавад.

3. Ташкили тайёрии варзишӣ бе истифодаи барномаҳои тайёрии варзишии тасдиқшуда иҷозат дода намешавад. Ташкили тайёрии варзишӣ чорабиниҳои варзиширо дар бар мегирад.

Моддаи 33. Барномаи тайёрии варзишӣ

1. Дар барномаи тайёрии варзишӣ вобаста ба сатҳи маҳорати варзишии варзишгароне, ки аз тайёрии варзишӣ мегузаранд, ташкили гурӯҳҳои машқӣ, реҷа ва ҳаҷми машқҳои иловагӣ дар зинаҳои тайёрии варзишӣ стандарти давлатии тайёрии варзишӣ муқаррар карда мешавад.

2. Барномаи тайёрии варзишӣ аз тарафи ташкилоти тайёрии варзишӣ бо дар назар доштани стандарти давлатии тайёрии варзишӣ татбиқ карда мешавад.

3. Тартиб, муҳлат ва шакли татбиқи барномаи тайёрии варзиширо ташкилоти тайёрии варзишӣ мустақилона муқаррар менамояд.

Моддаи 34. Шартнома дар бораи гузаштани тайёрии варзишӣ

1. Аз тайёрии варзишӣ гузаштани варзишгар дар асоси шартнома дар бораи гузаштани тайёрии варзишие, ки байни варзишгар ё намояндаи қонунии ӯ ва ташкилоти тайёрии варзишӣ ва дигар ташкилотҳои тарбияи ҷисмонӣ ва варзишӣ ба имзо расонда мешаванд, амалӣ мегардад.

2. Шартнома дар бораи гузаштани тайёрии варзишӣ мутобиқи талаботи қонунгузории граждании Ҷумҳурии Тоҷикистон бо дар назар доштани муқаррароти шартномаи намунавие, ки шакли он аз тарафи мақоми ваколатдори давлатӣ дар соҳаи тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш тасдиқ гардидааст, ба имзо расонда мешавад.

Моддаи 35. Қоидаи намуди варзиш

1. Қоидаи намудҳои варзиши миллӣ аз ҷониби мақоми ваколатдори давлатӣ дар соҳаи тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш таҳия карда мешавад, дар сурати аз ҷониби федератсияҳои варзишии ҷумҳуриявӣ амалӣ гардидани рушди намудҳои варзиши миллӣ қоидаи онро федератсияҳои мазкур таҳия менамоянд.

2. Қоидаи намуди варзиш, ки ба феҳристи намудҳои варзиш дар Ҷумҳурии Тоҷикистон ворид карда шудааст, бо дар назар доштани қоидаи тасдиқнамудаи созмонҳои байналмилалии варзишӣ оид ба намуди муайяни варзиш аз ҷониби федератсияи варзишии ҷумҳуриявӣ таҳия карда мешавад (ба истиснои намудҳои варзиши ҳарбиву амалӣ ва хизмативу амалӣ, инчунин намудҳои варзиши миллие, ки рушди онҳоро федератсияи дахлдори варзишии ҷумҳуриявӣ амалӣ наменамояд).

3. Қоидаи намудҳои варзиши ҳарбиву амалӣ ва хизмативу амалӣ бо тартиби муқаррарнамудаи мақоми ваколатдори давлатӣ дар соҳаи тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш аз ҷониби мақомоти дахлдори давлатие, ки рушди намудҳои варзиши ҳарбиву амалӣ ва хизмативу амалиро роҳбарӣ менамоянд, таҳия карда мешавад.

БОБИ 4. ТАРБИЯИ ҶИСМОНӢ ВА ВАРЗИШ ДАР СОҲАИ МАОРИФ, ТАНДУРУСТӢ ВА ҲИФЗИ ИҶТИМОИИ АҲОЛӢ, МУДОФИА, МАҚОМОТИ ҲИФЗИ ҲУҚУҚ, ТАШКИЛОТ, МАҲАЛЛИ ЗИСТ ВА ҶОЙҲОИ ФАРОҒАТИИ ШАҲРВАНДОН

Моддаи 36. Тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш дар соҳаи маориф

1. Мақоми ваколатдори давлатӣ дар соҳаи маориф ва илм рушди варзиши кӯдакон ва наврасонро дар муассисаҳои таълимӣ таъмин намуда, ба таълимгирандагон шароити зарурӣ (иншоот ва толорҳои варзишӣ) ва имкониятҳои машғул шудан ба тарбияи ҷисмонӣ ва варзишро фароҳам меорад.

2. Муассисаҳои таълимӣ иштироки таълимгирандагонро дар чорабиниҳои тарбияи ҷисмонӣ ва варзишӣ, чорабиниҳои байналмилалии варзишӣ, аз ҷумла универсиадаи умумиҷаҳонӣ ва мусобиқаҳои расмии варзишӣ, дар мувофиқа бо мақоми ваколатдори давлатӣ дар соҳаи маориф ва илм таъмин менамоянд.

3. Муассисаҳои таълимии соҳаи маориф бо дар назар доштани шароити маҳаллӣ ва шавқу рағбати таълимгирандагон шаклҳои чорабиниҳои тарбияи ҷисмонӣ, воситаҳои тарбияи ҷисмонӣ, намудҳои варзиш ва қобилияти ҳаракатнокӣ, усулҳо ва давомнокии мушғулиятҳои тарбияи ҷисмониро дар асоси стандартҳои давлатии таҳсилот муайян менамоянд.

4. Бо мақсади ҷалби таълимгирандагон ба чорабиниҳои тарбияи ҷисмонӣ ва варзишӣ, рушд ва оммавигардонии варзиши мактабӣ, варзиши донишҷӯён дар муассисаҳои таълимӣ клубҳо, бахшҳо, гурӯҳҳои махсусгардонидашудаи варзишӣ ва лигаҳои варзишӣ ташкил карда мешаванд, ки шахси ҳуқуқӣ набуда, дар асоси оинномаи муассисаи таълимӣ фаъолият менамоянд.

5. Муассисаҳои таълимӣ дар ҳамкорӣ бо ташкилоти тайёрии варзишӣ метавонанд дар заминаи таълимию машқии худ барои хонандагони лаёқатманд ва дорои маҳорати хуби варзишӣ дар доираи имкониятҳои воқеии молиявӣ гурӯҳҳои махсусро оид ба намудҳои муайяни варзиш таъсис диҳанд.

6. Фаъолияти чунин клубҳо, бахшҳо, гурӯҳҳои махсусгардондашудаи варзишӣ ва лигаҳои варзишии соҳаи маориф бо тартиби муқаррарнамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон амалӣ мегарданд.

7. Тартиби ташкил ва гузаронидани чорабиниҳои варзишии лигаҳои варзишии мактабӣ ва лигаи донишҷӯён аз ҷониби мақоми ваколатдори давлатӣ дар соҳаи тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш дар мувофиқа бо мақоми ваколатдори давлатӣ дар соҳаи маориф ва илм муайян карда мешавад.

Моддаи 37. Тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш дар муассисаҳои таълимии томактабӣ

1. Тарбияи ҷисмонӣ дар муассисаҳои таълимии томактабӣ бо мақсади таҳкими саломатӣ, инкишофи қобилияти ҳаракатнокӣ, шавқу рағбат ва тарбияи ҷисмонии кӯдакони синни томактабӣ тибқи барномаҳои илмии асоснок ва талаботи беҳдоштию саломатӣ ба роҳ монда мешавад.

2. Дар муассисаҳои таълимии томактабӣ шароити зарурии моддию таълимӣ барои тарбияи ҷисмонӣ ва тайёрии варзиши кӯдакон фароҳам оварда мешавад.

3. Дар муассисаҳои таълимии томактабӣ аз ҳисоби маблағҳои дахлдори буҷети маҳаллӣ мумкин аст чорабиниҳои иловагии тарбияи ҷисмонӣ ва варзишӣ ташкил карда шаванд.

Моддаи 38. Тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш дар муассисаҳои таълимии таҳсилоти умумӣ, ибтидоӣ ва миёнаи касбӣ

1. Тарбияи ҷисмонӣ дар муассисаҳои таълимии таҳсилоти умумӣ, ибтидоӣ ва миёнаи касбӣ як қисми муҳимми низоми мунтазами таълим ба шумор рафта, мутобиқи стандартҳои давлатии таҳсилот, нақша ва барномаҳои таълимӣ аз ҷониби мутахассисон татбиқ карда мешавад. Ҳамчунин бо ҷалб ва дастгирии ташкилотҳои тарбияи ҷисмонӣ ва варзишӣ корҳои беруназдарсии тарбияи ҷисмонию солимгардонӣ ва варзишӣ анҷом дода мешаванд.

2. Муассисаҳои таълимии таҳсилоти умумӣ, ибтидоӣ ва миёнаи касбӣ соле на камтар аз як маротиба сатҳи тайёрии ҷисмонии таълимгирандагонро баҳогузорӣ менамоянд.

3. Таълимгирандагони дорои лаёқати баланди варзишӣ бо тартиби муқаррарнамудаи мақоми ваколатдори давлатӣ дар соҳаи тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш, дар мувофиқа бо мақоми ваколатдори давлатӣ дар соҳаи маориф ва илм тайёрии варзиширо берун аз вақти таълимӣ дар иншооти варзишии муассисаҳои таълимӣ мегузаранд.

4. Таълимгирандагони саломатиашон заиф ва дорои иллати инкишофи ҷисмонӣ дар гурӯҳҳои махсуси тиббӣ ва гурӯҳҳои муолиҷавии тарбияи ҷисмонӣ дар асоси барномаҳои махсуси тасдиқшуда оид ба тарбияи ҷисмонӣ машғулият мегузаранд.

Моддаи 39. Тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш дар муассисаҳои таълимии таҳсилоти олии касбӣ

1. Тарбияи ҷисмонӣ барои донишҷӯёни муассисаҳои таълимии таҳсилоти олии касбӣ як қисми муҳимми низоми таълим ба шумор рафта, мутобиқи стандартҳои давлатии таҳсилот, нақша ва барномаҳои таълимӣ аз ҷониби мутахассисон татбиқ карда мешавад.

2. Маъмурияти муассисаҳои таҳсилоти олии касбӣ якҷо бо ташкилотҳои тарбияи ҷисмонӣ ва варзишӣ барои ба даст овардани малакаҳои зарурии варзишӣ, мутобиқи меъёрҳои муқарраргардидаи риояи асосҳои беҳдоштӣ ва дастгирии организми худ шароит фароҳам меоранд.

3. Муассисаҳои таҳсилоти олии касбӣ соле на камтар аз як маротиба сатҳи тайёрии ҷисмонии таълимгирандагонро баҳогузорӣ менамоянд.

Моддаи 40. Тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш дар муассисаҳои таълимии таҳсилоти иловагии тарбияи ҷисмонию солимгардонӣ ва варзишӣ

1. Ба чорабиниҳои мунтазами тарбияи ҷисмонию солимгардонӣ ва варзишӣ ҷалб намудани кӯдакон ва наврасону ҷавонон ва таъмини шароит барои такмили ҷисмонии онҳо аз ҷониби бахшҳо, клубҳои варзишӣ, дигар муассисаҳои таълимии таҳсилоти иловагӣ ва беруназдарсии тарбияи ҷисмонию солимгардонӣ ва варзишие, ки мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон таъсис дода мешаванд, амалӣ мегарданд.

2. Ҳамоҳангсозии фаъолияти муассисаҳои таълимии таҳсилоти иловагӣ ва беруназдарсии тарбияи ҷисмонию солимгардонӣ ва варзишӣ аз ҷониби мақоми ваколатдори давлатӣ дар соҳаи маориф ва илм ва мақоми ваколатдори давлатӣ дар соҳаи тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш анҷом дода мешавад.

Моддаи 41. Тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш дар соҳаи тандурустӣ ва ҳифзи иҷтимоии аҳолӣ

Мақоми ваколатдори давлатӣ дар соҳаи тандурустӣ ва ҳифзи иҷтимоии аҳолӣ дорои ваколатҳои зерин мебошад:

1) тарбияи ҷисмонӣ ва варзишро ҳамчун воситаи таҳкими саломатӣ, пешгирӣ ва табобати бемориҳо истифода менамояд;

2) тарғибу ташвиқи тарзи ҳаёти солим вобаста ба тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш таъмин менамояд;

3) бо тартиби муқарраргардида назорати тиббии шахсонеро, ки ба тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш машғуланд, анҷом медиҳад;

4) дар ташкил ва баргузории чорабиниҳои тарбияи ҷисмонию солимгардонӣ ва варзишӣ иштирок менамояд ва ҳангоми зарурат ёрии аввали тиббӣ мерасонад;

5) дар таъмини кумаки тиббии захираи варзишӣ ва дастаҳои мунтахаби Ҷумҳурии Тоҷикистон мунтазам иштирок менамояд;

6) бо тартиби муқарраргардида марказҳои барқарорсозии тиббии варзиширо таъсис дода, бо мутахассисони баландихтисоси соҳаи тандурустӣ таъмин менамояд;

7) барои тайёр кардани табибони варзишӣ чораҳои зарурӣ меандешад, аттестатсияи онҳоро мегузаронад ва такмили ихтисоси мутахассисони тандурустиро оид ба масъалаҳои пешгирӣ ва табобати бемориҳо дар байни варзишгарон ба роҳ мемонад;

8) вобаста ба таъсис додани ихтисоси дахлдор оид ба тайёр намудани табибон дар соҳаи тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш чораҳои зарурӣ меандешад;

9) ваколатҳои дигарро тибқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон амалӣ менамояд.

Моддаи 42. Тайёрии ҷисмонӣ ва варзиш дар Қувваҳои Мусаллаҳи Ҷумҳурии Тоҷикистон, воҳидҳои дигари ҳарбӣ ва мақомоти ҳифзи ҳуқуқ

1. Тайёрии ҷисмонии хизматчиёни ҳарбӣ ва кормандони мақомоти ҳифзи ҳуқуқ бо мақсади иҷрои муваффақонаи уҳдадориҳои хизматии онҳо дар асоси барномаҳои тайёрии ҷисмоние, ки аз ҷониби мақомоти дахлдор тасдиқ шудаанд, амалӣ карда мешавад.

2. Ҳайати роҳбарикунандаи сохторҳои ҳарбӣ ва мақомоти ҳифзи ҳуқуқ уҳдадоранд, ки барои баргузор намудани чорабиниҳо оид ба намудҳои варзиши ҳарбиву амалӣ, хизмативу амалӣ, техникӣ ва амалӣ, якҳарбаҳои варзишӣ, инчунин барои тайёрии кӯҳнавардии ҳайати шахсии Қувваҳои Мусаллаҳи Ҷумҳурии Тоҷикистон, воҳидҳои дигари ҳарбӣ ва мақомоти ҳифзи ҳуқуқ шароити зарурӣ фароҳам оранд.

3. Дар назди Қувваҳои Мусаллаҳи Ҷумҳурии Тоҷикистон, воҳидҳои дигари ҳарбӣ ва мақомоти ҳифзи ҳуқуқ бо мақсади тайёр намудани шаҳрвандон ба ҳифзи Ватан, ҷалб намудани хизматчиёни ҳарбӣ ва кормандони мақомоти ҳифзи ҳуқуқ ба чорабиниҳои мунтазами тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш ташкилотҳои тарбияи ҷисмонӣ ва варзишӣ таъсис дода шуда, фаъолият менамоянд, ки намудҳои варзиши ҳарбиву амалӣ, хизмативу амалӣ, техникӣ ва амалиро рушд дода, аз рӯи ин намудҳои варзиш варзишгаронро барои иштирок дар мусобиқаҳои маҳаллӣ, ҷумҳуриявӣ ва байналмилалии варзишӣ тайёр менамоянд.

4. Такмили ихтисос, бозомӯзӣ ва аттестатсияи кадрҳо, мураббиён ва мутахассисони дигари соҳаи тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш оид ба намудҳои варзиши ҳарбиву амалӣ, хизмативу амалӣ, техникӣ ва амалӣ аз ҷониби иттиҳодияҳои ҷамъиятӣ ва клубҳои варзишии назди Қувваҳои Мусаллаҳи Ҷумҳурии Тоҷикистон, воҳидҳои дигари ҳарбӣ ва мақомоти ҳифзи ҳуқуқ ба амал бароварда мешаванд.

5. Қувваҳои Мусаллаҳи Ҷумҳурии Тоҷикистон, воҳидҳои дигари ҳарбӣ ва мақомоти ҳифзи ҳуқуқ дастаҳои мунтахаби варзиширо оид ба намудҳои варзиши ҳарбиву амалӣ, хизмативу амалӣ ва техникӣ ва амалӣ ташкил намуда, тайёрии захираи варзиширо барои дастаҳои мунтахаби Ҷумҳурии Тоҷикистон оид ба намудҳои дигари варзиш барои иштирок дар чорабиниҳои маҳаллӣ, ҷумҳуриявӣ ва байналмилалии варзишӣ ташкил ва таъмин менамоянд.

6. Тақвими ягонаи чорабиниҳои тарбияи ҷисмонӣ ва варзишӣ, инчунин барномаҳои рушди намудҳои варзиши ҳарбиву амалӣ ва хизмативу амалӣ ва техникӣ ва амалиро аз ҷониби мақомоти ваколатдори давлатие, ки ин намудҳои варзишро рушд медиҳанд, тасдиқ карда мешаванд.

7. Барномаҳои тайёрии ҷисмонии шаҳрвандони ба хизмати ҳарбӣ даъватшаванда, номгӯи намудҳои варзише, ки ба таъмини тайёрии мазкур равона гардидаанд, аз ҷониби мақоми ваколатдори давлатӣ дар соҳаи мудофиа муайян ва тасдиқ карда мешаванд.

Моддаи 43. Иштироки мақомоти корҳои дохилӣ дар раванди тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш

1. Мақомоти корҳои дохилӣ дар асоси дархости субъектҳои соҳаи тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш тартиботи ҷамъиятӣ ва бехатариро ҳангоми гузаронидани чорабиниҳои тарбияи ҷисмонӣ ва мусобиқаҳои варзишӣ таъмин менамоянд.

2. Дар ҳолати вайрон намудани тартиботи ҷамъиятӣ ва бехатарӣ ҳангоми гузаронидани чорабиниҳои тарбияи ҷисмонӣ ва мусобиқаҳои варзишӣ мақомоти корҳои дохилӣ дар доираи ваколатҳои худ бо тартиби муқаррарнамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон нисбати вайронкунандагони тартиботи ҷамъиятӣ чораҳои қонунӣ меандешанд.

3. Ҷалби кормандони мақомоти корҳои дохилӣ барои таъмини тартиботи ҷамъиятӣ ҳангоми баргузор намудани чорабиниҳои тарбияи ҷисмонӣ ва мусобиқаҳои варзишии ғайридавлатӣ бо тартиби муқаррарнамудаи қонунгузорӣ дар асоси шартнома ба роҳ монда мешавад.

Моддаи 44. Тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш дар ташкилот

1. Корфармо дар ҷойи кор барои инкишофи ҷисмонӣ ва солимгардонии кормандон тамоми шароити заруриро фароҳам меорад.

2. Дар коллективи меҳнатӣ мумкин аст дар асоси ихтиёрӣ ва принсипи соҳавӣ иттиҳодияҳои тарбияи ҷисмонӣ ва варзишии идоравии муттаҳидкунандаи шахсони воқеӣ ба чорабиниҳои тарбияи ҷисмонӣ ва варзишӣ таъсис дода шаванд. Шакли ташкилию ҳуқуқии иттиҳодияҳои тарбияи ҷисмонӣ ва варзишӣ ва тартиби фаъолияти онҳо тибқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян карда мешаванд.

3. Тартиби ташкили заминаҳои моддию техникӣ, истифодаи онҳо, таъмини мутахассисон барои ташкили чорабиниҳои тарбияи ҷисмонӣ ва варзишӣ дар ташкилот дар асоси шартномаҳои коллективӣ, барномаҳои рушди тарбияи ҷисмонӣ ва варзише, ки бо тартиби муқаррарнамудаи қонунгузорӣ таҳия гардидаанд, муайян карда мешаванд.

Моддаи 45. Тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш дар маҳалли зист ва ҷойҳои фароғатии шаҳрвандон

1. Ташкил ва фароҳам овардани шароит барои чорабиниҳои тарбияи ҷисмонӣ ва варзишӣ, аз ҷумла бунёд ва ба истифода додани иншооти варзишӣ, ташкили фаъолияти клуб ва бахшҳои варзишӣ дар маҳалли зист, боғҳои фарҳангу истироҳат, мавзеъҳои дигари фароғати оммавии аҳолӣ, инчунин ташкил ва гузаронидани чорабиниҳои тарбияи ҷисмонию солимгардонӣ ва варзишӣ ба зиммаи мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатие, ки дар навбати худ ба рушди тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш дар маҳалли зист ва ҷойҳои фароғатии шаҳрвандон мусоидат менамоянд, гузошта мешаванд.

2. Маъмурияти муассисаҳои табобатию истироҳатӣ, истироҳатгоҳҳо ва бунгоҳҳои сайёҳӣ ва кӯҳнавардӣ заминаҳои моддию техникии тарбияи ҷисмонӣ ва шароитҳои дигари заруриро барои гузаронидани чорабиниҳои тарбияи ҷисмонӣ ва варзишӣ фароҳам оварда, уҳдадоранд дар раванди табобат ва истироҳати шаҳрвандон бо мақсади таҳкими саломатии онҳо, пешгирӣ ва муолиҷаи бемориҳои истироҳаткунандагон аз воситаҳои дигар истифода намоянд.

БОБИ 5. ВАРЗИШИ МАЪЮБОН

Моддаи 46. Варзиши маъюбон

1. Ҳадаф аз рушди тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш барои маъюбон ва шахсони имконияташон маҳдуд ҳамгироии иҷтимоӣ, тавонбахшии ҷисмонӣ ва барқарорсозии қобилияти онҳо мебошад.

2. Тавонбахшии ҷисмонӣ ва ҳифзи иҷтимоии варзишгарони маъюб ва шахсони имконияташон маҳдуд бо истифодаи усулҳои мутобиқгардондаи тарбияи ҷисмонӣ ва варзишӣ дар марказҳои барқароркунӣ, клубҳои тарбияи ҷисмонӣ ва варзишии маъюбон, ташкилотҳои тарбияи ҷисмонӣ ва варзишӣ амалӣ карда мешаванд.

3. Барои варзишгарони маъюб ва шахсони имконияташон маҳдуде, ки дар муассисаҳои дахлдори таълимӣ таҳсил менамоянд, чорабиниҳо бо истифодаи воситаҳои мутобиқгардондаи тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш, бо дар назар доштани қобилияти инфиродӣ ва вазъи саломатии ин таълимгирандагон ташкил карда мешаванд.

4. Варзишгарони маъюб дар доираи имкониятҳои инфиродӣ аз тамоми ҳуқуқ ва уҳдадориҳои пешбининамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон истифода менамоянд. Мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ таъсиси иншооти махсуси тарбияи ҷисмонию солимгардонӣ ва варзиширо барои варзишгарони маъюб таъмин намуда, барои чорабиниҳои тарбияи ҷисмонӣ ва варзишии онҳо дар иншооти истифодаи умум шароитҳои заруриро фароҳам меоранд.

Моддаи 47. Раванди машқиву варзишии маъюбон

1. Раванди машқиву варзишӣ, зинаҳои тайёрии варзишӣ дар ташкилотҳои тарбияи ҷисмонӣ ва варзишӣ барои варзишгарони маъюб дар асоси барномаҳои тайёрии варзишӣ оид ба намудҳои варзише, ки ташкилотҳои дахлдори ҷамъиятӣ оид ба намудҳои варзиши паралимпӣ, сурдлимпӣ ва олимпидаи махсус таҳия ва мақоми ваколатдори давлатӣ дар соҳаи тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш тасдиқ намудааст, амалӣ карда мешаванд.

2. Ташкили чорабиниҳои тарбияи ҷисмонӣ ва варзишӣ дар низоми ҳифзи саломатии маъюбон ва шахсони имконияташон маҳдуд, аз ҷумла кӯдакони имконияташон маҳдуд, тайёрии кадрҳо, таъминоти тиббию методӣ ва назорати тиббиро мақомоти ваколатдори давлатӣ дар соҳаи тандурустӣ ва ҳифзи иҷтимоии аҳолӣ, маориф, тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш аз ҳисоби буҷети давлатӣ амалӣ менамоянд.

Моддаи 48. Иштироки маъюбон дар чорабиниҳои варзишӣ

Мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ, мақоми ваколатдори давлатӣ дар соҳаи тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш, Кумитаи паралимпии Тоҷикистон ва Кумитаи сурдлимпии Тоҷикистон якҷоя бо ташкилотҳои тарбияи ҷисмонӣ ва варзишӣ ва федератсияҳои варзишии маъюбон рушди варзиши маъюбон ва шахсони имконияташон маҳдудро таъмин карда, чорабиниҳои тарбияи ҷисмонӣ ва варзиширо бо иштироки варзишгарони маъюб ва шахсони имконияташон маҳдуд ташкил намуда, ба таъсиси ташкилотҳои тайёрии варзишӣ барои тавонбахшӣ ва ҳифзи иҷтимоии варзишгарони маъюб ва шахсони имконияташон маҳдуд мусоидат карда, барои тайёрӣ ва иштироки дастаҳои мунтахаби Ҷумҳурии Тоҷикистон дар мусобиқаҳои байналмилалии варзишии байни маъюбон, аз ҷумла дар бозиҳои паралимпӣ, сурдлимпӣ ва олимпиадаи махсуси умумиҷаҳонӣ, шароити заруриро таъмин менамоянд.

БОБИ 6. ВАРЗИШИ ДАСТОВАРДҲОИ ОЛӢ

Моддаи 49. Варзиши дастовардҳои олӣ ва тарбияи варзишгарони дараҷаи олӣ

1. Варзиши дастовардҳои олӣ барои дарёфти натиҷаҳои баланди варзишӣ ва ба даст овардани нишондиҳандаҳои олӣ равона шудааст.

2. Мақомоти давлатӣ барои варзишгарон ва мураббиёне, ки натиҷаҳои баланди варзишӣ ба даст овардаанд ё ба боло бурдани нуфузи байналмилалии варзишии Тоҷикистон мусоидат менамоянд, шароити зарурӣ фароҳам меоранд.

3. Тайёрии захираи варзишӣ ва варзишгарони дараҷаи олиро ташкилотҳои тайёрии варзишӣ ва ташкилотҳои дигари тарбияи ҷисмонӣ ва варзишӣ мутобиқи қонунгузорӣ, стандартҳои давлатӣ ва барномаҳои тайёрии варзишӣ оид ба намуди муайяни варзиш амалӣ менамоянд. Тайёрии захираи варзишӣ ва варзишгарони дараҷаи олӣ гузарондани раванди машқиву варзишӣ ва чорабиниҳои варзиширо дар бар мегирад.

4. Мақоми ваколатдори давлатӣ дар соҳаи тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш бо мақсади фароҳам овардани шароити мусоид ба аъзои дастаҳои мунтахаби Ҷумҳурии Тоҷикистон, барои ба ҳам пайвастани чорабиниҳои варзишӣ бо таълим, фаъолияти меҳнатӣ ва хизмати ҳарбӣ метавонад бо ташкилотҳо ва қисмҳои ҳарбие, ки дар онҳо варзишгарон кор мекунанд, таълим мегиранд ё хизмати ҳарбиро адо менамоянд, шартномаҳои дахлдор ба имзо расонад.

Моддаи 50. Дастаҳои мунтахаби Ҷумҳурии Тоҷикистон

1. Дастаҳои мунтахаби Ҷумҳурии Тоҷикистон аз ҳайати асосӣ ва захиравӣ иборат мебошанд.

2. Варзишгароне, ки меъёрҳои махсусро иҷро намудаанд, ба ҳайати асосӣ ва захиравии дастаҳои мунтахаб дохил карда мешаванд. Аъзои дастаҳои мунтахаби Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки меъёрҳои муқарраршударо иҷро накардаанд ва уҳдадориҳои худро сарфи назар намудаанд, аз ҳайати дастаҳои мунтахаби Ҷумҳурии Тоҷикистон хориҷ карда мешаванд.

3. Номгӯи мутахассисони соҳаи тарбияи ҷисмонӣ ва варзише, ки ба ҳайати дастаҳои мунтахаби Ҷумҳурии Тоҷикистон ворид мешаванд, аз ҷониби мақоми ваколатдори давлатӣ дар соҳаи тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш бо пешниҳоди федератсияҳои варзишии ҷумҳуриявӣ оид ба намудҳои дахлдори варзиш тасдиқ карда мешаванд.

4. Рӯйхати номзадҳоро ба дастаҳои мунтахаби Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳамасола федератсияҳои варзишии ҷумҳуриявӣ таҳия мекунанд ва онро мақоми ваколатдори давлатӣ дар соҳаи тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш тасдиқ менамояд.

5. Дастаҳои мунтахаби Ҷумҳурии Тоҷикистон барои тайёрӣ ба иштирок ва ширкат дар мусобиқаҳои байналмилалии варзишӣ аз ҳисоби шахсоне, ки ба рӯйхати дахлдори тасдиқгардидаи номзадҳо ба дастаҳои мунтахаби Ҷумҳурии Тоҷикистон ворид шудаанд, ташкил карда мешаванд.

6. Барои иштирок дар бозиҳои олимпӣ, паралимпӣ, сурдлимпӣ ва чорабиниҳои дигари байналмилалии варзишие, ки аз тарафи Кумитаи байналмилалии олимпӣ, ассотсиатсияҳои қитъавии кумитаҳои миллии олимпӣ, Кумитаи байналмилалии паралимпӣ ва Кумитаи байналмилалии сурдлимпӣ гузаронида мешаванд, аз ҷониби Кумитаи миллии олимпии Тоҷикистон, Кумитаи паралимпии Тоҷикистон ва Кумитаи сурдлимпии Тоҷикистон дар асоси пешниҳоди федератсияҳои варзишии ҷумҳуриявӣ дастаҳои олимпӣ, паралимпӣ ва сурдлимпии Тоҷикистон ташкил ва дар мувофиқа бо мақоми ваколатдори давлатӣ дар соҳаи тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш ҳайати онҳо тасдиқ карда мешаванд. Варзишгарон - номзадҳо ба аъзои дастаҳои олимпӣ, паралимпӣ ва сурдлимпии Тоҷикистон, мураббиён ва мутахассисони дигари соҳаи тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш аз лаҳзаи тасдиқ гардидани ҳайати дастаҳои олимпӣ, паралимпӣ ва сурдлимпии Тоҷикистон мақоми аъзои дастаҳои олимпӣ, паралимпӣ ва сурдлимпии Тоҷикистонро соҳиб мегарданд.

7. Низомнома дар бораи дастаҳои мунтахаби Ҷумҳурии Тоҷикистон оид ба намудҳои варзиш аз ҷониби мақоми ваколатдори давлатӣ дар соҳаи тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш тасдиқ карда мешавад.

Моддаи 51. Ҷалби варзишгари касбӣ, мураббии касбӣ ё дигар мутахассисе, ки дар соҳаи варзиши касбӣ фаъолият менамояд, ба дастаи мунтахаби Ҷумҳурии Тоҷикистон

1. Ҳангоми ҷалб гардидани варзишгари касбӣ, мураббии касбӣ ё мутахассиси дигари соҳаи варзиши касбӣ ба ҳайати дастаи мунтахаби Ҷумҳурии Тоҷикистон, ӯ уҳдадор аст дар чорабиниҳои варзишии дастаи мунтахаби Ҷумҳурии Тоҷикистон иштирок намояд.

2. Клуби касбии варзишӣ уҳдадор мегардад, новобаста ба мавҷуд будан ё набудани шартнома дар соҳаи варзиши касбӣ, ба варзишгари касбӣ, мураббии касбӣ ё мутахассиси дигари соҳаи варзиши касбӣ барои иштирок дар чорабиниҳои варзишии дастаи мунтахаби Ҷумҳурии Тоҷикистон иҷозат диҳад.

3. Тартиб ва муҳлати иштироки варзишгари касбӣ, мураббии касбӣ ё мутахассиси дигари соҳаи варзиши касбӣ дар чорабиниҳои варзишии дастаи мунтахаби Ҷумҳурии Тоҷикистон аз ҷониби мақоми ваколатдори давлатӣ дар соҳаи тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш якҷоя бо федератсияҳои дахлдори варзишии ҷумҳуриявӣ оид ба намудҳои варзиш муайян карда мешаванд.

4. Ҳангоми ҷалби варзишгари касбӣ, мураббии касбӣ ё мутахассиси дигари соҳаи варзиши касбӣ ба ҳайати дастаи мунтахаби Ҷумҳурии Тоҷикистон нигоҳ доштани ҷойи кор (вазифа) ва маоши миёна, инчунин ҷуброни хароҷот, ки бо иштирок намудан дар дастаи мунтахаби Ҷумҳурии Тоҷикистон алоқаманд мебошанд, бо тартиби муқаррарнамудаи қонунгузории соҳаи меҳнат амалӣ карда мешаванд.

5. Федератсияи варзишии ҷумҳуриявӣ оид ба намуди муайяни варзиш, ки ба ҳайати он дастаи дахлдори мунтахаби Ҷумҳурии Тоҷикистон дохил мешавад, суғуртаи варзишгари касбӣ, мураббии касбӣ ё мутахассиси дигари соҳаи варзиши касбиро таъмин менамояд.

БОБИ 7. ВАРЗИШИ КАСБӢ

Моддаи 52. Хусусияти танзими фаъолият дар соҳаи варзиши касбӣ

1. Ба субъектҳои асосии варзиши касбӣ федератсияҳои варзишӣ, клубҳои касбии варзишӣ, лигаҳои касбии варзишӣ, доварони варзишӣ, агентҳои варзишӣ, варзишгарон ва мураббиёне, ки дар мусобиқаҳои касбии варзишӣ иштирок менамоянд, дохил мешаванд.

2. Фаъолияти субъектҳои варзиши касбӣ ба рушд додани варзиши касбӣ, варзиши кӯдакон ва наврасон, бо дар назар доштани тайёр намудани захираи варзишӣ, инчунин мусоидат намудан ба рушди варзиши дастовардҳои олӣ, бо дар назар доштани омодасозии варзишгарон барои иштирок дар мусобиқаҳои байналмилалии варзишӣ, аз ҷумла дар ҳайати дастаҳои мунтахаби Ҷумҳурии Тоҷикистон, равона карда мешавад.

3. Клубҳои касбии варзишӣ ҳуқуқ доранд дар мусобиқаҳои касбии варзишӣ бо шартҳои муқаррарнамудаи ташкилкунандагони чунин мусобиқаҳо иштирок намоянд, ба ҳайати иштирокдорон, аъзо ва муассисони лигаҳои касбии варзишӣ ворид шаванд, инчунин ба сифати аъзо ба федератсияҳои варзишӣ мутобиқи оинномаҳои онҳо дохил шаванд.

4. Дар оинномаи федератсияи варзишӣ ва оинномаи лигаи касбии варзишӣ бояд уҳдадорӣ оид ба тасдиқ намудани ҳолати муайянкунандаи шарт ва тартиби гузаштани варзишгар ба клубҳои дигари касбии варзишӣ ё ташкилотҳои дигари тарбияи ҷисмонӣ ва варзишӣ, инчунин ҳаҷми пардохти пулӣ, ки бо ин гузариш алоқаманд аст, муқаррар карда шавад, агар уҳдадорӣ оид ба тасдиқ намудани ҳолати мазкур ба федератсияҳои варзишӣ ва ё лигаҳои касбии варзишӣ бо меъёрҳои федератсияи байналмилалии варзишии дахлдор пешниҳод шуда бошад.

Моддаи 53. Маҳрум кардани варзишгари касбӣ аз иштирок дар мусобиқаҳои варзишӣ

1. Клуби касбии варзишӣ уҳдадор аст, ки варзишгари касбиро аз иштирок дар ҳама гуна мусобиқаҳои варзишӣ дар ҳолатҳои зерин маҳрум намояд:

1) маҳрумсозии (дисквалификатсияи) варзишии варзишгари касбӣ;

2) бо талаби созмонҳои байналмилалӣ ва ё федератсияҳои варзишии ҷумҳуриявӣ оид ба намудҳои варзише, ки мутобиқи меъёрҳои тасдиқнамудаи онҳо пешниҳод шудааст;

3) ҳангоми даъват намудан ба дастаи мунтахаби Ҷумҳурии Тоҷикистон;

4) дар асоси хулосаи тиббие, ки иштироки ӯро дар мусобиқаҳои варзишӣ манъ менамояд.

2. Клуби касбии варзишӣ варзишгари касбиро аз иштирок дар ҳама гуна мусобиқаҳои варзишӣ ба тамоми давраи вақт то баратараф намудани ҳолатҳое, ки асос барои чунин маҳрумсозӣ гардидаанд, маҳрум мекунад.

3. Дар давраи маҳрум намудани варзишгари касбӣ аз иштирок дар мусобиқаҳои варзишӣ бо асосҳои пешбининамудаи моддаи мазкур клуби касбии варзишӣ иштироки ӯро дар чорабиниҳои машқӣ ва чорабиниҳои дигар оид ба тайёрӣ ба мусобиқаҳои варзишӣ бо нигоҳ доштани музди меҳнат ба андозаи муайяннамудаи шартномаи (қарордоди) меҳнатӣ, вале на камтар аз музди ҳадди ақалли тибқи қонунгузорӣ муқарраршуда, таъмин менамояд.

Моддаи 54. Ҷавобгарӣ барои расондани зарар дар соҳаи варзиши касбӣ

1. Зараре, ки ба варзишгари касбӣ аз тарафи варзишгари дигари касбӣ дар вақти тайёрӣ ба мусобиқаҳои варзишӣ ё бевосита ҳангоми иштирок дар онҳо расонда шудааст, ҷуброн карда намешавад, агар муқаррар гардад, ки он дар доираи меъёр ва қоидаҳои варзишӣ расонда шудааст.

2. Зараре, ки ба варзишгари касбӣ, инчунин ба клуби касбии варзишӣ дар натиҷаи қарори мутобиқи қоидаҳои варзишӣ қабулнамудаи довари касбии варзишӣ расонида шудааст, ҷуброн карда намешавад.

БОБИ 8. ТАЪМИНОТИ ЗИДДИНЕРУАФЗОӢ, ТИББӢ, КАДРӢ, МОЛИЯВӢ ВА ТАЪМИНОТИ ДИГАР ДАР СОҲАИ ТАРБИЯИ ҶИСМОНӢ ВА ВАРЗИШ

Моддаи 55. Пешгирии маводи барангезандаю неруафзо (допинг) дар варзиш ва мубориза бо он

1. Дар Ҷумҳурии Тоҷикистон пешгирии истифодаи маводи барангезандаю неруафзо (допинг) ва мубориза бо он тибқи қоидаҳои зиддинеруафзоии тасдиқнамудаи созмонҳои байналмилалии зиддинеруафзоӣ ба роҳ монда мешаванд.

2. Маводи барангезандаю неруафзо (допинг) дар варзиш вайрон кардани қоидаи зиддинеруафзоӣ эътироф мешавад. Вайрон намудани қоидаи зиддинеруафзоӣ дар варзиш маънои вайронкунии як ё якчанд қоидаҳои зеринро дорад:

1) истифода ё кӯшиши истифодаи маводи барангезандаю неруафзо (допинг);

2) мавҷудияти маводи барангезандаю неруафзо (допинг), метоболитҳо ё маркерҳои манъшудаи он, ки дар намунаи барои таҷзия аз организми варзишгар дар давраи мусобиқавӣ ё ғайри мусобиқавӣ, инчунин аз организми ҳайвоноте, ки дар мусобиқаи варзишӣ мутобиқи қоидаҳои намуди варзиш иштирок менамоянд, гирифта шудааст;

3) рад кардани ҳозиршавӣ барои гирифтани намуна барои таҷзия ё бе сабабҳои узрнок пас аз гирифтани огоҳинома мутобиқи қоидаҳои амалкунандаи зиддинеруафзоӣ ҳозир нашудан ҷиҳати гирифтани намуна барои таҷзия, ё ба таври дигар саркашӣ намудан аз гирифтани намуна барои таҷзия;

4) вайрон кардани талаботи амалкунандаи қоидаҳои зиддинеруафзоӣ, ки барои дастрасии варзишгар ба ташхиси беруназмусобиқавӣ таъин карда мешаванд, аз ҷумла пешниҳод накардани иттилооти дархостшаванда дар бораи маҳалли ҷойгиршавӣ ва ҳозир нашудан барои санҷиш;

5) сохтакорӣ ё кӯшиши сохтакорӣ намудан дар ҳама гуна марҳилаи назорати маводи барангезандаю неруафзоӣ (допингӣ);

6) доштани маводи барангезандаю неруафзо (допинг);

7) паҳн кардани маводи барангезандаю неруафзо (допинг);

8) ворид намудан ё кӯшиши ворид намудани маводи барангезандаю неруафзо (допинг) ба ягон варзишгар, истифода ё кӯшиши нисбати ӯ истифода намудани маводи барангезандаю неруафзо (допинг), кумакрасонӣ, ҳавасмандгардонӣ, мусоидат, иғвоангезӣ, пинҳонкунӣ ё шарикӣ дар ҳама гуна шакли вобаста ба вайрон кардан ё ҳама гуна кӯшиши вайрон кардани қоидаҳои зиддинеруафзоӣ.

3. Доштани маводи барангезандаю неруафзо (допинг), истифода ё кӯшиши истифодаи маводи барангезандаю неруафзо (допинг) аз ҷониби варзишгар ё нисбати варзишгар маънои вайрон намудани қоидаи зиддинеруафзоиро надорад, агар дар лаҳзаи содир намудани он иҷозат барои истифодаи муолиҷавии маводи барангезандаю неруафзо (допинг) мавҷуд бошад, ки мутобиқи стандарти байналмилалии Агентии умумиҷаҳонии зиддинеруафзо оид ба истифодаи муолиҷавии маводи барангезандаю неруафзо (допинг) дода шудааст ё тибқи ин стандарти байналмилалӣ ҳолатҳои додани иҷозат баъди содир намудани амалиёти мазкур пешбинӣ шуда бошад.

4. Вайрон кардани қоидаҳои зиддинеруафзоӣ аз ҷониби варзишгарон, мураббиён, мутахассисони тиббӣ, мутахассисони дигари соҳаи тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш, инчунин истифодаи маводи барангезандаю неруафзо (допинг) нисбати ҳайвоноте, ки дар мусобиқаҳои варзишӣ мутобиқи қоидаҳои намуди варзиш иштирок менамоянд, роҳ дода намешавад. Далели истифодаи маводи барангезандаю неруафзо (допинг) танҳо дар натиҷаи гузаронидани таҳқиқ дар озмоишгоҳҳои ваколатдори назорати маводи барангезандаю неруафзо (допинг) тасдиқ карда мешавад.

5. Федератсияҳои варзишӣ, ташкилотҳои тайёрии варзишӣ ва дигар ташкилотҳои тарбияи ҷисмонӣ ва варзишӣ, новобаста ба шакли ташкилию ҳуқуқӣ, уҳдадоранд, ки барои пешгирии истифодаи маводи барангезандаю неруафзо (допинг) ва мубориза бо он чораҳои зарурӣ андешанд.

Моддаи 56. Пешгирии таъсири зиддиҳуқуқӣ ба натиҷаҳои мусобиқаҳои варзишӣ ва мубориза бо он

1. Таъсири зиддиҳуқуқӣ ба натиҷаҳои мусобиқаҳои варзишӣ роҳ дода намешавад.

2. Пешгирии таъсири зиддиҳуқуқӣ ба натиҷаҳои мусобиқаҳои варзишӣ ва мубориза бо он аз инҳо иборатанд:

1) муқаррар намудани масъулият барои таъсири зиддиҳуқуқӣ ба натиҷаҳои мусобиқаҳои варзишӣ;

2) амалӣ намудани маҳрумсозии (дисквалификатсияи) варзишӣ;

3) аз ҷониби федератсияи варзишӣ татбиқ намудани ҷазои варзишӣ нисбати иштирокдорони дигари мусобиқаҳои варзишӣ барои таъсири зиддиҳуқуқӣ ба натиҷаҳои мусобиқаҳои мазкур;

4) манъ намудани иштирок дар бозии идораи букмекирӣ ва хазинаи гаравхона бо роҳи бастани гарав вобаста ба мусобиқаҳои варзишӣ (барои варзишгарон - ба мусобиқаҳои варзишӣ оид ба намуд ё намудҳои варзише, ки онҳо иштирок менамоянд, барои доварони варзишӣ - ба мусобиқаҳои варзишӣ оид ба намуд ё намудҳои варзише, ки доварӣ менамоянд, барои мураббиён - ба мусобиқаҳои варзишӣ оид ба намуд ё намудҳои варзише, ки фаъолияти мураббигиро анҷом медиҳанд, барои роҳбарони дастаҳои варзишӣ - ба мусобиқаҳои варзишӣ оид ба намуд ё намудҳои варзише, ки дастаҳои зери роҳбарии онҳо қарордошта дар ин мусобиқаҳо иштирок мекунанд, барои агентҳои варзишӣ - ба мусобиқаҳои варзишӣ оид ба намуди варзиш, ки онҳо фаъолият менамоянд), инчунин татбиқи ҷазои варзишӣ барои вайрон кардани манънамоии мазкур аз тарафи федератсияҳои варзишӣ;

5) ба барномаҳои таҳсилоти иловагии таълимии муассисаҳои таълимие, ки дар соҳаи тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш фаъолият менамоянд, ворид намудани дарсҳо оид ба пешгирии таъсири зиддиҳуқуқӣ ба натиҷаҳои мусобиқаҳои варзишӣ ва дар бораи масъулият вобаста ба чунин таъсири зиддиҳуқуқӣ;

6) дар воситаҳои ахбори омма ба роҳ мондани таблиғ вобаста ба пешгирии таъсири зиддиҳуқуқӣ ба натиҷаҳои мусобиқаҳои варзишӣ ва мубориза бо он;

7) якҷоя амал кардани субъектҳои тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш бо мақсади пешгирӣ намудани таъсири зиддиҳуқуқӣ ба натиҷаҳои мусобиқаҳои варзишӣ ва мубориза бо он;

8) ҳамкории байналмилалӣ дар самти пешгирии таъсири зиддиҳуқуқӣ ба натиҷаҳои мусобиқаҳои варзишӣ ва мубориза бо он.

3. Мақоми ваколатдори давлатӣ дар соҳаи тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш бо мақсади пешгирӣ намудани таъсири зиддиҳуқуқӣ ба натиҷаҳои мусобиқаҳои варзишӣ амалҳои зеринро иҷро менамояд:

1) бо тартиби муқарраргардида амали аккредитатсияи давлатии федератсияи варзишии ҷумҳуриявиро ҳангоми иҷро накардани уҳдадориҳо боз медорад ё қатъ менамояд;

2) ваколатҳои дигарро мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон амалӣ менамояд.

4. Федератсияҳои варзишӣ ва лигаҳои касбии варзишӣ бо мақсади пешгирии таъсири зиддиҳуқуқӣ ба натиҷаҳои мусобиқаҳои варзишӣ ва мубориза бо он уҳдадоранд:

1) дар доираи ваколатҳои худ чорабиниҳоеро гузаронанд, ки ба пешгирии таъсири зиддиҳуқуқӣ ба натиҷаҳои мусобиқаҳои варзишӣ ва мубориза бо он равона гардидаанд;

2) варзишгарон, доварони варзишӣ, мураббиён, роҳбарони дастаҳои варзишӣ ва иштирокдорони дигари мусобиқаҳои дахлдори варзиширо ҳангоми муайян намудани таъсири зиддиҳуқуқии онҳо ба натиҷаи мусобиқаи варзишӣ барои иштирок дар мусобиқаҳои варзишӣ роҳ надиҳанд;

3) мақоми ваколатдори давлатиро дар соҳаи тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш оид ба ошкор намудани далели таъсири зиддиҳуқуқӣ ба натиҷаҳои мусобиқаҳои варзишӣ хабардор намоянд;

4) ба федератсияи байналмилалии варзишӣ оид ба навъи дахлдори варзиш ва ба мақоми ваколатдори давлатӣ дар соҳаи тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш дар бораи татбиқ намудани ҷазои варзишӣ барои таъсири зиддиҳуқуқӣ ба натиҷаҳои мусобиқаҳои варзишӣ иттилоъ диҳанд;

5) талаботи дигари Қонуни мазкур ва санадҳои дигари меъёрии ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистонро, ки барои пешгирии таъсири зиддиҳуқуқӣ ба натиҷаҳои мусобиқаҳои варзишӣ ва мубориза бо он равона гардидаанд, иҷро намоянд.

5. Ташкилкунандагони мусобиқаҳои варзишӣ бо мақсади пешгирии таъсири зиддиҳуқуқӣ ба натиҷаҳои мусобиқаҳои варзишӣ ва мубориза бо он уҳдадоранд ба низомномаи мусобиқаҳои варзишӣ тадбирҳои зеринро дохил намоянд:

- талабот оид ба манъи таъсири зиддиҳуқуқӣ ба натиҷаҳои мусобиқаҳои мазкур;

- талабот оид ба манъи иштирок дар бозии идораи букмекирӣ ва хазинаи гаравхона бо роҳи бастани гарав вобаста ба мусобиқаҳои варзишӣ.

Моддаи 57. Таъминоти тиббӣ дар соҳаи тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш

1. Таъминоти тиббии шахсоне, ки ба тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш машғул мебошанд, инҳоро дар бар мегирад:

1) ташхиси мунтазами ҳолати саломатӣ;

2) баҳо додани мувофиқати сарбории ҷисмонӣ ба вазъи саломатӣ;

3) пешгирӣ ва табобати бемориҳо, ҷароҳат ва барқарорсозии тиббӣ;

4) барқарорсозии саломатӣ бо истифода аз мавод ва воситаҳое, ки ҳангоми машғулият дар тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш истифода мешаванд.

2. Ташкилкунандагони чорабиниҳои тарбияи ҷисмонӣ ва варзишӣ уҳдадоранд барои расондани ёрии тиббӣ ба иштирокдорони чорабиниҳо тадбирҳои зарурӣ андешанд.

3. Ташкили расондани ёрии тиббӣ ба шахсоне, ки ба тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш машғуланд, аз ҷумла ҳангоми тайёрӣ ва гузаронидани чорабиниҳои тарбияи ҷисмонӣ ва варзишӣ, муоинаи тиббии шахсоне, ки хоҳиши гузаштани тайёрии варзишӣ, машғул шудан ба тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш ва ё иҷрои меъёрҳои миллии тарбияи ҷисмонӣ ва солимии аҳолиро доранд, таъминоти тиббии шахсоне, ки ба тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш машғул мебошанд ва таъминоти тиббиву биологии варзишгарони дастаҳои мунтахаби Ҷумҳурии Тоҷикистон бо тартиби муқаррарнамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон амалӣ карда мешаванд.

4. Дар сурати ташкил накардани ёрии тиббӣ дар чорабиниҳои тарбияи ҷисмонӣ ва варзишӣ мақоми ваколатдори давлатӣ дар соҳаи тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш ҳуқуқ дорад гузаронидани чорабиниҳои мазкурро қатъ намояд.

Моддаи 58. Фаъолияти меҳнатӣ дар соҳаи тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш

Муносибатҳои меҳнатии кормандон ва варзишгарон дар соҳаи тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш тибқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон танзим карда мешаванд.

Моддаи 59. Тайёр кардани мутахассисон дар соҳаи тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш

1. Тайёр кардани мутахассисон дар соҳаи тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ба роҳ монда мешавад.

2. Таълими мутахассисон дар муассисаҳои таълимие, ки дар соҳаи тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш фаъолият менамоянд, аз ҳисоби маблағҳои буҷети дахлдор, маблағҳои сарпарастон, хайрияҳои ихтиёрӣ ва сарчашмаҳои дигари маблағгузорие, ки қонунгузорӣ манъ накардааст, амалӣ карда мешавад.

3. Бо мақсади амиқтар намудани дониш ва малакаи касбӣ, азхудкунии касб ва ихтисоси нав такмили ихтисос ва бозомӯзии мураббиёни ташкилотҳои тарбияи ҷисмонӣ ва варзишӣ ва кормандони дигари соҳаи тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон давра ба давра, ройгон ва ё дар асоси шартнома пулакӣ амалӣ карда мешавад.

Моддаи 60. Маблағгузории тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш

1. Маблағгузории тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш аз ҳисоби маблағҳои пешбинишуда барои соҳаи тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш дар буҷети давлатӣ ва сарчашмаҳои дигари маблағгузорие, ки қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон манъ накардааст, таъмин карда мешавад.

2. Дастгирии давлатии соҳаи тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш дар асоси барномаҳои давлатӣ ва маҳаллии рушди тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш амалӣ карда мешавад.

Моддаи 61. Иншоотҳои варзишӣ

1. Иншоотҳои варзишӣ ба иншоотҳои инфрасохтори иҷтимоӣ дохил мешаванд.

2. Иншоотҳои варзишӣ метавонанд ба мақоми ваколатдори давлатӣ дар соҳаи тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш, мақомоти ҳокимияти давлатӣ, мақомоти худидоракунии шаҳрак ва деҳот, иттифоқҳои касаба, ташкилотҳои тарбияи ҷисмонӣ ва варзишӣ, ташкилотҳои дигар ва шахсони воқеӣ тааллуқ дошта бошанд.

3. Давлат дар маблағгузории сохтмон, таҷдид ва ба истифода додани иншоотҳои варзишӣ иштирок мекунад, инчунин бо ин мақсадҳо шахсони воқеӣ ва ҳуқуқиро ҷалб менамояд.

4. Нигоҳдории иншоотҳои варзишии маҳалли зисти шаҳрвандон, аз ҷумла таъмири онҳо, ташкили чорабиниҳои оммавию варзишӣ, пардохти музди меҳнати кормандони ташкилотҳои тарбияи ҷисмонӣ ва варзишие, ки бо сокинони маҳалҳо чорабиниҳо мегузаронанд, бо тартиби муқаррарнамудаи санадҳои ҳуқуқии мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ ва шартномаи онҳо амалӣ карда мешавад. Иншоотҳои мазкур ҳамчунин аз ҳисоби фондҳои ғайрибуҷетии рушди шаҳру ноҳияҳо, хайрияҳои ихтиёрӣ ва сарчашмаҳои дигаре, ки қонунгузорӣ манъ накардааст, маблағгузорӣ мешаванд.

5. Ба муассисаҳои давлатии таълимӣ ва ташкилотҳои тайёрии варзишӣ ҳуқуқи идораи оперативии иншоотҳои варзишӣ ва молу мулки зарурии дигари таъиноти иҷтимоӣ, фарҳангӣ ва таъиноти дигар барои истифодаи доимӣ вобаста карда мешаванд. Истифодаи иншооти варзишӣ танҳо ба мақсади гузаронидани чорабиниҳои тарбияи ҷисмонӣ ва варзишӣ, чорабиниҳои фарҳангӣ ва барои хизматрасонии чорабиниҳои мазкур иҷозат дода мешавад.

6. Иншоотҳои варзишӣ барои баргузории мусобиқаҳои байналмилалии варзишӣ ва чорабиниҳои расмии тарбияи ҷисмонӣ ва варзишӣ ба мақоми ваколатдори давлатӣ дар соҳаи тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш мусоидат менамоянд.

Моддаи 62. Эҳсонкорӣ дар соҳаи тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш

1. Шахсони воқеӣ ва ҳуқуқӣ метавонанд тибқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон барои рушди соҳаи тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш иншоотҳои варзиширо сохта, онҳоро бо таҷҳизоти зарурӣ муҷаҳҳаз намоянд, тариқи эҳсонкорӣ молу мулк ва маблағ хайр намоянд. Барои чунин шахсони воқеӣ ва ҳуқуқӣ имтиёзҳо муқаррар карда мешаванд, ки тартиб ва андозаи онҳоро қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян менамояд.

2. Ташкилотҳои тарбияи ҷисмонӣ ва варзишӣ маблағи хайрияи аз ҳисоби эҳсонкорон бадастомадаро бо мақсади такмил додани заминаи моддию техникӣ ва беҳтар гардонидани раванди тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш истифода менамоянд.

Моддаи 63. Сарпарастӣ ва фаъолияти соҳибкорӣ дар соҳаи тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш

1. Сарпарастони соҳаи тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш метавонанд шахсони воқеӣ ва ҳуқуқӣ бошанд.

2. Муносибат байни сарпарастон ва ташкилотҳои тарбияи ҷисмонӣ ва варзишӣ, дастаҳо, ташкилкунандагони чорабиниҳои тарбияи ҷисмонӣ ва варзишӣ, ба истиснои ҳолатҳои муқаррарнамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон, дар асоси шартнома танзим мешавад.

3. Сарпарастон ҳангоми маблағгузорӣ намудани чорабиниҳои тарбияи ҷисмонӣ ва варзишӣ ҳуқуқ пайдо менамоянд мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон зери рамз ё маҳсулоти худ чорабиниҳои мазкурро гузаронанд, инчунин рекламаи маҳсулоти худро дар ин чорабиниҳо ба роҳ монанд.

4. Мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон шахсони воқеӣ ва ҳуқуқӣ метавонанд ба фаъолияти соҳибкорӣ вобаста ба хизматрасонӣ ба ташкилотҳои тарбияи ҷисмонӣ ва варзишӣ ва варзишгарони алоҳида машғул шаванд, маҳсулоти тарбияи ҷисмонию варзишӣ ва молҳои ба он вобастаро истеҳсол намоянд, тарбияи ҷисмонӣ ва варзишро дар фаъолияти рекламавӣ истифода намоянд.

БОБИ 9. ҲАМКОРИИ БАЙНАЛМИЛАЛИИ ВАРЗИШӢ

Моддаи 64. Ҳамкории байналмилалӣ дар соҳаи тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш

1. Ҳамкории байналмилалии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар соҳаи тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш мутобиқи шартномаҳои байналмилалии Ҷумҳурии Тоҷикистон ва қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон амалӣ карда мешавад.

2. Ташкилотҳои тарбияи ҷисмонӣ ва варзишии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар муносибат бо ташкилотҳои варзишии давлатҳои хориҷӣ дастур ва талаботи тасдиқнамудаи созмонҳои байналмилалии варзишӣ ва шартномаҳои байналмилалии Ҷумҳурии Тоҷикистонро риоя менамоянд.

3. Мақоми ваколатдори давлатӣ дар соҳаи тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш, мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ, ташкилотҳои ҷамъиятии тарбияи ҷисмонӣ ва варзишӣ дар ҳамкории байналмилалӣ оид ба масъалаҳои тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш иштирок менамоянд ва ҳуқуқ доранд бо тартиби муқаррарнамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон чорабиниҳои муштараки тарбияи ҷисмонӣ ва варзиширо гузаронанд.

4. Мақоми ваколатдори давлатӣ дар соҳаи тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш, Кумитаи миллии олимпии Тоҷикистон, Кумитаи паралимпии Тоҷикистон, Кумитаи сурдлимпии Тоҷикистон ва ташкилотҳои ҷамъиятии тарбияи ҷисмонӣ ва варзишие, ки аз тарафи созмонҳои дахлдори байналмилалӣ аз рӯи намудҳои варзиш эътироф шудаанд, Ҷумҳурии Тоҷикистонро дар созмонҳои байналмилалии варзишӣ, ҳамчунин дар чорабиниҳои варзишӣ ва чорабиниҳои дигаре, ки созмонҳои байналмилалии варзишӣ мегузаронанд, намояндагӣ мекунанд.

БОБИ 10. МУҚАРРАРОТИ ИНТИҚОЛӢ ВА ХОТИМАВӢ

Моддаи 65. Муқаррароти интиқолӣ

Федератсияҳои варзишии ҷумҳуриявӣ ва дигар ташкилотҳои ҷамъиятии тарбияи ҷисмонӣ ва варзишие, ки то мавриди амал қарор додани Қонуни мазкур таъсис дода шудаанд, на дертар аз шаш моҳи мавриди амал қарор гирифтани Қонуни мазкур бояд аз нав ба қайди давлатӣ гирифта шаванд.

Моддаи 66. Ҷавобгарӣ барои риоя накардани талаботи Қонуни мазкур

Шахсони воқеӣ ва ҳуқуқӣ барои риоя накардани талаботи Қонуни мазкур мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ба ҷавобгарӣ кашида мешаванд.

Моддаи 67. Дар бораи аз эътибор соқит донистани баъзе санадҳои қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон

Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон "Дар бораи тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш" аз 5 марти соли 2007 (Ахбори Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, с. 2007, №3, мод. 176; с. 2012, №4, мод. 275), Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон "Дар бораи варзиши кӯдакон ва наврасон" аз 1 августи соли 2003 (Ахбори Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, с. 2003, №8, мод. 451; с. 2009, №3, мод. 95; с. 2013, №7, мод. 533) ва Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон "Дар бораи тайёрии варзишӣ" аз 19 марти соли 2013 (Ахбори Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, с. 2013, №3, мод. 196; с. 2016, №3, мод. 149) аз эътибор соқит дониста шаванд.

Моддаи 68. Тартиби мавриди амал қарор додани Қонуни мазкур

Қонуни мазкур пас аз интишори расмӣ мавриди амал қарор дода шавад.

Президенти

Ҷумҳурии Тоҷикистон                           Эмомалӣ Раҳмон

ш. Душанбе,

аз 23 декабри соли 2021, №1831

ЗАКОН РЕСПУБЛИКИ ТАДЖИКИСТАН

О ФИЗИЧЕСКОЙ КУЛЬТУРЕ И СПОРТЕ

Принят

постановлением МН МОРТ

от 23 июня 2021 года, №459

Одобрен

постановлением ММ МОРТ

от 17 декабря 2021 года, №204

Настоящий Закон определяет правовые, организационные, социальные и экономические основы обеспечения деятельности в сфере физической культуры и спорта в Республике Таджикистан.

ГЛАВА 1. ОБЩИЕ ПОЛОЖЕНИЯ

Статья 1. Основные понятия

В настоящем Законе используются следующие основные понятия:

1) спортивный агент - физическое или юридическое лицо, осуществляющее посредством совершения юридических и иных действий деятельность, по содействию в трудоустройстве спортсменов или тренеров в профессиональный спортивный клуб;

2) ассоциация физической культуры и спорта - союз независимых спортсменов, спортивных федераций, юридических лиц, государственных органов и других общественных организаций физической культуры и спорта;

3) программа спортивной подготовки - документ, разработанный для подготовки спортсменов в соответствии с требованиями государственных стандартов спортивной подготовки, устанавливающий основные направления и условия спортивной подготовки на каждом этапе;

4) олимпийские игры - спортивные соревнования в индивидуальных и командных олимпийских видах спорта, которые проводятся раз в четыре года среди спортсменов пяти континентов мира под патронажем Международного олимпийского комитета;

5) паралимпийские игры - международные зимние и летние соревнования, которые проводятся раз в четыре года среди спортсменов-инвалидов с поражением опорно-двигательного аппарата и органов зрения под патронажем Международного паралимпийского комитета;

6) сурдлимпийские игры - международные зимние и летние соревнования, проводимые среди спортсменов-инвалидов с поражением органов слуха;

7) спорт - одна из основ физической культуры, сфера социальной деятельности, сложившаяся в форме специальной практики подготовки человека к соревнованиям и соревновательной деятельности с целью достижения спортивных результатов;

8) спорт высших достижений - часть спорта, направленная на достижение спортсменами или спортивными командами высоких спортивных результатов на официальных республиканских спортивных соревнованиях и официальных международных спортивных соревнованиях;

9) студенческий спорт - часть спорта, направленная на физическое воспитание и физическую подготовку обучающихся образовательных учреждений среднего и высшего профессионального образования, с целью их участия в физкультурных и спортивных мероприятиях;

10) профессиональный спорт - часть спорта, направленная на достижение высоких спортивных результатов и получение прибыли физическими или юридическими лицами;

11) детско - юношеский спорт - часть спорта, направленная на физическую культуру, спортивную подготовку детей и юниоров и их участие в спортивных соревнованиях;

12) школьный спорт - часть спорта, направленная на физическое воспитание и физическую подготовку обучающихся образовательных учреждений общего образования и их подготовку для участия в физкультурных и спортивных мероприятиях;

13) массовый спорт - часть спорта, направленная на физическое воспитание, оздоровление и физическое развитие граждан, а также участие в физкультурных и массовых спортивных мероприятиях;

14) спортсмен - физическое лицо, систематически занимающееся выбранным видом или видами спорта, постоянно повышающее свою спортивную квалификацию и принимающее участие в спортивных мероприятиях;

15) спортсмен-инструктор - действующий спортсмен, имеющий высокие спортивные показатели, член команды районной, городской, областной и республиканской организации спортивной подготовки, обладатель спортивного звания, получающий заработную плату или иное вознаграждение в соответствии со своей деятельностью;

16) профессиональный спортсмен - физическое лицо, для которого занятие профессиональным спортом является основным видом деятельности, заключившее трудовой договор (контракт) в сфере профессионального спорта и получающее в установленном порядке заработную плату и другие вознаграждения за подготовку к спортивным соревнованиям, участие в них и показанные результаты;

17) спортсмен высокого класса - спортсмен, являющийся членом сборной команды Республики Таджикистан по определенному виду спорта, участвующий на спортивных соревнованиях в целях достижения высоких спортивных результатов и (или) имеющий спортивное звание не ниже чем "Мастер спорта Республики Таджикистан";

18) спортсмены - инвалиды - физические лица, имеющие нарушение здоровья со стойким расстройством функций организма, обусловленное заболеваниями, травмами, физическими и умственными дефектами, которое приводит к ограничению жизнедеятельности, систематически занимающиеся доступным видом или видами спорта и выступающие на спортивных мероприятиях;

19) сборная команда Республики Таджикистан по определенному виду спорта (далее - сборная команда Республики Таджикистан)коллективы спортсменов, а также их тренера, медицинские и иные специалисты в сфере физической культуры и спорта, которые осуществляют подготовку и принимают участие в международных спортивных соревнованиях от имени Республики Таджикистан;

20) спортивный судья - физическое лицо, прошедшее специальную подготовку и получившее соответствующую квалификационную категорию, уполномоченное организатором спортивного соревнования для обеспечения соблюдения правил вида спорта и положений о спортивном соревновании;

21) спортивный резерв - спортсмены, имеющие потенциал для достижения высоких спортивных результатов, проходящие спортивную подготовку в целях включения их в состав спортивных сборных команд, в том числе сборных команд Республики Таджикистан по определенным видам спорта;

22) спортивное сооружение - недвижимое имущество, предназначенное для проведения физкультурных и оздоровительных мероприятий или спортивных мероприятий;

23) спортивный клуб и зал - коммерческая или некоммерческая организация, независимо от организационно-правовой формы и формы собственности, ведомственной подчиненности и отраслевой принадлежности, созданная физическим и (или) юридическим лицом, предназначенная для проведения физкультурных, спортивных и (или) оздоровительных мероприятий;

24) профессиональный спортивный клуб - юридическое лицо, являющееся участником профессионального спортивного соревнования или заявившее в установленном организатором профессионального спортивного соревнования порядке об участии в таком соревновании;

25) правила вида спорта - общепринятые нормы по определенному виду спорта, на основании которых проводятся спортивные соревнования;

26) профессиональная спортивная лига - юридическое лицо, создаваемое в установленных законодательством Республики Таджикистан организационно-правовых формах, основными целями деятельности которого являются организация и (или) проведение профессиональных спортивных соревнований;

27) уполномоченный государственный орган в сфере физической культуры и спорта - центральный исполнительный орган государственной власти Республики Таджикистан, выполняющий специальные исполнительные и другие функции, установленные в сфере физической культуры и спорта;

28) спортивная дисквалификация - спортивная санкция в виде отстранения спортсмена, тренера, спортивного судьи, спортивного врача и других работников и специалистов сферы физической культуры и спорта от участия в спортивных соревнованиях или от трудовой профессиональной деятельности в порядке, установленном нормативными правовыми актами и установленными правилами;

29) тренер - физическое лицо, имеющее отраслевое среднее специальное профессиональное образование или высшее профессиональное образование, которое проводит физкультурные и спортивные мероприятия, осуществляет физическое воспитание и спортивную подготовку спортсменов к спортивным соревнованиям, а также руководит их состязательной деятельностью для достижения спортивных результатов;

30) спортивное соревнование - состязание (матч), проводимое среди спортсменов или спортивных команд по различным видам спорта (спортивным дисциплинам) в целях выявления лучшего участника состязания (матча), проводимое по утвержденному положению спортивного соревнования;

31) профессиональное спортивное соревнование - спортивные соревнования по командным видам спорта, участие в которых направлено на получение дохода, и одним из условий допуска спортсмена, к которым является наличие у него трудовых отношений с соответствующим профессиональным спортивным клубом. В иных видах спорта профессиональными спортивными соревнованиями являются спортивные соревнования, участие в которых направлено на получение дохода, и которые определены в качестве таковых их организаторами в соответствии с положениями спортивных соревнований;

32) допинговый контроль - процесс планирования проведения диагностики, взятия пробы для анализа и работы с ними, лабораторного анализа, решения после проверки и предоставления обращений;

33) неолимпийский вид спорта - вид спорта, не вошедший в программу олимпийских и паралимпийских игр, получивший широкое развитие в мировом спортивном сообществе и возглавляемый международной спортивной федерацией;

34) национальный вид спорта - вид спорта, исторически развивающийся на территории Республики Таджикистан в форме соревновательной деятельности, имеющий социально-культурную направленность;

35) олимпийский вид спорта - вид спорта, вошедший в программу олимпийских игр, признанный Международным олимпийским комитетом в соответствии с Олимпийской хартией;

36) технические и прикладные виды спорта - виды спорта, которые предусматривают специальной подготовки спортсмена к соревнованиям с применением технических средств;

37) военно - прикладные и служебно - прикладные виды спорта-виды спорта, основой которых являются специальные действия (в том числе приёмы), связанные с выполнением военнослужащими и сотрудниками правоохранительных органов своих служебных обязанностей, а также подготовкой граждан, подлежащих призыву (поступлению) на военную службу, которые развиваются в рамках деятельности одного или нескольких соответствующих органов;

38) спортивная дисциплина - часть вида спорта, имеющая отличительные признаки и включающая в себя один или несколько видов, программ спортивных соревнований;

39) символики физкультурного и спортивного мероприятия - флаг, логотип, гимн, девиз, официальное наименование, товарные знаки и иные средства индивидуализации физкультурного или спортивного мероприятия, а также объекты права интеллектуальной собственности, принятые организаторами физкультурного или спортивного мероприятия;

40) спортивный рекорд - наивысшее подтвержденное достижение выполнения спортсменом (спортсменами) спортивного норматива;

41) главный тренер сборной команды Республики Таджикистан - тренер, отвечающий за руководство, подготовку, формирование, планирование, координацию и участие сборной команды Республики Таджикистан на международных соревнованиях;

42) государственные стандарты спортивной подготовки совокупность разработанных и утвержденных требований спортивной подготовки по видам спорта (за исключением военно-прикладных, служебно-прикладных видов спорта), обязательных для организаций, осуществляющих спортивную подготовку;

43) спортивная подготовка - целенаправленная деятельность по подготовке спортсменов к спортивным соревнованиям путем формирования и совершенствования их спортивного мастерства, осуществляемая в соответствии с требованиями государственных стандартов спортивной подготовки и программ спортивной подготовки;

44) физическая культура - составная часть культуры и сфера социальной деятельности, представляющая собой совокупность ценностей знаний, направленная на укрепление здоровья, развитие физических способностей человека, а также выбора здорового образа жизни;

45) организация спортивной подготовки - государственная и частная некоммерческая организация, основным видом деятельности которой является спортивная подготовка и она направлена на реализацию программ спортивной подготовки;

46) организации физической культуры и спорта - физкультурные и спортивные общественные объединения (спортивные федерации) и их союзы, спортивные клубы, профессиональные спортивные клубы, физкультурно-спортивные клубы, объединения физкультурно-спортивных клубов, частные или государственные спортивные залы, организации спортивной подготовки, профессиональные союзы в сфере физической культуры и спорта, профессиональные спортивные лиги, студенческая спортивная лига, общественные организации, организующие соревнования по военно-прикладным и служебно-прикладным видам спорта, независимо от формы собственности и ведомственного подчинения;

47) спортивная федерация - некоммерческая общественная организация, созданная на основе членства, целью которой являются развитие вида спорта, их пропаганда, организация, проведение спортивных мероприятий и подготовка спортсменов - членов спортивных сборных команд Республики Таджикистан;

48) олимпийское движение Таджикистана - является составной частью международного олимпийского движения, целью которого являются пропаганда и внедрение принципов олимпийского движения, содействие развитию физической культуры и спорта, укрепление международного спортивного сотрудничества, участие в олимпийских играх и других международных спортивных мероприятиях, проводимых Международным олимпийским комитетом, континентальными ассоциациями национальных олимпийских комитетов;

49) паралимпийское движение Таджикистана - составная часть международного паралимпийского движения, целью которой является содействие развитию физической культуры и спорта инвалидов, укрепление международного сотрудничества в указанной сфере и участие в паралимпийских играх;

50) сурдлимпийское движение Таджикистана - составная часть международного сурдлимпийского движения, целью которой является содействие развитию физической культуры и спорта инвалидов с поражением органов слуха, укрепление международного сотрудничества в указанной сфере и участие в сурдлимпийских играх;

51) спортивные мероприятия - чемпионат и спортивные соревнования, тренировочно - спортивные сборы, тренировочные мероприятия, включающие в себя теоретическую и организационную часть, а также другие мероприятия, направленные на подготовку и участие спортсменов к спортивным соревнованиям;

52) официальные физкультурные и спортивные мероприятия физкультурные и спортивные мероприятия, включенные во внутренний и международный единый календарный план физкультурных и спортивных мероприятий;

53) физкультурные мероприятия - организованные занятия граждан физической культурой.

Статья 2. Законодательство Республики Таджикистан о физической культуре и спорте

Законодательство Республики Таджикистан о физической культуре и спорте основывается на Конституции Республики Таджикистан и состоит из настоящего Закона, других нормативных правовых актов Республики Таджикистан, а также международных правовых актов, признанных Таджикистаном.

Статья 3. Принципы законодательства в сфере физической культуры и спорта

Законодательство в сфере физической культуры и спорта основывается на следующих принципах:

1) ответственность органов государственной власти, местных органов государственной власти, органов самоуправления посёлков и

сёл, организаций, а также ответственных лиц за обеспечение права граждан на занятие физической культурой и спортом;

2) соблюдение прав и свобод человека и гражданина, обеспечение права каждого на свободный доступ к физической культуре и спорту как к необходимым условиям развития физических, интеллектуальных и нравственных способностей личности;

3) верховенство закона, обеспечения национальных, культурных ценностей и воспитания граждан в духе патриотизма и самопознания;

4) единство нормативных правовых основ в сфере физической культуры и спорта на территории Республики Таджикистан;

5) обеспечение безопасности жизни и здоровья лиц, занимающихся физической культурой и спортом, а также участников и зрителей физкультурных и спортивных мероприятий;

6) уважение и соблюдение международных обязательств Республики Таджикистан в сфере физической культуры и спорта;

7) установление государственных гарантий прав граждан в сфере физической культуры и спорта;

8) запрет на дискриминацию и насилие в сфере физической культуры и спорта, а также на противоправное влияние на результаты спортивных соревнований;

9) обеспечение свободной конкуренции при проведении спортивных соревнований и выборе кандидатуры для участия в спортивных соревнованиях международного уровня;

10) оздоровительная направленность физической культуры и спорта, привлечение к спорту молодёжи, находящейся в трудной жизненной ситуации, а также предупреждение негативных социальных явлений, в том числе наркомании, алкоголизма и преступности среди молодёжи;

11) создание условий организациям физической культуры и спорта для равного доступа к физической культуре и спорту;

12) равная государственная поддержка организаций физической культуры и спорта, независимо от их организационно - правовых форм;

13) содействие развитию физической культуры и спорта инвалидов, лиц с ограниченными возможностями и других групп населения, нуждающихся в социальной защите;

14) взаимодействие государственного уполномоченного органа в сфере физической культуры и спорта и иных субъектов в сфере физической культуры и спорта.

Статья 4. Государственные гарантии прав граждан в сфере физической культуры и спорта

1. Государство гарантирует гражданам Республики Таджикистан, независимо от национальности, расы, пола, языка, вероисповедания, политических позиций, образования, социального и имущественного положения, право на занятие физической культурой и спортом и создаёт им условия.

2. Ограничение прав гражданина на занятие физической культурой и спортом по возрасту, состоянию здоровья и другим признакам может осуществляться только в соответствии с законодательством Республики Таджикистан.

3. Государство обеспечивает массовость физической культуры и спорта, содействует организации и развитию спортивной инфраструктуры, отвечающей международным стандартам, и укрепляет материально - техническую базу физической культуры и спорта.

4. Государство поддерживает развитие физической культуры и спорта, олимпийское, паралимпийское, сурдлимпийское движения и финансирует мероприятия в сфере физической культуры и спорта, в том числе мероприятия по подготовке спортсменов к олимпийским, паралимпийским, сурдлимпийским играм и другим международным спортивным соревнованиям, а также участие в таких спортивных соревнованиях в соответствии с законодательством Республики Таджикистан.

5. Государство поддерживает победителей и призеров олимпийских, паралимпийских, сурдлимпийских и азиатских игр, всемирной специальной олимпиады, чемпионатов мира и других спортсменов высокого класса, а также юных и молодых перспективных спортсменов и с целью их поощрения устанавливает награды или стипендии.

6. Государство обеспечивает победителей и призёров олимпийских, паралимпийских и сурдлимпийских игр материальными ежемесячными пожизненными выплатами. Порядок ежемесячной пожизненной материальной выплаты победителям и призёрам олимпийских, паралимпийских и сурдлимпийских игр устанавливается и утверждается Правительством Республики Таджикистан.

7. Государство гарантирует медицинское обеспечение, восстановление здоровья, медицинское обслуживание спортсменов-инвалидов, спортсменов высокого класса, профессиональных спортсменов и спортсменов - членов сборных команд Республики Таджикистан в государственных медицинских учреждениях при получении травм или заболеваниях во время спортивной деятельности оказывает им материальную и финансовую помощь в порядке, установленном законодательством Республики Таджикистан.

ГЛАВА 2. СУБЪЕКТЫ ФИЗИЧЕСКОЙ КУЛЬТУРЫ И СПОРТА

Статья 5. Субъекты физической культуры и спорта в Республике Таджикистан

К субъектам физической культуры и спорта относятся:

1) Правительство Республики Таджикистан;

2) уполномоченный государственный орган в сфере физической культуры и спорта и его местные структуры;

3) местные исполнительные органы государственной власти и органы самоуправления посёлков и сёл;

4) Национальный олимпийский комитет Таджикистана;

5) Паралимпийский комитет Таджикистана;

6) Сурдлимпийский комитет Таджикистана;

7) организации физической культуры и спорта;

8) образовательные, научные и другие учреждения, осуществляющие деятельность в сфере физической культуры и спорта;

9) государственные органы, осуществляющие руководство развитием военно-прикладных и служебно - прикладных видов спорта;

10) граждане, занимающиеся физической культурой и спортом, спортсмены и их коллективы (спортивные команды), тренеры, спортивные судьи, спортивные агенты, методисты, спортсмены инструкторы и иные специалисты в сфере физической культуры и спорта.

Статья 6. Компетенция Правительства Республики Таджикистан в сфере физической культуры и спорта

Правительство Республики Таджикистан:

1) определяет уполномоченного государственного органа в сфере физической культуры и спорта;

2) контролирует и руководит деятельностью уполномоченного государственного органа в сфере физической культуры и спорта;

3) утверждает прогнозы, концепции, стратегии, государственные программы развития сферы физической культуры и спорта, обеспечивает материально-техническую и финансовую базу для их реализации;

4) создает организации спортивной подготовки, образовательные, научные и другие организации в сфере физической культуры и спорта;

5) содействует в организации и проведении на территории Республики Таджикистан олимпийских, паралимпийских и сурдлимпийских игр, всемирной специальной олимпиады, чемпионата и кубка Мира, всемирных универсиад, Азиатских игр, иных международных спортивных соревнований;

6) утверждает совместную стратегию, разработанную субъектами физической культуры и спорта, с целью должной подготовки, обеспечения участия и победы спортсменов Республики Таджикистан на олимпийских играх и других международных спортивных соревнованиях;

7) поддерживает инициативы организаций физической культуры и спорта в осуществлении ими экспортно - импортных операций, реализации программ и проектов в сфере внешнеэкономической деятельности, проведении физкультурных и спортивных мероприятий;

8) определяет для поощрения чемпионов и призёров международных спортивных соревнований вознаграждения, стипендии, премии и другие формы поощрения в сфере физической культуры и спорта и устанавливает формы, суммы и порядок их вручения;

9) осуществление иных полномочий в соответствии с законодательством Республики Таджикистан.

Статья 7. Полномочия уполномоченного государственного органа в сфере физической культуры и спорта

Уполномоченный государственный орган в сфере физической культуры и спорта имеет следующие полномочия:

1) осуществление государственной политики в сфере физической культуры и спорта;

2) разработка проектов нормативных правовых актов в сфере физической культуры и спорта и представление их на рассмотрение Правительства Республики Таджикистан;

3) разработка, утверждение и осуществление соответствующих документов по подготовке спортсменов Таджикистана для участия на олимпийских играх и других международных соревнованиях, совместно с субъектами физической культуры и спорта;

4) осуществление контроля соблюдения нормативных правовых актов в сфере физической культуры и спорта и оценка обстановки физической культуры и спорта;

5) координирует деятельность физкультурных и спортивных общественных объединений с целью реализации государственной политики в сфере физической культуры и спорта, независимо от их ведомственной принадлежности и форм собственности, а также осуществление нравственного и физического воспитания спортсменов;

6) организация и проведение республиканских и международных соревнований по определенным видам спорта;

7) установление наименования видов спорта и форм деятельности организаций физической культуры и спорта;

8) признание видов спорта в Республике Таджикистан;

9) определение и поддержка национальных видов спорта в Республике Таджикистан;

10) ведение единого реестра организаций физической культуры и спорта, за исключением общественных организаций физической культуры и спорта, реестра видов спорта и единого реестра спортивных рекордов в Республике Таджикистан;

11) осуществление антидопингового контроля в спорте;

12) утверждение состава сборных команд Республики Таджикистан по видам спорта по представлению соответствующей федерации спорта и обеспечение их подготовки для участия на международных спортивных соревнованиях;

13) организация и обеспечение подготовки, повышения квалификации и аттестации физкультурно-спортивных работников;

14) организация и координация научно - исследовательской деятельности в сфере физической культуры и спорта, осуществление ее практической реализации по физкультурной и спортивной деятельности;

15) организация издания научной, методической и популярной литературы по проблемам физической культуры и спорта;

16) создание по согласованию с Правительством Республики Таджикистан организаций спортивной подготовки, образовательных и научно - исследовательских организаций в сфере физической культуры и спорта;

17) разработка механизмов обеспечения образовательных учреждений специалистами физической культуры и спорта;

18) разработка и утверждение государственных стандартов спортивной подготовки;

19) утверждение программ спортивной подготовки на основании предложений спортивных федераций и организаций спортивной подготовки;

20) утверждение правил определенного вида спорта;

21) разработка и утверждение порядка участия спортсменов, спортивных команд и других граждан Республики Таджикистан в международных спортивных мероприятиях;

22) разработка и утверждение профессиональных правил поведения спортсмена, тренера, судьи и других работников сферы спорта в Республике Таджикистан;

23) организация строительства и реконструкции спортивных сооружений, а также разработка и утверждение требований к спортивному оборудованию и инвентарю, используемых в спортивных соревнованиях;

24) ведение статистики сферы физической культуры и спорта, истребование статистических данных от соответствующих государственных органов и организаций физической культуры и спорта;

25) осуществление иных полномочий в соответствии с законодательством Республики Таджикистан.

Статья 8. Полномочия местных исполнительных органов государственной власти в сфере физической культуры и спорта

Местные исполнительные органы государственной власти в сфере физической культуры и спорта:

1) осуществляют государственную политику в сфере физической культуры и спорта, содействуют развитию физической культуры и спорта на местах;

2) утверждают и реализуют местные программы развития физической культуры и спорта с учетом социальных, культурных, национальных, демографических и других особенностей;

3) финансируют сферы физической культуры и спорта из местного бюджета и других источников, не запрещенных законодательством Республики Таджикистан;

4) создают местные организации спортивной подготовки и обеспечивают их финансирование и материально - техническую базу;

5) содействуют деятельности организаций физической культуры и спорта, строительству, ремонту и реконструкции спортивных сооружений, производству товаров физкультурного и спортивного назначения;

6) содействуют развитию видов спорта, массового спорта и спорта высших достижений;

7) содействуют созданию и обеспечению территориальных спортивных сборных команд, участвуют в обеспечении подготовки спортивного резерва для спортивных сборных команд Республики Таджикистан;

8) осуществляют иные полномочия в соответствии с законодательством Республики Таджикистан.

Статья 9. Полномочия органов самоуправления поселков и сёл в сфере физической культуры и спорта

Органы самоуправления поселков и сёл в сфере физической культуры и спорта:

1) содействуют созданию и обеспечению территориальных спортивных сборных команд;

2) содействуют в порядке, установленном законодательством Республики Таджикистан, строительству, ремонту и реконструкции спортивных сооружений;

3) участвуют в организации и проведении официальных физкультурных и спортивных мероприятий, физкультурных и спортивных мероприятий;

4) содействуют деятельности субъектов физической культуры и спорта соответствующей территории;

5) поддерживают в установленном порядке организации физической культуры и спорта, расположенные в поселках и сёлах, инициативы граждан в сфере физической культуры и спорта;

6) содействуют развитию видов спорта, в том числе национальных видов спорта, массового спорта, спорта инвалидов и лиц с ограниченными возможностями;

7) создают организации физической культуры и спорта;

8) осуществляют иные полномочия, в соответствии с законодательством Республики Таджикистан.

Статья 10. Национальный олимпийский комитет Таджикистана

1. Национальный олимпийский комитет Таджикистана представляет Республику Таджикистан в международном олимпийском движении и на всех мероприятиях, проводимых Международным олимпийским комитетом или под его патронажем.

2. Национальный олимпийский комитет Таджикистана в соответствии с Олимпийской хартией принимает меры по защите принадлежащих Международному олимпийскому комитету прав на использование олимпийских символов, девиза, флага и гимна, в том числе наименования олимпийских игр на территории Республики Таджикистан.

3. Национальный олимпийский комитет Таджикистана осуществляет меры по развитию спорта высших достижений и массового спорта, а также обеспечению необходимого уровня подготовки спортсменов Республики Таджикистан для участия в олимпийских играх и других международных спортивных мероприятиях, проводимых

Международным олимпийским комитетом, континентальными ассоциациями национальных олимпийских комитетов, во взаимодействии с государственным уполномоченным органом в сфере физической культуры и спорта, республиканскими спортивными федерациями и другими физическими и юридическими лицами.

4. Государство признает и поддерживает олимпийское движение и способствует реализации уставных целей и задач Национального олимпийского комитета Таджикистана.

Статья 11. Паралимпийский комитет Таджикистана

Паралимпийский комитет Таджикистана представляет паралимпийскую команду Таджикистана соответственно на паралимпийских играх, других международных спортивных мероприятиях, проводимых под патронажем Международного паралимпийского комитета, а также в органах государственной власти, органах самоуправления посёлков и сёл, государственных организациях, международных спортивных организациях.

Статья 12. Сурдлимпийский комитет Таджикистана

Сурдлимпийский комитет Таджикистана представляет сурдлимпийскую команду Таджикистана соответственно на Сурдлимпийских играх, других международных спортивных мероприятиях, проводимых под патронажем Международного комитета спорта глухих, а также в органах государственной власти, органах самоуправления посёлков и сёл, государственных организациях, международных спортивных организациях.

Статья 13. Организации физической культуры и спорта

1. Создание, деятельность, реорганизация и ликвидация организаций физической культуры и спорта осуществляются в соответствии с законодательством Республики Таджикистан.

2. Организации физической культуры и спорта, в том числе спортивные клубы и залы, независимо от их организационно - правовых форм и форм собственности, регистрируются в соответствующем государственном органе с заключением уполномоченного государственного органа в сфере физической культуры и спорта.

3. Права и обязанности организации физической культуры и спорта устанавливаются в соответствии с утвержденным уставом учредителя.

Статья 14. Спортивная федерация

1. Создание, деятельность, реорганизация и ликвидация республиканской спортивной федерации осуществляется в соответствии с законодательством Республики Таджикистан с учётом положений настоящего Закона.

2. Республиканская спортивная федерация регистрируется в соответствии с законодательством Республики Таджикистан

соответствующим актом уполномоченного государственного органа в сфере физической культуры и спорта по виду спорта, признанного в Республике Таджикистан.

3. Создание двух или более республиканских спортивных федераций по одному виду спорта в Республике Таджикистан запрещено. Спортивная федерация может быть создана только по одному виду спорта, за исключением случаев, вытекающих из опыта международных спортивных организаций.

4. Республиканская спортивная федерация, зарегистрированная уполномоченным государственным органом без заключения уполномоченного государственного органа в сфере физической культуры и спорта, ликвидируется судом по представлению уполномоченного государственного органа в сфере физической культуры и спорта.

5. Уполномоченный государственный орган в сфере физической культуры и спорта отдает приоритет и поддерживает деятельность республиканских спортивных федераций по олимпийским и неолимпийским видам спорта, а также по национальным видам спорта, которые от имени Республики Таджикистан являются членами международной спортивной организации и признаны Международным олимпийским комитетом и Олимпийским советом Азии.

6. На территории Республики Таджикистан проводится государственная аккредитация уполномоченным государственным органом в сфере физической культуры и спорта только одной общественной организации в качестве республиканской спортивной федерации по определенному виду спорта. Порядок, условия и правила проведения государственной аккредитации спортивных федераций определяются положением о государственной аккредитации спортивных федераций, утвержденным Правительством Республики Таджикистан.

Статья 15. Ассоциация физической культуры и спорта

1. Общественные объединения физической культуры и спорта вправе создавать ассоциации физической культуры и спорта согласно установленному порядку. В указанные ассоциации вправе вступать независимые спортсмены, спортивные федерации, юридические лица, государственные органы и другие общественные организации физической культуры и спорта.

2. Учредителем ассоциаций физической культуры и спорта могут быть уполномоченный государственный орган в сфере физической культуры и спорта совместно со спортивными федерациями и другими общественными организациями физической культуры и спорта.

Статья 16. Спортивный клуб и зал

1. Спортивный клуб или зал, деятельность которого направлена на физическую подготовку и реабилитацию граждан, может быть учрежден физическим или юридическим лицом. Создание клуба или спортивного зала, деятельность которого направлена на подготовку профессиональных спортсменов, разрешается физическим и или

юридическим лицам, если одним из его учредителей является официально зарегистрированная спортивная федерация.

2. Правовое положение спортивного клуба образовательных учреждений, организаций спортивной подготовки и клубов военных структур, порядок его деятельности и организационно-правовая форма определяется в соответствии с настоящим Законом и иными нормативными правовыми актами Республики Таджикистан.

Статья 17. Профессиональная спортивная лига

Профессиональная спортивная лига создается в порядке, установленном законодательством Республики Таджикистан, основной целью деятельности которой является организация или проведение профессиональных спортивных соревнований.

Статья 18. Организация спортивной подготовки

1. Создание, реорганизация и ликвидация организаций спортивной подготовки осуществляются в порядке, установленном законодательством Республики Таджикистан.

2. Деятельность организации спортивной подготовки регулируется гражданским законодательством Республики Таджикистан, настоящим Законом и другими нормативными правовыми актами Республики Таджикистан.

Статья 19. Спортивный судья

1. Порядок организации судейства спортивных соревнований, в том числе международных спортивных соревнований, устанавливают организаторы данных спортивных соревнований в соответствии с международными требованиями по определенному виду спорта.

2. Судейство спортивных соревнований осуществляет только спортивный судья, имеющий подтверждающий документ и получивший соответствующую квалификационную категорию, в порядке, установленном законодательством Республики Таджикистан.

Статья 20. Спортивный агент

Деятельность спортивного агента осуществляется в соответствии с настоящим Законом, иными нормативными правовыми актами, а также нормами, утвержденными республиканскими спортивными федерациями, профессиональными спортивными лигами и с учетом требований международной спортивной федерации по соответствующему виду спорта.

ГЛАВА 3. ОРГАНИЗАЦИЯ ДЕЯТЕЛЬНОСТИ В СФЕРЕ ФИЗИЧЕСКОЙ КУЛЬТУРЫ И СПОРТА

Статья 21. Организация и проведение физкультурных и спортивных мероприятий

1. Все спортивные мероприятия профессионального или международного характера, а также спортивные соревнования по национальным видам спорта на территории Республики Таджикистан проводятся физическими или юридическими лицами по согласованию с уполномоченным государственным органом в сфере физической культуры и спорта или его местными структурами. Физкультурные и спортивные мероприятия массового и оздоровительного характера могут проводиться без согласования с уполномоченным государственным органом в сфере физической культуры и спорта или его местными структурами. Перечень согласуемых физкультурных и спортивных мероприятий утверждается уполномоченным государственным органом в сфере физической культуры и спорта.

2. Организаторам физкультурного и спортивного мероприятия принадлежат исключительные права на использование наименования такого мероприятия и символики физкультурного мероприятия и спортивного мероприятия. Право на размещение рекламы товаров, работ и услуг на месте проведения физкультурных и спортивных мероприятий, а также право на определение производителей спортивной экипировки, спортивного оборудования и инвентаря, используемых на физкультурном мероприятии или спортивном мероприятии, принадлежат исключительно организаторам такого мероприятия.

3. Организаторы спортивных соревнований в соответствии с требованиями законодательства и с учетом правил соответствующих видов спорта вправе определять виды спортивных санкций, в том числе спортивную дисквалификацию, порядок их применения и приостановления, порядок формирования и деятельности органов (лиц), применяющих спортивные санкции.

Статья 22. Единый календарный план физкультурных и спортивных мероприятий в Республике Таджикистан

1. Единый календарный план физкультурных и спортивных мероприятий в Республике Таджикистан утверждается уполномоченным государственным органом в сфере физической культуры и спорта до начала соответствующего календарного года.

2. Местные структуры государственного уполномоченного органа в сфере физической культуры и спорта на основании утвержденного единого календарного плана физкультурных и спортивных мероприятий обязаны разрабатывать календарный план местных физкультурных и спортивных мероприятий.

Статья 23. Обеспечение добросовестной конкуренции при организации и проведении физкультурных и спортивных мероприятий

1. При организации и проведении физкультурных и спортивных мероприятий запрещается осуществление сделок, сговоров, согласованных действий ограничительного и антиконкурентного характера.

2. Лица, допустившие недобросовестное соперничество в сфере физической культуры и спорта, в том числе при организации и проведении физкультурных мероприятий или спортивных мероприятий несут ответственность в соответствии с законодательством Республики Таджикистан.

Статья 24. Пропаганда физической культуры и спорта

1. Уполномоченный государственный орган в сфере физической культуры и спорта, здравоохранения, образования и науки, телевидения и радио, местные исполнительные органы государственной власти, органы самоуправления поселков и сёл, организации физической культуры и спорта, а также средства массовой информации, определяют формы и методы пропаганды физической культуры и спорта среди различных возрастных, профессиональных и социальных групп населения, пропагандируют и разъясняют социальную значимость физического воспитания и спорта, его роль в оздоровлении нации, в борьбе с негативными социальными явлениями, в том числе потреблением табачных изделий, наркоманией, алкоголизма, а также пресечении преступности среди детей, несовершеннолетних и других граждан.

2. Средства массовой информации через спортивные программы содействуют развитию массового спорта и формированию у населения потребности в занятиях физическими упражнениями, повышению интереса населения к знаниям в сфере физической культуры и спорта, популяризации комплексов физических упражнений, привлекают внимание государственных организаций и общественности к указанным проблемам, информируют о состоянии спорта в республике.

3. Во время демонстрации физкультурно-оздоровительных и спортивных программ объясняются вред и последствия применения стимуляторов и допинговых веществ.

4. Каналы телевидения и радио в целях популяризации спорта разрабатывают спортивные программы и с учетом их приоритетности обеспечивают трансляцию программ физкультурно-оздоровительной и спортивной направленности.

Статья 25. Права граждан в сфере физической культуры и спорта

Граждане Республики Таджикистан, иностранные граждане и лица без гражданства, на территории Республики Таджикистан, имеют право:

1) заниматься физической культурой и спортом;

2) являться членами общественных объединений сферы физической культуры и спорта,

3) пользоваться спортивными объектами;

4) выбирать вид (виды) спорта;

5) заняться физической культурой и спортом в организациях физической культуры и спорта;

6) участвовать в физкультурных и спортивных мероприятиях;

7) использовать иные права, установленные законодательством Республики Таджикистан.

Статья 26. Права и обязанности спортсменов

1. Спортсмены имеют право:

1) выбирать вид (виды) спорта;

2) участвовать в спортивных соревнованиях по выбранным видам спорта в порядке, установленном правилами этих видов спорта и положениями о спортивных соревнованиях;

3) входить в составы спортивных сборных команд Республики Таджикистан при условии соответствия установленным требованиям настоящего Закона;

4) получать спортивные разряды и звания при выполнении норм и требований единой спортивной классификации в Республике Таджикистан;

5) подписывать трудовые договоры (контракты), договора о прохождении спортивной подготовки в порядке, установленном трудовым законодательством Республики Таджикистан, с учетом особенностей, предусмотренных настоящим Законом;

6) осуществлять иные права установленные законодательством Республики Таджикистан.

2. Спортсмены обязаны:

1) соблюдать требования безопасности при участии в физкультурных и спортивных мероприятиях, тренировочно - спортивных сборах и при нахождении на спортивных объектах;

2) соблюдать порядок и правила вида спорта;

3) соблюдать требования программ спортивной подготовки;

4) соблюдать положения о физкультурных мероприятиях и спортивных соревнованиях, в которых они принимают участие, и требования организаторов таких спортивных мероприятий и соревнований;

5) соблюдать установленные антидопинговые правила, а также воздержаться от использования стимуляторов и допинговых веществ в спорте;

6) соблюдать установленный порядок прохождения обязательного допинг - контроля и предоставлять точную информацию о своем местонахождении в соответствии с антидопинговыми правилами;

7) соблюдать нормы настоящего Закона и иных нормативных правовых актов Республики Таджикистан;

8) исполнять иные обязанности в соответствии с законодательством Республики Таджикистан.

Статья 27. Спортивные звания и разряды. Почётные спортивные звания. Квалификационные спортивные категории. Единая спортивная классификация в Республике Таджикистан

1. В Республике Таджикистан устанавливаются следующие спортивные звания:

1) мастер спорта международного класса Республики Таджикистан;

2) мастер спорта Республики Таджикистан;

3) гроссмейстер Республики Таджикистан.

2. В Республике Таджикистан устанавливаются следующие спортивные разряды:

1) кандидат в мастера спорта Республики Таджикистан;

2) первый спортивный разряд;

3) второй спортивный разряд;

4) третий спортивный разряд;

5) первый юношеский спортивный разряд;

6) второй юношеский спортивный разряд;

7) третий юношеский спортивный разряд.

3. В Республике Таджикистан устанавливаются следующие почётные спортивные звания:

1) заслуженный мастер спорта Республики Таджикистан;

2) заслуженный тренер Республики Таджикистан;

3) заслуженный работник физической культуры и спорта Республики Таджикистан;

4) почётный спортивный судья Республики Таджикистан.

4. В Республике Таджикистан устанавливаются следующие квалификационные категории спортивных судей:

1) спортивный судья республиканской категории;

2) спортивный судья первой категории;

3) спортивный судья второй категории;

4) спортивный судья;

5) юный спортивный судья.

5. В Республике Таджикистан устанавливаются следующие квалификационные категории тренерам, методистам и спортсменам-инструкторам:

1) тренер высшей категории;

2) тренер первой категории;

3) тренер второй категории;

4) тренер;

5) методист высшей категории;

6) методист первой категории;

7) методист второй категории;

8) методист;

9) спортсмен-инструктор высшей категории;

10) спортсмен-инструктор первой категории;

11) спортсмен-инструктор второй категории;

12) спортсмен-инструктор.

6. Единая спортивная классификация в Республике Таджикистан устанавливает нормы и требования, выполнение которых необходимо для присвоения соответствующих спортивных званий и спортивных разрядов по видам спорта в Республике Таджикистан, а также условия выполнения этих норм и требований. Единая спортивная классификация в Республике Таджикистан и положение о единой спортивной классификации в Республике Таджикистан разрабатываются республиканскими спортивными федерациями по видам спорта и представляются на утверждение в уполномоченный государственный орган в сфере физической культуры и спорта.

7. Порядок присвоения, лишения спортивных квалификационных категорий и содержания квалификационных требований к кандидатам на присвоение данных категорий устанавливаются положением о спортивных квалификационных категориях в Республике Таджикистан, утвержденным уполномоченным государственным органом в сфере физической культуры и спорта.

8. Для лиц, имеющих выдающиеся достижения и особые заслуги перед Республикой Таджикистан в сфере физической культуры и спорта, в соответствии с положением о почётных спортивных званиях в Республике Таджикистан, утвержденным уполномоченным государственным органом в сфере физической культуры и спорта, устанавливаются почётные спортивные звания.

Статья 28. Национальные нормы физической культуры и здоровья населения

1. Национальные нормы физической культуры и здоровья населения это программная и нормативная основа системы физического воспитания населения, устанавливающая государственные требования к уровню физической подготовленности населения.

2. Порядок о национальных нормах физической культуры и здоровья населения утверждается Правительством Республики Таджикистан.

Статья 29. Единый реестр организаций физической культуры и спорта

1. Сведения об организациях физической культуры и спорта, за исключением общественных организаций физической культуры и спорта, вносятся в единый реестр физкультурных и спортивных организаций.

2. Порядок ведения единого реестра организаций физической культуры и спорта утверждается государственным уполномоченным органом в сфере физической культуры и спорта.

3. Организации физической культуры и спорта, за исключением общественных организаций физической культуры и спорта, обязаны обратиться в уполномоченный государственный орган в сфере физической культуры и спорта и его местные структуры для введения в единый реестр организаций физической культуры и спорта по месту расположения в порядке, установленном законодательством. В случае невключения организации в единый реестр организаций физической культуры и спорта в установленный срок, уполномоченный государственный орган в сфере физической культуры и спорта или его местная структура обращается в суд с заявлением о его ликвидации.

Статья 30. Признание видов спорта и спортивной дисциплины. Реестр видов спорта в Республике Таджикистан

1. Виды спорта и спортивных дисциплин, признанных в Республике Таджикистан в установленном порядке, включаются в реестр видов спорта в Республике Таджикистан.

2. Порядок признания видов спорта, спортивных дисциплин, их включения в реестр видов спорта в Республике Таджикистан и его ведения утверждается государственным уполномоченным органом в сфере физической культуры и спорта.

3. Проведение официальных физкультурных и спортивных мероприятий на территории Республики Таджикистан осуществляется только по видам спорта и спортивным дисциплинам, включенным в реестр видов спорта в Республике Таджикистан.

Статья 31. Национальные виды спорта

1. Государственные органы, организации физической культуры и спорта создают необходимые условия для развития национальных видов спорта путем создания и эксплуатации соответствующих спортивных сооружений, обеспечения материально - технической базы, подготовки спортсменов по национальным видам спорта.

2. Государственный уполномоченный орган в сфере физической культуры и спорта, местные исполнительные органы государственной власти, организации спортивной подготовки совместно с общереспубликанскими спортивными федерациями по национальным видам спорта содействуют организации и проведению международных и республиканских мероприятий, обеспечивают подготовку и участие спортсменов сборных команд Республики Таджикистан по национальным видам спорта на международных спортивных мероприятиях.

Статья 32. Спортивная подготовка

1. Спортивная подготовка осуществляется на следующих ступенях:

1) спортивно - оздоровительная;

2) начальная спортивная подготовка;

3) учебно - тренировочная;

4) совершенствование спортивного мастерства;

5) высшее спортивное мастерство.

2. Содержание спортивной подготовки на каждой ступени определяется программами спортивной подготовки.

3. Организация спортивной подготовки без использования утвержденных программ спортивной подготовки не допускается. Организация спортивной подготовки включает в себя спортивные мероприятия.

Статья 33. Программа спортивной подготовки

1. В программе спортивной подготовки согласно уровню спортивного мастерства спортсменов, проходящих спортивную

подготовку, созданию тренировочных групп, режиму и объемов дополнительных тренировок на ступенях спортивной подготовки устанавливаются государственные стандарты спортивной подготовки.

2. Программа спортивной подготовки реализуется организациями спортивной подготовки с учетом государственного стандарта спортивной подготовки.

3. Порядок, сроки и форма реализации программы спортивной подготовки устанавливаются организациями спортивной подготовки самостоятельно.

Статья 34. Договор о прохождении спортивной подготовки

1. Прохождение спортсменом спортивной подготовки осуществляется на основе договора о прохождении спортивной подготовки, заключаемого между спортсменом или его законным представителем и организациями спортивной подготовки, иными организациями физической культуры и спорта, осуществляющими спортивную подготовку.

2. Договор о прохождении спортивной подготовки заключается в соответствии с требованиями гражданского законодательства Республики Таджикистан с учётом положений типового договора, форма которого утверждается уполномоченным государственным органом в сфере физической культуры и спорта.

Статья 35. Правила вида спорта

1. Правила национальных видов спорта разрабатываются государственным уполномоченным органом в сфере физической культуры и спорта, в случае, если развитие национальных видов спорта осуществляется республиканскими спортивными федерациями, правила разрабатываются данными федерациями.

2. Правила видов спорта, включенных в реестр видов спорта Республики Таджикистан, разрабатываются республиканскими спортивными федерациями с учётом правил, утвержденных международными спортивными организациями по определенному виду спорта (за исключением военно - прикладных, служебно - прикладных видов спорта, а также национальных видов спорта, развитие которых не осуществляется соответствующей республиканской спортивной федерацией).

3. Правила военно - прикладных и служебно - прикладных видов спорта разрабатываются соответствующими государственными органами, осуществляющими руководство развитием военно прикладных и служебно - прикладных видов спорта в порядке, установленном государственным уполномоченным органом в сфере физической культуры и спорта.

ГЛАВА 4. ФИЗИЧЕСКАЯ КУЛЬТУРА И СПОРТ В СФЕРАХ ОБРАЗОВАНИЯ, ЗДРАВООХРАНЕНИЯ И СОЦИАЛЬНОЙ ЗАЩИТЫ НАСЕЛЕНИЯ, ОБОРОНЫ, ПРАВООХРАНИТЕЛЬНЫХ ОРГАНАХ, ОРГАНИЗАЦИЯХ, ПО МЕСТУ ЖИТЕЛЬСТВА И МЕСТУ ОТДЫХА ГРАЖДАН

Статья 36. Физическая культура и спорт в сфере образования

1. Уполномоченный государственный орган в сфере образования и науки обеспечивает развитие детско-юношеского спорта в образовательных учреждениях, создаёт необходимые условия (спортивные сооружения и залы) и возможности обучающимся для занятия физической культурой и спортом.

2. Образовательные учреждения обеспечивают участие обучающихся в физкультурных и спортивных мероприятиях, международных спортивных мероприятиях, в том числе во всемирных универсиадах и официальных спортивных соревнованиях по согласованию с уполномоченным государственным органом в сфере образования и науки.

3. Учебные учреждения сферы образования с учетом местных условий и интересов обучающихся, определяют формы физкультурных мероприятий, средства физического воспитания, виды спорта и двигательной активности, методы и продолжительность занятий физической культурой на основе государственных образовательных стандартов.

4. В целях вовлечения обучающихся в физкультурные и спортивные мероприятия, развития и популяризации школьного спорта, студенческого спорта, в образовательных учреждениях создаются спортивные клубы, секции, специализированные спортивные группы и спортивные лиги, не являющиеся юридическими лицами и осуществляющие деятельность на основе устава образовательных учреждений.

5. Образовательные учреждения совместно с организациями спортивной подготовки могут на основании своей образовательно-спортивной базы организовать в рамках объективных финансовых возможностей спецгруппы по определенным видам спорта для способных учеников с хорошими спортивными навыками.

6. Деятельность таких спортивных клубов, секций, специализированных спортивных групп и спортивных лиг сферы образования осуществляется в порядке, установленном законодательством Республики Таджикистан.

7. Порядок организации и проведения спортивных мероприятий, школьных и студенческих лиг определяется государственным уполномоченным органом в сфере физической культуры и спорта по согласованию с уполномоченным государственным органом в сфере образования и науки.

Статья 37. Физическая культура и спорт в дошкольных образовательных учреждениях

1. Физическая культура в дошкольных образовательных учреждениях осуществляется в соответствии с научно -обоснованными

программами и санитарно - гигиеническими требованиями с целью укрепления здоровья, развития двигательной активности, интереса и физического воспитания детей дошкольного возраста.

2. В дошкольных образовательных учреждениях создаются необходимые материальные условия и условия для обучения физического воспитания и спортивной подготовки детей.

3. В дошкольных образовательных учреждениях за счет соответствующих финансов местного бюджета могут быть организованы дополнительные физкультурные и спортивные мероприятия.

Статья 38. Физическая культура и спорт в образовательных учреждениях общего образования, начального и среднего профессионального образования

1. Физическое воспитание в образовательных учреждениях общего образования, начального и среднего профессионального образования является одной из важных частей системы непрерывного образования и проводится специалистами в соответствии с государственными образовательными стандартами, учебными планами и программами. А также проводятся внеучебные физкультурно-оздоровительные и спортивные работы с привлечением и поддержкой организаций физической культуры и спорта.

2. Образовательные учреждения общего образования, начального и среднего профессионального образования не менее одного раза в год оценивают уровень физической подготовленности обучающихся.

3. Способные ученики с хорошими спортивными навыками в порядке, установленном уполномоченным государственным органом в сфере физической культуры и спорта, по согласованию с уполномоченным государственным органом в сфере образования и науки проходят спортивную подготовку в спортивных сооружениях образовательных учреждений во внеучебное время.

4. Учащиеся с ослабленным здоровьем и недостатками физического развития занимаются в специальных медицинских группах и группах лечебной физической культуры на основе специально утверждённых программ по физическому воспитанию.

Статья 39. Физическая культура и спорт в учреждениях высшего профессионального образования

1. Физическое воспитание студентов образовательных учреждений высшего профессионального образования является одной из важнейших частей системы образования и проводится специалистами в соответствии с государственными образовательными стандартами, учебными планами и программами.

2. Администрация учреждений высшего профессионального образования совместно с организациями физической культуры и спорта создают условия для обучения необходимым спортивным навыкам в соответствии с установленными нормативами соблюдения основ гигиены и поддержки своего организма.

3. Учреждения высшего профессионального образования не менее одного раза в год оценивают уровень физической подготовленности обучающихся.

Статья 40. Физическая культура и спорт в физкультурно-оздоровительных и спортивных образовательных учреждениях дополнительного образования

1. Вовлечение детей, подростков и молодежи в регулярные физкультурно - оздоровительные и спортивные мероприятия и обеспечение условий для их физического совершенствования осуществляют спортивные секции, клубы, другие образовательные учреждения дополнительного образования и внеучебные физкультурно-оздоровительные и спортивные учреждения, в соответствии с законодательством Республики Таджикистан.

2. Координация деятельности учреждений дополнительного образования и внеучебных физкультурно - оздоровительных и спортивных учреждений осуществляется уполномоченным государственным органом в сфере образования и науки и уполномоченным государственным органом в сфере физической культуры и спорта.

Статья 41. Физическая культура и спорт в сфере здравоохранения и социальной защиты населения

Уполномоченный государственный орган в сфере здравоохранения и социальной защиты населения имеет следующие полномочия:

1) использует физическую культуру и спорт как средство укрепления здоровья, профилактики и лечения заболеваний;

2) обеспечивает пропаганду здорового образа жизни по физической культуре и спорту;

3) осуществляет в установленном порядке медицинский контроль лиц, занимающихся физической культурой и спортом;

4) принимает участие в организации и проведении физкультурно-оздоровительных и спортивных мероприятий, и при необходимости, оказывает первую медицинскую помощь;

5) регулярно участвует в обеспечении медицинской помощи спортивного резерва и сборных команд Республики Таджикистан;

6) в установленном порядке создает медицинские спортивные реабилитационные центры и обеспечивает высококвалифицированными специалистами сферы здравоохранения;

7) принимает необходимые меры для подготовки спортивных врачей, проводит их аттестацию и осуществляет повышение квалификации специалистов здравоохранения по вопросам профилактики и лечения заболеваний среди спортсменов;

8) принимает необходимые меры для учреждения соответствующих специальностей по подготовке врачей в сфере физической культуры и спорта;

9) осуществляет иные полномочия в соответствии с законодательством Республики Таджикистан.

Статья 42. Физическая подготовка и спорт в Вооруженных Силах Республики Таджикистан, других воинских формированиях и правоохранительных органах

1. Физическая подготовка военнослужащих и сотрудников правоохранительных органов осуществляется в целях успешного ими выполнения своих служебных обязанностей на основе программ по физической подготовке, утверждаемых соответствующими органами.

2. Руководящий состав военных структур и правоохранительных органов обязаны создавать необходимые условия для проведения мероприятий по военно-прикладным и служебно-прикладным, техническим и прикладным видам спорта, спортивным единоборствам, альпинистской подготовке личного состава Вооруженных Сил Республики Таджикистан, других воинских формирований и правоохранительных органов.

3. При Вооруженных Силах Республики Таджикистан, других воинских формированиях и правоохранительных органах в целях подготовки граждан к защите Отечества, привлечения военнослужащих и сотрудников правоохранительных органов к регулярным физкультурным и спортивным мероприятиям, создаются и действуют организации физической культуры и спорта, осуществляющие развитие военно - прикладных, служебно - прикладных, технических и прикладных видов спорта и подготовку спортсменов для участия в местных, республиканских и международных соревнованиях по данным видам спорта.

4. Повышение квалификации, переподготовка и аттестация кадров, тренеров и других специалистов в сфере физической культуры и спорта по военно - прикладным, служебно - прикладным, техническим и прикладным видам спорта осуществляются спортивными объединениями и спортивными клубами при Вооруженных Силах Республики Таджикистан, других воинских формированиях и правоохранительных органах.

5. Вооруженные Силы Республики Таджикистан, другие воинские формирования и правоохранительные органы формируют спортивные сборные команды по военно - прикладным и служебно - прикладным видам спорта, организовывают и обеспечивают подготовку спортивного резерва для спортивных сборных команд Республики Таджикистан по иным видам спорта для участия в местных, республиканских и в международных спортивных мероприятиях.

6. Единый календарный план физкультурных и спортивных мероприятий, а также программы развития военно - прикладных и служебно - прикладных, технических и прикладных видов спорта утверждаются уполномоченными государственными органами, осуществляющими руководство развитием этих видов спорта.

7. Программы физической подготовки граждан, подлежащих призыву (поступлению) на военную службу, перечень видов спорта, направленных на обеспечение этой подготовки, определяются и утверждаются уполномоченным государственным органом в сфере обороны.

Статья 43. Участие органов внутренних дел в процессе физической культуры и спорта

1. Органы внутренних дел обеспечивают общественный порядок и безопасность при проведении физкультурных мероприятий и спортивных соревнований на основании ходатайства субъектов физической культуры спорта.

2. При нарушении общественного порядка и безопасности в физкультурных мероприятиях и спортивных соревнованиях органы внутренних дел в рамках своих полномочий в порядке установленным законодательством Республики Таджикистан применяют законные меры в отношении к нарушителям общественного порядка.

3. Привлечение работников органов внутренних дел для обеспечения общественного порядка при проведении негосударственных физкультурных мероприятий и спортивных соревнований осуществляется на договорной основе в порядке, установленном законодательством Республики Таджикистан.

Статья 44. Физическая культура и спорт в организации

1. Работодатель на рабочем месте создаёт все необходимые условия для физического развития и оздоровления работников.

2. В трудовых коллективах могут создаваться на добровольной основе и по отраслевому принципу ведомственные физкультурные и спортивные объединения, объединяющие физических лиц для физкультурных и спортивных мероприятий. Организационно - правовая форма физкультурных и спортивных объединений и порядок их деятельности определяются в соответствии с законодательством Республики Таджикистан.

3. Порядок создания материально - технической базы, её использования, обеспечения специалистами для организации физкультурных и спортивных мероприятий в организации определяется на основе коллективных договоров, программ развития физической культуры и спорта, разработанных в установленном законодательством порядке.

Статья 45. Физическая культура и спорт по месту жительства и месту отдыха граждан

1. Организация и создание условий для физкультурных и спортивных мероприятий, в том числе создание и эксплуатация спортивных сооружений, организация деятельности спортивных клубов и секций по месту жительства, в парках культуры и отдыха, в других местах массового отдыха населения, а также организация и проведение

физкультурно -оздоровительных и спортивных мероприятий возлагаются на местные исполнительные органы государственной власти, которые в свою очередь способствуют развитию физической культуры и спорта по месту жительства и отдыха граждан.

2. Администрации санаторно - курортных учреждений, домов отдыха, туристических и альпинистских баз создают материальную и техническую базу физической культуры и другие необходимые условия для проведения физкультурно - спортивных мероприятий и обязаны использовать иные компоненты физической культуры в процессе лечения и отдыха граждан в целях укрепления их здоровья, профилактики и лечения заболеваний отдыхающих.

ГЛАВА 5. СПОРТ ИНВАЛИДОВ

Статья 46. Спорт инвалидов

1. Целью развития физической культуры и спорта для инвалидов и лиц с ограниченными возможностями здоровья является их социальная адаптация, физическая реабилитация и восстановление способностей.

2. Физическая реабилитация и социальная адаптация спортсменов-инвалидов и лиц с ограниченными возможностями здоровья с использованием методов адаптивной физической культуры и адаптивного спорта осуществляются в реабилитационных центрах, физкультурно -спортивных клубах инвалидов, организациях физической культуры и спорта.

3. Для спортсменов - инвалидов и лиц с ограниченными возможностями здоровья, обучающихся в соответствующих образовательных учреждениях, организуются мероприятия с использованием средств адаптивной физической культуры и адаптивного спорта с учетом индивидуальных способностей и состояния здоровья таких обучающихся.

4. Спортсмены-инвалиды в пределах индивидуальных возможностей пользуются всеми правами и обязанностями, предусмотренными законодательством Республики Таджикистан. Местные исполнительные органы государственной власти обеспечивают создание специальных физкультурно - оздоровительных, спортивных сооружений для спортсменов-инвалидов и создают им другие условия для участия в физкультурных и ’ спортивных мероприятиях на сооружениях общего пользования.

Статья 47. Тренировочно - спортивный процесс инвалидов

1. Тренировочно-спортивный процесс, этапы спортивной подготовки в организациях физической культуры и спорта для спортсменов-инвалидов осуществляются на основе программ спортивной подготовки по видам спорта, разрабатываемых соответствующими общественными организациями по паралимпийским, сурдлимпийским видам спорта и специальной олимпиады, утверждаемых

уполномоченным государственным органом в сфере физической культуры и спорта.

2. Организация физкультурных и спортивных мероприятиях в системе охраны здоровья инвалидов и лиц с ограниченными возможностями здоровья, в том числе детей с ограниченными возможностями здоровья, подготовка кадров, медицинско методическое обеспечение и медицинский контроль осуществляются уполномоченным государственным органом в сферах здравоохранения и социальной защиты населения, образования, физической культуры и спорта за счет государственного бюджета.

Статья 48. Участие инвалидов в спортивных мероприятиях

Местные исполнительные органы государственной власти, уполномоченный государственный орган в сфере физической культуры и спорта, Паралимпийский комитет Таджикистана и Сурдлимпийский комитет Таджикистана совместно с организациями физической культуры и спорта и спортивной федерацией инвалидов обеспечивают развитие спорта инвалидов и лиц с ограниченными возможностями здоровья, организуют физкультурные и спортивные мероприятия с участием спортсменов -инвалидов и лиц с ограниченными возможностями здоровья, содействуют созданию организаций спортивной подготовки для реабилитации и социальной адаптации спортсменов-инвалидов и лиц с ограниченными возможностями здоровья, обеспечивают необходимые условия для подготовки и участия сборных команд Республики Таджикистан среди инвалидов на международных спортивных соревнованиях, в том числе в паралимпийских, сурдлимпийских играх и всемирной специальной олимпиады.

ГЛАВА 6. СПОРТ ВЫСШИХ ДОСТИЖЕНИЙ

Статья 49. Спорт высших достижений, подготовка спортсменов высокого класса

1. Спорт высших достижений направлен на получение высоких спортивных результатов и достижение высоких показателей.

2. Государственные органы создают необходимые условия для спортсменов, тренеров, достигших высокие спортивные результаты и содействуют повышению международного авторитета Таджикистана.

3. Подготовка спортивного резерва и спортсменов высокого класса осуществляется организациями спортивной подготовки и другими организациями физической культуры и спорта в соответствии с законодательством, государственными стандартами и программами спортивной подготовки по определенным видам спорта. Подготовка спортивного резерва и спортсменов высокого класса включает в себя проведение тренировочно-спортивного процесса и спортивных мероприятий.

4. Уполномоченный государственный орган в сфере физической культуры и спорта в целях создания необходимых условий членам

сборных спортивных команд Республики Таджикистан, для сочетания спортивных мероприятий с обучением, трудовой деятельностью и воинской службой могут заключать соответствующие договоры с организациями и воинскими частями, где работают, обучаются или проходят военную службу спортсмены.

Статья 50. Сборные команды Республики Таджикистан

1. Сборные команды Республики Таджикистан состоят из основного и резервного составов.

2. Спортсмены, выполнившие специальные нормативы, включаются в основной и резервный состав сборных команд. Члены сборных команд Республики Таджикистан, не выполнившие установленные нормативы и нарушившие свои обязанности, отчисляются из состава сборных команд Республики Таджикистан.

3. Перечень специалистов в сфере физической культуры и спорта, входящих в состав спортивных сборных команд Республики Таджикистан, утверждается уполномоченным государственным органом в сфере физической культуры и спорта с предложением республиканских спортивных федераций по соответствующим видам спорта.

4. Списки кандидатов в спортивные сборные команды Республики Таджикистан ежегодно формируются республиканскими спортивными федерациями и утверждаются уполномоченным государственным органом в сфере физической культуры и спорта.

5. Сборные команды Республики Таджикистан для подготовки к участию и участия в международных спортивных соревнованиях формируются из числа лиц, включенных в утверждённый соответствующий список кандидатов в спортивные сборные команды Республики Таджикистан.

6. Для участия в олимпийских, паралимпийских, сурдлимпийских играх и других международных спортивных мероприятиях, проводимых Международным олимпийским комитетом, континентальными ассоциациями национальных олимпийских комитетов, Международным паралимпийским комитетом, Международным сурдлимпийским комитетом, Национальным олимпийским комитетом Таджикистана, Паралимпийским комитетом Таджикистана, Сурдлимпийским комитетом Таджикистана формируются олимпийская, паралимпийская и сурдлимпийская команды Таджикистана на основании предложений республиканских спортивных федераций и по согласованию с уполномоченным государственным органом в сфере физической культуры и спорта и утверждаются их состав. Спортсмены - кандидаты в члены олимпийской, паралимпийской и сурдлимпийской команды Таджикистана, тренеры и иные специалисты в сфере физической культуры и спорта приобретают статус члена олимпийской, паралимпийской и сурдлимпийской команды Таджикистана с момента утверждения состава олимпийской, паралимпийской и сурдлимпийской команды Таджикистана.

7. Положение о сборных командах Республики Таджикистан по видам спорта утверждается уполномоченным государственным органом в сфере физической культуры и спорта.

Статья 51. Привлечение профессионального спортсмена, профессионального тренера или иного специалиста, осуществляющего деятельность в сфере профессионального спорта, в сборные команды Республики Таджикистан

1. При привлечении профессионального спортсмена, профессионального тренера или иного специалиста в сфере профессионального спорта в состав сборных команд Республики Таджикистан, он обязан участвовать в спортивных мероприятиях национальной сборной Республики Таджикистан.

2. Профессиональный спортивный клуб обязуется, независимо от наличия или отсутствия договора в сфере профессионального спорта, разрешить профессиональному спортсмену, профессиональному тренеру или иному специалисту в сфере профессионального спорта участвовать в спортивных мероприятиях сборных команд Республики Таджикистан.

3. Порядок и сроки участия профессионального спортсмена, профессионального тренера или иного специалиста в сфере профессионального спорта в спортивных мероприятиях сборных команд Республики Таджикистан определяются уполномоченным государственным органом в сфере физической культуры и спорта совместно с соответствующими республиканскими федерациями по видам спорта.

4. При привлечении профессионального спортсмена, профессионального тренера или иного специалиста в сфере профессионального спорта в состав сборной команды Республики Таджикистан, сохранение места работы (должности) и среднего заработка, а также возмещение расходов, связанных с выступлением за сборные команды Республики Таджикистан, осуществляется в порядке, установленном законодательством в сфере труда.

5. Республиканская спортивная федерация по определенному виду спорта, в состав которой входит соответствующая сборная команда Республики Таджикистан, обеспечивает личное страхование профессионального спортсмена, профессионального тренера или иного специалиста в сфере профессионального спорта.

ГЛАВА 7. ПРОФЕССИОНАЛЬНЫЙ СПОРТ

Статья 52. Особенности регулирования деятельности в сфере профессионального спорта

1. К основным субъектам профессионального спорта относятся спортивные федерации, профессиональные спортивные клубы, профессиональные спортивные лиги, спортивные судьи, спортивные агенты, спортсмены и тренеры, участвующие в профессиональных спортивных соревнованиях.

2. Деятельность субъектов профессионального спорта направлена на участие в развитии профессионального спорта, детско-юношеского спорта, включая подготовку спортивного резерва, а также на содействие развитию спорта высших достижений, включая подготовку спортсменов к участию в международных спортивных соревнованиях, в том числе в составе спортивных сборных команд Республики Таджикистан.

3. Профессиональные спортивные клубы имеют право участвовать в профессиональных спортивных соревнованиях на условиях, установленных организаторами таких соревнований, вступать в состав участников, членов, учредителей профессиональной спортивной лиги, а также вступать в качестве членов в спортивные федерации в соответствии с их уставами.

4. В уставе спортивной федерации и уставе профессиональной спортивной лиги, должна быть установлена обязанность по утверждению ими положений, определяющих условия и порядок перехода спортсмена в другие профессиональные спортивные клубы или иные организации физической культуры и спорта, а также должен быть установлен размер денежных выплат, связанных с таким переходом, если обязанность по утверждению данных положений предоставлена общереспубликанским спортивным федерациям или профессиональным спортивным лигам нормами соответствующей международной спортивной федерации.

Статья 53. Отстранение профессионального спортсмена от участия в спортивных соревнованиях

1. Профессиональный спортивный клуб обязан отстранить спортсмена от участия в любых спортивных соревнованиях в следующих случаях:

1) спортивная дисквалификация профессионального спортсмена;

2) по требованию международных спортивных организаций или республиканских федераций по виду спорта, предъявленному в соответствии с утвержденными им нормами;

3) на время вызова в сборные команды Республики Таджикистан;

4) на основании медицинского заключения, запрещающего ему участвовать в спортивных соревнованиях.

2. Профессиональный спортивный клуб отстраняет от участия в любых спортивных соревнованиях профессионального спортсмена на весь период времени до устранения обстоятельств, явившихся основанием для такого отстранения.

3. В период отстранения профессионального спортсмена от участия в спортивных соревнованиях по основаниям, предусмотренным в настоящей статье, профессиональный спортивный клуб обеспечивает его участие в тренировочных и других мероприятиях по подготовке к спортивным соревнованиям с сохранением за ним заработной платы в размере, определенном трудовым договором (контрактом), но не ниже официально установленного законодательством уровня минимальной заработной платы.

Статья 54. Ответственность за причинение вреда в профессиональном спорте

1. Не подлежит возмещению вред, причинённый профессиональному спортсмену другим профессиональным спортсменом во время подготовки к спортивным соревнованиям или непосредственно во время участия в них, если установлено, что он был нанесён в рамках спортивных норм и правил.

2. Не подлежит возмещению вред, причинённый профессиональному спортсмену, а также профессиональному спортивному клубу, который возник вследствие принятия решения профессионального спортивного судьи, в соответствии со спортивными правилами.

ГЛАВА 8. АНТИДОПИНГОВОЕ, МЕДИЦИНСКОЕ, КАДРОВОЕ, ФИНАНСОВОЕ И ИНОЕ ОБЕСПЕЧЕНИЕ В СФЕРЕ ФИЗИЧЕСКОЙ КУЛЬТУРЫ И СПОРТА

Статья 55. Предотвращение применения допинга в спорте и борьба с ним

1. В Республике Таджикистан предотвращение использования стимуляторов и допинговых веществ в спорте и борьба с ними осуществляются в соответствии с антидопинговыми правилами, утвержденными международными антидопинговыми организациями.

2. Применение допинга в спорте признается нарушением антидопингового правила. Нарушение антидопинговых правил в спорте означает одно или несколько следующих нарушений:

1) использование или попытка использования стимуляторов и допинговых веществ;

2) наличие запрещенных стимуляторов и допинговых веществ или её метаболитов, или маркеров в пробе, взятой в соревновательный период или во вне соревновательный период из организма спортсмена, а также из организма животного, участвующего в спортивном соревновании, в соответствии с правилами вида спорта;

3) отказ спортсмена явиться на взятие пробы, неявка спортсмена на взятие пробы без уважительных причин после получения уведомления в соответствии с действующими антидопинговыми правилами или уклонение иным образом спортсмена от взятия пробы;

4) нарушение действующих требований антидопинговых правил, касающихся доступности спортсмена для внесоревновательного тестирования, включая не предоставление требуемой информации о его местонахождении и его неявку для тестирования;

5) фальсификация или попытка фальсификации на любом этапе допинг - контроля;

6) наличие запрещенных стимуляторов и допинговых веществ у спортсмена;

7) распространение запрещенных стимуляторов и допинговых веществ;

8) введение или попытка введения запрещенных стимуляторов и допинговых веществ любому спортсмену или применение, или попытка применения в отношении него запрещенных стимуляторов и допинговых веществ, или же помощь, поощрение, содействие, подстрекательство, сокрытие или соучастие в любой иной форме, связанные с нарушением или любой попыткой нарушения антидопингового правила.

3. Наличие у спортсмена запрещенных стимуляторов допинговых веществ, использование или попытка использования стимуляторов и допинговых веществ спортсменом или в отношении спортсмена не означает нарушение антидопингового правила, если на момент их совершения имелось разрешение на терапевтическое использование запрещенного стимулятора или допингового вещества, выданное в соответствии с международным стандартом по терапевтическому использованию стимуляторов и допинговых веществ Всемирного антидопингового агентства, либо существовали предусмотренные этим международным стандартом обстоятельства, позволяющие выдать такое разрешение после совершения указанных действий.

4. Не допускаются нарушение антидопинговых правил спортсменами, тренерами, медицинскими специалистами, иными специалистами в сфере физической культуры и спорта, а также использование запрещенных стимуляторов и допинговых веществ в отношении животных, участвующих в спортивном соревновании по правилам вида спорта. Факт использования запрещенного стимулятора или допингового вещества, подтверждается только результатами исследований, проведенных в уполномоченных лабораториях допингконтроля.

5. Спортивные федерации, организации спортивной подготовки и другие организации физической культуры и спорта, независимо от их организационно-правовой формы, обязаны принимать необходимые меры для предотвращения употребления допинговых веществ и борьбы с ними.

Статья 56. Предотвращение противоправного влияния на результаты спортивных соревнований и борьба с ним

1. Не допускается противоправное влияние на результаты спортивных соревнований.

2. Предотвращение противоправного влияния на результаты спортивных соревнований и борьбе с ним включают:

1) установление ответственности за противоправное влияние на результаты спортивных соревнований;

2) применение спортивной дисквалификации;

3) применение федерациями спортивной санкции к другим участникам спортивных соревнований за противоправное влияние на результаты этих соревнований;

4) установление запрета на участие в азартных играх в

букмекерской конторе и тотализаторе путем заключения пари на спортивные соревнования (для спортсменов - на спортивные соревнования по виду или видам спорта, по которым они участвуют, для спортивных судей - на спортивные соревнования по виду или видам спорта, по которым они осуществляют судейство, для тренеров - на спортивные соревнования по виду или видам спорта, по которым они осуществляют тренерскую деятельность, для руководителей спортивных команд - на спортивные соревнования по виду или видам спорта, по которым руководимые ими спортивные команды участвуют в таких соревнованиях, для спортивных агентов - на спортивные соревнования по виду спорта, в котором они осуществляют свою деятельность), а также применение спортивными федерациями санкций за нарушение этого запрета;

5) включение в дополнительные образовательные программы образовательных учреждений, осуществляющих деятельность в сфере физической культуры и спорта, уроков о предотвращении противоправного влияния на результаты спортивных соревнований и об ответственности за такое противоправное влияние;

6) проведение в средствах массовой информации пропаганды, направленной на предотвращение противоправного влияния на результаты спортивных соревнований и борьбу с ним;

7) взаимодействие субъектов физической культуры и спорта в целях предотвращения противоправного влияния на результаты спортивных соревнований и борьбы с ним;

8) осуществление международного сотрудничества в сфере предотвращения противоправного влияния на результаты спортивных соревнований и борьбы с ним.

3. Уполномоченный государственный орган в сфере физической культуры и спорта в целях предотвращения противоправного влияния на результаты спортивных соревнований и борьбы с ним осуществляет следующие действия:

1) приостанавливает или прекращает в установленном порядке действие государственной аккредитации республиканской спортивной федерации в случае невыполнения ею обязанностей;

2) осуществляет иные полномочия в соответствии с законодательством Республики Таджикистан.

4. Общереспубликанские спортивные федерации и профессиональные спортивные лиги в целях предотвращения противоправного влияния на результаты спортивных соревнований и борьбы с ним обязаны:

1) проводить в пределах своих полномочий мероприятия, направленные на предотвращение противоправного влияния на результаты спортивных соревнований и борьбу с ним;

2) не допускать к участию в спортивных соревнованиях спортсменов, спортивных судей, тренеров, руководителей спортивных команд и других участников, соответствующих спортивных соревнований, в случае определения их противоправного влияния на

результат спортивного соревнования;

3) информировать уполномоченный государственный орган в сфере физической культуры и спорта о выявленных фактах противоправного влияния на результаты спортивных соревнований;

4) информировать международную спортивную федерацию по соответствующему виду спорта, и уполномоченный государственный орган в сфере физической культуры и спорта о санкциях, которые были применены за противоправное влияние на результаты спортивных соревнований;

5) выполнять другие требования настоящего Закона и иных нормативных правовых актов Республики Таджикистан, направленных на предотвращение противоправного влияния на результаты спортивных соревнований и борьбу с ним.

5. Организаторы спортивных соревнований в целях предотвращения противоправного влияния на результаты спортивных соревнований и борьбы с ним обязаны включать в положение о спортивных соревнованиях:

- требования о запрете на противоправное влияние на результаты таких соревнований;

- требования о запрете на участие в азартных играх в букмекерских конторах и тотализаторах путем заключения пари на спортивные соревнования.

Статья 57. Медицинское обеспечение в сфере физической культуры и спорта

1. Медицинское обеспечение лиц, занимающихся физической культурой и спортом, включает:

1) систематическую диагностику за состоянием здоровья;

2) оценку адекватности физических нагрузок по состоянию здоровья;

3) профилактику и лечение заболеваний, полученных травм и медицинскую реабилитацию;

4) восстановление здоровья средствами и методами, используемыми при занятиях физической культурой и спортом.

2. Организаторы физкультурных и спортивных мероприятий обязаны принимать меры по организации оказания медицинской помощи их участникам.

3. Организация оказания медицинской помощи лицам, занимающимся физической культурой и спортом, в том числе при подготовке и проведении физкультурных и спортивных мероприятий, медицинский осмотр лиц, желающих пройти спортивную подготовку, заниматься физической культурой и спортом или выполнить национальную норму физической культуры и здоровья населения, медицинское обеспечение лиц, занимающихся физической культурой и спортом, медико-биологическое обеспечение спортсменов спортивных сборных команд Республики Таджикистан осуществляются в порядке, установленном законодательством Республики Таджикистан.

4. Уполномоченный государственный орган в сфере физической культуры и спорта, вправе прекратить проведение физкультурных и спортивных мероприятий, если в указанных мероприятиях не организовано оказание медицинской помощи.

Статья 58. Трудовая деятельность в сфере физической культуры и спорта

Трудовые отношения работников и спортсменов в сфере физической культуры и спорта регулируются законодательством Республики Таджикистан.

Статья 59. Подготовка специалистов в сфере физической культуры и спорта

1. Подготовка специалистов в сфере физической культуры и спорта, осуществляется в соответствии с законодательством Республики Таджикистан.

2. Обучение специалистов в образовательных учреждениях, реализующих деятельность в сфере физической культуры и спорта, осуществляется за счет соответствующих бюджетных средств, средств спонсоров, добровольных взносов, и других, не запрещенных законодательством источников.

3. В целях получения углубленных знаний и профессиональных навыков, усвоения новых профессий и специальностей в соответствии с законодательством Республики Таджикистан периодически бесплатно или на основе договора за плату осуществляются повышение квалификации и переподготовка тренеров организаций физической культуры и спорта и других работников сферы физической культуры и спорта.

Статья 60. Финансирование физической культуры и спорта

1. Финансирование физической культуры и спорта осуществляется за счет средств, предусмотренных для сферы физической культуры и спорта в государственном бюджете и других источников финансирования, не запрещенных законодательством Республики Таджикистан.

2. Государственная поддержка физической культуры и спорта осуществляется в соответствии с государственными и местными программами развития физической культуры и спорта.

Статья 61. Спортивные сооружения

1. Спортивные сооружения относятся к сооружениям социальной инфраструктуры.

2. Спортивные сооружения могут принадлежать уполномоченному государственному органу в сфере физической культуры и спорта, местным исполнительным органам государственной власти, органам самоуправления посёлков и сёл, профессиональным союзам,

организациям физической культуры и спорта, иным организациям, а также физическим лицам.

3. Государство принимает участие в финансировании строительства, реконструкции и эксплуатации спортивных сооружений, и в этих целях привлекает физических и юридических лиц.

4. Содержание спортивных сооружений по месту жительства граждан, в том числе их ремонт, организация спортивных массовых мероприятий, оплата труда работников организаций физической культуры и спорта, проводящих мероприятия с местными жителями, осуществляются в порядке, определенном правовыми актами местных исполнительных органов государственной власти и их договорами. Указанные мероприятия могут финансироваться также за счет внебюджетных фондов развития городов и районов, добровольных взносов и других источников, не запрещенных законодательством.

5. За государственными образовательными учреждениями и организациями спортивной подготовки закрепляется право оперативного управления спортивными сооружениями и другое необходимое имущество социального, культурного и иного назначения, в постоянное пользование. Использование спортивных сооружений разрешается только для проведения физкультурных, спортивных мероприятий, культурных мероприятий и для обслуживания указанных мероприятий.

6. Спортивные сооружения содействуют уполномоченному государственному органу в сфере физической культуры и спорта в проведении международных спортивных соревнований и официальных физкультурно - спортивных мероприятий.

Статья 62. Благотворительность в сфере физической культуры и спорта

1. Физические и юридические лица могут в соответствии с законодательством Республики Таджикистан с целью развития физической культуры и спорта строить спортивные объекты, комплектовать их необходимым оборудованием, принадлежностями, выделять им в качестве благотворительности имущество и денежные средства. Для таких физических и юридических лиц устанавливаются льготы, порядок и размеры которых определяются законодательством Республики Таджикистан.

2. Организации физической культуры и спорта используют пожертвования, полученные за счет благотворителей, в целях совершенствования материально-технической базы учреждения и улучшения процесса физической культуры и спорта.

Статья 63. Спонсорство и предпринимательская деятельность в сфере физической культуры и спорта

1. Спонсорами сферы физической культуры и спорта могут быть физические и юридические лица.

2. Отношения между спонсорами и организациями физической культуры и спорта, командами, организаторами физкультурных и спортивных мероприятий, за исключением случаев, установленных законодательством Республики Таджикистан, устанавливаются на договорной основе.

3. Спонсоры, финансируя физкультурные и спортивные мероприятия, в соответствии с законодательством Республики Таджикистан, получают право на проведение данных мероприятий под знаком (эмблемой) своей продукции, а также на рекламирование своей продукции на этих мероприятиях.

4. В соответствии с законодательством Республики Таджикистан физические и юридические лица могут заниматься предпринимательской деятельностью по оказанию услуг организациям физической культуры и спорта и отдельным спортсменам, производить физкультурно-спортивные и сопутствующие товары, использовать физическую культуру и спорт в рекламной деятельности.

ГЛАВА 9. МЕЖДУНАРОДНОЕ СПОРТИВНОЕ СОТРУДНИЧЕСТВО

Статья 64. Международное сотрудничество в сфере физической культуры и спорта

1. Международное сотрудничество Республики Таджикистан в сфере физической культуры и спорта осуществляется в соответствии с международными договорами Республики Таджикистан и законодательством Республики Таджикистан.

2. Организации физической культуры и спорта Республики Таджикистан в отношениях со спортивными организациями иностранных государств соблюдают регламенты и требования, утвержденные международными спортивными организациями и международными договорами Республики Таджикистан.

3. Уполномоченный государственный орган в сфере физической культуры и спорта, местные исполнительные органы государственной власти и общественные организации по физической культуре и спорту участвуют в международном сотрудничестве по вопросам, касающимся физической культуры и спорта, имеют право проводить совместные физкультурные и спортивные мероприятия в порядке, установленном законодательством Республики Таджикистан.

4. Уполномоченный государственный орган в сфере физической культуры и спорта, Национальный олимпийский комитет, Паралимпийский комитет Таджикистана, Сурдлимпийский комитет Таджикистана, общественные организации по физической культуре и спорту, признанные соответствующими международными спортивными организациями по видам спорта, представляют Республику Таджикистан в международных спортивных организациях, а также в спортивных и иных мероприятиях, проводимых международными спортивными организациями.

ГЛАВА 10. ПЕРЕХОДНЫЕ И ЗАКЛЮЧИТЕЛЬНЫЕ ПОЛОЖЕНИЯ

Статья 65. Переходное положение

Республиканские спортивные федерации и другие общественные организации физической культуры и спорта, созданные до введения в действие настоящего Закона, не позднее шести месяцев после введения в действие настоящего Закона, должны пройти государственную перерегистрацию.

Статья 66. Ответственность за несоблюдение требований настоящего Закона

Физические и юридические лица за несоблюдение требований настоящего Закона привлекаются к ответственности в соответствии с законодательством Республики Таджикистан.

Статья 67. О признании утратившими силу некоторых законодательных актов Республики Таджикистан

Признать утратившими силу Закон Республики Таджикистан "О физической культуре и спорте" от 5 марта 2007 года (Ахбори Маджлиси Оли Республики Таджикистан, 2007 г., №3, ст. 176; 2012 г., №4, ст. 275), Закон Республики Таджикистан "О детско-юношеском спорте" от 1 августа 2003 года (Ахбори Маджлиси Оли Республики Таджикистан, 2003 г., №8, ст. 451; 2009 г., №3, ст. 95; 2013 г., №7, ст. 533) и Закон Республики Таджикистан "О спортивной подготовке" от 19 марта 2013 года (Ахбори Маджлиси Оли Республики Таджикистан, 2013 г., №3, ст. 196; 2016 г., №3, ст. 149).

Статья 68. Порядок введения в действие настоящего Закона

Настоящий Закон ввести в действие после его официального опубликования.

Президент

Республики Таджикистан Эмомали Рахмон

г. Душанбе,

от 23 декабря 2021 года, №1831