Замимаи 1
ба қарори Ҳукумати
Ҷумҳурии Тоҷикистон
аз "1" марти соли 2018, № 80
БАРНОМАИ РУШДИ САЙЁҲӢ ДАР ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН БАРОИ СОЛҲОИ 2018-2020
1. МУҚАРРАРОТИ УМУМӢ
1. Барномаи рушди сайёҳӣ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон барои солҳои 2018-2020 (минбаъд - барнома) бо мақсади фароҳам овардани шароити мусоид барои амалисозии сиёсати давлатӣ дар бахши сайёҳӣ, баланд бардоштани рақобатнокии бозори сайёҳии кишвар дар минтақа, инчунин хориҷаи дуру наздик таҳия гардида, самтҳои асосӣ, афзалиятҳо, вазифаҳо ва механизмҳои татбиқи сиёсати давлатиро дар соҳаи сайёҳӣ дар давраи миёнамуҳлат муайян менамояд.
2. Зимни таҳияи барнома таҷрибаи амалисозии Барномаи рушди туризм дар Ҷумҳурии Тоҷикистон дар давраи солҳои 2015-2017, инчунин хусусиятҳои вазъи кунунии сайёҳии дохилию байналмилалӣ, тамоюлҳои нав дар заминаи ҷаҳонишавӣ ва ҳамгироии минтақавӣ ба инобат гирифта шудаанд.
3. Дар асоси натиҷаи таҳлилҳои гузаронидашудаи соҳаи сайёҳӣ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон мушкилоти асосӣ, омилҳои боздорандаи рушди соҳа, сабабҳои рақобатпазир набудани бахши сайёҳии мамлакат муайян карда шуданд.
4. Мушкилоти рушди институтсионалии воридот ва содироти сайёҳон дар барнома мавқеи асосиро касб намуда, роҳҳои ҳалли онҳо дар нақшаи чорабиниҳо оид ба такмили санадҳои меъёрии ҳуқуқии амалкунанда, соддагардонии расмиёти дастрас намудани раводиди сайёҳӣ, аз ҷумла раводиди гурӯҳӣ, соддагардонии расмиёти гирифтани иҷозатнома барои амалӣ намудани фаъолияти сайёҳиву меҳмондорӣ, ба роҳ мондани муколамаи мунтазами давлат ва бахши хусусӣ дар соҳаи сайёҳӣ ва ҳамкориҳои самарабахш бо ширкатҳои сайёҳӣ, меҳмонхонаҳо, осоишгоҳҳо ва мақомоти дигари ба фаъолияти сайёҳӣ ва сайёҳон алоқаманд, шарикони рушд, беҳтар гардонидани фазои сармоягузорӣ дар соҳаи сайёҳӣ, коркард ва интишори маводи иттилоотӣ, рушди нерӯи инсонӣ ва такмили ихтисоси мутахассисон барои соҳаи сайёҳӣ ва хизматрасонӣ инъикос ёфтаанд.
5. Дастгирии давлатии рушди сайёҳӣ дар доираи барномаи мазкур чорабиниҳои зеринро дар бар мегирад:
- истифодаи самараноки имкониятҳо барои инкишофи инфрасохтори сайёҳӣ;
- беҳтар намудани сифати хизматрасонӣ;
- дастгирии сайёҳии дохиливу хориҷӣ ва ҷалби сармоя дар ин самт;
- ҳамоҳангсозии фаъолияти сохтору мақомоти дахлдор;
- таҳияи маҳсулоти нави сайёҳӣ ва хатсайрҳои он;
- омода кардани кадрҳои соҳибихтисос, гузаронидани омӯзишҳо барои кормандони соҳаи сайёҳӣ;
- амалигардонии имтиёзҳо вобаста ба андоз аз арзиши иловашуда ва боҷи гумрукӣ озод намудани воридоти таҷҳизоти иншооти сайёҳӣ, аз ҷумла меҳмонхонаҳо, осоишгоҳҳо ва иншооти дигари сайёҳӣ пешбинигардида;
- амалигардонии имтиёзҳо вобаста ба панҷ соли аввали фаъолият аз пардохти андоз аз фоида озод кардани ширкатҳои сайёҳӣ.
6. Баланд бардоштани рақобатнокии соҳаи сайёҳӣ дар кишвар ҳамчун омили муҳими рушди сайёҳӣ бо амалисозии тадбирҳои мушаххас оид ба беҳтар намудани имиҷи сайёҳии кишвар мутобиқи меъёру талаботи байналмилалӣ, аз ҷумла ҷорӣ намудани таҷрибаи пешқадами барномаҳои сайёҳӣ ҷиҳати ба сайёҳон ва муштариён пешкаш намудани маҷмӯи хизматрасониҳо таъмин карда мешавад.
7. Такмил додани низоми иҷозатномадиҳӣ барои ширкатҳои сайёҳӣ тибқи талаботи меъёрҳои байналмилалӣ, стандартикунонии фаъолияти осоишгоҳҳо, меҳмонхонаҳо, пансионатҳо, хонаҳои истироҳатӣ ва мавзеъҳои дигари сайёҳӣ дар маҳалҳо, ба таври доимӣ таъмин намудани вазъи хуби санитариву эпидемиологӣ ва экологӣ дар инфрасохтори минтақаҳои сайёҳӣ (меҳмонхонаҳо, тарабхонаҳо, ошхонаҳо, ташнобхонаҳо ва ғайра) бамаврид ва саривақтӣ арзёбӣ мегардад. Дар ин маврид дар тамоми шоҳроҳҳои кишвар ва хатсайрҳои сайёҳӣ насб намудани аломатҳои ишоравии роҳнамо бо забонҳои давлатӣ ва англисӣ бо нишон додани мавзеъҳои аҳолинишин, истгоҳи пешомад, меҳмонхона, нуқтаи хизматрасонии мошинҳо, нуқтаи фурӯши сӯзишворӣ барои таъмини воқеии рушди сайёҳӣ замина мегузоранд.
8. Дар қисми хотимавии барнома параметрҳои асосии дурнамои рушди сайёҳӣ дар солҳои 2018-2020, таносуби воридот ва содироти сайёҳон, саҳми даромадҳо аз ҳисоби сайёҳон ба иқтисодиёти миллӣ, таъсиси ҷойҳои корӣ, рафъи монеа ва мушкилот, механизмҳои амалигардонӣ, инчунин мониторинг ва назорати ҷараёни амалигардонии барнома муайян карда шудаанд. Барнома дар асоси ҳадафҳои Стратегияи миллии рушди Ҷумҳурии Тоҷикистон барои давраи то соли 2030, Консепсияи рушди туризм дар Ҷумҳурии Тоҷикистон барои солҳои 2009-2019, мутобиқи муқаррароти қонунҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон "Дар бораи дурнамоҳои давлатӣ, консепсияҳо, стратегияҳо ва барномаҳои рушди иҷтимоию иқтисодии Ҷумҳурии Тоҷикистон", "Дар бораи шарикии давлат ва бахши хусусӣ" ва дигар сарчашмаҳои танзимкунандаи фаъолияти соҳаи сайёҳӣ таҳия гардидааст.
9. Дараҷаи ноилшавӣ ба вазифаҳои пешбинигардидаи мақсаднок бо индикаторҳои оморӣ, нишондиҳандаҳои таҳлилӣ ва воқеӣ, ки ҷанбаҳои асосии рушди соҳаи сайёҳӣ ва хизматрасониҳои марбутаро дар бар мегиранд, назорат карда мешавад.
10. Дурнамои рушди фаъолияти соҳаи сайёҳии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар давраи то соли 2020 тағйироти мусбати шумораи сайёҳон, беҳтар гардидани инфрасохтори мавҷуда, таъсиси ҷойҳои кории мавсимиву доимӣ дар сенарияи "воқеъбинона" ва "некбинона" (оптимистӣ) бо сатҳи таъмини сармоя ва дараҷаи қаноатмандонаи дастгирии молиявии чорабиниҳои барномаро дар бар мегирад.
11. Амалигардонии чорабиниҳои асосии барнома дар нақшаи чорабиниҳо инъикос ёфта, ба се самти ба ҳам алоқаманд - такмили асосҳои институтсионалии рушди сайёҳӣ, тақвияти дастгирии давлатии рушди сайёҳӣ ва баланд бардоштани имиҷи сайёҳии кишвар мутобиқи меъёру стандартҳои байналмилалӣ асос меёбад.
12. Дар раванди амалигардонии барномаи мазкур самаранокӣ ва рақобатпазирии соҳаи сайёҳии мамлакат, рушди неруи инсонӣ, тақвияти институтсионалӣ ва ислоҳоти соҳаи сайёҳӣ афзалияти асосӣ дорад.
2. ТАҲЛИЛИ ВАЗЪИ КУНУНӢ: САМТҲОИ СТРАТЕГӢ, ҶАНБАҲОИ ҚАВӢ ВА ЗАИФИ СОҲА
13. Ҷумҳурии Тоҷикистон дар Осиёи Миёна имкониятҳои бештареро барои рушди сайёҳӣ соҳиб гардида, мувофиқи рейтинги ҷаҳонӣ аз рӯи хулосаҳои сомонаву шабакаҳои ҷаҳонӣ мавқеи мусбатро касб кард:
- оҷонсии "ВВС" (Британияи Кабир, соли 2012) Ҷумҳурии Тоҷикистонро дар қатори 10 кишвари ҷолибтарин барои сайёҳон эълон кард;
- Ҷумҳурии Тоҷикистон дар шабакаи иҷтимоии "Глоб Спотс" ("Globe Spots", соли 2014) дар сархати даҳгонаи кишварҳои ҷолиб барои сайёҳони саргузаштӣ ҷои дуюмро ишғол намуд;
- нашрияи русии маҷаллаи маъруфи "Нейшнал Ҷеографик" ("National Geographic", соли 2016) шоҳроҳи Помири Тоҷикистонро ба 10 роҳи кӯҳии зеботарини дунё шомил намуд;
- дар соли 2015 маҷаллаи Топ - 100 дар соли 2015 3 минтақаи Тоҷикистон ва дар соли 2016 кӯҳҳои Помирро ба рӯйхати мавзеъҳои ҷолиб дохил намуд;
- пойтахти Тоҷикистон шаҳри Душанбе дар соли 2015 аз рӯи сайругашти шабонаи сайёҳон аз ҳама шаҳри бехатар дар байни кишварҳои Иттиҳоди Давлатҳои Мустақил (ИДМ) эътироф гардид;
- аз рӯи таҳлилҳои омори расмӣ дар соли 2016 Ҷумҳурии Тоҷикистон кишварест, ки сайёҳии он дар ҳоли рушд қарор дошта, миёни кишварҳои аъзои Созмони Умумиҷаҳонии Сайёҳӣ ҷои дуюмро ишғол менамояд;
- аз рӯи баҳогузории Форуми ҷаҳонии иқтисодӣ Ҷумҳурии Тоҷикистон аз дараҷаи 7 холи имконпазир 3,2 хол гирифта, дар давоми ду сол аз мавқеи 119 ба 107 боло рафт. Баҳои беҳтаринро Тоҷикистон аз рӯи категорияҳои "амният" ва "тандурустӣ" (5,7) соҳиб шуд. Боиси хушнудист, ки миёни мамлакатҳои бо суръат рушдкунандаи сайёҳӣ Тоҷикистон алоҳида зикр шудааст. Дар ин рӯйхат Тоҷикистон баъд аз Япония ва Озарбойҷон ҷои сеюмро ишғол намуд.
14. Соли 2015 дар тамоми ҷаҳон қариб 1 миллиард сафарҳои байналмилалии сайёҳӣ анҷом дода шудаанд ва мувофиқи пешбинии мутахассисон ин нишондиҳанда то соли 2022 ба 1,6 миллиард ва то соли 2030 ба 2 миллиард сафарҳои сайёҳӣ мерасад. Дар ин радиф, суръати солонаи рушди иқтисодии мамлакатҳои тараққикарда 2,2 фоиз ва дар мамлакатҳои рӯ ба тараққӣ ду маротиба зиёд, яъне 4,4 фоизро ташкил медиҳад. Ин нишондиҳандаҳо бори дигар аз он гувоҳӣ медиҳанд, ки то соли 2020 шумораи сайёҳони мамлакатҳои рӯ ба тараққӣ нисбат ба мамлакатҳои тараққикарда афзоиш меёбад.
15. Ҷумҳурии Тоҷикистон аз соли 2007 узви комилҳуқуқи Созмони Умумиҷаҳонии Сайёҳӣ мебошад ва намояндагони бахши сайёҳии мамлакат дар чорабиниҳои ин созмон иштирок менамоянд.
16. Бо таваҷҷуҳ ба захираҳои бойи таърихию фарҳангии кишвар, Созмони Милали Муттаҳид оид ба масъалаҳои маориф, илм ва фарҳанг ва Созмони Умумиҷаҳонии Сайёҳӣ Тоҷикистонро ба рӯйхати "Тарғиби мероси таърихии давлатҳои Шоҳроҳи Абрешим" шомил намуданд. Иштирок дар ин барнома имкон медиҳад, ки иншоотҳои таърихию фарҳангии Тоҷикистон дар сатҳи ҷаҳонӣ ҳамчун мавзеъҳои сайёҳӣ муаррифӣ карда шаванд.
17. Таҳлилҳо нишон медиҳанд, ки амалигардонии босамари Барномаи рушди туризм дар Ҷумҳурии Тоҷикистон дар давраи солҳои 2015-2017, паҳн намудани маводи тарғиботӣ миёни дӯстдорони сайру саёҳат боиси таваҷҷуҳу ташрифи сайёҳони хориҷӣ ва қонеъ гардонидани талаботи шаҳрвандони хориҷӣ ба иттилоот аз мавзеъҳои сайёҳӣ гардидааст.
18. Тартиби нави додани раводидҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон ба шаҳрвандони хориҷӣ яке аз тадбирҳои калидӣ барои ҷалби сайёҳони хориҷӣ арзёбӣ мегардад.
19. Рӯйхати мамлакатҳое, ки шаҳрвандонашон раводидро бо расмиёти соддакардашуда дар се фурудгоҳҳои байналмилалии Тоҷикистон гирифта метавонанд, аз 68 то 78 мамлакат боло рафт. Ҳамзамон, бо 15 давлати дунё тартиби бераводид амал мекунад. Аз моҳи июни соли 2016 тартиби нави электронии раводид бо мақсади таъмини ташрифи сайёҳони хориҷӣ ба мамлакат оғоз гардид. Ҷуғрофияи ташрифоти сайёҳони хориҷӣ ба ҷумҳурӣ васеъ гашта, аз 59 давлат дар соли 2015 ба 109 давлат дар соли 2016 расид.
20. Сарфи назар аз таъсири буҳрони молиявии ҷаҳонӣ, ташрифоти шаҳрвандонии хориҷӣ ҳамчун сайёҳ ба Ҷумҳурии Тоҷикистон зиёд гашта истодааст.
21. Фарсудашавӣ ва таҷдиди нокифояи инфрасохтори сайёҳии мамлакат, норасоии мутахассисони соҳаи сайёҳӣ дар фурудгоҳҳо, гузаргоҳҳои сарҳадӣ дар самти бақайдгирӣ, омор ва маълумот омилҳои асосии боздорандаи рушди сайёҳӣ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон мебошанд. Сарфи назар аз он, ки айни замон зиёда аз 10 муассисаи таҳсилоти миёна ва олии касбии кишвар ба омода намудани мутахассисон дар соҳаи сайёҳӣ машғуланд, аксари хатмкунандагони ин муассисаҳо бинобар сабаби сатҳи нокифояи донишҳои касбӣ ва забонӣ дар бозори меҳнат мавқеи худро ишғол карда наметавонанд. Нарасидани мутахассисони соҳибихтисоси соҳаи сайёҳӣ барои расонидани хизматрасонии муносиб ба шумораи афзоишёбандаи сайёҳони хориҷӣ имкон намедиҳад. Новобаста аз мавҷудияти шумораи зиёди иншооти кумакрасони сайёҳӣ, сатҳ ва сифати хизматрасонӣ танҳо дар 20 фоизи онҳо ба талаботи сайёҳони хориҷӣ ҷавобгӯ мебошад.
22. Бо мақсади васеъ намудани инфрасохтори қабули сайёҳони ватанӣ ва хориҷӣ, вазорату идораҳои дахлдори ҷумҳурӣ, мақомоти иҷроияи ҳокимияти давлатии вилоятҳо ва шаҳру ноҳияҳоро зарур аст, ки дар мувофиқа бо Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон дар ҳамкорӣ бо мақоми пешбарандаи сиёсати давлатӣ дар соҳаи сайёҳӣ оид ба бунёди инфрасохтори нави сайёҳӣ дар минтақаҳо, аз ҷумла меҳмонхонаҳо, тарабхонаҳо, ошхона, ташнобхона ва ғайра, ҳамзамон дар ҳолати мутобиқ ба меъёрҳои санитарӣ нигоҳ доштани онҳо таклифҳо пешниҳод намоянд.
3. ҲАДАФ ВА ВАЗИФАҲОИ БАРНОМА
23. Барои ноил шудан ба ҳадафҳои барнома вазифаҳои зерин, ки дар Стратегияи миллии рушди Ҷумҳурии Тоҷикистон барои давраи то соли 2030 муайян гардидаанд, муқаррар карда мешаванд:
- таъсиси механизми самараноки танзими давлатӣ ва дастгирии сайёҳӣ;
- ташаккули стратегияи маркетингӣ оид ба таҳия ва рушди минбаъдаи маҳсулоти сайёҳии миллӣ дар бозорҳои дохилӣ ва беруна;
- рушди ҳамкории байналмилалӣ;
- ба роҳ мондани муколама ва шарикии давлат ва бахши хусусӣ дар соҳаи сайёҳӣ;
- ба роҳ мондани ҳамкории самарабахш бо ширкатҳои сайёҳӣ, меҳмонхонаҳо, осоишгоҳҳо ва мақомоти дигари бо фаъолияти сайёҳӣ ва сайёҳон алоқадошта;
- таҳкими фазои сармоягузорӣ дар бахши сайёҳӣ;
- густариши ҳамкориҳо бо воситаҳои ахбори омма вобаста ба коркард ва интишор дар порталҳои иттилоотӣ оид ба иқтидори сайёҳии кишвар;
- рушди инфрасохтори сайёҳӣ;
- тавсеаи ҳамкориҳо бо шарикони рушд;
- тақвияти неруи инсонӣ (таъсис додани маркази омӯзишии хизматрасонӣ ва сайёҳӣ);
- ташкили саноати сайёҳии рақобатпазир барои таъмини шуғли аҳолӣ, рушди устувори даромади давлат ва аҳолӣ аз ҳисоби афзоиши ҳаҷми даромад аз сайёҳии воридотӣ ва дохилӣ;
- баланд бардоштани иқтидори сайёҳӣ;
- ташаккули имиҷи ҷолиби сайёҳии кишвар;
- рушди низоми дастгирии иттилоотӣ ва машваратии ширкатҳои сайёҳӣ;
- такмили омор.
4. ИСЛОҲОТ ВА НАВГОНИҲОИ СОҲАИ САЙЁҲӢ
24. Бо қарори Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон Кумитаи рушди сайёҳии назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон таъсис дода шуд, ки барои истифодаи самараноки имкониятҳо, беҳтар кардани сифати хизматрасонӣ, дастгирии сайёҳии дохиливу хориҷӣ, ҷалби сармоя дар ин самт ва омода кардани кадрҳои болаёқат замина мегузорад.
25. Барои ҷалби сармоя ба соҳаи сайёҳӣ андешидани тадбирҳои зерин зарур аст:
- баланд бардоштани иттилоотонии ҷомеаи байналмилалӣ оид ба имкониятҳои сайёҳии Ҷумҳурии Тоҷикистон ва дар ин самт рушди ҳамкорӣ бо ташкилотҳои хориҷӣ, аз ҷумла ба воситаи мақоми ваколатдори Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон дар соҳаи сайёҳӣ;
- такмили қонунгузорӣ оид ба масъалаҳои соддакунонии тартиби додани раводид ва бақайдгирӣ;
- фаъол кардани ҳамкорӣ дар соҳаи сайёҳӣ бо кишварҳои хориҷӣ бо мақсади васеъ намудани заминаи шартномавии байналмилалии соҳаи сайёҳӣ;
- баланд бардоштани сифати хизматрасонии сайёҳӣ ва меҳмонхонаҳо мувофиқи талаботи муқаррарнамудаи низоми танзими техникӣ;
- мусоидат ба сармоягузории лоиҳаҳои сохтмони иншооти сайёҳӣ бо ҷалби институтҳои байналмилалии молиявӣ;
- ташкил ва тақвияти интернет-портали ягонаи давлатӣ бо ҷойгир намудани маълумоти зарурӣ оид ба иқтидори сайёҳии ҷумҳурӣ.
5. МАРКЕТИНГ ВА МУАРРИФИИ МАҲСУЛОТИ МИЛЛИИ САЙЁҲӢ
26. Барои амалӣ гардонидани маркетинг ва муаррифии маҳсулоти миллии сайёҳӣ дар бозорҳои дахлдор ва намоишгоҳҳои бонуфузи байналмилалии сайёҳӣ баргузории чорабиниҳои зерин зарур аст:
- амалӣ намудани чорабиниҳо оид ба ташаккули имиҷи ҷолибнокии сайёҳии Ҷумҳурии Тоҷикистон бо истифодаи фаъолонаи омилҳои рушди таърихии кишвар, арзишҳои миллии он, анъанаҳо, хӯрокҳо, маданияту санъат бо ҷалби неруҳои фарҳангӣ ва илмии ҷумҳурӣ;
- тадбирҳои самараноки тарғиботию иттилоотии давлатӣ (ғайритиҷоратӣ) оид ба муаррифии маҳсулоти сайёҳии миллӣ дар бозорҳои дохилӣ ва берунаи хизматрасонии сайёҳӣ (иштирок дар намоишгоҳҳои байналмилалии сайёҳӣ ва нашри маводи тарғиботӣ);
- ташкил ва баргузории чорабиниҳои гуногуни миллӣ ва байналмилалии сайёҳӣ дар дохили ҷумҳурӣ бо ҷалби ширкатҳои бонуфузи ҷаҳонии сайёҳӣ ва созмону ассотсиатсияҳои соҳавӣ;
- андешидани тадбирҳо оид ба рушди саноати маҳсулоти савғотии сайёҳӣ.
6. САЙЁҲИИ ЭКОЛОГӢ - ОМИЛИ РУШДИ УСТУВОР
27. Рушди саёҳати экологӣ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон пеш аз ҳама аз захираҳои табиӣ ва омилҳои иҷтимоию иқтисодӣ, таъсиси ҷойҳои нави корӣ дар минтақаҳои дурдаст вобастагӣ дорад.
28. Тибқи маълумоти Созмони Умумиҷаҳонии Сайёҳӣ саёҳати экологӣ дар 10 соли охир байни сайёҳон бештар машҳур гашта, яке аз намудҳои устувори рушд дар мамлакатҳои дахлдор ба ҳисоб меравад.
29. Натиҷаҳои омӯзиши иқтидори сайёҳии мамлакат нишон медиҳанд, ки Ҷумҳурии Тоҷикистон вобаста ба хусусиятҳои ҷуғрофии худ (93 фоиз кӯҳҳо) дорои имкониятҳои зиёд барои рушди саёҳати экологӣ мебошад, ки асоси онро табиати нодир, манзараҳо, обҳои мусаффо, кӯлҳо ва сарчашмаҳои обҳои шифобахш, боғҳо, наботот, ҳайвоноти нодир ташкил медиҳанд.
30. Иқтидори иқтисодии саёҳати экологӣ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон бемаҳдуд аст, вале барои ташаккул ва рушди он маблағгузории муайян ва хароҷоти мақсаднок зарур аст. Таъсиси инфрасохтори зарурӣ барои саёҳати экологӣ имкон медиҳад, ки дастрасии гӯшаҳои нодири табиӣ барои сайёҳон таъмин карда шавад.
Барои ҷалби сармояҳои хориҷӣ, аз ҷумла ҷиҳати татбиқи лоиҳаҳои сармоягузорӣ дар иншооти сайёҳии экологӣ фароҳам овардани шароит муфид аст.
31. Тадбирҳое, ки барои фаъолнокии ҷараёни мазкур равона шудаанд, чунин мебошанд:
- беҳтар кардани нақшаҳои генералии боғи миллӣ, мамнӯъгоҳҳои давлатии табиӣ бо мақсади ташаккули инфрасохтор барои саёҳати экологӣ дар ҳудудҳои махсус муҳофизатшаванда;
- рушди ҳамкории байналмилалии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар самти саёҳати экологӣ;
- иҷрои уҳдадориҳои конвенсияҳо оид ба нигоҳдории гуногуншаклии биологӣ ва ҳифзи ёдгориҳои ҷаҳонии табиӣ ва мероси фарҳангӣ, ки Тоҷикистон эътироф намудааст.
32. Амалисозии ин тадбирҳо ва таъмини талаботи махсуси саёҳати экологӣ дар ҳудудҳои табиии муҳофизатшаванда, нигоҳдории намудҳои нодири ҳайвонот ва наботот дар ҳамоҳангӣ бо фарҳангу анъанаҳои нодири аҳолӣ, тавсеаи баробари хатсайрҳои ҷуғрофӣ барои таъмини бомуваффақонаи рушди саёҳати экологӣ дар мамлакат имкон медиҳад.
7. ТАЪМИНИ БЕХАТАРИИ САЙЁҲОН
33. Яке аз шартҳои асосии рушди сайёҳӣ ин таъмини бехатарии сайёҳон ба ҳисоб рафта, он дар Хартияи сайёҳӣ, ки соли 1985 дар иҷлосияи VI Ассамблеяи Генералии Созмони Умумиҷаҳонии Сайёҳӣ дар шаҳри София (Булғория) тасдиқ карда шудааст ва дар Кодекси этикаи сайёҳӣ, ки соли 1999 дар шаҳри Сантяго (Чили) қабул гардидааст, инъикос шудааст.
34. Бехатарии сайёҳ аз тадбирҳои андешидаи субъектҳои хоҷагидори соҳаи сайёҳӣ ҳангоми ташкили хатсайрҳо вобастагӣ дорад. Барои таъмини бехатарии сайёҳон ба инобат гирифтани масъалаҳои зерин зарур аст: таълими сайёҳон бо қоидаҳои бехатарӣ, назорати риояи қоидаҳо ва меъёрҳои бехатарӣ, беҳтар кардани фаъолияти субъектҳои хоҷагидори соҳаи сайёҳӣ ҷиҳати хизматрасонии сайёҳон ва таъмини маълумотнокии сайёҳон оид ба масъалаҳои бехатарии онҳо ҳангоми ташкили хатсайрҳои сайёҳӣ.
8. ҲАМКОРИИ БАЙНАЛМИЛАЛӢ ДАР СОҲАИ САЙЁҲӢ
35. Яке аз омилҳои муҳими рушди ҳамкориҳои байналмилалӣ дар соҳаи сайёҳӣ ҳамкорӣ бо Созмони Умумиҷаҳонии Сайёҳӣ мебошад. Ҷумҳурии Тоҷикистонро ҳамчун узви комилҳуқуқи ин созмон бояд ҷиҳати истифодаи самараноки имкониятҳои худ дар чорабиниҳое, ки таҳти сарпарастии Созмони Умумиҷаҳонии Сайёҳӣ баргузор мегарданд, ширкати фаъолона намояд.
36. Нақши сохтори мазкур ҳамчун муассисаи махсусгардонидашудаи Созмони Милали Муттаҳид барои ҳамаи аъзои он дар самти рушди сайёҳӣ ва ташаккули ҳамкории байни мамлакатҳои ҷомеаи ҷаҳонии сайёҳӣ басо муҳим аст.
37. Самтҳои асосии рушди сайёҳии байналмилалӣ тавсеаи робитаҳои байналмилалии сайёҳӣ ва амалисозии созишномаҳои байниҳукуматӣ дар соҳаи сайёҳӣ мебошанд.
38. Бинобар ин, бо истифода аз имкониятҳои мавҷуда дар муассисаҳои хориҷии Ҷумҳурии Тоҷикистон таъсиси гӯшаҳои сайёҳӣ ва андешидани тадбирҳо барои рушди ҳамкориҳои минтақавӣ бо мамлакатҳои Осиёи Марказӣ ва дигар мамлакатҳои минтақа оид ба амалигардонии хатсайрҳои транзитии сайёҳӣ зарур аст.
9. ЗАХИРАҲОИ ЗАРУРӢ ВА МАНБАЪҲОИ МАБЛАҒГУЗОРИИ ОНҲО
39. Чорабиниҳо оид ба амалигардонии барнома аз ҳисоби маблағҳои дар буҷети давлатӣ пешбинигардида ва манбаъҳои дигари ғайрибуҷетӣ дар доираи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон амалӣ карда мешаванд.
10. НАТИҶАҲОИ ПЕШБИНИШУДА ВА НИШОНДИҲАНДАҲОИ БАРНОМА
40. Амалигардонии самараноки барнома ба баланд бардоштани ҷолибияти маҳсулоти сайёҳии миллӣ барои воридшавии Ҷумҳурии Тоҷикистон ба бозори ҷаҳонии хизматрасониҳои сайёҳӣ ва таҳкими рақобатпазирии саноати сайёҳӣ, ки минбаъд метавонад ба яке аз бахшҳои даромадноки иқтисодиёти давлат мубаддал гардад, мусоидат менамояд.
Замима
Замимаи 1
ба қарори Ҳукумати
Ҷумҳурии Тоҷикистон
аз "1" марти соли 2018, № 80
БАРНОМАИ РУШДИ САЙЁҲӢ ДАР ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН БАРОИ СОЛҲОИ 2018-2020
1. МУҚАРРАРОТИ УМУМӢ
1. Барномаи рушди сайёҳӣ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон барои солҳои 2018-2020 (минбаъд - барнома) бо мақсади фароҳам овардани шароити мусоид барои амалисозии сиёсати давлатӣ дар бахши сайёҳӣ, баланд бардоштани рақобатнокии бозори сайёҳии кишвар дар минтақа, инчунин хориҷаи дуру наздик таҳия гардида, самтҳои асосӣ, афзалиятҳо, вазифаҳо ва механизмҳои татбиқи сиёсати давлатиро дар соҳаи сайёҳӣ дар давраи миёнамуҳлат муайян менамояд.
2. Зимни таҳияи барнома таҷрибаи амалисозии Барномаи рушди туризм дар Ҷумҳурии Тоҷикистон дар давраи солҳои 2015-2017, инчунин хусусиятҳои вазъи кунунии сайёҳии дохилию байналмилалӣ, тамоюлҳои нав дар заминаи ҷаҳонишавӣ ва ҳамгироии минтақавӣ ба инобат гирифта шудаанд.
3. Дар асоси натиҷаи таҳлилҳои гузаронидашудаи соҳаи сайёҳӣ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон мушкилоти асосӣ, омилҳои боздорандаи рушди соҳа, сабабҳои рақобатпазир набудани бахши сайёҳии мамлакат муайян карда шуданд.
4. Мушкилоти рушди институтсионалии воридот ва содироти сайёҳон дар барнома мавқеи асосиро касб намуда, роҳҳои ҳалли онҳо дар нақшаи чорабиниҳо оид ба такмили санадҳои меъёрии ҳуқуқии амалкунанда, соддагардонии расмиёти дастрас намудани раводиди сайёҳӣ, аз ҷумла раводиди гурӯҳӣ, соддагардонии расмиёти гирифтани иҷозатнома барои амалӣ намудани фаъолияти сайёҳиву меҳмондорӣ, ба роҳ мондани муколамаи мунтазами давлат ва бахши хусусӣ дар соҳаи сайёҳӣ ва ҳамкориҳои самарабахш бо ширкатҳои сайёҳӣ, меҳмонхонаҳо, осоишгоҳҳо ва мақомоти дигари ба фаъолияти сайёҳӣ ва сайёҳон алоқаманд, шарикони рушд, беҳтар гардонидани фазои сармоягузорӣ дар соҳаи сайёҳӣ, коркард ва интишори маводи иттилоотӣ, рушди нерӯи инсонӣ ва такмили ихтисоси мутахассисон барои соҳаи сайёҳӣ ва хизматрасонӣ инъикос ёфтаанд.
5. Дастгирии давлатии рушди сайёҳӣ дар доираи барномаи мазкур чорабиниҳои зеринро дар бар мегирад:
- истифодаи самараноки имкониятҳо барои инкишофи инфрасохтори сайёҳӣ;
- беҳтар намудани сифати хизматрасонӣ;
- дастгирии сайёҳии дохиливу хориҷӣ ва ҷалби сармоя дар ин самт;
- ҳамоҳангсозии фаъолияти сохтору мақомоти дахлдор;
- таҳияи маҳсулоти нави сайёҳӣ ва хатсайрҳои он;
- омода кардани кадрҳои соҳибихтисос, гузаронидани омӯзишҳо барои кормандони соҳаи сайёҳӣ;
- амалигардонии имтиёзҳо вобаста ба андоз аз арзиши иловашуда ва боҷи гумрукӣ озод намудани воридоти таҷҳизоти иншооти сайёҳӣ, аз ҷумла меҳмонхонаҳо, осоишгоҳҳо ва иншооти дигари сайёҳӣ пешбинигардида;
- амалигардонии имтиёзҳо вобаста ба панҷ соли аввали фаъолият аз пардохти андоз аз фоида озод кардани ширкатҳои сайёҳӣ.
6. Баланд бардоштани рақобатнокии соҳаи сайёҳӣ дар кишвар ҳамчун омили муҳими рушди сайёҳӣ бо амалисозии тадбирҳои мушаххас оид ба беҳтар намудани имиҷи сайёҳии кишвар мутобиқи меъёру талаботи байналмилалӣ, аз ҷумла ҷорӣ намудани таҷрибаи пешқадами барномаҳои сайёҳӣ ҷиҳати ба сайёҳон ва муштариён пешкаш намудани маҷмӯи хизматрасониҳо таъмин карда мешавад.
7. Такмил додани низоми иҷозатномадиҳӣ барои ширкатҳои сайёҳӣ тибқи талаботи меъёрҳои байналмилалӣ, стандартикунонии фаъолияти осоишгоҳҳо, меҳмонхонаҳо, пансионатҳо, хонаҳои истироҳатӣ ва мавзеъҳои дигари сайёҳӣ дар маҳалҳо, ба таври доимӣ таъмин намудани вазъи хуби санитариву эпидемиологӣ ва экологӣ дар инфрасохтори минтақаҳои сайёҳӣ (меҳмонхонаҳо, тарабхонаҳо, ошхонаҳо, ташнобхонаҳо ва ғайра) бамаврид ва саривақтӣ арзёбӣ мегардад. Дар ин маврид дар тамоми шоҳроҳҳои кишвар ва хатсайрҳои сайёҳӣ насб намудани аломатҳои ишоравии роҳнамо бо забонҳои давлатӣ ва англисӣ бо нишон додани мавзеъҳои аҳолинишин, истгоҳи пешомад, меҳмонхона, нуқтаи хизматрасонии мошинҳо, нуқтаи фурӯши сӯзишворӣ барои таъмини воқеии рушди сайёҳӣ замина мегузоранд.
8. Дар қисми хотимавии барнома параметрҳои асосии дурнамои рушди сайёҳӣ дар солҳои 2018-2020, таносуби воридот ва содироти сайёҳон, саҳми даромадҳо аз ҳисоби сайёҳон ба иқтисодиёти миллӣ, таъсиси ҷойҳои корӣ, рафъи монеа ва мушкилот, механизмҳои амалигардонӣ, инчунин мониторинг ва назорати ҷараёни амалигардонии барнома муайян карда шудаанд. Барнома дар асоси ҳадафҳои Стратегияи миллии рушди Ҷумҳурии Тоҷикистон барои давраи то соли 2030, Консепсияи рушди туризм дар Ҷумҳурии Тоҷикистон барои солҳои 2009-2019, мутобиқи муқаррароти қонунҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон "Дар бораи дурнамоҳои давлатӣ, консепсияҳо, стратегияҳо ва барномаҳои рушди иҷтимоию иқтисодии Ҷумҳурии Тоҷикистон", "Дар бораи шарикии давлат ва бахши хусусӣ" ва дигар сарчашмаҳои танзимкунандаи фаъолияти соҳаи сайёҳӣ таҳия гардидааст.
9. Дараҷаи ноилшавӣ ба вазифаҳои пешбинигардидаи мақсаднок бо индикаторҳои оморӣ, нишондиҳандаҳои таҳлилӣ ва воқеӣ, ки ҷанбаҳои асосии рушди соҳаи сайёҳӣ ва хизматрасониҳои марбутаро дар бар мегиранд, назорат карда мешавад.
10. Дурнамои рушди фаъолияти соҳаи сайёҳии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар давраи то соли 2020 тағйироти мусбати шумораи сайёҳон, беҳтар гардидани инфрасохтори мавҷуда, таъсиси ҷойҳои кории мавсимиву доимӣ дар сенарияи "воқеъбинона" ва "некбинона" (оптимистӣ) бо сатҳи таъмини сармоя ва дараҷаи қаноатмандонаи дастгирии молиявии чорабиниҳои барномаро дар бар мегирад.
11. Амалигардонии чорабиниҳои асосии барнома дар нақшаи чорабиниҳо инъикос ёфта, ба се самти ба ҳам алоқаманд - такмили асосҳои институтсионалии рушди сайёҳӣ, тақвияти дастгирии давлатии рушди сайёҳӣ ва баланд бардоштани имиҷи сайёҳии кишвар мутобиқи меъёру стандартҳои байналмилалӣ асос меёбад.
12. Дар раванди амалигардонии барномаи мазкур самаранокӣ ва рақобатпазирии соҳаи сайёҳии мамлакат, рушди неруи инсонӣ, тақвияти институтсионалӣ ва ислоҳоти соҳаи сайёҳӣ афзалияти асосӣ дорад.
2. ТАҲЛИЛИ ВАЗЪИ КУНУНӢ: САМТҲОИ СТРАТЕГӢ, ҶАНБАҲОИ ҚАВӢ ВА ЗАИФИ СОҲА
13. Ҷумҳурии Тоҷикистон дар Осиёи Миёна имкониятҳои бештареро барои рушди сайёҳӣ соҳиб гардида, мувофиқи рейтинги ҷаҳонӣ аз рӯи хулосаҳои сомонаву шабакаҳои ҷаҳонӣ мавқеи мусбатро касб кард:
- оҷонсии "ВВС" (Британияи Кабир, соли 2012) Ҷумҳурии Тоҷикистонро дар қатори 10 кишвари ҷолибтарин барои сайёҳон эълон кард;
- Ҷумҳурии Тоҷикистон дар шабакаи иҷтимоии "Глоб Спотс" ("Globe Spots", соли 2014) дар сархати даҳгонаи кишварҳои ҷолиб барои сайёҳони саргузаштӣ ҷои дуюмро ишғол намуд;
- нашрияи русии маҷаллаи маъруфи "Нейшнал Ҷеографик" ("National Geographic", соли 2016) шоҳроҳи Помири Тоҷикистонро ба 10 роҳи кӯҳии зеботарини дунё шомил намуд;
- дар соли 2015 маҷаллаи Топ - 100 дар соли 2015 3 минтақаи Тоҷикистон ва дар соли 2016 кӯҳҳои Помирро ба рӯйхати мавзеъҳои ҷолиб дохил намуд;
- пойтахти Тоҷикистон шаҳри Душанбе дар соли 2015 аз рӯи сайругашти шабонаи сайёҳон аз ҳама шаҳри бехатар дар байни кишварҳои Иттиҳоди Давлатҳои Мустақил (ИДМ) эътироф гардид;
- аз рӯи таҳлилҳои омори расмӣ дар соли 2016 Ҷумҳурии Тоҷикистон кишварест, ки сайёҳии он дар ҳоли рушд қарор дошта, миёни кишварҳои аъзои Созмони Умумиҷаҳонии Сайёҳӣ ҷои дуюмро ишғол менамояд;
- аз рӯи баҳогузории Форуми ҷаҳонии иқтисодӣ Ҷумҳурии Тоҷикистон аз дараҷаи 7 холи имконпазир 3,2 хол гирифта, дар давоми ду сол аз мавқеи 119 ба 107 боло рафт. Баҳои беҳтаринро Тоҷикистон аз рӯи категорияҳои "амният" ва "тандурустӣ" (5,7) соҳиб шуд. Боиси хушнудист, ки миёни мамлакатҳои бо суръат рушдкунандаи сайёҳӣ Тоҷикистон алоҳида зикр шудааст. Дар ин рӯйхат Тоҷикистон баъд аз Япония ва Озарбойҷон ҷои сеюмро ишғол намуд.
14. Соли 2015 дар тамоми ҷаҳон қариб 1 миллиард сафарҳои байналмилалии сайёҳӣ анҷом дода шудаанд ва мувофиқи пешбинии мутахассисон ин нишондиҳанда то соли 2022 ба 1,6 миллиард ва то соли 2030 ба 2 миллиард сафарҳои сайёҳӣ мерасад. Дар ин радиф, суръати солонаи рушди иқтисодии мамлакатҳои тараққикарда 2,2 фоиз ва дар мамлакатҳои рӯ ба тараққӣ ду маротиба зиёд, яъне 4,4 фоизро ташкил медиҳад. Ин нишондиҳандаҳо бори дигар аз он гувоҳӣ медиҳанд, ки то соли 2020 шумораи сайёҳони мамлакатҳои рӯ ба тараққӣ нисбат ба мамлакатҳои тараққикарда афзоиш меёбад.
15. Ҷумҳурии Тоҷикистон аз соли 2007 узви комилҳуқуқи Созмони Умумиҷаҳонии Сайёҳӣ мебошад ва намояндагони бахши сайёҳии мамлакат дар чорабиниҳои ин созмон иштирок менамоянд.
16. Бо таваҷҷуҳ ба захираҳои бойи таърихию фарҳангии кишвар, Созмони Милали Муттаҳид оид ба масъалаҳои маориф, илм ва фарҳанг ва Созмони Умумиҷаҳонии Сайёҳӣ Тоҷикистонро ба рӯйхати "Тарғиби мероси таърихии давлатҳои Шоҳроҳи Абрешим" шомил намуданд. Иштирок дар ин барнома имкон медиҳад, ки иншоотҳои таърихию фарҳангии Тоҷикистон дар сатҳи ҷаҳонӣ ҳамчун мавзеъҳои сайёҳӣ муаррифӣ карда шаванд.
17. Таҳлилҳо нишон медиҳанд, ки амалигардонии босамари Барномаи рушди туризм дар Ҷумҳурии Тоҷикистон дар давраи солҳои 2015-2017, паҳн намудани маводи тарғиботӣ миёни дӯстдорони сайру саёҳат боиси таваҷҷуҳу ташрифи сайёҳони хориҷӣ ва қонеъ гардонидани талаботи шаҳрвандони хориҷӣ ба иттилоот аз мавзеъҳои сайёҳӣ гардидааст.
18. Тартиби нави додани раводидҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон ба шаҳрвандони хориҷӣ яке аз тадбирҳои калидӣ барои ҷалби сайёҳони хориҷӣ арзёбӣ мегардад.
19. Рӯйхати мамлакатҳое, ки шаҳрвандонашон раводидро бо расмиёти соддакардашуда дар се фурудгоҳҳои байналмилалии Тоҷикистон гирифта метавонанд, аз 68 то 78 мамлакат боло рафт. Ҳамзамон, бо 15 давлати дунё тартиби бераводид амал мекунад. Аз моҳи июни соли 2016 тартиби нави электронии раводид бо мақсади таъмини ташрифи сайёҳони хориҷӣ ба мамлакат оғоз гардид. Ҷуғрофияи ташрифоти сайёҳони хориҷӣ ба ҷумҳурӣ васеъ гашта, аз 59 давлат дар соли 2015 ба 109 давлат дар соли 2016 расид.
20. Сарфи назар аз таъсири буҳрони молиявии ҷаҳонӣ, ташрифоти шаҳрвандонии хориҷӣ ҳамчун сайёҳ ба Ҷумҳурии Тоҷикистон зиёд гашта истодааст.
21. Фарсудашавӣ ва таҷдиди нокифояи инфрасохтори сайёҳии мамлакат, норасоии мутахассисони соҳаи сайёҳӣ дар фурудгоҳҳо, гузаргоҳҳои сарҳадӣ дар самти бақайдгирӣ, омор ва маълумот омилҳои асосии боздорандаи рушди сайёҳӣ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон мебошанд. Сарфи назар аз он, ки айни замон зиёда аз 10 муассисаи таҳсилоти миёна ва олии касбии кишвар ба омода намудани мутахассисон дар соҳаи сайёҳӣ машғуланд, аксари хатмкунандагони ин муассисаҳо бинобар сабаби сатҳи нокифояи донишҳои касбӣ ва забонӣ дар бозори меҳнат мавқеи худро ишғол карда наметавонанд. Нарасидани мутахассисони соҳибихтисоси соҳаи сайёҳӣ барои расонидани хизматрасонии муносиб ба шумораи афзоишёбандаи сайёҳони хориҷӣ имкон намедиҳад. Новобаста аз мавҷудияти шумораи зиёди иншооти кумакрасони сайёҳӣ, сатҳ ва сифати хизматрасонӣ танҳо дар 20 фоизи онҳо ба талаботи сайёҳони хориҷӣ ҷавобгӯ мебошад.
22. Бо мақсади васеъ намудани инфрасохтори қабули сайёҳони ватанӣ ва хориҷӣ, вазорату идораҳои дахлдори ҷумҳурӣ, мақомоти иҷроияи ҳокимияти давлатии вилоятҳо ва шаҳру ноҳияҳоро зарур аст, ки дар мувофиқа бо Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон дар ҳамкорӣ бо мақоми пешбарандаи сиёсати давлатӣ дар соҳаи сайёҳӣ оид ба бунёди инфрасохтори нави сайёҳӣ дар минтақаҳо, аз ҷумла меҳмонхонаҳо, тарабхонаҳо, ошхона, ташнобхона ва ғайра, ҳамзамон дар ҳолати мутобиқ ба меъёрҳои санитарӣ нигоҳ доштани онҳо таклифҳо пешниҳод намоянд.
3. ҲАДАФ ВА ВАЗИФАҲОИ БАРНОМА
23. Барои ноил шудан ба ҳадафҳои барнома вазифаҳои зерин, ки дар Стратегияи миллии рушди Ҷумҳурии Тоҷикистон барои давраи то соли 2030 муайян гардидаанд, муқаррар карда мешаванд:
- таъсиси механизми самараноки танзими давлатӣ ва дастгирии сайёҳӣ;
- ташаккули стратегияи маркетингӣ оид ба таҳия ва рушди минбаъдаи маҳсулоти сайёҳии миллӣ дар бозорҳои дохилӣ ва беруна;
- рушди ҳамкории байналмилалӣ;
- ба роҳ мондани муколама ва шарикии давлат ва бахши хусусӣ дар соҳаи сайёҳӣ;
- ба роҳ мондани ҳамкории самарабахш бо ширкатҳои сайёҳӣ, меҳмонхонаҳо, осоишгоҳҳо ва мақомоти дигари бо фаъолияти сайёҳӣ ва сайёҳон алоқадошта;
- таҳкими фазои сармоягузорӣ дар бахши сайёҳӣ;
- густариши ҳамкориҳо бо воситаҳои ахбори омма вобаста ба коркард ва интишор дар порталҳои иттилоотӣ оид ба иқтидори сайёҳии кишвар;
- рушди инфрасохтори сайёҳӣ;
- тавсеаи ҳамкориҳо бо шарикони рушд;
- тақвияти неруи инсонӣ (таъсис додани маркази омӯзишии хизматрасонӣ ва сайёҳӣ);
- ташкили саноати сайёҳии рақобатпазир барои таъмини шуғли аҳолӣ, рушди устувори даромади давлат ва аҳолӣ аз ҳисоби афзоиши ҳаҷми даромад аз сайёҳии воридотӣ ва дохилӣ;
- баланд бардоштани иқтидори сайёҳӣ;
- ташаккули имиҷи ҷолиби сайёҳии кишвар;
- рушди низоми дастгирии иттилоотӣ ва машваратии ширкатҳои сайёҳӣ;
- такмили омор.
4. ИСЛОҲОТ ВА НАВГОНИҲОИ СОҲАИ САЙЁҲӢ
24. Бо қарори Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон Кумитаи рушди сайёҳии назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон таъсис дода шуд, ки барои истифодаи самараноки имкониятҳо, беҳтар кардани сифати хизматрасонӣ, дастгирии сайёҳии дохиливу хориҷӣ, ҷалби сармоя дар ин самт ва омода кардани кадрҳои болаёқат замина мегузорад.
25. Барои ҷалби сармоя ба соҳаи сайёҳӣ андешидани тадбирҳои зерин зарур аст:
- баланд бардоштани иттилоотонии ҷомеаи байналмилалӣ оид ба имкониятҳои сайёҳии Ҷумҳурии Тоҷикистон ва дар ин самт рушди ҳамкорӣ бо ташкилотҳои хориҷӣ, аз ҷумла ба воситаи мақоми ваколатдори Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон дар соҳаи сайёҳӣ;
- такмили қонунгузорӣ оид ба масъалаҳои соддакунонии тартиби додани раводид ва бақайдгирӣ;
- фаъол кардани ҳамкорӣ дар соҳаи сайёҳӣ бо кишварҳои хориҷӣ бо мақсади васеъ намудани заминаи шартномавии байналмилалии соҳаи сайёҳӣ;
- баланд бардоштани сифати хизматрасонии сайёҳӣ ва меҳмонхонаҳо мувофиқи талаботи муқаррарнамудаи низоми танзими техникӣ;
- мусоидат ба сармоягузории лоиҳаҳои сохтмони иншооти сайёҳӣ бо ҷалби институтҳои байналмилалии молиявӣ;
- ташкил ва тақвияти интернет-портали ягонаи давлатӣ бо ҷойгир намудани маълумоти зарурӣ оид ба иқтидори сайёҳии ҷумҳурӣ.
5. МАРКЕТИНГ ВА МУАРРИФИИ МАҲСУЛОТИ МИЛЛИИ САЙЁҲӢ
26. Барои амалӣ гардонидани маркетинг ва муаррифии маҳсулоти миллии сайёҳӣ дар бозорҳои дахлдор ва намоишгоҳҳои бонуфузи байналмилалии сайёҳӣ баргузории чорабиниҳои зерин зарур аст:
- амалӣ намудани чорабиниҳо оид ба ташаккули имиҷи ҷолибнокии сайёҳии Ҷумҳурии Тоҷикистон бо истифодаи фаъолонаи омилҳои рушди таърихии кишвар, арзишҳои миллии он, анъанаҳо, хӯрокҳо, маданияту санъат бо ҷалби неруҳои фарҳангӣ ва илмии ҷумҳурӣ;
- тадбирҳои самараноки тарғиботию иттилоотии давлатӣ (ғайритиҷоратӣ) оид ба муаррифии маҳсулоти сайёҳии миллӣ дар бозорҳои дохилӣ ва берунаи хизматрасонии сайёҳӣ (иштирок дар намоишгоҳҳои байналмилалии сайёҳӣ ва нашри маводи тарғиботӣ);
- ташкил ва баргузории чорабиниҳои гуногуни миллӣ ва байналмилалии сайёҳӣ дар дохили ҷумҳурӣ бо ҷалби ширкатҳои бонуфузи ҷаҳонии сайёҳӣ ва созмону ассотсиатсияҳои соҳавӣ;
- андешидани тадбирҳо оид ба рушди саноати маҳсулоти савғотии сайёҳӣ.
6. САЙЁҲИИ ЭКОЛОГӢ - ОМИЛИ РУШДИ УСТУВОР
27. Рушди саёҳати экологӣ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон пеш аз ҳама аз захираҳои табиӣ ва омилҳои иҷтимоию иқтисодӣ, таъсиси ҷойҳои нави корӣ дар минтақаҳои дурдаст вобастагӣ дорад.
28. Тибқи маълумоти Созмони Умумиҷаҳонии Сайёҳӣ саёҳати экологӣ дар 10 соли охир байни сайёҳон бештар машҳур гашта, яке аз намудҳои устувори рушд дар мамлакатҳои дахлдор ба ҳисоб меравад.
29. Натиҷаҳои омӯзиши иқтидори сайёҳии мамлакат нишон медиҳанд, ки Ҷумҳурии Тоҷикистон вобаста ба хусусиятҳои ҷуғрофии худ (93 фоиз кӯҳҳо) дорои имкониятҳои зиёд барои рушди саёҳати экологӣ мебошад, ки асоси онро табиати нодир, манзараҳо, обҳои мусаффо, кӯлҳо ва сарчашмаҳои обҳои шифобахш, боғҳо, наботот, ҳайвоноти нодир ташкил медиҳанд.
30. Иқтидори иқтисодии саёҳати экологӣ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон бемаҳдуд аст, вале барои ташаккул ва рушди он маблағгузории муайян ва хароҷоти мақсаднок зарур аст. Таъсиси инфрасохтори зарурӣ барои саёҳати экологӣ имкон медиҳад, ки дастрасии гӯшаҳои нодири табиӣ барои сайёҳон таъмин карда шавад.
Барои ҷалби сармояҳои хориҷӣ, аз ҷумла ҷиҳати татбиқи лоиҳаҳои сармоягузорӣ дар иншооти сайёҳии экологӣ фароҳам овардани шароит муфид аст.
31. Тадбирҳое, ки барои фаъолнокии ҷараёни мазкур равона шудаанд, чунин мебошанд:
- беҳтар кардани нақшаҳои генералии боғи миллӣ, мамнӯъгоҳҳои давлатии табиӣ бо мақсади ташаккули инфрасохтор барои саёҳати экологӣ дар ҳудудҳои махсус муҳофизатшаванда;
- рушди ҳамкории байналмилалии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар самти саёҳати экологӣ;
- иҷрои уҳдадориҳои конвенсияҳо оид ба нигоҳдории гуногуншаклии биологӣ ва ҳифзи ёдгориҳои ҷаҳонии табиӣ ва мероси фарҳангӣ, ки Тоҷикистон эътироф намудааст.
32. Амалисозии ин тадбирҳо ва таъмини талаботи махсуси саёҳати экологӣ дар ҳудудҳои табиии муҳофизатшаванда, нигоҳдории намудҳои нодири ҳайвонот ва наботот дар ҳамоҳангӣ бо фарҳангу анъанаҳои нодири аҳолӣ, тавсеаи баробари хатсайрҳои ҷуғрофӣ барои таъмини бомуваффақонаи рушди саёҳати экологӣ дар мамлакат имкон медиҳад.
7. ТАЪМИНИ БЕХАТАРИИ САЙЁҲОН
33. Яке аз шартҳои асосии рушди сайёҳӣ ин таъмини бехатарии сайёҳон ба ҳисоб рафта, он дар Хартияи сайёҳӣ, ки соли 1985 дар иҷлосияи VI Ассамблеяи Генералии Созмони Умумиҷаҳонии Сайёҳӣ дар шаҳри София (Булғория) тасдиқ карда шудааст ва дар Кодекси этикаи сайёҳӣ, ки соли 1999 дар шаҳри Сантяго (Чили) қабул гардидааст, инъикос шудааст.
34. Бехатарии сайёҳ аз тадбирҳои андешидаи субъектҳои хоҷагидори соҳаи сайёҳӣ ҳангоми ташкили хатсайрҳо вобастагӣ дорад. Барои таъмини бехатарии сайёҳон ба инобат гирифтани масъалаҳои зерин зарур аст: таълими сайёҳон бо қоидаҳои бехатарӣ, назорати риояи қоидаҳо ва меъёрҳои бехатарӣ, беҳтар кардани фаъолияти субъектҳои хоҷагидори соҳаи сайёҳӣ ҷиҳати хизматрасонии сайёҳон ва таъмини маълумотнокии сайёҳон оид ба масъалаҳои бехатарии онҳо ҳангоми ташкили хатсайрҳои сайёҳӣ.
8. ҲАМКОРИИ БАЙНАЛМИЛАЛӢ ДАР СОҲАИ САЙЁҲӢ
35. Яке аз омилҳои муҳими рушди ҳамкориҳои байналмилалӣ дар соҳаи сайёҳӣ ҳамкорӣ бо Созмони Умумиҷаҳонии Сайёҳӣ мебошад. Ҷумҳурии Тоҷикистонро ҳамчун узви комилҳуқуқи ин созмон бояд ҷиҳати истифодаи самараноки имкониятҳои худ дар чорабиниҳое, ки таҳти сарпарастии Созмони Умумиҷаҳонии Сайёҳӣ баргузор мегарданд, ширкати фаъолона намояд.
36. Нақши сохтори мазкур ҳамчун муассисаи махсусгардонидашудаи Созмони Милали Муттаҳид барои ҳамаи аъзои он дар самти рушди сайёҳӣ ва ташаккули ҳамкории байни мамлакатҳои ҷомеаи ҷаҳонии сайёҳӣ басо муҳим аст.
37. Самтҳои асосии рушди сайёҳии байналмилалӣ тавсеаи робитаҳои байналмилалии сайёҳӣ ва амалисозии созишномаҳои байниҳукуматӣ дар соҳаи сайёҳӣ мебошанд.
38. Бинобар ин, бо истифода аз имкониятҳои мавҷуда дар муассисаҳои хориҷии Ҷумҳурии Тоҷикистон таъсиси гӯшаҳои сайёҳӣ ва андешидани тадбирҳо барои рушди ҳамкориҳои минтақавӣ бо мамлакатҳои Осиёи Марказӣ ва дигар мамлакатҳои минтақа оид ба амалигардонии хатсайрҳои транзитии сайёҳӣ зарур аст.
9. ЗАХИРАҲОИ ЗАРУРӢ ВА МАНБАЪҲОИ МАБЛАҒГУЗОРИИ ОНҲО
39. Чорабиниҳо оид ба амалигардонии барнома аз ҳисоби маблағҳои дар буҷети давлатӣ пешбинигардида ва манбаъҳои дигари ғайрибуҷетӣ дар доираи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон амалӣ карда мешаванд.
10. НАТИҶАҲОИ ПЕШБИНИШУДА ВА НИШОНДИҲАНДАҲОИ БАРНОМА
40. Амалигардонии самараноки барнома ба баланд бардоштани ҷолибияти маҳсулоти сайёҳии миллӣ барои воридшавии Ҷумҳурии Тоҷикистон ба бозори ҷаҳонии хизматрасониҳои сайёҳӣ ва таҳкими рақобатпазирии саноати сайёҳӣ, ки минбаъд метавонад ба яке аз бахшҳои даромадноки иқтисодиёти давлат мубаддал гардад, мусоидат менамояд.
Замима