×

Фармоиши Кумитаи андози назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 7 декабри соли 2012 № 14-ф "Дар бораи тасдиқ намудани Дастурамал "Дар бораи тартиби ҳисоб ва пардохт намудани андоз аз фоида"

Санаи амалкуни:

Ҳолати ҳуҷҷат: Бе эътибор дониста шуд


бо фармоиши раиси Кумитаи андози назди Ҳукумати ҶТ аз 20.11.2024 № 14-ф аз эътибор соқит дониста шуд

Дар Вазорати адлияи Ҷумҳурии Тоҷикистон

17 январи соли 2013 таҳти рақами 632 "а"

ба қайди давлатӣ гирифта шудааст

КУМИТАИ АНДОЗИ НАЗДИ ҲУКУМАТИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН

ФАРМОИШ

7 декабри соли соли 2012 №14-ф

Дар бораи тасдиқ намудани Дастурамал "Дар бораи тартиби ҳисоб ва пардохт намудани андоз аз фоида"

Мутобиқи муқаррароти қисми 8 моддаи 158 Кодекси андози Ҷумҳурии Тоҷикистон,

ФАРМОИШ МЕДИҲАМ:

1. Дастурамал "Дар бораи тартиби ҳисоб ва пардохт намудани андоз аз фоида" бо забонҳои давлатӣ ва русӣ тасдиқ карда шавад (замима мегардад).

2. Дастурамали мазкур бо Вазорати молияи Ҷумҳурии Тоҷикистон мувофиқа карда шуда, ба Вазорати адлияи Ҷумҳурии Тоҷикистон барои бақайдгирии давлатӣ пешниҳод карда шавад.

3. Раёсати молиявию хоҷагидорӣ барои дар рӯзномаҳои "Боҷу хироҷ" ва "Ҷумҳурият" нашр намудани Дастурамали мазкур, инчунин ба мақомоти ҳудудии андоз ва андозсупорандагон дастрас намудани он чораҷӯӣ намояд.

4. Фармоиши мазкур баъд аз бақайдгирии давлатӣ ва интишори расмӣ аз санаи 1 январи соли 2013 мавриди амал қарор дода шавад.

5. Фармоиши Раиси Кумитаи андози назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 27.09.2011, №9 "Дар бораи тасдиқ намудани Дастурамал "Дар бораи тартиби ҳисоб ва пардохт намудани андоз аз фоидаи шахсони ҳуқуқӣ", ки ки дар Вазорати адлияи Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 29.11.2011, №632 ба қайди давлатӣ гирифта шудааст, аз эътибор соқит дониста шавад.

6. Назорати иҷрои Фармоиши мазкур ба зиммаи муовини Раис Юсупов П.С. вогузор карда шавад.

Раис Н.Давлатов

"Мувофиқа шудааст"

Вазири молияи

Ҷумҳурии Тоҷикистон

__________С.Наҷмиддинов

аз 11 декабри соли 2012 №3-12а/5

"Тасдиқ шудааст"

бо Фармоиши Раиси Кумитаи андози

назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон

аз 7 декабри соли 2012 №14-Ф

Дастурамал "Дар бораи тартиби ҳисоб ва пардохт намудани андоз аз фоида"

1. МУҚАРРАРОТИ УМУМӢ

1. Дастурамал дар бораи тартиби ҳисоб ва пардохт намудани андоз аз фоида (минбаъдДастурамал) дар асоси қисми 8 моддаи 158 Кодекси андози Ҷумҳурии Тоҷикистон таҳия гардида, тартиби ҳисоб ва пардохт намудани андоз аз фоидаро муайян менамояд.

2. Дастурамал супорандагон, тартиби ҳисоб ва пардохт, супоридани ҳисоботи андози фоида ва дигар ҷиҳатҳои андозбандӣ бо андози фоидаро ба таври мукаммал муайян менамояд.

2. СУПОРАНДАГОНИ АНДОЗ

3. Супорандагони андоз аз фоида шахсони ҳуқуқӣ (ба истиснои шахсоне, ки ҷавобгӯи шартҳои низомҳои махсуси андозбандӣ ҳастанд) ба ҳисоб мераванд.

Филиалҳо ва намояндагони шахсони ҳуқуқии резидентӣ ва воҳидҳои алоҳидаи онҳо наметавонанд супорандагони мустақили андоз аз фоида бошанд.

Мисол: Ҷамъияти дорои масъулиташ маҳдуди "Дорои" моҳи январи соли 2013 ба қайд гирифта шуд. Чун Ҷамъият дар асоси боби 43 Кодекси андози Ҷумҳурии Тоҷикистон супорандаи андози низоми соддакардашудаи андозбандӣ барои соҳибкории хурд ба ҳисоб меравад, аз ин рӯ, дар соли 2013 супорандаи андози фоида шуда наметавонад.

Мисол: Ҷамъияти саҳҳомии пӯшидаи "Осиё" супорандаи андози фоида буда, дар ҳудуди дигар ноҳияҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон филиалҳо ва намояндагиҳои худро дорад. Дар ин мисол, филиалҳо ва намояндагиҳои Ҷамъияти саҳҳомии пӯшидаи "Осиё" наметавонанд супорандагони мустақили андоз аз фоида бошанд.

4. Барои мақсадҳои андозбандӣ мутобиқи Дастурамали мазкур ба сифати андозсупоранда ҳама гуна субъекти хориҷие, ки шахси воқеӣ намебошад ҳамчун корхона баррасӣ мегардад, агар исбот накунад, ки мутобиқи талаботи моддаи 147 Кодекси андоз ба сифати иштирокчии созишномаи соҳибии муштарак баромад мекунад.

Новобаста аз шакли ташкилӣ-ҳуқуқие, ки субъекти хориҷӣ дар давлати хориҷӣ ба қайд гирифта шудааст ва ё ин ки новобаста аз далели ҳамчун шахси ҳуқуқӣ эътироф шудан ё нашудани он дар давлати хориҷӣ, фаъолият ё ин ки даромади аз манбаҳои дар ҳудуди Ҷумҳурии Тоҷикистон гирифтаи ин субъекти хориҷӣ фаъолият, ё ин ки даромади корхонаи хориҷӣ эътироф карда мешавад. Ба истиснои талаботи банди 87 Дастурамал дар ҳолати фаъолият ё ин ки даромади гирифтаи шахси воқеии хориҷӣ дар доираи шартномаи шарикияти оддӣ (шартномаи фаъолияти муштарак) мутобиқи моддаи 1058 Кодекси граждании Ҷумҳурии Тоҷикистон ба роҳ монда шуда бошад.

3. ОБЪЕКТИ АНДОЗБАНДӢ

5. Барои резидент даромади умумӣ объекти андозбандии андоз аз фоида мебошад, ки ба маблағи тарҳҳои пешбининамудаи Дастурамали мазкур кам карда мешавад.

6. Даромадҳо, манфиатҳо ва фоидаҳои андозсупоранда дар шакли пулӣ ва аслӣ (натуралӣ), аз чумла тамоми воридоте, ки боиси афзоиши дороиҳои софи андозсупоранда мегардад, даромади умумӣ мебошад. Воридоте, ки аз андоз аз фоида озод аст, ҳамчун даромади умумӣ ба ҳисоб гирифта намешавад.

Даромади умумӣ мутобиқи Дастурамали мазкур афзун шудани манфиати иқтисодӣ дар сурати ворид шудани дороиҳо (маблағи пулӣ, амволи моддӣ ва ғайримоддӣ) аз таҳвили молҳо (иҷро кор ва хизматрасонӣ) ё ин ки иҷрои ӯҳдадориҳо (ҳисоббаробаркунӣ), ки арзиши холиси дороии андозсупорандаро зиёд мекунад, дониста мешавад. Даромади ғайритиҷоратӣ ва амалиётии андозсупоранда низ ҳамчун даромади умумӣ дониста мешавад.

а) ба даромади ғайритиҷоратӣ ва амалиётии андозсупоранда инҳо дохил мешаванд:

-ҷаримаҳо, фоизҳо, пушаймонаҳо аз натиҷаи вайрон шудани шартҳои созишномаҳо аз ҷониби қарздорон эътирофшуда, инчунин бо тариқи судӣ муқарраршуда;

-дороиҳои ройгон, аз он ҷумла аз иштирокдорон (саҳҳомон), ё ин ки тӯҳфа гирифташуда, ки арзиши амволи ройгон гирифташуда дар асоси нархҳои бозорӣ дар лаҳзаи гирифтан муайян карда мешавад;

-маблағи аз ҳисоби пӯшонидани зарари ҳисобкардашудаи аз ҷониби қарздорон эътирофшуда, инчунин бо тариқи судӣ муқарраршуда;

-фоидаи солҳои пешина, ки дар соли ҳисоботӣ ошкор карда шуд;

-маблағи қарзҳои кредиторӣ ва депонентӣ, ки ҳангоми аз ҳисоби муҳосибӣ ҳамчун қарзҳои беарзиш баровардани онҳо мӯҳлати даъво гузаштааст;

-фарқияти мусбии қурби асъори миллӣ ва азнавнархгузории асъори хориҷӣ, қарзҳои дебитории бо асъори хориҷӣ қайдшуда;

-фоизҳои дар асоси шартномаи қарзӣ ва гарав бадастомада;

-маблағи иҷора, роялти ва дигар шаклҳои мукофотпулӣ барои ҳуқуқи истифодабарӣ.

б) бо мақсадҳои Дастурамали мазкур даромадҳои зерин ҳамчун даромади умумӣ эътироф карда намешаванд:

- аксизҳо, андоз аз фурӯши нахи пахта ва алюминии аввалия;

-маблағи гирифтаи андозсупоранда дар асоси шартномаҳои комиссионӣ, фармоишӣ ва дигар шартномаҳои шабеҳ, ки ба истиснои маблағи мукофотпулӣ ва ҷуброни хароҷоти комиссионер ба манфиати комитент, принсипал пардохт карда мешавад. Дар сурати риоя нашудани талаботи конунгузории граждании Ҷумҳурии Тоҷикистон ҷиҳати шартномаҳои мазкур ё ин ки мазмуни шартномаҳо ба шакли он мувофиқат накунад, мақомоти андоз метавонад шартномаҳои мазкуррро ҳамчун шартномаҳои хариду фурӯш баррасӣ намояд. Дар ин асос даромади умумӣ бо мақсадҳои ҳисоб намудани андози фоидаи шартномаҳои комиссионӣ, фармоишӣ ва дигар шартномаҳои шабеҳ ҳамчун шартномаҳои хариду фурӯш маблағи умумии гирифтаи андозсупоранда (агент) дониста мешавад;

-гарав, агар шартнома ба гаравгиранда додани амволи гаравро пешбинӣ карда бошад, ба истиснои ҳолатҳое, ки амволи гарав ба соҳибии гаравгиранда дода мешавад;

- аз ҷониби гаравдиҳанда гирифтани маблағи асосии қарз, гарави ба андозсупоранда додашуда;

-арзиши моликияте, ки андозсупоранда ба сифати ҳаққи узвият ё ин ки ҳисса дар фонди оинномавӣ гирифтааст;

-маблағи гирифтаи андозсупоранда-эмитент аз ҷойгиркунии саҳмияҳои нашркардашуда.

Мисол: ҶДММ "Дорои" 5 январи соли 2013 ба қайд гирифта шуд. Муассисони Ҷамъият ду нафар шахсони воқеии резидентӣ мебошанд. Фонди оинномавии Ҷамъият ҳангоми бақайдгирӣ 10 000 сомонӣ эълон карда шуд. Арзиши моликияти муассисон, ки барои бунёди фонди оинномавӣ ворид шудааст, даромади Ҷамъият ба ҳисоб намеравад ва аз ин рӯ, бо андози фоида андозбандӣ намегардад.

Ҳангоми минбаъд ҳам аз ҳисоби муассисон ва ё ин ки аз ҳисоби фоидаи софи Ҷамъият афзун намудани фонди оинномавии Ҷамъият даромад эътироф карда намешавад, агар чунин афзункунӣ дар асл ҷой дошта бошад ва мутобиқи талаботи Кодекси граждании Ҷумҳурии Тоҷикистон, Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикситон "Дар бораи ҷамъияти масъулияташ маҳдуд" ва Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон "Дар бораи бақайдгирии шахсони ҳуқуқӣ ва соҳибкорони инфиродӣ" ба қайд гирифта шуда бошад.

7. Объекти андозбандии ғайрирезиденте, ки фаъолияташро дар Ҷумҳурии Тоҷикистон тавассути муассисаи доимӣ амалӣ менамояд, даромади умумии аз манбаъҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки ба маблағи тарҳҳои пешбининамудаи Дастурамали мазкур нисбати чунин даромад кам карда шудааст, мебошад.

Мисол: Ширкати хориҷии "Star" дар давоми 150 рӯзи тақвимӣ дар ҳудуди Ҷумҳурии Тоҷикистон тавассути кормандон ва шахсони кирояшуда ба хизматрасонӣ машғул аст. Мутобиқи талаботи моддаи 12 Кодекси андоз фаъолияти ширкати хориҷӣ дар ҳудуди Ҷумҳурии Тоҷикистон бо мақсади андозбандӣ ҳамчун муассисаи доимии ғайрирезидент дониста мешавад.

Дар ин мисол мутобиқи талаботи банди 4 Дастурамали мазкур ширкати хориҷии "Star" супорандаи андози фоида дониста мешавад. Даромади умумии дар ҳудуди Ҷумҳурии Тоҷикистон бадастовардаи ширкат бо назардошти тарҳҳои иҷозатдодашудаи банди 7 Дастурамал, объекти андозбандии андози фоида ҳисобида мешавад.

8. Дар сурати дар Ҷумҳурии Тоҷикистон ҷойгир будани манбаи даромад намудҳои даромади умумии ғайрирезидент, ки ба муассисаи доимии он алоқаманд нест ва ҷавобгӯи талаботи боби 33 Дастурамал мебошад, дар манбаи даромад бе тарҳи хароҷот андозбандӣ мегарданд.

9. Ҳангоми гирифтани даромад аз фурӯш ё супурдани амвол ва (ё) ҳуқуқҳои молумулкӣ, ки бо муассисаи доимии ғайрирезидент дар Ҷумҳурии Тоҷикистон алоқаманд нест, объекти андозбандӣ даромади умумии бо маблағҳои дар асоси Дастурамали мазкур тарҳшаванда тарҳ кардашуда мебошад.

4. МАНБАИ АНДОЗБАНДӢ

10. Даромади умумӣ барои давраи андоз, ки ба маблағи тарҳҳои муқарраркардаи Дастурамали мазкур, ба истиснои ҳолатҳои муқаррарнамудаи банди 13 кам карда шудааст, манбаи андоз мебошад.

11. Даромадҳое, ки резидент дар давоми давраи андоз дар Ҷумҳурии Тоҷикистон ва берун аз ҳудуди он гирифтааст ё ин ки бояд гирад, даромади умумии резидент ҳисобида мешавад.

Мисол: ҶДММ "Дорои" дар ҷамъбасти соли 2013 аз таҳвили мол, иҷрои кор ва хизматрасонӣ аз манбаҳои дар ҳудуди Ҷумҳурии Тоҷикистон воқеъбуда, 700 000 сомонӣ даромад гирифт. Ғайр аз ин, Ҷамъият аз хизматрасонӣ ва фоизҳои амонатгузории бонкии бонки хориҷӣ 150 000 сомонӣ даромад гирифт.

Дар ин мисол объекти андозбандии андози фоида ҳам даромади дар ҳудуди Ҷумҳурии Тоҷикистон - 700 000 сомонӣ ва ҳам даромади берун аз он гирифтаи Ҷамъият - 150 000 сомонӣ, яъне 850 000 сомонӣ мебошад.

12. Даромади умумии ғайрирезидент, ки фаъолияташро дар Ҷумҳурии Тоҷикистон тавассути муассисаи доимӣ амалӣ менамояд, аз даромадҳои алоқаманд ба ин муассисаи доимӣ иборат мебошад, ки ҳамин шахс гирифтааст (бояд гирад).

13. Даромади умумии ғайрирезидент аз манбаъҳои дар Ҷумҳурии Тоҷикистон бадастовардаи ӯ, ки ба муассисаи доимиаш алоқаманд нест, манбаи андози ғайрирезидент ҳисобида мешавад.

14. Манбаи андози ҳар як намуди даромадҳое, ки нисбати онҳо меъёрҳои гуногуни андоз муқаррар шудааст, алоҳида муайян карда мешавад.

5. ТАСҲЕҲИ ДАРОМАД

15. Дар ҳолатҳои пурра ё қисман баргардонидани молҳо, қабул нашудани корҳо ё хизматрасониҳо ва тағйир ёфтани шартҳои аҳд даромад аз таҳвили молҳо, иҷрои корҳо ва хизматрасониҳо тасҳеҳ карда мешавад.

16. Ҳаҷми даромади умумии чунин давраи андоз, ки дар муддати он молҳо баргардонида шуданд ё шартҳои аҳд тағйир ёфтанд, тавассути тасҳеҳи даромад тағйир дода мешавад.

17. Дар ҳолати ба низоми махсуси андозбандӣ гузаштан ва ё ин ки баракс мутобиқи талаботи муқаррарнамудаи низомҳои махсуси андозбандӣ тасҳеҳи даромади умумӣ низ анҷом дода мешавад:

а) андозсупорандагоне, ки то гузариш ба низоми соддакардашудаи андозбандӣ ҳангоми ҳисоб намудани андозҳо усули ҳисобу замкуниро истифода мебурданд, ҳангоми гузариш ба усули соддакардашуда бояд чунин қоидаҳоро риоя намоянд:

-то гузариш ба низоми соддакардашудаи андозбандӣ ба манбаи андозбандӣ маблағҳои пулии то гузариш бадастовардашудаи аз рӯи шартномаҳое, ки иҷрои онҳоро андозсупоранда баъди гузариш ба низоми соддакардашуда анҷом медиҳад, дохил карда мешавад;

-ба манбаи андозбандӣ маблағҳои пулие, ки баъди гузариш ба низоми соддакардашуда ба даст омадааст ва мутобиқи қоидаҳои баҳисобгирии андозии усули ҳисобу замкунӣ ба объекти андозбандӣ ҳамчун даромади низоми умумии андозбандӣ дохил карда шуда буд, ба инобат гирифта намешавад.

б) ба даромади андозсупорандаи низоми соддакардашудаи андозбандӣ ҳангоми гузариш ба низоми умумии андозбандӣ даромад аз таҳвили молҳо, иҷрои корҳо ва хизматрасониҳои давраи дар низоми соддакардашуда будан, ки пардохти (қисман пардохти) он то рӯзи гузариш анҷом дода нашудааст, дохил карда мешавад.

Даромади дар зербанди б) зикршуда ҳамчун манбаи андози давраи охирини андозии то гузариш ба низоми умумии андозбандӣ дониста мешавад.

6. МЕЪЁРҲОИ АНДОЗ

18. Бо назардошти муқаррароти бандҳои 19 ва 20 Дастурамал фоидаи андозсупоранда бо маблағи зарари тибқи банди 61 Дастурамал ба давраи минбаъдаи то 3 солро дарбаргиранда кам карда шуда, аз рӯи меъёрҳои зерин андозбандӣ карда шавад:

а) барои фаъолият оид ба истеҳсоли молҳо:

- аз 1 январи соли 2013 - 15 фоиз, вале на кам аз 1 фоизи даромади умумӣ;

- аз 1 январи соли 2015 - 14 фоиз, вале на кам аз 1 фоизи даромади умумӣ;

- аз 1 январи соли 2017 - 13 фоиз, вале на кам аз 1 фоизи даромади умумӣ.

Фаъолият оид ба истеҳсоли молҳо - ин фаъолияти соҳибкорӣ, ки даромад асосан аз соҳаи истеҳсолӣ ва фурӯши молҳои (моликияти моддии) истеҳсолнамудаи худи соҳибкор анҷом дода мешавад.

б) барои дигар намудҳои фаъолият:

- аз 1 январи соли 2013 - 25 фоиз, вале на кам аз 1 фоизи даромади умумӣ;

- аз 1 январи соли 2015 - 24 фоиз, вале на кам аз 1 фоизи даромади умумӣ;

- аз 1 январи соли 2017 - 23 фоиз, вале на кам аз 1 фоизи даромади умумӣ.

Илова ба андози фоида аз намояндагони доимии шахсони ҳуқуқии хориҷии дар ҳудуди Ҷумҳурии Тоҷикистон фаъолияткунанда бо меъёри 15 фоиз андоз аз фоидаи соф гирифта мешавад.

19. Намудҳои даромади умумии ғайрирезидент, ки банди 8 Дастурамал пешбинӣ намудааст, мутобиқи муқаррароти банди 121 Дастурамал андозбандӣ карда мешавад.

20. Фоидаи ғайрирезидент аз фурӯш ё супурдани амвол ва (ё) ҳуқуқҳои молумулкӣ, ки бо муассисаи доимии он дар Ҷумҳурии Тоҷикистон алоқаманд намебошад ва банди 9 Дастурамал пешбинӣ намудааст, бо тарҳи маблағҳои мутобиқи Дастурамали мазкур тарҳшаванда, аз рӯи меъёри 25 фоиз, вале на кам аз 1 фоизи даромади умумӣ андозбандӣ мешавад.

7. ТАРҲҲО АЗ ДАРОМАДИ УМУМӢ

21. Тамоми хароҷоти тасдиқшудаи воқеан анҷомдодаи марбут ба давраи ҳисоботии бо гирифтани чунин даромад алоқаманд, ки ба Дастурамали мазкур мухолифат намекунанд, аз даромади умумӣ тарҳ карда мешаванд, аз ҷумла:

а) хароҷоти тасдиқшудаи ӯҳдадориҳои андоз, ба истиснои андоз аз фоидаи дар қаламрави Ҷумҳурии Тоҷикистон ё дар давлатҳои дигар супоридашуда,

б) хароҷоти тасдиқшудаи музди меҳнат, хароҷоти сафарҳои хизматии кормандон дар доираи меъёрҳои муқарраршуда;

в) хароҷоти тасдиқшудаи вобаста ба хариди ашёи хом, маводҳо, энергияи воқеан дар давраи андоз истифода шуда, ба истиснои ҳароҷоти вобаста ба сохтмон, харидории воситаҳои асосӣ ва васли онҳо, инчунин хароҷот барои зиёдкунии арзиши дороиҳо (харид, истеҳсол, сохтмон, васл, насб ва ғайраҳо), ки тибқи бандҳои 102 ва 103 Дастурамал хусусияти асосӣ (капиталӣ) доранд ва хароҷоте, ки мутобиқи боби 19 Дастурамал бояд тарҳ нашаванд.

22. Дар асоси ҳуҷҷатҳои ба таври дахлдор ба расмият даровардашуда, ки хароҷоти воқеии вобаста ба гирифтани чунин даромадро тасдиқ менамоянд, тарҳи хароҷот иҷозат дода мешавад.

Хароҷоти асоснок (хароҷоти бо гирифтани даромад алоқаманд) гуфта, хароҷоти аз ҷиҳати иқтисодӣ воқеъиятдошта, ки бо арзиши пулӣ инъикос шудааст, дониста мешавад. Хароҷоти аз ҷиҳати ҳуҷҷатӣ асоснок гуфта, хароҷотеро меноманд, ки бо ҳуҷҷатҳои мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон пешбинишуда, аз он ҷумла моддаи 12 Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон "Дар бораи ҳисобдории муҳосибӣ ва ҳисоботи молиявӣ" тасдиқ карда шудааст.

Бар замми асоснокии иқтисодӣ инчунин қонунгузории андоз аз андозсупоранда тасдиқи ҳуҷҷатии дар асл воқеъ шудани хароҷотҳоро талаб менамояд. Яке аз ҳуҷҷатҳои тасдиқкунандаи хароҷот - ин шартномаи гражданӣ-ҳуқуқӣ буда, ҳамчун манбаи иттилоотие мебошад, ки аз он хусусияти хароҷоти андозсупоранда ва ҳамзамон аз ҷиҳати иқтисодӣ мақсаднок (асоснок) будани он маълум мегардад.

23. Ҳангоми ҳисоби фоидаи андозбандишаванда агар ҳамон як хароҷот дар якчанд моддаи хароҷот пешбинӣ шуда бошад, ин хароҷот танҳо як маротиба тарҳ карда мешавад.

24. Ҷаримаҳо, фоизҳо (пеняҳо), ноустуворонаҳои таъиншуда ё эътирофшудаи вобаста ба гирифтани даромади умумӣ, ки бояд аз ҳисоби андозсупоранда пардохта шаванд (шудаанд), ба истиснои онҳое, ки бояд ба буҷет ворид гарданд, тарҳ карда мешаванд.

25. Маблағи андоз аз арзиши иловашуда, ки барои мақсадҳои андоз аз арзиши иловашуда ба ҳисоб гирифтани он иҷозат дода намешавад, дар арзиши молҳо, иҷрои корҳо, хизматрасониҳо ба инобат гирифта мешавад.

8. ТАРҲ БАРОИ ПАРДОХТҲОИ ЭҲСОНКОРӢ

26. Ба андозаи на бештар аз 10 фоизи фоидаи андозбандишаванда тарҳи пардохтҳо барои ташкилотҳои эҳсонкорӣ ва иҷрои фаъолияти эҳсонкорӣ дар ҳаҷми воқеии маблағҳои пардохтшуда, иҷозат дода мешавад.

27. Ҳамчун пардохтҳои эҳсонкорӣ дар шакли молу мулк маблағи воқеии пардохтҳои эҳсонкорӣ хурдтарини яке аз ин ду бузургиҳо - арзиши бозории молу мулк ё арзиши аслии он ба ҳисоб меравад.

Мисол: Андозсупоранда ба 1000 сомонӣ молу мулк харида, ин молу мулкро ба ташкилоти эҳсонкорӣ медиҳад. Агар арзиши бозории ин молу мулк дар лаҳзаи хайр намудан 1500 сомониро ташкил диҳад, пас хароҷоти дар асл карда дар намуди молу мулки 1000 сомониро ташкил медиҳад. Агар арзиши бозории ин молу мулк дар лаҳзаи хайр намудан 800 сомониро ташкил диҳад, пас хароҷоти дар асл карда дар намуди амвол 800 сомониро ташкил медиҳад. Ҳамзамон ҳаҷми ҳадди ниҳоии тарҳ бо бузургии ҳадди ақал аз ду бузургӣ: 1) ҳаҷми дар асл кардашудаи хароҷот ё 2) 10 фоизи фоидаи андозбандишавандаи андозсупоранда маҳдуд мебошад. Бигузор дар мисоли мо 10 фоизи фоидаи андозбандишавандаи андозсупоранда 900 сомониро ташкил диҳад. Пас дар ҳолати якум ҳаҷми ҳадди ниҳоии тарҳ 900 сомониро ташкил медиҳад, гарчанде ҳаҷми дар асл карда шудаи хароҷот ба 1000 сомонӣ баробар аст. Дар ҳолати дуюм ҳачми ҳадди ниҳоии тарҳ 800 сомониро ташкил медиҳад.

Мисол: Даромади умумии ҶДММ "Орзу" дар ҷамъбасти соли 2013 маблағи 1 000 000 сомониро ташкил намуд. Маблағи тарҳҳои иҷозатдодашуда бе назардошти маблағҳои эҳсонкорӣ 800 000 сомонӣ аст.

Ҷамъият дар соли 2013 ба таври ройгон ба хонаи кӯдакон "Навзод" ба маблағи 50 000 сомонӣ кӯрпа додааст. Нархи бозории кӯрпаҳо 60 000 сомониро ташкил медиҳад.

Бо мақсади муайян намудани маблағи иҷозатдодашудаи тарҳҳо барои эҳсонкорӣ мутобиқи муқаррароти бандҳои 26 ва 27 Дастурамал чунин ҳисобкуниҳо карда мешавад:

1.Бузургии нисбатан хурдтари арзиши моли додашударо муайян мекунем: 50 000 < 60 000, арзиши моли додашуда аз арзиши бозории он камтар аст, асос арзиши камтар, яъне 50 000 сомонӣ гирифта мешавад;

2.Маблағи максималии тарҳи иҷозатдодашавандаи эҳсонкориро муайян мекунем:

(даромади умумӣ - тарҳҳо бе назардошти маблағи эҳсонкорӣ) х 10%.

(1 000 000 - 800 000) х 10% = 20 000 сомонӣ.

Бинобар ин, гарчанде Ҷамъият дар асл ба маблағи 50 000 сомонӣ ба хонаи кӯдакон эҳсон намуд, вале маблағи максималии тарҳи иҷозатдодашуда ҳангоми ҳисоб намудани андози фоида на бояд аз 20 000 сомонӣ зиёд бошад.

Ҳисоби ниҳоӣ:

Даромади умумӣ - 1 000 000 сомонӣ;

Тарҳҳо бо назардошти маблағи эҳсонкорӣ - 820 000 сомонӣ;

Фоидаи андозбандишаванда (1 000 000 - 820 000) = 180 000 сомонӣ.

9. МАҲДУДУИЯТИ ТАРҲҲО НИСБАТИ ФОИЗҲО

28. Агар бандҳои 29 ва 30 Дастурамал муқаррароти дигареро пешбинӣ накунад, ҳаҷми дар асл пардохтшудаи фоизҳо барои ҳар як қарз, аммо ба андозаи на бештар аз маблағи секаратаи фоизҳои бо истифодаи меъёри бозтамвили Бонки миллии Тоҷикистон ҳисобшуда (бояд ҳисоб карда шавад), ки дар давраи андоз амал мекунад, тарҳ карда мешавад. Ҳамин банд нисбати фоизҳои супоридашаванда тибқи шартномаҳои иҷораи молиявӣ (лизинг) низ татбиқ мегардад.

29. Ҳангоми харидорӣ намудан ва (ё) сохтани воситаҳои асосии истеҳлокшаванда фоизҳои қарзҳои пардохташуда ё хароҷоти ба тағйирёбии арзиши то ба истифода додани онҳо таъсиррасонанда, аз даромади умумии солона тарҳ карда намешаванд, вале арзиши чунин воситаҳои асосиро зиёд менамоянд.

30. Агар зиёда аз 25 фоизи сармояи оинномавии (саҳмияҳои) корхона мустақим ё ғайримустақим ба ғайрирезидентҳо ё шахсони ҳуқуқии аз андоз аз фоида озод тааллуқ дошта бошад, доир ба ҳар як қарзи дар доираи давраи андоз истифодашуда фоизҳои пардохташуда мувофиқи банди 28 ҳамин Дастурамал тарҳ карда мешаванд, аммо ҳамзамон маблағи ниҳоии фоизҳое, ки мутобиқи банди 1 Даструамал тарҳ мешаванд, бо маблағҳои зерин маҳдуд мегарданд:

а) ҳама гуна даромади фоизии чунин корхона, ҷамъи

б) 50 фоизи бузургие, ки дар натиҷаи кам кардани даромади умумии (ғайр аз даромади фоизии) ин корхона ба тарҳҳои мутобиқи қисми мазкур иҷозатшуда, ба истиснои тарҳҳо нисбати фоизҳо ҳосил шудааст.

Мисол: ҶСП "Хушнуд" 1 январи соли 2013 ба мӯҳлати як сол ба маблағи 100 000 сомонӣ бо меъёри солонаи 35 фоиз қарз гирифт. Бо тамом шудани мӯҳлати қарз андозсупоранда вазифадор аст, ки маблағи асосии қарз ва фоизҳои онро ба маблағи 35 000 сомонӣ пардохт намояд. Меъёри азнавмаблағгузории (рефинансированияи) Бонки миллии Тоҷикистон дар соли 2013 ба 7 фоиз (шартан) баробар аст.

Бо мақсади ба тарҳҳо ҳангоми ҳисоб намудани андози фоида бурдани хароҷоти фоизҳо Ҷамъият бояд чунин амалҳоро иҷро намояд:

1. Меъёри азнавмаблағгузории (рефинансированияи) Бонки миллии Тоҷикистон барои давраи истифодаи қарз муайян намояд. (меъёри мазкурро аз сомонаи Бонки миллӣ www.nbt.tj дарёфт кардан мумкин аст).

2. Меъёри азнавмаблағгузории (рефинансированияи) Бонки миллии Тоҷикистонро ба 3 зарб намуда, фоизи максималии тарҳҳои иҷзоатдодашударо муайян менамоем. Агар меъёри мазкур дар давраи истифодаи қарзҳо ба тарафи зиёдшавӣ ё ин ки камшавӣ тағйир ёфта бошад, пас нишондиҳандаи миёнаро муайян мекунем.

7 х3% =21% меъёри максималии фоизҳо ҳангоми ба ҳисоб гирифтани тарҳҳои истифодаи қарз .

100 000 х 21% = 21 000 сомонӣ, маблағи максималии тарҳҳо ҳангоми ҳисоб намудани андози фоида.

Мисол: ҶСП "Хушнуд" 1 январи соли 2013 ба мӯҳлати 1 сол аз муассиси худ, ки ғарирезиденти Ҷумҳурии Тоҷикистон мебошад дар ҳаҷми 500 000 сомонӣ бо 30 фоизи солона қарз гирифт. Ҳиссаи иштироки ғайрирезидент дар сармояи оинномавии Ҷамъият 40 фоизро ташкил медиҳад.

Бо тамом шудани мӯҳлати қарз андозсупоранда вазифадор аст, ки маблағи асосии қарз ва фоизҳои онро ба маблағи 175 000 сомонӣ пардохт намояд. Меъёри азнавмаблағгузории (рефинансированияи) Бонки миллии Тоҷикистон дар соли 2013 ба 7 фоиз (шартан) баробар аст.

Дар ҷамъбасти соли 2013 Ҷамъият чунин нишондиҳандаҳо дорад:

-даромади умумии Ҷамъият аз таҳвили молҳо, иҷрои кору хизматрасонӣ - 1 000 000 сомонӣ;

-даромади Ҷамъият дар шакли фоизҳо аз амонати депозитӣ - 30 000 сомонӣ;

-тарҳҳои иҷозатдодашуда, ба истиснои тарҳҳои харҷи фоизҳо - 800 000 сомонӣ;

Қадами аввал, мутобиқи банди 28 Дастурамал ҳисоб намудани маблағи максималии тарҳҳо оид ба истифодаи фоизҳо:

7х3% = 21% меъёри максималии тарҳи иҷозатдодашудаи истифодаи фоизҳо.

500 000 сомонӣ х 21% = 105 000 сомонӣ маблағи максималии иҷозатдодашудаи тарҳҳо, ҳангоми ҳисоб намудани андози фоида.

Қадами дуюм, мутобиқи банди 30 Дастурамал ҳисоб намудани маблағи максималии тарҳҳо оид ба истифодаи фоизҳо:

(даромади умумӣ бе назардошти даромад аз фоизҳо - тарҳҳо бе назардошти хароҷоти фоизҳо) х 50%;

(1 000 000 -800 000) х50% = 100 000

100 000 + 30 000 = 130 000 сомонӣ, маблағи максималии хароҷот барои фоизҳо, ки мутобиқи муқаррароти банди 30 Дастурамал пешбинӣ шудааст, мебошад.

Дар натиҷа ду нишондиҳандаи маҳдудиятҳо барои тарҳҳо бо мақсади ҳисоб намудани андози фоида ҳосил шуд, 105 000 сомонӣ (банди 28 Дастурамал) ва 130 000 сомонӣ(банди 30 Дастурамал). Бузургии нисбатан камтар 105 000 сомонӣ аст. Аз ин рӯ, Ҷамъият бо мақсади ҳисоб намудани андози фоида тарҳ кардани маблағи 105 000 сомониро ҳуқуқ дорад:

Даромади умумӣ: 1 030 000 (1 000 000 + 30 000)

Тарҳҳо: 905 000 (800 000 + 105 000)

Фоидаи андозбандишаванда: = 125 000 (1 030 000 - 905 000).

10. ТАРҲҲО НИСБАТИ ҚАРЗҲОИ БЕЭЪТИМОД (ШУБҲАНОК)

31. Тарҳ нисбати қарзи беэътимод (шубҳанок), яъне маблағе, ки бояд ба андозсупоранда пардохта шавад, вале бо сабаби ғайри қобили пардохт будан ё барҳам дода шудани қарздор, андозсупоранда онро пурра гирифта наметавонад, ё имконияти гирифтани он аз шахси қарздор ё шахси сеюм аз эҳтимол дур аст ва ба суратҳисоби пардохти он дар давоми се сол аз лаҳзае, ки чунин пардохт бояд анҷом дода мешуд, ягон пардохт сурат нагирифтааст, иҷозат дода мешавад.

32. Қарзҳои беэътимоди (шубҳаноки) вобаста ба таҳвили молҳо, иҷрои корҳо ва хизматрасониҳо танҳо дар сурате, ки даромади марбут ба онҳо қаблан ба даромади умумии аз фаъолияти соҳибкорӣ бадастомада дохилшуда тарҳ карда мешавад.

Мисол: ҶДММ "Сино" дар соли 2010 барои ҶСП "Авесто" ба маблағи 90 000 сомонӣ корҳои сохтмонӣ оид ба сохтани анборхонаҳоро иҷро кард. Моҳи феврали соли 2010, баъди имзои санади иҷрои корҳо, ҶДММ "Сино" даромад дар ҳаҷми 90 000 сомониро эътироф намуда, дар ҷамъбасти соли 2010 бо андози фоида андозбандӣ намуд. Аз давраи имзо шудани санади иҷрои корҳо ҶСП "Авесто" дар асоси ҳисобномаҳои пешниҳодшуда ягон пардохт накард.

Дар асоси муқаррароти банди 31 Дастурамал ҶДММ "Сино" ҳуқуқ дорад маблағи қарздории ҶСП "Авесто"-ро ҳангоми ҳисобкунии андози фоидаи соли 2013 ҳамчун қарзи беэътимод эътироф намуда, ба ҳисоби тарҳҳои иҷозатдодашуда барад.

33. Ҳангоми ҳамчун қарзи беэътимод (шубҳанок) эътироф шудан ин маблағҳо бояд аз дафтарҳои муҳосибавии андозсупоранда бароварда шаванд.

34. Бонкҳо, ширкатҳои қарзӣ ва ташкилотҳои амонатии қарзии хурд ба тарҳи 90 фоизи ҳиссаҷудокуниҳо ба захира барои пӯшонидани талафҳои эҳтимолӣ доир ба қарзҳо (минбаъдзахира) мувофиқи қоидаҳои ташаккули ин захира ва таснифи қарзҳои муқаррарнамудаи Бонки миллии Тоҷикистон (ба истиснои қарзҳои стандартӣ, қарзҳое, ки барои мақсадҳои лизинг ё таъминоти бегарав, қарзҳои ба фоидаи тарафҳои бо ҳам алоқаманд ё ин ки тибқи ӯҳдадориҳои тарафҳои бо ҳам алоқаманд ба шахсони сеюм дода шудаанд) ҳуқуқ доранд.

35. Ҳиссаҷудокуниҳо аз рӯи қарзҳое, ки дар захира зиёда аз 2 сол пас аз анҷом ёфтани мӯҳлати пешбининамудаи шартномаи қарзӣ нигоҳ дошта шудаанд, ба даромади бонкҳо, ширкатҳои қарзӣ ва ташкилотҳои амонатии қарзии хурди зикршуда дохил карда мешаванд.

36. Тарҳ кардани қарзҳои беэътимод (шубҳанок) аз 10 фоизи даромади дар давраи ҳисоботӣ бадастовардашуда зиёдтар иҷозат дода намешавад.

37. Дастурамал оид ба муайян намудани маблағи иҷозатшавандаи тарҳ нисбати қарзҳои беэътимод аз даромади умумиро мақоми ваколатдори давлатӣ дар мувофиқа бо Бонки миллии Тоҷикистон ва Вазорати молияи Ҷумҳурии Тоҷикистон тасдиқ менамояд.

11. ТАРҲИ ҲИССАҶУДОКУНИҲО БА ФОНДҲОИ ЗАХИРАВИИ СУҒУРТА

38. Шахси ҳуқуқие, ки ба фаъолияти суғуртавӣ машғул аст, ҳуқуқ дорад тарҳи ҳиссаҷудокуниҳоро ба фондҳои захиравии суғуртавӣ мувофиқи тартиб ва меъёрҳое, ки Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон бо пешниҳоди Вазорати молияи Ҷумҳурии Тоҷикистон ва Кумитаи андози назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон муқаррар намудааст, анҷом диҳад.

12. ТАРҲҲО НИСБАТИ ХАРОҶОТ БАРОИ ТАДҚИҚОТИ ИЛМӢ, КОРҲОИ ЛОИҲАКАШӢ ВА ТАҶРИБАВИЮ КОНСТРУКТОРӢ

39. Хароҷот барои тадқиқоти илмӣ, корҳои лоиҳакашӣ ва таҷрибавию конструктории вобаста ба гирифтани даромади умумӣ, ба истиснои хароҷот барои хариди воситаҳои асосӣ, васлкунӣ ва дигар хароҷоти хислати асосӣ дошта, анҷом дода мешавад.

Асос барои тарҳи чунин хароҷот супоришҳои техникӣ, ҳуҷҷатҳои лоиҳавию сметавӣ, санади корҳои иҷрошуда ва санадҳои қабули зинаҳои иҷрошудаи чунин корҳо ба ҳисоб мераванд.

40. Ҳангоми аз тарафи ташкилотҳое, ки тадқиқоти илмӣ, корҳои лоиҳакашӣ ва (ё) таҷрибавию конструкториро ба сифати иҷрочӣ (пудратчӣ ё зерпудратчӣ) анҷом медиҳанд, талаботи банди 39 Дастурамал оид ба ҳисоб нагирифтани хароҷот барои харидани воситаҳои асосӣ, васли онҳо ва дигар хароҷоти дорои хусусияти асосӣ, татбиқ намешавад. Хароҷоти зикршуда ҳамчун хароҷот барои амалӣ намудани фаъолияти ин ташкилотҳо, ки барои гирифтани фоида (даромад) равона шудааст, ҳисобида мешавад.

Дар сурате фаъолият тадқиқоти илмӣ ҳисобида мешавад, ки усулҳои илмӣ ва кори мунтазам, аз фарзия то таҷрибагузаронӣ, инчунин мушоҳида, баҳогузорӣ ва хулосабарории мантиқиро дарбар гирад. Кор бояд ба принсипҳои илми табиӣ, биологӣ, кимиёгӣ ва ё коркарди инжинерию тадқиқоти компютерӣ асос ёфта бошад.

Дар асоси банди 39 Дастурамали мазкур тарҳи чунин хароҷотҳои вобаста ба иҷрои корҳо иҷозат дода мешавад: таҳияи лоиҳаи саноатӣ ё техникӣ; коркарди истеҳсолӣ; тадқиқоти амалиётӣ; моделсозии математикӣ ва таҳлил; лоиҳакашӣ; сохтан ва таъмини фаъолияти намунаҳои озмоишӣ; коркарди таъминоти барномавӣ; кор болои ҷиҳатҳои тиҷоратӣ, ҳуқуқӣ ва маъмурии технологияҳои патентии дар натиҷаи тадқиқотҳо коркардшуда ва ғайраҳо.

Ба хароҷоти дар асоси бандҳои 39 ва 40 Дастурамал тарҳшаванда инҳо мисол шуда метавонанд; музди маоши олимони ба тадқиқот машғулбуда; арзиши ашёи хом ва маҳсулоти дар лабораторияҳо сарфшуда; пардохти хизмати экспертони намунаҳои озмоиширо санҷида; хароҷоти барои муайян намудани бехатарӣ ва самаранокии маҳсулоти истеҳсолшаванда сарфшуда ва ғайраҳо.

13. ТАРҲИ МАБЛАҒҲОИ ҲИССАҶУДОКУНИҲОИ ИСТЕҲЛОКӢ ВА ДИГАР ТАРҲҲО АЗ РӯИ ВОСИТАҲОИ АСОСИИ ИСТЕҲЛОКШАВАНДА

41. Мувофиқи муқаррароти ҳамин қисм ҳиссаҷудокунии истеҳлокии воситаҳои асосӣ ва дороиҳои ғайримоддие, ки дар фаъолияти соҳибкорӣ истифода мешаванд, бояд тарҳ карда шаванд.

Ҳиссаҷудокунии истеҳлокӣ доир ба воситаҳои асосӣ ва дороиҳои ғайримоддие, ки дар фаъолияти соҳибкорӣ истифода намешаванд (дар фаъолияти ғайрисоҳибкорӣ истифода мешаванд) ҳисоб ва тарҳ карда намешаванд.

42. Ба воситаҳои асосии зерин ҳиссаҷудокуниҳои истеҳлокӣ ҳисоб карда намешавад:

- замин, чорво, асарҳои санъат, захираҳои молию моддӣ, аз ҷумла объектҳои сохтмонашон нотамом ва таҷҳизоти васл нашуда, инчунин амволе, ки арзишаш ҳангоми муайян намудани манбаи андозбандишавандаи соли равон пурра тарҳ карда мешавад ва дигар дороиҳое, ки истеҳлок намешаванд;

- воситаҳои асосие, ки ройгон гирифта шудаанд;

- воситаҳои асосие, ки арзишашон пештар пурра тарҳ шуда буд;

- воситаҳои асосии ташкилотҳои ғайритиҷоратӣ, муассисаҳои давлатӣ ва иттиҳодияҳои ҷамъиятӣ, аз ҷумла воситаҳои асосие, ки онҳо барои гирифтани даромад истифода мебаранд.

43. Бо гурӯҳҳои зерини истеҳлокӣ воситаҳои асосии истеҳлокшаванда тақсим мешаванд:

Ҷадвал

44. Ҳиссаҷудокунии истеҳлокӣ доир ба ҳар гурӯҳи воситаҳои асосӣ бо роҳи татбиқи меъёри банди 43 Дастурамали мазкур нишондодашуда, нисбат ба тавозуни арзиши гурӯҳ дар охири соли тақвимӣ ҳисоб карда мешавад. Ҳиссаҷудокунии истеҳлокӣ нисбат воситаҳои асосӣ ва дороиҳои ғайримоддии дар давоми соли тақвимӣ воридшуда (хориҷшуда) аз моҳи тақвимии пас аз истифода додани воқеии (аз истифода баровардани воқеии) онҳо анҷом дода (қатъ карда) мешавад.

45. Ҳиссаҷудокунии истеҳлокӣ доир ба гурӯҳи 4 на аз рӯи гурӯҳбандӣ, балки барои ҳар як воситаи асосӣ дар алоҳидагӣ ҳисоб карда мешавад.

46. Тавозуни арзиши гурӯҳ дар охири соли андозӣ ба маблағе баробар аст, ки бо тариқи зайл муайян карда мешавад (вале бояд аз сифр кам (манфӣ) набошад):

- баланси арзиши гурӯҳ дар охири соли гузашта, бо назардошти тарҳи маблағҳои истеҳлокӣ барои соли гузашта, инчунин маблағе, ки дар бандҳои 48 ва 49 Дастурамал пешбинӣ шудааст, ҷамъи

- арзиши воситаҳои асосӣ мутобиқи бандҳои 41 ва 102-103 (ба истиснои зиёдшавии арзиши дороиҳо ҳангоми азнавнарзгузорӣ) Дастурамал, ки дар давоми сол ба гурӯҳ ҷамъ мешавад, боназардошти банди 44 Дастурамал ва банди 53 Дастурамал (дар қисми хароҷоти таъмире, ки тарҳ иҷозат дода намешавад) тарҳи

- маблағи ҳангоми фурӯши воситаҳои асосӣ тибқи талаботи банди 44 Дастурамал дар давоми соли андозӣ гирифташуда, ки дар асоси нархи фурӯш муқаррар мешавад.

47. Агар тавозуни арзиши гурӯҳи муайяни воситаҳои асосӣ дар охири соли андозбандӣ аз сифр кам бошад, андозсупоранда бояд бузургии мутлақи чунин баланси арзишро ба сифати даромад ба даромади умумӣ ҳамроҳ намояд ва баланси арзиши чунин гурӯҳи воситаҳои асосиро ба сифр баробар кунад.

Бузургии манфии баланси арзиши гурӯҳи муайяни воситаҳои асосӣ маънои онро дорад, ки дар давоми соли андозбандӣ маблағи аз фурӯши воситаҳои асосии ин гурӯҳ бадастомада аз маблағи (бузургии) баланси арзиши ин гурӯҳи воситаҳои асосӣ дар охири соли гузашта бо тарҳи истеҳлок барои соли гузашта, бо назардошти зам кардани арзиши воситаҳои асосие, ки ба гурӯҳ дар давоми соли андоз илова карда шудаанд, зиёд мебошад.

48. Агар арзиши тавозуни гурӯҳ дар охири сол аз 50 нишондиҳанда барои ҳисобҳо камтар бошад, арзиши тавозуни гурӯҳ тарҳ карда мешавад.

49. Агар тамоми воситаҳои асосии гурӯҳ фурӯхта, дода шуда ё ин ки аз эътибор соқит шуда бошад, пас арзиши тавозуни гурӯҳ дар асоси банди 44 Дастурамал тарҳ карда мешавад.

50. Арзиши воситаҳои асосии барои иҷораи молиявӣ (лизинг) додашуда (аз рӯи иҷораи молиявӣ (лизинг) гирифташуда) дар тавозуни арзиши гурӯҳи дахлдори иҷорагир ҳисоб карда мешавад.

51. Барои иҷорадеҳ маблағи асосие, ки барои воситаҳои асосии ба иҷораи молиявӣ (лизинг) додашуда ба ӯ пардохта шудааст, ҳамчун маблағе баррасӣ мегардад, ки ҳангоми фурӯши чунин воситаҳои асосӣ (бо нархи фурӯш) дар давоми соли андозӣ гирифта шудааст, агар воситаҳои асосӣ ба тавозуни арзиши гурӯҳ то интиқоли онҳо ба иҷораи молиявӣ (лизинг) дохил карда шуда бошанд. Барои иҷорагир маблағи асосие, ки он ба иҷорадеҳ мепардозад, ҳамчун нархи хариди воситаҳои асосӣ баррасӣ мегардад.

14. ТАРҲҲО НИСБАТИ ХАРОҶОТИ ТАЪМИРИ ВОСИТАҲОИ АСОСИИ ИСТЕҲЛОКШАВАНДА

52. Хароҷоти таъмири воситаи асосии шомили гурӯҳи мазкур дар ҳаҷми воқеии маблағҳои чунин таъмир, вале на бештар аз 10 фоизи тавозуни арзиши гурӯҳ дар охири соли тақвимӣ барои тарҳ кардан иҷозат дода мешавад.

53. Дар сурати зиёда аз 10 фоизи тавозуни арзиши гурӯҳро ташкил намудани маблағи воқеии хароҷоти таъмир, маблағи зиёдатӣ ба афзоиши тавозуни арзиши ҳамин гурӯҳ дохил карда мешавад.

Мисол: Андозсупоранда таъмири воситаҳои асосии ба гурӯҳи 1 шомилбударо ба маблағи 5 000 сомонӣ таъмир намуд. Арзиши тавозунии гурӯҳи 1 дар охири соли 2013 бе назардошти маҳдудияти банди 52 Дастурамал ба 30 000 сомонӣ баробар аст.

30 000 х 10% = 3 000 сомонӣ - маблағи маҳдудият барои таъмири воситаҳои асосии гурӯҳи 1.

5 000 - 3 000 = 2 000 сомонӣ - мабалғи хароҷоте, ки андозсупоранда барои таъмири воситаҳои асосӣ ҳангоми ҳисоб намудани андози фоида ҳуқуқи тарҳкунӣ дорад.

3 000 сомонӣ ба арзиши воситаҳои асосии гурӯҳи 1 зам карда мешавад.

30 000 + 3 000 = 33 000 сомонӣ арзиши воситаҳои асосии гурӯҳи 1 бо назардошти маҳдудиятҳои бандҳои 52 ва 53 Дастурамал.

33 000 х 20% = 6 600 сомонӣ - маблағи ҳиссаҷудокунии истеҳлокии воситаҳои асосии гурӯҳи 1.

15. ТАРҲҲО НИСБАТИ САҲМҲОИ СУҒУРТАВӢ

54. Саҳмҳои суғуртавӣ, ки суғуртакунандагон дар асоси шартномаҳои суғуртаи ҳатмӣ мепардозанд, ба истиснои саҳмҳои суғуртавӣ тибқи шартномаҳои дорои хусусияти ҷамъшаванда ва баргардонидашаванда, бояд тарҳ карда шаванд

16. ХАРОҶОТ БАРОИ КОРҲОИ ҶУСТУҶӯИЮ ГЕОЛОГӢ ВА КОРҲОИ ОМОДАГӢ БА ИСТИХРОҶИ ЗАХИРАҲОИ ТАБИӢ

55. Хароҷот оид ба корҳои ҷустуҷӯию геологӣ ва омодагӣ ба истихроҷи захираҳои табиӣ ҳамчун маблағгузорӣ ба воситаҳои асосие, ки гурӯҳи алоҳидаро ташкил медиҳанд, баррасӣ мегардад ва бояд аз даромади умумӣ мутобиқи боби 13 Дастурамал дар намуди ҳиссаҷудокуниҳои истеҳлокӣ тибқи меъёри истеҳлоки воситаҳои асосии гурӯҳи 2 тарҳ карда шавад.

56. Муқаррароти мазкур ҳамчунин нисбати хароҷоти андозсупоранда барои дороиҳои ғайримоддии вобаста ба гирифтани ҳуқуқ барои иҷрои корҳои ҷустуҷӯию геологӣ, коркард ё истифодаи захираҳои табиӣ татбиқ мегардад.

Мисол: ҶСП "Мармар" иҷозатнома ва ҳуқуқи амалӣ намудани корҳои ҷустуҷӯию геологии қитъаи "А", ки дар ҳудуди Ҷумҳурии Тоҷикистон воқеъ аст, ба даст овард. Дар соли 2013 хароҷоти корҳои ҷустуҷӯию геологии ҶСП "Мармар" маблағи 600 000 сомониро ташкил медиҳад. Дар ҳамин сол ҶСП "Мармар" ба маблағи 200 0000 сомонӣ ба корҳои тайёрии истихроҷи захираҳои табиӣ дар ҳамин қитъа маблағ сарф кард.

Дар мисоли мазкур, харҷи Ҷамъият барои корҳои ҷустуҷӯию геологӣ ва тайёрӣ барои истихроҷи захираҳои табиӣ ба маблағи 800 000 сомонӣ аз даромади умумӣ дар шакли ҳиссаҷудокунии истеҳлокӣ бо меъёри 15 фоиз тарҳ карда мешавад.

800 000 х 15% = 120 000 сомонӣ.

17. ХАРОҶОТ БАРОИ ДОРОИҲОИ ҒАЙРИМОДДӢ

57. Хароҷот барои объектҳои ғайримоддӣ (объектҳои моликияти ғайримоддӣ ба монанди иҷозатнома, патенти ихтироотӣ, тамғаи савдо, ҳуқуқи муаллифӣ, шартнома оид ба истифодаи номи шахси ҳуқуқӣ, таъминоти барномавӣ ва ғайра), ки дар давоми на камтар аз дувоздаҳ моҳ истифода мегарданд ба шарте ба дороиҳои ғайримоддӣ дохил мешаванд, ки агар мӯҳлати истифодабарии хизматии онҳо маҳдуд бошад.

58. Хароҷот барои ба даст овардани (истеҳсол кардани) дороиҳои ғайримоддӣ ҳамчун маблағгузорӣ ба воситаҳои асосие, ки гурӯҳи алоҳидаро ташкил медиҳанд, ба назар гирифта мешавад ва бояд мутобиқи боби 13 Дастурамали мазкур аз даромади умумӣ дар намуди ҳиссаҷудокуниҳои истеҳлокӣ тибқи меъёри истеҳлоки воситаҳои асосии гурӯҳи 5 тарҳ карда шавад.

59. Агар хароҷот барои ба даст овардан ё истеҳсол кардани дороиҳои ғайримоддии истеҳлокшаванда қаблан аз ҳисоби фоидаи андозбандишавандаи андозсупоранда тарҳ шуда бошад, пас ин хароҷот ба арзиши дороиҳои ғайримоддии истеҳлокшаванда дохил карда намешавад.

60. Муқаррароти мазкур нисбати дороиҳои ғайримоддие, ки дар банди 55 Дастурамал пешбинӣ шудааст, татбиқ намегардад.

18. БА ДАВРАИ ДИГАР ГУЗАРОНИДАНИ ЗАРАР, ЗАРАР ҲАНГОМИ ФУРӯШ Ё СУПОРИДАНИ МОЛУ МУЛК

61. Аз ҳисоби фоидаи то андозбандишавии давраҳои минбаъда барзиёдии тарҳҳои имконпазири андозсупоранда нисбат ба даромади умумӣ (зарар аз фаъолияти соҳибкорӣ) ба давраи минбаъдаи давомнокиаш то 3 солро дарбаргиранда, пӯшонида мешавад.

Мисол: Дар ҷамъбасти соли 2012 ҶДММ "Осиё" аз фаъолияти соҳибкорӣ ба маблағи 70 000 сомонӣ зарар гирифт ва ин зарарро метавонад то соли 2015 гузаронад.

Дар соли 2013 даромади умумии Ҷамъият маблағи 800 000 сомон ва тарҳҳои имконпазир маблағи 600 000 сомониро ташкил дод. Дар мисоли мазкур зарари соли 2012 бо назардошти банди 61 Дастурамал даромади соли 2013-ро кам мекунад.

Даромади умумӣ - тарҳҳо - зарари солҳои пештара = фоидаи андозбандишаванда.

800 000 - 600 000 -70 000 = 130 000 сомонӣ, маблағи фоидаи андозбандишавандаи Ҷамъият дар соли 2013.

Мисол: Дар ҷамъбасти соли 2012 ҶДММ "Осиё" аз фаъолияти соҳибкорӣ ба маблағи 150 000 сомонӣ зарар гирифт ва ин зарарро метавонад то соли 2015 гузаронад.

Дар соли 2013 даромади умумии Ҷамъият маблағи 800 000 сомон ва тарҳҳои имконпазир маблағи 700 000 сомониро ташкил дод.

800 000 - 700 000 - 150 000 = -50 000 сомонӣ зарари соли 2013.

Зарари соли 2013 то ба соли 2016 гузаронида мешавад.

62. Зараре, ки аз фурӯш ё супоридани молу мулк (ба истиснои молу мулке, ки барои фаъолияти соҳибкорӣ истифода мешавад, ё молу мулке, ки фоидаи фурӯш ё супоридани онҳо аз андоз озод аст) расонида мешавад, аз ҳисоби фоидаи фурӯш ё супоридани чунин молу мулки дигар ҷуброн мегардад.

63. Агар ҷуброни зарари дар банди 62 Дастурамали мазкур қайдшуда дар ҳамон сол имконнопазир бошад, он ба давраи минбаъдаи то 3 сол гузаронида мешавад ва аз ҳисоби фоида аз фурӯш ё супоридани дигар чунин молу мулки гирифташуда ҷуброн мегардад. Зараре, ки аз фурӯш ё супоридани молу мулк расонида мешавад аз даромади умумӣ барои мақсадҳои андоз аз фоида тарҳ карда намешавад.

Ба давраи минбаъда гузаронидани зарари дар қисми мазкур дарҷшуда нисбати андозсупорандагоне, ки дар солҳои гузашта мутобиқи боби 32 Дастурамали мазкур ё ин бо дигар асосҳо аз пардохти андози фоида озод буданд, татбиқ карда намешавад. Яъне, зарари фаъолияти он солҳое, ки андозсупоранда аз пардохти андози фоида озод буд, ба давраи минбаъда гузаронида намешавад.

19. ХАРОҶОТЕ, КИ ТАРҲ КАРДА НАМЕШАВАНД

64. Хароҷоти ба фаъолияти соҳибкорӣ алоқаманд набуда, инчунин хароҷот вобаста ба хариди мол (кор, хизматрасонӣ) аз соҳибкорони инфиродие, ки тибқи патент фаъолият менамоянд, тарҳ карда намешаванд.

Ҳамзамон, хароҷоти вобаста ба сохтмон, истифодабарӣ ва нигоҳдории объектҳо, инчунин дигар хароҷоте, ки ба фаъолияти соҳибкорӣ (истеҳсолоти асосӣ) алоқаманд нестанд, тарҳ карда намешаванд.

65. Дар сурати ба талаботи бандҳои 21 ва 22 Дастурамал ҷавобгӯй набудани тарҳҳои пешбининамудаи ҳамин банд, тарҳ иҷозат дода намешавад.

66. Тарҳи хароҷоти намояндагӣ ва дигар хароҷоти шабеҳ (гузаронидани ҷашнҳо, ҷойгиронии меҳмонон ва ғайра) зиёда аз меъёрҳои муайяннамудаи Вазорати молияи Ҷумҳурии Тоҷикистон иҷозат дода намешавад.

67. Агар хароҷот дар доираи фаъолияти соҳибкории дорои хусусияти фароғатӣ анҷом дода шавад, пас талаботи банди 66 Дастурамал нисбати чунин андозсупоранда татбиқ намегардад.

68. Ҳиссаҷудокуниҳо ба фондҳои захиравӣ танҳо мувофиқи муқаррароти бобҳои 10 ва 11 Дастурамал тарҳ карда мешаванд.

69. Хароҷот аз ҳисоби корманди кироя вобаста ба фаъолияти меҳнатиаш аз даромади умумии корфармо тарҳ карда намешавад.

70. Арзиши амволи ройгон (хайрия) додашуда, корҳо ва хизматрасониҳои ройгон (эҳсонкорона), ба истиснои талаботи банди 26 Дастурамал тарҳ карда намешавад.

71. Хароҷоти марбут ба мошинҳои сабукрав, ки дар ҳама давра дар ҷараёни давраи андоз дар ихтиёри кормандон ё саҳҳомон (иштирокчиёни андозсупоранда) барои истифодаи шахсӣ қарор дошт, аз ҷумла истифодаи он барои кашондани кормандон ба ҷои кор ва баръакс, тарҳ карда намешавад.

72. Инчунин тарҳҳо нисбати маблағҳои зерин иҷозат дода намешавад:

а) аъзоҳаққиҳо ба сармояи оинномавӣ, ҳаққи ҳиссаҳо, пардохтҳо барои аз меъёр зиёд ба ҳаво партофтани моддаҳои ифлоскунанда, ҳақҳо барои суғуртаи ихтиёрӣ, аъзоҳаққиҳои ихтиёрӣ ба ташкилотҳои ҷамъиятӣ, мукофотҳо ва тӯҳфаҳо дар вақти гузаронидани маъракаҳои рекламавӣ;

б) тарҳи маблағҳои пулӣ, амвол, корҳо, хизматрасониҳое, ки ҳамчун пешпардохт дода шудаанд, амволи ба сифати гарав ва байъона додашуда;

в) тарҳи хароҷоти зиёда аз меъёрҳои дар Дастурамали мазкур муқарраршуда;

г) андоз аз даромад ва андоз аз фоидае, ки дар қаламрави Ҷумҳурии Тоҷикистон ё дар давлатҳои дигар супорида шудааст;

д) ҷаримаҳо ва фоизҳое, ки ба буҷети Ҷумҳурии Тоҷикистон ё буҷети дигар давлат пардохта шудаанд (бояд пардохта шаванд).

20. ҚОИДАҲОИ УМУМИИ БАҲИСОБГИРИИ АНДОЗ

73. Мутобиқи талаботи қисми 4 моддаи 48 Кодекси андоз супорандагони андози фоида вазифадоранд усули ҳисобу замкунии баҳисобгириро истифода намоянд.

Андозсупорандагон метавонанд усули ҳисобу замкуниро вобаста бо стандартҳои миллии ҳисобдории муҳосибӣ ё ин ки стандартҳои байналмилалии ҳисобдории молиявӣ истифода намоянд.

Дар асоси қисми 7 моддаи 10 Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон "Дар бораи ҳисобдории муҳосибӣ ва ҳисоботи молиявӣ" субъектони дорои манфиати умум бояд ҳисоби муҳосибӣ баранд ва ҳисоботи молиявиро дар асоси стандартҳои байналмилалӣ амалӣ намоянд.

Корхонаҳои хусусияти ҷамъиятӣ дошта, ки дорои яке аз нишонаҳои зерин мебошанд, мутобиқи талаботи Қарори Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 3 апрели соли 2012, №154 субъектҳои дорои манфиати умум дониста мешаванд:

а) бонкҳо, новобаста аз шакли ташкилӣ-ҳуқуқӣ ва шакли моликият;

б) ташкилотҳои суғуртавӣ, новобаста аз шакли ташкилӣ-ҳуқуқӣ ва шакли моликият;

в) биржаҳо, новобаста аз шакли ташкилӣ-ҳуқуқӣ ва шакли моликият;

г) фондҳои кафолатии пасандозҳои шахсони воқеӣ;

д) фондҳои нафақавӣ (ба истиснои ташкилотҳои буҷетӣ);

е) шахсони ҳуқуқӣ, ки коғазҳои қиматноки онҳо дар биржаҳои фондии Ҷумҳурии Тоҷикистон гардиш мекунанд;

ж) субъектони монополияи табиӣ;

з) субъектҳое, ки нишондиҳандаҳои молиявӣ ва миқдории онҳо (ба истиснои ташкилотҳои буҷетӣ ва хоҷагиҳои деҳқонӣ) дар соли ҳисоботии гузашта ақалан ба яке аз нишондоҳои зерин мувофиқат менамояд:

-ҳаҷми дороиҳои умумӣ на камтар аз 100 000 000 (сад миллион) сомонӣ;

-шумораи кормандон на камтар аз 1 000 (ҳазор) нафар;

и) ташкилотҳо ва фондҳои ҷамъиятии ғайритиҷоратӣ, ки дар давраи соли охирини ҳисоботӣ ҳаҷми умумии воридоти маблағҳо бо назардошти ҳамаи андозҳо на камтар аз 10 000 000 (даҳ миллион) сомонӣ бошад.

74. Андозсупоранда вазифадор аст баҳисобгирии ҳамаи амалиёти марбут ба фаъолияташро, ки барои муайян кардани оғоз, ҷараён ва ба охиррасии он имконият медиҳанд, таъмин намояд.

75. Андозсупоранда вазифадор аст баҳисобгирии даромадҳо ва хароҷотҳоро дар асоси маълумотҳои бо ҳуҷҷатҳо асоснокшуда аниқ ва саривақт пеш барад ва даромадҳо ва хароҷотҳоро ба давраҳои ҳисоботии дахлдоре, ки дар зарфи он онҳо гирифта ё пардохта шудаанд ба роҳ монад.

76. Бо мақсади андозбандӣ ҳама гуна амалиёти бо асъори хориҷӣ анҷомдодашуда бо асъори миллии Ҷумҳурии Тоҷикистон бо қурби расмии Бонки Миллии Тоҷикистон дар рӯзи анҷом дода шудани амалиёт ҳисоб карда мешавад.

77. Асъори хориҷие, ки нисбати он қурби расмии Бонки Миллии Тоҷикистон мавҷуд нест, вобаста ба қурби ин асъор нисбати доллари Иёлоти Муттаҳидаи Амрико (минбаъд ИМА) муайян карда мешавад.

78. Дар сурати тағйир ёфтани усули баҳисобгирӣ, ки андозсупоранда истифода мебарад, тағйирёбӣ нисбати баҳисобгирии даромад, хароҷот ва дигар унсурҳое, ки ба маблағи андоз таъсир мерасонанд, бояд дар соли тағйир додани усули баҳисобгирӣ дохил карда шаванд, то ин, ки ҳеҷ яке аз ин унсурҳо сарфи назар нагарданд ё дубора ба ҳисоб гирифта нашаванд.

79. Нисбати супорандагони андоз аз арзиши иловашуда даромаду хароҷот бе андоз аз арзиши иловашуда ба ҳисоб гирифта мешавад, ба истиснои хароҷоте, ки нисбати он ба ҳисоб гирифтани андоз аз арзиши иловашуда иҷозат дода намешавад.

80. Андозсупорандае, ки тибқи усули ҳисобу замкунӣ баҳисобгириро пеш мебарад, ӯҳдадор аст новобаста аз вақти гирифтани даромади воқеӣ ё ин ки пардохти ӯҳдадорӣ мутобиқи бобҳои 21 ва 22 Дастурамал даромад ва хароҷотро дар санаи ба даст овардани ҳуқуқ ба даромад ва ё ин ки ба миён омадани ӯҳдадорӣ барои пардохт ба ҳисоб гирад.

21. ЛАҲЗАИ ГИРИФТАНИ ДАРОМАД ҲАНГОМИ ИСТИФОДАИ УСУЛИ ҲИСОБУ ЗАМКУНӢ

81. Ҳуқуқи гирифтани даромад ҳангоме пайдошуда ба ҳисоб меравад, ки агар маблағи дахлдор яқинан ба андозсупоранда пардохта шавад ё андозсупоранда тамоми ӯҳдадориҳояшро тибқи муомилот ё шартнома иҷро кардааст.

82. Агар андозсупоранда корро иҷро кунад ё хизмат расонад, ҳуқуқи гирифтани даромад дар лаҳзаи иҷрои ниҳоии кор ё хизматрасонии дар муомилот ё шартнома пешбинишуда ба даст овардашуда ба ҳисоб меравад.

Агар аҳд ё шартнома иҷрои кор ё хизматрасониро марҳала ба марҳала пешбинӣ намояд, ҳуқуқи гирифтани даромад дар ҳар марҳала дар лаҳзаи ниҳоии иҷрои кор ё хизматрасонии ин марҳала пайдо мешавад, агар боби 24 ҳамин Дастурамал тартиби дигаре пешбинӣ накарда бошад.

83. Агар андозсупоранда даромад гирад ё ҳуқуқи гирифтани даромад дар шакли фоиз ё даромад барои ба иҷора додани амволро дошта бошад, ҳуқуқи гирифтани даромад дар лаҳзаи ба охир расидани мӯҳлати ӯҳдадории қарз ё шартномаи иҷора ба даст овардашуда хисоб мешавад. Агар мӯҳлати ӯҳдадории қарз ё шартномаи иҷора якчанд давраи андозро дар бар гирад, даромад тибқи ин давраҳои андоз мутобиқи тартиби ҳисоби он тақсим карда мешавад.

22. ЛАҲЗАИ ХАРОҶОТ НАМУДАН ҲАНГОМИ ИСТИФОДАИ УСУЛИ ҲИСОБУ ЗАМКУНӢ

84. Лаҳзаи хароҷот намудан вобаста ба аҳд (шартнома) лаҳзаи иҷрои ҳамаи шартҳои зайл ҳисобида мешавад, ба шарте агар ҳамин боб муқаррароти дигаре пешбинӣ накарда бошад:

а) ҳангоми аз тарафи андозсупоранда бечунучаро эътироф шудани ӯҳдадории молиявӣ;

б) ҳангоми ба қадри кифоя дақиқ баҳо додан ба ҳаҷми ӯҳдадории молиявӣ;

в) агар ҳамаи тарафҳои дар аҳд ё шартнома иштирокдошта воқеан тибқи аҳд ё шартнома ӯҳдадориҳояшонро иҷро кунанд ва маблағҳои дахлдор бечунучаро пардохта шаванд.

85. Вобаста ба шартҳои дар банди 84 Дастурамал ӯҳдадории молиявӣ маънои ӯҳдадориеро дорад, ки андозсупоранда мутобиқи аҳд (шартнома) қабул кардааст ва тарафи дигари дар аҳд (шартнома) иштирокдошта бо мақсади иҷрои он вазифадор аст, ки даромади дахлдорро дар шакли пулӣ ё шакли дигар ба андозсупоранда пешниҳод намояд.

86. Ҳангоми пардохти фоизҳо тибқи ӯҳдадории қарз ё пардохт барои амволи ба иҷора гирифташуда лаҳзаи хароҷот намудан лаҳзаи ба охир расидани мӯҳлати ӯҳдадории қарз ё шартномаи иҷора ҳисобида мешавад. Агар мӯҳлати ӯҳдадории қарз ё шартномаи иҷора якчанд давраи андозро дар бар гирад, хароҷот тибқи ин давраҳои андоз мувофиқи тартиби ҳисоби он тақсим карда мешавад.

23. СОҲИБИИ МУШТАРАК

87. Дар мавриди созишномаи хаттӣ дар бораи соҳибии муштараки молу мулк ё якҷоя анҷом додани фаъолияти соҳибкорӣ ё созишномаи дигари хаттӣ, ки на камтар аз ду соҳибро бидуни таъсиси шахси ҳуқуқӣ пешбинӣ мекунад, онҳо мувофиқи ҳиссаи иштирокашон андозбандӣ карда мешаванд.

24. ДАРОМАДҲО ВА ТАРҲҲО АЗ РӯИ ҚАРОРДОДҲОИ ДАРОЗМУДДАТ

88. Даромад ва тарҳҳо дар сурати аз тарафи андозсупоранда истифода бурдани баҳисобгирӣ тибқи усули ҳисобу замкунӣ марбут ба қарордодҳои дарозмуддат оид ба ҳар як соли андоз дар асоси ҳаҷми иҷрои амалии онҳо нишон дода мешаванд.

89. Тавассути муқоисаи хароҷоти дар давоми соли андоз суратгирифта бо хароҷоти умумии баҳогузории тибқи чунин қарордод пешбинишуда ҳаҷми иҷрои қарордодро муайян менамояд.

90. Зери мафҳуми "қарордоди дарозмуддат" ба истиснои қарордодҳое, ки тибқи пешбиниҳо бояд дар доираи 6 моҳи баъди оғози корҳои мувофиқи қарордод пешбинигардида ба анҷом расанд, қарордод барои истеҳсол, насб, сохтмон, ё хизматрасонии дахлдор, ки дар доираи соли андоз, ки дар он кори дар қарордод пешбинишуда оғоз гардида, ба охир расонида нашудааст, фаҳмида мешавад.

25. ТАРТИБИ БАҲИСОБГИРИИ ЗАХИРАҲОИ МОЛИЮ МОДДӢ

91. Бо мақсадҳои андозбандӣ баҳисобгирии захираҳои молию моддӣ танҳо тибқи муқаррароти амалкунанда оид ба баҳисобгирии муҳосибӣ, ки дар асоси қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон оид ба баҳисобгирии муҳосиботӣ таҳия гардидаанд, ба анҷом расонида мешавад.

92. Андозсупоранда вазифадор аст, ки ҳангоми баҳисобгирии захираҳои молию моддӣ арзиши молҳои истеҳсолнамуда ё харидаашро, ки мутаносибан дар асоси хароҷоти истеҳсолӣ (арзиши аслӣ) ё нархи хариди онҳо муайян карда мешавад, дар ҳисоботи андоз нишон диҳад. Аз ҷумла андозсупоранда вазифадор аст ба арзиши ин молҳо хароҷоти нигоҳдорӣ ва интиқоли онҳоро ҳамроҳ кунад.

93. Андозсупоранда ҳақ дорад, ки ҳангоми ба ҳисоб гирифтани захираҳои молию моддӣ арзиши мол ё маҳсулоти нуқсондор, ботинан кӯҳнашуда ё аз мӯд баромадаро, ки бо ҳамин сабаб ё бо сабабҳои шабеҳ бо нархи зиёдтар аз хароҷоти барои истеҳсоли (нархи хариди) онҳо сарфшуда фурӯхтан мумкин нест, дар асоси нархе, ки онҳоро фурӯхтан мумкин аст, баҳо диҳад.

94. Нисбати молҳое, ки андозсупоранда оид ба онҳо баҳисобгирии инфиродӣ пеш намебарад, ӯ метавонад барои баҳисобгирии захираҳои молию моддӣ яке аз се усулҳои зеринро истифода барад:

а) усули ФИФО (ибораи англисӣ - first in first out) , ки мутобиқи он дар давраи ҳисоботӣ сараввал молҳои дар аввали давраи ҳисоботӣ ба захираҳои молию моддӣ дохилгардида ва сипас молҳое, ки дар давоми давраи ҳисоботӣ истеҳсол (харида) шудаанд, мувофиқи навбати истеҳсолашон (харидашон) фурӯхташуда (истифодашуда) ҳисоб карда мешаванд;

б) усули ЛИФО (ибораи англисӣ - last in first out), ки мутобиқи он дар давраи ҳисоботӣ сараввал молҳое, ки охирин истеҳсол (харид) шудаанд, фурӯхташуда (истифодашуда) ҳисоб карда мешаванд;

в) усули баҳо додан тибқи арзиши аслии миёна.

Усули ФИФО - ба он асос ёфтааст, ки арзиши аслии маҳсулоти дар навбати аввал харидашуда бо моли дар навбати аввал фурӯхташуда дахл дорад. Арзиши аслии маҳсулоти дар охири давра мавҷудбуда ба хариди охир дахл дорад ва арзиши аслии фурӯхташуда бошад ба маҳсулоти барвақттар харидашуда дахл дорад.

Усули ЛИФО - ин усул ба он асос ёфтааст, ки арзиши аслии маҳсулоти охирон харидашуда барои муайян намудани нархи моли дар навбати аввал фурӯхташуда истифода мешавад, арзиши аслии маҳсулоти дар захира буда дар асоси арзиши аслии маҳсулоти дар аввал харидашуда муайян карда мешавад.

Агар усули баҳогузории захираҳои молию моддӣ аз рӯи арзиши аслии миёна истифода шавад, ин маънои онро дорад, ки арзиши захираҳои молию моддӣ - ин арзиши миёнаи захираҳои молию моддии мавҷудбуда дар аввали давра ҷамъи ҳамаи молҳои дар ин давра харидашударо инъикос менамояд. Арзиши миёна бо роҳи тақсими арзиши умумӣ бар шумораи молҳо муайян карда мешавад.

Мисол:

26. БАҲИСОБГИРӢ ҲАНГОМИ ИҶОРАИ МОЛИЯВӢ (ЛИЗИНГ)

95. Агар иҷорадиҳанда то оғози иҷораи молиявӣ (лизинг) соҳиби молу мулки моддии истеҳлокшаванда бошад, муомилот ҳамчун фурӯши молу мулк аз тарафи иҷорадиҳанда ва харидани он аз ҷониби иҷорагир дониста мешавад.

96. Молу мулки моддии истеҳлокшавандае, ки тибқи шартномаи иҷораи молиявӣ (лизинг) ба иҷора дода мешавад, дар давраи амали шартномаи иҷораи молиявӣ (лизинг) бояд дар баланси иҷорагир ба ҳисоб гирифта шавад ва ин ба иҷорагир ҳуқуқ медиҳад тарҳҳоро вобаста ба предмети лизинг (аз ҷумла истеҳлок ва хароҷоти таъмир) амалӣ намояд.

27. ТАРҲҲОИ ҶУБРОНШАВАНДА ВА ИХТИСОРИ ЗАХИРАҲО

97. Агар маблағи хароҷот, зарар ва қарзҳои шубҳаноки пештар тарҳшуда ҷуброн гардад, маблағи гирифташуда даромади он давраи андозбандие ҳисоб карда мешавад, ки ҷуброн анҷом дода шудааст.

98. Агар захираҳое, ки нисбати онҳо пештар мутобиқи бобҳои 10 ва 11 Дастурамал нисбати қарзҳои беэътимод ва ҳиссаҷудокуниҳо ба фондҳои захиравии суғурта тарҳ сурат гирифта бошад, ихтисор шаванд, маблағи чунин ихтисор ба даромад дохил карда мешавад.

28. ФОИДА ВА ЗАРАР ҲАНГОМИ ФУРӯШ Ё СУПОРИДАНИ ДОРОИҲО

99. Фоида аз фурӯш ё супоридани дороиҳо фарқи мусбии байни маблағҳои аз фурӯш ё супоридани дороиҳои бадастомада ва арзиши дороиҳо, ки боби 29 Дастурамал муқаррар намудааст, иборат мебошад. Ҳангоми дар асоси ройгон ё бо нархҳои тахфифӣ супоридани дороиҳо фоидаи шахсе, ки дороиҳоро додааст, ҳамчун фарқи мусбии байни нархи бозории амволи ба ҳамин тарз супоридашаванда ва арзиши он муайян карда мешавад.

100. Зарари аз фурӯш ё супоридани дороиҳо расонидашуда мутобиқи боби 29 Дастурамал фарқи манфии байни маблағҳои аз фурӯш ё супоридани дороиҳо воридгардида ва арзиши дороиҳо мебошад.

101. Бандҳои 99 ва 100 Дастурамал нисбати дороиҳои тибқи гурӯҳҳо истеҳлокшаванда, инчунин нисбати захираҳои молию моддӣ татбиқ намегарданд.

29. АРЗИШИ ДОРОИҲО

102. Ба арзиши дороиҳо хароҷот барои харидани онҳо, истеҳсол, сохтмон, васл ва насб, инчунин дигар хароҷоте, ки арзиши онҳоро зиёд мекунад, бо назардошти зиёдшавии арзиши дороиҳо дар натиҷаи азнавбаҳодиҳӣ (азнавнархгузорӣ) ба истиснои хароҷот, ки нисбати онҳо андозсупоранда барои тарҳ ҳуқуқ дорад, дохил карда мешаванд.

103. Агар танҳо як қисми дороиҳо фурӯхта ё дода шаванд, пас арзиши дороиҳо дар лаҳзаи фурӯш ё додан байни қисмҳои боқимонда ва қисмҳои фурӯхта ё додашуда тақсим карда мешавад.

30. ЭЪТИРОФ НАШУДАНИ ФОИДА Ё ЗАРАР

104. Дар ҳолатҳои зерин фоида ё зарар ҳангоми ҳисоб намудани андози фоида эътироф карда намешавад:

а) доду гирифти дороиҳо байни зану шавҳар;

б) доду гирифти дороиҳо байни собиқ ҳамсарон ҳангоми бекор кардани ақди никоҳ;

в) дар ҳолати беғаразона нобуд кардани дорои ё бегона кардани он бо реинвеститсияи маблағҳо (масалан, ҷубронпулии суғуртавии гирифташуда ҳангоми беғаразона нобуд сохтани дорои) дар дороиҳои шабеҳи онҳо ё дар дороиҳои дорои ҳамон хусусият то ба охир расидани соли дуюми баъди соле, ки дорои нобуд ё бегона карда шудааст.

105. Арзиши дороии ивазшаванда, ки дар зербанди в) банди 104 Дастурамал зикр шудааст, бо назардошти (дар сатҳи) арзиши дороии ивазкардашуда дар лаҳзаи нобуд ё бегона кардани он ба афзоиши арзиши дороии ивазшаванда ба фарқи мусбии байни хароҷоти андозсупоранда барои реинвеститсия ва бузургии воридот мутобиқи сархати сеюми банди 104 Дастурамал муайян карда мешавад.

106. Арзиши дороии дар натиҷаи аҳд (шартнома) бадастомада, ки ҳангоми он фоида мувофиқи зербандҳои а) ва б) банди 104 Дастурамал барои мақсадҳои андозбандӣ ба ҳисоб гирифта намешавад, аз арзиши дороӣ барои тарафи супорандаи он дар санаи аҳд иборат мебошад.

107. Ҳамин боб нисбат ба дороиҳое, ки аз рӯи гурӯҳҳо истеҳлок мешаванд, татбиқ намегардад, ба истиснои зербандҳои а) ва б) банди 104 Дастурамал, ки онҳо ҳангоме татбиқ мегарданд, ки ҳамаи дороиҳои гурӯҳ дар як вақт дода шаванд.

31. ПАРДОХТҲОИ ҶОРИИ (ПЕШПАРДОХТИ) АНДОЗ

108. Супорандагони андоз аз фоида, ба истиснои шахсоне, ки мутобиқи фасли XVI Кодекси андоз (низомҳои махсус) андозбандӣ мешаванд, вазифадоранд пардохти ҷории ҳармоҳаро ба буҷет на дертар аз санаи 15-уми моҳе, ки баъд аз моҳи ҳисоботӣ фаро мерасад, анҷом диҳанд.

109. Супорандагони андоз аз фоида, ба истиснои шахсоне, ки дар баҳисобгирии нозироти андози андозсупорандагони калон мебошанд ва шахсоне, ки маблағи андоз аз фоидаи онҳо барои соли гузаштаи тақвимӣ аз маблағи муайяннамудаи Вазорати молияи Ҷумҳурии Тоҷикистон дар мувофиқа бо мақоми ваколатдори давлатӣ зиёд мебошад, вазифадоранд ҳар семоҳа пардохти ҷориро ба буҷет на дертар аз санаи 15-уми моҳе, ки баъди семоҳаи ҳисоботӣ фаро мерасад, анҷом диҳанд.

Андозсупорандагони андози фоида, ки ба рӯйхати Нозироти андозсупорандагони калон дохил карда шуданд ва андозсупорандагоне, ки дар давраи пешинаи ҳисоботӣ даромади андозбандишавандашон зиёда аз 3 000 000 (се миллион) сомонӣ мебошад, вазифадоранд ҳар моҳ пардохти ҷориро ба буҷет на дертар аз санаи 15-уми моҳи минбаъдаи баъди моҳи ҳисоботӣ фаро расида, анҷом диҳанд.

110. Маблағи ҳар пардохти ҷории моҳона (семоҳа) дар давраи 12-моҳа, ки ҳар 15-уми апрел оғоз меёбад, наметавонад аз ҳар як маблағҳои зерин камтар бошад:

а) аз дувоздаҳ як қисми (аз чор як қисми) маблағи андоз аз фоида барои соли гузаштаи андоз, ки ба коэффитсенти 1,1 зиёд карда шудааст;

б) 1 фоизи даромади умумии моҳи (семоҳаи) ҳисоботӣ.

111. Пардохтҳои ҷории андоз аз фоида ба маблағи ин андози барои соли тақвимӣ пардохтшаванда ба ҳисоб гирифта мешаванд. Ҳама гуна пардохтҳои барзиёди ҷории андоз аз фоида дар муқоиса бо ӯҳдадорӣ доир ба ин андоз барои соли тақвимӣ ба ҳисоби ӯҳдадориҳо оид ба дигар андозҳо гирифта мешаванд ё ба андозсупоранда баргардонида мешаванд.

112. Пардохтҳои ҷорӣ аз рӯи андоз аз фоида пардохтҳои ҳатмӣ буда, барои сари вақт напардохтани онҳо фоизҳо ҳисоб карда мешаванд.

Мисол: ҶДММ "Арзон" дар соли 2012 андозҳоро тибқи низоми соддакардашуда пардохт намуда, бинобар аз ҳадди муқарраршуда гузаштан дар соли 2013 ба низоми умумии андозбандӣ гузашта, супорандаи андози фоида гардид.

Бинобар он ки Ҷамъият дар соли 2012 супорандаи андози фоида набуд, пас аз дувоздаҳ як қисми (аз чор як қисми) маблағи андоз аз фоида барои соли гузаштаи андоз, ки ба коэффитсенти 1,1 зиёд карда шудааст, ба сифр баробар аст:

0/12 * 1,1 = 0

Аз ин рӯ,Ҷамъият дар соли аввал баъди аз низоми соддакардашудаи андозбандӣ ба низоми умумии андозбандӣ гузаштан аз дувоздаҳ як қисми маблағи андоз аз фоида барои соли гузаштаи андоз, ки ба коэффитсенти 1,1 зиёд карда шудааст, пардохт намекунад.

Новобаста аз чунин ҳолат Ҷамъият вазифадор аст, ки аз январи соли 2013 сар карда ҳамчун пешпардохти ҷории андози фоида на камтар аз 1 фоизи даромади умумӣ, ки ҳамчун маблағи андози фоида барои соли тақвимӣ ҳисоб мешавад, пардохт намояд.

Соли 2013

Ҷадвал

1) Фарз мекунем, ки тарҳҳои Ҷамъият дар соли 2013 маблағи 950 000 сомониро ташкил медиҳад.

1 195 000 - 950 000 = 245 000 сомонӣ - фоидаи андозбандишаванда;

245 000*25% = 61 250 - андози ҳисобшудаи фоида дар соли 2013;

61 250 - 11950 (пардохти ҷории андоз) = 49300 сомонӣ маблағи андози фоида, ки бояд ба буҷет пардохт карда шавад.

2) Фарз мекунем, ки тарҳҳои Ҷамъият дар соли 2013 маблағи 1 200 000 сомониро ташкил медиҳад.

1 195 000 - 1 220 000 = -5 000 сомонӣ - Ҷамъият зарар гирифт.

Дар асоси талаботи банди 18 Дастурамал, маблағи андози фоида барои соли 2013 як фоизи даромади умумии Ҷамъият, яъне 11 950 сомониро ташкил медиҳад.

Тартиби ҳисоб намудани пардохтҳои ҷории андози фоида дар соли 2014-ро дида мебароем. Фарз мекунем, ки андози фоидаи Ҷамъият дар соли 2013 маблағи 61 250 сомониро ташкил медиҳад.

61 250 / 12 * 1,1 = 5615 сомонӣ

Соли 2014

Ҷадвал

1) Фарз мекунем, ки тарҳҳои Ҷамъият дар соли 2014 маблағи 2 000 000 сомониро ташкил медиҳад.

2 400 000 - 2 000 000 = 400 000 - фоидаи андозбандишавандаи Ҷамъият

400 000* 25% = 100 000 - маблағи ҳисобшудаи андози фоида дар соли 2014.

100 000 - 57 055(пардохти ҷории андоз) = 42 945 сомонӣ маблағи андози фоида, ки бояд ба буҷет пардохт карда шавад.

2) Фарз мекунем, ки тарҳҳои Ҷамъият дар соли 2014 маблағи 2 500 000 сомониро ташкил медиҳад.

2 400 000 - 2 500 000 = - 100 000 сомонӣ - Ҷамъият зарар гирифт.

Дар асоси талаботи банди 18 Дастурамал, маблағи андози фоида барои соли 2014 як фоизи даромади умумии Ҷамъият, яъне 24 000 сомониро ташкил медиҳад.

32. ИМТИЁЗҲОИ АНДОЗ АЗ ФОИДА

113. Аз пардохти андози фоида инҳо озоданд:

а) муассисаҳо, ташкилотҳои динӣ, эҳсонкорӣ, ташкилотҳои байниҳукуматӣ ва байнидавлатии (байналмилалии) ғайритиҷоратӣ, ба истиснои фоидае, ки онҳо аз фаъолияти соҳибкорӣ мегиранд. Чунин муассисаҳо ва ташкилотҳо баҳисобгирии ҷудогонаи фаъолияти асосӣ (фаъолияте, ки аз андоз аз фоида озод аст) ва фаъолияти соҳибкориро пеш мебаранд;

б) маблағгузарониҳои ройгон, молу мулки ройгон, грантҳо, аъзоҳаққиҳо ва хайрияҳое, ки ташкилотҳои ғайритиҷоратӣ мегиранд ва барои фаъолияти ғайритиҷоратӣ истифода мебаранд, манбаи андозбандии андоз аз фоида ҳисоб карда намешаванд;

в) дар сурати дар як вақт дар соли ҳисоботии андоз дар корхонаҳо (ба истиснои корхонаҳое, ки ба фаъолияти савдо, миёнаравӣ, таъминотӣ - фурӯш ва захиракунӣ), мавҷуд будани ҳолатҳои зерин, онҳо аз андозбандии андоз аз фоида озод карда мешавад:

- на камтар аз 50% шумораи кормандонро маъюбон ташкил диҳанд;

- на камтар аз 50% маблағҳои музди меҳнат ва дигар таъминоти моддӣ, аз ҷумла натуралӣ, барои эҳтиёҷоти маъюбон сарф карда шавад;

г) Бонки миллии Тоҷикистон ва Хазинаи суғуртаи пасандозҳои шахсони воқеӣ;

д) суди саҳмияҳое (дивидендҳое), ки корхонаҳои резидентӣ аз корхонаҳои резидентӣ мегиранд;

е) корхонаҳои нави молистеҳсолкунанда аз санаи бақайдгирии ибтидоии давлатӣ ҳангоми аз ҷониби муассисони онҳо дар мӯҳлати 12 моҳи тақвимии аз санаи бақайдгирии давлатӣ ба фонди оинномавии чунин корхонаҳо ворид намудани ҳаҷмҳои дар поён пешбинигардидаи сармоягузориҳо:

- агар ҳаҷми сармоягузориҳо аз 200 ҳазор доллари ИМА то 500 ҳазор доллари ИМА бошад, 2 сол;

- агар ҳаҷми сармоягузориҳо аз 500 ҳазор доллари ИМА то 2 миллион доллари ИМА бошад, 3 сол;

- агар ҳаҷми сармоягузориҳо аз 2 миллион то 5 миллион доллари ИМА бошад, 4 сол ва

- агар ҳаҷми сармоягузориҳо бештар аз 5 миллион доллари ИМА бошад, 5 сол аз пардохти андоз аз фоида озод карда мешаванд.

Мисол: ҶДММ "Шарбат" моҳи августи соли 2013 ба гирифта шуд. Фкаъолияти асосии Ҷамъият истеҳсоли шарбатҳои табиӣ аст. Ҳангоми бақайдгирӣ армояи оинномавии Ҷамъият ба маблағи 1 миллион сомонӣ эълон карда шуд, ки бо қурби асъори миллӣ ($1=4,83 сомонӣ) ба 207 040 доллари амрикоӣ баробар аст.

Бо шарти он ки муассисони Ҷамъият дар давоми 12 моҳи тақвимӣ аз лаҳзаи бақайдгирӣ маблағи эълоншудаи сармояи оинномавиро пардохт менамоянд ва ҳангоми пардохт намудан маблағи сармояи оиномавӣ аз 200 000 доллари амрикоӣ зиёд аст. Ҷамъият дар соли бақайдгии давлатӣ, яъне аз лаҳзаи бақайдгирӣ то 31 декабри соли 2013 ва иловатан солҳои 2014 ва 2015 аз пардохти андози фоида озод карда мешавад.

Агар сармои оинномавӣ дар давоми 12 моҳи тақвимӣ аз рӯзи бақайдгирии давлатӣ аз ҷониби муассисон пардохт карда нашавад, пас имтиёзи қаблан истифодашуда беэътибор карда мешавад ва андозсупоранда вазифадор аст, ки андозҳои муқарраршударо бо назардошти ҷаримаҳояш ба буҷети давлатӣ пардохт намояд.

Минбаъд афзун намудани сармояи оинномавӣ барои тамдид кардани мӯҳлати имтиёзи андозӣ тибқи банди 113 Дастурамал асос шуда наметавонад.

114. Дар асоси зербанди е) банди 113 Дастурамал озодкунӣ аз андози фоида (таътили андоз) дар ҳолати аз нав ба қайд гирифтани корхона ё азнавташкилдиҳии он, тағйирёбии моликони корхона, тағйирот дар шакли ташкилию ҳуқуқӣ ва дигар чунин тағйирот татбиқ карда намешаванд. Имтиёзи мазкур нисбат ба шахсоне, ки низомҳои имтиёзноки андозбандиро истифода мебаранд (ё қаблан истифода мебурданд), татбиқ намегардад.

115. Давраи имтиёзҳо, ки дар зербанди е) банди 113 Дастурамал пешбинӣ шудааст, метавонад дар асоси аризаи андозсупоранда ҳангоми гузариш ба низоми махсуси андозбандӣ ва баръакс давом ёбад.

33. ТАРТИБИ АНДОЗБАНДИИ ҒАЙРИРЕЗИДЕНТ ҲАНГОМИ ГИРИФТАНИ ФОИДА АЗ МАНБАИ ВОҚЕЪ ДАР ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН, КИ БА МУАССИСАИ ДОИМИИ ҒАЙРИРЕЗИДЕНТ МАРБУТ НАМЕБОШАД

116. Даромади ғайрирезидент аз манбаи воқеъ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки ба муассисаи доимии ҳамин ғайрирезидент дар қаламрави Ҷумҳурии Тоҷикистон марбут намебошад, дар манбаи пардохт ҳамчун даромади умумӣ, бе тарҳи хароҷот (ба истиснои талаботи моддаи 177 Кодекси андоз тарҳи дар ҳолати андозбандӣ, ки андоз аз арзиши иловашударо дар бар мегирад ва бояд ба ғайрирезидент дода шавад, андози аз арзиши иловашуда аз ҳамин маблағи умумӣ дошташуда), бо меъёри муқаррарнамудаи банди 121 Дастурамал бояд андозбандӣ гардад.

Манбаи пардохти даромади ғайрирезидент - ин ташкилот ё шахси воқеие, ки аз ӯ (ё аз ҳисоби ӯ) андозсупоранда даромад мегирад.

Даромади ғайрирезидент аз манбаҳои воқеъ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон - ин даромадҳое мебошад, ки дар қисми 24 моддаи 17 Кодекси андоз оварда шудааст.

117. Таҳти мафҳуми пардохти даромад супоридани пул дар шакли нақд ва (ё) ғайринақдӣ, қоғазҳои қиматнок, молҳо, дигар молу мулк, иҷрои корҳо, хизматрасониҳо фаҳмида мешаванд.

118. Пардохтҳо ба манфиати ғайрирезидентҳо дар асоси банди 116 Дастурамал вобаста бо таҳвили молҳо ҳангоми амалиёти тиҷорати хориҷӣ (вобаста бо воридоти молҳо) ба қаламрави Ҷумҳурии Тоҷикистон, дар манбаи пардохт бояд андозбандӣ нагардад.

Мисол: Корхонаи резидентӣ "Дорои" аз давлати хориҷӣ бо назардошти дастрас намудани он ба Ҷумҳурии Тоҷикистон ба маблағи 150000 сомонӣ мол мехарад. Ин маблағ 100000 сомонӣ арзиши мол ва 30000 сомонӣ дигар хароҷотҳои фурӯшандаро (суғурта, бор кардан, боркашонӣ ва ғайра) дар бар мегирад. Ҳангоми ба ғайрирезидент пардохтани 130000 сомонӣ ин маблағ дар манбаи пардохт андозбандӣ карда намешавад.

Тибқи банди 118 Дастурамали мазкур, ҳангоми ба ғайрирезидент пардохт намудани 30 000 сомонӣ барои суғурта, бор кардан ва боркашонӣ нигоҳдории андоз аз манбаи пардохт анҷом дода намешавад, чунки хароҷоти мазкур ба арзиши мол зам карда шуда, боҷи гумрукӣ ва андоз аз арзиши аслӣ гирифта мешавад.

119. Андозбандии даромадҳои ғайрирезидент дар манбаи пардохт, сарфи назар аз ихтиёрдории ин ғайрирезидент нисбати даромадҳои худ, ки дар Ҷумҳурии Тоҷикистон ба даст оварда шудаанд, ба манфиати шахсони сеюм дар Ҷумҳурии Тоҷикистон ва (ё) воҳидҳои махсуси худ дар дигар давлатҳо, анҷом дода мешавад.

120. Андоз аз даромади ғайрирезидент аз манбаи воқеъ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон новобаста аз шакл ва маҳали пардохти даромад ситонида мешавад.

121. Бо назардошти муқаррароти банди мазкур ва дигар муқаррароти ҳамин Дастурамал даромадҳои ғайрирезидент аз манбаҳои воқеъ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки бо муассисаи доимии ин ғайрирезидент дар қаламрави Ҷумҳурии Тоҷикистон алоқаманд намебошад, бояд дар манбаи пардохт ҳамчун даромади умумӣ, бе тарҳи хароҷот (ба истиснои андоз аз арзиши иловашудаи тибқи талаботи моддаи 177 Кодекси андоз андозбандишуда), тибқи меъёрҳои зайл андозбандӣ мешаванд:

а) суди саҳмияҳо - бо меъёри 12 фоиз;

б) фоизҳо - бо меъёри 12 фоиз;

в) саҳмҳои суғуртавие, ки корхонаи резидентӣ ё соҳибкори инфиродӣ - резидент мутобиқи шартномаҳои суғурта ва азнавсуғуртакунии хавфу хатарҳо мепардозанд - тибқи меъёри 6 фоиз;

г) маблағҳое, ки корхонаи резидентӣ ё соҳибкори инфиродӣ - резидент барои хизматрасонии телекоммуникатсионӣ ё нақлиётӣ ҳангоми алоқа ё боркашонии байналмилалӣ байни Ҷумҳурии Тоҷикистон ва дигар давлатҳо мепардозанд, ба истиснои маблағҳо оид ба фрахти баҳрӣ - тибқи меъёри 5 фоиз, маблағҳо оид ба фрахти баҳрӣ - тибқи меъёри 6 фоиз;

д) даромади дар шакли музди меҳнат аз манбаҳои воқеъ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон новобаста аз шакл ва ҷои пардохти даромад пардохтшуда тибқи меъёри 25%;

е) дигар даромадҳои дар зербандҳои а), б), в), г) ва д)-и банди мазкур дарҷнашуда бо меъёри 15%.

Мисол: Дар доираи шартномаи басташудаи гражданӣ-ҳуқуқӣ, алалхусус шартномаи хизматрасонии таълимӣ (гузаронидани семинарҳо)шахси ҳуқуқӣ - ғайрирезиденти Ҷумҳурии Тоҷикистон барои ҶДММ "Олим", ки резиденти Ҷумҳурии Тоҷикистон мебошад, хизматрасонӣ менамояд. Барои хизматрасонӣ ҶДММ "Олим" ӯҳдадор мешавад, ки ба шахси ҳуқуқии ғайрирезидентӣ ба маблағи 10 000 сомонӣ ҳаққи хизмат пардохт намояд.

Қадами аввал, зарур аст, ки тибқи талаботи моддаи 177 Кодекси андоз бо андоз аз арзиши иловашуда андозбандӣ шудан ё нашудани амалиёти мазкур аниқ карда шавад.

Мутобиқи талаботи банди 3 қисми 1 моддаи 176 Кодекси андоз хизматрасонии омӯзишӣ дар ҳудуди ҳамон давлате расонидашуда ҳисоб мешавад, ки дар асл хизматрасонӣ шуда бошад. Чӣ тавре ки хизматрасонӣ (гузаронидани семинарҳо) аз ҷониби ғайрирезидент дар ҳудуди Ҷумҳурии Тоҷикистон анҷом дода шудааст, бо мақсади андоз аз арзиши иловашуда хизматрасонии мазкур дар ҳудуди Ҷумҳурии Тоҷикистон анҷомдодашуда ба ҳисоб меравад. Дар ин асос, мутобиқи талаботи моддаи 177 Кодекси андоз мабалғи андоз аз арзиши иловашуда ҳисоб карда мешавад.

10 000 * 18/118 = 1525 сомонӣ маблағи андоз аз арзиши иловашуда, ки бояд нигоҳ дошта шавад.

Қадами дуюм, маълум кардан даркор аст, ки даромади ширкати хориҷӣ аз манбаҳои воқеъ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон аст ё не. Барои ин зарур аст, ки талаботи қисми 24 моддаи 17 Кодекси андозро, ки намуди даромадҳои ба даромади ғайрирезидент аз манбаҳои воқеъ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон воридшавандаро муайян менамояд, муроҷиат карда шавад. Намуди даромади мазкур мутобиқи талаботи банди "Р" қисми 24 моддаи 17 Кодекси андоз ҳамчун даромади ғайрирезидент аз манбаҳои воқеъ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон гурӯҳбандӣ карда шудааст. Меъёри андоз мутобиқи банди 121 Дастурамал 15 фоиз муқаррар шудааст.

Ҳисоби андози нигоҳдошташаванда аз даромади ғайрирезидент:

(10 000 - 1 525)*15% = 1271 сомонӣ, маблағи нигоҳдошташавандаи андоз аз даромади ғайрирезидент.

Ҳисоби ниҳоӣ, 10 000 - 1525 - 1271 = 7204 сомонӣ, маблағи холиси баъди нигоҳдории андозҳо, ки ба ғайрирезидент барои хизматрасонӣ гузаронида мешавад.

Мисол: Сармояи оинномавии ҶДММ "Дорои" аз чунин ҳиссаҳо иборат аст:

-ҶДММ "Хушнуд" шахси ҳуқуқии резиденти Ҷумҳурии Тоҷикистон - 70%;

-ширкати "Star"шахси ҳуқуқии ғайрирезидентӣ - 30%.

Дар ҷамъбасти соли 2012 ҶДММ "Дорои" фоида ба даст овард. Маҷлиси муассисон аз санаи 20 марти соли 2013 қарор намуд, ки як қисми фоидаи соли 2012 дар ҳаҷми 100 000 сомонӣ байни муассисон тақсим карда шавад. Даромад (дивиденд) 15 апрели соли 2013 пардохт карда шуд.

Аз маблағи даромади ба ғайрирезидент- шахси ҳуқуқии хориҷӣ LLC "Star" андоз аз дивиденд гирифта мешавад:

100 000 сомонӣ х 70% = 70 000 сомонӣ - маблағи дивиденди ба ғайрирезидент ҳисобшуда.

70 000 сомонӣ х 12% = 8 400 сомонӣ - маблағи андоз аз дивиденд;

70 000 сомонӣ - 8 400 сомонӣ = 61 600 сомонӣ маблағи холиси ба ғайрирезидент ҳамчун дивиденд пардохтшаванда.

Бо талаби ғайрирезидент мақомоти андоз бо тартиби муқаррарнамудаи мақомоти ваколатдори давлатӣ оид ба маблағи даромади аз манбаҳои воқеъ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон ва маблағи андозҳои нигоҳдошташуда маълумотнома медиҳад.

Аз маблағи дивиденди ҶДММ "Хушнуд" андоз нигоҳ дошта намешавад:

100 000 сомонӣ х 30% = 30 000 сомонӣ - маблағи дивиденди ба ғайрирезидент ҳисобшуда.

30 000 сомонӣ х 0% = 0 сомонӣ - маблағи андоз аз дивиденд;

30 000 сомонӣ - 0 сомонӣ = 30 000 сомонӣ маблағи холиси ба ҶДММ "Хушнуд" ҳамчун дивиденд пардохтшаванда.

Қайд карда мешавад, ки маблағи 30 000 сомонии дивиденди гирифтаи ҶДММ "Хушнуд" дар асоси зербанди д) банди 113 Дастурамал ба даромади умумии Ҷамъият дохил намешавад ва вобаста ба он минбаъд бо андози фоида андозбандӣ карда намешавад.

Мисол: ҶСП "Баҳор" бо шартномаи қарзӣ аз шахси ҳуқуқии ғайрирезидентӣ маблағи 100 000 сомонӣ бо меъёри қарзии солонаи 15% қарз гирифт. Бо гузаштани мӯҳлат ҶСП "Баҳор" вазифадор аст, ки маблағи 100 000 сомонии қарз ва 15 000 фоизҳои ҳисобшударо ба шахси ҳуқуқии ғайрирезидентӣ пардохт намояд.

ҶСП "Баҳор" ҳамчун агенти андоз вазифадор аст, ки аз маблағи умумии фоизҳои пардохтшаванда ҳангоми пардохти даромад бо меъёри 12% андоз нигоҳ дошта, маблағи боқимондаро ба ғайрирезидент пардохт намояд.

Маблағи қарз 100 000 сомонӣ

Фоизҳо 15 000 сомонӣ

Андоз аз даромади ғайрирезидент 15 000 * 12% = 1 800 сомонӣ

Ба ғайрирезидент пардохта мешавад 15 000 - 1 800 = 13 200 сомонӣ

Ҳангоми пардохти маблағи асосии қарзи гирифташуда андоз аз даромади ғайрирезидент нигоҳ дошта намешавад.

122. Барои мақсадҳои ҳамин боби Дастурамал пардохтҳое, ки муассисаи доимии ғайрирезидент дар Ҷумхурии Тоҷикистон ё аз номи чунин муассиса амалӣ менамояд, ҳамчун пардохтҳои амалинамудаи корхонаи резидентӣ ҳисобида мешавад.

123. Ташкилотҳое, ки новобаста ба маҳалли пардохт ба ғайрирезидентҳои дар татбиқи созишномаҳои қарзӣ (грантӣ) бе таъсиси муассисаи доимӣ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон иштироккунанда даромад пардохт менамоянд, ӯҳдадоранд ба сифати агентҳои андоз аз манбаи пардохт андозро нигоҳ доранд ва ба буҷет пардохт намоянд. Дар ҳолати риоя накардани талаботи мазкур, андоз аз ҳисоби ташкилотҳои зикршуда ситонида мешавад.

124. Шахсоне, ки мутобиқи боби мазкур даромад пардохт менамоянд, барои нигоҳдорӣ ва ба буҷет пардохт намудани андозҳо масъуланд.

125. Шахсоне, ки аз манбаи пардохт андоз нигоҳ медоранд, вазифадоранд, ки дар давоми 5 рӯзи кории баъди моҳе, ки дар он пардохтҳо сурат гирифтааст, маблағҳои нигоҳдоштаро ба буҷети давлатӣ пардохт намоянд.

126. Агар маблағи андоз саривақт ба буҷет пардохт карда нашавад, шахсони пардохткунандаи даромад вазифадоранд, ки аз ҳисоби худ маблағҳои нигоҳдоштанашуда ва пардохтнашударо бо назардошти ҷаримаю фоизҳояш пардохт намоянд.

Масъулияти андозсупоранда, ҳамчун агенти андоз замоне анҷомдодашуда ҳисобида мешавад, ки маблағҳои андоз пурра нигоҳ дошта шуда, пардохт карда шавад.

34. ТАРТИБИ МАХСУСИ ҲИСОБИ ДАРОМАДИ РЕЗИДЕНТОНИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН ДАР ШАКЛИ ДИВИДЕНДУ ФОИЗҲО

127. Суди саҳмияҳое (дивидендҳое), ки корхонаҳои резидентӣ мепардозанд, ба истиснои суди саҳмияҳое, ки ба корхонаҳои резидентӣ пардохт карда мешавад, дар манбаи пардохт тибқи меъёри 12 фоиз андозбандӣ мешаванд.

Суди саҳмияҳое, ки мутобиқи ҳамин банд корхонаи резидентӣ ба корхонаи резидентӣ пардохт менамояд дар манбаи пардохт андоз аз суди саҳмия нигоҳ дошта намешавад ва гирандаи он маблағи пурраи суди саҳмияро мегирад.

Ғайр аз он, корхонаи резидентие, ки суди саҳмия мегирад, онро ба даромади умумии худ дохил намекунад ва мутобиқи талаботи зербанди д) банди 113 Дастурамал суди саҳмияи корхонаҳои резидентӣ аз корхонаҳои резидентӣ гирифта аз пардохти андози фоида озод карда шудаанд. Ба таври дигар, суди саҳмияи пардохткардаи корхонаи резидентӣ ба корхонаи резидентӣ ҳангоми пардохт намудан ва ҳам ҳангоми гирифтани он андозбандӣ карда намешавад.

128. Суди саҳмияи мутобиқи банди 127 Дастурамал андозбандишуда, ба даромади шахси онро гирифта ворид карда нашуда, минбаъд андозбандӣ карда намешавад.

129. Фоизҳое, ки резидент ё муассисаи доимии ғайрирезидент медиҳанд, ё аз номи чунин муассиса дода мешаванд, дар манбаи пардохт тибқи меъёри 12 фоиз аз маблағи додашаванда андозбандӣ мегарданд, агар даромад аз манбаи воқеъ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон гирифта шавад, ба истиснои ҳолатҳое, ки дар банди 130 Дастурамал дарҷ шудаанд.

130. Фоизҳо, аз ҷумла тибқи шартномаи иҷораи молиявӣ (лизинг), ки ба бонкҳои резидентӣ, ба дигар муассисаҳои (ташкилотҳои) резидентии молиявию кредитӣ, аз ҷумла ба ташкилотҳои резидентии маблағгузориҳои хурд, ширкатҳои резидентии иҷораи молиявӣ (лизингӣ) пардохта мешаванд, дар манбаи пардохт андозбандӣ намешаванд.

131. Шахсӣ ҳуқуқӣ - резидент, ки фоидаи он бояд андозбандӣ гардад, ҳангоми гирифтани фоизҳои мутобиқи банди 129 Дастурамал андозбандишуда, ба даромади умумии худ тамоми маблағи даромади фоизиро бе тарҳи андози ситонидашуда дохил менамояд ва ҳуқуқ дорад ин андози дар манбаи пардохт нигоҳдошташударо ҳангоми мавҷудияти ҳуҷҷатҳои тасдиқкунандаи нигаҳдошти андоз дар манбаи пардохт ба ҳисоб гирад.

Мисол: Даромади умумии ҶДММ "Алмос" аз таҳвили молҳо, иҷрои корҳо ва хизматрасониҳо дар соли 2013 маблағи 1 000 000 сомониро ташкил дод, ғайр аз он Ҷамъият дар шакли фоизҳо ба маблағи 100 000 сомонӣ даромад гирифт. Дар асоси талаботи банди 129 Дастурамали мазкур фоиздиҳанда аз манбаи пардохт аз фоизҳо ба маблағи 12 000 (100 000*12%) сомонӣ андоз нигоҳ дошта, маблағи боқимондаи 88 000 сомониро ба Ҷамъият пардохт намуд.

Фарз мекунем, ки маблағи тарҳҳои иҷозатдоштаи Ҷамъият 800 000 сомонӣ аст.

Ҳисоби андоз аз фоида

Даромади умумии Ҷамъият 1 000 000 + 100 000 = 1 100 000 сомонӣ

Тарҳҳо 800 000 сомонӣ

Фоидаи андозбандишаванда 1 100 000 - 800 000 = 300 000 сомонӣ

Андози фоида 300 000 * 25% = 75 000 сомонӣ

Андози фоида бо назардошти баҳисобгирии андози

нигоҳдошташуда аз фоизҳо: 75 000 - 12 000 = 63 000 сомонӣ.

35. АНДОЗБАНДИИ БАЙНАЛМИЛАЛӢ

132. Маблағи андоз аз даромад ё андоз аз фоида, ки берун аз қаламрави Ҷумҳурии Тоҷикистон пардохт шудаанд, ҳангоми дар Ҷумҳурии Тоҷикистон пардохтани чунин андозҳо, дар сурати тасдиқ шудани пардохти андоз берун аз қаламрави Ҷумҳурии Тоҷикистон тибқи тартиби муқаррарнамудаи мақоми ваколатдори давлатӣ, ба ҳисоб гирифта мешавад.

133. Ҳаҷми баҳисобгирӣ, ки дар банди 132 Дастурамал пешбинӣ шудааст, набояд аз маблағи андозе, ки дар Ҷумҳурии Тоҷикистон нисбат ба чунин даромад ё фоида тибқи меъёрҳои дар Ҷумҳурии Тоҷикистон амалкунанда ҳисоб карда шудааст, зиёд бошад.

134. Агар резидент мустақиман ё ғайримустақим дорои зиёда аз 10 фоизи фонди оинномавӣ ё зиёда аз 10 фоизи саҳмияҳо бо ҳуқуқи овози корхонаи хориҷӣ бошад, ки дар навбати худ дар мамлакати дорои андозбандии имтиёзнок даромад мегирад, як қисми чунин даромад, ки ба резидент тааллуқ дорад, ба даромади (фоидаи) андозбандишавандаи вай (резидент) дохил карда мешавад.

135. Давлати хориҷӣ давлати дорои андозбандии имтиёзнок ҳисобида мешавад, агар:

а) меъёри андоз дар он нисбат ба меъёри мувофиқи Кодекси мазкур муқарраршуда, 30 фоиз кам бошад;

б) дар он қонунҳо дар бораи махфӣ нигоҳ доштани маълумоти молиявӣ ё маълумот дар бораи ширкатҳо амал мекунанд, ки имконият медиҳанд сирри соҳиби воқеии молу мулк ё гирандаи даромад (фоида) махфӣ нигоҳ дошта шавад.

36. ДАВРАИ АНДОЗ, ПЕШНИҲОДИ ЭЪЛОМИЯ

136. Давраи андози фоида соли тақвимӣ аст. Ҳамзамон пешниҳоди ҳисобҳои пардохтҳои ҷории андоз аз фоида ва пардохти онҳо дар мӯҳлатҳои муқаррарнамудаи бандҳои 108-109 Дастурамал амалӣ мешавад.

137. Андозсупорандагони зерин эъломияи андози фоидаро (Замимаи №1 ба Дастурамали мазкур) то 1-уми апрели баъди соли ҳисоботӣ ба мақомоти андоз месупоранд:

а) резидентҳо - супорандагони андоз аз фоида;

б) дигар шахсони ҳуқуқӣ - ғайрирезидентҳое, ки аз манбаъҳои воқеъ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон даромаде мегиранд, ки бояд андозбандӣ карда шавад, аммо дар манбаи пардохт андозбандӣ намешавад.

138. Ҳангоми барҳам додани шахси ҳуқуқӣ комиссияи барҳамдиҳӣ ё андозсупоранда фавран дар ин бора ба мақоми андоз огоҳномаи хаттӣ мефиристанд. Комиссияи барҳамдиҳӣ вазифадор аст, ки эъломияи андозро ба мақомоти дахлдори андоз пешниҳод намояд.

139. Ҳисобҳо оид ба пардохти маблағҳои ҷорӣ (пешпардохт) аз рӯи андоз аз фоида тибқи шакли муқаррарнамудаи Замимаи №2 Дастурамали мазкур бо дарназардошти талаботи бандҳои 108110 Дастурамал ҳар моҳ (ҳар семоҳа) то санаи 15 моҳе пешниҳод карда мешаванд, ки баъди моҳи (семоҳаи) ҳисоботӣ фаро мерасад.

37. ПАРДОХТИ АНДОЗҲО, МУҚАРРАРОТИ МАЪМУРӢ

140. Тақсим кардани маблағи пардохтҳои ҷории андоз аз фоида, инчунин маблағҳои андозе, ки бояд ба қисми даромади буҷетҳо аз рӯи ҷамъбасти соли тақвимӣ гузаронида шаванд, аз ҷониби корхона байни буҷетҳои маҳалли ҷойгиршавии воҳиди асосии корхона, инчунин дар маҳалли ҷойгиршавии ҳар як воҳиди алоҳидаи он бо дарназардошти ҳиссаи хароҷот барои пардохти музди меҳнате, ки ба воҳиди асосии корхона ва ба ҳар як воҳиди алоҳидаи корхона дар хароҷоти умумии музди меҳнат дар корхона (воҳиди асосии корхона дар якҷоягӣ бо ҳамаи воҳидҳои алоҳидаи корхона) тааллуқ дорад, мутобиқи маълумоти баҳисобгирии муҳосибии корхона сурат мегирад.

Ҳиссаҳои хароҷоти барои пардохти музди меҳнат дар ҳамин қисм пешбинигардида бо дарназардошти нишондиҳандаҳои воқеии хароҷот барои музди меҳнати воҳиди асосии корхона ва воҳидҳои алоҳидаи он мутобиқи маълумоти баҳисобгирии муҳосибии корхона дар охири давраи ҳисоботӣ муайян карда мешавад.

141. Ҳисоб кардани маблағи пардохтҳои ҷории андоз аз фоида, инчунин маблағҳои андозе, ки бояд ба қисми даромади буҷетҳо аз рӯи ҷамъбасти соли тақвимӣ дар маҳалли ҷойгиршавии воҳиди асосии корхона ва ҳар кадом воҳиди алоҳидаи он пардохта шавад, аз ҷониби корхона мустақилона анҷом дода мешавад.

Маълумотро дар бораи маблағҳои пардохтҳои ҷории андоз аз фоида, инчунин дар бораи маблағҳои аз рӯи ҷамъбасти соли тақвимӣ ҳисоб кардашударо корхона ба воҳидҳои алоҳидаи худ, инчунин ба мақомоти андози маҳалли ҷойгиршавии худ ва маҳалли ҷойгиршавии воҳидҳои алоҳида на дертар аз мӯҳлати пешниҳодгардида барои амалӣ намудани пардохтҳои ҷорӣ мутобиқи бандҳои 108-110 Дастурамал ва барои пешниҳод кардани эъломия аз рӯи андоз аз фоида мутобиқи банди 137 Дастурамал хабар медиҳад.

142. Корхона маблағи пешпардохтҳо ва маблағи андозеро, ки аз рӯи ҷамъбасти соли тақвимӣ ҳисоб карда шудааст, ба буҷети маҳалли ҷойгиршавии воҳиди асосии корхона ва воҳидҳои алоҳидаи он тавассути воҳиди асосии корхона ё тариқи ҳар воҳиди алоҳида на дертар аз мӯҳлати муқаррарнамудаи қисми мазкур ва бандҳои 108-110 Дастурамал месупорад.

143. Супорандагони андоз аз фоида ҳисоби ниҳоӣ анҷом медиҳанд ва андозро дар маҳалли баҳисобгирии бақайдгириашон на дертар аз 10 апрели соли баъди соли тақвимии ҳисоботӣ фарорасанда пардохт менамоянд.

38. НАЗОРАТИ ПАРДОХТИ АНДОЗ, ҶАВОБГАРӢ

144. Назорати пардохти андози фоида аз ҷониби мақомоти андоз амалӣ карда мешавад.

145. Андозсупорандагон, намояндагони онҳо ва шахсони мансабдор, инчунин кормандони мақомоти андоз барои нокифоя иҷро намудани талаботи қонунгузории андози Ҷумҳурии Тоҷикистон мутобиқи Кодекси андоз ва дигар қонунгузории амалкунандаи Ҷумҳурии Тоҷикистон ҷавобгӯ мебошанд.

Замимаҳо дар нусхаи асл.

НАЛОГОВЫЙ КОМИТЕТ ПРИ ПРАВИТЕЛЬСТВЕ РЕСПУБЛИКИ ТАДЖИКИСТАН

РАСПОРЯЖЕНИЕ

"Об утверждении Инструкции "О порядке исчисления и уплаты налога на прибыль"

В соответствии с частью 8 статьи 158 Налогового кодекса Республики Таджикистан,

РАСПОРЯЖАЮСЬ:

1. Утвердить Инструкцию о порядке исчисления и уплаты налога на прибыль на государственном и русском языках (прилагается).

2. Настоящую инструкцию согласовать с Министерством финансов Республики Таджикистан и предоставить для государственной регистрации в Министерство юстиции Республики Таджикистан.

3. Финансово-хозяйственному управлению содействовать для размещения данной Инструкции в газетах "Боджу хиродж" и "Джумхурият", а так же принять меры по доведению настоящей Инструкции до местных налоговых органов и налогоплательщиков.

4. Настоящее Распоряжение вступает в силу после государственной регистрации и официального опубликования 1 января 2013 года.

5. Признать утратившим силу Распоряжение Председателя Налогового комитета при Правительстве Республики Таджикистан от 27.09.2011, за №9-Ф "Об утверждении Инструкции "О порядке исчисления и уплаты налога на прибыль", зарегистрированного в Министерстве юстиции Республики Таджикистан от 29.11.2011 года, №632.

6. Контроль над исполнением настоящего Распоряжения возлагаю на заместителя Председателя Юсупова П.С.

от "7" декабря 2012 года №14-Ф

"Согласованно"

Министр финансов Республики Таджикистан

__________С. Наджмиддинов

от 11 декабря 2012 года

№3-12а/5

"Утверждено"

Распоряжением Налогового комитета при Правительстве

Республики Таджикистан

от 7 декабря 2012 года, №14-Ф

ИНСТРУКЦИЯ "О порядке исчисления и уплаты налога на прибыль"

1. ОБЩИЕ ПОЛОЖЕНИЯ

1. Инструкция о порядке исчисления и уплаты налога на прибыль (далее - "Инструкция") разработана в соответствии с частью 8 статьи 158 Налогового кодекса Республики Таджикистан.

2. Инструкция детально определяет плательщиков налога, порядок его исчисления, уплаты, сдачи налоговой отчетности и другие элементы налогообложения налога на прибыль.

2. ПЛАТЕЛЬЩИКИ НАЛОГА

3. Плательщиками налога на прибыль являются юридические лица (за исключением лиц, отвечающих условиям специальных налоговых режимов).

Филиалы и представительства резидентных юридических лиц и их обособленные подразделения не могут быть самостоятельными плательщиками налога на прибыль.

Пример: Общество с ограниченной Ответственностью "Актив" было зарегистрировано в январе 2013 года. Так как Общество подпадает под условия налогообложения упрощенной системы налогообложения для субъектов малого бизнеса, предусмотренной главой 43 Налогового кодекса, следовательно, Общество в 2013 году не может быть плательщиком налога на прибыль.

Пример: Закрытое акционерное общество "Азия" является плательщиком налога на прибыль, которая имеет на территории других районов Республики Таджикистан филиалы и представительства. В данном примере, филиалы и представительства ЗАО "Азия" не являются (не признаются) самостоятельными плательщиками налога на прибыль.

4. Любой иностранный субъект, не являющийся физическим лицом, рассматривается для целей настоящей Инструкции в качестве налогоплательщика-предприятия, если он не докажет, что он выступает в качестве участника совместного владения в соответствии со статьей 147 Налогового кодекса.

Независимо от организационно правовой формы, в которой зарегистрирован иностранный субъект в иностранном государстве и независимо от факта признания его юридическим лицом или нет в иностранном государстве, его деятельность или полученные доходы из источников Республики Таджикистан, признаются как деятельность или доходы, полученные иностранным предприятием. Исключением может быть случай предусмотренный в пункте 87 настоящей Инструкции, то есть, если иностранное физическое лицо ведет деятельность или получает доходы в рамках договора простого товарищества (договор о совместной деятельности) предусмотренного в статье 1058 Гражданского кодекса Республики Таджикистан.

3. ОБЪЕКТ НАЛОГООБЛОЖЕНИЯ

5. Объектом налогообложения по налогу на прибыль для резидента является валовой доход, уменьшенный на сумму вычетов, предусмотренных настоящей Инструкцией.

6. Валовой доход состоит из доходов, вознаграждений и выгод налогоплательщика в денежной и натуральной (нематериальной) форме, включая все поступления, ведущие к увеличению чистой стоимости активов налогоплательщика, кроме поступлений, освобожденных от налога на прибыль.

Валовым доходом для целей настоящей Инструкции признается увеличение экономических выгод в результате поступления активов (денежных средств, материального и нематериального имущества) от поставок товаров (выполнения работ, оказания услуг) или погашения обязательств (взаимозачет), приводящие к увеличению чистой стоимости активов налогоплательщика, а также внереализационные и операционные доходы налогоплательщика.

а) к внереализационным и операционным доходам налогоплательщика относятся:

-поступление штрафов, пени, неустойки за нарушение условий договоров, как признанные должником, так и присужденные в судебном порядке;

-активы, полученные безвозмездно, в том числе полученные от участников (акционеров) или по договору дарения. При этом, стоимость безвозмездно полученного имущества определяется по рыночной стоимости на момент их получения;

-поступления в счет возмещение причиненных убытков, как признанные должником, так и присужденные в судебном порядке;

-прибыль прошлых лет, выявленная в отчетном году;

-суммы кредиторской и депонентской задолженности, по которым истек срок исковой давности в момент списания суммы долга в бухгалтерском учете налогоплательщика как не имеющего стоимости;

-положительные курсовые и суммовые разницы по переоценке иностранной валюты и дебиторской задолженности, выраженной в иностранной валюте.

-проценты, полученные по договорам кредита, займа;

-арендная плата, роялти и другие формы вознаграждения за право пользования.

б) для целей настоящей Инструкции не признается валовым доходом налогоплательщика поступления в виде:

-акцизов, налога с продаж хлопка-волокна и алюминия первичного;

-суммы, полученной налогоплательщиком по договорам комиссии, поручения и иным аналогичным договорам, подлежащая выплате в пользу комитента, принципала, за исключением суммы вознаграждения и возмещения расходов комиссионера, поверенного. Если все требования гражданского законодательства Республики Таджикистан относительно соблюдения условий для заключения и последующей реализации, аналогичных договор не были соблюдены, и/или существо сделки не соответствует его форме, налоговыми органами сделка может быть квалифицированна как купля - продажа. Соответственно, валовым доходом в целях исчисления налога на прибыль по договорам комиссии, поручения и аналогичных договоров будет признаваться вся полученная (подлежащая получению) сумма налогоплательщиком (агентом) аналогично как по сделкам купли-продажи;

-залога, если договором предусмотрена передача заложенного имущества залогодержателю, за исключением случаев, когда заложенное имущество передается (отчуждается) в собственность залогодержателю;

-получение основной суммы кредита, займа, предоставленного налогоплательщиком, заемщику;

-стоимость имущества, полученного налогоплательщиком в качестве паевого взноса и (или) вклада в уставный (складочный) капитал;

-сумма денег, полученных налогоплательщиком-эмитентом от размещения выпущенных им акций.

Пример: ООО "Актив" было зарегистрировано 5 января 2013 года. Учредителями Общества являются двое физических лиц резиденты Республики Таджикистан. Уставной капитал Общества при создании объявлен в размере 10 000 сомони. Стоимость полученного имущества от учредителей для формирования уставного капитала Общества не признается доходом Общества, соответственно не будет облагаться налогом на прибыль.

При дальнейшем увеличении уставного капитала Общества, за счет дополнительного вклада учредителей или же за счет чистой прибыли Общества так же не будет признаваться доходом Общества. При условии, что такое увеличение было произведено и надлежащим образом зарегистрировано в соответствии требованиям Гражданского кодекса Республики Таджикистан, Закона Республики Таджикистан "Об обществах с ограниченной ответственностью" и Закона Республики Таджикистан "О государственной регистрации юридических лиц и индивидуальных предпринимателей".

7. Объектом налогообложения нерезидента, осуществляющего деятельность в Республике Таджикистан через постоянное учреждение, является его валовой доход из источников в Республике Таджикистан, связанный с постоянным учреждением, уменьшенный на сумму вычетов, предусмотренных настоящей Инструкцией в отношении такого дохода.

Пример: Иностранная компания "Star" в течение 150 календарных дней в 2013 году оказывала услуги на территории Республики Таджикистан, через работников и персонал, нанятый для этих целей. В соответствии со статьей 12 Налогового кодекса, деятельность иностранной компания "Star" на территории Республики Таджикистан в целях налогообложения образует постоянное учреждение нерезидента.

В данном примере Иностранная компания "Star" в соответствии пунктом 4 настоящей Инструкции будет считаться плательщиком налога на прибыль. Валовой доход, полученный из источников Республики Таджикистан, уменьшенный на сумму разрешенных вычетов связанные с этим постоянным учреждением в соответствии пунктом 7 настоящей Инструкции, будет считаться объектом обложением по налогу на прибыль.

8. Виды валового дохода нерезидента, предусмотренные в главе 33 настоящей Инструкции, не связанные с его постоянным учреждением, подлежат налогообложению у источника выплаты без осуществления вычетов, если источник дохода находится в Республике Таджикистан.

9. В случаях получения нерезидентом дохода от продажи или передачи имущества и (или) имущественных прав, не связанных с его постоянным учреждением в Республике Таджикистан, объектом налогообложения является его валовой доход от этой операции из источников в Республике Таджикистан, уменьшенный на сумму вычетов, предусмотренные настоящей Инструкций.

4. НАЛОГОВАЯ БАЗА

10. Налоговой базой, за исключением случаев, установленных пунктом 13 настоящей Инструкции, является валовой доход за налоговый период, уменьшенный на сумму установленных настоящей Инструкцией вычетов.

11. Валовой доход резидента состоит из доходов, подлежащих получению (полученных) данным лицом в Республике Таджикистан и за ее пределами в течение налогового периода.

Пример: ООО "Актив" по итогам 2013 года от реализации товаров, выполнения работ, оказания услуг получила доход из источников Республики Таджикистан в размере 700 000 сомони. Кроме того, Общество получила доход в другом государстве от оказанных услуг и процентов от банковского вклада открытом в иностранном банке в размере 150 000 сомони.

В данном примере объектом обложения по налогу на прибыль для Общества будут доходы, полученные как из источников Республики Таджикистан в размере 700 000 сомони, так и за ее пределами в размере 150 000 сомони, то есть 850 000 сомони.

12. Валовой доход нерезидента, осуществляющего деятельность в Республике Таджикистан через постоянное учреждение, состоит из доходов, связанных с этим постоянным учреждением, подлежащих получению (полученных) данным лицом.

13. Налоговой базой нерезидента в случае получения доходов из источников в Республике Таджикистан, не связанных с постоянным учреждением, является валовой доход.

14. По каждому виду доходов, в отношении которых установлены различные ставки налога, налоговая база определяется отдельно.

5. КОРРЕКТИРОВКА ДОХОДА

15. Доход от поставки товаров, работ, услуг подлежит корректировке в случаях полного или частичного возврата товаров, непринятия работ или услуг и изменения условий сделки.

16. Корректировка дохода изменяет размер валового дохода того налогового периода, в котором произошел возврат товаров или изменились условия сделки.

17. Корректировка валового дохода может быть также осуществлена при переходе на специальный налоговый режим и обратно: .

а) Налогоплательщики, которые до перехода на налог по упрощенному режиму при исчислении налогов по общему налоговому режиму использовали метод начислений, при уплате налога по упрощенному режиму выполняют следующие правила:

- до перехода на налог по упрощенному режиму в налоговую базу включаются денежные средства, полученные до перехода на налог по упрощенному режиму в оплату по договорам, исполнение которых налогоплательщик осуществляет после перехода на налог по упрощенной системе;

- не включаются в налоговую базу денежные средства, полученные после перехода на налог по упрощенному режиму, если по правилам налогового учета по методу начислений указанные средства были добавлены в доходы при исчислении налоговой базы по общему налоговому режиму.

б) В состав доходов плательщика налога по упрощенной системе при переходе на налогообложение по общему налоговому режиму включаются доходы от поставки товаров (работ, услуг, имущественных прав) в период применения налога по упрощенному режиму, оплата (частичная оплата) которых не произведена до даты перехода на общий налоговый режим.

Указанные в подпункте б) настоящего пункта доходы признаются доходами последнего налогового периода до перехода на исчисление налоговой базы по общему налоговому режиму.

6. СТАВКИ НАЛОГА

18. С учетом пунктов 19 и 20 настоящей Инструкции прибыль налогоплательщика, уменьшенная на сумму перенесенных убытков с учетом положений пункта 61 настоящей Инструкции, подлежит обложению налогом по следующим ставкам:

а) Для деятельности по производству товаров:

- с 1-го января 2013 года - 15 процентов, но не менее 1 процента валового дохода;

- с 1-го января 2015 года - 14 процентов, но не менее 1 процента валового дохода;

- с 1-го января 2017 года - 13 процентов, но не менее 1 процента валового дохода.

Деятельность по производству товаров это предпринимательская деятельность, доход от которой получен в основном от производства и реализации товаров (материального имущества), произведенных самим предпринимателем.

б) Для других видов деятельности:

- с 1-го января 2013 года - 25 процентов, но не менее 1 процента валового дохода;

- с 1-го января 2015 года - 24 процента, но не менее 1 процента валового дохода;

- с 1-го января 2017 года - 23 процента, но не менее 1 процента валового дохода.

В дополнение к налогу на прибыль постоянное учреждение иностранного юридического лица, осуществляющего свою деятельность в Республике Таджикистан, облагается налогом на чистую прибыль этого постоянного учреждения по ставке в 15 процентов

19. Виды валового дохода нерезидента, предусмотренные в пункте 8 настоящей Инструкции, облагаются налогом по ставкам, предусмотренным в пункте 121 настоящей Инструкции.

20. Прибыль нерезидента в случаях, предусмотренных в пункте 9 настоящей Инструкции, облагается налогом по ставке 25 процентов, но не менее 1 процента валового дохода.

7. ВЫЧЕТЫ ИЗ ВАЛОВОГО ДОХОДА

21. Из валового дохода вычитаются все подтвержденные фактически осуществленные расходы, предусмотренные настоящей Инструкцией и (или) иными нормативными правовыми актами, не противоречащими Налоговому кодексу, относящиеся к отчетному периоду, связанные с получением такого дохода, в том числе:

а) подтвержденные расходы по налоговым обязательствам за исключением подоходного налога и налога на прибыль, уплаченных на территории Республики Таджикистан или в других государствах;

б) подтвержденные расходы по оплате труда, командировочные расходы работников в пределах установленных норм;

в) подтвержденные расходы за фактически использованные в налоговый период сырье, материалы, энергию, кроме затрат на строительство, приобретение основных средств и их установку, а также других расходов, носящих капитальный характер в соответствии с пунктами 102 и 103 настоящей Инструкции, и расходов, не подлежащих вычету в соответствии главой 19 настоящей Инструкции и другими положениями настоящей Инструкции.

22. Вычеты допускаются при наличии надлежащим образом оформленных документов, подтверждающих фактические расходы, связанные с получением такого дохода.

Под обоснованными расходами (расходы связанные с получением дохода) понимаются экономически оправданные затраты, оценка которых выражена в денежной форме. Под документально подтвержденными расходами понимаются затраты, подтвержденные документами, оформленными в соответствии с законодательством Республики Таджикистан, в частности в силу требованиям статьи 12 Закона Республики Таджикистан "О бухгалтерском отчете и финансовой отчетности".

Помимо экономической обоснованности затрат налоговое законодательство требует от налогоплательщика и документального подтверждения того, что такие расходы были действительно осуществлены. Одним из документов, который обеспечивает документальное подтверждение расходов, является гражданско-правовой договор являющимся информационным источником, из которого можно узнать о характере затрат налогоплательщика и тем самым определить их экономическую целесообразность (обоснованность).

23. В случае, если одни и те же затраты предусмотрены в нескольких статьях расходов, то при расчете налогооблагаемой прибыли указанные затраты вычитаются только один раз.

24. Вычету подлежат присужденные или признанные штрафы, проценты (пени), неустойки, связанные с получением валового дохода, подлежащие уплате (уплаченные) за счет налогоплательщика, за исключением подлежащих внесению в бюджет.

25. Налог на добавленную стоимость, не подлежащий отнесению в зачет по налогу на добавленную стоимость, учитывается в стоимости приобретенных товаров, работ, услуг.

8. ВЫЧЕТ НА БЛАГОТВОРИТЕЛЬНЫЕ ВЫПЛАТЫ

26. Вычет на выплаты благотворительным организациям и на осуществление благотворительной деятельности разрешается в размере фактически осуществленных выплат, но не более 10 процентов налогооблагаемой прибыли, определяемой без учета суммы вычета по настоящей статье.

27. В случае благотворительных выплат в форме имущества, суммой фактически осуществленной благотворительной выплаты считается меньшая из двух величин - рыночная стоимость имущества или его себестоимость.

Пример: Налогоплательщик приобрел имущество за 1000 сомони и передаёт это имущество благотворительной организации. Если рыночная стоимость этого имущества в момент пожертвования составляет 1500 сомони, то сумма фактически осуществленной выплаты в форме имущества составит 1000 сомони. Если рыночная стоимость такого имущества в момент пожертвования составляет 800 сомони, то сумма фактически осуществленной выплаты в форме имущества составит 800 сомони. При этом максимальный размер вычета будет ограничен минимальной из двух величин: величиной фактически осуществленной выплаты или 10% процентами налогооблагаемой прибыли налогоплательщика.

Пример: Валовой доход Общества с ограниченной Ответственностью "Орзу" по итогам 2013 года составила 1 000 000 сомони. Разрешенные вычеты (расходы) в целях исчисления налога на прибыль Общества за этот же период без учета вычета (расхода) на благотворительность составили 800 000 сомони.

В 2013 году Общество безвозмездно передало детскому дому "Малютка" теплые одеяла на сумму 50 000 сомони. Рыночная стоимость безвозмездно переданных одеял составляет 60 000 сомони.

В целях исчисления разрешенного вычета (расходов) на благотворительность в соответствии требованиям пунктов 26 и 27 настоящей Инструкции следующий расчет:

1. Необходимо найти наименьшую величину стоимости переданного имущества: 50 000<60 000, так как себестоимость передаваемого имущества меньше чем рыночная, за основу для исчисления берется меньшая величина, то есть 50 000 сомони.

2. Находим максимальную сумму разрешенного вычета на благотворительность по следующей формуле:

(Валовой доход - вычеты без учета вычета на благотворительность) х 10%.

(1 000 000 - 800 000) х 10% = 20 000 сомони.

Следовательно, хотя фактический Общество оказала благотворительную помощь детскому дому в размере 50 000 сомони, максимальный размер разрешенного вычета в целях исчисления налога на прибыль расходов на благотворительность не может превышать 20 000 сомони.

Окончательный расчет.

Валовой доход -1 000 000 сомони

Вычеты с учетом расходов на благотворительность -820 000

Налогооблагаемая прибыль (1000 000 - 820 000) = 180 000 сомони

9. ОГРАНИЧЕНИЕ ВЫЧЕТОВ В ОТНОШЕНИИ ПРОЦЕНТОВ

28. Если пунктами 29 и 30 настоящей Инструкции не предусмотрено иное, вычитаются фактически уплаченные проценты за каждый кредит, но в размере не более трехкратной суммы процентов, начисленных (подлежащих начислению) с использованием ставки рефинансирования Национального банка Таджикистана, действующей в налоговом периоде. Данное положение применяется и к процентам, выплачиваемым по договорам финансовой аренды (лизинга).

29. Проценты по кредитам, выплаченные в связи с приобретением и (или) созданием амортизируемых основных средств или связанные с расходами, влияющими на изменение их стоимости до ввода их в эксплуатацию, не подлежат вычету из валового годового дохода, а увеличивают стоимость таких основных средств.

30. В случае предприятия, более 25 процентов доли в уставном (складочном) капитале которого непосредственно или косвенно принадлежат нерезидентам или юридическим лицам, освобожденным от налога на прибыль, по каждому кредиту, использованному в пределах налогового периода, уплаченные проценты вычитаются в соответствии с пунктом 28 настоящей Инструкции, но при этом максимальная сумма процентов, которая может вычитаться в соответствии с пунктом 1 настоящей Инструкции, ограничивается следующей суммой:

а) любой процентный доход такого предприятия;

б) плюс 50 процентов величины, получаемой в результате уменьшения валового дохода этого предприятия (помимо процентного дохода) на разрешенные вычеты, допускаемые в соответствии с настоящей главой, кроме вычетов в отношении процентов.

Пример: ЗАО "Хушнуд" 1 января 2013 года сроком на один год получило займ в размере 100 000 сомони под 35% годовых. По истечении срока использования займа, Общество обязано вернуть основную сумму займа и проценты за пользование займом в размере 35 000 сомони. Ставка рефинансирования Национального Банка Таджикистан за 2013 год составила 7% (условно).

В целях отнесения расходов на проценты в качестве вычета по налогу прибыль, общество обязано осуществить следующий расчет:

1. Выяснить действующую ставку рефинансирования Национального Банка Таджикистан за тот период, в котором он пользовался займом и относящегося к соответствующему налоговому периоду по налогу на прибыль. (Cтавки рефинансирования Национального Банка Таджикистана можно получить на сайте www.nbt.tj).

2. Умножить ставку рефинансирования Национального банка на коэффициент 3, тем самым находя максимальный процент вычета расходов на проценты. Если ставка рефинансирования изменялась в сторону повышения и/или уменьшения, расчет ставки рефинансирования производиться исходя из средней ставки рефинансирования за исчисляемый период.

7 х 3% = 21% максимальная ставка процентов, разрешающий осуществить вычет расходов на проценты за право пользование займом.

100 000 х 21% = 21 000 сомони, максимальная сумма расходов на проценты, относимого на вычет в целях исчисления налога на прибыль.

Пример: ЗАО "Хушнуд" 1 января 2013 года сроком на один год получило займ от своего учредителя являющимся нерезидентом Республики Таджикистан в размере 500 000 сомони под 30% годовых. Доля участия в уставном капитале учредителя нерезидента составляет 40%.

По истечении срока использования займа, Общество обязано вернуть основную сумму займа и проценты за пользование займом в размере 175 000 сомони. Ставка рефинансирования Национального Банка Таджикистан за 2013 год составила 7% (условно).

По итогам 2013 года Общество имеет следующие показатели:

* Валовой доход Общества от реализации товаров, работ, услуг - 1 000 000 сомони;

* Доход Общества виде процентов от вклада в депозит - 30 000 сомони;

* Разрешенные вычеты за исключением вычета расходов по процентам- 800 000 сомони;

1 - шаг рассчитывает максимальный разрешенный вычет по процентам согласно требованиям пункта 28 настоящей Инструкции.

7 х 3% = 21% максимальная ставка процентов, разрешающий осуществить вычет расходов на проценты за право пользование займом.

500 000 х 21% = 105 000 сомони, максимальная сумма расходов на проценты, относимого на вычет в целях исчисления налога на прибыль согласно требованиям пункта 30 настоящей Инструкции.

2 - шаг максимальный разрешенный вычет по процентам согласно требованиям пункта 30 настоящей Инструкции.

(валовой доход без учета дохода в виде процентов - вычеты без учета расходов на проценты) х 50%;

(1 000 000- 800 000) х 50% = 100 000

100 000 + 30 000 = 130 000 сомони, максимальная сумма расходов на проценты, относимого на вычет в целях исчисления налога на прибыль согласно требованиям пункта 28 настоящей Инструкции.

В результате у нас получается две суммы ограничивающие отнесения расходов на проценты в качестве вычета в целях исчисления налога на прибыль, 105 000 (согласно требованиям пункта 28 Инструкции) и 130 000 (согласно требованиям пункта 30 Инструкции). Меньшая из двух величин равна 105 000 сомони. Следовательно, Общество в целях исчисления налога на прибыль имеет право на вычет расходов на проценте в размере 105 000 сомони.

Валовой доход - 1 030 000 (1 000 000 + 30 000)

Вычеты 905 000 (800 000+105 000)

Налогооблагаемая прибыль = 125 000 (1 030 000 - 905 000).

10. ВЫЧЕТЫ В ОТНОШЕНИИ БЕЗНАДЕЖНЫХ (СОМНИТЕЛЬНЫХ) ДОЛГОВ

31. Безнадежный (сомнительный) долг - это сумма, причитающаяся налогоплательщику, но которую налогоплательщик не в состоянии полностью получить из-за неплатежеспособности или ликвидации должника, или когда реальность ее получения от должника или третьего лица маловероятна.

В любом случае безнадежным (сомнительным) долгом считается долг, в счет погашения которого не осуществлен ни один платеж в течение трех лет с момента, когда такой платеж должен был быть осуществлен.

32. Налогоплательщики имеют право на вычеты в отношении безнадежных (сомнительных) долгов, связанных с поставкой товаров, выполнением работ и осуществлением услуг, если связанный с ними доход ранее был включен в валовой доход, полученный от предпринимательской деятельности.

Пример: Общество с Ограниченной Ответственностью "Сино" в 2010 выполнила строительные работы по возведению складских помещений для Закрытого Акционерного Общества "Авесто" в размере 90 000 сомони. В феврале 2010 года, после подписания сторонами акта выполненных работ, ООО "Сино" признала доход в размере 90 000 сомони и по итогам 2010 года обложила его налогом на прибыль. Однако с момента подписания акта выполненных работ, ЗАО "Авесто" не осуществила ни одного платежа по выставленным счетам ООО "Сино".

В силу пункта 31 настоящей Инструкции ООО "Сино" имеет право задолженность ЗАО "Авесто" признать как безнадежную, и в целях исчисления налога на прибыль за 2013 год, эту безнадежную задолженность отнести на вычет.

33. Вычет в отношении безнадежного (сомнительного) долга допускается в момент списания долга в бухгалтерских книгах налогоплательщика как не имеющего стоимости.

34. Банки, кредитные товарищества и микрокредитные депозитные организации имеют право на вычет 90 процентов отчислений в резерв на покрытие возможных потерь по кредитам (далее - резерв) в соответствии с правилами формирования этого резерва и классификации кредитов, установленным Инструкцией Национального Банка Таджикистана № 177 "О порядке формирования и использования резерва и фонда покрытия возможных потерь по ссудам" от 27 июля 2011 года, за исключением отчислений по стандартным кредитам, кредитам, предоставленным для целей лизинга или без залогового обеспечения, кредитам, предоставленным в пользу взаимосвязанных сторон либо третьим лицам по обязательствам взаимосвязанных сторон.

35. Отчисления по кредитам, которые сохранены в резерве свыше 2 лет после окончания срока, установленного кредитным договором, включаются в доход указанных банков, кредитных товариществ и микрокредитных депозитных организаций.

36. Накопленные резервы в отношении безнадежных (сомнительных) долгов не могут превышать 10 процентов от дохода, полученного за отчетный период.

37. Инструкция по определению суммы разрешенного вычета из валового дохода для целей частей 34 - 35 настоящей Инструкции утверждается Налоговым комитетом при Правительстве Республики Таджикистан по согласованию с Национальным банком Таджикистана и Министерством финансов Республики Таджикистан.

11. ВЫЧЕТЫ ОТЧИСЛЕНИЙ В СТРАХОВЫЕ РЕЗЕРВНЫЕ ФОНДЫ

38. Юридическое лицо, занимающееся страховой деятельностью, имеет право производить вычеты отчислений в страховые резервные фонды в соответствии с порядком и нормами, установленными Правительством Республики Таджикистан по предложению Министерства финансов Республики Таджикистан и Налогового комитета при Правительстве Республики Таджикистан.

12. ВЫЧЕТЫ В ОТНОШЕНИИ РАСХОДОВ НА НАУЧНЫЕ ИССЛЕДОВАНИЯ, ПРОЕКТНЫЕ РАЗРАБОТКИ И ОПЫТНО-КОНСТРУКТОРСКИЕ РАБОТЫ

39. Вычеты производятся в отношении расходов на научные исследования, проектные разработки и опытно-конструкторские работы, связанные с получением валового дохода, кроме расходов на приобретение основных средств, их установку и других затрат капитального характера. Основанием для вычета таких расходов являются техническое задание, проектно-сметная документация, акт выполненных работ и акты приемки завершенных этапов таких работ.

40 . Положения пункта 39 настоящей Инструкции не распространяются на расходы на научные исследования, проектные разработки и (или) опытно-конструкторские разработки в организациях, выполняющих эти виды деятельности в качестве исполнителя (подрядчика или субподрядчика). Указанные расходы рассматриваются как расходы на осуществление этими организациями деятельности, направленной на получение прибыли (доходов).

Деятельность считается научным исследованием, если она включает применение научного метода и систематическую работу от гипотезы до эксперимента, включая наблюдения, оценки и логические заключения. Работа должна включать или быть основана на принципах физических, биологических, химических наук, инженерных разработках или компьютерных исследованиях.

В соответствии пунктом 39 Инструкции допускается вычет расходов, связанных с осуществлением следующих работ: выполнение промышленного или технического проекта; производственная разработка; исследование операций; математическое моделирование и анализ; проектирование, создание и обеспечение функционирования опытных образцов; разработка программного обеспечения; работы над коммерческими, юридическими и административными аспектами патентных технологий, разработанных в результате исследования и т.д.

Примеры расходов, которые подлежат вычету в соответствии пунктами 39-40 настоящей Инструкции включают следующее: заработная плата ученных проводящие исследования; стоимость сырья и материалов используемых в лабораториях; оплата экспертов проводящих оценку опытных образцов; затраты понесенные на определение безопасности и эффективности произведенного изделия и другие.

13. ВЫЧЕТ СУММ АМОРТИЗАЦИОННЫХ ОТЧИСЛЕНИЙ И ИНЫЕ ВЫЧЕТЫ ПО АМОРТИЗИРУЕМЫМ ОСНОВНЫМ СРЕДСТВАМ

41. Амортизационные отчисления по основным средствам и нематериальным активам, используемым в предпринимательской деятельности, подлежат вычету в соответствии с положениями настоящего Раздела. Амортизационные отчисления по основным средствам и нематериальным активам, не используемым в предпринимательской деятельности (используемым в непредпринимательской деятельности), не подсчитываются и не подлежат вычету.

42. К активам, подлежащим амортизации, не относятся:

-земля, скот, произведения искусства, товарно-материальные запасы, включая объекты незавершенного строительства и неустановленное оборудование, а также имущество, стоимость которого полностью вычитается в текущем году, при определении налогооблагаемой прибыли, и другие не подверженные износу активы;

-основные средства, полученные безвозмездно;

-основные средства, стоимость, которых ранее полностью отнесена на вычеты;

-основные средства некоммерческих организаций, государственных учреждений и общественных объединений, в том числе основные средства, используемые ими для извлечения дохода.

43. Подлежащие амортизации основные средства делятся на группы со следующими нормами амортизации:

Группа Вид имущества Норма амортизации, %

1. Автотракторная дорожная техника; специальные инструменты, инвентарь и принадлежности; ЭВМ, периферийные устройства и средства обработки данных 20

2. Грузовые автомобили, автобусы, специальные автомобили и автоприцепы. Машины и оборудование для всех отраслей промышленности, литейного производства; кузнечно-прессовое оборудование; строительное оборудование; сельскохозяйственные машины и оборудование; легковые автомобили; конторская мебель 15

3. Силовые машины и оборудование; техническое оборудование, турбинное оборудование, электродвигатели и дизель - генераторы. Средства электропередачи; электронное оборудование и средства связи; трубопроводы 8

4. Здания, строения и сооружения, железнодорожные, морские, речные и воздушные транспортные средства 7

5. Подлежащие амортизации активы, не отнесенные к другим категориям 10

44. Амортизационные отчисления по каждой группе основных средств (далее - группа) подсчитываются путем применения указанной в пункте 43 настоящей Инструкции нормы амортизации к стоимостному балансу группы на конец календарного года. Амортизационные отчисления в отношении основных средств и нематериальных активов, которые поступили (выбыли) в течение календарного года, производятся (прекращаются) со следующего календарного месяца после фактического использования (фактического выбытия).

45. Амортизационные отчисления на основные средства группы 4 производятся не по группе, а для каждого основного средства в отдельности.

46. Стоимостный баланс группы на конец календарного года равен сумме, определяемой следующим образом (но не являющейся меньше нуля (отрицательной)):

- стоимостный баланс группы на конец предыдущего года за вычетом суммы амортизации за предыдущий год, а также сумм, указанных в пунктах 48 и 49 настоящей Инструкции;

- плюс стоимость основных средств в соответствии с пунктом 41 настоящей Инструкции и с пунктами 102-103 Инструкции (исключая увеличение стоимости активов в результате переоценки), добавляемая к группе в течение календарного года, с учетом сумм, указанных в пункте 44 настоящей Инструкции и пункта 53 Инструкции (в части затрат на ремонт, не допускаемых к вычету);

- минус суммы, полученные при реализации основных средств в течение налогового года с учетом требования, указанного в пункте 44 настоящей Инструкции, устанавливаемые на основе цены реализации.

47. Если стоимостный баланс определенной группы основных средств на конец календарного года меньше нуля, налогоплательщик должен включить абсолютную величину такого стоимостного баланса в качестве дохода в валовой доход и приравнять стоимостный баланс такой группы основных средств к нулю. Отрицательная величина стоимостного баланса определенной группы основных средств означает, что в течение календарного года сумма, полученная от реализации основных средств этой группы, превышает сумму (величину) стоимостного баланса данной группы основных средств на конец предыдущего года за вычетом амортизации за предыдущий год с учетом (прибавлением) стоимости основных средств, добавленных к группе в течение календарного года.

48. Если стоимостный баланс группы на конец года составляет менее 50 показателей для расчетов, сумма стоимостного баланса группы подлежит вычету.

49. Если все основные средства группы были проданы, переданы или ликвидированы, стоимостный баланс группы на конец календарного года подлежит вычету с учетом требования, указанного в пункте 44 настоящей Инструкции.

50. Стоимость основных средств, переданных в финансовую аренду (лизинг), (полученных по финансовой аренде (лизингу)), учитывается в стоимостном балансе соответствующей группы лизингополучателя.

51. Для лизингодателя основная сумма, которая считается выплаченной для основных средств, переданных в финансовую аренду (лизинг), рассматривается как сумма, полученная при реализации таких основных средств для целей абзаца третьего пункта 46 настоящей Инструкции, если основные средства были включены в стоимостный баланс группы до передачи их в финансовую аренду (лизинг). Для лизингополучателя основная сумма, выплачиваемая лизингодателю, рассматривается как цена приобретения основных средств.

14. ВЫЧЕТЫ ПО РАСХОДАМ НАМ РЕМОНТ АМОРТИЗИРУЕМЫХ ОСНОВНЫХ СРЕДСТВ

52. Допускаются вычеты в отношении каждой группы по расходам на ремонт основных средств, входящих в данную группу, в размере фактической суммы таких расходов, но не более 10 процентов стоимостного баланса группы на конец календарного года.

53. Сумма фактических расходов на ремонт сверх 10 процентов стоимостного баланса группы относится на увеличение стоимостного баланса этой группы.

Пример: Налогоплательщик произвел ремонт основных средств, входящих в первую группу амортизации на сумму 5 000 сомони. Стоимостной баланс 1 группы на конец 2013 года без учета ограничений предусмотренных пунктом 52 настоящей Инструкции равен 30 000 сомони.

30 000 * 10% = 3 000 сомони- находим сумму ограничений расходов на ремонт основных средств входящую в 1 группу.

5000 -3000 = 2000 сомони - Сумма расходов на ремонт основных средств которую налогоплательщиков имеет право отнести на вычет в целях исчисления налога на прибыль.

3000 сомони увеличивает стоимостной баланс 1 группы.

30 000 + 3 000 = 33 000 стоимостной баланс 1 группы с учетом ограничений предусмотренной пунктами 52 и 53 настоящей Инструкции.

33 000 *20% = 6 600 - сумма амортизации 1 группы основных средств.

15. ВЫЧЕТ РАСХОДОВ ПО СТРАХОВЫМ ВЗНОСАМ

54. Страховые взносы, производимые страхователями по договорам обязательного страхования, подлежат вычету, за исключением страховых взносов по договорам накопительного и возвратного характера.

16. РАСХОДЫ НА ГЕОЛОГОРАЗВЕДОЧНЫЕ РАБОТЫ И РАБОТЫ ПО ПОДГОТОВКЕ К ДОБЫЧЕ ПРИРОДНЫХ РЕСУРСОВ

55. Расходы на геологоразведочные работы и работы по подготовке к добыче природных ресурсов рассматриваются как финансирование в основные средства, образующие отдельную группу, которые подлежат вычету из валового дохода в соответствии с главой 13 настоящей Инструкции в виде амортизационных отчислений по ставке амортизации основных средств группы 2.

56. Настоящая статья применяется также к расходам на нематериальные активы, понесенным налогоплательщиком в связи с приобретением прав на ведение геологоразведочных работ, разработку или эксплуатацию природных ресурсов.

Пример: Закрытое Акционерное Общество "Мармар" получила лицензию и право на осуществление геологоразведочных работ участка "А" расположенного на территории Республики Таджикистан. В 2013 году расходы ЗАО "Мармар" на геологоразведочные работы составили 600 000 сомони. В этом же году, ЗАО "Мармар" осуществляла работы по подготовке к добыче природных ресурсов на этом же участке на сумму 200 000 сомони.

В данном примере, расходы Общества на геологоразведочные работы и работы по подготовке к добыче природных ресурсов на сумму 800 000 сомони, будут вычитаться из валового дохода виде амортизационных отчислений ставкой 15%.

800 000*15% = 120 000 сомони.

17. РАСХОДЫ НА НЕМАТЕРИАЛЬНЫЕ АКТИВЫ

57. К нематериальным активам относятся затраты на нематериальные объекты (объекты нематериальной собственности, такие, как лицензия, изобретательский патент, торговая марка, авторское право, договор об использовании имени юридического лица, программное обеспечение и другое), используемые в течение не менее двенадцати месяцев, если они имеют ограниченный срок службы.

58. Расходы на приобретение (производство) нематериальных активов рассматриваются как финансирование в основные средства, образующие отдельную группу, и подлежат вычету из валового дохода в соответствии с главой 13 настоящей Инструкции в виде амортизационных отчислений по ставке амортизации основных средств группы 5.

59. В стоимость подлежащих амортизации нематериальных активов не включаются расходы на их приобретение или производство, если они уже были вычтены при расчете налогооблагаемой прибыли налогоплательщика.

60. Настоящая глава не применяется в отношении нематериальных активов, указанных в пункте 55 настоящей Инструкции.

18. ПЕРЕНОС УБЫТКОВ НА ИНОЙ ПЕРИОД, УБЫТКИ ПРИ ПРОДАЖЕ ИЛИ ПЕРЕДАЧЕ ИМУЩЕСТВА

61. Превышение допустимых вычетов налогоплательщика над валовым доходом (убыток от предпринимательской деятельности) переносится на последующий период продолжительностью до 3 лет включительно и покрывается за счет прибыли до налогообложения будущих периодов.

Пример: По итогам 2012 года Общество с ограниченной Ответственностью "Азия" получил убыток от предпринимательской деятельности в размере 70 000 сомони, который можно переносить до 2015 включительно.

В 2013 году валовой доход Общества составил 800 000 сомони, разрешенные вычеты из валового дохода составили 600 000 сомони. В данном примере, полученный убыток в 2012 году в силу пункта 61 Инструкции, уменьшает налогооблагаемую прибыль 2013 года.

Валовый доход - вычеты - убыток прошлого периода = Налогооблагаемая прибыль.

800 000 - 600 000 -70 000 = 130 000 сомони, налогооблагаемая прибыль Общества в 2013 году.

Пример: По итогам 2012 года Общество с ограниченной Ответственностью "Азия" получила убыток от предпринимательской деятельности в размере 150 000 сомони, который можно переносить до 2015 года включительно.

В 2013 году валовой доход Общества составил 800 000 сомони, разрешенные вычеты из валового дохода составили 700 000 сомони.

800 000 - 700 000 - 150 000 = -50 000 сомони, убыток в 2013.

Полученный убыток 2013 года можно переносить до 2016 года включительно.

62. Убытки, возникающие при продаже или передаче имущества (кроме имущества, используемого для предпринимательской деятельности, или имущества, прибыль от продажи или передачи которого освобождена от налога), компенсируются за счет прибыли, полученной от продажи или передачи такого имущества.

63. Если убытки, указанные в подпункте 62 настоящей Инструкции, не могут быть компенсированы в том же году, они переносятся на последующий период до 3 лет включительно и компенсируются прибылью, полученной за счет продажи или передачи такого имущества. Такие убытки не подлежат вычету из валового дохода для целей налога на прибыль.

Перенос убытков указанных в настоящем Разделе не применяются в отношении тех налогоплательщиков, которые предыдущие года в соответствии главой 32 настоящей Инструкции и/или по другим основаниям были освобождены от налога на прибыль. То есть, убытки в тот период деятельности в котором налогоплательщик был освобожден от налога на прибыль, не переносятся в последующие периоды.

19. РАСХОДЫ, НЕ ПОДЛЕЖАЩИЕ ВЫЧЕТУ

64. Вычеты не допускаются в отношении расходов, не связанных с предпринимательской деятельностью, а также расходов, связанных с приобретением товаров (работ, услуг), у индивидуальных предпринимателей, функционирующих на основании патента. Вычеты не допускаются в отношении расходов по строительству, эксплуатации и содержанию объектов, а также иных расходов, не связанных с предпринимательской (основной производственной) деятельностью.

65. Вычеты, предусмотренные в настоящей главе, не допускаются, если они не соответствуют требованиям пунктов 21 и 22 настоящей Инструкции.

66. Никакие вычеты, превышающие нормы, определяемые Министерством финансов Республики Таджикистан, не допускаются в отношении представительских и других подобных расходов (на проведение торжеств, размещение гостей и другое).

67. Пункт 66 настоящей Инструкции не применяется к налогоплательщику, предпринимательская деятельность которого носит развлекательный характер, если расходы осуществляются в рамках такой деятельности.

68. Вычеты в отношении отчислений в резервные фонды производятся только в соответствии с положениями главы 10 и 11 настоящей Инструкции.

69. Из валового дохода работодателя не вычитаются расходы за счет наёмного работника, связанные с его трудовой деятельностью.

70. Вычету не подлежит стоимость переданного имущества, выполненных работ, оказанных услуг на безвозмездной (благотворительной) основе, за исключением случая, предусмотренного в пункте 26 настоящей Инструкции.

71. Вычеты не допускаются в отношении расходов, связанных с легковыми автомобилями, находящимися в течение налогового периода в распоряжении работников или акционеров (участников налогоплательщика) в личном пользовании, включая использование их для транспортировки работников на работу и обратно.

72. Вычеты не допускаются также в отношении:

а) взносов в уставный (складочный) капитал, паевых взносов, платежей за сверхнормативные выбросы загрязняющих веществ, взносов на добровольное страхование, добровольных членских взносов в общественные организации, призов и подарков во время проведения рекламных компаний;

б) денежных средств, имущества, работ, услуг, переданных в порядке предварительной оплаты, имущества, переданного в качестве залога, задатка;

в) вычетов расходов сверх размеров, установленных в настоящей Инструкции.

г) подоходного налога и налога на прибыль, уплаченных на территории Республики Таджикистан или в других государствах;

д) штрафов и процентов, уплаченных (подлежащих уплате) в бюджет Республики Таджикистан или в бюджет другого государства.

20. ОБЩИЕ ПРАВИЛА НАЛОГОВОГО УЧЕТА

73. В соответствии с требованием части 4 статьи 48 Налогового кодекса плательщики налога на прибыль обязаны вести учет по методу начисления.

Налогоплательщики могут вести учет, по методу начисления используя национальные стандарты бухгалтерского учета или международные стандарты финансовой отчетности.

В соответствии с пунктом 7 части 10 Закона Республики Таджикистан "О бухгалтерском учете и финансовой отчетности" субъекты публичного интереса обязаны вести бухгалтерский учет и составлять финансовую отчетность в соответствии с международными стандартами.

Организации, имеющие существенное общественное значение, которые попадают под любое из нижеследующих определений, в соответствии Постановлением Правительства Республики Таджикистан № 154 от 3 апреля 2012 года, признаются субъектами публичного интереса:

а) банки, независимо от организационно-правовой формы и формы собственности;

б) страховые организации, независимо от организационно- правовой формы и формы собственности;

в) биржи, независимо от организационно-правовой формы и формы собственности;

г) фонд гарантии вкладов физических лиц;

д) пенсионные фонды (за исключением бюджетных организаций);

е) юридические лица, ценные бумаги которых обращаются на фондовых биржах Республики Таджикистан;

ж) субъекты естественной монополии;

з) субъекты (за исключением бюджетных организаций и дехканских хозяйств), финансовые и количественные показатели которых за предыдущий отчетный период (год) соответствуют хотя бы одному из нижеследующих показателей:

- объем общих активов не ниже 100000000 (ста миллионов) сомони;

- количество работников не менее 1000 (тысячи) человек;

и) некоммерческие общественные организации и фонды, общий объем поступлений которых с учетом всех налогов, за последний отчетный период (год) составляет не менее 10000000 (десять миллионов) сомони.

74. Налогоплательщик обязан обеспечивать учет всех операций, связанных с его деятельностью, позволяющий определять их начало, ход и окончание.

75. Налогоплательщик обязан вести точный и своевременный учет доходов и расходов на основе документированных данных и относить доходы и расходы к соответствующим отчетным периодам, в которые они были получены или произведены.

76. Любая операция в иностранной валюте в целях налогообложения пересчитывается в национальную валюту Республики Таджикистан по официальному учетному курсу Национального банка Таджикистана на день совершения операции.

77. Иностранная валюта, по которой отсутствует официальный учетный курс Национального банка Таджикистана, определяется и пересчитывается по учетному курсу другой валюты на основании курса соответствующих валют по отношению к доллару Соединенных Штатов Америки (далее - США).

78. При изменении метода учета (перехода из упрощенного режима налогообложения на общий режим и наоборот), используемого налогоплательщиком, поправки в учет доходов, расходов и других элементов, влияющие на сумму налога, должны быть внесены в год изменения метода учета, с тем, чтобы ни один из этих вышеуказанных элементов не был упущен или учтен дважды.

79. В случае плательщиков налога на добавленную стоимость доходы и расходы учитываются без налога на добавленную стоимость, кроме случаев расходов, в отношении которых зачет по налогу на добавленную стоимость не допускается.

80. Налогоплательщик, ведущий учет по методу начислений, должен учитывать доходы и расходы, соответственно, на момент получения права на доход или возникновения обязательства произвести платеж, независимо от времени фактического получения дохода или осуществления платежа в соответствии с главами 21 и 22 настоящей Инструкции.

21. МОМЕНТ ПОЛУЧЕНИЯ ДОХОДА ПРИ ИСПОЛЬЗОВАНИЯ МЕТОДА НАЧИСЛЕНИЙ

81. Право на получение дохода считается приобретенным, если соответствующая сумма подлежит безусловной выплате налогоплательщику или налогоплательщик выполнил все обязательства по сделке или договору.

82. Если налогоплательщик выполняет работу или оказывает услугу, право на получение дохода считается приобретенным в момент окончательного выполнения работы или оказания услуги, предусмотренных в сделке или договоре.

Если сделка или договор предусматривают поэтапное выполнение работ или оказание услуг, право на получение дохода считается приобретенным в части каждого этапа в момент окончательного выполнения этого этапа работы или услуги, если иное не предусмотрено с главой 24 настоящей Инструкции.

83. Если налогоплательщик получает доход или имеет право на получение дохода в виде процента или дохода от сдачи имущества в аренду, право на получение дохода считается приобретенным в момент истечения срока долгового обязательства или договора аренды. Если срок долгового обязательства или договора аренды охватывает несколько налоговых периодов, доход распределяется по этим налоговым периодам в соответствии с порядком его начисления.

22. МОМЕНТ ОСУЩЕСТЛЕНИЯ РАСХОДОВ ПРИ ИСПОЛЬЗОВАНИИ МЕТОДА НАЧИСЛЕНИЙ

84. Моментом осуществления расходов, связанных со сделкой (договором), считается момент выполнения всех нижеперечисленных условий, если в настоящей главе не предусмотрено иное:

а) в случае однозначного признания налогоплательщиком финансового обязательства;

б) в случае достаточно точной оценки размера финансового обязательства;

в) если все стороны, участвующие в сделке или в договоре, действительно выполнили все свои обязательства по сделке или договору и соответствующие суммы подлежат безусловной выплате.

85. В связи с предусмотренными в пункте 84 настоящей Инструкции условиями, финансовое обязательство означает обязательство, принятое налогоплательщиком в соответствии со сделкой (договором), для целей выполнения которой другая сторона, участвующая в сделке (договоре), должна будет предоставить налогоплательщику соответствующий доход (соответствующее обеспечение) в денежной или иной форме.

86. При выплате процентов по долговому обязательству или осуществлении платежей за арендованное имущество моментом осуществления расходов считается момент истечения срока долгового обязательства или договора аренды. Если срок долгового обязательства или договора аренды охватывает несколько налоговых периодов, расход распределяется по этим налоговым периодам в соответствии с порядком его начисления.

23. СОВМЕСТНОЕ ВЛАДЕНИЕ

87. В случае письменного соглашения о совместном владении имуществом или совместном осуществлении предпринимательской деятельности, или иного письменного соглашения, предусматривающего не менее двух владельцев, но без учреждения юридического лица, они облагаются налогом в соответствии с их долями участия.

24. ДОХОДЫ И ВЫЧЕТЫ ПО ДОЛГОСРОЧНЫМ КОНТРАКТАМ

88. В случае применения налогоплательщиком учета по методу начислений, доходы и вычеты в связи с долгосрочными контрактами отражаются по каждому календарному году в соответствии с объемами их фактического исполнения.

89. Объем исполнения контракта определяется посредством сопоставления расходов, понесенных в течение налогового года, с общими оценочными расходами, предусмотренными по такому контракту.

90. Под понятием "долгосрочный контракт" понимается контракт на производство, установку или строительство, или оказание сопутствующих услуг, который не завершен в пределах календарного года, в котором была начата предусмотренная по контракту работа, за исключением контрактов, которые, по оценкам, должны быть завершены в пределах 6 месяцев с даты начала предусмотренных по контракту работ.

25. ПОРЯДОК УЧЕТА ТОВАРНО-МАТЕРИАЛЬНЫХ ЗАПАСОВ

91. Учет товарно-материальных запасов для целей налогообложения производится исключительно в соответствии с действующими положениями по бухгалтерскому учету, разработанными на основании законодательства Республики Таджикистан по бухгалтерскому учету.

92. При учете товарно-материальных запасов, налогоплательщик обязан отражать в налоговом учете стоимость произведенных или приобретенных им товаров, определяемую, соответственно, на основании производственных затрат (себестоимости) или цены приобретения. В частности, налогоплательщик обязан включать в стоимость этих товаров затраты на их хранение и транспортировку.

93. При учете товарно-материальных запасов, налогоплательщик вправе оценить стоимость имеющих дефекты, морально устаревших или вышедших из моды товаров или продукции, которые по этим или по аналогичным причинам не могут быть реализованы по цене, превышающей затраты на их производство (цену приобретения), исходя из цены, по которой они могут быть проданы.

94. В случае товаров, по которым налогоплательщик не ведет индивидуального учета, он вправе использовать один из следующих трех методов для учета товарно-материальных запасов:

- метод ФИФО (англ. - first in first out), в соответствии с которым в отчетном периоде вначале считаются реализованными (использованными) товары, отнесенные к товарно-материальным запасам в начале отчетного периода, а затем товары, произведенные (приобретенные) в течение отчетного периода в порядке очередности их производства (приобретения);

- метод ЛИФО (англ.- last in first out), в соответствии с которым в отчетном периоде вначале считаются реализованными (использованными) товары, которые были произведены (приобретены) последними;

- метод оценки по средней себестоимости.

Метод ФИФО - этот метод основан на предположении, что себестоимость товаров приобретенных в первую очередь, должна быть отнесена к товарам, проданных в первую очередь. Себестоимость товаров имеющихся в наличии на конец периода, относиться к последним покупкам, а себестоимость реализованных товаров соотноситься более ранним покупкам.

Метод ЛИФО - данный метод базируется на том, что себестоимость товаров, приобретенных последними, используется для определения стоимости товаров, проданных в первую очередь, а себестоимость запасов на конец периода рассчитывается на основе себестоимости товаров, приобретенных первыми.

Метод оценки товарно-материальных запасов по средней себестоимости - если используется данный метод, то предполагается, что стоимость товарно-материальных запасов - это средняя стоимость имеющихся в наличии товарно-материальных запасов на начало периода плюс все товары приобретенные в течении данного периода. Средняя стоимость подсчитывается путем деления всей стоимости товаров для реализации на количество единиц этих товаров.

* приложение

26. УЧЕТ ПРИ ФИНАНСОВОЙ АРЕНДЕ (ЛИЗИНГЕ)

95. В случаях, когда арендодатель является владельцем амортизируемого материального имущества до начала финансовой аренды (лизинга), операция рассматривается как продажа имущества арендодателем и его покупка арендатором.

96. Амортизируемое материальное имущество, сдаваемое в аренду по договору о финансовой аренде (лизинге), подлежит учету на балансе арендатора в период действия договора о финансовой аренде (лизинге), что дает право арендатору (лизингополучателю) производить вычеты, связанные с предметом лизинга (в частности, амортизации и расходов на ремонт).

27. КОМПЕНСИРУЕМЫЕ ВЫЧЕТЫ И СОКРАЩЕНИЕ РЕЗЕРВОВ

97. Если ранее вычтенные расходы, убытки и сомнительные долги возмещаются, то полученная сумма становится доходом за тот налоговый период, в котором было произведено возмещение.

98. Если резервы, в отношении которых ранее был произведен вычет в соответствии с главами 10 и 11 настоящей Инструкции, сокращаются, сумма такого сокращения включается в доход.

28. ПРИБЫЛЬ И УБЫТКИ ПРИ ПРОДАЖЕ ИЛИ ПРЕРДАЧЕ АКТИВОВ

99. Прибыль от продажи или передачи активов представляет собой положительную разницу между поступлениями от продажи или передачи и стоимостью активов, определяемой в соответствии главой 29 настоящей Инструкции. При передаче активов на безвозмездной основе или по цене со скидкой, прибыль лица, предоставляющего активы, определяется как положительная разница между рыночной ценой передаваемого таким образом имущества и его стоимостью, определяемой в соответствии главой 29 настоящей Инструкции.

100. Убытки от продажи или передачи активов представляют собой отрицательную разницу между поступлениями от продажи или передачи и стоимостью активов, определяемой в соответствии главой 29 настоящей Инструкции

101. Пункты 99 и 100 настоящей Инструкции не применяются к активам, подлежащим амортизации по группам, а также к товарно-материальным запасам.

29. СТОИМОСТЬ АКТИВОВ

102. В стоимость активов включаются затраты на их приобретение, производство, строительство, монтаж и установку, а также другие затраты, увеличивающие их стоимость, за исключением переоценки основных средств и затрат, в отношении которых налогоплательщик имеет право на вычеты.

103. Если продается или передается только часть активов, то стоимость активов в момент их продажи или передачи распределяется между остающейся и проданной или переданной частями.

30. НЕПРИЗНАНИЕ ПРИБЫЛИ ИЛИ УБЫТКОВ

104. Никакие прибыли или убытки не принимаются во внимание при определении налогооблагаемого дохода (прибыли) в случае:

а) передачи активов между супругами;

б) передачи активов между бывшими супругами при бракоразводном процессе;

в) непреднамеренного уничтожения актива или его отчуждения с реинвестированием поступлений (например, полученного страхового возмещения при непреднамеренном уничтожении актива) в аналогичный актив или в актив того же характера до окончания второго года, следующего за годом, в котором актив был уничтожен или отчужден.

105. Стоимость замещающего актива, указанного в подпункте в) пункта 104 настоящей Инструкции, определяется с учетом (на уровне) стоимости замещенного актива на момент уничтожения или отчуждения с увеличением стоимости замещающего актива на положительную разницу между расходами налогоплательщика на реинвестирование и величиной поступлений в соответствии с подпунктам в) пункта 104 настоящей Инструкции.

106. Стоимостью актива, приобретенного в результате сделки (договора), при которой прибыль не учитывается для целей налогообложения в соответствии с подпунктами а) и б) пункта 104 настоящей Инструкции, является стоимость актива для передающей его стороны на дату сделки.

107. Настоящая глава не применяется к активам, которые подвергаются амортизации по группам, за исключением подпунктов а) и б) пункта 104 настоящей Инструкции, которые применяются в случаях, когда все активы группы передаются в одно время.

31. ТЕКУЩИЕ (АВАНСОВЫЕ) НАЛОГОВЫЕ ПЛАТЕЖИ

108 . Плательщики налога на прибыль, за исключением лиц, облагаемых налогами в соответствии с разделом XVI Налогового кодекса (Специальные налоговые режимы), обязаны производить ежемесячные текущие платежи в бюджет не позднее 15-го числа месяца, следующего за отчетным месяцем.

109. Плательщики налога на прибыль, за исключением лиц, состоящих на учете налоговой инспекции крупных налогоплательщиков, и лиц, сумма налога на прибыль которых за прошедший календарный год превышает сумму, определенную Министерством финансов Республики Таджикистан по согласованию с Налоговым комитетом при Правительстве Республики Таджикистан производить текущие платежи в бюджет ежеквартально, не позднее 15-го числа месяца, следующего за отчетным кварталом.

Плательщики налога на прибыль состоящих на учете налоговой инспекции крупных налогоплательщиков, и лиц, сумма налога на прибыль которых за прошедший календарный год превышает 3 000 000 (три миллион) сомони, производить текущие платежи в бюджет ежемесячно, не позднее 15-го числа месяца, следующего за отчетным месяцем.

110. Сумма каждого текущего месячного (ежеквартального) платежа за 12-месячный период, начинающийся каждого 15-го апреля, не может быть меньше каждой из следующих сумм:

а) одной двенадцатой (одной четвертой) части суммы налога на прибыль за предыдущий календарный год, увеличенной на коэффициент 1,1;

б) 1 процента валового дохода отчетного месяца (квартала).

111. Текущие налоговые платежи по налогу на прибыль зачитываются в сумму этого налога, уплачиваемого за календарный год. Любое превышение текущих налоговых платежей по налогу на прибыль против обязательств по этому налогу за календарный год засчитывается в счет обязательств по другим налогам или возвращается налогоплательщику.

112. Текущие платежи по налогу на прибыль являются обязательными платежами, за несвоевременную уплату которых начисляются проценты.

Пример: Общество с Ограниченной Ответственностью "Арзон" в 2012 году оплачивала налоги по упрощенной системе налогообложения и в связи с превышением порога в 2013 году перешла на общий режим налогообложения, то есть стала плательщиком налога на прибыль.

Так как за предыдущий год, то есть в 2012 году, Общество не являлась плательщиком налога на прибыль одна двенадцатой части суммы налога на прибыль за предыдущий календарный год, увеличенной на коэффициент 1,1 будет равен нулю: 0/12*1,1 =0

Следовательно, Общество в первый год после перехода от упрощенного режима налогообложения на общий режим одну двенадцатую часть суммы налога на прибыль за предыдущий календарный год, увеличенной на коэффициент 1,1 оплачивать не будет.

Однако Общество, обязано начиная с января 2013 года, оплачивать не менее 1% валового дохода, как текущие авансовые платежи по налогу на прибыль, которые зачитываются в сумму налога на прибыль, уплачиваемого за календарный год.

* приложение

32. ЛЬГОТЫ ПО НАЛОГУ НА ПРИБЫЛЬ

113. От обложения налогом на прибыль освобождаются:

а) учреждения, религиозные, благотворительные, межправительст-венные и межгосударственные (международные) некоммерческие организации, за исключением прибыли, получаемой ими от предпринимательской деятельности. При этом, такие учреждения и организации обязаны вести раздельный учет основной деятельности (деятельности, освобожденной от налога на прибыль) и предпринимательской деятельности;

б) получаемые некоммерческими организациями безвозмездные перечисления, безвозмездное имущество и гранты, используемые для некоммерческой деятельности, а также полученные ими членские взносы и пожертвования;

в) предприятия, кроме предприятий, занимающихся торговой, посреднической, снабженческосбытовой и заготовительной деятельностью, в которых одновременно в отчетном налоговом году:

- не менее 50 процентов численности работников составляют инвалиды;

- не менее 50 процентов средств на оплату труда и иное материальное вознаграждение, включая натуральное, израсходовано на нужды инвалидов;

г) национальный банк Таджикистана, Фонд страхования вкладов населения;

д) дивиденды, полученные от резидентного предприятия резидентным предприятием;

е) новые предприятия по производству товаров, начиная с даты первоначальной государственной регистрации, при внесении их учредителями в уставный фонд таких предприятий в течение 12 календарных месяцев после даты государственной регистрации нижеследующих объемов инвестиций, сроком на:

- 2 года, если объем инвестиций составляет свыше 200 тысяч долларов США до 500 тысяч долларов США;

- 3 года, если объем инвестиций составляет свыше 500 тысяч долларов США до 2 миллионов долларов США;

- 4 года, если объем инвестиций составляет свыше 2 миллионов до 5 миллионов долларов США;

- 5 лет, если объем инвестиций превышает 5 миллионов долларов США.

Пример: Общество с Ограниченной Ответственностью "Шарбат" зарегистрировано в августе 2013 года. Основным видом деятельности Общества является производство натуральных соков. На момент регистрации, уставной капитал Общества был объявлен в размере 1 миллион сомони, что эквивалентно 207 040 долларов США по курсу $1=4,83 сомони.

При условии, что учредители Общества в течении 12 календарных месяцев с момента регистрации Общества оплатят объявленный уставной капитал и на момент оплаты размер уставного капитала превысит 200 000 долларов США, Общество в год государственной регистрации, то есть, с момента государственной регистрации до 31 декабря 2013 года, дополнительно 2014 и 2015 год будут освобождены от уплаты налога на прибыль.

Если объявленный уставной капитал в течение 12 календарных месяцев со дня государственной регистрации не будет оплачен со стороны учредителей, то ранее использованные льготы аннулируются, и налогоплательщик с учетом пени обязан начислить соответствующие налоги и оплатить в бюджет государства. В дальнейшем увеличение уставного Общества капитала не может служить основанием для продления сроков льгот, предусмотренным пунктом 113 настоящей Инструкции.

114. Освобождение от налога на прибыль (налоговых каникул) в соответствии с подпунктом е) пункта 113 настоящей Инструкции не применяется в случае перерегистрации предприятия или его реорганизации, изменения собственников предприятия, изменения его организационно-правовой формы и иных подобных изменений. Эта льгота также не применяется в отношении лиц, использующих (ранее использовавших) льготные налоговые режимы.

115. Льготный период, предусмотренный подпунктом е) пункта 113 настоящей Инструкции, может продолжаться на основании заявления налогоплательщика при переходе на специальный налоговый режим и обратно.

33. ПОРЯДОК НАЛОГООБЛОЖЕНИЯ НЕРЕЗИДЕНТА В СЛУЧАЕ ПОЛУЧЕНИЯ ДОХОДОВ ИЗ ИСТОЧНИКОВ В РЕСПУБЛИКЕ ТАДЖИКИСТАН, НЕ СВЯЗАННЫХ С ПОСТОЯННЫМ УЧРЕЖДЕНИЕМ

116. Доход нерезидента из источника в Республике Таджикистан, не относящийся к постоянному учреждению этого нерезидента в Республике Таджикистан, подлежит обложению налогом у источника выплаты как валовой доход, без осуществления вычетов (за исключением вычета НДС в соответствии со статьей 177 Налогового кодекса), по ставкам, определенным в пункте 121 настоящей Инструкции.

Источник выплаты дохода налогоплательщика это организация или физическое лицо, от которого (за счет которого) налогоплательщик получает доход.

Доход нерезидента из источника в Республике Таджикистан это доходы, которые приведены в части 24 статьи 17 Налогового кодекса.

117. Под выплатой дохода понимается передача денег в наличной и (или) безналичной форме, ценных бумаг, товаров, иного имущества, предоставление выгод, выполнение работ, оказание услуг.

118. Выплаты в пользу нерезидентов, в соответствии с пунктом 116 настоящей Инструкцией связанные с поставкой товаров по внешнеторговым операциям (связанные с импортом товаров) на территорию Республики Таджикистан, не подлежат налогообложению у источника выплаты.

Пример: Резидентная компания "Актив" закупает товары в иностранном государстве и импортирует на территорию Республики Таджикистан. Таможенная стоимость товара с учётом расходов по доставке до станции Душанбе-2 составила 130 000 сомони, из которых 100 000 сомонистоимость товара и 30000 сомони - расходы на страхование, погрузка, перевозка и т.д., которые резидентная компания выплачивала иностранным компаниям.

В силу пункта 118 настоящей Инструкции, при выплате нерезидентным компаниям 30 000 за страхование и доставку груза сомони удержание налога у источника выплаты не производится, так как данные расходы включены в таможенную стоимость товара с которых будет исчислен и взыскана таможенная пошлина и налог на добавленную стоимость.

119. Налогообложение доходов нерезидента у источника выплаты производится независимо от распоряжения этим нерезидентом своими доходами, полученными в Республике Таджикистан, в пользу третьих лиц в Республике Таджикистан и (или) своих обособленных подразделений (иных лиц) в других государствах.

120. Налог на доходы нерезидента из источника в Республике Таджикистан удерживается независимо от формы и места осуществления выплаты дохода.

121. С учетом положений настоящей частьи доходы нерезидента из источника в Республике Таджикистан, не связанные с постоянным учреждением этого нерезидента в Республике Таджикистан, подлежат налогообложению у источника выплаты как валовой доход, без осуществления вычетов (за исключением вычета налога на добавленную стоимость в случае налогообложения в соответствии со статьей 177 настоящего Кодекса), по следующим ставкам:

а) дивиденды - 12%;

б) проценты - 12%;

в) страховые взносы, выплачиваемые резидентом в соответствии с договорами страхования и перестрахования рисков - по ставке 6 процентов;

г) платежи, производимые резидентом за телекоммуникационные или транспортные услуги при осуществлении международной связи или международных перевозок между Республикой Таджикистан и другими государствами, кроме платежей по морскому фрахту, - по ставке 5 процентов, а платежи по морскому фрахту - по ставке 6 процентов;

д) доходы в виде заработной платы, выплачиваемые из источников в Республике Таджикистан, независимо от формы и места выплаты доходов, - по ставке 25%;

е) иные доходы, не предусмотренные подпунктами а), б), в), г) и д) настоящего пункта, - по ставке 15 процентов.

Пример: В рамках заключенного гражданско - правового договора, а именно по договору на оказание услуг юридическое лицо - нерезидент Республики Таджикистан оказывает образовательные услуги (проведение тренингов) для ООО "Олим" которая является резидентом Республики Таджикистан. Тренинги оказываются на территории Республики Таджикистан. За оказанные услуги ООО "Олим" обязуется выплатить юридическому лицу нерезиденту гонорар в размере 10 000 сомони.

Первый шаг, необходимо определить, подлежит ли данная операция обложению НДС согласно статьи 177 Налогового Кодекса.

В соответствии п. 3 части 1 статьи 176 Налогового Кодекса Республики Таджикистан, образовательные услуги считаются оказанной на территории того государства в котором они фактически оказаны. Так как фактически образовательные услуги (проведение тренингов) физическое лицо нерезидент оказывала на территории Республики Таджикистан, в целях удержания НДС услуга считается оказанной на территории Республики Таджикистан. Следовательно, по данной операции нам необходимо удержать НДС по статье 177 НК РТ.

10 000 *18/118 =1525 -сумма НДС подлежащего удержанию.

Второй шаг, необходимо определить, считается ли данный доход иностранной компанией полученным из источников Республики Таджикистан. Для этого необходимо посмотреть часть 24 статьи 17 НК РТ, в котором определен какие виды доходов считаются доходами полученными из источников Республики Таджикистан. Данный вид дохода согласно п. "Р" части 24 статьи 17НК РТ квалифицируется как доход, полученный из источников Республики Таджикистан. Ставка налога в соответствии с пунктом 121 настоящей Инструкции установлена в размере 15%.

Расчет удерживаемого налога на доходы нерезидента:

(10 000-1525)*15% =1271 -сумма удерживаемого налога на доходы нерезидента

Окончательный расчет, 10 000 - 1525-1271 = 7204 - чистая сумма после удержания налогов, которую необходимо выплатить нерезиденту за оказанные услуги.

Пример: Уставный капитал ООО "Актив" состоит из следующих долей:

, ООО "Хушнуд" юридическое лицо резидент Республики Таджикистан - 30%;

, LLC "Star" юридическое лицо, нерезидент Республики Таджикистан - 70%.

По итогам 2012 года ООО "Актив" получила прибыль. Общее собрание учредителей 20 марта 2013 года приняло решение распределить среди учредителей часть прибыли 2012 года в размере 100 000 сомони. Доходы (дивиденды) выплачены 15 апреля 2013 года.

Удерживается налог на дивиденды, выплачиваемый LLC "Star" юридическому лицу, нерезиденту Республики Таджикистан:

100 000 сомони х 70% = 70 000 сомони - сумма начисленных дивидендов нерезиденту.

70 000 сомони х 12% = 8 400 сомони - сумма налога на дивиденды;

70 000 сомони - 8400 сомони = 61 600 сомони - фактическая сумма дивидендов, выплачиваемая нерезиденту в качестве дивиденда.

По требованию нерезидента, налоговый орган по форме и в порядке, установленным уполномоченным государственным органом, представляет справку о суммах полученных доходов из источников в Республике Таджикистан и удержанных налогов за налоговый период.

Дивиденды, начисленные ООО "Хушнуд" - резиденту Республики Таджикистан:

100 000 сомони х 30% = 30 000 сомони - сумма начисленных дивидендов.

30 000 сомони х 0% = 0 сомони - сумма налога на дивиденды, то есть налог на дивиденды не удерживается

30 000 сомони - фактическая сумма дивидендов, подлежащая выплате ООО "Хушнуд".

Необходимо отметить, что полученные дивиденды в размере 30 000 сомони, не будет включать в валовой доход, соответственно, не будет в дальнейшем облагать налогом на прибыль.

Необходимо отметить, что полученные дивиденды в размере 30 000 сомони, в силу подпункта д) пункта 113 Инструкции ООО "Хушнуд" не будет включать в валовой доход, соответственно, не будет в дальнейшем облагать налогом на прибыль.

Пример: ЗАО "Бахор" по договору займа получила займы у юридического лица нерезидента Республики Таджикистан 100 000 сомони, поставке 15% годовых на срок один год. По истечении срока займа ЗАО "Бахор" обязано вернуть юридическому лицу нерезиденту основную сумму займа 100 000 сомони и начисленные проценты по ним в размере 15 000 сомони.

ЗАО "Бахор" выступая в роли налогового агента, обязана из суммы выплачиваемых процентов, в момент выплаты дохода удержать налог ставке 12%, и оставшуюся часть выплатить нерезиденту.

Сумма займа 100 000 сомони.

Проценты 15.000 сомони.

Налог на доходы нерезидента 15 000 *12% =1 800 сомони.

Подлежит выплате нерезиденту 15 000 -1 800 = 13 200 сомони.

При выплате основной суммы полученного займа налог на доходы нерезидента не удерживается.

122. Для целей настоящей частьи платежи, произведенные постоянным учреждением нерезидента в Республике Таджикистан или от имени такого учреждения, рассматриваются как произведенные резидентным предприятием.

123. Организации, уплачивающие доход нерезидентам, участвующим в реализации кредитных (грантовых) соглашений без образования постоянного учреждения в Республике Таджикистан, независимо от места выплаты дохода, обязаны в качестве налоговых агентов удержать налог у источника выплаты и уплатить в бюджет. В случае неисполнения данного требования налог взыскивается с указанных организаций.

124. Лицо, выплачивающее доход, указанный в настоящей главы, несет ответственность за удержание и уплату налога в бюджет.

125. Лица, удерживающие (исчисляющие) налог у источника выплаты обязаны - перечислять удержанные (начисленные) - в течение 5 рабочих дней после окончания месяца, в котором были произведены выплаты (платежи);

126. Если суммы налога своевременно не уплачены в бюджет, лицо, выплачивающее доход, обязано внести за свой счет в бюджет сумму неудержанного и неперечисленного в бюджет налога, а также соответствующие штрафы и проценты.

Обязательство налогоплательщика по уплате налога, исполняемое налоговым агентом, считается исполненным со дня удержания и перечисления в бюджет налога.

34. ОСОБЫЕ ПРАВИЛА УЧЕТА ДОХОДОВ ПОЛУЧЕННЫХ В ВИДЕ ДИВИДЕНДОВ И ПРОЦЕНТОВ С РЕЗИДЕНТАМИ РЕСПУБЛИКИ ТАДЖИКИСТАН

127. Дивиденды, выплачиваемые резидентными предприятиями, подлежат налогообложению у источника выплаты по ставке 12 процентов, за исключением дивидендов, выплачиваемых резидентным предприятиям.

Следовательно, если резидентное предприятие выплачивает другому резидентному предприятие доход виде дивидендов, налог на дивиденды не удерживается и получатель дивидендов получает полную сумму начисленных дивидендов.

Кроме того, резидентное предприятие которое получило дивиденды, не включает его свой валовой доход и не облагает налогом на прибыль, так как в силу подпункта д) пункта 113 настоящей Инструкции дивиденды, полученные от резидентного предприятия резидентным предприятием, освобождены от налога на прибыль. Иначе говоря дивиденды выплачиваемые резидентным предприятие другому резидентному предприятие не облагается налогом как у лица выплачивающего дивиденды, так и у лица получающего дивиденды.

128. Дивиденды, облагаемые налогом в соответствии с пунктом 127 настоящей Инструкции, не включаются в валовой доход их получателя и не подлежат дальнейшему налогообложению.

129. Проценты, выплачиваемые резидентом или постоянным учреждением нерезидента, или от имени такого учреждения, облагаются налогом у источника выплаты по ставке 12 процентов от причитающейся суммы, если доход получен из источника в Республике Таджикистан, за исключением случаев, предусмотренных в пункте 130 настоящей Инструкции.

130. Проценты, в том числе по договорам финансовой аренды (лизинга), выплачиваемые резидентным кредитным организациям, резидентным лизинговым компаниям, не подлежат налогообложению у источника выплаты.

131. Юридическое лицо-резидент, прибыль которого подлежит обложению налогом, в случае получения процентов, обложенных налогом в соответствии с пунктом 129 настоящей Инструкции, включает в свой валовой доход полную сумму процентного дохода без вычета удержанного налога и имеет право на зачет этого налога, удержанного у источника выплаты, при наличии документов, подтверждающих удержание налога у источника выплаты.

Пример: Валовой доход ООО "Алмос" от реализации товаров, работ, услуг по итогам 2013 года составил 1 000 000 сомони, кроме того Общество получила доход виде процентов в размере 100 000 сомони. В соответствии требованиям пункта 129 настоящей Инструкции источник выплаты процентов удержал налог на проценты в размере 12000 (100 000*12%) и оставшуюся часть перечислил Обществу, то есть, 88 000 сомони.

Допустим, что разрешенные вычеты ООО "Алмос" в 2013 году составили 800 000 сомони.

Расчет налога на прибыль:

Валовой доход Общества 1000 000 + 100 000 = 1100 000

Вычеты 800 000

Налогооблагаемая прибыль 1 100 000 - 800 000 = 300 000

Налог на прибыль 300 000 * 25% =75 000

Налог на прибыль с учетом зачета удержанного налога на проценты 75 000 - 12 000 = 63 000

35. МЕЖДУНАРОДНОЕ НАЛОГООБЛОЖЕНИЕ

132. Суммы налога на прибыль, уплаченные за пределами Республики Таджикистан, при подтверждении уплаты налога за пределами Республики Таджикистан, зачитываются при уплате этих налогов в Республике Таджикистан в порядке, установленном уполномоченным государственным органом.

133. Размер зачета, предусмотренного в пункте 132 настоящей Инструкции не должен превышать сумму налога, начисленного в Республике Таджикистан в отношении такого дохода или прибыли по ставкам, действующим в Республике Таджикистан.

134. Если резидент владеет напрямую или косвенно более чем 10 процентами уставного фонда или имеет более чем 10 процентов акций с правом голоса иностранного предприятия, которое, в свою очередь, получает доход в стране с льготным налогообложением, то часть такого дохода, относящаяся к резиденту, включается в его (резидента) налогооблагаемый доход (прибыль).

135. Иностранное государство считается государством с льготным налогообложением, если:

а) ставка налога в нем на 30 процентов ниже, чем ставка, установленная в соответствии с настоящей Инструкцией;

б) в нем действуют законы о конфиденциальности финансовой информации или информации о компаниях, которые позволяют сохранять тайну о фактическом владельце имущества или получателе дохода (прибыли).

36. НАЛОГОВЫЙ ПЕРИОД, ПОДАЧА ДЕКЛАРАЦИЙ

136. Налоговым периодом по налогу на прибыль является календарный год. При этом, представление расчетов текущих платежей по налогу на прибыль и их уплата производится в сроки, установленные пунктами 108-109 настоящей Инструкции.

137. Декларация по налогу на прибыль (приложение №1 настоящей Инструкции) представляется до 1го апреля года, следующего за отчетным годом следующими налогоплательщиками:

а) резидентами- плательщиками налога на прибыль;

б) иными юридическими лицами-нерезидентами, имеющими доходы из источников в Республике Таджикистан, которые подлежат обложению, но не облагаются налогом у источника выплаты.

138. При ликвидации юридического лица ликвидационная комиссия или налогоплательщик незамедлительно направляют письменное уведомление об этом в налоговый орган. Ликвидационная комиссия обязана представить налоговую декларацию в соответствующий налоговый орган.

139. Расчет по уплате текущих (авансовых) платежей по налогу на прибыль по форме, устанавливаемой приложение №2 настоящей Инструкции с учетом требований пунктов 108 - 110 настоящей Инструкции представляются ежемесячно (ежеквартально) до 15-го числа месяца, следующего за отчетным месяцем (кварталом).

37. УПЛАТА НАЛОГОВ, АДМИНИСТРАТИВНЫЕ ПОЛОЖЕНИЯ

140. Распределение сумм авансовых платежей, а также сумм налога на прибыль, подлежащих зачислению в доходную часть бюджетов по итогам налогового года, производится предприятием между бюджетами по месту нахождения головного подразделения предприятия, а также по месту нахождения каждого из его обособленных подразделений исходя из доли расходов на оплату труда, приходящейся на головное подразделение предприятия и на каждое из его обособленных подразделений в общих расходах на оплату труда по предприятию (головному подразделению предприятия совместно со всеми обособленными подразделениями предприятия) в соответствии с данными бухгалтерского учета предприятия.

Указанные в настоящей части доли расходов на оплату труда определяются, исходя из фактических показателей расходов на оплату труда головного подразделения предприятия и его обособленных подразделений в соответствии с данными бухгалтерского учета предприятия на конец отчетного периода.

141. Начисление сумм авансовых платежей по налогу, а также сумм налога, подлежащих внесению в доходную часть бюджетов по итогам календарного года по месту нахождения головного подразделения предприятия и каждого из его обособленных подразделений осуществляются предприятием самостоятельно.

Сведения о суммах авансовых платежей по налогу, а также о суммах, начисленных по итогам налогового года, предприятие сообщает своим обособленным подразделениям, а также налоговым органам по месту своего нахождения и по месту нахождения обособленных подразделений не позднее срока, установленного для осуществления текущих платежей в соответствии с пунктами 108-110 настоящей Инструкции и для представления декларации по налогу на прибыль в соответствии с пунктом 137 настоящей Инструкции.

142. Предприятие уплачивает суммы авансовых платежей и суммы налога, начисленного по итогам календарного года, в бюджеты по месту нахождения головного подразделения предприятия и его обособленных подразделений посредством головного подразделения предприятия или через каждое обособленное подразделение не позднее сроков, установленных настоящим Разделом и пунктами 108-110 настоящей Инструкции.

143. Плательщики налога на прибыль производят окончательный расчет и уплачивают налог по месту своего учета не позднее 10-го апреля года, следующего за отчетным календарным годом.

38. КОНТРОЛЬ УПЛАТЫ НАЛОГА, ОТВЕТСТВЕННОСТЬ

144. Контроль уплаты налога на прибыль осуществляется налоговыми органами.

145. Налогоплательщики, их представители и должностные лица, а также сотрудники налоговых органов за ненадлежащее исполнение требований налогового законодательства Республики Таджикистан несут ответственность в соответствии с Налоговым кодексом и иным действующим законодательством Республики Таджикистан.