Бо қарори Ҳукумати
Ҷумҳурии Тоҷикистон
аз 5 октябри соли 2001 № 456
тасдиқ шудааст
Низомномаи тартиби баҳисобгирӣ ва бақайдгирии давлатии санадҳои меъёрию ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон
1. Низомномаи мазкур тартиби баҳисобгирӣ ва бақайдгирии давлатии санадҳои меъёрию ҳуҳуқии Ҷумҳурии Тоҷикистонро танзим менамояд. Мувофиқи Қонуни Ҷумҳурии Точикистон "Дар бораи санадҳои меъёрию ҳуқуқӣ" санадҳои меъёрию ҳуқуқӣ инҳоянд: Конститутсияи (Сарқонуни) Ҷумҳурии Тоҷикистон, Қонунҳои конститутсионии Ҷумҳурии Тоҷикистон, Қонунҳои Ҷумхурии Тоҷикистон, қарорҳои якҷояи Маҷлиси миллӣ ва Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумхурии Тоҷикистон, қарорҳои Маҷлиси миллии Мачлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, қарорҳои Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, фармонҳо ва амрҳои Президенти Чумҳурии Тоҷикистон, қарорҳо ва фармоишҳои Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон, санадҳои вазоратҳо, кумитаҳои давлатӣ ва идораҳои ҷумҳуриявӣ, санадҳои ҳуқуқии байналмиллалие, ки Ҷумҳурии Тоҷикистон эътироф кардааст.
2. Санадҳои меъёрию ҳукуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон ба Феҳрасти давлатии санадҳои меъёрию ҳуқуқӣ дароварда мешаванд. Феҳрасти давлатӣ қисми таркибии системаи иттилоотии Ҷумҳурии Тоҷикистон ба ҳисоб меравад, ки дар қаламрави давлат расонидани ахбори ҳуқукиро ба амал мебарорад ва манбаи маълумоти ахбори хуқуқӣ мебошад.
Феҳрасти давлатии санадҳои меъёрию ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистонро Вазорати адлияи Ҷумҳурии Тоҷикистон мебарад.
3. Ба Феҳрасти давлатии санадҳои меъёрию ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон санадҳои меъёрию ҳуқуқии зерин, ки дар Ҷумҳурии Тоҷикистон баъд аз 9 сентябри соли 1991 қабул шудаанд, дохил карда мешаванд:
- Конститутсияи (Сарқонуни) Ҷумхурии Тоҷикистон;
- Қонунҳои конститутсионии Ҷумхурии Тоҷикистон;
- Қонунҳои Ҷумхурии Тоҷикистон;
- қарорҳои Шӯрои Олии Ҷумхурии Тоҷикистон;
- қарорҳои якҷояи Маҷлиси миллӣ ва Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумхурии Тоҷикистон; қарорҳои Маҷлиси миллии Мачлиси Олии Ҷумхурии Точнкистон; қарорҳои Маҷлиси намояндагони Мачлиси Олии Ҷумҳурин Тоҷикистон;
- фармонҳо ва амрҳои Президенти Ҷумхурии Точикистон;
- қарорҳо ва фармоишҳои Ҳукумати Ҷумхурии Тоҷикистон;
- фармонҳои Раёсати Шӯрои Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон;
- қарорҳои Суди конститутсионии Ҷумҳурии Тоҷикистон;
- аснодҳои меъёрию ҳуқуқии вазоратҳо, кумитаҳои давлатӣ ва идораҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки характери умумиҳатмӣ доранд;
- санадҳои ҳуқуқии байналмиллалие, ки Ҷумҳурии Тоҷикистон эътироф кардааст.
4. Феҳрасти давлатии санадҳои меъёрию ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон хусусияти иттилоотӣ дорад. Бақайдгирии санадҳои меъёрию хуқуқӣ дар Феҳрасти давлатии санадҳои меъерию хуқуқии Ҷумхурии Тоҷикистон ба қувваи юридикии санадҳо таъсир намерасонад. Санадҳои меъерию ҳуқуқии идоравӣ дар асос ва иҷрои Конститутсияи (Сарқонуни) Ҷумхурии Тоҷикистон, қонунҳои конститутсионӣ ва қонунҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон, фармонҳои Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, қарорҳои Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон бароварда мешаванд.
5. Санади меъерию ҳуқуқӣ, ки ба Феҳрасти давлатии санадҳои меъёрию ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон дохил мешавад, бояд маълумоти зерин дошта бошад:
- номи мақоме, ки санадро қабул кардааст;
- навъи санад;
- таърихи қабул ва рақами санад;
- номгӯи санад;
- матни санад;
- таърихи эътибор пайдо намудани санад;
- маълумот дар бораи интишори санад дар нашрияҳои расмӣ;
- маълумот дар бораи тағйирот ва ё аз эътибор соқит шудани санад.
6. Бақайдгирии давлатии санадҳои меъёрию ҳуқуқии идоравӣ ҳолатҳои зеринро дар бар мегирад:
- санҷиши ҳуқукии ин санад оид ба мутобиқати он ба қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон;
- қабули қарор дар бораи зарурати бақайдгирии давлатии ин санад (баровардани хулоса);
- додани коди бақайдгирӣ;
- ба Феҳрасти давлатии санадҳои меъёрию ҳуқуқӣ дохил намудани санад.
7. Санадҳои идоравии меъёрию ҳуқуқӣ новобаста аз мӯҳлати амал ва хусусияти маълумоташон (аз он ҷумла санадҳои дорои муҳрҳои "барои истифодаи хизматӣ", "на барои интишор" ва "махфӣ") барои бақайдгирии давлатӣ равона карда мешаванд, яъне онҳо ба Феҳрасти давлатии санадҳои меъерию ҳуқуқии идоравии Ҷумҳурии Тоҷикистон ба шарте дохил карда мешаванд, ки меъёрҳои (меъёрӣ) дар он мавҷудбуда:
- ба ҳуқуқҳои шаҳрвандӣ, сиёсӣ, иҷтимоӣ-иқтисодӣ, маданӣ ва дигар ҳуқуқҳо, озодиҳо ва манфиатҳои қонунии шаҳрвандон кафолати баамалбарории онҳо, ки дар Конститутсия ва санадҳои қонунгузории Ҷумхурии Точикистон таҳким ёфтаанд, дахл дошта бошанд. Инчунин механизми ташкилӣ-ҳуқуқии татбиқи ин ҳуқуқу озодиҳо ва манфиатҳои қонунии дар лаҳзаи пешниҳоди санад барои бақайдгирӣ амалкунандаро аз нав муқаррар менамоянд, тағйир медиҳанд, илова дохил менамоянд ё бекор менамоянд;
- хусусияти байниидоравӣ дошта бошанд, яъне барои дигар мақомоти идоракунии давлатӣ, инчунин барои корхонаҳо, муассисаҳо ва ташкилотҳое ҳатмӣ мебошанд, ки ба системаи он вазоратҳо, кумитаҳои давлатӣ ва идораҳое, ки санадро тасдиқ кардаанд, дохил намешаванд.
8. Санадҳои меъёрию ҳукуқии идоравӣ, ки мувофиқи банди 7 ҳамин Низомнома бояд аз қайди давлатӣ гузаранд, баъди имзои роҳбари мақоми идоракунии давлатӣ, дар ду нусха (матни аслӣ ва нусхаи тасдиқшуда) ба Вазорати адлияи Ҷумҳурии Тоҷикистон пешниҳод карда мешаванд. Дар сурати зарурат матни рӯсии санадҳо низ дар ду нусха пешниҳод карда мешавад. Дар баробари ин матни электронии онҳо низ пешниҳод карда мешавад.
Барои бақайдгирии давлатӣ пешниҳод намудани санади идоравии меъёрию хуқуқӣ, ки якҷоя аз тарафи якчанд мақомоти давлатӣ қабул карда шудааст, ба зиммаи мақоме гузошта мешавад, ки дар қатори ашхоси имзо кардаи (тасдиқ кардаи) санад ташаббускорӣ он мебошад.
9. Бақайдгирии давлатии санадҳои меъёрию хуқуқии идоравӣ аз тарафи Вазорати адлияи Ҷумҳурии Тоҷикистон дар мӯҳлати як моҳ аз вақти гирифтани санади меъёрию ҳуқуқӣ ба ҷо оварда мешавад. Дар мавридҳои истисноӣ мӯҳлати бақайдгирӣ аз тарафи Вазорати адлияи Ҷумҳурии Тоҷикистон ба ҳамин мӯҳлат дароз карда мешавад.
10. Бақайдгирии санади меъёрию ҳуқуқии идоравӣ рад карда шуда метавонад, агар санади меъёрию ҳуқуқии пешниҳодшуда:
- ба қонунгузории амалкунанда мухолифат кунад;
- ҳуқуқ ва озодиҳои инсон ва шаҳрвандро, ки қонунгузорӣ муқаррар кардааст, маҳдуд созад ё ба зиммаи онҳо ӯҳдадориҳои пешбининакардаи қонунгузориро гузорад;
- аз доираи ваколати мақомоте, ки онро тасдиқ кардааст, барояд.
11. Санадҳои меъёрию ҳуқуқии идоравие, ки бақайдгирии давлатии онҳо рад шудааст, ба мақомоте, ки онро тасдиқ кардааст, бо нишон додани мухолифати он ба қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон баргардонида мешаванд. Дар айни ҳол як нусхаи он дар Вазорати адлия боқӣ мемонад.
Санадҳои меъёрию ҳуқуқии идоравӣ метавонанд ба мақомоте, ки онро тасдиқ кардааст, бе қайд баргардонида шаванд, агар тартиби пешниҳоди санад, ки Низомномаи мазкур муқаррар кардааст, вайрон карда шуда бошад.
12. Дар ҳолати рад намудани бақайдгирии санади меъёрию ҳуқукӣ аз тарафи Вазорати адлияи Ҷумҳурии Тоҷикистон, вазорат, кумитаи давлатӣ ва идорае, ки ин санадро нашр кардааст, метавонад ба Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон шикоят пешниҳод намояд.
13. Ба санадҳои меъёрию ҳуқуқии Ҷумхурии Тоҷикистон, ки ба Феҳрасти давлатии санадҳои меъёрию хуқуқии Ҷумхурии Тоҷикистон ба қайд гирифта мешаванд, код дода мешавад.
Баъд аз бақайдгирии давлатии санади меъёрию хуқуқии идоравӣ як нусхаи он (матни аслӣ) бо коди додашудаи бақайдгирии давлатӣ ба мақоми идоракунии давлатӣ дахлдор фиристонида мешавад. Нусхаи дуюми санад дар Вазорати адлияи Ҷумҳурии Тоҷикистон боқӣ мемонад.
14. Санадҳои меъёрию ҳуқуқии идоравӣ (ғайр аз санадҳое, ки сирри давлатиро ё дигар сирреро, ки қонун ҳифз менамояд, дар бар мегиранд), дар нашрияҳои расмии кушода интишор карда мешаванд ва онҳо бо шарте эътибор пайдо мекунанд, ки дар ин нашрияҳо чоп шаванд.
15. Баъд аз бақайдгирии давлатии санади меъёрию ҳуқуқии идоравӣ на дертар аз 7 рӯз, мақомоте, ки санади меъёрию ҳуқуқиро тасдиқ кардааст, ба Вазорати адлияи Ҷумҳурии Тоҷикистон маълумотро дар бораи сарчашмаи интишори ин санад пешниҳод менамояд (дар шакли нусхаи чопшудаи санади меъёрию ҳукуқии идоравӣ).
Ҳангоми интишори санади меъёрию ҳуқуқии идоравӣ нишон додани код ва таърихи бақайдгирии давлатӣ ҳатмист.
16. Маълумот аз Феҳрасти давлатии асноди меъёрию ҳуқуқии Ҷумхурии Точикистон дар асоси шартномаҳо ва тарифҳои (нархномаҳои) махсуси хизматрасонӣ пешниҳод карда мешавад.
Тартиб ва андозаи муздро Вазорати адлияи Ҷумҳурии Тоҷикистон дар якҷоягӣ бо Вазорати молияи Ҷумҳурии Тоҷикистон муқаррар карда, бо Вазорати иқтисод ва савдои Ҷумҳурии Тоҷикистон ва Агентии давлатин сиёсати зиддимонополӣ ва дастгирии соҳибкории назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон мувофиқа менамояд.
Маблағҳое, ки ба сифати музд барои додани маълумот аз Феҳрасти давлатии асноди ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон ворид мегарданд, ба даромади буҷети ҷумҳуриявӣ гузаронида мешаванд.
17. Тағйироту иловаҳо ба асноди меъёрию ҳуқуқие, ки аз қайди давлатӣ гузаштааст, дохил карда мешаванд, бо тартиби умумӣ ба қайд гирифта шуда, онҳо ба коди санади меъёрию ҳуқуқии асосӣ замима мегарданд.
Положение о порядке государственного учета и регистрации нормативно-правовых актов Республики Таджикистан
1. Данное Положение регулирует порядок государственного учета и регистрации нормативно-правовых актов Республики Таджикистан. В соответствии с Законом Республики Таджикистан "О нормативно-правовых актах" нормативно-правовыми актами являются: Конституция Республики Таджикистан, Конституционные законы Республики Таджикистан, Законы Республики Таджикистан, совместные постановления Маджлиси милли и Маджлиси намояндагон Маджлиси Оли Республики Таджикистан, постановления Маджлиси милли Маджлиси Оли Республики Таджикистан, постановления Маджлиси намояндагон Маджлиси Оли Республики Таджикистан, указы и распоряжения Президента Республики Таджикистан, постановления и распоряжения Правительства Республики Таджикистан, акты министерств, государственных комитетов и ведомств, международно-правовые акты, признанные Республикой Таджикистан.
2. Нормативно-правовые акты вносятся в государственный реестр нормативно-правовых актов, который является составной частью информационной системы Республики Таджикистан, осуществляющей правовую информацию на территории государства, и представляет собой базу данных правовой информации.
Государственный реестр нормативно-правовых актов Республики Таджикистан ведется Министерством юстиции Республики Таджикистан.
З.В государственный реестр нормативно-правовых актов Республики Таджикистан вносятся следующие нормативно-правовые акты принятые в Республике Таджикистан после 9 сентября 1991 года.
-Конституция Республики Таджикистан;
- Конституционные законы Республики Таджикистан;
-Законы Республики Таджикистан;
-решения Верховного Совета Республики Таджикистан;
-совместные постановления Маджлиси милли и Маджлиси намояндагон Маджлиси Оли Республики Таджикистан, постановления Маджлиси милли Маджлиси Оли Республики Таджикистан, постановления Маджлиси намояндагон Маджлиси Оли Республики Таджикистан;
-указы и распоряжения Президента Республики Таджикистан;,
-постановления и распоряжения Правительства Республики Таджикистан;
-решение Президиума Верховного Совета Республики Таджикистан;
-постановления Конституционного суда Республики Таджикистан;
-нормативные акты министерств и государственных комитетов и ведомств Республики Таджикистан, имеющие общеобязательный характер;
-международно-правовые акты, признанные Республикой Таджикистан;
4. Государственный реестр нормативно-правовых актов Республики Таджикистан носит информационный характер. Внесение нормативно-правовых актов в Государственный реестр нормативно-правовых актов Республики Таджикистан не влияет на их юридическую силу.
Ведомственные нормативно-правовые акты издаются на основе и во исполнение Конституции Республики Таджикистан, конституционных законов и законов Республики Таджикистан,указов Президента Республики Таджикистан, постановлений Правительства Республики Таджикистан.
5.Нормативно-правовой акт, подлежащий внесению в Государственный реестр нормативно-правовых актов Республики Таджикистан должен содержать следующие данные:
- наименование органа, принявшего акт;
- вид акта;
- дата принятия и номер акта;
- наименование акта;
- текст акта;
- дата вступления в силу акта;
- данные об опубликовании акта в официальных печатных изданиях;
- информация об изменении или отмене акта.
6. Государственная регистрация ведомственных нормативно-правовых актов включает в себя:
-юридическую экспертизу соответствия этого акта законодательству Республики Таджикистан;
-принятия решения о необходимости государственной регистрации данного акта (вынесения заключения);
-присвоение регистрационного кода;
-занесение в Государственный реестр нормативно-правовых актов.
7. Ведомственные нормативно-правовые акты, независимо от срока их действия и характера, содержащихся в них сведений (в том числе с грифами "для служебного пользования", "не для печати" и "Секретно") направляются на государственную регистрацию, то есть подлежат включению в реестр ведомственных нормативно-правовых актов Республики Таджикистан в случае, если содержащиеся в них нормы (норма);
-затрагивают гражданские, политические, социально-экономические культурные и иные права, свободы и законные интересы граждан, гарантии их осуществления, закрепленные в Конституции и в законодательных актах Республики Таджикистан, а также устанавливают вновь либо изменяют, дополняют или отменяют организационно-правовой механизм реализации этих прав, свобод и законных интересов, действующих на момент представления акта на регистрацию;
-носят межведомственный характер, т.е. являются обязательными для других органов государственного управления, а также для предприятий, учреждений, организаций, не входящих в систему министерства, государственного комитета, ведомства, утвердившего акт.
8.Ведомственные нормативно-правовые акты, подлежащие в соответствии с пунктом 7 настоящего Положения государственной регистрации, после подписания их руководителем соответствующего органа государственного управления, представляются в двух экземплярах (подлинник и заверенная копия) в Министерство юстиции Республики Таджикистан. При необходимости, также представляется русский текст нормативного акта в двух экземплярах. Одновременно представляются их тексты в электронном варианте.
Представление на государственную регистрацию ведомственного нормативно-правового акта, принятого совместно несколькими государственными органами, возлагается на орган, который в числе подписавших (утвердивших) акт является его инициатором.
9.Государственная регистрация ведомственных нормативно-правовых актов производится Министерством юстиции Республики Таджикистан в месячный срок с момента получения ведомственного нормативно-правового акта. В исключительных случаях срок регистрации может быть продлен Министерством юстиции Республики Таджикистан в тот же срок.
10.В регистрации ведомственного нормативно-правового акта может быть отказано, если представленный нормативно-правовой акт:
-противоречит действующему законодательству;
-ущемляет установленные законодательством права и свободы человека и гражданина или возлагает на них, не предусмотренные законодательством обязанности;
-выходит за переделы компетенции органа, его утвердившего.
11 .Ведомственные нормативно-правовые акты в государственной регистрации которых отказано, возвращаются органу утвердившему их с указанием на допущенное несоответствие законодательству Республики Таджикистан. При этом одна его копия остается в Министерстве юстиции.
Ведомственные нормативно-правовые акты могут быть возвращены органу утвердившему акт без регистрации, если нарушен установленный порядок представления акта на государственную регистрацию, предусмотренный настоящим Положением.
12. Отказ Министерства юстиции Республики Таджикистан в регистрации ведомственного нормативно-правового акта может быть обжалован издавшим его министерством, государственным комитетом и ведомством в Правительстве Республики Таджикистан.
13. Нормативно-правовым актам Республики Таджикистан, вносимым в Государственный реестр нормативных правовых актов Республики Таджикистан в целях государственного учета, присваивается код.
После государственной регистрации ведомственного нормативно-правового акта один его экземпляр (подлинник) с присвоенным ему кодом государственной регистрации направляется соответствующему органу государственного управления. Второй экземпляр (копия) остается в Министерстве юстиции Республики Таджикистан.
14.Ведомственные нормативно- правовые акты, публикуются (кроме актов, содержащих государственную или иную охраняемую законом тайну), в открытых официальных изданиях и вступают в силу при условии их опубликования в этих изданиях.
15.После государственной регистрации ведомственного нормативно-правового акта не позднее 7 дней орган, утвердивший ведомственный нормативно-правовой акт представляет в Министерство юстиции Республики Таджикистан информацию об источнике опубликования данного нормативного правового акта, (в виде экземпляра опубликованного ведомственного нормативно-правового акта).
При опубликовании ведомственного нормативно-правового акта указание на код и дату государственной регистрации является обязательным.
16. Выдача данных из Государственного реестра нормативных правовых актов Республики Таджикистан, осуществляется за плату на основании договоров и специальных тарифов за оказываемые услуги.
Порядок и размер оплаты устанавливаются Министерством юстиции Республики Таджикистан совместно с Министерством финансов Республики Таджикистан и согласовываются с Министерством экономики и торговли Республики Таджикистан и Государственным агентством по антимонопольной политике и поддержке предпринимательства при Правительстве Республики Таджикистан.
Средства, поступающие в качестве платы за выдачу данных из Государственного реестра юридических актов Республики Таджикистан перечисляются в доход республиканского бюджета.
17. Изменения и дополнения, вносимые в нормативно-правовые акты, прошедшие государственную регистрацию, подлежат регистрации в общем порядке и прилагаются к коду основного нормативно-правового акта.
