ҚОНУНИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН
ДАР БОРАИ ТАНЗИМИ АСЪОР ВА НАЗОРАТИ АСЪОР
(Қонуни ҶТ аз 20.06.2024
№ 2075)
Қонуни мазкур муносибатҳои ҷамъиятиро дар соҳаи танзими асъор ва назорати асъор муқаррар намуда, ҳуқуқу уҳдадориҳои резидентҳо ва ғайрирезидентҳои Ҷумҳурии Тоҷикистонро оид ба соҳибӣ, истифода ва ихтиёрдории сарватҳои асъорӣ муайян менамояд (№ 2075).
БОБИ 1. МУҚАРРАРОТИ УМУМӢ
Моддаи 1. Мафҳумҳои асосӣ
Дар Қонуни мазкур мафҳумҳои асосии зерин истифода мешаванд:
1) Асъор - пули миллии мамлакатҳои хориҷӣ.
2) Пули миллӣ - сомонӣ, ки як воҳиди он ба 100 дирам баробар аст.
3) Сарватҳои асъорӣ:
- асъори хориҷӣ, коғазҳои қиматнок ва ҳуҷҷатҳои пардохтии бо асъори хориҷӣ ифодаёфта;
- пули миллӣ, коғазҳои қиматнок ва ҳуҷҷатҳои пардохтии бо пули милли ифодаёфта танҳо ҳангоми бо онҳо анҷом додани амалиёт байни резидентҳо ва ғайрирезидентҳо ва ё байни ғайрирезидентҳо.
4) Танзими асъор - маҷмӯи чораҳои ҳуқуқэҷодкунӣ ва ташкилии мақомоти давлатӣ, ки асосҳои меъёрии ҳуқуқиро оид ба соҳибӣ, истифода ва ихтиёрдории сарватҳои асъорӣ муқаррар менамоянд.
5) Назорати асъор - маҷмӯи чораҳои меъёрӣ, маъмурӣ ва ташкилие, ки аз ҷониби мақомоти давлатӣ ва ё мақомоти дигари бо қонун ваколатдоршуда бо мақсади таъмини риояи тартиби иҷрои амалиёти асъорӣ ва санҷиши онҳо анҷом дода мешаванд.
6) Амалиёти асъорӣ:
- амалиёте, ки бо гузаштани ҳуқуқи моликият ва дигар ҳуқуқҳо ба сарватҳои асъорӣ, инчунин бо истифодаи онҳо ҳамчун воситаи муомилот ва пардохт алоқаманд мебошанд;
- ба Ҷумҳурии Тоҷикистон интиқол, ворид ё ирсол намудани сарватҳои асъорӣ;
- аз Ҷумҳурии Тоҷикистон интиқол, содир ё ирсол намудани сарватҳои асъорӣ;
- кушодани суратҳисобҳои бонкӣ бо асъори хориҷӣ.
7) Резидентҳо:
- шаҳрвандони Ҷумҳурии Тоҷикистон, ба истиснои шаҳрвандоне, ки дар мамлакати хориҷӣ мутобиқи қонунгузории он мамлакат ҷойи истиқомати доимӣ доранд;
- шаҳрвандони хориҷӣ ва шахсони бешаҳрванд, ки барои истиқомати доимӣ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳуҷҷат доранд;
- шахсони ҳуқуқии мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон таъсисшуда, филиалҳо, намояндагиҳо ва воҳидҳои дигари онҳо дар хориҷи кишвар;
- намояндагиҳои дипломатӣ, консулӣ, тиҷоратӣ ва дигар намояндагиҳои расмии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар хориҷи кишвар;
- Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ва дигар мақомоти ҳокимияти давлатӣ ҳангоми иштирок дар муносибатҳои бо Қонуни мазкур танзимшаванда.
8) Ғайрирезидентҳо - шахсони воқеӣ ва ҳуқуқие, ки резидент намебошанд.
9) Бонки ваколатдор - ташкилоти қарзии молиявӣ, ки дар асоси иҷозатномаи Бонки миллии Тоҷикистон бо асъори хориҷӣ амалиёт анҷом медиҳад (№ 2075).
10) Бонки хориҷӣ - ташкилоти қарзии молиявие, ки дар давлати хориҷӣ таъсис ёфта, ҳуқуқи анҷом додани амалиёти бонкиро дорад (№ 2075).
11) Шартномаи асъорӣ - қарордод (аҳд), шартномаҳои таъсисӣ, инчунин дигар ҳуҷҷатҳое, ки дар асос ва ё барои иҷрои онҳо амалиёти асъорӣ анҷом дода мешавад.
12) хориҷ карда шуд (№ 2075).
13) хориҷ карда шуд (№ 2075).
Моддаи 2. Қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи танзими асъор ва назорати асъор
Қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи танзими асъор ва назорати асъор ба Конститутсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон асос ёфта, аз Қонуни мазкур, дигар санадҳои меъёрии ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон, инчунин санадҳои ҳуқуқии байналмилалие, ки Тоҷикистон онҳоро эътироф намудааст, иборат мебошад (№ 2075).
БОБИ 2. ТАНЗИМИ АСЪОР
Моддаи 3. Мақсад, вазифа ва принсипҳои танзими асъор
1. Мақсади танзими асъор ҳимояи манфиати иқтисодии давлат, амалӣ кардани сиёсати ягонаи давлатӣ оид ба асъор ва таъмини устувории низоми асъори кишвар мебошад.
2. Вазифаҳои танзими асъор инҳоянд:
- муайян кардани соҳаи истифода ва тартиби муомилоти сарватҳои асъорӣ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон;
- муайян кардани тартиби анҷомдиҳии амалиёти асъорӣ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон;
- таъмини фаъолияти самаранок ва ҳамгироии иқтисоди Ҷумҳурии Тоҷикистон ба иқтисоди ҷаҳонӣ.
3. Принсипҳои асосии танзими асъор инҳоянд:
- таъмини волоияти қонун;
- истифодаи ҳадди ақалли чораҳои маъмурӣ;
- роҳ надодани дахолати беасоси мақомоти танзими асъор ва назорати асъор ба анҷомдиҳии амалиёти асъорӣ.
Моддаи 4. Мақомоти танзими асъор
1. Мақомоти танзими асъор Бонки миллии Тоҷикистон ва мақомоти дигари давлатӣ тибқи қонун ваколатдоршуда мебошанд.
2. Бонки миллии Тоҷикистон ва мақомоти дигари танзими асъор мутобиқи Қонуни мазкур дар доираи ваколатҳои худ санадҳои меъёрии ҳуқуқие қабул мекунанд, ки иҷрои талаботи онҳо барои тамоми резидентҳо ва ғайрирезидентҳо ҳатмӣ мебошад.
3. Санадҳои аз ҷониби мақомоти дигари танзими асъор қабулшаванда бо Бонки миллии Тоҷикистон мувофиқа карда мешаванд.
4. Бонки миллии Тоҷикистон ҳамчун мақоми давлатии танзими асъор дорои вазифаҳои зерин мебошад:
- тартиби ба резидентҳо додани иҷозатномаро барои фаъолияте, ки бо анҷомдиҳии амалиёт бо асъори хориҷӣ вобаста мебошад, муайян менамояд;
- соҳа ва тартиби истифода, муомилоти асъори хориҷӣ ва коғазҳои қиматнокро бо асъори хориҷӣ муайян мекунад;
- тартиби анҷомдиҳии амалиёти асъориро барои резидентҳо ва ғайрирезидентҳо, аз ҷумла барои бонкҳои ваколатдор муайян менамояд;
- шаклҳои ягонаи баҳисобгирӣ ва ҳисоботи амалиёти асъорӣ, тартиб ва мӯҳлати пешниҳоди онҳоро барои резидентҳо ва ғайрирезидентҳо, аз ҷумла барои бонкҳои ваколатдор муқаррар менамояд;
- омори амалиёти асъориро таҳия ва нашр менамояд;
- қурби расмии асъори хориҷиро нисбат ба пули миллӣ бо мақсади баҳисобгирӣ ва пардохтҳои ҳатмӣ муайян ва эълон менамояд (№ 2075);
- вазифаҳои дигареро, ки Қонуни мазкур ва санадҳои қонунгузорӣ пешбинӣ намудаанд, амалӣ менамояд.
Моддаи 5. Фаъолияте, ки гирифтани иҷозатномаро талаб менамояд
1. Фаъолият оид ба анҷомдиҳии амалиёт бо асъори хориҷӣ дар асоси иҷозатномаи аз ҷониби Бонки миллии Тоҷикистон додашаванда амалӣ карда шуда, намудҳои зеринро дар бар мегирад:
- мағозаҳои савдои бебоҷ;
- хизматрасонии махсус бо асъорӣ хориҷӣ;
хориҷ карда шуд (№ 2075);
- миёнаравӣ дар бозори байналмилалии асъор.
2. Тартиб ва қоидаҳои додани иҷозатнома, асосҳои рад намудан ва ё бозхондани иҷозатнома, инчунин фаъолияти дар қисми 1 моддаи мазкур пешбинишуда бо қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ва санадҳои меъёрии ҳуқуқии дар асоси онҳо қабулнамудаи Бонки миллии Тоҷикистон муқаррар карда мешаванд.
Моддаи 6. Пардохти хироҷ
(Қонуни ҶТ аз 20.06.2024 № 2075)
Резидентҳо мутобиқи Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи низоми иҷозатдиҳӣ» ба буҷети давлатӣ хироҷ пардохт менамоянд (№ 2075).
Моддаи 7. Амалиёти асъорӣ байни резидентҳо ва ғайрирезидентҳо
Амалиёти асъорӣ байни резидентҳо ва ғайрирезидентҳо бе маҳдудият анҷом дода мешавад.
Моддаи 8. Амалиёти асъорӣ байни резидентҳо
Амалиёти асъорӣ байни резидентҳо ба истиснои ҳолатҳои зерин манъ аст:
1) Амалиёте, ки дар он яке аз тарафҳо Бонки миллии Тоҷикистон ва ё Вазорати молияи Ҷумҳурии Тоҷикистон мебошад.
2) Амалиёте (аҳде), ки бонкҳои ваколатдор бо асъори хориҷӣ мутобиқи иҷозатномаи гирифтаашон ва ё санадҳои меъёрии ҳуқуқии танзими асъор бо сарватҳои асъорӣ анҷом медиҳанд (№ 2075).
3) Пардохти ҳаққи хизмати бонкҳо барои амалиёти бонкӣ, инчунин пардохти маблағи ҷаримаҳо аз рӯи шартномаҳои хизматрасонии бонкӣ бо асъори хориҷӣ.
4) Гузоштани пасандозу амонат бо асъори хориҷӣ аз ҷониби шахсони воқеӣ ба номи худ ва ё шахсони воқеии дигар.
5) Харид, фурӯш, додани даромад ва ё пардохти коғазҳои қиматноки бо асъори хориҷӣ ифодаёфтаи резидентҳо ва ғайрирезидентҳо.
6) Пардохт ва интиқоли маблағ аз рӯи шартномаҳои содиротӣ (воридотӣ) ҳангоми истифодаи эътиборномаҳои интиқолӣ (аккредитивҳо).
7) Ҳисоббаробаркунӣ бо резидентҳое, ки фаъолияти дар қисми 1 моддаи 5 Қонуни мазкур пешбинишударо анҷом медиҳанд.
8) Пардохти хароҷоти сафарҳои хизматӣ ба кишварҳои хориҷӣ.
9) Бо мақсадҳои хайрия интиқол ё додани сарватҳои асъорӣ байни шахсони воқеӣ.
10) Интиқол ва ё додани (гирифтани) сарватҳои асъорӣ ба (аз) ташкилотҳои хайриявӣ.
11) Амалиёт аз рӯи шартномаҳои экспедитсияҳои нақлиётӣ, боркашонӣ ва кироя (фрахт, чартер) ҳангоми аз ҷониби ирсолкунанда ва ё экспедитор, боркашон, кироякунанда анҷом додани хизматрасонӣ вобаста ба содир ё ворид намудани мол ва ё транзити мол ба воситаи ҳудуди Ҷумҳурии Тоҷикистон, инчунин аз рӯи шартномаҳои суғуртаи молҳои мазкур.
12) Пардохти андоз ва пардохтҳои дигари ҳатмӣ ба буҷети ҷумҳуриявӣ, ки қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон пешбинӣ намудааст.
13) Амалиёти зерини шахсони воқеӣ:
- ба Ҷумҳурии Тоҷикистон, мақомоти давлатӣ ва мақомоти маҳаллии ҳокимияти давлатӣ чун тӯҳфа додани сарватҳои асъорӣ;
- ба шахсони воқеӣ ва ҳуқуқӣ чун тӯҳфа додани сарватҳои асъорӣ;
- ба мерос гузоштан ё ҳамчун мерос гирифтани сарватҳои асъорӣ;
- ба Ҷумҳурии Тоҷикистон ва аз Ҷумҳурии Тоҷикистон бе кушодани суратҳисоби бонкӣ интиқол додани асъори хориҷӣ;
- аз бонки ваколатдор харидан ва ё ба онҳо фурӯхтан, инчунин майда кардан ва иваз намудани асъори нақди хориҷӣ (№ 2075).
Моддаи 9. Амалиёти мубодилавӣ бо асъори хориҷӣ
1. Бонкҳои ваколатдор амалиёти мубодилавӣ бо асъори хориҷиро дар Ҷумҳурии Тоҷикистон ва берун аз он бе маҳдудият анҷом медиҳанд.
2. Резидентҳо ва ғайрирезидентҳо амалиёти мубодилавӣ бо асъори хориҷиро дар Ҷумҳурии Тоҷикистон танҳо тавассути бонкҳои ваколатдор бо тартиби муқарраркардаи Бонки миллии Тоҷикистон анҷом дода метавонанд (№ 2075).
Моддаи 10. Содиру ворид намудан, интиқол ва ирсоли сарватҳои асъорӣ
1. Ба Ҷумҳурии Тоҷикистон ворид намудани асъори хориҷии нақд ва коғазҳои қиматноки бо асъори хориҷӣ дар шакли ҳуҷҷатӣ ифодаёфта аз ҷониби резидентҳо ва ғайрирезидентҳо бе маҳдудият бо риояи талаботи қонунгузории гумруки Ҷумҳурии Тоҷикистон анҷом дода мешавад.
2. Ба Ҷумҳурии Тоҷикистон интиқол додан ва ё ирсол намудани асъори хориҷӣ ва коғазҳои қиматноки бо асъори хориҷӣ дар шакли ҳуҷҷатӣ ифодаёфта аз ҷониби шахсони воқеӣ - резидентҳо ва ғайрирезидентҳо бе маҳдудият бо риояи талаботи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон анҷом дода мешавад.
3. Ба Ҷумҳурии Тоҷикистон ворид намудани пули нақди миллӣ ва коғазҳои қиматноки бо пули миллӣ ифодаёфта бе маҳдудият анҷом дода мешавад.
4. Аз Ҷумҳурии Тоҷикистон баровардани асъори хориҷӣ ва коғазҳои қиматноки бо асъори хориҷӣ дар шакли ҳуҷҷатӣ ифодаёфта аз ҷониби шахсони воқеӣ - резидентҳо ва ғайрирезидентҳо тибқи талаботи муқаррарнамудаи санадҳои меъёрии ҳуқуқии Бонки миллии Тоҷикистон ва мақомоти гумрук анҷом дода мешавад.
5. Шахсони воқеӣ - резидентҳо ва ғайрирезидентҳо ҳуқуқ доранд асъори хориҷӣ ва коғазҳои қиматноки бо асъори хориҷӣ дар шакли ҳуҷҷатӣ ифодаёфтаро, ки қаблан ба Ҷумҳурии Тоҷикистон ворид, интиқол ё ирсол шудаанд, бо риояи талаботи қонунгузории гумруки Ҷумҳурии Тоҷикистон, ба маблағи дар декларатсияи гумрукӣ ё ҳуҷҷати дигари тасдиқкунандаи ворид, интиқол ё ирсоли онҳо нишондодашуда аз Ҷумҳурии Тоҷикистон бароранд.
6. Аз Ҷумҳурии Тоҷикистон пули нақди миллӣ ва коғазҳои қиматноки бо пули миллӣ ифодаёфта тибқи талаботи муқаррарнамудаи санадҳои меъёрии ҳуқуқии Бонки миллии Тоҷикистон ва мақомоти гумрук бароварда мешаванд.
Моддаи 11. Суратҳисобҳои асъории резидентҳо
1. Резидентҳо метавонанд дар бонкҳои ваколатдор бе маҳдудият суратҳисобҳои бонкӣ (пасандозӣ, амонатӣ ва дигар)-ро бо асъори хориҷӣ кушоянд.
2. Резидентҳо - шахсони воқеӣ ҳисоббаробаркунии амалиёти асъориро тавассути суратҳисобҳои дар бонкҳои ваколатдор кушодашуда, ба истиснои ҳисоббаробаркунии амалиёти асъории дар моддаи 8 Қонуни мазкур пешбинишуда, анҷом медиҳанд.
3. Резидентҳо - шахсони ҳуқуқӣ ҳисоббаробаркунии амалиёти асъориро тавассути суратҳисобҳои дар бонкҳои ваколатдор кушодашуда, ба истиснои ҳолатҳои дар қисми 2 моддаи 13 Қонуни мазкур пешбинишуда, анҷом медиҳанд.
4. Резидентҳо метавонанд дар бонкҳои хориҷӣ бе маҳдудият суратҳисобҳои бонкӣ (пасандозӣ, амонатӣ ва дигар)-ро кушоянд. Резидентҳое (ба истиснои бонкҳои ваколатдоре), ки чунин суратҳисобҳоро кушодаанд, бояд дар муддати на дертар аз даҳ рӯзи корӣ, Бонки миллии Тоҷикистон ва мақомоти андозро оид ба кушодани онҳо огоҳ намоянд.
5. Тартиби кушодан ва пешбурди суратҳисобҳои дар моддаи мазкур зикргардида бо санадҳои меъёрии ҳуқуқии Бонки миллии Тоҷикистон муайян карда мешавад.
Моддаи 12. Суратҳисобҳои асъории ғайрирезидентҳо
1. Ғайрирезидентҳо метавонанд дар бонкҳои ваколатдор суратҳисобҳои бонкӣ (пасандозӣ, амонатӣ ва дигар) бо пули миллӣ ва ё асъори хориҷӣ кушоянд.
2. Ғайрирезидентҳо метавонанд бе маҳдудият асъори хориҷӣ ва ё пули миллиро аз суратҳисобҳои худ дар бонкҳои хориҷӣ ба суратҳисобҳои худ дар бонкҳои ваколатдор, инчунин аз суратҳисобҳои худ дар бонкҳои ваколатдор ба суратҳисобҳои худ дар бонкҳои хориҷӣ гузаронанд.
3. Ғайрирезидентҳо метавонанд асъори хориҷиро байни худ бе маҳдудият бо риояи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон тавассути суратҳисобҳои худ дар бонкҳои ваколатдор интиқол диҳанд.
4. Тартиби кушодан ва пешбурди суратҳисобҳои дар моддаи мазкур пешбинишуда бо санадҳои меъёрии ҳуқуқии Бонки миллии Тоҷикистон муайян карда мешавад.
Моддаи 13. Баргардонидани асъори хориҷӣ ва пули миллӣ
1. Резидентҳо уҳдадоранд дар мӯҳлати пешбиникардаи шартнома барои ба суратҳисобҳои худ дар бонкҳои ваколатдор ворид шудани дороиҳои зерин чораҳои зарурӣ андешанд (№ 2075):
- пули миллӣ ва ё асъори хориҷӣ, ки аз ҷониби ғайрирезидент ҷиҳати пардохт барои содироти мол (кор ё хизматрасонӣ) ба резидент интиқол дода шудааст;
- пули миллӣ ва ё асъори хориҷӣ, ки ҷиҳати пешпардохт барои ворид кардани мол (кор ё хизматрасонӣ) ба ғайрирезидент интиқол шудааст (дар ҳолатҳои аз ҷониби ғайрирезидент қисман ё пурра иҷро нашудани уҳдадориҳо) (№ 2075).
2. Резидентҳо ҳуқуқ доранд дар ҳолатҳои зерин ҳангоми ҳисоббаробаркунии содироту воридоти мол (кор ё хизматрасонӣ) ба суратҳисобҳои худ дар бонкҳои ваколатдор пули миллӣ ё асъори хориҷиро ворид накунанд:
- ба суратҳисоби худ дар бонки хориҷӣ ё шахси сеюм ворид кардани пули миллӣ ва ё асъори хориҷӣ барои иҷрои уҳдадориҳо мутобиқи шартномаҳои асъорӣ (№ 2075);
- ба суратҳисоби худ дар бонки хориҷӣ ворид кардани пули миллӣ ва ё асъори хориҷӣ барои таъмини фаъолияти воҳидҳои сохтории худ дар хориҷа;
- дар ҳолати қатъ гаштани уҳдадориҳои ғайрирезидент ҳангоми ҳисоббаробаркунии мутақобилаи талабот (№ 2075);
- қатъ гаштани уҳдадориҳои аввалаи ғайрирезидент ҳангоми бо уҳдадориҳои нав ва ё тартиби дигари иҷро иваз шудани онҳо байни ҳамон як шахс (№ 2075);
- ба шахси сеюм гузашт кардани ҳуқуқи талаб кардани иҷрои уҳдадориҳо (№ 2075);
- гирифтани суғуртапулӣ ҳангоми ба вуҷуд омадани ҳолати суғуртавӣ аз рӯи шартномаҳои суғуртаи хавфҳо бинобар аз ҷониби ғайрирезидент иҷро нашудани уҳдадориҳо (№ 2075).
3. Бонкҳои ваколатдор, ки амалиёти асъории резидентҳоро анҷом медиҳанд, бояд аз онҳо нишон додан ё аниқ кардани мӯҳлати ба суратҳисобҳои бонкӣ ворид кардани асъори хориҷиро аз рӯи шартномаи (аҳди) содироту воридоти мол (кор ё хизматрасонӣ) ҳатман талаб намоянд.
4. Резидентҳо вазифадоранд ҳангоми тағйирёбии мӯҳлати иҷрои уҳдадориҳо ё ба миён омадани ҳолатҳое, ки барои дар мӯҳлати таъиншуда ворид шудани асъори хориҷӣ ба суратҳисобҳо таъсир мерасонанд, бонки ваколатдорро огоҳ намуда, ҳуҷҷатҳои тасдиқкунанда ва далелҳои асоснок пешниҳод намоянд (№ 2075).
Моддаи 14. Амалиёти асъории марбут ба ҳаракати сармоя
(Қонуни ҶТ аз 20.06.2024 № 2075)
Амалиёти асъории марбут ба ҳаракати сармоя инҳо мебошанд:
- сармоягузории мустақим ва ё маҷмуии резидентҳо ба кишварҳои хориҷӣ;
- аз тарафи резидентҳо анҷом додани амалиёт бо коғазҳои қиматноки ҳосилавии кишварҳои хориҷӣ;
- гирифтани қарзҳои тиҷоратӣ аз ғайрирезидентҳо ё ба онҳо додани қарз, ки муҳлати пардохташон бештар аз як сол мебошад;
- кушодани суратҳисоби бонкӣ аз ҷониби резидентҳо (ба истиснои бонкҳои ваколатдор) дар бонкҳои хориҷӣ;
- аз тарафи резидентҳо харидан ва ё ба даст овардани молу мулки ғайриманқул дар хориҷа;
- амалиёти дигар, ки мутобиқи меъёрҳои байналмилалӣ ҳамчун амалиётҳои асъории марбут ба ҳаракати сармоя эътироф карда мешаванд (№ 2075).
Моддаи 15. Огоҳ намудан дар бораи амалиёти асъории марбут ба ҳаракати сармоя
1. Резидентҳо амалиёти асъории марбут ба ҳаракати сармояро бо шарти огоҳ намудани Бонки миллии Тоҷикистон анҷом дода метавонанд.
2. Резидентҳо, аз ҷумла бонкҳои ваколатдор Бонки миллии Тоҷикистонро оид ба оғози амалиёти асъории марбут ба ҳаракати сармоя дар мӯҳлати на дертар аз панҷ рӯзи корӣ аз санаи оғози иҷрои уҳдадориҳои шартномаи асъорӣ ва ҳангоми кушодани суратҳисоб дар бонки хориҷӣ дар мӯҳлати на дертар аз даҳ рӯзи корӣ огоҳ месозанд (№ 2075).
3. Бонки миллии Тоҷикистон дар мӯҳлати на дертар аз панҷ рӯзи кори аз санаи гирифтани огоҳинома ба резидентҳо ҳуҷҷати тасдиқкунанда медиҳад.
Моддаи 16. Пешниҳоди ҳисобот, маълумот ва ҳуҷҷатҳо
1. Резидентҳо ва ғайрирезидентҳое, ки дар қаламрави Ҷумҳурии Тоҷикистон амалиёти асъорӣ анҷом медиҳанд, уҳдадоранд ба мақомоти танзими асъор, мақомот ва агентҳои назорати асъор ҳисобот, маълумот ва ҳуҷҷатҳоро оид ба ҳамин амалиёт бо тартиби муқарраркардаи санадҳои меъёрии ҳуқуқии мақомоти танзими асъор пешниҳод намоянд (№ 2075).
2. Бонкҳои ваколатдор аз резидентҳо ва ғайрирезидентҳо нишон додани мақсаду таъиноти пардохт ва интиқоли маблағи пулии марбут ба амалиёти асъории тавассути онҳо анҷомдодашавандаро талаб менамоянд. Резидентҳо ва ғайрирезидентҳо уҳдадоранд талаботи мазкурро иҷро ва инчунин ҳуҷҷатҳои тасдиқкунандаи мақсаду таъиноти пардохт ва интиқоли маблағи пулиро пешниҳод намоянд (№ 2075).
БОБИ 3. НАЗОРАТИ АСЪОР
Моддаи 17. Мақсад ва вазифаҳои назорати асъор
1. Мақсади назорати асъор таъмин ва назорати риояи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ва тартиби муқарраргардидаи анҷоми амалиёти асъорӣ аз ҷониби резидентҳо ва ғайрирезидентҳо мебошад.
2. Вазифаҳои назорати асъор иборатанд:
- муайян кардани мувофиқати амалиёти асъорӣ ба қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ва тартиби муқарраргардидаи анҷомдиҳии онҳо;
- санҷиши асоснокии пардохтҳо ва интиқолҳои марбут ба амалиёти асъорӣ ва мавҷудияти ҳуҷҷатҳои зарурӣй барои анҷомдиҳии онҳо;
- санҷиши пуррагӣ ва воқеӣ будани баҳисобгирӣ ва ҳисоботдиҳии амалиёти асъорӣ.
Моддаи 18. Мақомот ва агентҳои назорати асъор
1. Дар Ҷумҳурии Тоҷикистон назорати асъорро мақомоти назорати асъор - Бонки миллии Тоҷикистон, мақомоти дигари давлатӣ дар доираи ваколатҳои бо қонунгузорӣ барои онҳо муқарраргашта ва агентҳои назорати асъор анҷом медиҳанд.
2. Агентҳои назорати асъор бонкҳои ваколатдор мебошанд, ки мувофиқи талаботи Қонуни мазкур ва иҷозатномаҳои гирифтаашон вазифаи назорати риояи талаботи қонунгузорӣ оид ба танзими асъор ва назорати асъор ва тартиби муқарраргардидаи анҷоми амалиёти асъориро ба уҳда доранд (№ 2075).
3. Агентҳои назорати асъор ба Бонки миллии Тоҷикистон тибқи санадҳои меъёрии ҳуқуқии Бонки миллии Тоҷикистон ҳисобот пешниҳод менамоянд.
4. Мақомоти назорати асъор санадҳои меъёрии ҳуқуқии назорати асъорро танҳо дар ҳолатҳо ва доираи муайянкардаи қонунгузорӣ оид ба танзими асъор ва назорати асъор ва санадҳои меъёрии ҳуқуқии мақомоти танзими асъор қабул карда метавонанд. Санадҳои мазкур масъалаҳои танзими асъорро дар бар гирифта наметавонанд.
Моддаи 19. Ҳуқуқу уҳдадориҳои мақомот ва агентҳои назорати асъор
1. Мақомот ва агентҳои назорати асъор дар доираи ваколатҳои худ ҳуқуқ доранд:
- санҷиши риояи қонунгузорӣ оид ба танзими асъор ва назорати асъор ва тартиби муқарраргардидаи гузаронидани амалиёти асъориро аз тарафи резидентҳо ва ғайрирезидентҳо анҷом диҳанд;
- санҷиши баҳисобгирии пурра ва воқеии гузаронидани амалиёти асъории резидентҳо ва ғайрирезидентҳоро анҷом диҳанд;
- аз резидентҳо ва ғайрирезидентҳо пешниҳоди ҳуҷҷатҳо ва маълумотро оид ба гузаронидани амалиёти асъорӣ талаб намоянд. Ҳуҷҷат ва маълумоти мазкур бояд дар давоми даҳ рӯзи корӣ аз санаи талаб кардани онҳо пешниҳод карда шаванд.
2. Мақомоти назорати асъор дар доираи ваколатҳои худ ҳуқуқ доранд:
- ба резидентҳо ва ғайрирезидентҳо барои риоя накардани талаботи қонунгузорӣ оид ба танзими асъор ва назорати асъор амру дастур диҳанд, ки иҷрои онҳо ҳатмӣ мебошад;
- чораҳои таъсиррасонии пешбининамудаи қонунгузориро барои риоя накардани талаботи қонунгузории танзими асъор ва назорати асъор татбиқ намоянд;
- тартиби пешниҳоди ҳисоботҳо оид ба амалиёти асъорӣ ва санҷиши масъалаҳои марбут ба риояи қонунгузорӣ оид ба танзими асъор ва назорати асъор ва тартиби муқарраргардидаи анҷоми амалиёти асъориро муайян намоянд.
3. Бо мақсади амалӣ кардани назорати асъор агентҳои назорати асъор дар доираи ваколатҳои худ ҳангоми анҷоми амалиёти асъорӣ метавонанд аз резидентҳо ва ғайрирезидентҳо пешниҳоди ҳуҷҷатҳои зеринро талаб намоянд:
- ҳуҷҷати тасдиқкунандаи шахсияти шахси воқеӣ;
- ҳуҷҷати бақайдгирии давлатии шахси воқеӣ - соҳибкори инфиродӣ;
- ҳуҷҷатҳои таъсисӣ ва бақайдгирии давлатӣ барои шахси ҳуқуқӣ;
- ҳуҷҷатҳое, ки бақайдгирии давлатии андозсупорандаро тасдиқ мекунанд;
- ҳуҷҷатҳое, ки барои анҷоми амалиёти асъорӣ асос мебошанд, аз ҷумла шартномаҳои асъорӣ, ваколатномаҳо, нусхаи қарорҳои мақоми идоракунии шахсони ҳуқуқӣ, ҳуҷҷатҳои иттилоотӣ оид ба натиҷаҳои савдо (музоядаҳо), ҳуҷҷатҳои тасдиқкунандаи таҳвили (супоридани) мол (кор ё хизматрасонӣ), санадҳои дигари мақомоти давлатӣ;
- ҳуҷҷатҳое, ки аз ҷониби бонкҳои ваколатдор ба расмият дароварда мешаванд, аз ҷумла маълумотномаи суратҳисоби бонкӣ, ҳуҷҷатҳои дигаре, ки анҷоми амалиёти асъориро тасдиқ мекунанд (№ 2075);
- ҳуҷҷатҳое, ки ба Ҷумҳурии Тоҷикистон ворид кардани пули миллӣ, асъори хориҷӣ ва дигар сарватҳои асъориро тасдиқ мекунанд;
- иҷозатнома барои анҷом додани фаъолияти вобаста ба истифодаи сарватҳои асъорӣ ва ё ҳуҷҷати тасдиқкунандаи Бонки миллии Тоҷикистон оид ба огоҳ намудан дар бораи оғози амалиёти асъории марбут ба ҳаракати сармоя.
4. Агентҳои назорати асъор уҳдадоранд (№ 2075):
- риояи қонунгузорӣ оид ба танзими асъор ва назорати асъорро ҳангоми аз ҷониби онҳо анҷом додани амалиёти асъорӣ, аз ҷумла амалиёти бо супориши муштариён анҷомдодашаванда таъмин намоянд;
- пурра ва воқеӣ будани баҳисобгирӣ ва ҳисоботдиҳӣ оид ба амалиёти асъориро таъмин намоянд;
- оид ба ҳодисаҳои риоя нашудани талаботи санадҳои меъёрии ҳуқуқӣ аз ҷониби муштариён, аз ҷумла дар бораи аҳд ва амалиёти шубҳанок ҳангоми анҷоми амалиёти асъорӣ аз ҷониби онҳо ба Бонки миллии Тоҷикистон ва мақоми ваколатдори муқовимат ба қонунигардонӣ (расмикунонӣ)-и даромадҳои бо роҳи ҷиноят бадастоварда, маблағгузории терроризм ва маблағгузории паҳнкунии силоҳи қатли ом хабар расонанд (№ 2075);
- бо тартиби муқаррарнамудаи санадҳои меъёрии ҳуқуқии танзими асъор ба мақомоти назорати асъор оид ба амалиёти асъорӣ маълумот пешниҳод намоянд.
5. Ба бонкҳои ваколатдор ҳангоми аз ҷониби резидентҳо ва ғайрирезидентҳо пешниҳод нашудани ҳуҷҷатҳои дар қисми 3 моддаи мазкур пешбинигардида ва ё пешниҳоди ҳуҷҷатҳои нодурусту беэътимод, гузаронидани амалиёти асъорӣ манъ аст.
6. Мақомот, агентҳои назорати асъор ва шахсони мансабдори онҳо мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон уҳдадоранд сирри тиҷоратӣ, бонкӣ ва хизматии ҳангоми амалӣ кардани ваколатҳояшон маълумшударо махфӣ нигоҳ доранд (№ 2075).
7. Ҳангоми андешидани тадбирҳо ва ё иҷрои вазифаю уҳдадориҳо дар самти муқовимат ба қонунигардонӣ (расмикунонӣ)-и даромадҳои бо роҳи ҷиноят бадастоварда, маблағгузории терроризм ва маблағгузории паҳнкунии силоҳи қатли ом, ки мувофиқи қонунгузорӣ ва санадҳои меъёрии ҳуқуқӣ муқаррар шудаанд, мақомот, агентҳои назорати асъор ва шахсони мансабдори онҳо барои риоя нашудани талаботи қисми 6 моддаи мазкур ҷавобгар намебошанд (№ 2075).
Моддаи 20. Ҳуқуқу уҳдадориҳои резидентҳо ва ғайрирезидентҳо
1. Резидентҳо ва ғайрирезидентҳое, ки дар Ҷумҳурии Тоҷикистон амалиёти асъориро анҷом медиҳанд, ҳуқуқ доранд:
- ба санадҳои санҷише, ки мақомот ва агентҳои назорати асъор тартиб додаанд, шинос шуда, оид ба онҳо шарҳу эзоҳ диҳанд;
- аз рӯи қарор ва амалҳои (беамалии) мақомот, агентҳои назорати асъор ва шахсони мансабдори онҳо бо тартиби муқаррарнамудаи қонунгузорӣ шикоят намоянд;
- ҳуқуқҳои дигареро, ки қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон пешбинӣ намудааст, амалӣ намоянд.
2. Резидентҳо ва ғайрирезидентҳое, ки дар Ҷумҳурии Тоҷикистон амалиёти асъориро анҷом медиҳанд, уҳдадоранд (№ 2075):
- ба мақомот ва агентҳои назорати асъор ҳамаи ҳуҷҷат ва маълумоти дархостшавандаро оид ба амалиёти асъорӣ дар мӯҳлати муқарраркардаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон пешниҳод намоянд;
- баҳисобгирии амалиёти асъории анҷомёфтаро пеш баранд, дар бораи онҳо ҳисобот дода, ҳифз ва нигоҳдории ҳуҷҷатҳо ва маълумотҳоро на камтар аз панҷ сол аз рӯзи анҷомёбӣ таъмин намоянд;
- дастуру талаботи мақомоти назорати асъорро оид ба бартараф намудани камбудиҳои ошкоршуда иҷро намоянд.
БОБИ 4. МУҚАРРАРОТИ ХОТИМАВӢ
Моддаи 21. Тартиби махсуси анҷомдиҳии амалиёти асъорӣ
1. Дар ҳолати ба миён омадани таҳдид ба бехатарии иқтисодии Ҷумҳурии Тоҷикистон, устувории низоми молиявӣ, аз ҷумла қурби пули миллӣ ба мӯҳлати на бештар аз 6 моҳ тартиби махсуси анҷомдиҳии амалиёти асъорӣ ҷорӣ карда мешавад, ки тибқи он амалиёти асъории резидентҳо ва ғайрирезидентҳо метавонад маҳдуд ё манъ карда шавад.
2. Тартиби махсуси анҷомдиҳии амалиёти асъорӣ бо пешниҳоди Бонки миллии Тоҷикистон аз ҷониби Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муқаррар карда мешавад.
Моддаи 22. Ҷавобгарӣ барои риоя накардани талаботи Қонуни мазкур
Шахсони воқеӣ ва ҳуқуқӣ барои риоя накардани талаботи Қонуни мазкур мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ба ҷавобгарӣ кашида мешаванд.
Моддаи 23. Дар бораи аз эътибор соқит донистани Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон "Дар бораи танзими асъор ва назорати асъор"
Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 4 ноябри соли 1995 "Дар бораи танзими асъор ва назорати асъор" (Ахбори Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, с.1995, №21, мод.251; с.1997, № 23-24, мод.333, фасли XXXVIII; с.1998, №10, мод.119, фасли VII; с.1999, №9, мод.230; с.2002, №4, қ.1, мод.284; с.2004; №12, қ.1 мод.691; с.2007, №7, мод.676) аз эътибор соқит дониста шавад.
Моддаи 24. Тартиби мавриди амал қарор додани Қонуни мазкур
Қонуни мазкур пас аз интишори расмӣ мавриди амал қарор дода шавад.
Президенти
Ҷумҳурии Тоҷикистон Эмомалӣ Раҳмон
ш. Душанбе,
13 июни соли 2013, № 964
ҚАРОРИ МАҶЛИСИ НАМОЯНДАГОНИ МАҶЛИСИ ОЛИИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН
Оид ба қабул кардани Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон "Дар бораи танзими асъор ва назорати асъор"
Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон қарор мекунад:
1. Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон "Дар бораи танзими асъор ва назорати асъор" қабул карда шавад.
2. Қарори Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон "Оид ба мавриди амал қарор додани Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон "Дар бораи танзими асъор ва назорати асъор" аз 4 ноябри соли 1995, №113 ва қарорҳои Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон (Ахбори Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, с.1995, №21, мод.252; с. 1999, №9, мод.231; с.2002, №4, қ.1, мод.286; с.2004; №8-10, мод.518; с.2007, №6, мод.518) аз эътибор соқит дониста шавад.
Раиси
Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии
Ҷумҳурии Тоҷикистон Ш. Зуҳуров
ш. Душанбе, 24 апрели соли 2013 № 1161
ҚАРОРИ МАҶЛИСИ МИЛЛИИ МАҶЛИСИ ОЛИИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН
Оид ба Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон "Дар бораи танзими асъор ва назорати асъор"
Маҷлиси миллии Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон "Дар бораи танзими асъор ва назорати асъор"ро баррасӣ намуда, қарор мекунад:
Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон "Дар бораи танзими асъор ва назорати асъор" ҷонибдорӣ карда шавад.
Раиси
Маҷлиси миллии Маҷлиси Олии
Ҷумҳурии Тоҷикистон М .Убайдуллоев
ш. Душанбе, 12 июни соли 2013, № 494
ЗАКОН
РЕСПУБЛИКИ ТАДЖИКИСТАН
О ВАЛЮТНОМ РЕГУЛИРОВАНИИ И ВАЛЮТНОМ КОНТРОЛЕ
(в редакции Закона РТ от 20.06.2024 №2075) Настоящий Закон устанавливает общественные отношения в области валютного регулирования и валютного контроля, определяет права и обязанности резидентов и нерезидентов Республики Таджикистан по владению, пользованию и распоряжению валютными ценностями.
ГЛАВА 1. ОБЩИЕ ПОЛОЖЕНИЯ
Статья 1. Основные понятия
В настоящем Законе используются следующие основные понятия:
1) Валюта - национальная валюта зарубежных стран.
2) Национальная валюта - сомони, одна единица которой равна 100 дирамам.
3) Валютные ценности:
- иностранная валюта, ценные бумаги и платежные документы, выраженные в иностранной валюте;
- национальная валюта, ценные бумаги и платёжные документы, выраженные в национальной валюте только при осуществлении ими операций между резидентами и нерезидентами или между нерезидентами.
4) Валютное регулирование - совокупность правотворческих и организационных мер государственных органов, устанавливающих нормативные правовые основы владения, пользования и распоряжения валютными ценностями.
5) Валютный контроль - совокупность нормативных, административных и организационных мер, осуществляемых государственными органами или другим органом, уполномоченным законом с целью обеспечения соблюдения порядка осуществления валютных операций и проверки этих операций.
6) Валютные операции:
- операции, связанные с переходом права собственности и иных прав на валютные ценности, а также с использованием их в качестве средства обращения и платежа;
- ввоз, перевод и пересылка в Республику Таджикистан валютных ценностей;
- вывоз, перевод и пересылка из Республики Таджикистан валютных ценностей;
- открытие банковских счетов в иностранной валюте.
7) Резиденты:
- граждане Республики Таджикистан, за исключением граждан, постоянно проживающих за рубежом согласно законодательству этой страны;
- иностранные граждане и лица без гражданства, которые имеют постоянный вид на жительство в Республике Таджикистан;
- юридические лица, учрежденные в соответствии с законодательством Республики Таджикистан, их филиалы, представительства и другие подразделения за рубежом;
- дипломатические, консульские, торговые и иные официальные представительства Республики Таджикистан за рубежом;
- Правительство Республики Таджикистан и другие органы государственной власти при участии в отношениях, регулируемых настоящим Законом.
8) Нерезиденты - физические и юридические лица, не являющиеся резидентами.
9) Уполномоченный банк - кредитная финансовая организация, совершающая операции с иностранной валютой на основании лицензии Национального банка Таджикистана №2075.
10) Иностранный банк - кредитная финансовая организация, учрежденная в иностранном государстве, имеющая право на совершение банковских операций №2075
11) Валютный договор - контракт (сделка), учредительные договора, а также другие документы, на основании которых или для исполнения которых совершаются валютные операции.
12) Исключен №2075
13)Исключен №2075.
Статья 2. Законодательство Республики Таджикистан о валютном регулировании и валютном контроле
Законодательство Республики Таджикистан о валютном регулировании и валютном контроле основывается на Конституции Республики Таджикистан и состоит из настоящего Закона, других нормативных правовых актов Республики Таджикистан, а также международных правовых актов, признанных Таджикистаном.
ГЛАВА 2. ВАЛЮТНОЕ РЕГУЛИРОВАНИЕ
Статья 3. Цель, задачи и принципы валютного регулирования
1. Целью валютного регулирования является защита экономических интересов государства, реализация единой государственной валютной политики и обеспечение устойчивости валютной системы страны.
2. Задачами валютного регулирования являются:
- определение сферы применения и порядка обращения валютных ценностей в Республике Таджикистан;
- определение порядка осуществления валютных операций в Республике Таджикистан;
- обеспечение эффективной деятельности и интеграции экономики Республики Таджикистан в мировую экономику.
3. Основными принципами валютного регулирования являются:
- обеспечение верховенства закона;
- минимальное использование административных мер;
- недопущение необоснованного вмешательства органов валютного регулирования и валютного контроля в осуществление валютных операций.
Статья 4. Органы валютного регулирования
1. Органами валютного регулирования являются Национальный банк Таджикистана и другие государственные органы, уполномоченные в соответствии с законом.
2. Национальный банк Таджикистана и другие органы валютного регулирования в соответствии с настоящим Законом в пределах своих полномочий принимают нормативные правовые акты, выполнение требований которых обязательно для всех резидентов и нерезидентов.
3. Акты, принимаемые иными органами валютного регулирования, согласовываются с Национальным банком Таджикистана.
4. Национальный банк Таджикистана в качестве государственного органа валютного регулирования выполняет следующие функции:
- определяет порядок выдачи резидентам лицензий на осуществление деятельности, связанной с проведением валютных операций;
- определяет сферу, порядок использования, обращения иностранной валюты и ценных бумаг в иностранной валюте;
- определяет порядок осуществления валютных операций для резидентов и нерезидентов, в том числе для уполномоченных банков;
- устанавливает единые формы учёта и отчётности валютных операций, порядок и сроки их представления для резидентов и нерезидентов, в том числе для уполномоченных банков;
- подготавливает и публикует статистику валютных операций;
- определяет и объявляет официальный курс иностранной валюты по отношению к национальной валюте в целях учёта и обязательных платежей №2075;
- осуществляет другие функции, предусмотренные настоящим Законом и законодательными актами.
Статья 5. Деятельность, требующая получения лицензии
1. Деятельность по проведению операций, связанных с иностранной валютой, осуществляется на основании лицензии, выдаваемой Национальным банком Таджикистана, и включает следующие виды:
- магазины беспошлинной торговли;
- специальные услуги в иностранной валюте;
- исключена №2075;
- посредничество на международном валютном рынке.
2. Порядок и правила выдачи лицензии, основания отказа или отзыва лицензии, а также осуществление деятельности, предусмотренной в части 1 настоящей статьи, устанавливаются законодательством Республики Таджикистан и принятыми на их основании нормативными правовыми актами Национального банка Таджикистана.
Статья 6. Оплата сборов
Резиденты в соответствии с Законом Республики Таджикистан «О разрешительной системе» уплачивают в государственный бюджет сбор №2075
Статья 7. Валютные операции между резидентами и нерезидентами
Валютные операции между резидентами и нерезидентами осуществляются без ограничений.
Статья 8. Валютные операции между резидентами
Валютные операции между резидентами запрещены, за исключением:
1) Операции, одной из сторон которой является Национальный банк Таджикистана или Министерство финансов Республики Таджикистан.
2) Операции (сделки), осуществляемой уполномоченными банками с иностранной валютой в соответствии с полученной ими лицензией или другими нормативными правовыми актами валютного регулирования с валютными ценностями №2075.
3) Оплаты стоимости банковских услуг за совершение банковских операций, а также оплаты суммы штрафов по договорам об оказании банковских услуг в иностранной валюте.
4) Размещения на депозит и сбережения в иностранной валюте физическими лицами на свое имя или на имя других физических лиц.
5) Купли, продажи, выдачи дохода или погашения ценных бумаг резидентов и нерезидентов, выраженных в иностранной валюте.
6) Погашения и перевода денежных средств по экспортным (импортным) договорам при использовании переводных аккредитивов.
7) Взаиморасчётов с резидентами, которые осуществляют деятельность, предусмотренную в части 1 статьи 5 настоящего Закона.
8) Оплаты командировочных расходов на зарубежные поездки.
9) Перевода или передачи валютных ценностей между физическими лицами в благотворительных целях.
10) Перевода или передачи (получения) валютных ценностей благотворительным организациям (от благотворительных организаций).
11) Операции по договорам транспортных экспедиций, перевозки грузов и найма (фрахт, чартер) при оказании услуг со стороны отправителя или экспедитора, перевозчика, фрахтовщика по вывозу из Республики Таджикистан или ввозу в Республику Таджикистан товара или по транзиту товара через территорию Республики Таджикистан, а также по договорам о страховании указанных товаров.
12) Уплаты налога и других обязательных платежей, предусмотренных законодательством Республики Таджикистан, в республиканский бюджет.
13) Следующих операций физических лиц:
- передача в дар валютных ценностей Республике Таджикистан, государственным органам и местным органам государственной власти;
- передача в дар валютных ценностей физическим и юридическим лицам;
- оставление в наследство или получение в качестве наследства валютных ценностей;
- перевод иностранной валюты в Республику Таджикистан и из Республики Таджикистан без открытия банковского счёта;
- покупка или продажа, а также размен и замена наличной иностранной валюты от уполномоченного банка №2075.
Статья 9. Обменные операции с иностранной валютой
1. Уполномоченные банки осуществляют обменные операции с иностранной валютой в Республике Таджикистан и за её пределами без ограничений.
2. Резиденты и нерезиденты могут осуществлять обменные операции с иностранной валютой в Республике Таджикистан только посредством уполномоченных банков в порядке, установленном Национальным банком Таджикистана №2075.
Статья 10. Вывоз, ввоз, перевод и пересылка валютных ценностей
1. Ввоз в Республику Таджикистан наличной иностранной валюты и ценных бумаг, выраженных в иностранной валюте в документарной форме, резидентами и нерезидентами осуществляется без ограничений, с соблюдением требований таможенного законодательства Республики Таджикистан.
2. Перевод в Республику Таджикистан или пересылка из Республики Таджикистан иностранной валюты и ценных бумаг, выраженных в иностранной валюте в документарной форме, физическими лицамирезидентами и нерезидентами осуществляется без ограничений, с соблюдением требований законодательства Республики Таджикистан.
3. Ввоз в Республику Таджикистан наличной национальной валюты и ценных бумаг, выраженных в национальной валюте, осуществляется без ограничений.
4. Вывоз из Республики Таджикистан иностранной валюты и ценных бумаг, выраженных в иностранной валюте в документарной форме, физическими лицами-резидентами и нерезидентами осуществляется согласно требованиям, установленным нормативными правовыми актами Национального банка Таджикистана и таможенных органов.
5. Физические лица - резиденты и нерезиденты имеют право вывозить из Республики Таджикистан ранее ввезенную, переведенную или отправленную иностранную валюту и ценные бумаги, выраженные в иностранной валюте в документарной форме, в сумме, указанной в таможенной декларации или ином документе, подтверждающем их перевод, ввоз или пересылку с соблюдением требований таможенного законодательства Республики Таджикистан.
6. Вывоз из Республики Таджикистан наличной национальной валюты и ценных бумаг, выраженных в национальной валюте, осуществляется согласно требованиям, установленным нормативными правовыми актами Национального банка Таджикистана и таможенных органов.
Статья 11. Валютные счета резидентов
1. Резиденты могут открывать без ограничений банковские счета (депозитные, сберегательные и др.) в иностранной валюте в уполномоченных банках.
2. Резиденты - физические лица осуществляют взаиморасчёты по валютным операциям посредством банковских счетов, открытых в уполномоченных банках, за исключением взаиморасчётов по валютным операциям, предусмотренных в статье 8 настоящего Закона.
3. Резиденты - юридические лица осуществляют взаиморасчёты по валютным операциям посредством банковских счетов, открытых в уполномоченных банках, за исключением случаев, предусмотренных в части 2 статьи 13 настоящего Закона.
4. Резиденты могут открывать без ограничений банковские счета (депозитные, сберегательные и др.) в иностранных банках. Резиденты (за исключением уполномоченных банков), открывшие такие счета, должны не позднее десяти рабочих дней уведомить Национальный банк Таджикистана и налоговые органы об их открытии.
5. Порядок открытия и ведения счетов, указанных в настоящей статье, определяется нормативными правовыми актами Национального банка Таджикистана.
Статья 12. Валютные счета нерезидентов
1. Нерезиденты могут открывать в уполномоченных банках банковские счета (депозитные, сберегательные и др.) в национальной или иностранной валюте.
2. Нерезиденты могут без ограничений переводить иностранную или национальную валюту со своих счетов в иностранных банках на свои счета в уполномоченных банках, а также со своих счетов в уполномоченных банках на свои счета в иностранных банках.
3. Нерезиденты могут без ограничений переводить между собой иностранную валюту посредством своих счетов, открытых в уполномоченных банках, с соблюдением законодательства Республики Таджикистан.
4. Порядок открытия и ведения счетов, предусмотренных в настоящей статье, определяется нормативными правовыми актами Национального банка Таджикистана.
Статья 13. Возврат иностранной и национальной валюты
1. Резиденты обязаны в сроки, предусмотренные договором, предпринять необходимые меры для поступления на свои счета в уполномоченных банках следующих активов:
- национальной или иностранной валюты, переведенной нерезидентом резиденту с целью оплаты за экспорт товаров (работ и услуг);
- национальной или иностранной валюты, переведенной нерезиденту с целью предоплаты за импорт товаров (работ и услуг) (в случае частичного или полного неисполнения обязательств со стороны нерезидента).
2. Резиденты имеют право при взаиморасчётах за экспорт и импорт товаров (работ и услуг) не зачислять на свои счета в уполномоченных банках национальную или иностранную валюту в следующих случаях:
- зачисление национальной или иностранной валюты на свои счета в иностранных банках или счета третьих лиц по выполнению обязательств согласно валютным договорам;
- зачисление национальной или иностранной валюты на свои счета в иностранных банках для обеспечения деятельности своих структурных единиц за рубежом;
- в случае прекращения обязательств нерезидента при зачете взаимных требований;
- прекращение первоначальных обязательств нерезидента при замене их новыми обязательствами или другим порядком исполнения между теми же лицами;
- уступка права требования выполнения обязательств третьему лицу;
- получение страховых выплат при возникновении страхового случая по договорам страхования риска в связи с невыполнением обязательств нерезидентом.
3. Уполномоченные банки, осуществляющие валютные операции резидентов, в обязательном порядке должны требовать от них указания или уточнения сроков зачисления иностранной валюты на их банковские счета, согласно валютному договору (сделке) за экспорт и импорт товаров (работ и услуг).
4. В случае изменения срока выполнения обязательств или возникновения ситуаций, влияющих на зачисление иностранной валюты на счет в указанные сроки, резиденты обязаны уведомить уполномоченный банк и представить подтверждающие документы и обоснованные факты.
Статья 14. Валютные операции, связанные с движением капитала
К валютным операциям, связанным с движением капитала, относятся следующие операции:
- прямые и портфельные инвестиции резидентов в зарубежные страны;
- осуществление резидентами операции с производными ценными бумагами иностранных государств;
- получение коммерческих кредитов резидентами от нерезидентов или предоставление им кредитов, срок погашения которых более одного года;
- открытие банковских счетов резидентами (за исключением уполномоченных банков) в иностранных банках;
- получение или приобретение резидентами недвижимого имущества за рубежом;
- другие операции, признаваемые в соответствии с международными стандартами как операции, связанные с движением капитала №2075
Статья 15. Уведомление об осуществлении валютных операций, связанных с движением капитала
1. Резиденты могут осуществлять валютные операции, связанные с движением капитала, при условии уведомления Национального банка Таджикистана.
2. Резиденты, в том числе уполномоченные банки уведомляют Национальный банк Таджикистана о начале валютных операций, связанных с движением капитала, в срок не позднее пяти рабочих дней с даты начала исполнения обязательств валютного договора, а при открытии счёта в иностранном банке - в срок не позднее десяти рабочих дней.
3. Национальный банк Таджикистана выдаёт резидентам подтверждающий документ не позднее пяти рабочих дней с даты получения уведомления.
Статья 16. Предоставление отчета, сведений и документов
1. Резиденты и нерезиденты, занимающиеся на территории Республики Таджикистан осуществлением валютных операций, обязаны представить органам валютного регулирования, органам и агентам валютного контроля отчёт, сведения и документы об этих операциях в порядке, установленном нормативными правовыми актами органов валютного регулирования.
2. Уполномоченные банки затребуют от резидентов и нерезидентов указания целей и назначения платежа и перевода денег, связанных с валютными операциями, осуществляемыми через них. Резиденты и нерезиденты обязаны выполнить указанные требования, а также представить документы, подтверждающие цели и назначения платежа и денежных переводов.
ГЛАВА 3. ВАЛЮТНЫЙ КОНТРОЛЬ
Статья 17. Цель и задачи валютного контроля
1. Целью валютного контроля является обеспечение и контроль соблюдения резидентами и нерезидентами законодательства Республики Таджикистан и установленного порядка осуществления валютных операций.
2. Задачами валютного контроля являются:
- определение соответствия валютных операций законодательству Республики Таджикистан и установленному порядку их осуществления;
- проверка обоснованности платежей и переводов, связанных с валютными операциями, и наличия необходимых документов для их осуществления;
- проверка полноты и объективности учёта и отчётности по валютным операциям.
Статья 18. Органы и агенты валютного контроля
1. Валютный контроль в Республике Таджикистан осуществляется органом валютного контроля - Национальным банком Таджикистана, другими государственными органами в пределах полномочий, установленных для них законодательством и агентами валютного контроля.
2. Агентами валютного контроля являются уполномоченные банки, на которых согласно требованиям настоящего Закона и полученных ими лицензий возложен контроль соблюдения требований законодательства о валютном регулировании и валютном контроле и установленного порядка осуществления валютных операций №2075.
3. Агенты валютного контроля предоставляют отчет Национальному банку Таджикистана в соответствии с нормативными правовыми актами Национального банка Таджикистана.
4. Органы валютного контроля могут принимать нормативные правовые акты валютного контроля только в случаях и в пределах, определенных законодательством о валютном регулировании и валютном контроле и нормативными правовыми актами органов валютного регулирования. Данные акты не могут включать вопросы валютного регулирования.
Статья 19. Права и обязанности органов и агентов валютного контроля
1. Органы и агенты валютного контроля в пределах своих полномочий вправе:
- проверять соблюдение резидентами и нерезидентами законодательства о валютном регулировании и валютном контроле и установленного порядка проведения валютных операций;
- проверять полноту и объективность учёта проводимых валютных операций резидентов и нерезидентов;
- затребовать от резидентов и нерезидентов предоставления документов и сведений, имеющих отношение к проведению валютных операций. Указанные документы и сведения должны быть представлены в срок не позднее десяти рабочих дней с даты их востребования.
2. Органы валютного контроля в пределах своих полномочий вправе:
- давать поручения и предписания по нарушениям требований законодательства о валютном регулировании и валютном контроле, обязательные к исполнению, резидентам и нерезидентам;
- применять предусмотренные законодательством меры воздействия за нарушение требований законодательства о валютном регулировании и валютном контроле;
- определять порядок представления отчётов по валютным операциям и проверки вопросов, связанных с соблюдением законодательства о валютном регулировании и валютном контроле и установленного порядка проведения валютных операций.
3. В целях осуществления валютного контроля агенты валютного контроля в пределах своих полномочий при проведении валютных операций могут затребовать от резидентов и нерезидентов предоставления следующих документов:
- документа, удостоверяющего личность физического лица;
- документа о государственной регистрации физического лицаиндивидуального предпринимателя;
- учредительных документов и государственную регистрацию для юридического лица;
- документов, подтверждающих государственную регистрацию налогоплательщика;
- документов, являющихся основанием для проведения валютных операций, в том числе валютные договора, доверенности, копии решений органа управления юридических лиц, информационные документы о результатах торгов (аукционов), документов, подтверждающих передачу (сдачу) товаров (работ и услуг), других актов государственных органов;
- документов, оформляемых уполномоченными банками, в том числе справку с банковского счета, других документов, подтверждающих проведение валютных операций №2075;
- документов, подтверждающих ввоз в Республику Таджикистан национальной, иностранной валюты и других валютных ценностей;
- лицензию на осуществление деятельности, связанной с использованием валютных ценностей или подтверждающий документ Национального банка Таджикистана об уведомлении о начале проведения валютных операций, связанных с движением капитала.
4. Агенты валютного контроля обязаны:
- обеспечивать соблюдение законодательства о валютном регулировании и валютном контроле при проведении ими валютных операций, в том числе операций, осуществляемых по поручению клиентов;
- обеспечивать полноту и объективность учета и отчётности по валютным операциям;
- сообщать Национальному банку Таджикистана и уполномоченному органу противодействия легализации (отмыванию) доходов, полученных преступным путем, финансированию терроризма и финансированию распространения оружия массового поражения о случаях нарушения их клиентами требований нормативных правовых актов, в том числе о подозрительных сделках и операциях при проведении ими валютных операций №2075;
- в порядке, определённом нормативными правовыми актами валютного регулирования, предоставлять органам валютного контроля информацию о валютных операциях.
5. Уполномоченным банкам запрещается проводить валютные операции резидентов и нерезидентов при непредставлении ими документов, предусмотренных в части 4 данной статьи или представлении неправильных и недостоверных документов.
6. Органы, агенты валютного контроля и их должностные лица в соответствии с законодательством Республики Таджикистан обязаны сохранять ставшую им известной при выполнении своих полномочий коммерческую, банковскую и служебную тайну.
7. При принятии мер или выполнении функций и обязанностей в сфере противодействия легализации (отмыванию) доходов, полученных преступным путем, финансированию терроризма и финансированию распространения оружия массового поражения, установленных в соответствии с законодательством и нормативными правовыми актами, органы, агенты валютного контроля и их должностные лица не несут ответственность за невыполнение требований части 6 настоящей статьи №2075.
Статья 20. Права и обязанности резидентов и нерезидентов
1. Резиденты и нерезиденты, которые проводят в Республике Таджикистан валютные операции, вправе:
- ознакомиться с актами проверок, составленных органами и агентами валютного контроля, давать разъяснения и пояснения по ним;
- обжаловать решения и действия (бездействие) органов, агентов валютного контроля и их должностных лиц в установленном законодательством порядке;
- осуществлять другие права, предусмотренные законодательством Республики Таджикистан.
2. Резиденты и нерезиденты, осуществляющие в Республике Таджикистан валютные операции, обязаны:
- представлять органам и агентам валютного контроля все запрашиваемые документы и информацию о валютных операциях в сроки, установленные законодательством Республики Таджикистан;
- вести учёт проведенных валютных операций, предоставлять отчёт по ним, обеспечивая их сохранность не менее пяти лет со дня проведения операции;
- выполнять предписания и требования органов валютного контроля об устранении выявленных нарушений.
ГЛАВА 4. ЗАКЛЮЧИТЕЛЬНЫЕ ПОЛОЖЕНИЯ
Статья 21. Особый порядок проведения валютных операций
1. В случае возникновения угроз экономической безопасности Республики Таджикистан и стабильности финансовой системы, в частности, курсу национальной валюты, вводится особый порядок проведения валютных операций на срок не более 6 месяцев, при котором может быть ограничено или запрещено проведение валютных операций резидентами и нерезидентами.
2. Особый порядок проведения валютных операций устанавливается Президентом Республики Таджикистан по представлению Национального банка Таджикистана.
Статья 22. Ответственность за несоблюдение требований настоящего Закона
Физические и юридические лица за несоблюдение требований настоящего Закона привлекаются к ответственности в соответствии с законодательством Республики Таджикистан.
Статья 23. О признании утратившим силу Закона Республики Таджикистан "О валютном регулировании и валютном контроле"
Признать утратившим силу Закон Республики Таджикистан от 4 ноября 1995 года "О валютном регулировании и валютном контроле" (Ахбори Маджлиси Оли Республики Таджикистан, 1995 г., №21, ст.251; 1997 г., №23-24, ст.ЗЗЗ, раздел XXXVIII; 1998 г., №10, ст. 119, раздел VII; 1999 г., №9, ст.230; 2002 г., №4, ч. 1, ст. 284; 2004 г.; №12, ч. 1, ст. 691; 2007 г., №7, ст. 676).
Статья 24. Порядок введения в действие настоящего Закона
Настоящий Закон ввести в действие после его официального опубликования.
Президент
Республики Таджикистан Эмомали Рахмон
г.Душанбе,
13 июня 2013 года, № 964
ПОСТАНОВЛЕНИЕ МАДЖЛИСИ НАМОЯНДАГОН МАДЖЛИСИ ОЛИ РЕСПУБЛИКИ ТАДЖИКИСТАН
О принятии Закона Республики Таджикистан "О валютном регулировании и валютном контроле"
Маджлиси намояндагон Маджлиси Оли Республики Таджикистан постановляет:
1. Принять Закон Республики Таджикистан "О валютном регулировании и валютном контроле".
2. Признать утратившим силу Постановление Маджлиси Оли Республики Таджикистан "О введении в действие Закона Республики Таджикистан "О валютном регулировании и валютном контроле" от 4 ноября 1995 года, №113 и постановления Маджлиси намояндагон Маджлиси Оли Республики Таджикистан (Ахбори Маджлиси Оли Республики Таджикистан, 1995 г., №21, ст.252; 1999 г., №9, ст.231; 2002 г., №4, ч. 1, ст. 286; 2004 г.; №8-10, ст. 518; 2007 г., №6, ст. 518).
Председатель
Маджлиси намояндагон Маджлиси Оли
Республики Таджикистан Ш. Зухуров
г. Душанбе, 24 апреля 2013 года, № 1161
ПОСТАНОВЛЕНИЕ МАДЖЛИСИ МИЛЛИ МАДЖЛИСИ ОЛИ РЕСПУБЛИКИ ТАДЖИКИСТАН
О Законе Республики Таджикистан "О валютном регулировании и валютном контроле"
Рассмотрев Закон Республики Таджикистан "О валютном регулировании и валютном контроле", Маджлиси милли Маджлиси Оли Республики Таджикистан постановляет:
Одобрить Закон Республики Таджикистан "О валютном регулировании и валютном контроле".
Председатель
Маджлиси милли Маджлиси Оли
Республики Таджикистан М.Убайдуллоев
г. Душанбе, 12 июня 2013 года, №494
