ADLIA

Низомномаи ташхиси тиббии ҳарбӣ аз 3 декабри соли 2012, № 695

Санаи амалкуни:

Ҳолати ҳуҷҷат: Бе эътибор дониста шуд

бо қарори Ҳукумати ҶТ аз 27.03.2023 № 116 аз эътибор соқит дониста шуд

Бо қарори Ҳукумати

Ҷумҳурии Тоҷикистон

аз 3 декабри соли 2012,

№695 тасдиқ шудааст

Низомномаи ташхиси тиббии ҳарбӣ

1. Муқаррароти умумӣ

1. Ташхиси тиббии ҳарбӣ дар давраи осоишта ва замони ҷанг дар Қувваҳои Мусаллаҳи Ҷумҳурии Тоҷикистон, қӯшунҳои Кумитаи ҳолатҳои фавқулодда ва мудофиаи граждании назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон, Кумитаи давлатии амнияти миллии Ҷумҳурии Тоҷикистон, Гвардияи миллии Ҷумҳурии Тоҷикистон, Полки посбоникунандаи Раёсати корҳои ислоҳии Вазорати адлияи Ҷумҳурии Тоҷикистон, Агентии таъмини амволи махсуси назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон, Агентии назорати давлатии молиявӣ ва мубориза бо коррупсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон, Агентии назорати маводи нашъаовари назди Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, Хадамоти гумруки назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон, Кумитаи андози назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ва дигар қӯшуну сохторҳои ҳарбӣ (минбаъд-мақомот) дар сохторҳои махсуси замони ҷанг ташкилшаванда бо мақсади муайян намудани гурӯҳи муносиб будани шаҳрвандони Ҷумҳурии Тоҷикистон аз ҷиҳати вазъи саломатӣ барои хизмати ҳарбӣ, инчунин муайян намудани вобастагии сабабии ба маъюбиҳо (ҷароҳат, осеб ва зарбхӯриҳо) ё бемориҳо (минбаъд вобастагии сабабии маъюбиҳо ва бемориҳо номида мешаванд) гирифтор шудани шаҳрвандон ҳангоми адои хизмати ҳарбӣ, ҷамъомадҳои (махсуси) ҳарбӣ гузаронида мешавад.

2. Барои гузаронидани ташхиси тиббии ҳарбӣ ва муоинаи тиббӣ дар мақомот комиссияҳои тиббии ҳарбӣ ва комиссияҳои тиббии ҳавонавардӣ таъсис дода мешавад.

3. Тартиби таъсис, ҳуқуқ ва ӯҳдадориҳои комиссияҳои тиббии ҳарбӣ ва комиссияҳои тиббии ҳавонавардӣ, тартиби истифодаи Низомномаи мазкур дар Қувваҳои Мусаллаҳи Ҷумҳурии Тоҷикистон, дигар қӯшуну сохторҳои ҳарбӣ, инчунин тартиби танзим, баррасӣ ва тасдиқи хулосаҳои комиссияҳои тиббии ҳарбӣ ва комиссияҳои тиббии ҳавонавардӣ аз ҷониби вазорату идораҳое, ки дар онҳо тибқи қонун хизмати ҳарбӣ пешбинӣ шудааст, муайян карда мешавад.

Роҳбарии умумии методии ташхиси тиббии ҳарбӣ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон ба зиммаи Комиссияи марказии тиббии ҳарбии Вазорати мудофиаи Ҷумҳурии Тоҷикистон гузошта мешавад.

4. Ба зиммаи комиссияҳои тиббии ҳарбӣ ва комиссияҳои тиббии ҳавонавардӣ вогузошта мешавад:

а) ташкил ва гузаронидани муоинаи тиббӣ:

- хизматчиёни ҳарбӣ;

- шаҳрвандони ба хизмати ҳарбӣ бо тартиби ихтиёрӣ дохилшаванда;

- шаҳрвандони барои хизмат ба мақомот дохилшаванда;

- шахсони ҳайати қаторӣ ва роҳбарикунанда;

- шаҳрвандоне, ки ба муассисаҳои таҳсилоти ҳарбии (литсеи ҳарбии) Қувваҳои Мусаллаҳи Ҷумҳурии Тоҷикистон, дигар қӯшуну сохторҳои ҳарбӣ дохил мешаванд;

- шаҳрвандоне, ки ба муассисаҳои таҳсилоти ҳарбии давлатҳои хориҷӣ дохил мешаванд;

- шаҳрвандоне, ки аз рӯи барномаи тайёр намудани афсарони эҳтиётӣ дар кафедраҳои ҳарбии назди муассисаҳои таҳсилоти маълумоти олии касбӣ таҳсил мекунанд;

- шаҳрвандоне, ки дар эҳтиёти Қувваҳои Мусаллаҳи Ҷумҳурии Тоҷикистон, дигар қӯшуну сохторҳои ҳарбӣ қарор доранд;

- шаҳрвандони хизмати ҳарбиро адонамуда;

- шаҳрвандони хизматро дар мақомот адонамуда;

- шаҳрвандони ба ҷамъомадҳои ҳарбӣ даъватшаванда;

- шаҳрвандони ҷамъомадҳои ҳарбиро гузаштаистода ва адонамуда;

- аъзои оилаҳои хизматчиёни ҳарбӣ (ба ғайр аз аъзои оилаҳои хизматчиёни ҳарбие, ки хизмати ҳарбиро тибқи даъват адо мекунанд);

- аъзои оилаҳои шахсони ҳайати қаторӣ ва роҳбарикунандаи мақомот.

б) муайян намудани вобастагии сабабии маъюбиҳо ва бемориҳои хизматчиёни ҳарбӣ, шаҳрвандони ҷамъомадҳои ҳарбиро адокунанда ва адонамуда, шахсони хизмати ҳарбиро адонамуда, инчунин маъюбию бемориҳое, ки сабаби фавти хизматчиёни ҳарбӣ, шахсони ҳайати қаторӣ ва роҳбарикунанда, шаҳрвандони хизмати ҳарбиро адонамуда, шаҳрвандони ҷамъомадҳои ҳарбиро адонамуда аз ҷумла, шахсони мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон суғурташуда, дар муддати то як сол пас аз рухсат шудан аз хизмати ҳарбӣ ва пас аз анҷом ёфтани ҷамъомадҳои ҳарбӣ;

в) назорати ташкил, гузаронидан ва натиҷаҳои кори табобатию ташхисӣ дар муассисаҳои ҳарбии тиббӣ, қисмҳои ҳарбӣ ва ташкилотҳои Қувваҳои Мусаллаҳи Ҷумҳурии Тоҷикистон, дигар қӯшуну сохторҳои ҳарбӣ;

г) назорати гузаронидани муоинаи тиббӣ, ташхиси тиббии (табобати) шаҳрвандон ҳангоми бақайдгирии ибтидоии ҳарбӣ ва даъват ба хизмати ҳарбии шаҳрвандон, чорабиниҳои табобатию солимгардонӣ байни шаҳрвандоне, ки дар қайди ҳарбӣ мебошанд ё бо сабаби вазъи саломатӣ мӯҳлати даъваташон ба хизмати ҳарбӣ ба таъхир андохташуда;

д) муайян намудани гурӯҳи муносиб будани шаҳрвандон ба хизмати ҳарбӣ (хизмат дар мақомот) аз рӯи вазъи саломатӣ ҳангоми рухсатшавии онҳо аз хизмати ҳарбӣ (аз мақомот).

5. Зери мафҳуми муоинаи тиббӣ, омӯзиш ва баҳодиҳии вазъи саломатии руҳӣ, ҷисмонӣ ва инкишофи шаҳрвандон ҳангоми муоина бо мақсади муайян намудани гурӯҳи муносиб будани онҳо ба хизмати ҳарбӣ (хизмат дар мақомот), омӯзиш аз рӯи ихтисосҳои ҳарбии бақайдгирии алоҳида ва ҳалли масоили дигаре, ки дар Низомномаи мазкур пешбинӣ шудаанд, бо пешниҳоди хулосаи хаттӣ фаҳмида мешавад.

Муоинаи тиббии хизматчиёни ҳарбӣ, шахсони ҳайати қаторӣ ва роҳбарикунандаи мақомот, шаҳрвандони ҷамъомадҳои ҳарбиро адокунанда, ки дар давраи хизмати ҳарбӣ (хизмат дар мақомот), маъюбӣ гирифтаанд ё бемор шудаанд, барои муайян намудани муносиб будани онҳо ба хизмати ҳарбӣ (хизмат дар мақомот), ҳангоми хулосаи муайяншудаи тиббию ташхисӣ гузаронида мешавад.

Зери мафҳуми хулосаи муайяншудаи ташхиси тиббии ҳарбӣ чунин ҳолати саломатӣ фаҳмида мешавад, ки натиҷаҳои таҳқиқ ва табобат ба комиссияҳои тиббии ҳарбӣ ва комиссияҳои тиббии ҳавонавардӣ асос медиҳанд, хулосаи гурӯҳи муносиб буданро ба хизмати ҳарбӣ (хизмат дар мақомот) барорад ва табобати минбаъда гурӯҳи муносиб буданро тағйир намедиҳад.

Муоинаи тиббии ғоибона (аз рӯи ҳуҷҷатҳо) манъ аст, агар тартиби дигаре дар Низомномаи мазкур пешбинӣ нашуда бошад.

6. Хулосаҳои комиссияҳои тиббии ҳарбӣ ва комиссияҳои тиббии ҳавонавардӣ оид ба вазъи саломатӣ, гурӯҳи муносиб будан ба хизмати ҳарбӣ (хизмат дар мақомот), муносиб будан ба омӯзиш (хизмат) аз рӯи ихтисосҳои ҳарбии бақайдгирии алоҳида бо аксарияти овозҳои аъзои комиссияҳои тиббии ҳарбӣ ва комиссияҳои тиббии ҳавонавардӣ, мутобиқи талаботи ҳолати саломатии шаҳрвандон тибқи замима бароварда мешавад.

7. Бо мақсади таъмини амалӣ намудани ҳуқуқи рафтуомади ройгон дар нақлиёт, ки дар Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон "Дар бораи вазъи ҳуқуқии хизматчиёни ҳарбӣ" пешбинӣ шудааст, комиссияҳои тиббии ҳарбӣ ва комиссияҳои тиббии ҳавонавардӣ оид ба:

- зарурати фиристодани хизматчии ҳарбии хизмати ҳарбиро адокунанда ба муассисаҳои табобатӣ ё санаторию фароғатӣ ва ё рухсатии беморӣ;

- зарурати ба муассисаҳои табобатӣ, санаторию фароғатӣ фиристодани афсари (прапоршики) аз хизмати ҳарбӣ бинобар ба синни ниҳоӣ расидан, бо вазъи саломатӣ ё бо сабаби чорабиниҳои ташкилию воҳидӣ рухсатшуда, ки собиқаи умумии хизмати ҳарбии онҳо 20 сол ва зиёда аз он ё ҳангоми собиқаи умумии хизмати ҳарбии онҳо 25 сол ва зиёда аз онро ташкил медиҳад - новобаста аз асоси рухсатдиҳӣ;

- зарурати ҳамроҳии (бо нишондоди миқдори ҳамроҳон) хизматчии ҳарбӣ ҳангоми равон шудан ба муассисаҳои табобатӣ, санаторию фароғатӣ ё рухсатии беморӣ;

- зарурати рафтани муоинашуда тавассути нақлиёти ҳавоӣ ё роҳи оҳан, эҳтиёҷ ба ёрии тиббӣ ва нигоҳубин дар роҳ хулоса мебарорад.

8. Муоинаи тиббии ҳайати ҳавонавардӣ (аз ҷумла, дар эҳтиёт буда)-и авиатсияи Қувваҳои Мусаллаҳ, дигар қӯшуну сохторҳои ҳарбӣ, мақомот, шаҳрвандони ба муассисаҳои таҳсилоти ҳарбии авиатсионӣ дохилшаванда, курсантҳои муассисаҳои таҳсилоти ҳарбӣ, ки тайёр намудани ҳайати ҳавонавардиро амалӣ месозанд аз ҷониби комиссияи тиббии ҳавонавардӣ мутобиқи Низомномаи муоинаи тиббии ҳайати ҳавонавардии авиатсияи Қувваҳои Мусаллаҳи Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки аз ҷониби вазири мудофиаи Ҷумҳурии Тоҷикистон тасдиқ шудааст, ташкил ва гузаронида мешавад.

9. Шаҳрванд метавонад хулосаи комиссияҳои тиббии ҳарбӣ ва комиссияҳои тиббии ҳавонавардиро ба комиссияи болоии комиссияҳои тиббии ҳарбӣ ва комиссияҳои тиббии ҳавонавардӣ ё суд шикоят намояд.

Бо қарори комиссияҳои тиббии ҳарбӣ ва комиссияҳои тиббии ҳавонавардии болоӣ шаҳрванд метавонад ба таҳқиқи санҷишӣ ва муоинаи тиббии такрорӣ фиристода шавад.

Хулосаи комиссияҳои тиббии ҳарбӣ ва комиссияҳои тиббии ҳавонавардӣ нисбат ба гурӯҳи муносиб будан ба хизмати ҳарбӣ (кори ҳавонавардӣ) ё хизмат дар мақомот дар давоми як сол аз лаҳзаи муоинаи тиббӣ эътибор дорад, агар тартиби дигаре дар ин хулоса пешбинӣ нашуда бошад.

Агар дар вазъи саломатии шахси муоинашаванда тағйироте ба миён ояд, ки барои аз нав баррасӣ намудани хулосаи комиссияҳои тиббии ҳарбӣ ва комиссияҳои тиббии ҳавонавардӣ асос шавад, муоинаи тиббии такрорӣ гузаронида мешавад. Пас аз муоинаи тиббии такрорӣ хулосаи қаблии комиссияҳои тиббии ҳарбӣ ва комиссияҳои тиббии ҳавонавардӣ беэътибор дониста мешавад.

10. Барои гузаронидани муоинаи тиббии шаҳрвандони ба қайди ибтидоии ҳарбӣ гирифташаванда, шаҳрвандони ба хизмати (ҷамъомадҳои) ҳарбӣ даъватшаванда, шаҳрвандони дар хизмати ҳарбӣ набуда ва бо тартиби ихтиёрӣ ба хизмати ҳарбӣ (хизмат дар мақомот) дохилшаванда, шаҳрвандони ба муассисаҳои таҳсилоти ҳарбии Қувваҳои Мусаллаҳи Ҷумҳурии Тоҷикистон, (литсеи ҳарбӣ) муассисаҳои таҳсилотии мақомот дохилшаванда, шаҳрвандони дар эҳтиёти Қувваҳои Мусаллаҳи Ҷумҳурии Тоҷикистон қарордошта бо қарори раиси Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон, вилоятҳо, шаҳри Душанбе ва шаҳру ноҳияҳо бо пешниҳоди комиссари ҳарбии дахлдор, табибони мутахассис, ҳайати тиббии миёнаи муассисаҳои тандурустӣ ҷалб карда мешаванд.

11. Вазорати мудофиаи Ҷумҳурии Тоҷикистон, вазорату идораҳое, ки дар онҳо тибқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон хизмати ҳарбӣ пешбинӣ шудааст, якҷоя бо Вазорати тандурустии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар коркарди талабот ба вазъи саломатии шаҳрвандоне, ки ба қайди ибтидоии ҳарбӣ гирифта мешаванд, шаҳрвандоне, ки ба хизмати (ҷамъомадҳои) ҳарбӣ даъват мешаванд, шаҳрвандоне, ки бо тартиби ихтиёрӣ ба хизмати ҳарбӣ дохил мешаванд, шаҳрвандоне, ки ба муассисаҳои таҳсилоти ҳарбӣ ва муассисаҳои таҳсилотии мақомот дохил мешаванд, иштирок менамоянд.

Зери мафҳуми талабот ба вазъи саломатии шаҳрвандон, нишондиҳандаҳои тиббие фаҳмида мешавад, ки вазъи саломатӣ ва инкишофи ҷисмонии онҳоро инъикос намуда, дар асоси он гурӯҳи муносиб будани онҳоро ба хизмати ҳарбӣ муайян менамояд.

Муассисаҳои тиббӣ новобаста аз шакли ташкилию ҳуқуқӣ ӯҳдадоранд, дар мӯҳлати ду ҳафта оид ба дархости комиссариатҳои ҳарбӣ, вазорату идораҳое, ки дар онҳо тибқи қонун хизмати ҳарбӣ пешбинӣ шудааст, комиссияҳои тиббии ҳарбӣ ва комиссияҳои тиббии ҳавонавардӣ воҳиди корӣ, нусхаи варақаи дармонгоҳӣ, таърихи беморӣ ва дигар ҳуҷҷатҳои тиббиеро, ки вазъи воқеии саломатии шаҳрвандро ҳангоми қайди ибтидоии ҳарбӣ, даъват ба хизмати ҳарбӣ, бо тартиби ихтиёрӣ дохилшавӣ ба хизмати ҳарбӣ, дохилшавӣ ба муассисаҳои таҳсилоти ҳарбӣ ва муассисаҳои таҳсилотии мақомот инъикос менамоянд, пешниҳод мекунанд.

Пас аз анҷом ёфтани муоинаи тиббӣ комиссариатҳои ҳарбӣ, вазорату идораҳое, ки дар онҳо тибқи қонун хизмати ҳарбӣ пешбинӣ шудааст, комиссияҳои тиббии ҳарбӣ ва комиссияҳои тиббии ҳавонавардии воҳидӣ ҳуҷҷатҳои тиббиро дар мӯҳлати ду ҳафта ба муассисаҳои тиббии дахлдор бармегардонанд.

2. Муоинаи тиббии шаҳрвандон ҳангоми бақайдгирии ибтидоии ҳарбӣ ва даъват ба хизмати ҳарбӣ

12. Ташкили муоинаи тиббии шаҳрвандон ҳангоми бақайдгирии ибтидоии ҳарбӣ ба зиммаи комиссияи шаҳру ноҳияҳои бақайдгирии ҳарбии шаҳрвандон ва ҳангоми даъват ба хизмати ҳарбӣ ба комиссияи даъвати шаҳру ноҳияҳо гузошта мешавад.

Ташкили муоинаи тиббии шаҳрвандони дорои рутбаи ҳарбии афсари эҳтиётӣ, ҳангоми даъват ба хизмати ҳарбӣ ба зиммаи комиссарони ҳарбии Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон, вилоятҳо, шаҳри Душанбе, шаҳру ноҳияҳо ва комиссияҳои тиббии ҳарбӣ ва комиссияҳои тиббии ҳавонавардӣ гузошта мешавад.

13. Пеш аз муоинаи тиббии шаҳрвандон ҳангоми бақайдгирии ибтидоии ҳарбӣ нисбат ба онҳо ҳар сол азназаргузаронӣ, таҳқиқ, муоинаи тиббӣ ва ҳамчунин чорабиниҳои табобатию солимгардонӣ ва эмкуниҳои профилактикӣ гузаронида мешаванд.

Ташкил ва гузаронидани чорабиниҳои номбурда аз ҳисоби буҷети мақомоти маҳаллии ҳокимияти давлатии Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон, вилоятҳо, шаҳри Душанбе ва шаҳру ноҳияҳо маблағгузори карда мешавад.

Тартиб ва гузаронидани муоина ва таҳқиқоти тиббӣ, чорабиниҳои табобатию солимгардонӣ ва эмкуниҳои профилактикӣ, бақайдгирӣ ва ҳисоботдиҳӣ, назорати иҷрои ин чорабиниҳоро Вазорати тандурустии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар якҷоягӣ бо Вазорати мудофиаи Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян менамоянд.

14. Бо роҳхати комиссариатҳои ҳарбӣ шаҳрвандон то муоинаи тиббӣ, таҳқиқоти ташхисиро бо тартиб ва дар ҳаҷми муқаррарнамудаи Вазорати тандурустӣ бо Вазорати мудофиа мегузаранд.

15. Муоинаи тиббии шаҳрвандон ҳангоми бақайдгирии ибтидоии ҳарбӣ ва даъват ба хизмати ҳарбӣ аз тарафи табибони мутахассис: ҷарроҳ, табиби бемориҳои дарунӣ, табиби бемориҳои асаб, табиби бемориҳои руҳӣ, табиби бемориҳои чашм, табиби бемориҳои гӯшу гулӯю бинӣ, стоматолог, табиби пӯсту зӯҳравӣ ва дар ҳолатҳои зарурӣ аз тарафи табибони ихтисосҳои дигар гузаронида мешавад.

Ҳайати шахсии табибони мутахассис ва ҳайати миёнаи тиббӣ, ҳатман пас аз мувофиқа бо роҳбарони муассисаҳои табобатию профилактикии Вазорати тандурустии Ҷумҳурии Тоҷикистон, бо пешниҳоди комиссариати ҳарбӣ аз ҷониби раисони Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон, вилоятҳо, шаҳри Душанбе ва шаҳру ноҳияҳо тасдиқ карда мешавад.

16. Табибони мутахассис мувофиқи натиҷаҳои муоинаи тиббии шаҳрвандон ҳангоми қайди ибтидоии ҳарбӣ ё даъват ба хизмати ҳарбӣ хулосаи муносиб будани онҳоро ба хизмати ҳарбӣ бо гурӯҳҳои зерин ифода мекунанд:

"М" - барои хизмати ҳарбӣ муносиб;

"ММҶ" - барои хизмати ҳарбӣ муносиб бо маҳдудиятҳои ҷузъӣ;

"ММ" - муносиби маҳдуд ба хизмати ҳарбӣ (номуносиб ба хизмати ҳарбӣ дар давраи осоишта, муносиб ба хизмати ҳарбӣ дар замони ҷанг);

"МНМ" - муваққатан номуносиб ба хизмати ҳарбӣ;

"НМ" - номуносиб ба хизмати ҳарбӣ (бо баровардан аз қайди ҳарбӣ).

Барои шаҳрвандоне, ки ба хизмати ҳарбӣ муносиб ё муносиб бо маҳдудиятҳои ҷузъӣ дониста шудаанд, мутобиқи Рӯйхати бемориҳо, бемориҳои сироятӣ ва паразитӣ оид ба вазъи саломатии шаҳрвандон нишондиҳандаи таъинотӣ барои адои хизмати ҳарбӣ тибқи замимаи 1 муайян карда мешавад.

17. Шаҳрванд дар асоси қарори комиссияи қайди ҳарбӣ, комиссияи даъват ё комиссари ҳарбӣ ба муассисаҳои табобатию профилактикии Вазорати тандурустии Ҷумҳурии Тоҷикистон барои таҳқиқи тиббии дармонгоҳӣ ё статсионарӣ, ҷиҳати аниқ намудани ташхиси беморӣ ё табобат фиристода мешавад. Пас аз анҷом ёфтани таҳқиқи тиббии шаҳрванд санади муоинаи вазъи саломатӣ тартиб дода мешавад.

Дар давраи даъват санади муоинаи вазъи саломатӣ ба даъватшавандагон ҳамарӯза пас аз анҷом ёфтани муоинаи тиббӣ дода мешавад. Тартиби фиристодан ба таҳқиқ (табобат) ва шакли санадро Вазорати мудофиаи дар мувофиқа бо Вазорати тандурустии Ҷумҳурии Тоҷикистон тасдиқ менамояд.

18. Ҳангоми бақайдгирии ибтидоии ҳарбии шаҳрванд ё даъват ба хизмати ҳарбӣ, хулоса оид ба муваққатан номуносиб будани ӯ ба хизмати ҳарбӣ ба муҳлати то як сол бароварда мешавад.

Дар сурати имконияти хотима ёфтани таҳқиқоти (табобати) шаҳрванд то анҷоми кори комиссияи қайди ибтидоии ҳарбӣ ё комиссияи даъват, хулоса оид ба муваққатан номуносиб будан ба хизмати ҳарбӣ бароварда намешавад. Дар ин ҳолат табиб - мутахассис оид ба таҳқиқот (табобат) эҳтиёҷ доштани шаҳрванд хулоса бароварда, муҳлати ҳозиршавиро барои муоинаи тиббии такрорӣ нишон медиҳад.

19. Роҳбарони муассисаҳои тандурустӣ ва комиссариатҳои ҳарбӣ таҳқиқоти тиббӣ ва табобати саривақтии шаҳрвандонро аз ҳисоби маблағҳои буҷетҳои мақомоти маҳаллии ҳокимияти давлатӣ Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон, вилоятҳо, шаҳри Душанбе ва шаҳру ноҳияҳо таъмин менамоянд.

20. Комиссияи даъват муоинаи тиббии шаҳрвандони дар эҳтиёт набуда, вале ба хизмати ҳарбӣ даъватшударо пеш аз фиристодан ба мавқеи гузаштани хизмати ҳарбӣ, муоинаи тиббии cанҷишии шаҳрвандони мӯҳлати даъваташон ба хизмати ҳарбӣ бо вазъи саломатӣ ба таъхир андохташуда ё аз даъват ба хизмати ҳарбӣ бо вазъи саломатӣ озодшуда ва ҳамчунин шаҳрвандони бо хулосаи муоинаи тиббӣ оид ба гурӯҳи муносиб будани онҳо ба хизмати ҳарбӣ норозиро ташкил менамояд.

Бо қарори комиссияи даъват муоинаи тиббии санҷишии шаҳрвандони мӯҳлати даъваташон барои хизмати ҳарбӣ бо сабаби вазъи саломатӣ ба таъхир андохташуда ё аз даъват ба хизмати ҳарбӣ бо сабаби вазъи саломатӣ озодшударо ба таври ҳозир шудан тавассути омӯзиши парвандаҳои шахсӣ ва ҳуҷҷатҳои тиббии ба комиссияи даъват пешниҳодшаванда гузаронидан мумкин аст. Дар мавриди зарурӣ муоинаи тиббии санҷиши шаҳрвандони номбурда ғоибона гузаронида мешавад.

Муоинаи тиббӣ ва муоинаи тиббии назоратиро табибон - аъзои комиссияи даъват: ҷарроҳ, табиби бемориҳои дарунӣ, табиби бемориҳои асаб, табиби бемориҳои руҳӣ, табиби бемориҳои чашм, табиби бемориҳои гӯшу гулӯю бинӣ, стоматолог, табиби бемориҳои пӯсту зуҳравӣ ва дар ҳолатҳои зарурӣ, табибони ихтисосҳои дигар мегузаронанд.

Агар дар вазъи саломатии шаҳрванд, ҳангоми муоинаи тиббӣ ё муоинаи тиббии назоратӣ пеш аз фиристодан ба мавқеи гузаштани хизмати ҳарбӣ иллате ошкор шавад, ки категорияи муносиб будани ӯро ба хизмати ҳарбӣ тағйир диҳад, комиссияи даъвати болоӣ қарори комиссияи поёниро тибқи тартиби муқарраргардида бекор намуда, дар ин хусус ба шаҳрванд ва комиссияи даъвати дахлдор хабар медиҳад.

Тартиби ташкил ва гузаронидани муоинаи тиббии санҷиширо Вазорати мудофиаи Ҷумҳурии Тоҷикистон дар мувофиқа бо Вазорати тандурустии Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян менамояд.

3. Муоинаи тиббии шаҳрвандоне, ки бо тартиби ихтиёрӣ ба хизмати ҳарбӣ ва хизмат дар мақомот дохил мешаванд

21. Ташкили муоинаи тиббии шаҳрвандоне, ки хизмати ҳарбиро адо накардаанд ва бо тартиби ихтиёрӣ ба хизмати ҳарбӣ дар Қувваҳои Мусаллаҳ, дигар қӯшуну сохторҳои ҳарбӣ дохил мешаванд, ба зиммаи комиссариатҳои ҳарбӣ ва Комиссияи марказии тиббии ҳарбии Қувваҳои Мусаллаҳ ва дигар қӯшунҳо гузошта мешавад.

Ташкили муоинаи тиббии шаҳрвандони барои хизмат дар мақомот дохилшаванда ба зиммаи комиссияҳои тиббии ҳарбӣ ва комиссияҳои тиббии ҳавонавардии мақомот гузошта мешавад.

Бо роҳхати комиссариатҳои ҳарбӣ ва комиссияҳои тиббии ҳарбӣ ва комиссияҳои тиббии ҳавонавардӣ, шаҳрвандон то муоинаи тиббӣ, таҳқиқоти ҳатмии ташхисиро бо тартиб ва дар ҳаҷми муқаррарнамудаи мақомот, ки дар онҳо тибқи қонун хизмати ҳарбӣ (хизмат дар мақомоти дахлдор) пешбинӣ шудааст. Аз муассисаҳои табобатию профилактикии ҷои истиқомат, кор ё таҳсил нусхаи муфассали дафтарчаи тиббии бемории дармонгоҳӣ, маълумоти таҳқиқотӣ ва мушоҳидаи тиббӣ, хулосаи табибон ва ҳуҷҷатҳои тиббии дигар, ки вазъи саломатии онҳоро дар мӯҳлати на камтар аз се соли охир нишон медиҳанд, инчунин маълумот аз маркази бемориҳои асаб ва руҳӣ, маркази мубориза бар зидди бемории сил, маркази бемориҳои пӯсту зуҳравӣ (ва дигар марказҳо тибқи нишондод), аз муассисаҳои наркологию табобатии дигар, барои хизматчиёни ҳарбии собиқе, ки хизмати ҳарбиро тибқи даъват адо кардаанд, нишондиҳандаҳои ҳуҷҷатҳои тиббии қисмҳои ҳарбиро пешниҳод менамоянд.

Шаҳрвандоне, ки бо тартиби ихтиёрӣ ба хизмати ҳарбӣ (хизмат дар мақомот) ё дар хизмат ҳастанд, барои аниқ намудани ташхиси беморӣ мумкин ба таҳқиқоти тиббии дармонгоҳӣ ё статсионарӣ фиристода шаванд.

22. Муоинаи тиббии шаҳрвандони бо тартиби ихтиёрӣ ба хизмати ҳарбӣ (хизмат дар мақомот) дохилшавандаро табибони мутахассис: ҷарроҳ, табиби бемориҳои дарунӣ, табиби бемориҳои асаб, табиби бемориҳои руҳӣ, табиби бемориҳои чашм, табиби бемориҳои гӯшу гулӯю бинӣ, стоматолог, табиби бемориҳои пӯсту зуҳравӣ ва дар ҳолатҳои зарурӣ табибони ихтисосҳои дигар мегузаронанд.

23. Хулоса оид ба категорияи муносиб будан ба хизмати ҳарбӣ нисбат ба шаҳрванди бо тартиби ихтиёрӣ ба хизмати ҳарбӣ (хизмат дар мақомот) дохилшаванда, мутобиқи банди 16 Низомномаи мазкур бароварда мешавад.

Комиссияҳои тиббии ҳарбӣ дар мавриди зарурӣ, ҳамчунин оид ба муносиб будан барои хизмати ҳарбӣ дар қисми мушаххаси Қувваҳои Мусаллаҳ, адои хизмати ҳарбӣ дар маҳалҳои баландкӯҳ ва маҳалҳои шароити иқлимиву экологии номусоид хулоса мебарорад.

Агар шаҳрванди дар хизмати ҳарбӣ набуда ва бо тартиби ихтиёрӣ ба хизмати ҳарбӣ дохилшаванда гирифтори беморие бошад, ки дар Рӯйхати бемориҳо, бемориҳои сироятӣ ва паразитӣ нисбат ба гурӯҳи муносиб будани ӯ ба хизмати ҳарбӣ баҳои инфиродӣ пешбинӣ шуда бошад, комиссияҳои тиббии ҳарбӣ хулосаро бо гурӯҳи "ММ" - муносиби маҳдуд ба хизмати ҳарбӣ мебарорад.

4. Муоинаи тиббии шаҳрвандоне, ки ба муассисаҳои таълимии ҳарбӣ ва муассисаҳои таҳсилотии мақомот дохил мешаванд

24. Ташкили муоинаи тиббии шаҳрвандони хизмати ҳарбиро адонакарда ва ба муассисаҳои таҳсилоти ҳарбӣ дохилшаванда ба зиммаи комиссариатҳои ҳарбӣ, комиссияҳои тиббии ҳарбӣ ва комиссияҳои тиббии ҳавонавардӣ гузошта мешавад.

Ташкили муоинаи тиббии шаҳрвандони хизмати ҳарбиро адо накарда ва ба муассисаҳои таҳсилотии мақомот дохилшаванда ба зиммаи комиссияҳои тиббии ҳарбӣ ва комиссияҳои тиббии ҳавонавардии мақомот гузошта мешавад.

Бо роҳхати комиссариатҳои ҳарбӣ ва комиссияҳои тиббии ҳарбӣ ва комиссияҳои тиббии ҳавонавардӣ шаҳрвандон то муоинаи тиббӣ, таҳқиқоти ҳатмии ташхисиро бо тартиб ва дар ҳаҷми муқаррарнамудаи мақомот, ки дар онҳо тибқи қонуни хизмати ҳарбӣ (хизмат дар мақомот) пешбинӣ шудааст, гузашта, ҳуҷҷатҳои дар банди 21-и Низомномаи мазкур номбаршударо пешниҳод менамоянд.

Шаҳрванди ба муассисаҳои таҳсилоти ҳарбӣ (муассисаҳои таҳсилотии мақомот) дохилшаванда барои аниқ намудани ташхиси беморӣ ба таҳқиқи дармонгоҳӣ ё статсионарӣ фиристода мешавад.

25. Муоинаи тиббии шаҳрвандони ба муассисаҳои таълимоти ҳарбӣ (муассисаҳои таҳсилотии мақомот) дохилшавандаро табибони мутахассис: ҷарроҳ, табиби бемориҳои дарунӣ, табиби бемориҳои асаб, табиби бемориҳои руҳӣ, табиби бемориҳои чашм, табиби бемориҳои гӯшу гулӯю бинӣ, стоматолог, табиби бемориҳои пӯсту зуҳравӣ ва дар ҳолатҳои зарурӣ табибони ихтисосҳои дигар мегузаронанд.

Тартиби муоинаи тиббии хизматчиёни ҳарбӣ, шахсони ҳайати қаторӣ ва роҳбарикунандаи мақомот, шаҳрвандони ба муассисаҳои таълимоти ҳарбӣ (муассисаҳои таҳсилотии мақомот) дохилшавандаро мақомот, ки дар онҳо тибқи қонуни хизмати ҳарбӣ (хизмат дар мақомот) пешбинӣ шудааст, муайян менамоянд.

5. Муоинаи тиббии хизматчиёни ҳарбӣ

26. Ташкил ва гузаронидани муоинаи тиббии хизматчиёни ҳарбӣ ба зиммаи комиссияҳои тиббии ҳарбӣ ва комиссияҳои тиббии ҳавонавардӣ гузошта мешавад.

Муоинаи тиббиро табибони мутахассис: ҷарроҳ, табиби бемориҳои дарунӣ, табиби бемориҳои асаб, табиби бемориҳои руҳӣ, табиби бемориҳои чашм, табиби бемориҳои гӯшу гулӯю бинӣ, дандонпизишк, табиби бемориҳои пӯсту зуҳравӣ ва дар ҳолатҳои зарурӣ табибони ихтисосҳои дигар мегузаронанд.

Хулоса оид ба гурӯҳи муносиб будани хизматчии ҳарбӣ ба хизмати ҳарбӣ мутобиқи банди 16 Низомномаи мазкур бароварда мешавад.

Агар афсарону прапоршикҳо гирифтори бемориҳое бошанд, ки нисбат ба онҳо дар Рӯйхати бемориҳо, бемориҳои сироятӣ ва паразитӣ баҳои инфиродии гурӯҳи муносиб будан ба хизмати ҳарбӣ, муносиб будан ба хизмат дар ихтисоси ҳарбию бақайдгирӣ пешбинӣ шуда бошад, хулоса оид ба гурӯҳи муносиб будан ба хизмати ҳарбӣ, муносиб будан ба хизмат дар ихтисоси ҳарбию бақайдгирӣ бо дарназардошти ихтисос, малакаи хизматӣ дар ихтисоси ҳарбию бақайдгирӣ ва вазифаи ҳарбии воқеӣ ё пешбинишуда, вазъи саломатӣ, нуқтаи назари командирон ва табибони қисми ҳарбӣ нисбат ба муносиб будани ӯ дар иҷрои уҳдадориҳои хизмати ҳарбӣ, хизмат дар ихтисоси ҳарбию бақайдгирӣ, ки бояд дар хислатномаҳои хизматӣ ва тиббии хизматии хизматчии ҳарбӣ дарҷ гардида бошанд, бароварда мешавад.

Афсарон, прапоршикҳо, сарбозон ва сержантҳои муносиб ба хизмати ҳарби бо маҳдудиятҳои ҷузъӣ эътирофшуда барои хизмати ҳарбӣ дар қӯшунҳои ҳавоии десантӣ номуносиб эътироф мешаванд.

Курсантҳои муассисаҳои таълимоти ҳарбӣ (ба ғайр аз хатмкунандагони ин муассисаҳо) ҳангоми мавҷуд будани бемориҳое, ки нисбат ба онҳо дар Рӯйхати бемориҳо, бемориҳои сироятӣ ва паразитӣ баҳои инфиродии гурӯҳи муносиб будан ба хизмати ҳарбӣ пешбинӣ шудааст, муносиби маҳдуд ба хизмати ҳарбӣ тибқи тартиби муқарраргардида эътироф мегарданд.

27. Хулосаро оид ба зарурати рухсатии беморӣ ба хизматчии ҳарбӣ дар давраи осоишта комиссияҳои тиббии ҳарбӣ вақте мебарорад, ки дар Рӯйхати бемориҳо, бемориҳои сироятӣ ва паразитӣ нисбати ӯ гурӯҳи "МНМ" - муваққатан номуносиб будан ба хизмати ҳарбӣ пешбинӣ шуда бошад, ё муҳлати ба иҷрои уҳдадориҳои хизмати ҳарбӣ шурӯъ намудани ӯ на камтар аз як моҳро ташкил диҳад.

Дар ҳолати аз як моҳ кам будани ин мӯҳлат, комиссияҳои тиббии ҳарбӣ оид ба зарурати озодкунӣ аз иҷрои ӯҳдадориҳои хизмати ҳарбӣ (минбаъд - озодкунӣ) хулоса мебарорад.

Дар замони ҷанг, агар мӯҳлати ба иҷрои ӯҳдадориҳои хизмати ҳарбӣ шурӯъ намудани хизматчии ҳарбӣ аз 3 моҳ камтар бошад, комиссияҳои тиббии ҳарбӣ хулосаи ба даста (команда) сиҳатшавандагон фиристоданро мебарорад. Дар ҳолати аз 3 моҳ зиёд будани ин мӯҳлат, комиссияҳои тиббии ҳарбӣ хулосаи "МНМ" - муваққатан номуносиб будан ба хизмати ҳарбиро бароварда, муоинаи тиббии такрориро пас аз 6 моҳ таъин менамояд.

Агар барқароршавии имконияти иҷрои уҳдадориҳои хизмати ҳарбӣ зери шубҳаи асоснок ҷой дошта бошад, комиссияҳои тиббии ҳарбӣ хулоса оид ба рухсати беморӣ набароварда, гурӯҳи муносиб будани ӯро ба хизмати ҳарбӣ муайян менамояд.

28. Дар давраи осоишта комиссияҳои тиббии ҳарбӣ вобаста ба хислат ва дараҷаи вазнинии маъюбӣ ё беморӣ оид ба зарурати рухсатии беморӣ ба хизматчии ҳарбӣ ба мӯҳлати аз 30 то 60 шабонарӯз, аммо ҳар маротиба на зиёда аз 30 шабонарӯз хулоса мебарорад.

Дар ҳолатҳои алоҳида рухсатии бемории хизматчиёни ҳарбӣ мумкин тамдид гарданд, аммо на зиёда аз 30 шабонарӯз.

Бо хотима ёфтани мӯҳлати бетанаффуси табобату рухсатии беморӣ, ки набояд аз 4 моҳ зиёд бошад (барои беморони сил - 12 моҳ), хизматчии ҳарбиро барои муайян намудани гурӯҳи муносиб будан ба хизмати ҳарбӣ аз муоинаи тиббӣ гузаронидан зарур аст.

29. Комиссияҳои тиббии ҳарбӣ оид ба зарурати озодкунии хизматчии ҳарбӣ то 15 шабонарӯз хулоса мебарорад. Комиссияҳои тиббии ҳарбӣ метавонад чунин хулосаро такроран барорад, аммо мӯҳлати умумӣ набояд аз 30 шабонарӯз зиёд бошад.

30. Ҳангоми муоинаи тиббии хизматчии ҳарбие, ки хизмати ҳарбиро бо тартиби ихтиёрӣ адо мекунад ва аз хизмати ҳарбӣ рухсат мешавад, хулоса оид ба зарурати рухсатии беморӣ бароварда намешавад.

Дар ҳолати номуносиб ба хизмати ҳарбӣ донистани хизматчии ҳарбие, ки хизмати ҳарбиро бо тартиби ихтиёрӣ адо мекунад, комиссияҳои тиббии ҳарбӣ дар як вақт бо хулосаи номуносиб ба хизмати ҳарбӣ, оид ба зарурати аз иҷрои ӯҳдадориҳои хизмати ҳарбӣ озод намудани ӯ то рӯзи аз рӯйхати ҳайати шахсии қисми ҳарбӣ хориҷ намуданаш хулоса мебарорад.

31. Муоинаи тиббӣ бо мақсади муайян намудани муносиб будан ба хизмати ҳарбӣ нисбати хизматчиёни ҳарбие, ки ҳангоми иҷрои уҳдадориҳои хизмати ҳарбӣ дар шароитҳои вазъияти фавқулода ва низоъҳои мусаллаҳона, дар давраи адои хизмати ҳарбӣ дар давлатҳое, ки он ҷо амалиёти ҷангӣ мегузаштанд, ҳангоми корҳои иктишофӣ ва аксуликтишофӣ дар хориҷа маъюб шудаанд, пас аз табобати статсионарӣ новобаста аз давомнокии табобат гузаронида мешавад.

32. Муоинаи тиббии шаҳрвандони дар давраи адои ҷамъомади ҳарбӣ маъюбшуда новобаста аз тағйирёбии гурӯҳи муносиб будани ӯ ба хизмати ҳарбӣ гузаронида мешавад.

Муоинаи тиббии шаҳрвандони дар давраи адои ҷамъомади ҳарбӣ беморшуда, танҳо дар ҳолате гузаронида мешавад, ки ин беморӣ гурӯҳи муносиб будани ӯро ба хизмати ҳарбӣ тағйир медиҳад, ё боиси номуносиб шудан барои хизмати ҳарбӣ мешавад, ба номуносибӣ (аз ҷумла, муваққатан номуносиб) ба хизмати ҳарбӣ меоварад.

6. Муоинаи тиббии шаҳрвандоне, ки дар захираи Қувваҳои Мусаллаҳи Ҷумҳурии Тоҷикистон мебошанд

33. Муоинаи тиббии шаҳрвандонеро, ки дар захираи Қувваҳои Мусаллаҳи Ҷумҳурии Тоҷикистон мебошанд, комиссариати ҳарбӣ ташкил менамояд.

Тартиби ташкил ва гузаронидани муоинаи тиббиро Вазорати мудофиаи Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян менамояд.

Шаҳрванде, ки дар захираи Қувваҳои Мусаллаҳи Ҷумҳурии Тоҷикистон қарор дорад, мумкин аст, ки барои аниқ намудани беморӣ ба ташхиси дармонгоҳӣ ё статсионарӣ фиристода шавад.

34. Шаҳрвандони аз даъват ба хизмати ҳарбӣ дар давраи осоишта озодшуда ва бо ин сабаб ба захира дохилшуда, то фарорасии синни 27-солагӣ ҳар 3 сол 1 маротиба бояд аз муоинаи тиббии ҳатмӣ гузаранд.

Муоинаи тиббии афсароне, ки дар захираи гурӯҳҳои якуму дуюм ва шаҳрвандоне, ки дар захира бо ихтисосҳои ҳарбию бақайдгирии қӯшунҳои ҳавоию десантӣ мебошанд на камтар аз як маротиба дар 5 сол гузаронида мешаванд.

35. Шаҳрвандони барои хизмати ҳарбӣ номуносиб донисташуда, агар дар натиҷаи таҳқиқи такрории тиббӣ дар муассисаҳои системаи тандурустӣ ташхиси қаблии бемориашон (бо дарназардошти санади муоинаи вазъи саломатӣ) тағйир ёбад, ё онҳо солим эътироф шаванд, бояд такроран аз муоинаи тиббӣ гузаранд.

Шаҳрвандони аз хизмати ҳарбӣ ба захира ё истеъфо бе муоинаи тиббӣ рухсатшуда ва ё бо хулосаи комиссияҳои тиббии ҳарбӣ нисбати гурӯҳи муносиб будани онҳо ба хизмати ҳарбӣ ҳангоми рухсатшавӣ норизо, бояд такроран аз муоинаи тиббии комиссияҳои тиббии ҳарбии мақомот барои муайян намудани гурӯҳи муносиб будани онҳо ба хизмати ҳарбӣ ҳангоми рухсатшавӣ новобаста аз сабаб ва вақти рухсатшавӣ гузаранд.

7. Муайян кардани вобастагии сабабии маъюбиҳо ва бемориҳо

36. Ҳангоми муоинаи тиббии хизматчиёни ҳарбӣ шахсони ҳайати қаторӣ ва роҳбарикунандаи мақомот, шаҳрвандони ба ҷамъомадҳои ҳарбӣ даъватшуда, комиссияҳои тиббии ҳарбӣ вобастагии сабабии маъюбиҳо ва бемориҳои онҳоро бо истиснои ҳолатҳои таҳти тафтишоти судӣ қарор доштани ин шахсон муайян мекунад.

37. Комиссияҳои тиббии ҳарбӣ ғоибона (дар асоси ҳуҷҷатҳо) вобастагии сабабии маъюбиҳо ва бемориҳои шаҳрвандони хизмати (ҷамъомадҳои) ҳарбӣ хизмат дар мақомот адокунанда ва адокардаро дар ҳолате муайян менамояд ки:

а) дар давраи адои хизмати (ҷамъомади) ҳарбӣ, хизмат дар мақомот шаҳрванд аз ҷониби комиссияҳои тиббии ҳарбӣ муоина шуда буд ё табобат мегирифт ва ё аз хизмати ҳарбӣ, хизмат дар мақомот бо вазъи саломатӣ рухсат шуда буд;

б) шаҳрванд дорои осеби ҷисмонии ошкоршуда мебошад, ки ҳангоми иштирок дар амалиёти ҷангӣ гирифтааст;

в) дар натиҷаи маъюбӣ ё беморӣ, ки дар давраи адои хизмати (ҷамъомадҳои) ҳарбӣ, хизмат дар мақомот гирифта шудааст ва ё дар муддати то як сол пас аз рухсатӣ аз хизмати ҳарбӣ, хизмат дар мақомот, анҷомёбии ҷамъомадҳои ҳарбӣ ба шаҳрванд гурӯҳи маъюбӣ муқаррар шуда бошад ва ё шаҳрванд фавтида бошад.

Хусусият ва муҳлати оқибатҳои возеҳи осеби ҷисмониро эксперти судии тиббӣ муайян менамояд.

38. Комиссияҳои тиббии ҳарбӣ хулосаи вобастагии сабабии маъюбиҳо ва бемориҳоро бо чунин тавсияҳо мебарорад:

а) осеби ҳарбӣ:

- агар маъюбӣ ҳангоми иҷрои уҳдадориҳои хизмати ҳарбӣ, (ӯҳдадориҳои хизматӣ) гирифта шуда бошад;

- агар маъюбӣ ё беморӣ ҳангоми иҷрои уҳдадориҳои хизмати ҳарбӣ, уҳдадориҳои хизматӣ дар натиҷаи таъсири зарарноки моддаҳои радиофаъол, манбаъҳои нурафшонии ионӣ, ҷузъҳои сӯзишвории мушакӣ, дигар моддаҳои заҳрнокиашон баланд, манбаъҳои нурафшонии электромагнитӣ ва лазерӣ гирифта шуда бошад;

- агар маъюбӣ ё беморӣ дар давраи Ҷанги Бузурги Ватанӣ дар ҳайати артиши амалкунанда (ҳангоми мавҷуд будани шаҳодатномаи иштирокчии Ҷанги Бузурги Ватанӣ) гирифта шуда бошад;

- агар маъюбӣ ё беморӣ ҳангоми иҷрои супоришҳо дар шароитҳои вазъияти фавқулода, вазъияти ҳарбӣ ё низоъҳои мусаллаҳона (бо ҳисоби имтиёзноки собиқаи хизматӣ), ё дар давраи адои хизмати ҳарбӣ, хизмат дар мақомот дар давлате, ки он ҷо амалиёти ҷангӣ мегузаштанд, ҳангоми корҳои иктишофӣ ва аксуликтишофӣ дар хориҷа ба вуҷуд омада бошад;

- агар бемории гепатити сироятӣ, вируси норасои масунияти одам дар давраи табобат бинобар дахолатҳои табобатию ташхисӣ, ҷароҳатгирии кормандони тиб ҳангоми иҷрои ӯҳдадориҳои хизмати ҳарбӣ, хизмат дар мақомот гирифта шуда бошад;

- агар маъюбӣ ё беморӣ ҳангоми иҷрои ӯҳдадориҳои хизмати ҳарбӣ, хизмат дар мақомот бинобар нешзании ҳашарот, газидани хазанда ё зарари ҷисмонӣ, маъюбӣ аз ҷониби ҳайвонот ба амал омада бошад.

б) беморӣ дар давраи адои хизмати ҳарбӣ, хизмат дар мақомот гирифта шудааст:

- агар маъюбӣ ё беморӣ дар давраи адои хизмати (ҷамъомади) ҳарбӣ, хизмат дар мақомот гирифта шуда бошад, вале ба иҷрои уҳдадориҳои хизмати ҳарбӣ ва хизмат дар мақомот алоқаманд набошад;

- агар маъюбӣ ё беморӣ дар натиҷаи ҳодисаи нохуш ба иҷрои ӯҳдадориҳои хизмати ҳарбӣ ё хизматии дар мақомот вобастагӣ надошта гирифта шуда бошад;

- агар маъюбӣ ё беморӣ дар давраи адои хизмати (ҷамъомади) ҳарбӣ хизмат дар мақомот гирифта шуда бошад, аммо ҳангоми муоинаи тиббӣ ҳуҷҷатҳо оид ба ҳолати гирифтани маъюбӣ ё беморӣ набошанд;

- агар беморӣ дар давраи адои хизмати (ҷамъомади) ҳарбӣ, хизмат дар мақомот пайдо шуда, дар ин давра дараҷаи вазниниаш ба тағйироти гурӯҳи муносиб будан ё номуносибӣ (аз ҷумла, муваққатӣ) ба хизмати ҳарбӣ, хизмат дар мақомот оварда бошад ва ҳамчунин, бемориҳои деринаву суставҷгиранда, ки дар муддати то як сол пас аз рухсатӣ аз хизмати ҳарбӣ, хизмат дар мақомот, анҷоми ҷамъомадҳои ҳарбӣ ташхис шудаанд ва агар беморӣ ба давраи адои хизмати (ҷамъомади) ҳарбӣ, хизмат дар мақомот рост ояд;

- агар беморӣ дар давраи адои хизмати (ҷамъомади) ҳарбӣ дар қисмҳои ҳарбӣ ё мақомот ба ҳайати артиши амалкунанда дохилнашуда ё то рафтани ӯ ба давлате, ки он ҷо амалиёти ҷангӣ мегузаштанд, гирифта шуда бошад ва хизмат дар ин давлат ба бемориву гурӯҳи муносиб будани ӯ ба хизмати ҳарбӣ, хизмат дар мақомот таъсир нарасонида бошад.

в) беморӣ ҳангоми иҷрои ӯҳдадориҳои хизмати ҳарбӣ, хизмат дар мақомот вобаста ба иштирок дар рафъи садамаи Нерӯгоҳи атомии Чернобил гирифта шудааст:

- агар маъюбӣ ё беморӣ ҳангоми рафъи оқибатҳои садамаи Нерӯгоҳи атомии Чернобил рух дода бошад;

г) бемории умумӣ:

- агар маъюбӣ ё беморӣ то даъват ба хизмати (ҷамъомади) ҳарбӣ, дохилшавӣ ба хизмати ҳарбӣ бо тартиби ихтиёрӣ, дохилшавӣ ба хизмат дар мақомот пайдо шуда, дар давраи адои хизмати (ҷамъомади) ҳарбӣ, хизмат дар мақомот гурӯҳи барои хизмати ҳарбӣ муносиб, хизмат дар мақомот тағйир надода бошад;

- агар беморӣ пас аз рухсатшавӣ аз хизмати ҳарбӣ, хизмат дар мақомот, анҷоми ҷамъомадҳои ҳарбӣ пайдо шуда, саршавии ин беморӣ ба давраи адои хизмати (ҷамъомади) ҳарбӣ, хизмат дар мақомот рост наояд.

39. Комиссияҳои тиббии ҳарбӣ хулосаи вобастагии сабабии маъюбиро дар асоси маълумотнома оид ба осеб мебарорад. Маълумотномаро командири қисми ҳарбие медиҳад, ки шаҳрванд ҳангоми гирифтани осеб дар он қисми ҳарбӣ хизмати (ҷамъомади) ҳарбиро мегузашт. Дар маълумотнома ҳолати гирифтани осеб нишон дода мешавад. Шакли маълумотномаро Вазорати мудофиаи Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян менамояд.

40. Ҳангоми муоинаи тиббии шаҳрвандоне, ки дар давраи адои хизмати (ҷамъомади) ҳарбӣ, хизмат дар мақомот маъюбӣ гирифтаанд, аммо маълумотнома оид ба осеб надоранд, комиссияҳои тиббии ҳарбӣ метавонанд хулосаи вобастагии сабабии маъюбиро дар асоси омӯзиши ҳуҷҷатҳои дигари инъикоскунандаи ҳолати гирифтани маъюбӣ барорад.

Гувоҳии шоҳидиро оид ба ҳолати гирифтани маъюбӣ, комиссияҳои тиббии ҳарбӣ танҳо ҳангоми возеҳ будани осеби ҷисмонии дар асари амалиёти ҷангӣ гирифтани шаҳрванд бо гувоҳии ду ва зиёда шоҳидони хизмати (ҷамъомади) ҳарбӣ, хизмат дар мақомотро ҳамроҳи муоинашаванда дар давраи гирифтани нуқсони ҷисмонӣ адо намуда, ба назар гирифта метавонад. Далели хизмати (ҷамъомади) ҳарбӣ, хизмат дар мақомот ҳамроҳи муоинашаванда дар давраи гирифтани осеби ҷисмонӣ адо намудани шоҳидонро бояд командири қисми ҳарбии дахлдор ё комиссариати ҳарбии маҳалли зисти шоҳидон тасдиқ намояд.

41. Вобастагии сабабии маъюбиҳо ё бемориҳои шаҳрвандоне, ки хизмати (ҷамъомади) ҳарбӣ, хизмат дар мақомотро адо намудаанд, комиссияҳои тиббии ҳарбӣ дар асоси муроҷиати шаҳрвандон, мақомоти ҳифзи иҷтимоӣ, комиссариатҳои ҳарбӣ ва дастгоҳи нафақавии (кадрӣ) мақомоти дахлдор муайян менамояд.

Тартиби баровардани хулосаи вобастагии сабабии маъюбиҳо ё бемориҳо, таҷдиди назари хулосаи қаблии вобастагии сабабии маъюбиҳо ё бемориҳо ва бекоркунии он ҳангоми пайдо шудани ҳолатҳои нави гирифтани маъюбӣ ё беморӣ ва вобастагии онҳо ба иҷрои ӯҳдадориҳои ҳарбӣ, хизмат дар мақомот аз ҷониби мақомот, ки дар онҳо тибқи қонуни хизмати ҳарбӣ, хизмат дар мақомот пешбинӣ шудааст, муайян карда мешавад.

42. Талабот оид ба вазъи саломатии шаҳрвандон ҳангоми бақайдгирии ибтидоии ҳарбӣ, шаҳрвандон ҳангоми даъват ба хизмати ҳарбӣ (ҷамъомадҳои ҳарбӣ), шаҳрвандони ихтиёран ба хизмати ҳарбӣ дохилшаванда, шаҳрвандони ба муассисаҳои таҳсилоти ҳарбӣ дохилшаванда ва хизматчиёни ҳарбию шаҳрвандоне, ки дар захираи Қувваҳои Мусаллаҳ мебошанд, замима карда мешавад (Замимаи 2).

Замимаи 1

ба Низомномаи ташхиси

тиббии ҳарбӣ

Рӯйхати бемориҳо, бемориҳои сироятӣ ва паразитӣ

+-------+---------------------------------+--------------------------ҷ
|Моддаи |Номгӯи бемориҳо, дараҷаи вайронии|   Дараҷаи муносибӣ ба    |
|Рӯйхати|          функсия                |      хизмати ҳарбӣ       |
|бемо- |                                 +--------+--------+--------+
|риҳо   |                                 |Сутуни 1|Сутуни 2|Сутуни 3|
+-------+---------------------------------+--------+--------+--------+
|   1   | Сироятҳои рӯда, зоонозҳои       |        |        |        |
|       | бактериявӣ, дигар бемориҳои     |        |        |        |
|       | бактериявӣ, бемориҳои вирусӣ бо |        |        |        |
|       | дамидани бусурот, бемориҳои     |        |        |        |
|       | вирусӣ ва дигар бемориҳое, ки   |        |        |        |
|       | тавассути буғумпойҳо мегузаранд |        |        |        |
|       | (бо истиснои сироятҳои системаи |        |        |        |
|       | асаби марказӣ), дигар бемориҳое,|        |        |        |
|       | ки аз вирусҳо, хламидияҳо ва    |        |        |        |
|       | риккетсиозҳо ба вуҷуд меоянд,   |        |        |        |
|       | дигар бемориҳои сироятию        |        |        |        |
|       | паразитӣ:                       |        |        |        |
|       +---------------------------------+--------+--------+--------+
|       | а) муолиҷанашаванда ё бо душворӣ| ММ    | ММ    |ММ,     |
|       | муолиҷашаванда                  |        |        |ММҶ -инф|
|       | --------------------------------+--------+--------+--------+
|       | б) ихтилоли муваққатии функси- | МНМ   | МНМ   | МНМ   |
|       |    оналӣ баъди бемориҳои шадид ё|        |        |        |
|       |    авҷгирии бемориҳои музмин    |        |        |        |
+-------+---------------------------------+--------+--------+--------+

Банди "а" намудҳои бемориҳои музмини такроршаванда мансубанд.

Шахсони мутобиқи сутуни 1 Рӯйхати бемориҳо муоинашаванда, ки ба намуди шадиди бруселлёз ё токсоплазмоз на камтар аз 12 моҳ қабл гирифтор шудаанд, мутобиқи банди "б" барои муайян кардани устувории ремиссия (беҳбудии муваққатӣ) муваққатан номуносиб ба хизмати ҳарбӣ эътироф мегарданд.

Ба хизматчиёни ҳарбие, ки тибқи даъват хизмати ҳарбиро адо мекунанд ва ба намуди шадиди бруселлёз ё токсоплазмоз гирифтор шудаанд, рухсатии бемории то 60 шабонарӯз дода мешавад.

Ҳангоми такроршавии бемории бруселлёз ё токсоплазмоз хулосаи муоинаи тиббӣ мутобиқи банди "а" бароварда мешавад.

Мавҷудияти вокунишҳои (реаксияҳои) мусбати серологӣ (зардобшиносӣ) ё аллергологӣ (Райт, Хеделсон, Бюрне) бе аломатҳои клиникавии бруселлёз, токсоплазмоз ё дигар бемориҳо барои баровардани хулоса оид ба муваққатан номуносиб ё муносиби маҳдуд будан ба хизмати ҳарбӣ асос шуда наметавонанд.

Хизматчиёни ҳарбие, ки тибқи даъват хизмати ҳарбиро адо мекунанд ва гирифтори бемории исҳоли хунини музмин, инчунин ҳомили бактерияҳои (бактерионосители) тифи шикампеч, паратиф ва салмонеллёз (бемории сироятноки рӯда) мебошанд, бояд табобати статсионарӣ гиранд. Дар ҳолати беш аз 3 моҳ ҳомили устувори бактерия будан, онҳо мутобиқи банди "а" муносиби маҳдуд ба хизмати ҳарбӣ дониста мешаванд ва муоинашавандагони мутобиқи банди "б" сутуни 1 Рӯйхати бемориҳо ба мӯҳлати 6 моҳ барои табобат муваққатан номуносиб ба хизмати ҳарбӣ дониста мешаванд. Минбаъд, ҳангоми тағйир наёфтани ҳомили бактерияи тифи шиками бо таҳқиқоти лабораторӣ тасдиқшаванда, онҳо мутобиқи банди "а" муоина мешаванд.

Дараҷаи муносибӣ ба хизмати ҳарбии хизматчиёни ҳарбие, ки ихтиёран хизмати ҳарбиро адо мекунанд ва дорои ҳомили бактерияи тифи шикам, паратиф, исҳоли хунин ва салмонеллёз мебошанд, ба тариқи инфиродӣ мутобиқи банди "а" муайян карда мешавад.

Ҳангоми бемориҳои шадид дараҷаи муносиб будани хизматчиёни ҳарбӣ ба хизмати ҳарбӣ, пас аз табобат вобаста ба ҳолати функсияҳои узву системаҳо муайян карда мешавад.

Хизматчиёни ҳарбии хизмати ҳарбиро тибқи даъват адокунанда, ки гирифтори гепатити(газаки ҷигари) вирусӣ шудаанд, барои кор бо Ҷузъиёти сӯзишвории мушакӣ ва хизмат дар иншооти махсус номуносиб эътироф мегарданд. Хизматчиёни ҳарбии хизмати ҳарбиро ихтиёран адокунанда, бо ин беморӣ барои кор бо Ҷузъиёти сӯзишвории мушакӣ муваққаттан номуносиб дониста шуда, пас аз 6 моҳ такроран аз муоинаи тиббӣ мегузаранд.

Хизматчиёни ҳарбие, ки дар Қӯшунҳои ҳавоию десантӣ адои хизмат мекунанду гирифтори гепатити вирусӣ, тифи шикам ва паратифҳои намуди беоризаи сабуку миёна шудаанд, муваққатан номуносиб ба ҷаҳидан аз парашют эътироф гашта, пас аз 6 моҳ аз муоинаи тиббии такрорӣ мегузаранд. Бо интиҳои ин мӯҳлат, ба шахсони номбаршуда ҳангоми мӯътадилии функсияҳои ҷигар ва узвҳои ҳозима барои ҷаҳидан аз парашют иҷозат дода мешавад.

Хизматчиёни ҳарбие, ки тибқи даъват дар Қӯшунҳои ҳавоию десантӣ адои хизмат мекунанду гирифтори намуди вазнини гепатити вирусӣ, тифи шикам, паратиф ё гепатити(газаки ҷигари) давомнок (зиёда аз 3 моҳ) шудаанд, ба хизмати ҳарбӣ дар Қӯшунҳои ҳавоию десантӣ номуносиб дониста мешаванд. Ба хизмати ҳарбӣ дар Қӯшунҳои ҳавоию десантӣ муносиб будани хизматчиёни ҳарбии ихтиёран хизмати ҳарбиро адокунанда ба тариқи инфиродӣ муайян мегардад.

Муоинашудагон аз рӯи сутуни 1 Рӯйхати бемориҳо, ки пеш гирифтори намудҳои вазнини гепатити В ё С, тифи шикам ва паратиф будаанд, ба таҳсили ихтисоси ғаввосӣ номуносиб эътироф мегарданд.

Дарёфти антигени сатҳии гепатити вирусии В ва антителаҳо ба вируси гепатити С бо мақсади ташхиси гепатити ноаёни музмин барои таҳқиқоти дақиқ асос шуда метавонад.

Шаҳрвандон, аз он ҷумла хизматчиёни ҳарбӣ ва хатмкунандагони литсейҳои ҳарбӣ, ки пеш гирифтори гепатити вирусӣ, тифи шикам ва паратифҳо шудаанд, дар сурати мӯътадилии функсияҳои ҷигар ва аъзои ҳозима на камтар пас аз шаш моҳи табобати статсионарӣ барои дохилшавӣ ба муассисаҳои таҳсилоти ҳарбӣ муносиб эътироф мегарданд.

Ба банди "б" ихтилолҳои муваққатии функсионалӣ пас аз гузаронидани бемориҳои шадид, ба монанди бемадорӣ, лоғарӣ ва ғайраҳо, ки пас аз анҷоми табобати статсионарӣ ҳам бемадорӣ ва қатъи ғизогирии бемор тағйир наёфтааст, марбут мебошанд.

Хулоса оид ба зарурати пешниҳоди рухсатии беморӣ танҳо дар ҳолатҳои ҷараёни вазниншуда ё мураккабшудаи беморӣ (сӯрохшавии рӯда, хунравӣ аз рӯда, миокардит, пневмония бо плеврити(варами пардаи шуш) парапневмоникӣ ва ғайраҳо дар сурати тағйир наёфтани бемадорӣ пас аз табобати статсионарӣ, бароварда мешавад. Ҳол он ки барои санҷиши устувории боқимондаи тағйирот ва барқароршавии пурраи қобилияти муоинашаванда ҷиҳати иҷрои ӯҳдадориҳои хизмати ҳарбӣ на камтар аз як моҳ лозим аст.

Нисбат ба хизматчиёни ҳарбие, ки намудҳои сабук ва вазнини миёнаи беоризаи ин бемориҳоро аз сар гузарониданд, хулоса оид ба зарурати пешниҳоди рухсатии беморӣ бароварда намешавад. Табобат ҷиҳати барқарорсозии ин гурӯҳи гирифторшудагон дар шӯъбаҳои барқарорсозии госпиталҳои ҳарбӣ (марказҳои махсуси шифоёбӣ) ва ё бунгоҳҳои тиббии қисмҳои ҳарбӣ, ки дар он маҷмӯи зарурии чорабиниҳои офиятёбӣ ташкил ёфтааст, гузаронида мешавад. Ба таври истисно чораҳои офиятёбиро дар шӯъбаҳои сироятӣ ё бемориҳои амрози дарунии муассисаҳои тиббии ҳарбӣ гузаронидан мумкин аст. Дар ҳолатҳои алоҳида хизматчиёни ҳарбие, ки ихтиёран хизмати ҳарбиро адо мекунанд ва қаблан гирифтори намудҳои вазнин ва миёнаи вазнини ин бемориҳо будаанд, барои офият ёфтан ба фароғатгоҳҳои ҳарбӣ ройгон фиристода мешаванд. Курсантҳо ва шунавандагони муассисаҳои таҳсилоти ҳарбиро бошад, дар ин ҳолатҳо ба шӯъбаю марказҳои офиятёбӣ нафиристода, ба қисми ҳарбӣ ҷавоб медиҳанд.

Шаҳрвандоне, ки пеш гирифтори гепатити шадиди вирусӣ, тифи шикам ва паратиф шудаанд, ҳангоми даъват ба хизмати ҳарбӣ ё ихтиёран дохилшавӣ ба хизмати ҳарбӣ пас аз табобати статсионарӣ ба муддати 12 моҳ муваққатан ба хизмати ҳарбӣ номуносиб эътироф мегарданд.

+-------+---------------------------------+--------------------------ҷ
|Моддаи |Номгӯи бемориҳо, дараҷаи вайронии|   Дараҷаи муносибӣ ба    |
|Рӯйхати|          функсия                |      хизмати ҳарбӣ       |
|бемо- |                                 +--------+--------+--------+
|риҳо   |                                 |Сутуни 1|Сутуни 2|Сутуни 3|
+-------+---------------------------------+--------+--------+--------+
|   2   | Сили узвҳои нафас:              |        |        |        |
|       +---------------------------------+--------+--------+--------+
|       | а) фаъол, бо ҷудо намудани      | НМ    | НМ    | НМ    |
|       | микробактерияҳо ва (ё) таҷзияи |        |        |        |
|       | бофтаи шуш;                     |        |        |        |
|       +---------------------------------+--------+--------+--------+
|       | б) фаъол, бе ҷудо намудани      | ММ    | ММ    | ММ    |
|       | микробактерияҳо ва таҷзияи      |        |        |        |
|       | бофтаи шуш;                     |        |        |        |
|       +---------------------------------+--------+--------+--------+
|       | в) аз ҷиҳати клиникӣ сиҳатшуда; | ММ    | ММ    | ММ,    |
|       |                                 |        |        | ММҶ-инф|
|       +---------------------------------+--------+--------+--------+
|       | г) тағйироти боқимондаи хурд пас| ММҶ-3 | ММ    | М,     |
|       | аз сили сиҳатшуда;              |        |        | ҚҲД-инф|
|       +---------------------------------+--------+--------+--------+
|       | д) ихтилолҳои муваққатии функси-| МНМ    | МНМ   | МНМ   |
|       | оналӣ пас аз табобат            |        |        |        |
+-------+---------------------------------+--------+--------+--------+

Ба банди "а" мансубанд:

- ҳама намудҳои фаъоли сили узвҳои нафас бо ҷудо намудани микробактерияҳо ё таҷзияи бофтаи шуш;

- намудҳои фаъоли сили узвҳои нафас бо аломатҳои аёни заҳролудшавӣ;

- тағйироти боқимондаи калони шуш ва пардаи шуш (плевра) бо беҷошавии миёнадевор ва норасоии нафасӣ (шушӣ), дараҷаи 3;

- оқибатҳои ҷарроҳӣ бо норасоии нафасӣ (шушӣ), дараҷаи 2;

- сӯрохшавии нойчаҳои шуш(бронхҳо).

Ба банди "б" мансубанд:

- ҳама намудҳои фаъоли сили узвҳои нафас бе ҷудо намудани микробактерияҳо ва таҷзияи бофтаи шуш;

- ковокиҳои тунукдевори носурмонанди дар раванди табобат табдилёфта (сиҳатшавии ковокӣ ба тарзи кушода);

- тағйироти боқимондаи калони шуш ва пардаи шуш (плевра) бо беҷошавии миёнадевор ва норасоии нафасӣ (шушӣ) дараҷаи 2;

- оқибатҳои ҷарроҳӣ бо норасоии нафасӣ (шушӣ) дараҷаи 2;

Ҳангоми самара надодани табобат ё даст кашидан аз табобат хизматчиёни ҳарбӣ тибқи банди "а" ва ё "б" муоина мешаванд.

Ба банди "в" мансубанд:

- сили узвҳои нафас пас аз марҳилаи самараноки статсионарии табобат бо ноилшавӣ ба натиҷаҳои мусбати клиникавию рентгенологӣ: қатъшавии бактерияҷудокунӣ, пӯшидашавии ковокиҳои таҷзия, рафъи аломатҳои заҳролудшавӣ, ҷаббиши инфилтратсия дар шуш ва ҷаббиши (резорбсияи) моеъҳо дар ковокиҳо;

- сили аз ҷиҳати клиникӣ сиҳатшуда пас аз анҷоми даври асосии табобат;

- тағйироти боқимондаи калони шуш ва пардаи шуш (плевра) бо норасоии нафасии (шушӣ) дараҷаи 1 ва ё бе он;

- оқибатҳои ҷарроҳӣ бо норасоии нафасӣ (шушӣ) дараҷаи 1 ва ё бе он.

Тағйироти боқимондаи калон инҳоянд: ҷузъиёти комплекси сили ибтидоии сершумор (зиёда аз 5), хурд (то 1 см), аҳён (до 5) ва калон (зиёда аз 1 см) ва ё манбаъҳои аниқ тасвиршуда;

- фибрози паҳншуда (зиёда аз як сегмент) ;

- тағйироти сиррозии гуногунтӯл;

- ғафсшавии (зиёда аз 1 см) пардаи шуш(плевра), ки тавассути рентгенограммаҳо ё томограммаҳо аниқ мешавад.

Мавҷудияти варами эксудативии пардаи шуш (плевра) ва дигар серозитҳои этиологияашон (соҳаи тибе, ки пайдоиши касалиро меомӯзад) силӣ (перикардит, полисерозит ва ғайраҳо) бояд бо усулҳои ситологӣ, иммунобиологӣ, микробиологӣ ва дар ҳолатҳои зарурӣ сӯзанбиопсия тасдиқ шавад. Таҳқиқоти бронхологӣ ҳатмист. Этиологияи силии варами хушки пардаи шуш(плевра) бояд бо усули туберкулин ва иммуноташхис, табобати санҷишӣ ва ҷараёни таҳқиқоти лабораторӣ исбот шавад.

Бо ҳамин банд шаҳрвандон барои инкор ё мавҷудияти тағйироти боқимонда дар шуш ва пардаи шуш(плевра) ҳангоми бақайдгирии ибтидоии ҳарбӣ, даъват ба хизмати ҳарбӣ муддати 3 соли наздик пас аз анҷоми даври асосии табобат муоина мешаванд.

Даври асосии табобат аз марҳилаҳои госпиталӣ, санаторӣ ва амбулаторӣ, ки давомнокии умумиашон на камтар аз 9 - 12 моҳ мебошад, иборат аст. Муоинашавандагон аз рӯи сутунҳои 2 ва 3 Рӯйхати бемориҳо пас аз анҷоми табобати госпиталӣ ба комиссияи тиббии ҳарбӣ фиристода мешаванд.

Ба банди "г" тағйироти хурди боқимонда пас аз гузаронидани бемории сили узвҳои нафас (аз он ҷумла, худ ба худ сиҳатшуда) бо анҷоми мушоҳида дар гурӯҳи бемориҳои сили аз ҷиҳати клиникӣ сиҳатшуда ва баровардан аз қайди диспансерӣ мансубанд.

Муоинаи тиббӣ на пештар аз 3 сол пас аз анҷоми даври асосии табобат гузаронида мешавад.

Ба банди "д" ҳолатҳое мансубанд, ки ба хизматчиёни ҳарбии ихтиёран хизмати ҳарбиро адокунанда пас аз анҷоми табобати госпиталӣ ҷиҳати барқарорсозии функсияи узвҳои нафас мӯҳлати на камтар аз 1 - 2 моҳ лозим аст. Илова бар ин, хулоса оид ба зарурати пешниҳоди рухсатии беморӣ ҷиҳати идома додани табобат дар дармонгоҳ зери мушоҳидаи фтизиатр ва бо муоинаи минбаъдаи Комиссияи тиббии ҳарбӣ бароварда мешавад.

Мавҷудияти петрификатҳои хурди алоҳида дар шуш ё гиреҳҳои лимфавии дохили қафаси сина барои истифодаи моддаи 2 асос шуда наметавонанд ва барои адо намудани хизмати ҳарбию дохил шудан ба муассисаҳои таҳсилоти ҳарбӣ низ мамониат намекунад.

Офияти касбии афсарони аз бемории сили узвҳои нафас шифоёфта пас аз таҳқиқ ва муоина дар муассисаҳои тиббии махсуси зиддисилӣ на пештар аз 3 сол пас аз анҷоми даври асосии табобат гузаронида мешавад.

Ба табобати санатории фароғатӣ фиристодани хизматчиёни ҳарбие, ки хизмати ҳарбиро ихтиёран адо мекунанд ва дорои тағйироти нишондодаи банди "г" ҳамин модда мебошанд, дар асосҳои умумӣ аз рӯи маълумотҳои тиббӣ гузаронида мешавад.

Ба банди "а" мансубанд:

- сили умумӣ дар узвҳо дар якҷоягӣ бо иллатии системаю аъзои гуногун, новобаста аз хислати ҷараён, деринагӣ ва натиҷа;

- сили инкишофёбандаи сутунмӯҳра, устухонҳои найчашакл ва буғумҳо, ки думмал ё носур доранд;

- сили чашм бо пастшавии батадриҷи функсияҳои биноӣ;

- сили паҳншуда ва бадшаклкунандаи пӯст;

- сили узвҳои таносул бо таҷзия ва (ё) бактерияҷудокунӣ;

- сили инкишофёбандаи перикард, шикампарда ва гиреҳҳои лимфавии шикампарда, меъда, рӯда, ҷигар, талха, испурч, гӯшу бинӣ, гулӯ ва дигар ҳудудҳо;

- нефросклерози метасилӣ, тағйироти боқимонда ва оқибатҳои сили узвҳои системаи пешоббарор, набудани як гурда пас аз бурида гирифтани он ҳангоми вайронии функсияи гурдаи боқимонда, оқибатҳои табобати ҷарроҳии гурдаҳои дигар ва роҳҳои пешоббарор ҳангоми мавҷудияти норасоии музмини гурда ё вайронии куллии функсияи пешобхориҷкунӣ;

- тағйироти хадшавии масона бо вайронии пешобхориҷкунӣ;

- мавҷуд набудани ҳар ду тухм, ки бинобар сабаби бемории сил бурида шудаанд.

Ба банди "б" мансубанд:

- сили фаъоли маҳдуди сутунмӯҳра, устухонҳо ва буғумҳо, узвҳои таносулу пешоб ва дигар ҳудудҳои беруни қафаси сина то хомӯшшавии раванди беморӣ;

- сили фаъоли гиреҳҳои лимфавии канорӣ бе таҷзия, носур ва бактерияҷудокунӣ;

- зуҳуроти боқимонда ва ё оқибатҳои сили узвҳои таносулу пешоб, оқибатҳои ҷарроҳии сили гурдаҳо ва роҳҳои пешоббарор бо вайронии ночизи функсияи гурдаҳову пешобхориҷкунӣ;

- оқибатҳои ҷарроҳии сили дигар узвҳо бо вайронии мӯътадили функсияи онҳо.

Ба банди "в" инчунин сили беруни қафаси сина пас аз марҳилаи самараноки статсионарии табобат бо ноилшавӣ ба беҳбудии клиникию рентгенологӣ мансуб аст.

Дар ҳолатҳои алоҳида хизматчиёни ҳарбие, ки ихтиёран хизмати ҳарбиро адо мекунанд ва ба синни ниҳоии хизмати ҳарбӣ нарасидаанд, зимни дороии натиҷаи хуб аз табобати намудҳои сили берун аз қафаси синаи ба дигар узву системаҳо паҳнгашта ва бе вайронии функсияҳояшон метавонанд аз рӯи банди "в" ба хизмати ҳарбӣ муносиб бо маҳдудиятҳои ҷузъӣ эътироф гарданд.

Ба банди "г" тағйироти боқимондаи сили берун аз қафаси сина бе аломатҳои фаъолият пас аз анҷоми табобат дар муддати 3 сол ва аз қайди диспансерӣ баровардани муоинашаванда мансуб мегардад.

Табобати санаторию фароғатии хизматчиёни ҳарбие, ки хизмати ҳарбиро ихтиёран адо мекунанд ва дорои тағйироти нишондодаи банди "г" моддаи 3, дар асосҳои умумӣ аз рӯи маълумотҳои тиббӣ гузаронида мешавад.

Ба банди "д" ҳолатҳое мансубанд, ки ба хизматчиёни ҳарбии ихтиёран хизмати ҳарбиро адокунанда пас аз анҷоми табобати госпиталӣ барои барқарорсозии функсияи аъзо ва системаҳояшон мӯҳлати на камтар аз 1- 2 моҳ лозим аст. Дар ин ҳолат хулоса оид ба зарурати пешниҳоди рухсатии беморӣ барои идомаи табобати дармонгоҳӣ зери мушоҳидаи фтизиатр ва муоинаи минбаъдаи Комиссияи тиббии ҳарбӣ бароварда мешавад.

Офияти касбии афсарони аз бемории сили беруни қафаси сина шифоёфта на барвақттар аз 3 соли анҷоми даври асосии табобат пас аз таҳқиқи статсионарӣ ва муоина дар беморхонаҳои махсуси зиддисилӣ гузаронида мешавад.

Шаҳрвандон ҳангоми бақайдгирии ибтидоии ҳарбӣ ва даъват ба хизмати ҳарбӣ ва хизматчиёни ҳарбӣ аз оилаҳое, ки аз тарафи мақомоти дахлдори тандурустӣ дар онҳо бемори ҷузом ба қайд гирифта шудааст, ба хизмати ҳарбӣ номуносиб дониста мешаванд.

Шахсоне, ки дар анамнезашон (собиқаи бемориашон) бо беморони гирифтори бемории ҷузом иртиботи ғайриоилавӣ доранд, барои муоина фиристода шуда, дар сурати вуҷуд надоштани сироятнокшавӣ барои хизмати ҳарбӣ муносиб эътироф мегарданд.

+-------+---------------------------------+--------------------------ҷ
|Моддаи |Номгӯи бемориҳо, дараҷаи вайронии|   Дараҷаи муносибӣ ба    |
|Рӯйхати|          функсия                |      хизмати ҳарбӣ       |
|бемо- |                                 +--------+--------+--------+
|риҳо   |                                 |Сутуни 1|Сутуни 2|Сутуни 3|
+-------+---------------------------------+--------+--------+--------+
|   5   | Бемории ангезандааш вируси нора-|        |        |        |
|       | соии масунияти одам (ВНМО):     |        |        |        |
|       +---------------------------------+--------+--------+--------+
|       | а) беморони гирифтори ВНМО     | НМ     | НМ    | НМ    |
|       +---------------------------------+--------+--------+--------+
|       | б) сироятшудагон бо ВНМО        | НМ     | НМ    | ММ,    |
|       |                                 |        |        | ММҶ-инф|
+-------+---------------------------------+--------+--------+--------+
|   6   | Сифилис ва дигар сироятҳои асо- |        |        |        |
|       | сан тавассути алоқаи ҷинсӣ      |        |        |        |
|       | гузаранда:                      |        |        |        |
|       +---------------------------------+--------+--------+--------+
|       | а) сифилиси музмин, модарзодӣ   | НМ    | НМ    | НМ    |
|       +---------------------------------+--------+--------+--------+
|       | б) сифилиси ибтидоӣ, дуюмбора ва| ММ    | ММҶ   | М,     |
|       | ниҳоӣ ҳангоми негативатсияи сус-|        |        | ҚҲД-инф|
|       | ти вокуниши классикии зардобнок |        |        |        |
|       +---------------------------------+--------+--------+--------+
|       | в) сифилиси ибтидоӣ, дуюмбора ва| МНМ   |   М    | М     |
|       | ниҳоӣ, сӯзок ва дигар сироятҳои |        |        |        |
|       | тавассути алоқаи ҷинсӣ гузаран- |        |        |        |
|       | да: (сифилома, лимфогранулёма ва|        |        |        |
|       | гранулёмаи қадкашак, уретритҳои |        |        |        |
|       | ғайригонококкӣ)                 |        |        |        |
+-------+---------------------------------+--------+--------+--------+

Шаҳрвандон ҳангоми бақайдгирии ибтидоии ҳарбӣ, даъват ба хизмати ҳарбӣ ва ё ихтиёран дохилшавӣ ба хизмати ҳарбӣ ва инчунин хизматчиёни ҳарбие, ки сироятҳои асосан тавассути алоқаи ҷинсӣ гузаранда дар онҳо дарёфт шуданд, бояд табобат гиранд. Пас аз табобати самарабахш онҳо ба хизмати ҳарбӣ муносиб эътироф мегарданд.

Ҳангоми уретритҳои (илтиҳоби мезароҳаи) зӯҳравии музмин ё оризадор шаҳрвандони ба хизмати ҳарбӣ даъватшуда ва ё ихтиёран дохилшаванда ба хизмати ҳарбӣ ба мӯҳлати 6 моҳ муваққатан номуносиб ба хизмати ҳарбӣ эътироф мегарданд, агар барои анҷоми табобат мӯҳлати бештар аз 3 моҳ лозим бошад, вале зимни гирифтории сифилиси ибтидоӣ, дуюмбора ё пӯшида ба мӯҳлати 12 моҳ муваққатан номуносиб дониста мешаванд.

Маҳаки табобатшавии сӯзок ва сифилис ин рафъи аломатҳои клиникавии бемории зӯҳравӣ ва мавҷудияти натиҷаи манфии секарата бо назорати лабораторӣ ба ҳисоб меравад. Агар пас аз 12 моҳи табобати мукаммали сифилис негативатсияи вокунишҳои классикии зардобнок (серологӣ) ба миён наояд, муоинаи тиббӣ мутобиқи банди "б" гузаронида мешавад.

Ҳангоми мубталои сифилис шудани узвҳои дохилӣ, устухонҳо, системаи асаб вобаста ба дараҷаи вайронии функсияи онҳо, муоина мутобиқи моддаҳои дахлдори Рӯйхати бемориҳо гузаронида мешавад.

Шаҳрвандони гирифтори микроспория, трихофития (шукуфаи мӯчин) бояд табобат гиранд. Ҳангоми даъват ба хизмати ҳарбӣ ё ихтиёран ба хизмати ҳарбӣ дохил шудан, онҳо ба мӯҳлати 6 моҳ муваққатан номуносиб ба хизмати ҳарбӣ эътироф мегарданд.

Хизматчиёни ҳарбии гирифтори дерматофитияҳо (дамидани дуюмбораи касалии замбурӯғии пӯст) бояд табобат гиранд. Пас аз анҷоми табобат онҳо ба хизмати ҳарбӣ муносиб эътироф мегарданд. Ташхиси микоз (замбурӯғ) тавассути таҳқиқоти лабораторӣ бояд тасдиқ шавад.

Омосҳо

+-------+---------------------------------+--------------------------ҷ
|Моддаи |Номгӯи бемориҳо, дараҷаи вайронии|   Дараҷаи муносибӣ ба    |
|Рӯйхати|          функсия                |      хизмати ҳарбӣ       |
|бемо- |                                 +--------+--------+--------+
|риҳо   |                                 |Сутуни 1|Сутуни 2|Сутуни 3|
+-------+---------------------------------+--------+--------+--------+
|   8   | Омосҳои бадсифат (ғайр аз омос- |        |        |        |
|       | ҳои системаи асаб, бофтаҳои     |        |        |        |
|       | лимфоидӣ, хунофарӣ ва бофтаҳои |        |        |        |
|       | амсоли онҳо):                   |        |        |        |
|       +---------------------------------+--------+--------+--------+
|       | а) ҳангоми набудани имконияти   | НМ    | НМ    | НМ    |
|       | пурра бурида гирифтан ва мавҷу-|        |        |        |
|       | дияти метастазҳои (решадавонии) |        |        |        |
|       | каноравӣ                        |        |        |        |
|       +---------------------------------+--------+--------+--------+
|       | б) ҳолати пас аз пурра буридани | НМ    | НМ    | ММ    |
|       | омоси ибтидоӣ бо метастазҳои    |        |        |        |
|       | (решадавонии) минтақавӣ         |        |        |        |
|       +---------------------------------+--------+--------+--------+
|       | в) ихтилолҳои муваққатии функси-| ММ    | ММ    | МНМ   |
|       | оналӣ пас аз табобати ҷарроҳӣ, |        |        |        |
|       | табобатиситостатикӣ ё нурафканӣ |        |        |        |
+-------+---------------------------------+--------+--------+--------+

Ба банди "а" мансубанд:

- омосҳои бадсифати устухонҳо, тағоякҳои буғумҳо, новобаста аз вусъатёбӣ ва марҳилаҳо;

- омосҳои бадсифати дигар узвҳо ва бофтаҳои нарм бо метастазҳои (решадавониҳои) каноравӣ пас аз табобати нопурраи ҷарроҳӣ ё авҷгирии беморӣ пас аз табобати қаблӣ;

- ҳолатҳои даст кашидани бемор аз табобати омоси бадсифат, новобаста аз вусъатёбӣ ва марҳилаҳои омос.

Ба банди "б" мансубанд:

- хадшаҳо пас аз табобати пурраи омосҳои бадсифати лаби поён ё пӯст;

- дигар ҳолатҳои пас аз табобати пурраи омосҳои бадсифати (ба ғайр аз устухонҳо ва тағоякҳои буғумҳо) узвҳо ва бофтаҳои нарм, аз он ҷумла бо метастазҳои (решадавониҳои) минтақавӣ.

Ба хизматчиёни ҳарбии хизмати ҳарбиро ихтиёран адокунанда ва бинобар рухсатии дар пешистода (бо сабаби ба синни ниҳоии хизмати ҳарбӣ расидан ва чораҳои ташкилию воҳидӣ) муоинашаванда хулоса мутобиқи банди "а" новобаста аз ҳудуд, марҳила ва вусъатёбии омоси бадсифат ва инчунин лаҳзаи саршавии беморӣ бароварда мешавад.

Ба тариқи истисно ҳолатҳои табобати пурраи саратони лаби поён ва пӯст бе метастазҳо(решадавониҳо) мутобиқи банди "б" муоина мешаванд.

Ба банди "а" бемориҳои бадсифати бофтаҳои лимфоидӣ, хунофарӣ ва бофтаҳои амсоли онҳо, ҳангоми наёфтани беҳбудӣ аз табобат ё беҳбудии муваққатӣ мансубанд.

Ба банди "б" бемориҳои сустинкишофёбанда, беҳбудии тӯлонӣ аз табобат, авҷгирии беморӣ дар як сол на зиёда аз як маротиба бо нигоҳдошти қобилияти иҷрои ӯҳдадориҳои хизмати ҳарбӣ мансубанд.

Ба банди "в" ҳолатҳои пас табобати ситостатикӣ ё нурафканӣ оид ба омосҳои бадсифати бофтаҳои лимфоидӣ, хунофарӣ ва бофтаҳои амсоли онҳо мансубанд. Хулоса оид ба зарурати пешниҳоди рухсатии беморӣ пас аз даври якуми табобати ситостатикӣ ё нурафканӣ бароварда мешавад.

Ба хизматчиёни ҳарбии хизмати ҳарбиро ихтиёран адокунанда ва муоинашавандагони рухсатиашон дар пеш истода (бинобар сабаби ба синни ниҳоии хизмати ҳарбӣ расидан ва чораҳои ташкилию воҳидӣ) хулоса мутобиқи банди "а" новобаста аз ҳудуд, марҳила ва вусъатёбии раванди омоси бадсифат ва инчунин лаҳзаи саршавии беморӣ бароварда мешавад.

Ин модда ҳангоми натиҷаҳои манфии табобат ё даст кашидан аз табобат истифода мешавад.

Ба банди "а" мансубанд:

- омосҳои хушсифати роҳҳои болоии нафас бо вайронии куллии функсияҳои нафаскашӣ ё овозҳосилшавӣ;

- омосҳои хушсифати миёнадевор бо зуҳуроти куллии клиникӣ (беҷошавӣ, пахши узвҳои қафаси сина);

- омосҳои хушсифати узвҳои нафас бо зуҳуроти куллии клиникӣ (хунпартоӣ, танг шудани нойчаҳои шуш (бронхостеноз) ё пуч шудани шуш (ателектаз);

- омосҳои хушсифати узвҳои ҳозима бо лоғаршавӣ ва ё душворшавии бештари фурӯбарӣ ва ғизогузарӣ;

- омосҳои хушсифати пӯст, бофтаҳои зер, рагҳои хунгузар ё лимфагузар, ки ба пӯшидани либос, пойафзол ва таҷҳизоти ҳарбӣ имконият намедиҳанд;

- омосҳои хушсифати узвҳои пешоб бо ихтилоли ифодаёфтаи пешобравӣ ё хунмезӣ;

- омосҳои хушсифати сина, бачадон, тухмдон ва дигар узвҳои таносули занона, ки ҷарроҳиро талаб менамоянд;

Ба банди "б" мансубанд:

- омосҳои хушсифати роҳҳои болоии нафас бо вайронии мӯътадил ё ночизи функсияҳои нафаскашӣ ё овозҳосилшавӣ;

- омосҳои хушсифати миёнадевор бо зуҳуроти мӯътадили клиникӣ;

- омосҳои хушсифати узвҳои нафас бо зуҳуроти мӯътадили клиникӣ;

- омосҳои хушсифати узвҳои ҳозима бе вайронии ғизоҳазмӣ;

- омосҳои хушсифати пӯст, бофтаҳои зер, рагҳои хунгузар ё лимфагузар, ки пӯшидани либос, пойафзол ва таҷҳизоти ҳарбиро душвор мегардонанд;

- омосҳои хушсифати узвҳои пешоб бо ихтилоли мӯътадили пешобравӣ;

- омосҳои хушсифати сина, бачадон, тухмдон ва дигар узвҳои таносули занона, ки ҷарроҳиро талаб наменамоянд.

Ба банди "в" омосҳои хушсифат ва ё анҷоми табобати пурраи онҳо бе вайроншавии функсияи узву системаҳо, ки ба пӯшидани либос, пойафзолу таҷҳизоти ҳарбӣ халал намерасонанд, мансубанд.

Омосҳои дар банди "в" нишондода барои дохилшавӣ ба муассисаҳои таҳсилоти ҳарбӣ низ мамониат намекунанд.

Оид ба зарурати пешниҳоди рухсатии беморӣ пас аз ҷарроҳии омосҳои хушсифат, хулоса аз рӯи банди "г" ҳамон замоне бароварда мешавад, ки пас аз анҷоми табобати статсионарӣ барои барқароршавии пурраи функсияҳо мӯҳлати на камтар аз як моҳ лозим бошад.

Шахсони дорои омосҳои хушсифати мағзи сар ва ҳароммағз бо моддаи 23 ва системаи асабҳои канорӣ бо моддаи 26 Рӯйхати бемориҳо муоина мегарданд.

Бемориҳои хун ва узвҳои хунофар бо ҷалби масуният

Ба банди "а" камхунии апластикӣ (тамоман насабзидан ё ниҳоят сут сабзидани бофтаю узвҳои бадан), шаклҳои ирсии тромбоситопатия (суддабандӣ, лахтшавӣ), гемофилия(хунравӣ), коагулопатия (дурдабасташавӣ) бо хунравӣ, ки дар статсионари махсус зимни таҳқиқ муайян шудаанд, мансубанд.

Хизматчиёни ҳарбии тибқи даъват хизмати ҳарбиро адокунанда ҳангоми ёфтани ремиссия (беҳбудии муваққатӣ) танҳо аз муолиҷаи глюкокортикоидҳо бо банди "в", шахсоне, ки спленэктомияро (ҷарроҳии бурида гирифтани сипурзро) бо натиҷаи хуб гузаронидаанд, аз рӯи банди "б" ва ҳангоми фоидабахшии ками табобат бо банди "а" муоина мешаванд.

Муоинаи хизматчиёни ҳарбие, ки хизмати ҳарбиро ихтиёран адо мекунанд ва марҳилаи худмасунии (аутоиммунный) тромоситемияи(зиёдшавии пулакчаҳои хуни) арғувониро бо натиҷаи хуби муолиҷаи глюкокортикоидӣ ё спленэктомӣ аз сар гузаронидаанд, тибқи банди "г" анҷом дода мешавад. Зимни гирифторӣ бо тромбоситемияи музмини сустинкишофёбандаи мӯътадил ифодаёфта бидуни зуҳуроти геморрагӣ ва набудани зарурат ба муолиҷаи дастгирикунандаи ҳормонӣ (баъди спленэктомия ё бидуни он) муоинаи онҳо бо банди "в" ва ҳангоми фоидабахшии ночиз аз спленеэктомия ё тамоман натиҷа набахшидан бо банди "а" анҷом дода мешавад.

Ҳангоми гирифторӣ бо бемории Виллебранд муоина аз рӯи бандҳои "а", "б" ё "в" вобаста ба дараҷаи вайронии функсияҳо ва раванди беморӣ гузаронида мешавад.

Дар ҳолатҳои масуниятнорасоии устувор (ба ғайр аз бемории ангезандааш ВМНО), бо такроршавии муттасили оризаҳои сироятӣ, муоина бо банди "а" гузаронида мешавад.

Ҳангоми дигар ҳолатҳои масуниятнорасо, лаҳмоният (саркоидоз) бо тағйироти патологии системаи хунофар, узвҳои дигар, дараҷаи муносиб будан ба хизмати ҳарбӣ ва хизмат аз рӯи ихтисосҳои бақайдгирию ҳарбӣ вобаста ба дараҷаи вайроншавии функсияи узви зарардида ё системаи узвҳо мутобиқи моддаҳои дахлдори Рӯйхати бемориҳо муайян карда мешавад.

Бемориҳои системаи эндокринӣ, вайроншавии ҳазми ғизо ва мубодилаи моддаҳо

Ба муоинашавандагон ҷарроҳӣ пешниҳод карда мешавад. Пас аз табобати ҷарроҳӣ муоина бо банди "г", моддаи 13 Рӯйхати бемориҳо гузаронида мешавад.

Дар сурати натиҷаҳои ғайриқаноатбахши табобат ё рад намудани ҷарроҳии ҷоғарӣ, ки ба ихтилоли функсияҳои узвҳои наздик ё ба пӯшидани либоси ҳарбӣ халал меоварад, муоина аз рӯи банди "а" ё "б" гузаронида мешавад.

Ҳангоми мавҷудияти вайроншавиҳои устувори эндокринӣ муоина аз рӯи моддаи 13 Рӯйхати бемориҳо анҷом дода мешавад.

Муоинаи шаҳрвандон ҳангоми бақайдгирии ибтидоии ҳарбӣ ва даъват ба хизмати ҳарбӣ бо ташхиси якумбораи бемориҳо ва ҳамчунин хизматчиёни ҳарбии тибқи даъват хизмати ҳарбиро адокунанда танҳо пас аз таҳқиқ ва табобати статсионарӣ анҷом дода мешавад. Шаҳрвандони ба хизмати ҳарбӣ ихтиёран дохилшаванда ва хизмати ҳарбиро ихтиёран адокунанда метавонанд баъди таҳқиқи дармонгоҳӣ муоина шаванд.

Ба банди "а" мансубанд:

- бемориҳои гипофиз, ғадудҳои болои гурда, ғадудҳои назди ғадуди сипаршакл ва таносулӣ бо вайроншавии шадиди функсияи онҳо;

- фарбеҳии алиментарии дараҷаи 4;

- ихтилолҳои устувори куллан ифодаёфтае, ки сабабашон намудҳои вазнини ҷоғари гиреҳӣ ва ҷоғари паҳнгаштаи заҳрнок (камшавии вазни бадан то 50 фоиз дар давраи аз ибтидои беморӣ, бемадорӣ, экзофталми (барҷастагии курраи чашми) аён, нафастангӣ ҳангоми оромӣ, басомади набз 120 маротиба дар як дақиқа ва зиёдтар, оризаҳои гуногуни узвҳои дарунӣ (виссералӣ) ва ҳамчунин намуди вазнини диабети қанд.

Ба намуди вазнини диабети қанд (новобаста аз сатҳи фаровонии қанд дар хун (гипергликемия) ва хислати табобат) дар ҳолати мавҷудияти яке аз ин оризаҳо дохил мешаванд: ретинопатияи (эътилоли шабакияи) пролиферативӣ, рагкасалии сахт ифодаёфта, бемории асаби пойҳо бо захмҳои ғизобахшӣ, гангренаи панҷаи пой, варамҳои нейропатӣ, остеоартропатияҳо, нефропатияи диабетӣ бо ташаккули норасоии музмини гурда ва ҳамчунин пешкома ва комаи кетоатсидотии такроршаванда мебошанд.

Ба банди "б" мансубанд:

- ихтилолҳои устувори мӯътадил ифодаёфтае, ки сабабашон бемориҳои ғадудҳои эндокринӣ дараҷаи вазниниашон миёна (ҳангоми диабети қанди дараҷаи вазниниаш миёна, ҷуброни табодулоти ангиштобҳо бо хӯрдани доруҳои қандпасткунанда ё инъексияи инсулин дар заминаи парҳези доимӣ амалӣ мегардад);

- диабети қанд бо мавҷудияти ретинопатияи мӯътадилифодаёфта, нефропатия, невропатияи канорӣ ва рагкасалии мӯътадилифодаёфта;

- фарбеҳии алиментарии дараҷаи 3;

Шаҳрвандоне, ки ҳангоми даъват ба хизмати ҳарбӣ фарбеҳии алиментарии дараҷаи 3 доранд, бо банди "г" ба мӯҳлати 6 моҳ муваққатан номуносиб ба хизмати ҳарбӣ эътироф мегарданд. Ҳангоми зарурат, ҳамин гуна хулоса такроран бароварда мешавад, аммо дар ҳолати бесамарагии табобати фарбеҳиашон онҳо бо банди "б" муоина мешаванд.

Ба банди "в" мансубанд:

- намудҳои сабуку ислоҳшавандаи ҷоғари паҳнгаштаи заҳрнок (аломатҳои сабуки неврозмонанд, пастшавии қувваи ҷисмонӣ, басомади набз то 100 зарба дар 1 дақиқа бо афзоиши андозаҳои ғадуди сипаршакл то дараҷаҳои 1- 2);

- илтиҳоби ғадуди сипаршакли (тиреоидити) зершадиди равандаш такроршаванда;

-диабети қанде, ки зимни гирифторӣ бо он фаровонии қанд дар хун (гликемия) давоми як шабонарӯз аз 8,9 ммол/литр (160 миллиграм - фоиз) зиёд нагашта, тавассути парҳез ба осонӣ мӯътадил мегардад.

Ба ҳамин банд ҳолати пас аз ҷарроҳӣ, аз он ҷумла қисман дур кардани ғадуди эндокринологии шаҳрвандони бо сутунҳои 1- 2 муоинашаванда низ мансуб аст.

Ҳангоми мубталои илтиҳоби ғадуди сипаршакли (тиреоидити) музмини фиброзӣ ва худмасунӣ будани шаҳрвандон аз рӯи бандҳои "а", "б" ё "в" вобаста ба дараҷаи вайронии функсияи ғадуди сипаршакл (бе вайронии функсия - бо банди "в" моддаи 12 Рӯйхати бемориҳо) муоина мешаванд.

Ба банди "г" ҳолатҳои баъди ҷарроҳии ғадуди сипаршакл, ғадудҳои дигари эндокринӣ; ҳолатҳои баъди табобати тиреоидитҳои шадид ва зершадид мансубанд. Шаҳрвандон ҳангоми даъват ба хизмати ҳарбӣ ва ихтиёран дохилшавӣ ба хизмати ҳарбӣ ба мӯҳлати 6 моҳ муваққатан номуносиб ба хизмати ҳарбӣ эътироф мегарданд.

Ҳангоми мавҷудияти норасоии ғизо шаҳрвандон бояд ба таҳқиқу табобати статсионарӣ гирифта шаванд. Шаҳрвандон ҳангоми даъват ба хизмати ҳарбӣ ба мӯҳлати 6 моҳ муваққатан номуносиб ба хизмати ҳарбӣ эътироф мегарданд. Агар пас аз 6 моҳ бемориҳои пасткунандаи вазн ошкор нашаванд ва ҷараёни манфии индекси вазни бадан (аз рӯи муоинаҳои ҳармоҳа) дида нашавад, қобилияти кории ҷисмонӣ нигоҳ дошта шавад (аз рӯи натиҷаҳои санҷишҳои функсионалии сарборӣ), пас онҳо аз рӯи банди "д" муоина мешаванд. Ҳангоми камшавии вазни бадан ва қувваи ҷисмонӣ шаҳрвандон бо банди "в" муоина мешаванд. Ҳангоми ташхиси бемориҳои пасткунандаи вазн, шаҳрвандон тибқи Рӯйхати бемориҳо муоина мешаванд.

Ҳолати ғизо бо индекси вазни бадан (ИВБ) ва тавассути формулаи зерин муайян карда мешавад:

вазни бадан (кг)

Индекси вазни бадан= ----------------------------------------------

квадрати бузургии қад (м)

Таносуби қад ва вазни бадан дар меъёр ва риоя нагаштани ғизогирӣ дар ҷадвали таносуби қаду вазни бадан дар меъёр ва ҳангоми вайроншавии ғизохӯрӣ аз сини 18 то 25 сола оварда шудааст (Ҷадвали 2 замима мегардад).

Ихтилолҳои рӯҳӣ

Ин модда психозҳо, дигар ихтилолҳои руҳӣ, тағйироти шахсиятӣ ва ахлоқ бар асари иллатгирӣ ва носозии функсияи мағзи сар (осебҳо, омосҳои мағзи сар, энсефалит, менингит (сарсом), нейросифилис, психозҳои пирии бармаҳал (сенилӣ), пешсенилӣ, бадҷинсӣ (дегенеративӣ) ва дигар бемориҳои органикию иллатҳои мағзи сар) - ро дар бар мегирад.

Муоинаи тиббии шаҳрвандон пас аз таҳқиқоти статсионарӣ (дармонгоҳӣ) гузаронида мешавад.

Ба банди "а" ҳолатҳои сахт ифодаёфта, давомнокии психотикӣ ва инчунин ихтилолҳои руҳии устувор ифодаёфтаи зеҳнию хотиравӣ ё тағйироти сахт ифодаёфтаи шахсиятӣ ба шакли психоорганикӣ мансубанд.

Ба банди "б" ҳолатҳои мӯътадил ифодаёфтаи астеникӣ, аффективӣ, диссосиативӣ, когнитивӣ, ихтилолҳои шахсиятӣ ва ҳамчунин ҳолатҳои психотикии равандашон мусбӣ мансубанд.

Ба банди "в" ихтилолҳои руҳию ғайрируҳии даргузари бар асари бемориҳои шадиди органикӣ ё осеби мағзи сар пайдошаванда, ки бо шифоёбӣ ё астенияи ночизе бе аломатҳои иллатгирии органикии системаи асаби марказӣ анҷом ёфтаанд, мансубанд.

Ба банди "г" ҳолатҳои ҷуброни устувори (на кам аз 1 сол) зуҳуроти беморӣ пас аз бемории шадид ё осеби мағзи сар бе ихтилолҳои руҳӣ ва зуҳуроти иллатгирии органикии системаи асаби марказӣ, ҳангоми мавҷудияти аломатҳои органикии алоҳидаи парешон бе вайроншавии функсияҳо мансубанд.

Муоинаи тиббии шаҳрвандон ҳангоми пайдоиши аломатҳои аввалини беморӣ танҳо пас аз таҳқиқоти статсионарӣ анҷом дода мешавад.

Ҳангоми мавҷудияти психозҳои дохилӣ, ки бо ҳуҷҷатҳои тиббӣ (оид ба табобат ва мушоҳида дар муассисаҳои тиббии махсус) тасдиқ шудаанд, дараҷаи муносиб будан ба хизмати ҳарбии шаҳрвандони бо сутуни 1 муоинашаванда, ҳамчунин шаҳрвандони дар хизмати ҳарбӣ набуда ва ихтиёран ба хизмати ҳарбӣ дохилшаванда бе таҳқиқоти статсионарӣ муайян карда мешавад.

Ин модда психозҳо ва ихтилолҳои дигари руҳиеро дар бар мегирад, ки бар асари сироятҳои умумӣ, заҳролудшавӣ (ба ғайр аз истеъмоли моддаҳои руҳияфаъолкунанда), бемориҳои соматикии пайдоишашон гуногун, сирояти ВНМО, ихтилолҳои физиологӣ, таъсири моддаҳои радиоактивӣ, манбаъҳои нурафшони ионӣ, ҷузъиёти сӯзишвории мушакӣ, манбаъҳои майдони электромагнитӣ, нурафшонии лазерӣ ва дигар омилҳо пайдо шудаанд.

Дар ҳуҷҷатҳои натиҷаҳои таҳқиқ ва муоинаи тиббӣ сабаби пайдоиш ва ташаккули ихтилолҳои руҳӣ нишон дода мешавад.

Ба банди "а" ихтилолҳои руҳии бо зуҳуроти сахт ифодаёфтаи клиникӣ ва равандашон дарозмуддат, аз он ҷумла бо тағйироти куллии шахсиятӣ дохил мешаванд.

Ба банди "б" ихтилолҳои руҳӣ ва ғайрируҳии мӯътадилифодаёфта ё такрории психотикӣ ва ғайрипсихотикӣ, ки ба тағйироти патологии шахсияти намуди органикӣ ё сахтифодаёфтаи дарозмуддат (зиёда аз 3 моҳ) ҳолати астеникӣ (серебрастения), аз он ҷумла бо аломатҳои иллатгирии органикии системаи асаби марказӣ оварда, мансубанд.

Дар ҳолати раванди мусбии беморӣ ҳангоми ҷуброни устувори зуҳуроти беморӣ, афсарону прапоршикон метавонанд муносиб ба хизмати ҳарбӣ бо маҳдудиятҳои ҷузъӣ эътироф гарданд.

Ба банди "в" ҳолатҳои мӯътадил ё ночиз ифодаёфтаву кашолёфтаи (то 3 моҳ) астеникӣ пас аз сироятҳо бе аломатҳои зарарёбии органикии системаи асаби марказӣ мансубанд. Нисбати шахсони аз машрубот ё маводҳои нашъадор заҳролудшуда хулоса оид ба зарурати пешниҳоди рухсатии беморӣ бароварда намешавад.

Ба банди "г" ихтилолҳои руҳие мансубанд, ки бар асари бемории шадид пайдо шуда, бо астенияи сабуку кӯтоҳмуддат (то 2-3 ҳафта) гузаштаанд ва бо шифобахшӣ анҷом ёфтаанд .

Ҳамчунин ба ҳамин банд ихтилолҳои руҳии дар анамнез (собиқаи беморӣ) мавҷудбуда бе касалии (патологияи) системаи асабу руҳ ва узвҳои дохилӣ, ки дар ин модда омадаанд, низ мансубанд. Натиҷаи хуби ин ихтилолҳои руҳӣ бояд бо таҳқиқот дар муассисаҳои тиббӣ тасдиқ шавад.

Ин модда психозҳои вокунишпазир (реактивӣ), неврозӣ, берабтӣ (диссосиативӣ), ҷисмонӣ (соматишакл), ҳолатҳои руҳафтодагии (депрессияи) психогенӣ ва вокунишҳо, ташаккули неврозии шахсият, тағйироти деринаи пас аз вокунишии шахсият ва инчунин ихтилолҳои стресии баъдиосебиро пешбинӣ менамояд.

Ба банди "а" психози ғашёнӣ, ҳолатҳои вокунишпазирӣ бо раванди тӯлкашида ва инчунин неврозӣ, берабтӣ ва ҷисмонии сахт ифодаёфтаи табобатнашаванда мансубанд.

Ба банди "б" ихтилолҳои рӯҳии кӯтоҳмуддати равандашон мусбӣ, ихтилолҳои неврозии мӯътадил ифодаёфтаи дарозмуддат ё такрорие мансубанд, ки новобаста аз табобати статсионарӣ устуворанд ва иҷрои ӯҳдадориҳои хизмати ҳарбиро мушкил мегардонанд.

Ба банди "в" ихтилолҳои неврозии мӯътадил ифодаёфтаи кӯтоҳмуддат ва равандашон мусбии бо ҷуброн анҷомёфта мансубанд.

Ба банди "г" ихтилолҳои неврозии ночиз ифодаёфтаи кӯтоҳмуддат, ки асосан бо ихтилолҳои эҳсосию иродавӣ, вегетативӣ тавсиф шуда, осон табобату сиҳатшавандаанд, мансубанд.

Ин модда ихтилолҳои хоси шахсияту кирдор (психопатияҳо, ихтилолҳои даргузари шахсият) ва дигар ихтилолҳои руҳиро дар бар мегирад.

Муоинаи тиббии шаҳрвандони гирифтори ихтилолҳои шахсиятӣ танҳо пас аз таҳқиқот дар статсионари (диспансери) психиатрӣ гузаронида мешавад.

Муоинаи тиббии хизматчиёни ҳарбӣ пас аз таҳқиқоти статсионарӣ, омӯзиши парвандаи шахсӣ ва хислатномаҳои хизматию тиббӣ гузаронида мешавад.

Ба банди "а" намудҳои сахт ифодаёфтаи табобатнашавандаи ба ном ядроии психопатӣ ва ташаккули патологии шахсият (параноялӣ, обсессивӣ -фобӣ ва дигар) мансубанд.

Ба банди "б" мансубанд:

-намудҳои мӯътадил ифодаёфтаи ихтилолҳои шахсиятӣ бо зуҳуроти ҷунунӣ (аффектӣ), вокунишпазирӣ ва вокунишҳои ифодаёфтаи вегетативӣ;

- ихтилолҳои даргузари шахсиятии ба сатҳи психопатӣ норасида, аз ҷумла бо ҷуброни устувори зуҳуроти эҳсосотию иродавӣ ва дигар касалиҳо;

- ихтилоли ақибмонии тараққиёти шахсият;

- ихтилолҳои фарқияти ҷинсӣ ва афзалияти таносулӣ.

Шахсони гирифтори ҳолатҳои психопатӣ (бо тағйироти шахсият), ки боисан бо омилҳои мушаххаси беруна (сироятҳо, заҳролудшавиҳо, осебҳо ва ғайра) алоқаманданд, мутобиқи он моддаҳои Рӯйхати бемориҳо муоина мегарданд, ки шаклҳои дахлдори нозологии патологияи асабу руҳро пешбинӣ менамоянд.

Ҳолатҳои рафтори барқасдонаи беинтизомона, ки аз сохтори патологии шахс барнамеоянд, ҳамчун аломатҳои ихтилолҳои шахсиятӣ баҳогузорӣ намешаванд.

Ин модда ихтилолҳои руҳиеро дар бар мегирад, ки вазниниашон гуногун (аз сӯистеъмол бо оқибатҳои зарарнок бе аломоти вобастагӣ то психозу ноқисулақлӣ) аст, аммо ҳамаи онҳо оқибати истеъмоли як ё якчанд моддаҳои таъсиркунандаи руҳӣ мебошанд.

Муоинаи тиббӣ пас аз таҳқиқоти статсионарӣ (дармонгоҳӣ) гузаронида мешавад.

Ба банди "а" психозҳои музмини майзадагӣ, майзадагии музмин, нашъамандӣ ва заҳрмандӣ бо тағйироти куллии шахсият, зеҳнию хотиравӣ мансубанд.

Ба банди "б" мансубанд:

- психозҳои шадиди майзадагӣ, майзадагии музмин, нашъамандӣ ва заҳрмандӣ бо тағйироти мӯътадили шахсият,

- зуҳуроти ибтидоии нашъамандӣ, заҳрмандӣ ва майзадагии музмин бе ихтилолҳои шахсиятӣ, зуҳуроти тағйирёбии вокуниш ва вобастагии ҷисмонӣ;

- сӯистеъмолӣ аз моддаҳои нашъадор ва заҳрнок (ҳолатҳои истеъмоли такрории моддаҳои таъсиркунандаи руҳӣ бо оқибатҳои барои солимии руҳию ҷисмонӣ аён зарарнок бе синдроми вобастагӣ).

Ба банди "а" ҳама намудҳои қафомондагии амиқ, вазнин ва мӯътадили ақлӣ мансубанд. Ҳангоми нуқсонҳои кулливу аёни хирадӣ масъалаи аз рӯи сутуни 1 ба хизмати ҳарбӣ номуносиб донистани муоинашавандагонро бе таҳқиқи статсионарӣ ҳал кардан мумкин аст.

Ба банди "б" қафомондагии ақлии дараҷааш сабук (коэффисиенти тараққиёти ақлӣ дар доираи 50-69) мансуб аст. Агар ҳангоми муқарраркунии ин ташхис натиҷаҳои таҳқиқоти тиббӣ ба дигар маълумотҳои ахлоқии муоинашаванда, ки дар ҳаёти ҳаррӯза, истеҳсолот, ҷузъи ҳарбӣ ва дигар инъикос ёфтааст, мутобиқат накунанд, таҳқиқоти статсионарӣ ҳатмӣ мебошад.

Бемориҳои системаи асаб

Ин модда эпилепсияро чун бемории музмини мағзи сар бо хуруҷҳои паҳнгашта ё маҳдуд, ҳамарзишҳои (эквивалентҳои) рӯҳӣ ё тағйироти хусусии шахсият пешбинӣ мекунад.

Саръи (эпилепсияи) аломатӣ ба ин модда дахл надорад. Дар ин ҳолат муоина бо дарназардошти бемории ба аломоти рагкашӣ оварда гузаронида мешавад.

Мавҷудияти хуруҷи эпилепсия бояд зимни мушоҳидаи тиббӣ тасдиқ шавад, ҳамчунин гувоҳии асосноки шоҳидон нисбати ҳолати хислати хуруҷ ва пас аз хуруҷро низ ба инобат гирифтан мумкин аст. Дар ҳолатҳои шубҳаовар маълумотҳоро аз маҳалли истиқомат, таҳсил, кор ва хизмати ҳарбӣ талаб бояд кард.

Ҳангоми хуруҷҳои муттасил (3 маротиба ва зиёда аз он дар як сол) ё эквивалентҳои руҳии рагкашӣ ва инчунин ихтилолҳои инкишофёбандаи руҳӣ муоина мутобиқи банди "а" гузаронида мешавад.

Ҳангоми хуруҷҳои алоҳидаи аҳён (аз 3 маротиба кам дар як сол), аз ҷумла хуруҷҳои берагкашию бе эквивалент ва дигар тағйироти руҳии ба саръ хос, муоина мутобиқи банди "б" гузаронида мешавад.

Дар ҳолатҳои бо ҳуҷҷатҳои муассисаи тиббӣ тасдиқ шудани хуруҷхои саръӣ дар гузашта, вале рӯй надодани хуруҷҳо муддати 5 соли охир, ҳангоме ки таҳқиқоти статсионарӣ (дар электроэнцефалограмма ҳангоми оромӣ ё сарбории функсионалӣ мавҷҳои гуногунамплитудаи тез ва оҳистаи бо хуруҷқайдшаванда, маҷмӯи мавҷи тезу оҳиста ва диг., ассиметрияи байнинимкурагӣ) тағйироти патологиро нишон медиҳад, муоина мутобиқи банди "б" гузаронида мешавад.

Ҳангоми хуруҷҳои гуногунхислати яккарата (вокунишҳои эпилепсӣ) дар гузашта ё хуруҷҳои возеҳ ифоданаёфта ва хурди аҳён рӯйдиҳанда, шиддати берагкашӣ ё ихтилолҳои махсуси димоғ дараҷаи муносиб будан ба хизмати ҳарбӣ пас аз таҳқиқи статсионарӣ муайян карда мешавад. Шахсони хуруҷҳои саръидошта (эпилепсия), ба идораи воситаҳои нақлиёт, кор дар баландӣ, назди механизмҳои ҳаракаткунанда, об ва оташ номуносибанд.

Дар ин модда бемориҳои сироятӣ ва паразитарии системаи марказии асаб, иллатгирии мағзи сару ҳароммағз ҳангоми сироятҳои умумӣ, заҳролудшавии шадиду музмин (менингитҳо, полиомиелит, энсефалитҳо, иллати системаи асаб ҳангоми сил, сифилис, бемориҳои миелиннесткунанда ва диг.) пешбинӣ шудаанд.

Ба банди "а" мансубанд:

- бемориҳои системаи асаб бо фалаҷҳои амиқ ё фалаҷҳои ҷузъӣ, паркинсонизми ифодаёфтаи дуюмдараҷа, хуруҷҳои саръии муттасил (3 ва зиёдтар дар 1 сол), ҷунбишҳои барзиёди вусъатёфтаи аён, хуруҷҳои муттасили саръи кожевниковӣ ё ҷексонӣ, ихтилолҳои берабтии ҳамоҳангии ҳаракатҳо (атактикӣ), обгирии майнаи (гидросефалияи) аён, фишорбаландии шиддатноки ликвор;

- арахноидити(газаки анкабутияи майна ва ҳароммағзи) оптикию хиазмалӣ бо ихтилолҳои биноӣ;

- склерози парешонхотирӣ;

- оқибатҳои миелити(варами ҳароммағзи) гузаронидашуда бо зуҳуроти фалаҷи амиқ ё фалаҷи ҷузъии аён;

- намудҳои вазнини иллати системаи асаб ҳангоми нейросифилиси барвақт ё дер, менингити силӣ, иллатҳои паразитарии системаи асаб.

Ба банди "б" зуҳуроту оқибатҳои боқимондаи бемориҳое мансубанд, ки бо дараҷаи вайроншавии функсияҳои системаи марказии асаб имконияти адои хизмати ҳарбиро маҳдуд мегардонанд, аммо пурра инкор намекунанд (зуҳуроти боқимондаи энсефалит, арахноидит бо гимефалаҷи амиқи кам ифодаёфта дар шакли камшавии қувваи мушакҳо, баландшавии тонуси мушак, гидросефалияи мӯътадил, фишорбаландии ликворӣ) ва ҳамчунин заъфи муттасилу (2 маротиба ва зиёда дар 1 сол) дарозмуддати (барои шаҳрвандони ба хизмати ҳарбӣ даъватшаванда - на кам аз 6 моҳ, барои хизматчиёни ҳарбӣ -на кам аз 4 моҳ) ихтилолҳои беморӣ доранд.

Ба банди "в" оқибату зуҳуроти боқимондаи иллати системаи марказии асаб бо вайроншавии ночизи функсияҳо, аломатҳои алоҳидаи органикӣ, бо ноустувории вегетативию рагӣ ва зуҳуроти астению (заъфи аъзои бадану) неврозӣ ҳангоми табобати бенатиҷа мансубанд. Ҳангоми беҳтаршавии ҳолат ва барқароршавии қобилияти иҷрои ӯҳдадориҳои хизмати ҳарбӣ муоина мутобиқи банди "г" гузаронида мешавад.

Ба банди "г" оқибату зуҳуроти боқимондаи иллати системаи асаб бо астенизатсияи ночиз, ноустувории вегетативию рагӣ ва аломатҳои алоҳидаи органикии устувору парешон бе ихтилолҳои ҳаракатӣ, ҳиссиётӣ, мутобиқатӣ ва дигар функсияҳои системаи асаб мансубанд.

Мавҷудияти ихтилолҳои дар ин модда омада, бояд бо ҳуҷҷатҳои тиббӣ, маълумотҳо аз хислатномаи ҷойи кор, таҳсил ё хизмати ҳарбӣ дар бораи таъсири ихтилолҳои нишондодашуда ба қобилияти меҳнатӣ ё иҷрои ӯҳдадориҳои хизмати ҳарбӣ, ташхис бо натиҷаҳои таҳқиқоти клиникавӣ ва махсус тасдиқ шавад. Хулосаи дараҷаи муносиб будани шаҳрвандон ба хизмати ҳарбӣ ҳангоми бақайдгирии ибтидоии ҳарбӣ, даъват ба хизмати ҳарбӣ, ихтиёран дохилшавӣ ба хизмати ҳарбӣ баъди таҳқиқоти статсионарӣ бароварда мешавад.

Ҳангоми муайянсозии ифодаёбии аломоти фишорбаландии дохили косахонаи сар, ба ғайр аз нишондиҳандаи фишори моеи ҳароммағз, клиникаи беморӣ, мавҷудияти тағйирот дар қаъри чашмон, дараҷаи вусъати системаи меъдавии мағзи сар дар асоси пневмоэнсефалограмма ё томографияи компютерӣ (магниту резонансӣ) ба эътибор гирифта мешавад.

Ҳангоми мавҷудияти ихтилолҳои аёни эҳсосотиву иродавӣ ё зеҳнию хотиравӣ, ки бар асари иллати органикии мағзи сар, бемории сироятӣ ё заҳролудшавӣ пайдо шудаанд, муоина бо моддаи 14 Рӯйхати бемориҳо гузаронида мешавад.

Дар ин модда бадаслии (дегенератсияи) серебралӣ, бемории Паркинсон, дигар бемориҳои экстрапирамидавӣ, бадаслии спиносеребеллярӣ, омосҳои мағзи сару ҳароммағз, фалаҷи майнавии кӯдакона, нуқсонҳои ташаккул, бемориҳои пайвастагии мушаку асаб ва мушакҳо ва дигар бемориҳои системаи марказии асаб (гидросефалия, кистаи мағзи сар ва диг.) дохиланд.

Ба банди "а" инҳирофоти (аномалияҳои) вазнини модарзодӣ (нуқсонҳои инкишоф), бемориҳои системаи асаб ва ҳамчунин бемориҳои зудинкишофёбанда ё бо вайроншавии шадиди функсияҳо (омосҳои мағзи сару ҳароммағз, сирингомиелия бо вайронии возеҳи ғизо, склерози амиотрофии паҳлӯӣ, миастения, амиотрофияи невралӣ, атаксияи спиналии Фридрейх, атаксияи мағзчавии Пер-Марӣ, фалаҷи майнавии кӯдакона, миотония, миопатия ва дигар) мансубанд.

Ба банди "б" бемориҳое мансубанд, ки равандашон оҳиста ва дарозмуддат (на кам аз 1 сол) аст ва афзудани аломатҳоро (сирингомиелия касалии бардавоми ҳароммағз) бо атрофияи ночизи мушакҳо ва ихтилоли сабуки ҳиссиёт, краниостеноз бо аломоти фишорбаландии дохили косахонаи сар ва диг.) дорад.

Ба банди "в" бемориҳои ниҳоят суст инкишофёбандаи системаи асаб, ҳангоми ба дараҷаи ночиз ифода гаштани аломатҳои воқеии беморӣ (сирингомиелия бо ихтилолҳои ночизи диссосиатсияшудаи ҳиссиёт, беатрофияи мушакҳо ва ихтилолҳои ғизоӣ), ё ҳангоми дуру дароз тағйир наёфтани аломатҳои беморӣ дохил мешаванд.

Вобаста ба дараҷаи вайроншавии функсияҳо пас аз пурра буридани омосҳои хушсифати мағзи сару ҳароммағз аз рӯи бандҳои "а", "б" ё "в" муоина гузаронида мешавад.

Ин модда хунравиҳои субарахноидалӣ, дохилимайнагӣ, дигар хунравиҳои дохили косахонаи сар, сактаи майна, ишемияҳои даргузари майна, оқибатҳои иллатҳои рагдори майна ва ҳароммағзро пешбинӣ менамояд.

Ба банди "а" мансубанд:

- инсултҳои такрории майна, новобаста аз дараҷаи вайроншавии функсияҳо;

- пастшавии устувори функсияҳои системаи асаб дар натиҷаи вайроншавии шадиди гардиши хуни майна ё ҳароммағз;

- майнакасалии(энсефалопатияи) диссиркулятории давраи 3 (гемилегияҳо, фалаҷи ҷузъии чуқур, ихтилоли нутқ, хотира, тафаккур, зуҳуроти паркинсонизм, хуруҷҳои эпилепсӣ, вайроншавии функсияҳои узвҳои кос ва ғайраҳо) мансуб дониста мешавад.

Ба банди "б" мансубанд:

- қузии(аневризмаҳои) сершумори шараёнӣ пас аз хориҷ кардани онҳо аз гардиши хун;

- малформатсияҳои артериовенозӣ баъди эмболизатсия, лахтбандии сунъӣ ё дур намудан аз дохили косахонаи сар;

- иллатҳои рагии майна ё ҳароммағз бо раванди мусбат ва резишҳои манбавии мӯътадилифодаёфта;

- энсефалопатияи диссиркулятории давраи 2 бо атеросклерози майна (тарсуӣ, сардардиҳо, сарчархзаниҳо, вайронии хоб, пастшавии қобилияти иҷрои ӯҳдадориҳои хизмати ҳарбӣ, вайроншавиҳои системаи иродавию эҳсосӣ бо мавҷудияти аломатҳои алоҳидаи устувори органикии системаи марказии асаб, анизорефлексияи(ҳархела будани рефлексҳо дар нимаи чап ва рости бадан) аниқ, пастшавии вокуниши гавҳараки чашм ба рушноӣ, аломатҳои пирамидавӣ ва диг.);

- вайроншавиҳои муттасилу (3 ва зиёда дар як сол) даргузари хунгардиши майна (ишемияҳои даргузари майна, хуруҷҳои фишорбаландии майна);

- оқибатҳои вайроншавии хунгардиши ҳароммағз дар шакли ихтилолҳои ҳиссиёт ё фалаҷи ҷузъии сабуки дасту пойҳо.

Ба банди "в" мансубанд:

- қузии (барҷастагии) алоҳидаи шараёнӣ баъди клиппиронии дохили косаи сар ё аз гардиши хун хориҷ намудан бо ёрии баллон ё лахткунии сунъӣ;

- вайроншавиҳои аҳёну (на зиёда аз 2 бор дар як сол) даргузари хунгардиши майна (ишемияҳои даргузари майна, хуруҷҳои фишорбаландии майна) бо аломатҳои ноустувори манбавии системаи марказии асаб (фалаҷҳои ҷузъӣ, парестезия, ихтилоли нутқ, зуҳуроти маначавӣ), ки камтар аз як шабонарӯз истода бе вайроншавии функсияҳои системаи асаб мегузаранд.

- зуҳуроти аввалини норасоии хунгардиши майна ва майнакасалии диссиркулятории давраи 1 дар шакли аломоти неврози қалбакӣ (ноустувории эҳсосот, асабоният, сустшавии хотира, сардард, сарчархзанӣ, ихтилоли хоб, овоз дар гӯшҳо ва диг.);

- намудҳои гуногуни дарди нимсара (мигрен) бо хуруҷҳои муттасилу (3 бор ва зиёда дар як сол) дурудароз (як шабонарӯз ва зиёдтар);

- ихтилоли тонуси(дистонияи) рагию вегетативӣ бо хуруҷҳои муттасилу (1 бор ва зиёда дар як моҳ) ишемияҳои шадиди майна (беҳушшавиҳои оддӣ ва рагкашонӣ) ифодаёфта ва бо ҳуҷҷатҳо тасдиқшуда.

Шахсони моил ба беҳушшавӣ бояд ба таҳқиқ ва табобати амиқ фаро гирифта шаванд. Мавҷудияти дистонияи рагию вегетативӣ танҳо дар ҳолати ташхис нашудани дигар бемориҳои ба вайроншавии функсияҳои системаи асаби вегетативӣ ҳамроҳикунанда муқаррар мешавад. Шаҳрвандон ҳангоми бақайдгирии ибтидоии ҳарбӣ, даъват ба хизмати ҳарбӣ, ихтиёран дохилшавӣ ба хизмати ҳарбӣ ва хизматчиёни ҳарбӣ ҳангоми мавҷудияти беҳушшавиҳо бар асари дигар бемориҳо ё ихтилолҳо (сироятҳо, осебҳо, заҳролудиҳо ва диг.) тибқи моддаҳои дахлдори Рӯйхати бемориҳо муоина мешаванд. Шахсони моил ба беҳушшавӣ барои идораи воситаҳои нақлиёт, кор дар баландӣ, назди механизмҳои ҳаракаткунанда, об ва оташ номуносибанд.

Мутобиқи банди 28 Рӯйхати бемориҳо, пас аз гузаронидани вайроншавии даргузари хунгардиши майна ба хизматчиёни ҳарбии хизмати ҳарбиро ихтиёран адокунанда мумкин аст, ки хулоса оид ба зарурати пешниҳоди рухсатии беморӣ ё озод намудани онҳо аз иҷрои ӯҳдадориҳои хизмати ҳарбӣ бароварда шавад.

Баъди гузаронидани хунравии субарахноидалии худихтиёрӣ (ғайриосебӣ) хулоса ба шахсони аз рӯи сутунҳои 1 ва 2 Рӯйхати бемориҳо муоинашаванда мутобиқи банди "а", ба шахсони бо сутуни 3 муоинашаванда - бо банди "б" ва ҳангоми такроршавии хунравиҳои субарахноидалӣ (новобаста аз этиологияашон) мутобиқи банди "а" бароварда мешавад.

Ҳангоми қузӣ (аневризмаҳо) ва малформатсияҳои артериовенагии рагҳои майнаву ҳароммағз, ки сабабгори вайроншавии хунгардиши майна ва ғайриимкон будани ҷарроҳӣ шудаанд, ё ин ки ҳангоми рад намудани ҷарроҳӣ муоина мутобиқи банди "а" новобаста аз дараҷаи ифода ёфтани зуҳуроти боқимондаи вайроншавии хунгардиши майна ва функсияҳои системаи асаб гузаронида мешавад.

Пас аз табобати ҷарроҳии кузӣ(барҷастагии) рагҳои майна, иллатҳои дигари рагдори майна ё ҳароммағз нисбати муоинашавандагон аз рӯи сутунҳои 1, 2 Рӯйхати бемориҳо хулоса бо банди "а", нисбати муоинашавандагон бо сутуни 3 хулоса аз рӯи бандҳои "а", "б" ё "в", вобаста ба пуррагии ҷарроҳӣ, самарабахшии он, бузургии норасоии баъдиҷарроҳии устухонҳои косахонаи сар, раванди барқароршавии функсияҳои вайроншуда бароварда мешавад. Ҳангоми норасоии устухонҳои косахонаи сар бандҳои дахлдори моддаи 81 Рӯйхати бемориҳо барои хулосаи муоина истифода мегарданд.

Ин модда оқибатҳои наздиктарин ва каноравии (баъди як сол ва зиёда аз лаҳзаи осеб) осебҳои майнаву ҳароммағз, душвориҳои иллатҳои осебии системаи марказии асаб ва ҳамчунин оқибатҳои осебҳо аз таъсири мавҷи таркишии ҳавоӣ ва таъсири дигар омилҳои берунаро пешбинӣ менамояд.

Ба банди "а" мансубанд:

- оқибатҳои иллатҳои осебӣ бо ихтилолҳои вазнини функсияҳои майна ва ҳароммағз (латхӯрӣ ва фишурдашавии майна, ки ба фалаҷҳои устувор, вайроншавии функсияҳои узвҳои кос ва диг., меоранд);

- оқибатҳои иллатҳои осебии маводи майна бо ихтилолҳои функсияҳои қишрӣ (афазия, агнозия, апраксия ва диг.);

- арахноидити(газаки анкабутияи майна ва ҳароммағзи) баъдиосебӣ ва гидросефалия(обгирии майна), ки ба фишорбаландии дохили косахонаи сар ё хуруҷҳои эпилепсии муттасил (3 бор ва зиёда дар як сол) меоранд;

Ба банди "б" оқибатҳои осебҳои майна ва ҳароммағз, ки дар онҳо аломатҳои манбавӣ ва ихтилоли функсияҳо ба дараҷаи ифоданокии дар банди "а" пешбинишуда намерасанд, дохил мешаванд: парези функсияи дасту пойро мӯътадил маҳдудкунанда; ихтилолҳои мӯътадилифодаёфтаи мағзча ба шакли гардиши ноустувор, нистагм, вайроншавиҳои ҳиссиёт; арахноидити осебӣ, гидросефалия бо фишорбаландии мӯътадил ё ночиз ва хуруҷҳои аҳёнии (аз 3 бор кам дар як сол) саръӣ.

Ба банди "в" оқибатҳои иллатҳои осебии майна ё ҳароммағз, арахноидити осебӣ бе аломатҳои фишорбаландии дохили косахонаи сар бо аломатҳои органикии (нобаробарии асабҳои косахонаи сар ва анизорефлексия, ихтилолҳои сабуки эҳсосот ва диг.) парешонӣ, бо мувофиқати зуҳуроти устувори астеноневротикӣ ва ноустувории рагию вегетативӣ ва ҳамчунин шикастаҳои кӯҳнаи косахонаи сар бе аломатҳои иллати органикӣ ва вайроншавии функсияҳо мансубанд. Шаҳрвандон ҳангоми бақайдгирии ибтидоии ҳарбӣ, даъват ба хизмати ҳарбӣ ва хизматчиёни ҳарбии хизмати ҳарбиро тибқи даъват адокунанда бо банди "в" танҳо дар сурати набудани ҷараёни аломатҳои мусбии беморӣ дар натиҷаи табобати гузашта ва ҳамчунин заъфҳои давомнок ё такрорӣ муоина мешаванд. Ҳангоми беҳбудии ҳолат, ҷуброни зуҳуроти дарднок, барқароршавии қобилияти иҷрои ӯҳдадориҳои хизмати ҳарбӣ муоина мутобиқи банди "г" гузаронида мешавад.

Ба банди "г" оқибатҳои осеби майна ва ҳароммағз бе аломатҳои органикии парешонӣ, ноустувории рагию вегетативӣ ва астенизатсияи ночиз бе вайроншавии функсияҳои ҳаракатӣ, ҳиссиётӣ, мутобиқатӣ ва дигар функсияҳои системаи асаб мансубанд.

Нисбати шаҳрвандони бо сутуни 1 Рӯйхати бемориҳо муоинашаванда, ҳангоми мавҷудияти осеби (бо ҳуҷҷатҳои тиббӣ тасдиқшуда) косахонаи сару майна тайи 3 соли охир хулоса бо банди "г" бароварда мешавад.

Ҳангоми мавҷудияти ихтилолҳои аёни эҳсосию иродавӣ ё зеҳниву хотиравии бар асари осеби майна пайдошуда, муоина мутобиқи банди 14 Рӯйхати бемориҳо гузаронида мешавад.

Мутобиқи банди "а", "б", "в" ё "г" вобаста ба дараҷаи вайроншавии функсияҳо муоина ҳангоми мавҷудияти оқибатҳои иллатҳои системаи марказии асаб аз таъсири омилҳои беруна (радиатсия, ҳароратҳои баланду паст, рушноӣ, фишори баланду пасти об ё ҳаво, дигар сабабҳои беруна) гузаронида мешавад.

Дар сурати мавҷуд будани иллату норасоиҳои устухонҳои сар, ба ғайр аз моддаи мазкур бандҳои дахлдори моддаи 81 Рӯйхати бемориҳо низ барои муоина истифода мешаванд.

Муоинаи тиббии шахсони осеби шадиди майна ё ҳаромағзро гузаронида мутобиқи моддаи 28 Рӯйхати бемориҳо анҷом дода мешавад.

Ин модда бемориҳо, иллатҳои (аввала ва дуюмбораи) асабҳои сар (ба ғайр аз ҷуфтҳои 2 ва 8), асабҳои ҳароммағз, решача ва гиреҳҳои асабро пешбинӣ менамояд.

Ба банди "а" мансубанд:

- оқибатҳои (аломатҳои неврологии мӯҳлаташ 6 моҳ ва зиёдаи саршавии бемории системаи асаб) полиневритҳо (полиневропатияҳо), плекситҳо (плекситопатияҳо) - и пайдоишашон илтиҳобӣ ва заҳролудӣ, омосҳои канории асабҳо бо ихтилолҳои аёни ҳаракат, ҳиссиёт ва ғизо (дар эзоҳот ба банди "а" моддаи 27 Рӯйхати бемориҳо омадаанд);

- радикулитҳои муттасили (дар як сол 2 бор ва зиёда аз он) такроршаванда ва дарозҷараён бо аломоти дарднокии устувор ва вайроншавиҳои ҳаракату вегетативию ғизогии табобати дарозмуддати (4 моҳ ва зиёда) статсионарӣ ва амбулаториро талабкунанда;

- плекситҳо ва намудҳои вазнини дарди асаби сешоха ҳангоми бенатиҷагии табобат.

Ба банди "б" мансубанд:

- бемориҳои канории асабҳо ва печишгоҳҳо бо ихтилолҳои мӯътадили функсияи асосӣ;

- радикулитҳои музмини такроршаванда, плекситҳо, невропатияҳо, невритҳо бо ҳолатҳои маҷбурии бадан, дарди асабҳо ва ғайраҳо, ки табобати дарозмуддати (давоми 2-3 моҳ) статсионарӣ ва амбулаториро талаб мекунанд.

Ба банди "в" мансубанд:

- бемориҳои такроршавандаи канории асабҳо ва печишгоҳҳо бо авҷгириҳои аҳён бе тамоили афзудани ихтилолҳои ҳаракатӣ, ҳиссиётӣ ва ғизоӣ;

- зуҳуроти боқимондаи камифодаи бар асари авҷгириҳои гузашта пайдошуда бо вайронкунии ночизи функсияҳо.

Ба банди "г" зуҳуроти боқимондаи бемориҳои канории асабҳо ба шакли вайрониҳои ҳиссиёти ночиз, атрофияҳои хурд ё заифии қувваи мушакҳо бе вайронкунии функсияи дасту пой ва тамоили барқароршавӣ мансубанд.

Ҳангоми иллатҳои дуюмдараҷаи системаи канории асабӣ моддаҳои дахлдори Рӯйхати бемориҳо истифода мешаванд.

Ба банди "а" оқибатҳои осебҳо ё ҷароҳатҳои танаи асаб ва асаббофт бо мавҷудияти ихтилолҳои аёну устувори ҳаракатӣ, эҳсосотӣ, ғизоӣ (атрофияи аёни мушакҳо ҳангоми раванди яктарафа: китф - зиёда аз 4 см, бозу зиёда аз 3 см, рон - зиёда аз 8 см, соқ - зиёда аз 6 см, решҳои трофикии музмин ва ғайраҳо) ва ҳамчунин оқибатҳои иллатҳо бо синдроми дардноки аён мансубанд.

Ба банди "б" оқибатҳои иллатҳои асабҳову асаббофтҳо бо нимфалаҷии гурӯҳи мушакҳо ё мушакҳои алоҳида ва ихтилоли мӯътадили функсияи асосии дасту пой, фалаҷи мушакҳои қиёфавӣ ба сабаби иллати танаи асосӣ ё шохаҳои калони асаби рӯй мансубанд.

Ба банди "в" оқибатҳои иллатҳои асабҳову асаббофтҳо бо вайроншавии ночизи функсияи дасту пой (иллати яке аз асабҳои соид ё оринҷ бо камқувватии мушакҳои росткунандаҳои панҷаи даст ва маҳдудии флексияи пуштии он ва диг.) мансубанд.

Ба банди "г" оқибатҳои иллатҳои асабҳо дохил мешаванд, ки ҳангоми барқароршавии пурраи функсияи онҳо зуҳуроти боқимондаи сабук дар шакли вайроншавиҳои камаёни ҳиссиёт ё заифии ночизи мушакҳо, ки тавассути асаби иллатнок ҳассосанд, амалан функсияи дасту пойро маҳдуд намекунанд.

Пас аз осеби асабҳои канорӣ ё табобати ҷарроҳӣ муоина мутобиқи моддаи 28 Рӯйхати бемориҳо гузаронида мешавад.

Ин модда ҳолатҳои пас аз бемориҳои сироятӣ, паразитӣ ва дигар бемориҳо, заҳролудшавӣ ва осебҳои системаи асаб ва ҳамчунин бемориҳои шадиди рагҳои майна ё ҳароммағзро пешбинӣ менамояд.

Хулосаи Комиссияи тиббии ҳарбӣ оид ба зарурати пешниҳоди рухсатии беморӣ ба хизматчии ҳарбӣ пас аз гузаронидани сарсомии (менингити) шадиди серозӣ, илтиҳоби мағзи сари (энсефалити) канагии сарсомшакл, намудҳои паҳншудаи сирояти менингококкӣ (сарсом, менингоэнсефалит, менингококксемия), намудҳои омехтаи полирадикулоневритҳо ва дигари бо ҳолати астеникӣ интиҳоёфта пас аз анҷоми табобат ва поксозии (санатсия) ликвор бароварда мешавад.

Маҳаки поксозии ликвор ҳангоми сарсоми менингококкӣ камшавии ситоз аз 50 ҳуҷайра поён ва зиёдшавии миқдори лимфоситҳо аз 75 фоиз боло ба ҳисоб меравад.

Ҳангоми ҷараёни беоризаи бемориҳои нишондода ва штфоёбии пурра нисбати хизматчиёни ҳарбӣ хулоса доир ба зарурати озод намуданашон бароварда мешавад.

Нисбати хизматчиёни ҳарбии майнаашон зарбхӯрда ё латхӯрда хулоса оид ба зарурати пешниҳоди рухсатии беморӣ ё озодшавии онҳо бароварда мешавад. Пас аз рухсатии беморӣ хизматчиёни ҳарбии хизмати ҳарбиро дар Қӯшунҳои ҳавоию десантӣ адокунанда бояд аз муоинаи такрории тиббӣ гузаранд.

Шаҳрвандони сарсом ё менингоэнсефалит гузаронида ҳангоми бақайдгирии ибтидоии ҳарбӣ, даъват ба хизмати ҳарбӣ ва ихтиёран дохилшавӣ ба хизмати ҳарбӣ, дар сурати аз 6 моҳ кам гузаштани вақт пас аз анҷоми табобат ба хизмати ҳарбӣ муваққатан номуносиб эътироф мегарданд. Ҳангоми набудани зуҳуроти боқимонда ё мавҷудияти танҳо аломатҳои органикии парешон бе ихтилоли функсияҳо, шаҳрвандон ҳангоми бақайдгирии ибтидоии ҳарбӣ, даъват ба хизмати ҳарбӣ ва ихтиёран дохилшавӣ ба хизмати ҳарбӣ мутобиқи банди "г" моддаи 22 Рӯйхати бемориҳо муоина мешаванд.

Шаҳрвандон баъди осеби шадиди пӯшидаи майна ҳангоми бақайдгирии ибтидоии ҳарбӣ, даъват ба хизмати ҳарбӣ ва ихтиёран дохилшавӣ ба хизмати ҳарбӣ ба мӯҳлати 6 ё 12 моҳ вобаста ба вазнинии осеб ва ифодаёбии вайроншавии функсияҳо барои хизмати ҳарбӣ муваққатан номуносиб эътироф мегарданд.

Нисбат ба хизматчиёни ҳарбии тибқи сутуни 3 Рӯйхати бемориҳо муоинашаванда, пас аз аввалин маротиба гузаронидани вайроншавии шадиди хунгардиши майна бо барқароршавии функсияҳои системаи асаб хулоса оид ба зарурати пешниҳоди рухсатии беморӣ бароварда мешавад.

Бемориҳои чашм ва узвҳои иловагии он

Ин модда тағйироти анатомии модарзодӣ ва баъдан пайдошударо ё камбудиҳои ҷойгиршавии пилкҳо, роҳҳои ашк, косаи чашм ва мултаҳимаро пешбинӣ менамояд. Хулоса оид ба муносибӣ ба хизмати ҳарбӣ, хизмат дар навъҳои Қувваҳои мусаллаҳ, намудҳои қӯшун, хизмат аз рӯи ихтисосҳои бақайдгирию ҳарбӣ вобаста ба дараҷаи тағйироти анатомӣ, вазнинии раванди беморӣ, натиҷаҳои табобат ва функсияҳои чашм бароварда мешавад.

Ба банди "а" мансубанд:

- часпиши пилкҳо ба ҳам ё бо курраи чашм, агар онҳо ҳаракати чашмро ниҳоят маҳдуд намоянд ё ба биноӣ монеа шаванд;

- чаппагардии пилкҳо ё афзоиши мижгонҳо ба самти кураи чашм, ки ба чашм таъсир мерасонанд;

- чаппашавӣ, шаклдигаркунии хадшавӣ ё камбудии ҷойгиршавии пилкҳо (ба ғайр аз птоз), ки ба пӯшидани қарния монеъ мешаванд; лагофталми устувор.

Ба банди "б" мансубанд:

- блефаритҳои(газаки канори озоди пилкҳои) ниҳоят аёни захмӣ бо гӯшаҳои хадшаи аз нав пайдогардида ва рехтани канорҳои пилкҳо;

- илтиҳоби мултаҳимаи музмин бо гипертрофия ва инфилтратсияи ниҳоят аёни бофтаҳои зерлуобӣ бо авҷгириҳои муттасил (на кам аз 2 маротиба дар як сол) ҳангоми табобати бенатиҷаи статсионарӣ;

- иллати музмини трихоматозии мултаҳима;

- бемориҳои роҳҳои ашк ва пардаи болмонанди такроршаванда бо вайроншавии инкишофёбандаи функсияхои чашм, ки новобаста аз табобатҳои чандинкаратаи ҷарроҳӣ дар статсионар табобатнашаванда мебошанд;

- птози модарзод ё баъдан пайдошуда, ки пилки болоӣ ҳангоми оромии мушаки пешонӣ аз нисф зиёди гавҳараки як чашм ё зиёда аз 1/3 қисми гавҳараки ҳар ду чашмро мепӯшонад;

- ҳолати баъди ҷарроҳиҳои таҷдидии роҳҳои ашк бо дохил намудани лакопротез.

Ҳангоми оқибатҳои рамад (трахома) бо вайроншавии устувори функсияҳои чашм хулоса мутобиқи моддаҳои дахлдори Рӯйхати бемориҳо, ки вайроншавиҳои мазкурро пешбинӣ менамоянд, бароварда мешавад.

Блефарити оддӣ бо пулакчаҳои алоҳида ва серхунии(гиперемияи) ками канори пилк, илтиҳоби мултаҳимаи фолликулярӣ бо фолликулаҳои ягона, сурхчагии мултаҳима дар гӯшаҳои пилк ва гунбазҳои мултаҳима, хадшаҳои рӯякии алоҳидаи хурди мултаҳимаи пайдоишашон ғайритрахоматозӣ, ҳадшаҳои ҳамвори мултаҳимаи пайдоишашон трахоматозӣ бе тағйироти дигари мултаҳима, қарния ва бе раванди такрории рамад(трахома) дар давоми сол, пардаи болмонанди ҳақиқӣ ва қалбакӣ бе зуҳуроти инкишофёбӣ барои татбиқи ҳамин модда асос шуда наметавонанд ва барои адои хизмати ҳарбию дохил шудан ба муассисаҳои таҳсилоти ҳарбӣ мамониат намекунанд.

Ҳангоми назлаи баҳорӣ ва иллатҳои дигари аллергии мултаҳима вобаста ба дараҷаи ифодаёбӣ, вазнинии раванди беморӣ, муттасилии авҷгириҳо ва самаранокии табобат муоина мутобиқи банди "б" ё "в" гузаронида мешавад.

Нисбати хизматчиёни ҳарбӣ баъди табобати трахомаи шадид хулоса оид ба зарурати пешниҳоди рухсатии беморӣ бароварда намешавад. Ҳангоми зарурат мутобиқи моддаи 36 Рӯйхати бемориҳо хулоса оид ба зарурати озодшавии ҳизматчиёни ҳарбии бемор бароварда мешавад.

Ин модда бемориҳои музмин ва душвортабобатшаванда ё табобатнашавандаро пешбинӣ менамояд.

Дар ҳолатҳои анҷомёбӣ ё ҷараёни инкишофнаёбанда бо авҷгириҳои аҳёни беморӣ (камтар аз 2 бор дар як сол) ва ҳамчунин баъди кӯчати бофтаҳо дараҷаи муносибӣ ба хизмати ҳарбӣ нисбати муоинашавандагон аз рӯи сутунҳои 1, 2 ва 3 Рӯйхати бемориҳо вобаста ба функсияҳои чашм мутобиқи моддаҳои дахлдори Рӯйхати бемориҳо муайян карда мешавад.

Ҳангоми мавҷудияти омосҳои чашм ва узвҳои иловагии он вобаста ба хислаташон муоина мутобиқи моддаҳои 8 ё 10 Рӯйхати бемориҳо гузаронида мешавад. Омосҳои хушсифати функсияҳои чашмро вайроннакунанда ба адои хизмати ҳарбӣ, дохилшавӣ ба муассисаҳои таълимии ҳарбӣ, дохилшавӣ ба кор бо моддаҳои радиоактивӣ, манбаъҳои нурафшони ионӣ, ҷузъиёти сӯзишвории мушакӣ, манбаъҳои майдони электромагнитӣ ва нурафшонии лазерӣ мамониат намекунанд.

Ба банди "а" мансубанд:

- бемориҳои бошиддат функсияҳои биноиро пасткунанда ва табобатнашаванда;

- ҳолатҳои пас аз қарнияи сунъимонӣ(кератопротезирование) дар як ё ҳар ду чашм;

- абиотрофияи тапеторетиналӣ, новобаста ба функсияҳои чашм.

Бадаслии (дегенератсияи) пигментии шабакия (тӯрпарда) бо пигмент ё ин ки бе он, ҳамроҳи ихтилоли мутобиқат ба торикӣ (гемералопия) бояд дар асоси адаптометрияи дукаратаи яксоата бо истифодаи усулҳои санҷишии тадқиқи биниши нимторикӣ тасдиқ шавад.

Ҳангоми тангшавии устувори майдони биноӣ аз поёну берун (ба меридианҳои амудӣ ва уфуқӣ) аз нуқтаи қайд то ба сатҳи аз 30 дараҷа кам дар ҳар ду чашм хулоса мутобиқи ҳама сутунҳои Рӯйхати бемориҳо бо банди "а", дар як чашм -бо банди "б"; аз 30 то 45 дараҷа дар ҳар ду чашм - бо банди "б"; дар як чашм - бо банди "в" бароварда мешавад.

Ба банди "б" мансубанд:

- увеиту увеопатияҳои музмини дар шароити статсионар ташхисшуда бо баландии фишори дохили чашм, кератоглобус ва кератоконус;

- афакия (набудани булураки чашм) ва артифакияи (таркиботи сунъии) як ё ҳар ду чашм;

- мавҷудияти тағйироти бадаслию дистрофии қаъри чашм (бадаслии канории шабакия (тӯрпарда), манбаъҳои сершумори хориоретиналӣ, стафиломаи пушт ва диг.) ҳангоми пастшавии шиддатноки функсияҳои биноии чашм;

- мавҷудияти ҷисми бегонаи дохили чашм бе тағйироти илтиҳобӣ ё дистрофӣ.

Дар ҳама ҳолат зимни мавҷудияти ҷисмҳои бегонаи дохили чашм масъалаи муносиб будан ба хизмати ҳарбӣ, муносиб будан ба хизмат аз рӯи ихтисоси ҳарбию бақайдгирӣ нисбати афсарону прапоршикон ва мичманҳо на пештар аз 3 моҳ пас аз ҷароҳат муайян карда мешавад. Дар сурати хубии функсияҳои чашм, набудани зуҳуроти илтиҳобӣ ва аломатҳои металлоз хизматчиёни ҳарбии нобаршуда ба хизмати ҳарбӣ муносиб бо маҳдудиятҳои ҷузъӣ эътироф гардида, вале барои хизмат дар ҳайати экипажи танкҳо, мошинҳои ҷангии пиёдааскарон, транспортёрҳои зиреҳпӯш, дастгоҳҳои мушаксардиҳанда, ба сифати ронандаҳои воситаҳои нақлиёт ва ҳамчунин ба корҳое, ки бо ларзиши бадан алоқаманданд, номуносиб дониста мешаванд.

Ҳангоми бо атрофияи асаби биноӣ гирифтор будан дараҷаи муносиб будан ба хизмати ҳарбӣ ва хизмат кардан аз рӯи ихтисосҳои бақайдгирию ҳарбӣ вобаста ба функсияхои чашм муайян карда мешавад.

Ҳангоми даъват ба хизмати ҳарбӣ ё ихтиёран дохилшавӣ ба хизмати ҳарбӣ, шаҳрвандони дар қарния ё пардаи чашмашон (склераашон) ҷарроҳиҳои таҷдидию оптикӣ гузаронида, мутобиқи моддаи 36 Рӯйхати бемориҳо, агар пас аз ҷарроҳӣ камтар аз 6 моҳ гузашта бошад, муваққатан номуносиб ба хизмати ҳарбӣ эътироф мегарданд. Баъди гузаронидани ҷарроҳӣ дараҷаи муносиб будани онҳо ба хизмати ҳарбӣ мутобиқи моддаҳои дахлдори Рӯйхати беморихо вобаста ба ҳолати функсияи чашмҳо ва дараҷаи аметропияи то ҷарроҳӣ бо ҳуҷҷат тасдиқшуда ва натиҷаҳои биометрияи ултарасадоии кураи чашм муаяйн карда мешавад.

Шахсони дар қарнияи чашмашон ҷарроҳии таҷдидию оптикигузаронда на пештар аз 1 сол пас аз ҷарроҳӣ дар сурати набудани оризаҳои баъдиҷарроҳӣ ва тағйироти бадаслию дистрофӣ дар қарнияю қаъри чашм ва ба шарте ки то ҷарроҳӣ баланд набудани дараҷаи аметропия аз дараҷаи дар фасли "г" Ҷадвали талаботи иловагии пешбинишуда бо ҳуҷҷат тасдиқ шудааст, барои дохилшавӣ ба муассисаҳои таълимии ҳарбӣ муносиб дониста мешаванд.

Ҳангоми афакия, артифакия дар як ё ҳар ду чашм хулоса оид ба дараҷаи ба хизмати ҳарбӣ муносиб будани афсарону прапоршикон тибқи моддаи 35 Рӯйхати бемориҳо вобаста аз тезбиноӣ бо гузарондани ислоҳоти амалии чашм бароварда мешавад. Хизматчиёни ҳарбии номбаршуда барои дохилшавӣ ба муассисаҳои таълимии ҳарбӣ, хизмати ҳарбӣ дар Қӯшунҳои ҳавоию десантӣ, иншооти махсус, дар ҳайати экипажи танкҳо, мошинҳои ҷангии пиёдааскарон, ба сифати ронандаҳои воситаҳои нақлиёт ва ҳамчунин ба корҳое, ки бо ларзиши бадан алоқаманданд, номуносиб дониста мешаванд.

Баромадагӣ ва зербаромадагии булӯрак низ ҳамчун афакия ҳисоб мешавад. Агар дар чашми дуюм бинобар хирашавии булӯрак тезбиноии ин чашм то 0,04 ва аз он пасттар фарояд, афакияи як чашм ҳамчун дутарафа ҳисобида мешавад.

Тобишҳои мавҷзананда, рангорангӣ, сангча, донача ва вакуолаҳои булӯрак, ки танҳо ҳангоми таҳқиқот аз роғи чароғ ошкор мегарданд ва ҳамчунин пигментгузории модарзодӣ дар капсулаи ибтидоии булӯрак, ки тезбиноиро паст намекунанд, барои татбиқи ин модда асос шуда наметавонанд ва барои адои хизмати ҳарбӣ, дохилшавӣ ба муассисаҳои таҳсилоти ҳарбӣ, дохилшавӣ ба кор бо моддаҳои радиоактивӣ, манбаҳои нурафшони ионӣ, ҷузъиёти сӯзишвории мушакӣ, манбаъҳои майдони электромагнитӣ ва нурафшонии лазерӣ монеагӣ пеш намеоранд.

Ҳангоми дарёфти хирагӣ дар зери капсулаи ақибии булӯраки шахсони бо моддаҳои радиоактивӣ, манбаъҳои нурафшони ионӣ, ҷузъиёти сӯзишвории мушакӣ, манбаъҳои майдони электромагнитӣ ва нурафшонии лазерӣ коркунанда тавассути ташхиси биомикроскопӣ ва мавҷудияти аломатҳои эътимодноки афзоиши хирагии булӯрак (афзоиши назарраси миқдор ва андозаи онҳо ҳангоми мушоҳидаи дарозмуддат) онҳо барои хизмат аз рӯи ихтисосҳои бақайдгирию ҳарбӣ номуносиб эътироф мегарданд.

Ҳангоми мавҷудияти скотомаҳои устувори мутлақи марказӣ ва наздимарказӣ дар як ё ҳар ду чашми муоинашавандагон бо сутунҳои 1, 2 ва 3 Рӯйхати бемориҳо дараҷаи муносиб будан ба хизмати ҳарбӣ ва хизмат аз рӯи ихтисоси ҳарбию бақайдгирии онҳо вобаста ба ҳолати функсияҳои чашм мутобиқи Рӯйхати бемориҳо ва Ҷадвали 1 талаботи иловагӣ ба вазъи саломатии шаҳрвандон (минбаъд Ҷадвали 1 талаботи иловагӣ) муайян карда мешавад.

Шахсони гирифтори кератити паренхиматозии пайдоишаш сифилисӣ бо банди "б" моддаи 6 Рӯйхати бемориҳо муоина мешаванд.

Ба банди "а" ҳамчунин ҳолатҳои табобати ҷарроҳии бенатиҷаи такрории кӯчиши баъдиосебии шабакия дар ҳар ду чашм ҳангоми пастшавии афзояндаи функсияҳои чашм мансуб дониста мешаванд.

Пас аз гузаронидани кӯчиши этиологияаш осебии шабакия дар ҳар ду чашм афсарону прапоршикон, ҳангоми хубии функсияҳои чашмон метавонанд ба тартиби инфиродӣ ба хизмати ҳарбӣ муносиб бо маҳдудиятҳои ҷузъӣ эътироф гарданд. Онҳо барои хизмат дар Қувваҳои ҳавоию десантӣ, ҳайати экипажи танкҳо, мошинҳои ҷангии пиёдааскарон, транспортёрҳои зиреҳпӯш, дастгоҳҳои мушаксардиҳанда ба сифати ронандаҳои воситаҳои нақлиёт ва ҳамчунин ба корҳое, ки бо ларзиши бадан алоқаманданд, номуносиб эътироф мегарданд.

Мавҷудияти глаукома бояд дар шароити статсионарӣ бо истифодаи санҷишҳои сарборӣ тасдиқ гардад. Дараҷаи муносиб будан ба хизмати ҳарбӣ пас аз табобат (доругӣ ё ҷарроҳӣ), бо дарназардошти дараҷаи мӯътадилшавии ҷараёни беморӣ ва функсияҳои чашм (тезбиноӣ, майдони биноӣ, мавҷудияти скотомаҳои (маҳудии биноии) наздимарказӣ, аз он ҷумла ҳангоми санҷишҳои сарборӣ ва ҳамчунин экскаватсияи диски асаби биноӣ ва диг.) муайян мегардад. Тибқи ин модда ҳамчунин шахсони дорои глаукомаи такрорӣ муоина мешаванд.

Ба банди "а" ҳамчунин дубинии (диплопияи) устувори баъди осеби косаи чашм бо иллати мушакҳои чашмҳо мансуб дониста мешавад. Агар диплопия оқибати ягон беморӣ бошад, пас хулоса аз рӯи бемории асосӣ бароварда мешавад.

Мавҷудияти дубинӣ дар шаҳрвандон танҳо ҳангоми то канори тарафҳо ва боло бурдани курраи чашм мутобиқи банди "б" ва ҳангоми ба поён нигоҳ намудан бо банди "а" муоина мешавад.

Ба банди "б" ҳамчунин ихтилоҷи аёни ҷунбишии мушакҳои курраи чашм мансуб аст.

Агар нистагм яке аз аломатҳои иллати системаи асаб ё органи мувозанат бошад, пас муоина аз рӯи бемории асосӣ гузаронида мешавад. Ҷунбишҳои нистагммонанди чашм ҳангоми канорравии курраҳои чашмон барои адои хизмати ҳарбӣ ва дохилшавӣ ба муассисаҳои таҳсилоти ҳарбӣ монеа намебошанд.

Ташхиси олусии ҳарду чашм камтар аз 15 дараҷа бояд тавассути санҷиши биноии дучашма тасдиқ шавад. Мавҷудияти биноии дучашма барои истисно намудани олусии дучашма асос мебошад.

Ҳангоми олусии ивазшаванда бо биниши хуби ҳар ду чашм бинобар хавфи пайдоиши дубинӣ аз табобати ҷарроҳӣ таваққуф кардан лозим аст.

Ҳангоми олусии дучашма, олусии фалаҷӣ бе дубинӣ ва вайрониҳои биноии дучашма дараҷаи муносиб будан ба хизмати ҳарбӣ ва хизмат аз рӯи ихтисосҳои бақайдгирию ҳарбӣ вобаста ба функсияҳои чашм мутобиқи Рӯйхати бемориҳо ва Ҷадвали талаботи иловагӣ муайян карда мешавад.

Намуд ва дараҷаи инҳирофоти рефраксия бо кӯмаки скиоскопия ё рефрактометрия муайян карда мешавад.

Дар сурати пешбинии муайянсозии инфиродии муносибӣ ба хизмати ҳарбӣ дар Қӯшунҳои ҳавоию десантӣ аз рӯи сутуни 3 Рӯйхати бемориҳо бо инҳирофоти рефраксияи дар ҳамин модда нишондодашуда, аҳамияти ҳалкунанда ба тезбиноӣ дода мешавад.

Ҳангоми ихтилоҷи устувор, фалаҷи амиқ ё ҷузъии аккомодатсия таҳқиқот бо иштироки табибони бемориҳои асаб, бемориҳои дарунӣ ва дигар ихтисос зарур аст. Агар сабаби ихтилоҷи устувор, фалаҷи амиқ ё ҷузъии аккомодатсияи бемориҳои системаи асаб, узвҳои дохилӣ бошанд, муоина аз рӯи бемории асосӣ гузаронида мешавад.

Фалаҷи аккомодатсия бемории функсионалӣ буда, рефраксияи ҳангоми сиклоплегия ошкоршудаи он аз қувваи линзаи мӯътадили манфии ислоҳкунанда то сиклоплегия заифтар аст.

Ҳангоми ихтилоҷ, фалаҷи ҷузъии аккомодатсия дар як ё ҳар ду чашм баъди табобати бесамараи статсионарӣ дараҷаи муносиб будан ба хизмати ҳарбӣ бо моддаҳои 34 ё 35 Рӯйхати бемориҳо вобаста ба тезии биноӣ бо ислоҳот ва дараҷаи аметропияи ба сатҳи пештара баргашта пас аз сиклоплегияи чандинкарата муйян карда мешавад.

Ҳангоми фалаҷи амиқи устувори аккомодатсия дар як чашм дараҷаи муносиб будан ба хизмати ҳарбӣ ва хизмат аз рӯи ихтисосҳои бақайдгирию ҳарбӣ вобаста ба функсияи чашмҳо муайян карда мешавад.

+-------+---------------------------------+--------------------------ҷ
|Моддаи |     Номгӯи бемориҳо, дараҷаи    |   Дараҷаи муносибӣ ба    |
|Рӯйхати|       вайроншавии функсия      |      хизмати ҳарбӣ       |
|бемо- |                                 +--------+--------+--------+
|риҳо   |                                 |Сутуни 1|Сутуни 2|Сутуни 3|
+-------+---------------------------------+--------+--------+--------+
| 35   | Кӯрӣ, биноии суст, ноқисии      |        |        |        |
|       | биноии ранга:                   |        |        |        |
|       | а) тезбинии як чашм 0,09 ва паст|   НМ   |   НМ   |   НМ   |
|       | ё нобиноии он ҳангоми тезбинии |        |        |        |
|       | чашми дигар 0,3 ва паст ва ҳам- |        |        |        |
|       | чунин набудани курраи чашм ҳан- |        |        |        |
|       | гоми тезбинии чашми дигар 0,3 ва|        |        |        |
|       | паст ё қувваи босираи ҳар ду    |        |        |        |
|       | чашм 0,2 ва паст               |        |        |        |
|       +---------------------------------+--------+--------+--------+
|       | б) тезбинии як чашм 0,09 ва паст|   ММ   |   ММ   | ММ,   |
|       | ё нобиноии он ҳангоми тезбинии |        |        | ММҶ-инф|
|       | чашми дигар 0,4 ва боло ва ҳам- |        |        |        |
|       | чунин набудани курраи чашм      |        |        |        |
|       | ҳангоми тезбинии чашми дигар 0,4|        |        |        |
|       | ва боло ё тезбинии як чашм 0,3 |        |        |        |
|       | ҳангоми тезбинии чашми дигар аз|        |        |        |
|       | 0,3 то 0,1                      |        |        |        |
|       +---------------------------------+--------+--------+--------+
|       | в) тезбинии як чашм 0,4 ҳангоми |   ММ   |   ММ   |   ММҶ |
|       | тезбинии чашми дигар аз 0,3 то |        |        |        |
|       | 0,1                             |        |        |        |
|       +---------------------------------+--------+--------+--------+
|       | г) дихромазия, рангсустии 3 ва | ММҶ - 2|   ММҶ |   М    |
|       | 2 дараҷа                        |        |        |        |
+-------+---------------------------------+--------+--------+--------+

Тезбиноии ҳар як чашм тавассути шишаҳои гуногун бо ислоҳот, аз он ҷумла бо линзаҳои муштарак ва васлӣ (дар ҳолати мутобиқати хуб (на камтар аз 20 соат), набудани диплопия ва ангезиши чашм), барои афсарону прапоршикон бо линзаҳои дохиличашмӣ (интраокулярӣ) ба ҳисоб гирифта мешавад. Шахсони аз линзаҳои васлӣ истифодабаранда, бояд айнаки оддие дошта бошанд, ки тезбиноӣ дар он барои адои хизмати ҳарбӣ монеагӣ пеш намеорад.

Тезбиноие, ки барои адои хизмати ҳарбӣ маониат намекунад, барои шахсони тибқи сутунҳои 1 ва 2 Рӯйхати бемориҳо муоинашаванда бояд барои дурӣ бо ислоҳи чашм дар як чашм набояд аз 0,5 ва дар дигар чашм аз 0,1 паст ё дар ҳар як чашм набояд аз 0,4 паст бошад.

Дар ҳолатҳои шубҳанок тезбиноӣ бо кӯмаки усулҳои тадқиқотии санҷишӣ муайян карда мешавад.

Ҳангоми ислоҳи чашм бо шишаҳои оддии куррашакл ва ҳамчунин ҳангоми анизометропияи ислоҳнашудаи муоинашавандагон аз рӯи ҳама сутунҳои Рӯйхати бемориҳо, тезбиноӣ бо ислоҳи амалан мутобиқшавандаи дучашма, яъне бо фарқият дар қувваи шишаҳо барои ҳар ду чашм на зиёдтар аз 2,0 дптр ҳисобидаа мешавад.

Астигматизмҳои (нодурустии инҳинои қарния ва гоҳо булураки) гуногуннамуд бояд тавассути шишаҳои силиндрӣ ё муштарак пурра дар тамоми меридианҳо ислоҳ шаванд.

Тезбиноӣ бо ислоҳи чашми дохилшавандагони муассисаҳои таҳсилоти ҳарбӣ, ки аз ҳадди рефраксияи дар фасли "г" Ҷадвали талаботи иловагӣ омада боло нест, танҳо ҳангоми мавҷудияти наздикбинӣ, астигматизми оддӣ ё мураккаби наздикбин ва дигар сабабҳои пастшавии тезбинӣ (аз ҷумла ҳангоми дурбинӣ, астигматизми дурбинӣ ё омехта) бе ислоҳи чашм муайян карда мешавад.

Ҳангоми тезбиноӣ ба ҳар як чашм барои дур бе ислоҳи аз 0,3 паст будан ба хизмати ҳарбӣ муносиб будани хизматчиёни ҳарбии хизмати ҳарбиро тибқи даъват адокунанда, тариқи инфиродӣ бо салоҳдиди фармондеҳӣ ва табиби қисми ҳарбӣ муайян карда мешавад. Бо ҳамин гуна тезбиноӣ хизматчиёни ҳарбии хизмати ҳарбиро тибқи даъват дар Қувваҳои ҳавоию десантӣ адокунанда барои хизмат дар Қувваҳои ҳавоию десантӣ номуносиб эътироф мегарданд. Дараҷаи муносиб будан ба хизмати ҳарбии муоинашавандагон аз рӯи сутуни 3 Рӯйхати бемориҳо тариқи инфиродӣ муайян карда мешавад.

Барои ташхиси намуду дараҷаҳои пастшавии рангҳискунӣ ҷадвалҳои остонагӣ барои таҳқиқи босираи рангӣ истифода мешаванд.

Бемориҳои гӯш ва шохчаи пистоншакл

Ба банди "а" мансубанд:

- отити мадданоки миёнаи музмини яктарафа ё дутарафа бо душворшавии устувори нафасгирӣ бо бинӣ;

- ҳолатҳои баъди ҷарроҳии бемориҳои музмини гӯши миёна бо эпидермизатсияи нопурраи ковокии баъдиҷарроҳӣ ва мавҷудияти зардоб, гранулятсияҳо, массаҳои холестеатомӣ дар он;

- сӯрохшавиҳои хушки дутарафаи гӯшпарда ё ҳолатҳои баъди ҷарроҳии қотеонаи ҳар ду гӯш ҳангоми эпидермизатсияи пурраи ковокиҳои баъдиҷарроҳӣ нисбати муоинашавандагон бо сутунҳои 1 ва 2 Рӯйхати бемориҳо.

Дар зери мафҳуми сӯрохшавиҳои хушки гӯшпарда мавҷудияти сӯрохшавии гӯшпарда ҳангоми набудани илтиҳоби гӯши миёна дар муддати 12 моҳ ва зиёдтар аз онро меноманд.

Мавҷудияти отити миёнаи мадданоки музмин бояд бо маълумотҳои отоскопия (сурохшавиҳои гӯшпарда, тарашшуҳот аз ковокии нағора), таҳқиқи бактериологии тарашшуҳоти ковокии нағора, рентгенографияи устухонҳои чакка бо усулҳои Шюллер ва Майер тасдиқ гардад.

Ба банди "в" сӯрохшавиҳои хушки яктарафаи гӯшпарда, отити адгезивӣ, тимпаносклероз, ҳолати пас аз ҷарроҳии қотеъонаи 12 моҳ ва пештар аз он гузаронида дар як гӯш ҳангоми эпидермизатсияи пурраи ковокии баъдиҷарроҳӣ мансубанд.

Вайроншавиҳои устувори барофунксияи гӯш дар асоси натиҷаҳои тадқиқоти такрорӣ муайян карда мешавад.

Ҳангоми ихтилолҳои мувозанатӣ маълумотҳои таҳқиқот дар якҷоягӣ бо табиби бемориҳои асаб баҳогузорӣ мешаванд.

Ба банди "а" бемориҳои сахтифодаёфтаи менермонанд ва дигар шаклҳои ихтилолҳои мувозанатӣ, ки хуруҷхояшон ҳангоми таҳқиқоти статсионарӣ мушоҳида ва бо ҳуҷҷатҳои тиббӣ тасдиқ шудаанд, мансубанд.

Ба банди "б" ҳолатҳои бемориҳои менермонанд ва дигар шаклҳои ихтилолҳои мувозанатӣ, ки хуруҷхояшон кӯтоҳмуддат ва бо таассурҳои мӯътадил ифодаёфтаи вегетативию мувозанатӣ мегузаранд, мансубанд.

Ба банди "в" ҳолатҳои ниҳоят баланди ҳиссиёт ба алвонҷ ҳангоми набудани аломатҳои ихтилолҳои мувозанатӣ ва бемориҳои дигар узвҳо мансубанд.

Натиҷаҳои мувозанатсанҷ дар якҷоягӣ бо табиби бемориҳои асаб баҳогузорӣ мешаванд. Ҳангоми ишора ба хислати муваққатии ихтилолҳои мувозанатӣ таҳқиқоти ҳаматарафа ва табобат зарур аст.

Зимни таҳлили натиҷаҳои таҳқиқоти функсияи мувозанатӣ бояд дар назар дошт, ки ҳатто ҳаракатҳои дифоии дараҷаи 3 ҳангоми набудани вокуниши вегетативии шадид барои баровардани хулоса оид ба номуносибӣ ба хизмат дар ҳайати шиноварон асос шуда наметавонад, чунки ин вокуниш ба ангезиши органи мувозанат устувор намебошад ва чун қоида ҳангоми машқи дахлдор гум мешавад.

Ҳангоми муоинаи шаҳрвандони дохилшаванда ба муассисаҳои таҳсилоти ҳарбии омодакунандаи ҳайати парвозӣ ва муассисаҳои таълимии ҳарбии ҳавоию десантӣ таҳқиқи органи мувозанат тавассути санҷиши секарата бо вокуниши отолитӣ ё санҷиши кумулятсияи беисти суръатбахшиҳои Кориолис ҳатмист.

Шунидани нутқи пасти ба адои хизмати ҳарбӣ монеънашаванда барои муоинашавандагони сутунҳои 1 ва 2 Рӯйхати бемориҳо бояд дар масофаи на кам аз 1 м дар як гӯш ва дар масофаи на кам аз 4 м дар гӯши дигар ё дар масофаи на кам аз 3 м дар ҳар ду гӯш бошад.

Карии ҳар ду гӯш ё карию гунгӣ бояд тавассути муассисаҳои тиббӣ, ташкилотҳо ё муассисаҳои таҳсилотӣ барои кару гунгҳо тасдиқ шавад. Карӣ гуфта, нашунидани садоро дар назди суфраи гӯш ҳисобидан лозим аст.

Ҳангоми муайянсозии дараҷаи пастшавии шунавоӣ усулҳои махсуси таҳқиқоти нутқи паст ва гуфтугӯӣ бо камертонҳо, аудиометрия бо муайянсозии ҳатмии барофунксияи гӯш заруранд.

Ҳангоми пастшавии шунавоии муайянкунандаи тағйироти дараҷаи муносибӣ ба хизмати ҳарбӣ тад-қиқоти мазкур бисёркарата (на кам аз 3 маротиба дар давраи таҳқиқот) гузаронида мешаванд. Ҳангоми шубҳа ба карии як ё ҳар ду гӯш усулҳои воқеии муайянсозии карӣ: истифодаи шақшақаи Барани, таҷрибаҳои Говсеев, Попов, Штенгер, Хилов ва дигарон истифода мешаванд.

Ҳангоми фарқияти куллии шунавоӣ бо усули Стенверс рентгенографияи устухонҳои чакка гузаронида мешавад.

Пас аз ҷарроҳии пурраву босамари гӯши миёна, шаҳрвандон ҳангоми бақайдгирии ибтидоии ҳарбӣ, даъват ба хизмати ҳарбӣ ва ихтиёран дохилшавӣ ба хизмати ҳарбӣ ба мӯҳлати 12 моҳ муваққатан номуносиб ба хизмати ҳарбӣ эътироф мегарданд. Бо интиҳои ин мӯҳлат ҳангоми эпидермизатсияи пурраи ковокии баъдиҷарроҳӣ хулоса мутобиқи банди "в" моддаи 38 Рӯйхати бемориҳо бароварда мешавад.

Бемориҳои системаи гардиши хун

Ҳангоми бемориҳои системаи гардиши хун норасоии дил зимни гурӯҳҳои функсионалӣ баҳо дода мешавад.

Ба банди "а" мансубанд:

- бемориҳои дил бо норасоии дил 4 гурӯҳҳои фнксионалӣ;

- нуқсонҳои муштарак ё ҳамбастаи дил бо мавҷудият ё набудани норасоии дил;

- нуқсонҳои алоҳидаи аортагии дил бо норасоии дил 2-4 гурӯҳҳои функсионалӣ;

- облитератсияи паҳншудаи перикард;

- тангшавии алоҳидаи сурохии атриовентрикулярии чап;

- кардиомиопатияи дилататсионӣ ва рестриктивӣ, кардиомиопатияи гипертрофӣ бо тангшавии роҳи барорандаи меъдачаи чап;

- оқибатҳои ҷарроҳии клапанҳои дил, имплантатсияи манбаи назми сунъӣ ҳангоми норасоии дил 1- 4 гурӯҳҳои функсионалӣ;

- вайрониҳои устувору табобатнашавандаи назми дил ва гузаронандагӣ (муҳосираи пурраи атриовентрикулярӣ, муҳосираи АВдараҷаи 2, экстрасистолаи полиморфии меъдача, тахиаритмияи пароксизмалӣ, синдроми сустии гиреҳи синусӣ).

Дар ҳолатҳои алоҳида, афсарони ба синни ниҳоии дар хизмати ҳарбӣ нарасида, пас аз имплантатсияи манбаи назми сунъӣ зимни нигоҳ доштани қобилияти иҷрои ӯҳдадориҳои хизмати ҳарбӣ метавонанд мутобиқи банди "в" муоина шаванд.

Ба банди "б" бемориҳои дил бо норасоии дили 3 гурӯҳҳои функсионалӣ мансубанд.

Шахсони дорои вайронии устувори назми дил ва гузаронандагӣ бо тахиаритмияҳои пароксизмалӣ ва ҳамчунин синдромҳои WPW, сустии гиреҳи синусӣ мутобиқи банди "а", "б" ё "в" вобаста аз дараҷаи норасоии дил ва ихтилоли хунгардиши дил муоина мешаванд.

Ба вайроншавиҳои устувори назми дил аритмияҳои деринагиашон аз 7 шабонарӯз зиёд, табобати зиддиаритмия талабкунанда ва пас аз анҷоми табобат авҷгиранда мансубанд.

Ба вайроншавиҳои устувори гузаронандагии дил муҳосираҳои доимии атриовентрикулярии дараҷаи 1 ва 2, муҳосираҳои пурраи дохилимеъдачагӣ мансубанд.

Муҳосираи атриовентрикулярии функсионалии (вагусии) дараҷаи 1 (мӯътадилшавии гузаронандагии атриовентрикулярӣ ҳангоми сарбории ҷисмонӣ ё инъексияи дохили рагҳои варидии 0,5-1 мг сулфати атропин), муҳосираи нопурраи почаи рости бандчаи Гис, синдроми CLC, бе вайрониҳои пароксизмалии назм барои истифодаи ин модда асос намешавад ва ба адои хизмати ҳарбӣ ва дохилшавӣ ба муассисаҳои таҳсилоти ҳарбӣ монеагӣ намекунад.

Ба муоинашавандагон аз рӯи сутунҳои 1 ва 2 Рӯйхати бемориҳо, ки нуқсонҳои алоҳидаи дил доранд (ба ғайр аз нуқсонҳои дар банди "а" омада) вобаста ба мавҷудияти норасоии дил хулоса бо банди "а", "б" ё "в" бароварда мешавад.

Нисбати шахсони нуқсонҳои алоҳидаи аортадошта (ба ғайр аз нуқсонҳои дар банди "а" омада) ва бо сутуни 3 Рӯйхати бемориҳо муоинашаванда, хулоса бо банди "в" бароварда мешавад.

Ба банди "в" мансубанд:

- бемориҳои дил бо норасоии дили 2 гурӯҳи функсионалӣ;

- ҳуҷумҳои такрории тарбод;

- пролапси ибтидоии клапани митралӣ ё клапанҳои дигари дил, кардиосклерози миокардитӣ бо вайронии устувори набзи дил, гузаронандагӣ ва (ё) норасогии дили 2 гурӯҳи функсионалӣ;

- кардиомиопатияи гипертрофӣ ҳангоми норасоии дили 1 гурӯҳи функсионалӣ, ё ин ки бе аломатҳои норасоии дил;

- ҳолатҳои баъди ҷарроҳӣ оид ба нуқсонҳои модарзодӣ ё иқтисобии дил, имплантатсияи манбаи назми сунъӣ ҳангоми набудани аломатҳои норасоии дил.

Афсарони ба синни ниҳоии хизмати ҳарбӣ нарасида пас аз 4 моҳи гузаронидани амалиёти ҷарроҳии нуқсонҳои модарзодӣ ё иқтисобии дил барои муайян намудани дараҷаи муносибӣ ба хизмати ҳарбӣ ба муоина фиристода мешаванд.

Норасоии дили 1-2 гурӯҳи функсионалӣ бояд бо нишондодҳои кардиогемодинамикии ҳангоми эхокардиграфия муайяншаванда (пастшавии бархи партоиш, зиёдшавии андозаҳои систолӣ ва диастолии меъдачаву даҳлезчаи чапи дил, пайдошавии селобҳои регургитатсия дар болои клапанҳои митралӣ ва аорта, пастшавии суръати кӯтоҳшавии нахҳои миокард) ва ҳамчунин натиҷаҳои велоэргометрия барои баҳодиҳии бардошти инфиродии сарборӣ дар ҳамбастагӣ бо таҳлили зуҳуроти клиникии беморӣ тасдиқ шавад.

Муоинашавандагон аз рӯи сутуни 1 Рӯйхати бемориҳо, ки хуҷуми ибтидоии тарбодро гузаронидаанд, баъди рухсатшавӣ аз муассисаи табобатӣ бо моддаи 48 Рӯйхати бемориҳо ба мӯҳлати 12 моҳ муваққатан номуносиб ба хизмати ҳарбӣ эътироф мегарданд.

Муоинашавандагони сутуни 2 Рӯйхати бемориҳо, ки тарбоди ибтидоии фаъолро гузаронидаанд, бо банди "в" муносиби маҳдуд ба хизмати ҳарбӣ эътироф мегарданд.

Ба банди "г" натиҷаҳои бемориҳои пролапси ибтидоии клапани митралӣ ва дигар клапанҳо бе халалдоршавии функсия мансубанд.

Миокардитҳои(илтиҳоби мушаки дили) ғайритарбодии ба миокардиосклероз мубаддалнагашта, ҳангоми набудани вайрониҳои назми дил ва гузаронандагӣ барои истифодаи ин модда асос нестанд ва барои дохилшавӣ ба муассисаҳои таҳсилоти ҳарбӣ мамониат намекунанд.

Ба банди "а" бемории фишорбаландии марҳилаи 3 ва намуди

зудафзоишкунанда (бадсифат) -- и бемории гипертонӣ мансубанд.

Ба марҳилаи сеюми бемории фишорбаландӣ нишондодҳои баланду устувори фишори шараёнӣ (дар оромӣ: фишори систолӣ 180 мм. ст. симобӣ ва болотар, фишори диастолӣ 110 мм. сут.симобӣ ва аз он боло) хосанд. Нишондодҳои фишори шараёнӣ дар шахсони инфаркти миокард ё инсулт гузаронида паст буда метавонад. Дар аломатҳои клиникӣ вайрониҳои вазнини рагӣ, ки зич ва бевосита бо ааломоти гипертензӣ (норасоии музмини дили 2 - 4 гурӯҳи функсионалӣ, инфаркти миокард, қузии(аневризмаи) қабатнокшавандаи аорта, инсулти геморрагӣ, тангшавии паҳншудаи шараёнҳои шабакия (тӯрпардаи чашм) бо хунравиҳо ё экссудатҳо ва варами пистонаки асаби биноӣ, норасоии музмини гурда бо сатҳи креатинини аз 176 мкмол/л зиёд) алоқаманданд, бартарӣ доранд.

Ба банди "б" бемории фишорбаландии марҳилаи 2 бо нишондодҳои устувори баланди фишори шараёнӣ (дар оромӣ: фишори систолӣ 160 мм. сут. симобӣ ва аз он боло, фишори диастолӣ 100 мм. сут. симобӣ ва аз он боло), ки бе муолиҷаи доимӣ тавассути доруҳо ба эътидол намеояд, мансуб аст. Ба давраи дуюми бемории фишорбаландӣ гипертрофияи миокарди меъдачаи чап, ки тавассути таҳқиқоти рентгенологӣ, электрокардиграфия, эхокардиография ташхис мешавад, тангшавии паҳншуда ё маҳдуди шараёнҳои шабакия, протеинурия ва (ё) сатҳи креатинин 105-176 мкмол/л, мавҷудияти тағйироти атеросклерозӣ дар шараёнҳои асосӣ хосанд. Ба ғайр аз ин, ихтилолҳои майна, вайронии ҷараёни хунгардиши майна дар якҷоягии ихтилолҳои даргузари ҳаракатӣ, ҳиссиётӣ, нутқӣ. мағзчагӣ, мувозанатӣ ва ихтилолҳои дигар эҳтимолият доранд.

Ба банди "в" бемории фишорбаландии марҳилаи 1 бо нишондодҳои баланди фишори шараёнӣ (дар оромӣ: фишори систолӣ аз 150 то 159 мм. сут. симобӣ, фишори диастолӣ аз 95 то 99 мм.сут. симобӣ) мансуб аст.

Ба банди "г" бемории гипертонии давраи 1 бо нишондодҳои сарҳадии фишори шараёнӣ (баландшавии афзалиятноки фишори систолӣ аз 140 то 149 мм. сут. симобӣ ва фишори диастолӣ аз 90 то 94 мм. сут. симобӣ) мансуб аст.

Ҳангоми бемории фишорбаландии марҳилаи 1 фишори шараёнӣ давоми шабонарӯз хеле тағйир меёбад. Мӯътадилшавии худсаронаи фишори шараёнӣ (ҳангоми хоб, рухсатии бемор) имконпазир аст, аммо он кӯтоҳмуддат буда, суст барқарор мешавад. Тағйирот дар қаъри чашм муваққатӣ аст.

Мавҷудияти бемории фишорбаландӣ дар шахсони мутобиқи сутунҳои 1 ва 2 Рӯйхати бемориҳо муоинашаванда бояд дар асоси таҳқиқоти статсионарӣ ва натиҷаҳои қаблии мушоҳидаи диспансерӣ дар муддати на кам аз 6 моҳ тасдиқ шавад. Дар ҳолати зуҳуроти аввалинмаротибаи фишорбаландии шараёнӣ дар мӯҳлати ками мушоҳида мавҷудияти бемории фишорбаландӣ бояд дар шӯъбаи махсус таҳқиқ ва тасдиқ шавад.

Дар ҳар як ҳолати бемории фишорбаландӣ ташхиси дифференсиалӣ бо фишорбаландиҳои аломатӣ гузаронда мешавад. Муоинаи шахсони бемории фишорбаландии шараёни аломатӣ дошта аз рӯи бемории асосиашон гузаронида мешавад.

Мавҷудияти бемории ишемиявии дил бояд бо усулҳои таҳқиқоти инструменталӣ (ҳатмӣ - ЭКГ дар оромӣ ва бо санҷишҳои сарборӣ; эхокардиография; стрессию эхокардиография, коронарография ва дигар) тасдиқ гардад.

Ба банди "а" мансубанд:

- стенокардияи(ихтилоҷи рагҳои дили) 4 ва3 гурӯҳи функсионалӣ;

- норасоии дили 1 ва 3 гурӯҳи функсионалӣ.

Ба ҳамин банд (новобаста аз ифодаёбии стенокардия ва норасоии дил) мансубанд:

- аневризми (қузӣ, барҷастагии) дил ё кардиосклерози(тасаллуби дили) калонманбаи дар натиҷаи инфарктҳои трансмуралӣ ё такрории миокард пайдошуда;

- намудҳои устувору табобатнашавандаи вайрониҳои назму гузаронандагии дил (муҳосираи атриовентрикулярии пурра ва дараҷаи 2, тахиаритмияи пароксизмалӣ, экстрасистолаи меъдачагии бисёрманбаъ, синдроми сустии гиреҳи синусӣ) бар асари бемории ишемиявии дил;

- раванди тангшавии вусъатёфтаи шараёнҳои дил (зиёда аз 75 фоиз дар ду ва зиёдтар шараёни дил); тангшавии (зиёда аз 50 фоиз) шохаи шараёни чапи дил ва (ё) тангшавии алоҳидаи баланд (бештар аз 50 фоиз) шохаи пеши байнимеъдачагии шараёни чапи дил;

- тангшавии (зиёда аз 75 фоиз) шараёни рости дил ҳангоми ростшаклии хунтаъминоти миокард.

Ба муоинашавандагони сутунҳои 1, 2 ва 3 Рӯйхати бемориҳо пас аз имплантатсияи манбаи назми сунъӣ, ивазкунии рагҳои дил, ангиоплатикаи (ҷарроҳии таҷдиди) рагҳои дил хулоса бо банди "а" бароварда мешавад. Афсарони ба синни ниҳоии хизмати ҳарбӣ нарасида ҳангоми нигаҳдошти қобилияти иҷроиши ӯҳдадориҳои хизмати ҳарбӣ бо банди "б" пас аз 6 моҳи ҷарроҳӣ муоина мешаванд.

Ба банди "б" мансубанд:

- стенокардияи 2 гурӯҳи функсионалӣ;

- норасоии дили 2 гурӯҳи функсионалӣ;

- окклюзия ё тангшавии (зиёда аз 75 фоиз) яке аз шараёнҳои калони дил (ба ғайр аз онҳое, ки дар банди "а" омадаанд).

Шахсони инфаркти миокардро гузаронида (ба истиснои онҳое, ки дар банди "а" омадаанд) ва ҳамчунин бо вайроншавиҳои устувори назму гузаронандагии дил, тахиаритмияҳои пароксизмалӣ, аломоти сустии гиреҳи синусӣ вобаста ба марҳилаи ифодаёбии норасоии дил ва (ё) стенокардия мутобиқи банди "а" ё "б" муоина мешаванд.

Ба банди "в" мансубанд:

- стенокардияи 1 гурӯҳи функсионалӣ;

-норасоии дили 1 гурӯҳи функсионалӣ.

Ба муоинашавандагони сутунҳои 1, 2 ва 3 Рӯйхати бемориҳо тибқи нишондодҳо табобати ҷарроҳӣ пешниҳод мешавад. Ҳангоми натиҷаҳои ғайриқаноатбахши табобат ё рад намудани он дараҷаи муносибӣ ба хизмати ҳарбӣ вобаста ба ифодаёбии раванди патологӣ муайян карда мешавад.

Ба банди "а" мансубанд:

- қузии(аневризмаҳои) рагҳои шараёнӣ ва шараёниву воридии рагҳои асосӣ;

- атеросклерози масдудкунанда, эндартериит, тромбангиит, аортоартериит ҳангоми ишемияҳои заъфшудаи дасту пойҳо (давраи гангренозӣ-некрозӣ);

- атеросклерози қисми шикамии шоҳраг бо қисман ё пурра махкам намудани роғи шохаҳои виссералии он, шараёнҳои зери кавора бо сахт вайроншавии функсияҳои узвҳо ва хунгардиши дисталӣ;

- тромбози варид даромадгоҳи ҷигар ё вариди холӣ; тромбофлебити муттасил такроршаванда, флеботромбоз, бемории посттромботиӣ ва васеъшавии варидҳои пойҳо ба намуди индуратививу решӣ ва норасоии музмини вариди дараҷаи 3 (норасоии клапанҳои варидҳои чуқур, зери пӯст ва коммуникантӣ бо варами доимӣ, гиперпигментатсия ва тунукшавии пӯст, индуратсия, дерматит, решҳо ва хадшаҳои баъдирешӣ);

- мавҷудияти кава-филтри имплантатсияшуда;

- филпоии марҳилаи 4;

- ангиотрофоневрозҳои марҳилаи 3 қарасонӣ-мавтӣ (гангренозӣ-некротикӣ);

- оқибатҳои ҷарроҳии реконструктивии рагҳои асосӣ (шоҳраг, шараёнҳои тиҳигоҳ, брахиосефалӣ, варидҳои баввоб ва холӣ) ва канорӣ бо вайрониҳои сахт ифодаёфтаи хунгардиш ва раванди афзояндаи беморӣ.

Ба банди "б" мансубанд:

- эндартериити масдудкунанда, тромбангиит, аортоартериит ва атеросклерози рагҳои пойҳо марҳилаи 2;

- бемории посттромботӣ ё васеъшавии варидҳои пойҳо ба намуди варамию индуративӣ ва норасоии варидии марҳилаи 3 (варами панҷа ва соқи пойҳо, ки ҳангоми истироҳати шабона пурра намегузарад, хориш, гиперпигментатсия, тунукшавии пӯст, набудани захмҳо);

- филпоии марҳилаи 3;

- ангиотрофоневрозҳои марҳилаи 2 бо синдроми дарозмуддати дарднокӣ, кабудшавии ангуштон, карахтии ҳаракатҳо дар хунукӣ ҳангоми бенатиҷагии табобати такрории статсионарӣ;

- оқибатҳои ҷарроҳии таҷдидии шоҳрагҳо ва рагҳои канорӣ бо вайронии ночизи хунгардишӣ;

- васеъшавии варидҳои танобаки нутфадон марҳилаи 3 (танобак аз қутби поёнии тухми атрофияшуда поён мефарояд, синдроми дарднокии доимӣ мавҷуд аст, вайронии сперматогенез, протеинурия, гематурия). Хизматчиёни ҳарбии хизмати ҳарбиро ихтиёран адокунанда, ҳангоми мавҷудияти васеъшавии варидҳои танобаки нутфадони марҳилаи 3 бо банди "в" муоина мешаванд.

Ба банди "в" мансубанд:

-эндартериити масдудкунанда, тромбангиит, атеросклерози рагҳои пойҳо марҳилаи 1;

-бемории посттромботӣ ё васеъшавии варидҳои пойҳо бо зуҳуроти норасоии варидии музмини марҳилаи 2 (варами даврии панҷа ва соқи пойҳо ҳангоми бисёр гаштан ё истодан ва гумшавии варам ҳангоми истироҳати шабона ё рӯзона);

- филпоии марҳилаи 2;

- васеъшавии такрории (пас аз табобати ҷарроҳии такрорӣ) варидҳои риштаи нутфадони марҳилаи 1, агар 2 муоинашаванда табобати минбаъдаро рад намояд (барои муоинашавандагони сутуни 3 Рӯйхати бемориҳо банди "г" истифода мешавад). Такроршавии яккаратаи васеъшавии варидҳои риштаи нутфадон барои истифодаи банди "в" асос намешавад. Ҳангоми васеъшавии варидҳои риштаи нутфадон марҳилаи 2 ришта аз қутби бологии тухми атрофияшуда поён мефарояд, тухм атрофия намешавад;

- ангиотрофоневрозҳои марҳилаи 1.

Ба банди "г" мансубанд;

- бемории варидии пойҳо бе аломатҳои норасоии варидҳо (марҳилаи

1);

- филпоии марҳилаи 1 (варами ночизи пушти панҷаи пой, ки ҳангоми истироҳати шабона ё рӯзона кам ё гум мешавад);

- васеъшавии варидҳои риштаи нутфадон, дараҷаи 2.

Васеъшавии варидҳои пойҳо дар қитъаҳои алоҳида ба шакли барҷастагиҳои силиндрӣ ё печидаи эластикӣ бе аломатҳои норасоии варидӣ, варикоселеи марҳилаи 1 барои истифодаи моддаи мазкур асос набуда, барои адои хизмати ҳарбӣ ва дохилшавӣ ба муассисаҳои таҳсилоти ҳарбӣ мамониат намекунанд.

Пас аз ҷароҳатгирӣ ва дигар иллатҳои шараёни асосӣ бо пурра барқароршавии хунгардиш ва функсияҳо ҳангоми муоина банди "в" аз рӯи сутунҳои 1 ва 2 Рӯйхати бемориҳо ва банди "г" аз рӯи сутуни 3 Рӯйхати бемориҳо истифода мешавад.

Ташхиси бемориҳо ва оқибатҳои иллати рагҳо бояд давраи раванд ва марҳилаи вайрониҳои функсионалиро инъикос намояд. Хулосаи санҷишӣ баъди таҳқиқот бо истифодаи усулҳои реовазография бо санҷиши нитроглитсеринӣ, ангио-, флебо-лимфография ва ғайраҳо бароварда мешавад.

Тибқи нишондодҳо ба муоинашавандагони сутунҳои 1, 2 ва 3 Рӯйхати бемориҳо табобати ҷарроҳӣ ё консервативӣ пешниҳод мешавад. Ҳангоми натиҷаҳои ғайриқаноатбахши табобат ё рад намудани он вобаста ба ифодаёбии камхунии дубора ва муттасилии авҷгириҳо дараҷаи муносибӣ ба хизмати ҳарбӣ бо муоинаи бандҳои "а", "б" ё "в" анҷом дода мешавад.

Ба авҷгириҳои муттасили бавосир ҳолатҳое мансубанд, ки муоинашаванда дар як сол 3 ва аз он маротибаи зиёд дар табобати статсионарии дарозмуддат (1 моҳ ва зиёда) бо сабаби хунравӣ, тромбоз ва илтиҳоби дараҷаи 2 - 3 ва фаромадани гиреҳҳои бавосир қарор дорад ва ҳамчунин хангоми ба беморӣ оризаи хунравии такрорӣ ҳамроҳ будан ба табобати статсионарӣ эҳтиёҷ пайдо мекунад.

+-------+---------------------------------+--------------------------ҷ
|Моддаи |     Номгӯи бемориҳо, дараҷаи    |   Дараҷаи муносиб будан |
|Рӯйхати|       вайроншавии функсия      |      ба хизмати ҳарбӣ    |
|бемо- |                                 +--------+--------+--------+
|риҳо   |                                 |Сутуни 1|Сутуни 2|Сутуни 3|
+-------+---------------------------------+--------+--------+--------+
| 47   | Астенияи нейросиркуляторӣ:      |        |        |        |
|       +---------------------------------+--------+--------+--------+
|       | а) ҳангоми вайрониҳои устувору |   ММ   |   ММ   |   ММ, |
|       | возеҳ ифодаёфтаи рагию         |        |        | ММҶ-инф|
|       | вегетативӣ                      |        |        |        |
|       +---------------------------------+--------+--------+--------+
|       | б) ҳангоми вайрониҳои устувору |   МНМ |   ММҶ |   М    |
|       | мӯътадил ифодаёфта              |        |        | ҚҲД-инф|
+-------+---------------------------------+--------+--------+--------+

Ба астенияи нейросиркуляторӣ аломоти ихтилолҳои рагию вегетативӣ бо вокуниши номувофиқи фишори шараёнӣ ба ангезандаҳои гуногун хос аст. Астенияи нейросиркуляторӣ бо вокунишҳои фишорпастиро аз фишорпастии физиологии одамони солим, ки шикоят надоранду қобилияти корӣ ва иҷрои ӯҳдадориҳои хизмати ҳарбиро ҳангоми фишори шараёнӣ 90/50 - 100/60 мм. сут. симобӣ нигоҳ медоранд, фарқ бояд кард. Дар ҳама ҳолат фишорпастии аломатии ба бемориҳои системаи эндокринӣ, узвҳои ҳозима, шуш ва ғайра вобастаро бояд истисно кард.

Мавҷудияти астенияи нейросиркуляторӣ дар муоинашавандагони сутунҳои 1, 2 Рӯйхати бемориҳо бояд ҳангоми таҳқиқот бо иштироки табиби бемориҳои асаб, табиби бемориҳои чашм ва дар зарурат дигар табибон муқаррар карда мешавад. Шаҳрвандон ҳангоми бақайдгирии ибтидоии ҳарбӣ бо ташхиси "Астенияи нейросиркуляторӣ" тибқи моддаи 48 Рӯйхати бемориҳо муваққатан номуносиб ба хизмати ҳарбӣ эътироф гардида, бояд табобат гиранд.

Ба банди "а" астенияҳои нейросиркулятории зерин мансубанд:

- бо вокунишҳои фишорбаландшавӣ ва ноустувории фишори шараёнӣ ҳангоми мавҷудияти шикоятҳои доимӣ ва ихтилолҳои сахтифодаёфтаву устувори рагию вегетативии муолиҷанашаванда ва қобилияти корию иҷроиши ӯҳдадориҳои хизмати ҳарбиро ниҳоят пасткунанда;

- бо вокунишҳои фишорпастшавӣ ва устувории фишори шараёнии аз 100/60 мм. сут. симобӣ поён ҳангоми мавҷудияти шикоятҳои доимӣ ва ихтилолҳои сахт ифодаёфтаву устувори рагию вегетативӣ, вайрониҳои устувори назми дил, ки муолиҷанашавандаанд ва қобилияти корию иҷроиши ӯҳдадориҳои хизмати ҳарбиро ниҳоят паст мекунанд;

- бо мавҷудияти эҳсоси дарди сахти дил ҳамроҳи ихтилолҳои ифодаёфтаву устувори рагию вегетативӣ, вайрониҳои устувори назми дил ҳангоми бенатиҷагии табобати такрории статсионарӣ (таснифи вайрониҳои устувори назми дил дар моддаи 42 Рӯйхати бемориҳо оварда шудааст).

Ба банди "б" астенияи нейросиркуляторӣ бо зуҳуроти мӯътадил ифодаёфта, аз он ҷумла вайрониҳои даргузари назми дил , ки қобилияти корию иҷроиши ӯҳдадориҳои хизмати ҳарбиро паст намекунанд, мансуб аст.

Экстрасистолаҳои алоҳидаи аҳён дар оромӣ ва аритмияи синусии хислаташ функсионалӣ барои истифодаи моддаи мазкур асос нестанд ва ба адои хизмати ҳарбию дохилшавӣ ба муассисаҳои таҳсилоти ҳарбӣ монеъ намешаванд.

Ҳангоми вайроншавиҳои назми дил бо сабаби тағйироти органикии миокард муоина мутобиқи моддаи 42 Рӯйхати бемориҳо гузаронида мешавад.

Дар ҳолатҳои анҷомёбии табобати статсионарии миокардитҳои ғайритарбодӣ бе аломатҳои устувори иллати дил (норасоии гардиши хун, намудҳои гуногуни вайронии назм ва гузаронандагии дил) хизматчиёни ҳарбии хизмати ҳарбиро тибқи даъват адокунанда муваққатан номуносиб ба хизмати ҳарбӣ эътироф мегарданд.

Пас аз гузаронидани миокардити ғайритарбодӣ шахсони бо сутуни 1 Рӯйхати бемориҳо муоинашаванда баъди рухсатшавӣ аз муассисаи табобатӣ ба мӯҳлати 6 моҳ муваққатан номуносиб ба хизмати ҳарбӣ эътироф мегарданд.

Ҳангоми зарурати мӯҳлати на кам аз як моҳ барои анҷоми табобати барқароркунанда ва барқароршавии пурраи қобилияти иҷроиши ӯҳдадориҳои хизмати ҳарбӣ ба муоинашавандагони сутуни 3 Рӯйхати бемориҳо пас аз тарбоди фаъол, миокардитҳои ғайритарбодӣ, инфаркти миокард ва ҳамчунин баъди ҷарроҳӣ дар дил, рагҳои дил, рагҳои асосӣ ва рагҳои канорӣ бо вайронии муваққатии функсияҳо хулоса оид ба зарурати пешниҳоди рухсатии беморӣ бароварда мешавад.

Нисбати муоинашавандагони сутуни 3 Рӯйхати бемориҳо баъди авҷгирии бемории музмини ишемиявии дил (хуруҷҳои кашолёфтаи стенокардия, вайрониҳои даргузари назм ва гузаронандагии дил, намудҳои даргузари норасоии дил), бемории гипертонӣ (ҳолатҳои баъди хуруҷҳои фишорбаландшавӣ), муолиҷаи электроимпулсӣ барои боздоштани аритмияи дил хулоса оид ба зарурати пешниҳоди озодшавӣ бароварда мешавад.

Бемориҳои узвҳои нафас

+-------+---------------------------------+--------------------------ҷ
|Моддаи |     Номгӯи бемориҳо, дараҷаи    |    Дараҷаи муносибӣ ба   |
|Рӯйхати|       вайроншавии функсия      |       хизмати ҳарбӣ      |
|бемо- |                                 +--------+--------+--------+
|риҳо   |                                 |Сутуни 1|Сутуни 2|Сутуни 3|
+-------+---------------------------------+--------+--------+--------+
| 49   | Бемориҳои ковокии бинӣ, ҷавфҳои |        |        |        |
|       | назди бинӣ, гулӯгоҳ:            |        |        |        |
|       +---------------------------------+--------+--------+--------+
|       | а) назлаи хеле возеҳи бадбӯ     |   ММ   |   ММ   |   ММ   |
|       | (озена)                         |        |        |        |
|       +---------------------------------+--------+--------+--------+
|       | б) синуситҳои полипозӣ бо душ- |   ММ   |   ММ   |   ММ, |
|       | вории устувори нафаскашӣ бо     |        |        | ММҶ-инф|
|       | бинӣ, синуситҳои фасоднок бо    |        |        |        |
|       | авҷгириҳои муттасил             |        |        |        |
|       +---------------------------------+--------+--------+--------+
|       | в) синуситҳои полипозӣ бе душ- |   МНМ |   ММҶ |   М    |
|       | вории устувори нафаскашии бинӣ, |        |        | ҚҲД-инф|
|       | синуситҳои фасоднок бо авҷгири- |        |        |        |
|       | ҳои аҳён; синуситҳои бефасод    |        |        |        |
|       +---------------------------------+--------+--------+--------+
|       | г) бемориҳои ковокии бинӣ,      |   МНМ |   ММҶ |   М    |
|       | биниву ҳалқ бо душвории устувори|        |        | ҚҲД-ММ |
|       | нафаскашӣ бо бинӣ ва (ё) ихти- |        |        |        |
|       | лоли устувори барофунксияи      |        |        |        |
|       | бағалҳои наздибинӣ              |        |        |        |
|       +---------------------------------+--------+--------+--------+
|       | д) тонзиллити музмини ҷуброн-   |   МНМ |   ММҶ |   М    |
|       | нашаванда                       |        |        |        |
|       +---------------------------------+--------+--------+--------+
|       | е) фарингити музмини атрофӣ,    | ММҶ-3 |   ММҶ |   М    |
|       | гипертрофӣ, гранулезӣ (назофа- |        |        |        |
|       | рингит)                         |        |        |        |
+-------+---------------------------------+--------+--------+--------+

Дар зери мафҳуми авҷгириҳои муттасили беморӣ авҷгириҳои дар як сол 2 ва маротиби зиёди он дар назар дошта мешавад.

Мавҷудияти синусити полипозии музмин бояд тариқи рентгенотомография ва (ё) рентгенографияи ҷавфҳои назди бинӣ бо моддаҳои контрастӣ аз ду тараф, синусити музмини фасоднок (бефасод)тариқи риноскопия, рентгенографияи бағалҳои назди бинӣ аз ду тараф ва синусити ҷоғи болоӣ - тариқи пунксияи ташхисӣ тасдиқ шавад.

Каҷшавии миёнадевораи бинӣ, зуҳуроти ноустувори субатрофияи пардаи луобии роҳҳои болоии нафаскашӣ ҳангоми нафаскашии озодона тавассути бинӣ, ғафсшавии наздидевории пардаи луобии ҷавфҳои ҷоғи боло, набудани фасод ё транссудат ҳангоми пунксияи ташхисӣ, кушодагии даҳонаи ҷавфҳои ҷоғи боло ва ҳамчунин зуҳуроти боқимондаи ҷарроҳӣ дар ҷавфҳои ҷоғи боло (хадшаи рости чини даромадгоҳи даҳон, алоқаи ҷавфи ҷарроҳишуда бо ковокии бинӣ ё хирагӣ дар рентгенограмма) барои истифодаи моддаи мазкур асос набуда, ба адои хизмати ҳарбӣ ва дохилшавӣ ба муассисаҳои таҳсилоти ҳарбӣ мамониат намекунанд.

Устувории хислати вайрониҳои барофунксияи ҷавфҳои назди бинӣ дар асоси шикоятҳои муоинашаванда, ҳолати ковокии бинӣ, дар барокамера санҷидани калавишҳои фишор бо тадқиқоти рентгенологии ҷавфҳои назди бинӣ то озмоиш ва баъди он, маълумотҳо аз хислатномаҳои хизматӣ ва тиббӣ муқаррар карда мешавад.

Тонзиллити музмин гуфта, намуди муттасил авҷгирандаи ин бемориро бо мавҷудияти заҳролудшавии тонзиллогенӣ (ҳарорати субфебрилӣ, зудмондашавӣ, ланҷӣ, бемадорӣ), ба раванди беморӣ ҳамроҳшавии бофтаҳои назди бодомакҳо, лимфагиреҳҳои минтақавӣ (думмали наздибодомакӣ, лимфаденити минтақавӣ) ва оризаҳои метатонзиллярӣ фаҳмидан лозим.

Моддаи мазкур бемориҳои модарзодӣ ва иқтибосӣ, оқибатҳои иллати ҳалқ ё қисми гардании хирнойро ҳангоми натиҷаҳои ғайриқаноатбахши табобат ё рад шудани он дар бар мегирад.

Ба банди "а" набудани овозофарии устувор, нафасгирӣ тавассути роҳҳои табиии нафаскашӣ, функсияи ҷудокунии ҳалқу гулӯ, тангшавии миёнагии ҳалқ мансубанд.

Ба банди "б" душвории устувори нафасгирӣ бо норасоии нафасгирии дараҷаи 2 шакли обструктивӣ ва (ё) душвории устувори овозофарӣ (афонияи функсионалӣ, хирросӣ, пастшавии ҷарангнокии овоз), ки муддати 3 моҳ ва зиёда аз он баъди табобат давом мекунад, мансубанд.

Барои тасдиқи душвории устувори овозофарӣ санҷишҳои бисёркаратаи (на кам аз 3 маротиба дар давраи таҳқиқот) ҷарангнокии овоз заруранд.

Ба банди "в" вайроншавии устувори нафасгирӣ бо норасоии нафаси дараҷаи 1 аз рӯи шакли обструктивӣ мансуб аст.

+-------+---------------------------------+--------------------------ҷ
|Моддаи |     Номгӯи бемориҳо, дараҷаи    | Дараҷаи муносиб будан   |
|Рӯйхати|       вайроншавии функсия      |    ба хизмати ҳарбӣ      |
|бемо- |                                 +--------+--------+--------+
|риҳо   |                                 |Сутуни 1|Сутуни 2|Сутуни 3|
+-------+---------------------------------+--------+--------+--------+
| 51   | Дигар бемориҳои узвҳои нафас:   |        |        |        |
|       +---------------------------------+--------+--------+--------+
|       | а) бо вайроншавиҳои куллии      |   НМ   |   НМ   |   НМ   |
|       | функсияҳо                       |        |        |        |
|       +---------------------------------+--------+--------+--------+
|       | б) бо вайроншавиҳои мӯътадили   |   ММ   |   ММ   |   ММ, |
|       | функсияҳо                       |        |        | ММҶ-инф|
|       +---------------------------------+--------+--------+--------+
|       | в) бо вайроншавиҳои ночизи      | ММҶ - 3|   ММҶ |   М    |
|       | функсияҳо                       |        |        | ҚҲД-инф|
+-------+---------------------------------+--------+--------+--------+

Ба банди "а" мансубанд:

- бемориҳои музмини дастгоҳи шушу нойчаҳои он ва пардаи шуш( плевра), бемориҳои фасодноки шуш бо норасоии нафаси (шуши) дараҷаи 3;

- саркоидози(лаҳмонияти) дараҷаи 3;

- протеинози алвеолярӣ, микролитиази шушии алвеолярӣ, алвеолити идиопатии фиброзшавандаи зимни натиҷаҳои гистологӣ тасдиқшуда, новобаста аз дараҷаи норасоии нафас.

Ба банди "б" мансубанд:

- бемориҳои музмини дастгоҳи шуш ва нойчаҳои он бо норасоии нафас (шуш) дараҷаи 2;

- бронхоэктазҳо, саркоидози дараҷаи 1 ва 2 зимни натиҷаҳои гистологӣ тасдиқшудаи шаҳрвандон ҳангоми бақайдгирии ибтидоии ҳарбӣ, даъват ба хизмати ҳарбӣ, ихтиёран дохилшавӣ ба хизмати ҳарбӣ ва ҳамчунин сарбозон, сержантҳо ва старшинаҳои хизмати ҳарбиро тибқи даъват ё ихтиёран адокунанда.

Ҳангоми тазриқи ташхисиро рад кардани бемор, ташхис дар асоси маҷмӯи маълумотҳои клиникӣ ва лабораторӣ муайян карда мешавад.

Дараҷаи муносиб будани афсарону прапоршикон ба хизмати ҳарбӣ вобаста аз дараҷаи норасоии нафас (шуш) муайян карда мешавад. Дараҷаи норасоии нафас (шуш) мувофиқи "Ҷадвали 3 нишондодҳои дараҷаҳои норасоии нафас (шуш)" муайян карда мешавад (Ҷадвали 3 замима мегардад).

Ба банди "а" зиққи нафаси бронхӣ бо авҷгириҳои муттасил, хуруҷҳои доимии давомирӯзӣ ё ҳолати зиққи нафасӣ, маҳдудияти зиёди фаъолияти ҷисмонӣ, бо тағйирёбии шабонарӯзии суръати баландтарини нафасбарорӣ (СБН) ё ҳаҷми нафасбарории босуръат (ҲНБ1) зиёда аз 30 фоиз дар сонияи аввал ва СБН ё ҲНБ1 камтар аз 60 фоиз қиматҳои меъёрӣ дар давраи байнихуруҷӣ мансуб аст.

Ба банди "б" зиққи нафаси бронхӣ бо хуруҷҳои ҳаррӯзае, ки тавассути бронходилятаторҳо қатъ мешаванд, бо тағйирёбиҳои шабонарӯзии СБН ё ҲНБ1 зиёда аз 30 фоиз ва СБН ё ҲНБ1 60-80 фоиз қиматҳои меъёрӣ дар давраи байнихуруҷӣ мансуб аст.

Ба банди "в" зиққи нафаси бронхӣ бо аломатҳои кӯтоҳмуддати аз як маротиба ками дар як рӯз пайдошаванда ва тавассути бронходилятаторҳо осон қатъшаванда, ҳангоми набудани аломатҳо ва функсияи мӯътадили шушҳо дар миёни авҷгириҳо, бо тағйирёбиҳои шабонарӯзии СБН ё ҲНБ1 аз 30 фоиз камтар ва СБН ё ҲНБ1 аз 80 фоиз зиёдтари қиматҳои меъёрӣ дар давраи байнихуруҷӣ мансуб аст.

Муоинаи тиббӣ ҳангоми пайдоиши аломатҳои аввалини зиққи нафаси бронхӣ танҳо баъди таҳқиқоти статсионарӣ гузаронида мешавад. Ҳангоми мавҷудияти зиққи нафаси бронхии бо ҳуҷҷатҳои тиббӣ (оид ба табобати статсионарӣ ва муроҷиатҳо барои ёрии тиббӣ) тасдиқшаванда хулосаи дараҷаи муносибӣ ба хизмати ҳарбии муоинашавандагони сутуни 1 ва ҳамчунин шаҳрвандони ба хизмати ҳарбӣ ихтиёран дохилшаванда ва хизматчиёни ҳарбии хизмати ҳарбиро ихтиёран адокунандаро бе таҳқиқоти статсионарӣ баровардан мумкин аст.

Ҳангоми оризаи дигар бемориҳо будани аломоти ихтилоҷҳои бронхҳо (обтуратсионӣ, эндокринию гуморалӣ, неврогенӣ, заҳрӣ ва ғайра), дараҷаи муносиб будан ба хизмати ҳарбӣ вобаста ба раванди бемории асосӣ аз рӯи Рӯйхати бемориҳо муайян мегардад.

Дар ҳолати раванди оризавии пневмонияҳои шадид (садамоти заҳрноки сироятӣ, фасодшавӣ, плевритҳо, ателектазҳо ва диг.) ба хизматчиёни ҳарбӣ хулоса оид ба зарурати пешниҳоди рухсатии беморӣ, ба шаҳрвандон ҳангоми бақайдгирии ибтидоии ҳарбӣ ва даъват ба хизмати ҳарбӣ - хулоса оид ба муваққатан номуносиб будан ба хизмати ҳарбӣ бароварда мешавад.

Бемориҳои узвҳои ҳозима

Банди "в" дар ҳолате истифода мешавад, ки миқдори умумии дандонҳои кариозӣ, пломбашуда ва кандашудаи аз 9 зиёд, ки дар ин сурат на кам аз 4 дандонаш бо аломатҳои клиникиву рентгенологии илтиҳоби музмин бо иллати пулпа ва периодонт, аз он ҷумла дандонҳои роҳи решаашон рӯйпӯшшуда бошад.

Моддаи мазкур ҳангоми мавҷудияти пародонтити паҳншуда ё пародонтоз бо авҷгириҳои муттасил ва (ё) думмалшавӣ истифода мешавад.

Мавҷудияти пародонтит, пародонтоз баъди таҳқиқоти тамоми системаи дандону ҷоғҳо бо рентгенография ва ташхиси бемориҳои ҳамсафар муқаррар карда мешавад. Шаҳрвандони пародонтит ва пародонтоздошта ҳангоми бақайдгириии ибтидоии ҳарбӣ ба табобат фиристода мешаванд.

Ба банди "а" пародонтит бо умқи кисаи дандону милки 5 мм ва зиёда аз он, ҷаббиши такрории (резорбсияи) бофтаи устухони дандонхона ба 2/3 дарозии реша, мутаҳаррикии дандони дараҷаҳои 2-3 мансуб аст.

Ба банди "б" бемориҳои табобатнашавандаи пардаи луобии ковокии даҳон мансубанд. Шаҳрвандони гирифтори стоматит, хейлит, гингивит, лейкоплакия ва дигар бемориҳо, аз ин ҷумла прекансерозҳо, ҳангоми бақайдгирии ибтидоии ҳарбӣ барои табобат фиристода мешаванд.

Ба банди "в" пародонтити дараҷаи сабук бо умқи кисаи дандону милк то 3 мм асосан дар миёнаи дандонҳо, бо дараҷаи аввали вайронии устухони девораки байни дандонҳо, пастшавии баландии девораки байни дандонҳо камтар аз 1/3 ва бе лиққокии дандонҳо мансуб аст.

Ба банди "а" мансубанд:

- норасоиҳои ҷоғҳои болову поён, бе ивазкунӣ ба трансплантат баъди ҷарроҳӣ;

- бемориҳои музмини муттасил авҷгирандаи (дар як сол зиёда аз 2 маротиба барои муоинашавандагони сутунҳои 1 ва 2 Рӯйхати бемориҳо ва дар як сол зиёда аз 4 маротиба барои муоинашавандагони сутуни 3 Рӯйхати бемориҳо) ҷоғҳо, ғадудҳои оби даҳон, буғумҳои чаккаю ҷоғ, анкилозҳои буғумҳои чаккаю ҷоғи поён, контрактура ва буғумҳои қалбакии ҷоғи поён ҳангоми табобати бенатиҷа (аз он ҷумла ҷарроҳӣ) ё радди он;

- актиномикози (бемории аз таъсири замбурӯғи нурафкан пайдошудаи) табобатнашавандаи минтақаи ҷоғу рӯй.

Дар ҳолатҳои алоҳида ҳангоми нуқсонҳои иқтибосӣ ва каҷшавиҳои минтақаи ҷоғу рӯй пас аз табобати ортопедӣ бо натиҷаҳои қаноатбахш ва қобилият доштан ба иҷрои ӯҳдадориҳои хизмати ҳарбӣ, афсарро бо банди "б" муоина кардан мумкин аст.

Ба банди "б" мансубанд:

- нуқсони хобиши дандонҳо дараҷаи 2-3 бо дуршавии дандонҳо бештар аз 5 мм ё бо фоиданокии хоиш камтар аз 60 фоиз тибқи Н.И. Агапов;

- сиалоаденитҳои (газаки ғадуди оби даҳони) музмин бо авҷгириҳои муттасил;

- актиномикози (бемории аз таъсири замбурӯғи нурафкан пайдошудаи) минтақаи ҷоғу рӯй бо натиҷаҳои қаноатбахши табобат, остеомиелити деринаи ҷоғҳо бо мавҷудияти ковокиҳои секвестралӣ ва секвестрҳо;

- норасоиҳои ҷоғи поён бо ивазкунӣ бо трансплантат баъди ҷарроҳӣ барои муоинашавандагони сутунҳои 1 ва 2 Рӯйхати бемориҳо.

Шаҳрвандони дорои бемориҳои дар банди "б" омада, ҳангоми бақайдгирии ибтидоии ҳарбӣ ба табобат фиристода мешаванд. Хизматчиёни ҳарбӣ пас аз табобат мутобиқи моддаи 61 Рӯйхати бемориҳо муоина мешаванд. Ҳангоми рад кардани ҷарроҳӣ ё натиҷаҳои ғайриқаноатбахши ҷарроҳӣ муоина мутобиқи банди "а" ё "б" гузаронида мешавад.

Агар баъди ҷарроҳии нуқсони хобиши дандонҳо аз 6 моҳ кам мӯҳлат гузашта бошад, шаҳрвандон ҳангоми бақайдгирии ибтидоии ҳарбӣ, ихтиёран дохилшавӣ ба хизмати ҳарбӣ муваққатан номуносиб ба хизмати ҳарбӣ эътироф мегарданд.

Ҳангоми инҳирофи (аномалияи) хобиши дандонҳои дараҷаи 2 бо дуршавии дандонҳо аз 5 то 10 мм бо фоиданокии хоиши аз 60 фоиз камтар тибқи Н. И. Агапов ё ҳангоми инҳирофи хобиши дандонҳои дараҷаи 2 бо дуршавии дандонҳо зиёда аз 10 мм (бе ҳисоби фоиданокии хоиш), хулоса оид ба дараҷаи муносиб будан ба хизмати ҳарбӣ тибқи банди "б", ҳангоми нуқсони хобиши дандонҳо дараҷаи 2 бо дуршавии дандонҳо аз 5 то 10 мм бо фоиданокии хоиши 60 фоиз ва аз он зиёд бо банди "г" бароварда мешавад.

Мавҷудияти инҳирофи(аномалияи) хобиши дандонҳои дараҷаи 1 (беҷошавии қаторҳои дандонҳо то 5 мм) барои истифодаи ин модда асос намешавад ва ба адои хизмати ҳарбию дохилшавӣ ба муассисаҳои таҳсилоти ҳарбӣ мамониат намекунад.

Ба банди "а" мансубанд:

- носурҳои иқтибосии сурхною хирной ё сурхною бронх;

- тангшавиҳои хадшагӣ ё бемориҳои асабию мушакии сурхной бо зуҳуроти бисёри клиникии истифодаи мунтазами буж, васеъкунӣ тавассути баллон ё табобати ҷарроҳиро талабкунанда;

- намудҳои вазнини колитҳои(дарди рӯдаи ғафс) музмини нохоси захмӣ ва энтеритҳо(варами пардаи рӯдаҳо) бо вайрониҳои шадиди функсияҳои ғизоҳазмӣ;

- ҳолати баъди резексияи рӯдаи борик (на кам аз 1,5 м) ё рӯдаи ғафс (на кам аз 30 см), ҳамроҳи вайрониҳои ғизоҳазмӣ (Ииндекси вазни бадан 18,5-19,0 ва камтар);

- фаромадани ҳама қабатҳои рӯдаи рост ҳангоми гаштан ё ҳаракати амӯдии бадан (дараҷаи3);

- маъқади ғайритабиӣ, носурҳои рӯдагӣ ё ахлотӣ ҳамчун марҳалаи охирини табобати ҷарроҳӣ;

- норасоии мушакҳои ҳалқашакли (сфинктери) маъқади дараҷаи 3;

- парапроктити музмин бо носурҳои устувор ё муттасил кушодашаванда (афсарон бо банди "б" муоина мешаванд).

Ба банди "б" мансубанд:

- дивертикулҳои сурхной бо зуҳуроти клиникӣ, ки табобати ҷарроҳиро талаб намекунад;

- тангшавиҳои хадшагӣ ё бемориҳои мушакию асабии сурхной ҳангоми натиҷаҳои қаноатбахши табобати консервативӣ;

- энтеритҳо бо вайронии функсияҳои тарашшӯҳӣ, туршиҳосилкунӣ, авҷгириҳои муттасил ва вайрониҳои ғизоҳазмӣ (Индекси вазни бадан 18,5-19,0 ва камтар), ки табобати такрории дарозмуддатро (аз 2 моҳ зиёд) зимни табобати статсионарии бефоида талаб мекунад;

- колитҳои музмини нохоси захмии такроршаванда, бемории Крон, новобаста аз дараҷаи вайронии функсияи ғизоҳазмӣ ва муттасилии авҷгириҳо;

- резексияи рӯдаи борик (на кам аз 1 м) ё рӯдаи ғафс (на кам аз 20 см), гузаронидани даҳана байни меъдаю рӯда бо зуҳуроти аҳёни демпинг-синдром;

- ҳамчаспиҳои сифоқ бо вайрониҳои функсияи тахлиявӣ ва табобати такрории статсионариро талабкунанда (ҳамчаспиҳо бояд тавассути таҳқиқоти рентгенологӣ ё эндоскопӣ ё ҳангоми лапаротомия тасдиқ шавад);

- фаромадани рӯдаи рост ҳангоми сарбории ҷисмонӣ (дараҷаи 2);

- норасоии сфинктери маъқад дараҷаи 1 - 2; парапроктити музмин бо авҷгириҳои муттасил (2 ва зиёда дар як сол).

Ба банди "в" мансубанд:

- бемориҳои сурхной, рӯда, ҳамчаспиҳои сифоқ бо вайрониҳои ночизи функсияҳо;

- фаромадани рӯдаи рост ҳангоми дефекатсия (дараҷаи 1), парапроктити музмин бо авҷгириҳои аҳён.

Ҳангоми фаромадани рӯдаи рост, носурҳои рӯдагӣ ё ахлотӣ, тангшавии маъқад ё норасоии сфинктери маъқад ба муоинашавандагон табобати ҷарроҳӣ пешниҳод мешавад. Пас аз ҷарроҳӣ ба хизматчиёни ҳарбӣ аз рӯи моддаи 61 Рӯйхати бемориҳо хулоса оид ба зарурати пешниҳоди рухсатии беморӣ бароварда мешавад. Баъди камтар аз 6 моҳи мӯҳлати ҷарроҳӣ ҳангоми бақайдгирии ибтидоии ҳарбӣ ва даъват ба хизмати ҳарбӣ шаҳрвандон ба хизмати ҳарбӣ ба мӯҳлати 6 моҳ муваққатан номуносиб эътироф мегарданд,

Дараҷаи муносиб будан ба хизмати ҳарбӣ дар вобастагӣ аз натиҷаҳои табобат муайян карда мешавад. Дар ҳолати такроршавии беморӣ ё даст кашидан аз он хулоса аз рӯи бандҳои "а", "б" ё "в" бароварда мешавад.

Мавҷудияти захми меъда бояд тавассути таҳқиқоти ҳатмии эндоскопӣ ва (ё) тадқиқоти рентгенологӣ дар шароити гипотония тасдиқ шавад.

Ба банди "а" мансубанд:

- бемории захми меъда ва рӯдаи 12 ангушта бо оризаҳои пенетратсия, тангшавии минтақаи пилоробулбарӣ (манъшавии моддаи контрастӣ дар меъда аз 24 соат зиёд), ҳамроҳи вайронии ғизоҳазмӣ (ИВБ 18,5-19,0 ва камтар), ҳангоми мавҷудияти мамнӯӣ ба ҷарроҳӣ ё радди он;

- решмараз бо оризаи хунравии бисёри гастродуоденалӣ (камшавии ҳаҷми хуни дар гардиш буда то 30 фоиз ва зиёда), дар муддати як сол пас аз оризаи номбаршуда;

- экстирпатсияи меъда ё резексияи субтоталии он; оқибатҳои резексияи меъда, гузаронидани даҳана байни меъдаю рӯда бо вайронии ғизоҳазмӣ (Индекси вазни бадан 18,5-19,0 ва камтар);

- оқибатҳои ваготомияи шохавӣ ё селективӣ бо гузаронидани даҳана байни меъдаю рӯда ва вайронии куллии ғизоҳазмӣ (демпинг-синдроми табобатнашаванда, дарунравии боисрор, вайронии ғизоҳазмӣ (Индекси вазни бадан 18,5-19,0 ва камтар), анастамозитҳои устувор, решҳои анастамозҳо).

Ба банди "б" мансубанд:

- решмараз бо такроршавиҳои муттасил (2 ва зиёда аз он дар як сол); решмараз бо решҳои бузург (3 см ва зиёдтар дар меъда ё 2 см ва зиёдтар дар рӯдаи дувоздаҳангушта); решмараз бо решҳои каллезии меъда;

- решмараз бо захми берун аз пиёзак; решмараз бо решҳои сершумори пиёзак ва берун аз он;

- решмараз бо захмҳои хадшашаванда (реши меъда - 3 моҳ ва зиёда, реши рӯдаи 12 ангушта - 2 моҳ ва зиёда);

- решмараз, бо оризаҳои сурохшавӣ ё хунравӣ ва ишемияи пас аз хунравӣ (тат 5 сол баъди оризаҳои номбаршуда) ё каҷшавии дағали хадшавии пиёзаки рӯдаи 12 ангушта;

- бемории мунтазам такроршавандаи реши рӯдаи 12 ангушта (такроршавиҳои захм дар муддати то 2 моҳ баъди сиҳатшавӣ);

- оқибатҳои ваготомияи шохавӣ ё селективӣ, резексияи меъда, гузаронидани даҳана байни меъдаю рӯда;

Каҷшавии дағали пиёзаки рӯдаи 12 ангушта гуфта, каҷшавии аёни ҳангоми дуоденографияи дар шароити гипотонияи сунъӣ гузаронидашуда ошкоршавандаро бо ҳамроҳии сустшавии тахлия (манъшавии моддаи контрастӣ дар меъда зиёда аз 2 соат) меноманд.

Хизматчиёни ҳарбии хизмати ҳарбиро ихтиёран адокунанда ва бемории захми меъда ё рӯдаи 12 ангушта дошта, ҳангоми каҷшавии ночизу авҷгириҳои аҳён бе вайронии функсияи ғизоҳазмӣ мутобиқи банди "в" муоина мешаванд.

Нисбати муоинашавандагони сутунҳои 1, 2 Рӯйхати бемориҳо ҳангоми захми меъда ё рӯдаи 12 ангушта доштанашон бо вайроншавии ночизи функсияҳо новобаста аз устувории беҳбудии муваққатӣ (ремиссия) хулоса оид ба дараҷаи муносибӣ ба хизмати ҳарбӣ мутобиқи банди "в" бароварда мешавад.

Дар марҳалаи сукунат аломати эътимодноки захми рӯдаи 12 ангушта мавҷудияти хадшаи баъдизахмии бо фиброгастроскопия муайяншаванда ва (ё) каҷшавии дағали хадшавии пиёзаки ҳангоми дуоденографияи дар шароити гипотонияи сунъӣ гузаронидашуда ошкоршаванда буда, аломати эътимодноки захми меъда - мавҷудияти хадшаи баъдизахмӣ ҳангоми фиброгастроскопия мебошад.

Ҳангоми захмҳои беоризаи симптоматикии меъда ё рӯдаи 12 ангушта дараҷаи муносибӣ ба хизмати ҳарбӣ вобаста аз раванд ва вазнинии бемории асосӣ мутобиқи моддаҳои дахлдори Рӯйхати бемориҳо муайян карда мешавад.

Ҳангоми захмҳои аломатии оризанок нисбати муоинашавандагони сутунҳои 1, 2 ва 3 Рӯйхати бемориҳо хулоса оид ба дараҷаи муносибӣ ба хизмати ҳарбӣ мутобиқи бандҳои "а", "б" ё "в" вобаста ба вайронии функсияҳои ҳозимавӣ бароварда мешавад.

Ба банди "а" мансубанд:

- талайюфи (сиррози) ҷигар;

- гепатитҳои(газакҳои ҷигари) музмини инкишофёбандаи фаъол;

- панкреатитҳои такроршавандаи равандашон вазнин (исҳолҳои устувор ё давомноки панкреатикӣ ё панкреатогенӣ, бемадории инкишофёбанда, полигиповитаминозҳо);

- ҳолати баъди резексияи ғадуди зери меъда, гузаронидани анастамозҳои билиодигестивӣ;

- оризаҳо баъди табобати ҷарроҳӣ (носурҳои талхадон, ғадуди зери меъда ва диг.).

Ба банди "б" мансубанд:

- гастритҳо, гастродуоденитҳо бо вайронии функсияҳои тарашшуҳот, туршиҳосилкунӣ, авҷгириҳои муттасил ва вайрониҳои ғизоӣ (Индекси вазни бадан 18,5-19,0 ва камтар), ки табобати такрорӣ ва бистаришавии дарозмуддат (зиёда аз 2 моҳ) - ро ҳангоми фоида набахшидани табобати статсионарӣ талаб мекунанд;

- гепатитҳои музмини лобулярӣ ва давомнок бо вайрониҳои функсияҳои ҷигар ва (ё) фаъолиятнокии мӯътадил;

- холесиститҳои музмин бо авҷгириҳои муттасили (2 ва зиёда дар як сол) табобати статсионариро талабкунанда;

- панкреатитҳои музмин бо авҷгириҳои муттасил (2 ва зиёда дар як сол) ва вайронии функсияи тарашшуҳот;

- оқибатҳои табобати ҷарроҳии панкреатитҳо бо табдилёбӣ ба кистаи козиб;

Пас аз дур намудани талхадон ё табобати ҷарроҳии бемориҳои маҷрои талха, ғадуди зери меъда бо натиҷаҳои хуб, шаҳрвандон ҳангоми бақайдгирии ибтидоии ҳарбӣ, даъват ба хизмати ҳарбӣ, ихтиёран дохилшавӣ ба хизмати ҳарбӣ, хизматчиёни ҳарбии хизмати ҳарбиро тибқи даъват адокунанда мутобиқи банди "б", хизматчиёни ҳарбии хизмати ҳарбиро ихтиёран адокунанда мутобиқи банди "в" муоина мешаванд.

Ба банди "в" мансубанд:

- гастритҳои(илтиҳоби меъдаи) музмин, гастродуоденитҳо бо вайронии ночизи функсияи тарашшуҳот бо авҷгириҳои аҳён, дискинезияи роҳҳои талхабарор;

- гипербилирубинемияи ферментопатикӣ (нексифат);

- холесиститҳои музмин, панкреатитҳои аҳён авҷгиранда ва хуб табобатшаванда.

Ҳангоми гирифтории газаки ҷигари музмин бе вайронии функсияи ҷигар ва (ё) камфаъол, шаҳрвандон ҳангоми бақайдгирии ибтидоии ҳарбӣ, даъват ба хизмати ҳарбӣ, ихтиёран дохилшавӣ ба хизмати ҳарбӣ, сарбозон, сержантҳо ва старшинаҳои хизмати ҳарбиро тибқи даъват ё ихтиёран адокунанда мутобиқи банди "б", афсарону прапоршикон мутобиқи банди "в" муоина мешаванд.

Мавҷудияти газаки ҷигари музмин бояд тавассути таҳқиқот дар шароитҳои шӯъбаи махсусгардонида ва натиҷаҳои биопсияи пунксионӣ ва ҳангоми номумкинии гузаронидани биопсия ё дасткашӣ аз он тавассути маълумотҳои клиникӣ, лабораторӣ, инструменталии аз устувории иллатнокии ҷигар шаҳодатдиҳанда ва ҳамчунин зимни натиҷаҳои мушоҳидаи диспансерӣ дар муддати на кам аз 6 моҳ тасдиқ шавад.

Ҳангоми мавҷудияти чурра ба муоинашавандагони сутунҳои 1 - 3 Рӯйхати бемориҳо табобати ҷарроҳӣ пешниҳод мешавад. Пас аз табобати муваффақиятнок онҳо ба хизмати ҳарбӣ муносиб эътироф мегарданд.

Асосҳои истифодаи ин модда натиҷаҳои ғайриқаноатбахши табобат (такроршавии беморӣ) ё даст кашидан аз он ва ҳамчунин нишондодҳои мамнуии тиббӣ мебошанд.

Ба банди "а" мансубанд:

- чурраҳои такрорӣ, берунаи калонандоза бо даст ё ғелондан ислоҳшаванда ё функсияҳои узвҳои дохилиро вайронкунанда;

- чурраҳои диафрагма (аз он ҷумла, релаксатсияи иқтисобии диафрагма) бо вайронкуниҳои функсияҳои узвҳои қафаси сина ё ҳалқапечшудаи муттасил (2 маротиба ва зиёда дар як сол);

- чурраҳои ислоҳнашавандаи шикам. такроршавии яккаратаи чурра пас аз ҷарроҳӣ барои истифодаи банди "а" асос намешавад.

Ба банди "б" мансубанд:

- чурраҳои роғии сурхнойгузари диафрагма бе вайрониҳои дар банди "а" омада, зимни натиҷаҳои қаноатбахши табобат;

- чурраҳои берунаи такроршавандаи андозаашон мӯътадили ҳолати амудӣ зимни сарбории ҷисмонӣ ва сулфа пайдошаванда;

- чурраҳои бандажталаби шикам.

Ба банди "в" чурраҳо ҳангоми мавҷудияти дарвозаи чурра, аломатҳои мусбии такони сулфа ва ҳамчунин набудани халтаи чурра бо оканааш мансубанд.

Чурраи хурди (дар ҳудуди ҳалқаи физиологӣ) ноф, липома ё чарбомоси (жировик) пеши шикампардаи хатти сафеди шикам ва ҳамчунин васеъшавии ҳалқаҳои қадкашак бе барҷастагии чуррагӣ ҳангоми сарбории ҷисмонӣ, тарангшавии шикам барои истифодаи моддаи мазкур асос ба ҳисоб намеравад ва ба адои хизмати ҳарбию дохилшавӣ ба муассисаҳои таҳсилоти ҳарбӣ мамониат намекунад.

Бемориҳои пӯст ва чарбуи зери пӯст

Ба намуди паҳнгаштаи тосшавии лонагӣ мавҷудияти манбаҳои сершумори (3 ва зиёда) тосшавии диаметри ҳар кадомаш на кам аз 10 см ва қатъи сабзиши мӯйҳо дар майдони 50 фоиз қисми мӯйноки сар дохил аст.

Ба намуди паҳнгаштаи песӣ мавҷудияти доғҳои сершумори (3 ва зиёда) бепигмент дар пӯсти минтақаҳои гуногуни анатомӣ дохил аст.

Ба намуди паҳнгаштаи псориаз мавҷудияти нишонаҳои сершумори (3 ва зиёда) псориазӣ дар пӯсти минтақаҳои гуногуни анатомӣ дохил аст.

Лихенификатсияи паҳнгашта ҳангоми дерматити атопӣ ин иллати пӯсти рӯй, чуқуракҳои оринҷ, зери зону, ва ҳамчунин иллатнокии пурра мебошад.

Ба банди "б" ҳамчунин намудҳои маҳдуд ва муттасил авҷгирандаи (2 ва зиёда дар як сол) экзема, нишонаҳои ягона, лекин калони (ба андозаи кафи дасти бемор ва зиёда) псориазӣ мансубанд. Нисбати муоинашавандагони сутунҳои 1 ва 2 Рӯйхати бемориҳо ҳангоми варамҳои такроршавандаи Квинке ва (ё) испармаи музмини табобатнашаванда бо такроршавии беисти обилаҳо дар муддати на кам аз 2 моҳ хулоса бо банди "б" бароварда мешавад.

Ба банди "в" намуди склеродермияи нишонадор новобаста аз ҷойгиршавӣ, миқдор ва андозаҳои иллат мансубанд.

Ба намудҳои аҳён такроршавандаи бемориҳои пӯст намудҳои дар се соли охир на кам аз 1 маротиба авҷгирифтани онҳо мансубанд.

Ба банди "г" ҳамчунин манбаҳои песӣ дар рӯй, ки норасоии косметикӣ ҳисобида мешаванд, дохил мешаванд.

Мавҷудияти дерматити атопӣ (диатези экссудативӣ, экземаи кӯдакона, нейродермит) дар анамнез ҳангоми набудани такроршавӣ дар муддати 10 соли охир ва ҳамчунин намудҳои склеродермияи маҳдуд"бемории доғҳои сафед" барои истифодаи ин модда асос шуда наметавонанд ва ба адои хизмати ҳарбию дохилшавӣ ба муассисаҳои таҳсилоти ҳарбӣ мамониат намекунанд.

Бемориҳои системаи устухону мушак ва бофтаи пайвандӣ

Моддаи мазкур артрити тарбодмонанд, бемории Бехтерев, бемории Рейно, периартрити гиреҳдор, гранулематози Вегенер, артропатияи псориазӣ ва дигар намудҳои артритҳои ба сироятҳо, бемориҳои дигари системавии бофтаи пайвандӣ алоқамандро пешбинӣ менамояд.

Ба банди "а" мансубанд:

- бемориҳои системавии бофтаи пайвандӣ, новобаста аз ифоданокии тағйироти узву системаҳо, муттасилии авҷгириҳо ва дараҷаи вайроншавиҳои функсионалӣ;

- артрити тарбодмонанд ва спондилоартрити анкилозшаванда (бемории Бехтерев) бо вайрониҳои бисёри функсияҳо ё намудҳои системавии онҳо бо аздастдиҳии устуворонаи қобилияти иҷроиши ӯҳдадориҳои хизмати ҳарбӣ.

Ба банди "б" мансубанд:

- намудҳои оҳиста инкишофёбандаи бемориҳои илтиҳобӣ бо тағйироти мӯътадил ифодаёфтаи экссудативию пролиферативӣ ва норасоии функсионалии буғумҳо ҳангоми набудани зуҳуроти системавӣ;

- намудҳои ибтидоии артрити тарбодмонанд ва бемории Бехтерев ҳангоми мавҷудияти аломатҳои клиникавию лаборатории фаъолнокии раванди беморӣ.

Ба банди "в" бемориҳои музмини буғумҳо ва сутунмӯҳра бо авҷгириҳои аҳён (як маротиба ва камтар дар як сол) мансубанд.

Бо банди "в" хизматчиёни ҳарбии хизмати ҳарбиро тибқи даъват адокунанда бо артритҳои шадиди илтиҳобии равандашон давомнок (4 моҳ ва зиёда), ҳангоми мавҷудияти тағйироти экссудативию пролиферативии буғумҳо, аломатҳои лаборатории фаъолнокии беморӣ ва табобати бенатиҷа муоина мешаванд.

Ҳангоми артритҳои музмини сироятӣ ва илтиҳобӣ дараҷаи муносибӣ ба хизмати ҳарбӣ вобаста ба иллатнокии узву системаҳои дигар ва ҳолати функсияҳои буғумҳо аз рӯи бандҳои "а", "б" ё "в" муайян карда мешавад. Функсияи буғумҳо мувофиқи "Ҷадвали 4 баҳои ҳаҷми ҳаракатҳо дар буғумҳо" муайян карда мешавад (Ҷадвали 4 замима мегардад).

Намудҳои музмини артритҳои вокунишпазирӣ ҳангоми авҷ нагирифтани беморӣ муддати зиёда аз 5 сол ва бе вайроншавии функсияи буғумҳо барои истифодаи ин модда асос шуда наметавонанд ва ба адои хизмати ҳарбию дохилшавӣ ба муассисаҳои таҳсилоти ҳарбӣ мамониат намекунанд.

Пас аз бемориҳои шадиди илтиҳобии буғумҳо муоина мутобиқи моддаи 86 Рӯйхати бемориҳо гузаронида мешавад.

Хулоса оид ба муайянсозии дараҷаи муносибӣ ба хизмати ҳарбӣ ҳангоми бемориҳои устухону буғумҳо, чун қоида пас аз таҳқиқоту табобати статсионарӣ бароварда мешавад. Ҳамзамон тамоили бемориро ба такроршавию инкишофёбӣ, устувории сиҳатшавӣ ва хусусиятҳои хизмати ҳарбӣ ба инобат гирифтан зарур аст. Ҳангоми натиҷаҳои ғайриқаноатбахшии табобат ё дасткашӣ аз он вобаста ба функсияи дасту пой ё буғум хулоса мутобиқи бандҳои "а", "б" ё "в" бароварда мешавад.

Ба банди "а" мансубанд:

- анкилози (шахшавӣ, ноҷунбонии) буғуми калон дар ҳолати ноқисӣ, анкилози фиброзӣ, буғуми сунъӣ;

- серҳаракатии патологӣ (буғуми ғайритакявӣ) ё контрактураи устувори буғум бо маҳдудияти бисёри ҳаракатҳо;

- артрози аёни каҷкунанда (мавҷудияти афзоиши дағали қисмати буғумии устухонҳо на кам аз 2 мм) буғумҳои калон бо такроршавиҳои (2 ва зиёда дар як сол) авҷгирии синдроми дарднокӣ, вайроншавии тағояки буғум (ковокии буғум дар рентгенограмма камтар аз 2 мм) ва каҷшавии меҳвари дасту пой;

- норасоии зиёда аз 1 см устухонҳо бо ноустувории дасту пой;

- некрози асептикии сараки устухони рон;

- остеомиелит бо мавҷудияти ковокиҳои секвестралӣ, секвестрҳо, носурҳои дерсиҳатношаванда ё муттасил (2 маротиба ва зиёда дар як сол) кушодашаванда.

Ҳангоми анкилози буғумҳои калон дар ҳолати мусоиди функсионалӣ бо ҷуброни хуби функсионалии буғуми сунъӣ дараҷаи муносибӣ ба хизмати ҳарбии муоинашавандагони сутуни 3 Рӯйхати бемориҳо бо банди "б" муайян мегардад.

Ба банди "б" мансубанд:

- муттасил (3 маротиба ва зиёда дар як сол) баромадани буғумҳои калон бар асари сарбориҳои ночизи ҷисмонӣ, бо ноустувории аён ё синовити такроршавандаи буғум ва атрофияи андаки мушакҳои дасту пой;

- артрози каҷкунанда дар яке аз буғумҳои калон (ковокии буғум дар рентгенограмма 2-4 мм) бо аломоти дарднокӣ;

- остеомиелит (аз он ҷумла деринаи ибтидоӣ) бо авҷгириҳои ҳарсола;

- гиперостазҳои ба ҳаракатҳои дасту пой ё пӯшидани либос, пойафзол ё таҷҳизоти ҳарбӣ халалрасонанда;

- контрактураҳои устувори яке аз буғумҳои калон бо маҳдудияти мӯътадили ҳаҷми ҳаракатҳо.

Ба банди "в" мансубанд:

- баромаданҳои аҳёни (камтар аз 3 маротиба дар як сол) буғуми китф, ноустуворӣ ва синовити буғумҳо бар асари сарбориҳои ҷисмонии мӯътадил;

- остеомиелит бо авҷгириҳои аҳён (2-3 бор дар як сол) ҳангоми набудани ковокиҳои секвестралӣ ва секвестрҳо;

- контрактураҳои устувори яке аз буғумҳои калон бо маҳдудияти ночизи ҳаҷми ҳаракатҳо.

Ҳангоми раванди тамомнашудаи касолати тағоякҳо (хондропатияҳо), шаҳрвандон зимни бақайдгирии ибтидоии ҳарбӣ, даъват ба хизмати ҳарбӣ ва ихтиёран дохилшавӣ ба хизмати ҳарбӣ мутобиқи моддаи 86 Рӯйхати бемориҳо муваққатан номуносиб ба хизмати ҳарбӣ эътироф мегарданд ва минбаъд ҳангоми раванди тамомнашудаи беморӣ хулосаи дараҷаи муносибӣ ба хизмати ҳарбӣ бо банди "в" бароварда мешавад.

Ҳангоми набудани авҷгирӣ, ковокиҳои секвестралӣ ва секвестрҳо давоми 3 сол ва зиёда аз он раванди остеомиелитӣ тамомшуда ба ҳисоб меравад.

Такроршавии баромадани буғуми калон бояд ҳам қаблан ва ҳам пас аз ҷойгир кардани он тавассути ҳуҷҷатҳои тиббӣ ва рентгенограммаи буғум тасдиқ гардад. Ноустуворӣ бинобар иллати бандакҳо ва ғилофаки буғум тариқи клиникӣ ва рентгенологӣ тасдиқ мешавад.

Ба муоинашавандагон ҷиҳати ноустувории буғумҳо табобати ҷарроҳӣ пешниҳод карда мешавад. Баъди табобати бомуваффақият шаҳрвандон ҳангоми даъват ба хизмати ҳарбӣ ва ихтиёран дохилшавӣ ба хизмати ҳарбӣ мутобиқи моддаи 86 Рӯйхати бемориҳо ба муддати 6 моҳ муваққатан номуносиб ба хизмати ҳарбӣ эътироф мегарданд.

Муоина пас аз табобати ҷарроҳии ноустувории буғуми зону бо банди "а", "б" ё "в" гузаронида мешавад.

Пас аз ҷарроҳии бомуваффақият нисбати хизматчиёни ҳарбӣ хулоса оид ба зарурати пешниҳоди рухсатии беморӣ бо озодкунии минбаъда аз омодагии ҷисмонию сафӣ ва идораи ҳама намуди нақлиёт ба муддати 6 моҳ ва баъди табобати ноустувории буғуми зону бинобар иллати бандакҳо ва ғилофак бошад, ба муддати 12 моҳ бароварда мешавад.

Ҳангоми гӯшти зиёдатӣ гирифтани устухонҳо ва остеохондрози бурандаи буғуми калон табобати ҷарроҳӣ пешниҳод карда мешавад. Ҳангоми даст кашидан аз ҷарроҳӣ ё натиҷаҳои ғайриқаноатбахшии он хулоса оид ба дараҷаи муносиб будан ба хизмати ҳарбӣ вобаста ба дараҷаи вайронии функсияи дасту пой ё буғум бароварда мешавад.

Муоинашавандагони сутуни 1 Рӯйхати бемориҳо бо бемории Осгуд-Шлаттер бе вайронии функсияи буғумҳо бо нишондоди таъинотии "2" муносиб ба хизмати ҳарбӣ эътироф мегарданд.

Зимни баҳогузории ҳаҷми ҳаракати буғумҳо "Ҷадвали 4 баҳои ҳаҷми ҳаракатҳо дар буғумҳо"-ро бояд ба роҳбарӣ гирифт.

Ба банди "а" мансубанд:

- спондилити сироятӣ бо авҷгириҳои муттасил (3 ва зиёда дар як сол);

- спондилопатияи осебӣ (бемории Кюммел);

- спондилолистези дараҷаи 3 - 4 (беҷошавии аз ним зиёди қутри кундаланги ҷисми мӯҳра) бо аломати дарднокии доимоифодаёфта ва ноустувории сутунмӯҳра;

- спондилёзи каҷкунандаи қисми гардании сутунмӯҳра бо ноустуворӣ;

- спондилёзи каҷкунандаи қисми қафаси синагӣ ва миёнии сутунмӯҳра ҳамроҳи пара ва тетрапарезҳои чуқур бо вайроншавии функсияи ҳалқамушакҳо, бо аломоти склерози амиотрофии паҳлӯгӣ, ва ҳамчунин аломати ифодаёфтаи дардноки полиомиелитӣ, каудалӣ, рагӣ, компрессионӣ ва вайрониҳои статодинамикӣ пас аз табобати дарозмуддати (на кам аз 3 моҳ дар як сол) статсионарӣ бе натиҷаи устувори клиникӣ;

- каҷшавиҳои устувори сутунмӯҳра, ки тариқи рентгенологӣ бо каҷшавиҳои фонашакли ҷисми мӯҳраҳо ва даврзании онҳо дар хамгаштҳои калони сутунмӯҳра (кифозҳо, сколиозҳои дараҷаи 4 ва диг.) ҳамроҳи каҷшавии сахти қафаси сина ва норасоии нафас дараҷаи 3 намуди рестриктивӣ тасдиқ шудаанд;

Ба банди "б" мансубанд:

- остеохондропатияҳои сутунмӯҳра (кифозҳо, сколиозҳои сохторӣ ва ғайрисохтории дараҷаи 3) бо каҷшавии мӯътадили қафаси сина ва норасоии нафаси дараҷаи 2 намуди рестриктивӣ;

- спондилити сироятӣ бо авҷгириҳои аҳён;

- спондилези каҷкунандаи паҳнгашта ва остеохондрози байнимӯҳравӣ бо афзоишҳои сершумору минқоршакли бисёр дар минтақаи пайвандакҳои байни мӯхраҳо бо аломоти дарднокӣ;

- спондилолистези дараҷаи 1 ва 2 (беҷошавӣ ба 1/4 ва 1/2 қисми қутри кундаланги ҷисми мӯҳра мувофиқан) бо аломати дарднокӣ;

- ҳолати минбаъда пас аз бурида гирифтани гирдаҳои байнимӯҳравӣ барои муоинашавандагони сутунҳои 1, 2 Рӯйхати бемориҳо.

Ба вайроншавии функсияҳо ба дараҷаи ночиз заифии мушакҳои дасту пой, зудмондашавии онҳо, парезҳои гурӯҳҳои алоҳидаи мушакҳо бе ҷуброни функсияашон ва ҳамчунин заифии ҳалқамушакҳои кос хос мебошанд.

Ба банди "в" мансубанд:

- каҷшавиҳои иқтибосии устувори сутунмӯҳра бо даврзании мӯҳраҳо (сколиози дараҷаи 2, кифози остеохондропатӣ бо каҷшавии фонашакли 3 ва аз он зиёдаи мӯҳраҳо бо пастшавии баландии сатҳи пеши ҷисми мӯҳра беш аз 2 маротиба);

- спондилези каҷкунандаи маҳдуд (иллатнокии бадани 3 ва зиёда мӯҳраҳо) ва остеохондрози байнимӯҳравӣ (иллатнокии 3 ва зиёда дискҳои байнимӯҳравӣ) бо аломоти дарднокӣ ҳангоми сарбориҳои бисёр ва нишонаҳои каҷшавии дақиқи анатомӣ.

Ба вайроншавии функсияҳо дар дараҷаи ночиз вайроншавиҳои ҳаракатӣ ва ҳиссиётӣ, ки бо гумшавии нопурраи ҳиссиёт дар минтақаи як невромер, гумшавӣ ё пастшавии рефлексии паӣ, заифии мушакҳои алоҳидаи дасту пой ҳангоми ҷуброни умумии функсияҳои онҳо ифода ёфтаанд, хосанд.

Спондилез (касалии ғайриилтиҳобии мӯҳраҳо) ба таври анатомӣ бо афзоишҳои минқоршакли фарогирандаи атрофи қабатҳои васлкунанда ва каҷшавии ҷисми мӯҳраҳо ифода меёбад. Аломатҳои зуҳуроти клиникии хондроз вайроншавии функсияи статикии қисми иллатноки сутунмӯҳраростшавии лордози гардан (миён) ё пайдоиши кифоз, мувофиқати лордоз ва кифози маҳдуд ба ҷои лордози мутаносиб мебошанд.

Аломатҳои рентгенологии хондрози байнимӯҳравӣ инҳоянд:

- вайроншавии шакли сутунмӯҳра (вайронии функсияи статикӣ);

- пастшавии баландии диски байнимӯҳрагӣ;

- такшиншавии намакҳои оҳак дар қитъаи пеши ҳалқаи фиброзӣ ё ядрои пулпозӣ;

- беҷошавии ҷисми мӯҳраҳо (пеш, қафо, паҳлӯ), ки ҳангоми рентгенографияи стандартӣ муайян мешавад;

- патологияи ҷунбиш дар сегмент (вайроншавии функсияи динамикӣ);

- нигоҳдории тарҳи дақиқи ҳама сатҳи бадани сутунмӯҳра, набудани тағйироти табоҳовар дар онҳо.

Ҳангоми остеохондрози байнимӯҳравӣ бо нишонаҳои номбаршуда афзоиши канории устухонҳо, ки дар сатҳи гирда пайдо шуда, давомдиҳандаи майдони бадани мӯҳраҳо мебошад ва ҳамчунин остеосклерози субхондралӣ, ки дар рентгенограммаҳо бо тасвири дақиқи сохтор ошкор мегардад, ҳамроҳ мешаванд. Аломоти дарднокӣ ҳангоми сарбории ҷисмонӣ бояд бо муроҷиатҳои бисёркаратаи муоинашаванда барои расонидани кӯмаки тиббӣ ва сабти онҳо дар ҳуҷҷатҳои тиббии ӯ тасдиқ гардад. Танҳо маҷмӯи нишонаҳои номбаршудаи клиникӣ ва рентгенологии спондилези (касалии ғайриилтиҳобии мӯҳраҳои) каҷкунандаи маҳдуд ва остеохондрози байнимӯҳравӣ барои истифодаи банди "в" асос шуда метавонад.

Дараҷаи сколиозро рентгенолог бо рентгенограммаҳо дар асоси санҷидани кунҷҳои сколиоз:дар дараҷаи 1 1-10 дараҷа, дараҷаи 2 11-25 дараҷа, дараҷаи 3 26-50 дараҷа, дараҷаи 4 зиёда аз 50 дараҷа (мутобиқи В. Д. Чаклин) муайян мекунад.

Ба банди "г" мансубанд:

-каҷшавиҳои сутунмӯҳра, аз он ҷумла кифози остеохондропатӣ (давраи охирини беморӣ);

-зуҳуроти алоҳидаи спондилези каҷкунанда ва остеохондрози байнимӯҳравӣ бе вайроншавии функсияҳо.

Ҷараёни бенишонавии остеохондрози байнимӯҳравӣ (чурраҳои Шморл) барои истифодаи ин модда асос нест ва ба адои хизмати ҳарбию дохилшавӣ ба муассисаҳои таҳсилоти ҳарбӣ мамониат намекунад.

Хислати тағйироти патологии сутунмӯҳра бояд тариқи таҳкиқоти бисёрмеҳвара, сарборӣ ва рентгенологии функсионалӣ ва дигар таҳкиқот тасдиқ гардад.

Масофаи байни шохчаи сершӯки 7 мӯҳраи гардан ва лӯндачаи устухони пушти сар ҳангоми хам кардани сар дар меъёр то 3-4 см зиёд ва ҳангоми ба қафо ҳам кардани сар то 8-10 см кам мешавад. Масофаи байни шохчаҳои сершӯки 7 мӯҳраи гардан ва 1 мӯҳраи чорбанд ҳангоми хамшавӣ ба пеш то 5-7 см дар муқоиса бо қомати оддӣ зиёд шуда, ҳангоми хамшавӣ ба қафо то 5-6 см кам мешавад. Ҳаракатҳои паҳлӯгӣ дар қисматҳои миёнӣ ва синагӣ то ҳадди 25-30 дараҷа аз хатти амудӣ имконпазиранд.

Ба банди "а" мавҷуд набудани:

- ду панҷаи даст дар сатҳи буғумҳои панҷа (буғумҳои дастпанҷа он маҷмӯи буғумҳои панҷаро меноманд, ки дастпанҷаро бо бозу мепайванданд ва буғумҳои соиду сарпанҷаи даст, сарпанҷа, байнисарпанҷавӣ, байнисарпанҷаву сарангушт, байни буғумҳои сарпанҷа, инчунин буғуми дисталии оринҷу соид);

- 3 ангуштӣ дар сатҳи буғумҳои кафу ангуштони ҳарду панҷаи даст;

- 4 ангуштӣ дар сатҳи нӯги дисталии буғумҳои асосии ангуштони ҳарду панҷаи даст;

- ангуштони якуму дуюм дар сатҳи буғумҳои кафу ангуштони ҳарду панҷаи даст мансубанд.

Ба банди "б" мансубанд:

- набудани як панҷа дар сатҳи буғуми панҷа;

- набудани панҷа дар сатҳи устухонҳои кафи даст;

- дар як панҷа набудани 3 ангушт дар сатҳи буғумҳои кафу ангуштони панҷаи даст;

- 4 ангушт дар сатҳи нӯгҳои дисталии буғумҳои асосии ангуштони панҷаи даст;

- ангуштони якуму дуюм дар сатҳи буғумҳои кафу ангуштони панҷаи даст;

- ангушти якум дар сатҳи буғуми байни ангуштон; ангуштони аз 2 то 5 дар сатҳи нӯгҳои дисталии буғумҳои миёнаи ангуштон;

- ангуштони якум дар сатҳи буғумҳои кафу ангуштони панҷаҳои ҳарду даст;

- иллати шараёнҳои оринҷ ва соид ё ҳар кадомаш алоҳида бо ихтилоли шадиди хунгардиши дастпанҷаву ангуштон ё пайдоиши контрактураи ишемиявии мушакҳои хурди панҷаи даст;

- баромадагиҳои кӯҳна ё нуқсонҳои 3 ва аз он зиёдаи устухонҳои кафи даст;

- вайроншавӣ, нуқсонҳо ва ҳолати баъди артропластикаи 3 ва аз он зиёдаи буғумҳои кафу ангуштони панҷаи даст;

- иллатҳои кӯҳна ё нуқсонҳои пайҳои мушакҳои қаткунандаи 3 ва аз он зиёдаи ангуштон аз сатҳи устухонҳои каф проксималитар;

- маҷмӯи иллатҳои кӯҳнаи 3 ва зиёда ангуштони ба контрактураи устувор ё вайроншавии зиёди ғизо (анестезия, гипостезия ва дигар ихтилолҳо), вайроншавии хунгардиши мӯътадил оваранда.

Ба банди "в" мансубанд:

- набудани ангушти якум дар сатҳи буғуми байни ангуштон ва ангушти дуюм дар сатҳи буғуми асосӣ ё ангуштони 3-5 дар сатҳи нӯгҳои дисталии буғумҳои миёнаи ангушони панҷаи як даст;

- набудани ангуштони 2- 4 дар сатҳи нӯгҳои дисталии буғумҳои миёнаи ангушони панҷаи як даст;

- набудани 3 ангушт дар сатҳи нӯгҳои проксималии буғумҳои миёнаи ангушони панҷаи ҳар як даст;

- ангуштони якуму дуюм дар сатҳи буғумҳои кафу ангуштони панҷаи як даст;

- набудани ангушти якум дар сатҳи буғуми байни буғумии панҷаи дасти рост (барои чапдастон- панҷаи дасти чап) ё дар панҷаҳои ҳарду даст;

- набудани 2 ангушт дар сатҳи нӯги проксималии буғуми асосӣ дар як панҷаи даст;

- набудани буғумҳои дисталии ангуштони дуюму чоруми панҷаҳои ҳарду даст;

- баромадагиҳои кӯҳна, остеохондропатияҳои буғуми панҷаи даст;

- нуқсонҳо, баромадагиҳои 2 устухони кафи даст;

- буғумҳои козиб, остеомиелитҳои музмини 3 ва зиёда устухонҳои кафи даст;

- вайроншавӣ, нуқсонҳо ва ҳолати баъди артропластикаи 2 буғумҳои кафу ангуштони панҷаи даст;

- синдроми канали карпалӣ ё латералӣ;

- иллатҳои кӯҳнаи пайҳои мушакҳои қаткунандаи 2 ангушт дар сатҳи устухонҳои каф ва қаткунандаи дарози ангушти якум;

- маҷмӯи иллатҳои сохтори панҷаи даст, буғуми панҷаи даст ва ангуштон бо вайрониҳои мӯътадили функсияи панҷаи даст ва ихтилолҳои ғизоӣ (анестезия, гипестезия ва диг.), вайроншавии мӯътадили хунгардиши на кам аз 2 ангушт.

Ба банди "г" иллатҳои сохтори панҷаи даст ва ангуштони дар бандҳои "а", "б" ё "в" оварданашуда мансубанд.

Иллатҳо ё бемориҳои устухонҳо, пайҳо, рагҳо ё асабҳои ангуштони ба пайдоиши контрактураҳои устувор дар ҳолати нуқсонӣ оварда, набудани ангушт ҳисоб мешаванд. Набудани буғуми нохунии ангушти якум ва 2 буғум дар дигар ангуштон набудани ангушти панҷаи даст ҳисоб мешавад. Набудани буғум дар сатҳи сараки проксималии он - набудани буғум маҳсуб мешавад.

Моддаи мазкур каҷшавиҳои иқтибосии устувори кафи пойро пешбинӣ менамояд. Аксарияти ҳол кафи пойи бо гунбазҳои бо дарозӣ баландшуда ҳангоми дуруст гузоштан ба сатҳ бо сарбории такягӣ варианти меъёр мебошад.

Ҳамон кафи пой аз ҷиҳати патологӣ ковок ба ҳисоб меравад, ки вай қаҷшавии дар шакли супинатсияи қисмати пушт ва пронатсияи қисмати пеш бо мавҷудияти гунбазҳои баланди дохилӣ ва берунӣ (панҷаи пои сахт тобдодашуда), қисмати пеши панҷаи пойи паҳн, фарох ва каме даруновардашуда, зери саракҳои устухонҳои ангуштони миёнаи панҷаи пой обила дошта, ангуштон ба шакли чангол ё болғача каҷ шудаанд. Вайроншавиҳои зиёдтари функсионалӣ ҳангоми ҳамроҳшавии ҷузъҳои эверсионию инверсионии каҷшавиҳо дар шакли даврзании беруна ё дохилии тамоми кафи пой ё ҷузъҳои он пайдо мешаванд.

Ба банди "а" панҷаҳои пойҳои патологии аспӣ, варусӣ, ковок, паҳнию валгусӣ, эквиноиву варусӣ ва дигар каҷшавиҳои сахтифодаёфтаи барқарорнашавандаи кафи пой бар асари осебҳо ё бемориҳо, ки истифодаи пойафзоли намунаҳои муқарраргардидаи ҳарбиро ғайриимкон мегардонанд, мансубанд.

Ба банди "б" мансубанд:

- паҳнкафии пойи тӯлии дараҷаи 3 ё кундалангии дараҷаҳои 3- 4 бо аломоти аёни дарднокӣ, экзостазҳо, контрактураи ангуштон ва артрози буғумҳои қисмати миёнаи панҷаи пой;

- мавҷуд набудани ҳама ангуштони кафи пой ё қисми кафи пой дар сатҳи гуногун;

- контрактураи устувору муштараки ҳама ангуштони ҳарду кафи пой бо каҷшавии онҳо ба шакли чангол ё болғача;

- каҷшавии баъдиосебии устухони пошна бо камшавии кунҷи Белер аз манфӣ 10 дараҷа боло, аломати дарднокӣ ва артрози буғуми устухони гурзшакл дараҷаи 2.

Ҳангоми паҳнкафии пойи бо дарозиаш декомпенсатсионӣ ё субкомпенсатсионӣ дарди кафҳои пой дар ҳолати рост истодан пайдо шуда, одатан бегоҳӣ бо пайдоиши варамнокӣ пурқувват мешавад. Шакли берунаи кафи пой пронатсияшуда, дарозу паҳнгашта дар қисмати миёна, гунбази бо дарозиаш пастшуда буда, тарҳи устухони заврақшакл дар канори медиалии кафи пой аз зери пӯст намудор буда, пошна валгусӣ мебошад.

Ба банди "в" мансубанд:

- каҷшавиҳои мӯътадил ифодаёфтаи кафи пой бо аломоти дардноки ночиз ва вайронии статика, ки барои истифодаи пойафзоли намунаҳои муқарраргардидаи ҳарбӣ имконпазир аст;

- паҳнкафии тӯлонии дараҷаи 3 бе гузоштани валгусии устухони пошна ва зуҳуроти артрози каҷкунандаи буғумҳои қисмати миёнаи панҷаи пой;

- паҳнкафии тӯлонӣ ё кундалангии дараҷаи 2 бо артрози каҷкунандаи дараҷаи 2 буғумҳои қисмати миёнаи кафи пой;

- артрози каҷкунандаи буғуми якуми кафи пойи дараҷаи 3 бо маҳдудиятҳои ҳаракат дар ҳудуди қаткунии кафӣ камтар аз 10 дараҷа ва қатъкунии пуштипоӣ камтар аз 20 дараҷа;

- каҷшавии баъдиосебии устухони пошна бо камшавии кунҷи Белер аз 0 то 10 дараҷа манфӣ ва артрози буғуми устухони гурзшакл.

Ба банди "г" паҳнкафии тӯлонӣ ё кӯндалангии дараҷаи 1 ё 2 бе тағйирёбии устухониву дистрофикӣ мансубанд.

Ҳангоми набудани ангушти панҷа дар сатҳи буғуми кафи пой ва буғум, ҳамчунин ба дарун пурра даровардан ё беҳаракатии ангушт набудани ангушти панҷаи пой ҳисобида мешавад.

Ба паҳнкафии тӯлонӣ ва каҷшавии болғачашакли устухони пошна тавассути рентгенограммаҳои профилӣ дар ҳолати рост истодан бо сарборӣ баҳо дода мешаванд. Дар рентгенограммаҳо бо роҳи сохтани секунҷа кунҷи гунбази тӯлонӣ ва баландии гунбаз муайян карда мешавад. Дар меъёр кунҷи гунбаз ба 125-130 дараҷа, баландии гунбаз ба 39 мм баробар аст:

- паҳнкафии дараҷаи 1: кунҷи гунбази кафии тӯлонии дохилӣ 131-140 дараҷа, баландии гунбаз 35-25 мм;

- паҳнкафии дараҷаи 2: кунҷи гунбази тӯлонии дохилӣ 141-155 дараҷа, баландии гунбаз 24-17 мм;

- паҳнкафии дараҷаи 3: кунҷи гунбази тӯлонии дохилӣ аз 155 дараҷа зиёд, баландии гунбаз камтар аз 17 мм.

Барои муайян намудани дараҷаи каҷшавии баъдиосебии устухони пошна кунҷи Белер (кунҷи қисми буғумии теппачаи устухони пошна)-ро, ки дар натиҷаи ягдигарро буридани ду хат: якеаш нуқтаи баландтарини кунҷи пеши буғуми устухони гурзшаклро бо қуллаи фасеткаи қафогии буғум пайваста, дигаре аз паҳлӯи сатҳи бологии теппачаи устухони пошна мегузарад, ҳисоб карда мебароранд . Дар меъёр ин кунҷ 20-40 дараҷаро ташкил медиҳад. Хурдшавии он одатан аломати каҷшавии баъдиосебӣ мебошад. Ахбори муфассалтарро оид ба ҳолати буғуми устухони гурзшакл томографияи компютерии дар ҳамвории коронарии ба фасеткаи қафогии буғумии устухони пошна кундаланг иҷрошуда дода метавонад. Паҳнкафии кундаланги пой тариқи рентгенограммаҳои қисматҳои пешу миёнаи панҷаи пой дар тарҳи ростакӣ ва зери сарборӣ иҷрошуда баҳо дода мешавад. Меъёрҳои саҳеҳи дараҷаи паҳнкафии кундаланги пой нишондодҳои беҷошавиҳои кунҷии устухони якуми кафи пой ва ангушти якуми панҷаи пой мебошанд. Дар рентгенорамма се хати ростро, ки ба меҳварҳои тӯлонии устухонҳои 1-2 кафи пой ва буғуми асосии ангушти якум мувофиқ аст, мегузаронанд:

- ҳангоми каҷшавии дараҷаи 1 кунҷи байни устухонҳои 1-2 кафи пой 10-12 дараҷаро ташкил медиҳад, кунҷи беҷошавии ангушти якум - 15 - 20 дараҷа;

- ҳангоми каҷшавии дараҷаи 2 - ин кунҷҳо мувофиқан то 15 ва 30 дараҷа меафзоянд;

- ҳангоми каҷшавии дараҷаи 3 - то 20 ва 40 дараҷа, ҳангоми каҷшавии дараҷаи 4 - аз 20 ва 40 дараҷа зиёд мешаванд.

Артрози каҷкунандаи буғумҳои панҷаи пой дараҷаи 1 аз ҷиҳати рентгенологӣ бо тангшавии ковокии буғум камтар аз 50 фоиз ва афзоиши канории устухон дар ҳаҷми на зиёда аз 1 мм аз канори ковокии буғум зоҳир мегардад. Артрози дараҷаи 2 бо тангшавии ковокии буғум зиёдтар аз 50 фоиз ва афзоиши канории устухон дар ҳаҷми зиёда аз 1 мм аз канори ковокии буғум, каҷшавӣ ва остеосклерози субхондралии нӯгҳои буғумии устухонҳои васлшаванда зоҳир мегардад. Ҳангоми артрози дараҷаи 3 ковокии буғум тариқи рентгенологӣ муайян намешавад, афзоиши канории устухон аён буда, каҷшавии дағал ва остеосклерози субхондралии нӯгҳои буғумии устухонҳои васлшаванда мавҷуданд.

Паҳнкафии тӯлонии дараҷаҳои 1 ва ё 2 ва ҳамчунин паҳнкафии кундаланги пой дараҷаи 1 бе артрози буғумҳои қисмати миёнаи панҷаи пой, контрактураи ангуштон ва экзостазҳо барои истифодаи ин модда асос намешаванд ва ба адои хизмати ҳарбию дохилшавӣ ба муассисаҳои таҳсилоти ҳарбӣ мамониат намекунанд.

Моддаи мазкур кӯтоҳшавиҳои иқтибосии дасту пой, аз он ҷумла бар асари каҷшавии кунҷии устухонҳои баъди шикастан ба миён омадаро пешбинӣ менамояд:

- ба банди "а" кӯтоҳшавии даст ё пой бо зиёда аз 8 см мансуб аст;

- ба банди "б" кӯтоҳшавии даст ё пойи аз 5 то 8 см мансуб аст;

- ба банди "в" кӯтоҳшавии даст ё пойи аз 2 то 5 см мансуб аст;

- ба банди "г" кӯтоҳшавии даст то 5 см ё пой то 2 см мансуб аст.

Ҳангоми кӯтоҳшавии пой ба муоинашавандагони сутунҳои 1, 2 ва 3 табобат бо истифодаи остеосинтези компрессионию дистраксионӣ пешниҳод карда мешавад. Ҳангоми дасткашӣ аз табобат ё натиҷаҳои ғайриқаноатбахши он хулоса оид ба муносиб будан ба хизмати ҳарбӣ мутобиқи бандҳои дахлдори моддаи мазкур бароварда мешавад.

Ҳангоми мавҷудияти мунчаҳои ампутатсионии дасту пой дар сатҳҳои гуногун бар асари омосҳои бадсифат ё бемориҳои рагҳо (эндартериит, атеросклероз ва диг.), хулоса ҳамчунин бо моддаҳои бемории асосиро пешбиникунандаи Рӯйхати бемориҳо бароварда мешавад.

Дар ҳолати натиҷаҳои ғайриқаноатбахши табобати мунчаи нуқсонии ба протезмонӣ мамониаткунанда, муоина мутобиқи банди "а" гузаронида мешавад.

Бемориҳои системаи пешобу таносул

Моддаи мазкур гломерулонефрити(газаки гурда ва бештар тӯпчаҳои он) музмин, аломоти нефротикӣ, дигар бемориҳои гломерулярӣ, нефрити музмини тубулоинтерститсиалӣ (нефрити сироятии интерститсиалӣ, пиелонефрит), гурдаи пажмурдашуда, амилоидози гурдаҳо ва дигар нефропатияҳоро пешбинӣ мекунад.

Муоинаи шаҳрвандон ҳангоми бақайдгирии ибтидоии ҳарбӣ, даъват ба хизмати ҳарбӣ, ихтиёран дохилшавӣ ба хизмати ҳарбӣ ва хизматчиёни ҳарбӣ бо сабаби гирифтории бемориҳои гурда пас аз таҳқиқот ва табобати статсионарӣ гузаронида мешавад.

Ташхиси "пиелонефрити музмин" ҳангоми мавҷудияти лейкоситурия ва бактериурия зиёда аз 12 моҳ ва бо усулҳои шуморавӣ ошкоршаванда, дар шароити истиснои бемориҳои илтиҳобии роҳҳои пешоббарор ва узвҳои таносул пас аз таҳқиқот бо иштироки табиби бемориҳои пӯсту зуҳравӣ, уролог (иловатан барои занҳо табиби бемориҳои занона) ва тадқиқоти ҳатмии рентгенурологӣ муқаррар карда мешавад. Ҳангоми зарурат тадқиқоти ултрасадоӣ ва радиоизотопии гурдаҳо низ гузаронида мешавад.

Хулоса оид ба дараҷаи муносиб будан ба хизмати ҳарбӣ дар сурати мавҷудияти фишорбаландии шараёнии устувори бо бемории музмини гурдаҳо алоқаманд ва ислоҳоти доругиро талабкунанда аз рӯи банди "б" бароварда мешавад.

Ҳангоми мавҷудияти тағйироти патологии пешоб (протеин, ҷузъҳои таркибии хун) дар муддати на кам аз 4 моҳ пас аз гузаронидани бемории шадиди илтиҳобии гурдаҳо, хизматчиёни ҳарбии хизмати ҳарбиро тибқи даъват адокунанда бо банди "б" муоина мешаванд. Бо ҳамин банд шаҳрвандон ҳангоми бақайдгирии ибтидоии ҳарбӣ, даъват ба хизмати ҳарбӣ, ихтиёран дохилшавӣ ба хизмати ҳарбӣ низ муоина мегарданд, агар дар муддати 12 моҳ пас аз гузаронидани бемории шадиди илтиҳобии гурдаҳо дар онҳо аломоти патологии пешоб устувор боқӣ монад.

Хулоса оид ба зарурати пешниҳоди рухсатии беморӣ ё озодшавӣ ба хизматчиёни ҳарбӣ пас аз бемории шадиди илтиҳобии гурдаҳо мутобиқи моддаи 78 Рӯйхати бемориҳо бароварда мешавад.

Ба банди "а" бемориҳои функсияи ҷудокунандаи гурдаҳоро сахт вайронкунанда ё ба норасоии музмини гурдаҳо оваранда мансубанд:

- бемории санги пешоб бо иллати ҳарду гурдаҳо ҳангоми табобати ғайриқаноатбахш (сангҳо, гидронефроз, пионефроз, пиелонефрити дуюмдараҷаи табобатнашаванда ва диг.);

- фаромадани дутарафаи гурдаҳо марҳилаи 3;

- набудани як гурдаи бинобар бемориҳо дур карда шуда, ҳангоми мавҷудияти дараҷаҳои гуногуни вайронии функсияи гурдаи боқимонда;

- ҳолати баъд аз резексия ё пластикаи пешобдон; ҷойгирии гурдаҳо дар кос;

- склерози гарданаи пешобдон бо рефлюкси пешобдону ҳолибӣ ва пиелонефрити музмини дутарафа ё гидронефроз;

- тангшавии пешоброҳаи истифодаи системавии бужро талабкунанда.

Ба банди "б" мансубанд:

- бемории санги пешоб бо хуруҷҳои муттасили (3 ва зиёда дар як сол) халаи гурдавӣ, фаромадани сангҳо, вайронии мӯътадили функсияи ҷудокунии гурдаҳо;

- гурдаи нофаъол ё набудани як гурдаи бинобар бемориҳо дур карда шуда бе вайронии функсияи гурдаи дигар;

- фаромадани дутарафаи гурдаҳо марҳилаи 2 бо синдроми дарднокии доимӣ, пиелонефрити дуюмдараҷа ё гипертензияи вазореналӣ;

- фаромадани яктарафаи гурдаҳо марҳилаи 3;

- ҷойгирии яктарафаи гурдаҳо дар кос;

- склерози гарданаи пешобдон ҳангоми тағйироти яктарафаю дуюмдараҷаи системаи пешобҷудокунӣ (гидроуретери яктарафа, гидронефроз, пиелонефрити дуюмдараҷа ва ғайра);

- тангшавии пешоброҳаи истифодаи ужро на зиёда аз 2 бор дар як сол талабкунанда, ҳангоми табобати қаноатбахш.

Ҳангоми мавҷудияти гипертензияи шараёнии нишонавии (реналӣ) ислоҳоти доругиро талабкунанда, хулоса мутобиқи банди "б" новобаста аз дараҷаи вайронии функсияи гурдаҳо бароварда мешавад.

Ба банди "в" мансубанд:

- сангҳои тоқаи (то 0,5 см) гурдаҳо, ҳолибҳо бо хуруҷҳои аҳёнӣ (камтар аз 3 маротиба дар як сол) халаи гурда тариқи тадқиқоти ултрасадоӣ ва мавҷудияти тағйироти патологии тасдиқшудаи пешоб;

- сангҳои тоқаи (то 0,5 см) гурдаҳо, ҳолибҳо бе вайронии функсияи ҷудокунии гурдаҳо;

- фаромадани дутарафаи гурдаҳо марҳилаи 2 бо зуҳуроти ночизи клиникӣ ва вайроншавии ночизи функсияи ҷудокунии гурдаҳо;

- фаромадани яктарафаи гурдаҳо марҳилаи 2 бо пиелонефрити дуюмдараҷа;

- бемориҳои деринаи системаи пешобҷудокунӣ (цистит, уретрит) бо авҷгириҳои муттасил (3 ва зиёда дар як сол) ва табобати статсионарӣ талабкунанда;

- ҷойгирии гурдаҳо дар кос бо вайроншавии ночизи функсияи ҷудокунӣ.

Ба банди "г" мансубанд:

- ҳолати баъди бо асбоб дур кардан ё мустақилона афтидани санги тоқа аз роҳҳои пешоббарор (тағорача, ҳолиб, пешобдон) бе сангпайдошавии такрорӣ;

- ҳолати пас аз майдакунии сангҳои системаи пешобҷудокун (барои муоинашавандагони сутуни 3 Рӯйхати бемориҳо);

- сангҳои тоқаву майдаи (то 0,5 см) гурдаҳо, ҳолибҳо, ки бе тағйироти патологии пешоб танҳо тариқи ултрасадо тасдиқ шудаанд;

- фаромадани яктарафа ё дутарафаи гурдаҳо марҳилаи 1;

- фаромадани яктарафаи гурда марҳилаи 2 бе вайроншавии функсияи ҷудокунии гурдаҳо ва бе тағйироти патологии пешоб.

Вайроншавии функсияи ҷудокунии гурдаҳо бояд тавассути хромосистоскопия, урографияи ҷудокунанда ё тадқиқоти радиоизотопӣ тасдиқ шавад.

Давраи фаромадани гурдаҳоро рентгенолог дар асоси рентгенограммаҳои дар ҳолати амудии таҳқиқшаванда иҷрошуда муайян мекунад:

-марҳилаи 1 - фаромадани қутби поёнии гурда баробари 2 мӯҳра;

-марҳилаи 2 - баробари 3 мӯҳра;

-марҳилаи 3 - аз 3 мӯҳра зиёд.

Моддаи мазкур гиперплазияи нексифат, илтиҳоб ва дигар бемориҳои ғадуди простата, гидроселе, орхит ва эпидидимит, пӯсти барзиёди канори нара, фимоз ва парафимоз; дигар бемориҳои узвҳои таносули мардонаро пешбинӣ менамояд.

Нисбати бемориҳои узвҳои таносулии мардона аз рӯи нишондод ба муоинашавандагон табобати ҷарроҳӣ пешниҳод карда мешавад. Ҳангоми натиҷаҳои ғайриқаноатбахши табобат ё рад кардани он муоина дар вобастагӣ ба дараҷаи вайрониҳои функсионалӣ гузаронида мешавад.

Ба банди "а" мансубанд:

- гиперплазияи нексифати простата марҳилаи 3 - 4 бо вайроншавии аёни пешобҷудокунӣ ҳангоми натиҷаҳои ғариқаноатбахши табобат ё рад кардани он;

-набудани нара.

Ба банди "б" мансубанд:

- гиперплазияи нексифати простата марҳилаи 2 бо вайронии мӯътадили пешобҷудокунӣ (мавҷудияти пешоби боқимонда то 50 мл);

- простатити музмини табобати статсионариро дар як сол 3 маротиба ва зиёда талабкунанда;

- обгирии такроршавандаи (пас аз ҷарроҳии такрорӣ) яктарафа ё дутарафаи пардаҳои тухм ё танобаки манигузар бо ҳаҷми моеъ зиёда аз 100 мл.

- такроршавии яккаратаи обгирии пардаҳои тухм ё танобаки манигузар барои истифодаи банди "б" асос намебошад.

Ба банди "в" мансубанд:

- гиперплазияи нексифати простата марҳилаи 1

- простатити музмин бо сангҳои простата.

Ба банди "г" обгирии тухм ё танобаки манигузар бо ҳаҷми моеъ камтар аз 100 мл, фимоз, дигар бемориҳои узвҳои таносули мардона бо зуҳуроти ночизи клиникӣ мансубанд.

Набудани як тухми дур кардашуда бинобар бемориҳо (нохосу нексифат), ҷароҳат ё иллатҳои дигар барои истифодаи ин модда асос намешавад ва ба адои хизмати ҳарбию дохилшавӣ ба муассисаҳои таҳсилоти ҳарбӣ (ба ғайр аз муассисаҳои таҳсилоти ҳарбии Қувваҳои ҳавоию десантӣ) мамониат намекунанд.

Моддаи мазкур бемориҳои музмини илтиҳобии тухмдонҳо, найчаҳои бачадон, чарбуи кос, шикампарда, гарданаи бачадон, маҳбал ва фарҷро пешбинӣ менамояд.

Ба банди "а" бемориҳои илтиҳобии узвҳои таносулии занона бо зуҳуроти аёни клиникӣ, авҷгириҳои муттасил (3 бор ва аз он зиёда дар як сол) табобати статсионариро талабкунанда мансубанд.

Ба банди "б" бемориҳои илтиҳобии узвҳои таносулии занона бо зуҳуроти мӯътадили клиникӣ, авҷгириҳои муттасил (2 бор ва аз он зиёда дар як сол) мансубанд.

Ба банди "в" бемориҳои илтиҳобии узвҳои таносулии занона бо зуҳуроти ночизи клиникӣ ва авҷгириҳои аҳён мансубанд.

Ба банди "а" эндометриоз бо зуҳуроти аёни клиникӣ, авҷгириҳои муттасил (3 ва аз он зиёда дар як сол)-и табобати статсионариро талабкунанда мансуб аст.

Ба банди "б" эндометриоз бо зуҳуроти мӯътадили клиникӣ, авҷгириҳои муттасил (2 ва аз он зиёда дар як сол) мансуб аст.

Ба банди "в" эндометриоз бо зуҳуроти ночизи клиникӣ ва авҷгириҳои аҳён мансуб аст.

Ба банди "а" пурра ба поён афтидани бачадон ё маҳбал, носурҳо бо ҷалби узвҳои таносулӣ (пешобу таносулӣ, рӯдаю таносулӣ) ҳангоми табобати ғайриқаноатбахш ё рад намудани он мансубанд.

Поёнафтии бачадон ҳолатест, ки ҳангоми рост истодан (ё тарангӣҳангоми ғелидан) тамоми бачадон аз ҳудуди сурохии ҷинсӣ берун омада, девораҳои маҳбалро низ аз паси худ берун мекашад.

Ба банди "б" ба поён афтидани узвҳои таносули занона мансуб аст. Поёнафтии бачадону маҳбал ҳолатест, ки ҳангоми тарангӣ сӯрохии таносулӣ боз шуда, аз он гарданаи бачадон ё девораи пеш ё пушти маҳбал намоён мешавад, аммо аз ҳудуди сӯрохии таносулӣ берун намешавад.

Ба ҳамин банд ҳамчунин дисплазияи хушсифати ғадудҳои ширӣ бо пролифератсияи эпителӣ мансуб аст.

Ҳангоми ба поён афтидани узвҳои таносулӣ бо оризаи доштанашавии пешоб муоина мутобиқи банди "а" ё "б" вобаста ба натиҷаҳои табобат гузаронида мешавад.

Ҷойгиршавии нодурусти бачадон бе вайроншавии функсияҳо барои истифодаи ин модда асос ба ҳисоб намеравад ва ба адои хизмати ҳарбию дохилшавӣ ба муассисаҳои таҳсилоти ҳарбӣ мамониат намекунад.

Ҳангоми ҷойгиршавии нодурусти бачадон бо меноррагия, қабзиятҳо, дарднокии чорбанду поёни шикам, муоина мутобиқи банди "в" гузаронида мешавад.

Ба банди "в" поёнфароиҳои ночизи девораҳои маҳбал, равандҳои хадшавӣ ва часпишӣ дар коси хурд бе аломати дарднокӣ, дисплазияи хушсифати ғадудҳои ширӣ бе пролифератсияи эпителӣ мансубанд.

Ба банди "а" танҳо хунравиҳои ғайриорганикии ба камхунӣ оваранда мансубанд.

Ба банди "б" вайроншавиҳои функсияи овариалию ҳайзии бо олигоменорея, аменорея (на баъди ҷарроҳӣ) ифодашаванда, аз ҷумла ҳангоми синдроми Штейн-Левентал мансубанд.

Ба банди "в" инфантилизми таносулӣ ҳангоми рушди умумии қаноатбахш, бенаслӣ мансубанд.

Агар пас аз гузаронидани бемории шадиди илтиҳобии гурдаҳо тағйироти патологӣ дар пешоб боқӣ монад, шаҳрвандон ҳангоми бақайдгирии ибтидоии ҳарбӣ, даъват ба хизмати ҳарбӣ, ихтиёран дохилшавӣ ба хизмати ҳарбӣ ба муддати 12 моҳ муваққатан номуносиб ба хизмати ҳарбӣ эътироф мегарданд.

Хулоса оид ба зарурати пешниҳоди рухсатии беморӣ ба хизматчиёни ҳарбӣ танҳо пас аз гломерулонефритҳои(газаки гурда ва бештар тӯпчаҳои он) шадиди паҳнгашта, ҳангоми раванди кашолёфтаву оризадори пиелонефрити шадид ва ҳамчунин пас аз бемориҳои шадиди илтиҳобии узвҳои таносулии занона (бартолинит, вулвит, колпит, эндометрит, аднексит)-и мӯҳлати табобаташон то 2 моҳ бароварда мешавад.

Ҳангоми набудани маълумот оид ба вайроншавии функсияи гурдаҳо ва тағйироти патологӣ дар пешоб пас аз бемории шадиди илтиҳобии гурдаҳо муоинашавандагон ба хизмати ҳарбӣ муносиб эътироф мегарданд . Ҳулосаи хотимавиро оид ба мавҷуд будан ё набудани нефрити (пиелонефрити) музмини танҳо пас аз таҳқиқоти такрории статсионарӣ баровардан мумкин аст.

Ҳомиладорӣ, таваллуд ва давраи баъди таваллуд

Ҳангоми дараҷаҳои сабуку миёнаи дилбеҳузурии (токсикози) ҳомиладорон хулоса оид ба зарурати пешниҳоди озодшавӣ ва ҳангоми дараҷаи вазнини дилбеҳузурӣ (токсикоз) хулоса оид ба зарурати пешниҳоди рухсатии беморӣ бароварда мешавад.

Ҳангоми хавфи қатъ гаштани ҳомиладорӣ хулоса оид ба зарурати пешниҳоди рухсатии беморӣ пас аз табобати статсионарӣ бароварда мешавад.

Занон-хизматчиёни ҳарбӣ, ҳангоми дар онҳо муайян намудани ҳомиладорӣ барои хизмат бо моддаҳои радиоактивӣ, манбаҳои нурафшони ионӣ, ҷузъиёти сӯзишвории мушакӣ, манбаъҳои майдони электромагнитӣ, нурафшонии лазерӣ ва микроорганизмҳои дараҷаҳои 1- 2 патогенӣ муваққатан номуносиб эътироф мегарданд.

Инҳирофоти (аномалияҳои) модарзодӣ, шаклдигаркунӣ (деформатсия) ва вайроншавиҳои хромосомӣ

Моддаи мазкур дар ҳолати имконнопазирии табобати сактаҳои модарзодии ташаккул, табобати ғайриқаноатбахш ё рад кардани табобат истифода мешавад.

Ба банди "а" мансубанд:

- сактаҳои модарзодии муштарак ё якҷояи дил бо мавҷуд будан ё набудани норасоии дил;

- сактаҳои модарзодии маҳдуди дил бо норасоии дили 2-4 гурӯҳи функсионалӣ;

- инҳирофоти (аномалияҳои) модарзодии узвҳои нафас бо норасоии нафас дараҷаи 3;

- модарзодан набудани суфраи гӯш, тарқиши лабу ком, дигар инҳирофоти(аномалияҳои) модарзодии узвҳои ҳозима бо зуҳуроти аёни клиникӣ ва вайроншавиҳои шадиди функсияҳо;

-каҷшавиҳои модарзодии устувори сутунмӯҳра (сколиозҳо ва диг.) бо каҷшавии шадиди қафаси сина ва норасоии нафаси дараҷаи 3 шакли рестриктивӣ;

- остеосклероз (остеопетроз, бемории мармарӣ);

- набудани як гурда ё функсияи он ҳангоми вайроншавии функсияи гурдаи боқимонда новобаста аз дараҷаи аёнии он;

- поликистози гурдаҳо бо вайроншавии зиёди функсияи ҷудокунӣ ё бо норасоии музмини гурда;

- инҳирофоти (аномалияи) рагҳои гурдаҳо (тариқи ангиография тасдиқшуда) бо фишорбаландии шараёни вазореналӣ ва хунравиҳои гурдавӣ;

- инҳирофоти узвҳои таносулӣ (набудани олоти таносулӣ, инсидоди маҳбал);

- шаклдигаркунии (деформатсияи) устухонҳо бо кӯтоҳшавии даст ё пой зиёда аз 8 см;

- набудани сегменти даст ё пой;

- каҷшавии О - монанди пойҳо ҳангоми зиёда аз 20 см будани масофаи байни барҷастагиҳои дохилии пайвастагиҳои устухонҳои ронҳо ё каҷшавии Х-монанди пойҳо ҳангоми зиёда аз 15 см будани масофаи байни буҷулакҳои дохилии соқҳои пойҳо (нисбати муоинашавандагони сутуни 3 Рӯйхати бемориҳо хулоса мутобиқи банди "б" бароварда мешавад);

- дигар сактаҳои инкишоф, бемориҳо ва деформатсияи устухонҳо, буғумҳо, пайҳо, мушакҳо бо вайроншавиҳои аёни функсияҳо;

- ихтиози модарзодӣ, эритродермияи ихтиозшакл.

Ба банди "б" мансубанд:

- сактаи модарзодии дил бо норасоии дили 1 гурӯҳи функсиосналӣ;

- носабзии маҷрои боталов, камбудии девораи бйнимеъдачаҳо;

- каҷшавиҳои модарзодии устувори сутунмӯҳра (сколиозҳо ва диг.) бо шаклдигаркунии (деформатсияи) қафаси сина ва норасоии нафасии дараҷаи 2 шакли рестриктивӣ;

- набудани як гурда ё функсияи он ҳангоми мӯътадилии функсияи гурдаи боқимонда;

- поликистози гурдаҳо;

- дисплазияҳо, дутошавии гурдаҳо ва ҷузъҳои онҳо, гурдаи наълшакл, инҳирофи(аномалияи) ҳолибҳо ё пешобдон бо вайронии мӯътадили функсияи ҷудокунӣ;

- гипоспадияи хоягӣ ё чатанӣ;

- шаклдигаркунии (деформатсияи) устухонҳо бо кӯтоҳшавии дасту пой аз 5 то 8 см;

- каҷшавии О - монанди пойҳо ҳангоми аз 12 то 20 см будани масофаи байни барҷастагиҳои дохилии пайвастагиҳои устухонҳои ронҳо ё каҷшавии Х - монанди пойҳо ҳангоми аз 12 то 15 см будани масофаи байни буҷулакҳои дохилии соқҳои пойҳо;

- дигар нуқсонҳои инкишоф, бемориҳо ва шаклдигаркунии (деформатсияи) устухонҳо, буғумҳо, пайҳо, мушакҳо бо вайроншавиҳои мӯътадили функсияҳо;

- ихтиози ресессивӣ (сиёҳ ва сиёҳшаванда).

Ба банди "в" мансубанд:

- сактаҳои модарзодии дил бе норасоии дил;

- микротияи дутарафа;

- шаклдигаркунии (деформатсияи) устухонҳо бо кӯтоҳшавии пой аз 2 то 5 см;

- дигар нуқсонҳои инкишоф, бемориҳо ва шаклдигаркунии(деформатсияи) устухонҳо, буғумҳо, пайҳо, мушакҳо бо вайроншавиҳои функсияҳои ночиз;

- кистаҳои солитарии ягонаи гурдаҳо бо вайроншавиҳои ночизи функсия;

- носури канали пешоббарор аз бех то миёнаи олоти мардӣ;

- боздошти тухмҳо дар ковокии шикам, каналҳои тиҳигоҳ ё сурохиҳои берунаи онҳо;

- боздошти як тухм дар ковокии шикам;

- кистаҳои дермоидии такроршавандаи думғоза пас аз ҷарроҳии бисёр (3 ва зиёда) - карата;

- ихтиози оддӣ;

- кератодермияҳои модарзодии кафҳои дастон ва пойҳо бо вайронии функсияҳои панҷаҳои дастон ва душвории гардишу пӯшидани пойафзоли муқаррарӣ.

Ба банди "г" мансубанд:

- микротияи яктарафа;

- инҳирофи (аномалияи) модарзодии гурдаҳо бе вайронии функсияҳо;

- боздошти як тухм дар канали тиҳигоҳ ё сурохии берунаи он;

- шаклдигаркунии (деформатсияи) устухонҳо бо кӯтоҳшавии даст то 5 см ва пой то 2 см.

Сакрализатсияи мӯҳраи 5 миён ё люмбализатсияи мӯҳраи 1 чорбанд, насабзидани камони ин мӯҳраҳо, гипоспадияи назди ҷӯяки тоҷӣ барои истифодаи ин модда асос намешаванд ва ба адои хизмати ҳарбию дохилшавӣ ба муассисаҳои таҳсилоти ҳарбӣ мамониат намекунанд.

Шахсони дорои иллатҳои модарзодии системаи асаб мутобиқи моддаи 25 Рӯйхати бемориҳо, шахсони дорои ихтилолҳои рӯҳӣ мутобиқи моддаи 14 ё 20 Рӯйхати бемориҳо мувофиқ ба хислати нуқсонашон муоина мешаванд.

Шахсони дорои иллатҳои модарзодии панҷаи даст ё панҷаи пой мутобиқи моддаи 67 ё 68 Рӯйхати бемориҳо муоина мешаванд.

Оқибатҳои осеб, заҳролудшавӣ ва дигар таъсироти омилҳои беруна

Ба банди "а" мансубанд:

- нуқсон ва каҷшавиҳои минтақаи ҷоғу рӯй пас аз ҷароҳату осебҳо, аммо бо трансплантат ивазнашуда;

- буғумҳои қозиб ҷоғи поён, контрактураҳои минтақаи ҷоғу рӯй ҳангоми табобати бенатиҷа, аз он ҷумла табобати ҷарроҳӣ ё рад намудани он;

- анкилозҳои (шахшавӣ, ноҷунбонии) буғумҳои чаккаю ҷоғи поён.

Ҳангоми нуқсони зиёда аз 8 см 2 бо маводи пластикӣ ивазнашуда ё нуқсони зиёда аз 20 см 2 бо маводи пластикӣ ивазшуда, ҷисмҳои бегонаи бе зуҳуроти клиникӣ дар майна, ҳангоми нигоҳ доштани қобилияти иҷрои ӯҳдадориҳои хизмати ҳарбӣ, афсар метавонад мутобиқи банди "б" муоина шавад.

Нуқсони устухонҳои косахонаи сар пас аз трепанатсияи устухонпластикӣ ҳамчун нуқсони бо устухони худӣ пӯшонидашуда ҳисоб мешавад. Сурохиҳои фрезии ташхисии пас аз осеби косахонаи сару мағзи сар гузошташаванда ба нуқсони бо хадшаи бофтаи пайвандӣ ивазшудаи устухонҳои косахонаи сар зам мешавад.

Шахсони дар ин модда оварданашуда, ки оқибатҳои иллатҳои минтақаи ҷоғу рӯй доранд, мутобиқи моддаи 56 Рӯйхати бемориҳо муоина мешаванд.

Ба банди "а" мансубанд:

- шикастагиҳои сершумори ноустувору ба дарун нуфузкунандаи ҷисми ду ва зиёда мӯҳраҳо дар дараҷаи 2 -3 фишурдашавӣ, новобаста аз натиҷаҳои табобат;

- оқибатҳои шикастагиҳо, баромадагиҳо ва шикастабаромадагиҳои ҷисми мӯҳраҳо пас аз табобати ҷарроҳӣ бо истифодаи спондило - ва корпородез (категорияи муносиб будан ба хизмати ҳарбӣ нисбати муоинашавандагони сутуни 3 Рӯйхати бемориҳо пас аз рухсатии беморӣ вобаста ба функсияи сутунмӯҳра бо бандҳои "а" ё "б" муайян карда мешавад);

- оқибатҳои дури шикастаҳои сершумори ҷисми мӯҳраҳо бо каҷшавиҳои возеҳи сколиотикӣ ё кифотикии сутунмӯҳра;

- шикастаҳои сершумори амудии нодуруст часпидаи устухонҳои кос бо вайроншавии яклухтии ҳалқаи кос;

-оқибатҳои баромадани марказии сараки устухони рон (анкилоз ё артрози каҷкунандаи буғуми косу рон бо каҷшавии нугҳои буғумӣ ва меҳвари дасту пой бо андозаи роғи буғум камтар аз 2 мм);

- шикастаҳои оризадори устухонҳои найчашакли дароз бо вайроншавии возеҳи функсияи дасту пой.

Ба банди "б" мансубанд:

- шикастани фишурдашудаи нуфузкунанда ё баромадани ҷисми мӯҳра;

- оқибатҳои дури шикастани ҷисми ду мӯҳра бо каҷшавии фонашакли дараҷаи 2- 3;

- оқибатҳои шикастани яктарафаи устухонҳои кос бо вайроншавии бутуни ҳалқаи кос ҳангоми табобати ғайриқаноатбахш;

- оқибатҳои баромадани марказии сараки устухони рон бо вайроншавии мӯътадили функсияи пой;

- шикастаҳои гарданаки устухони рон ҳангоми табобати ғайриқаноатбахш;

- шикастаҳои оризадори устухонҳои найчашакли дароз бо вайронии мӯътадили функсияи дасту пой.

Ҳангоми мавҷудияти буғуми қалбакӣ ба муоинашавандагон табобати ҷарроҳӣ пешниҳод карда мешавад. Хулоса оид ба дараҷаи муносиб будан ба хизмати ҳарбӣ пас аз табобат вобаста ба натиҷаҳои он бароварда мешавад. Ҳангоми рад намудани ҷарроҳӣ муоина мутобиқи банди "а" гузаронида мешавад.

Ба банди "в" мансубанд:

- шикастаҳои фишурдашудаи бадани мӯҳраҳо ба дараҷаи 1 фишурдашавӣ ва оқибатҳои онҳо бо аломоти дарднокии ночиз ва каҷшавии кифотикии мӯҳраҳо дараҷаи 2;

- шикастаҳои гарданаки устухони рон бо истифодаи остеосинтез ҳангоми вайронии ночизи функсияи буғуми косу рон;

- унсурҳои металлии дур карданашуда (пас аз шикастаҳои устухонҳо) ҳангоми инкори дуркунии онҳо;

- оқибатҳои шикастаи тӯшҳо, шохчаҳои мӯҳраҳо ҳангоми мавҷудияти вайроншавии ночизи функсияҳои сутунмӯҳра ва аломоти дарднокӣ баъди табобат;

- шикастаҳои оризадори устухонҳои дарози найчашакл бо вайроншавии ночизи функсияҳои дасту пой.

Пас аз шикастаниҳои бадани мӯҳраҳо бо оқибати хуб нисбати муоинашавандагони сутуни 3 Рӯйхати бемориҳо оид ба зарурати пешниҳоди рухсатии беморӣ мутобиқи моддаи 86 Рӯйхати бемориҳо хулоса бароварда мешавад.

Шикастаниҳои сабзидаи алоҳидаи устухонҳои алоҳидаи кос бе каҷшавии ҳалқаи кос барои истифодаи ин модда асос маҳсуб намешаванд ва ба адои хизмати ҳарбию дохилшавӣ ба муассисаҳои таҳсилоти ҳарбӣ мамониат намекунанд.

Ба банди "а" ин ҳолатҳои зерин ва оқибатҳои ҷароҳату осебҳо мансубанд:

- дастгоҳи шушу нойчаҳои он бо норасоии дараҷаи 3 нафас, масдудшавии паҳнгаштаи перикард;

- қузӣ(барҷастагии) дил ё аорта;

- иқтои (резексияи) сурхной, меъда ё гузоштани даҳанаи меъдаву рӯдагӣ, резексияи рӯдаи борик ( на кам аз 1,5 м) ё рӯдаи ғафс (на кам аз 30 см) ҳангоми вайронии аёни функсияи ҳозима (демпинг-синдроми табобатнашаванда, дарунравиҳои боисрор ва диг.) ё лоғаршавии аён (Индекси вазни бадан 18,5-19,0 ва камтар);

- гузоштани анастамозҳои билиодигестивӣ;

- носурҳои талхадон ё панкреативӣ ҳангоми табобати ғайриқаноатбахш;

- иқтои(резексияи) ҳиссаи ҷигар ё қисми ғадуди зери меъда;

- мавҷуд набудани гурда ҳангоми вайронии функсияи гурдаи боқимонда, новобаста аз дараҷаи ифодаёбии он;

-даридани пурраи ҷатан (даридани пурраи мушакҳои ҷатан ва ивазшавии онҳо бо хадшаи ба девораи рӯдаи ғафс гузаранда, мақъад боз шуда тарҳи дуруст надорад);

- набудани олоти таносулӣ.

Ҳангоми норасоии нафаси дараҷаҳои 2 ва 3 пас аз дур кардани шуш, мавҷудияти ҷисми бегона дар решаи шуш, дил ё наздикии рагҳои калон, новобаста аз мавҷудияти оризаҳо ё вайроншавиҳои функсионалӣ, шаҳрвандон ҳангоми бақайдгирии ибтидоии ҳарбӣ, даъват ба хизмати ҳарбӣ, хизматчиёни ҳарбӣ мутобиқи банди "а" муоина мешаванд. Дараҷаи муносиб будан ба хизмати ҳарбии афсаронро мутобиқи банди "б" муайян кардан мумкин аст.

Ҳангоми оқибатҳои ҷароҳатҳои дил, дилпарда, тариқи ҷарроҳӣ дур кардани ҷисмҳои бегона аз миёндевора дар минтақаи рагҳои калон хулоса оид ба дараҷаи муносиб будан ба хизмати ҳарбӣ нисбати муоинашавандагони сутуни 3 мутобиқи моддаи 42 Рӯйхати бемориҳо вобаста ба марҳилаи вайронии хунгардиши умӯмӣ, ҳангоми норасоии нафас - бо банди "а", "б" ё "в" моддаи 51 Рӯйхати бемориҳо, нисбати муоинашавандагони сутуни 1, 2 Рӯйхати бемориҳо - бо банди "а", "б" ё "в" моддаи 42 Рӯйхати бемориҳо ё бо банди "а" ё "б" моддаи 51 Рӯйхати бемориҳо бароварда мешавад. Моддаи 83 ҳамзамон ба сифати Рӯйхати бемориҳо низ истифода мешавад.

Ҳангоми оқибатҳои бисёросебии узвҳои ду ё зиёда ковокиҳо бо вайроншавии мӯътадили функсияҳои онҳо муоина мутобиқи банди "а" гузаронида мешавад.

Ба банди "б" чунин ҳолатҳои зерин ва оқибатҳои ҷароҳату осебҳо мансубанд:

- дастгоҳи шушу нойчаҳои он бо норасоии нафасии дараҷаи 2;

- набудани шуш новобаста ба норасоии нафас;

- иқтои (резексияи) меъда, рӯдаи борик ( на кам аз 1 м) ё рӯдаи ғафс (на кам аз 20 см), гузоштани даҳанаи меъдаву рӯдагӣ бо зуҳуроти аҳёни демпинг-аломот (ахлоти ноустувор, вайронии ғизо);

- набудани испурч;

- набудани гурда ҳангоми мӯътадилии функсияи гурдаи боқимонда.

Ба банди "в" оқибатҳои ҷароҳату осебҳо бо зуҳуроти ночизи клиникӣ: дур кардани ҳиссаи шуш, резексияи меъда, иқтои қисмати гурда ва дигар узвҳо мансубанд.

Ба банди "г" ҳолатҳои (барои муоинашавандагони сутуни 1 Рӯйхати бемориҳо - на барвақттар аз 6 моҳ аз лаҳзаи гирифтани ҷароҳат ё осеб пайдошуда) баъди гузаронидани иқтои ғайриоддии шушҳо бе норасоии нафас, торакотомия ё лапаротомия бо мақсади қатъи хунравӣ, барҳамдиҳии пневмо ё гемоторакс, дӯхтани ҷароҳатҳои рӯда, меъда, ҷигар бо чораҳои шифоёбӣ мансубанд.

Нисбати хизматчиёни ҳарбӣ пас аз иқтои ғайриоддии бе норасоии нафаси шуш, баъди табобати статсионарӣ хулоса оид ба зарурати пешниҳоди рухсатии беморӣ мутобиқи моддаи 53 Рӯйхати бемориҳо бароварда мешавад.

Мутобиқи моддаи 83 Рӯйхати бемориҳо ҳамчунин шахсони гирифтори оқибатҳои табобати ҷарроҳии бемориҳои илтиҳобӣ ва ноқисиҳои ташаккули дастгоҳи шушу нойчаҳои он муоина мешаванд.

Ба банди "а" мансубанд:

- хадшаҳои азимҷуссаву омосшакли гардан, бадан ва дасту пойҳо, бо бофтаҳои зер часпида, зуд, муттасил ва ба осонӣ захмишавандаи ҳаракати буғумҳо ва пӯшидани либос, пойафзолу таҷҳизотӣ ҳарбиро ниҳоят душворкунанда ҳангоми табобати ғайриқаноатбахш ё инкори он;

- ҳолати баъди сӯхтагии чуқури масоҳаташ зиёда аз 20 фоиз сатҳи пӯст ё оризанокшуда бо амилоидози (ҷамъшавии моддаҳои оҳармонанд қабатҳои пӯсти) гурдаҳо.

Ба банди "б" мансубанд:

- хадшаҳои азимҷусса, омосшакли ғафсу тунук, захминашавандаи ҳаракатҳои буғумҳоро мӯътадил маҳдудкунанда ё пӯшидани либос, пойафзолу таҷҳизоти ҳарбиро ниҳоят душворкунанда ва ҳамчунин хадшаҳои рӯйро бадшаклкунанда ҳангоми табобати ғайриқаноатбахш ё инкори он;

- оқибатҳои сӯхтагиҳои чуқурии зиёда аз 50 фоиз сатҳи пӯсти пойҳо.

Ба банди "в" мансубанд:

- хадшаҳои ёзандаи ҳаракатҳои буғумҳоро ночиз маҳдудкунанда ё пӯшидани либос, пойафзолу таҷҳизоти ҳарбиро душворкунандаи ночиз ҳангоми гардиши дуру дароз ва дигар сарбориҳои ҷисмонӣ захминашаванда;

- оқибатҳои сӯхтагиҳои чуқур бо чандирии зиёда аз 70 фоиз сатҳи пӯсти дастҳо.

Ҳангоми баҳодиҳии ҳаҷми ҳаракатҳо дар буғумҳо Ҷадвали 4 "Ҷадвали баҳои ҳаҷми ҳаракатҳо дар буғумҳо" - ро бояд ба роҳбарӣ гирифт.

Ҳангоми мавҷудияти хадша бо зуҳуроти каузалгӣ пас аз табобати ҷарроҳии ғайриқаноатбахш хулоса оид ба дараҷаи муносиб будан ба хизмати ҳарбӣ мутобиқи моддаи 26 Рӯйхати бемориҳо бароварда мешавад.

Шахсони гирифтори оқибатҳои сӯхтагӣ ё сармозадагӣ бо иллатҳои чашмон, панҷаҳои дастону пойҳо мутобиқи моддаҳои дахлдори Рӯйхати бемориҳо муоина мешаванд.

Моддаи мазкур оқибатҳои заҳролудшавӣ аз воситаҳои доруворӣ, ҷузъиёти сӯзишвории мушакӣ, дигар моддаҳои заҳрнок, таъсири шадид ё музмини майдони электромагнитӣ, нурафшонии лазерӣ, нурафшонии ионӣ, сабабҳои берунаи дигар, вокунишҳои аллергиявиро пешбинӣ менамояд.

Ҳангоми муоинаи хизматчиёни ҳарбии бемории нурафканиро гузаронида, на танҳотағйироти таркибии хун, балки дигар зуҳуроти клиникии беморӣ низ ба назар гирифта мешаванд. Ҳангоми зуҳуроти боқимондаи ночизи бемории нурафкании дараҷаи 1 ба хизматчиёни ҳарбии хизмати ҳарбиро тибқи даъват адокунанда ва бемории нурафкании дараҷаи 2 ба хизматчиёни ҳарбии хизмати ҳарбиро ихтиёран адокунанда, муоина аз рӯи моддаи 86 Рӯйхати бемориҳо анҷом дода мешавад.

Шахсони бе ягон хел оқибат гузаронидани бемории нурафканӣ мутобиқи банди "в" муоина мегарданд.

Хизматчиёни ҳарбии бо моддаҳои радиоактивӣ, манбаҳои нурафшони ионӣ кор мекунанд ва аз меъёри солонаи иҷозатшуда 5 маротиба зиёд нурафканӣ гирифта ба таҳқиқоти статсионарӣ фиристода мешаванд. Ҳангоми набудани аломатҳои бемории нурафканӣ, хизматчиёни ҳарбии хизмати ҳарбиро тибқи даъват адокунанда барои кор бо моддаҳои радиоактивӣ ва манбаҳои нурафшони ионӣ бо банди "в" номуносиб эътироф мегарданд. Муносиб будани хизматчиёни ҳарбии хизмати ҳарбиро ихтиёран адокунанда барои кор бо моддаҳои радиоактивӣ ва манбаъҳои нурафшони ионӣ бо тартиби инфиродӣ муйян карда мешавад.

Муоинаи шахсоне, ки аз аллергияи хӯрок бо зуҳуроти клиникиии (тариқи таҳқиқоти статсионарӣ тасдиқшуда) аллергия ба маҳсулотҳои асосии хурокворӣ тибқи меъёрҳои хӯроквории хизматчиёни ҳарбӣ азият мекашанд, аз рӯи банди "б" ба роҳ монда мешавад. Ҳангоми дигар бемориҳои аллергӣ (испарма, поллиноз, ринити аллергиявӣ, дерматитҳо ва диг.) муоина мутобиқи моддаҳои дахлдори Рӯйхати бемориҳо вобаста ба ҳолати функсияҳои узв ё системаи иллатгирифта гузаронида мешавад.

Баъди заҳролудшавиҳои шадид, таъсироти аллергиву токсикӣ, бемориҳои шадиди аллергиявӣ (шоки анафилактикӣ, бемории зардобӣ, синдроми Лайел, Стивенс - Ҷонсон), таъсири дигар сабабҳои беруна дараҷаи муносиб будан ба хизмати ҳарбӣ ва хизмат мувофиқи ихтисоси бақайдгирию ҳарбӣ вобаста ба оқибати беморӣ ва функсияҳои узв ё системаи иллатгирифта мутобиқи моддаҳои дахлдори Рӯйхати бемориҳо муайян карда мешавад.

Муоинашавандагони сутуни 1 Рӯйхати бемориҳо баъди гузаронидани бемориҳои шадиди илтиҳобии буғумҳо, ба муддати 6 моҳ пас аз анҷоми табобат муваққатан номуносиб ба хизмати ҳарбӣ эътироф мегараданд. Ҳангоми набудани аломатҳои илтиҳоб дар давоми 6 моҳ баъди гузаронидани бемориҳои шадиди илтиҳобии буғумҳо онҳо муносиб ба хизмати ҳарбӣ эътироф мегарданд.

Хулоса оид ба зарурати пешниҳоди рухсатии беморӣ ба хизматчиёни ҳарбӣ дар ҳолатҳое бароварда мешавад, ки пас аз анҷоми табобати статсионарӣ эҳсосоти даргузари дарднокии мӯътадили буғумҳо баъди сарбории ҷисмонӣ бо набудани аломатҳои клиникӣ ва лабораторӣ, аломатҳои илтиҳобӣ нагузашта ва ҳамчунин ҷиҳати барқароршавии қобилияти иҷрои ӯҳдадориҳои хизмати ҳарбӣ як моҳ ва зиёда аз он вақт лозим бошад.

Ба хизматчиёни ҳарбӣ ҳангоми маҳудиятҳои муваққатии ҳаракатҳо пас аз ҷарроҳии устухон ва буғумҳо, чандирӣ ва тендолизи рагу пайҳо (ғайр аз ангуштони панҷа ва кафи по), бо обилаҳои ноустувори устухонӣ пас аз шикастаҳои устухонҳои дарунхолӣ ҳамон вақт хулоса бароварда мешавад, ки барои барқарор намудани қобилияти иҷрои ӯҳдадориҳои хизмати ҳарбӣ як моҳ ва зиёда аз он зарур бошад. Ҳангоми натиҷаҳои ғайриқаноатбахши устувори табобати оқибатҳои шикастани устухонҳои найчашакли дароз хулоса оид ба зарурати пешниҳоди рухсатии беморӣ ба хизматчиёни ҳарбӣ бароварда нашуда, балки оид ба дараҷаи муносиб будан ба хизмати ҳарбӣ аз рӯи бандҳои "а", "б" ё "в" моддаи 82 Рӯйхати бемориҳо дода мешавад.

Ба хизматчиёни ҳарбӣ дар сурати шикастани устухонҳои хурди панҷаҳои дасту пой ва ҳамчунин буҷулакҳо ба муоинашавандагони сутуни 2 Рӯйхати бемориҳо хулоса оид ба зарурати пешниҳоди рухсатии беморӣ бароварда намешавад. Дар ин ҳолатҳо баъди анҷом ёфтани табобат хулоса оид ба зарурати пешниҳоди озодшавӣ бо нишон додани чораҳои табобатӣ бароварда мешавад. Дар замони ҷанг чунин хизматчиёни ҳарбӣ ба баталони (як намуди қисми ҳарбӣ) шифоёфтагон фиристода мешаванд.

Нисбати муоинашавандагони сутуни 1 Рӯйхати бемориҳо тавассути ҷарроҳӣ дур кардани штифт (пластина) аз устухони найчашакл баъди пайвастшавии мавзеи шикаста, хулоса оид ба муваққатан ноқобилӣ ба хизмати ҳарбӣ ба муддати 6 моҳ бароварда мешавад. Ҳангоми инкори ҷарроҳӣ муоина мутобиқи моддаи 82 Рӯйхати бемориҳо бароварда мешавад.

Баъди шикастани шохчаҳои сершӯки кундаланги мӯҳраҳо, дуркунии штифт, пластина ё дигар унсурҳо, нисбати хизматчиёни ҳарбӣ хулоса оид ба зарурати озодкунӣ бароварда мешавад.

Ҳангоми шикастаҳои пӯшидаи беоризаи устухонҳои хурд, ки табобати статсионариро талаб намекунанд, ба хизматчиёни ҳарбии хизмати ҳарбиро ихтиёран адокунанда муоинаи дармонгоҳӣ гузаронида хулоса оид ба зарурати пешниҳоди рухсатии беморӣ ё озодкунӣ баровардан мумкин аст.

Ҳангоми шикастҳои пӯшидаи беоризаи устухонҳои найчашакл ё устухонҳои дигар, ки фақат бастани бандинаи гаҷиро талаб мекунанд, муоинашавандагони сутуни 3 Рӯйхати бемориҳоро аз муассисаи тиббӣ ба табобати амбулаторӣ дармонгоҳӣ то гирифтани бандинаи гаҷӣ гузаронида, хулоса оид ба зарурати пешниҳоди рухсатии беморӣ ё озодкунӣ баровардан мумкин аст.

Курсантҳо ва шунавандаҳои муассисаҳои таҳсилоти ҳарбиро барои идомаи табобат беҳтараш ба лазаретҳои муассисаҳои таҳсилоти ҳарбӣ, хизматчиёни ҳарбии хизмати ҳарбиро тибқи даъват адокунанда, ба бунгоҳҳои тиббии қисмҳои ҳарбӣ зери назорати ҳатмии ҷарроҳи (травматологи) госпитал (на кам аз 1 бор дар 1 моҳ) хобондан лозим аст. Муоинаи ин шахсон барои баровардани хулоса оид ба зарурати рухсатии беморӣ ё озодкунӣ баъди анҷоми табобат дар лазаретҳои муассисаҳои таҳсилоти ҳарбӣ ё бунгоҳҳои тиббии қисмҳои ҳарбӣ гузаронида мешавад. Ҳангоми зарурат, хизматчиёни ҳарбӣ такроран ба беморхонаи ҳарбӣ бистарӣ карда мешаванд.

Барои баровардани хулоса оид ба зарурати пешниҳоди рухсатии беморӣ ҳангоми оқибатҳои осебҳои ҷоғҳо ва бофтаҳои мулоими рӯй ҳолатҳои дерпайвастшавии шикастагиҳо, мавҷудияти хадшаҳои сахт ё шикастагиҳои методҳои мураккаби табобати ҷарроҳӣ ё ортопедиро талабкунанда ва ҳамчунин шикастагиҳои остеомиелити осебидошта асос шуда метавонад..

Ҳангоми баҳодиҳии ҳаҷми ҳаракатҳо дар буғумҳо аз Ҷадвали 4 "Ҷадвали баҳои ҳаҷми ҳаракатҳо дар буғумҳо" истифода бояд бурд.

Ҳангоми зуҳуроти боқимондаи пасазтаъсиротии шадиди беруна ва заҳролудшавӣ муоинашавандагони сутуни 1 Рӯйхати бемориҳо муваққатан ба муддати 6 моҳ ба хизмати ҳарбӣ номуносиб эътироф мегарданд. Дар оянда дараҷаи муносиб будани онҳо ба хизмати ҳарбӣ мутобиқи моддаи 85 Рӯйхати бемориҳо вобаста ба дараҷаи барқароршавии функсияи узвҳо ва системаҳо муайян карда мешавад.

Бемориҳои дигар

Муоинашавандагони сутунҳои 1 ва 2 Рӯйхати бемориҳо бо ташаккули хуби ҷисмонӣ ва ғизоӣ, қаду басти мавзун, вазни на кам аз 45 кг ва дарозии на кам аз 150 см мувофиқи Ҷадвали 1 талаботи иловагӣ дар навъу намудҳои дахлдори Қувваҳои Мусаллаҳ муносиб ба хизмати ҳарбӣ эътироф мегарданд.

Муоинашавандагони сутуни 1 Рӯйхати бемориҳо бо вазни камтар аз 45 кг ва (ё) дарозии қади камтар аз 150 см бояд зери таҳқиқоти эндокринолог гирифта шаванд. Дар асоси банди "б" шахсони номбаршуда ба муддати 12 моҳ муваққатан номуносиб ба хизмати ҳарбӣ эътироф мешаванд. Ҳангоми идомаи ташаккули нокифояи ҷисмонӣ муоина мутобиқи банди "а" гузаронида мешавад.

Таҳқиқот ва табобати шаҳрвандон ҳангоми бақайдгири ибтидоии ҳарбӣ ё даъват ба хизмати ҳарбӣ ва ҳамчуниин хизматчиёни ҳарбии энурездошта, дар шароити статсионарӣ бо иштироки уролог, табиби бемориҳои асаб, табиби бемориҳои пӯсту зуҳравӣ, ҳангоми зарурат - табиби руҳшинос гузаронида мешавад.

Муоина дар он сурат гузаронида мешавад, ки мушоҳида ва натиҷаҳои таҳқиқот ва ҳамчунин маълумотҳои аз комиссариати ҳарбӣ ва қисми ҳарбӣ қабулшуда мавҷудияти энурезро тасдиқ кунанд ва агар табобат бефоида анҷом ёфта бошад.

Агар энурез яке аз аломатҳои дигар беморӣ бошад, хулоса мутобиқи моддаи Рӯйхати бемориҳо, ки бемории асосиро пешбинӣ мекунад, бароварда мешавад.

Ҳангоми мавҷудияти вайроншавиҳои нутқ муоинашаванда ба таҳқиқоти дақиқ фаро гирифта мешавад. Хулоса оид ба дараҷаи муносиб будан ба хизмати ҳарбӣ дар асоси натиҷаҳои таҳқиқот ва омӯзиши ҳуҷҷатҳои аз қисми ҳарбӣ, комиссариати ҳарбӣ, ҷои таҳсил ё кор то хизмати ҳарбиомада ва ҳолати саломатии ӯро инъикоскунанда бароварда мешавад.

Дараҷаи ифоданокии лакнат бо роҳи мушоҳидаи амалиёти ҳолати функсияи нутқ дар шароитҳои гуногун муқаррар ва аз лаҳзаи ниҳоят аёншавии беморӣ баҳогузорӣ мешавад. Хулоса оид ба дараҷаи муносиб будан ба хизмати ҳарбӣ бо дарназардошти қобилияти муоинашаванда ҷиҳати иҷрои ӯҳдадориҳои хизмати ҳарбӣ бароварда мешавад.

Лакнати мӯътадили ба адои хизмати ҳарбӣ монеънашаванда, фақат боздошти талаффуз, яъне "пешпохӯрӣ" дар аввали ибора мебошад. Суханҳои боқимондаи ибораи хурд, бо як нафас, озодона ё каме оҳиста, бе такрори суханҳо талаффуз карда мешаванд.

Ҷадвали 1

Замима ба Рӯйхати бемориҳо,

бемориҳои сироятӣ ва паразитӣ

Ҷадвали талаботи иловагӣ ба вазъи саломатии шаҳрвандон (минбаъд Ҷадвали 1 талаботи иловагӣ) а) ҳангоми бақайдгирии ибтидоии ҳарбӣ, даъват ба хизмати ҳарбӣ, хизматчиёни ҳарбии хизмати ҳарбиро тибқи даъват адокунанда, ихтиёран дохилшавӣ ба хизмати ҳарбӣ дар вазифаҳои сарбоз, сержант ва старшина

+------------------------+-------------------------------------------ҷ
|                        | Нишондодҳои таъинот. Номгӯи навъҳои қӯшун,|
|                        |               қисмҳои ҳарбӣ               |
|                        +---------+----------+----------------------+
|                        |    1    |    2     |          3           |
|      Нишондодҳои       +---------+----------+-----------+----------+
|инкишофи ҷисмонӣ. Номгӯи| Қисмҳои |Ронандагон|Ронандагон |Дигар     |
| бемориҳо ва моддаҳои | таъиноти|ва аъзои |ва аъзои   |қисмҳои   |
|   Рӯйхати бемориҳо     | махсус |экипажи   |экипажи    |қӯшунҳои |
|                        |         |танк      |мошинҳои   |дохилии   |
|                        |         |          |ҷангӣ      |Вазорати |
|                        |         |          |           |корҳои    |
|                        |         |          |           |дохила    |
+----------+-------------+---------+----------+-----------+----------+
| Қад (см) |             |                Сутунҳо                    |
|          +-------------+---------+----------+-----------+----------+
|          |             |   1     |    2     |     3     |    4     |
+----------+             +---------+----------+-----------+----------+
|          | На баланд   | Қисмҳои |   175    |    180    |          |
|          |             | таъиноти|          |           |          |
|          |             | махсус |          |           |          |
|          |             | 185     |          |           |          |
+----------+-------------+---------+----------+-----------+----------+
|          |             | 170,    |          |           |   155    |
|          | На паст     | қӯшунҳои|          |           |          |
|          |             | сарҳадӣ |          |           |          |
|          |             | 155     |          |           |          |
+-+--------+-------------+---------+----------+-----------+----------+
| |        |             |   1     |    2     |     3     |    4     |
| |        |             +---------+----------+-----------+----------+
|У|Тезбиноӣ| Бе ислоҳот |         | 05/04, | 05/01,   |   05/01 |
|з|барои   |             | 0,6/06 |ронандагон|ронандагон |          |
|в|дурӣ на |             |         | 08/04   | 08/04    |          |
|ҳ|кам аз +-------------+---------+----------+-----------+----------+
|о|        | Бо ислоҳот |         |          |           |          |
|и+--------+-------------+---------+----------+-----------+----------+
| |        | Дихромазия |   НМ    |ронандагон|ронандагон |          |
|б|        |             |         |    НМ    |    НМ     |          |
|и|        +-----+-------+---------+----------+-----------+----------+
|н|Ранг-   |     |3 ё 2 |   НМ    |ронандагон|ронандагон |          |
|о|ҳискунӣ |Ранг |дараҷа |         |    НМ    |    НМ     |          |
|ӣ|        |сустӣ+-------+---------+----------+-----------+----------+
| |        |     | 1    |         |          |           |          |
| |        |     |дараҷа |         |          |           |          |
+-+--------+-----+-------+---------+----------+-----------+----------+
| Шунавоӣ |нутқи паст(м)| 6/6    |6/6 аъзои |6/6 аъзои |   6/6    |
|          |   на кам аз |         |экипаж    |экипаж     |          |
|          |             |         |1/4 ё 3/3 |1/4 ё 3/3 |          |
+----------+-------------+---------+----------+-----------+----------+
| Ҳолати баъди газаки ҷи-|         |          |           |          |
| гари вирусӣ, бемориҳои |         |          |           |          |
| тифу паратифии бо шифо-|   НМ    |   НМ     |           |          |
| ёбии комилан анҷомёфта |         |          |           |          |
| ва устувории беҳбуди- |         |          |           |          |
| ашон 12 моҳ            |         |          |           |          |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
| Моддаи 2-г            |   НМ    |   НМ     |           |          |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
| Лоғарӣ                 |   НМ    |   НМ     |   НМ      |    НМ    |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
| Фарбеҳии дараҷаи 2.   |   НМ    |   НМ     |   НМ      |    НМ    |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
| моддаҳои 14-г, 16-г,   |         |          |           |          |
| 17-г, 22 -г, 25-г,     |         |          |           |          |
| 26-г, 27-г, 89-г ва    |         |          |           |          |
| ҳамчунин дар анамнез бо|         |          |           |          |
| таъхирандозии хизмати |         |          |           |          |
| ҳарбӣ бо моддаи 16-в, ё|   НМ    |   НМ     |   НМ      |    НМ    |
| ихтилолҳои руҳӣ ҳангоми|         |          |           |          |
| сироятҳои шадид ё дери-|         |          |           |          |
| наи комилан шифоёфта ва|         |          |           |          |
| ҳангоми набудани иллат-|         |          |           |          |
| нокии органикии систе- |         |          |           |          |
| маи асаби марказӣ      |         |          |           |          |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
|                        |    1    |    2     |     3     |    4     |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
| Беҳушшавиҳои аҳёнии    |         |          |           |          |
| оддӣ ва рагкашандагӣ   |   НМ    |   НМ     |   НМ      |    НМ    |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
| моддаҳои 29 -в, 30-в   |   НМ    |   НМ     |           |          |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
| Назлаи баҳорӣ, дигар   |         |          |           |          |
| бемориҳои аллергиявии |   НМ    |   НМ     |   НМ      |    НМ    |
| мултахима, пардаи бол- |         |          |           |          |
| шакли хакконии инки-   |         |          |           |          |
| шофёбанда              |         |          |           |          |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
| Олусӣ; маҳдудияти май- |   НМ    |   НМ     |ронандагон |    НМ    |
| дони биноии зиёда аз 20|         |          |    НМ     |          |
| дараҷа, ақаллан дар як |         |          |           |          |
| чашм                   |         |          |           |          |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
| моддаҳои 37, 38-в      |   НМ    |   НМ     |    НМ     |          |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
| моддаи 39-в           |   НМ    |   НМ     |    НМ     |          |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
| моддаи 45-г            |   НМ    |   НМ     |           |          |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
| моддаҳои 42-г, 43-г,   |   НМ    |   НМ     |    НМ     |          |
| 46-в, 47-б             |         |          |           |          |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
| моддаҳои 49-в, 49-г,   |   НМ    |   НМ     |           |          |
| 49-д                   |         |          |           |          |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
| моддаи 51-в            |   НМ    |   НМ     |    НМ     |          |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
| моддаи 54-в           |   НМ    |          |           |          |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
| моддаҳои 54-б, 55-б,   |   НМ    |   НМ     |           |          |
| 56-в, 56-г, 57-г       |         |          |           |          |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
| Дискенизияи роҳҳои     |   НМ    |          |           |          |
| талхабарор, гипербили- |         |          |           |          |
| рубинемияи нексифат;   |         |          |           |          |
| холесистити музмин,    |         |          |           |          |
| панкреатити бо хурӯҷи |         |          |           |          |
| ахён ифодаёфта         |         |          |           |          |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
| Ҳолати баъди резексияи |   НМ    |   НМ     |    НМ     |    НМ    |
| рӯда бе вайроншавии    |         |          |           |          |
| функсияи ҳозима 60-в, |         |          |           |          |
| 83-г.                  |         |          |           |          |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
| моддаи 62 -д           |   НМ    |   НМ     |           |          |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
| моддаҳои 65-г, 66-г,   |   НМ    |   НМ     |           |          |
| 67-г, 68-г, 69-г       |         |          |           |          |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
| Бемории Осгуд-Шлаттера |         |          |           |          |
| бе вайроншавии функсияи|         |          |           |          |
| буғумҳо                |         |          |           |          |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
|                        |    1    |    2     |     3     |    4     |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
| моддаҳои 72-г, 73-г, |   НМ    |   НМ     |    НМ     |          |
| 74-в, 75-в             |         |          |           |          |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
| набудани як тухм бар   |   НМ    |          |           |          |
| асари осеб ё амалиёти |         |          |           |          |
| чаррохӣ бо сабаби бемо-|         |          |           |          |
| рии гайрисили ё хуш-   |         |          |           |          |
| сифат                  |         |          |           |          |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
| Батаъхирандозии хизмати|   НМ    |   НМ     |    НМ     |          |
| ҳарбӣ мутобиқи моддаҳои|         |          |           |          |
| 78, 80-г               |         |          |           |          |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
давоми таблитса           |
+--------------------------------------------------------------------+
+-----------------------------------------------------ҷ
|    Нишондодҳои таъинот. Номгӯи навъҳои қӯшун,       |
|                   қисмҳои ҳарбӣ                     |
+------------------------------+----------------------+
|               3              |          4           |
+---------+----------+---------+----------+-----------+
| Қисмҳои | Қисмҳои | истеҳ- | Қисмҳои |Қисмҳои    |
| химиявӣ | ракетаву | комоти | алока,   |боқимондаи |
|         | зенитӣ   | махсус | Қисмҳои |Кувваҳои   |
|         |          | (Спец   | радио-   |Мусаллаҳи |
|         |          | соору- | техникӣ |Ҷумҳурии   |
|         |          | жения) |          |Тоҷикистон,|
|         |          |         |          |қӯшунҳои   |
|         |          |         |          | дигар     |
+---------+----------+---------+----------+-----------+
|                     Сутунҳо                         |
+---------+----------+---------+----------+-----------+
|   5     |    6     |    7    |    8     |     9     |
+---------+----------+---------+----------+-----------+
|         |          |   180   |          |           |
+---------+----------+---------+----------+-----------+
|         |          |         |          |           |
+---------+----------+---------+----------+-----------+
|   5     |    6     |    7    |    8     |     9     |
+---------+----------+---------+----------+-----------+
| 0,5/0,1 | 05/01   | 05/01 |          |           |
+---------+----------+---------+----------+-----------+
|         |          |         |   05/01 | 05/01 ё |
|         |          |         |          |   04/04   |
+---------+----------+---------+----------+-----------+
|   НМ    |          |   НМ    |          |           |
+---------+----------+---------+----------+-----------+
|   НМ    |          |   НМ    |          |           |
+---------+----------+---------+----------+-----------+
|   НМ    |          |         |          |           |
+---------+----------+---------+----------+-----------+
| 5/5    |   5/5    | 5/5    |   5/5    | 1/4 ё 3/3 |
+---------+----------+---------+----------+-----------+
|         |          |   НМ    |          |           |
+---------+----------+---------+----------+-----------+
|         |          |   НМ    |          |           |
+---------+----------+---------+----------+-----------+
|         |          |         |          |           |
+---------+----------+---------+----------+-----------+
|         |          |   НМ    |          |           |
+---------+----------+---------+----------+-----------+
|   НМ    |   НМ     |   НМ    |    НМ    |           |
+---------+----------+---------+----------+-----------+
|   5     |    6     |    7    |    8     |     9     |
+---------+----------+---------+----------+-----------+
|   НМ    |   НМ     |   НМ    |    НМ    |           |
+---------+----------+---------+----------+-----------+
|         |          |   НМ    |          |           |
+---------+----------+---------+----------+-----------+
|   НМ    |          |   НМ    |          |           |
+---------+----------+---------+----------+-----------+
|         |          |   НМ    |          |           |
+---------+----------+---------+----------+-----------+
|         |   НМ     |   НМ    |          |           |
+---------+----------+---------+----------+-----------+
|         |   НМ     |   НМ    |          |           |
+---------+----------+---------+----------+-----------+
|         |          |   НМ    |          |           |
+---------+----------+---------+----------+-----------+
|         |          |   НМ    |          |           |
+---------+----------+---------+----------+-----------+
|   НМ    |          |         |          |           |
+---------+----------+---------+----------+-----------+
|   НМ    |   НМ     |   НМ    |          |           |
+---------+----------+---------+----------+-----------+
|         |          |         |          |           |
+---------+----------+---------+----------+-----------+
|         |          |   НМ    |          |           |
+---------+----------+---------+----------+-----------+
|   НМ    |          |   НМ    |          |           |
+---------+----------+---------+----------+-----------+
|         |          |   НМ    |          |           |
+---------+----------+---------+----------+-----------+
|   НМ    |          |   НМ    |          |           |
+---------+----------+---------+----------+-----------+
|         |          |   НМ    |          |           |
+---------+----------+---------+----------+-----------+
|         |          |         |          |           |
+---------+----------+---------+----------+-----------+
|   5     |    6     |    7    |    8     |     9     |
+---------+----------+---------+----------+-----------+
|         |          |         |          |           |
+---------+----------+---------+----------+-----------+
|         |          |         |          |           |
+---------+----------+---------+----------+-----------+
|         |          |   НМ    |          |           |
+---------+----------+---------+----------+-----------+

Эзоҳ: 1. Шахсони бо вазни аз 90 кг зиёд барои хизмати ҳарбӣ дар Қувваҳои ҳавоию десантӣ ва ҳамлаовари десантӣ номуносибанд.

2. Нишондиҳандаи таъинот барои хизмати ҳарбӣ дар қисмҳои таълимӣ мувофиқи намуди Қувваҳои мусаллаҳи Ҷумҳурии Тоҷикистон ва навъҳои қисмҳои ҳарбӣ муайян карда мешавад.

б) интихобшавандагон барои хизмат (фаъолият) ва хизмат (фаъолият) - кунандагон бо моддаҳои радиоактивӣ, манбаъҳои нурафшони ионӣ, ҷузъиёти сӯзишвории мушакӣ, манбаъҳои майдони электромагнитӣ ва нурафшонии лазерӣ.

+------------------------+---------+----------+-----------+----------ҷ
| Нишондодҳои инкишофи | МР, МНИ |    ҶСМ   | Манбаҳои | Манбаҳои |
|ҷисмонӣ. Номгӯи бемориҳо|         |          |   МЭМ     |нурафшонии|
|   ва моддаҳои Рӯйхати |         |          |           | лазерӣ |
|        бемориҳо        +---------+----------+-----------+----------+
|                        |                  Сутунҳо                  |
|                        +---------+----------+-----------+----------+
|                        |   10    |    11    |    12     |    13    |
+-+----------------------+---------+----------+-----------+----------+
|У| Тезбиноӣ бо ислоҳи он| 0,5/0,2 | 0,5/0,2 | 0,5/0,2 | 0,6/0,5 |
|з|    барои дурӣ        |         |          |           |          |
|в+---------+------------+---------+----------+-----------+----------+
|ҳ|         | Наздикбинӣ |10,0/10,0|          |           |10,0/10,0 |
|о|Рефраксия+------------+---------+----------+-----------+----------+
|и|(дптр) на| Дурбинӣ    | 8,0/8,0 |          |           | 8,0/8,0 |
| |зиёда    +------------+---------+----------+-----------+----------+
| |         | Астигматизм| 3,0/3,0 |          |           | 3,0/3,0 |
|б+---------+------------+---------+----------+-----------+----------+
|и|         | Дихромазия |   НМ    |    НМ    |    НМ     |   НМ     |
|н|Рангҳис- +------------+---------+----------+-----------+----------+
|о|кунӣ     | Сустранг- |         |    НМ    |           |          |
|ӣ|         | ҳискунии   |         |          |           |          |
| |         | гуногун-   |         |          |           |          |
| |         | дараҷа     |         |          |           |          |
+-+-+-------+------------+---------+----------+-----------+----------+
|Шу-|                    |         |          |           |          |
|на-|   Нутқи паст (м)   | 5/5    |   5/5    |    5/5    |   5/5    |
|воӣ|      на кам        |         |          |           |          |
+---+--------------------+---------+----------+-----------+----------+
|   |                    |   10    |    11    |    12     |   13     |
+---+--------------------+---------+----------+-----------+----------+
|Ҳолати баъди гепатити   |   НМ    |    НМ    |           |          |
|вирусӣ, бемориҳои тифи- |         |          |           |          |
|паратифии пуррасиҳатшуда|         |          |           |          |
|бо устувории сукунаташон|         |          |           |          |
|12 моҳ                  |         |          |           |          |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
| моддаҳои 1-а, 2-в, 3-в,|   ИНФ   |    ИНФ   |    ИНФ    |   ИНФ    |
| 5-б, 7-а               |         |          |           |          |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
| моддаҳои 10-б, 10-в,   |   НМ    |    НМ    |    НМ     |   НМ     |
| бемориҳои пеш аз омосии|         |          |           |          |
| ба табдилёбиву такрор- |         |          |           |          |
| шавандагӣ моил         |         |          |           |          |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
| Дисплазияи хушсифати   |   НМ    |    ИНФ   |    НМ     |   НМ     |
| ғадуди ширӣ            |         |          |           |          |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
| Бемориҳо ва оқибати    |   НМ    |    НМ    |    НМ     |   НМ     |
| осебҳое, ки ба истифо- |         |          |           |          |
| даи воситаҳои фардии   |         |          |           |          |
| дифоӣ ва беҳдоштии пӯст|         |          |           |          |
| халал мерасонанд       |         |          |           |          |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
| моддаи 11-в           |   НМ    |    НМ    |    НМ     |   НМ     |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
| моддаҳои 12-б, 13-б   |   НМ    |    НМ    |    НМ     |   НМ     |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
| Лоғарӣ                 |   НМ    |    НМ    |    НМ     |          |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
| Фарбеҳии дараҷаи 2    |   НМ    |    НМ    |    НМ     |          |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
| моддаҳои 14-б, 16-б,   |   НМ    |    НМ    |    НМ     |   НМ     |
| 17-б                   |         |          |           |          |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
| моддаҳои 21-б, 22-в,   |   НМ    |    НМ    |    НМ     |   НМ     |
| 24-в, 24-г, 25-б, 25-в,|         |          |           |          |
| 26-в                   |         |          |           |          |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
| Катаракта              |   НМ    |    НМ    |    НМ     |   НМ     |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
| Бемориҳои бадаслию дис-|   ИНФ   |    ИНФ   |    НМ     |   НМ     |
| трофии шабакияи чашм   |         |          |           |          |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
| Конъюктивитҳои музмин, |   ИНФ   |    ИНФ   |    ИНФ    |   ИНФ    |
| блефаритҳо, моддаи 31-б|         |          |           |          |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
| моддаҳои   32-б, 33-б |   НМ    |    НМ    |    НМ     |   НМ     |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
| Экземаи(шукуфаи) гузар-|   НМ    |    НМ    |    ИНФ    |          |
| гоҳи шунавоии беруна, |         |          |           |          |
| суфраи гӯш, минтакаи   |         |          |           |          |
| назди гӯш              |         |          |           |          |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
| моддаҳои 38-а, 38-б   |   НМ    |    НМ    |           |          |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
| моддаи 39-б           |   НМ    |    НМ    |    НМ     |   НМ     |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
| моддаҳои 43-б, 44-б, |   НМ    |    НМ    |    НМ     |   НМ     |
| 46-а                   |         |          |           |          |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
| моддаҳои 40-б, 42-в,   |   ИНФ   |    ИНФ   |    ИНФ    |   ИНФ    |
| 43-в, 44-в, 45-в, 47-б |         |          |           |          |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
| моддаи 47-а            |   ИНФ   |    ИНФ   |    НМ     |   ИНФ    |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
| моддаҳои 49-б, 49-в    |   ИНФ   |    ИНФ   |    ИНФ    |   ИНФ    |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
| Тағъироти субатрофии   |   НМ    |    НМ    |           |          |
| вусъатёфтаи ҳама қис- |         |          |           |          |
| мати роҳҳои болоии на- |         |          |           |          |
| фас, ларингити гипер- |         |          |           |          |
| пластикӣ               |         |          |           |          |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
| моддаи 51 -б          |   НМ    |    НМ    |    ИНФ    |   ИНФ    |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
| моддаҳои 52-б, 52-в   |   НМ    |    НМ    |    НМ     |          |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
| Лейкоплакия ва прекан- |   НМ    |    НМ    |    НМ     |   НМ     |
| серозҳои облигатӣ      |         |          |           |          |
| (хейлити абразивии Ман-|         |          |           |          |
| ганатӣ, бемории Брауна |         |          |           |          |
| ва дигар бемориҳо)     |         |          |           |          |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
| Моддаҳои 57-б, 58-б,   |   НМ    |    НМ    |    НМ     |   НМ     |
| 59-б                   |         |          |           |          |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
| Бемориҳои музмини так- |   НМ    |    НМ    |           |          |
| роршаванда ва бемориҳои|         |          |           |          |
| замбӯруғии пӯст        |         |          |           |          |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
| моддаҳои 62-б, 64-в, |   НМ    |    НМ    |    НМ     |   НМ     |
| 67-б, 67-в             |         |          |           |          |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
| Полиартритҳои мубодилӣ |   ИНФ   |    ИНФ   |    ИНФ    |   ИНФ    |
| бо вайрониӣои ночизи   |         |          |           |          |
| функсияҳои буғумҳо     |         |          |           |          |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
| моддаҳои 71-б, 72-б,   |   НМ    |    НМ    |    НМ     |          |
| 76-б                   |         |          |           |          |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
| моддаҳои 77-б, 79     |   НМ    |    НМ    |    НМ     |   НМ     |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
| моддаҳои 82-б, 83-б, 88|   НМ    |    НМ    |    НМ     |   НМ     |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
| Ҳолати баъди бемории   |   ИНФ   |    ИНФ   |    ИНФ    |   ИНФ    |
| нурафкании дараҷаи 1   |         |          |           |          |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
| Ҳолати пасазбемории    |   НМ    |    НМ    |    НМ     |   НМ     |
| нурафкании дараҷаҳои 2 |         |          |           |          |
| ва 4 ё мавҷудияти      |         |          |           |          |
| оқибатҳои устувори он |         |          |           |          |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
| моддаи 85-б           |   НМ    |    НМ    |    НМ     |   НМ     |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
| Тағъироти устувори тар-|   НМ    |    НМ    |    НМ     |   НМ     |
| киби хун (гемоглобини |         |          |           |          |
| мардҳо камтар аз 130   |         |          |           |          |
| г/л, занҳо 120 г/л,    |         |          |           |          |
| лейкоситҳо камтар аз   |         |          |           |          |
| 4,5ҳ, тромбоситҳо кам- |         |          |           |          |
| тар аз 180 ҳ.)         |         |          |           |          |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+

Эзоҳ: 1. Дар сурати мубталошавӣ ба бемориҳое, ки тибқи сутуни 3 Рӯйхати бемориҳо дараҷаи муносиби маҳдуд ё номуносибӣ ба хизмати ҳарбӣ пешбинӣ шудааст, хизматчиёни ҳарбии Қувваҳои мусаллаҳи Ҷумҳурии Тоҷикистон ва дигар қушунҳо, ки барои фаъолият бо моддаҳои радиоактивӣ, манбаҳои нурафшони ионӣ, ҷузъиёти сӯзишвории мушакӣ, манбаъҳои майдони электромагнитӣ ва нурафшонии лазерӣ интихоб мешаванд, ё ин ки кор мекунанд, мувофиқи ихтисосашон номуносиб эътироф мегарданд.

2. Хизматчиёни ҳарбии барои кор бо моддаҳои радиоактивӣ, манбаҳои нурафшони ионӣ, ҷузъиёти сӯзишвории мушакӣ, манбаъҳои майдони электромагнитӣ ва нурафшонии лазерӣ интихобшаванда дар сурати нисбати онҳо пешбинӣ гаштани баҳои инфиродии қобилиятнокӣ мувофиқи ин Ҷадвал барои кор аз рӯи ихтисос номуносиб эътироф мешаванд.

в) интихобшавандагон барои омӯзиш (хизмат), хизматчиёни ҳарбии

интихобшаванда барои омӯзиш ва адои хизмати ҳарбӣ, аз рӯи ихтисосҳои бақайдгирию ҳарбии алоҳида

+------------------------+---------+----------+-----------+----------ҷ
|                        |Мута-    |Мута-     |Механики   |Механики |
|                        |хассиси |хассиси   |авиатсионӣ |қисму     |
|                        |таҷҳизоти|идора-    |           |воҳидҳои |
| Нишондодҳои инкишофи |радиотех-|кунандаи |           |таъминотии|
|ҷисмонӣ. Номгӯи бемориҳо|никии    |таҷҳизоти |           | Қувваҳои |
|   ва моддаҳои Рӯйхати |назорат |алоқаи    |           | ҳарбию   |
|        бемориҳо        |         |радио     |           | ҳавои    |
|                        +---------+----------+-----------+----------+
|                        |                  Сутунҳо                  |
|                        +---------+----------+-----------+----------+
|                        |   14    |    15    |    16     |    17    |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
|      Қад (см)         |         |          |           |          |
+-+--------+-----+-------+---------+----------+-----------+----------+
|У|Тезбиноӣ|Бе   |Барои |         |          |           |          |
|з|барои   |исло-|масофаи|         |          |           |          |
|в|дурӣ на | ҳот | дур   |         |          |           |          |
|и|кам аз |     |       |         |          |           |          |
|б+--------+-----+-------+---------+----------+-----------+----------+
|и|        |     |Барои | 0,8/0,8 |          |           |          |
|н|        |     |наздик |         |          |           |          |
|о|        |     |       |         |          |           |          |
|ӣ|        |     |       |         |          |           |          |
+-+--------+-----+-------+---------+----------+-----------+----------+
|У|Тезбиноӣ на   |Барои | 0,8/0,8 | 0,5/0.2 |   0,5/0,5 | 0,5/0,5 |
|з| кам аз      |дур бо |         |          |           |          |
|в|              |ислоҳот|         |          |           |          |
|ҳ+----------+---+-------+---------+----------+-----------+----------+
|о|          | Наздикбинӣ| 3,0/3,0 | 6,0/6,0 | 6,0/6,0 | 6,0/6,0 |
|и|Рефраксия +-----------+---------+----------+-----------+----------+
| |(дар дптр)| Дурбинӣ |    НҚ   | 3,0/3,0 | 3,0/3,0 | 3,0/3,0 |
| |на зиёд аз+-----------+---------+----------+-----------+----------+
|б|          |Астигматизм| 1,0/1,0 | 2,0/2,0 | 2,0/2,0 | 2,0/2,0 |
|и+--------+-+-----------+---------+----------+-----------+----------+
|н|        | Дихромазия |   ММ    |    НМ    |    НМ     |   НМ     |
|о|Рангҳис-+-----+-------+---------+----------+-----------+----------+
|ӣ| кунӣ |Ранг-|Дараҷаи|   НМ    |    НМ    |           |          |
| |        |сустӣ|3 ё 2 |         |          |           |          |
| |        |     +-------+---------+----------+-----------+----------+
| |        |     |Дараҷаи|         |          |           |          |
| |        |     |   1   |         |          |           |          |
+-+--------+-----+-------+---------+----------+-----------+----------+
| Шунавоӣ    Нутқи паст | 6/6    |   6/6    |           |          |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
| моддаи 2-г             |         |          |           |          |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
| Невусҳои зиёди озахию |         |          |           |          |
| доғӣ                   |         |          |           |          |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
| Лоғарӣ                 |   НМ    |          |           |          |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
| Фарбехии дараҷаи 1    |         |          |           |          |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
| Фарбехии дараҷаи 2    |   НМ    |          |           |          |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
| моддаҳои 14-г, 16-г,   |   НМ    |          |           |          |
| 17-г                   |         |          |           |          |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
| моддаи 22-г           |   НМ    |          |           |          |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
| Беҳушшавиҳои бехтиёрии |   НМ    |    НМ    |    НМ     |    НМ    |
| оддии аҳён, моддаи 23-в|         |          |           |          |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
| моддаи 24-г           |   НМ    |    НМ    |    НМ     |    НМ    |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
| моддаҳои 25-г, 27-г   |   НМ    |          |           |          |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
| моддаи 26-г           |   НМ    |          |           |          |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
|                        |         |          |           |          |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
| моддаҳои 29-в, 30-в   |   НМ    |          |           |          |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
| Олусӣ ҳангоми набудани |   НМ    |          |           |          |
| биноии дучашма         |         |          |           |          |
+--------------+---------+---------+----------+-----------+----------+
| Маҳдудияти   |10-дараҷа|         |          |   НМ      |   НМ     |
| майдони би- |         |         |          |           |          |
| ноӣ, ақаллан +---------+---------+----------+-----------+----------+
| дар як чашм |20-дараҷа|   НМ    |          |   НМ      |   НМ     |
| зиёда аз     |         |         |          |           |          |
+--------------+---------+---------+----------+-----------+----------+
| Вайронии татобиқи чашм |   НМ    |          |           |   НМ     |
| (аккомодатсия) ва муто-|         |          |           |          |
| биқшави ба торикӣ      |         |          |           |          |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
| Нистагми аён, ихтилоҷи |   НМ    |          |           |          |
| алвонҷии мушакҳои кураи|         |          |           |          |
| чашм                   |         |          |           |          |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
| Экземаи гузаргоҳи шуна-|   НМ    |    НМ    |           |   НМ     |
| воии беруна, сурфаи    |         |          |           |          |
| гӯш, моддаи 38-в       |         |          |           |          |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
| моддаи 39-в           |   НМ    |          |           |          |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
| моддаҳои 42-г, 45-г,   |   НМ    |          |           |          |
| 46-в                   |         |          |           |          |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
| моддаҳои 43-в, 44-в   |   НМ    |          |           |          |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
| моддаи 47-б           |   НМ    |          |           |          |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
| моддаҳои 49-в, 49-г, |   НМ    |          |           |          |
| 49-д, 50-в             |         |          |           |          |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
| моддаҳои 51-в, 52-в   |   НМ    |          |           |          |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
| Набудани дандонҳо, ки |         |          |           |          |
| ба дошта гирифтани паси|         |          |           |          |
| лаб халал мерасонад,   |         |          |           |          |
| мавҷудияти дандонҳои   |         |          |           |          |
| сунъии гирифташаванда |         |          |           |          |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
| моддаҳои 54-б, 55-б   |   НМ    |          |           |          |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
| моддаи 55-в            |         |          |           |          |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
| моддаи 56-в, инҳирофоти|         |          |           |          |
| хобиши дандонҳои дара- |         |          |           |          |
| ҷаи 2 бо фаъолнокии   |         |          |           |          |
| жовиши 60 ва аз он     |         |          |           |          |
| фоизи зиёд             |         |          |           |          |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
| моддаи 56-г, инҳирофоти|         |          |           |          |
| хобиши дандонҳои       |         |          |           |          |
| дараҷаи 1              |         |          |           |          |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
| моддаҳои 57-б, 58-б,   |   НМ    |          |           |          |
| 59-б                   |         |          |           |          |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
| моддаҳои 57-в, 58-в,   |   НМ    |          |           |          |
| 59-в                   |         |          |           |          |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
| Ҳолати пас аз иқтои    |   НМ    |          |           |          |
| (резексияи) рӯда бе    |         |          |           |          |
| вайроншавии функсияи   |         |          |           |          |
| ҳозима                 |         |          |           |          |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
| моддаи 60-в           |   НМ    |          |           |          |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
| моддаи 62-б            |   НМ    |   НМ     |    НМ     |    НМ    |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
| моддаи 62-в            |   НМ    |          |           |          |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
| моддаҳои 65-б, 65-в, |   НМ    |          |           |          |
| 65-г                   |         |          |           |          |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
| Бемории Осгуд-Шлаттер |         |          |           |          |
| бе вайроншавии функсияи|         |          |           |          |
| буғумҳо                |         |          |           |          |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
| моддаҳои 66-в, 66-г    |   НМ    |          |           |          |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
| моддаҳои 67-б, 67-в, |   НМ    |          |           |          |
| 67-г, 68-б, 68-в, 68-г,|         |          |           |          |
| 69-б, 69-в, 69-г       |         |          |           |          |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
| моддаи 71-б            |   НМ    |          |           |          |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
|                        |   14    |   15     |    16     |    17    |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
| моддаҳои 72-б, 72-в,   |   НМ    |          |           |          |
| 72-г, 73-б, 73-в, 73-г,|         |          |           |          |
| 75-б, 75-в, 76-б, 76-в,|         |          |           |          |
| 77-б                   |         |          |           |          |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
| моддаҳои 80-б, 80-в   |   НМ    |   НМ     |    НМ     |    НМ    |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
| моддаи 80-г            |   НМ    |          |           |          |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
| Шикастаи кӯҳнаи фишур- |   НМ    |          |           |          |
| дашудаи устухонҳои гун-|         |          |           |          |
| бази косахонаи сар бе |         |          |           |          |
| аломатхои иллатнокии   |         |          |           |          |
| органикӣ ва вайроншавии|         |          |           |          |
| функсияхои системаи    |         |          |           |          |
| асаби марказӣ          |         |          |           |          |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
| моддаҳои 82-б, 83-б, |   НМ    |   НМ     |    НМ     |    НМ    |
| 83-в                   |         |          |           |          |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
| моддаҳои 82-в, 83-г   |   НМ    |          |           |          |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
| моддаҳои 84-б, 84-в, |   НМ    |          |           |          |
| 85-б, 85-в             |         |          |           |          |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
| моддаи 89-б           |   НМ    |   НМ     |           |          |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
давоми таблитса            |
+--------------------------------------------------------------------+
+----------+---------+---------+--------+---------+--------+---------ҷ
|Оператори |Оператори|Бологард,|Ронандаи|Мута-    |Корманди|Оператори|
|стансияҳои|снарядҳои|мута-    |нақлиёти|хассиси |хадамоти|гармхона |
|радиоло- |реактивии|хассиси |роҳи    |таҷҳизоти|оташни- |(оташмон)|
|катсионӣ |идораша- |кранҳои |оҳан    |барқӣ,   |шонӣ    |         |
|ва инчунин|вандаи   |маноравӣ,|        |челонгари|        |         |
|шахсоне, |зидди-   |харакиву |        |таҷҳизоти|        |         |
|ки бо     |танкӣ    |кӯпрукӣ, |        |элек-    |        |         |
|экран ва |         |тасма-   |        |трикӣ,   |        |         |
|блокҳои   |         |чарх,    |        |кормандон|        |         |
|дигари    |         |автомо- |        |оид ба   |        |         |
|инъикос- |         |билӣ ва |        |назорати |        |         |
|кунандаи |         |кранҳои |        |таҷҳизоти|        |         |
|маълумот |         |роҳи     |        |электри- |        |         |
|сарукор   |         |оҳан     |        |кии фаъол|        |         |
|доранд    |         |         |        |         |        |         |
+----------+---------+---------+--------+---------+--------+---------+
|                             Сутунҳо                                |
+----------+---------+---------+--------+---------+--------+---------+
|   18     |   19    |   20    |   21   |   22    |   23   |    24   |
+----------+---------+---------+--------+---------+--------+---------+
|          | 0,6/0,6 |бологард-| 1,0/1,0|         |0,8/0,5 |         |
|          |         Жҳо 0,5/ |        |         |        |         |
|          |         |0,2 мута-|        |         |        |         |
|          |         |хассиси |        |         |        |         |
|          |         |кран 0,8/|        |         |        |         |
|          |         |0,4      |        |         |        |         |
+----------+---------+---------+--------+---------+--------+---------+
|          | 1,0/1,0 |         | 1,0/1,0|         |        |         |
+----------+---------+---------+--------+---------+--------+---------+
| 0,7/0,5 |         |         |        | 0,5/0,2 |        | 0,5/0,2 |
+----------+---------+---------+--------+---------+--------+---------+
| 6,0/6,0 | 2,0/2,0 |         | 0,5/0,5|         |        |         |
+----------+---------+---------+--------+---------+--------+---------+
| 3,0/3,0 | 2,0/2,0 |         | 1,0/1,0|         |        |         |
+----------+---------+---------+--------+---------+--------+---------+
| 2,0/2,0 | 1,0/1,0 |         | 0,5/0,5|         |        |         |
+----------+---------+---------+--------+---------+--------+---------+
| НМ      |   НМ    |   НМ    |   НМ   |   НМ    |        |         |
+----------+---------+---------+--------+---------+--------+---------+
| НМ      |   НМ    |         |   НМ   |         |        |         |
+----------+---------+---------+--------+---------+--------+---------+
|          |         |         |   НМ   |         |        |         |
+----------+---------+---------+--------+---------+--------+---------+
| 6/6     |   6/6   |1/4 ё 3/3|   6/6 |1/4 ё 3/3| 6/6   |1/4 ё 3/3|
+----------+---------+---------+--------+---------+--------+---------+
|          |         |         |        |         | НМ    |   НМ    |
+----------+---------+---------+--------+---------+--------+---------+
|          |         |         |        |         |        |         |
+----------+---------+---------+--------+---------+--------+---------+
|          |         |   НМ    |        |         | НМ    |         |
+----------+---------+---------+--------+---------+--------+---------+
|          |         |         |        |         |        |         |
+----------+---------+---------+--------+---------+--------+---------+
|          |         |         |        |         | НМ    |         |
+----------+---------+---------+--------+---------+--------+---------+
|          |         |   НМ    |   НМ   |         | НМ    |         |
+----------+---------+---------+--------+---------+--------+---------+
|          |    НМ   |   НМ    |   НМ   |         |        |         |
+----------+---------+---------+--------+---------+--------+---------+
|   НМ     |    НМ   |   НМ    |   НМ   |   НМ    | НМ    |   НМ    |
+----------+---------+---------+--------+---------+--------+---------+
|   НМ     |    НМ   |   НМ    |   НМ   |   НМ    | НМ    |   НМ    |
+----------+---------+---------+--------+---------+--------+---------+
|          |         |         |   НМ   |         | НМ    |         |
+----------+---------+---------+--------+---------+--------+---------+
|          |         |   НМ    |   НМ   |         | НМ    |         |
+----------+---------+---------+--------+---------+--------+---------+
|          |         |         |   НМ   |         | НМ    |         |
+----------+---------+---------+--------+---------+--------+---------+
|          |   НМ    |   НМ    |   НМ   |   НМ    | НМ    |         |
+----------+---------+---------+--------+---------+--------+---------+
|          |         |         |        |         |        |         |
+----------+---------+---------+--------+---------+--------+---------+
|          |   НМ    |   НМ    |   НМ   |   НМ    | НМ    |   НМ    |
+----------+---------+---------+--------+---------+--------+---------+
|   НМ     |   НМ    |   НМ    |        |   НМ    |        |         |
+----------+---------+---------+--------+---------+--------+---------+
|   НМ     |   НМ    |   НМ    |        |   НМ    |        |         |
+----------+---------+---------+--------+---------+--------+---------+
|   НМ     |         |         |        |   НМ    |        |         |
+----------+---------+---------+--------+---------+--------+---------+
|          |   НМ    |   НМ    |   НМ   |         |   НМ   |         |
+----------+---------+---------+--------+---------+--------+---------+
|          |         |         |        |         |   НМ   |         |
+----------+---------+---------+--------+---------+--------+---------+
|          |         |   НМ    |   НМ   |         |   НМ   |         |
+----------+---------+---------+--------+---------+--------+---------+
|          |         |   НМ    |   НМ   |         |   НМ   |         |
+----------+---------+---------+--------+---------+--------+---------+
|          |         |         |        |         |   НМ   |         |
+----------+---------+---------+--------+---------+--------+---------+
|          |         |         |        |         |   НМ   |   НМ    |
+----------+---------+---------+--------+---------+--------+---------+
|          |         |         |        |         |   НМ   |         |
+----------+---------+---------+--------+---------+--------+---------+
|          |         |         |        |         |   НМ   |         |
+----------+---------+---------+--------+---------+--------+---------+
|          |         |         |        |         |   НМ   |         |
+----------+---------+---------+--------+---------+--------+---------+
|          |         |         |        |         |   НМ   |         |
+----------+---------+---------+--------+---------+--------+---------+
|          |         |         |        |         |        |         |
+----------+---------+---------+--------+---------+--------+---------+
|          |         |         |   НМ   |         |   НМ   |         |
+----------+---------+---------+--------+---------+--------+---------+
|          |         |         |        |         |        |         |
+----------+---------+---------+--------+---------+--------+---------+
|          |         |         |        |         |   НМ   |         |
+----------+---------+---------+--------+---------+--------+---------+
|          |         |   НМ    |        |         |   НМ   |         |
+----------+---------+---------+--------+---------+--------+---------+
| НМ      | НМ     |   НМ    |   НМ   |         |   НМ   |         |
+----------+---------+---------+--------+---------+--------+---------+
|          |         |         |        |         |        |         |
+----------+---------+---------+--------+---------+--------+---------+
|          |         |         |        |         |   НМ   |         |
+----------+---------+---------+--------+---------+--------+---------+
|          |         |         |        |         |   НМ   |         |
+----------+---------+---------+--------+---------+--------+---------+
|          |         |         |        |         |   НМ   |         |
+----------+---------+---------+--------+---------+--------+---------+
|          |   НМ    |   НМ    |        |         |   НМ   |         |
+----------+---------+---------+--------+---------+--------+---------+
|          |         |         |   НМ   |         |   НМ   |         |
+----------+---------+---------+--------+---------+--------+---------+
|   18     |   19    |   20    |   21   |   22    |   23   |   24    |
+----------+---------+---------+--------+---------+--------+---------+
|          |         |         |        |         |   НМ   |         |
+----------+---------+---------+--------+---------+--------+---------+
|   НМ     |   НМ    |   НМ    |   НМ   |   НМ    |   НМ   |   НМ    |
+----------+---------+---------+--------+---------+--------+---------+
|          |         |   НМ    |        |         |   НМ   |         |
+----------+---------+---------+--------+---------+--------+---------+
|          |         |   НМ    |   НМ   |         |   НМ   |         |
+----------+---------+---------+--------+---------+--------+---------+
|   НМ     |   НМ    |   НМ    |   НМ   |   НМ    |   НМ   |   НМ    |
+----------+---------+---------+--------+---------+--------+---------+
|          |         |         |        |         |   НМ   |         |
+----------+---------+---------+--------+---------+--------+---------+
|          |         |   НМ    |   НМ   |         |   НМ   |         |
+----------+---------+---------+--------+---------+--------+---------+
|          |   НМ    |   НМ    |   НМ   |         |   НМ   |         |
+----------+---------+---------+--------+---------+--------+---------+

Эзоҳ: 1. Ҳангоми гирифторӣ бо бемориҳое, ки нисбати онҳо аз рӯи сутуни 3 Рӯйхати бемориҳо дараҷаи муносиби маҳдуд ё баҳои инфиродии дараҷаи муносибӣ ба хизмати ҳарбӣ пешбинӣ гардидааст, шаҳрвандони хизмати ҳарбиро ихтиёран адокунанда барои кор аз рӯи ихтисосҳои бақайдгирию ҳарбии дар ин фасл омада номуносиб эътироф мешаванд.

2. Агар талабот ба вазъи саломатии хизматчиёни ҳарбии хизмати ҳарбиро ихтиёран адокунанда дар ҷадвали мазкур пешбинӣ нашуда бошанд, дараҷаи муносибии онҳо барои хизмат аз рӯи ихтисосҳои бақайдгирию ҳарбӣ мутобиқи сутуни 3 Рӯйхати бемориҳо муайян карда мешавад.

г) Шахсони ба литсейи ҳарбӣ ва муассисаҳои таълимии ҳарбӣ дохилшаванда

+------------------------+--------------------+----------------------ҷ
|                        |      Шаҳрвандони   |Шаҳрвандоне, ки дар   |
|                        | ба камол нарасида |хизмати ҳарбӣ нес-    |
|                        |                    |танд, хизматчиёни ҳар-|
|                        |                    |бие, ки рутбаи ҳарбии |
|                        |                    |афсарӣ надоранд       |
|                        +---------+----------+-----------+----------+
|                        | Литсеи | Омӯзиш- | Донишкада-| Муасси- |
| Нишондодҳои инкишофи | ҳарбӣ   | гоҳи     | ҳои ҳарбии| саҳои    |
|ҷисмонӣ. Номгӯи бемориҳо|         | ҳарбии   | Қӯшунҳои | таҳсилоти|
|   ва моддаҳои Рӯйхати |         | мусиқӣ   | сарҳадӣ   | ҳарбии   |
|        бемориҳо        |         |          |           | қӯшунҳои |
|                        |         |          |           | ҳавои - |
|                        |         |          |           | десантӣ |
|                        |         |          |           |          |
|                        +---------+----------+-----------+----------+
|                        |                  Сутунҳо                  |
|                        +---------+----------+-----------+----------+
|                        |   25    |    26    |    27     |    28    |
+----------+-------------+---------+----------+-----------+----------+
| Қад (см) |На баланд аз |         |          |           |          |
|          +-------------+---------+----------+-----------+----------+
|          |На паст аз   | 146    |   146    |   155     |    170   |
+---------++------+------+---------+----------+-----------+----------+
|Қувваи   | Бе   |Барои | 0,8/0,8 |          | 0,8/0,8 | 0,6/0,6 |
|босира   |ислоҳот|дур   |         |          |           |          |
+--+------+-------+------+---------+----------+-----------+----------+
| |Тезби-|       |      |   25    |    26    |    27     |    28    |
| |ноии |       +------+---------+----------+-----------+----------+
| |на кам|       |Барои | 1,0/1,0 | 0,8/0,8 | 1,0/1,0 | 0,8/0,8 |
| |аз    |       |наздик|         |          |           |          |
| |      +-------+------+---------+----------+-----------+----------+
| |      |   Бо |Барои |         | 0,8/0,8 |           |          |
| |      |ислоҳот|дур   |         |          |           |          |
| |      +-------+------+---------+----------+-----------+----------+
| |      |       |Барои |         |          |           |          |
| |      |       |наздик|         |          |           |          |
+--+------+-------+------+---------+----------+-----------+----------+
| |Реф- | Наздикбинӣ   | 0,5/0,5 | 3,0/3,0 | 1,0/1,0 | 2,0/2,0 |
| |раксия+--------------+---------+----------+-----------+----------+
| |(дптр)| Дурбинӣ      | 2,0/2,0 | 3,0/3,0 | 2,0/2,0 | 2,0/2,0 |
| |на    +--------------+---------+----------+-----------+----------+
| |зиёда | Астигматизм | 0,5/0,5 | 2,0/2,0 | 1,0/1,0 | 1,0/1,0 |
| |аз    |              |         |          |           |          |
+--+------+--------------+---------+----------+-----------+----------+
| |      | Дихромазия   |   НМ    |   НМ     |    НМ     |   НМ     |
| |Ранг- +------+-------+---------+----------+-----------+----------+
| |ҳис- |      |Дараҷаи|   НМ    |   НМ     |    НМ     |   НМ     |
| |кунӣ |Ранг- |3 ё 2 |         |          |           |          |
| |      |сустӣ +-------+---------+----------+-----------+----------+
| |      |      |Дараҷаи|         |          |           |          |
| |      |      |1      |         |          |           |          |
+--+------+------+-------+---------+----------+-----------+----------+
| Шунавоӣ |Нутқи паст (м)|   6/6   |   6/6    |    6/6    |   6/6    |
|         | на кам аз   |         |          |           |          |
+---------+--------------+---------+----------+-----------+----------+
| моддаҳои 2-г, 3-г, 6-б |   НМ    |   НМ     |    НМ     |   НМ     |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
| моддаи 11-в            |   НМ    |   НМ     |    НМ     |   НМ     |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
| моддаи 12-б           |   НМ    |   НМ     |    НМ     |   НМ     |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
| моддаи 12-в            |   НМ    |   НМ     |    НМ     |   НМ     |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
| моддаи 13-в           |   НМ    |   НМ     |    НМ     |   НМ     |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
| моддаи 13-д            |   НМ    |   НМ     |    НМ     |   НМ     |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
| моддаи 13-е           |   НМ    |   НМ     |           |          |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
| моддаҳои 16-г, 17-в, |   НМ    |   НМ     |    НМ     |   НМ     |
| 17-г, 25-г, 26-в, 27-в |         |          |           |          |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
| моддаҳои 22-в, 22-г, |   НМ    |   НМ     |    НМ     |   НМ     |
| 25-в                   |         |          |           |          |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
| моддаи 24-г            |   НМ    |   НМ     |    НМ     |   НМ     |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
| моддаҳои 29-в, 31-в    |   НМ    |   НМ     |    НМ     |   НМ     |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
| моддаи 32-в            |   НМ    |   НМ     |    НМ     |   НМ     |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
| моддаи 33 - б         |   НМ    |   НМ     |    НМ     |   НМ     |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
| Ихтилоҷ ё фалаҷи тато- |   НМ    |   НМ     |    НМ     |   НМ     |
| биқ(аккомодатсия) дар |         |          |           |          |
| як чашм                |         |          |           |          |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
|                        |   25    |   26     |    27     |   28     |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
| Атрофияи инкишофна-    |   НМ    |   НМ     |    НМ     |   НМ     |
| ёбандаи асаби биноии   |         |          |           |          |
| этиологияаш ғайриосебӣ |         |          |           |          |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
| моддаҳои 37, 38-б, 38-в|   НМ    |   НМ     |    НМ     |   НМ     |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
| моддаи 39-в           |   НМ    |   НМ     |    НМ     |   НМ     |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
| моддаҳои 42-г, 43-г,   |   НМ    |   НМ     |    НМ     |   НМ     |
| 45-г, 46-в, 47-бо      |         |          |           |          |
| миқдори зиёди, 49-в,   |         |          |           |          |
| 51-в, 52-в, 55-а, 55-б,|         |          |           |          |
| 57-в                   |         |          |           |          |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
| моддаҳои 42-в, 43-в,   |    НМ   |    НМ    |     НМ    |    НМ    |
| 44-в, 46-б, 50-в       |         |          |           |          |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
| моддаҳои 49-д, 54-б   |    НМ   |    НМ    |     НМ    |    НМ    |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
| моддаи 54-а           |    НМ   |    НМ    |     НМ    |    НМ    |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
| моддаи 55-в           |    НМ   |    НМ    |     НМ    |    НМ    |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
| Ҷойгиршавии нодурусти |         |          |           |          |
| дандонҳо дараҷаи I     |         |          |           |          |
| моддаи 54- в           |         |          |           |          |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
| Стоматиту гингивитҳо |    НМ   |    НМ    |     НМ    |    НМ    |
| ва хейлитҳои устувору |         |          |           |          |
| табобатнашаванда       |         |          |           |          |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
| моддаҳои 56-в, 56-г    |    НМ   |    НМ    |     НМ    |    НМ    |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
| моддаи -58-в           |    НМ   |    НМ    |     НМ    |    НМ    |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
| Гастродуоденит ва холе-|    НМ   |    НМ    |     НМ    |    НМ    |
| систити музмин, диски- |         |          |           |          |
| незияи роҳҳои талхаба- |         |          |           |          |
| рор, гипербилируби-    |         |          |           |          |
| немияи нексифат        |         |          |           |          |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
| Гепатит ва панкреатити |    НМ   |    НМ    |     НМ    |    НМ    |
| музмини аҳён авҷгиранда|         |          |           |          |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
| моддаҳои 60-инфра-    |    НМ   |    НМ    |     НМ    |    НМ    |
| структураҳои, 60-в,    |         |          |           |          |
| 64-в, 66-в, 68-в, 82-в |         |          |           |          |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
| моддаҳои 65-в, 67-в,   |    НМ   |    НМ    |     НМ    |    НМ    |
| 72-в                   |         |          |           |          |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
| моддаҳои 62-в,62-д,    |    НМ   |    НМ    |     НМ    |    НМ    |
| 65-г,67-г, 68 -г, 69-г |         |          |           |          |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
| моддаҳои 69-в, 73-в,   |    НМ   |    НМ    |     НМ    |    НМ    |
| 76-в                   |         |          |           |          |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
| моддаҳои 72-г, 73-г,   |    НМ   |    НМ    |     НМ    |    НМ    |
| 75-в, боздошти як тухм |         |          |           |          |
| дар канали қадкашак ё |         |          |           |          |
| назди сӯрохии берунаи |         |          |           |          |
| он                     |         |          |           |          |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
| моддаи 79             |    НМ   |    НМ    |     НМ    |    НМ    |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
| моддаҳои 83-г, 84-в    |    НМ   |    НМ    |     НМ    |    НМ    |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
| моддаҳои 84-б, 87     |    НМ   |    НМ    |     НМ    |    НМ    |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
| моддаи 89-б           |    НМ   |    НМ    |     НМ    |    НМ    |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
| Ҳолатҳои аллергиявие, |    НМ   |    НМ    |     НМ    |    НМ    |
| ки ба эмкуниҳои профи- |         |          |           |          |
| лактикӣ ва табобат     |         |          |           |          |
| тавассути антибиотикҳо |         |          |           |          |
| монеъ мешаванд         |         |          |           |          |
+------------------------+---------+----------+-----------+----------+
давоми таблитса         |
+--------------------------------------------------------------------+
+-------------------------------------+-------------------------ҷ
| Шаҳрвандоне, ки дар хизмати ҳарбӣ   |                         |
| нестанд, хизматчиёни ҳарбие, ки    |        Афсарон          |
|   рутбаи ҳарбии афсарӣ надоранд     |                         |
+------------+------------+-----------+------------+------------+
|ва дигар    |Муассисаҳои |Дигар      |Академияи   |Дигар       |
|муассисаҳои |таҳсилоти   |муассисаҳои| ҳарбии     |муассисаҳои |
|таълимоти   | ҳарбии     |таълимоти |ба номи     |олии        |
|ҳарбӣ, ки   |қӯшунҳои    |ҳарбӣ ва   |Э.Зержинский|таълимоти   |
|мутахассисон|зиддиҳавоӣ, |факултетҳо |            |ҳарбӣ ва    |
|барои       |кимиёвӣ,    |дар назди |            |факултетҳои |
|истифодаи   |донишкадаҳои|муассисаҳои|            |ҳарбӣ дар   |
|мошинҳои    |ҳарбии      | давлатии |            |назди       |
|тасмачарх   |автомобилӣ |олии касбӣ |            |муассисаҳои |
|ва чархӣ    |ва дигар    |           |            |таълимоти   |
|тайёр       |муассисаҳои |           |            |олии касбӣ |
|менамоянд   |таълимӣ,    |           |            |            |
+------------+------------+-----------+------------+------------+
|                              Сутунҳо                          |
+------------+------------+-----------+------------+------------+
|     29     |     30     |    31     |     32     |     33     |
+------------+------------+-----------+------------+------------+
|Омӯзишгоҳҳои|            |           |            |            |
| танкӣ 175 |            |           |            |            |
+------------+------------+-----------+------------+------------+
|    150     |    150     |    150    |            |            |
+------------+------------+-----------+------------+------------+
| 0,6/0,6   | 0,5/0,5   |           |   0,5/0,8 | 0,5/0,1 ё |
|            |            |           |            |   0,4/0,4 |
+------------+------------+-----------+------------+------------+
|     29     |     30     |    31     |     32     |     33     |
+------------+------------+-----------+------------+------------+
| 0,8/0,8   |   0,8/0,8 | 0,8/0,5 |   0,8/0,8 |            |
+------------+------------+-----------+------------+------------+
|            |            | 0,8/0,5 |            |            |
+------------+------------+-----------+------------+------------+
|            |            |           |            | 0,6/0,4   |
+------------+------------+-----------+------------+------------+
| 2,0/2,0   | 3,0/3,0   | 4,0/4,0 |            | 6,0/6,0   |
+------------+------------+-----------+------------+------------+
| 2,0/2,0   | 3,0/3,0   | 4,0/4,0 |            | 6,0/6,0   |
+------------+------------+-----------+------------+------------+
| 1,0/1,0   | 1,0/1,0   | 2,0/2,0 |            | 3,0/3,0   |
+------------+------------+-----------+------------+------------+
|    НМ      |    НМ      |    НМ     |    НМ      |    НМ      |
+------------+------------+-----------+------------+------------+
|    НМ      |    НМ      |    НМ     |    НМ      |    НМ      |
+------------+------------+-----------+------------+------------+
|            |Муҳофизати |           |            |            |
|            |кимиёвӣ НҚ |           |            |            |
+------------+------------+-----------+------------+------------+
|   6/6      |    6/6     |   6/6     |    6/6     | 5/3 ё 4/4 |
+------------+------------+-----------+------------+------------+
|    НМ      |    НМ      |    НМ     |    НМ      |            |
+------------+------------+-----------+------------+------------+
|    НМ      |    НМ      |    НМ     |    НМ      |    НМ      |
+------------+------------+-----------+------------+------------+
|    НМ      |    НМ      |    НМ     |    НМ      |    НМ      |
+------------+------------+-----------+------------+------------+
|    НМ      |    НМ      |    НМ     |    НМ      |            |
+------------+------------+-----------+------------+------------+
|    НМ      |    НМ      |    НМ     |    НМ      |    НМ      |
+------------+------------+-----------+------------+------------+
|    НМ      |    НМ      |    НМ     |    НМ      |    ИНФ     |
+------------+------------+-----------+------------+------------+
|            |            |           |            |            |
+------------+------------+-----------+------------+------------+
|    НМ      |    НМ      |    НМ     |    НМ      |    ИНФ     |
+------------+------------+-----------+------------+------------+
|    НМ      |    НМ      |    НМ     |    НМ      |    НМ      |
+------------+------------+-----------+------------+------------+
|    НМ      |    НМ      |    НМ     |    НМ      |    ИНФ     |
+------------+------------+-----------+------------+------------+
|    НМ      |    НМ      |    НМ     |    НМ      |    ИНФ     |
+------------+------------+-----------+------------+------------+
|    НМ      |    НМ      |    НМ     |    НМ      |    НМ      |
+------------+------------+-----------+------------+------------+
|    НМ      |    НМ      |    НМ     |    НМ      |            |
+------------+------------+-----------+------------+------------+
|    НМ      |    НМ      |    НМ     |    НМ      |    НМ      |
+------------+------------+-----------+------------+------------+
|    29      |    30      |    31     |    32      |    33      |
+------------+------------+-----------+------------+------------+
|    НМ      |    НМ      |    НМ     |    НМ      |    ИНФ     |
+------------+------------+-----------+------------+------------+
|    НМ      |    НМ      |    НМ     |    НМ      |            |
+------------+------------+-----------+------------+------------+
|    НМ      |    НМ      |    НМ     |    НМ      |    ИНФ     |
+------------+------------+-----------+------------+------------+
|    НМ      |    НМ      |    НМ     |    НМ      |            |
+------------+------------+-----------+------------+------------+
|    НМ      |    НМ      |    НМ     |    НМ      |    НМ      |
+------------+------------+-----------+------------+------------+
|    НМ      |    НМ      |    НМ     |    НМ      |            |
+------------+------------+-----------+------------+------------+
|    НМ      |    НМ      |    НМ     |    НМ      |    ИНФ     |
+------------+------------+-----------+------------+------------+
|    НМ      |    НМ      |           |            |            |
+------------+------------+-----------+------------+------------+
|            |            |           |            |            |
+------------+------------+-----------+------------+------------+
|    НМ      |    НМ      |    НМ     |    НМ      |    НМ      |
+------------+------------+-----------+------------+------------+
|    НМ      |    НМ      |    НМ     |    НМ      |            |
+------------+------------+-----------+------------+------------+
|    НМ      |    НМ      |    НМ     |    НМ      |    ИНФ     |
+------------+------------+-----------+------------+------------+
|    НМ      |    НМ      |    НМ     |    НМ      |    ИНФ     |
+------------+------------+-----------+------------+------------+
|    НМ      |    НМ      |    НМ     |    НМ      |    НМ      |
+------------+------------+-----------+------------+------------+
|    НМ      |    НМ      |    НМ     |    НМ      |    ИНФ     |
+------------+------------+-----------+------------+------------+
|    НМ      |    НМ      |    НМ     |    НМ      |    НМ      |
+------------+------------+-----------+------------+------------+
|    НМ      |    НМ      |    НМ     |    НМ      |            |
+------------+------------+-----------+------------+------------+
|    НМ      |    НМ      |    НМ     |    НМ      |            |
+------------+------------+-----------+------------+------------+
|    НМ      |    НМ      |    НМ     |    НМ      |            |
+------------+------------+-----------+------------+------------+
|    НМ      |    НМ      |    НМ     |    НМ      |    НМ      |
+------------+------------+-----------+------------+------------+
|    НМ      |    НМ      |    НМ     |    НМ      |            |
+------------+------------+-----------+------------+------------+
|    НМ      |    НМ      |    НМ     |    НМ      |    НМ      |
+------------+------------+-----------+------------+------------+
|    НМ      |    НМ      |    НМ     |    НМ      |    НМФ     |
+------------+------------+-----------+------------+------------+
|    НМ      |    НМ      |    НМ     |    НМ      |    НМ      |
+------------+------------+-----------+------------+------------+

Эзоҳ: 1. Нишондодҳои мамнуии дохилшавӣ ба литсейҳои ҳарбӣ ва инчунин тамоми муассисаҳои таълимоти ҳарбӣ барои шахсоне, ки хизмати ҳарбиро адо накардаанд, хизматчиёни ҳарбӣ, ба истиснои афсарон, бемориҳое маҳсуб меёбанд, ки барои онҳо нишондоди таъинот ба хизмати ҳарбии 3 ва барои шахсони дохилшаванда ба муассисаҳои таълимоти ҳарбии сарҳадӣ ва ҳавоиву десантӣ нишондодҳои 2 ва 3 тибқи сутуни 1 Рӯйхати бемориҳо пешбинӣ гардидааст.

2. Вазни бадани шахсони ба муассисаҳои таълимоти ҳарбӣ бо тайёрии ҳавоиву десантӣ дохилшаванда набояд аз 90 кг зиёд бошад.

3. Шаҳрвандоне, ки нисбати онҳо мувофиқи моддаи 54-в ва 56-г-и Рӯйхати бемориҳо хулоса бароварда мешавад, барои дохилшавӣ ба факултети ҳарбии дирижёрӣ дар назди Консерваторияи давлатии шаҳри Москва номуносибанд.

Ҷадвали 2

Замима ба Рӯйхати бемориҳо,

бемориҳои сироятӣ ва паразитӣ

Ҷадвали таносуби қаду вазни бадан дар меъёр ва ҳангоми вайроншавии ғизохӯрӣ аз синни 18 то 25 сола

+-----+---------+------------------+-----+------+------+------+------ҷ
|Гипо-|Кам      |Таносуби мӯътадили|Ба- |Фар- |Фар- |Фар- |Фар- |
|тро- |шудани   |қаду вазни бадан |ланд-|беҳии |беҳии |беҳии |беҳии |
|фия |ғизо     |(ИВБ 19,5-22,9)   |шавии|дара- |дара- |дара- |дара- |
|(ИВБ |(ИВБ-18,5+--------+---------+ғизо |ҷаи 1 |ҷаи 2 |ҷаи 3 |ҷаи 4 |
|кам- |-19,4)   |   Қад | Вазни |(ИВБ-|(ИВБ- |(ИВБ- |(ИВБ- |(ИВБ- |
|тар |         +---+----+ бадан |23,0-|27,5- |30,0- |35,0- |40,0 |
|аз   |         |см | м2 |   кг.   |27,4)|29,9) |34,9) |39,9) |ва    |
|18,5)|         |   |    |         |     |      |      |      |зиёда)|
+-----+---------+---+----+---------+-----+------+------+------+------+
| 1 |   2     | 3 | 4 |   5     |   6 | 7   | 8   | 9   | 10 |
+-----+---------+---+----+---------+-----+------+------+------+------+
|41,6 |41,7-43,7|150|2,25|43,8-51,7|51,8-|61,8- |67,5- |78,8- |90,0 |
|     |         |   |    |         |61,7 |67,4 |78,7 |89,9 |      |
+-----+---------+---+----+---------+-----+------+------+------+------+
|42,1 |42,2-44,4|151|2,28|44,6-52,3|52,4-|62,7- |68,4- |79,8- |91,2 |
|     |         |   |    |         |62,6 |68,3 |79,7 |91,1 |      |
+-----+---------+---+----+---------+-----+------+------+------+------+
|42,7 |42,8-44,9|152|2,31|45,0-53,0|53,1-|63,5- |69,3- |80,9- |92,4 |
|     |         |   |    |         |63,4 |69,2 |80,8 |92,1 |      |
+-----+---------+---+----+---------+-----+------+------+------+------+
|43,3 |43,4-45,5|153|2,34|45,6-53,7|53,8-|64,3- |70,2- |81,9- |93,6 |
|     |         |   |    |         |64,2 |70,1 |81,8 |93,5 |      |
+-----+---------+---+----+---------+-----+------+------+------+------+
|43,8 |43,9-46,1|154|2,37|46,2-54,4|54,5-|65,2- |71,1- |83,0- |94,8 |
|     |         |   |    |         |65,1 |71,0 |82,9 |94,7 |      |
+-----+---------+---+----+---------+-----+------+------+------+------+
|44,4 |44,5-46,7|155|2,40|46,8-55,1|55,2-|66,0- |72,0- |84,0- |96,0 |
|     |         |   |    |         |65,9 |71,9 |83,9 |95,9 |      |
+-----+---------+---+----+---------+-----+------+------+------+------+
|44,9 |45,0-47,3|156|2,43|47,4-55,8|55,9-|66,8- |72,9- |85,0- |97,2 |
|     |         |   |    |         |67,8 |72,8 |84,9 |97,1 |      |
+-----+---------+---+----+---------+-----+------+------+------+------+
|45,5 |45,6-47,9|157|2,46|48,0-56,5|56,6-|67,7- |73,8- |86,1- |98,4 |
|     |         |   |    |         |57,6 |73,7 |86,0 |98,3 |      |
+-----+---------+---+----+---------+-----+------+------+------+------+
|46,1 |46,2-48,4|158|2,49|48,5-57,2|57,3-|68,5- |74,7- |87,2- |99,6 |
|     |         |   |    |         |68,4 |74,6 |87,1 |99,5 |      |
+-----+---------+---+----+---------+-----+------+------+------+------+
|46,6 |46,7-49,0|159|2,57|49,1-57,9|58,0-|69,3- |75,6- |88,2- |100,8 |
|     |         |   |    |         |69,2 |75,5 |88,1 |100,7 |      |
+-----+---------+---+----+---------+-----+------+------+------+------+
|47,3 |47,4-49,8|160|2,56|49,9-58,8|58,9-|70,4- |76,8- |89,6- |102,4 |
|     |         |   |    |         |70,3 |76,7 |89,5 |102,3 |      |
+-----+---------+---+----+---------+-----+------+------+------+------+
|47,9 |48,0-50,4|161|2,59|50,5-59,5|59,6-|71,2- |77,7- |90,7- |103,6 |
|     |         |   |    |         |71,1 |77,6 |90,6 |103,6 |      |
+-----+---------+---+----+---------+-----+------+------+------+------+
|48,5 |48,6-51,0|162|2,62|51,1-60,2|60,3-|72,1- |78,6- |91,7- |104,8 |
|     |         |   |    |         |72,0 |78,5 |91,6 |104,7 |      |
+-----+---------+---+----+---------+-----+------+------+------+------+
|49,0 |49,1-51,5|163|2,65|51,6-60,9|61,0-|72,9- |79,5- |92,8- |106,0 |
|     |         |   |    |         |72,8 |79,4 |92,7 |105,9 |      |
+-----+---------+---+----+---------+-----+------+------+------+------+
|49,6 |49,7-52,2|164|2,68|52,3-61,5|61,6-|73,7- |80,4- |93,8- |107,2 |
|     |         |   |    |         |72,6 |80,3 |93,7 |107,1 |      |
+-----+---------+---+----+---------+-----+------+------+------+------+
|50,3 |50,4-52,9|165|2,72|53,0-62,5|62,6-|74,8- |81,6- |95,2- |108,8 |
|     |         |   |    |         |74,7 |81,5 |95,1 |108,7 |      |
+-----+---------+---+----+---------+-----+------+------+------+------+
|50,8 |50,9-53,5|166|2,75|53,6-63,2|63,3-|75,6- |82,5- |96,3- |110,0 |
|     |         |   |    |         |75,5 |82,4 |96,2 |109,0 |      |
+-----+---------+---+----+---------+-----+------+------+------+------+
|51,6 |51,7-54,2|167|2,78|54,2-63,8|63,9-|76,5- |83,4- |97,3- |111,2 |
|     |         |   |    |         |76,4 |83,3 |97,2 |111,1 |      |
+-----+---------+---+----+---------+-----+------+------+------+------+
|52,2 |52,3-54,9|168|2,82|55,0-64,8|64,9-|77,6- |84,6- |98,7- |112,8 |
|     |         |   |    |         |77,5 |84,5 |98,6 |112,7 |      |
+-----+---------+---+----+---------+-----+------+------+------+------+
|52,7 |52,8-55,5|169|2,85|55,6-65,5|65,6-|78,4- |85,5- |99,8- |114,0 |
|     |         |   |    |         |78,3 |85,4 |99,7 |113,9 |      |
+-----+---------+---+----+---------+-----+------+------+------+------+
|53,4 |53,5-56,9|170|2,89|56,3-64,4|64,5-| 79,5-|86,7- |101,2-|115,6 |
|     |         |   |    |         |79,4 | 86,6 |101,1 |115,5 |      |
+-----+---------+---+----+---------+-----+------+------+------+------+
|54,0 |54,1-56,8|171|2,92|56,9-67,1|67,2-|80,3- |87,6- |102,2-|116,8 |
|     |         |   |    |         |80,2 |87,5 |102,1 |116,7 |      |
+-----+---------+---+----+---------+-----+------+------+------+------+
|54,5 |54,6-57,4|172|2,95|57,5-67,4|67,8-|81,1- |88,5- |103,3-|118,0 |
|     |         |   |    |         |81,0 |88,4 |103,2 |117,0 |      |
+-----+---------+---+----+---------+-----+------+------+------+------+
|55,3 |55,4-58,2|173|2,99|58,3-68,7|68,8-|82,2- |89,7- |104,7-|119,6 |
|     |         |   |    |         |82,1 |89,6 |104,6 |119,5 |      |
+-----+---------+---+----+---------+-----+------+------+------+------+
|55,8 |55,9-58,8|174|3,02|58,9-69,4|69,5-|83,1- |90,6- |105,7-|120,8 |
|     |         |   |    |         |83,0 |90,5 |105,6 |120,7 |      |
+-----+---------+---+----+---------+-----+------+------+------+------+
|56,6 |56,7-59,6|175|3,06|59,7-70,3|70,4-|84,2- |91,8- |107,1-|122,4 |
|     |         |   |    |         |84,1 |91,7 |107,0 |122,3 |      |
+-----+---------+---+----+---------+-----+------+------+------+------+
|57,1 |57,2-60,1|176|3,09|60,2-71,0|71,1-|85,0- |92,7- |108,2-|123,6 |
|     |         |   |    |         |84,9 |96,6 |108,1 |123,5 |      |
+-----+---------+---+----+---------+-----+------+------+------+------+
|57,9 |58,0-60,9|177|3,13|61,0-71,9|72,0-|86,1- |93,9- |109,6-|125,2 |
|     |         |   |    |         |86,0 |93,8 |109,5 |125,1 |      |
+-----+---------+---+----+---------+-----+------+------+------+------+
|58,4 |58,5-61,5|178|3,16|66,1-72,6|72,7-|86,9- |94,8- |110,6-|126,4 |
|     |         |   |    |         |86,8 |94,7 |110,5 |126,3 |      |
+-----+---------+---+----+---------+-----+------+------+------+------+
|59,2 |59,3-63,2|179|3,20|62,4-73,5|73,6-|88,0- |96,0- |112,0-|128,0 |
|     |         |   |    |         |87,9 |95,9 |111,9 |127,9 |      |
+-----+---------+---+----+---------+-----+------+------+------+------+
|59,9 |60,0-63,1|180|3,24|63,2-74,4|74,5-|89,1- |97,2- |113,4-|129,6 |
|     |         |   |    |         |89,0 |97,1 |113,3 |129,5 |      |
+-----+---------+---+----+---------+-----+------+------+------+------+
|60,5 |60,6-63,6|181|3,27|63,7-75,1|75,2-|89,9- |98,1- |114,5-|130,8 |
|     |         |   |    |         |89,8 |98,0 |114,4 |130,7 |      |
+-----+---------+---+----+---------+-----+------+------+------+------+
|61,2 |61,3-64,4|182|3,31|64,5-76,0|76,1-|91,0- |99,3- |115,9-|132,4 |
|     |         |   |    |         |90,9 |99,9 |115,8 |132,3 |      |
+-----+---------+---+----+---------+-----+------+------+------+------+
|61,8 |61,9-65,0|183|3,34|65,1-76,7|76,8-|91,9- |100,2-|116,9-|133,6 |
|     |         |   |    |         |91,8 |101,0 |116,8 |133,5 |      |
+-----+---------+---+----+---------+-----+------+------+------+------+
|62,5 |62,6-65,8|184|3,38|65,9-77,6|77,7-|93,0- |101,4-|118,3-|135,2 |
|     |         |   |    |         |92,9 |101,3 |118,2 |135,1 |      |
+-----+---------+---+----+---------+-----+------+------+------+------+
|63,3 |63,4-67,2|185|3,42|67,3-78,6|78,7-|94,1- |102,6-|119,7-|136,8 |
|     |         |   |    |         |94,0 |102,5 |119,6 |136,7 |      |
+-----+---------+---+----+---------+-----+------+------+------+------+
|63,8 |63,9-67,6|186|3,45|67,7-79,3|79,4-|94,9- |103,5-|120,8-|138,0 |
|     |         |   |    |         |94,8 |103,4 |120,7 |137,9 |      |
+-----+---------+---+----+---------+-----+------+------+------+------+
|64,5 |64,6-67,9|187|3,49|68,0-80,2|80,3-|96,0- |104,7-|122,2-|139,6 |
|     |         |   |    |         |95,9 |104,6 |122,1 |139,5 |      |
+-----+---------+---+----+---------+-----+------+------+------+------+
|65,3 |65,4-68,7|188|3,53|68,8-81,1|81,2-|97,1- |105,9-|123,6-|141,2 |
|     |         |   |    |         |97,0 |105,8 |123,5 |141,1 |      |
+-----+---------+---+----+---------+-----+------+------+------+------+
|66,0 |66,1-69,5|189|3,57|69,6-82,0|82,1-|98,2- |107,1-|125,0-|142,8 |
|     |         |   |    |         |98,1 |107,0 |124,9 |142,7 |      |
+-----+---------+---+----+---------+-----+------+------+------+------+
|66,8 |66,9-70,3|190|3,61|70,4-82,9|83,0-|99,3- |108,3-|126,4-|144,4 |
|     |         |   |    |         |99,2 |108,2 |126,3 |144,3 |      |
+-----+---------+---+----+---------+-----+------+------+------+------+
|67,3 |67,4-70,9|191|3,64|71,0-83,6|83,7-|100,1-|109,2-|127,4-|145,6 |
|     |         |   |    |         |100,0|109,1 |127,3 |145,5 |      |
+-----+---------+---+----+---------+-----+------+------+------+------+
|68,8 |68,9-72,4|193|3,72|72,5-85,5|85,6-|102,3-|111,6-|130,2-|148,8 |
|     |         |   |    |         |102,2|111,5 |130,1 |148,7 |      |
+-----+---------+---+----+---------+-----+------+------+------+------+
|69,5 |69,6-73,2|194|3,76|73,3-86,4|86,5-|103,4-|112,8-|131,6-|150,4 |
|     |         |   |    |         |103,3|112,7 |131,5 |150,3 |      |
+-----+---------+---+----+---------+-----+------+------+------+------+
|70,3 |70,4-74,0|195|3,80|74,1-87,3|87,4-|104,5-|114,0-|133,0-|152,0 |
|     |         |   |    |         |104,4|112,9 |132,9 |151,9 |      |
+-----+---------+---+----+---------+-----+------+------+------+------+
|71,0 |71,1-74,8|196|3,84|74,9-88,2|88,3-|105,6-|115,2-|134,4-|153,6 |
|     |         |   |    |         |105,5|115,1 |134,3 |153,3 |      |
+-----+---------+---+----+---------+-----+------+------+------+------+
|71,8 |71,9-75,5|197|3,88|75,6-89,2|89,3-|106,7-|116,4-|135,8-|155,2 |
|     |         |   |    |         |106,6|116,7 |135,7 |155,1 |      |
+-----+---------+---+----+---------+-----+------+------+------+------+
|72,5 |72,6-76,3|198|3,92|76,4-90,1|90,2-|107,8-|117,6-|137,2-|156,8 |
|     |         |   |    |         |107,7|117,5 |137,1 |156,7 |      |
+-----+---------+---+----+---------+-----+------+------+------+------+
|73,2 |73,3-77,1|199|3,96|77,2-91,0|91,1-|108,9-|118,8-|138,6-|158,4 |
|     |         |   |    |         |108,8|118,7 |138,5 |158,3 |      |
+-----+---------+---+----+---------+-----+------+------+------+------+
|74,0 |74,1-77,9|200|4,00|78,0-91,9|92,0-|110,0-|120,0-|140,0-|160,0 |
|     |         |   |    |         |109,9|119,9 |139,9 |159,9 |      |
+-----+---------+---+----+---------+-----+------+------+------+------+

б) Аз синни 26 то 45 сола

+-----+---------+------------------+------+------+------+------+-----ҷ
|Гипо-|Кам      |Таносуби мӯътадили|Ба-   |Фар-  |Фар-  |Фар-  |Фар- |
|тро- |шудани   |қад ва вазни бадан|ланд- |беҳии |беҳии |беҳии |беҳии|
|фия  |ғизо     |  (ИВБ 20,0-25,9) |шавии |дара- |дара- |дара- |дара-|
|(ИВБ |(ИВБ-19,0+--------+---------+ғизо  |ҷаи 1 |ҷаи 2 |ҷаи 3 |ҷаи 4|
|кам- |-19,9)   |   Қад  |  Вазни  |(ИВБ- |(ИВБ- |(ИВБ- |(ИВБ- |(ИВБ-|
|тар  |         +---+----+  бадан  |26,0- |28,0- |31,0- |36,0- |41,0 |
|аз   |         |см | м2 |   кг.   |27,9) |30,9) |35,9) |40,9) |ва   |
|19,0)|         |   |    |         |      |      |      |      |зи-  |
|     |         |   |    |         |      |      |      |      |ёда) |
+-----+---------+---+----+---------+------+------+------+------+-----+
|  1  |   2     | 3 | 4  |   5     |  6   |  7   |  8   |  9   |  10 |
+-----+---------+---+----+---------+------+------+------+------+-----+
|42,7 |42,8-44,9|150|2,25|45,0-58,4|58,5- |63,0- |69,8- |80,9- |92,2 |
|     |         |   |    |         |62,9  |69,7  |80,8  |92,1  |     |
+-----+---------+---+----+---------+------+------+------+------+-----+
|43,3 |43,4-45,5|151|2,28|45,6-59,0|59,1- |63,7- |70,6- |82,0- |93,5 |
|     |         |   |    |         |63,6  |70,5  |81,9  |93,4  |     |
+-----+---------+---+----+---------+------+------+------+------+-----+
|43,9 |44,0-46,1|152|2,31|46,2-60,0|60,1- |64,7- |71,6- |83,0- |94,7 |
|     |         |   |    |         |64,6  |71,5  |82,9  |94,6  |     |
+-----+---------+---+----+---------+------+------+------+------+-----+
|44,4 |44,5-46,7|153|2,34|46,8-60,7|60,8- |65,5- |72,5- |84,2- |95,9 |
|     |         |   |    |         |65,4  |72,4  |84,1  |95,8  |     |
+-----+---------+---+----+---------+------+------+------+------+-----+
|45,0 |45,1-47,3|154|2,37|47,4-61,5|61,6- |66,4- |73,5- |85,3- |97,2 |
|     |         |   |    |         |66,3  |73,4  |85,2  |97,1  |     |
+-----+---------+---+----+---------+------+------+------+------+-----+
|45,6 |45,7-47,9|155|2,40|48,0-62,3|62,4- |67,2- |74,4- |86,4- |98,4 |
|     |         |   |    |         |67,1  |74,3  |86,3  |98,3  |     |
+-----+---------+---+----+---------+------+------+------+------+-----+
|46,2 |46,3-48,5|156|2,43|48,6-63,1|63,2- |68,0- |75,3- |87,2- |99,6 |
|     |         |   |    |         |67,9  |75,2  |87,4  |99,5  |     |
+-----+---------+---+----+---------+------+------+------+------+-----+
|46,7 |46,8-49,1|157|2,46|49,2-63,9|64,0- |68,9- |76,3- |88,6- |100,9|
|     |         |   |    |         |68,8  |76,2  |88,5  |100,8 |     |
+-----+---------+---+----+---------+------+------+------+------+-----+
|47,3 |47,4-49,7|158|2,49|49,8-64,6|64,7- |69,7- |77,2- |89,6- |102,1|
|     |         |   |    |         |69,6  |77,1  |89,5  |102,0 |     |
+-----+---------+---+----+---------+------+------+------+------+-----+
|47,9 |48,0-50,3|159|2,52|50,4-65,4|65,5- |70,6- |78,1- |90,7- |103,3|
|     |         |   |    |         |70,5  |78,0  |90,6  |103,2 |     |
+-----+---------+---+----+---------+------+------+------+------+-----+
|48,6 |48,7-51,1|160|2,56|51,2-66,5|66,6- |71,7- |79,4- |92,2- |105,0|
|     |         |   |    |         |71,6  |79,3  |92,1  |104,9 |     |
+-----+---------+---+----+---------+------+------+------+------+-----+
|49,2 |49,3-51,7|161|2,59|51,8-67,2|67,3- |72,5- |80,3- |93,2- |106,2|
|     |         |   |    |         |72,4  |80,2  |93,1  |106,1 |     |
+-----+---------+---+----+---------+------+------+------+------+-----+
|49,8 |49,9-52,3|162|2,62|52,4-68,0|68,1- |73,4- |81,2- |94,3- |107,4|
|     |         |   |    |         |73,3  |81,1  |94,2  |107,3 |     |
+-----+---------+---+----+---------+------+------+------+------+-----+
|50,3 |50,4-52,9|163|2,65|53,0-68,8|68,9- |74,2- |82,1- |95,4- |108,6|
|     |         |   |    |         |74,1  |82,0  |95,3  |108,5 |     |
+-----+---------+---+----+---------+------+------+------+------+-----+
|50,9 |51,0-53,5|164|2,68|53,6-49,6|69,7- |75,0- |83,1- |96,5- |109,9|
|     |         |   |    |         |74,9  |83,0  |96,4  |109,8 |     |
+-----+---------+---+----+---------+------+------+------+------+-----+
|51,7 |51,8-54,3|165|2,72|54,4-70,6|70,7- |76,2- |84,3- |97,9- |111,5|
|     |         |   |    |         |76,1  |84,2  |97,8  |111,4 |     |
+-----+---------+---+----+---------+------+------+------+------+-----+
|52,2 |52,3-54,9|166|2,75|55,0-71,4|71,5- |77,0- |85,2- |99,0- |112,8|
|     |         |   |    |         |76,9  |85,1  |98,9  |112,7 |     |
+-----+---------+---+----+---------+------+------+------+------+-----+
|52,8 |52,9-55,5|167|2,78|55,6-72,2|72,3- |77,8- |86,2- |100,1-|114,0|
|     |         |   |    |         |77,7  |86,1  |100,0 |113,9 |     |
+-----+---------+---+----+---------+------+------+------+------+-----+
|53,6 |53,7-56,3|168|2,82|56,4-73,2|73,3- |79,0- |87,4- |101,5-|115,6|
|     |         |   |    |         |78,9  |87,3  |101,4 |115,5 |     |
+-----+---------+---+----+---------+------+------+------+------+-----+
|54,1 |54,2-56,9|169|2,85|57,0-74,0|74,1- |79,8- |88,3- |102,6-|116,8|
|     |         |   |    |         |79,7  |88,2  |102,5 |116,7 |     |
+-----+---------+---+----+---------+------+------+------+------+-----+
|54,9 |55,9-57,7|170|2,89|57,8-75,0|75,1- |80,9- |89,6- |104,9-|118,4|
|     |         |   |    |         |80,8  |89,5  |103,9 |118,4 |     |
+-----+---------+---+----+---------+------+------+------+------+-----+
|55,5 |55,6-58,3|171|2,92|58,4-75,8|75,9- |81,8- |90,5- |105,1-|119,7|
|     |         |   |    |         |81,7  |90,4  |105,0 |119,6 |     |
+-----+---------+---+----+---------+------+------+------+------+-----+
|56,0 |56,1-58,9|172|2,95|59,0-76,0|76,1- |82,6- |91,5- |106,2-|120,9|
|     |         |   |    |         |82,5  |91,4  |106,1 |120,8 |     |
+-----+---------+---+----+---------+------+------+------+------+-----+
|56,8 |56,9-59,7|173|2,99|59,8-77,6|77,7- |83,7- |92,7- |107,6-|122,6|
|     |         |   |    |         |83,6  |92,6  |107,5 |122,5 |     |
+-----+---------+---+----+---------+------+------+------+------+-----+
|57,4 |57,5-60,3|174|3,02|60,4-78,4|78,5- |84,6- |93,6- |108,7-|123,8|
|     |         |   |    |         |84,5  |93,5  |108,6 |123,7 |     |
+-----+---------+---+----+---------+------+------+------+------+-----+
|58,1 |58,2-61,1|175|3,06|61,2-79,5|79,6- |85,7- |94,7- |110,2-|125,4|
|     |         |   |    |         |85,6  |94,6  |110,1 |125,3 |     |
+-----+---------+---+----+---------+------+------+------+------+-----+
|58,7 |58,8-61,7|176|3,09|61,8-80,2|80,3- |86,5- |95,8- |111,2-|126,7|
|     |         |   |    |         |86,4  |95,7  |111,1 |126,6 |     |
+-----+---------+---+----+---------+------+------+------+------+-----+
|59,5 |59,6-62,5|177|3,13|62,6-81,4|81,5- |87,6- |97,0- |112,7-|128,3|
|     |         |   |    |         |87,5  |96,9  |112,6 |128,2 |     |
+-----+---------+---+----+---------+------+------+------+------+-----+
|60,0 |60,1-63,1|178|3,16|63,2-82,1|82,2- |88,5- |98,0- |113,8-|129,6|
|     |         |   |    |         |88,4  |97,9  |113,7 |129,5 |     |
+-----+---------+---+----+---------+------+------+------+------+-----+
|60,8 |60,9-63,9|179|3,20|64,0-83,1|83,2- |89,6- |99,2- |115,2-|131,2|
|     |         |   |    |         |89,5  |99,1  |115,1 |131,1 |     |
+-----+---------+---+----+---------+------+------+------+------+-----+
|61,5 |61,6-64,7|180|3,24|64,8-84,1|84,2- |90,7- |100,4-|116,6-|132,8|
|     |         |   |    |         |90,6  |100,3 |116,5 |132,7 |     |
+-----+---------+---+----+---------+------+------+------+------+-----+
|62,1 |62,2-65,3|181|3,27|65,4-84,9|85,0- |91,6- |101,3-|117,7-|134,1|
|     |         |   |    |         |91,5  |101,2 |117,6 |134,0 |     |
+-----+---------+---+----+---------+------+------+------+------+-----+
|62,9 |63,0-64,1|182|3,31|66,2-86,0|86,1- |92,7- |102,6-|119,2-|135,7|
|     |         |   |    |         |92,6  |102,5 |119,1 |135,6 |     |
+-----+---------+---+----+---------+------+------+------+------+-----+
|63,4 |63,5-66,7|183|3,34|66,8-86,7|86,8- |93,5- |103,5-|120,2-|138,9|
|     |         |   |    |         |93,4  |103,4 |120,1 |136,8 |     |
+-----+---------+---+----+---------+------+------+------+------+-----+
|64,2 |64,3-67,5|184|3,38|67,6-87,8|87,9- |94,6- |104,8-|121,7-|138,6|
|     |         |   |    |         |94,5  |104,7 |121,6 |138,5 |     |
+-----+---------+---+----+---------+------+------+------+------+-----+
|65,0 |65,1-68,3|185|3,42|68,4-88,8|88,9- |95,8- |106,0-|123,1-|140,2|
|     |         |   |    |         |95,7  |105,9 |123,0 |140,1 |     |
+-----+---------+---+----+---------+------+------+------+------+-----+
|65,5 |65,6-68,9|186|3,45|69,0-89,6|89,7- |96,6- |107,0-|124,2-|141,5|
|     |         |   |    |         |96,5  |106,9 |124,1 |141,4 |     |
+-----+---------+---+----+---------+------+------+------+------+-----+
|66,3 |66,4-69,7|187|3,49|69,8-90,6|90,7- |97,7- |108,2-|125,6-|143,1|
|     |         |   |    |         |97,6  |108,1 |125,5 |143,0 |     |
+-----+---------+---+----+---------+------+------+------+------+-----+
|67,1 |67,2-70,5|188|3,53|70,6-91,7|91,8- |98,8- |109,4-|127,1-|144,7|
|     |         |   |    |         |98,7  |109,3 |127,0 |144,6 |     |
+-----+---------+---+----+---------+------+------+------+------+-----+
|67,8 |67,9-71,3|189|3,57|71,4-92,7|92,8- |100,0-|110,7-|128,5-|146,4|
|     |         |   |    |         |99,9  |110,6 |128,4 |146,3 |     |
+-----+---------+---+----+---------+------+------+------+------+-----+
|68,6 |68,7-72,1|190|3,61|72,2-93,8|93,9- |101,1-|111,9-|129,9-|148,0|
|     |         |   |    |         |101,0 |111,8 |129,8 |147,9 |     |
+-----+---------+---+----+---------+------+------+------+------+-----+
|69,1 |69,2-72,7|191|3,64|72,8-94,5|94,6- |101,9-|112,8-|131,0-|149,2|
|     |         |   |    |         |101,8 |112,7 |130,9 |149,1 |     |
+-----+---------+---+----+---------+------+------+------+------+-----+
|69,9 |70,0-73,5|192|3,68|73,6-95,6|95,7- |103,0-|114,1-|132,5-|150,9|
|     |         |   |    |         |102,9 |114,0 |132,4 |150,8 |     |
+-----+---------+---+----+---------+------+------+------+------+-----+
|70,6 |70,7-74,3|193|3,72|74,4-96,6|96,7- |104,2-|115,3-|133,9-|152,5|
|     |         |   |    |         |104,1 |115,2 |133,8 |152,4 |     |
+-----+---------+---+----+---------+------+------+------+------+-----+
|71,4 |71,5-75,1|194|3,76|75,2-97,7|97,8- |105,3-|116,7-|135,4-|154,2|
|     |         |   |    |         |105,2 |116,6 |135,3 |154,1 |     |
+-----+---------+---+----+---------+------+------+------+------+-----+
|72,2 |72,3-75,9|195|3,80|76,0-98,7|98,8- |106,4-|117,8-|136,8-|155,8|
|     |         |   |    |         |106,3 |117,7 |136,7 |155,7 |     |
+-----+---------+---+----+---------+------+------+------+------+-----+
|72,9 |73,076,7 |196|3,84|76,8-99,7|99,8- |107,5-|119,0-|138,2-|157,4|
|     |         |   |    |         |107,4 |118,9 |138,1 |157,3 |     |
+-----+---------+---+----+---------+------+------+------+------+-----+
|73,7 |73,8-77,5|197|3,88|77,8-    |100,9-|108,8-|120,3-|139,7-|159,1|
|     |         |   |    |100,8    |108,5 |120,2 |139,6 |159,0 |     |
+-----+---------+---+----+---------+------+------+------+------+-----+
|74,5 |74,6-78,3|198|3,92|78,4-    |101,9-|109,8-|121,5-|141,1-|160,7|
|     |         |   |    |101,8    |109,7 |121,4 |141,0 |160,6 |     |
+-----+---------+---+----+---------+------+------+------+------+-----+
|75,2 |75,3-79,1|199|3,96|79,2-    |103,0-|110,9-|122,8-|142,6-|162,4|
|     |         |   |    |102,9    |111,8 |122,7 |142,5 |162,3 |     |
+-----+---------+---+----+---------+------+------+------+------+-----+
|76,0 |76,1-79,9|200|4,00|80,0-    |104,0-|112,0-|124,0-|144,0-|164,0|
|     |         |   |    |103,9    |111,9 |123,0 |143,9 |163,9 |     |
+-----+---------+---+----+---------+------+------+------+------+-----+

Ҳангоми гузоштани хулоса бо дараҷаи муносиб бо маҳдудиятҳои ҷузъӣ барои хизмати ҳарбӣ шаҳрвандон ҳатман аз ҷониби сармутахассисони соҳавии тиббии ҷумҳуриявӣ, вилоятӣ ва шаҳру ноҳияҳои ҷумҳурӣ хулосабарорӣ карда мешаванд.

Ҷадвали 3

Замима ба Рӯйхати бемориҳо,

бемориҳои сироятӣ ва паразитӣ

Ҷадвали нишондодҳои дараҷаҳои норасоии нафас (шуш)

+---+-------------------------+-----+--------------------------------ҷ
| № |       Нишондодҳо        |Меъёр|Дараҷаҳои норасоии нафасӣ (шушӣ)|
|р/т|                         |     +---------+----------+-----------|
|   |                         |     |Дараҷаи 1|Дараҷаи 2 |Дараҷаи 3 |
|   |                         |     |(ночиз) |(мӯътадил)|(ифодаёфта)|
+---+-------------------------+-----+---------+----------+-----------+
|1. | Клиникавӣ:              |     |         |          |           |
|   | а) нафастангӣ           |Нест |Ҳангоми |Ҳангоми   |Доимӣ ва   |
|   |                         |     |ҳаракат- |сарбориҳои|дар ҳолати |
|   |                         |     |ҳои қаб- |муқаррарӣ |оромӣ      |
|   |                         |     |лан осон |          |           |
|   |                         |     |         |          |           |
|   | б) сианоз               |Нест |Нест ё   |Аҳёну гоҳе|Сахт ифода-|
|   |                         |     |ночиз пас|ифодаёфта |ёфтаву     |
|   |                         |     |аз сар- |          |паҳнгашта |
|   |                         |     |борӣ     |          |           |
|   |                         |     |         |          |           |
|   | в) набз дар оромӣ       |То 80|Номутта- |Майл ба   |Муттасили |
|   | (дар 1 дақиқа)          |     |сил      |муттасилӣ |аён        |
|   |                         |     |         |          |           |
|   | Инструменталӣ:          |     |         |          |           |
|2. | а) фишори парсиалии     |Зиёда|80       |79 - 65   |Камтар аз |
|   | оксиген (мм. ст. симобӣ)|аз 80|         |          |65         |
|   | б) ҳаҷми нафасбарории   |Зиёда|80 - 70 |69 - 50   |Камтар аз |
|   | босуръат (ҲНБ) дар 1    |аз 80|         |          |50         |
|   | сония - бо фоиз-        |     |         |          |           |
|   | таносуби)               |     |         |          |           |
|   | в) ҳаҷми нафасбарории   |Зиёда|Камтар   |Камтар    |Камтар     |
|   | босуръат (ҲНБ) дар 1    |аз 70|аз 70    |аз 70     |аз 70      |
|   | сония ба ҳаҷми ҳаётии   |     |         |          |           |
|   | шуш (ҲҲШ) -ИНФекси      |     |         |          |           |
|   | Тиффно (ҲНБ/ҲҲШ) - фоиз |     |         |          |           |
|   |                         |     |         |          |           |
+---+-------------------------+-----+---------+----------+-----------+

Ҷадвали 4

Замима ба Рӯйхати бемориҳо,

бемориҳои сироятӣ ва паразитӣ

Ҷадвали баҳои ҳаҷми ҳаракатҳо дар буғумҳо (бо дараҷаҳо)

+------------------+-----------------+-------+-----------------------ҷ
|       Буғум      | Ҳаракат        | Меъёр | Маҳдудияти ҳаракат   |
|                  |                 |       +------+-------+--------+
|                  |                 |       | ночиз| Миёна | Бузург |
+------------------+-----------------+-------+------+-------+--------+
| Китфӣ бо камар- | Қадкунӣ         | 180   | 115 | 100   | 80     |
| банди китфӣ      | Росткунӣ        | 40    | 30   | 20    | 15     |
|                  | Дур кардан      | 180   | 115 | 100   | 80     |
+------------------+-----------------+-------+------+-------+--------+
| Оринҷӣ           | Қадкунӣ         | 40    | 80   | 90    | 100    |
|                  | Росткунӣ        | 180   | 150 | 140   | 120    |
|                  | Пронатсия       | 180   | 135 | 90    | 60     |
|                  | Супинатсия      | 180   | 135 | 90    | 60     |
+------------------+-----------------+-------+------+-------+--------+
| Дастпанҷаӣ       | Қадкунӣ         | 75    | 35   | 20- 25| 15     |
|                  | Росткунӣ        | 65    | 30   | 20- 25| 15     |
|                  | Дур кардан:     |       |      |       |        |
|                  | Радиалӣ         | 20    | 10   | 5     | 2 - 3 |
|                  | Улнарӣ          | 40    | 25   | 15    | 10     |
+------------------+-----------------+-------+------+-------+--------+
| Косу ронӣ        | Қадкунӣ         | 75    | 100 | 110   | 120    |
|                  | Росткунӣ        | 180   | 170 | 160   | 150    |
|                  | Дур кардан:     | 50    | 25   | 20    | 15     |
+------------------+-----------------+-------+------+-------+--------+
| Зонугӣ           | Қадкунӣ         | 40    | 60   | 90    | 110    |
|                  | Росткунӣ        | 180   | 175 | 170   | 160    |
+------------------+-----------------+-------+------+-------+--------+
| Соқу кафи по     | Қадкунӣ ба каф | 130   | 120 | 110   | 100    |
|                  | Қадкунӣ ба пӯшт | 70    | 75   | 80    | 85     |
+------------------+-----------------+-------+------+-------+--------+

Замимаи 2

ба Низомномаи ташхиси тиббии ҳарбӣ

Талабот оид ба вазъи саломатии шаҳрвандон ҳангоми бақайдгирии ибтидоии ҳарбӣ, шаҳрвандон ҳангоми даъват ба хизмати ҳарбӣ (ҷамъомадҳои ҳарбӣ), шаҳрвандони ихтиёран ба хизмати ҳарбӣ дохилшаванда, шаҳрвандони ба муассисаҳои таҳсилоти ҳарбӣ дохилшаванда ва хизматчиёни ҳарбию шаҳрвандоне, ки дар захираи Қувваҳои Мусаллаҳ мебошанд

1. Дар Ҷадвали бемориҳо ба вазъи саломатии гурӯҳҳои зерини шаҳрвандон талабот пешбинӣ гардидааст:

сутуни 1 - шаҳрвандон ҳангоми бақайдгирии ибтидоии ҳарбӣ ва даъват ба хизмати ҳарбӣ;

сутуни 2 - хизматчиёни ҳарбие, ки тибқи даъват хизмати ҳарбиро адо мекунанд;

сутуни 3 - хизматчиёни ҳарбие, ки ихтиёран хизмати ҳарбиро адо мекунанд, афсарони захиравии хизмати ҳарбиро адо накарда ҳангоми даъват ба хизмати ҳарбӣ ва ҷамъомадҳои ҳарбӣ.

2. Тартиби истифодаи сутунҳои Рӯйхати бемориҳоро, ки аз рӯи он муоинаи шаҳрвандон ҳангоми бақайдгирии ибтидоии ҳарбӣ, даъват ба хизмати ҳарбӣ ва ҷамъомадҳои ҳарбӣ, хизматчиёни ҳарбие, ки тибқи даъват хизмати ҳарбиро адо менамоянд, шаҳрвандоне, ки ихтиёран дар Қувваҳои Мусаллаҳи Ҷумҳурии Тоҷикистон ба хизмати ҳарбӣ дохил мешаванд ва адо менамоянд, шаҳрвандони ба муассисаҳои таҳсилоти ҳарбӣ дохилшаванда ва шаҳрвандони дар захираи Қувваҳои Мусаллаҳ қарордошта гузаронида мешавад, Вазорати мудофиаи Ҷумҳурии Тоҷикистон муқаррар менамояд.

3. Дар Рӯйхати бемориҳо дараҷаҳои зерини муносибии хизмати ҳарбӣ пешбинӣ шудаанд:

"М" - муносиб ба хизмати ҳарбӣ;

"ММҶ" - муносиб ба хизмати ҳарбӣ бо маҳдудиятҳои ҷузъӣ;

"ММ" - муносиби маҳдуд ба хизмати ҳарбӣ (номуносиб ба хизмати ҳарбӣ дар давраи осоишта, муносиби хизмати ғайриқатории ҳарбӣ дар замони ҷанг);

"МНМ" - муваққатан номуносиб ба хизмати ҳарбӣ;

"НМ" - номуносиб ба хизмати ҳарбӣ.

4. Агар бемории узв ё системаи аъзо ба вайроншавии кори дигар узв ё системаи аъзо оварда расонад, хулосаи санҷишӣ оид ба дараҷаи муносиб будан ба хизмати ҳарбӣ мутобиқи моддаҳои дахлдори Рӯйхати бемориҳо бароварда мешавад.

Ҳангоми муоинаи тиббии шаҳрвандон, ғайр аз усулҳои таҳқиқотии дар Рӯйхати бемориҳо овардашуда, истифодаи усулҳои дигари иттилоотӣ низ ҷоиз аст.

Дар Рӯйхати бемориҳо ва Ҷадвали талаботи иловагӣ ба вазъи саломатии шаҳрвандон ихтисороти зерин истифода мешавад:

"ИНФ" - дараҷаи муносибии хизмати ҳарбӣ, хизмат дар намуди Қувваҳои мусаллаҳ, намуди қӯшун, муносибӣ ба ихтисосҳои алоҳидаи баҳисобгирию ҳарбӣ, барои дохилшавӣ ба литсейҳои ҳарбӣ ва муассисаҳои таҳсилоти ҳарбии Қувваҳои мусаллаҳ ба таври инфиродӣ муайян карда мешавад;

"ҚҲД" - қӯшунҳои ҳавоию десантӣ;

"ИМ" - иншооти махсус;

"МР" - моддаҳои радиоактивӣ;

"МНИ" - манбаъҳои нурафшони ионӣ;

"ҶСМ" - ҷузъиёти сӯзишвории мушакӣ, дигар моддаҳои заҳрнокиашон баланд, моддаҳои химиявии ба аслиҳаи химиявӣ дахлдошта;

"МЭМ" - майдони электромагнитӣ дар доираи басомадҳои аз 30 кгтс то 300 Ггтс, генераторҳои оптикии квантӣ;

"ҶТИ" - ҷадвали талаботи иловагӣ ба вазъи саломатии шаҳрвандон.

Ҷадвали талаботи иловагӣ ба вазъи саломатии шаҳрвандон танҳо нисбати шаҳрвандоне истифода мешавад, ки ба хизмати ҳарбӣ муносиб ё муносиб бо маҳдудиятҳои ҷузъӣ дониста шудаанд.