Барномаи истифодаи самараноки захираҳои обии энергетикӣ ва сарфаҷӯии нерӯи барқ барои солҳои 2012-2016

1. Муқаддима

"Барномаи истифодаи самараноки захираҳои обии энергетикӣ ва сарфаҷӯии нерӯи барқ барои солҳои 2012-2016" дар асоси дастур ва супоришҳои Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки аз Паём ба Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 15 апрели соли 2009 бармеояд, таҳия карда шудааст.

Барномаи мазкур самтҳои асосии истифодаи самараноки захираҳои обии энергетикӣ, амалӣ намудани нақшаю чорабиниҳо дар бахши самаранокӣ ва сарфаҷӯии энергия, оқилона истифода бурдани нерӯи барқ ва кам кардани талафоти энергияро фаро гирифта, сиёсати пешгирифтаи давлатро ҷиҳати ноил гаштан ба истиқлолияти энергетикӣ муайян месозад.

Бояд зикр намуд, ки Ҷумҳурии Тоҷикистон дорои захираҳои бузурги обии энергетикӣ буда, дар ҷаҳон ҷои ҳаштумро ишғол менамояд. Захираҳои потенсиалии барқи обии ҷумҳурӣ 527 млрд. кВт соатро ташкил медиҳад. Аз 115,6 км3 ҳавзаи Баҳри Арал 64 км3-и он (55,4 фоиз) аз Ҷумҳурии Тоҷикистон сарчашма мегирад ва айни замон танҳо 12,52 фоиз ё ин ки ҳамагӣ 14,58 км3 аз ҳаҷми умумии он барои манфиатҳои ҷумҳурӣ истифода бурда мешавад.

Масъалаи мубрам ва муҳим ҷиҳати таъмин намудани амнияти энергетикии ҷумҳурӣ дар марҳилаи гузариш ба рушди устувори соҳаҳои иҷтимоию иқтисодӣ дар солҳои 2012-2016, тавассути истифодаи оқилонаи захираҳои обию энергетикӣ, ба танзим даровардани раванди истеҳсол, интиқол ва тақсимоти нерӯи барқ ва татбиқи сиёсати самаранок дар бахши сарфаҷуии энергия маҳсуб меёбад.

Дар Ҷумҳурии Тоҷикистон барои қонеъ гардонидани талаботи афзояндаи соҳаҳои иҷтимоию иқтисодӣ бо нерӯи барк, яке аз соҳаҳои Комплекси сӯзишворию энергетикии мамлакат - соҳаи электроэнергетика нақши асосиро мебозад. Нерӯи барқ дар системаи энергетикӣ аз ҳисоби нерӯгоҳҳои барқи обӣ - 98 фоиз ва қисми боқимонда аз ҳисоби нерӯгоҳи барқи ҳароратӣ- 2 фоиз истеҳсол карда мешавад. Нишондиҳандаҳои асосии истеҳсоли нерӯи барқ аз захираҳои обӣ ва воридоти сӯзишворӣ вобаста буда, дар давоми 5 соли охир ба ҳисоби миёна 16,5 млрд. кВт. соатро ташкил медиҳад.

Рушд ва фаъолияти мунтазами системаи энергетикӣ муносибатҳои мутақобилан судманди истифодабарандагон бо корхонаҳои таъминкунандаи нерӯи барқ дар асоси андешидани чорабиниҳои амалӣ дар бахши самаранокӣ ва сарфаҷӯии энергия вобастагӣ дорад.

Норасоии нерӯи барқ дар мавсими тирамоҳу зимистон 4-4,5 млрд. кВт.соатро ташкил медиҳад ва дар ҷумҳурӣ маҳдудияти истифодабарии нерӯи барқ ҷорӣ карда мешавад. Дар мавсими тобистон бошад, ҷумҳурӣ метавонад бо чунин миқдор ҳаҷми иловагии нерӯи барқро истеҳсол намояд, инчунин онро содирот намояд.

Вазъи кунунии сатҳи пасти ҷамъоварии маблағи барқи истифодашуда, нархномаи пасти амалкунанда, истифодабарии таҷҳизоти барқии энергия талаб, дастрас набудани манбаъҳои дигари сӯзишворӣ ба сатҳи пасти техникию иқтисодӣ, норасогии барқ ва талафоти аз меъёр зиёди технологӣ оварда мерасонад.

Дар мавсими зимистон ин омилҳо ва талаботи афзуншавандаи мавсимӣ ба нерӯи барқ, камшавии маҷрои дарёҳо мушкилоти зиёдеро ба миён меорад. Дар ҳолати паст қарор доштани истихроҷи гази табиӣ, ангишт ва нафти ватанӣ, инчунин баланд рафтани нархи маҳсулоти энергетикие, ки аз хориҷи кишвар ворид карда мешавад, боиси зиёд шудани истифодабарии қувваи барқ аз тарафи тамоми гурӯҳҳои истифодабарандагон мегардад.

Қайд кардан зарур аст, ки новобаста аз ин омилҳо ва фарсуда гардидани таҷҳизот, соҳаи электроэнергетикаи Ҷумҳурии Тоҷикистон дар давраҳои мушкилтарин барои ҷумҳурӣ зарари молиявӣ мебинад ва соҳаҳои иҷтимоию иқтисодии кишварро бо нерӯи барқи арзон таъмин менамояд.

Дар баробари ин, тамоюли афзоиши шумораи истифодабарандагони нерӯи барқ нисбат ба иқтидорҳои истеҳсолӣ, истифодаи самараноки захираҳои обию энергетикӣ ва таҳия намудани сиёсат ва стратегияи самарабахш, қабул намудани нақшаю чорабиниҳои муайян дар бахши сарфаҷӯии энергияро талаб менамояд.

Дар марҳилаҳои татбиқи Барнома фаъолияти соҳаи электроэнергетика равона карда мешавад ба:

- таъмиру барқарорсозии иқтидорҳои мавҷуда;

- сохтмони иқтидорҳои нав, зеристгоҳҳо ва хатҳои интиқоли барқ;

- истифодаи васеи манбаъҳои барқароршавандаи энергия;

- амалӣ намудани чорабиниҳо оид ба азнавсозии системаи баҳисобгирии нерӯи барқ, гузариш ба истифодаи воситаю таҷҳизоти каммасраф;

- паст кардани талафоти технологию тиҷоратии энергия;

- баланд бардоштани низоми пардохт, пешниҳод намудани имтиёз ва ҳавасмандгардонии истифодабарандагони энергия.

Бояд тазаккур дод, ки норасоии маҳсулоти энергетикӣ ба паст гардидани сатҳи рушди соҳаҳои иқтисодиёт, соҳибкорӣ, шуғли аҳолӣ, сатҳи иҷтимоӣ, ба даст овардани таҳсилот, таъминот бо оби тоза ва хизматрасонии тиббӣ оварда мерасонад. Дар навбати худ истифодаи ғайримақсадноки ҷангалҳо боиси сар задани фалокатҳои экологӣ мегардад. Бинобар он, дар амал татбиқ намудани нақшаю чорабиниҳои мушаххас дар ин самт зарур, ҳатмӣ ва афзалиятнок мебошад.

Чӣ тавре, ки Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон дар Паёми худ ба Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 15 апрели соли 2009 қайд намуд: "Мо минбаъд низ ҷиҳати расидан ба ҳадафи стратегии худ - ба даст овардани истиқлолияти энергетикии кишвар саъю талош хоҳем кард, то ин ки захираҳои гидроэнергетикии мамлакат ҳарчи бештар ба нафъи мардуми кишвар ва минтақа истифода бурда шаванд", бояд амалӣ гардонида шавад. Аз ин лиҳоз, "Барномаи истифодаи самараноки захираҳои обии энергетикӣ ва сарфаҷӯии нерӯи барқ барои солҳои 20122016" ҳуҷҷате мебошад, ки дар асоси Фармони Президенти Ҷумҳурии Точикистон "Дар бораи тадбирҳои иловагии истифодаи сарфаҷӯёнаи энергия" аз 24 апрели соли 2009 ва нақшаю чорабиниҳои стратегӣ, ки ба рушди соҳаи энергетика равона шуда, таҳия гардидааст.

Дар асоси Барномаи мазкур амалисозии нақшаю чорабиниҳо оид ба истифодаи самараноки захираҳои обию энергетикӣ ва сарфаҷӯии энергия имконият медиҳад, ки то соли 2016 амнияти энергетикӣ таъмин гардида, барои рушди соҳаҳои иҷтимоию иқтисодии Ҷумҳурии Тоҷикистон заминаи устувор гузошта шавад.

2. Асосҳои ҳуқуқӣ ва молиявии Барнома

1) "Барномаи истифодаи самараноки захираҳои обии энергетикӣ ва сарфаҷӯии нерӯи барқ барои солҳои 2012-2016" мувофиқи талаботи Стратегияи миллии рушди Ҷумҳурии Тоҷикистон барои давраи то соли 2015, Консепсияи рушди Комплекси сӯзишворию энергетикии Ҷумҳурии Тоҷикистон барои солҳои 2003-2015, Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон "Дар бораи дурнамоҳои давлатӣ, консепсияҳо стратегияҳо ва барномаҳои рушди иҷтимоию иқтисодии Ҷумҳурии Тоҷикистон", Паёми Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон ба Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 15 апрели соли 2009, қонунҳо ва санадҳои меъёрию ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон таҳия карда шудааст.

Асоси ҳуқуқии Барномаро ҳуҷҷатҳои зерин ташкил медиҳанд:

- Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон "Дар бораи энергетика";

- Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон "Дар бораи сарфаҷӯии энергия";

- Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон "Дар бораи сармоягузорӣ";

- Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон "Дар бораи истифодаи манбаъҳои барқароршавандаи энергия";

- Фармони Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон "Дар бораи тадбирҳои иловагии истифодаи сарфаҷӯёнаи энергия" аз 24 апрели соли 2009, №653;

- қарори Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 3 августи соли 2002, № 318 "Дар бораи Консепсияи рушди соҳаҳои Комплекси сӯзишворию энергетикии Ҷумҳурии Тоҷикистон барои солҳои 2003-2015";

- қарори Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 29 майи соли 2010, № 280 "Дар бораи тасдиқ намудани чорабиниҳо оид ба амалисозии лоиҳаҳои афзалиятнок дар соҳаи энергетикаи Ҷумҳурии Тоҷикистон барои солҳои 2010-2015";

- "Барномаи дарозмуддати бунёди силсилаи нерӯгоҳҳои барқи обии хурд барои солҳои 2009-2020", ки бо қарори Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 2 феврали соли 2009, № 73 тасдиқ карда шудааст.

2) Татбиқ намудани нақшаю чорабиниҳои Барнома сарчашмаи маблағгузориро талаб менамояд, ки он аз ҳисоби сармоягузории ватанию хориҷӣ муайян карда мешавад. Тибқи ҳисобҳои пешакӣ ва асосноккунии техникию иктисодии лоиҳаҳо дар бахши самаранокӣ ва сарфаҷӯии энергия маблағгузории умумӣ барои амалисозии Барнома 2 млрд. 933 млн. доллари ИМА-ро ташкил медиҳад.

3) Аз он ҷумла:

- барқарорсозӣ, сохтмон ва таъмири нерӯгоҳҳои барқӣ - 2 462,38 млн. доллари ИМА;

- сохтмони зеристгоҳҳо ва ХИБ-и баландшиддат - 270,1 млн. доллари ИМА;

- кам кардани талафоти нерӯи барқ бо роҳи насби ҳисобкунакҳои электронӣ - 83 млн. доллари ИМА;

- азнавсозӣ ва ташкили системаи мутамаркази назорати диспетчерӣ ва баҳисобгирии нерӯи барқ - 21,6 млн. доллари ИМА;

- таъсиси корхонаи нав бо иқтидори истеҳсолии 1,2- 1,5 млн. адад лампаҳои каммасраф дар як сол - 1,5 млн. доллари ИМА.

3. Мақоми ваколатдор оид ба татбиқи Барнома

4) Фармоишгари давлатии Барнома Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон мебошад.

Ҳамоҳангсоз ва мақоми ваколатдори Барнома - Шӯрои ҳамоҳангсози назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон мебошад, ки бо қарори Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистоназ 2 декабри соли 2009, № 660 тасдиқ шудааст.

Назорати татбиқи Барномаро Шӯрои ҳамоҳангсозии назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон амалӣ менамояд.

Иҷрокунандагони асосии Барнома:

- Вазорати энергетика ва саноати Ҷумҳурии Тоҷикистон;

- Вазорати рушди иқтисод ва савдои Ҷумҳурии Тоҷикистон;

- Вззорати мелиоратсия ва захираҳои оби Ҷумҳурии Тоҷикистон;

- Кумитаи давлатии сармоягузорӣ ва идораи амволи давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон.

5) Дар ҷараёни татбиқи Барнома ҳамаи қарорҳое, ки аз тарафи Шӯрои ҳамоҳангсозӣ қабул мегарданд, барои баррасӣ ба Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон пешниҳод карда мешаванд.

6) Вазорати энергетика ва саноати Ҷумҳурии Тоҷикистон якҷоя бо вазорату идораҳои дахлдори ҷумҳурӣ ҳар сол оид ба ҷараёни иҷрои Барномаи мазкур ба Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳисобот пешниҳод менамоянд.

4. Мақсади Барнома

7) Мақсади Барнома аз амалӣ намудани нақшаю чорабиниҳо оид ба самаранокӣ ва сарфаҷӯии нерӯи барқ ва паст кардани талаботи энергетикии маҷмӯи маҳсулоти дохилӣ дар асоси заминаҳои ҳуқуқию молиявӣ, ташкилию техникӣ ва истифодаи оқилонаи захираҳои обию энергетикӣ ва фароҳам овардани шароити мусоид барои таъмини амнияти энергетикии Ҷумҳурии Тоҷикистон иборат мебошад.

5. Вазифаҳои асосии Барнома

8) Вазифаҳои асосии Барнома аз самтҳои зерин иборат мебошад:

- сохтмон ва ба истифода додани иқтидорҳои нав, таҷдиду азнавсозӣ ва таъмиру барқарорсозии иқтидорҳои мавҷуда, бунёди инфрасохтори дахлдор дар соҳаи электроэнергетика;

- сохтмони зеристгоҳҳо ва хатҳои интиқоли барқи баландшиддат;

- ташкил намудани шаклҳои нави назорати диспетчерӣ ва баҳисобгирии нерӯи барқ;

- ҷорӣ кардани системаи нави муосири баҳисобгирӣ ва таъмини пардохти ҳатмии маблағи истифодабарии нерӯи барқ;

- кам кардани талаботи энергияи маҳсулот дар ҳамаи соҳаҳои иқтисодиёт дар асоси ҷорӣ кардан ва гузариши пурра ба истифодабарии таҷҳизот ва асбобҳои муосири каммасраф;

- кам кардани талафоти технологӣ ва тиҷоратии нерӯи барқ;

- ҷорӣ намудани ташхиси энергетикии субъектҳои хоҷагидор, сертификатсиякунонии маҳсулоти энергияталаб, системаҳои меъёрҳои нав оид ба хароҷоти нерӯи барқ ба ҳар як воҳиди маҳсулоти истеҳсолшаванда, инчунин тамғагузории ҳатмӣ ва сертификатсияи асбобҳои барқии маишӣ;

- бо мақсади ҷалби сармоягузории дохилию хориҷӣ, фароҳам овардани шароити мусоиди маблағгузорӣ дар бахши самаранокӣ ва сарфаҷӯии энергия;

- ташкил намудани заминаи боэътимоди сармоягузорӣ барои рушди соҳаи электроэнергетика;

- истифодаи васеъ аз манбаъҳои барқароршаванда ва алтернативии энергия;

- пешниҳоди имтиёзҳо барои истифодабарандагони потенсиалӣ бо мақсади ҷорӣ намудани усулҳои сарфаҷӯии нерӯи барқи хоҷагидорӣ;

- ташкил ва такмили системаҳои таълимию иттилоотӣ дар бахши сарфаҷӯии энергия;

- дар асоси хароҷоти воқеии истеҳсол ва интиқоли нерӯи барқ, давра ба давра баланд бардоштани тарифҳо барои ҳамаи гурӯҳҳои истифодабарандагон тибқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон;

- татбиқи сиёсати сарфаҷӯии энергия ҳангоми сохтмони иншооти нави маъмурию истиқоматӣ ва таҷдиди иншооти мавҷуда дар бахши манзилию коммуналӣ;

- таъмини реҷаи муайяни кории манбаъҳои истеҳсоли барқ, тақсимоти дурусти сарбории системаи электроэнергетикӣ ва баланд бардоштани самаранокии иқтидорҳои истеҳсолкунанда;

- ташкил намудани заминаи илмию техникӣ ва дар истеҳсолот ҷорӣ намудани дастовардҳои илмӣ дар бахши сарфаҷӯии энергия;

- таъмиру барқарорсозии дегхонаҳо ва шабакаҳои мавҷудаи гармидиҳӣ;сохтмон ва ба истифода додани дегҳои барқии автономӣ; - тайёр кардани мутахассисони соҳавӣ;

- фароҳам овардани шароити мусоид ва инфрасохтор барои содироти нерӯи барқ;

- паст кардани таъсири манфии иншооти энергетикӣ ба муҳити зист ва беҳтар намудани системаи экологии минтақаҳои кишвар.

6. Ҳолати воқеӣ ва талаботи ҷумҳурӣ ба нерӯи барқ

9) Иқтидори умумии муқарраршудаи системаи электроэнергетикии Ҷумҳурии Тоҷикистон ба 5070 МВт баробар буда, ҳиссаи нерӯгоҳҳои барқи ҳароратӣ 320 МВт -ро (6,3 фоиз) ташкил медиҳад ва нерӯи барқ асосан аз ҳисоби нерӯгоҳҳои барқи обӣ истеҳсол карда мешавад.

Аз сабаби он, ки обанбори аз ҳама бузурги ҷумҳурӣ "Норак" (10,5 км. мукааб) хусусияти танзими мавсимии обро дорад, дар мавсими тирамоҳу зимистон норасоии нерӯи барқ ба 4 - 4,5 млрд.кВт.соат боқӣ мемонад. Сабаби дигари норасоии қувваи барқ пурра фаъолият накардани Марказҳои барқу гармидиҳии ш.Душанбе (198 МВт) ва Ёвон (120 МВт) дар мавсими тирамоҳу зимистон мебошад, ки аз кам гардидани воридоти гази табиӣ ва маҳсулоти нафтӣ ба Ҷумҳурии Тоҷикистон ва мунтазам боло рафтани нархи молу маҳсулоти энергетикӣ вобаста мебошад.

Истеҳсол, воридот ва содироти нерӯи барқ дар давраи солҳои 2005-2009

+------------+-------+-----------------------------------------------ҷ
|Манбаи      |Воҳиди |           Солҳо                               |
|истеҳсол    |ченак  +---------+--------+--------+--------+----------+
|            |       |  2005   | 2006   | 2007   |2008    |2009      |
+------------+-------+---------+--------+--------+--------+----------+
|    1       | 2     | 3       | 4      | 5      | 6      | 7        |
+------------+-------+---------+--------+--------+--------+----------+
|Нерӯгоҳи    | млн.  | 16814,5 |16503,3 |16935,7 |14495,78| 14,007,12|                                                              
|барқи обӣ   | кВт.с |         |        |        |        |          |                                                         
+------------+-------+---------+--------+--------+--------+----------+
|Маркази     |млн.   |         |        |        |        |          |
|барқу       |кВт.с. |98,8     |197     |336,1   | 252,43 |147,49    |
|гармидиҳӣ   |       |         |        |        |        |          |
+------------+-------+---------+--------+--------+--------+----------+
|Ҳамагӣ      |млн.   |16913    |16700   |17272   |14748   |14154     |
|            |кВт.с. |         |        |        |        |          |
+------------+-------+---------+--------+--------+--------+----------+
|Воридот     |млн.   |1042     |1557    |1057    |1917    |1276      |
|            |кВт.с  |         |        |        |        |          |
+------------+-------+---------+--------+--------+--------+----------+
|Содирот     | млн.  |798,0    |948,0   |969,0   |1054    |1232      |
|            | кВт.с |         |        |        |        |          |
+------------+-------+---------+--------+--------+--------+----------+

Истифодабарии нерӯи барқ дар давраи солҳои 2005-2009

+------------+-------------+-----------------------------------------ҷ
| Гурӯҳи     | Воҳиди ченак|                    Солҳо                |
| истифода   |             +------+-------+------+-------+-----------+
| барандагон |             |2005  | 2006  | 2007 | 2008  |  2009     |
+------------+-------------+------+-------+------+-------+-----------+
|ТАЛКО       |млнкВт.с     |6282  | 7108  | 7223 | 7107,3| 6365,17   |
+------------+-------------+------+-------+------+-------+-----------+
|Саноат      |млн.кВт.с    |905   |1005   |795,6 |622,32 |438,58     |
+------------+-------------+------+-------+------+-------+-----------+
|Обёрии      |млн.кВт.с    |1546  |1677   |1648,7|1521,14|1497,65    |
|мошинӣ      |             |      |       |      |       |           |
+------------+-------------+------+-------+------+-------+-----------+
|Кишоварзӣ   |млн.кВт.с    |572   |563    |31,4  |28     |15.86      |
+------------+-------------+------+-------+------+-------+-----------+
|Буҷет       |млн.кВт.с    |426   |410    |478,2 |480,23 |420        |
+------------+-------------+------+-------+------+-------+-----------+
|Истифода    |Млн.кВт.с    |3941  |3352   |3044,6|2818,25|3617,80    |
|барандагони |             |      |       |      |       |           |
|маишӣ       |             |      |       |      |       |           |
+------------+-------------+------+-------+------+-------+-----------+
|Дигарон     |Млн.кВт.с    |438   |423    |1179,4|1140,93|1452,85    |
+------------+-------------+------+-------+------+-------+-----------+
|Ҳамагӣ      |Млн.кВт.с    |14110 |14539  |14401 |13718  | 13808     |
|Бароварди   |             |      |       |      |       |           |
|муфид       |             |      |       |      |       |           |
+------------+-------------+------+-------+------+-------+-----------+
|Талафоти    |Млн.кВт.с    |3048  |2728   |2940  |2970   | 2086      |
|техникӣ     +-------------+------+-------+------+-------+-----------+
|            |      %      | 17,8 |15,7   |16,9  |17,8   | 13,12     |
+------------+-------------+------+-------+------+-------+-----------+

10) Аз таҳлили нишондиҳандаҳои ҷадвали 1 ва 2 бармеояд, ки истеҳсол ва истифодабарии нерӯи барқ дар ҷумҳурӣ хусусияти тағйирёбанда дошта, аз давомнокии марҳилаи солҳои камобӣ ва серобии дарёҳо вобаста мебошад. Бинобар он, нерӯи барқ бо дарназардошти воридоти ҳаҷми муайяни маҷрои дарё ба обанборҳо ва самаранок ба роҳ мондани реҷаи фаъолияти силсиланерӯгоҳҳо истеҳсол карда мешавад.

Бо сабаби он ки дар мавсими тирамоҳу зимистон дар дарёҳо ҷараёни об кам мегардад, иқтидори истеҳсолии нерӯгоҳҳо паст гардида, зарурати ҷорӣ кардани маҳдудияти истифодабарии нерӯи барқ ба миён меояд. Дар ин ҳолат талаботи соҳаҳои иҷтимоию иқтисодии ҷумҳурӣ ба нерӯи барқ қонеъ карда намешавад ва чӣ тавре, ки дар боло зикр гардида буд, норасоии нерӯи барқ ба миқдорӣ 4,5 млрд.кВт.соат боқӣ мемонад.

11) Бо мақсади кам кардани соатҳои маҳдудияти истифодабарии нерӯи барқ дар ҷумҳурӣ дар давоми татбиқи Барнома Фармони Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон "Дар бораи тадбирҳои иловагии истифодаи сарфаҷӯёнаи энергия" аз 24 апрели соли 2009, № 653 мавриди амал қарор мегирад.

Яъне, гузариши пурра ба истифодаи технологияи каммасрафи барқӣ, яке аз роҳҳои асосии сарфаҷӯии энергия ва паст кардани сарбории системаи электроэнергетикӣ мебошад. Танҳо аз ҳисоби амалӣ кардани чорабинии мазкур имконият пайдо мешавад, ки захираҳои обию энергетикиро ба таври оқилона истифода бурда, дар давоми панҷ соли татбиқи Барнома 3,2 млрд.кВт.соат нерӯи барқ сарфа гардад. Дар баробари ин, баъди сохтмон ва ба истифода додани обанбори дорои хусусияти танзими бисёрсолаи об ва иқтидорҳои нави энергетикӣ иқтидори муқарраршудаи нерӯгоҳҳо то соли 2016 ба 6694 МВт ва истеҳсолинерӯи барқ ба 24495 млн.кВт. соат расонида мешавад. Дар сурати расидан ба чунин нишондиҳандаҳо мутаносибан тамоми соҳаҳои иҷтимоӣ ва иқтисодии ҷумҳурӣ бо нерӯӣ барқ таъмин гардида, ҳамин тавр, то соли 2016 истиқлолияти энергетикӣ ба даст оварда мешавад.

Қайд кардан зарур аст, ки яке аз вазифаҳои асосии Барнома бартараф намудани талаботи кишвар ба воридоти нерӯи барқи ба ҳисоб рафта, дар ин самт баъди ба истифода додани иқтидорҳои нав тавозуни иқтидор, истеҳсол ва талафоти нерӯи барқ дар системаи энергетикӣ ба нишондиҳандаҳои зерин мерасад:

Дурнамои иқтидор, истеҳсол ва талафоти нерӯи барқ дар системаи энергетикӣ дар давраи солҳои 2012-2016

+-+------------------+-------+---------------------------------------ҷ
|№| Нишондиҳандаҳо   | Воҳиди|                Солҳо                  |
| |                  | ченак +------+-------+-------+--------+-------+
| |                  |       |2012  |  2013 |  2014 |  2015  | 2016  |
+-+------------------+-------+------+-------+-------+--------+-------+
|1|Иқтидори муқаррар |МВт    |4972  |4982   |5006   |5806    |5806   |
| |шудаи НБО         |       |      |       |       |        |       |
+-+------------------+-------+------+-------+-------+--------+-------+
|2|Иқтидори муқаррар |МВт    |318   |  588  |  588  |   888  | 888   |
| |шудаи НБҲ         |       |      |       |       |        |       |
+-+------------------+-------+------+-------+-------+--------+-------+
|3|Иқтидори умумии   |МВт    |5290  |5570   |5594   |6694    |6694   |
| |муқарраршуда      |       |      |       |       |        |       |
+-+------------------+-------+------+-------+-------+--------+-------+
|4|Истеҳсоли         |Млн.   |17158 |18812  |18895  |24495   |2449   |
| |солонаи нерӯи барқ|кВт.с. |      |       |       |        |       |
+-+------------------+-------+------+-------+-------+--------+-------+
|5|Талафоти          | %     |14,5  |14,0   |13,5   |13,2    |13,0   |
| |технологӣ         +-------+------+-------+-------+--------+-------+
| |                  |млн.кВт|2488  |2633   |2550   |3233    |3184   |
| |                  |  с.   |      |       |       |        |       |
+-+------------------+-------+------+-------+-------+--------+-------+

7. Ҳаҷми воридоту содироти нерӯи барқ

12) Соли 2009 баъди аз системаи ягонаи энергетикии Осиёи Марказӣ аз ҷониби Ҷумҳурии ӯзбекистон ҷудо намудани хатҳои интиқоли барқи Ҷумҳурии Тоҷикистон, инчунин бо сабаби мавҷуд набудани роҳҳои дигари алтернативии интиқоли нерӯи барқ иқтидори содиротиву воридотии Ҷумҳурии Тоҷикистон маҳдуд гардид.

Аз ин лиҳоз, яке аз ҳадафҳои асосии Барнома гузаронидани корҳои таъмиру барқарорсозии иқтидорҳои мавҷуда ва ба истифода додани иқтидорҳои нав аз ҳисоби сармоягузории дохилӣ ва беруна ва дар баробари ин, сохтмони зеристгоҳҳои баландшиддат ва хатҳои интиқоли барқи 500кВ ва 220кВ мебошад. Дар ин замина имконият барои таъмини боэътимоди нерӯи барқ дар дохили кишвар ва содироти он ба хориҷи ҷумҳурӣ фароҳам меояд.

13) Ба содирот баровардани нерӯи барқ барои ҳалли вазифаи асосии Стратегияи миллии рушди Ҷумҳурии Тоҷикистон барои давраи то соли 2015 тавассути баланд бардоштани нишондиҳандаҳои иқтисодӣ ва беҳтар гардидонидани вазъи иҷтимоии аҳолӣ, паст кардани сатҳи камбизоатӣ то ҳадди ақал мусоидат менамояд.

Дурнамои воридоту содироти неруи барқ дар системаи энергетикӣ дар давраи солҳои 2012-2016

+--+-----------------+--------+-------+------------------------------ҷ
|  |Нишондиҳандаҳо   |        |       |         Солҳо                |
|  |                 |Воҳиди  +-------+------+------+-------+--------+
|  |                 |ченак   | 2012  |2013  |2014  |2015   |2016    |
+--+-----------------+--------+-------+------+------+-------+--------+
|  |Истеҳсоли солонаи|млн.    |17158  |18812 |18895 |24495  |24495   |
|  |нерӯи барқ       |кВт.с.  |       |      |      |       |        |
+--+-----------------+--------+-------+------+------+-------+--------+
|  |Талабот ба вори  |млн.    | 3742  | 2088 |  2005|  -    | -      |
|  | доти мавсимӣ    |кВт.с.  |       |      |      |       |        |
+--+-----------------+--------+-------+------+------+-------+--------+
|  | Воридот воқеӣ   |млн.    |326    |  -   |  -   |  -    |  -     |
|  |                 |кВт.с.  |       |      |      |       |        |
+--+-----------------+--------+-------+------+------+-------+--------+
|  |Иқтидори содиротӣ|млн.    |5258   |6912  |6995  |7400   |7400    |
|  |                 |кВт.с.  |       |      |      |       |        |
+--+-----------------+--------+-------+------+------+-------+--------+

8. Талаботи соҳаи электроэнергетика ба мутахассисони соҳавӣ ва чорабиниҳое, ки дар ин самт гузаронида мешаванд

14) Соҳаи электроэнергетикаи ҷумҳурӣ ҷиҳати иҷро намудани корҳои насбу васлкунӣ, гузаронидани таъмиру тармими воситаю таҷҳизоти нерӯгоҳҳои оби барқӣ, муҷаҳҳаз гардонидани системаи назорат ва автоматикунонидаи истеҳсолот, барои идоракунии боэътимоди шабакаҳо ва системаҳои барқӣ ва таъсиси хадамоти автоматикунонидаи диспетчерӣ ба мутахассисони касбӣ эҳтиёҷ дорад.

Бинобар ин, барои тайёр кардани муҳандисон, васлгарони барқ ва челонгарон дар бахшҳои зерин тадбирҳои зарурӣ андешида мешаванд:нерӯгоҳҳои барқӣ; - таъмини барқ; - автоматикунонӣ ва ҳифзи релеи дастгоҳҳои барқӣ; - манбаъҳои алтернативӣ ва барқароршавандаи энергия;сохтмони иншооти гидротехникӣ; - иқтисодиёт ва ташкили истеҳсолот дар соҳаи энергетика; - системаи автоматикунонидаи коркарди иттилоот;шабакаҳои алоқа ва системаи коммуникатсионӣ.

15) Бинобар ин, яке аз вазифаи асосӣ дар ҷараёни татбиқи Барнома, тайёр кардани мутахассисони соҳавӣ муайян карда шудааст.

Қайд кардан зарур аст, ки дар ҷумҳурӣ корхонаҳои истеҳсоли воситаю таҷҳизоти асосии нерӯгоҳи оби барқӣ ва системаҳои автоматикунонидаи истеҳсолот вуҷуд надорад, бинобар ин дар давоми солҳои 2012-2016 дар асоси озмун ва бастани шартномаи сеҷониба, ҷавонони лаёқатманд барои таҳсил ба хориҷи кишвар равона карда мешаванд. Маблағҳо барои хароҷоти таҳсил, ҷойи зист, роҳкиро ва стипендияро, соле як маротиба ширкатҳои энергетикӣ пардохт менамоянд. Татбиқи чорабинии номбурда барои фароҳам овардани заминаи устувори тахассусӣ, амалӣ намудани сиёсати самаранок дар бахши ташкил, идоракунӣ, банақшагирӣ, инноватсияи соҳа, иҷрои корҳои сохтмонӣ, таъмиру барқарорсозӣ ва таҷдиду азнавсозии иншооти электроэнергетикӣ мусоидат менамояд.

16) Бо мақсади татбиқи сиёсати давлатии кадрии Ҷумҳурии Тоҷикистон ва аҳамияти бештар додан ба тайёр кардани мутахассисони маҳаллӣ дар давоми солҳои 2012-2016, таъсиси гурӯҳҳо ва кафедраҳои нави самти энергетикӣ дар муассисаҳои таълимии ҷумҳурӣ, аз он ҷумла дар Донишгоҳи техникии Тоҷикистон ба номи академик М.Осимӣ, Донишкадаи энергетикии шаҳри Қӯрғонтеппа ва Донишгоҳи давлатии шаҳри Хуҷанд бояд ба роҳ монда шавад.

17) Бо дарназардошти талаботи соҳаи электроэнергетика дар давоми солҳои 2012-2016 тайёр кардани мутахассисон тибқи ҷадвали 5 амалӣ мегардад:

+--+---------+-------------------------------------------------------ҷ
|  |         |              Нишондиҳандаҳои дурнамо                  |
|  |         +----------+-----------+----------+----------+----------+
|  |Номгӯи   |Соли 2012 | Соли 2013 | Соли 2014| Соли 2015|Соли 2016 |
|  |ихтисосҳо+----------+-----------+----------+----------+----------+
|  |         |Тахассус  |Тахассус   |Тахассус  |Тахассус  |Тахассус  |
|  |         |ва шумора |ва шумора  |ва шумора |ва шумора |ва шумора |
|  |         +----+-----+----+------+----+-----+----+-----+----+-----+
|  |         |Маъ-|Маъ- |Маъ-|Маъ-  |Маъ-|Маъ- |Маъ-|Маъ- |Маъ-|Маъ- |
|  |         |лум-|лумо-|лум-|лумо- |лум-|лумо-|лум-|лумо-|лум-|лумо-|
|  |         |оти-|ти-  |оти-|ти-   |оти-|ти-  |оти-|ти-  |оти-|ти-  |
|  |         |Олии|кас- |Олии|кас-  |Олии|кас- |Олии|кас- |Олии|кас- |
|  |         |му  |бию  |му  |бию   |му  |бию  |му  |бию  |му  |бию  |
|  |         |ҳан-|тех- |ҳан-|тех-  |ҳан-|тех- |ҳан-|тех- |ҳан-|тех- |
|  |         |дис |никӣ |дис |никӣ  |дис |никӣ |дис |никӣ |дис |никӣ |
|  |         |    |(васл|    |(васл |    |(васл|    |(васл|    |(васл|
|  |         |    |гари |    |гари  |    |гари |    |гари |    |гари |
|  |         |    |барқ |    |барқ  |    |барқ |    |барқ |    |барқ |
|  |         |    |челон|    |челон |    |челон|    |челон|    |челон|
|  |         |    |гар  |    |гар   |    |гар  |    |гар  |    |гар  |
+--+---------+----+-----+----+------+----+-----+----+-----+----+-----+
| 1|Нерӯгоҳ  |18  |36   |24  |46    |30  |56   |36  |66   |42  |76   |
|  |ҳои оби  |    |     |    |      |    |     |    |     |    |     |
|  |барқӣ    |    |     |    |      |    |     |    |     |    |     |
+--+---------+----+-----+----+------+----+-----+----+-----+----+-----+
| 2|Таъмини- |34  |68   |40  |78    |46  |88   |52  |98   |58  |108  |
|  |барқ     |    |     |    |      |    |     |    |     |    |     |
+--+---------+----+-----+----+------+----+-----+----+-----+----+-----+
| 3|Автомати-|10  | -   |16  |  -   |22  |  -  | 28 |  -  |34  | -   |
|  |кунонӣ ва|    |     |    |      |    |     |    |     |    |     |
|  Жҳифзи ре-|    |     |    |      |    |     |    |     |    |     |
|  |леи дасг-|    |     |    |      |    |     |    |     |    |     |
|  |оҳҳои ба |    |     |    |      |    |     |    |     |    |     |
|  |рқӣ      |    |     |    |      |    |     |    |     |    |     |
|  |         |    |     |    |      |    |     |    |     |    |     |
+--+---------+----+-----+----+------+----+-----+----+-----+----+-----+
| 4|Манбаъҳои|6   |16   |10  |20    |14  |26   |20  |32   |24  |38   |
|  |алтернат-|    |     |    |      |    |     |    |     |    |     |
|  |ивӣ ва ба|    |     |    |      |    |     |    |     |    |     |
|  |рқарорша-|    |     |    |      |    |     |    |     |    |     |
|  |вандаи-  |    |     |    |      |    |     |    |     |    |     |
|  |энергия  |    |     |    |      |    |     |    |     |    |     |
+--+---------+----+-----+----+------+----+-----+----+-----+----+-----+
| 5|Сохтмони |6   |10   |10  |20    |16  |28   |22  |34   |30  |50   |
|  |иншооти  |    |     |    |      |    |     |    |     |    |     |
|  |гидротех |    |     |    |      |    |     |    |     |    |     |
|  |никӣ     |    |     |    |      |    |     |    |     |    |     |
|  |         |    |     |    |      |    |     |    |     |    |     |
+--+---------+----+-----+----+------+----+-----+----+-----+----+-----+
| 6|Иқтисоди-|4   | -   |10  |  -   |12  |  -  |14  |  -  |16  | -   |
|  |ёт ва та-|    |     |    |      |    |     |    |     |    |     |
|  |шкили ис-|    |     |    |      |    |     |    |     |    |     |
|  |теҳсолот |    |     |    |      |    |     |    |     |    |     |
|  |дар соҳаи|    |     |    |      |    |     |    |     |    |     |
|  |энергет- |    |     |    |      |    |     |    |     |    |     |
|  |ика      |    |     |    |      |    |     |    |     |    |     |
+--+---------+----+-----+----+------+----+-----+----+-----+----+-----+
| 7|Системаи |6   |  -  |10  |  -   |16  | -   |22  |  -  |28  | -   |
|  |автомати-|    |     |    |      |    |     |    |     |    |     |
|  |кунонидаи|    |     |    |      |    |     |    |     |    |     |
|  |коркарди |    |     |    |      |    |     |    |     |    |     |
|  |иттилоот |    |     |    |      |    |     |    |     |    |     |
+--+---------+----+-----+----+------+----+-----+----+-----+----+-----+
| 8|Шабакаҳои|6   |14   |10  |20    |16  |24   |20  |34   |24  |40   |
|  |алоқа ва |    |     |    |      |    |     |    |     |    |     |
|  |системаи |    |     |    |      |    |     |    |     |    |     |
|  |коммуни- |    |     |    |      |    |     |    |     |    |     |
|  |катсия   |    |     |    |      |    |     |    |     |    |     |
+--+---------+----+-----+----+------+----+-----+----+-----+----+-----+
|  |Ҳамагӣ:  |90  |144  |130 |184   |172 |222  |214 |264  |256 |312  |
+--+---------+----+-----+----+------+----+-----+----+-----+----+-----+

9. Роҳҳои ноил гардидан ба ҳадаф ва вазифаҳои асосии Барнома

18) Роҳҳои ноил гардидан ба ҳадаф ва вазифаҳои асосии Барнома инҳоянд:

- бо мақсади самаранок истифода бурдани захираҳои обию энергетикӣ ва дар асоси санадҳои меъёрию ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон ҷалб намудан ва ҳавасманд гардонидани сармоягузорӣ барои истеҳсоли нерӯи барқи аз ҷиҳати экологӣ тоза ва ҷорӣ намудани восита ва таҷҳизоти каммасрафи энергия;таҷдид ва идоракунии корпоративии бахши электроэнергетика;

- дар асоси хароҷоти воқеии истеҳсолу интиқоли нерӯи барқ ва арзиши аслии истеъмолӣ, муқаррар намудани тарифҳо ва фароҳам овардани шароитҳое, ки қобилияти пардохти истифодаи энергияро таъмин менамояд;

- тақвият бахшидан, озод кардан, ҷорӣ намудани шаклҳои пешқадам ва самараноки муносибатҳои бозаргонӣ дар соҳаи электроэнергетика;

- бо мақсади рушди истеҳсолоти энергияи каммасраф, гузариши пай дар пай ба истифодаи технология, воситаю таҷҳизот, асбоб ва масолеҳи каммасрафи энергия;

- истифодаи васеи манбаъҳои барқароршаванда ва ғайрианъанавии энергия;

- бо мақсади баҳогузории мутобиқати меъёр ва стандартҳои амалкунанда дар бахши сарфаҷӯии энергия ва асосноккунии чораҳои андешидашаванда, гузаронидани ташхиси қарордодҳои лоиҳавӣ оид ба масъалаи самаранокӣ ва сарфаҷӯии энергия;

- таҳия ва такмили механизмҳо ва фашангҳои ҳавасмандкунии иқтисодие, ки дар ҷараёни истеҳсолот ва хизматрасонӣ, истифодаи самаранок ва сарфаҷӯии энергияро таъмин менамояд;

- ба таври ҳатмӣ ҷорӣ намудани стандартҳои ягонаи самаранокии энергия, тамғагузорӣ ва сертификатсияи асбобҳои барқӣ;

- тақсимоти оқилонаи сарборӣ дар системаи электроэнергетикӣ ва баланд бардоштани самаранокии иқтидорҳои истеҳсоли барқ;

- табдил додани дегхонаҳо ба марказҳои барқу гармидиҳӣ бо истифода аз манбаъҳои алтернативии энергия;

- ҷорӣ ва такмил додани шаклҳои нави системаи баҳисобгирӣ ва кам кардани талафоти технологӣ ва тиҷоратӣ;

- истифодаи самараноки партовҳои гармидиҳандаи дуюмдараҷаи энергетикӣ (оби гарм, конденсат, газҳои дудӣ, партовҳои буғ ва газ, партовҳои қубурҳои корезӣ) дар шабакаҳои гармидиҳӣ, таъмини истифодабарандагони саноатию тиҷоратӣ ва маҳалҳои аҳолинишин бо гармӣ ва оби гарм;

- кам кардани хароҷоти энергетикӣ ва баланд бардоштани рақобатпазирии маҳсулоти истеҳсолшаванда дар бозори дохилӣ ва беруна;

- қабул ва тасдиқи нақшаю чорабиниҳои сармоягузорӣ дар бахши самаранокӣ ва сарфаҷӯии энергия;

- бо роҳи амалӣ намудани нақшаю чорабиниҳо дар бахши самаранокӣ ва сарфаҷӯии энергия, ҷуброн намудани хароҷоти сармоягузорӣ ва ба даст овардани фоидаи молиявӣ;

- ташкили корхонаҳои истеҳсоли воситаҳою таҷҳизот ва лампаҳои каммасраф ва корхонаҳои коркарди партовҳои лампаҳои каммасраф;

- барқарор ва азнавсозии қубурҳои шабакаҳои гармидиҳӣ ва системаҳои гармидиҳии биноҳои маъмурию истиқоматӣ ва иншооти саноатӣ;

- таҳия ва татбиқи лоиҳаҳои сохтмони биноҳои маъмурию истиқоматӣ ва иншооти саноати каммасрафи энергия;

- ҷорӣ кардани системаи бисёрсоҳавии таълимӣ дар бахши сарфаҷӯии энергия;

- такмил додани нақшаю барномаҳои таълимӣ тибқи дастовардҳои илму техника дар бахши самаранокӣ ва сарфаҷӯии энергия;

- ташкили заминаҳои таълимию методӣ ва илмию таҳқиқотӣ, баланд бардоштани ихтисоси мутахассисони дорои маълумоти миёна ва олии техникию иқтисодӣ;

- васеъ намудани аспирантура ва докторантура барои тайёр кардани кадрҳо бо маълумоти олӣ, таъсиси мактабҳои илмии миллӣ дар бахши технологияи пешқадам оид ба масоили самаранокӣ ва сарфаҷӯии энергия ва менеҷменти энергетика;

- таъсис додани марказҳои байнисоҳавӣ, байнидавлатии илмию таҳқиқотӣ ва таълимӣ оид ба гузаронидани корҳои илмию омӯзишӣ дар бахши технологияи пешқадами каммасрафи энергия;

- таъсис додани шабакаи ягонаи иттилоотӣ ва манбаи маълумот оид ба мушкилот ва дастовардҳои кишварҳои пешрафта дар бахши сарфаҷӯӣ ва оқилона истифода бурдани захираҳои обию энергетикӣ;

- дар сатҳи байналмилалӣ қабул намудани санадҳои меъёрию ҳуқуқӣ оид ба истифодаи захираҳои обию энергетикӣ ва таҳия намудани нақшаи идоракунии институтсионалӣ ва молиявию иқтисодӣ;

-ҷорӣ намудани меъёрҳое, ки барои кам кардани ҳиссаи истеҳсолоти энергияталаб ва барои таъмини шароит ҷиҳати рушди истеҳсолоти камэнергияталаб ва илмталаб мусоидат менамояд. 10. Чорабиниҳо ҷиҳати татбиқи Барнома

] 9) Дар ин самт корҳо барои баланд бардоштани самаранокии соҳаи электроэнергетика идома меёбад ва то охири соли 2016 тарифи нерӯи барқ, давра ба давра зиёд карда мешавад.

Бо мақсади фаъолияти боэътимоди шабакаҳои барқӣ ва кам кардани талафоти нерӯи барқ, то соли 2016 аз ҳисоби маблағҳои худӣ ва ҷалби

институтҳои байналмилалии молияви лоиҳаҳои "Системаи идоракунии диспетчерӣ ва ҷамъ овардани маълумот дар маркази асосии идоракунии диспетчерӣ" (арзиши лоиҳа 21,6 млн. доллари ИМА) ва "Кам кардани талафоти нерӯи барқ" дар вилояти Суғд (66 млн. Евро) амалӣ карда мешавад.

20) То соли 2016 ба итмом расонидани чорабиниҳои банақшагирифташуда ва оғозгардида ҷиҳати барқарорсозӣ, азнавсозӣ, таҷдид ва сохтмони иншооти электроэнергетикӣ бояд таъмин карда шавад. Мутаносибан, татбиқи лоиҳаҳои сармоягузорӣ дар давраи солҳои 20122016 барои самаранок истифода бурдани захираҳои обию энергетики кишвар мусоидат менамояд.

Сохтмон, азнавсозӣ ва таҷдиди нерӯгоҳҳои барқӣ

+-+-------------+----------+------------+----------------+-----------ҷ
|№|Номгӯи лоиҳа | Мӯҳлати  |Арзиши лоиҳа|Сарчашмаи       |Истеҳсоли  |
| |             | иҷро     |(МЛН.       |маблағгузорӣ    |барқ дар як|
| |             | (солҳо)  |ДОЛ. ИМА)   |                |сол(млрд.  |
| |             |          |            |                |кВт.с)     |
+-+-------------+----------+------------+----------------+-----------+
|1|Сохтмони     |2011      |256,0       |Бонки воридот ва| 1,0       |
| |НБО-и Санг-  |          |            |содироти Эрон,  |           |
| |тӯда-2       |          |            |Ширкати "Сангоб"|           |
| |(220МВт)     |          |            |(Эрон), Ҳукумати|           |
| |             |          |            |Ҷумҳурии Тоҷикис|           |
| |             |          |            |тон, ШСХК       |           |
| |             |          |            |"Барқи Тоҷик"   |           |
+-+-------------+----------+------------+----------------+-----------+
|2|Ба истифода  |2015      |700,0       |Ҳукумати Ҷумҳу- |5,6        |
| |додани нав-  |          |            |рии Тоҷикистон  |           |
| |бати аввали  |          |            |                |           |
| |"НБО-и Роғун"|          |            |                |           |
| |(800 МВт)    |          |            |                |           |
+-+-------------+----------+------------+----------------+-----------+
|3|Сохтмони     |2011-2013 |400,0       |Ширкати ТВЕА    |1,62       |
| |МБГ-и ш.Душан|          |            |(ҶХХ)           |           |
| |бе (270МВт)  |          |            |                |           |
+-+-------------+----------+------------+----------------+-----------+
|4|Сохтмони НБҲ |2011-2014 |350,0       |Сармоягузории   |1,8        |
| |"Шӯроб"      |          |            |хориҷӣ          |           |
| |(ЗООМВт)     |          |            |                |           +
+-+-------------+----------+------------+----------------+-----------+
|5|Сохтмони 70  |2011-2016 |39,380      |Сармоягузории   |0,185      |
| |НБО-и хурд   |          |            |дохилию хориҷӣ  |           |
+-+-------------+----------+------------+----------------+-----------+
|6|Таҷдиди НБО-и|2010-2016 |300,0       |Сармоягузории   |13,0       |
| |"Норак"      |          |            |хориҷӣ, ШСХК    |           |
| |             |          |            |"БаркиТоҷик"    |           |
+-+-------------+----------+------------+----------------+-----------+
|7|Таҷдиди НБО-и|2011-2015 |127,0       |Бонки аврупоии  |0,860      |
| |"Қайроққум"  |          |            |таҷдид ва рушд, |           |
| |(126МВт)     |          |            |Бонки сармоягу- |           |
| |             |          |            |зории Аврупо ва |           |
| |             |          |            |Комиссияи Аврупо|           |
+-+-------------+----------+------------+----------------+-----------+
|8|Таҷдиди силси|2011-2016 |250,0       |Сармоягузории   |           |
| |ла нерӯгоҳҳои|          |            |хориҷӣ, ШСХК    |1,4        |
| |Вахш         |          |            |"БарқиТоҷик"    |           |
+-+-------------+----------+------------+----------------+-----------+
|9|Таҷдиди силси|2011-2012 |40,0        |Сармоягузории   | 0,116     |
| |ла нерӯгоҳҳои|          |            |хориҷӣ          |           |
| |Варзоб       |          |            |                |           |
+-+-------------+----------+------------+----------------+-----------+

Эзоҳ: БСА- Бонки сармоягузории Аврупо, КА- Комиссияи Аврупо

НБҲ - Нерӯгоҳи барқи ҳароратӣ

МБГ - Маркази барқу гармидиҳӣ

Сохтмони хатҳои интиҷоли барқ зеристгоҳҳои баланшиддат

+-+-------------+----------+------------+----------------+-----------ҷ
|№|Номгӯи лоиҳа | Мӯҳлати  |Арзиши лоиҳа|Сарчашмаи       |Эзоҳ       |
| |             | иҷро     |(млн.       |маблағгузорӣ    |           |
| |             | (солҳо)  |долл. ИМА)  |                |           |
+-+-------------+----------+------------+----------------+-----------+
|1|Сохтмони     |2011-2012 |36,9        |Қарзи ҶХХ, ШСХК |           |
| |"Хуҷанд-Айнӣ"|          |            |"Барқи Тоҷик"   |           |
+-+-------------+----------+------------+----------------+-----------+
|2|Сохтмони ХИБ-|2011-2014 |28,7        |Гранти Бонки    |           |
| |220кВ"Қайроқ-|          |            |Осиёии рушд     |           |
| |қум -Ашт"    |          |            |                |           |
+-+-------------+----------+------------+----------------+-----------+
|3|Сохтмони ХИБ |2011-2014 |37,7        |Гранти Бонки    |           |
| |220кВ Геран- |          |            |Осиёии рушд     |           |
| |Румӣ         |          |            |                |           |
+-+-------------+----------+------------+----------------+-----------+
|4|Барқарорсозии|2011-2014 |20,8        |Гранти Бонки    |           |
| |зеристгоҳи   |          |            |Осиёии рушд     |           |
| |"Регар" 500кВ|          |            |                |           |
| |ва "Бойғозй" |          |            |                |           |
| |220кВ        |          |            |                |           |
+-+-------------+----------+------------+----------------+-----------+
|5|Сохтмони ХИБ |2011-2013 |40,0        |Сармоягузории   |           |
| |500кВ"НБО-и  |          |            |хориҷӣ, ШСХК    |           |
| |"Роғун-Душа- |          |            |"Барқи Тоҷик"   |           |
| |нбе"         |          |            |                |           |
+-+-------------+----------+------------+----------------+-----------+
|6|Сохтмони ХИБ |2011-2013 |66,0        |Сармоягузории   |           |
| |500кВ "НБО-и |          |            |хориҷӣ, ШСХК    |           |
| |"Сангтуда-1  |          |            |"БарқиТоҷик"    |           |
| |Регар"       |          |            |                |           |
+-+-------------+----------+------------+----------------+-----------+

Нақшаи чорабиниҳо оид ба сарфаҷӯии энергия

+-+-------------+-------+------------+------+------------------------ҷ
| |Гуруҳи       | Тала- |  Номгӯи    |Миқдор|   Миқдор (млн.кВт.с)   |
| |истифода-    | боти  |  чорабиниҳо|(млн. |   ва фоизи сарфаи      |
| |барандагон   | миёнаи|            |кВт.с)|   энергия дар тақсимот |
| |             | солона|            |ва фои|   ба солҳо             |
| |             | (млн. |            |зи сар+----+----+----+----+----+
| |             | кВт.с)|            |фаҷӯии|    |    |    |    |    |
| |             |       |            |энер- |2012|2013|2014|2015|2016|
| |             |       |            |гия   |    |    |    |    |    |
+-+-------------+-------+------------+------+----+----+----+----+----+
| |Истифода-    |       |Ҷорӣ намуда |      |    |    |    |    |    |
| |барандагони  |       |ни техноло- |      |    |    |    |    |    |
| |саноатӣ ва   |       |гияҳо,таҷҳ- |      |    |    |    |    |    |
| |ҷараёнҳои    |       |изот, мавод |      |    |    |    |    |    |
| |асосӣ ва     |       |ва воситаҳои|250   |50  |50  |50  |50  |50  |
| |ғайри саноатӣ|       |каммасрафи  |      |    |    |    |    |    |
| |             |1250   |энергия,    |      |    |    |    |    |    |
| |             |       |воситаҳои   |      |    |    |    |    |    |
| |             |       |автоматику- |      |    |    |    |    |    |
| |             |       |нонидаи ёри |      |    |    |    |    |    |
| |             |       |расони      |20%   | 4% |4%  |4%  |4%  |4%  |
| |             |       |истеҳсолот. |      |    |    |    |    |    |
| |             |       |Ҷуброни     |      |    |    |    |    |    |
| |             |       |иқтидори    |      |    |    |    |    |    |
| |             |       |Реактивӣ.   |      |    |    |    |    |    |
+-+-------------+-------+-------Р----+------+----+----+----+----+----+
| | КВД         |       |Татбиқи лои-|      |    |    |    |    |    |
| |"ТАЛКО"      |7200   |ҳаи "Таҷдиди|320   |64  |64  |64  |64  |64  |
| |             |       |сехҳои Элек |      |    |    |    |    |    |
| |             |       |тролизӣ".   |      |    |    |    |    |    |
| |             |       |Кам кардани |      |    |    |    |    |    |
| |             |       |хароҷоти    |4,5%  |0,9%|0,9%|0,9%|0,9%|0,9%|
| |             |       |0,8 кВт     |      |    |    |    |    |    |
| |             |       |қувваи барқ |      |    |    |    |    |    |
| |             |       |барои ҳар   |      |    |    |    |    |    |
| |             |       |як воҳиди   |      |    |    |    |    |    |
| |             |       |маҳсулоти   |      |    |    |    |    |    |
| |             |       |истеҳсолшав-|      |    |    |    |    |    |
| |             |       |анда.       |      |    |    |    |    |    |
+-+-------------+-------+------------+------+----+----+----+----+----+
|3|Истифодабар  |       |Таъсиси бо- |      |    |    |    |    |    |
| |андагони     |       |суръат ва   |      |    |    |    |    |    |
| |соҳаи буҷетӣ,|       |рушди сис-  |100   | 20 | 20 | 20 | 20 |20  |
| |муассисаҳои  |       |темаҳои ху- |      |    |    |    |    |    |
| |хоҷагии кому | 500   |дмухтори    |      |    |    |    |    |    |
| |налӣ ва нақ- |       |гармитаъм-  |20%   | 4% | 4% | 4% | 4% |4%  |
| |лиёти барқӣ  |       |инкунӣ бо   |      |    |    |    |    |    |
| |             |       |истифода    |      |    |    |    |    |    |
| |             |       |аз намудҳои |      |    |    |    |    |    |
| |             |       |алтернативии|      |    |    |    |    |    |
| |             |       |сӯзишворӣ   |      |    |    |    |    |    |
| |             |       |дар  шаҳрҳо.|      |    |    |    |    |    |
| |             |       |Ҷорӣ намуда-|      |    |    |    |    |    |
| |             |       |ни техноло- |      |    |    |    |    |    |
| |             |       |гияи каммас-|      |    |    |    |    |    |
| |             |       |рафи энергия|      |    |    |    |    |    |
| |             |       |дар тамоми  |      |    |    |    |    |    |
| |             |       |иншоот, ки  |      |    |    |    |    |    |
| |             |       |гармидиҳиро |      |    |    |    |    |    |
| |             |       |талаб мена- |      |    |    |    |    |    |
| |             |       |мояд. Дар   |      |    |    |    |    |    |
| |             |       |бахши манзил|      |    |    |    |    |    |
| |             |       |гузаронидани|      |    |    |    |    |    |
| |             |       |сиёсати яго-|      |    |    |    |    |    |
| |             |       |наи сарфаҷ- |      |    |    |    |    |    |
| |             |       |ӯии энергия |      |    |    |    |    |    |
| |             |       |ҳангоми сох-|      |    |    |    |    |    |
| |             |       |тмони бино- |      |    |    |    |    |    |
| |             |       |ҳои истиқо  |      |    |    |    |    |    |
| |             |       |матй ва дав-|      |    |    |    |    |    |
| |             |       |ра ба давра |      |    |    |    |    |    |
| |             |       |таҷдид наму-|      |    |    |    |    |    |
| |             |       |дани биноҳои|      |    |    |    |    |    |
| |             |       |мавҷуда бо  |      |    |    |    |    |    |
| |             |       |баланд бард-|      |    |    |    |    |    |
| |             |       |оштани сама-|      |    |    |    |    |    |
| |             |       |ранокии эне-|      |    |    |    |    |    |
| |             |       |ргия.Ҷорй   |      |    |    |    |    |    |
| |             |       |намудани ис-|      |    |    |    |    |    |
| |             |       |тифода аз   |      |    |    |    |    |    |
| |             |       |манбаъҳои   |      |    |    |    |    |    |
| |             |       |барқароршав-|      |    |    |    |    |    |
| |             |       |андаи энер- |      |    |    |    |    |    |
| |             |       |гия.Ҳангоми |      |    |    |    |    |    |
| |             |       |истифодаба- |      |    |    |    |    |    |
| |             |       |рии парки   |      |    |    |    |    |    |
| |             |       |тролейбусҳо,|      |    |    |    |    |    |
| |             |       |кам намудани|      |    |    |    |    |    |
| |             |       |талафоти қув|      |    |    |    |    |    |
| |             |       |ваи барқ.   |      |    |    |    |    |    |
+-+-------------+-------+------------+------+----+----+----+----+----+
|4|Насосҳои кор-|       |Таҳия ва ҷо-|425   |85  |85  |85  |85  |85  |
| |езӣ ва пойгоҳ|       |рӣ намудани |      |    |    |    |    |    |
| |ҳои обкашии  |1700   |меъёрҳои ха-|      |    |    |    |    |    |
| |системаи обё-|       |роҷоти об ва|      |    |    |    |    |    |
| |рии мошинӣ.  |       |қувваи барқ |      |    |    |    |    |    |
| |             |       |барои ҳар як|25    |5%  |5%  |5%  |5%  |5%  |
| |             |       |воҳиди масоҳ|      |    |    |    |    |    |
| |             |       |ати замини  |      |    |    |    |    |    |
| |             |       |обёришаванда|      |    |    |    |    |    |
| |             |       |Такмил дода |      |    |    |    |    |    |
| |             |       |ни системаи |      |    |    |    |    |    |
| |             |       |баҳисобгирии|      |    |    |    |    |    |
| |             |       |қувваи барқ.|      |    |    |    |    |    |
+-+-------------+-------+------------+------+----+----+----+----+----+
|5|Истифодабара-|       |Истифодаи   |      |    |    |    |    |    |
| |ндагони соҳаи|       |манбаъҳои ал|55    |11  |11  |11  |11  |11  |
| |кишоварзӣ    |550    |тернативӣ ва|      |    |    |    |    |    |
| |             |       |барқароршав-|      |    |    |    |    |    |
| |             |       |андаи энер- |10%   |2%  |2%  |2%  |2%  |2%  |
| |             |       |гия.Мукаммал|      |    |    |    |    |    |
| |             |       |сохтани сис-|      |    |    |    |    |    |
| |             |       |тема баҳисоб|      |    |    |    |    |    |
| |             |       |гирии нерӯи |      |    |    |    |    |    |
| |             |       |барқ.       |      |    |    |    |    |    |
+-+-------------+-------+------------+------+----+----+----+----+----+
|6|Аҳолӣ        |       | Истифодаба-|      |    |    |    |    |    |
| |             |       | рии таҷҳиз-|      |    |    |    |    |    |
| |             |       | оти барқии |      |    |    |    |    |    |
| |             |       | каммасраф. |      |    |    |    |    |    |
| |             |       | Истифодаи  |      |    |    |    |    |    |
| |             |5000   | манбаъҳои  |      |    |    |    |    |    |
| |             |       | барқарорша-|1500  |300 |300 |300 |300 |300 |
| |             |       | вандаи эне-|      |    |    |    |    |    |
| |             |       | ргия, такм-|      |    |    |    |    |    |
| |             |       | ил додани  |      |    |    |    |    |    |
| |             |       | системаи   |      |    |    |    |    |    |
| |             |       | баҳисобгир-|30%   |6%  |6%  |6%  |6%  |6%  |
| |             |       | ии қувваи  |      |    |    |    |    |    |
| |             |       | барқ. Ба   |      |    |    |    |    |    |
| |             |       | истифодаба-|      |    |    |    |    |    |
| |             |       | рии ангишт |      |    |    |    |    |    |
| |             |       | гузаронида-|      |    |    |    |    |    |
| |             |       | ни марказҳ-|      |    |    |    |    |    |
| |             |       | ои барқу   |      |    |    |    |    |    |
| |             |       | гармидиҳӣ  |      |    |    |    |    |    |
| |             |       | ва дегхон- |      |    |    |    |    |    |
| |             |       | аҳо.       |      |    |    |    |    |    |
+-+-------------+-------+------------+------+----+----+----+----+----+

Дар натиҷаи амалӣ гардидани нақшаи чорабиниҳо (Ҷадвали 8) дар давраи солҳои 2012-2016 сарфаҷӯии нерӯи барқ дар системаи электроэнергетикӣ 2,650 млрд.кВт.соатро ташкил медиҳад.