Бо қарори Шӯрои
Вазирони Ҷумҳурии Тоҷикистон
аз 23 декабри соли 1993 № 619
тасдиқ шудааст
Тартиби муайян намудани пардохт барои ифлос кардани муҳити зист, ҷойгиркунонии партовҳо
(қарори Ҳукумати ҶТ аз 26.12.2024
№ 671)
Тартиби мазкур масъалаҳои муайян намудани пардохтро барои ифлос кардани муҳити зист ва ҷойгиркунонии партовҳо танзим намуда, иҷрои талаботи он барои корхонаҳо, ташкилоту муассисаҳо новобаста аз шакли моликият ва шаҳрвандон (минбаъд табиатистифодабарандагон), ки дар ҳудуди Ҷумҳурии Тоҷикистон тамоми намудҳои фаъолияти вобаста ба истифодаи табиатро анҷом медиҳанд, ҳатми мебошад. Ин тартиб пардохтситониро барои намудҳои зерини таъсири зараровар ба муҳити зист пешбинӣ мекунад:
ба ҳаво партофтани маводи ифлоскунанда аз манбаъҳои стационарию сайёр;
ба объектҳои рӯизаминию тагизаминии об партофтани маводи ифлоскунанда;
ҷойгиркунонии партовҳо.
2. Меъёрҳои заминавии пардохт барои партофтани маводи ифлоскунанда, ҷойгиркунонии партовҳо дар доираи лимитҳо (меъёрҳои муваққатан мувофиқатшуда)-е, ки вобаста ба ингридиенти (таркиби) ҳар як маводи ифлоскунанда (партовҳо) муайян гардидаанд, бо дарназардошти дараҷаи хатарнокии онҳо барои муҳити зист ва саломатии аҳоли муқаррар карда мешаванд. Барои ноҳияю шаҳрҳо ва ҳавзаҳои дарьёҳо илова бар меъёрҳои заминавии пардохт коэффициентҳое муқаррар карда мешаванд, ки ба таври тафриқанок омилҳои экологи, хусусиятҳои табиию экологии минтақа, аҳамияти табий, иҷтимоию фарҳангии объектҳоро ба назар мегиранд.
Ставкаҳои тафриқаноки пардохт бо роҳи зарб задали меъёрҳои заминавии пардохт бо коэффициентҳое, ки омилҳои экологиро ба назар мегиранд, муайян карда мешаванд.
3. Пардохт барои ифлос кардани муҳити зист дар доираи лимитҳои муқарраршудаи партову пасмондаҳо, ҳаҷмҳои ҷойгиркунонии партовҳо бо роҳи зарб задани ставкаҳои дахлдори пардохт бо бузургии намудҳои зикршудаи ифлоскуни ва ҷамъ кардани ҳосили зарб аз рӯи намудҳои ифлоскуни муайян карда мешааад.
4. Пардохт барои ифлоскунии зиёда аз лимити муҳити зист бо роҳи зарб задани ставкаҳои дахлдори пардохт барои ифлоскуни дар доираи лимитҳои муқарраршуда бо бузургии аз меъёрҳои муқарраршуда зиёдаи вазну ҳаҷмҳои воқеии партофтани маводи ифлоскунанда, ҳаҷмҳои ҷойгиркунонии партовҳо, ҷамъ кардани ҳосили зарб аз рӯи намудҳои ифлоскуни ва зарб задани ин адад бо коэффитсиенти зиёдшаванда тибқи муқаррароти қонун муайян карда мешавад.
5. Партову пасмондаҳо дар доираи лимитҳои муқарраршуда партову пасмондаҳое ба ҳисоб мераванд, ки барои истифодабарандагони табиат дар лоиҳаҳои партовҳои ҳадди имконпазир (ПХИ) пасмондаҳои ҳадди имконпазир (ПХИ) 2, ё партовҳои муваққатан мувофиқатшуда (ПММ), пасмондаҳои муваққатан мувофиқатшуда (ПММ)2, ки барои давраи фаро расидани ПХИ ва ПХИ 2 муқаррар карда мешаванд, муайян гардидаанд.
Партовҳои дар боло зикргардидаи аз лимитҳои муқарраршуда зиёд (дар мавриди мавҷуд будани лоиҳаҳои тасдиқгардидаи ПХИ1 ВА ПХИ2 ё ПММ 1, ПММ 2) партовҳои зиёда аз лимит ба ҳисоб мераванд. Дар сурати мавҷуд набудани лоиҳаҳои тасдиқгардидаи ПХИ 1, ПХИ 2 ва ПММ 1, ПММ 2 тамоми партовҳо зиёда аз лимит ба ҳисоб мераванд.
Лимитҳои ҷойгиркунонии партовҳо дар асоси меъёрҳои хароҷоти ашьёи хому масолеҳ бо дарназардошти ҳаҷми ба нақша гирифташудаи маҳсулот ва тарҳ карда баровардани ҳаҷми нақшавии партовҳо, ки тибқи барномаи истифодаи партовҳо, инчунин бо тартиби муқарраршуда ҷойгиркунонии партовҳо, ҳамчун ашьёи хому масолеҳ истифода мешаванд, муқаррар мегарданд.
Ба ҳаҷмҳои зиёда аз лимит ҷойгиркунонии партовҳо партовҳои истифоданашавандае, ки зиёда аз меъёрҳои ташаккулёбии партовҳои бо меъёрҳои хароҷоти ашьёи хому масолеҳ барои истеҳсоли маҳсулот муқарраршуда ташаккул меёбанд, инчунин ҳаҷмҳои ташаккулёбии маҳсулоти гайриконденциони, ки дар регламентҳои технологи ва меъёри пешбини нашудаанд ва ҳаҷмҳои ҷойгиркунонии партовҳо бе иҷозатномаи бо тартиби муқарраршуда ба расмият даровардашуда мансуб дониста мешаванд.
6. Агар истифодабарандаи табиат иҷозатномаи партофтани маводи ифлоскунанда, ҷойгиркунонии партовҳоро, ки бо тартиби муқарраргардида ба расмият дароварда шудааст, доро набошад, тамоми ҳаҷмҳои маводи ифлоскунанда ҳамчун зиёда аз лимит ба ҳисоб гирифта мешаванд. Дар чунин ҳолатҳо пардохт барои ифлос кардану муҳити зист тибқи банди 4 ин Тартиб муайян карда мешавад.
7. Пардохтҳо дар доираи лимити партофтани маводи ифлоскунавда, ҷойгиркунонии партовҳо аз ҳисоби арзиши аслии маҳсулот (кору хизматрасони) ва пардохтҳо барои аз меъёр зиёд будани онҳо аз ҳисоби фоидае, ки дар ихтиёри истифодабарандаи табиат мемонад, амали гардонида мешаванд.
Агар пардохтҳои мазкур, ки тибқи ҳисобкунии ин Тартиб муайян гардидаанд, баробари андозаи фоидаи дар ихтиёри истифодабарандагони табиат мондашаванда ё зиёдтар аз он бошанд, дар ин ҳолат мақомоти давлатии дар соҳаи ҳифзи муҳити зист махсус ваколатдоршуда, мақомоти назорати санитарию эпидемиологи, мақомоти дахлдори ҳокимияти иҷроия масъалаи боздоштан ё қатъ гардонидани фаъолияти корхона, муассисаю ташкилоти дахлдорро мавриди барраси қарор медиҳад.
8. Маблагҳои пардохт барои ифлос кардани муҳити зист ва ҷойгиронии партовҳо ба ҳисобҳои махсуси ҳифзи табиат ба воситаи хазинадории марказии мақомоти молияви интиқол дода мешаванд ва бо тартиби аз тарафи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон муқарраршуда ба мақсадҳои беҳдошти муҳити зист ва таъмини бехатарии экологии аҳоли истифода мегарданд.
Истифодабарандагоии табиат маблагҳоро дар мӯҳлатлҳое, ки онҳоро Кумитаи давлатии ҳифзи муҳити зист ва хоҷагии ҷангали Ҷумҳурии Тоҷикистон муқарар мекунад, ворид месозанд. Дар мавриди ба охир расидани мӯҳлатҳои муқарраршуда маблаги пардохтҳо аз истифодабарандагони табиат бо тартиби гайриакценти ситонида мешаванд.
9. Вазорати ҳифзи муҳити зисти Ҷумҳурии Тоҷикистон бо мувофиқати Вазорати иқтисод ва савдои Ҷумҳурии Тоҷикистон ва Вазорати молияи Ҷумҳурии Тоҷикистон, бо дарназардошти тагйир ёфтани вазъи экологи дар минтақаҳои алоҳида ва сатҳи нархҳо, инчунин дар мавриди муқаррар намудани намудҳои нави маводи ифлоскунанда, метавонад ба меъёрҳои пардохти коэффициентҳо тасҳеҳот дарорад.
10. Кумитаи давлатии ҳифзи муҳити зист ва хоҷагии ҷангали Ҷумҳурии Тоҷикистон бо мувофиқати кумитаҳои иҷроияи мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлати вилоятҳо, шаҳру ноҳияҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон метавонад андозаи пардохтро барои ифлос кардани муҳити зист паст ё ташкилотҳои алоҳидаеро, ки аз буҷети давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон бо пул таъмин мешаванд, аз ин пардохт озод кунад.
11. Корхонаҳо, ташкилоту муассисаҳои системаи Вазорати тандурустии Ҷумҳурии Тоҷикистон, Вазорати меҳнат ва ҳифзи иҷтимоии аҳолии Ҷумҳурии Тоҷикистон, Вазорати фарҳанги Ҷумҳурии Тоҷикистон, Вазорати маорифи Ҷумҳурии Тоҷикистон (ба гайр аз корхонаҳо, ташкилоту муассисаҳои ҳисоби хоҷагии онҳо) дар мавриди аз ҷонибашон риоя гардидани лимитҳои муқарраршудаи партовҳои маводи ифлоскунанда, лимити ҷойгиркунонии партовҳо аз пардохт барои ифлос кардани ҳифзи муҳити зист ва ҷойгиркунонии партовҳо озод карда мешаванд.
Дар сурати партофтани маводи ифлоскунанда, ҷойгиркунонии партовҳо зиёда аз лимитҳои муқарраршуда пардохт барои онҳо бо тартиби умуми ситонида мешавад.
12. Ворид намудани пардохт барои ифлос кардани муҳити зист истифодабарандагони табиатро аз иҷрои чорабиниҳои ҳифзи муҳити зист ва истифодаи оқилонаи захираҳои табий, инчунин ҷуброни пурраи зарари ба муҳити зист ва саломатии аҳоли расонидашуда озод намекунад.
13. Масъулияти барои дуруст ва сари вақт ворид намудани пардохт барои ифлос кардани муҳити зисту ҷойгиркунонии партовҳо ва риоя намудани Тартиби мазкур ба ӯҳдаи истифодабарандагони табиат гузошта мешавад.
14. Пардохтҳои муқаррарнамудаи Тартиби мазкур тариқи ғайринақдӣ амалӣ карда мешаванд (№ 671)
Бо қарори Шӯрои
Вазирони Ҷумҳурии Тоҷикистон
аз 23 декабри соли 1993 № 619
тасдиқ шудааст
Тартиби муайян намудани пардохт барои ифлос кардани муҳити зист, ҷойгиркунонии партовҳо
Тартиби мазкур масъалаҳои муайян намудани пардохтро барои ифлос кардани муҳити зист ва ҷойгиркунонии партовҳо танзим намуда, иҷрои талаботи он барои корхонаҳо, ташкилоту муассисаҳо новобаста аз шакли моликият ва шаҳрвандон (минбаъд табиатистифодабарандагон), ки дар ҳудуди Ҷумҳурии Тоҷикистон тамоми намудҳои фаъолияти вобаста ба истифодаи табиатро анҷом медиҳанд, ҳатми мебошад. Ин тартиб пардохтситониро барои намудҳои зерини таъсири зараровар ба муҳити зист пешбинӣ мекунад:
ба ҳаво партофтани маводи ифлоскунанда аз манбаъҳои стационарию сайёр;
ба объектҳои рӯизаминию тагизаминии об партофтани маводи ифлоскунанда;
ҷойгиркунонии партовҳо.
2. Меъёрҳои заминавии пардохт барои партофтани маводи ифлоскунанда, ҷойгиркунонии партовҳо дар доираи лимитҳо (меъёрҳои муваққатан мувофиқатшуда)-е, ки вобаста ба ингридиенти (таркиби) ҳар як маводи ифлоскунанда (партовҳо) муайян гардидаанд, бо дарназардошти дараҷаи хатарнокии онҳо барои муҳити зист ва саломатии аҳоли муқаррар карда мешаванд. Барои ноҳияю шаҳрҳо ва ҳавзаҳои дарьёҳо илова бар меъёрҳои заминавии пардохт коэффициентҳое муқаррар карда мешаванд, ки ба таври тафриқанок омилҳои экологи, хусусиятҳои табиию экологии минтақа, аҳамияти табий, иҷтимоию фарҳангии объектҳоро ба назар мегиранд.
Ставкаҳои тафриқаноки пардохт бо роҳи зарб задали меъёрҳои заминавии пардохт бо коэффициентҳое, ки омилҳои экологиро ба назар мегиранд, муайян карда мешаванд.
3. Пардохт барои ифлос кардани муҳити зист дар доираи лимитҳои муқарраршудаи партову пасмондаҳо, ҳаҷмҳои ҷойгиркунонии партовҳо бо роҳи зарб задани ставкаҳои дахлдори пардохт бо бузургии намудҳои зикршудаи ифлоскуни ва ҷамъ кардани ҳосили зарб аз рӯи намудҳои ифлоскуни муайян карда мешааад.
4. Пардохт барои ифлоскунии зиёда аз лимити муҳити зист бо роҳи зарб задани ставкаҳои дахлдори пардохт барои ифлоскуни дар доираи лимитҳои муқарраршуда бо бузургии аз меъёрҳои муқарраршуда зиёдаи вазну ҳаҷмҳои воқеии партофтани маводи ифлоскунанда, ҳаҷмҳои ҷойгиркунонии партовҳо, ҷамъ кардани ҳосили зарб аз рӯи намудҳои ифлоскуни ва зарб задани ин адад бо коэффитсиенти зиёдшаванда тибқи муқаррароти қонун муайян карда мешавад.
5. Партову пасмондаҳо дар доираи лимитҳои муқарраршуда партову пасмондаҳое ба ҳисоб мераванд, ки барои истифодабарандагони табиат дар лоиҳаҳои партовҳои ҳадди имконпазир (ПХИ) пасмондаҳои ҳадди имконпазир (ПХИ) 2, ё партовҳои муваққатан мувофиқатшуда (ПММ), пасмондаҳои муваққатан мувофиқатшуда (ПММ)2, ки барои давраи фаро расидани ПХИ ва ПХИ 2 муқаррар карда мешаванд, муайян гардидаанд.
Партовҳои дар боло зикргардидаи аз лимитҳои муқарраршуда зиёд (дар мавриди мавҷуд будани лоиҳаҳои тасдиқгардидаи ПХИ1 ВА ПХИ2 ё ПММ 1, ПММ 2) партовҳои зиёда аз лимит ба ҳисоб мераванд. Дар сурати мавҷуд набудани лоиҳаҳои тасдиқгардидаи ПХИ 1, ПХИ 2 ва ПММ 1, ПММ 2 тамоми партовҳо зиёда аз лимит ба ҳисоб мераванд.
Лимитҳои ҷойгиркунонии партовҳо дар асоси меъёрҳои хароҷоти ашьёи хому масолеҳ бо дарназардошти ҳаҷми ба нақша гирифташудаи маҳсулот ва тарҳ карда баровардани ҳаҷми нақшавии партовҳо, ки тибқи барномаи истифодаи партовҳо, инчунин бо тартиби муқарраршуда ҷойгиркунонии партовҳо, ҳамчун ашьёи хому масолеҳ истифода мешаванд, муқаррар мегарданд.
Ба ҳаҷмҳои зиёда аз лимит ҷойгиркунонии партовҳо партовҳои истифоданашавандае, ки зиёда аз меъёрҳои ташаккулёбии партовҳои бо меъёрҳои хароҷоти ашьёи хому масолеҳ барои истеҳсоли маҳсулот муқарраршуда ташаккул меёбанд, инчунин ҳаҷмҳои ташаккулёбии маҳсулоти гайриконденциони, ки дар регламентҳои технологи ва меъёри пешбини нашудаанд ва ҳаҷмҳои ҷойгиркунонии партовҳо бе иҷозатномаи бо тартиби муқарраршуда ба расмият даровардашуда мансуб дониста мешаванд.
6. Агар истифодабарандаи табиат иҷозатномаи партофтани маводи ифлоскунанда, ҷойгиркунонии партовҳоро, ки бо тартиби муқарраргардида ба расмият дароварда шудааст, доро набошад, тамоми ҳаҷмҳои маводи ифлоскунанда ҳамчун зиёда аз лимит ба ҳисоб гирифта мешаванд. Дар чунин ҳолатҳо пардохт барои ифлос кардану муҳити зист тибқи банди 4 ин Тартиб муайян карда мешавад.
7. Пардохтҳо дар доираи лимити партофтани маводи ифлоскунавда, ҷойгиркунонии партовҳо аз ҳисоби арзиши аслии маҳсулот (кору хизматрасони) ва пардохтҳо барои аз меъёр зиёд будани онҳо аз ҳисоби фоидае, ки дар ихтиёри истифодабарандаи табиат мемонад, амали гардонида мешаванд.
Агар пардохтҳои мазкур, ки тибқи ҳисобкунии ин Тартиб муайян гардидаанд, баробари андозаи фоидаи дар ихтиёри истифодабарандагони табиат мондашаванда ё зиёдтар аз он бошанд, дар ин ҳолат мақомоти давлатии дар соҳаи ҳифзи муҳити зист махсус ваколатдоршуда, мақомоти назорати санитарию эпидемиологи, мақомоти дахлдори ҳокимияти иҷроия масъалаи боздоштан ё қатъ гардонидани фаъолияти корхона, муассисаю ташкилоти дахлдорро мавриди барраси қарор медиҳад.
8. Маблагҳои пардохт барои ифлос кардани муҳити зист ва ҷойгиронии партовҳо ба ҳисобҳои махсуси ҳифзи табиат ба воситаи хазинадории марказии мақомоти молияви интиқол дода мешаванд ва бо тартиби аз тарафи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон муқарраршуда ба мақсадҳои беҳдошти муҳити зист ва таъмини бехатарии экологии аҳоли истифода мегарданд.
Истифодабарандагоии табиат маблагҳоро дар мӯҳлатлҳое, ки онҳоро Кумитаи давлатии ҳифзи муҳити зист ва хоҷагии ҷангали Ҷумҳурии Тоҷикистон муқарар мекунад, ворид месозанд. Дар мавриди ба охир расидани мӯҳлатҳои муқарраршуда маблаги пардохтҳо аз истифодабарандагони табиат бо тартиби гайриакценти ситонида мешаванд.
9. Вазорати ҳифзи муҳити зисти Ҷумҳурии Тоҷикистон бо мувофиқати Вазорати иқтисод ва савдои Ҷумҳурии Тоҷикистон ва Вазорати молияи Ҷумҳурии Тоҷикистон, бо дарназардошти тагйир ёфтани вазъи экологи дар минтақаҳои алоҳида ва сатҳи нархҳо, инчунин дар мавриди муқаррар намудани намудҳои нави маводи ифлоскунанда, метавонад ба меъёрҳои пардохти коэффициентҳо тасҳеҳот дарорад.
10. Кумитаи давлатии ҳифзи муҳити зист ва хоҷагии ҷангали Ҷумҳурии Тоҷикистон бо мувофиқати кумитаҳои иҷроияи мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлати вилоятҳо, шаҳру ноҳияҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон метавонад андозаи пардохтро барои ифлос кардани муҳити зист паст ё ташкилотҳои алоҳидаеро, ки аз буҷети давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон бо пул таъмин мешаванд, аз ин пардохт озод кунад.
11. Корхонаҳо, ташкилоту муассисаҳои системаи Вазорати тандурустии Ҷумҳурии Тоҷикистон, Вазорати меҳнат ва ҳифзи иҷтимоии аҳолии Ҷумҳурии Тоҷикистон, Вазорати фарҳанги Ҷумҳурии Тоҷикистон, Вазорати маорифи Ҷумҳурии Тоҷикистон (ба гайр аз корхонаҳо, ташкилоту муассисаҳои ҳисоби хоҷагии онҳо) дар мавриди аз ҷонибашон риоя гардидани лимитҳои муқарраршудаи партовҳои маводи ифлоскунанда, лимити ҷойгиркунонии партовҳо аз пардохт барои ифлос кардани ҳифзи муҳити зист ва ҷойгиркунонии партовҳо озод карда мешаванд.
Дар сурати партофтани маводи ифлоскунанда, ҷойгиркунонии партовҳо зиёда аз лимитҳои муқарраршуда пардохт барои онҳо бо тартиби умуми ситонида мешавад.
12. Ворид намудани пардохт барои ифлос кардани муҳити зист истифодабарандагони табиатро аз иҷрои чорабиниҳои ҳифзи муҳити зист ва истифодаи оқилонаи захираҳои табий, инчунин ҷуброни пурраи зарари ба муҳити зист ва саломатии аҳоли расонидашуда озод намекунад.
13. Масъулияти барои дуруст ва сари вақт ворид намудани пардохт барои ифлос кардани муҳити зисту ҷойгиркунонии партовҳо ва риоя намудани Тартиби мазкур ба ӯҳдаи истифодабарандагони табиат гузошта мешавад.
