Дар вазорати адлияи Ҷумҳурии Тоҷикистон
3 майи соли 2018 ба қайди давлатӣ гирифта шудааст,
рақами бақайдгирӣ 927
ҚАРОРИ РАЁСАТИ БОНКИ МИЛЛИИ ТОҶИКИСТОН
аз "12" апрели соли 2018 №51 ш.Душанбе
Дар бораи тасдиқи Тартиб оид ба ҷалби агентҳои бонкии пардохтӣ ва амалисозии назорати риояи шартҳои ҷалби онҳо
070.170.010.
Мутобиқи моддаи 13 Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон "Дар бораи хизматрасониҳои пардохтӣ ва низоми пардохтӣ" Раёсати Бонки миллии Тоҷикистон
қарор мекунад:
1. Тартиб оид ба ҷалби агентҳои бонкии пардохтӣ ва амалисозии назорати риояи шартҳои ҷалби онҳо тасдиқ карда шавад (замима мегардад).
2. Ҳамин қарор бо тартиби муқарраршуда ба Вазорати адлияи Ҷумҳурии Тоҷикистон ҷиҳати бақайдгирии давлатӣ пешниҳод карда шуда, пас аз бақайдгирии давлатӣ ва интишори расмӣ мавриди амал қарор дода шавад.
3. Идораи низоми пардохт ваколатдор карда шавад, ки ҳангоми бақайдгирии давлатии ҳамин қарор дар Вазорати адлияи Ҷумҳурии Тоҷикистон дар ҳолати зарурӣ ба матни замимаи ҳамин қарор тағйиру иловаҳои хусусияти таҳриридоштаро, ки мазмуни онро тағйир намедиҳанд, ворид намояд.
4. Иҷрои банди 2 ҳамин қарор ба зиммаи Котиби Раёсат, Идораи низоми пардохт, Шуъбаи ҳуқуқ ва Шуъбаи матбуот вогузор карда шавад.
5. Назорати иҷрои ҳамин қарор ба зиммаи муовини Раиси Бонки миллии Тоҷикистон Салимова Л.Ҷ. гузошта шавад.
Раиси Раёсат Ҷ. Нурмаҳмадзода
Бо қарори Раёсати
Бонки миллии Тоҷикистон
аз «12» апрели соли 2018, №51
тасдиқ шудааст
ТАРТИБ ОИД БА ҶАЛБИ АГЕНТҲОИ БОНКИИ ПАРДОХТӢ ВА АМАЛИСОЗИИ НАЗОРАТИ РИОЯИ ШАРТҲОИ ҶАЛБИ ОНҲО
(қарори Раёсати Бонк аз 07.01.2025
№ 12)
Тартиб оид ба ҷалби агентҳои бонкии пардохтӣ ва амалисозии назорати риояи шартҳои ҷалби онҳо (минбаъд – Тартиб) мутобиқи моддаи 13 Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи хизматрасониҳои пардохтӣ ва низоми пардохтӣ» таҳия шуда, тартиби аз ҷониби ташкилотҳои қарзии молиявӣ ҷалб гардидани агентҳои бонкии пардохтиро барои анҷом додани амалиёти алоҳидаи бонкӣ, талабот ба фаъолияти онҳо ва назорати фаъолияти агентҳои бонкии пардохтиро аз ҷониби ташкилотҳои қарзии молиявӣ муқаррар менамояд (№ 12).
БОБИ 1. МУҚАРРАРОТИ УМУМӢ
1. Дар Тартиби мазкур мафҳумҳои асосии зерин истифода мешаванд:
- фаъолияти агентии бонкии пардохтӣ – фаъолияти ташкилоти қарзии молиявӣ барои анҷом додани амалиётҳои алоҳидаи бонкӣ бо роҳи ҷалб намудани агентҳои бонкии пардохтӣ мутобиқи Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи хизматрасониҳои пардохтӣ ва низоми пардохтӣ» (№ 12);
- шартномаи агентии бонкии пардохтӣ – шартномае, ки байни ташкилоти қарзии молиявӣ ва агенти бонкии пардохтӣ бо мақсади аз номи ташкилоти қарзии молиявӣ анҷом додани амалиёти алоҳидаи бонкие, ки Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи хизматрасониҳои пардохтӣ ва низоми пардохтӣ» муқаррар намудааст, баста шудааст (№ 12);
- шартномаи субагентии бонкии пардохтӣ - шартномае, ки байни агенти бонкии пардохтӣ ва субагенти бонкии пардохтӣ бо мақсади аз номи ташкилоти қарзии молиявӣ анҷом додани амалиёти алоҳидаи бонкие, ки Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи хизматрасониҳои пардохтӣ ва низоми пардохтӣ» муаяйн кардааст, баста шудааст (№ 12);
- муштарӣ – шахси воқеие, ки ба ӯ аз ҷониби агент (субагент)-и бонкии пардохтӣ навъҳои алоҳидаи хизматрасониҳои пардохтӣ аз номи ташкилоти қарзии молиявӣ пешниҳод мегардад (№ 12);
- мушаххаскунии муштарӣ - маҷмуи чорабиниҳо оид ба муайян кардани маълумоти мушаххаскунандаи муштарӣ (намояндаи муштарӣ), ки тибқи Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи муқовимат ба қонунигардонӣ (расмикунонӣ)-и даромадҳои бо роҳи ҷиноят бадастоварда, маблағгузории терроризм ва маблағгузории паҳнкунии силоҳи қатли ом» муқаррар карда шудааст (№ 12);
- суратҳисоби махсуси бонкӣ – суратҳисобе, ки аз ҷониби агенти бонкии пардохтӣ дар ташкилоти қарзии молиявӣ барои ба суратҳисобҳои бонкӣ пурра гузаронидани маблағҳои нақди аз шахсони воқеӣ гирифташуда, аз суратҳисоб хориҷ ва ба он ворид кардани маблағҳо кушода шудааст (№ 12);
- ҳақгузории кафолатнок – маблағҳои пулие, ки таъминоти ҳисоббаробаркуниҳо аз рӯйи пардохтҳо буда, аз ҷониби агенти бонкии пардохтӣ ба суратҳисоби махсуси бонкӣ дар ташкилоти қарзии молиявӣ гузаронида шудаанд (№ 12);
- овердрафт (изофабардошт) - амалиёте, ки дар асоси шартномаи байни ташкилоти қарзии молиявӣ ва агенти бонкии пардохтӣ ҳангоми норасоии муваққатии маблағҳои пулӣ дар бақияи суратҳисоби махсуси бонкии агенти бонкии пардохтӣ ба миён омада, ба агенти бонкии пардохтӣ бо шартҳои муайян барои истифода бурдани маблағҳои пулии ташкилоти қарзӣ имконият медиҳад (№ 12).
БОБИ 2. ТАЛАБОТ БА ТАШКИЛОТИ ҚАРЗИИ МОЛИЯВӢ ҲАНГОМИ АНҶОМ ДОДАНИ ФАЪОЛИЯТИ АГЕНТИИ БОНКИИ ПАРДОХТӢ
2. Ташкилоти қарзии молиявӣ бояд стратегияи татбиқи фаъолияти агентии бонкии пардохтиро таҳия ва тасдиқ карда, назорати босамари раванди пешниҳоди хизматрасониро тавассути агентҳо (субагентҳо)-и бонкии пардохтӣ таъмин намояд (№ 12).
3. Барои татбиқи фаъолияти агентии бонкии пардохтӣ ба ташкилоти қарзии молиявӣ зарур аст (№ 12):
- санадҳои меъёрии дохилиеро, ки тартиб, шартҳои ҷалб ва фаъолият кардани агентҳои бонкии пардохтӣ, аз он ҷумла қоидаҳои пешниҳоди хизматрасониҳои пардохтиро тавассути агентҳо (субагентҳо)-и бонкии пардохтӣ муайян менамоянд, таҳия ва тасдиқ намояд (№ 12);
- ба сиёсати амнияти иттилоотӣ ва идорасозии хавфҳо вобаста ба фаъолияти агентҳои бонкии пардохтӣ тағйиру иловаҳо ворид намояд;
- тартиби гузаронидани санҷишҳои мунтазами мониторингӣ ва назоратии фаъолияти агентҳо (субагентҳо)-и бонкии пардохтиро муқаррар намояд (№ 12).
4. Ташкилоти қарзии молиявӣ бояд номгӯйи хизматрасониҳои пардохтиро, ки агентҳо (субагентҳо)-и бонкии пардохтӣ мутобиқи Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи хизматрасониҳои пардохтӣ ва низоми пардохтӣ» пешниҳод мекунанд, муайян намояд (№ 12).
5. Ташкилоти қарзии молиявӣ тарофаҳои хизматрасониҳои пардохтиро, ки агент (субагент)-и бонкии пардохтӣ пешниҳод мекунад, муқаррар менамояд (12).
6. Ташкилоти қарзии молиявӣ бояд талаботи Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи муқовимат ба қонунигардонӣ (расмикунонӣ)-и даромадҳои бо роҳи ҷиноят бадастоварда, маблағгузории терроризм ва маблағгузории паҳнкунии силоҳи қатли ом»-ро дар доираи фаъолияти агентии бонкии пардохтӣ риоя ва иҷро намояд (№ 12).
7. Ташкилоти қарзии молиявӣ уҳдадор аст ҳамаи иттилооти аз агенти бонкии пардохтӣ гирифтаро махфӣ нигоҳ дошта, дар асоси дархост маълумоти заруриро ба Бонки миллии Тоҷикистон пешниҳод намояд (№ 12).
8. Ташкилоти қарзии молиявӣ ҳангоми ба роҳ мондани фаъолияти агентии бонкии пардохтӣ уҳдадор аст мунтазам амалҳои зеринро анҷом диҳад (№ 12):
- санҷиши ҳолати (статуси) ҳуқуқии агент (субагент)-и бонкии пардохтӣ (№ 12);
- санҷиши суроға ва ё макони ҷойгиршавии агент (субагент)-и бонкии пардохтӣ (№ 12);
- санҷиш ҷиҳати бо ташкилоти қарзии молиявӣ надоштани робита ва муносибате, ки метавонад садди роҳи фаъолияти агентии бонкии пардохтӣ гардад 12;
- санҷиши мутобиқати имкониятҳои агент (субагент)-и бонкии пардохтӣ ба талаботи фаъолияти агентии бонкии пардохтӣ (12);
- гузарондани хариди назоратӣ ҷиҳати муайян намудани сифати пешниҳоди хизматрасонӣ (№ 12).
9. Ташкилоти қарзии молиявӣ тибқи стратегияи қабулкардаи худ ҷиҳати татбиқи фаъолияти агентии бонкии пардохтӣ метавонад тадбирҳои иловагиеро, ки барои коҳиш додани хавфҳо ҳангоми анҷом додани фаъолияти агентии бонкии пардохтӣ зарур мешуморад, андешад (№ 12).
10. Ҳангоми аз ҷониби ташкилоти қарзии молиявӣ дар давоми шаш моҳ риоя накардани меъёрҳои мақбули муқарраркардаи Бонки миллии Тоҷикистон, анҷом додани фаъолияти агентии бонкии пардохтӣ ба ташкилоти қарзии молиявӣ манъ карда мешавад (№ 12).
11. Агенти бонкии пардохтӣ барои пешниҳоди хизматрасонии пардохтӣ метавонад бо якчанд ташкилоти қарзии молиявӣ шартномаи агентии бонкии пардохтӣ бандад (№ 12).
12. Имкониятҳои агенти бонкии пардохтӣ барои пешниҳоди хизматрасонии якчанд ташкилоти қарзии молиявӣ бояд аз тарафи ташкилоти қарзии молиявӣ дар рафти баррасии дархости он баҳо дода шавад (№ 12).
13. Ташкилоти қарзии молиявӣ ҳангоми амалӣ намудани фаъолияти агентии бонкии пардохтӣ бояд қабули маблағҳоро бо таври нақдӣ, аз он ҷумла тангаҳои филизӣ, ва ғайринақдӣ бо истифодаи воситаҳои электронии пардохтӣ таъмин намояд (№ 12).
БОБИ 3. УСУЛҲОИ БАҲОДИҲӢ ВА ТАРТИБИ ИНТИХОБИ АГЕНТИ БОНКИИ ПАРДОХТӢ АЗ ТАРАФИ ТАШКИЛОТИ ҚАРЗИИ МОЛИЯВӢ
14. Ташкилоти қарзии молиявӣ ҳангоми интихоби агенти бонкии пардохтӣ бояд ҳолатҳои зеринро ба инобат гирад (№ 12):
- таҳкимии фаъолияти тиҷоратӣ дар давоми 6 (шаш) моҳи охир то лаҳзаи интихоби агенти бонкии пардохтӣ аз ҷониби ташкилоти қарзии молиявӣ (№ 12);
- қарзгирандаи беэътимод набудани агенти бонкии пардохтӣ дар назди ягон ташкилоти қарзии молиявӣ дар давоми 6 (шаш) моҳи охир то таърихи имзо шудани шартномаи агентии бонкии пардохтӣ (№ 12);
- доштани инфрасохтори дахлдор ва захираҳои кадрӣ барои пешниҳоди хизматрасонӣ дар доираи фаъолияти агентии бонкии пардохтӣ;
- ҷойгиршавии қулайи макони фаъолияти агенти бонкии пардохтӣ аз нигоҳи хизматрасонӣ ба муштариён.
15. Шахси ҳуқуқӣ ё соҳибкори инфиродӣ барои анҷом додани фаъолият ҳамчун агенти бонкии пардохтӣ ба ташкилоти қарзии молиявӣ бояд ҳуҷҷатҳо ва маълумоти зеринро пешниҳод кунад (№ 12):
- ҳуҷҷатҳои таъсисии шахси ҳуқуқӣ ё ҳуҷҷати бақайдгирии давлатии соҳибкори инфиродӣ;
- беруннавис аз феҳристи бақайдгирии шахсони ҳуқуқӣ ё соҳибкори инфиродӣ;
- тавсифи фаъолияти тиҷоратие, ки шахсони мазкур дар давоми 6 (шаш) моҳи охир анҷом додаанд (№ 12);
- суроғаи ҳуқуқӣ ва воқеии шахси ҳуқуқӣ ё соҳибкори инфиродӣ, рақами телефонҳо ва реҷаи корӣ.
16. Ташкилоти қарзии молиявӣ бояд дурустӣ ва мутобиқати иттилооте, ки аз шахси ҳуқуқӣ ё соҳибкори инфиродӣ ва ё аз кормандони ба фаъолияти агентии бонкии пардохтӣ ҷалбшудаи он гирифта шудааст, санҷад (№ 12).
17. Ташкилоти қарзии молиявӣ дар санадҳои меъёрии дохилии худ бояд талаботи ҳадди ақалро барои расмиёти интихоби агент (субагент)-и бонкии пардохтӣ муқаррар намояд (№ 12).
18. Ташкилоти ғайритиҷоратӣ, муассисаи таълимӣ ё дигар ташкилоте, ки мутобиқи қонунгузорӣ ба он барои анҷом додани фаъолияти тиҷоратӣ иҷозат дода нашудааст, ба фаъолияти агентии бонкии пардохтӣ ҷалб карда намешавад.
19. Агар шахси роҳбарикунандаи шахси ҳуқуқӣ ё соҳибкори инфиродӣ барои содир кардани қонуншикании молиявӣ, қаллобӣ ё ҳар гуна дигар қонуншикании молиявӣ доғи судӣ дошта бошад, чунин шахси ҳуқуқӣ ё соҳибкори инфиродӣ агент (субагент)-и бонкии пардохтӣ интихоб шуда наметавонад (№ 12).
БОБИ 4. ТАЛАБОТ БА МУҲТАВОИ ШАРТНОМАИ АГЕНТИИ/СУБАГЕНТИИ БОНКИИ ПАРДОХТӢ
20. Дар шартномаи агентии/субагентии бонкии пардохтӣ бояд маълумоти зерин пешбинӣ карда шавад:
- номгӯи хизматрасониҳои пардохтӣ, ки аз ҷониби агент (субагент)-и бонкии пардохтӣ пешниҳод мешаванд ва маҳдудиятҳо оид ба онҳо (№ 12);
- тарзи пешниҳоди хизматрасониҳои пардохтӣ, аз ҷумла тавассути воситаҳои электронии пардохтӣ ва дастрасӣ ба онҳо (ба воситаи шабакаи Интернет, хатҳои коммутатсионӣ ва дигар хатҳои муоширатӣ, бо истифодаи алоқаи мобилӣ, компютери фардӣ ва ё дигар таҷҳизот);
- тарофа ва ҳаққи хизмати агент (субагент)-и бонкии пардохтӣ 12;
- тартиб, муҳлат ва шакли пешниҳоди ҳисоботи агенти бонкии пардохтӣ ба ташкилоти қарзии молиявӣ оид ба амалиётҳои муштариён (№ 12);
- расмиёти бехатарӣ, аз ҷумла тартиби мушаххаскунии муштарӣ;
- муқаррарот дар бораи масъулияти ташкилоти қарзии молиявӣ дар назди муштариён, инчунин ҳуқуқу уҳдадориҳои ташкилоти қарзии молиявӣ ва агенти бонкии пардохтӣ, масъулияти ташкилоти қарзии молиявӣ ва агент (субагент)-и бонкии пардохтӣ барои иҷро накардан ё ба таври матлуб иҷро накардани уҳдадориҳое, ки ҳангоми анҷом додани хизматрасониҳои пардохтӣ ба вуҷуд меоянд (№ 12);
- муқаррарот дар бораи чораҳои коҳиш додани хавфҳо, аз ҷумла маҳдуд кардани амалиётҳои муштариён, идорасозии маблағҳои нақдӣ, бехатарии маҳалли фаъолияти агент (субагент)-и бонкии пардохтӣ ва ғайра (№ 12);
- муқаррарот дар бораи он, ки ҳамаи иттилоот ё маълумоти аз ҷониби агент (субагент)-и бонкии пардохтӣ дар доираи фаъолияти агентии бонкии пардохтӣ ҷамъоваришаванда моликияти ташкилоти қарзии молиявӣ дониста шуда, махфӣ нигоҳ дошта мешавад (агент (субагент)-и бонкии пардохтӣ бояд ҳифзу нигоҳдории ҳамаи қайдҳои дахлдор, маълумот, ҳуҷҷату файлҳоро тибқи Тартиби мазкур ва талаботи муқаррарнамудаи ташкилоти қарзии молиявӣ таъмин намояд) (№ 12);
- муқаррарот дар бораи он, ки кормандони агент (субагент)-и бонкии пардохтӣ ҳамчун кормандони ташкилоти қарзии молиявӣ дониста намешаванд ва ҳуқуқу уҳдадориҳои ин кормандон бояд байни ташкилоти қарзии молиявӣ ва агент (субагент)-и бонкии пардохтӣ мувофиқа карда шавад (№ 12);
- тарзҳои ҳалли ихтилофоте, ки ҳангоми аз ҷониби агент (субагент)-и бонкии пардохтӣ пешниҳод карда шудани хизматрасонии пардохтӣ ба миён меояд (№ 12);
- рақами телефонҳо барои тамос, нишонӣ ва тартиби коре, ки дар давоми он агент (субагент)-и бонкии пардохтӣ метавонад хизматрасонии пардохтӣ пешниҳод намояд (№ 12).
201. Дар шартномаи агентии бонкии пардохтӣ фаъолияти агенти бонкии пардохтӣ, ки бо қисми 1 моддаи 13 Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи хизматрасониҳои пардохтӣ ва низоми пардохтӣ» муқаррар шудааст, бо ишораи амалиётҳои иҷозатдодашудаи зерин мушаххас карда мешавад, аз ҷумла (№ 12):
-пардохти қарз;
-пур кардани суратҳисоби бонкӣ;
-гирифтани пули нақд аз суратҳисоб;
-зиёд кардани бақияи маблағҳои электронӣ;
-бозпас додани бақия ва ё як қисми бақияи маблағи электронӣ ба шахсони воқеӣ ба таври нақдӣ;
-қабул ва додани маблағҳои интиқолҳои пулии дохилӣ;
-пардохти хизматрасонии муздноки давлатӣ бо истифодаи воситаҳои электронии пардохтӣ;
-амалиётҳои дигаре, ки ба фаъолияти бо қисми 1 моддаи 13 Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи хизматрасониҳои пардохтӣ ва низоми пардохтӣ» пешбинишуда мутобиқ мебошанд.
202. Дар шартномаи субагентии бонкии пардохтӣ бо риояи талаботи қисми 4 моддаи 13 Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи хизматрасониҳои пардохтӣ ва низоми пардохтӣ» анҷом додани амалиёти агенти бонкии пардохтии зерин пешбинӣ шуда метавонад:
-пардохти қарз;
-пур кардани суратҳисоби бонкӣ;
-зиёд кардани бақияи маблағҳои электронӣ;
-пардохти хизматрасонии муздноки давлатӣ бо истифодаи воситаҳои электронии пардохтӣ;
-амалиёти дигаре, ки тибқи шартнома ба агенти бонкии пардохтӣ пешбинӣ шудааст (№ 12).
21. Ташкилоти қарзии молиявӣ ва агент (субагент)-и бонкии пардохтӣ метавонанд дар шартномаи агентии/субагентии бонкии пардохтӣ иловатан дигар шартҳоро пешбинӣ намоянд 12.
22. Ташкилоти қарзии молиявӣ барои ҳамаи амалҳо ё иштибоҳҳои агент (субагент)-и бонкии пардохтӣ, новобаста аз шартҳое, ки дар шартномаи агентии/субагентии бонкии пардохтӣ пешбинӣ шудаанд, масъулият ба зимма дорад, агар онҳо ба фаъолияти агентии бонкии пардохтӣ ё масъалаҳои марбут ба он дахл дошта бошанд (№ 12).
23. Ҳангоми бастани шартномаи агентии бонкии пардохтӣ ташкилоти қарзии молиявӣ ба агенти бонкии пардохтӣ қоида, тартиб ва шартҳои пешниҳоди хизматрасониҳои пардохтиро пешниҳод мекунад (12).
24. Ҳангоми бастани шартномаи агентии бонкии пардохтӣ ташкилоти қарзии молиявӣ андозаи ҳақгузории кафолатнокро, ки таъминоти ҳисоббаробаркунӣ аз рӯи амалиётҳои агенти бонкии пардохтӣ мебошад, муайян мекунад. Маблағи ҳақгузории кафолатнок аз ҷониби агенти бонкии пардохтӣ ба суратҳисоби махсуси бонкӣ, ки он дар ташкилоти қарзии молиявӣ кушодааст, гузаронида мешавад. Бо мувофиқаи байни ташкилоти қарзии молиявӣ ва агенти бонкии пардохтӣ суратҳисоби мазкур имкон дорад аз тарафи ташкилоти қарзии молиявӣ ба андозаи меъёри (лимити) мувофиқакардаи тарафҳо боздошт карда шавад. Ҳамчунин, ташкилоти қарзии молиявӣ метавонад ба агенти бонкии пардохтӣ дар ҳолати норасоии маблағ дар суратҳисоби махсуси бонкии ӯ барои таъмини ҳисоббаробаркунӣ овердрафт (изофабардошт) пешниҳод намояд (№ 12).
БОБИ 5. НАШРИ НОМГӮЙИ АГЕНТҲО (СУБАГЕНТҲО)-И БОНКИИ ПАРДОХТӢ ВА НИШОНИИ ОНҲО
25. Ташкилоти қарзии молиявие, ки бо роҳи ҷалби агентҳо (субагентҳо)-и бонкии пардохтӣ хизматрасониҳои пардохтиро пешниҳод менамояд, бояд рӯйхати агентҳо (субагентҳо)-и бонкии пардохтиро мутобиқи Замимаҳои №1 ва №2 ба Тартиби мазкур пеш бурда, онро дар сомонаи расмии худ ҷойгир намояд (№ 12).
26. Ташкилоти қарзии молиявӣ бо дархости шахсони воқеӣ уҳдадор аст, ки рӯйхати агентҳо (субагентҳо)-и бонкии пардохтии худро пешниҳод намояд. Рӯйхати агентҳо (субагентҳо) бояд ба иттилооте, ки ба Бонки миллии Тоҷикистон пешниҳод мегардад, мутобиқат намояд (№ 12).
261. Ташкилоти қарзии молиявӣ рӯйхати агентҳо (субагентҳо)-и бонкии пардохтии худро бо нишон додани макони ҷойгиршавии онҳо, ки дар он ҷо хизматрасонии бонкӣ пешниҳод мегардад, дар сомонаи расмии худ ҷойгир менамояд (№ 12).
27. Агент (субагент)-и бонкии пардохтӣ наметавонад макони ҷойгиршавиашро дар доираи фаъолияти агентии бонкии пардохтӣ бе огоҳии пешакии ташкилоти қарзии молиявӣ иваз намояд, ба дигарон диҳад ё бандад (№ 12).
28. Огоҳинома дар бораи иваз кардан, ба дигарон додан ё бастани макони ҷойгиршавии агент (субагент)-и бонкии пардохтӣ бояд на дертар аз 30 (сӣ) рӯз пеш аз рӯзи анҷом додани ин амал ба ташкилоти қарзии молиявӣ пешниҳод гардад (№ 12).
БОБИ 6. НАЗОРАТИ ТАШКИЛОТИ ҚАРЗИИ МОЛИЯВӢ ДАР ДОИРАИ ФАЪОЛИЯТИ АГЕНТИИ БОНКИИ ПАРДОХТӢ
29. Ташкилоти қарзии молиявӣ уҳдадор аст фаъолияти агентҳо (субагентҳо)-и бонкии пардохтиро назорат намуда, механизмҳои дахлдори аз тарафи онҳо риоя шудани талаботи амалкунандаро таъмин намояд. Ташкилоти қарзии молиявӣ бояд зиёд кардани доираи вазифаҳои воҳидҳои аудити дохилӣ ва/ё назорати дохилиро барои баҳо додани хавфҳои ба фаъолияти агентии бонкии пардохтӣ хосбуда таъмин намояд ва таъминоти кадрии ин воҳидҳоро бо мутахассисони баландихтисос кафолат диҳад. Назорат бояд инҳоро дар бар гирад (№ 12):
- баҳо додани мутобиқати механизмҳои назорат, ки бо ҷалби аудиторҳои дохилию берунӣ тавассути гузаронидани аудитҳои мунтазам амалӣ мегардад;
- риоя намудани тартиби ҳифзи махзани маълумот, низомҳои иттилоотӣ ва коммуникатсионӣ;
- таъмини агентҳо (субагентҳо)-и бонкии пардохтӣ бо маводи дастурӣ ва ҳуҷҷатҳо оид ба идорасозии хавфҳо ҳангоми пешниҳоди хизматрасонии пардохтӣ (№ 12);
- санҷиши фаъолияти агентии бонкии пардохтӣ дар асоси баҳодиҳии хавфҳо бо мақсади риояи қоидаҳо, муқаррарот ва дастурҳои амалиётӣ;
- ба кормандони воҳидҳои дахлдор омӯхтани ҳамаи равандҳои асосӣ ва малакаҳое, ки ҳангоми амалӣ кардани фаъолияти агентии бонкии пардохтӣ зарур мебошанд.
30. Ташкилоти қарзии молиявӣ бояд барои ҳамгироии таъминоти барномавии фаъолияти агентии бонкии пардохтӣ бо низоми асосии автоматишудаи бонкӣ ҷиҳати таъмини равиши идорасозии хавфҳо аз рӯйи ҳамаи намудҳои фаъолияти бонкӣ чораҳо андешад (№ 12).
31. Ташкилоти қарзии молиявӣ бояд агентҳо (субагентҳо)-и бонкии пардохтиро барои дуруст анҷом додани амалиёт ва пешниҳоди хизматрасониҳои мувофиқашудаи пардохтӣ, аз ҷумла, омӯзиши марбут ба дуруст мушаххас кардани муштариён, қоидаҳои хизматрасонӣ ба муштариён ва таъмини махфияти иттилоот омода намояд (№ 12).
311. Ташкилоти қарзии молиявӣ рӯйхати агентҳо (субгентҳо)-и бонкии пардохтиеро, ки бо сабаби фаъолияти номатлуб бо онҳо шартномаи агентии бонкии пардохтӣ қатъ гардидааст, дар сомонаи расмии худ ҷойгир менамояд (№ 12).
БОБИ 7. МАҲДУДИЯТҲО ДАР ФАЪОЛИЯТИ АГЕНТ (СУБАГЕНТ)-И БОНКИИ ПАРДОХТӢ
(№ 12)
32. Ба агент (субагент)-и бонкии пардохтӣ манъ аст (№ 12):
- анҷом додани ҳама гуна амалиёт ҳангоми набудани алоқа бо низоми иттилоотии ташкилоти қарзии молиявӣ (№ 12);
- иҷрои амалиётҳое, ки доир ба онҳо додани чеки хазина ё тасдиқномаи амалиёт дар шакли паёмаки электронӣ ғайриимкон аст;
- аз муштарӣ гирифтани маблағи иловагие, ки аз тарофаҳои муқарраркардаи ташкилоти қарзии молиявӣ зиёд мебошад (№ 12);
- пешниҳоди хизматрасонии пардохтие, ки дар Шартномаи агентии/субагентии бонкии пардохтӣ пешбинӣ карда нашудааст;
- анҷом додани ҳамагуна амалиёт бо асъор, аз он ҷумла қабули маблағи қарз бо асъори хориҷӣ;
- анҷом додани интиқоли фаромарзии маблағҳо;
- анҷом додани амалиёт таҳти роҳбарии корманд ё шахси вобастаи ташкилоти қарзии молиявӣ (№ 12);
- дар асоси шартнома ҷалб намудани дигар шахсон барои анҷом додани фаъолияти агентии бонкии пардохтӣ, ба истиснои ҳолатҳои ҷалби субагентҳои бонкии пардохтӣ.
33. Ташкилоти қарзии молиявӣ аз рӯйи хизматрасониҳои пардохтие, ки агент (субагент)-и бонкии пардохтӣ пешниҳод менамояд, бояд маҳдудият муқаррар намояд. Доираи маҳдудиятҳо метавонанд миқдор ва ҳаҷми амалиёт, инчунин дигар маҳдудиятҳоеро, ки ташкилоти қарзии молиявӣ зарур мешуморад, дар бар гиранд (№ 12).
34. Ҳангоми муқаррар намудани маҳдудият бояд ҳаҷми пули нақде, ки агент (субагент)-и бонкии пардохтӣ ҳамлу нақл менамояд, инчунин хавфҳои марбут ба маҳалли ҷойгиршавии агент (субагент)-и бонкии пардохтӣ ҳангоми анҷом додани фаъолияти агентии бонкии пардохтӣ ба назар гирифта шаванд (№ 12).
БОБИ 8. ТАЛАБОТИ ҲАДДИ АҚАЛ БА МАҶМӮИ ТАҶҲИЗОТУ БАРНОМАВИИ ТАШКИЛОТИ ҚАРЗИИ МОЛИЯВӢ ДАР ДОИРАИ ФАЪОЛИЯТИ АГЕНТИИ БОНКИИ ПАРДОХТӢ
35. Ташкилоти қарзии молиявӣ бояд аз технологияҳое истифода барад, ки ба таври фаврӣ анҷом додани пардохтро ба суратҳисоби гирандаи ниҳоии маблағҳои пулӣ кафолат диҳад (№ 12).
36. Ташкилоти қарзии молиявӣ бояд кафолат диҳад, ки (№ 12):
- ҳамаи амалиёт дар доираи фаъолияти агентии бонкии пардохтӣ дар реҷаи мустақим (вақти воқеӣ) иҷро карда мешавад;
- низомҳои иттилоотӣ ва таҷҳизоте, ки агентҳо (субагентҳо)-и бонкии пардохтӣ истифода мебаранд, бевосита бо низоми автоматишудаи бонкии ташкилоти қарзии молиявӣ пайваст аст 12;
- ҳар як амалиёти агент (субагент)-и бонкии пардохтӣ дар низоми автоматишудаи бонкии ташкилоти қарзии молиявӣ дарҷ мегардад (№ 12);
- иттилоот оид ба амалиётҳо тавассути хатҳои алоқаи ҳифзшуда интиқол мешавад;
- тасдиқномаи амалиёти иҷрошуда дар намуди чеки хазина ё дар шакли паёмаки электронӣ дода мешавад;
- дар сурати аз меъёри (лимити) ҳаррӯза зиёд шудан ё аз тарафи агент (субагент)-и бонкии пардохтӣ иҷро шудани амалиёти беиҷозат, амалиёт ба тарзи автоматӣ рад карда мешавад (№ 12);
- китоби бақайдгирии амалиётҳо ва ҳолатҳои ғайричашмдошт пеш бурда мешавад;
- ҳамаи маълумот дар бораи амалиётҳое, ки тавассути агентҳо (субагентҳо)-и бонкии пардохтӣ анҷом дода шудаанд, дар муддати на кам аз 5 (панҷ) сол нигоҳ дошта мешавад (№ 12).
37. Ташкилоти қарзии молиявӣ бояд барои коҳиш додани хавфҳое, ки аз ҷорӣ кардан ва истифода бурдани низоми итттилоотӣ ба миён меоянд, чораҳои дахлдор андешад (№ 12).
38. Агент (субагент)-и бонкии пардохтӣ барои дарҷ намудани ҳамаи амалиёт ва транзаксияҳо дар низомҳои иттилоотии ташкилоти қарзии молиявӣ, ки ҳангоми пешниҳоди хизматрасониҳои пардохтӣ истифода мешаванд, масъулият ба зимма дорад. Ташкилоти қарзии молиявӣ дар ҳолатҳои аз тарафи агент (субагент)-и бонкии пардохтӣ иҷро накардани уҳдадориҳои дар банди мазкур зикршуда бояд чораҳо пешбинӣ намояд (№ 12).
БОБИ 9. ТАЛАБОТ ДОИР БА МУҚОВИМАТ БА ҚОНУНИГАРДОНӢ (РАСМИКУНОНӢ)-И ДАРОМАДҲОИ БО РОҲИ ҶИНОЯТ БАДАСТОВАРДА, МАБЛАҒГУЗОРИИ ТЕРРОРИЗМ ВА МАБЛАҒГУЗОРИИ ПАҲНКУНИИ СИЛОҲИ ҚАТЛИ ОМ
39. Ташкилоти қарзии молиявӣ бояд талаботи санадҳои меъёрии ҳуқуқии марбут ба муқовимат ба қонунигардонӣ (расмикунонӣ)- даромадҳои бо роҳи ҷиноят бадастоварда, маблағгузории терроризм ва маблағгузории паҳнкунии силоҳи қатли омро ба агент (субагент)-и бонкии пардохтии худ омӯзонад ва кафолат диҳад, ки (№ 12):
- шахсияти муштарӣ ҳангоми иҷрои амалиёте, ки тасдиқи шахсиятро тақозо менамояд, мутобиқи қоидаҳои ба ҳамагон маъмули «муштарии худро бидон», аз ҷумла истифодаи ақаллан ду критерия тасдиқ карда мешавад: санҷида баромадани номи муштарӣ, рақами мушаххаси инфиродӣ (ПИН), гузарвожа, корти пардохтии бонкӣ, коди махфӣ ё хабари махфӣ;
- агенти бонкии пардохтӣ дар бораи ҳама гуна амалиёти шубҳаноке, ки ба вай маълум шудааст, фавран ба ташкилоти қарзии молиявӣ барои хабар додан ба мақоми ваколатдор дар самти муқовимат ба қонунигардонии (расмикунонии) даромадҳои бо роҳи ҷиноят бадастоварда, маблағгузории терроризм ва маблағгузории паҳнкунии силоҳи қатли ом маълумот ирсол менамояд (№ 12);
- агенти бонкии пардохтӣ фаъолияти худро дар доираи маҳдудиятҳои амалиётие, ки ташкилоти қарзии молиявӣ ва ҳамин Тартиб муқаррар кардаанд, анҷом медиҳад (№ 12).
БОБИ 10. ТАЛАБОТ ОИД БА ҲИМОЯИ ҲУҚУҚҲОИ ИСТЕЪМОЛКУНАНДАГОН
40. Ташкилоти қарзии молиявӣ бояд дастрасии иттилоотеро, ки ба муштарӣ барои мушаххас кардани агент (субагент)-и бонкии пардохтӣ имкон медиҳад, таъмин намояд (№ 12).
41. Агент (субагент)-и бонкии пардохтӣ уҳдадор аст ба муштариён доир ба ҳамаи амалиётҳое, ки ба воситаи вай анҷом дода шудаанд, чеки хазина диҳад. Бо розигии муштарӣ иҷозат дода мешавад, ки чеки хазина дар шакли электронӣ дода шавад (№ 12).
42. Ташкилоти қарзии молиявӣ бояд хати алоқаро бо рақамҳои телефонии алоҳида (марказҳои тамос) барои қабули арзу шикоятҳои муштариён таъмин намояд. Муштариён метавонанд ин рақамҳои телефониро барои гирифтани иттилоот оид ба агент (субагент)-и бонкии пардохтӣ, макони ҷойгиршавии он ва салоҳиятнокии фаъолияти агентии бонкии пардохтии вай истифода намоянд (№ 12).
43. Ташкилоти қарзии молиявӣ бояд тартиби баррасии шикоятҳоро таъмин намуда, дар ин бора ба муштариёни худ хабар диҳад (№ 12).
44. Ҳама арзу шикоятҳои муштариён бояд мутобиқи тартиб ва муҳлати муқаррарнамудаи қонунгузорӣ дар давоми на зиёда аз 30 (сӣ) рӯз аз рӯзи муроҷиат ё пешниҳоди шикоятнома ба ташкилоти қарзии молиявӣ баррасӣ карда шаванд. Ташкилоти қарзии молиявӣ бояд сабтҳоро оид ба ҳамаи арзу шикояти муштариён ва чораҳои андешидааш оид ба ҳалли шикоятҳои мазкур маҳфуз нигоҳ дорад (№ 12).
45. Ташкилоти қарзии молиявӣ дар доираи фаъолияти агентии бонкии пардохтӣ бояд аз низомҳое истифода барад, ки дар онҳо ҳифзу махфияти иттилоот дар бораи муштариён таъмин карда мешавад (№ 12).
БОБИ 11. ИФШОИ МАЪЛУМОТ БАРОИ МУШТАРИЁН
46. Агент (субагент)-и бонкии пардохтӣ уҳдадор аст дар ҳар як ҷойи гузаронидани амалиёт маълумотеро, ки дар қисми 10 моддаи 13 Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи хизматрасониҳои пардохтӣ ва низоми пардохтӣ» муайян шудааст, инчунин номгӯйи хизматрасониҳои пардохтиро дар ҷойи барои муштариён намоён ба маъраз гузорад (№ 12).
47. Агент (субагент)-и бонкии пардохтӣ уҳдадор аст бо дархости муштарӣ ба ӯ нусхаи шартномаи агентии/субагентии бонкии пардохтро барои шиносоӣ пешниҳод намояд (№ 12).
БОБИ 12. НАЗОРАТИ ФАЪОЛИЯТИ АГЕНТИИ БОНКИИ ПАРДОХТӢ ВА УҲДАДОРИҲОИ ТАШКИЛОТИ ҚАРЗИИ МОЛИЯВӢ
48. Бонки миллии Тоҷикистон дар доираи назорати ташкилотҳои қарзии молиявӣ фаъолияти агентии бонкии пардохтии ташкилоти қарзии молиявӣ, аз ҷумла риоя шудани талаботи Тартиби мазкурро назорат менамояд (12).
49. Бонки миллии Тоҷикистон ҳангоми пайдоиши зарурат ё дар ҷавоб ба дархосту шикоятҳои муштариён метавонад санҷишҳои бозрасӣ ва боздиди макони ҷойгиршавии ҳар як агент (субагент)-и бонкии пардохтиро амалӣ намояд (№ 12).
50. Бонки миллии Тоҷикистон ҳангоми гузаронидани санҷиши бозрасӣ дар маҳалли ҷойгиршавии агент (субагент)-и бонкии пардохтӣ ҳуқуқ дорад санҷиш гузаронад ва ба низомҳои дохилии итттилоотӣ, ҳуҷҷатҳо ва ҳисоботҳои марбут ба фаъолияти агентии бонкии пардохтӣ дастрасӣ дошта бошад (№ 12).
51.Ташкилоти қарзии молиявӣ ҳар моҳ на дертар аз санаи панҷуми моҳе, ки баъд аз моҳи ҳисоботӣ меояд, бояд мутобиқи замимаҳои 1, 2, 3, 4, 5 ва 6 Тартиби мазкур ба Бонки миллии Тоҷикистон ба таври электронӣ ҳисобот пешниҳод намояд (№ 12).
52. Ташкилоти қарзии молиявӣ уҳдадор аст бо дархости Бонки миллии Тоҷикистон дар бораи фаъолияти агентҳо (субагентҳо)-и бонкии пардохтӣ ва амалиётҳои муштариён бо мақсади арзёбӣ ва мониторинги хизматрасониҳои молиявӣ маълумот пешниҳод намояд (№ 12).
53. Ташкилоти қарзии молиявӣ фаъолияти агентҳо (субагентҳо)-и пардохтии худро назорат карда, барои фаъолияти онҳо мутобиқи талаботи Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи муқовимат ба қонунигардонӣ (расмикунонӣ)-и даромадҳои бо роҳи ҷиноят бадастоварда, маблағгузории терроризм ва маблағгузории паҳнкунии силоҳи қатли ом» масъулият ба зимма дорад (№ 12).
54. Ташкилоти қарзии молиявӣ барои мониторинг ва назорат кардани фаъолияти агентҳо (субагентҳо)-и бонкии пардохтии худ масъулият ба зимма дорад (№ 12).
55. Ташкилоти қарзии молиявӣ бояд самаранокии риоя шудани меъёри (лимити) дар Тартиби мазкур муқарраршударо мониторинг карда, дар доираи талаботҳои санадҳои меъёрии дохилии худ чораҳои назоратиро муайян намояд (№ 12).
56. Ташкилоти қарзии молиявӣ оид ба назорат кардани хавфҳои амалиётӣ, аз ҷумла мавҷудияти шартҳо дар шартномаи агентии/субагентии бонкии пардохтӣ, ки масъулияти агентҳо (субагентҳо)-и бонкии пардохтиро пешбинӣ мекунанд, бояд чораҳо андешад (№ 12).
57. Ташкилоти қарзии молиявӣ бо роҳи боздиди макони ҷойгиршавии агент (субагент)-и бонкии пардохтӣ ҷиҳати мутобиқи талаботи санадҳои меъёрии ҳуқуқӣ, дастурамалҳо ва шартномаи агентии/субагентии бонкии пардохтӣ амал кардани агентҳо (субагентҳо)-и бонкии пардохтӣ бояд чораҳои зарурӣ андешад (№ 12).
Ниг. ба Замимаҳои 1-6 (№ 12)
