ҚОНУНИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН
Дар бораи ворид намудани тағйиру иловаҳо ба Кодекси замини Ҷумҳурии Тоҷикистон
Моддаи 1. Ба Кодекси замини Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 13 декабри соли 1996 (Ахбори Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, с. 1996, №23, мод.351; с. 1997, №23-24, мод.333, фасли IV; с. 1999, №5, мод. 59; с. 2001, №4, мод.176; с. 2004, №2, мод.55, №3, мод.190; с.2006, №7, мод. 347) тағйиру иловаҳои зайл ворид карда шаванд:
1. Дар Кодекс рақами тартибии бобҳо бо рақамҳои арабӣ ишора карда шаванд.
2. Қисми якуми моддаи 3 дар таҳрири зайл ифода карда шавад:
"Тамоми заминҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон фонди ягонаи давлатии заминро ташкил медиҳанд ва мутобиқи таъиноти мақсаднок ба гурӯҳҳои зайл тақсим мешаванд:".
3. Дар банди "а" моддаи 5 ва қисми дуюми моддаи 79 калимаҳои "мусодира", "мусодираи" ба калимаҳои "гирифтан", "гирифтани" иваз карда шаванд.
4. Дар моддаи 6:
дар банди "б" баъд аз калимаҳои "мониторинги замин" калимаҳои "таҳия ва тасдиқи намунаи китобҳо ва дигар ҳуҷҷатҳои кадастри замин" илова карда шаванд;
банди "и" дар таҳрири зайл ифода карда шавад:
"и) бақайдгирии давлатии ҳуқуқи истифодаи қитъаи замин ва дигар ҳуқуқҳои ба он алоқаманд, инчунин бо тартиби муқарраргардида ба заминистифодабарандагон додани ҳуҷҷате, ки ҳуқуқи истифодаи қитъаи заминро тасдиқ мекунад;";
банди "н" дар таҳрири зайл ифода карда шавад:
"н) ҳал ва шарҳи масъалаҳое, ки ҳангоми бақайдгирии давлатии ҳуқуқи истифодаи қитъаи замин ва дигар ҳуқуқҳои ба онҳо алоқаманд, инчунин дар ҳолати додани ҳуҷҷатҳои дахлдор пайдо мешаванд;";
дар банди "о" калимаи "Ҳукумати" ба калимаи "қонунгузории" иваз карда шавад.
5. Дар моддаи 7:
дар банди "д" баъд аз калимаҳои "қитъаи замин" калимаҳои "мутобиқи моддаи 37 Кодекси мазкур" илова карда шаванд;
бандҳои "е" ва "ж" хориҷ карда шаванд.
6. Дар моддаи 8:
дар банди "б" калимаҳои "додану пас гирифтани" ба калимаи "додани" иваз карда шуда, баъд аз калимаҳои "ва заминҳои" калимаи "иловагии" илова карда шавад;
банди "г" хориҷ карда шавад;
банди "д" дар таҳрири зайл ифода карда шавад:
"д) тартиб додани китобҳои хоҷагидорӣ, бурдани рӯйхати заминистифодабарандагон ва шартномаҳои иҷора, инчунин ба танзим даровардани заминҳои наздиҳавлигӣ ва заминҳои хоҷагиҳои иловагии ёрирасони шахсӣ;";
бандҳои "д", "е" ва "ж" мутаносибан бандҳои "г", "д" ва "е" ҳисобида шаванд.
7. Дар моддаи 8.1:
банди "б" хориҷ карда шавад;
бандҳои "в", "г" мутаносибан бандҳои "б", "в" ҳисобида шаванд.
8. Ба Кодекс моддаи 9.1 бо мазмуни зайл илова карда шавад:
"Моддаи 9.1. Аз як намуд ба намуди дигар гузаронидани заминҳо дар дохили заминҳои таъиноти кишоварзӣ
Ба намуди ғайрикишоварзии заминҳои таъиноти кишоварзӣ гузаронидани заминҳои корам, дарахтони бисёрсола, заминҳои алафдарав, чарогоҳҳо ва ба намуди заминҳои алафзор ва чарогоҳҳо гузаронидани заминҳои корам, дарахтони бисёрсола ва инчунин гузаронидани тамоми намуди заминҳои обӣ ба заминҳои лалмӣ бо қарори Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон сурат мегирад.
Ба намуди заминҳои корам ва заминҳои дарахтони бисёрсола гузаронидани заминҳои алафзор, чарогоҳҳо, дигар намуди заминҳо, сарфи назар аз масоҳати заминҳо, аз заминҳои корам ба заминҳои дарахтони бисёрсола ва аз заминҳои дарахтони бисёрсола ба заминҳои корам, инчунин гузаронидани тамоми намуди заминҳои лалмӣ ба заминҳои обӣ бо қарори мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатии ноҳия (шаҳр) сурат мегирад.".
9. Дар моддаҳои 10, 12, 17, 66 калимаҳои "меросии якумраи", "меросии якумра" мутаносибан ба калимаҳои "якумраи меросии", "якумраи меросӣ" иваз карда шаванд.
10. Моддаи 11 дар таҳрири зайл ифода карда шавад:
"Моддаи 11. Истифодаи бемӯҳлати қитъаи замин
Истифодаи қитъаи замини бе мӯҳлати пешакӣ муқарраршуда, истифодаи бемӯҳлат эътироф карда мешавад.
Истифодаи бемӯҳлати қитъаи замин ба шахсони воқеӣ ва ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон дода мешавад.".
11. Дар моддаи 12:
ба модда қисми сеюм бо мазмуни зайл илова карда шавад:
"Ҳангоми гузаштани қитъаи замини наздиҳавлигии шаҳрвандон ба шахсони ҳуқуқӣ, ин қитъаи замин ба истифодабарии бемӯҳлат дода мешавад.".
12. Дар моддаи 13 калимаи "даҳ" ба калимаи "бист" иваз карда шавад.
13. Дар моддаи 15:
дар қисми якум баъд аз калимаҳои "дар маҳалҳо" калимаҳои "нисбати тамоми шахсони воқеӣ ва ҳуқуқӣ, ки дар истифодаашон қитъаҳои замин доранд", илова карда шаванд;
қисми чорум дар таҳрири зайл ифода карда шавад:
"Тартиби бақайдгирии давлатии ҳуқуқи истифодаи қитъаи заминро санадҳои меъёрии ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян мекунанд.";
қисми панҷум бо мазмуни зайл илова карда шавад:
"Шакли китоби бақайдгирии давлатии ҳуқуқи истифодаи қитъаи замин ва шакли ҳуҷҷатҳои кадастри заминро, ки барои ҳисобот ва бақайдгирии замин заруранд, мақоми ваколатдори давлатӣ оид ба заминсозӣ муайян ва тасдиқ мекунад.".
14. Банди "в" моддаи 16 дар таҳрири зайл ифода карда шавад:
"в) худсарона тағйир додани таъиноти мақсадноки қитъаи замин.".
15. Дар моддаи 17:
аз банди "а" сархатҳои якум ва дуюм хориҷ карда шаванд;
банди "в" дар таҳрири зайл илова карда шавад:
"в) миқдори саҳми замин бо Шаҳодатномаи саҳми замин муайян карда мешавад.";
дар қисми сеюм баъди калимаи "банди "а" калимаи "ва "б" илова карда шуда, калимаҳои "қисми якуми" хориҷ карда шаванд.
16. Моддаи 19 дар таҳрири зайл ифода карда шавад:
"Моддаи 19. Ҳуқуқи заминистифодабарандагони якумдараҷа
Заминистифодабарандагони якумдараҷа ҳуқуқ доранд:
-мустақилона дар замин хоҷагидорӣ намоянд;
-молики маҳсулоти кишоварзию даромади фурӯш аз он бошанд;
-аз канданиҳои фоиданоки маъмул, торф, ҷангал, манбаъҳои оби воқеи қитъаи замин, инчунин аз дигар ҷиҳатҳои муфиди замин тибқи санадҳои меъёрии ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон барои эҳтиёҷоти хоҷагиашон истифода баранд;
-тибқи талаботи Кодекси мазкур манзил, иншооти истеҳсолӣ, маданию маишӣ ва дигар сохтмону иншоотро бунёд намоянд;
-молики кишт, зироатҳои кишоварзӣ ва ниҳолҳои шинонидашуда бошанд;
-бо тартиби муқаррарнамудаи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳуқуқи истифодаи қитъаи заминро, ба истиснои ҳолатҳои муқаррарнамудаи қонун, ба шахси дигар диҳанд;
-қитъаи заминро ба иҷора диҳанд;
-сервитутҳоро мутобиқи шартнома муайян намуда, ба имзо расонанд;
-ҳуқуқи истифодабарии қитъаи заминро ба гарав монанд;
-дар ҳолати гирифтани ҳуқуқи истифодаи қитъаи замин барои эҳтиёҷоти давлатӣ ё ҷамъиятӣ мутобиқи моддаҳои 41 ва 43 Кодекси мазкур товони зарарро гиранд;
-ихтиёран аз қитъаи замин даст кашанд.".
17. Дар сархати сеюми моддаи 20 калимаҳои "барои беҳбудии замин" ба калимаҳои "барои беҳтар намудани ҳолати замин" иваз шаванд.
18. Дар моддаи 21:
ба модда сархати нав бо мазмуни зайл илова карда шавад:
"нишонаҳои марзӣ, геодезӣ ва дигар нишонаҳои махсусро ҳифз ва ҳимоя намоянд.".
19. Қисми якуми моддаи 23 дар таҳрири зайл ифода карда шавад:
"Заминҳое, ки барои эҳтиёҷоти кишоварзӣ мувофиқанд, барои истеҳсолоти кишоварзӣ ба шахсони воқеӣ ва ҳуқуқӣ дода мешаванд.".
20. Моддаи 24 дар таҳрири зайл ифода карда шавад:
"Моддаи 24. Додани қитъаҳои замин барои эҳтиёҷоти ғайрикишоварзӣ
Барои эҳтиёҷоти ғайрикишоварзӣ қитъаҳои замини барои истеҳсолоти кишоварзӣ номувофиқ ё қитъаҳои замини пастсифати кишоварзие, ки арзиши кадастриашон аз ҳисоби миёнаи ноҳия паст мебошад, дода мешаванд.
Қитъаҳои замин барои сохтмони маҳалҳои аҳолинишин мутобиқи хулосаи мақомоти геологӣ дода мешаванд. Дар майдонҳои дорои канданиҳои фоиданок қитъаҳои замин барои сохтмон бо ризоияти мақоми назорати давлатии бехатарии корҳо дар саноат ва соҳаи кӯҳкорӣ дода мешавад.
Шахсони воқеӣ ва ҳуқуқӣ, ки корҳои геологӣ, ҷустуҷӯӣ, геодезӣ ва дигар корҳои муваққатии тадқиқотиро дар асоси иҷозатнома, ки мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон дода шудааст, мегузаронанд, қитъаҳои заминро барои иҷрои чунин корҳо, бе гирифтани ин қитъаҳои замин аз заминистифодабарандагон, бо розигии заминистифодабарандагон ва мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ истифода мебаранд.
Зарари расонидашуда ва хароҷотҳо барои барқароркунии заминҳои вайроншуда ҳангоми ишғоли муваққатии қитъаи замин аз тарафи шахсони воқеӣ ва ҳуқуқие, ки ин қитъъаи заминро ишғол намудаанд, ба заминистифодабаранда тибқи талаботи Кодекси мазкур ҷуброн карда мешавад. Дар ҳолати қатъ гардидани ҳуқуқи коркарди канданиҳои фоиданок шахсони воқеӣ ва ҳуқуқӣ ӯҳдадоранд, ки қитъаи заминро барқарор намуда, тибқи тартиби муқарраршуда ба заминистифодабаранда баргардонанд.".
21. Моддаи 26 дар таҳрири зайл ифода карда шавад:
"Моддаи 26. Додан ва вобастакунии қитъаҳои замин аз тарафи мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатии ноҳияҳо, шаҳрҳо ва вилоятҳо
Мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатии ноҳияҳо, шаҳрҳо қитъаҳои заминро бо мувофиқаи мақомоти маҳаллии заминсозӣ ба истифодаи бемӯҳлат, мӯҳлатнок, якумраи меросӣ ва ба иҷора аз чунин гурӯҳи заминро медиҳанд:
а) аз гурӯҳи заминҳои таъиноти кишоварзӣ ва аз гурӯҳи заминҳои захираи давлатӣ барои эҳтиёҷоти кишоварзӣ, сарфи назар аз андозаи қитъаи замин ва барои эҳтиёҷоти ғайрикишоварзӣ, ба ғайр аз намуди заминҳое, ки дар моддаи 29 ҳамин Кодекс барои ҳамин гурӯҳҳо муайян шудааст, ба андозаи то 10 гектар;
б) аз гурӯҳи заминҳои фонди давлатии ҷангал ва аз гурӯҳи заминҳои фонди давлатии об, ба ғайр аз заминҳои ҷангали гурӯҳи якум барои эҳтиёҷоти кишоварзӣ ба андозаи то 10 гектар ва барои эҳтиёҷоти ғайрикишоварзӣ бо назардошти муқаррароти моддаи 97 ҳамин Кодекс, ба ғайр аз намуди заминҳое, ки дар моддаи 29 ҳамин Кодекс барои ҳамин гурӯҳҳо муайян шудааст, то 5 гектар;
в) аз гурӯҳи заминҳои маҳалҳои аҳолинишин (шаҳрҳо, шаҳракҳо ва маҳалҳои аҳолинишини деҳот), ба ғайр аз намуди заминҳое, ки дар моддаи 29 ҳамин Кодекс нисбати ҳамин гурӯҳ муайян шудааст, барои эҳтиёҷоти ҳамин гурӯҳ, то 10 гектар;
г) аз гурӯҳи заминҳои саноат, нақлиёт, алоқа, мудофиа ва дигар намуди ҳамин гурӯҳ барои эҳтиёҷоти ҳамин гурӯҳ, то 10 гектар;
д) аз гурӯҳи заминҳои таъиноти ҳифзи табиат, солимгардонӣ, рекреатсионӣ ва таърихию фарҳангӣ, бе иваз намудани мақсади муайяншудаи замини ҳар як намуди ин гурӯҳ, ба андозаи то 5 гектар.".
Вобастакунии қитъаҳои заминро сарфи назар аз андозаи қитъаи замин амалӣ менамоянд.
Мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатии Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон ва вилоятҳо қитъаҳои заминро бо мувофиқаи мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатии ноҳияҳо (шаҳрҳо) ва мақомоти маҳаллии заминсозӣ ба истифодаи бемӯҳлат, мӯҳлатнок аз ҳамаи намудҳои гурӯҳҳои заминҳо, ба ғайр аз заминҳое, ки дар моддаи 29 ҳамин Кодекс оварда шудаанд, ба андозаи то 20 гектар медиҳанд.".
22. Ба Кодекс моддаи 26.1 дар таҳрири зерин илова карда шавад:
"Моддаи 26.1. Додани қитъаҳои замин аз тарафи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон
Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон аз тамоми гурӯҳҳо ва намудҳои замин қитъаҳои заминро ба истифодаи бемӯҳлат, мӯҳлатнок ва ба иҷора бо мувофиқаи мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатии ноҳияҳо, шаҳрҳо, вилоятҳо ва мақоми ваколатдори давлатӣ оид ба заминсозии Ҷумҳурии Тоҷикистон, сарфи назар аз андозаашон медиҳад.".
23. Моддаи 27.1 бо мазмуни зайл илова карда шавад:
"Моддаи 27.1. Ба гарав гузоштани ҳуқуқи истифодаи қитъаи замин
Заминистифодабарандагони якумдараҷа ҳуқуқи истифодаи қитъаи заминро барои ба гарав мондан ҳуқуқ доранд.
Мӯҳлати иҷрои ӯҳдадорӣ, ки ҳуқуқи истифодаи қитъаи заминро бо гарав таъмин мекунад, наметавонад аз мӯҳлати истифодаи қитъаи замини ба гарав мондашуда зиёд бошад.
Тартиб ва хусусиятҳои ба гарав гузоштани ҳуқуқи истифодаи қитъаи замин бо Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон "Дар бораи ипотека" муайян карда мешавад.".
24. Дар моддаи 28 калимаҳои "тибқи Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон "Дар бораи заминсозӣ" ба калимаҳои "бо тартиби муқаррарнамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон" иваз карда шаванд.
25. Моддаи 29 Кодекс дар таҳрири зайл ифода карда шавад:
"Моддаи 29. Хусусиятҳои додани намудҳои алоҳидаи замин барои эҳтиёҷоти ғайрикишоварзӣ
Ҳангоми зарурат додани баъзе намудҳои замин барои эҳтиёҷоти ғайрикишоварзӣ аз гурӯҳҳои заминҳои зерин танҳо аз ҷониби Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон амалӣ карда мешавад:
а) аз заминҳои таъиноти кишоварзӣ ва захираи давлатӣ (заминҳои корам, дарахтони бисёрсола, ниҳолпарваришгоҳҳо, заминҳои алафдарав ва чарогоҳҳо);
б) аз заминҳои маҳалҳои аҳолинишин (боғҳои миллӣ, боғҳои фарҳангӣ ва истироҳатӣ, боғҳои ботаникӣ ва дигар намуди боғҳо, ҷангалзори гурӯҳи якум, ёдгориҳои табиат, иншооти солимгардонӣ, заминҳои таъиноти таърихию фарҳангӣ, майдончаҳои илмӣ-санҷишӣ, муассисаҳои илмӣ-тадқиқотӣ, ба истиснои сохтмонҳои сабук бе тағйир додани таъиноти мақсаднок барои хизматрасонии ҳамин заминҳо ва шаҳрвандон);
в) аз заминҳои фонди давлатии ҷангал ва фонди давлатии об (заминҳои корам, дарахтони бисёрсола, плантатсияҳо, ниҳолпарваришгоҳҳо, заминҳои алафдарав, чарогоҳҳо ва заминҳои ҷангали гурӯҳи якум).".
26. Моддаи 30 дар таҳрири зайл ифода карда шавад:
"Моддаи 30. Тартиби додани қитъаҳои замин барои эҳтиёҷоти ғайрикишоварзӣ
Додани қитъаҳои замин барои сохтмон дар ду марҳила ба амал бароварда мешавад:
1) бо мувофиқаи пешакии маҳалли ҷойгиршавии иншооти сохтмонӣ;
2) бе мувофиқаи пешакии маҳалли ҷойгиршавии иншооти сохтмонӣ.
Бо мувофиқаи пешакии маҳалли ҷойгиршавии иншооти сохтмонӣ, шахсони воқеӣ ва ҳуқуқӣ ба раисони шаҳру ноҳияҳо муроҷиат менамоянд. Бо назардошти шароитҳои иҷтимоию иқтисодӣ, экологию шаҳрсозӣ ва дигар шароитҳо бо розигии мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатии шаҳру ноҳияҳо мақомоти маҳаллии заминсозӣ дар якҷоягӣ бо комиссияи доимамалкунанда оид ба ҷудо кардани қитъаҳои замин ба шахсони воқеӣ ва ҳуқуқӣ, ки ба ҷудокунии қитъаи замин манфиатдоранд, маҳалли ҷойгиршавии иншооти сохтмониро интихоб менамоянд. Дар натиҷа санади пешакии интихоби қитъаи замин барои маҳалли ҷойгиршавии иншооти сохтмонӣ бо мақсади лоиҳакашӣ тартиб дода шуда, бо қарорҳои раисони шаҳру ноҳияҳо тасдиқ карда мешавад. Тасдиқ намудани санади пешакии интихоби қитъаи замин барои ҷойгиронии иншооти сохтмонӣ барои шурӯъ намудани сохтмон асос шуда наметавонад.
Шахсони воқеӣ ва ҳуқуқӣ баъди таҳия ва мувофиқа намудани лоиҳаи сохтмон тибқи талаботҳои қонунгузории ҷумҳурӣ бо пешниҳоди ин лоиҳа ба раисони шаҳру ноҳияҳо оид ба ҷудо намудани қитъаи замин муроҷиат менамоянд. Раисони шаҳру ноҳияҳо, вилоятҳо ва Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон дар асоси парвандаи заминсозӣ ва пешниходи мақоми ваколатдори давлатӣ оид ба заминсозӣ ва мақомоти маҳаллии заминсозӣ дар доираи салоҳияташон, ки дар моддаи 26 ва 26.1 ҳамин Кодекс муайян шудааст, барои ҷудо намудани замин қарор қабул менамоянд.
Шахсони воқеӣ ва ҳуқуқӣ мувофиқи тартиби муайяннамудаи моддаи 18 ҳамин Кодекс, баъди гирифтани Сертификати ҳуқуқи истифодаи қитъаи замин ва иҷозат барои сохтмон аз тарафи мақомоти меъморӣ ва шаҳрсозӣ,ба сохтмон метавонанд шурӯъ намоянд.
Маҳалли ҷойгиршавии иншооти сохтмонӣ дар ҳолати ба шаҳрвандон ҷудо намудани қитъаҳои замин барои сохтмони хонаҳои истиқоматӣ бе мувофиқаи пешакӣ сурат мегирад. Дар баробари ин шаҳрвандон, баъди ба онҳо мувофиқи тартиби муайяннамуда ҷудо карда додани қитъаи замин ва гирифтани Сертификати ҳуқуқи истифодаи қитъаи замин лоиҳаи сохтмонро таҳия ва бо мақомоти меъморӣ ва шаҳрсозӣ мувофиқа намуда, баъди тасдиқи он бо иҷозати мақомоти меъморӣ ва шаҳрсозӣ ба сохтмон шурӯъ менамоянд.
Раисони шаҳру ноҳияҳо, вилоятҳо ва Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон дар ҳолатҳои аз ҷониби шахсони воқеӣ ва ҳуқуқӣ пешниҳод шудани лоиҳаҳои сохтмонӣ, ки мувофиқи талаботи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон таҳия ва мувофиқашуда буда, аз ташхис гузаштаанд, метавонанд мувофиқи салоҳияташон қитъаҳои заминро барои сохтмон дар як марҳила, бе мувофиқаи пешакии маҳалли ҷойгиршавии иншооти сохтмонӣ ҷудо намоянд.
Дар сурати рад намудан ҷиҳати додани қитъаи замин шахсони воқеӣ ва ҳуқуқӣ дар мӯҳлати даҳ рӯз аз рӯзи қабули он ба таври хаттӣ огоҳ карда мешаванд.
Дар хусуси рад намудан ҷиҳати додани қитъаи замин шахсони воқеӣ ва ҳуқуқӣ метавонанд ба суд шикоят намоянд.".
27. Моддаи 31 хориҷ карда шавад.
28. Моддаи 37 дар таҳрири зайл ифода карда шавад:
"Моддаи 37. Асосҳои қатъ гардидани ҳуқуқи истифодаи қитъаи замин
Ҳуқуқи истифодаи замин ё як қисми он дар ҳолатҳои зерин қатъ мегардад:
а) даст кашидан аз қитъаи замин ба таври хаттӣ, ки аз тарафи заминистифодабарандагон имзо шудааст;
б) қатъ гардидани фаъолияти заминистифодабарандагон;
в) истифода набурдани қитъаи замин барои эҳтиёҷоти кишоварзӣ дар давоми ду сол ва шурӯъ накардан ба сохтмон дар замини барои эҳтиёҷоти ғайрикишоварзӣ додашуда, дар давоми се сол;
г) ғайри таъиноти мақсаднок истифода бурдани қитъаи замин, ки дар ҳуҷҷати тасдиқкунандаи ҳуқуқи истифодаи замин нишон дода шудааст;
д) истифодаи қитъаи замин бо усулҳое, ки боиси паст шудани ҳосилхезии замин, заҳролудшавии он бо маводи кимиёвӣ, радиоактивӣ ва дигар мавод ва боиси бад шудани вазъи экологӣ мегардад;
е) ба охир расидани мӯҳлати истифодаи қитъаи замин;
ж) гирифтани замин барои эҳтиёҷоти давлатӣ ё ҷамъиятӣ дар ҳолатҳои пешбининамудаи Кодекси мазкур.".
29. Моддаи 38 дар таҳрири зайл ифода карда шавад:
"Моддаи 38. Гирифтани қитъаи замин барои эҳтиёҷоти давлатӣ ё ҷамъиятӣ
Гирифтани замин барои эҳтиёҷоти давлатӣ ё ҷамъиятӣ дар ҳолатҳои истисно ҳангоми мавҷуд набудани роҳҳои дигари ҷойгиронии иншоотҳо, дар ҳолатҳои зерин ба амал бароварда мешавад:
1) иҷро кардани ӯҳдадориҳои байналмилалии Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки тибқи тартиби муқарраршуда эътироф шудаанд;
2) таъсиси маҳалҳои нави аҳолинишин, васеъ кардани шаҳр ва маҳалҳои аҳолинишин;
3) ҷойгиронии иншоотҳои зерин:
-иншоотҳои мудофиа ва амният;
-иншоотҳои инфраструктураи нақлиётӣ: роҳҳои мошингард, кӯчаҳо, пулҳо, нақбҳо, эстакадаҳо ва дигар сохтмонҳои муҳандисию нақлиётӣ, иншоотҳои алоқа;
-иншоотҳои таъминоти барқ, газ, гармӣ ва об, инчунин иншоотҳои равона кардани обҳои корезӣ;
-мактаб, китобхона, беморхона, қабристон, боғҳои истироҳатӣ, майдончаҳои бозӣ ва варзишӣ ва дигар эҳтиёҷоти иҷтимоӣ ва инчунин биноҳои давлатие, ки ба мақсадҳои давлатӣ ва ҷамъиятӣ хизмат мекунанд;
4) кашф шудани канданиҳои фоиданок;
5) ҳифзи иншоотҳо ва ёдгориҳое, ки арзиши археологӣ, таърихӣ ва илмӣ доранд, дар ҳолатҳое, ки онҳо хавфи нобудшавӣ доранд ё гирифтори харобшавӣ мебошанд.".
30. Ба Кодекс моддаи 38.1 бо мазмуни зайл илова карда шавад:
"Моддаи 38.1 Қабули санад оид ба гирифтани қитъаҳои замин барои эҳтиёҷоти давлатӣ ё ҷамъиятӣ
Қарорро дар бораи гирифтани қитъаҳои замин барои эҳтиёҷоти давлатӣ ё ҷамъиятӣ мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатии ноҳияҳо, шаҳрҳо, вилоятҳо ва Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон қабул мекунанд.
Дар сурати бо қарор дар бораи гирифтани қитъаи замин розӣ набудани заминистифодабаранда ва ё истифодабарандаи дигар ҳуқуқҳои бақайдгирифташудаи вобаста ба қитъаи замин, вай ҳуқуқ дорад ба суд бо даъво муроҷиат намояд.
Асос барои қабул намудани қарор дар бораи гирифтани қитъаи замин барои эҳтиёҷоти давлатӣ ё ҷамъиятӣ ҳуҷҷатҳои шаҳрсозии бо тартиби муқарраргардида тасдиқшуда, дигар лоиҳаҳое, ки зарурат ва ҳисоботи техникӣ-иктисодии гирифтани қитъаи заминро асоснок мекунанд, ба ҳисоб меравад.
Қарор дар бораи гирифтани қитъаи замин барои эҳтиёҷоти давлатӣ ё ҷамъиятӣ баъд аз тасдиқи лоиҳаҳои мувофиқ қабул карда мешавад.".
31. Моддаи 39 дар таҳрири зайл ифода карда шавад:
"Моддаи 39. Қарор дар бораи қатъ гардонидани ҳуқуқи истифодаи қитъаи замин
Қарор дар бораи қатъ гардонидани ҳуқуқи истифодаи қитъаи замин бо асосҳои пешбининамудаи бандҳои "а", "б", "е" ва "ж" моддаи 37 Кодекси мазкур аз ҷониби мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатии ноҳия (шаҳр) қабул карда мешавад.
Иҷрои қарор дар бораи қатъ гардонидани ҳуқуқи истифодаи қитъаи замин бо асосҳои пешбининамудаи бандҳои "е" ва "ж" моддаи 37 Кодекси мазкур баъд аз анҷом ёфтани мавсими кишоварзӣ амалӣ карда мешавад.
Қарор дар бораи қатъ гардонидани ҳуқуқи истифодаи қитъаи замин бо асосҳои пешбининамудаи бандҳои "в", "г" ва "д" моддаи 37 Кодекси мазкур аз тарафи суд бо пешниҳоди мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ ё мақомоти маҳаллии заминсозӣ мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон қабул карда мешавад.
Огоҳномаи қатъ гардидани ҳуқуқи истифодаи замин бояд ба ҳамаи заминистифодабарандагон аз ҷониби мақомоте, ки қарорро қабул намудааст, мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон пешниҳод карда шавад.
Қитъаҳои замине, ки ҳуқуқи истифодаи онҳо қатъ гардидааст, ба фонди махсуси замини ноҳия (шаҳр), заминҳои захираи ноҳия (шаҳр) дохил карда мешаванд ё ба заминистифодабарандагони пештара баргардонида мешаванд.
Ба фонди махсуси заминҳои ноҳия (шаҳр), асосан заминҳои кишоварзие, ки ҳуқуқи истифодаашон қатъ гардидааст, дохил карда мешаванд.
Ба заминҳои захираи ноҳия (шаҳр) заминҳое, ки барои истифодаи ғайрикишоварзӣ дода шудаанду ҳуқуқи истифодаашон қатъ гардонида шудааст, дохил карда мешаванд.".
32. Моддаи 40 дар таҳрири зайл ифода карда шавад:
"Моддаи 40. Тартиби гирифтани замин барои эҳтиёҷоти давлатӣ ё ҷамъиятӣ
Заминистифодабаранда ва ё истифодабарандаи дигар ҳуқуқҳои бақайдгирифташудаи вобаста ба замин бояд на дертар аз як сол то гирифтани қитъаи замин дар бораи он аз ҷониби мақомоти маҳаллии заминсозӣ ба таври хаттӣ огоҳ карда шавад.
Заминистифодабаранда ва ё истифодабарандаи дигар ҳуқуқҳои бақайдгирифташудаи вобаста ба замин, ки дар бораи гирифтани қитъаи заминаш барои эҳтиёҷоти давлатӣ ё ҷамъиятӣ қарор қабул карда шудааст, то аз тарафи суд қабул шудани қарор аз рӯи даъво ҳуқуқи ба замин доштаашро амалӣ менамояд, аз ҷумла хароҷоти зарурии истифодабарии қитъаро мувофиқи таъиноташ таъмин менамояд.".
33. Ба Кодекс моддаи 40.1 бо мазмуни зайл илова карда шавад:
"Моддаи 40.1. Хабардор кардан дар бораи гирифтани қитъаи замин барои эҳтиёҷоти давлатӣ ё ҷамъиятӣ
Раванди гирифтани қитъаи замин барои эҳтиёҷоти давлатӣ ё ҷамъиятӣ шаффоф мебошад.
Тамоми қарорҳо дар бораи гирифтани қитъаи замин барои эҳтиёҷоти давлатӣ ё ҷамъиятӣ дар рӯзномаҳои ҷумҳуриявӣ ба забонҳои давлатӣ ва русӣ дар давоми панҷ рӯзи корӣ аз тарафи мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ, ки қарор қабул намудааст, интишор карда мешаванд.
Тамоми қарорҳо дар бораи тасдиқ намудани ҳуҷҷатҳои шаҳрсозӣ бо тартиби муқаррарнамудаи ҳамин модда интишор карда мешаванд. Лоиҳаҳои дорои хусусияти меъморӣ-шаҳрсозидошта, аз ҷумла нақшаҳои генералии сохтмон барои шиносоии умум озод буда, дар шакли макетҳои алоҳида дар ҷойҳои дастраси мардум, ки мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ муайян кардааст, дар тамоми давраи амалишавии онҳо гузошта мешаванд. Ин макетҳо барои шиносоӣ дар давоми 10 рӯз баъди тасдиқ шудан то рӯзи охирони амалӣ шудани онҳо пешниход карда мешаванд.".
34. Номи боби 6 дар таҳрири зайл ифода карда шавад:
"Боби 6. Ҷуброни товони зарари заминистифодабарандагон ва ҷуброни талаф вобаста ба гирифтани заминҳо аз гардиш".
35. Моддаи 41 дар таҳрири зайл ифода карда шавад:
"Моддаи 41. Ҷуброни зарари заминистифодабарандагон ва ё истифодабарандаи дигар ҳуқуқҳои бақайдгирифташудаи вобаста ба замин ҳангоми гирифтани қитъаи замин барои эҳтиёҷоти давлатӣ ё ҷамъиятӣ
Гирифтани қитъаи замин барои эҳтиёҷоти давлатӣ ё ҷамъиятӣ аз заминистифодабарандагон ва ё истифодабарандагони дигар ҳуқуқҳои бақайдгирифташуда вобаста ба замин мумкин аст баъд аз амалҳои зерин анҷом дода шавад:
а) баъди бо хоҳиши онҳо ҷудо кардани қитъаи замини баробарарзиш;
б) дар маҳали нав аз ҷониби шахсони воқеӣ ва ҳуқуқӣ, ки барои онҳо қитъаи замин ҷудо карда мешавад бо тартиби муқарраргардида сохтани манзил, корхонаҳои истеҳсолӣ ва дигар сохтмонҳои аз рӯи таъинот монанд ва баробарарзиш ё ин ки дар шакли пулии арзиши он;
в) мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ҷуброни ҳаҷми пурраи ҳамаи зарарҳои расонидашуда, ҳамчунин фоидаи аздастрафта.
Ҳангоми гирифтани қитъаҳои замин барои эҳтиёҷоти давлатӣ ё ҷамъиятӣ тамоми зарар бо нархҳои бозорӣ баҳо дода шуда, бо назардошти ҷойгиршавии қитъаи замин ҳисоб карда мешавад ва аз ҷониби шахсоне, ки ба манфиати онҳо замин гирифта мешавад, пардохт мегарданд.
Дар ҳолати норозӣ будан ба андоза ва шартҳои ҷуброни зарар, заминистифодабаранда ҳуқуқ дорад ба суд муроҷиат намояд.".
36. Моддаи 42 дар таҳрири зайл ифода карда шавад:
"Моддаи 42. Ҷуброни талаф вобаста ба гирифтани заминҳо аз гардиш
Талафот вобаста ба гирифтани заминҳо аз гардиш аз ҷониби шахсони воқеӣ ва ҳуқуқӣ, ки ба онҳо ин намудҳои замин бо мақсадҳои ғайрикишоварзӣ дода мешаванд, ҷуброн карда мешавад.
Ҳангоми ҳисобкунии талаф вобаста ба гирифтани заминҳо аз гардиш меъёрҳои арзиши азхудкунии заминҳои нав ва беҳтар намудани ҳолати заминҳои мавҷуда бо мақсади истеҳсоли маҳсулоти кишоварзӣ ба андозаи на камтар аз маҳсулоти истеҳсолшуда дар қитъаҳои замини гирифташуда ё истеҳсоли маҳсулоти пеш аз пастшавии сифати ин қитъаҳо истеҳсолшуда истифода мешаванд.".
37. Моддаи 43 дар таҳрири зайл ифода карда шавад:
"Моддаи 43. Тартиби ҷуброни зарари заминистифодабаранда ва ё истифодабарандаи дигар ҳуқуқҳои бақайдгирифташудаи вобаста ба замин ва талаф вобаста ба гирифтани қитъаи заминҳо аз гардиш
Ҷуброни зарари заминистифодабарандагон ва ё истифодабарандаи дигар ҳуқуқҳои бақайдгирифташудаи вобаста ба замин ва талаф вобаста ба гирифтани заминҳо аз гардиш дар ҳолати гирифтани қитъаи замин барои эҳтиёҷоти давлатӣ ё ҷамъиятӣ то гирифтани замин аз ҳисоби шахсони воқеӣ ва ҳуқуқӣ, ки фаъолияташон зарурати гирифтани заминро ба миён овардааст, ба амал бароварда мешавад.
Тартиби ҷуброни зарари заминистифодабаранда ва ё истифодабарандаи дигар ҳуқуқҳои бақайдгирифташудаи вобаста ба замин ва талаф вобаста ба гирифтани заминҳо аз гардиш ҳангоми гирифтани қитъаи замин барои эҳтиёҷоти давлатӣ ё ҷамъиятиро Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян мекунад.".
38. Моддаи 44 дар таҳрири зайл ифода карда шавад:
"Моддаи 44. Истифодаи маблағҳое, ки дар натиҷаи ҷуброни талаф вобаста ба гирифтани қитъаҳои замин аз гардиш ворид мешаванд
Маблағҳое, ки дар натиҷаи ҷуброни талаф вобаста ба гирифтани қитъаҳои замин аз гардиш ворид мешаванд, ба ҳисобномаи махсуси буҷети ҷумҳурӣ ворид карда шуда, мутобиқи моддаи 36 ҳамин Кодекс сарф карда мешаванд.".
39. Дар моддаи 45 калимаҳои "талафи истеҳсолоти кишоварзӣ" ба калимаҳои "талаф вобаста ба гирифтани заминҳо аз гардиш, иваз карда шаванд.
40. Номи боби 7 дар таҳрири зайл ифода карда шавад:
"Боби 7. Ҳифзи ҳуқуқ оид ба замин".
41. Дар моддаи 46:
номи модда дар таҳрири зайл ифода карда шавад:
"Ҳифзи хукуқ оид ба замин";
дар қисми якум калимаҳои "ба тариқи" ба калимаҳои "тибқи тартиби" иваз карда шаванд.
42. Моддаи 47 дар таҳрири зайл ифода карда шавад:
"Моддаи 47. Баррасии баҳсҳо оид ба замин
Баҳсҳо, ки аз муносибатҳои вобаста ба замин бармеоянд, аз ҷониби суд бо тартиби пешбининамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон баррасӣ карда мешаванд.".
43.Моддаи 48 хориҷ карда шавад.
44. Дар қисми якуми моддаи 51 калимаҳои "ҳифзу истифодаи дурусти замин" ба калимаҳои "ҳифзи замин ҳангоми истифода" иваз карда шаванд.
45. Номи моддаи 52 дар таҳрири зайл ифода карда шавад:
"Моддаи 52. Чорабиниҳо оид ба ҳифзи замин".
46. Моддаи 53 дар таҳрири зайл ифода карда шавад:
"Моддаи 53. Талаботи экологӣ оид ба ҷобаҷогузорӣ, лоиҳакашӣ, сохтмон ва ба истифода додани иншоотҳо, сохтмону иморатҳо
Ҷобаҷогузорӣ, лоиҳакашӣ, сохтмон ва ба истифода додани иншоотҳои нав ва таъмиркардашуда, сохтмонҳо ва иморатҳо, инчунин ҷорӣ намудани технологияи наве, ки ба ҳолати замин таъсири манфӣ мерасонад, бояд чорабиниҳоро доир ба ҳифзи замин, риояи талаботи экологӣ, санитарию гигиенӣ ва вобаста ба дигар талаботҳои махсуси муқаррарнамудаи қонунгузорӣ пешбинӣ намуда, бо тартиби муайяннамудаи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон амалӣ карда шаванд."
47. Дар ном ва қисми якуми моддаи 54 калимаҳои "истифодаи дуруст" ба калимаи "истифода" иваз карда шаванд.
48. Дар қисми якуми моддаи 55 калимаҳои "мақоми давлатии" ба калимаҳои "мақоми ваколатдори давлатӣ оид ба" ва калимаҳои "Вазорати ҳифзи табиати" ба калимаҳои "мақоми ваколатдори давлатӣ оид ба ҳифзи табиати" иваз карда шаванд.
49. Дар моддаи 56 калимаҳои "истифодаи дуруст"-ро ба калимаи "истифода" иваз карда, баъд аз калимаи "шахсони" калимаҳои "воқеӣ ва" илова карда шуда, калимаҳои "ва шаҳрвандон" хориҷ карда шаванд.
50. Дар номи моддаи 57 калимаи "Таъиноти" ба калимаи "Мафҳуми" иваз карда шавад.
51. Дар қисми дуюми моддаи 64 калимаи "инчунин" хориҷ карда шуда, баъд аз калимаҳои "истифода мешаванд" калимаҳои "ҳамчунин дигар заминҳои ғайрикишоварзии дар дохили гурӯҳи мазкури заминҳо ҷойгиршуда" илова карда шаванд.
52. Дар моддаи 65 қисми дуюм бо мазмуни зайл илова карда шавад:
"Додани заминҳои таъиноти кишоварзӣ бо тартиби заминсозии байнихоҷагӣ мутобиқи Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон "Дар бораи заминсозӣ" ба амал бароварда мешавад.".
53. Моддаи 70 хориҷ карда шавад.
"Моддаи 71 дар таҳрири зайл ифода карда шавад:
"Моддаи 71. Додани қитъаҳои замини наздиҳавлигӣ ба оилаҳо
Қитъаҳои замини наздиҳавлигӣ ба оилаҳо аз ҷониби ҷамоати деҳот, шаҳрак ва шаҳрҳо мутобиқи қарори раисони шаҳрҳо, ноҳияҳо, вилоятҳо ва Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон аз рӯи ваколаташон, ки моддаҳои 26 ва
26.1 Кодекси мазкур муқаррар намудааст, ҷудо карда мешаванд.
Қитъаи замини наздиҳавлигӣ ба андозаи то 0,12 гектар аз заминҳои обӣ ва ба андозаи то 0,25 гектар аз заминҳои обёринашаванда, дар ноҳияҳои навкорам ва кӯҳӣ ба андозаи то 0,15 гектар аз заминҳои обӣ ва ба андозаи то 0,40 гектар аз заминҳои обёринашаванда, ки масоҳати сохтмонҳо ва ҳавлӣ ба хамин ҳисоб дохил мешаванд, дода мешавад.
Андозаи мушаххаси қитъаҳои замини наздиҳавлигӣ дар доираи меъёрхои нишондодашуда бо назардошти фонди замини мавҷуда ба зичии аҳолӣ дар асоси нақшаи кулли тараққиёт ва дигар нақшаи тараққиёти маҳалҳои аҳолинишин муайян карда мешавад.
Меъёри ҳадди ақали қитъаи замини наздиҳавлигии оилаҳоро маҷлиси вакилони халқи ноҳия, шаҳр муайян мекунад.
Эзоҳ: "Қисми дуюми моддаи мазкур ба қитъаҳои замини наздиҳавлигии пештар додашуда, татбиқ карда намешавад.".
55. Дар моддаи 71.1:
номи модда дар таҳрири зайл ифода карда шавад:
"Моддаи 71.1 Тартиби додани қитъаҳои замини наздиҳавлигӣ ба оилаҳо";
ба модда қисмҳои якум, дуюм, сеюм ва чорум бо мазмуни зайл илова карда шаванд:
"Шаҳрвандон барои гирифтани қитъаҳои замини наздиҳавлигӣ ба ҷамоатҳои деҳот, шаҳрак ва мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ муроҷиат менамоянд.
Додани қитъаҳои замини наздиҳавлигӣ ба шаҳрвандон аз ҷониби ҷамоатҳои деҳот, шаҳрак ва мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ дар ҳолати мавҷуд будани фонди замини наздиҳавлигӣ амалӣ карда мешавад.
Раисони ноҳияҳо, шаҳрҳо ва ҷамоатҳо дар ҳолати мавҷуд набудани фонди замини наздиҳавлигӣ рӯйхати шаҳрвандони ба онҳо муроҷиаткардаро тартиб дода, бо мақоми болоӣ оид ба ҷудо намудани заминҳо барои ин мақсад, агар ҷудо намудани замин ба салоҳияти онҳо дохил набошад, муроҷиат менамоянд;
Оилаҳое, ки дорои қитъаи замини наздиҳавлигӣ мебошанд, ба онҳо дар ҳамин ноҳия, шаҳр дуюмбора қитъаи замини наздиҳавлигӣ дода намешавад, ба истиснои ҳолатҳое, ки зарурияти кӯчонидани оилаҳоро талаб мекунанд.".
Қисмҳои якум, дуюм ва сеюм мутаносибан қисмҳои панҷум, шашум ва ҳафтум хонда шаванд".
56. Дар моддаи 71.2:
дар ном ва матни модда баъд аз калимаи "хоҷагии" калимаи "иловагии" илова карда шавад;
қисми дуюм бо мазмуни зайл илова карда шавад:
"Қитъаи замин барои ин мақсадҳо аз заминҳои обӣ то 0,15 гектар ва аз заминҳои обёринашаванда то 0,50 гектар дода мешавад.".
57. Қисми дуюми моддаи 71.3 хориҷ карда шавад.
58. Номи боби 12 дар таҳрири зайл ифода карда шавад:
"Боби 12. Заминҳои маҳалҳои аҳолинишин (шаҳрҳо, шаҳракҳо ва маҳалҳои аҳолинишини деҳот)".
59. Дар моддаи 76.1:
дар қисми якум калимаи "намудҳои" ба калимаи "гурӯҳҳои" иваз карда шавад;
қисми сеюм дар таҳрири зайл ифода карда шавад:
"Ба ҳудуди маъмурии шаҳр дохил намудани қитъаҳои замин боиси қатъ гардидани ҳуқуқи истифодаи ин қитъаҳо аз тарафи заминистифодабарандагони пештара намегардад ва гирифтани ин заминҳо барои эҳтиёҷоти шаҳр мувофиқи нақшаи генералии шаҳрсозӣ бо тартиби муқарраргардидаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ба амал бароварда мешавад.".
60. Дар моддаи 77:
дар банди "а" калимаҳои "зери сохтмонҳо" ба калимаҳои "минтақаҳои истиқоматии шаҳрҳо" иваз карда шаванд;
дар банди "г" баъд аз калимаи "зери" калимаҳои "боғҳо ва" илова карда шаванд;
дар банди "е" калимаҳои "обанборҳо ва акваторияҳо" ба калимаҳои "об ва обанборҳо" иваз карда шаванд;
ба модда банди "ж" бо мазмуни зайл илова карда шавад:
"ж) заминҳои захираи шаҳрҳо.".
61. Дар моддаи 77.2 калимаҳои "бо қарори раиси шаҳр" хориҷ карда шаванд.
62. Моддаи 77.3 дар таҳрири зайл ифода карда шавад:
"Моддаи 77.3. Заминҳои захираи шаҳрҳо
Заминҳои захираи шаҳрҳо қитъаҳои замине мебошанд, ки дар ҳудуди шаҳр ба шахсони воқеӣ ва ҳуқуқӣ барои истифода дода нашудаанд, инчунин қитъаҳои заминҳое, ки нисбати онҳо ҳуқуқи истифода тибқи моддаи 37 Кодекси мазкур қатъ гардидааст.".
63. Моддаи 77.4 дар таҳрири зайл ифода карда шавад:
"Моддаи 77.4. Заминҳои минтақаҳои истиқоматии шаҳрҳо
Заминҳои минтакаҳои истиқоматии шаҳрҳо, заминҳое мебошанд, ки дар онҳо биноҳои истиқоматӣ ва ҳамчунин қитъаҳои замини наздиҳавлигӣ ҷойгир шудаанд.".
64. Дар моддаи 77.5:
дар номи модда баъд аз калимаи "сохтмон" калимаҳои "дар шаҳр" илова карда шаванд;
дар қисми дуюм калимаҳои "меъёрҳо ва ҳуҷҷатҳои банақшагирию лоиҳавии бо тартиби муқарраршуда тасдиқшуда" ба калимаҳои "Кодекси мазкур ва қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон" иваз карда шаванд.
65. Дар номи моддаи 77.6 баъд аз калимаи "умумӣ" калимаҳои "дар шаҳр" илова карда шаванд.
66. Дар номи моддаи 77.7 калимаи "сохтмон" ба калимаҳои "сохтмони бино ва иншоотҳои сабук" иваз карда шавад.
67. Қисми дуюми моддаи 77.8 хориҷ карда шавад.
68. Дар ном ва матни моддаи 77.9 калимаҳои "ҷангал ва буттазорҳои" ба калимаҳои "боғҳо ва ҷангалу буттазорҳои" ва калимаҳои "ҷангал ва буттазорҳо" ба калимаҳои "боғҳо ва ҷангалу буттазорҳо" иваз карда шаванд.
69. Дар моддаи 77.10:
дар номи модда калимаи "дигар" ба калимаҳои "дигари шаҳрҳо" иваз карда шавад;
қисмҳои дуюм ва сеюм хориҷ карда шаванд.
70. Моддаи 77.11 дар таҳрири зайл ифода карда шавад:
"Моддаи 77.11 Заминҳои зери об ва обанборҳо
Ба заминҳои зери об ва обанборҳо заминҳои зери обанборҳо, зери кӯлҳо, дарёҳо, каналҳо, ботлоқ, иншоотҳои гидротехникӣ ва дигари дар зери об қарордошта дохил мешаванд.".
71. Дар қисми сеюми моддаи 77.12 баъд аз калимаҳои "ҳамин Кодекс" калимаҳои "ба ғайр аз моддаҳои 77.2 ва 77.7" илова карда шаванд.
72. Дар моддаи 77.13:
дар қисми якум калимаи "аҳолинишин" ба калимаҳои "аҳолинишини деҳот" иваз карда шавад.
73. Дар моддаи 94:
дар номи модда калимаҳои "додану гирифтани" ба калимаи "додани" иваз карда шаванд;
қисмҳои дуюм ва сеюм хориҷ карда шаванд.
74. Дар қисми якуми моддаи 99 баъд аз калимаҳои "захираи давлатӣ" калимаҳои "буда, захира барои истеҳсолоти кишоварзӣ, саноат, нақлиёт ва дигар эҳтиёҷоти хоҷагии халқ" илова карда шаванд.
75. Моддаи 100 хориҷ карда шавад.
76. Номи боби 18 дар таҳрири зайл ифода карда шавад:
"Боби 18. Муқаррароти хотимавӣ".
77. Моддаи 101 дар таҳрири зайл ифода карда шавад:
"Моддаи 101. Ҷавобгарӣ барои вайрон кардани Кодекси мазкур
Шахсоне, ки талаботи Кодекси мазкурро вайрон мекунанд, тибқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ба ҷавобгарӣ кашида мешаванд.".
78. Моддаи 103 хориҷ карда шавад.
79. Моддаи 104 дар таҳрири зайл ифода карда шавад:
"Моддаи 104. Баргардонидани қитъаҳои замини худсарона ишғолкардашуда
Қитъаҳои замини худсарона ишғолкардашуда бе ҷуброни хароҷоте, ки дар муддати ғайриқонунӣ истифодабарӣ сарф шудааст, мувофиқи таъиноташон баргардонида мешаванд. Ба ҳолати барои истифодаи мувофиқ баргардонидани қитъаҳои замин, аз ҷумла барҳам додани сохтмон аз ҳисоби шахсоне, ки қитъаҳои заминро худсарона ишғол намудаанд, амалӣ карда мешаванд.
Қитъаҳои замини худсарона ишғолшуда бо қарори мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатии ноҳия (шаҳр) баргардонида мешаванд.".
80. Калимаҳои "Боби ХIХ. Шартномаҳои байналмилалӣ" хориҷ карда шаванд.
Моддаи 2. Тартиби мавриди амал қарор додани Қонуни мазкур
Қонуни мазкур пас аз интишори расмӣ мавриди амал қарор дода шавад.
Президенти
Ҷумҳурии Тоҷикистон Э. Раҳмонов
ш. Душанбе
5 январи соли 2008 № 357
ЗАКОН РЕСПУБЛИКИ ТАДЖИКИСТАН
О ВНЕСЕНИИ ИЗМЕНЕНИЙ И ДОПОЛНЕНИЙ В ЗЕМЕЛЬНЫЙ КОДЕКС РЕСПУБЛИКИ ТАДЖИКИСТАН
Статья 1. Внести в Земельный кодекс Республики Таджикистан от 13 декабря 1996 года (Ахбори Маджлиси Оли Республики Таджикистан, 1996 г., №23, ст. 351; 1997 г., №23-24, ст. 333, раздел IV; 1999 г., №5, ст.59; 2001 г., №4, ст. 176; 2004 г., №2, ст. 55, №3, ст. 190; 2006г., №7, ст.347) следующие изменения и дополнения:
1. Порядковые номера глав Кодекса обозначить арабскими цифрами.
2. Часть первую статьи 3 изложить в следующей редакции:
"Все земли в Республике Таджикистан составляют единый государственный земельный фонд и в соответствии с целевым назначением подразделяются на следующие категории:".
3. В статье 6:
в пункте "б" после слов "мониторинга земель" дополнить словами ", разработки и утверждения типовых книг и других документов земельного кадастра;";
пункт "и" изложить в следующей редакции:
"и) государственная регистрация права пользования участком земли и других прав, связанных с ними, а также выдачи землепользователям в установленном порядке документов, удостоверяющих право пользования земельным участком;";
пункт "н" изложить в следующей редакции:
"н) разрешение и разъяснение вопросов, возникающих при государственной регистрации права пользования земельным участком и других прав, связанных с ними, а также при выдаче соответствующих документов;";
в пункте "о" слово "Правительством" заменить словом "законодательством".
4. В статье 7:
в пункте "д" после слова "участком" дополнить словами "в соответствии со статьей 37 настоящего Кодекса;";
пункты "е" и "ж" исключить.
5. В статье 8:
в пункте "б" слова "и изъятие" исключить, после слов "земельных участков и" дополнить словом "дополнительных";
пункт "г" исключить;
пункт "д" изложить в следующей редакции:
"д) составление хозяйственной книги, ведение списков землепользователей и договоров аренды, а также регулирование приусадебных земель и земель дополнительных личных подсобных хозяйств;";
пункты "д", "е" и "ж" соответственно считать пунктами "г", "д" и "е".
6. В статье 8.1:
пункт "б" исключить;
пункты "в" и "г" соответственно считать пунктами "б" и "в".
7. Дополнить Кодекс статьей 9.1 следующего содержания:
"Статья 9.1. Перевод земель из одного вида в другой в составе категории земель сельскохозяйственного назначения
Перевод пашни, многолетних насаждений, сенокосов и пастбищ в несельскохозяйственный вид земель сельскохозяйственного назначения и перевод пашен и земель многолетних насаждений в сенокосы и пастбища, а также перевод всех видов орошаемых земель в богарные земли производится решением Правительства Республики Таджикистан.
Перевод сенокосов, пастбищ и других видов земель в пашни и земли многолетних насаждений, независимо от площади этих земель, перевод пашен в земли многолетних насаждений, перевод земель многолетних насаждений в пашни, а также перевод всех видов богарных земель в орошаемые земли, производится решением местного исполнительного органа государственной власти района (города)";
8. Статью 11 изложить в следующей редакции:
"Статья 11. Бессрочное пользование земельным участком
Бессрочным признается пользование земельным участком без срока, установленного заранее.
Земельный участок предоставляется физическим и юридическим лицам Республики Таджикистан в бессрочное пользование.".
9. Статью 12 дополнить частью третьей следующего содержания:
"При переходе приусадебных земельных участков граждан юридическим лицам, этот земельный участок предоставляется в бессрочное пользование.".
10. В статье 13 слово "десяти" заменить словом "двадцати".
11. В статье 15:
в части первой после слов "на местах" дополнить словом "касательно всех физических и юридических лиц, имеющих в пользовании земельные участки.";
часть четвертую изложить в следующей редакции:
"Порядок государственной регистрации прав пользования земельным участком устанавливается нормативными правовыми актами Республики Таджикистан.";
дополнить частью пятой в следующей редакции:
"Форма государственной регистрационной книги права пользования земельным участком, форма документов земельного кадастра, необходимых для отчетности и регистрации участка земли, определяется и утверждаются уполномоченным государственным органом по землеустройству.".
12. Пункт "в" статьи 16 изложить в следующей редакции:
"в) самовольное изменение целевого назначения земельного участка.".
13. В статье 17:
из пункта "а" исключить абзацы первый и второй;
дополнить пунктом "в" следующего содержания:
"в) количество земельного пая определяется Свидетельством на земельный пай.";
в части третьей после слов "в пункте "а" дополнить словами "и "в", слова "части первой" исключить.
14. Статью 19 изложить в следующей редакции:
"Статья 19. Права первичных землепользователей
Первичные землепользователи имеют право:
- самостоятельно хозяйствовать на земле;
- собственности на произведенную сельскохозяйственную продукцию и доходы от ее реализации;
- использовать для нужд хозяйства, имеющиеся на земельном участке общераспространенные полезные ископаемые, торф, лесные угодья, водные объекты, а также эксплуатировать другие полезные свойства земли в соответствии с нормативными правовыми актами Республики Таджикистан;
- возводить жилье, производственные, культурно-бытовые и иные строения и сооружения согласно требованиям настоящего Кодекса;
- собственности на посевы и посадку сельскохозяйственных культур и насаждений;
- в порядке, установленном Правительством Республики Таджикистан, передавать право пользования земельным участком другому лицу, за исключением случаев, установленных законом.
- передавать земельный участок в аренду;
- определять и подписывать сервитуты на основании договора;
- передавать право пользования участком земли в залог;
- на возмещение убытков в случаях изъятия права пользования земельным участком для государственных или общественных нужд, в соответствии со статьями 41 и 43 настоящего Кодекса;
- добровольно отказаться от земельного участка".
15. В абзаце третьем статьи 20 слова "земельных улучшений" заменить словами "улучшения состояния земель".
16. Статью 21:
дополнить новым абзацем следующего содержания:
"беречь и охранять знаки межевания, геодезические и другие специальные знаки.".
17. Часть первую статьи 23 изложить в следующей редакции:
"Земли, пригодные для сельскохозяйственных нужд, предоставляются физическим и юридическим лицам для сельскохозяйственного производства.".
18. Статью 24 изложить в следующей редакции:
"Статья 24. Предоставление земельных участков для несельскохозяйственных нужд
Для несельскохозяйственных нужд предоставляются земельные участки, непригодные для сельскохозяйственного производства, либо сельскохозяйственные угодья худшего качества, с кадастровой оценкой, не превышающей средне районного уровня.
Предоставление земельных участков под строительство населенных пунктов производится по заключению органов геологии. Предоставление земельных участков под застройку на площадях залегания полезных ископаемых производится по согласованию с органом государственного надзора за безопасным ведением работ в промышленности и горному надзору.
Физические и юридические лица, выполняющие геологические, изыскательские, геодезические и другие временные исследовательские работы, пользуются земельными участками для осуществления этих работ с согласия землепользователей и исполнительных органов местной государственной власти без изъятия земельных участков у землепользователей на основании лицензии, выданной в соответствии с законодательством Республики Таджикистан.
Нанесенный ущерб и затраты на восстановление нарушенных земель, причиненные землепользователю временным занятием земельного участка, возмещаются физическими и юридическими лицам, занявшим эти земельные участки в соответствии с требованиями настоящего Кодекса. В случае прекращения прав на разработку месторождения, физические и юридические лица должны восстановить земельный участок и в установленном порядке возвратить землепользователю.".
19. Статью 26 изложить в следующей редакции:
"Статья 26. Предоставление и закрепление земельных участков местными исполнительными органами государственной власти районов, городов и областей
Местные исполнительные органы государственной власти районов, городов по согласованию с местным органом по землеустройству предоставляют в бессрочное, срочное и пожизненное наследуемое пользование, а также в аренду земельные участки из следующих категорий земель:
а) из категории земель сельскохозяйственного назначения и категории земель государственного запаса для сельскохозяйственных нужд, независимо от размера земельного участка, а для несельскохозяйственных нужд, за исключением видов земель, указанных в статье 29 настоящего Кодекса для этих категорий, в размере до 10 гектаров;
б) из категории земель государственного лесного фонда и категории земель государственного водного фонда, за исключением земель лесов первой категории для сельскохозяйственных нужд, в размере до 10 гектаров, а для несельскохозяйственных нужд с учетом требований статьи 97 настоящего Кодекса, за исключением видов земель, указанных в статье 29 настоящего Кодекса для данных категорий, до 5 гектаров;
в) из категории земель населенных пунктов (городов, поселков и сельских населенных пунктов) за исключением видов земель, указанных в статье 29 настоящего Кодекса, по отношению к данной категории, для нужд данной категории до 10 гектаров;
г) из категории земель промышленности, транспорта, связи, обороны и других категорий, для нужд данной категории до 10 гектаров;
д) из категории земель природоохранного, оздоровительного, рекреационного и историко-культурного назначения, без изменения целевого назначения каждого вида земель этой категории в размере до 5 гектаров.".
Закрепление земельных участков осуществляется независимо от размера земельного участка.
Местные исполнительные органы государственной власти Горно-Бадахшанской автономной области и областей предоставляют в бессрочное и срочное пользование земельные участки из вида земель всех категорий, за исключением земель, указанных в статье 29 настоящего Кодекса, в размере до 20 гектаров по согласованию с местными исполнительными органами государственной власти районов (городов) и местными органами по землеустройству.".
20. Кодекс дополнить статьей 26.1 следующего содержания:
"Статья 26.1. Предоставление земельных участков Правительством Республики Таджикистан
Правительство Республики Таджикистан по согласованию с местными исполнительными органами государственной власти районов, городов, областей и уполномоченным государственным органом по землеустройству Республики Таджикистан предоставляет в бессрочное и срочное пользование, в аренду земельные участки из всех категорий и видов земель, независимо от размера.".
21. Дополнить статьей 27.1 следующего содержания:
"Статья 27.1. Предоставление в залог права пользования земельным участком
Первичные землепользователи имеют право предоставлять право пользования земельным участком в залог.
Срок исполнения обязательств, обеспеченных залогом права пользования земельным участком, не может превышать сроки пользования заложенным земельным участком.
Порядок и особенности залога права пользования землей определяются Законом Республики Таджикистан "Об ипотеке".
22. В статье 28 слова "Законом Республики Таджикистан "О землеустройстве" заменить словами "законодательством Республики Таджикистан".
23. Статью 29 Кодекса изложить в следующей редакции:
"Статья 29. Особенности предоставления отдельных видов земель для несельскохозяйственных нужд
При необходимости предоставление отдельных видов земель из ниже перечисленных категорий земель осуществляется только Правительством Республики Таджикистан:
а) из категорий земель сельскохозяйственного назначения и государственного запаса (пашни, многолетние насаждения, питомники, сенокосы и пастбища);
б) из категории земель населенных пунктов (национальные парки, парки культуры и отдыха, ботанические сады и другие виды садов, леса первой категории, памятники природы, оздоровительные объекты, земли историко-культурного назначения, научноопытные площадки, научно-исследовательские учреждения, за исключением легких построек, без изменения целевого назначения, для обслуживания этих земель и граждан);
в) из категории земель государственного лесного фонда и государственного водного фонда (пашни, земли многолетних насаждений, плантации, питомники, сенокосы, пастбища и леса первой категории).,.
24. Статью 30 изложить в следующей редакции:
"Статья 30. Порядок предоставления земельных участков для несельскохозяйственных нужд
Предоставление земель под строительство осуществляется в два этапа:
1) с предварительным согласованием месторасположения объекта строительства;
2) без предварительного согласования месторасположения объекта строительства.
С предварительным согласованием месторасположения объекта строительства физические и юридические лица обращаются к председателям городов и районов. С учетом социально - экономических, экологических, градостроительных и других условий по согласованию с местным исполнительным органом государственной власти городов и районов, местный орган по землеустройству совместно с постоянно действующей комиссией по отводу земельных участков физическим и юридическим лицам, заинтересованным в отводе земельного участка, выбирают месторасположение объекта строительства. В результате составляется предварительный акт выбора земельного участка для месторасположения объекта строительства, с целью проектирования, утверждаемый решениями председателей городов и районов. Утверждение акта предварительного выбора земельного участка для месторасположения объекта строительства не может быть основанием для начала строительства.
Физические и юридические лица после разработки и согласования проектов застройки, в установленном законодательством порядке, обращаются с этим проектом к председателям районов, городов об отводе земельного участка. Председатели районов, городов, областей и Правительство Республики Таджикистан в пределах своей компетенции, указанной в статьях 26 и 26.1 настоящего Кодекса, на основании землеустроительного дела и представления уполномоченного государственного органа по землеустройству и местного органа по землеустройству принимают решение об отводе земли.
Физические и юридические лица в порядке, установленном статьей 18 настоящего Кодекса,после получения Сертификата на право пользования земельным участком и разрешения на строительство, выданного архитектурными и градостроительными органами, могут приступить к строительству.
Без предварительного согласования месторасположения объекта строительства отвод земельных участков осуществляется, для строительства гражданами жилых домов. Граждане, после отвода земельных участков в установленном порядке и получения Сертификата на право пользования земельным участком, должны разработать проект строительства, согласовать с органами архитектуры и градостроительства и после утверждения проектов с разрешения органов архитектуры и градостроительства, приступают к строительству.
Председатели городов, районов, областей и Правительство Республики Таджикистан в случаях, когда физическими и юридическими лицами предоставляются в соответствии с требованиями законодательства Республики Таджикистан разработанные, утвержденные и прошедшие экспертизу проекты строительства, могут отвести земельный участок в рамках своих полномочий для строительства в один этап без предварительного согласования месторасположения объекта строительства.
В случае отказа в предоставлении земельного участка физические и юридические лица в десятидневный срок со дня его принятия уведомляются в письменной форме.
Отказ в предоставлении земельного участка может быть обжалован физическими и юридическими лицами в судебном порядке,.
25. Статью 31 исключить.
26. Статью 37 изложить в следующей редакции:
"Статья 37. Основания прекращения права пользования земельным участком
Право пользования землей или его частью прекращается в случаях:
а) письменного отказа от земельного участка, подписанного землепользователями;
б) прекращения деятельности землепользователей;
в) не использования земельного участка для сельскохозяйственных нужд в течение двух лет и откладывание строительства на землях несельскохозяйственного назначение в течение трех лет;
г) использования земли не по целевому назначению, указанному в документах, удостоверяющих право пользования землей;
д) использования земельного участка способами, приводящими к снижению плодородия почв, их химическому, радиоактивному и иному загрязнению, ухудшению экологической обстановки;
е) истечения срока, на который был предоставлен земельный участок;
ж) изъятия земель для государственных или общественных нужд, в случаях, предусмотренных настоящим Кодексом.".
27. Статью 38 изложить в следующей редакции:
"Статья 38. Основания изъятия земель для государственных или общественных нужд
Изъятие земель для государственных или общественных нужд осуществляется в исключительных случаях при отсутствии других вариантов размещения объектов, связанных с:
1) выполнением международного обязательства Республики Таджикистан, ратифицированного в установленном порядке;
2) созданием новых населенных пунктов, расширением городов и населенных пунктов;
3) размещением следующих объектов:
- объекты обороны и безопасности;
- объекты транспортной инфраструктуры: автомобильные дороги, улицы, мосты, туннели, эстакады, и другие транспортные инженерные сооружения, объекты связи;
- объекты электро-, газо-, тепло- и водоснабжения, а также объекты по отведению сточных вод;
- школ, библиотек, больниц, кладбищ, парков, спортивных и игровых площадок и других социальных нужд, а также государственных зданий, служащих для государственных и общественных целей;
4) обнаружением месторождения полезных ископаемых;
5) защитой памятников и объектов, имеющих археологическую, историческую или научную ценность в случаях если они находятся под угрозой исчезновения или разрушения.".
28. Кодекс дополнить статьей 38.1 следующего содержания:
"Статья 38.1. Принятие акта об изъятии земель для государственных или общественных нужд
Решение об изъятии земельных участков для государственных или общественных нужд принимается местным исполнительным органом государственной власти районов, городов, областей и Правительством Республики Таджикистан.
В случае несогласия землепользователя или пользователя других зарегистрированных прав, связанных с земельным участком, с решением об изъятии земельного участка, он вправе обратиться в суд с иском.
Основаниями принятия решений об изъятии земельного участка для государственных или общественных нужд являются утвержденные в установленном порядке градостроительная документация, иные проекты, обосновывающие необходимость и технико-экономические расчеты изъятия земельного участка.
Решение об изъятии земельного участка для государственных или общественных нужд принимается после утверждения соответствующих проектов.".
29. Статью 39 изложить в следующей редакции:
"Статья 39. Решение о прекращении права пользования земельным участком
Решение о прекращении права пользования земельным участком по основаниям, предусмотренным пунктами "а", "б", "е" и "ж" статьи 37 настоящего Кодекса принимает местный исполнительный орган государственной власти районов (городов).
Исполнение решения о прекращении права пользования земельным участком по основаниям, предусмотренным пунктами "е" и "ж" статьи 37 настоящего Кодекса, осуществляется после окончания сельскохозяйственного цикла.
Решение о прекращении права пользования землей, по основаниям, предусмотренным пунктами "в", "г" и "д" статьи 37 настоящего Кодекса, принимается судом по представлению местных исполнительных органов государственной власти или местного органа по землеустройству в соответствии с законодательством Республики Таджикистан.
Уведомление о решении по прекращению прав пользования землей должно быть предоставлено всем землепользователям органом, принимающим решение, в соответствии с законодательством Республики Таджикистан.
Земельные участки, на которые прекращены права пользования, зачисляются в специальный земельный фонд района (города), земли запаса района (города) или возвращаются прежним землепользователям.
В специальный земельный фонд района (города), в основном, включаются сельскохозяйственные земли, на которых прекращено право пользования.
В земли запаса района (города) включаются земли, выделенные для несельскохозяйственного пользования и на которых прекращено право пользования.".
30. Статью 40 изложить в следующей редакции:
"Статья 40. Порядок изъятия земель для государственных или общественных нужд
Землепользователь или пользователь других зарегистрированных прав, связанных с землей, должен быть не позднее, чем за год до предстоящего изъятия земельного участка письменно уведомлен местным органом по землеустройству.
Землепользователь или пользователь других зарегистрированных прав, связанных с землей, подлежащего изъятию для государственных или общественных нужд земельного участка до принятия судом решения по иску, вправе осуществлять принадлежащие ему права на земельный участок, в том числе, производить необходимые затраты, обеспечивающие использование участка в соответствии с его назначением.".
31. Кодекс дополнить статьей 40.1 следующего содержания:
"Статья 40.1. Информированность об изъятии земельного участка для государственных или общественных нужд
Процесс изъятия земельного участка для государственных или общественных нужд является прозрачным.
Все решения об изъятии земельного участка для государственных или общественных нужд публикуются в республиканских газетах на государственном и русском языках в течение пяти рабочих дней со дня принятия исполнительным органом государственной власти, принявший решения.
Все решения об утверждении градостроительной документации публикуются в порядке, определенном настоящей статьей. При этом проекты архитектурно-градостроительного характера, в том числе генеральные планы застройки являются открытыми для всеобщего ознакомления в виде детальных макетов в общедоступных местах, определенных местными исполнительными органами государственной власти в течение всего периода их реализации. Данные макеты выставляются для ознакомления до последнего дня их осуществления в течение 10 дней с момента их утверждения.".
32. Название главы 6 изложить в следующей редакции:
"Глава 6. Возмещение убытков землепользователям и потерь, связанных с выводом земель из оборота".
33. Статью 41 изложить в следующей редакции:
"Статья 41. Возмещение убытков землепользователям или пользователям других зарегистрированных прав, связанных с землей в случае изъятия земельного участка для государственных или общественных нужд
Изъятие земельных участков для государственных или общественных нужд у землепользователей или пользователей других зарегистрированных прав, связанных с землей, может производиться после:
а) выделения,по их желанию, равноценного земельного участка;
б) строительства на новом месте, в установленном порядке, физическими и юридическими лицами, для которых отводится земельный участок, жилых, производственных и иных построек, аналогичных по назначению и равноценных взамен изымаемых, либо в денежной форме;
в) возмещения в полном объеме всех других убытков, включая упущенную выгоду, в соответствии с законодательством Республики Таджикистан.
При изъятии земельных участков для государственных или общественных нужд, все убытки оцениваются по рыночной стоимости, которая определяется с учетом месторасположения земельного участка и оплачивается со стороны лиц, в пользу которых изымается земля.
В случае несогласия землепользователя с размером и условиями возмещения убытков, он вправе обратиться в суд.".
34. Статью 42 изложить в следующей редакции:
"Статья 42. Возмещение потерь, связанных с выводом земель из оборота
Потери, связанные с выводом земель из оборота, возмещаются физическими и юридическими лицами, которым предоставляются эти земли для несельскохозяйственных целей.
При расчете потерь, связанных с выводом земель из оборота используются нормативы стоимости освоения новых земель и улучшения состояния существующих земель с целью производства сельскохозяйственной продукции в объеме не менее получаемого на изымаемых участках или ранее получаемого до снижения их качества.".
35. Статью 43 изложить в следующей редакции:
"Статья 43. Порядок возмещения убытков землепользователям или пользователям других зарегистрированных прав, связанных с землей и потерь, связанных с выводом земель из оборота
Возмещение убытков землепользователям или пользователям других зарегистрированных прав, связанных с землей и потерь, связанных с выводом земель из оборота, в случае изъятия земельного участка для государственных или общественных нужд производится до изъятия земли за счет физических и юридических лиц, деятельность которых вызвала необходимость изъятия.
Порядок возмещения убытков землепользователям или пользователям других зарегистрированных прав, связанных с землей и потерь, связанных с выводом земель из оборота, в случае изъятия земли для государственных или общественных нужд определяется Правительством Республики Таджикистан.".
36. Статью 44 изложить в следующей редакции:
"Статья 44. Использование средств, поступающих в порядке возмещения потерь, связанных с выводом земельных участков из оборота
Средства, поступившие в порядке возмещения потерь, связанных с выводом земельных участков из оборота, перечисляются на специальный счет республиканского бюджета и расходуются в соответствии со статьей 36 настоящего Кодекса.".
37. В статье 45 слова "потерь сельскохозяйственного производства" заменить словами "потерь, связанных с выводом земель из оборота".
38. Название главы 7 изложить в следующей редакции:
"Глава 7. Защита земельных прав"
39. В статье 46:
название статьи изложить в следующей редакции:
"Статья 46. Защита земельных прав";
в части первой слова "способами, установленными" заменить словами "в порядке, установленном".
40. Статью 47 изложить в следующей редакции:
"Статья 47. Рассмотрение земельных споров
Земельные споры, возникающие из земельных отношений, рассматриваются судом, в порядке, установленном законодательством Республики Таджикистан.".
41. Статью 48 исключить.
42. В части первой статьи 51 слова "на охрану и рациональнее использование" заменить словами "на охрану при использовании".
43. Название статьи 52 изложить в следующей редакции:
"Статья 52. Мероприятия по охране земель".
44. Статью 53 изложить в следующей редакции:
"Статья 53. Экологические требования к размещению, проектированию, строительству и вводу в эксплуатацию объектов, строений и сооружений
Размещение, проектирование, строительство и ввод в эксплуатацию новых и реконструируемых объектов, строений и сооружений, а также внедрение новых технологий, отрицательно влияющих на состояние земель, должны предусматривать осуществление мероприятий по охране земель, обеспечение соблюдения экологических, санитарно-гигиенических и других специальных требований, установленных законодательством, в порядке, определяемом Правительством Республики Таджикистан.
45. В названии и части первой статьи 54 слово "рационального" исключить.
46. В части первой статьи 55 слова "государственным органом землеустройства" заменить словами "уполномоченным государственным органом по землеустройству", слова "Министерством охраны природы" заменить словами "уполномоченным государственным органом по охране природы".
47. В статье 56 слово "рациональному" исключить, после слов "органами" дополнить словами "должностными, физическими и", слова ", должностными лицами и гражданами" исключить.
48. В названии статьи 57 слово "Назначение" заменить словом "Понятие".
49. В части второй статьи 64 слова ", а также" исключить, после слова "продукции" дополнить словами ", а также иные несельскохозяйственные земли, расположенные внутри указанной категории земель".
50. Статью 65 дополнить частью второй следующего содержания:
"Предоставление земель сельскохозяйственного назначения осуществляется в порядке межхозяйственного землеустройства в соответствии с Законом Республики Таджикистан "О землеустройстве".
51. Статью 70 исключить.
52. Статью 71 изложить в следующей редакции:
"Статья 71. Предоставление приусадебных земельных участков семьям
Приусадебные земельные участки семьям выделяются джамоатами сел, поселков и городов решением председателей городов, районов, областей и Правительством Республики Таджикистан в пределах их компетенции, установленных статьями 26 и 26.1 настоящего Кодекса.
Приусадебный земельный участок предоставляется в размере до 0,12 гектара на орошаемых и до 0,25 гектара на неорошаемых землях, в целинных и горных районах до 0,15 гектара орошаемых и до 0,40 гектаров неорошаемых земель, включая площадь, занятую под строения и дворы.
Конкретный размер приусадебных земельных участков в пределах указанных норм определяется с учетом существующего земельного фонда каждого землепользователя и плотности населения на основании генерального плана развития и иного плана развития населенных пунктов".
Минимальный размер приусадебного участка семей определяется маджлисом народных депутатов района, города.
Примечание:
"Часть вторая настоящей статьи не применяется к ранее предоставленным приусадебным земельным участкам.".
53. В статье 71.1:
название статьи изложить в следующей редакции:
"Статья 71.1. Порядок предоставления приусадебных земельных участков семьям";
дополнить статью частями первой, второй и третьей следующего содержания:
"Граждане для получения приусадебных земельных участков обращаются в сельские и поселковые джамоаты и в местные исполнительные органы государственной власти.
Предоставление приусадебных земельных участков гражданам осуществляется сельскими джамоатами, поселковыми и местными исполнительными органами государственной власти при наличии приусадебного (жилищного) фонда.
В случае отсутствия приусадебного (жилищного) фонда председатели местных исполнительных органов государственной власти и джамоатов составляют список обратившихся к ним граждан за приусадебными земельными участками и обращаются в вышестоящий орган об отводе земель для данной цели, если выделение земель не входит в их компетенцию.".
Семьям, имеющим приусадебные земельные участки, вторично не выделяются приусадебные земельные участки в этом районе, городе, за исключением случаев, требующих необходимости переселения семей граждан".
Части первую, вторую, третью соответственно считать частями четвертой, пятой и шестой.
54. В статье 71.2:
в названии и в тексте статьи после слова "организации" дополнить словом "дополнительного";
дополнить статью частью второй следующего содержания:
"Земельный участок для этих целей предоставляется из орошаемых земель до 0,15 гектаров и из неорошаемых земель до 0,50 гектаров.".
55. Часть вторую статьи 71.3 исключить.
56. Название главы 12 изложить в следующей редакции:
"Глава 12. Земли населенных пунктов (городов, поселков городского типа и сельских населенных пунктов)".
57. В статье 76.1:
часть третью изложить в следующей редакции:
"Включение земельных участков в административные границы города не влечет прекращения права пользования этими участками прежних землепользователей и изъятие этих земель для городских нужд осуществляется согласно генеральному плану градостроительства в порядке, установленном законодательством Республики Таджикистан.);.
58. В статье 77:
в пункте "а" слова "городских застроек" заменить словами "жилых зон городов";
в пункте "г" после слова "занятые" дополнить словом "садами,";
в пункте "е" слова "водоемы и акватории" заменить словами "водой и водоемами";
статью дополнить пунктом "ж" следующего содержания:
"ж) земли запаса городов.".
59. В статье 77.2 слова "по решению председателя города" исключить.
60. Статью 77.3 изложить в следующей редакции:
"Статья 77.3. Земли запаса городов
Земли запаса городов - земельные участки, которые не предоставлены в пользование физическим и юридическим лицам на территории городов, а также земельные участки, в отношении которых перекрашено право пользования в соответствии со статьей 37 настоящего Кодекса.".
61. Статью 77.4 изложить в следующей редакции:
"Статья 77.4. Земли жилых зон городов
Земли жилых зон городов состоят из земель, на которых расположены жилые здания, а также приусадебные земельные участки."
62. В статье 77.5:
в названии статьи, после слова "строительства" дополнить словами "в городе";
в части второй слова "в соответствии с утвержденными в установленном порядке нормами и проектно-планировочной документацией" заменить словами "настоящим Кодексом и законодательством Республики Таджикистан".
63. В названии статьи 77.6 после слова "пользования" дополнить словами "в городе".
64. В названии статьи 77.7 слова "для строительства" заменить словами "под строительство зданий и сооружений облегченного типа".
65. Часть вторую статьи 77.8 исключить.
66. В названии и тексте статьи 77.9 слова "лесами и кустарниками" заменить словами "садами, лесами и кустарниками.".
67. В статье 77.10:
в названии статьи после слов "иного назначения" дополнить словами "в городе";
части вторую и третью исключить.
68. Статью 77.11 изложить в следующей редакции:
"Статья 77.11. Земли под водой и водоемами
К землям под водами и водоемами относятся земли под водоемами, озерами, реками, каналами, болотами и гидротехническими сооружениями и других земель под водой.".
69. В части третьей статьи 77.12 после слов "настоящего Кодекса" дополнить словами "кроме статей 77.2 и 77.7".
70. В статье 77.13:
в части первой после слова "этих" дополнить словом "сельских";
71. В части второй статьи 93 слова "для выполнения стоящих перед ними задач" исключить.
72. В статье 94:
в названии статьи слова "и изъятие" исключить;
части вторую и третью исключить.
73. В части первой статьи 99 после слов "не предоставленные в пользование" дополнить словами "и являющиеся резервом для сельскохозяйственного производства, промышленности, транспорта и иных народнохозяйственных нужд".
74. Статью 100 исключить.
75. Название главы 18 изложить в следующей редакции:
"Глава 18. Заключительные положения".
76. Статью 101 изложить в следующей редакции:
"Статья 101. Ответственность за нарушение настоящего Кодекса
Лица, нарушившие положения настоящего Кодекса, несут ответственность в соответствии с законодательством Республики Таджикистан.".
77. Статью 103 исключить.
78. Статью 104 изложить в следующей редакции:
"Статья 104. Возврат самовольно занятых земельных участков
Самовольно занятые земельные участки подлежат возврату по их принадлежности без возмещения затрат, произведенных за время незаконного пользования. Приведение земельных участков в пригодное для использования состояние, включая снос строений, производится за счет лиц, самовольно занявших земельные участки.
Возврат самовольно занятого земельного участка производится по решению местного исполнительного органа государственной власти района (города)".
79. Слова "Глава XIX. Международные договоры" исключить.
Статья 2. Порядок введения в действие настоящего Закона
Настоящий Закон ввести в действие после его официального опубликования.
Президент
Республики Таджикистан Э. Рахмонов
г. Душанбе,
5 января 2008 № 357
