ҚОНУНИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН
ДАР БОРАИ ЙОДНОКГАРДОНИИ НАМАК
(Қонуни ҶТ аз 12.05.2007 № 264)
Қонуни мазкур асосҳои ҳуқуқи, ташкили ва иқтисодии тадбирҳои вобаста ба йоднокгардонии намакро бо мақсади пешгири аз бемориҳои норасоии йод дар Ҷумҳурии Тоҷикистон муқаррар, намуда, муносибатҳои дар ин соҳа ба миёнояндаро танзим мекунад.
Моддаи 1. Мафҳумҳои асосӣ
Дар Қонуни мазкур мафҳумҳои зерин истифода шудаанд:
йоднокгардонии намак - амали бо йод омехтагардонии намак бо мақсади пешгири аз бемориҳои норасоии йод;
бемориҳо вобаста ба норасоии йод-ҳолати номуътадиле, ки аз вайрон шудани фаъолияти ғадуди сипаршакл дар натичаи норасоии йод дар чисми одам паидо мешавад (паст рафтани сатхи тафаккур, бачапартои, тавлиди кудаки мурда, камакли ва гаира);
пешгирии беморихо аз норасоии иод -амалхое, ки барои пешгири аз беморихои норасоии иод нигаронида шудаанд.
Моддаи 2. Қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи йоднокгардонии намак
Қонунгузории Ҷумхурии Точикистон дар бораи иоднокгардонии намак ба Конститутсияи (Сарконуни) Чумхурии Точикистон асос ефта, аз хамин Конун, дигар конунхо ва санадхои хукукии баиналмилалие, ки Чумхурии Точикистон эътироф кардааст, иборатаст.
Моддаи 3. Доираи татбиқи Қонуни мазкур
Конуни мазкур ба хамаи шахсони вокеи ва хукуки, сарфи назар аз шакли ташкилию хукуки, ки дар сохаи иоднокгардонии намак фаъолият мекунанд, дахл дорад.
Моддаи 4. Салоҳияти мақоми ваколатдори давлати дар соҳаи йоднокгардонии намак
Салохияти макоми ваколатдори давлати дар сохаи иоднокгардонии намак бо максади пешгири аз беморихои норасоии иод аз амалхои заил иборатанд:
тахия ва ичрои барномахои максадноки давлати вобаста ба пешгири аз беморихои норасоии иод;
хамохангсозии фаъолияти дигар вазорату идорахои чумхури, ташкилотхо, сарфи назар аз шакли моликият ва тобеияти идорави, инчунин макомоти хокимияти ичроия дар махалхо дар сохаи пешгири аз беморихои норасоии иод;
назорат, баходихи ва пешгирии дарачаи пахншавии беморихо вобаста ба норасоии иод дар баини ахоли;
якчоя бо макомоти хокимияти ичроия дар махалхо анчом додани назорати ичрои талаботи хамин Конун ва дигар санадхои меъерию хукукии Чумхурии Точикистон оид ба масъалахои пешгири аз беморихои норасоии иод;
муайян намудани минтакахое, ки дар таркиби хокашон иод кам мебошад;
омузиш, баходихи ва пешгуии дарачаи пахншавии беморихо аз норасоии иод дар баини ахоли;
амали гардонидани чорабинихои хукуки, иктисоди ва ташкили бо максади истехсол, фуруш ва бо намаки иоднокгардондашуда таъмин кардани талаботи ахоли;
ваколатхои дигаре, ки Хукумати Чумхурии Точикистон муаиян мекунад.
Моддаи 5. Тадбирҳои йоднокгардонии намак
Дар сохаи иоднокгардони бо максади пешгири аз беморихои норасоии иод дар Чyмxypии Точикистон тадбирхои зерин амали карда мешаванд:
ташкили муоинаи ахоли, пешгири ва ошкор кардани шахсоне, ки гирифтори беморихои норасоии иод гардидаанд;
баходихии харсола бо максади мониторинги чараени пахншавии беморихо аз норасоии иод, самаранокии чорахои пешгири ва ба макомоти дахлдор пешниход кардани маълумот дар бораи натичахои он;
ташкили гузаронидани тадкикоти илми, ки барои пешгири аз беморихои норасоии иод равона шудааст;
огох кардани ахоли дар бораи чорахои пешгири аз беморихои норасоии иод ва ташкили воситахои маърифати санитари тавассути матбуот, радио, телевизион оид ба масъалахои пешгирии бемории мазкур, нашри варакахо, маълумотномахо ва гаира;
хатми будани риояи стандартхо, талаботи меъерхои санитарию гигиени ва коидахои (минбаъд стандарт ва талабот) таъмини сифат ва бехатарии намаки иоднокгардондашуда аз чониби хамаи шахсони вокеи ва хукукие, ки дар сохаи истехсол, содирот, воридот ва фуруши намаки иоднокгардондашуда фаъолият мекунанд.
Моддаи 6. Назорати давлатии пешгири аз бемориҳои норасоии йод
Назорати давлатии пешгири аз беморихои норасоии иод аз чониби макоми ваколатдори давлати дар сохаи тандурусти, амали гардонида мешавад.
Экспертизаи намунахои намак ба максади мукаррар намудани мутобикати нишондихандаи сифат ва бехатарии намаки иоднокгардондашуда ба стандарт ва талабот аз чониби макоми ваколатдори давлати гузаронда мешавад.
Назорати чамъияти ба риояи стандарт ва талабот, таъмини сифат ва бехатарии намаки иоднокгардонидашуда мутобики тартиби мукарраркардаи конунгузори, амали гардонида мешавад.
Моддаи 7. Талабот нисбат ба намаки йоднокгардондашуда
Истехсол, фуруш, воридоту содироти намаки иоднокгардондашуда мутобики конунгузории Чyмxypии Точикистон, бо тартиби мукаррарнамудаи Хукумати Чумхурии Точикистон амали мегардад .
Намаке, ки бо таом истеъмол мешавад ва барои хурокаи чорво истифода мегардад, бояд иоднокгардондашуда, сифат ва бехатарии он ба стандарт ва талаботи дахлдор чавоб дода тавонад.
Сифати иоди таркиби намак аз чониби макоми ваколатдори давлати мукаррар карда мешавад.
Истехсол, тоза, иоднокгардондани намак ва фуруши он мутобики тартиботи меъеру коидахои санитарию гигиени сурат мегирад.
Басту банди намаки иоднокгардондашудаи ба чумхури воридшаванда ва намаки иоднокгардондашудаи дар чумхури истехсолшаванда, реклама, тамгагузори, хифз, нигохдори, интикол ва фуруши он дар асоси риояи стандарт ва талаботи дахлдор, мутобики конунгузории Чумхурии Точикистон анчом дода мешавад.
Намаки иоднокгардондашуда, ки мухлати истифодааш гузаштааст, танхо хамчун намаки техники нстифода бурда мешавад.
Фуруши намаки иоднокгардонданашуда ва ворид намудани он дар чумхури, манъ аст.
Моддаи 8. Сертификатсияи намаки йоднокгардондашуда
Бо максади мукаррар намудани мутобикатии нишондихандаи сифат ва бехатари, намаки иоднокгардондашудаи дар чумхури истехсолшаванда бо тартиби мукаррарнамудаи конунгузории Чумхурии Точикистон сертификатсия карда мешавад.
Истеъмолкунандагон мувофики тартиби мукаррарнамудаи конунгузори дар бораи иоднокгардони ва сертификатсияи намак огох карда мешаванд.
Моддаи 9. Ҳавасмандгардонии истеҳсоли намаки йоднокгардондашуда
Бо максади таъмин кардани талаботи ахоли бо намаки иоднокгардондашуда дар чумхури сиесати максадноки сармоягузори, нархгузори, карздихи дар ин соха, амали гардонида мешавад.
Моддаи 10. Кафолати сифат ва бехатарии намаки йоднокгарондашуда
Шахсони вокеи ва хукуки, ки ба истехсол, содирот, воридот, фуруш ва рекламаи намаки иоднокгардондашуда машгуланд, бояд ба истеъмолкунандагон сифат ва бехатарии намаки иоднокгардондашуда ва мутобикатии хатмии онро ба стандартхои давлати кафолат диханд.
Моддаи 11. Ҷавобгари барои вайрон кардани Қонуни мазкур
Шахсони вокеи ва хукукие, ки ба истехсол ва фуруши намаки иоднокгардондашуда машгуланд, дар сурати ваирон кардани стандарту талаботи сифат ва бехатарии он, ухдадоранд бо тартиби мукаррарнамудаи конунгузори зарари ба саломатии одамон расондашударо чуброн намоянд.
Барои ваирон кардани Конуни мазкур шахсони вокеи ва хукуки мувофики тартиби мукаррарнамудаи конунгузории Чумхурии Точикистон ба чавобгари кашида мешаванд.
Моддаи 12. Мавриди амал карор додани Қонуни мазкур
Қонуни мазкур пас аз интишори расми мавриди амал карор дода шавад.
Президенти
Ҷумҳурии Тоҷикистон Э. Раҳмонов
ш. Душанбе
2 декабри соли 2002 № 85
ҚОНУНИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН
ДАР БОРАИ ЙОДНОКГАРДОНИИ НАМАК
(Конун аз 12.05.2007 № 264)
Конуни мазкур асосхои хукуки, ташкили ва иктисодии тадбирхои вобаста ба иоднокгардонии намакро бо максади пешгири аз беморихои норасоии иод дар Чумхурии Точикистон мукаррар, намуда, муносибатхои дар ин соха ба миенояндаро танзим мекунад.
Моддаи 1. Мафхумхои асоси
Дар Конуни мазкур мафхумхои зерин истифода шудаанд:
иоднокгардонии намак - амали бо иод омехтагардонии намак бо максади пешгири аз беморихои норасоии иод;
беморихо вобаста ба норасоии иод-холати номуътадиле, ки аз ваирон шудани фаъолияти гадуди сипаршакл дар натичаи норасоии иод дар чисми одам паидо мешавад (паст рафтани сатхи тафаккур, бачапартои, тавлиди кудаки мурда, камакли ва гаира);
пешгирии беморихо аз норасоии иод -амалхое, ки барои пешгири аз беморихои норасоии иод нигаронида шудаанд.
Моддаи 2. Конунгузории Чумхурии Точикистон дар бораи иоднокгардонии намак
Конунгузории Чумхурии Точикистон дар бораи иоднокгардонии намак ба Конститутсияи (Сарконуни) Чумхурии Точикистон асос ефта, аз хамин Конун, дигар конунхо ва санадхои хукукии баиналмилалие, ки Чумхурии Точикистон эътироф кардааст, иборатаст.
Моддаи 3. Доираи татбики Конуни мазкур
Конуни мазкур ба хамаи шахсони вокеи ва хукуки, сарфи назар аз шакли ташкилию хукуки, ки дар сохаи иоднокгардонии намак фаъолият мекунанд, дахл дорад.
Моддаи 4. Салохияти макоми ваколатдори давлати дар сохаи иоднокгардонии намак
Салохияти макоми ваколатдори давлати дар сохаи иоднокгардонии намак бо максади пешгири аз беморихои норасоии иод аз амалхои заил иборатанд:
тахия ва ичрои барномахои максадноки давлати вобаста ба пешгири аз беморихои норасоии иод;
хамохангсозии фаъолияти дигар вазорату идорахои чумхури, ташкилотхо, сарфи назар аз шакли моликият ва тобеияти идорави, инчунин макомоти хокимияти ичроия дар махалхо дар сохаи пешгири аз беморихои норасоии иод;
назорат, баходихи ва пешгирии дарачаи пахншавии беморихо вобаста ба норасоии иод дар баини ахоли;
якчоя бо макомоти хокимияти ичроия дар махалхо анчом додани назорати ичрои талаботи хамин Конун ва дигар санадхои меъерию хукукии Чумхурии Точикистон оид ба масъалахои пешгири аз беморихои норасоии иод;
муайян намудани минтакахое, ки дар таркиби хокашон иод кам мебошад;
омузиш, баходихи ва пешгуии дарачаи пахншавии беморихо аз норасоии иод дар баини ахоли;
амали гардонидани чорабинихои хукуки, иктисоди ва ташкили бо максади истехсол, фуруш ва бо намаки иоднокгардондашуда таъмин кардани талаботи ахоли;
ваколатхои дигаре, ки Хукумати Чумхурии Точикистон муаиян мекунад.
Моддаи 5. Тадбирхои иоднокгардонии намак
Дар сохаи иоднокгардони бо максади пешгири аз беморихои норасоии иод дар Чyмxypии Точикистон тадбирхои зерин амали карда мешаванд:
ташкили муоинаи ахоли, пешгири ва ошкор кардани шахсоне, ки гирифтори беморихои норасоии иод гардидаанд;
баходихии харсола бо максади мониторинги чараени пахншавии беморихо аз норасоии иод, самаранокии чорахои пешгири ва ба макомоти дахлдор пешниход кардани маълумот дар бораи натичахои он;
ташкили гузаронидани тадкикоти илми, ки барои пешгири аз беморихои норасоии иод равона шудааст;
огох кардани ахоли дар бораи чорахои пешгири аз беморихои норасоии иод ва ташкили воситахои маърифати санитари тавассути матбуот, радио, телевизион оид ба масъалахои пешгирии бемории мазкур, нашри варакахо, маълумотномахо ва гаира;
хатми будани риояи стандартхо, талаботи меъерхои санитарию гигиени ва коидахои (минбаъд стандарт ва талабот) таъмини сифат ва бехатарии намаки иоднокгардондашуда аз чониби хамаи шахсони вокеи ва хукукие, ки дар сохаи истехсол, содирот, воридот ва фуруши намаки иоднокгардондашуда фаъолият мекунанд.
Моддаи 6. Назорати давлатии пешгири аз беморихои норасоии иод
Назорати давлатии пешгири аз беморихои норасоии иод аз чониби макоми ваколатдори давлати дар сохаи тандурусти, амали гардонида мешавад.
Экспертизаи намунахои намак ба максади мукаррар намудани мутобикати нишондихандаи сифат ва бехатарии намаки иоднокгардондашуда ба стандарт ва талабот аз чониби макоми ваколатдори давлати гузаронда мешавад.
Назорати чамъияти ба риояи стандарт ва талабот, таъмини сифат ва бехатарии намаки иоднокгардонидашуда мутобики тартиби мукарраркардаи конунгузори, амали гардонида мешавад.
Моддаи 7. Талабот нисбат ба намаки иоднокгардондашуда
Истехсол, фуруш, воридоту содироти намаки иоднокгардондашуда мутобики конунгузории Чyмxypии Точикистон, бо тартиби мукаррарнамудаи Хукумати Чумхурии Точикистон амали мегардад (Конун аз 12.05.2007 № 264).
Намаке, ки бо таом истеъмол мешавад ва барои хурокаи чорво истифода мегардад, бояд иоднокгардондашуда, сифат ва бехатарии он ба стандарт ва талаботи дахлдор чавоб дода тавонад.
Сифати иоди таркиби намак аз чониби макоми ваколатдори давлати мукаррар карда мешавад.
Истехсол, тоза, иоднокгардондани намак ва фуруши он мутобики тартиботи меъеру коидахои санитарию гигиени сурат мегирад.
Басту банди намаки иоднокгардондашудаи ба чумхури воридшаванда ва намаки иоднокгардондашудаи дар чумхури истехсолшаванда, реклама, тамгагузори, хифз, нигохдори, интикол ва фуруши он дар асоси риояи стандарт ва талаботи дахлдор, мутобики конунгузории Чумхурии Точикистон анчом дода мешавад.
Намаки иоднокгардондашуда, ки мухлати истифодааш гузаштааст, танхо хамчун намаки техники нстифода бурда мешавад.
Фуруши намаки иоднокгардонданашуда ва ворид намудани он дар чумхури, манъ аст.
Моддаи 8. Сертификатсияи намаки иоднокгардондашуда
Бо максади мукаррар намудани мутобикатии нишондихандаи сифат ва бехатари, намаки иоднокгардондашудаи дар чумхури истехсолшаванда бо тартиби мукаррарнамудаи конунгузории Чумхурии Точикистон сертификатсия карда мешавад.
Истеъмолкунандагон мувофики тартиби мукаррарнамудаи конунгузори дар бораи иоднокгардони ва сертификатсияи намак огох карда мешаванд.
Моддаи 9. Хавасмандгардонии истехсоли намаки иоднокгардондашуда
Бо максади таъмин кардани талаботи ахоли бо намаки иоднокгардондашуда дар чумхури сиесати максадноки сармоягузори, нархгузори, карздихи дар ин соха, амали гардонида мешавад.
Моддаи 10. Кафолати сифат ва бехатарии намаки иоднокгарондашуда
Шахсони вокеи ва хукуки, ки ба истехсол, содирот, воридот, фуруш ва рекламаи намаки иоднокгардондашуда машгуланд, бояд ба истеъмолкунандагон сифат ва бехатарии намаки иоднокгардондашуда ва мутобикатии хатмии онро ба стандартхои давлати кафолат диханд.
Моддаи 11. Чавобгари барои ваирон кардани Конуни мазкур
Шахсони вокеи ва хукукие, ки ба истехсол ва фуруши намаки иоднокгардондашуда машгуланд, дар сурати ваирон кардани стандарту талаботи сифат ва бехатарии он, ухдадоранд бо тартиби мукаррарнамудаи конунгузори зарари ба саломатии одамон расондашударо чуброн намоянд.
Барои ваирон кардани Конуни мазкур шахсони вокеи ва хукуки мувофики тартиби мукаррарнамудаи конунгузории Чумхурии Точикистон ба чавобгари кашида мешаванд.
Моддаи 12. Мавриди амал карор додани Конуни мазкур
Конуни мазкур пас аз интишори расми мавриди амал карор дода шавад.
Президенти
Чумхурии Точикистон Э. Рахмонов
аз 2 декабри соли 2002 № 85
ш. Душанбе
