ҚОНУНИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН
ДАР БОРАИ МУКОФОТҲОИ ДАВЛАТИИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН
БОБИ I. МУҚАРРАРОТИ УМУМӢ
Моддаи 1.
Шаҳрвандони Ҷумҳурии Тоҷикистон барои эътирофи хизматҳояшон дар назди Ҷумҳурии Тоҷикистон дар иқтисодиёт, илм, фарҳанг, адабиёт, санъат, ҳифзи Ватан, барои корнамоиҳои меҳнатӣ ва ҷангӣ, фаъолияти босамари давлатӣ, ҷамъиятӣ ва эҷодӣ ба манфиати ҷомеа, бо мукофотҳои давлатӣ сарфароз гардонида мешаванд.
Бо мукофотҳои давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки Қонуни мазкур пешбинӣ намудааст, шаҳрвандони хориҷӣ, инчунин шахсони бешаҳрвандеро, ки дар назди Ҷумҳурии Тоҷикистон хизматҳои шоён доранд сарфароз гардонидан мумкин аст.
Моддаи 2.
Мукофотҳои давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистонро Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон тасдиқ мекунад. Мукофотҳои давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон инҳоянд:
1. Мукофоти олӣ- унвони Қаҳрамони Тоҷикистон
2. Орденҳои:
Ситораи Президенти Тоҷикистон дараҷаи I
Ситораи Президенти Тоҷикистон дараҷаи II
Ситораи Президенти Тоҷикистон дараҷаи III
Зарринтоҷ дараҷаи I
Зарринтоҷ дараҷаи II
Зарринтоҷ дараҷаи III
Исмоили Сомонӣ дараҷаи I
Исмоили Сомонӣ дараҷаи II
Исмоили Сомонӣ дараҷаи III
Дӯстӣ
Спитамен дараҷаи I
Спитамен дараҷаи II
Шараф дараҷаи I
Шараф дараҷаи II.
3. Медалҳои:
Ҷасорат
Хизмати шоиста
Шафқат
Марзбони шуҷои Тоҷикистон.
4. Унвонҳои фахрӣ:
Нависанда (шоир)-и халқии Тоҷикистон
Ҳунарпешаи халқии Тоҷикистон
Ҳофизи халқии Тоҷикистон
Рассоми халқии Тоҷикистон
Арбоби илм ва техникаи Тоҷикистон
Арбоби ҳунари Тоҷикистон
Ҳунарпешаи шоистаи Тоҷикистон
Корманди шоистаи Тоҷикистон
Донори ифтихории Тоҷикистон.
5. Ифтихорномаи Ҷумҳурии Тоҷикистон
Дар ҳолатҳои зарурӣ Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон медалҳои ҷашниро тасдиқ мекунад.
Моддаи 3.
Тасвирҳои мукофотҳои давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистонро Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон тасдиқ мекунад.
Намунаҳои шаҳодатномаи оид ба сарфарозгардонии дараҷаи олии корнамоӣ Қаҳрамони Тоҷикистон, дафтарчаҳои орденҳо, шаҳодатномаҳои медалҳо ва унвонҳои фахрӣ, тартиби пешниҳод намудан ба мукофотҳои давлатӣ, супоридан ва овехта гаштани онҳо, тартиби баҳисобгирӣ, нигоҳдории мукофотҳои давлатӣ ва бланкаҳои ҳуҷҷатҳои онҳоро Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон тасдиқ мекунад.
Мукофотҳои давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон бо забони давлатӣ номгузорӣ мешаванд.
Моддаи 4.
Шаҳрвандон бо мукофотҳои давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон аз тарафи Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон сарфароз гардонида мешаванд.
Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон бо мукофотҳои давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар ҷаласаи якҷояи Маҷлиси миллӣ ва Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон сарфароз гардонида мешавад.
Моддаи 5.
Шаҳрвандони хориҷӣ, шахсони бешаҳрвандро барои сарфарозгардонӣ Вазорати корҳои хориҷии Ҷумҳурии Тоҷикистон аз рӯи тартиби муқарраргардида пешниҳод менамояд.
Шаҳрвандони Ҷумҳурии Тоҷикистон метавонанд бо мукофотҳои давлатии хориҷӣ сарфароз гардонида шаванд.
Моддаи 6.
Шаҳрвандон барои сарфарозгардонӣ бо мукофоти давлатии навбатӣ барои хизматҳои нав, ба истиснои ҳолатҳои махсуси вобаста ба зоҳир намудани шуҷоат, мардонагӣ ва диловарӣ дар вазъиятҳои фавқулодда, чун қоида на пештар аз панҷ соли баъди сарфарозгардонии пештара, пешбарӣ карда мешаванд.
Бо як намуди мукофоти давлатӣ, ба ғайр аз мукофотҳои давлатие, ки дорои дараҷа мебошанд, такроран мукофотонидан мумкин нест.
Ҳангоми сарфарозгардонӣ бо мукофоти давлатӣ намуди мукофот тибқи хусусият ва дараҷаи хизмати сарфарозшаванда муайян карда мешавад.
Ҳангоми сарфарозгардонӣ бо орденҳо дараҷаи орденҳо аз рӯи вазъи ҷамъиятию сиёсӣ ва шаҳрвандии сарфарозшаванда муайян карда мешавад.
Бо мукофотҳои давлатӣ баъди вафот низ сарфароз гардонидан мумкин аст.
Моддаи 7.
Барои баррасии пешакӣ ва таҳияи пешниҳодҳо оид ба сарфарозгардонии шаҳрвандон бо мукофотҳои давлатӣ, ҳавасмандгардонии холисонаи шаҳрвандон дар назди Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон Комиссияи мукофотҳои давлатӣ таъсис дода мешавад. Ҳайат ва Низомномаи Комиссияро Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон тасдиқ мекунад.
БОБИ II. ДАРАҶАИ ОЛИИ КОРНАМОӢ-УНВОНИ КАҲРАМОНИ ТОҶИКИСТОН
Моддаи 8.
Мукофоти олӣ - унвони Каҳрамони Тоҷикистон барои хизматҳо дар назди давлат ва халқ, ки дар нишон додани каҳрамонӣ, корнамоиҳои ҷангӣ ва меҳнатӣ, баҳри озодӣ, истиқлолият ва шукуфонии Ҷумҳурии Тоҷикистон зоҳир мегардад, дода мешавад.
Ба шахсоне, ки бо унвони Каҳрамони Тоҷикистон сарфароз гардидаанд, нишони махсуси корнамоӣ - ситораи тиллоии Каҳрамони Тоҷикистон супорида мешавад, ки он бо тасма дар тарафи чапи сари сина овехта мешавад.
БОБИ III. ОРДЕНҲО
Моддаи 9.
Ордени Ситораи Президенти Тоҷикистон ордени дараҷаи олӣ буда, бо он ходимони давлатию сиёсӣ, дигар шаҳрвандони Ҷумҳурии Тоҷикистон барои хизматҳои махсусан бузург дар назди халқ, дар кори пойдории сулҳ ва рушди давлатдории тоҷикон, барои хизматҳои махсусан муҳим дар фаъолияти давлатӣ ва ҷамъиятию сиёсӣ, ки ба баланд бардоштани обрӯи байналмилалии Тоҷикистон мусоидат мекунанд, барои комёбиҳои бузурги соҳаи иқтисодиёт, соҳаи иҷтимоӣ, илму фарҳанг, дар тараққиёти ҷомеа ва пешрафти иҷтимоӣ, барои хизматҳои беназир ва ватандустии олӣ дар хизмати давлатию ҳарбӣ сарфароз гардонида мешаванд.
Ордени Ситораи Президенти Тоҷикистон се дараҷа дорад:
дараҷаи I ордени Ситораи Президенти Тоҷикистон дорои нишон ва ситора мебошад. Нишони орден бо тасма аз болои китфи рост ва ситораи орден дар тарафи чапи сари сина овехта мешаванд;
дараҷаи II ордени Ситораи Президенти Тоҷикистон дорои нишон буда, онро:
мардҳо бо тасма дар гардан;
занҳо бо банти тасмагӣ дар тарафи чапи сари сина меовезанд;
дараҷаи III ордени Ситораи Президенти Тоҷикистон дорои нишон буда, он бо тасма дар тарафи чапи сари сина овехта мешавад.
Бо ордени Ситораи Президенти Тоҷикистон дараҷаи I:
сарварони давлатҳо, ҳукуматҳо ва парламентҳои давлатҳои хориҷӣ;
сарварони мақомоти ҳокимияти қонунгузор, иҷроия ва судии Ҷумҳурии Тоҷикистон;
шахсоне. ки мансабҳои давлатии ҳокимияти давлатиро ишғол менамоянд ва вазъи ҳуқуқии онҳо бо Конститутсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон, қонунҳои конститутсионӣ ва дигар қонунҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян карда мешавад;
шахсоне. ки мансабҳои олии давлатии хизмати давлатиро дар Ҷумҳурии Тоҷикистон ишғол мекунанд ва онҳо чун қоида бо ордени Зарринтоҷ дараҷаи I ё ордени Исмоили Сомонӣ дараҷаи I ё ордени Ситораи Президенти Тоҷикистон дараҷаи II мукофотонида шудаанд;
дигар шаҳрвандони Ҷумҳурии Тоҷикистон барои дастовардҳои нав, ки онҳо бо ордени Зарринтоҷ дараҷаи I ё ордени Исмоили Сомонӣ дараҷаи I ё ордени Ситораи Президенти Тоҷикистон дараҷаи II мукофогонида шудаанд, сарфароз мегарданд.
Бо ордени Ситораи Президенти Тоҷикистон дараҷаи II:
вазирон, сафирон ва сардорони идораҳои давлатҳои хориҷӣ;
сардорони намояндагиҳои ташкилотҳои минтақавӣ ва дигар ташкилотҳои байналмилалӣ;
шахсоне, ки мансабҳои давлатии ҳокимияти давлатиро ишғол менамоянд ва вазъи ҳуқуқии онҳо бо Конститутсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон, қонунҳои конститутсионӣ ва дигар қонунҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян карда мешавад;
шахсоне, ки мансабҳои асосии давлатии хизмати давлатиро дар Ҷумҳурии Тоҷикистон ишғол мекунанд ва чун қоида бо ордени Зарринтоҷ дараҷаи II ё ордени Исмоили Сомонӣ дараҷаи II ё ордени Ситораи Президенти Тоҷикистон дараҷаи III мукофотонида шудаанд;
дигар шаҳрвандони Ҷумҳурии Тоҷикистон барои дастовардҳои нав, ки бо ордени Зарринтоҷ дараҷаи II ё ордени Исмоили Сомонӣ дараҷаи II ё ордени Ситораи Президенти Тоҷикистон дараҷаи III мукофотонида шудаанд, сарфароз мегарданд.
Бо ордени Ситораи Президенти Тоҷикистон дараҷаи III:
шахсоне, ки мансабҳои пешбарандаи давлатии хизмати давлатиро дар Ҷумҳурии Тоҷикистон ишғол мекунанд;
дигар шаҳрвандони Ҷумҳурии Тоҷикистон барои дастовардҳои нав, ки бо ордени Зарринтоҷ дараҷаи III ё ордени Исмоили Сомонӣ дараҷаи III ё ордени Дустӣ мукофотонида шудаанд, сарфароз мегарданд.
Моддаи 10.
Бо ордени Зарринтоҷ ходимони давлатию ҷамъиятӣ ва дигар шаҳрвандони Ҷумҳурии Тоҷикистон барои хизматҳои бузург дар назди давлат, фаъолияти босамари давлатӣ ва ҷамъиятию сиёсӣ, барои комёбиҳои шоистаи дар ҳаёт татбиқ намудани тағйиротҳои демократӣ ва ислоҳоти иқтисодӣ, тараққиёти илм ва фарҳанг, барои хизматҳои махсус дар ҳифзи Ватан, барои фидокорӣ ва шуҷоати шаҳрвандӣ, ки дар кори истиқрори сулҳ, устуворӣ ва таҳкими давлатдории тоҷикон зоҳир шудаанд, сарфароз гардонида мешаванд.
Ордени Зарринтоҷ се дараҷа дорад:
дараҷаи I ордени Зарринтоҷ дорои нишон ва ситора мебошад. Нишони орден бо тасма аз болои китфи рост ва ситораи орден дар тарафи чапи сари сина овехта мешаванд;
дараҷаи II ордени Зарринтоҷ дорои нишон буда, онро:
мардҳо бо тасма дар гардан;
занҳо бо банти тасмагӣ дар тарафи чапи сари сина меовезанд;
дараҷаи III ордени Зарринтоҷ дорои нишон буда, он бо тасма дар тарафи чапи сари сина овехта мешавад.
Бо ордени Зарринтоҷ дараҷаи I:
сарварони давлатҳо, ҳукуматҳо ва парламентҳои давлатҳои хориҷӣ:
вазирон ва сардорони идораҳои давлатҳои хориҷӣ;
сардорони намояндагиҳои ташкилотҳои минтақави ва дигар ташкилотҳои байналмилалӣ:
сарварони мақомоти ҳокимияти қонунгузор, иҷроия ва судии Ҷумҳурии Тоҷикистон;
шахсоне, ки мансабҳои давлатии ҳокимияти давлатиро ишғол менамоянд ва вазъи ҳуқуқии онҳо бо Конститутсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон, қонунҳои конститутсионӣ ва дигар қонунҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян карда мешавад;
шахсоне, ки мансабҳои олӣ ва асосии давлатии хизмати давлатиро дар Ҷумҳурии Тоҷикистон ишғол мекунанд ва чун қоида бо ордени Исмоили Сомонӣ дараҷаи I ё ордени Ситораи Президенти Тоҷикистон дараҷаи II ё орденн Зарринтоҷ дараҷаи II мукофотонида шудаанд;
дигар шаҳрвандони Ҷумҳурии Тоҷикистон барои дастовардҳои нав, ки бо ордени Исмоили Сомонӣ дараҷаи I ё ордени Ситораи Президенти Тоҷикистон дараҷаи II ё ордени Зарринтоҷ дараҷаи II мукофотонида шудаанд, сарфароз мегарданд.
Бо ордени Зарринтоҷ дараҷаи II:
Шахсоне, ки мансабҳои давлатии ҳокимияти давлатиро ишғол менамоянд ва вазъи ҳуқуқии онҳо бо Конститутсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон, қонунҳои конститутсионӣ ва дигар қонунҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян карда мешавад;
шахсоне, ки мансабҳои асосӣ ва пешбарандаи давлатии хизмати давлатиро дар Ҷумҳурии Тоҷикистон ишғол мекунанд ва чун қоида бо ордени Исмоили Сомонӣ дараҷаи II ё ордени Ситораи Президенти Тоҷикистон дараҷаи III ё ордени Зарринтоҷ дараҷаи III мукофотонида шудаанд;
дигар шаҳрвандони Ҷумҳурии Тоҷикистон барои дастовардҳои нав, ки бо ордени Исмоили Сомонӣ дараҷаи II ё ордени Ситораи Президенти Тоҷикистон дараҷаи III ё ордени Зарринтоҷ дараҷаи III мукофотонида шудаанд, сарфароз мегарданд.
Бо ордени Зарринтоҷ дараҷаи III:
шахсоне, ки мансабҳои пешбарандаи давлатии хизмати давлатиро дар Ҷумҳурии Тоҷикистон ишғол мекунанд;
дигар шаҳрвандони Ҷумҳурии Тоҷикистон барои дастовардҳои нав, ки на камтар бо ду орден ё медал ва унвони фахрӣ мукофотонида шудаанд, сарфароз мегарданд.
Моддаи 11.
Бо ордени Исмоили Сомонӣ арбобони давлатию ҷамъиятӣ, ходимони илму фарҳанг ва дигар шаҳрвандони Ҷумҳурии Тоҷикистон барои комёбиҳои баланди меҳнатӣ, барои саҳми бузург дар кори сохтмони давлатӣ, муваффақиятҳои калон дар хизмати ҳарбӣ, фаъолияти иҷтимоию фарҳангӣ, ҷамъиятию хайрхоҳона сарфароз гардонида мешаванд.
Ордени Исмоили Сомонӣ се дараҷа дорад:
дараҷаи I ордени Исмоили Сомонӣ дорои нишон ва ситора мебошад. Нишон бо тасма аз болои китфи тарафи рост ва ситораи орден дар тарафи чапи сари сина овехта мешаванд;
дарачаи II ордени Исмоили Сомони дорои нишон буда, онро:
мардҳо бо тасма дар гардан;
занҳо бо банти тасмагӣ дар тарафи чапи сари сина меовезанд;
дараҷаи III ордени Исмоили Сомонӣ дорои нишон буда, он дар тарафи чапи сари сина овехта мешавад.
Бо ордени Исмоили Сомонӣ дараҷаи I:
сарварони давлатҳо, ҳукуматҳо ва парламентҳои давлатҳои хориҷӣ;
вазирон, сафирон ва сардорони идораҳои давлатҳои хориҷӣ;
сардорони намояндагиҳои ташкилотҳои минтақавӣ ва дигар ташкилотҳои байналмилалӣ:
сарварони мақомоти ҳокимияти қонунгузор, иҷроия ва судии Ҷумҳурии Тоҷикистон;
шахсоне, ки мансабҳои давлатии ҳокимияти давлатиро ишғол менамоянд ва вазъи ҳуқуқии онҳо бо Конститутсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон, қонунҳои конститутсионӣ ва дигар қонунҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян карда мешавад;
шахсоне, ки мансабҳои олӣ, асосӣ ва пешбарандаи давлатии хизмати давлатиро дар Ҷумҳурии Тоҷикистон ишғол мекунанд ва чун қоида бо ордени Ситораи Президенти Тоҷикистон дараҷаи II ё ордени Зарринтоҷ дараҷаи II ё ордени Исмоили Сомонӣ дараҷаи II мукофотонида шудаанд;
дигар шаҳрвандони Ҷумҳурии Тоҷикистон барои дастовардҳои нав, ки бо ордени Ситораи Президенти Тоҷикистон дараҷаи II ё ордени Зарринтоҷ дараҷаи II ё ордени Исмоили Сомони дараҷаи II мукофотонида шудаанд, сарфароз мегарданд.
Бо ордени Исмоили Сомонӣ дараҷаи II:
Шахсоне, ки мансабҳои давлатии ҳокимияти давлатиро ишғол менамоянд ва вазъи ҳуқуқии онҳо бо Конститутсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон, қонунҳои конститутсионӣ ва дигар қонунҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян карда мешавад;
шахсоне, ки мансабҳои асосӣ ва пешбарандаи давлатии хизмати давлатиро дар Ҷумҳурии Тоҷикистон ишғол мекунанд ва чун қоида бо ордени Ситораи Президенти Тоҷикистон дараҷаи III ё ордени Зарринтоҷ дараҷаи III ё ордени Исмоили Сомонӣ дараҷаи III мукофотонида шудаанд;
дигар шаҳрвандони Ҷумҳурии Тоҷикистон барои дастовардҳои нав, ки бо ордени Ситораи Президенти Тоҷикистон дараҷаи III ё орденн Зарринтоҷ дараҷаи III ё ордени Исмоили Сомонӣ дараҷаи III мукофотонида шудаанд, сарфароз мегарданд.
Бо ордени Исмоили Сомонӣ дараҷаи III:
Шахсоне, ки мансабҳои пешбарандаи давлатии хизмати давлатиро дар Ҷумҳурии Тоҷикистон ишғол мекунанд;
дигар шаҳрвандони Ҷумҳурии Тоҷикистон барои дастовардҳои нав, ки бо дигар мукофотҳои давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон мукофотонида шудаанд, сарфароз мегарданд.
Моддаи 12.
Бо ордени Дустӣ арбобони давлатию ҷамъиятӣ, ҳодимони илму фарҳанг, адабиёту санъат ва дигар шаҳрвандони Ҷумҳурии Тоҷикистон барои ғайрат ва фаъолияти пурмаҳсул ҷиҳати таҳқими сулҳу дустӣ ва ҳамкории байни халқҳо, ҳифзи ҳуқуқҳои инсон ва манфиатҳои ичтимоии он, барои саҳми бузурги шахсӣ дар рушд ва афзунгардонни иқтидори маънавӣ ва ақлии Ҷумҳурии Тоҷикистон сарфароз гардонида мешаванд.
Моддаи 13.
Ордени Спитамен ду дараҷа дорад:
дараҷаи I ордени Спитамен бо бандинаи тасма дар тарафи чапи сари сина овехта мешавад;
дараҷаи II ордени Спитамен бо тасма дар тарафи чапи сари сина овехта мешавад.
Бо ордени Спитамен дараҷаи I ҳайати афсарони олии хизматчиёни ҳарбӣ ва ҳайати олии роҳбарикунандаи мақомоти корҳои дохилӣ барои комёбиҳо дар роҳбарӣ ва идораи кушунҳо, таъмини омодагии олии ҷангии онҳо, ташкили хизмати аълои ҳарбӣ, марзбонӣ ва дохилӣ, таъмини қобилияти мудофиавӣ, амният ва ҳифзи тартиботи ҷамъиятӣ сарфароз гардонида мешаванд.
Бо ордени Спитамен дараҷаи II хизматчиёни ҳарбӣ, аз зумраи ҳайати афсарони калон ва хурд, ҳайати сержантӣ ва қаторӣ, ҳамчунин ҳайати роҳбарикунандаи миёна ва хурди макомоти корҳои дохилӣ ҳангоми иҷрои вазифаи ҳарбӣ ва хизмати, барои корнамоиҳо дар ҳолатҳои фавкулодда, дар мубориза бо ҷинояткорӣ сарфароз гардонида мешаванд.
Моддаи 14.
Бо ордени Шараф шаҳрвандони Ҷумҳурии Тоҷикистон барои хизматҳояшон ҷиҳати рушди иқтисодиёт, соҳаи иҷтимоӣ, илм, фарҳанг ва маориф, хизмати намунавии давлатию ҳарбӣ ва фаъолияти босамари ҷамъиятӣ сарфароз гардонида мешаванд.
Ордени Шараф ду дараҷа дорад:
дараҷаи I ордени Шараф бо бандинаи тасма дар тарафи чапи сари сина овехта мешавад;
дараҷаи II ордени Шараф бо тасма дар тарафи чапи сари сина овехта мешавад.
БОБИ IV. МЕДАЛҲО
Моддаи 15.
Бо медали Ҷасорат хизматчнёни ҳарбӣ, шахсони ҳайати қаторӣ ва роҳбарикунандаи мақомоти корҳои дохилӣ ва дигар шаҳрвандони Ҷумҳурии Тоҷикистон барон ҷасорату фидокорӣ дар вазъияти ҷангӣ ва иҷрои қарзи ҳарбӣ, хизматию шаҳрвандӣ, ҳифзи ҳуқуқи конститутсионии шаҳрвандон дар шароитҳои барои ҳаёт хатаровар, дар ҳолатҳои фавқулодда, ки бо наҷоти ҳаёти инсон вобаста мебошад (ҳангоми ғарқшавӣ, сӯхтор, офатҳои табиӣ), сарфароз гардонида мешаванд.
Медали Ҷасорат бо тасма дар тарафи чапи сари сина овехта мешавад.
Моддаи 16.
Бо медали Хизмати шоиста шаҳрвандони Ҷумҳурии Тоҷикистон барои комёбиҳои меҳнатӣ дар соҳаи иқтисодиёт, соҳаи иҷтимоӣ, илм, фарҳанг, барои комёбиҳо дар хизмати давлатӣ, ҳарбӣ ва дар кори мақомоти ҳифзи ҳуқуқ сарфароз гардонида мешаванд.
Медали Хизмати шоиста бо тасма дар тарафи чапи сари сина овехта мешавад.
Моддаи 17.
Бо медали Шафқат шаҳрвандони Ҷумҳурии Тоҷикистон барои ғайрат ва фаъолияти пурмаҳсули хайрхоҳона ва эҳсону шафқат, барои муваффақият дар кори ҳифзи тандурустии аҳолӣ ва расонидани кӯмаки тиббӣ сарфароз гардонида мешаванд.
Медали Шафқат бо тасма дар тарафи чапи сари сина овехта мешавад.
Моддаи 18.
Бо медали Марзбони шӯҷои Тоҷикистон хизматчиёни ҳарбии қушунҳои сарҳадӣ, инчунин дигар хизматчиёни ҳарбӣ ва дигар шаҳрвандони Ҷумҳурии Тоҷикистон барои корнамоиҳо ва хизматҳои махсус ҳангоми ҳифзи сарҳади давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон, барои ҷасорату фидокорӣ, ҳушёрии ҳамаҷониба ва ташаббускорӣ ҳангоми боздоштани вайронкунандагони сарҳади давлатӣ барои кумаки фаъолона ба қувваҳои сарҳадӣ дар кори ҳифзи сарҳади давлатӣ сарфароз гардонида мешаванд.
Медали Марзбони шуҷои Тоҷикистон бо тасма дар тарафи чапи сари сина овехта мешавад.
Моддаи 19.
Ба муносибати тантанавор ҷашн гирифтани истиқлолияти Ҷумҳурии Тоҷикистон ва дигар рӯйдодҳое, ки барои мардуми Тоҷикистон аҳамияти махсус доранд, Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон метавонад медалҳои ҷашнии дорои хусусияти яквақтаро тасдиқ намояд. Бо медалҳои ҷашнӣ шаҳрвандони Ҷумҳурии Тоҷикистон барои хизматҳо дар пойдории давлатдории Тоҷикистон, татбиқи дигаргунсозиҳои демократӣ дар ҳаёт, ислоҳоти иқтисодӣ ва сиёсӣ, барои комёбиҳо дар рушди фарҳанги миллӣ ва санъат, комёбиҳои меҳнатӣ дар фаъолияти давлатӣ, илмию тадқиқотӣ, ҷамъиятӣ ва хайрхоҳона сарфароз гардонида мешаванд.
Шаҳрвандон бо медали ҷашнӣ бо тартиби муқаррарнамуда сарфароз гардонида мешаванд.
Медалҳои ҷашнӣ бо тасма дар тарафи чапи сари сина овехта мешаванд.
БОБИ V. УНВОНҲОИ ФАХРӢ
Моддаи 20.
Унвонҳои фахрӣ бо мақсади ҳавасмандкунии шаҳрвандон барои маҳорати баланди касбӣ ва меҳнати бисёрсолаи софдилона муқаррар карда мешаванд.
Унвони фахрии Нависанда (шоир)-и халқии Тоҷикистон ба нависандагон ва шоирон барои хизматҳои махсус дар рушди адабиёти тоҷик ва адабиёти дигар миллатҳо, офаридани асарҳои барҷастаи олимазмуни бадеӣ, ки сазовори эътирофи умум гардидаанд ва чун қоида, бо мукофотҳои давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон сарфароз гардидаанд, дода мешавад.
Унвони фахрии Ҳунарпешаи халқии Тоҷикистон ба шахсоне, ки дар инкишофи санъати театрӣ, мусиқӣ, кино ва сирки Тоҷикистон саҳми арзанда гузоштаанд ва чун қоида, на пештар аз панҷ соли баъд аз сарфарозгардонӣ бо унвони фахрии Ҳунарпешаи шоистаи Тоҷикистон дода мешавад.
Унвони фахрии Ҳофизи халқии Тоҷикистон ба иҷрокунандагони барҷастаи сурудҳои халқӣ ва классикӣ, ки маҳорати баланди овозхонӣ доранд ва дар рушди санъат дар Тоҷикистон хизмати барҷаста кардаанд ва чун қоида, бо мукофотҳои давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон сарфароз гардонида шудаанд, дода мешавад.
Унвони фахрии Рассоми халқии Тоҷикистон ба ходимони барҷастаи санъати тасвирӣ барои офаридани асарҳои баландмазмуни тасвирӣ, ҳайкалтарошӣ, графикӣ, монументалӣ, ороиши амалӣ, ороиши намоишномаҳои театрӣ, кино ва филмҳои телевизионӣ, инчунин ба онҳое, ки ба хазинаи санъати миллӣ саҳми бузург гузоштаанд ва рассомони ҷавонро тарбия кардаанд ва чун қоида, бо мукофотҳои давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон сарфароз гардонида шудаанд, дода мешавад.
Унвони фахрии Арбоби илм ва техникаи Тоҷикистон ба олимон-инженерони барҷаста, кормандони илмию педагогии дорои унвони илмии доктори илм ва ё на камтар аз 20 сол аз рӯи ихтисос кор кардаанд, барои кашфиётҳои илмӣ ва илмию техникӣ ва корҳои илмии дорои аҳамияти назариявӣ ва амалӣ, ки ба тезондани пешрафти илмию техникӣ, рушди иҷтимоию иқтисодӣ ва фарҳангии ҷумҳурӣ мусоидат менамоянд, барои хизматҳо дар таҳияи самтҳои афзалиятноки илм ва техника, тарбия ва омӯзондани кадрҳои илмӣ дода мешавад.
Унвони фахрии Арбоби ҳунари Тоҷикистон ба режиссёрон, дирижёрон, бастакорон, рассомон, ҳайкалтарошон, дизайнерон, драманависон ва дигар ходимони санъат барои офариниши асарҳои баландмазмуни бадеӣ, спектаклҳо, барномаҳои консертӣ, барои хизматҳо дар тайёр ва тарбияи кадрҳои эҷодӣ, офаридани асарҳои илмӣ, дар соҳаи санъат 15 сол ва бештар кор кардаанд ва чун қоида бо мукофотҳои давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон сарфароз гардонида шудаанд, дода мешавад.
Унвони фахрии Ҳунарпешаи шоистаи Тоҷикистон ба артистон, режиссёрон, дирижёрон, консертмейстерҳо, балетмейстерон, кормандони эҷодии театрҳо, кино, телевизиону радио, филармония, сирку ансамблҳо, дастаҳои ҳунарӣ, мусиқинавозоне (мутрибоне), ки маҳорати баланди иҷрокунандагӣ дошта, дар рушди санъати Тоҷикистон, дар тарбияи насли эҷодӣ саҳми арзанда гузоштаанд, аз рӯи ихтисос 15 сол ва бештар кор кардаанд ва чун қоида, бо мукофотҳои давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон сарфароз гардонида шудаанд, дода мешавад.
Унвони фахрии Корманди шоистаи Тоҷикистон ба кормандони истеҳсолоти моддӣ ва соҳаҳои ҳуқуқ, иҷтимоӣ, фарҳанг, маориф, воситаҳои ахбори омма, хизмати давлатӣ, ки ба натиҷаҳои баланди меҳнатӣ ноил гаштаанд, дар соҳаи худ 15 сол ва бештар кор кардаанд ва чун қоида, бо мукофотҳои давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон сарфароз гардонида шудаанд, дода мешавад.
Унвони фахрии Донори ифтихории Тоҷикистон ба шахсон тибқи Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон "Дар бораи додани хун ва ҷузъҳои он" бо имтиёзу бартариҳои пешбинишуда дода мешавад.
Моддаи 21.
Ба шахсоне, ки сазовори унвонҳои фахрии Ҷумҳурии Тоҷикистон гаштаанд, шаҳодатнома ва нишони сарисинагӣ супорида мешавад. Нишони сарисинагӣ бо тасма дар тарафи рости сари сина овехта мешавад.
БОБИ VI. ИФТИХОРНОМАИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН
Моддаи 22.
Бо Ифтихорномаи Ҷумҳурии Тоҷикистон шаҳрвандон барои дастовардҳои калонашон дар иқтисодиёт, соҳаи иҷтимоӣ, илм, фарҳанг, маориф, дар хизмати давлатию низомӣ ва фаъолияти ҷамъиятӣ сарфароз гардонида мешаванд.
Бо Ифтихорномаи Ҷумҳурии Тоҷикистон инчунин коллективи корхонаю ташкилотҳо ва муассисаҳои алоҳида, қисмҳои ҳарбӣ вобаста ба воқеаҳои муҳими дар ҳаёташон бавуҷудпайваста ва барои комёбиҳои калонашон дар кору хизмат, ҳамчунин коллективҳои эҷодӣ, ки барои таҳкими робитаҳои фарҳангӣ, дустӣ ва ҳамкории байни халқҳо саҳми босазо гузоштаанд, сарфароз гардонида мешаванд.
БОБИ VII. ИМТИЁЗҲО, ҲАВАСМАНДГАРДОНИИ МОДДӢ, ҲУҚУҚ ВА ӯҲДАДОРИҲОИ МУКОФОТОНИДАШУДАГОН
Моддаи 23.
Ба шахсоне, ки сазовори унвони Қаҳрамони Тоҷикистон гаштаанд, иловапулии 100 - фоизаи ҳармоҳа ба нафакае, ки барояшон таъин шудааст, пардохта мешавад.
Шахсоне, ки сазовори унвони Қаҳрамони Тоҷикистон гаштаанд:
мутобиқи меъёрҳои муқарраргардида дар навбати аввал бо манзил таъмин карда мешаванд. Ҳаққи манзили истиқоматӣ, ки онҳо ва аъзои оилаашон зиндагӣ мекунанд, инчунин хизматрасонии коммуналӣ ба андозаи 50 фоиз пардохта мешавад;
ба табобати санаторию курортӣ эҳтиёҷ доранд, ҳар сол ба санатория ва ё хонаҳои истироҳатӣ роҳхати бепул дода мешавад. Роҳхатҳои бепул дар ҷои кор (хизмат) ва ба нафақахӯроне, ки кор намекунанд, аз тарафи мақомоти ҳифзи иҷтимоии аҳолӣ дода мешаванд;
ҳуқуқ доранд, ки як маротиба дар як сол бепул дар қаламрави Ҷумҳурии Тоҷикистон бо нақлиёти роҳи оҳан, дар вагонҳои нарми поездҳои зудгард ва мусофиркашон, ҳавоӣ ё нақлиёти байнишаҳрии автомобилӣ рафту омад кунанд, инчунин шахсан ҳуқуқ доранд аз нақлиёти дохилишаҳрӣ ва наздишаҳрӣ (ба ғайр аз таксӣ), дар маҳалҳо бошад, аз нақлиёти хатҳои дохилӣ бепул истифода баранд.
Моддаи 24.
Ба шаҳрвандоне, ки бо ордени Ситораи Президенти Тоҷикистон сарфароз гардидаанд, новобаста аз дигар иловапулиҳо ба нафақаашон, дар ҳаҷми зерин иловапулии ҳармоҳа ба нафақае, ки барояшон таъин гардидааст, пардохта мешавад:
Ситораи Президенти Тоҷикистон дараҷаи I - 50%
Ситораи Президенти Тоҷикистон дараҷаи II - 40%
Ситораи Президенти Тоҷикистон дараҷаи III - 30%
Моддаи 25.
Ба шаҳрвандоне, ки бо ордени Зарринтоҷ сарфароз гардидаанд, новобаста аз дигар иловапулиҳо ба нафақаашон, дар ҳаҷми зерин иловапулии ҳармоҳа ба нафақае, ки барояшон таъин гардидааст, пардохта мешавад:
Зарринтоҷ дараҷаи I - 40%
Зарринтоҷ дараҷаи II - 30%
Зарринтоҷ дараҷаи III - 20%
Моддаи 26.
Ба шаҳрвандоне, ки бо ордени Исмоили Сомонӣ сарфароз гардидаанд, новобаста аз дигар иловапулиҳо ба нафақаашон, дар ҳаҷми зерин иловапулии ҳармоҳа ба нафақае, ки барояшон таъин гардидааст, пардохта мешавад:
Исмоили Сомонӣ дараҷаи I - 35%
Исмоили Сомонӣ дараҷаи II - 25%
Исмоили Сомонӣ дараҷаи III - 15%
Моддаи 27.
Ба шаҳрвандоне, ки сазовори унвони фахрӣ гаштаанд, новобаста аз дигар иловапулиҳо ба нафақаашон, дар ҳаҷми зерин иловапулии ҳармоҳа ба нафақае, ки барояшон таъин гардидааст, пардохта мешавад:
Нависанда (шоир)-и халқии Тоҷикистон - 20%
Ҳунарпешаи халқии Тоҷикистон - 20%
Ҳофизи халқии Тоҷикистон - 20%
Рассоми халқии Тоҷикистон - 20%
Арбоби илм ва техникаи Тоҷикистон - 20%
Арбоби ҳунари Тоҷикистон - 20%
Ҳунарпешаи шоистаи Тоҷикистон - 15%
Корманди шоистаи Тоҷикистон - 20%
Донори ифтихории Тоҷикистон - 10%
Моддаи 28.
Дар сурати бо ду ва бештар аз мукофотҳои давлатӣ сарфароз гардидани шаҳрванд, ки онҳо иловапулиҳоро ба нафақа пешбинӣ мекунанд, ба ӯ иловапулии миқдораш зиёдтар дода мешавад.
Хароҷоти вобаста ба имтиёзҳо ва иловапулӣ, ки ҳамин Қонун барои шахсони бо мукофотҳои давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон сарфарозгардида пешбинӣ намудааст, аз ҳисоби буҷети давлатӣ аз рӯи тартиби муқаррарнамудаи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон пардохта мешавад.
Моддаи 29.
Шахсоне, ки бо мукофотҳои давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон сарфароз гардидаанд, бояд онҳоро эҳтиёт кунанд.
Ҳангоми гум кардани мукофотҳои давлатӣ ва ҳуҷҷатҳои онҳо мукофотонидашудагон ҳуқуқҳои худро ба мукофот нигоҳ медоранд.
Дубликати ситораи тиллоии Қаҳрамони Тоҷикистон, орденҳо, медалҳо ва дигар нишонҳои махсуси гумшуда чун қоида дода намешаванд. Ба тариқи истисно, онҳо бо қарори Комиссияи назди Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон оид ба мукофотҳои давлатӣ танҳо дар мавридҳои гум шудани онҳо дар натиҷаи сухтор, заминҷунбӣ, дигар офатҳои табиӣ ва ҳолатҳои фавқуллода, ки шахси мукофотонидашуда гум шудани онҳоро пешгирӣ карда наметавонист, мумкин аст дода шавад.
Ҳангоми гум кардани ҳуҷҷатҳо оид ба мукофотонӣ, дубликати онҳо бо қарори Комиссияи назди Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон оид ба мукофотҳои давлатӣ бо пешниҳоди мақомот ва шахсони мансабдори дахлдор дода мешаванд.
Моддаи 30.
Ситораи тиллоии Қаҳрамони Тоҷикистон, ордену медалҳо, нишонҳои сарисинагӣ, Ифтихорнома ва ҳуҷҷатҳои сарфарозгардонии шахси вафоткарда ба меросхӯронаш барои хотира мемонанд.
Бо ризоияти ворисони шахси вафоткарда мукофотҳо ва ҳуҷҷатҳои мукофотонии ӯ метавонанд ба осорхонаи давлатӣ барои нигоҳдошт ва ба нигора (экспонат) гузоштан, дода шаванд.
Агар шахси мукофотонидашуда ворис надошта бошад, мукофотҳо ва ҳуҷҷатҳои мукофотонии ӯ ба давлат баргардонида мешаванд.
БОБИ VIII. МАҲРУМ НАМУДАН АЗ МУКОФОТҲОИ ДАВЛАТИИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН
Моддаи 31.
Дар сурати маҳкум гардидани шахси мукофотонидашуда барои содир намудани ҷиноят Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон бо пешниҳоди суд дар асос ва бо тартиби муқаррарнамудаи қонунгузорӣ ӯро аз мукофотҳои давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон маҳрум карда метавонад.
Дар натиҷаи аз мукофотҳои давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон маҳрум гардонидани шахсони сарфарозгардида имтиёзу иловапулиҳои барояшон муқарраргашта низ бекор карда мешаванд.
Моддаи 32.
Ситораи тиллоии Қаҳрамони Тоҷикистон, орденҳо, медалҳо ва дигар нишонҳои махсус, ҳуҷҷатҳои мукофотонӣ, ки ба шахси аз мукофотҳои давлатӣ маҳрумгардида марбутанд, бояд ба давлат баргардонида шаванд.
Моддаи 33.
Шаҳрвандоне, ки ғайриқонунӣ маҳкум гардидаанд ва сафед карда шудаанд, бо дархости мақомоти дахлдор аз тарафи Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон ба ҳуқуқҳояшон барои мукофотҳои давлатӣ барқарор карда мешаванд.
БОБИ IХ. ҶАВОБГАРӢ БАРОИ ФАЪОЛИЯТИ ҒАЙРИҚОНУНӢ НИСБАТИ МУКОФОТҲОИ ДАВЛАТӢ
Моддаи 34.
Таъсис, сохтакорӣ, тайёр намудан, ба даст овардан, фурӯхтан ё истифода бурдани мукофотҳои давлатӣ, инчунин ҳуҷҷатҳои онҳо аз тарафи шахсоне, ки ба он ҳуқуқ надоранд, тибқи муқррароти қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон боиси ҷавобгарӣ хоҳад шуд.
БОБИ Х. МУҚАРРАРОТИ ХОТИМАВӢ
Моддаи 35.
Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 14 декабри соли 1996 "Дар бораи мукофотҳои давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон" ("Ахбори Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон", соли 1996, № 23, моддаи 333; соли 1998, № 23-24, моддаи 330; Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон "Дар бораи ворид намудани тағйирот ба Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон "Дар бораи мукофотҳои давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон" аз 12 майи соли 2001, № 3) аз эътибор соқит дониста шавад.
Президенти
Ҷумҳурии Тоҷикистон Э.Раҳмонов
ш.Душанбе
31 июли соли 2001 № 29
ЗАКОН РЕСПУБЛИКИ ТАДЖИКИСТАН
О государственных наградах Республики Таджикистан
ГЛАВА I Общие положения
Статья 1
Граждане Республики Таджикистан награждаются государственными наградами в знак признания их заслуг перед Республикой Таджикистан в экономике, науке, культуре, литературе, искусстве, защите Отечества, за трудовые и ратные подвиги, плодотворную государственную, общественную и творческую деятельность на благо общества.
Государственных наград Республики Таджикистан, предусмотренных настоящим Законом, могут быть удостоены и иностранные граждане, а также лица без гражданства, имеющие заслуги перед Республикой Таджикистан.
Статья 2
Государственные награды Республики Таджикистан утверждаются Маджлиси намояндагон Маджлиси Оли Республики Таджикистан.
Государственными наградами Республики Таджикистан являются:
1. Высшая награда - звание "Қаҳрамони Тоҷикистон".
2. Ордена:
"Ситораи Президенти Тоҷикистон" I степени
"Ситораи Президенти Тоҷикистон" II степени
"Ситораи Президенти Тоҷикистон" III степени
"Зарринтоҷ" I степени
"Зарринтоҷ" II степени
"Зарринтоҷ" III степени
"Исмоили Сомонӣ" I степени
"Исмоили Сомонӣ" II степени
"Исмоили Сомонӣ" III степени
"Дустӣ"
"Спитамен" I степени
"Спитамен" II степени
"Шараф" I степени
"Шараф" II степени
3. Медали:
"Ҷасорат"
"Хизмати шоиста"
"Шафкат"
"Марзбони шуҷои Тоҷикистон"
4. Почетные звания:
"Нависанда (шоир)-и халқии Тоҷикистон"
"Ҳунарпешаи халқии Тоҷикистон"
"Ҳофизи халқии Тоҷикистон"
"Рассоми халқии Тоҷикистон"
"Арбоби илм ва техникаи Тоҷикистон"
"Арбоби хунари Тоҷикистон"
"Хунарпешаи шоистаи Тоҷикистон"
"Корманди шоистаи Тоҷикистон"
"Донори ифтихории Тоҷикистон"
5. "Ифтихорнома" (Почетная грамота) Республики Таджикистан.
В необходимых случаях Маджлиси намояндагон Маджлиси Оли Республики Таджикистан утверждает юбилейные медали.
Статья 3
Описания государственных наград Республики Таджикистан утверждаются Президентом Республики Таджикистан.
Формы свидетельств о присвоении высшей степени отличия <Кахрамони Точикистон>, орденских книжек, удостоверений к медалям и почетным званиям, порядок представления к государственным наградам, их вручения и ношения, порядок учета, хранения государственных наград и бланков документов к ним утверждаются Президентом Республики Таджикистан.
Название государственных наград Республики Таджикистан устанавливается на государственном языке.
Статья 4
Награждение граждан государственными наградами Республики Таджикистан производится Президентом Республики Таджикистан.
Награждение Президента Республики Таджикистан государственными наградами Республики Таджикистан осуществляется на совместном заседании Маджлиси милли и Маджлиси намояндагон Маджлиси Оли Республики Таджикистан.
Статья 5
Представление к награждению иностранных граждан и лиц без гражданства производится Министерством иностранных дел Республики Таджикистан в установленном порядке.
Граждане Республики Таджикистан могут быть удостоены иностранных государственных наград.
Статья 6
Представление граждан к очередной государственной награде за новые заслуги производится, как правило, не ранее, чем через пять лет с момента предыдущего награждения, за исключением особых случаев, связанных с совершением подвига, проявлением мужества и отваги в экстремальных ситуациях.
Повторное награждение одноименными государственными наградами не производится, кроме награждения государственными наградами, имеющими степени.
При награждении государственными наградами, вид награды определяется характером и степенью заслуг награждаемого.
При награждении орденами, степень ордена определяется исходя из общественно - политического и гражданского статуса награждаемого.
Награждение государственными наградами может быть произведено и посмертно.
Статья 7
Для предварительного рассмотрения и подготовки предложений к награждению граждан государственными наградами, обеспечения объективного подхода к поощрению граждан, при Президенте Республики Таджикистан создается Комиссия по государственным наградам. Состав Комиссии и Положение о ней утверждаются Президентом Республики Таджикистан.
ГЛАВА II Высшая степень отличия - звание "Кахрамони Точикистон"
Статья 8
Высшая награда - звание "Кахрамони Точикистон" присваивается за заслуги перед государством и народом, связанные с совершением геройского, ратного и трудового подвига во имя свободы, независимости и процветания Республики Таджикистан.
Лицам, удостоенным звания "Кахрамони Точикистон", вручается знак особого отличия - золотая звезда "Кахрамони Точикистон", которая носится на ленте на левой стороне груди.
ГЛАВА III Ордена
Статья 9
Орден "Ситораи Президенти Точикистон" является высшим орденом, которым награждаются государственные и политические деятели , другие граждане Республики Таджикистан за особо выдающиеся заслуги перед народом в деле укрепления мира и развития таджикской государственности, за особо важные заслуги в государственной и общественно-политической деятельности, способствовавшие повышению международного авторитета Таджикистана, за выдающиеся достижения в экономике, социальной сфере, науке и культуре, в развитии общества и социального прогресса, за особые заслуги и высокий патриотизм в государственной и военной службе.
Орден "Ситораи Президенти Тоҷикистон" разделяется на три степени:
I степень ордена "Ситораи Президенти Тоҷикистон" имеет знак и звезду. Знак ордена носится на ленте через правое плечо и звезда ордена - на левой стороне груди;
II степень ордена "Ситораи Президенти Тоҷикистон" имеет знак, который носится:
лицами мужского пола на ленте на шее;
лицами женского пола на банте из ленты на левой стороне груди;
III степень ордена "Ситораи Президенти Тоҷикистон" имеет знак, который носится на ленте на левой стороне груди.
Орденом "Ситораи Президенти Точикистон" I степени награждаются:
главы государств, правительств и парламентов иностранных государств;
главы органов законодательной, исполнительной и судебной власти Республики Таджикистан;
лица, занимающие государственные должности государственной власти, правовой статус которых определяется Конституцией Республики Таджикистан, конституционными и иными законами Республики Таджикистан;
лица, занимающие высшие государственные должности государственной службы в Республике Таджикистан, которые, как правило, награждены орденом "Зарринтоҷ" I степени или орденом "Исмоили Сомони" I степени, или орденом "Ситораи Президенти Точикистон" II степени;
другие граждане Республики Таджикистан за новые заслуги, которые награждены орденом "Зарринточ" I степени или орденом "Исмоили Сомонӣ" I степени, или орденом "Ситораи Президенти Тоҷикистон" II степени.
Орденом "Ситораи Президенти Тоҷикистон" II степени награждаются:
министры, послы и главы ведомств иностранных государств;
главы представительств региональных и других международных организаций;
лица, занимающие государственные должности государственной власти, правовой статус которых определяется Конституцией Республики Таджикистан, конституционными и иными законами Республики Таджикистан;
лица, занимающие главные государственные должности государственной службы в Республике Таджикистан, которые, как правило, награждены орденом "Зарринтоҷ" II степени или орденом "Исмоили Сомони" II степени, или орденом "Ситораи Президенти Точикистон" III степени;
и другие граждане Республики Таджикистан за новые заслуги, которые награждены орденом "Зарринтоҷ" II степени или орденом "Исмоили Сомонӣ" II степени, или орденом "Ситораи Президенти Тоҷикистон" III степени.
Орденом "Ситораи Президенти Тоҷикистон" III степени награждаются:
лица занимающие ведущие государственные должности государственной службы в Республике Таджикистан;
другие граждане Республики Таджикистан за новые заслуги, награжденные орденом "Зарринтоҷ" III степени или орденом "Исмоили Сомонӣ" III степени, или орденом "Дўстӣ".
Статья 10
Орденом "Зарринтоҷ" награждаются государственные и общественные деятели и другие граждане Республики Таджикистан за выдающиеся заслуги перед государством, активную государственную и общественно-политическую деятельность, за высокие достижения в проведении в жизнь демократических преобразований и экономических реформ, развитии науки и культуры, за особые заслуги в защите Отечества, за самоотверженность и гражданскую доблесть, проявленные в деле упрочения мира, стабильности и укрепления таджикской государственности.
Орден "Зарринтоҷ" разделяется на три степени:
I степень ордена "Зарринтоҷ" имеет знак и звезду. Знак ордена носится на ленте через правое плечо и звезда ордена на левой стороне груди;
II степень ордена "Зарринтоҷ" имеет знак, который носится:
лицами мужского пола на ленте на шее;
лицами женского пола на банте из ленты на левой стороне груди;
III степень ордена "Зарринтоҷ" имеет знак, который носится на ленте на левой стороне груди.
Орденом "Зарринтоҷ" I степени награждаются:
главы государств, правительств и парламентов иностранных государств;
министры и главы ведомств иностранных государств;
главы представительств региональных и других международных организаций;
главы органов законодательной, исполнительной и судебной власти Республики Таджикистан;
лица, занимающие государственные должности государственной власти, правовой статус которых определяется Конституцией Республики Таджикистан, конституционными и иными законами Республики Таджикистан;
лица, занимающие высшие и главные государственные должности государственной службы в Республике Таджикистан, которые, как правило, награждены орденом "Исмоили Сомонӣ" I степени или орденом "Ситораи Президенти Тоҷикистон" II степени, или орденом "Зарринтоҷ" II степени;
другие граждане Республики Таджикистан за новые заслуги, которые награждены орденом "Исмоили Сомони" I степени или орденом "Ситораи Президенти Тоҷикистон" II степени, или орденом "Зарринтоҷ" II степени.
Орденом "Зарринтоҷ" II степени награждаются:
лица, занимающие государственные должности государственной власти, правовой статус которых определяется Конституцией Республики Таджикистан, конституционными и иными законами Республики Таджикистан;
лица, занимающие главные и ведущие государственные должности государственной службы в Республике Таджикистан, которые, как правило, награждены орденом "Исмоили Сомонӣ" II степени или орденом "Ситораи Президенти Тоҷикистон" III степени, или орденом "Зарринтоҷ" III степени;
другие граждане Республики Таджикистан за новые заслуги, которые, награждены орденом "Исмоили Сомонӣ" II степени или орденом "Ситораи Президенти Тоҷикистон" III степени, или орденом "Зарринтоҷ" III степени.
Орденом "Зарринтоҷ" III степени награждаются:
лица, занимающие ведущие государственные должности государственной службы в Республике Таджикистан;
другие граждане Республики Таджикистан за новые заслуги, награжденные не менее чем двумя орденами или медалью и почетным званием.
Статья 11
Орденом "Исмоили Сомонӣ" награждаются государственные и общественные деятели, деятели науки и культуры и другие граждане Республики Таджикистан за высокие достижения в труде, за значительный вклад в деле государственного строительства, большие успехи в военной службе, социально-культурной, общественной и благотворительной деятельности.
Орден "Исмоили Сомонӣ" разделяется на три степени:
I степень ордена "Исмоили Сомонӣ" имеет знак и звезду. Знак носится на ленте через правое плечо и звезда ордена на левой стороне груди;
II степень ордена "Исмоили Сомонӣ" имеет знак, который носится:
лицами мужского пола на ленте на шее;
лицами женского пола - на банте из ленты на левой стороне груди;
III степень ордена "Исмоили Сомонӣ" имеет знак, который носится на левой стороне груди.
Орденом "Исмоили Сомонӣ" I степени награждаются:
главы государств, правительств и парламентов иностранных государств;
министры, послы и главы ведомств иностранных государств;
главы представительств региональных и других международных организаций;
главы органов законодательной, исполнительной и судебной власти Республики Таджикистан;
лица, занимающие государственные должности государственной власти, правовой статус которых определяется Конституцией Республики Таджикистан, конституционными и иными законами Республики Таджикистан;
лица, занимающие высшие, главные и ведущие государственные должности государственной службы в Республике Таджикистан, которые, как правило, награждены орденом "Ситораи Президенти Тоҷикистон" II степени или орденом "Зарринтоҷ" II степени, или орденом "Исмоили Сомонӣ" II степени;
другие граждане Республики Таджикистан за новые заслуги, которые награждены орденом "Ситораи Президенти Тоҷикистон" II степени или орденом "Зарринтоҷ" II степени, или орденом "Исмоили Сомонӣ" II степени.
Орденом "Исмоили Сомонӣ" II степени награждаются:
лица, занимающие государственные должности государственной власти, правовой статус которых определяется Конституцией Республики Таджикистан, конституционными и иными законами Республики Таджикистан;
лица, занимающие главные и ведущие государственные должности государственной службы в Республике Таджикистан, которые, как правило, награждены орденом "Ситораи Президенти Тоҷикистон" III степени или орденом "Зарринтоҷ" III степени, или орденом "Исмоили Сомонӣ" III степени;
другие граждане Республики Таджикистан за новые заслуги, которые награждены орденом "Ситораи Президенти Тоҷикистон" III степени или орденом "Зарринтоҷ" III степени, или орденом "Исмоили Сомони" III степени.
Орденом "Исмоили Сомони" III степени награждаются:
лица, занимающие ведущие государственные должности государственной службы в Республике Таджикистан;
другие граждане Республики Таджикистан за новые заслуги, награжденные иными государственными наградами Республики Таджикистан.
Статья 12
Орденом "Дўстӣ" награждаются государственные и общественные деятели, деятели науки и культуры, литературы и искусства и другие граждане Республики Таджикистан за активную и плодотворную деятельность по укреплению мира, дружбы и сотрудничества между народами, защите прав человека и его социальных интересов, за большой личный вклад в развитие и умножение духовного и интеллектуального потенциала Республики Таджикистан.
Статья 13
Орден "Спитамен" разделяется на две степени:
I степень ордена "Спитамен" носится на ленте с розеткой на левой стороне груди;
II степень ордена "Спитамен" носится на ленте на левой стороне груди.
Орденом "Спитамен" I степени награждаются высший офицерский состав военнослужащих и высший начальствующий состав органов внутренних дел за успехи в деле руководства и управления войсками, обеспечения их высокой боевой готовности, за отличную организацию военной, пограничной и внутренней службы, обеспечения обороноспособности, безопасности и охраны общественного порядка.
Орденом "Спитамен" II степени награждаются военнослужащие, из числа старшего и младшего офицерского состава, сержантского и рядового состава, а также лица среднего, младшего начальствующего состава органов внутренних дел при выполнении воинского и служебного долга, за подвиги, совершенные в экстремальных обстоятельствах, в борьбе с преступностью.
Статья 14
Орденом "Шараф" награждаются граждане Республики Таджикистан за заслуги в развитии экономики, социальной сферы, науки, культуры и образования, за образцовую государственную и военную службу и активную общественную деятельность.
Орден "Шараф" разделяется на две степени:
I степень ордена "Шараф" носится на ленте с розеткой на левой стороне груди;
II степень ордена "Шараф" носится на ленте на левой стороне груди.
ГЛАВА IV Медали
Статья 15
Медалью "Ҷасорат" награждаются военнослужащие, лица рядового и начальствующего состава органов внутренних дел и другие граждане Республики Таджикистан за храбрость и самоотверженность, проявленные в боевой обстановке и при исполнении воинского, служебного и гражданского долга, защите конституционных прав граждан в условиях сопряженных с риском для жизни, в экстремальных ситуациях, связанных со спасением человеческих жизней (на водах, при пожарах и стихийных бедствиях).
Медаль "Ҷасорат" носится на ленте на левой стороне груди.
Статья 16
Медалью "Хизмати шоиста" награждаются граждане Республики Таджикистан за трудовые достижения в экономике, социальной сфере, науке, культуре, за успехи в государственной, военной службе и в работе в правоохранительных органах.
Медаль "Хизмати шоиста" носится на ленте на левой стороне груди.
Статья 17
Медалью "Шафкат" награждаются граждане Республики Таджикистан за активную, плодотворную благотворительную деятельность и милосердие, за успехи в работе по охране здоровья населения и оказанию медицинской помощи.
Медаль "Шафкат" носится на ленте на левой стороне груди.
Статья 18
Медалью "Марзбони шуҷои Тоҷикистон" награждаются военнослужащие пограничных войск, а также другие военнослужащие и другие граждане Республики Таджикистан за подвиги и особые заслуги, проявленные в охране государственной границы Республики Таджикистан, за храбрость и самоотверженность, высокую бдительность и инициативные действия, проявленные при задержании нарушителей государственной границы, за активную помощь пограничным войскам в их работе по охране государственной границы.
Медаль "Марзбони шуҷои Тоҷикистон" носится на ленте на левой стороне груди.
Статья 19
По случаю торжественного празднования независимости Республики Таджикистан и других событий, имеющих для народа Таджикистана особую значимость, Маджлиси намояндагон Маджлиси Оли Республики Таджикистан может утверждать юбилейные медали единовременного характера. Юбилейными медалями награждаются граждане Республики Таджикистан за заслуги в сохранении таджикской государственности, в проведении в жизнь демократических преобразований, экономических и политических реформ, за успехи в развитии национальной культуры и искусства, за трудовые достижения в государственной, научно -исследовательской, общественной и благотворительной деятельности.
Юбилейными медалями награждаются граждане в установленном порядке.
Юбилейные медали носятся на ленте на левой стороне груди.
ГЛАВА V Почетные звания
Статья 20
Почетные звания установлены в целях поощрения граждан за высокое профессиональное мастерство и многолетний добросовестный труд.
Почетное звание "Нависанда (шоир)-и халқии Тоҷикистон" присваивается писателям и поэтам за особые заслуги в развитии таджикской и других национальных литератур, создание высокохудожественных произведений, получивших всенародное признание, как правило, отмеченным государственными наградами Республики Таджикистан.
Почетное звание "Ҳунарпешаи халқии Тоҷикистон" присваивается лицам, внесшим особый вклад в развитие театрального, музыкального, кино - и циркового искусств Таджикистана, как правило, не ранее чем через пять лет после присвоения почетного звания "Ҳунарпешаи шоистаи Тоҷикистон".
Почетное звание "Ҳофизи халқии Тоҷикистон" присваивается выдающимся исполнителям народных и классических песен, обладающим высоким вокальным мастерством и имеющим выдающиеся заслуги в развитии искусства в Таджикистане, как правило, отмеченным государственными наградами Республики Таджикистан.
Почетное звание "Рассоми халқии Тоҷикистон" присваивается выдающимся деятелям изобразительного искусства за создание высокохудожественных произведений живописи, скульптуры, графики, монументального, декоративно-прикладного искусства, оформление театральных спектаклей, кино - телефильмов, а также внесшим значительный вклад в сокровищницу национальных культур, воспитание молодых художников, как правило, отмеченным государственными наградами Республики Таджикистан.
Почетное звание "Арбоби илм ва техникаи Тоҷикистон" присваивается выдающимся ученыминженерам, научным и педагогическим работникам, имеющим ученую степень доктора наук, либо работающим по специальности не менее двадцати лет, за научные и научно-технические открытия и научные труды, имеющие теоретическое и практическое значение, способствующие ускорению научно-технического прогресса, социально-экономического и культурного развития республики, за заслуги в разработке приоритетных направлений науки и техники, воспитании и подготовке научных кадров.
Почетное звание "Арбоби ҳунари Тоҷикистон" присваивается режиссерам, дирижерам, композиторам, художникам, скульпторам, дизайнерам, драматургам и другим деятелям искусства за создание выдающихся высокохудожественных произведений, спектаклей, концертных программ, за заслуги в подготовке и воспитании творческих кадров, создание научных трудов, работающим в области искусства 15 и более лет, как правило, отмеченным государственными наградами Республики Таджикистан.
Почетное звание "Ҳунарпешаи шоистаи Тоҷикистон" присваивается артистам, режиссерам, дирижерам, концертмейстерам, балетмейстерам, творческим работникам театров, кино, телевидения и радиовещания, филармонии, цирка, ансамблей, хоровых коллективов, музыкальным исполнителям, достигшим высокого исполнительского мастерства, внесшим значительный вклад в развитие искусства Таджикистана и воспитание творческой смены, работающим по специальности 15 и более лет, и как правило, отмеченным государственными наградами Республики Таджикистан.
Почетное звание "Корманди шоистаи Тоҷикистон" присваивается работникам материального производства, правовой и социальной сферы, культуры, образования, средств массовой информации, государственной службы за высокие трудовые достижения, работающим в своей отрасли 15 и более лет, как правило, отмеченным государственными наградами Республики Таджикистан.
Почетное звание "Донори ифтихории Тоҷикистон" присваивается лицам, в соответствии с Законом Республики Таджикистан "О донорстве крови и её компонентов" , с предусмотренными льготами и преимуществами.
Статья 21
Лицам, удостоенным почетных званий Республики Таджикистан, вручается удостоверение и нагрудный знак. Нагрудный знак носится на ленте на правой стороне груди.
ГЛАВА VI "Ифтихорнома" (Почетная Грамота) Республики Таджикистан
Статья 22
"Ифтихорнома" (Почетной грамотой) Республики Таджикистан награждаются граждане за значительные достижения в экономике, в социальной сфере, науке, культуре, образовании, в государственной, военной службе и в общественной деятельности.
<Ифтихорнома> (Почетной грамотой) Республики Таджикистан могут награждаться коллективы отдельных предприятий, организаций и учреждений, воинские части, в связи с важными событиями в их жизни и за большие достижения в работе и службе, а также творческие коллективы, способствовавшие укреплению культурных связей, дружбы и сотрудничества между народами.
ГЛАВА YII Льготы, материальное поощрение, права и обязанности награжденных
Статья 23
Лицам, удостоенным звания <Кахрамони Точикистон>, производится ежемесячная 100 процентная надбавка к назначенной им пенсии.
Лица, удостоенные звания <Кахрамони Точикистон>:
обеспечиваются жилой площадью по установленным нормам в первую очередь. Жилая площадь, занимаемая ими и членами их семей и коммунальные услуги оплачиваются в размере 50 процентов;
нуждающиеся в санаторно-курортном лечении ежегодно обеспечиваются бесплатной путевкой в санаторий или дом отдыха. Выдача бесплатных путевок производится по месту работы (службы), неработающим пенсионерам - органами социальной защиты населения;
имеют право личного бесплатного проезда один раз в год (в оба конца) в пределах Республики Таджикистан железнодорожным транспортом в мягких вагонах скорых и пассажирских поездов, воздушным или междугородным автомобильным транспортом, а также право личного бесплатного пользования внутригородским и пригородным транспортом (кроме такси), а в сельской местности, автобусами внутренних линий.
Статья 24
Гражданам, награжденным орденом "Ситораи Президенти Точикистон", независимо от других надбавок к пенсиям, производится ежемесячная надбавка к назначенной им пенсии в размере:
"Ситораи Президенти Точикистон" I степени - 50%
"Ситораи Президенти Точикистон" II степени - 40%
"Ситораи Президенти Точикистон" III степени - 30%.
Статья 25
Гражданам, награжденным орденом "Зарринтоҷ", независимо от других надбавок к пенсиям, производится ежемесячная надбавка к назначенной им пенсии в размере:
"Зарринтоҷ" I степени - 40%
"Зарринтоҷ" II степени - 30%
"Зарринтоҷ" III степени - 20%.
Статья 26
Гражданам, награжденным орденом "Исмоили Сомони", независимо от других надбавок к пенсиям, производится ежемесячная надбавка к назначенной им пенсии в размере:
"Исмоили Сомони" I степени - 35%
"Исмоили Сомони" II степени - 25%
"Исмоили Сомони" III степени - 15%.
Статья 27
Гражданам, награжденным почетным званием, независимо от других надбавок к пенсиям, производится ежемесячная надбавка к назначенной им пенсии в размере:
"Нависанда (шоир)-и халқии Тоҷикистон" - 20%
"Ҳунарпешаи халқии Тоҷикистон" - 20%
"Хофизи халкии Точикистон" - 20%
"Рассоми халқии Тоҷикистон" - 20%
"Арбоби илм ва техникаи Тоҷикистон" - 20%
"Арбоби ҳунари Тоҷикистон" - 20%
"Ҳунарпешаи шоистаи Тоҷикистон" - 15%
"Корманди шоистаи Тоҷикистон" - 20%
"Донори ифтихории Тоҷикистон" - 10%
Статья 28
В случае награждения гражданина двумя и более государственными наградами, по которым предусмотрены надбавки к пенсии, производится надбавка большего размера.
Расходы, связанные со льготами и надбавкой, предусмотренные настоящим Законом для лиц, удостоенных государственных наград Республики Таджикистан, производятся за счет государственного бюджета в порядке, установленном Правительством Республики Таджикистан.
Статья 29
Лица, удостоенные государственных наград Республики Таджикистан, обязаны обеспечить их сохранность.
В случае утраты государственных наград и документов к ним, награжденные сохраняют свои права на награды.
Дубликаты золотой звезды "Қаҳрамони Тоҷикистон", орденов, медалей и других знаков отличия взамен утраченных, как правило, не выдаются. В порядке исключения они могут быть выданы решением Комиссии при Президенте Республики Таджикистан по государственным наградам только в случае их утраты в результате пожаров, землетрясений, других стихийных бедствий и чрезвычайных ситуаций, когда награжденный не мог предотвратить их утрату.
Дубликаты документов о награждении в случае их утраты выдаются решением Комиссии при Президенте Республики Таджикистан по государственным наградам по представлению соответствующих органов и должностных лиц.
Статья 30
Золотая звезда "Қаҳрамони Тоҷикистон", ордена, медали, нагрудные знаки, "Ифтихорнома" (Почетная грамота) и документы о награждении умершего остаются у наследников на память.
С согласия наследников умершего, его награды и документы о награждении могут быть переданы государственным музеям для хранения и экспонирования.
Если у умершего нет наследников, его награды и документы о награждении возвращаются государству.
ГЛАВА VIII Лишение государственных наград Республики Таджикистан
Статья 31
Лишение государственных наград Республики Таджикистан производится Президентом Республики Таджикистан, в случаях осуждения награжденного за совершенное преступление - по представлению суда, на основании и в порядке, установленном законодательством.
Лишение государственных наград Республики Таджикистан влечет за собой отмену льгот и надбавок, установленных для лиц, награжденных государственными наградами.
Статья 32
Золотая звезда "Қаҳрамони Тоҷикистон", ордена, медали и другие знаки отличия и наградная документация, принадлежавшие лицу, лишенному государственных наград, подлежат возращению государству.
Статья 33
Граждане, осужденные незаконно и реабилитированные, по ходатайству соответствующих органов, восстанавливаются в правах на государственные награды Президентом Республики Таджикистан.
ГЛАВА IX Ответственность за незаконные действия по отношению к государственным наградам
Статья 34
Учреждение, подделка, изготовление, приобретение, сбыт или использование государственных наград, а также документов к ним, лицами, не имеющими на то право, влекут установленную законодательством Республики Таджикистан ответственность.
ГЛАВА X Заключительные положения
Статья 35
Признать утратившими силу Закон Республики Таджикистан от 14 декабря 1996 года "О государственных наградах Республики Таджикистан" (Ахбори Маджлиси Оли Республики Таджикистан, 1996 год, № 23, статья 333; 1998 год, № 23-24, статья 330; Закон Республики Таджикистан "О внесении изменения в Закон Республики Таджикистан "О государственных наградах Республики Таджикистан" от 12 мая 2001 года, № 3).
Президент
Республики Таджикистан Э.Рахмонов
г. Душанбе 31 июля 2001 года № 29
