ҚОНУНИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН
ДАР БОРАИ ЗОТПАРВАРӢ
(Қонуни ҶТ аз 01.02.1996 № 223, аз 28.02.2004 № 20)
Ин Қонун муносибатҳои умумии ҳуқуқӣ, иқтисодӣ ва асосҳои ташкили зотпарвариро дар қаламрави Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян мекунад ().
Моддаи 1. Зотпарварӣ
Зотпарварӣ низоми тадбирҳои эҳтиёт ва беҳтар кардани хусусиятҳои матлуби ирсии ҳайвонот (парранда, моҳи, ҳашароти муфид, аз ҷумла занбури асал) ва барои истеҳсоли маҳсулот оқилона истифода бурдани онҳо мебошад ().
Бо зотпарвари хадамоти давлатии зотпарвари машғул аст ().
Моддаи 1(1). Маҳсулоти зотӣ
Ҳамаи намуди ҳайвоноти нарина ва модинаи чорво, парранда, занбури асал, моҳӣ, насл, нутфа, тухм ва зиготаи онҳо, ки барои онҳо сертификат ва ё шаҳодатномаи зотӣ дода шудааст, маҳсулоти зотӣ ҳисобида мешаванд.
Тартиб ва асоси додани сертификат ва шаҳодатномаи зотиро Низомнома, ки аз тарафи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон тасдиқ карда мешавад, муайян мекунад.
Барои гирифтани сертификат ва шаҳодатномаи зоти субъектҳои зотпарвари ба хадамоти давлатии зотпарвари дар ҳаҷми хароҷоти воқеи маблағ пардохт менамоянд ().
Моддаи 2. Субъектҳои зотпарварӣ
Субъектҳои зотпарварӣ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон инҳо мебошанд:
корхонаҳо ва ташкилоту муассисаҳои зотпарварӣ;
шахсони воқеи-соҳибони маҳсулоти зотӣ ().
Моддаи 3. Қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи зотпарварӣ
Қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи зотпарварӣ ба Конститутсияи (Сарқонуни) Ҷумҳурии Тоҷикистон асос ёфта, аз ҳамин Қонун, дигар санадҳои меъёрии ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон, инчунин санадҳои ҳуқуқии байналмилалии эътирофнамудаи Ҷумҳурии Тоҷикистон иборат аст ().
Моддаи 4. Вазифаҳои асосии хадамоти давлатии зотпарварӣ
Вазифаҳои асосии хадамоти давлатии зотпарварӣ иборат аст аз:
ҳифзи ҳуқуқии ҷараён, объекту субъектҳои зотпарварӣ, ки мақсад аз он офаридани ҳайвоноти сермаҳсул ва зотҳои нав аст;
истифодаи оқилонаи захираҳои зотпарварӣ, такомул ва тағйири сифатии генофонди имрӯзаи зотҳои ҳайвонот, ки комёбии миллии ҷумҳурӣ ба ҳисоб меравад ();
баровардани маҳсулоти зотӣ ба бозори ҷаҳонӣ ();
зиёд кардани даромаднокӣ ва беш аз пеш қобили рақобат кардани маҳсулоти зотӣ дар шароити муносибатҳои бозоргонӣ ();
ҳамаҷониба татбиқ намудани комёбиҳои илмию техникӣ дар соҳаи зотпарварӣ.
Моддаи 5. Мақомоти назорати давлатӣ дар соҳаи зотпарварӣ
Назорати давлатиро дар соҳаи зотпарварӣ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон мақомоти ваколатдори давлатӣ дар соҳаи зотпарварӣ амалӣ менамояд.
Вазифа, ҳуқуқу ӯҳдадориҳои мақомоти ваколатдори давлатӣ дар соҳаи зотпарварӣ бо Низомнома муайян карда мешавад.
Низомномаи мақомоти ваколатдори давлатӣ дар соҳаи зотпарвариро Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон тасдиқ менамояд ().
Моддаи 6. Хориҷ карда шуд
Моддаи 7. Хориҷ карда шуд
Моддаи 8. Ҷавобгарӣ барои риоя накардани меъёрҳо ва қоидаҳои зотпарварӣ
Дар сурати вайрон намудани меъёрҳо ва қоидаҳои зотпарварӣ, яъне:
- вайрон кардани тартиби фурӯхтан, ба моликияти шахси дигар додан, инчунин истифодаи маҳсулоти зотие, ки сертификат ва ё шаҳодатномаи зотӣ надоранд;
- барои такрористеҳсолии маҳсулоти зотӣ истифода бурдани ҳайвоноти наринаи аслаш номуайян, ки боиси гум гардидани арзиши зот мегарданд;
- вайрон намудани қоидаҳои муқаррарнамудани санадҳои меъёрии ҳуқуқии истифодаи ҳайвоноти наринаи аслаш номуайян, фурӯхтан, ба моликияти шахси дигар додан, ихтиёрдорӣ ва истифодаи маҳсулоти зотӣ, инчунин нодуруст муайян намудани арзиши зоти онҳо;
- сари вақт нагузаронидани чорабиниҳои пешгирӣ ва табобатӣ, инчунин дигар чорабиниҳои муқаррарнамудаи қонунҳо ва санадҳои меъёрии ҳуқуқӣ, ки боиси ба бемориҳои сироятӣ гирифтор шудани ҳайвоноти зотӣ, паст ё гум шудани арзиш, ҳалок ё талаф гардидани маҳсулоти зотӣ мегарданд;
- вайрон намудани қоидаҳои пешбурди баҳисобгирии маҳсулоти зотӣ, ё пешниҳод накардани маълумоте, ки дар китобҳои давлатии (феҳристҳо) маҳсулоти зотӣ бояд сабт гарданд,
шахсони воқеӣ ва ҳуқуқӣ мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ба ҷавобгарӣ кашида мешаванд ().
Моддаи 9. Хориҷ карда шуд
Моддаи 10. Вазъи ҳуқуқии мутахассисони корхонаҳои зотпарварӣ
1. Ҳуқуқи дар корхонаҳои зотпарварӣ пардохтан ба кори зотпарварӣ (ба нақша гирифтани такомули генетикии ҳайвонот, арзёбии маҳсулнокӣ ва пайдоиш, интихоб кардан, хоста гирифтани ҳайвонот ва маҳсулоти дигари ҳайвоноти зотӣ) ба мутахассисоне (зотпарвароне) дода мешавад, ки литсензия доранд. Субъекти зотпарвар баъди имзо шудани қарордоди байни мутахассисони номбурда ва субъектҳои зотпарвар ба зотпарварӣ ҳуқуқдор гардида, қарордодҳои хадамоти давлатии зотпарварӣ мувофиқи нақшаҳои тасдиқгардидаи кори зотпарварӣ қайд карда мешавад.
2. Хадамоти давлатии зотпарварӣ, корхонаҳои зотпарварӣ ва иттиҳодияҳои корхонаҳои зотпарварӣ мутахассисонро ба офаридани ҳайвоноти сермаҳсул, ба даст овардани маҳсулоти басо пурарзиши ҳайвоноти зотӣ, ба парвариши ҳайвоноти бағоят сермаҳсул ҳавасманд мекунанд ().
Моддаи 11. Дастгирии давлатии соҳаи зотпарварӣ
1. Барои хароҷоти тартиб додану амалӣ гардонидани барномаҳои ҷумҳуриявии беҳсозии генетикии зотҳои ҳайвоноте, ки парвариш меёбанд ва нав офарида мешаванд, барои барпо намудани низоми ахбори вилояту ноҳияҳо, ба ҳисоб гирифтан ва назорат кардани маҳсулнокии ҳайвонот, ҳамчунин барои нашри ҳуҷҷатҳои меъёрии зотпарварӣ ва ҷорӣ кардани дафтарҳои (маълумотномаҳои) давлатии сабти ҳайвоноти зотӣ аз буҷети ҷумҳурӣ маблағ ҷудо карда мешавад.
2. Гирифтани замини корхонаҳои зотпарварӣ ва ба онҳо тақсим карда додани саршумори ҳайвоноти зотӣ манъ аст.
3. Хориҷ карда шуд ().
Моддаи 12. Таъминоти илмии соҳаи зотпарварӣ
Таъминоти илмии зотпарвариро Институти тадқиқоти илмии чорводории Академияи илмҳои кишоварзии Ҷумҳурии Тоҷикистон амалӣ мегардонад ().
Раиси
Шӯрои Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон Э. РАҲМОНОВ
ш. Душанбе,
аз 20 июли соли 1994 № 985
ҚОНУНИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН
ДАР БОРАИ ЗОТПАРВАРӢ
(Қонуни ҶТ аз 01.02.1996 № 223, аз 28.02.2004 № 20)
Ин Қонун муносибатҳои умумии ҳуқуқӣ, иқтисодӣ ва асосҳои ташкили зотпарвариро дар қаламрави Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян мекунад ().
Моддаи 1. Зотпарварӣ
Зотпарварӣ низоми тадбирҳои эҳтиёт ва беҳтар кардани хусусиятҳои матлуби ирсии ҳайвонот (парранда, моҳи, ҳашароти муфид, аз ҷумла занбури асал) ва барои истеҳсоли маҳсулот оқилона истифода бурдани онҳо мебошад ().
Бо зотпарвари хадамоти давлатии зотпарвари машғул аст ().
Моддаи 1(1). Маҳсулоти зотӣ
Ҳамаи намуди ҳайвоноти нарина ва модинаи чорво, парранда, занбури асал, моҳӣ, насл, нутфа, тухм ва зиготаи онҳо, ки барои онҳо сертификат ва ё шаҳодатномаи зотӣ дода шудааст, маҳсулоти зотӣ ҳисобида мешаванд.
Тартиб ва асоси додани сертификат ва шаҳодатномаи зотиро Низомнома, ки аз тарафи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон тасдиқ карда мешавад, муайян мекунад.
Барои гирифтани сертификат ва шаҳодатномаи зоти субъектҳои зотпарвари ба хадамоти давлатии зотпарвари дар ҳаҷми хароҷоти воқеи маблағ пардохт менамоянд ().
Моддаи 2. Субъектҳои зотпарварӣ
Субъектҳои зотпарварӣ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон инҳо мебошанд:
корхонаҳо ва ташкилоту муассисаҳои зотпарварӣ;
шахсони воқеи-соҳибони маҳсулоти зотӣ ().
Моддаи 3. Қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи зотпарварӣ
Қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи зотпарварӣ ба Конститутсияи (Сарқонуни) Ҷумҳурии Тоҷикистон асос ёфта, аз ҳамин Қонун, дигар санадҳои меъёрии ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон, инчунин санадҳои ҳуқуқии байналмилалии эътирофнамудаи Ҷумҳурии Тоҷикистон иборат аст ().
Моддаи 4. Вазифаҳои асосии хадамоти давлатии зотпарварӣ
Вазифаҳои асосии хадамоти давлатии зотпарварӣ иборат аст аз:
ҳифзи ҳуқуқии ҷараён, объекту субъектҳои зотпарварӣ, ки мақсад аз он офаридани ҳайвоноти сермаҳсул ва зотҳои нав аст;
истифодаи оқилонаи захираҳои зотпарварӣ, такомул ва тағйири сифатии генофонди имрӯзаи зотҳои ҳайвонот, ки комёбии миллии ҷумҳурӣ ба ҳисоб меравад ();
баровардани маҳсулоти зотӣ ба бозори ҷаҳонӣ ();
зиёд кардани даромаднокӣ ва беш аз пеш қобили рақобат кардани маҳсулоти зотӣ дар шароити муносибатҳои бозоргонӣ ();
ҳамаҷониба татбиқ намудани комёбиҳои илмию техникӣ дар соҳаи зотпарварӣ.
Моддаи 5. Мақомоти назорати давлатӣ дар соҳаи зотпарварӣ
Назорати давлатиро дар соҳаи зотпарварӣ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон мақомоти ваколатдори давлатӣ дар соҳаи зотпарварӣ амалӣ менамояд.
Вазифа, ҳуқуқу ӯҳдадориҳои мақомоти ваколатдори давлатӣ дар соҳаи зотпарварӣ бо Низомнома муайян карда мешавад.
Низомномаи мақомоти ваколатдори давлатӣ дар соҳаи зотпарвариро Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон тасдиқ менамояд ().
Моддаи 6. Хориҷ карда шуд
Моддаи 7. Хориҷ карда шуд
Моддаи 8. Ҷавобгарӣ барои риоя накардани меъёрҳо ва қоидаҳои зотпарварӣ
Дар сурати вайрон намудани меъёрҳо ва қоидаҳои зотпарварӣ, яъне:
- вайрон кардани тартиби фурӯхтан, ба моликияти шахси дигар додан, инчунин истифодаи маҳсулоти зотие, ки сертификат ва ё шаҳодатномаи зотӣ надоранд;
- барои такрористеҳсолии маҳсулоти зотӣ истифода бурдани ҳайвоноти наринаи аслаш номуайян, ки боиси гум гардидани арзиши зот мегарданд;
- вайрон намудани қоидаҳои муқаррарнамудани санадҳои меъёрии ҳуқуқии истифодаи ҳайвоноти наринаи аслаш номуайян, фурӯхтан, ба моликияти шахси дигар додан, ихтиёрдорӣ ва истифодаи маҳсулоти зотӣ, инчунин нодуруст муайян намудани арзиши зоти онҳо;
- сари вақт нагузаронидани чорабиниҳои пешгирӣ ва табобатӣ, инчунин дигар чорабиниҳои муқаррарнамудаи қонунҳо ва санадҳои меъёрии ҳуқуқӣ, ки боиси ба бемориҳои сироятӣ гирифтор шудани ҳайвоноти зотӣ, паст ё гум шудани арзиш, ҳалок ё талаф гардидани маҳсулоти зотӣ мегарданд;
- вайрон намудани қоидаҳои пешбурди баҳисобгирии маҳсулоти зотӣ, ё пешниҳод накардани маълумоте, ки дар китобҳои давлатии (феҳристҳо) маҳсулоти зотӣ бояд сабт гарданд,
шахсони воқеӣ ва ҳуқуқӣ мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ба ҷавобгарӣ кашида мешаванд ().
Моддаи 9. Хориҷ карда шуд
Моддаи 10. Вазъи ҳуқуқии мутахассисони корхонаҳои зотпарварӣ
1. Ҳуқуқи дар корхонаҳои зотпарварӣ пардохтан ба кори зотпарварӣ (ба нақша гирифтани такомули генетикии ҳайвонот, арзёбии маҳсулнокӣ ва пайдоиш, интихоб кардан, хоста гирифтани ҳайвонот ва маҳсулоти дигари ҳайвоноти зотӣ) ба мутахассисоне (зотпарвароне) дода мешавад, ки литсензия доранд. Субъекти зотпарвар баъди имзо шудани қарордоди байни мутахассисони номбурда ва субъектҳои зотпарвар ба зотпарварӣ ҳуқуқдор гардида, қарордодҳои хадамоти давлатии зотпарварӣ мувофиқи нақшаҳои тасдиқгардидаи кори зотпарварӣ қайд карда мешавад.
2. Хадамоти давлатии зотпарварӣ, корхонаҳои зотпарварӣ ва иттиҳодияҳои корхонаҳои зотпарварӣ мутахассисонро ба офаридани ҳайвоноти сермаҳсул, ба даст овардани маҳсулоти басо пурарзиши ҳайвоноти зотӣ, ба парвариши ҳайвоноти бағоят сермаҳсул ҳавасманд мекунанд ().
Моддаи 11. Дастгирии давлатии соҳаи зотпарварӣ
1. Барои хароҷоти тартиб додану амалӣ гардонидани барномаҳои ҷумҳуриявии беҳсозии генетикии зотҳои ҳайвоноте, ки парвариш меёбанд ва нав офарида мешаванд, барои барпо намудани низоми ахбори вилояту ноҳияҳо, ба ҳисоб гирифтан ва назорат кардани маҳсулнокии ҳайвонот, ҳамчунин барои нашри ҳуҷҷатҳои меъёрии зотпарварӣ ва ҷорӣ кардани дафтарҳои (маълумотномаҳои) давлатии сабти ҳайвоноти зотӣ аз буҷети ҷумҳурӣ маблағ ҷудо карда мешавад.
2. Гирифтани замини корхонаҳои зотпарварӣ ва ба онҳо тақсим карда додани саршумори ҳайвоноти зотӣ манъ аст.
3. Хориҷ карда шуд ().
Моддаи 12. Таъминоти илмии соҳаи зотпарварӣ
Таъминоти илмии зотпарвариро Институти тадқиқоти илмии чорводории Академияи илмҳои кишоварзии Ҷумҳурии Тоҷикистон амалӣ мегардонад ().
Раиси
Шӯрои Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон Э. РАҲМОНОВ
ш. Душанбе,
аз 20 июли соли 1994 № 985