ҲУКУМАТИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН

ҚАРОР

Қарори Шӯрои Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 23 сентябри соли 2024, №2363 «Оид ба лоиҳаи Кодекси иттилооти Ҷумҳурии Тоҷикистон»-ро баррасӣ намуда, Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон қарор мекунад:

Хулосаи замимагардидаи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ба лоиҳаи Кодекси иттилооти Ҷумҳурии Тоҷикистон ба баррасии Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон пешниҳод карда шавад.

Хулосаи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ба лоиҳаи Кодекси иттилооти Ҷумҳурии Тоҷикистон

Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон лоиҳаи Кодекси иттилооти Ҷумҳурии Тоҷикистонро, ки бо қарори Шӯрои Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 23 сентябри соли 2024, №2363 барои додани хулоса ба Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон пешниҳод гардидааст, мавриди баррасӣ қарор дод.

Таҳлил ва омӯзиши лоиҳаи Кодекси мазкур нишон дод, ки аксарияти муқаррароти он такрори лоиҳаи Кодекси иттилооти Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки бо қарори Шӯрои Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 27 марти соли 2023, №1589 барои додани хулоса ба Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон пешниҳод гардида буд, мебошад.

Хулосаи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ба лоиҳаи Кодекси мазкур бо қарори Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон 26 июни соли 2023, №275 ба баррасии Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон манзур гардида буд.

Дар хулосаи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ба лоиҳаи Кодекси мазкур зикр гардида буд, ки бандҳои 26) ва 34) моддаи 2 таҷдиди назар карда шаванд, зеро тафсири ҳархелаи меъёрҳоро ба миён меоранд. Қисми 2 моддаи 5, қисми 3 моддаи 31, моддаи 36 ва банди 2) моддаи 59 бинобар сабаби коста таҳия гардидан таҷдид назар карда шаванд. Дар қисми 1 моддаи 6 калимаи «шахс» ба калимаҳои «шахс ва вазъ (ҳолат)-и ӯ» иваз карда шавад. Моддаи 18 дар иртибот бо моддаи 16 Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи омори давлатӣ» хориҷ карда шавад.

Тибқи талаботи моддаи 19 Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи санадҳои меъёрии ҳуқуқӣ» кодекс қонуни ягона ва мураттабгаштаест, ки тавассути он соҳаи муайяни муносибатҳои ҷамъиятӣ пурра, бевосита ва бонизом танзим карда мешаванд. Аммо дар лоиҳаи Кодекси пешниҳодшуда на ҳамаи масъалаҳои муайяни муносибатҳои ҷамъиятии дар ин соҳа мавҷудбуда танзими худро ёфтаанд. Аз ҷумла муносибатҳои ҷамъиятие, ки бо қонунҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи телевизион ва радиошунавонӣ», «Дар бораи фаъолияти китобдорӣ», «Дар бораи сирри тиҷоратӣ», «Дар бораи реклама», «Дар бораи матбуоти даврӣ ва дигар воситаҳои ахбори омма», «Дар бораи дастрасӣ ба иттилоот оид ба фаъолияти судҳо» ва «Дар бораи иттилооти экологӣ» танзим гардидаанд, пурра фаро гирифта нашудаанд.

Омӯзиш нишон дод, ки бо мақсади амалисозии пурра ва ҳаматарафаи Кодекси мазкур дар он қабули қариб 10 санади меъёрии ҳуқуқии зерқонунӣ пешбинӣ гардидааст. Ҳамзамон қабули қариб 90 дарсади санадҳои меъёрии ҳуқуқии зикршуда аз ҷониби Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон пешбинӣ карда шудааст, ки он бояд таҷдид гардад. Зеро санадҳои мазкур муносибатҳои дорои хусусияти ҷузъӣ ва соҳавӣ танзим карда, зарурати зиёд намудани сарбории Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон вобаста ба қабули онҳо дида намешавад. Дар ин раванд дар матни лоиҳаи Кодекси мазкур меъёрҳои ҳаволакунанда ба қонунгузорӣ вобаста ба танзими муносибати дахлдор бо санадҳои меъёрии ҳуқуқии зерқонунӣ зиёд ва ба таври умумӣ пешбинӣ гардида, дар амалия гуногунфаҳмиро ба миён меорад.

Дар маҷмуъ, омӯзиш ва таҳлили Кодекси мазкур нишон дод, ки он дар натиҷаи муттаҳид кардани чор қонуни амалкунанда дар шакли коста, нопурра ва бе танзими масъалаҳои муҳимми соҳа таҳия гардида, дар шакли пешниҳодгардида қобили қабул намебошад.

Эроду таклифҳои пешниҳодшуда ба пуррагӣ ба инобат гирифта нашуданд.

Илова ба хулосаи қаблӣ мебояд дар лоиҳаи Кодекси мазкур мафҳуми «субъектони муносибатҳои иттилоотӣ» шарҳ дода шуда, муқаррароти дахлдор вобаста ба ҳуқуқи молумулкӣ ба иттилоот пешбинӣ карда шавад. Дар ин раванд бояд зикр кард, ки қисми зиёди номгӯйи иттилооти ба саломатии ноболиғон зараровар, ки дар моддаҳои дахлдори лоиҳаи Кодекси мазкур пешбинӣ гардидаанд, на танҳо барои ноболиғон, балки барои тамоми аҳолии кишвар зараровар буда, тарғибу ташвиқи онҳо тибқи талаботи қонунгузории амалкунанда ба тамоми шаҳрвандон новобаста ба синну сол манъ мебошад.

Дар баробари ин, бояд зикр кард, ки дар лоиҳа меъёри мушаххаси танзимкунандаи муносибатҳи васеи ҷамъиятӣ дар соҳаи иттилоот, ки ҳоло дар иртибот бо рушди технологияҳои иттилоотию коммуникатсионӣ ба миён омадаанд, аз ҷумла вобаста ба дастрасӣ, паҳн намудан, талабот ба маҳсулоти иттилоотӣ ва ҳифзи иттилоот дар шабакаи умумиҷаҳонии интернет, пешбинӣ нагардидаааст.

Ҳамзамон дар лоиҳа вобаста ба таъмини амнияти иттилоотӣ талаботҳо ва стандартҳо ба он муайян нагардидааст.

Бинобар ин, лоиҳаи Кодекси мазкур дар шакли пешниҳодгардида қобили қабул набуда, мувофиқи мақсад аст, ки он бо дар назар доштани пешниҳодҳои мазкур ва хулосаи қаблӣ такмил дода, тибқи тартиби муқарраргардида пешниҳод карда шавад.