Замимаи 1
ба қарори Ҳукумати
Ҷумҳурии Тоҷикистон
аз 30 августи соли 2024,
№ 485
Барномаи миллӣ оид ба барҳамдиҳии шаклҳои бадтарини меҳнати кӯдакон дар Ҷумҳурии Тоҷикистон барои солҳои 2024-2028
1. МУҚАРРАРОТИ УМУМӢ
1. Барномаи миллӣ оид ба барҳамдиҳии шаклҳои бадтарини меҳнати кӯдакон дар Ҷумҳурии Тоҷикистон барои солҳои 2024-2028 (минбаъд – Барнома) бо мақсади ба танзим даровардан ва пешгирӣ намудани фаъолияте, ки бо хусусият ва ё шароитҳои худ метавонад ба саломатӣ ва бехатарии кӯдакон зарар расонад, ба монанди кор дар зери замин, зери об, дар баландии хатарнок, ҳангоми ҷоӣивазкунии мошинҳо, таҷҳизоту асбобҳо ва бо даст бардоштани борҳои вазнин, ё аз ҷое ба ҷоӣи дигар кашонидани онҳо, таъсири моддаҳои хатарнок дар ҷараёни кор, ҳарорат, ғавғову лаппиш, шиддатнокӣ ва омилҳои дигари зараровар таҳия гардидааст.
2. Барнома шароит фароҳам меорад, ки талаботи меъёрии давлатии ҳифзи меҳнат, муҳофизати ҳаёт ва саломатии кӯдакон дар ҷараёни муносибатҳои меҳнатӣ таъмин гардида, танзими масъалаҳои ҳифзи меҳнати онҳо тибқи нақшаҳои амалисозии Барнома ва санадҳои меъёрии ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон аз ҷониби мақомоти дахлдори давлатӣ таҳти назорати доимӣ қарор гирад.
3. Барнома нишондиҳандаҳои асосии иҷрои уҳдадориҳои ҷумҳуриро аз рӯӣи талаботи санадҳои ҳуқуқии баӣналмилалӣ ва сиёсати Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон дар самти ҳифзи меҳнати кӯдакон тибқи меъёри ягонаи ҳифзи меҳнати кӯдакон дар шароити иқтисоди бозаргонӣ дар бар гирифта, ба пешгирии корҳои шароиташон номусоид ё зараровар ҷалб намудани кӯдаконро дар ҳама корхонаҳои шакли гуногуни фаъолияти иқтисодидошта равона гардидааст.
2. ТАҲЛИЛИ ВАЗЪИ МЕҲНАТИ КӮДАКОН ДАР ТОҶИКИСТОН ВА МУШКИЛОТИ АСОСӢ
4. Дар Тоҷикистон меҳнати кӯдакон тавассути гузаронидани таҳқиқот арзёбӣ карда мешавад. Таҳқиқоти омории охир соли 2012 гузаронида шуд.
5. Дар соли 2023 аз ҷониби Муассисаи давлатии «Пажӯҳишгоҳи меҳнат, муҳоҷират ва шуғли аҳолӣ»-и Вазорати меҳнат, муҳоҷират ва шуғли аҳолии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар доираи лоиҳаи «Дастгирии техникӣ дар бахшҳои маориф ва меҳнат» чунин таҳқиқот анҷом дода шуд.
Таҳқиқоти мазкур меҳнати кӯдакон, кори оилавӣ ва хонагии онҳоро фаро гирифт.
6. Дар рафти таҳқиқоти мазкур пурсиши 6000 хонавода бо фарогирии 11850 кӯдаки синни 5-17 дар сатҳи минтақаҳои ҷумҳурӣ гузаронида шуд.
7. Вобаста ба сатҳи таҳсилоти кӯдакони дар таҳқиқот иштирокдошта қаӣд намудан зарур аст, ки 51,6 дарсади онҳо дорои таҳсилоти ибтидоӣ, 18,5 дарсад – таҳсилоти асосӣ, 21,1 дарсад – таҳсилоти миёна мебошанд ва 8,8 дарсад ба муассисаҳои таҳсилоти томактабӣ мераванд.
8. Натиҷаҳои таҳқиқоти мазкур нишон дод, ки меҳнати кӯдакон асосан дар чунин намуди корҳо истифода мешавад:
- нигоҳубини чорвои хонагӣ (16,7 дарсад);
- ҷамъоварии ҳосили меваю сабзавот барои истифода дар оила (6,2 дарсад);
- кор дар фермаҳои чорводорӣ (0,5 дарсад);
- корҳои гуногуни соҳаи кишоварзӣ (15,7 дарсад);
- таӣёр кардани шарбат, консерваҳо ва нӯшобаҳо барои истифодаи оилавӣ (16,8 дарсад);
- кашонидани об аз дарё, обанборҳо ва чашмаҳо барои истифода дар оила (13,5 дарсад);
- ҷамъоварии ҳезум ва захираҳои дигари зарурӣ барои эҳтиёҷоти оилавӣ (19,2 дарсад).
9. Мувофиқи натиҷаҳои таҳқиқот 2,4 дарсад аз шумораи умумии кӯдакони синни 5-17 барои шахсони алоҳида кор кардаанд, ки дар муқоиса ба натиҷаи пурсиши меҳнати кӯдакон дар соли 2012 (4,1 дарсад) 1,7 дарсад кам шудааст.
10. Дар давраи таҳқиқот муаӣян карда шуд, ки наздик ба 2,5 дарсад кӯдакон якҷоя бо аъзои дигари оила асосан дар соҳаи кишоварзӣ ва хоҷагиҳои ёрирасони наздиҳавлигӣ машғул мебошанд.
11. 10 дарсади кӯдакони синни 5-17 ба тиҷорат ва кор дар фермаҳои чорводорӣ банд мебошанд.
12. Аз шумораи умумии кӯдакони синни 5-17 2,8 дарсад шуғли муаӣян дошта, муваққатан машғули кор намебошанд.
13. Дар маҷмуъ 15,3 дарсад кӯдакони синни 5-17 кор мекунанд, ки ин нишондиҳанда дар муқоиса ба соли 2012 (23,4 дарсад) 8,1 дарсад коҳиш ёфтааст.
14. Таҳқиқот муаӣян намуд, ки 12,5 дарсади кӯдакони синни 5-17 асосан дар соҳаҳои кишоварзӣ, савдо ва тиҷорат машғули кор буда, 26,1 дарсади онҳо кӯдакони хурдсол мебошанд, ки ба волидаӣн дар кори хона кӯмак мерасонанд.
3. МАҚСАД ВА ВАЗИФАҲОИ БАРНОМА
15. Мақсади Барнома коҳиш додани сатҳи шаклҳои бадтарини меҳнати кӯдакон дар Тоҷикистон буда, барои ноил шудан ба ин мақсад вазифаҳои зерин муаӣян мешаванд:
- ташаккул ва инкишоф додани механизми сеҷонибаи ҳамоҳангсозии амалҳо оид ба пешгирӣ ва барҳамдиҳии шаклҳои бадтарини меҳнати кӯдакон дар тамоми сатҳҳо;
- фароҳам овардани шароити мусоид барои пешгирӣ ва барҳамдиҳии шаклҳои бадтарини меҳнати кӯдакон;
- татбиқи чораҳои бевосита оид ба пешгирии воридшавии кӯдакон ба шаклҳои бадтарини меҳнат ва хориҷ кардани кӯдакон аз шаклҳои бадтарини меҳнат;
- риояи ҳуқуқ ва манфиатҳои беҳтарини кӯдакон;
- фавран хориҷ кардани кӯдакон аз шаклҳои бадтарини меҳнат ва офиятбахшии онҳо;
- аз истисмор ва ҷалб гардидан ба шаклҳои бадтарини меҳнат ҳифз намудани кӯдаконе, ки ба синни ҳадди ақалли қобили меҳнат расидаанд;
- ҳамгироии муқаррарот оид ба меҳнати кӯдакон ба ҳуҷҷатҳои ҳуқуқӣ ва барномавии Тоҷикистон, барномаҳои соҳавӣ, минтақавӣ ва нақшаҳои амал;
- ворид кардани масъалаҳои пешгирии истифодаи меҳнати кӯдакон дар фаъолияти мақомоти давлатӣ, кормандон ва корфармоён;
- ҳамгироии муқаррарот оид ба барҳамдиҳии ҳама шаклҳои табъизи кӯдакон ба стратегияҳои дахлдор ва ҳуҷҷатҳои барномавӣ;
- андешидани тадбирҳои ҳифзи иҷтимоии оилаҳое, ки кӯдаконашон дар шаклҳои бадтарини меҳнат иштирок мекунанд ва кӯдаконашон ба гурӯҳи хавф мансубанд;
- фароҳамсозии шароити мусоид барои дастрасӣ ба грантҳо ва қарзҳо ба падару модарони кӯдаконе, ки таҳти хавфи ба шаклҳои бадтарини меҳнат ҷалб гардидан қарор доранд ва онҳое, ки дар шаклҳои бадтарини меҳнати кӯдакон иштирок мекунанд;
- ҷалби кӯдакон ба чорабиниҳои ташвиқотию тарғиботӣ оид ба пешгирӣ ва мубориза бо шаклҳои бадтарини меҳнати кӯдакон.
4. НАТИҶАҲОИ ЧАШМДОШТИ БАРНОМА
16. Амалисозии чорабиниҳои Барнома натиҷаҳои зеринро пешбинӣ менамояд:
- тақвият бахшидан ба фаъолияти Шӯрои ҳамоҳангсозии баӣниидоравӣ оид ба барҳамдиҳии шаклҳои бадтарини меҳнати кӯдакон бо роҳи таъсиси шӯроҳои маҳаллӣ дар назди мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ;
- баланд бардоштани самаранокӣ ва натиҷабахшии амалии механизми сеҷонибаи ҳамоҳангсозии фаъолият оид ба пешгирӣ ва барҳамдиҳии шаклҳои бадтарини меҳнати кӯдакон дар сатҳи минтақавӣ ва маҳаллӣ;
- беҳтар гардидани иқтидор ва имконияти муассисаҳо дар сатҳи марказӣ ва маҳаллӣ оид ба ҳалли мушкилоти меҳнати кӯдакон;
- омӯзиши таҷрибаи муосири баӣналмилалӣ оид ба коҳиш додани шаклҳои бадтарини меҳнати кӯдакон ва дар сиёсати миллӣ татбиқ намудани он;
- мунтазам ташкил ва баргузор намудани таҳқиқот оид ба меҳнати кӯдакон ва дар ин замина ташкил намудани манбаи маълумот оид ба шаклҳои бадтарини меҳнати кӯдакон;
- таъмини дастрасии ҷомеаи шаҳрвандӣ ва мақомоти давлатӣ ба иттилоот дар бораи шаклҳои бадтарини меҳнати кӯдакон ва оқибатҳои он;
- мутобиқ намудани қонунгузорӣ оид ба меҳнати кӯдакон дар сатҳи миллӣ ва маҳаллӣ бо меъёрҳои баӣналмилалӣ ва таъмини иҷрои он;
- мусоидат ба дастрасии кӯдакон ба таҳсилоти миёнаи умумии босифат, рушди барномаҳои таҳсилоти ғаӣрирасмӣ ва барномаҳои таҳсилоти касбӣ;
- амалӣ намудани чорабиниҳои муассир оид ба пешгирии ҷалби кӯдакон ба шаклҳои бадтарини меҳнат;
- амалӣ намудани чорабиниҳо оид ба дастгирии иҷтимоии оилаҳои кӯдаконе, ки ба шаклҳои бадтарини меҳнат ҷалб гардидаанд.
5. МАРҲИЛАҲОИ АМАЛИСОЗӢ ВА МАНБАЪҲОИ МАБЛАҒГУЗОРИИ БАРНОМА
17. Барнома дар се марҳила барои солҳои 2024-2026, 2027 ва 2028 мутобиқи нақшаҳои амали он, ки Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон тасдиқ мекунад, амалӣ карда мешавад.
18. Барнома дар доираи маблағҳое, ки ҳар сол ба вазорату идораҳо, мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ ҷудо карда мешаванд ва инчунин аз ҳисоби ҷалб намудани маблағҳои шарикони рушд, маблағҳои худӣ ва ташкилотҳои донорӣ амалӣ карда мешавад. Хароҷоти молиявӣ барои амалигардонии Барнома 3 884 000 (се миллиону ҳаштсаду ҳаштоду чор ҳазор) сомониро ташкил медиҳад.
19. Дар марҳилаи якум дар солҳои 2024-2026 ба маблағи 2 млн 364 ҳазор сомонӣ, ки аз он:
- 739 ҳазор сомонӣ аз ҳисоби маблағҳои худӣ;
- 445 ҳазор сомонӣ аз ҳисоби сарчашмаҳои дигари маблағгузорӣ;
- 1 млн 180 ҳазор сомонӣ аз ҳисоби маблағҳои грантӣ ва шарикони рушд.
20. Дар марҳилаи дуюм дар соли 2027 ба маблағи 790 ҳазор сомонӣ, ки аз он:
- 245 ҳазор сомонӣ аз ҳисоби маблағҳои худӣ;
- 142 ҳазор сомонӣ аз ҳисоби сарчашмаҳои дигари маблағгузорӣ;
- 403 ҳазор сомонӣ аз ҳисоби маблағҳои грантӣ ва шарикони рушд.
21. Дар марҳилаи сеюм дар соли 2028 ба маблағи 730 ҳазор сомонӣ, ки аз он:
- 226 ҳазор сомонӣ аз ҳисоби маблағҳои худӣ;
- 131 ҳазор сомонӣ аз ҳисоби сарчашмаҳои дигари маблағгузорӣ;
- 373 ҳазор сомонӣ аз ҳисоби маблағҳои грантӣ ва шарикони рушд.
6. МОНИТОРИНГ ВА АРЗЁБИИ АМАЛИШАВИИ БАРНОМА
22. Мониторинг ва арзёбии амалишавии Барнома тибқи қарори Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 29 декабри соли 2018, №615 «Дар бораи Қоидаҳои гузаронидани мониторинг ва арзёбии амалишавии ҳуҷҷатҳои стратегии сатҳи миллӣ, барномаҳои соҳавӣ ва минтақавии рушд дар Ҷумҳурии Тоҷикистон» анҷом дода мешавад.
23. Дар асоси натиҷаҳои мониторинг марҳила ба марҳила самаранокии амалишавии нақшаҳои амали Барнома, бартарӣ ва норасоиҳо дар фаъолияти иҷрокунандагон ва ҳамоҳангсозии мақомоти давлатӣ арзёбӣ мегардад.
7. МУҚАРРАРОТИ ХОТИМАВӢ
24. Назорати иҷрои Барномаи мазкур аз ҷониби Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон амалӣ карда мешавад.
25. Вазорати меҳнат, муҳоҷират ва шуғли аҳолии Ҷумҳурии Тоҷикистон, вазорату идораҳои дахлдор ва мақомоти иҷроияи ҳокимияти давлатӣ барои таъмини иҷрои самараноки Барнома масъулият доранд.
Замимаи 2
ба қарори Ҳукумати
Ҷумҳурии Тоҷикистон
аз 30 августи соли 2024, № 485
Нақшаи амали солҳои 2024-2026 Барномаи миллӣ оид ба барҳамдиҳии шаклҳои бадтарини меҳнати кӯдакон дар Ҷумҳурии Тоҷикистон барои солҳои 2024-2028
№ | Вазифаҳои Барнома | Номгӯӣи чорабиниҳо | Муҳлати иҷро | Маблағ (ҳазор сомонӣ) | Солҳои | Масъулон | Сарчашмаи маблағгузорӣ (ҳазор сомонӣ) | Натиҷаҳои иҷро |
2024 | 2025 | 2026 | МХ | МПВИ | МГШР |
1 | Идома додани рушди минбаъдаи механизми сеҷонибаи ҳамоҳангсозии амалҳо оид ба пешгирӣ ва барҳамдиҳии шаклҳои бадтарини меҳнати кӯдакон дар сатҳи миллӣ | 1. Гузаронидани ҷаласаҳои Шӯрои баӣниидоравӣ оид ба барҳамдиҳии шаклҳои бадтарини меҳнати кӯдакони назди Вазорати меҳнат, муҳоҷират ва шуғли аҳолӣ (минбаъд – Шӯро), инчунин мубодилаи ҳатмии иттилоот дар баӣни аъзои Шӯро ва Комиссияи назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон оид ба ҳуқуқи кӯдак, Комиссияи баӣниидоравӣ оид ба муқовимат ба савдои одамон ва сохторҳои дигари манфиатдор | Ҳар нимсола | 30,0 | 10,0 | 10,0 | 10,0 | ВММША, ШИ | 30,0 | - | - | Фаъолияти самараноки Шӯро таъмин карда шуда, натиҷаи он дастраси аъзои Шӯро, КҲК ва КБМСО гардид |
2. Барои аъзои Шӯро мунтазам ташкил намудани омӯзиш оид ба тамоми ҷанбаҳои меҳнати кӯдакон | 2024-2026 | 35,0 | 5,0 | 15,0 | 15,0 | ВММША бо ҷалби ТБМ, СБМ, ЮНИСЕФ | - | - | 35,0 | Аъзои Шӯро ба омӯзиш фаро гирифта шуданд |
3. Ҷамъоварӣ, омода ва пешниҳод намудани маълумот ба Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи фаъолияти Шӯро ва рафти иҷрои Барномаи мазкур | Ҳамасола | 30,0 | 10,0 | 10,0 | 10,0 | ВММША | 30,0 | - | - | Маълумоти дахлдор пешниҳод карда шуд |
4. Омода ва интишор намудани маълумот дар бораи корҳои иҷрогардида дар самти барҳамдиҳии шаклҳои бадтарини меҳнати кӯдакон | Ҳамасола | 9,0 | 3,0 | 3,0 | 3,0 | ВММША якҷо бо ҷалби ТБМ, СБМ, ЮНИСЕФва ғаӣра | 9,0 | - | - | Шумораи маълумоти паҳншуда дар ВАО |
2 | Таҳкими механизми сеҷонибаи ҳамоҳангсозии амалҳо оид ба пешгирӣ ва барҳамдиҳии ШБМК дар сатҳи маҳал | 1. Таъсис додани шӯроҳои маҳаллӣ оид ба пешгирӣ ва барҳамдиҳии ШБМК дар назди мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ | 2024 | - | - | - | - | МИҲД, ВММША | - | - | - | Шӯроҳои маҳаллӣ оид ба пешгирӣ ва барҳам-диҳии ШБМК таъсис дода шуданд |
2. Ҳамоҳангсозии фаъолияти шӯроҳои маҳаллӣ оид ба пешгирӣ ва барҳамдиҳии ШБМК дар назди мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ, аз ҷумла ба воситаи дастгирии методӣ, омӯзиш ва таъминот бо маводди лозима | 2024-2026 | 20,0 | - | 10,0 | 10,0 | ВММША, МИҲД, ФИКМТ, ИК бо ҷалби ТБМ, СБМ, ЮНИСЕФ ва ғаӣра | 5,0 | 5,0 | 10,0 | Фаъолияти самараноки шӯроҳои маҳаллӣ оид ба пешгирӣ ва барҳам-диҳии ШБМК дар назди МИҲД ба роҳ монда шуд |
3. Аз ҷониби шӯроҳои маҳаллӣ оид ба пешгирӣ ва барҳамдиҳии ШБМК дар назди МИҲД пешниҳод намудани маълумот ба Шӯро доир ба вазъи меҳнати кӯдакон, чораҳои андешидашуда, корҳои банақшагирифташуда, мушкилоти мавҷуда, иттилоотонии ҷомеа ва ғаӣра | 2025-2026 | 30,0 | - | 15,0 | 15,0 | МИҲД бо дастгирии ВММША | 15,0 | - | 15,0 | Маълумоти дахлдор манзур карда шуд |
3 | Тақвияти иқтидори ташкилотҳо дар сатҳи марказӣ ва маҳаллӣ оид ба ҳалли мушкилоти меҳнати кӯдакон | 1. Тақвияти иқтидори бахши мониторинги меҳнати кӯдакони ВММША оид ба ҳалли мушкилоти ҷоӣдошта бо роҳи ошкор намудан, озод кардан ва ҳифз намудани меҳнати кӯдакон | 2024-2025 | 30,0 | 20,0 | 10,0 | - | ВММША бо дастгирии ТБМ | - | - | 30,0 | Фаъолияти Бахши мониторинги меҳнати кӯдакони ВММША тақвият дода шуд |
2. Тақвияти иқтидори зершуъбаи меҳнати кӯдак дар ФИКМТ бо мақсади пешгирии ШБМК | 2024-2025 | 10,0 | 5,0 | 5,0 | - | ФИКМТ бо дастгирии ТБМ | 10,0 | - | - | Фаъолияти зершуъбаи меҳнати кӯдак дар ФИКМТ тақвият дода шуд |
3. Таҳкими иқтидори мақоми Ваколатдор оид ба ҳуқуқи инсон дар самти ҳифзи ҳуқуқи кӯдак, аз ҷумла меҳнати кӯдакон | 2024-2026 | 25,0 | 10,0 | 15,0 | - | ВҲИ, ВММША, ТБМ, ЮНИСЕФ | 5,0 | - | 20,0 | Иқтидори мақомоти ВҲИ таҳким дода шуд |
4 | Омӯзиш ва татбиқи таҷрибаи муосир | 1. Омӯзиши таҷрибаи баӣналмилалӣ ва роҳандозии таҷрибаи беҳтарин оид ба пешниҳоди хизматрасониҳои иҷтимоӣ ба кӯдаконе, ки таҳти хавфи ҷалбшавӣ ба шаклҳои бадтарини меҳнат қарор доранд ё ба он гирифтор шудаанд ва инчунин падару модари онҳо | 2024-2026 | 100,0 | 50,0 | 20,0 | 30,0 | КҲК, ВТҲИА, ВММША бо ҷалби СБ, ҶШ, ШИ | - | - | 100,0 | Таҷрибаи баӣналмилалӣ омӯхта шуд |
2. Ташкил ва иштирок намудан дар чорабиниҳо оид ба мубодилаи таҷриба ва иттилоот дар самти пешгирӣ ва мубориза бо шаклҳои бадтарини меҳнати кӯдакон бо кишварҳои дигар | 2024-2026 | 80,0 | 40,0 | 20,0 | 20,0 | Шӯро, ВММША, ВМИ, ВКХ бо ҷалби СБ, ҶШ ва ШИ | - | - | 80,0 | Чорабиниҳо ташкил ва иштироки мутахассисон таъмин карда шуд |
3. Ташкил ва иштирок намудан дар тренингҳо, конференсияҳо ва мизҳои мудаввари мухталифи баӣналмилалӣ оид ба пешгирӣ ва барҳамдиҳии ШБМК | 2024-2026 | 60,0 | - | 30,0 | 30,0 | Шӯро, ВММША, ВМИ, ВКХ, СБ, ҶШ, ШИ | - | - | 60,0 | Шумораи чорабиниҳои доиршуда |
5 | Фароҳам овардани шароити мусоид барои пешгирӣ ва барҳамдиҳии ШБМК | 1. Паҳн намудани натиҷаҳои таҳқиқоти баргузорнамудаи ВММША дар асоси методикаи ТБМ оид ба меҳнати кӯдак дар Тоҷикистон, ки дар соли 2023 гузаронида шуда буд | 2024 | 15,0 | 15,0 | - | - | ВММША бо дастгирии ТБМ | 15,0 | - | - | Натиҷаҳои таҳқиқот паҳн карда шуд |
2. Омода намудани ҳисоботи расмӣ оид ба вазъи меҳнати кӯдак ва паҳн намудани он тавассути ВАО ва сомонаи
www.no-childlabour.tj | Ҳамасола | 30,0 | 10,0 | 10,0 | 10,0 | ВММША бо дастгирии ТБМ | 10,0 | - | 20,0 | Ҳисобот паҳн карда шуд |
3. Таъсиси махзани иттилоот оид ба меҳнати кӯдакон бо дар назардошти намудҳои кор, ҷинс, синну сол, ҷоӣи кор, далели ошкоршудаи меҳнати кӯдак ва чораҳои андешидашуда | 2024-2026 | 200,0 | 20,0 | 100,0 | 80,0 | ВММША дар ҳамкорӣ бо ВҲИ | 20,0 | 20,0 | 160,0 | Махзани иттилоотӣ таъсис ва фаъолияти муназзами он таъмин карда шуд |
4. Таҳия ва татбиқи низоми мониторинги меҳнати кӯдак дар асоси таҷрибаи қаблии ҷоришаванда, таҳияи тавсияҳо дар хусуси дар сатҳи миллӣ ҷорӣ намудани он бо истифодаи иқтидори шӯроҳои маҳаллӣ оид ба пешгирӣ ва барҳам-диҳии ШБМК дар назди МИҲД | 2024-2026 | 50,0 | 20,0 | 20,0 | 10,0 | ВММША, ТБМ | 20,0 | 10,0 | 20,0 | Рушд ва татбиқи низоми мониторинги меҳнати кӯдак дар сатҳи маҳал таъмин карда шуд |
5. Тартиб додани харита ва таъсиси манбаи иттилоотии ҳамаи ташкилотҳо ва лоиҳаҳои СБ, ки ба масъалаҳои ҳифзи ҳуқуқи инсон, аз ҷумла ҳуқуқи кӯдак машғул мебошанд ва ҷоӣгир намудани маълумот дар сомонаи
www.no-childlabour.tj | 2024-2026 | 60,0 | 20,0 | 20,0 | 20,0 | ВММША, ВҲИ, МИҲД, ҶШ, ШИ, бо ҷалби СБМ, ТБМ, ЮНИСЕФБҶ ва ғаӣра | 10,0 | 10,0 | 40,0 | Харита ва манбаи иттилоотӣ тартиб дода шуда, мунтазам бо маълумоти нав пур карда шуд |
6. Таъмини фаъолияти муназзами сомонаи интернетии
www.no-childlabour.tj | 2024-2026 | 50,0 | 50,0 | - | - | ВММША, ТБМ | - | - | 50,0 | Фаъолияти доимии сомона таъмин карда шуд |
7. Таҳия ва чопи маҷмуаи санадҳои меъёрии ҳуқуқӣ оид ба меҳнати кӯдакон бо тафсир, дастрас намудани он ба ҳамаи минтақаҳо, ташкилотҳо ва мунтазам таҷдиди назар ва чоп кардани маҷмуаи мазкур | 2024-2026 | 120,0 | 40,0 | 40,0 | 40,0 | ВММША бо ҷалби СБМ, ТБМ, ЮНИСЕФ | - | - | 120,0 | Маҷмуаи санадҳои меъёрии ҳуқуқӣ чоп ва ба ҳамаи минтақаҳо ва ташкилоту муассисаҳои ҷумҳурӣ дастрас карда шуд |
6 | Такмили қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон | Ворид намудани тағӣиру иловаҳо ба қонунгузорӣ дар самти барҳамдиҳии ШБМК ва пешбинӣ намудани ҷазо барои ҷалби кӯдакон ба он | 2025-2026 | 60,0 | 20,0 | 20,0 | 20,0 | ВММША, ВКД, ВМИ, ПГ, ВҲИ, ҶШ | - | - | 60,0 | Қонунгузорӣ такмил дода шуд |
7 | Чораандешӣ ҷиҳати барҳамдиҳии ШБМК (дар сатҳи миллӣ, маҳаллӣ ва соҳавӣ) | 1. Таҳия ва татбиқи нақшаҳои амали минтақавӣ ва маҳаллӣ оид ба барҳамдиҳии ШБМК бо ҷалби ШИ ва доираи васеи ҷомеа | 2024-2026 | 30,0 | 10,0 | 10,0 | 10,0 | МИҲД бо ҷалби ШИ ва ҶШ бо дастгирии методии ВММША ва ТБМ | 30,0 | - | - | Нақшаҳои амал қабул гардида, рафти иҷрои онҳо таъмин карда шуд |
2. Таҳкими иқтидори ХНДСМ (омӯзиш, таҷҳизонии техникӣ) ва дар заминаи он таъсис додани низоми ягонаи иттилоотии баӣниидо-равӣ оид ба масъалаҳои меҳнати кӯдак | 2024-2025 | 60,0 | 30,0 | 30,0 | - | ВММША, Шӯро бо ҷалби ТБМ, СБМ, ЮНИСЕФ | 60,0 | - | - | Пешниҳоди маълумот оид ба чораҳои андешида-шуда |
3. Таҳияи нақша-чорабиниҳо бо мақсади тақвияти фаъолияти гурӯҳҳои мониторинги меҳнати кӯдаки назди шӯроҳои маҳаллӣ оид ба пешгирӣ ва барҳам-диҳии ШБМК дар назди МИҲД | 2024 | 30,0 | 30,0 | - | - | ВММША, МИҲД бо ҷалби ТБМ, СБМ, ЮНИСЕФ | 10,0 | 10,0 | 10,0 | Нақшаи чорабиниҳо таҳия ва тасдиқ гардида, рафти иҷрои онҳо таъмин карда шуд |
4. Таъсиси гурӯҳҳои мониторинги меҳнати кӯдаки назди шӯроҳои маҳаллӣ оид ба пешгирӣ ва барҳамдиҳии ШБМК дар назди МИҲД ва омӯзонидани онҳо бо мақсади татбиқ намудани модели пешгирии меҳнати кӯдак | 2024-2026 | 40,0 | 20,0 | 10,0 | 10,0 | ВММША, МИҲД | 10,0 | 10,0 | 20,0 | Гурӯҳҳои мониторингӣ дар асоси тавсияҳои ТБМ таъсис ва бо омӯзиш фаро гирифта шуданд |
5. Якҷо бо шарикони иҷтимоӣ ташкил намудани муҳите, ки ба мубориза ба меҳнати кӯдакон дар тамоми сатҳҳо нигаронида шудааст | 2024-2026 | 60,0 | 20,0 | 20,0 | 20,0 | Шӯро, ВРИС, КТР, МИҲД, ШИ, ҶШ | 30,0 | 30,0 | - | Маълумоти дахлдор пешниҳод карда шуд |
8 | Ҳарчи бештар паҳн кардани иттилоот дар бораи меҳнати кӯдак ва оқибатҳои он | 1. Таҳияи маводди иттилоотӣ ва доир намудани маъракаҳои иттилоотӣ барои кӯдакон, падару модарон ва омӯзгорони муассисаҳои таълимӣ, ташкилотҳои ҷавонон ва занон оид ба шаклҳои бадтарини меҳнати кӯдакон ва оқибатҳои он | 2024-2026 | 60,0 | 20,0 | 20,0 | 20,0 | Шӯро, ВММША, КЗО, КҶВ, ҶШ бо ҷалби ТБМ, СБМ, ЮНИСЕФ СБҒ «Наҷоти кӯдакон» ва ғаӣра | - | - | 60,0 | Шумораи чорабиниҳои баргузоршуда |
2. Ташкил ва баргузор намудани семинару тренингҳои омӯзишӣ барои хизматчиёни давлатӣ, корфармоён, иттифоқҳои касаба, доираҳои илмӣ ва намояндагони ташкилотҳои ғаӣридавлатӣ дар мавзуи меҳнати кӯдак ва таъсири он ба кӯдак | 2024-2025 | 40,0 | 20,0 | 20,0 | - | Шӯро, ВМИ, АИД, АМИТ, КТИМК, ҶШ, ШИ | - | 40,0 | - | Шумораи чорабиниҳои баргузоршуда |
3. Омӯзондани хабарнигорон барои дуруст инъикос намудани масъалаҳои марбут ба меҳнати кӯдак ва ворид намудани мавзуи меҳнати кӯдак ба барномаҳои таълимии муассисаҳои олии таълимӣ ва такмили ихтисоси кишвар | 2024-2026 | 40,0 | 20,0 | 10,0 | 10,0 | Шӯро, ВМИ, АИД, АМИТ, КТИМК, ҶШ бо ҷалби СБ | - | 40,0 | - | Шумораи чорабиниҳои баргузор-гардида |
4. Таъмини мутахассисони маҳаллӣ бо маводди иттилоотию методӣ барои кор бо кӯдакони ҷабрдида ё қурбонии эҳтимолии шаклҳои бадтарини меҳнати кӯдакон, инчунин падару модари онҳо | 2024 | 10,0 | 10,0 | - | - | Шӯро бо ҷалби ҶШ, СБМ, ТБМ, ЮНИСЕФ БҶ ва ғаӣра | - | - | 10,0 | Маълумот дар бораи чораҳои андешида-шуда |
5. Баргузор намудани маъракаҳои иттилоотӣ ва чорабиниҳои оммавии фарҳангӣ дар ҳамаи минтақаҳои кишвар бахшида ба рӯзҳои баӣналмилалӣ: - 28 апрел – Рӯзи баӣналмилалии ҳифзи меҳнат, бо ҷалби диққат ба меҳнати бехатари шахсони то синни 18; - 1 июн – Рӯзи баӣналмилалии ҳифзи кӯдакон; - 12 июн – Рӯзи ҷаҳонии мубориза бо меҳнати кӯдакон; - 20 ноябр – Рӯзи ҷаҳонии кӯдак | Ҳамасола | 50,0 | 20,0 | 15,0 | 15,0 | ВММША, ВМИ, КЗО, КҶВ, ВҲИ, СБ, ҶШ бо ҷалби ВАО | 10,0 | 10,0 | 30,0 | Чорабиниҳои дахлдор баргузор карда шуд |
9 | Мусоидат намудан ба дастрасии кӯдакон ба таҳсилоти асосӣ, рушди барномаҳои таҳсилоти ғаӣрирасмӣ ва барномаҳои омӯзиши касбӣ | 1. Таҳия ва татбиқи чорабиниҳое, ки ба беҳтарсозии дастрасӣ ба таҳсилоти асосии роӣгон равона гардидааст ва аз баӣн бурдани монеаҳое, ки ба пардохтҳои ғаӣриқонунӣ дар муассисаҳои таълимӣ алоқаманданд | 2024-2025 | 50,0 | 25,0 | 25,0 | - | ВМИ, ВММША, АНДММКМИҲД, ҶШ бо ҷалби коршино-сони баӣнал-милалӣ | - | 50,0 | - | Чорабиниҳои дахлдор ташкил карда шуданд |
2. Таҳияи барномаҳои махсуси омӯзишӣ барои беҳтар сохтани дониши кӯдаконе, ки таҳсилро бо ягон сабаб тарк карда, ба бозори меҳнат баромадаанд (аз ҷумла рушди таҳсилоти ғаӣрирасмӣ), муаӣян намудан ва ба таҳсил ҷалб кардани чунин кӯдакон | 2024-2026 | 40,0 | 10,0 | 10,0 | 20,0 | ВМИ, ВММША, ВКД, КТИМК | 20,0 | 20,0 | - | Барномаҳои махсус таҳия гардида, шумораи кӯдакони ба таҳсил ҷалбшуда пешниҳод карда шуд |
3. Мутобиқсозӣ, чоп ва истифодаи маводди таълимии ТБМ дар мавзуи «Кори бехатар барои ҷавонон» бо марҳила ба марҳила ҷорӣ намудани он дар синфҳои болоии муассисаҳои таҳсилоти умумии асосӣ, курсҳои кутоҳмуддати таълими касбии калонсолон, таҳсилоти ибтидоӣ ва миёнаи касбӣ | 2024-2025 | 30,0 | 15,0 | 15,0 | - | ВМИ, ВММША, КТИМК, ШИ, ҶШ бо ҷалби ТБМ | - | - | 30,0 | Маводди таълимии «Кори бехатар барои ҷавонон» чоп ва дар доираи фанни «Технология» ҷорӣ карда шуд |
10 | Пешгирии ҷалби кӯдакон ба шаклҳои бадтарини меҳнат | 1. Васеъ намудани шабакаи марказҳои захиравии иттилоотӣ дар иттифоқҳои касаба ва дар назди корфармоён оид ба меҳнати кӯдакон | 2024-2026 | 50,0 | 20,0 | 10,0 | 20,0 | ФИКМТ, ИК, ВК, ВСТН, ВН, ВММША бо ҷалби ТБМ | 10,0 | 10,0 | 30,0 | Шумораи марказҳои захиравии иттилоотӣ зиёд карда шуд |
2. Ташаккули марҳила ба марҳилаи системаи иттилоотии идоракунии масъалаҳои пешгирии зӯроварӣ нисбат ба кӯдакон, аз ҷумла масъалаҳои меҳнати кӯдакон бо таваҷҷуҳ ба мубориза бо савдои кӯдакон | 2024-2025 | 80,0 | 40,0 | 40,0 | - | МИҲД, КБМСО, ВММША бо ҷалби СБМ, ТБМ, ЮНИСЕФ ва ғаӣра | 20,0 | 20,0 | 40 | Системаи иттилоотии дахлдор таъсис ва мунтазам такмил дода шуд |
3. Гузаронидани санҷишҳои муштарак дар объектҳои корфармоёни дорои хавфи нисбатан бештари истифодаи меҳнати кӯдакон | 2024-2026 | 100,0 | 30,0 | 30,0 | 40,0 | Шӯро, ВММША, ВКД, КЗО, КҶВ, КТР, КА, ПГ, ВҲИ, МИҲД бо ҷалби ҶШ ва ВАО | 20,0 | 80,0 | - | Шумораи санҷишҳои гузаронда-шуда, ва натиҷаи чораандешӣ пешниҳод карда шуд |
4. Тақвият додани меъёрҳои ахлоқии корфармоён оид ба истифода накардани меҳнати кӯдакон, аз ҷумла дар соҳаҳои истеҳсолӣ бо такмили мунтазам ва марҳила ба марҳила васеъ намудани иштирокдорон | 2024-2026 | 50,0 | 10,0 | 20,0 | 20,0 | ИК, ВММША, ВРИС, ВСТН, ВН, КА бо ҷалби ТБМ | - | 20,0 | 30,0 | Меъёрҳои ахлоқии корфармоён тақвият ёфта, дастраси доираи васеи корфармоён гардид |
5. Таҳия ва татбиқи чорабиниҳо оид ба баланд бардоштани сатҳи огоҳии маърифати ҳуқуқии муҳоҷирон дар масъалаи пешгирии муҳоҷирати меҳнатии кӯдакон ва масъулияти муҳоҷирон дар назди оилаҳо | 2024 | 20,0 | 20,0 | - | - | ВММША, МИҲД, ШИ, ҶШ дар ҳамкорӣ бо СБМ, ТБМ, ЮНИСЕФ, СММ-Занҳо ва ғаӣра | 20,0 | - | - | Шумораи чорабиниҳои баргузоршуда пешниҳод карда шуд |
6. Ҳуҷҷаткунонӣ ва паҳн намудани таҷриба ва амалияи бадастовардашудаи пешқадам дар соҳаи пешгирӣ ва мубориза бо шаклҳои бадтарини меҳнати кӯдакон, инчунин таблиғу ташвиқи дастовардҳои ноилгардида ва иттилоотонии ҷомеа | 2024-2026 | 60,0 | 20,0 | 20,0 | 20,0 | Шӯро, КТР, МИҲД | - | 60,0 | - | Таҳлили мунтазами амалияи пешқадам ба роҳ монда шуда, таҷрибаомӯзӣ дар баӣни минтақаҳои алоҳида ташкил карда шуд |
11 | Дастгирии оилаҳои кӯдаконе, ки ба шаклҳои бадтарини меҳнати кӯдак ҷалб гардидаанд | 1. Васеъ намудани фаъолияти марказҳои таҳсилоти иловагӣ барои ҷалби кӯдакони эҳтиёҷманде, ки таҳти хавфи ҷалбшавӣ ба шаклҳои бадтарини меҳнати кӯдак қарор доранд, аз ҷумла: - дастгирии равонӣ; - хизматрасонии тиббӣ; - кори тарбиявӣ; - омӯзиши ғаӣрирасмӣ ва бозгардонӣ ба муассисаи таълимӣ; - интихоб ва омӯзиши касб ва ғаӣра | 2025-2026 | 80,0 | - | 40,0 | 40,0 | ВМИ, ВММША, ВТҲИА, МИҲД, ҶШ, ШИ, бо ҷалби ТБМ, ЮНИСЕФ ва ғаӣра | - | - | 80,0 | Фаъолияти марказҳои таҳсилоти иловагӣ дар самти ҷалби кӯдакони эҳтиёҷманд васеъ карда шуд |
2. Аз ҷониби давлат ташаккул додани механизмҳои хизматрасониҳои иҷтимоӣ барои кӯдакон ва оилаи онҳое, ки ба ШБМК ҷалб шудаанд | 2025-2026 | 40,0 | 20,0 | 20,0 | - | ВТҲИА, ВММША, ВМИ, ВРИС, ҶШ | 20,0 | - | 20,0 | Механизмҳои хизматрасони-ҳои иҷтимоӣ ташаккул дода шуда, шумораи оилаҳои фарогирифта-шуда пешниҳод гардид |
3. Дар доираи барномаҳои мусоидат ба шуғли аҳолӣ (ҷумҳуриявӣ ва маҳаллӣ) андешидани чораҳо барои ба шуғл ҷалб намудани шаҳрвандони корҷӯяндае, ки кӯдаконашон кор мекунанд ва ё таҳсилро тарк намудаанд ба тариқи афзалиятнок фарогирӣ ба касбомӯзӣ, додани қарзҳои хурд, ҷалб намудан ба корҳои ҷамъиятии музднок ва ғаӣра | 2024-2026 | 300,0 | 100,0 | 100,0 | 100,0 | ВММША дар ҳамкорӣ бо МИҲД | 300,0 | - | - | Дар барномаҳои мусоидат ба шуғли аҳолӣ чорабиниҳои махсус пешбинӣ гардид |
Ҳамагӣ: | 2024-2028 | 2364,0 | 858,0 | 838,0 | 668,0 | х | 739,0 | 445,0 | 1180,0 | х |
Рӯӣхати ихтисораҳо:
КҲК – Комиссияи назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон оид ба ҳуқуқи кӯдак;
ПГ – Прокуратураи генералӣ;
ВҲИ – Ваколатдор оид ба ҳуқуқи инсон;
АНДММК – Агентии назорати давлатии молиявӣ ва мубориза бо коррупсия;
АИД – Академияи идоракунии давлатии назди Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон;
ВА – Вазорати адлия;
ВКД – Вазорати корҳои дохилӣ;
ВКХ – Вазорати корҳои хориҷӣ;
ВМИ – Вазорати маориф ва илм;
ВРИС – Вазорати рушди иқтисод ва савдо;
ВММША – Вазорати меҳнат, муҳоҷират ва шуғли аҳолӣ;
ВТҲИА – Вазорати тандурустӣ ва ҳифзи иҷтимоии аҳолӣ;
ВСТН – Вазорати саноат ва технологияҳои нав;
ВК – Вазорати кишоварзӣ;
ВН – Вазорати нақлиёт;
КТИМК – Кумита оид ба таҳсилоти ибтидоӣ ва миёнаи касбӣ
КЗО – Кумитаи кор бо занон ва оила;
КҶВ – Кумитаи кор бо ҷавонон ва варзиш;
КТР – Кумитаи телевизион ва радио;
КА – Кумитаи андоз;
ХНДСМ – Хадамоти назорати давлатӣ дар соҳаи меҳнат, муҳоҷират ва шуғли аҳолӣ;
АМИТ – Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон;
МИҲД – Мақомоти иҷроияи ҳокимияти давлатӣ;
Шӯро – Шӯрои баӣниидоравӣ оид ба барҳамдиҳии шаклҳои бадтарини меҳнати кӯдакони назди ВММША;
КБМСО – Комиссияи баӣниидоравӣ оид ба муқовимат ба савдои одамон;
ФИКМТ – Федератсияи иттифоқҳои касабаи мустақили Тоҷикистон;
ИК – Иттиҳодияи корфармоёни Ҷумҳурии Тоҷикистон;
БҶ – Бонки ҷаҳонӣ;
ТБМ – Ташкилоти Баӣналмилалии Меҳнат;
СБМ – Созмони Баӣналмилалии Муҳоҷират;
ЮНИСЕФ – Хазинаи кӯдакони Созмони Милали Муттаҳид дар Ҷумҳурии Тоҷикистон;
СБ – Созмонҳои баӣналмилалӣ;
СБҒ – Созмони баӣналмилалии ғаӣриҳукуматии «Наҷоти кӯдакон»;
ҶШ – Ҷомеаи шаҳрвандӣ;
ШИ – Шарикони иҷтимоӣ;
ВАО – Воситаҳои ахбори омма;
МХ – Маблағҳои худӣ;
МПВИ – Маблағҳои пешбининамудаи вазорату идораҳо;
МГШР – Маблағҳои грантӣ ва шарикони рушд;
ШБМК – Шаклҳои бадтарини меҳнати кӯдакон.
Приложение 1
к постановлению Правительства
Республика Таджикистан
от «30» августа 2024 года,
№485Национальная программа по искоренению наихудших форм детского труда в Республике Таджикистан на 2024-2028 годы
1. ОБЩИЕ ПОЛОЖЕНИЯ
1. Национальная программа по искоренению наихудших форм детского труда в Республике Таджикистан на 2024-2028 годы (далее – Программа) разработана в целях регулирования и предотвращения деятельности, которая по своему характеру и условиям может причинить вред здоровью и безопасности детей, например работа под землей, под водой, на опасной высоте, при перемещении машин, оборудования и инструментов, подъеме тяжелых грузов вручную или перемещении их из одного места в другое, воздействия опасных веществ в процессе работы, температур, шума и вибрации, напряжения и других вредных факторов.
2. Программа создает условия, чтобы обеспечить требования государственных нормативных требований охраны труда, защиты жизни и здоровья детей в ходе трудовых отношений и нахождения под постоянным контролем соответствующих государственных органов регулирования вопросов их охраны труда в соответствии с планами реализации Программы и нормативными правовыми актами Республики Таджикистан.
3. Программа охватывает основные показатели выполнения обязательств республики в соответствии с требованиями международных правовых документов и политики Правительства Республики Таджикистан в направлении охраны детского труда и направлена на предотвращение вовлечения детей в условия неблагоприятного или вредного труда согласно единому регламенту охраны детского труда в экономических условиях рынка на всех предприятиях, осуществляющих различные формы экономической деятельности.
2. АНАЛИЗ СИТУАЦИИ ДЕТСКОГО ТРУДА В ТАДЖИКИСТАНЕ И ОСНОВНЫЕ ПРОБЛЕМЫ
4. В Таджикистане детский труд оценивается путем проведения исследований. Последнее статистическое исследование проводилось в 2012 году.
5. В 2023 году Государственным учреждением «Научно-исследовательский институт труда, миграции и занятости населения» Министерства труда, миграции и занятости населения Республики Таджикистан было проведено исследование в рамках проекта «Техническая поддержка в сферах образования и труда». Настоящее исследование охватило детский труд, их работу в семье и на дому.
6. В ходе данного исследования был проведен опрос 6000 домохозяйств с охватом 11850 детей в возрасте 5-17 лет на уровне регионов республики.
7. Относительно уровня образования работающих детей необходимо отметить, что 51,6 процента из них имеют начальное образование, 18,5 процента – базовое образование, 21,1 процента – среднее образование и 8,8 процента посещают дошкольные учреждения.
8. Результаты данного исследования показали, что детский труд в основном используется в следующих видах работ:
- уход за домашними животными (16,7 процента);
- сбор фруктов и овощей для семейного пользования (6,2 процента);
- работа на животноводческих фермах (0,5 процента);
- различные сельскохозяйственные работы (15,7 процента);
- приготовление соков, консервов и напитков для семейного потребления (16,8 процента);
- забор воды из рек, водохранилищ и родников для семейного пользования (13,5 процента);
- сбор дров и других необходимых припасов для семейных нужд (19,2 процента).
9. По результатам исследования у частных лиц работало 2,4 процента от общего количества детей в возрасте 5-17 лет, что по сравнению с результатами опроса детского труда в 2012 году (4,1 процента) снизилось на 1,7 процента.
10. За период исследования установлено, что около 2,5 процента детей вместе с другими членами семьи в основном занимаются в сельском хозяйстве и подсобных приусадебных хозяйствах.
11. 10 процентов детей в возрасте 5-17 лет занимаются бизнесом и работой на животноводческих фермах.
12. Из общего числа детей в возрасте 5-17 лет 2,8 процента имеют конкретную работу и временно не работают.
13. Всего работают 15,3 процента детей в возрасте 5-17 лет, что на 8,1 процентного пункта меньше, чем в 2012 году (23,4 процента).
14. Исследование показало, что 12,5 процента детей 5-17 в основном занимаются в сельском хозяйстве, торговле и коммерции и 26,1 процента детей младшего возраста помогают родителям в домашних делах.
3. ЦЕЛЬ И ЗАДАЧИ ПРОГРАММЫ
15. Целью Программы является снижение уровня наихудших форм детского труда в Таджикистане и для достижения этой цели определены следующие задачи:
- формирование и развитие трехстороннего механизма координации действий по предотвращению и искоренению наихудших форм детского труда на всех уровнях;
- создание благоприятных условий для предотвращения и искоренения наихудших форм детского труда;
- реализация прямых мер по предотвращению вхождения детей в наихудшие формы труда и вывода детей из наихудших форм труда;
- соблюдение прав и наилучших интересов детей;
- немедленный вывод детей от наихудших форм труда и их реабилитация;
- защита детей, достигших минимального трудоспособного возраста от эксплуатации и вовлечения в наихудшие формы труда;
- интеграция положений о детском труде в правовые и программные документы Таджикистана, отраслевые и региональные программы и планы действий;
- внедрение вопросов предотвращения использования детского труда в деятельность государственных органов, работников и работодателей;
- интеграция положений о ликвидации всех форм дискриминации детей в соответствующие стратегии и программные документы;
- принятие мер социальной защиты семей, дети которых участвуют в наихудших формах труда, и дети которых относятся к группе риска;
- создание благоприятных условий для доступа к грантам и кредитам родителей детей, которые рискуют быть вовлеченными в наихудшие формы труда и тех, кто участвует в наихудших формах детского труда;
- вовлечение детей к агитационным и пропагандистским мероприятиям и по профилактике и борьбе с наихудшими формами детского труда.
4. ОЖИДАЕМЫЕ РЕЗУЛЬТАТЫ ПРОГРАММЫ
16. Реализация мероприятий Программы предусматривает следующие результаты:
- укрепление деятельности Межведомственного координационного совета по искоренению наихудших форм детского труда путём создания местных советов при местных исполнительных органах государственной власти;
- повышение эффективности и практической результативности трехстороннего координационного механизма действий по предотвращению и искоренению наихудших форм детского труда на региональном и местном уровне;
- улучшение потенциала и возможностей учреждений на центральном и местном уровне по решению проблем детского труда;
- изучение современного международного опыта по сокращению наихудших форм детского труда и его применение в национальной политике;
- регулярная организация и проведение исследований по вопросам детского труда и на этой основе создание источника информации о наихудших формах детского труда;
- обеспечение доступа гражданского общества и государственных органов к информации о наихудших формах детского труда и его последствиях;
- приведение законодательства о детском труде на национальном и местном уровне в соответствие с международными стандартами и обеспечение его выполнения;
- содействие доступа детей к качественному среднему общему образованию, развитие программ неформального образования и программ профессионального образования;
- реализация эффективных мер по предотвращению привлечения детей к наихудшим формам труда;
- реализация мероприятий по социальной поддержке семей, дети которых заняты наихудшими формами труда.
5. ЭТАПЫ РЕАЛИЗАЦИИ И ИСТОЧНИКИ ФИНАНСИРОВАНИЯ ПРОГРАММЫ
17. Программа будет реализована в три этапа в 2024-2026 годах, 2027 и 2028 годах в соответствии с планами её действий, утверждаемыми Правительством Республики Таджикистан.
18. Программа реализуется в рамках средств, ежегодно выделяемых министерствам и ведомствам, местным исполнительным органам государственной власти, а также за счет привлечения средств партнеров по развитию, собственных средств и средств донорских организаций. Финансовые затраты на реализацию Программы составляют 3 884 000 (три миллиона восемьсот восемьдесят четыре тысячи) сомони.
19. На первом этапе в 2024-2026 годах на сумму 2 млн 364 тысяч сомони, из них:
- 739 тысяч сомони за счет собственных средств;
- 445 тысяч сомони из других источников финансирования;
- 1 млн 180 тысяч сомони от грантовых средств и партнеров по развитию.
20. На втором этапе в 2027 году на сумму 790 тысяч сомони, из них:
- 245 тысяч сомони за счет собственных средств;
- 142 тысяч сомони из других источников финансирования;
- 403 тысяч сомони от грантовых средств и партнеров по развитию.
21. На третьем этапе в 2028 году на сумму 730 тысяч сомони, из них:
- 226 тысяч сомони за счет собственных средств;
- 131 тысяч сомони из других источников финансирования;
- 373 тысяч сомони от грантовых средств и партнеров по развитию.
6. МОНИТОРИНГ И ОЦЕНКА РЕАЛИЗАЦИИ ПРОГРАММЫ
22. Мониторинг и оценка реализации Программы осуществляется в соответствии с постановлением Правительства Республики Таджикистан от 29 декабря 2018 года, №615 «О Правилах проведения мониторинга и оценки реализации стратегических документов национального уровня, отраслевых и региональных программ развития в Республике Таджикистан».
23. На основании итогов мониторинга периодически будут оцениваться эффективность реализации планов действий Программы, преимущества и недостатки в деятельности исполнителей и координации государственных органов.
7. ЗАКЛЮЧИТЕЛЬНЫЕ ПОЛОЖЕНИЯ
24. Контроль за выполнением Программы осуществляется Правительством Республики Таджикистан.
25. Министерство труда, миграции и занятости населения Республики Таджикистан, соответствующие министерства и ведомства и исполнительные органы государственной власти несут ответственность за обеспечение эффективного выполнения Программы.
Приложение 2
к постановлению Правительства
Республика Таджикистан
от «30» августа 2024 года, №485
План действий 2024-2026 годов Национальной программы по искоренению наихудших форм детского труда в Республике Таджикистан на 2024-2028 годы
№ | Задачи Программы | Перечень мероприятий | Срок исполнения | Сумма (тысяча сомони) | Годы | Ответственные | Источник финансирования (тысяч сомони) | Результаты исполнения |
2024 | 2025 | 2026 | СС | ПСМВ | ГСПР |
1 | Продолжить дальнейшее развитие трехстороннего механизма координации действий по предотвращению и искоренению наихудших форм детского труда на национальном уровне | 1. Проведение заседаний Межведомственного совета по искоренению наихудших форм детского труда при Министерстве труда, миграции и занятости населения (далее – Совет), в том числе обязательный обмен информацией между членами Совета и Комиссией по правам ребенка при Правительстве Республики Таджикистан, Межведомственной комиссией по борьбе с торговлей людьми и с другими заинтересованными структурами | Каждое полу- годие | 30,0 | 10,0 | 10,0 | 10,0 | МТМЗН, СП | 30,0 | - | - | Эффективная деятельность Совета налажена и результаты доводятся до сведения членов Совета, КПР и МКБТЛ |
2. Регулярная организация обучения членов Совета по всем аспектам детского труда | 2024-2026 | 35,0 | 5,0 | 15,0 | 15,0 | МТМЗН с привлечением МОТ, МОМ, ЮНИСЕФ и другие | - | - | 35,0 | Члены Совета охвачены обучением |
| 3. Сбор, подготовка и представление информации в Правительство Республики Таджикистан о деятельности Совета и ходе выполнения настоящей Программы | Ежегодно | 30,0 | 10,0 | 10,0 | 10,0 | МТМЗН | 30,0 | - | - | Соответствующая информация предоставлена |
4. Подготовка и публикация информации о проделанной работе в направлении искоренения наихудших форм детского труда | Ежегодно | 9,0 | 3,0 | 3,0 | 3,0 | МТМЗН с привлечением МОТ, МОМ, ЮНИСЕФ и другие | 9,0 | - | - | Количество информации, распространённой в СМИ |
2 | Усиление трехстороннего механизма координации действий по профилактике и искоренению НФДТ на местном уровне | 1. Создание местных советов по профилактике и искоренению НФДТ при исполнительных органах государственной власти | 2024 | - | - | - | - | ИОГВ, МТМЗН | - | - | - | При ИОГВ созданы местные советы по профилактике и искоренению НФДТ |
| 2. Координация деятельности местных советов по профилактике и искоренению НФДТ при ИОГВ, в том числе путём методической поддержки, обучение и обеспечение необходимыми материалами | 2024-2026 | 20,0 | - | 10,0 | 10,0 | МТМЗН, ИОГВ, ФНПТ, ОР с привлечением МОТ, МОМ, ЮНИСЕФ и другие | 5,0 | 5,0 | 10,0 | Налажена эффективная работа местных советов по профилактике и искоренению НФДТ при ИОГВ |
3. Со стороны местных советов по профилактике и искоренению НФДТ при ИОГВ предоставление информации Совету о ситуации с детским трудом, принятых мерах, планируемых работах, существующих проблемах, информирование общественности и т.д. | 2025-2026 | 30,0 | - | 15,0 | 15,0 | ИОГВ при поддержке МТМЗН | 15,0 | - | 15,0 | Предоставлена соответ-ствующая информация |
3 | Укрепление потенциала предприятий и учреждений центрального и местного уровня для решения проблемы детского труда | 1. Укрепление потенциала сектора мониторинга детского труда МТМЗН для решения существующих проблем путем выявления, освобождения и защиты детского труда | 2024-2025 | 30,0 | 20,0 | 10,0 | - | МТМЗН с привлечением МОТ | - | - | 30,0 | Усилена деятельность сектора мониторинга детского труда МТМЗН |
2. Укрепление потенциала подотдела детского труда в ФНПТ с целю предупреждения НФДТ | 2024-2025 | 10,0 | 5,0 | 5,0 | - | ФНПТ при поддержке МОТ | 10,0 | - | - | Укреплена деятельность подотдела детского труда ФНПТ |
| 3. Укрепление потенциала офиса Уполномоченного по правам человека в направлении защиты прав детей, включая детский труд | 2024-2026 | 25,0 | 10,0 | 15,0 | - | УПЧ, МТМЗН, МОТ, ЮНИСЕФ | 5,0 | - | 20,0 | Потенциал офиса УПЧ укреплён |
4 | Изучение и применение передового опыта | 1. Изучение международного опыта и внедрение лучших практик по оказанию социальных услуг детям, находящимся в группе риска или занятым наихудшими формами труда, или были вовлечены в него, также их родителям | 2024-2026 | 100,0 | 50,0 | 20,0 | 30,0 | КПР, МЗСЗН, МТМЗН с привлечением МО, ГО, СП | - | - | 100,0 | Изучен международный опыт |
2. Организация и участие в мероприятиях по обмену опытом и информацией в направлении по предупреждению и борьбе с НФДТ с другими странами | 2024-2026 | 80,0 | 40,0 | 20,0 | 20,0 | Совет, МТМЗН, МОН, МИД с привлечением МО ГО и СП | - | - | 80,0 | Организованы мероприятия и обеспечено участие специалистов |
3. Организация и участие в различных международных тренингах, конференциях и круглых столах по вопросам предупреждения и искоренения НФДТ | 2024-2026 | 60,0 | - | 30,0 | 30,0 | Совет, МТМЗН, МОН, МИД, МО ГО, СП | - | - | 60,0 | Количество проведённых мероприятии |
5 | Создание благоприятных условий для предотвращения и устранения наихудших форм НФДТ | 1. Распространение результатов исследования, проведённого МТМЗН на основе методологии МОТ по детскому труду в Таджикистане, которое было проведено в 2023 году | 2024 | 15,0 | 15,0 | - | - | МТМЗН при поддержке МОТ | 15,0 | - | - | Результаты исследования распространены |
2. Подготовка официального отчета о ситуации с детским трудом и его распространение через СМИ и на сайте www.no-childlabour.tj | Ежегодно | 30,0 | 10,0 | 10,0 | 10,0 | МТМЗН при поддержке МОТ | 10,0 | - | 20,0 | Отчет распространён |
3. Создание информационной базы данных о детском труде с учетом видов работ, пола, возраста, места работы, выявленных фактов детского труда и принятых мер | 2024-2026 | 200,0 | 20,0 | 100,0 | 80,0 | МТМЗН совместно с УПЧ | 20,0 | 20,0 | 160,0 | Создана информационная база данных и обеспечена её регулярная работа |
4. Разработка и внедрение системы мониторинга детского труда на основе предыдущего опыта, разработка рекомендаций по ее внедрению на национальном уровне с использованием потенциала местных советов по предупреждению и искоренению НФДТ при ИОГВ | 2024-2026 | 50,0 | 20,0 | 20,0 | 10,0 | МТМЗН, МОТ | 20,0 | 10,0 | 20,0 | Обеспечено развитие и внедрение системы мониторинга детского труда на местном уровне |
5. Создание карт и информационного ресурса обо всех организациях и проектов МО, занимающихся защитой прав человека, в том числе и прав детей и размещение этой информации на сайте www.no-childlabor.tj | 2024-2026 | 60,0 | 20,0 | 20,0 | 20,0 | МТМЗН, УПЧ, ИОГВ, ГО, СП с привлечением МОТ, МОМ, ЮНИСЕФ ВБ и другие | 10,0 | 10,0 | 40,0 | Составлены карта и информационный ресурс, которые регулярно пополняются новой информацией |
6. Обеспечение бесперебойной работы интернет сайта www.no-childlabour.tj | 2024-2026 | 50,0 | 50,0 | - | - | МТМЗН, МОТ | - | - | 50,0 | Обеспечена постоянная работа сайта |
7. Разработка и издание сборника нормативных правовых актов по вопросам детского труда с разъяснениями по применению, и её раздача во все регионы, организации и учреждения, а также регулярное обновление и переиздание данного сборника | 2024-2026 | 120,0 | 40,0 | 40,0 | 40,0 | МТМЗН с привлечением МОМ, МОТ, ЮНИСЕФ | - | - | 120,0 | Издан сборник нормативно-правовых актов и роздан во все регионы страны, организациям и учреждениям |
6 | Совершенствование законодательства Республики Таджикистан | Внесение изменений и дополнений в законодательство направленные на предотвращения НФДТ и наказания за вовлечение в него детей | 2025-2026 | 60,0 | 20,0 | 20,0 | 20,0 | МТМЗН, МЮ, МВД, МОН, ГП, УПЧ, ГО | - | - | 60,0 | Законодательство усовершенствовано |
7 | Принятие мер по предотвращению НФДТ (на национальном, отраслевом и местном уровнях) | 1. Разработка и реализация региональных и местных планов действий по искоренению НФДТ с привлечением СП и широкого круга общественности | 2024-2026 | 30,0 | 10,0 | 10,0 | 10,0 | ИОГВ с привлече-нием ГО и СП при методи-ческой поддержке МТМЗН и МОТ | 30,0 | - | - | Приняты планы действий и обеспечена их реализация |
2. Укрепление потенциала СГКСТ (обучение, техническое оснащение) и создание на его базе единой межведомственной информационной системы по вопросам детского труда | 2024-2025 | 60,0 | 30,0 | 30,0 | - | МТМЗН, Совет с привлече-нием МОТ, МОМ, ЮНИСЕФ | 60,0 | - | - | Предоставлено информация о принятых мерах |
3. Разработка планов-мероприятий с целью усиления деятельности мониторинговых групп по детскому труду при местных советов по предупреждению и искоренению НФДТ при ИОГВ | 2024 | 30,0 | 30,0 | - | - | МТМЗН, ИОГВ с привлече-нием МОТ, МОМ, ЮНИСЕФ | 10,0 | 10,0 | 10,0 | Разработан и утвержден план мероприятий, обеспечен ход их реализации |
4. Создание мониторинговых групп по детскому труду при местных советов по профилактике и искоренению НФДТ при ИОГВ и их обучения с целью обеспечения реализации модели противодействия детскому труду | 2024-2026 | 40,0 | 20,0 | 10,0 | 10,0 | МТМЗН, ИОГВ | 10,0 | 10,0 | 20,0 | На основе рекомендаций МОТ созданы и обучены мониторинговые группы |
5. Совместно с социальными партнерами создание среды, которое направлено на борьбу с детским трудом на всех уровнях. | 2024-2026 | 60,0 | 20,0 | 20,0 | 20,0 | Совет, МЭРТ, КТР, ИОГВ, СП и ГО | 30,0 | 30,0 | - | Предоставлена соответствующая информация |
8 | Максимальное распространение информации о детском труде и его последствиях | 1. Разработка информационных материалов и проведение информационной компании о НФДТ и их последствиях для детей, родителей, школьных учителей, молодежных и женских организаций | 2024-2026 | 60,0 | 20,0 | 20,0 | 20,0 | Совет, МТМЗН, КДЖС, КМС, ГО с привлечением МОТ, МОМ, ЮНИСЕФ МНО «Спасение детей» и другие | - | - | 60,0 | Количество проведённых мероприятий |
2. Организация и проведение образовательных семинаров и тренингов по теме детского труда и его влияния на детей для государственных служащих, работодателей, профсоюзов, научных кругов и представителей неправительственных организаций | 2024-2025 | 40,0 | 20,0 | 20,0 | - | Совет, МОН, АГУ, НАНТ, КНСПО, ГО, СП | - | 40,0 | - | Количество проведенных мероприятий |
3. Обучения журналистов правильному освещению вопросов, связанных с детским трудом и включение темы детского труда в образовательные программы высших учебных заведениях и учреждений повышения квалификации страны | 2024-2026 | 40,0 | 20,0 | 10,0 | 10,0 | Совет, МОН, АГУ, НАНТ, КНСПО, ГО с привлече-нием МО | - | 40,0 | - | Количество проведенных мероприятий |
4. Обеспечения специалистов из регионов информационно-методическими материалами для работы с детьми, которые являются жертвами или потенциальными жертвами НФДТ, а также их родителями | 2024 | 10,0 | 10,0 | - | - | Совет с привлече-нием ГО, МОМ, МОТ, ЮНИСЕФ ВБ и другие | - | - | 10,0 | Информация о проделанной работе |
5. Проведение информационных компаний и культурно массовых мероприятий по всем регионам страны, посвященных международным дням: - 28 апреля – Международный день охраны труда, с акцентом на безопасный труд лиц до 18 лет; - 1 июня – Международный день защиты детей; - 12 июня – Всемирный день борьбы с детским трудом; - 20 ноября – Всемирный день прав детей | Ежегодно | 50,0 | 20,0 | 15,0 | 15,0 | МТМЗН, МОН, КДЖС, КДМС, УПЧ, МО, ГО, с привлече-нием СМИ | 10,0 | 10,0 | 30,0 | Проведены соответствующие мероприятия |
9 | Содействие в доступе детей на обязательное образование, развитию программ неформального образования и программ профессионального обучения | 1. Разработка и внедрение мероприятий, которые направлены на устранение барьеров, связанных с расходами на основе среднего образования | 2024-2025 | 50,0 | 25,0 | 25,0 | - | МОН, МТМЗН, АГФКБК, ИОГВ, ГО с привлечением между-народных экспертов | - | 50,0 | - | Проведены соответствующие мероприятия |
2. Разработка специальных образовательных программ по повышению знаний детей, покинувших школу по каким-либо причинам и вышедших на рынок труда (в том числе развитие неформального образования), выявление и привлечение таких детей к образованию | 2024-2026 | 40,0 | 10,0 | 10,0 | 20,0 | МОН, МТМЗН, МВД, КНСПО | 20,0 | 20,0 | - | Разработаны специальные программы и представлено количество детей охваченных образованием |
3. Адаптация, печать и использование учебных материалов МОТ по теме «Безопасный труд для молодежи» с поэтапным внедрением его в старшие классы общеобразовательных школ, краткосрочные курсы профессионального обучения взрослых, начальное и среднее профессиональное образование | 2024-2025 | 30,0 | 15,0 | 15,0 | - | МОН, МТМЗН, КНСПО, СП, ГО с привлече-нием МОТ | - | - | 30,0 | Издан и внедрен в предмет «Технологии» учебный материал «Безопасный труд для молодежи» |
10 | Профилактика вовлечения детей в НФДТ | 1. Расширение сети информационных ресурсных центров в профсоюзах и у работодателей по детскому труду | 2024-2026 | 50,0 | 20,0 | 10,0 | 20,0 | ФНПТ, ОР, МСХ, МЭРТ, МТ, МТМЗН с привлече-нием МОТ | 10,0 | 10,0 | 30,0 | Увеличено количество информацион-но ресурсных центров |
2. Поэтапное формирование информационной системы управления по вопросам насилия над детьми, включая вопросы детского труда, с упором на борьбу с торговлей детьми | 2024-2025 | 80,0 | 40,0 | 40,0 | - | ИОГВ, МКБТЛ, МТМЗН с привлечением МОМ, МОТ, ЮНИСЕФ и других | 20,0 | 20,0 | 40 | Создана соответствующая система и регулярно обновлена информация |
3. Проведение совместных рейдов по объектам, где высок риск использования детского труда | 2024-2026 | 100,0 | 30,0 | 30,0 | 40,0 | Совет, МТМЗН, МВД, КДЖС, КДМС, КТР, НК, ГП, УПЧ, ИОГВ, с привлече-нием ГО и СМИ | 20,0 | 80,0 | - | Представлены количество проведенных проверок и результаты принятых мер |
4. Усиление этических норм работодателей по неприменению детского труда, особенно в производственных сферах с регулярным совершенствованием и поэтапным расширением их участников | 2024-2026 | 50,0 | 10,0 | 20,0 | 20,0 | ОР, МТМЗН, МЭРТ, МПНТ, МТ, НК с привлече-нием МОТ | - | 20,0 | 30,0 | Усилены этические нормы работодателей и доступны широкому кругу работодателей |
5. Разработка и реализация мероприятий по повышению уровня правовой грамотности мигрантов по предотвращению трудовой миграции детей и несения ответственности перед семьями | 2024 | 20,0 | 20,0 | - | - | МТМЗН, ИОГВ, СП, ГО совместно с МОМ, МОТ, ЮНИСЕФ, ООН-Женщиы и другие | 20,0 | - | - | Представлено количество проведенных мероприятий |
6. Документирование и распространение опыта и передовой практики по предупреждению и борьбе с НФДТ, а также пропаганда достигнутых успехов и информирование общества | 2024-2026 | 60,0 | 20,0 | 20,0 | 20,0 | Совет, КТР, ИОГВ | - | 60,0 | - | Проведен системный анализ передавой практики и организованы обучение среди отдельных регионов |
11 | Поддержка семей детей, находящихся в НФДТ | 1. Расширение деятельности центров дополнительного образования для привлечения детей, подверженным НФДТ, включая: - психологической поддержке; - медицинским услугам; - воспитательной работе; - неформальному обучению и возвращение в школу; - профессиональному обучению, выбору профессий и другое | 2025-2026 | 80,0 | - | 40,0 | 40,0 | МОН, МТМЗН, МЗСЗН, ИОГВ, ГО, СП с привлече-нием МОТ, ЮНИСЕФ и другие | - | - | 80,0 | Расширен деятельность центров дополнительного образования по направлению охвата детей, нуждающихся в поддержке |
2. Развитие государственных механизмов социального обслуживания детей, находящихся в НФДТ и их семей | 2025-2026 | 40,0 | 20,0 | 20,0 | - | МЗСЗН, МТМЗН, МОН, МЭРТ, ГО | 20,0 | - | 20,0 | Сформированы механизмы социального обслуживания и предложено количество охваченных семей |
3. В рамках программ содействия занятости населения (республиканских и местных) принять меры по трудоустройству ищущих работу граждан, дети которых работают или бросили школу преимущественно охватить профессиональным обучением, выдачу льготных кредитов, привлечение к общественным оплачиваемым работам и другие мероприятия | 2024-2026 | 300,0 | 100,0 | 100,0 | 100,0 | МТМЗН в сотрудни-честве с ИОГВ | 300,0 | - | - | В программах содействия занятости населения предусмотрены специальные меры |
Итого: | 2024-2028 | 2364,0 | 858,0 | 838,0 | 668,0 | х | 739,0 | 445,0 | 1180,0 | х |
Список сокращений:
КПР – Комиссия при Правительстве Республики Таджикистан по правам ребенка;
ГП – Генеральная прокуратура;
УПЧ – Уполномоченный по правам человека;
АГФК – Агентство по государственному финансовому контролю и борьбе с коррупцией;
АГУ – Академия государственного управления при Президенте Республики Таджикистан;
МЮ – Министерство юстиции;
МВД – Министерство внутренних дел;
МИД – Министерство иностранных дел;
МОН – Министерство образования и науки;
МЭРТ – Министерство экономического развития и торговли;
МТМЗН – Министерство труда, миграции и занятости населения;
МЗСЗН – Министерство здравоохранения и социальной защиты населения;
МПНТ – Министерство промышленности и новая технологии;
МСХ – Министерство сельского хозяйства;
МТ – Министерство транспорта;
КНСП – Комитет по начальному и среднему профессиональному образованию;
КДЖС – Комитет по делам женщин и семьи;
КМС – Комитет по делам молодежи и спорта;
КТР – Комитет по телевидению и радио;
НК – Налоговый комитет;
СГКСТ – Служба по государственному контролю в сфере труда, миграции и занятости населения;
НАНТ – Национальная академия наук Республики Таджикистан;
ИОГВ – Исполнительные органы государственной власти;
Совет – Межведомственный совет по борьбе с наихудшими формами детского труда;
МКБТЛ – Межведомственная комиссия по борьбе с торговлей людьми;
ФНПТ – Федерация независимых профсоюзов Таджикистана;
ОР – Объединение работодателей Республики Таджикистан;
ВБ – Всемирный банк;
МОТ – Международная Организация Труда;
МОМ – Международная Организация по Миграции;
ЮНИСЕФ – Детский фонд Организации Объединенных Наций в Республике Таджикистан
МО – Международные организации;
МНО – Международная неправительственная организация «Спасение детей»;
ГО – Гражданское общество;
СП – Социальные партнеры;
СМИ – Средства массовой информации;
СС – Собственные средства;
ПСМВ – Предусмотренные средства министерств и ведомств;
ГСПР – Грантовые средства и партнеров по развитию;
НФДТ – Наихудшие формы детского труда.
