ҲУКУМАТИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН

ҚАРОР

Мутобиқи моддаи 7 Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи шартномаҳои байналмиллалии Ҷумҳурии Тоҷикистон» Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон қарор мекунад:

1. Лоиҳаи Созишнома байни Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ва Ҳукумати Япония оид ба ҳавасмандгардонӣ ва ҳифзи мутақобилаи сармоягузорӣ маъқул дониста шавад.

2. Раиси Кумитаи давлатии сармоягузорӣ ва идораи амволи давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон Созишномаи мазкурро аз номи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ба имзо расонад ва ҳангоми зарурат ба матни он тағйиру иловаҳои хусусияти муҳимнадоштаро ворид намояд.

3. Вазорати корҳои хориҷии Ҷумҳурии Тоҷикистон бо тартиби муқарраргардида сана ва маҳалли имзои Созишномаи мазкурро бо ҷониби Япония мувофиқа намояд.

СОЗИШНОМА БАЙНИ ҲУКУМАТИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН ВА ҲУКУМАТИ ЯПОНИЯ ОИД БА ҲАВАСМАНДГАРДОНӢ ВА ҲИФЗИ МУТАҚОБИЛАИ САРМОЯГУЗОРӢ

Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ва Ҳукумати Япония (минбаъд «Тарафҳои аҳдкунанда ва дар алоҳидагӣ Тарафи аҳдкунанда» номида мешаванд)

бо хоҳиши ҳавасмандгардонии минбаъдаи сармоягузорӣ бо мақсади таҳкими муносибатҳои иқтисодӣ байни Тарафҳои аҳдкунанда;

бо нияти минбаъд фароҳам овардани шароити босубот, одилона, мусоид ва шаффоф барои ҷалби бештари сармоягузориҳои Тарафи аҳдкунанда дар ҳудуди Тарафи дигари аҳдкунанда;

бо эътирофи аҳамияти афзоишёбандаи либерализатсиякунонии (озодсозии) мунтазами сармоягузорӣ барои ҳавасмандгардонии ташаббуси сармоягузорон ва мусоидат ба ривоҷу равнақ дар ҳарду Тарафи аҳдкунанда;

бо дарки он, ки чунин ҳадафҳоро метавон бидуни тадбирҳои умумимие, ки боиси заифгардонии ҳифзи саломатӣ, бехатарӣ ва ҳифзи муҳити зист мегарданд, ба даст овард;

бо эътирофи аҳамияти ҳамкорӣ миёни коллективи меҳнатӣ ва мудирият ҷиҳати ҳавасмандгардонии сармоягузорӣ байни Тарафҳои аҳдкунанда;

ба мувофиқаи зерин расиданд:

БОБИ 1 САРМОЯГУЗОРӢ

МОДДАИ 1 МАФҲУМҲО

Барои мақсадҳои Созишномаи мазкур:

а)истилоҳи «сармоягузориҳо» маънои ҳар гуна дороиҳои бевосита ё бавосита дар ихтиёр ё таҳти назорати сармоягузорро дорад, аз ҷумла:

- корхона ва намояндагии корхона;

- саҳмияҳо, коғазҳои қиматнок ё шаклҳои дигари иштироки баробар дар корхона;

- вомбаргҳо, уҳдадориҳои қарзӣ, қарзҳо ва шаклҳои дигари қарзӣ;

- қарордодҳои фючерсӣ, опсионҳо ва воситаҳои дигари молиявӣ;

- ҳуқуқҳои тибқи қарордодҳо, бо шомили қарордоди пурра иҷрошуда, сохтмон, идоракунӣ, истеҳсол ё тақсимоти даромад;

- даъво нисбат ба маблағ ва ё ҳама гуна амалҳои қарордодӣ, ки дорои арзиши молиявӣ мебошанд;

- ҳуқуқ ба моликияти зеҳнӣ, аз ҷумла ҳуқуқи муаллифӣ ва ҳуқуқҳои вобаста ба он, ҳуқуқи патентӣ ва ҳуқуқҳои вобаста ба намунаҳои муҳандисӣ, тамғаҳои тиҷоратӣ, тарҳҳои саноатӣ ва нақшаҳои интегралӣ, намудҳои нави растанӣ , номҳои тиҷоратӣ, нишонаҳои манбаъ ё ҷуғрофӣ ва иттилооти махфӣ;

- ҳуқуқҳои мутобиқи қонунҳо ва қоидаҳо ё шартномаҳо ба монанди консессия, иҷозатномаҳо, аз ҷумла ҳуқуқ ба тадқиқот ва истифодаи захираҳои табии пешбинишуда;

- ҳама гуна неъматҳои моддӣ ва ғайримоддӣ, молу мулки манқул ва ғайриманқул ва ҳуқуқҳои дигари молу мулкӣ, ба монанди иҷора, ипотека, гарав;

Сармоягузориҳо маблағҳоеро дар бар мегиранд, ки аз даромади фаъолияти сармоягузорӣ бармеоянд, аз ҷумла фоида, фоиз, афзоиши арзиши сармоя, суди саҳмия, роялти ва пардохтҳо. Ҳама гуна тағйирот дар шакле, ки дар он дороиҳо сармоягузорӣ мешавад, ба хусусияти онҳо ҳамчун сармоягузорӣ таъсир намерасонад;

б) истилоҳи «созишномаи сармоягузорӣ» маънои созишномаи хаттии байни ҳукумати марказӣ ва ё маҳаллӣ ва ё мақоми як Тарафи аҳдкунанда ва сармоягузори Тарафи аҳдкунандаи дигар ё сармоягузории онро дар шакли корхона дар ҳудуди Тарафи аҳдкунандаи якум дорад, ки дар он сармоягузорӣ ва ё сармоягузориҳо барои барқарор ва ё бадастовардан дар ҳудуди Тарафи якуми аҳдкунанда анҷом дода мешаванд.

Эзоҳ: созишномаи хаттӣ маънои созишномаи дар шакли хаттӣ ҷониби ҳарду тараф иҷрошударо дорад, ки тавассути як ё якчанд василаҳо боиси мубодилаи ҳуқуқу уҳдадориҳо мегардад ва барои ҳарду тараф дар асоси қонунгузории амалкунанда тибқи зербанди 11 (б) моддаи 24 ҳатмӣ мебошад.

- санади яктарафаи мақомоти маъмурӣ ё судӣ, ба монанди рухсатнома, иҷозатнома ва ҳуҷҷатҳои дигари хусусияти иҷозатдиҳидошта, ки аз ҷониби Тарафи аҳдкунанда танҳо дар доираи салоҳияти танзимкунӣ дода мешавад, ва ё амр, фармон ё қарор ва монанди онҳо;

- қарор ё фармони иҷозатии маъмурӣ ё судӣ, созишномаи хаттӣ ҳисоб намешавад;

в) истилоҳи «сармоягузори Тарафи аҳдкунанда» маънои зеринро дорад:

- шахси воқеие, ки шаҳрвандии он Тарафи аҳдкунандаро мутобиқи қонун ва қоидаҳои он доро мебошад;

- корхонаи Тарафи аҳдкунанда, ки бо мақсади дар ҳудуди Тарафи дигари аҳдкунанда анҷом додани сармоягузориро дорад, сармоягузорӣ карда истодааст ва ё аллакай сармоягузорӣ кардааст;

г) истилоҳи «ширкат» маънои шахси ҳуқуқӣ ё ҳама гуна шахси дигареро дорад, ки мутобиқи қонунҳо ва меъёрҳои амалкунанда новобаста аз тиҷоратӣ будан ё набудани он ташкил карда шуда, аз ҷониби бахши хусусӣ ё давлат идора карда мешавад, бо шумули корпоратсия, траст, ҷамъият, соҳибкори инфиродӣ, корхонаи муштарак, ассотсиатсия, ташкилот ё ширкат;

д) истилоҳи «корхонаи тарафи аҳдкунанда» маънои корхонаеро дорад, ки мувофиқи қонунҳо ва меъёрҳои дахлдори Тарафи аҳдкунанда таъсис ё ташкил дода шудааст;

е) истилоҳи «фаъолияти сармоягузорӣ» маънои таъсис, дарёфт, тавсеа, бакордарорӣ, идоракунӣ, нигоҳдорӣ, истифода, баҳрабардорӣ, фурӯш ва ба шакли дигар ихтиёрдорӣ кардани сармоягузориҳоро дорад;

ж) истилоҳи «ҳудуд» - нисбати Тарафи аҳдкунанда ҳудуди ин Тарафи аҳдкунанда, минтақаи махсуси иқтисодӣ ва шелфи континенталиро дар бар мегирад, ки доир ба онҳо ин Тарафи аҳдкунанда ҳуқуқҳои соҳибихтиёрӣ ва қонунгузории худро мутобиқи ҳуқуқи байналмилалӣ амалӣ мегардонад;

з) истилоҳи «мавҷуда» маънои дар санаи мавриди амал қарор гирифтани Созишномаи мазкур эътибор доштанро дорад;

и) истилоҳи «асъори озод мубодилашаванда» маънои асъори озод истифодаро, ки мутобиқи моддаҳои Созишномаи Хазинаи Байналмилалии Асъор муайян карда шудааст, дорад;

к) истилоҳи «Созишномаи СУС» - маънои Созишномаи Маррокаш оид ба таъсиси Созмони Умумиҷаҳонии Савдоро дорад, ки 15 апрели соли 1994 ба тасвиб расидааст;

л) истилоҳи «Созишномаи ТРИПС» - маънои Созишнома оид ба ҷанбаҳои тиҷоратӣ ҳуқуқии моликияти зеҳниро дорад, ки ҳамчун Замимаи 1 C ба Созишномаи СУС мебошад;

м) истилоҳи «даъвогар» – маънои сармоягузори Тарафи аҳдкунандаест, ки яке аз тарафҳои баҳси сармоягузорӣ алайҳи Тарафи аҳдкунандаи дигар мебошад;

н) истилоҳи «ҷавобгар» - маънои Тарафи аҳдкунандае мебошад, ки яке аз тарафҳои баҳси сармоягузорӣ мебошад;

о) истилоҳи «тарафи баҳскунанда» – маънои ё даъвогар ё ҷавобгарро дорад;

п) истилоҳи «тарафҳои баҳскунанда» маънои даъвогар ва ҷавобгарро дорад;

р)истилоҳи «тарафи баҳснакунанда» маънои Тарафи аҳдкунандаеро дорад, ки тарафи баҳси сармоягузорӣ намебошад;

с) истилоҳи «МБҲБС» маънои Маркази байналмиллалии ҳалли баҳсҳои сармоягузориро дорад;

т) истилоҳи «қоидаҳои иловагии МБҲБС» - маънои қоидаҳои идоракунии механизми иловагӣ барои маъмурикунонии истеҳсолот аз ҷониби котиботи Маркази байналмилалии ҳалли баҳсҳои сармоягузорӣ-ро дорад;

у) истилоҳи "қоидаҳои арбитражии МБҲБС" маънои қоидаҳоеро дорад, ки ба ҳама гуна мурофиаи ҳакамӣ, ки тибқи қоидаҳои МБҲБС дар бораи иншооти иловагии ҳакамӣ гузаронида мешаванд, татбиқ мешаванд;

ф) истилоҳи «Конвенсияи МБҲБС» – маънои Конвенсия оиди танзими баҳсҳои сармоягузории байни давлатҳо ва шаҳрвандони давлатҳои дигарро, ки дар шаҳри Вашингтон 18 марти соли 1965 қабул шудааст, дорад;

х) истилоҳи «Конвенсияи Ню-Йорк» – маънои Конвенсия оид ба эътироф ва мавриди амал қарор додани қарорҳои арбитражии хориҷиро, ки дар шаҳри Ню-Йорк 10 июни соли 1958 қабул шудааст, дорад;

ч) истилоҳи «Қоидаҳои арбитражии ЮНСИТРАЛ» - маънои қоидаҳои арбитражии Комиссияи Созмони Милали Муттаҳид оид ба ҳуқуқи тиҷорати байналмилалӣ-ро дорад.

МОДДАИ 2 НИЗОМИ МИЛЛӢ

1. Ҳар яке аз Тарафҳои аҳдкунанда дар ҳудуди худ ба сармоягузорони Тарафи аҳдкунандаи дигар ва сармоягузориҳои онҳо низоми на камтар мусоид аз низоме, ки ба сармоягузорони худӣ ва сармоягузории онҳо дар робита ба фаъолияти сармоягузорӣ фароҳам овардааст, пешниҳод менамояд.

2. Банди 1 набояд тавре шарҳ дода шавад, ки барои аз ҷониби Тарафи аҳдкунанда қабул ё амалӣ кардани тадбирҳои марбут ба расмиёти махсус дар робита ба фаъолияти сармоягузории сармоягузорони Тарафи аҳдкунандаи дигар дар ҳудуди он монеа гардад, ба шарте ки чунин расмиёти махсус ба ҳуқуқи сармоягузорон тибқи Созишномаи мазкур таъсир нарасонад.

МОДДАИ 3 НИЗОМИ МИЛЛИИ МУСОИДИ БЕШТАР АЗ ҲАМА

Ҳар яке аз Тарафҳои аҳдкунанда дар ҳудуди худ ба сармоягузорони Тарафи аҳдкунандаи дигар ва сармоягузории онҳо низомеро фароҳам меорад, ки нисбат ба шароити ба сармоягузорони Тарафи аҳднакунанда ва сармоягузории онҳо дар робита ба фаъолияти сармоягузорӣ додаи он камтар ва мусоидтар набошад.

Эзоҳ: барои тавзеҳи дақиқтар низоми дар ҳамин модда зикршуда тартиб ё механизмҳои байналмилалии танзими баҳсҳо таҳти созишномаи байналмиллалӣ қарордоштаро дар бар намегирад.

МОДДАИ 4 НИЗОМИ УМУМӢ

Ҳар яке аз Тарафҳои аҳдкунанда дар ҳудуди худ ба сармоягузорони Тарафи аҳдкунандаи дигар ва сармоягузории онҳо низоми ба ҳуқуқи байналмилалии муқаррарӣ созгор, аз ҷумла низоми одилона, баробарҳуқуқ ва ҳимояи пурраи бехатарии онро фароҳам меоварад.

МОДДАИ 5 ДАСТРАСӢ БА НИҲОДҲОИ СУДӢ

Ҳар яке аз Тарафҳои аҳдкунанда дар ҳудуди худ ба сармоягузорони Тарафи аҳдкунандаи дигар низоми на камтар мусоид нисбат ба он низомеро, ки он дар ҳолатҳои монанд ба сармоягузорони худӣ ва ё сармояи Тарафи аҳдкунанда набуда дар робита ба дастрасӣ ба судҳо, баррасии парвандаҳои дар ҳамагуна сохторҳо ва марҳилаҳои ҳуқуқӣ, чӣ дар мавриди таъқиб ва чӣ дар мавриди ҳимояи ҳуқуқҳои чунин сармоягузор пешниҳод кардааст, таъмин менамояд.

МОДДАИ 6 МАНЪИ ИҶРОИ ТАЛАБОТ

1. Ҳеҷ яке аз Тарафҳои аҳдкунанда наметавонад дар ҳудуди худ ба таври маҷбурӣ таъмин намудани иҷрои ҳама гуна талабот ва ё истифодаи ягон уҳдадории дар зер овардашударо дар робита ба фаъолияти сармоягузории Тарафи аҳдкунанда набударо талаб намояд:

а) содирот кардани ҳаҷм ва ё ҳиссаи муайяни мол ё хизматрасониҳо;

б) ба даст овардани ҳаҷм ё ҳиссаи муайяни молу хизматрасониҳои маҳаллӣ;

в) харидорӣ намудан, истифода бурдан ё афзалият додан ба молҳои дар ҳудуди он тавлидгардида ё хизматрасонии пешниҳодшаванда дар ҳудуди он, ё харидории молҳо ё хизматрасониҳо аз шахси воқеӣ ё корхонаи ҳудудии он;

г) ба ҳар роҳе вобаста кардани ҳаҷм ё арзиши воридот ба ҳаҷм ё арзиши содирот ё ба ҳаҷми воридшавии асъори хориҷӣ марбут ба фаъолияти сармоягузор;

д) маҳдуд кардани фурӯши мол ва ё хизматрасоние, ки тавассути фаъолияти сармоягузорӣ дар ҳудуди он тавлид шудааст ё дар робита ба чунин фурӯш ба ҳар васила дар ҳаҷм ё арзиши содироти он ва ё воридоти асъор таъмин карда шудааст.

е) маҳдуд кардани содирот ё фурӯш барои содирот;

ж) таъин кардан ба сифати мудирон, менеҷерон ва ё аъзои Шурои мудирон аз ҳисоби шахсони дорои шаҳрвандии Тарафҳо;

з) интиқоли технология, раванди истеҳсолӣ ва дониши дигари хусусӣ ба шахси воқеӣ ё корхонаи ҳудуди он;

и) қабул кардани:

- меъёр ё андозаи муайяни роялтӣ таҳти шартномаи иҷозатномадиҳӣ;

- давомнокии муайяни муҳлати шартномаи иҷозатномадиҳӣ нисбат ба ҳар гуна дигар шартномаи иҷозатномадиҳӣ, ки байни сармоягузор ва шахси воқеӣ ё корхона дар ҳудуди он баста шудааст, сарфи назар аз он, ки оё он баста шуд ё не, ба шарте, ки талабот вогузор мешавад ё уҳдадорӣ татбиқ мешавад тавассути истифодабарӣ аз ваколатҳои давлатӣ аз ҷониби Тарафи аҳдкунанда;

Эзоҳ: «шартномаи иҷозатномадиҳӣ», ки дар ҳамин зербанд зикр гардидааст, маънои ҳама гуна шартномаи иҷозатномадиҳиро дорад, ки бо интиқоли технология, раванди истеҳсолӣ ва ё дониши дигари хусусӣ иртибот дорад;

к) дар ҳудуди худ ҷойгир кардани дафтари марказии сармоягузор барои бозори хоси минтақавӣ ё ҷаҳонӣ;

л) кироя кардани шумора ё фоизи муайяни шаҳрвандони худ;

м) гирифтани ҳаҷм ё арзиши муайяни таҳқиқоти илмӣ ва инкишофи дар ҳудуди он бадастовардашуда;

н) танҳо аз ҳудуди он таҳвили як ё якчанд навъи моли аз тарафи сармоягузор истеҳсолшаванда, ё хизматрасониҳои аз ҷониби сармоягузор барои бозори хоси минтақавӣ ё ҷаҳонӣ пешниҳодшаванда.

2. Ҳеҷ яке аз Тарафҳои аҳдкунанда наметавонад барои дарёфт ё идомаи дарёфти манфиатҳо дар робита ба фаъолияти сармоягузории Тарафи аҳдкунанда ё ғайри Тарафи аҳдкунанда дар ҳудуди худ, бо дарназардошти риояи ҳар яке аз талаботи зерин шарт гузорад:

а) дастрас кардани ҳаҷм ё ҳиссаи фоизи муайяншудаи молу хизматрасониҳои маҳаллӣ;

б) харидорӣ намудан, истифода бурдан ё афзалият додан ба маҳсулот тавлидшуда ё хизматрасонии пешкашшуда дар ҳудуди худ, ё харидории молҳо ё хизматрасониҳо аз шахси воқеӣ ё корхонаи ҳудуди худ;

в) ба ҳар васила вобаста кардани ҳаҷм ё арзиши воридот ба ҳаҷм ё арзиши содирот ё ба ҳаҷми воридшавии асъори хориҷӣ марбут ба сармоягузорӣ;

г) маҳдуд кардани фурӯши мол ё хизматрасониҳо дар ҳудуди худ, ки он тавассути сармоягузорӣ тавлид ё пешкаш карда шудааст, тариқи ба ҳар васила вобаста кардани чунин фурӯш ба ҳаҷм ё арзиши содирот ё даромади асъории худ;

д) маҳдуд кардани содирот ё фурӯши он;

3. а) ҳеҷ муқаррарот дар банди 2 набояд тавре тафсир карда шавад, ки Тарафи аҳдкунандаро барои ба даст овардан ва ё идома додани бадастоварии ҳуқуқи афзалиятнок дар робита ба фаъолияти сармоягузории Тарафи аҳдкунанда ва ё Тарафи аҳдкунанда набуда дар ҳудуди он нисбат ба риоя намудани талаботи ҷойгиршавии истеҳсолот, пешниҳоди хизматрасонӣ, бозомузӣ ва ё кирояи кормандон, сохтмон ва ё васеъ гардонидани иншооти мушаххас ва ё гузаронидани таҳқиқот ва коркард дар ҳудуди он, маҳдуд намояд;

б) зербанди 1 (з) дар ҳолате, ки чунин талабот вобаста ба гузашти ҳуқуқи моликияти зеҳнӣ дахл дошта бошад ва мутобиқи Созишномаи ТРИПС амалӣ намегардад, истифода намешавад;

с) зербандҳои 1 (з) ва 1 (и) дар ҳолате, ки аз ҷониби суд, сохторҳои дахлдор ва мақомоти вобаста ба рақобат талабот ва ё уҳдадории муайян мешавад, ҷиҳати ислоҳи вайрон кардани талаботи қонунгузорӣ доир ба рақобат, истифода намешавад;

г) зербандҳои 2 (а) ва 2 (б) нисбат ба талаботи ба Тарафи аҳдкунандаи воридоткунанда вобаста ба мундариҷаи молҳои барои гирифтани имтиёзҳои тарифӣ зарурбуда истифода намегардад.

4. Бандҳои 1 ва 2 ба ягон талаботи дигар, ба ғайр аз талаботи дар ин банд қайдшуда истифода намегардад.

МОДДАИ 7 ЧОРАҲОИ НОМУНОСИБ

1. Моддаҳои 2, 3 ва 6 дар ҳолатҳои зерин татбиқ намегарданд:

а) ҳама гуна чораҳои номуносиби мавҷудаи зерин, ки дастгирӣ карда мешаванд ва аз ҷадвали ҳар як Тарафи аҳдкунанда тибқи замимаи 1 бармеояд:

- ҳукумати марказии Тарафҳои аҳдкунанда;

- префектураҳои Япония ё ноҳияҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон;

б) ҳама гуна чораи номуносиби мавҷуда, ки аз ҷониби ҳукумати маҳаллӣ истифода бурда мешавад, чӣ префектура бошад ё чӣ ноҳия, ки дар зербанди (а) сархати 2 зикр шудааст,

в) идома додан ё ба таври фаврӣ аз нав ҷорӣ кардани ҳама гуна чораи номуносиб, ки дар зербандҳои (а) ва (б) ишора шудааст;

г) ислоҳ ё тағйирот ба ҳама гуна чораи номуносиби дар зербандҳои (а) ва (б) зикршуда, ба шарте, ки ин ислоҳ ё тағйирот мувофиқи моддаҳои 2, 3 ва 6 муносибии чораро коҳиш надиҳад (чуноне, ки он вуҷуд дошт қабл аз қабули тағйиру иловаҳо)

2. Моддаҳои 2, 3 ва 6 нисбат ба ҳама гуна чораҳое, ки Тарафи аҳдкунанда қабул мекунад ё дастгирӣ менамояд нисбат ба соҳаҳо ва зерсоҳаҳо ё намудҳои фаъолияти зикршуда дар ҷадвали худ дар Замимаи 2 татбиқ карда намешаванд.

3. Ҳеҷ яке аз Тарафҳои аҳдкунанда таҳти ягон чораи пас аз эътибор пайдо кардани Созишномаи мазкур қабулшуда ва тибқи ҷадвали дар замимаи 2 фарогирифташуда аз сармоягузори Тарафи аҳдкунандаи дигар бинобар сабаби шаҳрвандии вай, талаби фурӯш ва ё дигар намудани ихтиёрдории сармоягузории мавҷудаи онро дар раванди эътибор пайдо кардани Созишномаи мазкур хоҳиш наменамояд.

4. Дар ҳолатҳое, ки агар Тарафи аҳдкунанда ба ҷадвали замимаи 1 ягон чораи номуносиби мавҷуда тағйиру илова ворид намояд ва ё дар мавриде, ки ягон Тарафи аҳдкунанда ягон чораи нав ва ё нисбатан маҳдудкунандаро нисбати соҳаҳо, зерсоҳаҳо ва ё намудҳои дигари фаъолияти дар замимаи 2 худ муқарраргардида қабул намояд, пас аз эътибор пайдо кардани Созишномаи мазкур Тарафи аҳдкунанда пеш аз эътибор пайдо кардани тағйирот ва ё чораи нисбатан маҳдудкунанда ва ё дар ҳолатҳои истисноӣ фавран метавонад:

а) Тарафи аҳдкунандаи дигарро бо маълумоти муфассали чунин тағйиру иловаҳо ё ин гуна чораҳо огоҳ намояд;

б) бо дархости Тарафи аҳдкунандаи дигар бо мақсади ба даст овардани қаноатмандии тарафҳо машваратҳои муштарак мегузаронад.

5. Ҳар яке аз Тарафҳои аҳдкунанда бояд дар ҳолатҳои зарурӣ тадбирҳои нокифояеро, ки дар замимаҳои 1 ва 2 зикр гардидаанд, кам кунад ё бартараф намояд.

6. Моддаҳои 2 ва 3 нисбат ба ҳама гуна тадбире, ки таҳти пӯшиши истисноҳо ё гузашт аз уҳдадориҳо таҳти моддаҳои 3 ва 4 Созишномаи ТРИПС қарор дорад, чуноне ки мушаххасан дар моддаҳои 3, 4, 5 Созишномаи ТРИПС пешбинӣ шудааст, татбиқ намегарданд.

а) моддаҳои 2, 3 ва 6 нисбат ба ҳар гуна тадбире, ки Тарафи аҳдкунанда нисбат ба хариди давлатӣ қабул мекунад ё дастгирӣ мекунад, татбиқ намегарданд.

МОДДАИ 8 ШАФФОФИЯТ

1. Ҳар яке аз Тарафҳои аҳдкунанда қонунҳо, санадҳои меъёрии ҳуқуқӣ, қоидаҳо, расмиёт ва меъёрҳои маъмурӣ ва қарорҳои судии худ, инчунин созишномаҳои байналмиллалиро, ки ба татбиқи амалиёт ва истифодаи Созишномаи мазкур алоқамандӣ доранд ё таъсир мерасонанд, бетаъхир нашр менамояд ё ба таври дигар дастраси омма мегардонад.

2. Ҳар яке аз Тарафҳои аҳдкунанда бо дархости Тарафи аҳдкунандаи дигар фавран доир ба масъалаҳои мушаххас вокуниш менамояд ва ба Тарафи аҳдкунандаи дигар иттилоотро оид ба масъалаҳои дар банди 1 муқарраргардида риоя мекунад.

3. Бандҳои 1 ва 2 набояд ба тарзе маънидод шаванд, ки ҳарду Тарафи аҳдкунандаро барои ошкор кардани маълумоти махфӣ, ки дар натиҷаи чунин амал ҳифзи қонун халалдор мегардад ва ё ба ҳар васила манфиати ҷамъиятӣ зиён мебинад, ё манфиатҳои шахсӣ ва ё тиҷоратӣ зарар мебинанд вазифадор созад.

МОДДАИ 9 ТАРТИБИ МУҲОКИМАИ ҶАМЪИЯТӢ

Ҳар яке аз Тарафҳои аҳдкунанда тибқи тартиби муқарраргардидаи қонунгузории худ, ба истиснои ҳолатҳои фавқулода ва ё камаҳмиятдошта то қабул, тағйир ва ё бекор кардани қоидаҳои умумӣ, ки масъалаҳои Созишномаи мазкурро дар бар мегиранд, имконияти оқилонаро барои пешниҳоди афкори ҷомеа фароҳам меоварад.

МОДДАИ 10 ТАДБИРҲОИ ЗИДДИ ФАСОД

Ҳар яке аз Тарафҳои аҳдкунанда қабули чораҳо ва кушишҳоро барои пешигирии коррупсия ва мубориза бо он вобаста ба масъалаҳое, ки Созишномаи мазкур дар робита ба қонуну қоидаҳои он фаро мегирад, таъмин менамояд.

МОДДАИ 11 ВУРУД, БУДУБОШ ВА ИҚОМАТИ САРМОЯГУЗОРОН

Ҳар яке аз Тарафҳои аҳдкунанда тибқи тартиби муқаррарнамудаи қонунгузории худ муроҷиатҳои барои вуруд, будубош ва иқомати шахси воқеии дорои шаҳрвандии Тарафи аҳдкунандаи дигар, ҳайати кормандон, роҳбарон ва аъзои шурои директорони ширкати Тарафи аҳдкунандаи дигарро, ки нияти ворид шудан ба ҳудуди Тарафи аҳдкунандаи аввалиро доранд ва барои мақсадҳои фаъолияти сармоягузорӣ дар онҷо монданро доранд, оқилона баррасӣ менамояд.

МОДДАИ 12 МУСОДИРА ВА ҶУБРОН

1. Ҳеҷ яке аз Тарафҳои аҳдкунанда наметавонад сармояи сармоягузорони Тарафи дигари аҳдкунандаро дар ҳудуди худ милликунонӣ ё мусодира намояд ва ё нисбати онҳо чораҳои баробар ба мусодира ва милликунониро (минбаъд - «мусоидира») амалӣ гардонад, ба истиснои:

а) барои мақсадҳои ҷамъиятӣ;

б) дар асоси ғайритабъизӣ;

в) бо пардохти ҷуброни саривақтӣ, кифоя ва самаранок мутобиқи бандҳои 2, 3, 4, 5;

г) тибқи тартиби муқаррарнамудаи қонунгузории худ.

2. Ҷуброн бояд ба арзиши бозории сармоягузориҳои мусодирашуда дар лаҳзаи ба таври оммавӣ эълон шудани он ва дар лаҳзаи гузаронида шудани чунин мусодира вобаста аз кадоме аз онҳо пештар ба вуқӯъ омаданашон баробар бошад. Арзиши одилонаи бозор набояд ягон тағйиротро дар арзиши он, ки қаблан дар бораи экспроприатсия ба ҷомеа маълум шуда буд, инъикос кунад.

3. Ҷубронпулӣ сари вақт пардохт карда мешавад ва бояд фоизҳоро аз рӯйи меъёри оқилонаи тиҷоратӣ, ки аз санаи мусодира то санаи пардохт ҳисоб карда мешавад, дар бар гирад ва бояд самаранок анҷом дода шуда, озодона интиқол дода шавад.

4. Агар пардохт бо асъори озод мубодилашаванда анҷом дода шавад, ҷубронпулии пардохтшаванда бояд фоизҳоро тибқи қурби оқилонаи тиҷоратӣ бо асъори мазкур, ки аз санаи мусодира то санаи пардохт ҳисоб карда мешавад, дар бар гирад.

5. Агар Тарафи аҳдкунанда хоҳиши анҷом додани пардохтро бо асъори фарқкунанда нисбат ба асъори озод мубодилашаванда дошта бошад, ҷуброни пардохтшаванда бо асъори пардохт тибқи қурби мубодилавии бозорӣ, ки ба санаи пардохт амал менамояд, мубодила намояд ва он набояд аз маблағи мазкур камтар бошад:

а) арзиши оқилонаи бозорӣ ба санаи мусоидира бо асъори озод мубодилашаванда, бо қурби мубодилавии бозорӣ, ки ба санаи мазкур амал мекунад;

б) фоизҳо бо меъёри муносиби тиҷоратӣ барои он асъори озод мубодилашаванда, ки аз санаи мусодира то санаи пардохт ҳисобида мешаванд.

6. Моддаи мазкур нисбати иҷозатномаҳои ҳатмӣ, ки вобаста ба ҳуқуқи моликияти зеҳнӣ мутобиқи Созишномаи ТРИПС дода мешаванд, ё ба даъватҳо барои маҳдуд сохтан ва ё ҳуқуқэқодкунӣ ба моликияти зеҳнӣ дар он ҳаҷме, ки чунин иҷозатнома, даъват, маҳдудкунӣ ва ҳуқуқэҷодкунӣ муайян намуданд, мутобиқ бо Созишномаи ТРИПС истифода намегардад.

МОДДАИ 13 МУҲОФИЗАТ АЗ БЕТАРТИБИҲО

1. Ҳар яке аз Тарафҳои аҳдкунанда ба сармоягузорони Тарафи дигари аҳдкунанда, ки дар натиҷаи муҳорибаҳои мусаллаҳона ва ҳолатҳои фавқулода, ба монанди инқилоб, бетартибиҳои шаҳрвандӣ ва ё ҳама гуна ҳодисаҳои дигари монанд дар ҳудуди ин Тарафи аҳдкунандаи аввалӣ зарар дидаанд, бояд дар робита ба ҷуброни зарар, талофӣ подош ва ё ҳама гуна иҷро низоми на камтар мусоидтар аз низоме, ки он ба сармоягузорони худӣ ва сармоягузорони Тарафи аҳдкунанда набуда додааст, вобаста аз нисбатан мусоидтар будани бонкҳо барои сармоягузори Тарафи аҳдкунандаи дигар пешниҳод намояд.

2. Ҳама гуна пардохт ба ҳайси воситаи танзимкунӣ, ки дар банди 1 қайд гардидааст, бояд самаранок иҷрошаванда, озодона интиқолшаванда ва бо асъори озод мубодилашаванда мутобиқи қурби бозории мубодилавӣ бошад.

3. Ҳеҷ яке аз Тарафҳои аҳдкунанда аз уҳдадориҳои худ доир ба банди 1 бинобар сабаби чораҳои он, ки дар робита ба банди 2 моддаи 16 пайдо шудааст, даст нахоҳад кашид.

МОДДАИ 14 СУБРОГАТСИЯ

Агар ягон Тарафи аҳдкунанда ва ё агентии ваколатдорнамудаи он ба ҳама гуна сармоягузори ҳамин Тарафи аҳдкунанда мутобиқи созишномаи ҷуброн, кафолат ва суғурта вобаста ба сармоягузориҳои чунин сармоягузор дар ҳудуди Тарафи аҳдкунандаи дигар пардохтро анҷом диҳад, Тарафи аҳдкунандаи охирӣ пардохти Тарафи аҳдкунандаи аввалӣ, мақоми ваколатдори он вобаста ба ягон ҳуқуқ ва ё талаботи чунин сармоягузорро, ки дар робита ба он чунин пардохт анҷом дода мешавад ва ҳуқуқи Тарафи аҳдкунандаи аввалӣ ё мақоми ваколатдорнамудаи онро барои амалӣ кардани суброгатсияи ҳамагуна чунин ҳуқуқ ва талабот дар ҳаҷми ҳуқуқи қаблӣ ва ё талаботи сармоягузор эътироф менамояд. Вобаста ба пардохти ин Тарафи аҳдкунанда ё мақоми ваколатдорнамудаи он ба қувваи чунин гузашти ҳуқуқ ва ё талабот ва интиқоли чунин пардохт муқаррароти моддаҳои 12,13 ва ё 15 истифода мешавад ва тағйироти далдор ворид карда мешавад.

МОДДАИ 15 ИНТИҚОЛИ МАБЛАҒ

1. Ҳар яке аз Тарафҳои аҳдкунанда кафолат медиҳад, ки тамоми интиқолҳои вобаста ба сармоягузориҳои Тарафи аҳдкунандаи дигар дар ҳудуди он озодона ва бетаъхир вуруд ва бароварда мешаванд, чунин интиқолҳоро махсусан, вале на ҳамчун истисно, дар бар мегирад:

a) сармояи ибтидоӣ ва маблағҳои иловагӣ барои нигоҳдорӣ ё афзоиши сармоягузориҳо;

б) фоида, фоиз, фоида аз сармоя, суди саҳмия, роялтӣ, ҳаққи хизмат ё дигар даромадҳое, ки аз сармоягузорӣ ба даст оварда шудаанд;

в) пардохтҳои таҳти қарордод анҷом додашуда, аз ҷумла пардохти қарзҳои вобаста ба сармоягузорӣ;

г) фурӯши пурра ё қисман ё барҳамдиҳии сармоягузориҳо;

д) музди меҳнат ва подошпулиҳои кормандони хориҷӣ, ки дар робита бо сармоягузорӣ дар Тарафи аҳдкунандаи аввалӣ фаъолият менамоянд;

е) пардохтҳои мутобиқи моддаҳои 12 ва 13 пешбинишуда;

ж) пардохтҳое, ки аз натиҷаи баҳсҳо бармеоянд.

2. Ҳар яке аз Тарафҳои аҳдкунанда минбаъд низ кафолат медиҳад, ки чунин интиқолҳо дар лаҳзаи интиқол аз рӯйи қурби арзиши бозорӣ бетаъхир анҷом дода мешаванд.

3. Новобаста аз бандҳои 1 ва 2, Тарафи аҳдкунанда метавонад тавассути истифодаи оқилона, ғайритабъизӣ ва бовиҷдонона, қонуну қоидаҳои зерини худ интиқолро ба таъхир гузорад ва ё аз он худдорӣ намояд:

а) муфлисшавӣ, пардохтнопазирӣ ё ҳимояи ҳуқуқҳои кредиторон;

б) барориш, савдо ва фурӯши коғазҳои қимматнок, фючерсҳо, ҳуқуқи фурӯш ва хариди коғазҳои қимматнок ва воситаҳои дигари молиявӣ;

в) амалҳои ҷиноятӣ;

г) дар мавридҳои зарурӣ ҳисоботдиҳӣ ва ё баҳисобгирии интиқоли асъор ва ё воситаҳои дигари асъорӣ барои мусоидат ба мақомоти ҳифзи ҳуқуқ ва ё мақомоти танзимоти молиявӣ;

д) таъмини риояи фармонҳо ё қарорҳо дар мурофиаҳои судӣ.

МОДДАИ 16 ИСТИСНОҲОИ УМУМӢ ВА БЕХАТАРӢ

1. Бо дарназардошти талабот оид ба он, ки чунин чораҳо аз ҷониби Тарафи аҳдкунанда набояд тавре истифода гарданд, ки нисбат ба сармоягузорон ва сармояи онҳо дар ҳудуди Тарафи аҳдкунандаи аввалӣ моҳияти табъизи худсарона ё ғайриқонунӣ ва ё маҳдудкунии махфиро касб кунад, ҳеҷ муқаррарот дар Созишномаи мазкур набояд тавре тафсир карда шавад, ки барои аз ҷониби Тарафи аҳдкунандаи аввалӣ қабул ва таъмин намудани чораҳои зерин монеа гардад:

а) зарурати ҳифзи ҳаёт ва саломатии инсон, ҳайвонот ва растаниҳо;

б) зарурати ҳимояи маънавиёти ҷомеа ва нигоҳ доштани тартиботи ҷамъиятӣ ба шарте, ки ба таври истисно нигоҳдории тартиботи ҷамъиятӣ танҳо дар он мавридҳое истифода мешавад, ки ба манфиатҳои асосии ҷомеа таҳдиди воқеӣ бошад;

в) зарурати таъмин намудани риояи қонуну қоидаҳое, ки ба муқаррароти Созишномаи мазкур мухолифат намекунанд, аз ҷумла дахл доранд ба:

- пешгирии амалҳои носаҳеҳ ва беадолатона ва ё барои мубориза бо оқибатҳои иҷро накардани уҳдадориҳо аз рӯйи қарордод;

- ҳимояи махфияти шахсият дар робита ба коркард ва паҳн кардани маълумоти шахсӣ ва ҳимояи махфияти ҳуҷҷатҳои шахсӣ ва ҳисобҳо;

- бехатарӣ;

г) барои ҳимояи боигариҳои миллии дорои арзиши бадеӣ, таърихӣ ва ё археологӣ.

2. Мутобиқи банди 3 моддаи 13 ҳеҷ муқаррарот дар Созишномаи мазкур набояд тарзе шарҳ дода шавад, ки ҳамчун монеа барои Тарафи аҳдкунанда ҷиҳати қабул ва ё татбиқи чораҳои зерин гардад:

а) ки он барои ҳифзи манфиатҳои асосии бехатарии худ зарур мешуморад:

- дар вақти муҳорибаҳои мусаллаҳона, низоъ ва ё вазъияти дигари фавқулода, ки дар Тарафи аҳдкунанда ё дар муносибатҳои байналмилалӣ ба вуқӯъ омадаааст;

- дар робита ба татбиқи сиёсати миллӣ ва ё созишномаҳои байналмилалии марбут ба паҳн накардани яроқу аслиҳа бошад;

б) ба хотири иҷрои уҳдадориҳои худ мутобиқи Оинномаи Созмони Милали Муттаҳид оид ба дастгирии байналмилалии сулҳ ва амният.

3. Ҳеҷ муқаррарот дар Созишномаи мазкур набояд аз ҷониби Тарафи аҳдкунанда пешниҳод ё иҷозати дастрасӣ ба ҳама гуна иттилооте, ки ифшои он бар хилофи манфиатҳои асосии амниятии он муайян кардааст, талаб карда шавад.

4. Дар ҳолатҳое, ки Тарафи аҳдкунанда мувофиқи банди 2 ягон чорае андешад, ки ба уҳдадориҳои муқаррароти Созишномаи мазкур мувофиқат намекунад, он Тарафи аҳдкунанда чунин чораро ҳамчун воситаи канорагирӣ аз уҳдадориҳои худ истифода намекунад.

МОДДАИ 17 ЧОРАҲОИ МУВАҚҚАТИИ БЕХАТАРӢ

1. Тарафи аҳдкунанда метавонад чораҳои маҳдудкуниро нисбат ба амалиётҳои фаромарзии вобаста ба асъор, инчунин пардохтҳо ва интиқолҳо бо шомили интиқолҳои дар моддаи 15 Созишномаи мазкур вобаста ба сармоягузорӣ қабул ва ё дастгирӣ намояд:

а) ҳангоми тавозуни ҷиддии пардохтҳо ва мушкилоти берунии молиявӣ ё таҳдиди ҷой доштани онҳо;

б) дар ҳолатҳои истисноӣ дар мавриде, ки ҳаракати сармоя боиси таҳдид ва ё мушкилоти ҷиддӣ барои идоракунии макроиқтисодӣ, хусусан сиёсати пулӣ ва қурби мубодилавӣ мегардад.

2. Чораҳои маҳдудкунандаи дар банди 1 зикргардида бояд:

а) Тарафи аҳдкунандаи дигар нисбат ба ҳама гуна Тарафи аҳдкунанда набуда, камтар мусоид бошад;

б) мутобиқи моддаҳои Созишномаи Хазинаи Байналмилалии Асъор бошад;

в) нисбат ба чораҳое, ки барои дар чунин ҳолатҳои зарурии дар банди 1 муқарраршуда зиёдтар бошад;

г) муваққатӣ бошад ва пай дар пай бо ислоҳ шудани вазъият ихтисор карда шавад дар робита ба ҳолатҳои банди 1 моддаи мазкур;

д) сари вақт Тарафи дигари аҳдкунандро огоҳ намояд;

е) худдорӣ кардан аз расонидани зарар ба манфиатҳои тиҷоратӣ, иқтисодӣ ва молиявии Тарафи аҳдкунандаи дигар.

3. Тарафи аҳдкунандае, ки дар робита ба банди 1 моддаи мазкур тадбирҳоро қабул намудааст, тибқи дархост бо Тарафи адкунандаи дигар машваратро барои баррасии маҳдудиятҳои аз ҷониби Тарафи аҳдкунандаи аввалӣ қабулшуда оғоз менамояд.

МОДДАИ 18 ЧОРАҲОИ ОҚИЛОНА

1. Сарфи назар аз ҳама гуна муқаррароти дигари Созишномаи мазкур, Тарафи аҳдкунанда набояд аз оқилона андешидани чораҳои марбут ба хизматрасонии молиявӣ, аз ҷумла тадбирҳо оид ба ҳифзи сармоягузорон, амонатгузорон, дорандагони полиси суғурта ё шахсоне, ки аз ҷониби корхона барои пешниҳод кардани хизматрасониҳои молиявӣ ё таъмин намудани масуният ва устувории низоми молиявӣ уҳдадор гардидаанд, пешгирӣ карда шавад.

2. Дар ҳолате, ки тадбирҳои андешидаи Тарафи аҳдкунанда ба муқаррароти банди 1 моддаи мазкур мувофиқат намекунанд, онҳо ҳамчун воситаи пешгирӣ кардани уҳдадориҳои Тарафи аҳдкунанда таҳти Созишномаи мазкур истифода карда намешаванд.

МОДДАИ 19 ҲУҚУҚИ МОЛИКИЯТИ ЗЕҲНӢ

1. Тарафҳои аҳдкунанда бояд ҳимояи оқилона ва самараноки ҳуқуқ ба моликияти зеҳниро таъмин намуда, барои самаранокӣ ва шаффофияти низоми ҳимояи моликияти зеҳнӣ мусоидат намоянд. Бо ин мақсад Тарафҳои аҳдкунанда бояд бо ҳамдигар бо талаби яке аз Тарафҳои аҳдкунанда сари вақт машварат намоянд. Дар вобастагӣ аз натиҷаҳои машварат ҳар яке аз Тарафҳои аҳдкунанда мутобиқи қонуну қоидаҳои худ бояд чораҳои дахлдорро барои бартараф кардани омилҳое, ки ба фаъолияти сармоягузори Тарафи дигари аҳдкунанда таъсири манфӣ мерасонанд, қабул намояд.

2. Ҳеҷ муқаррарот дар Созишномаи мазкур ба ҳуқуқ ва уҳдадориҳои Тарафҳои аҳдкунанда дар асоси созишномаҳои бисёрҷониба оид ба ҳимояи ҳуқуқҳои моликияти зеҳнӣ, ки тибқи он Тарафҳои аҳдкунанда ҳамчун иштирокчӣ мебошад, таъсир намерасонанд.

3. Ҳеҷ муқаррарот дар Созишномаи мазкур набояд тавре маънидод карда шавад, ки як Тарафи аҳдкунандаро водор намояд, ки барои ба сармоягузорони Тарафи аҳдкунандаи дигар ва сармоягузориҳои онҳо низоми ба сармоягузорон ва сармояи Тарафи аҳдкунанда набуда тибқи созишномаиҳои бисёрҷониба дар робита ба ҳимояи ҳуқуқҳои моликияти зеҳнӣ, ки Тарафи аҳдкунандаи аввали иштирокчии он мебошад, пешниҳод намояд.

МОДДАИ 20 ТАДБИРҲОИ ВОБАСТА БА АНДОЗБАНДӢ

1. Ҳеҷ муқаррарот дар Созишномаи мазкур наметавонад ба ҳуқуқ ва уҳдадориҳои яке аз Тарафҳои аҳдкунанда таҳти санади дуҷониба оид ба андозбандии дукарата таъсир расонад. Дар сурати номувофиқ омадани Созишномаи мазкур бо чунин санад, он санад ба андозаи номувофиқатӣ бартарӣ хоҳад дошт.

2. Моддаҳои 2 ва 3 Созишномаи маҳкур ба чораҳои андозбандӣ татбиқ намегарданд.

МОДДАИ 21 ТАДБИРҲОИ ВОБАСТА БА ҲИФЗИ САЛОМАТӢ, БЕХАТАРӢ, ҲИФЗИ МУҲИТИ ЗИСТ ВА СТАНДАРТҲОИ МЕҲНАТӢ

Ҳар яке аз Тарафҳои аҳдкунанда эътироф менамояд, ки ҳавасманд кардани фаъолияти сармоягузорони Тарафи аҳдкунандаи дигар ва Тарафи аҳдкунанда набуда тавассути заиф сохтани тадбирҳои вобаста ба ҳифзи саломатӣ, бехатарӣ, ҳифзи муҳити зист ё паст кардани сатандарҳои меҳнатӣ номуносиб мебошад. Бо ин мақсад Тарафи аҳдкунанда набояд аз андешидани чунин тадбирҳо дар робита ба анҷом, ба даст овардан ва васеъ гардонидани сармоягузориҳо дар ҳудуди он аз Тарафи сармоягузорони дигар Тарафи аҳдкунада ва Тарафи аҳдкунанда набуда худдорӣ намояд ва ё онҳоро ба таъхир гузорад.

МОДДАИ 22 РАД КАРДАНИ ИМТИЁЗҲО

1. Тарафи аҳдкунанда метавонад манфиати Созишномаи мазкурро ба сармоягузори Тарафи аҳдкунандаи дигар, ки корхонаи Тарафи аҳдкунандаи дигар мебошад, сармоягузориҳои он, агар ин корхона аз ҷониби сармоягузори Тарафи аҳдкунанда набуда ихтиёрдорӣ ва назорат карда шавад, рад намояд ва Тарафи аҳдкунандаи радкунанда:

а) бо Тарафи аҳдкунанда набуда муносибатҳои дипломатӣ надошта бошад;

б) дар робита ба Тарафи аҳдкунанда набуда тадбирҳоеро қабул ва истифода менамояд, ки муомилот бо ин корхонаро қатъ менамояд, ва ин муқаррароти Созишномаи мазкур поймолшуда ҳисобида мешавад агар манфиати Созишномаи мазкур ба корхонаи мазкур ва ё сармоягузориҳои он дода шавад.

2. Тарафи аҳдкунанда метавонад манфиати Созишномаи мазкурро ба сармоягузори Тарафи аҳдкунандаи дигар, ки корхонаи Тарафи аҳдкунандаи дигар мебошад ва сармояи ин корхона аз ҷониби сармоягузори Тарафи аҳдкунанда набуда ё Тарафи радкунанда ихтиёрдорӣ ва назорат карда шавад ва чунин корхона дар ҳудуди Тарафи аҳдкунандаи дигар тиҷорати назаррас надошта бошад, рад намояд.

3. Барои мақсадҳои ин модда, корхона:

а) ба сармоягузор «таалуқ доштани» зиёда аз 50 фоизи саҳмияи оддӣ ва ё он пурра ба сармоягузор тааллуқ дошта бошад;

б) аз ҷониби сармоягузори «идорашаванда» агар сармоягузор дорои ваколатҳои таъини бештари аъзои шурои директорон е ба таври дигари ҳуқуқӣ самтҳои фаъолияти онҳоро муайян намояд.

БОБИ 2.ТАНЗИМИ БАҲСҲО

МОДДАИ 23 ТАНЗИМИ БАҲСҲОИ БАЙНИ ТАРАФҲОИ АҲДКУНАНДА

1. Ҳар яке аз Тарафҳои аҳдкунанда бояд барои машваратҳои вобаста ба чунин пешниҳодҳои Тарафи аҳдкунанда дар робита ба масъалаҳои вобаста ба татбиқи Созишномаи мазкур бо дарки масъулият муносибат карда барои онҳо шароити муносиб фароҳам оварад.

2. Ҳама гуна баҳси байни Тарафҳои аҳдкунанда оид ба тафсир ва истифодаи Созишномаи мазкур, ки бо роҳҳои дипломатӣ ҳалли худро пайдо намекунад, ба ҳаллу фасл ба Шурои арбитражӣ фиристода мешавад. Чунин Шурои арбитражӣ барои баррасии судӣ ба таври зерин ташкил мегардад. Дар давоми шаш рӯзи баъд аз он, ки Тарафи аҳдкунанда огоҳинома оиди ҳалли арбитражии баҳсро аз ҷониби Тарафи дигари аҳдкунанда дастрас мекунад, ҳар яке аз Тарафҳои аҳдкунанда ҳакамро таъин мекунад. Ду ҳакам бояд ҳаками сеюмро интихоб кунанд. Ҳаками сеюм бо тасдиқи Тарафҳои аҳдкунанда ба ҳайси Раис таъин мешавад, ба шарте, ки ӯ шаҳрвандии ҳеҷ яке аз Тарафҳои аҳдкунандаро надошта бошад. Раис дар давоми шаш рӯз аз рӯзи таъини ду ҳакам таъин карда мешавад.

3. Агар таъиноти дахлдори дар банди 2 зикргардида дар давоми муҳлатҳое, ки дар ин банд зикр гардидаанд, сурат нагирад, ҳар кадоме аз Тарафҳои аҳдкунанда метавонад (агар тарафҳо ба шартҳои дигаре ба мувофиқа нарасида бошанд) аз Котиби генералии Суди доимии арбитражӣ дар Гаага дархост кунад, то он таъиноти лозимиро анҷом бидиҳад.

4. Шурои арбитражӣ қоидаҳои расмии худро пас аз машварат бо Тарафҳои аҳдкунанда муайян мекунад. Шурои арбитражӣ баҳсро мувофиқи Созишномаи мазкур ва қоидаву принсипҳои ҳуқуқи байналмилалии ба мавзуъ дахлдор ҳаллу фасл менамояд. Шурои арбитражӣ дар муддати муайян қарори худро бо аксарияти овозҳо қабул намуда, қарор хусусияти ниҳоӣ ва ҳатмиро доро мебошад.

5. Ҳар яке аз Тарафҳои аҳдкунанда хароҷоти ҳаками интихобкардааш ва намояндагии худро дар мурофиаҳои арбитражӣ пардохт мекунад. Хароҷоти Раиси Шурои арбитражӣ ба иҷрои уҳдадориҳои худи он шомил буда, хароҷоти боқимондаи Шурои арбитражӣ аз сӯйи Тарафҳои аҳдкунанда баробар пардохт карда мешаванд.

МОДДАИ 24 ҲАЛЛИ БАҲСҲОИ САРМОЯГУЗОРӢ БАЙНИ ТАРАФИ АҲДКУНАНДАВА САРМОЯГУЗОРИ ТАРАФИ АҲДКУНАНДАИ ДИГАР

1. Дар ҳолати ба вуқуъ омадани баҳси сармоягузорӣ байни даъвогар ва ҷавобгар, дар мавриди аввал онҳо бояд ҷиҳати бо роҳи машварату музокирот ҳал намудани баҳс кӯшиш ба харҷ диҳанд, ки он метавонад истифодаи расмиёти тарафи сеюмро дар бар гирифта, маҷбурӣ намебошад.

2. Дар ҳолате, ки агар Тарафи баҳскунанда чунин шуморад, ки ҳалли баҳси сармоягузорӣ бо роҳи машваратҳо ва музокирот имконнопазир мебошад:

а) даъвогар аз номи худ метавонад дар асоси моддаи мазкур ба арбитраж даъво пешниҳод намояд, доир ба он, ки:

- ҷавобгар мутибиқи Боби 1 уҳдадории худро вайрон кардааст;

- талаботи созишномаи сармоягузориро, ки даъвогар яке аз тарафҳои он аст, вайрон кардааст;

- даъвогар бо сабаби ва ё дар натиҷаи ин вайронкунӣ зарар ё зиён дидааст;

б) даъвогар аз номи корхонаи даъвогар, ки шахси ҳуқуқие мебошад, ки даъвогар бевосита ё бавосита тааллуқ дорад ё назорат мекунад, метавонад мувофиқи хамин модда ба арбитраж даъво пешниҳод намояд, доир ба он, ки:

- ҷавобгар уҳдадории худро мутобиқи Боби 1 вайрон кардааст;

- талаботи созишномаи сармоягузориро, ки корхона яке аз тарафҳои он аст, вайрон кардааст;

- корхона бо сабаби ва ё дар натиҷаи ин вайронкунӣ зарар ё зиён дидааст.

3. Ҳадди ақал то навад рӯз пеш аз пешниҳоди даъво ба арбитраж мутобиқи ҳамин модда даъвогар бояд ба ҷавобгар огоҳиномаи хаттӣ дар бораи нияти додани даъво ба арбитражро ирсол намояд (минбаъд - «огоҳинома дар бораи нияти додани даъво ба арбитраж»). Дар огоҳинома бояд маълумоти зерин дарҷ карда шавад:

а) ном ва суроғаи даъвогар ва дар сурати зербанди 2 (б) ном, суроға, сана ва маҳалли бақайдгирии корхона;

б) оид ба ҳар як даъвои - муқаррароти боби 1 ё созишномаи сармоягузорӣ, ки вайрон шудани он ва ҳама гуна дигар муқаррароти дахлдорро тасдиқ менамояд;

в) асоси ҳуқуқӣ ва воқеӣ оид ба ҳар як даъво;

г) кумаки дархостшуда ва ҳаҷми тахминии ҷуброни зарар.

4. Ба шарте, ки дар давоми шаш моҳ агар ҳолати ба миён омада ба баҳс расонад, он гоҳ даъвокунанда метавонад даъвои вобаста ба банди 2 ба арбитражи зерин пешниҳод кунад:

а) мутобиқи талаботи Конвенсияи МБҲБС, дар ҳолате, ки агар ҳарду Тарафи аҳдкунанда иштирокчии Конвенсияи МБҲБС бошанд;

б) мувофиқи Қоидаҳои арбитражии ЮНСИТРАЛ; ё

в) агар тарафҳои баҳскунанда доир ба институтҳои дигари арбитражӣ ё қоидаҳои арбитражӣ ба мувофиқа расанд.

5. Даъво тибқи моддаи мазкур ба арбитраж супорида ҳисоб мешавад, вақте ки огоҳиномаи даъвогар дар бораи арбитраж ё дархости ӯ дар бораи арбитраж (минбаъд «огоҳинома дар бораи арбитраж» номида мешавад):

а) дар банди 1 моддаи 36 Конвенсияи МБҲБС зикр шудааст, аз ҷониби Дабири куллӣ МБҲБС қабул карда шудааст;

б) дар моддаи 3 регламенти Арбитражии ЮНСИТРАЛ якҷоя бо аризаи даъвогӣ, ки дар моддаи 20 регламенти Арбитражии ЮНСИТРАЛ зикр шудааст, аз ҷониби ҷавобгар қабул карда шудааст;

в) мувофиқи ягон муассисаи дигари ҳакамӣ ё қоидаҳои ҳакамӣ, ки мувофиқи зербанди 4(в) интихоб шудаанд, аз ҷониби ҷавобгар гирифта мешавад, агар дар чунин муассиса ё дар чунин қоидаҳо тартиби дигаре нишон дода нашуда бошад.

6. Ҳар яке аз Тарафҳои аҳдкунанда уҳдадор аст ба пешниҳоди аризаи даъвогӣ тибқи моддаи мазкур дар робита ба Созишномаи мазкур розигӣ диҳад. Дар ҳолате, ки агар баҳс мутобиқи сархати 1 банди 2 (а) ё сархати 2 банди 2 (б) қабул гардад, агар созишномаи сармоягузорӣ чунин муқаррарот пешбинӣ намояд, ки тибқи он нишасти озод барои ҳалли баҳси сармоягузорӣ пешбинӣ шудааст, чунин муқаррарот набояд тавре тафсир карда шавад, ки чунин розигиро дар мавриди баҳс оид ба вайрон шудани созишномаи сармоягузорӣ бекор ва ё сарфи назар намояд.

7. Сарфи назар аз муқаррароти банди 6, ҳеҷ як талабот наметавонад ба арбитраж тибқи моддаи мазкур пешниҳод карда шавад, агар аз санае, ки даъвокунанда бори аввал ба даст овардааст, ё доир ба халалдор шудан тибқи банди 2 огоҳ шудааст ва нисбати даъво тибқи банди 2 (а) медонад ё корхонае, ки дар робита ба банди 2 (б) қайд шудааст ва дар чунин маврид зарар дидааст, зиёда аз се сол гузашта бошад.

8. Ҳеҷ гуна даъво ба арбитраж тибқи моддаи мазкур пешниҳод карда намешавад, агар:

дар ҳолати банди 2 (а):

- даъвогар дар шакли хаттӣ ба арбитраж тибқи тартиби муқаррарнамудаи ҳамин модда ризоят медиҳад;

- даъвогар ҳуқуқ дорад, ки ҳама гуна ҳуқуқро барои оғоз ё идома додан ё пешбурди мурофиаи судӣ дар асоси қонуни Тарафи аҳдкунанда ё расмиёти дигари баҳсбарангези баррасишаванда, ҳар гуна мурофиаи судиро, дар сархати якум банди 2 (а) муваққатан ба таъхир гузорад;

дар ҳолати пешбининамудаи банди 2 (б):

- ҳам даъвогар ва корхона, ки дар ин зербанд ишора шудаанд, тибқи тартиби муқаррарнамудаи моддаи мазкур дар шакли хаттӣ ба арбитраж розигӣ медиҳанд;

- ҳам даъвогар ва ҳам корхона, ки дар ин зербанд зикр шудаанд, аз ҳуқуқи шуруъ кардан ё идома додани муҳокимаи маъмурӣ ё судӣ дар асоси қонунгузории яке аз Тарафҳои аҳдкунанда, ё шуруъ кардан ё идома додани расмиёти ҳаллу фасли баҳсҳо, ҳар гуна муҳокимаҳо нисбати ҳар гуна чорае, ки мутобиқи сархати 1 банди 2 (б) ҳуқуқвайронкунӣ ба ҳисоб меравад, дар шакли хаттӣ даст мекашанд.

9. Рад намудан, ки мутобиқи сархати 1 банди 8 (а) ва ё сархати 2 банди 8 (б) пешниҳод карда мешавад, дар ҳолате, ки агар суди арбитражӣ даъворо бинобар риоя нашудани талаботи бандҳои 3,4,7 ва 8 ё ҳама гуна дигар асосҳои мурофиавӣ ва ҳуқуқӣ рад менамояд, қатъ карда мешавад.

10. Новобаста аз сархати якуми банди 8 (а) ва сархати дуюми банди 8 (б), давогар ё корхонаи дар зербанди 2 (б) қайдшуда метавонад амалҳои барои мусоидати муваққатии судӣ равонашударо, ки пардохти зарарҳои молиявии ба суд мутобиқи қонунҳои ҷавобгар расонидашударо дар бар намегирад, ташаббус намояд.

11. Вақте, ки талабот мутобиқи сархати 1 банди 2 (а) ва сархати 1 банди 2 (б) пешниҳод мегардад, трибунал масъалаҳои баҳсиро мутобиқи Созишномаи мазкур ва меъёрҳои ҳуқуқи байналмилалии истифодашаванда ҳаллу фасл менамояд.

Вақте ки даъво тибқи сархати 1 банди 2 (а) ва ё сархати 2 банди 2 (б) пешниҳод мегардад, трибунали арбитражӣ метавонад инро татбиқ намояд:

- меъёрҳои ҳуқуқие, ки дар созишномаи сармоягузорӣ зикр шудаанд, ва ё тарафҳои баҳскунанда дар натиҷаи музокирот доир ба он ба ҳам мувофиқ омаданд;

- агар меъёрҳои қонун муайян нашуда бошанд ё ба ҳар василаи дигар мувофиқа нашуда бошанд, пас ҳуқуқи ҷавобгар шомили меъёрҳои ҳуқуқии ӯ, ки марбут ба баҳсҳо мебошад.

12. Ҷавобгар бояд ба Тарафи баҳскунанда набуда манзур намояд:

а) огоҳинома дар бораи арбитраж на дертар аз сӣ рӯз баъди ироа гаштани даъво;

б) нусхаҳои ҳамаи аризаҳое, ки ба арбитраж пешкаш шуда буд.

13. Тарафи дар баҳс иштирокнадошта метавонад бо ирсоли огоҳинома ба тарафҳои баҳскунанда ба суди арбитражӣ аризаҳоро оид ба тафсири Созишномаи мазкур манзур намояд.

14. Дар мавриди арбитраж мутобиқи моддаи мазкур ҷавобгар набояд ба ҳайси ҳимоя даъвои ҷавобӣ ё василаи дигар оид ба он, ки даъвогар ҷуброни қисман ва ё пурра барои зиён, мутобиқи шартномаи суғурта ё замонат, гирифтааст ё мегирад, тасдиқ намояд.

15. Суди арбитражӣ метавонад танҳо инро содир намояд:

а) қарор дар хусуси ҷой доштан ва ё надоштан аз ҷониби ҷавобгар вайрон гардидани уҳдадориҳои он таҳти Боби 1 ё таҳти созишномаи сармоягузорӣ мутобиқи сархати 3 банди 2 (а), дар робита ба даъвогар ва сармоягузориҳои он;

б) яке ё ҳарду аз василаҳои зерини ҳимояи ҳуқуқӣ, танҳо агар чунин вайронкунӣ ҷой дошта бошад:

- зарарҳои пулӣ ва фоизҳои дахлдор;

- реститутсияи (бозпас баргардонидан) амвол ва дар ин ҳолат қарор пешбинӣ менамояд, ки ҷавобгар метавонад зарари пулӣ ва ҳама гуна фоизҳои дигари ба ҷои реститутсия пешбинишавандаро пардохт намояд.

16. Суди арбитражӣ метавонад ҳамчунин дар мавриди хароҷот ва ҳақќи хизмати адвокат мутобиқи қоидаҳои арбитражии амалкунанда қарор барорад.

Мутобиқи банди 15 (б) дар мавриди сархати 2:

а) қарор дар мавриди ҷуброни пулӣ ва фоизҳо пешбинӣ мекунад, ки маблағ барои корхонаи дар зербанди мазкур зикршуда пардохт мешавад;

б) қарор дар мавриди реститутсияи молу мулк бояд пешбинӣ намояд, ки реститутсия барои корхонаи дар зербанди мазкур зикршуда амалӣ мегардад;

в) қарор пешбинӣ менамояд, ки он бе зиён расонидан ба ҳама гуна ҳуқуқе, ки шахси воқеӣ ё корхона метавонад дошта бошад, барои мусоидат таҳти қонуни амалкунанда қабул мешавад.

17. Ҷавобгар метавонад сари вақт ҳамаи ҳуҷҷатҳоро интишор кунад, аз ҷумла қароре, ки ба суди арбитражӣ манзур шудааст, муқаррар гардидааст ё содир шудааст аз ҷониби суди арбитражӣ ва тибқи банди 4, ба шарти таҳрири:

а) иттилооти махфии тиҷоратӣ;

б) иттилооте, ки мутобиқи қонунҳо ва қоидаҳои ҳар ду Тарафи аҳдкунанда махфӣ аст, ва ба ҳар васила аз интишор намудан маҳфуз аст,;

в) иттилооте, ки тибқи қоидаҳои арбитражии муносиб бояд нигоҳдорӣ шавад.

18. Агар тарафҳои баҳскунанда ба ягон роҳ ба созиш наоянд, макони арбитраж дар давлате муайян карда мешавад, ки он давлат шомили Конвенсияи Ню-Йорк мебошад.

19. Қарори аз ҷониби суди арбитражӣ содирнамуда барои тарафҳои баҳскунанда ниҳоӣ ва ҳатмӣ мебошад. Ин қарор бояд мутобиқи қонун ва меъёрҳо ва инчунин қонуни байналмиллалии муносиб, аз ҷумла Конвенсияи МБҲБС ва Конвенсияи Ню-Йорк, дар хусуси иҷроиши қарори арбитражӣ дар давлате, ки чунин иҷроиш зарур дониста мешавад, татбиқ гардад.

МОДДАИ 25 ИСТИСНОҲО АЗ ҲАЛЛИ БАҲСҲО

Қарори Япония тибқи Қонун дар бораи асъор ва савдои хориҷӣ (Қонуни №228 аз соли 1949) бо эҳтимолияти вориднамоии тағйирот дар қисми сармоягузорӣ, аз ҷумла фармон дар бораи тағйир додани мундариҷаи сармоягузорӣ ё қатъ кардани раванди сармоягузорӣ мавриди баҳс мутобиқи муқаррароти моддаи 24 қарор намегирад, зеро тибқи қонуни мазкур барои тафтиши сармоягузорие, ки метавонад ба амнияти миллӣ, аз қабили саноати аслиҳа халал расонад, огоҳии пешакӣ талаб карда мешавад.

МОДДАИ 26 ДАСТРАСИИ ҲУҶҶАТҲО

1. Огоҳинома ва ҳуҷҷатҳои дигари марбут ба арбитраж мутобиқи боби мазкур ба ҷониби Тарафи аҳдкунанда тавассути маќомоти зерин дастрас карда мешаванд:

а) нисбат ба Япония - Бюрои байналмиллалии ҳуқуқии Вазорати корҳои хориҷӣ;

б) нисбат ба Ҷумҳурии Тоҷикистон - Вазорати корҳои хориҷӣ.

2. Тарафи аҳдкунанда сари вақт маълумотро нашр менамояд ва Тарафи дигари аҳдкунандаро доир ба ҳамагуна тағйирот дар номи мақомоти дар банди 1 қайдшуда огоҳ менамояд.

3. Ҳар яке аз Тарафњои аҳдкунанда номи мақомоти худро, ки дар банди 1 ва 2 моддаи мазкур қайд шудааст, ошкор мекунад;

БОБИ 3.КОМИССИЯИ МУШТАРАК

МОДДАИ 27 КОМИССИЯИ МУШТАРАК

1. Барои ноил шудан ба мақсадҳои Созишномаи мазкур Тарафҳои аҳдкунанда Комиссияи муштаракро (минбаъд «Комиссия» номида мешавад) таъсис медиҳанд. Вазифаҳои Комиссия инњоянд:

а) баррасӣ ва таҳлили татбиқ ва амали Созишномаи мазкур;

б) баррасии чораҳои номуносиб, ки мутобиқи банди 1 моддаи 7 бо мақсади ихтисор ва бартараф кардани чунин чораҳои номуносиб дастгирӣ, нигоҳдорӣ ва тағйир дода мешаванд;

в) муҳокимаи чораҳои номуносиб, ки таҳти банди 2 моддаи 7 бо мақсади фароҳам овардани шароити мусоид барои сармоягузорони Тарафҳои аҳдкунанда қабул ва истифодабарӣ шуданд;

г) мубодилаи иттилоот ва муҳокимаи масъалаҳои сармоягузорї дар доираи Созишномаи мазкур, ки ба беҳтар шудани муҳити сармоягузорӣ равона шудааст;

д) муҳокимаи ҳама гуна масъалаҳои дигари сармоягузорӣ марбут ба Созишномаи мазкур.

2. Комиссия дар ҳолати зарурат метавонад ба Тарафҳои аҳдкунанда бо розигии Тарафҳо оид ба фаъолияти самарабахш ва ноил шудан ба мақсадҳои Созишномаи мазкур тавсияҳои дахлдорро манзур намояд.

3. Комиссия аз намояндагони Тарафҳои аҳдкунанда таъсис дода мешавад. Комиссия метавонад бо розигии мутақобилаи Тарафҳои аҳдкунанда намояндагони ташкилоти дахлдори ҳукуматҳои Тарафҳои аҳдкунандаро, ки дорои таҷрибаи зарурӣ мебошанд, дар робита ба масъалаҳои мавриди муҳокима қарор гирифташаванда ва гузаронидани ҷаласаҳои муштарак бо намояндагони бахши хусусӣ даъват кунад.

4. Комиссия барои иҷрои вазифаҳои худ қоидаҳои расмиёти худро муайян менамояд.

5. Комиссия метавонад зеркомиссияҳоро таъсис диҳад ва вазифаҳои алоҳидаро ба онҳо вогузор намояд.

6. Комиссия ҷаласаи худро бо дархости ҳар кадоме аз Тарафҳои аҳдкунанда баргузор менамояд.

БОБИ IV.МУҚАРРАРОТИ ХОТИМАВӢ

МОДДАИ 28 САРЛАВҲАҲО

Сарлавҳаҳои қисмҳо ва моддаҳои Созишномаи мазкур танҳо ба хотири бароњатї дарҷ шудаанд ва ба шарҳи Созишномаи мазкур таъсир намерасонанд.

МОДДАИ 29 МУҚАРРАРОТИ ХОТИМАВӢ

1. Тарафҳои аҳдкунанда ба якдигар тавассути роҳҳои дипломатӣ оид ба иљрои расмиёти дохилидавлатие, ки барои эътибор пайдо кардани Созишномаи мазкур зарур аст, огоҳинома ирсол менамоянд. Созишнома дар рӯзи сиюми баъд аз гирифтани огоҳинома эътибор пайдо мекунад. Он дар муддати даҳ сол амал намуда, то қатъ гардидани амали, ки дар банди 2 пешбинӣ шудааст, эътиборнок мемонад.

2. Тарафи аҳдкунанда метавонад як сол пеш аз анҷоми Созишномаи мазкур ба Тарафи дигари аҳдкунанда бо огоҳии хаттӣ дар охири давраи ибтидоии даҳсола ё ҳар вақти баъд аз он амали Созишномаи мазкурро қатъ кунад

3. Созишномаи мазкур инчунин нисбат ба ҳамаи намудњои фаъолияти сармоягузории ҳар яке аз Тарафҳои аҳдкунанда, ки дар ҳудуди Тарафи аҳдкунандаи дигар мувофиқи қонунҳо ва қоидаҳои ҳамон Тарафи аҳдкунанда пеш аз эътибор пайдо кардани Созишномаи мазкур анҷом дода шудааст, татбиқ мегардад.

4. Дар робита бо сармоягузориҳое, ки то рӯзи қатъ гардидани амали Созишномаи мазкур анҷом дода шудаанд, муқаррароти Созишномаи мазкур аз лаҳзаи қатъ шудани амали Созишномаи мазкур то даҳ сол эътибор хоҳад дошт.

5. Созишномаи мазкур нисбат ба даъвоҳое, ки аз ҳодисаҳои пеш аз эътибор пайдо кардани Созишномаи мазкур ба вуқуъ пайвастаанд, татбиқ намегардад.

6. Замимаҳо ба Созишномаи мазкур қисми ҷудонашавандаи Созишномаи мазкурро ташкил медиҳанд.

Бо тасдиқи ин, намояндагоне, ки аз тарафи ҳукуматҳои худ ваколатдор гардидаанд, Созишномаи мазкурро дар ду нусхаи асл дар шаҳри ______________ бо забони англисӣ ба имзо расониданд.

ЗАМИМАИ I

1. Мутобиқи банди 1 (а) моддаи 7 Созишнома дар Феҳристи Тарафи аҳдкунанда чораҳои мавҷудаи он нишон дода шудаанд, ки ба онҳо баъзе ё ҳамаи уҳдадориҳои ба зимма гирифташуда татбиқ намегарданд:

а) Моддаи 2 (Низоми миллӣ);

б) Моддаи 3 (Низоми мусоидати бештар);

в) Моддаи 6 (Манъи иҷрои талабот).

Эзоҳ: барои эътимоди бештар сабтҳо дар Феҳристи Япония метавонанд чораҳои андешидаи Японияро тибқи моддаи 16 Созишнома дар бар гиранд.

2. Барои замимаи мазкур истилоҳҳо маънои зерин доранд:

а) «Соҳа» ба соҳае ишора мекунад, ки барои он сабт шудааст;

б) «Зерсоҳа» агар ба он истинод дошта бошад, ба зерсоҳаи мушаххасе ишора мекунад, ки барои он навишта шудааст;

в) «Таснифоти соҳавӣ» барои шаффофият зикр шудааст ва ба намудњои фаъолияте дахл дорад, ки бо чораи номувофиқ тибқи рамзҳои дохилӣ ё байналмилалии таснифоти соҳавӣ фаро гирифта шудаанд;

г) «Уҳдадориҳои дахлдор» уҳдадориҳои дар банди 1 зикршударо нишон медиҳанд, ки тибқи банди 1(a) моддаи 7 Созишнома ба андозаи (чораҳои) номбаршуда татбиқ карда намешаванд;

д) «Тадбирҳо» ба қонунҳо, қоидаҳо ё чораҳои дигаре, ки нисбати онҳо сабт шудааст, ишора мекунад. Тадбире, ки дар унсури «Тадбирҳо» нишон дода шудааст:

- маънои тадбирро бо ислоҳот, идомаи амал ё барқароркунии амал дар санаи эътибор пайдо кардани Созишномаи мазкур дорад;

- ҳама гуна тадбири тобеъро дар бар мегирад, ки дар асоси ин тадбир қабул ё дастгирӣ карда мешавад ва ба он мувофиқат мекунад;

е) «Тавсиф» тавсифи чораи номувофиқ ё тавсифи умумии ихтиёрии чораи нисбати он сабтшударо дар бар мегирад.

3. Ҳангоми тафсири сабт ҳамаи унсурҳои он баррасӣ карда мешаванд. Сабт бояд дар партави муқаррароти дахлдори Созишномаи мазкур, ки дар асоси он сабт карда шудааст, тафсир карда шавад ва унсури «Тадбир» нисбат ба ҳамаи унсурҳои дигар бартарӣ дорад.

4. Барои мақсадҳои Замимаи мазкур истилоҳи «ТССҶ» маънои Таснифоти стандартии соҳавии Японияро дорад, ки аз ҷониби Вазорати корҳои дохилӣ ва коммуникатсияи Япония муқаррар карда шудааст ва 27 июли соли 2023 аз нав дида баромада шудааст.

Феҳристи Ҷумҳурии Тоҷикистон

             Феҳристи Япония

ЗАМИМАИ 2

1. Мутобиқи банди 2 моддаи 7 Созишнома, дар Феҳристи Тарафи аҳдкунанда  соҳаҳо, зерсоҳаҳо ё намудњои фаъолияти мушаххас нишон дода шудаанд, ки нисбати онҳо ин Тарафи аҳдкунанда метавонад тадбирҳои мавҷударо нигоҳ дорад ё чораҳои нав ё маҳдудкунандае андешад, ки ба ёҳдадориҳои муқарраршуда ҷавобгӯ набошанд:

                а) Моддаи 2 (Низоми миллӣ);

                б) Моддаи 3 (Низоми мусоидати бештар); 

                в) Моддаи 6 (Манъи иҷрои талабот).

Эзоҳ: барои эътимоди бештар сабтҳо дар Феҳристи Япония метавонанд чораҳои андешидаи Японияро тибқи моддаи 16 Созишнома дар бар гиранд.

2. Барои замимаи мазкур истилоҳҳо маънои зерин доранд:

а) «соҳа» ба соҳае ишора мекунад, ки барои он навишта шудааст;

     б) «зерсоҳа» ба зерсоҳаи мушаххасе ишора мекунад, ки барои он навишта шудааст;

    в) «таснифоти соҳавӣ» бо мақсади шаффофият ба намуди фаъолияте дахл дорад, ки мувофиқи рамзҳои таснифотии соҳавии миллӣ ё байналмилалӣ бо чораи номувофиқ фаро гирифта мешавад;

     г) «уҳдадориҳои дахлдор» уҳдадориҳои дар банди 1 зикршударо муайян мекунанд, ки тибқи банди 2 моддаи 7 Созишнома ба соҳа, зерсоҳа ё намудҳои фаъолияти дар ин мавқеъ номбаршуда татбиқ карда намешаванд;

      д) «тавсиф» доираи фарогирӣ ё хусусияти соҳаҳо, зерсоҳаҳо ё намудҳои фаъолиятро, ки мавқеи додашуда фаро мегирад, муайян мекунад;   

     е) «тадбирҳои мавҷуда» бо мақсади шаффофият рӯйхати нопурраи тадбирҳои мавҷударо муайян мекунад, ки ба соҳаҳо, зерсоҳаҳо ё намудҳои фаъолияти дар ин мавқеъ фаро гирифташуда татбиқ карда мешаванд.

3. Ҳангоми тафсири мавқеъ бояд ҳамаи унсурҳои он ба назар гирифта шаванд.  Унсури «тавсиф» нисбат ба ҳамаи унсурҳои дигар қувваи бартаридошта дорад.

4. Барои мақсадҳои замимаи мазкур:

a) истилоҳи ТССҶ маънои таснифоти стандартии Соҳавии Японияро дорад, ки аз ҷониби Вазорати корҳои дохилӣ ва коммуникатсияи Япония муқаррар карда шудааст ва 27 июли соли 2023 аз нав дида баромада шудааст;   

б) истилоҳи ТПМА маънои таснифи пешакии маҳсулоти асосиро дорад (Маҷмуъи ҳуҷҷатҳои оморӣ М, №77, Департаменти масъалаҳои байналмилалии иқтисодӣ ва иҷтимоӣ, идораи Омори Созмони Милали Муттаҳид, Ню-Йорк, соли 1991).