Бо қарори Ҳукумати
Ҷумҳурии Тоҷикистон
аз 13 феврали соли 2024, № 61
тасдиқ шудааст
Тартиби нигоҳдорӣ ва истифодаи коллексияҳои захираҳои генетикӣ
1. МУҚАРРАРОТИ УМУМӢ
1. Тартиби нигоҳдорӣ ва истифодаи коллексияҳои захираҳои генетикӣ (минбаъд - Тартиб) тартиби нигоҳдорӣ ва истифодаи намунаҳои коллексияҳои захираҳои генетикиро дар самти растаниҳо, ҳайвонот ва микроорганизмҳо ба танзим медарорад.
2. Коллексияҳои захираҳои генетикӣ - маҷмуи намунаҳои захираҳои генетикӣ мебошанд, ки интихобан ё бо усулҳои омӯзиши ирсиятҳои фарқкунанда бо мақсади истифода дар корҳои илмӣ, селексионӣ, маърифатӣ ва иҷрои дигар корҳо дар низоми ягона ҷамъоварӣ карда шудаанд.
2. ТАШАККУЛИ КОЛЛЕКСИЯҲОИ ЗАХИРАҲОИ ГЕНЕТИКӢ ВА НАМУНАҲОИ ОНҲО
3. Коллексияҳои захираҳои генетикӣ ва намунаҳои онҳо бо роҳҳои зерин ташаккул меёбанд:
- аз гардиши табиӣ ва макони ҷойгиршавии табиӣ тибқи тартиби муқаррарнамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон баровардани захираҳои генетикӣ;
- ба даст овардани ҳуҷҷатҳои намунаҳои захираҳои генетикӣ аз коллексияҳои аслӣ барои нигоҳдорӣ дар асоси шартнома ё шартҳои дигари пешбининамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон;
- аз коллексияи аслӣ ҷудо намудани қисми он, ки нақши коллексияи мустақилро иҷро менамояд.
3. ТАРТИБИ НИГОҲДОРИИ НАМУНАҲОИ КОЛЛЕКСИЯҲОИ ЗАХИРАҲОИ ГЕНЕТИКӢ
4. Соҳибони намунаҳои коллексияҳои захираҳои генетикӣ барои таъмини шароити воқеии нигоҳдории онҳо, ҳифзи онҳо аз нобудшавӣ, вайроншавӣ ва истифодаи тамаъкорона, муносибати бераҳмона ва барои пешгирӣ аз паҳншавии касалиҳои зоонозӣ, мусоидат ба сари вақт ошкор намудани зараррасонҳои карантинӣ, касалиҳои растанӣ ва алафҳои бегона инчунин муҳайё намудани шароити мусоид барои омӯзиш ва намоиши онҳо уҳдадор мебошанд.
5. Намунаҳои захираҳои генетикӣ дар биноҳои махсус таҷҳизонидашуда бо риояи меъёрҳои нигоҳдории ҳарорат ва намнокии ҳаво, равшанӣ ва қоидаҳои биологӣ нигоҳ дошта мешаванд.
6. Барои бақайдгирии ҳарорат ва намнокии ҳаво дар ҳар як бино, ки он ҷо намунаҳои коллексияҳои захираҳои генетикӣ нигоҳ дошта мешаванд, психрометрҳо, гигрометрҳо (рутубатсанҷҳо), термометрҳои сертификатсияшуда ва дигар воситаҳои назоратию санҷишии зарурӣ гузошта мешаванд.
7. Соҳибони намунаҳои коллексияҳои захираҳои генетикӣ нигоҳдории онҳоро дар биноҳо ҳангоми дигар шудани меъёрҳои нигоҳдорӣ бо воситаҳои огоҳкунанда таҷҳизонидашуда таъмин менамоянд.
8. Дар ҳолати барҳам додан ва (ё) тағйир додани самти фаъолияти субъектҳои хоҷагидор, тарзи нигоҳдорӣ ва истифодаи намунаҳои коллексияи захираҳои генетикӣ дар нигоҳдории онҳо қарордоштаро мақомоти ваколатдори давлатӣ дар соҳаи захираҳои генетикӣ муайян менамояд.
9. Баҳисобгирии коллексияҳои захираҳои генетикӣ бо тартиби муқарраргардида аз ҷониби мақомоти ваколатдори давлатӣ дар соҳаи захираҳои генетикӣ амалӣ карда мешавад.
4. ТАРТИБИ ИСТИФОДАИ КОЛЛЕКСИЯҲОИ ЗАХИРАҲОИ ГЕНЕТИКӢ
10. Коллексияҳои захираҳои генетикӣ метавонанд барои мақсадҳои зерин истифода шаванд:
- намоиши доимӣ ва ё муваққатӣ дар ҳудуди Ҷумҳурии Тоҷикистон ва берун аз он;
- таҳқиқоти илмӣ дар ҳудуди Ҷумҳурии Тоҷикистон ва берун аз он;
- аксбардорӣ ва сабти видеоӣ.
11. Коллексияҳои захираҳои генетикӣ дар ҳолатҳои мавҷуд будани хатар барои онҳо истифода намешаванд.
12. Соҳибони коллексияҳои захираҳои генетикӣ нигоҳдории воқеии онҳоро ҳангоми таҳвил таъмин менамоянд. Таҳвил дар асоси тавсияҳои муассисаҳои илмӣ амалӣ карда мешавад.
13. Ворид кардани коллексияҳои захираҳои генетикӣ ба ҳудуди Ҷумҳурии Тоҷикистон ва баровардани онҳо берун аз ҳудуди Ҷумҳурии Тоҷикистон, ё қисмҳои алоҳидаи таркибии онҳо аз ҷониби мақомоти ваколатдори давлатӣ дар соҳаи захираҳои генетикӣ, дар асоси созишномаҳои байналмилалие, ки Ҷумҳурии Тоҷикистон онҳоро эътироф намудааст, амалӣ карда мешавад.
14. Шахсони воқеӣ ва ҳуқуқӣ дар хусуси ворид кардани захираҳои генетикӣ ба ҳудуди Ҷумҳурии Тоҷикистон ва баровардани онҳо берун аз он ё қисмҳои алоҳидаи таркибии онҳо тариқи хаттӣ мақомоти ваколатдори давлатӣ дар соҳаи захираҳои генетикиро огоҳ менамоянд.
15. Огоҳ кардан дар хусуси воридоту содироти захираҳои генетикӣ на кам аз даҳ рӯзи корӣ то анҷом додани амали мазкур тариқи хаттӣ ба роҳ монда мешавад.
5. МУҚАРРАРОТИ ХОТИМАВӢ
16. Шахсони воқеӣ ва ҳуқуқӣ барои вайрон кардани талаботи Тартиби мазкур тибқи тартиби муқарраргардидаи қонунгузорӣ ба ҷавобгарӣ кашида мешаванд.
Утвержден
постановлением Правительства
Республики Таджикистан
от 13 февраля 2024 года, №61
Порядок хранения и использования образцов коллекций генетических ресурсов
1. ОБЩИЕ ПОЛОЖЕНИЯ
1. Порядок хранения и использования коллекций генетических ресурсов (далее - Порядок) регулирует порядок хранения и использования образцов коллекций генетических ресурсов растений, животных и микроорганизмов.
2. Коллекции генетических ресурсов - это совокупность образцов генетических ресурсов, собранных выборочно или методами изучения различной наследственности с целью использования в научной, селекционной, просветительской работе и выполнения других работ в единой системе.
2. ФОРМИРОВАНИЕ КОЛЛЕКЦИЙ ГЕНЕТИЧЕСКИХ РЕСУРСОВ И ИХ ОБРАЗЦОВ
3. Коллекции генетических ресурсов и их образцов формируются следующими способами:
- вывод генетических ресурсов из естественного оборота и места природного обитания согласно установленному порядку законодательства Республики Таджикистан;
- получение образцов документов генетических ресурсов из подлинных коллекций для хранения на основании соглашения или других условий, предусмотренных законодательством Республики Таджикистан;
- разделение из подлинной коллекции её части, служащей самостоятельной коллекцией.
3. ПОРЯДОК ХРАНЕНИЯ ОБРАЗЦОВ КОЛЛЕКЦИЙ ГЕНЕТИЧЕСКИХ РЕСУРСОВ
4. Владельцы образцов коллекций генетических ресурсов ответственны за обеспечение реальных условий хранения, защиты их от гибели, порчи, корыстного использования, жестокого обращения и предотвращения распространения зоонозных заболеваний, содействие своевременному выявлению карантинных вредителей, болезней растений и сорняков, а также созданию благоприятных условий для их изучения и показа (демонстрации).
5. Образцы генетических ресурсов хранятся в специально оборудованных зданиях с соблюдением норм поддержания температуры, влажности воздуха, освещения и биологических правил.
6. Для измерения (учёта) температуры и влажности воздуха в каждом здании, где находятся коллекции генетических ресурсов, ставятся психрометры, гигрометры, сертифицированные термометры и другие необходимые контрольно-проверочные средства.
7. Владельцы образцов коллекций генетических ресурсов обеспечивают их хранение в зданиях при изменении норм хранения и оборудуют здание оповестительными средствами.
8. При ликвидации и (или) изменении направления деятельности хозяйствующих субъектов, способы хранения и использования образцов коллекций генетических ресурсов, находящихся на их хранении, определяются уполномоченными государственными органами в области генетических ресурсов.
9. Учет коллекций генетических ресурсов осуществляется в установленном порядке уполномоченными государственными органами в области генетических ресурсов.
4. ПОРЯДОК ИСПОЛЬЗОВАНИЯ КОЛЛЕКЦИЙ ГЕНЕТИЧЕСКИХ РЕСУРСОВ
10. Коллекции генетических ресурсов могут использоваться в целях:
- постоянного и временного показа (демонстрации) на территории Республики Таджикистан и за её пределами;
- научных исследований в Республике Таджикистан и за её пределами;
- фото и видеосъёмки.
11. Коллекции генетических ресурсов не применяются в случае наличия угроз для них.
12. Владельцы коллекций генетических ресурсов обеспечивают реальную их сохранность при поставке. Поставка осуществляется на основе рекомендаций научных учреждений.
13. Ввоз коллекций генетических ресурсов на территорию Республику Таджикистан и их вывоз из территории Республики Таджикистан, или их отдельных составных частей, осуществляется уполномоченным государственным органом в области генетических ресурсов на основе международных договоров, признанных Республикой Таджикистан.
14. Физические и юридические лица уведомляют в письменной форме их уполномоченный государственный орган в области генетических ресурсов о ввозе генетических ресурсов на территорию Республики Таджикистан и вывозе за ее пределы или их отдельных составных частей.
15. Уведомление о ввозе и вывозе генетических ресурсов направляется не позднее десяти дней до осуществления этих действий в письменной форме.
5. ЗАКЛЮЧИТЕЛЬНЫЕ ПОЛОЖЕНИЯ
16. Физические и юридические лица несут ответственность за нарушение настоящего Порядка в соответствии с законодательством Республики Таджикистан. 1
