Тартиби ташкили низоми давлатии баҳисобгирӣ ва назорати маводи ядроӣ ва манбаъҳои афканишоти ионофар

1. МУҚАРРАРОТИ УМУМӢ

1. Тартиби ташкили низоми давлатии баҳисобгирӣ ва назорати маводи ядроӣ ва манбаъҳои афканишоти ионофар (минбаъд - Тартиб) ташкили низоми давлатии баҳисобгирӣ ва назорати маводи ядроӣ ва манбаъҳои афканишоти ионофарро бо мақсади таъмини реҷаи паҳн накардани силоҳи ядроӣ, коҳишёбии эҳтимолияти шуоъдиҳии зараррасони тасодуфии маводи ядроӣ ва манбаъҳои афканишоти ионофар ё истифодабарии қасдии онҳо барои расонидани зарар ба аҳолӣ ва муҳити зист, инчунин иҷро намудани талаботи Созишнома байни Ҷумҳурии Тоҷикистон ва Агентии байналмилалии энергияи атомӣ оид ба татбиқи кафолатҳо (аз 14 декабри соли 2004) дар робита бо Шартнома оид ба паҳн накардани силоҳи ядроӣ аз 12 июни соли 1968 (ҳамроҳшавии Ҷумҳурии Тоҷикистон 17 январи соли 1995) ва протоколҳои он муайян менамояд.

2. Муқаррароти Тартиб нисбат ба ҳамаи шахсони воқеию ҳуқуқӣ ва соҳибкорони инфиродӣ, ки фаъолияти онҳо ба муомилоти маводи ядроӣ ва манбаъҳои афканишоти ионофар (истеҳсол, истифодабарӣ, коркард, ҳамлу нақл, нигоҳдорӣ, ҷойгиркунии маводи ядроӣ, моддаҳои радиоактивӣ, манбаъҳои афканишоти ионофари аз истифода баровардашуда, интиқол тавассути сарҳади гумрукии Ҷумҳурии Тоҷикистон зимни содирот ва воридоти маводи ядроӣ ва манбаъҳои афканишоти ионофар, анҷом додани корҳои илмию тадқиқотӣ) алоқаманд аст, татбиқ мегардад.

3. Баҳисобгирӣ ва назорати давлатии маводи ядроӣ ва манбаъҳои афканишоти ионофар бо мақсади муайянсозии аниқи миқдори ҳақиқии маводи ядроӣ ва манбаъҳои афканишоти ионофар дар нуқтаҳои (маҳалҳои) ҷойгиршудаи онҳо, пешгирии гум кардан, истифодаи беиҷозат ва тасарруфи онҳо, пешниҳоди маълумоти фаврӣ оид ба мавҷудият ва тағйирёбии макони ҷойгиршавӣ, аз истифода баровардан ва гӯронидан, содирот ва воридоти маводи ядроӣ ва манбаъҳои афканишоти ионофар аз ҷониби мақоми ваколатдори давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон, созмонҳои байналмилалии соҳаи муайян ва давлатҳо тибқи созишномаҳои аз ҷониби Ҷумҳурии Тоҷикистон имзошуда, таъмини иттилоотии мақоми ваколатдори давлатӣ барои таҳия ва қабули санадҳои меъёрии ҳуқуқии идоравӣ дар доираи салоҳияташон оид ба муомилоти маводи ядроӣ ва манбаъҳои афканишоти ионофар ба нафъи амнияти аҳолӣ ва ҳифзи муҳити зист амалӣ карда мешавад.

2. МАВОДИ ЯДРОӢ ВА МАНБАЪҲОИ АФКАНИШОТИ ИОНОФАР, КИ БА БАҲИСОБГИРӢ ВА НАЗОРАТИ ДАВЛАТӢ ДОХИЛ МЕШАВАНД

4. Ба баҳисобгирӣ ва назорати давлатӣ дохил мешаванд:

- манбаъҳои афканишоти ионофар (манбаъҳои радиоактивии кушода ва пӯшида, ки миқдор ва фаъолнокии онҳо аз сатҳи бозпас гирифтан (озодшавӣ) баланд буда, таҷҳизотҳои ҳосилкунандаи афканишоти ионофар, ки энергияи афканишоташон аз 5 кэВ зиёд мебошад);

- манбаъҳои афканишоти ионофари навсохташуда зимни воридот ба анбори маҳсулоти тайёр;

- маводи ядроӣ (маводи ибтидоӣ: маводи дорои уран ва/ё торий, ва маводи таҷзияшавандаи махсус: маводи дорои плутоний-239, изотопҳои америций ва/ё нептуний, маводи бо изотопи плутоний238, бо изотопҳои уран-233, уран-235 ғанигардонидашуда).

5. Доруҳои радиофармасевтӣ, маҷмӯъҳо барои таҳлили иммунологӣ, ҳосилкунандагон (генераторҳо)-и радиоизотопии таъиноти тиббӣ, пайвастагиҳои бо радионуклидҳо нишонадоршуда, инчунин доруҳо ва маҳлулҳои радиоизотопӣ дар асоси радионуклидҳои кӯтоҳумр бо даври нимкоҳиши то 60 (шаст) шабонарӯз, аз ҷумла йод-125 танҳо дар ташкилотҳои онҳоро истифодашаванда ба ҳисоб гирифта мешаванд ва маълумот оид ба миқдори воридоти солона ба Ҷумҳурии Тоҷикистон ба мақоми ваколатдори давлатӣ дар соҳаи таъмини амнияти ядроӣ ва радиатсионӣ (минбаъд - мақоми ваколатдори давлатӣ) фиристода мешавад.

3. БАҲИСОБГИРӢ ВА НАЗОРАТИ МАВОДИ ЯДРОӢ ВА МАНБАЪҲОИ АФКАНИШОТИ ИОНОФАР

6. Баҳисобгирӣ ва назорати маводи ядроӣ ва манбаъҳои афканишоти ионофар аз ҷониби мақоми ваколатдори давлатӣ ва ташкилоти истифодабаранда тибқи ваколати онҳо амалӣ карда мешавад ва он аз марҳилаи аввали истеҳсол то гӯронидани пурра пеш бурда мешавад.

7. Мақоми ваколатдори давлатӣ, инчунин назорати маводи ядроӣ ва манбаъҳои афканишоти ионофарро амалӣ менамояд, ки дар ҳудуди Ҷумҳурии Тоҷикистон ва ё таҳти юрисдиксияи он мебошанд.

8. Бо мақсади амалӣ гардонидани қайди давлатии маводи ядроӣ ва манбаъҳои афканишоти ионофар барои таъмини баҳисобгирии онҳо, назорати мавҷудият ва ҳаракати онҳо, инчунин барои пешбинии ҷамъшавии онҳо, ҳаҷми хизматрасонӣ, ниёзи корхонаҳои маводи ядроӣ ва манбаъҳои афканишоти ионофари истеҳсолкунанда ба иқтидори истеҳсолӣ ва корхонаҳои махсусгардонидашуда оид ба муомилот бо партовҳои радиоактивӣ дар доираи низоми давлатии баҳисобгирӣ ва назорати маводи ядроӣ ва манбаъҳои афканишоти ионофар махзани маълумоти давлатии маводи ядроӣ ва феҳристи давлатии манбаъҳои афканишоти ионофар таъсис дода мешавад.

9. Қайди давлатии маводи ядроӣ ва манбаъҳои афканишоти ионофар аз ҷониби мақоми ваколатдори давлатӣ дар варақаҳои баҳисобгирии махсус амалӣ карда мешавад.

10. Барои муайянкунии мавҷудияти ҳақиқии маводи ядроӣ ва манбаъҳои афканишоти ионофар ташкилоти истифодабаранда санҷиш ва барӯйхатгирӣ (инвентаризатсия)-и ҳарсолаи онҳоро мегузаронад.

11. Баҳисобгирӣ ва назорати давлатии маводи ядроӣ ва манбаъҳои афканишоти ионофар ба маълумоти баҳисобгирии ибтидоӣ зимни истеҳсол, истифодабарӣ, коркард, истифодаи дуюмкарата, нигоҳдорӣ, кӯчиш ва гӯронидани маводи ядроӣ ва манбаъҳои афканишоти ионофар, ки аз ҷониби ташкилоти истифодабаранда амалӣ мешавад, аз ҷумла баҳисобгирии онҳо зимни убури сарҳади гумрукии Ҷумҳурии Тоҷикистон асос меёбанд. Пешбурди баҳисобгирии маводи ядроӣ ва манбаъҳои афканишоти ионофар аз рӯйи миқдор, ҳаҷм, фаъолнокӣ, таркиби радионуклидӣ, нуқтаҳо (ҷойҳо)-и ҷойгиршавӣ, нигоҳдорӣ ва гӯронидани онҳо ба роҳ монда мешавад.

12. Баҳисобгирӣ ва назорати давлатии маводи ядроӣ ва манбаъҳои афканишоти ионофар бо истифода аз технологияҳои иттилоотӣ, ки ҷамъоварӣ, коркард ва интиқоли маълумот, ҳифзи он аз дастрасии беиҷозат ва мубодилаи маълумот бо дигар низомҳои иттилоотиро мутобиқи талаботи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон таъмин менамоянд, амалӣ карда мешаванд.

13. Мақоми ваколатдори давлатӣ дар доираи ваколатҳояш корҳои зеринро таъмин менамояд:

- ташкил ва пешбурди низоми баҳисобгирӣ ва назорати маводи ядроӣ ва манбаъҳои афканишоти ионофар;

- таъсиси низоми ҷамъоварӣ ва нигоҳдории маълумот оид ба баҳисобгирӣ ва назорати маводи ядроӣ ва манбаъҳои афканишоти ионофар;

- гузаронидани санҷиши вазъи ҳақиқии баҳисобгирӣ ва назорати маводи ядроӣ ва манбаъҳои афканишоти ионофар дар ташкилоти истифодабаранда;

- ташкили таҳияи дастурамалҳо оид ба пешбурди баҳисобгирӣ ва назорати маводи ядроӣ ва манбаъҳои афканишоти ионофар;

- сари вақт таҷдиди назар кардани махзани маълумоти давлатии маводи ядроӣ ва феҳристи давлатии манбаъҳои афканишоти ионофар;

- пешниҳоди маълумот ба мақомоти давлатӣ дар бораи мавҷудият ва интиқоли маводи ядроӣ ва манбаъҳои афканишоти ионофар, инчунин дар бораи воридот ва содирот тибқи дархости онҳо;

- ҳамкорӣ дар доираи созишнома ва барномаҳо (лоиҳаҳо)-и байналмилалӣ оид ба масъалаҳои баҳисобгирӣ ва назорати маводи ядроӣ ва манбаъҳои афканишоти ионофар тибқи қонунгузории амалкунанда;

- риояи реҷаи махфияти маълумот дар бораи маводи ядроӣ ва манбаъҳои афканишоти ионофар барои пешгирии дастрасии беиҷозат ба онҳо.

14. Ташкилоти истифодабаранда уҳдадор аст талаботи зеринро таъмин намояд:

- баҳисобгирии маводи ядроӣ ва манбаъҳои афканишоти ионофар, ки дар тавозунаш мебошад;

- пешниҳоди маълумоти боэътимод ба мақоми ваколатдори давлатӣ дар бораи мавҷудият, ҷойгиршавӣ, миқдор, инчунин интиқол, воридот ва содироти маводи ядроӣ ва манбаъҳои афканишоти ионофар;

- дар мавриди зарурӣ нигоҳдории муносиби муваққатии маводи ядроӣ ва манбаъҳои афканишоти ионофар;

- пешниҳоди маълумоти расмӣ дар бораи қабули маводи ядроӣ ва манбаъҳои афканишоти ионофар ба мақоми ваколатдори давлатӣ дар давоми 10 рӯз;

- пешниҳод намудани маълумот дар бораи ҳама гуна ҳодисаҳои вайронкуниҳои ошкоршуда ва ё вайрон шудани низоми муҳофизати ҷисмонӣ ба мақомоти ваколатдори давлатӣ дар давоми 8 соат ва пешниҳод намудани ҳисоботи пурра оид ба ҳодиса бо пешниҳоди чораҳои пешниҳодгашта вобаста ба пешгирии вайронкуниҳои такрорӣ дар давоми 14 рӯз;

- таъин намудани шахси масъул оид ба баҳисобгирӣ ва назорати маводи ядроӣ ва манбаъҳои афканишоти ионофар, ки бояд мунтазам бо мақомоти ваколатдори давлатӣ мубодилаи маълумот намояд;

- истифода ва нигоҳдории маводи ядроӣ ва манбаъҳои афканишоти ионофар танҳо дар ҷойҳои нигоҳдории тасдиқшуда, ки дастрасии онҳо назорат карда мешаванд;

- тибқи талаботи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳофизати ҷисмонии объектҳо ва анборҳое, ки дар онҳо маводи ядроӣ ва/ё манбаъҳои афканишоти ионофар истифода ва нигоҳ дошта мешаванд;

- гузаронидани муқоисаи номутобиқатӣ байни мавҷудияти миқдори воқеӣ ва миқдори бақайдгирифташудаи маводи ядроӣ ва манбаъҳои афканишоти ионофар, тасҳеҳи ҳуҷҷатҳои баҳисобгирӣ дар давоми 15 рӯз аз лаҳзаи оғози инвентаризатсияи ҷисмонӣ;

- дастрасии нозирони мақоми ваколатдори давлатӣ ба ҳудуди объектҳо ва дастгоҳҳое, ки таҳти юрисдиксияи онҳо қарор доранд, барои гузаронидани назорати санҷишии маводи ядроӣ ва манбаъҳои афканишоти ионофар тибқи тартиби муқаррарнамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон.

4. МУҚАРРАРОТИ ХОТИМАВӢ

15. Шахсони воқеию ҳуқуқӣ ва соҳибкорони инфиродӣ барои риоя накардани талаботи Тартиб тибқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ба ҷавобгарӣ кашида мешаванд.