Тартиби расонидани кумаки тиббӣ ба шаҳрвандоне, ки таҳти таъсири шуоъҳои ионизатсияшуда қарор доштанд

1. МУҚАРРАРОТИ УМУМӢ

1. Тартиби расонидани кумаки тиббӣ ба шаҳрвандоне, ки таҳти таъсири шуоъҳои ионизатсияшуда қарор доштанд (минбаъд - Тартиби мазкур), тартиби расонидани кумаки тиббӣ ба шаҳрвандонеро, ки таъсири шуоъҳои ионизатсияшуда сабаби бармаҳал маъюбшавиашон гардидааст, гузаронидани ташхис, табобат, тавонбахшӣ ва бемориҳое, ки бо таъсири шуоъҳои ионизатсияшуда алоқамандро муайян менамояд.

2. Ба шаҳрвандоне, ки таҳти таъсири шуоъҳои ионизатсияшуда қарор доштанд, инҳо дохил мешаванд:

- иштирокчиёни бартарафкунии оқибатҳои садама дар неругоҳи барқи атомии Чернобил;

- кормандони утоқҳои рентгенӣ (табиб-рентгенолог ва рентгенлаборантҳо);

- шаҳрвандон-иштирокчиёни озмоишгоҳҳои афканандаҳои атомӣ.

2. ТАРТИБИ РАСОНИДАНИ КУМАКИ ТИББӢ, ГУЗАРОНИДАНИ ТАШХИС, ТАБОБАТ ВА ТАВОНБАХШӢ БА ШАҲРВАНДОНЕ, КИ ТАҲТИ ТАЪСИРИ ШУОЪҲОИ ИОНИЗАТСИЯШУДА ҚАРОР ДОШТАНД

3. Расонидани кумаки тиббӣ ба шаҳрвандони таҳти таъсири шуоъҳои ионизатсияшуда қарордошта бо роҳи гузаронидани ташхис, табобат ва тавонбахшӣ амалӣ мегардад.

4. Ташхиси шаҳрвандони таҳти таъсири шуоъҳои ионизатсияшуда қарордошта дар муассисаҳои махсусгардонидашудаи тиббӣ оид ба бемориҳои касбӣ гузаронида мешавад.

5. Мақсади ташхис ин муқаррар намудани тағйироти вазъи саломатии шаҳрвандони таҳти таъсири шуоъҳои ионизатсияшуда қарордошта мебошад.

6. Ташхис тавассути муоинаи тиббӣ ба анҷом расонида мешавад, ки аз инҳо иборат мебошад:

- муоинаи умумӣ аз ҷониби табибони бемориҳои касбӣ;

- маслиҳати табибони ихтисосҳои соҳавӣ;

- усулҳои тадқиқоти озмоишгоҳӣ ва функсионалӣ:

- таҳлили умумии хун, пешоб ва биокимиёвии хун;

- гузаронидани ташхиси сабти барқи дил;

- ташхиси ултрасадоӣ;

- гастроскопия.

7. Баъд аз гузаронидани муоинаи тиббӣ ба шаҳрвандон хулосаи тиббии машваратии табибон (ташхис) дар бораи мавҷуд будан ё ғайб будани оқибатҳои шуоъҳои ионизатсияшуда дода мешавад.

8. Рӯйхати бемориҳое, ки бо таъсири шуоъҳои ионизатсияшуда алоқаманданд:

1) бемориҳое, ки бевосита бо таъсири шуоъҳои ионизатсияшуда алоқаманданд:

- бемории шуои шадид ва музмин;

- катарактаи шуоӣ;

- дерматит ва сӯхтаҳои шуоӣ;

- гипотиреози шуоӣ;

- тиреоидити аутоиммуннии шуоӣ;

2) омосҳои бадсифат:

- лейкози шадид;

- лейкози музмин ва синдроми миелодиспластикӣ (бо истиснои лимфолейкози музмин);

- лимфомаҳои бадсифат;

- неоплазмаҳои ашаддии сахт (саратони шуш, ғадуди сипаршакл, ғадуди ширӣ (сина), омосҳои бадсифати системаи пешобронӣ, меъдаю рӯда, минтақаи гепатобиллиарӣ ва ғайра);

3) бемориҳои умумисоматикӣ:

- бемориҳои ғадуди сипаршакл (тиреоидити аутоиммунӣ, ҷоғари паҳншудаи гиреҳӣ);

- бемориҳои хун ва системаи гемопоэтикӣ (агранулоситоз, камхунии гипопластикӣ ва апластикӣ);

- бемориҳои системаи дилу рагҳо (бемории ишемикии дил, бемории фишорбаландӣ);

- осебҳои дегенеративӣ - дистрофикии системаи устухону мушак (ғайр аз генези сироятӣ ва осебӣ);

4) бемориҳои модарзодӣ ва афзоиш:

- ноқисулақлӣ (олигофрения);

- микросефалия, гидросефалия;

- нуқсонҳои инкишофи косахонаи сар, системаи устухону мушак, қалб ва рӯдаҳо.

9. Муолиҷаи бемориҳои шаҳрвандони таҳти таъсири шуоъҳои ионизатсияшуда қарордошта дар муассисаҳои тиббии махсусгардонидашуда ё муассисаҳои ёрии аввалияи тиббию санитарии ҷойи зист ё зисти доимӣ бо роҳи расонидани кумак бо доруворӣ, табобати физиотерапевтӣ ва ё бо усулҳои тибби халқӣ дар асоси протоколҳои клиникӣ амалӣ мегардад.

10. Тавонбахшии саломатии шаҳрвандон, ки таҳти таъсири шуоъҳои ионизатсияшуда қарор доштанд, бо роҳҳои зерин амалӣ карда мешаванд:

- таъмин бо маводи дорувории ройгон (бо дастури табиб) барои муолиҷаи амбулатории иштирокчиёни рафъи оқибатҳои садама дар неругоҳи барқи атомии Чернобил;

- таъмин бо роҳхат мутобиқи муқаррароти Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон "Дар бораи ҳифзи иҷтимоии шаҳрвандоне, ки бар асари фалокати нерӯгоҳи барқи атомии Чернобил зарар дидаанд" барои тавонбахшӣ дар шароити муассисаҳои давлатии осоишгоҳӣ ва курортии ҳудуди Ҷумҳурии Тоҷикистон.

11. Ташхис, муолиҷа ва тавонбахшии иштирокчиёни рафъи оқибатҳои садама дар неругоҳи барқии атомии Чернобил бо тарзи ройгон тибқи муҳлатҳои муқарраргардида ва нишондоди тиббӣ бо пешниҳоди роҳхат анҷом дода мешавад.

12. Субъектҳои фаъолияти хусусии тиббӣ, ки барои расонидани кумаки тиббии ройгон ба шаҳрвандоне, ки ба кумаки таъҷилии тиббӣ эҳтиёҷ доранд, масъул мебошанд, уҳдадоранд тартиб ва шартҳои онро риоя ва сари вақт таъмин намоянд.

3. МУҚАРРАРОТИ ХОТИМАВӢ

13. Шахсони воқеӣ ва ҳуқуқӣ барои вайрон кардани Тартиби мазкур тибқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ба ҷавобгарӣ кашида мешаванд.