Дар бораи Тартиби танзими давлатии ташаккули захираи ашёи хом ва таъмини корхонаҳои коркард бо маҳсулоти кишоварзӣ

1. МУҚАРРАРОТИ УМУМӢ

1. Тартиби танзими давлатии ташаккули захираи ашёи хом ва таъмини корхонаҳои коркард бо маҳсулоти кишоварзӣ (минбаъд - Тартиб) бо мақсади амалигардонии қарори Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 31 июли соли 2019, №373 "Дар бораи Барномаи рушди саноати хӯроквории Ҷумҳурии Тоҷикистон барои солҳои 2020-2025" таҳия гардидааст. Тартиби мазкур ҳамкориҳои байни истеҳсолкунандагони маҳсулоти кишоварзӣ ва корхонаҳои саноатиро ҷиҳати таъмини амнияти озуқаворӣ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян менамояд.

2. Дар Тартиби мазкур мафҳумҳои асосии зерин истифода гардидаанд:

- танзими давлатии ташаккули захираи ашёи хом ва таъмини корхонаҳои коркард бо маҳсулоти кишоварзӣ - таъсиррасонии давлат ба истеҳсолот, фурӯши маҳсулот, ташкили захираи истеҳсолӣ ва таъминоти корхонаҳои саноатии коркард бо ашёи хоми кишоварзӣ;

- ашёи хом - моле, ки бо мақсади коркард ва истеҳсоли маҳсулоти ниҳоӣ аз ҷониби корхонаҳои саноатӣ қабул карда мешавад;

- маҳсулоти нимтайёр ва ниҳоӣ - моле, ки бо истифода аз ашёи хом дар натиҷаи амалисозии фаъолият дар соҳаи саноат истеҳсол мешавад;

- таъмини корхонаҳои коркард бо маҳсулоти кишоварзӣ (ашёи хом) - аз ҷониби мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ ҷалб намудани маҳсулот ё ашёи хоми истеҳсолкунандагони маҳсулоти кишоварзӣ барои коркарди минбаъдаи саноатӣ тариқи шартномабандӣ бо дарназардошти манфиатҳои мутақобила;

  -  заминаи ашёи хом - соҳаи истеҳсолоти моддӣ, ки ба сифати манбаи доимии ашёи хом барои истеҳсоли маҳсулоти нимтайёр ва ниҳоӣ дар корхонаи саноатӣ хизмат мекунад.

2. УСУЛҲОИ ТАНЗИМИ ДАВЛАТИИ ТАШАККУЛИ ЗАХИРАИ АШЁИ ХОМ ВА ТАЪМИНИ КОРХОНАҲОИ КОРКАРД БО МАҲСУЛОТИ КИШОВАРЗӢ

3. Танзими давлатии ташаккули захираи ашёи хом - маҳсулоти кишоварзӣ бо усулҳои зерин амалӣ мегардад:

- ташкили заминаи боиқтидори ашёи хоми маҳсулоти кишоварзӣ барои таъмини кори муътадили саноати коркард;

- мусоидат ба рушд ва муътадилгардонии истеҳсолоти кишоварзӣ, зиёд намудани ҳаҷми коркард ва истифодаи самараноки маҳсулоти кишоварзӣ дар истеҳсоли маҳсулоти озуқаворӣ;

- дастгирии муносибатҳои афзалиятноки иқтисодии истеҳсолкунандагони маҳсулоти кишоварзӣ бо корхонаҳои саноатӣ;

- ҳифзи истеҳсолкунандагони ватании маҳсулоти ғизоӣ аз рақобати бозори хориҷӣ;

- дар асоси иқтидорҳои истеҳсолӣ муайян намудани талаботи корхонаҳои коркард ба ашёи хом ва имкониятҳои истеҳсолкунандагони маҳсулоти кишоварзӣ ҷиҳати таъмини миқдори ашёи хоми муайяншуда;

- ҷамъбаст ва таҳлили натиҷаи маълумоти солонаи оморӣ оид ба нишондодҳои ҳаҷми истеҳсоли маҳсулоти кишоварзӣ ва ҳаҷми таҳвили ашёи хом ба корхонаҳои коркард;

- таҳлили тағйирёбии нархи маҳсулоти кишоварзӣ - ашёи хом барои корхонаҳои саноатӣ.

3. ШАРТҲОИ ТАНЗИМИ ДАВЛАТИИ ТАШАККУЛИ ЗАХИРАИ АШЁИ ХОМ ВА ТАЪМИНИ КОРХОНАҲОИ КОРКАРД БО МАҲСУЛОТИ КИШОВАРЗӢ

4. Корхонаҳои саноатии коркард таъминкунандагони ашёи хомро аз рӯйи шартҳои зерин интихоб менамоянд:

- мувофиқати майдони кишти зироатҳои кишоварзии таҳвилкунанда ба иқтидори истеҳсолии корхонаи коркард;

- масофаи байни маҳалли ҷойгиршавии таъминкунанда ва корхонаи коркард;

- эътимоднокии иҷрои фармоишҳо дар муҳлати муқарраршуда;

- эътимоднокии системаи идоракунии сифати маҳсулот;

- мувофиқати тарафайн оид ба нархи хариди ашёи хом.

5. Сифати ашёи хом ва маҳсулоти коркарди онро хусусиятҳои зерин муайян менамоянд:

- пухта расидагии ашёи хом ва мувофиқати миқдори сафедаҳо, қанд, витаминҳо, намакҳои ғайриорганикӣ ба меъёри муқарраргардидаи ғизо;

- мувофиқати хусусиятҳои химиявӣ-биологӣ, физикӣ-техникӣ ба шартҳои техникии истеҳсоли маҳсулот;

- риояи талаботи техникӣ ва технологии коркарди ашёи хом, аз ҷумла сифати меваю сабзавот барои истеҳсоли консерваҳо, меъёрҳои техникии низоми шустушӯй, тозагии оби технологӣ, вазъи санитарии таҷҳизот, тозагии ҳаво дар дохили коргоҳи истеҳсолӣ.

6. Ташаккули захираҳои ашёи хоми маҳсулоти кишоварзӣ бо усулҳои зерин амалӣ мегардад:

- баланд бардоштани ҳосилнокии зироатҳои кишоварзӣ ва афзоиши ҳаҷми истеҳсоли маҳсулоти кишоварзӣ тавассути истифодаи тухмиҳои хушсифат;

- фаъолгардонии фаъолияти хоҷагиҳои тухмипарварӣ дар истеҳсоли тухмиҳои элитию репродуксионии зироатҳои кишоварзӣ ва таъмини назорати ҷиддии сифати тухмӣ;

- барқарору муҷаҳҳаз гардонидани озмоишгоҳҳои ташхиси хок бо таҷҳизоти муосир ва гузаронидани санҷиши муташаккилонаи таркиби хоки заминҳои корами кишоварзӣ дар ҷумҳурӣ;

- барқарору аз нав таҷҳизонидани насосҳои обкашии фарсудашуда, иншооти гидротехникӣ, заҳбуру заҳкашҳо ва ба танзим даровардани системаи обёрии хоҷагиҳои деҳқонӣ;

- гирифтани 3-4 ҳосили зироатҳои кишоварзӣ дар як сол;

- вусъат бахшидан ба раванди бозомӯзии мутахассисону роҳбарони хоҷагиҳои кишоварзӣ дар истифодаи усулҳои муосири парвариши зироатҳои кишоварзӣ;

- истифодаи васеи навъҳои нави серҳосили зироатҳои кишоварзӣ ва зиёд намудани масоҳати боғҳои интенсивӣ;

- зиёд намудани саршумори чорвои зотӣ ва баланд бардоштани маҳсулнокии чорво;

- дар дурнамои сохтори кишт муайян намудани масоҳати кишти зироатҳои кишоварзӣ бо дарназардошти талаботи бозори истеъмолӣ ва корхонаҳои коркарди саноатӣ.

4. ТАШКИЛИ КОР ОИД БА ЗАХИРА ВА КОРКАРДИ АШЁИ ХОМ ТО МАҲСУЛОТИ НИҲОӢ

7. Талаботи воқеӣ ҷиҳати ташкили заминаи кофии ашёи хом барои корхонаҳои коркард ҳамчун асоси таъмини амнияти озуқавории мамлакат муайян карда мешавад.

8. Тибқи талаботи банди 3 Тартиби мазкур аз ҷониби мақомоти иҷроияи ҳокимияти давлатии вилоятҳо, шаҳри Душанбе ва шаҳру ноҳияҳои тобеи ҷумҳурӣ якҷо бо корхонаҳои кишоварзӣ ва коркард, бо дарназардошти таҳлилу баҳодиҳии истеҳсолу истеъмоли ашёи хом нақшаи таъмини миқдори зарурии ашёи хом барои фаъолияти муътадили корхонаҳои коркард дар соли дар пешистода таҳия ва тасдиқ карда мешавад.

9. Нақшаи мазкур бояд аз мундариҷаи зерин иборат бошад:

- оид ба корхонаҳои коркард - номгӯйи корхонаҳо, намуди маҳсулоти истеҳсолшаванда, иқтидори истеҳсолӣ, талабот ба миқдор ва намуди ашёи хоми истифодашаванда;

- оид ба хоҷагиҳои кишоварзӣ - ном ва мавқеи ҷойгиршавии хоҷагӣ, масоҳати замини кишт, номгӯйи маҳсулот - ашёи хоми истеҳсолшаванда ва миқдори он бо нишондоди фоизи кофӣ будан барои истифодаи пурраи хатти технологии корхонаи коркард.

10. Дар назди мақомоти иҷроияи ҳокимияти давлатии вилоятҳо, шаҳри Душанбе ва шаҳру ноҳияҳои тобеи ҷумҳурӣ, гурӯҳҳои махсуси корӣ оид ба муайян намудани талаботи корхонаҳои коркард, ҳаҷми ба коркарди саноатӣ равонашаванда, баҳодиҳии сифати ашёи хом, муқаррар намудани нархи фурӯши маҳсулоти кишоварзӣ ва маҳсулоти коркарди он дар соли дар пешистода таъсис дода мешаванд.

11. Мақомоти иҷроияи ҳокимияти давлатии вилоятҳо, шаҳру ноҳияҳо, корхонаҳои коркард, истеҳсолкунандагон ва ҷамъоварикунандагони маҳсулоти кишоварзӣ барои риояи Тартиби мазкур масъул мебошанд.