НИЗОМНОМА ОИД БА ТАЛАБОТИ АСОСӢ НИСБАТИ ИСТИФОДАИ СУРАТҲИСОБИ МАХСУС БАРОИ ИДОРАКУНИИ ВОСИТАҲОИ МОЛИЯВИЕ, КИ АЗ ФУРӯШИ НЕРУИ БАРҚ ДАР ДОХИЛИ ШАБАКАИ ЭНЕРГЕТИКИИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН ВОРИД МЕГАРДАНД

1. МУҚАРРАРОТИ УМУМӢ

1. Низомнома оид ба талаботи асосӣ нисбати истифодаи суратҳисоби махсус (минбаъд - Суратҳисоби махсус) барои идоракунии воситаҳои молиявие, ки аз фурӯши неруи барқ дар дохили шабакаи энергетикии Ҷумҳурии Тоҷикистон ворид мегарданд (минбаъд - Низомнома) дар доираи ислоҳоти дар соҳа гузаронидашаванда, бо мақсади идоракунии самараноки истифодаи маблағҳои пулие, ки аз фурӯши неруи барқ ворид мегарданд ва муайян намудани тартиби истифодаи ин маблағҳои пулӣ, бо дарназардошти таҷрибаи байналмилалӣ таҳия гардидааст.

2. Мақсади Низомнома идоракунии зарурӣ ва тақсимоти одилонаи воситаҳои молиявӣ дар байни ҳамаи иштирокчиёни шабака, муайян намудани талаботи асосӣ нисбати маблағҳое, ки ба Суратҳисоби махсус аз фурӯши неруи барқ ворид мегарданд, инчунин таъмини истифодаи мақсаднок ва самараноки ин воситаҳои молиявӣ мебошад.

3. Амали Низомнома ба Ҷамъияти саҳомии кушодаи "Барқи Тоҷик" (минбаъд - ҶСК БТ), аз ҷумла Ҷамъияти саҳомии кушодаи "Шабакаҳои интиқоли барқ" (минбаъд - ҶСК "Шабакаҳои интиқоли барқ") ва Ҷамъияти саҳомии кушодаи "Шабакаҳои тақсимоти барқ" (минбаъд - ҶСК "Шабакаҳои тақсимоти барқ") ва иштирокчиёни эҳтимолии дигари шабакаи ҶСК БТ ё бозори неруи барқ дахл дорад (қарори Ҳукумати ҶТ аз 26.10.2023 № 496).

4. Вазифаҳои асосии Низомномаи мазкур иборатанд аз:

- муқаррар намудани усулҳои истифодаи одилона ва мақсадноки маблағҳои пулии аз фурӯши неруи барқ дар дохили ҷумҳурӣ воридшаванда;

- таъмини шаффофият ҳангоми истеҳсол, интиқол ва фурӯши неруи барқ;

- бартараф намудани эҳтимолияти истифодаи ғайримақсадноки маблағҳои аз фурӯши неруи барқ дар дохили ҷумҳурӣ воридшуда ҳангоми тақсимот;

- таъмини марҳила ба марҳилаи пардохти ҳамаи қарзҳои ҶСК БТ, ки барои анҷоми пурраи таҷдиди сохтор зарур мебошанд (қарори Ҳукумати ҶТ аз 26.10.2023 № 496);

- таҳкими механизми идоракунии корпоративӣ тавассути баланд бардоштани масъулият ва ҳисоботдиҳии ҶСК БТ, ҶСК "Шабакаҳои интиқоли барқ" ва ҶСК "Шабакаҳои тақсимоти барқ" ва иштирокчиёни эҳтимолии дигари шабакаи бозори неруи барқ дар дохили ҷумҳурӣ (қарори Ҳукумати ҶТ аз 26.10.2023 № 496).

5. Барои иҷрои вазифаҳои дар банди 4 Низомнома зикргардида Суратҳисоби махсус бояд аз суратҳисобҳои истифодаменамудаи ҶСК БТ, ҶСК "Шабакаҳои интиқоли барқ" ва ҶСК "Шабакаҳои тақсимоти барқ" алоҳида пеш бурда, маблағҳои аз фурӯши неруи барқ дар Суратҳисоби махсуси ҷойгиршавандаро ҶСК БТ, ҶСК "Шабакаҳои интиқоли барқ" ва ҶСК "Шабакаҳои тақсимоти барқ" бояд барои мақсадҳо ва бо тартиби дар бобҳои 7 ва 9 Низомномаи мазкур зикргардида истифода намоянд (қарори Ҳукумати ҶТ аз 26.10.2023 № 496).

6. Бо мақсади истифодаи зарурии маблағҳои дар Суратҳисоби махсус ҷойгиршаванда, аз ҷониби Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон Шӯрои нозирон (минбаъд - ШН) оид ба назорати амалисозӣ ва идоракунии ҷараёнҳои молиявии Суратҳисоби махсус таъсис дода мешавад.

7. Бонк дар бораи ҳолати Суратҳисоби махсус ва истифодаи маблағҳои ба ин суратҳисоб воридгардида ба ҶСК БТ, ҶСК "Шабакаҳои интиқоли барқ" ва ҶСК "Шабакаҳои тақсимоти барқ" ҳамарӯза ва ба ШН ҳармоҳа тибқи тартиби қонунгузорӣ маълумотнома пешниҳод менамояд (қарори Ҳукумати ҶТ аз 26.10.2023 № 496).

2. МАФҲУМҲОИ АСОСӢ

8. Дар Низомномаи мазкур мафҳумҳои асосии зерин истифода мешаванд:

- оператори бозор - дар марҳилаи аввал раёсат дар сохтори дастгоҳи марказии ҶСК БТ, ки бо ҳисобу китоб (пардохт) байни иштирокчиёни бозори неруи барқ машғул аст. Минбаъд ин раёсат ба сохтори алоҳидаи мустақили "Оператори бозор" табдил дода мешавад (қарори Ҳукумати ҶТ аз 26.10.2023 № 496);

- Шӯрои нозирон оид ба назорати амалисозӣ ва идоракунии ҷараёнҳои молиявии Суратҳисоби махсус - мақоме, ки назорати умумӣ ва идоракунии ҷараёнҳои молиявии Суратҳисоби махсусро дорад;

- Бонк - ташкилоти қарзӣ, яъне Корхонаи воҳиди давлатии "Бонки амонатгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон "Амонатбонк" (минбаъд - Бонк)-ро дорад, ки мутобиқи Низомномаи мазкур ва шартномаи Суратҳисоби махсус бо бонки хизматрасони Суратҳисоби махсус ва ягон вориси ҳуқуқии он ё ивазкунандаи бонки хизматрасони Суратҳисоби махсус барои амалӣ намудани функсияҳои бонки хизматрасони Суратҳисоби махсус ҶСК БТ, ҶСК "Шабакаҳои интиқоли барқ" ва ҶСК "Шабакаҳои тақсимоти барқ"-ро ҷалб менамояд (қарори Ҳукумати ҶТ аз 26.10.2023 № 496);

- Суратҳисоби махсус - суратҳисоби бонкие мебошад, ки ҶСК БТ дар Бонк бо пули миллӣ ва асъори хориҷӣ мекушояд бо истифода нисбати он механизми махсуси идоракунӣ ва тақсимоти воситаҳои молиявие, ки ба ин суратҳисоб аз фурӯши неруи барқ дар дохили шабакаи энергетикии Ҷумҳурии Тоҷикистон ворид мегарданд, мекушояд (қарори Ҳукумати ҶТ аз 26.10.2023 № 496).

- субъектҳои бозори неруи барқ - шахсони ҳуқуқие, ки аз истеҳсол, интиқол, фурӯш ва тақсимоти неруи барқ даромад гирифта, ҳуқуқи гирифтани пардохтҳоро аз Суратҳисоби махсус доранд. Дар айни замон дар доираи Низомномаи мазкур субъектони бозори неруи барқ ҶСК БТ, ҶСК "Шабакаҳои интиколи барқ" ва ҶСК "Шабакаҳои тақсимоти барқ" буда, ҳамзамон рӯйхати мазкур маҳдудият надорад (қарори Ҳукумати ҶТ аз 26.10.2023 № 496);

- даромади талабшаванда - даромаде (солона бо тақсимоти ҳармоҳа) мебошад, ки ба субъектҳои бозори неруи барқ барои пӯшонидани хароҷоти дар асоси фаъолияти асосии ҳисобшуда зарур аст ва бо ҳуҷҷат тасдиқ шудааст;

- тақсимоти маблағҳо - методологияи тақсимоти ҳиссавии воситаҳои молиявӣ, ки аз рӯи он пардохтҳо аз Суратҳисоби махсус анҷом дода мешаванд;

- нақшаи молиявии истифодаи маблағҳои пулӣ - нақша ё ҳуҷҷате, ки аз тарафи ШН тасдиқ гардида, ҳаҷми маблағҳои пулии аз Суратҳисоби махсус истифодашавандаро батафсил муайян менамояд;

- воридот - воридоти неруи барқ аз тарафи ҶСК БТ, ки ҳамчун истеҳсоли неруи барқ дар сарҳади Ҷумҳурии Тоҷикистон тасниф мегардад. Хизматрасонӣ оид ба интиқоли неруи барқ аз маҳалли истеҳсоли неруи барқ то сарҳадоти масъулияти ҶСК "Шабакаҳои тақсимоти барқ" ё истеъмолкунандагони дигар аз тарафи ҶСК "Шабакаҳои интиқоли барқ" амалӣ карда мешавад (қарори Ҳукумати ҶТ аз 26.10.2023 № 496);

- истеҳсол - ҳаҷми умумии неруи барқи дар Ҷумҳурии Тоҷикистон истеҳсолшаванда (ба истиснои эҳтиёҷоти худӣ), аз ҷумла истеҳсолкунандагони мустақиле, ки бо ҶСК БТ муносибатҳои шартномавӣ доранд (қарори Ҳукумати ҶТ аз 26.10.2023 № 496);

- нақшаи тақсимоти маблағҳо - аз ҷониби ҶСК БТ, ҶСК "Шабакаҳои интиқоли барқ" ва ҶСК "Шабакаҳои тақсимоти барқ" амалӣ гардида, пардохтҳоро оид ба воридот, хизматрасонии қарзҳо дар назди шарикони рушд, хизматрасонии қарзҳо аз рӯи созишномаҳои зерқарзӣ дар назди Вазорати молия, қарзҳои бонкҳои тиҷоратӣ ва дигар кредиторони молиявии субъектҳои бозори неруи барқро дар бар мегирад (қарори Ҳукумати ҶТ аз 26.10.2023 № 496);

- мақом оид ба идоракунии соҳаи энергетика - Вазорати энергетика ва захираҳои оби Ҷумҳурии Тоҷикистон;

- мақоми танзимкунандаи тарифҳои неруи барқ - Хадамоти зиддиинҳисории назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон.

3. КУШОДАН ВА БАСТАНИ СУРАТҲИСОБИ МАХСУС

9. Бонк тибқи санадҳои меъёрии ҳуқуқии амалкунанда кушодан ва пешбурди Суратҳисоби махсусро анҷом медиҳад.

10. Бонк ҳуқуқ надорад самтҳои истифодаи маблағҳоеро, ки дар Суратҳисоби махсус мавҷуданд, муайян ва назорат намояд, дигар маҳдудиятҳои ҳуқуқи ҶСК БТ, ҶСК "Шабакаҳои интиқоли барқ" ва ҶСК "Шабакаҳои тақсимоти барқ"-ро барои бо салоҳдиди худ ихтиёрдорӣ кардани маблағҳояш, ба истиснои тартиби муқаррарнамудаи қонунгузорӣ, муқаррар намояд (қарори Ҳукумати ҶТ аз 26.10.2023 № 496).

11. Амалиётҳо аз рӯйи Суратҳисоби махсус бо қарори ШН боздошта мешаванд.

12. Аз ҳисоб баровардани маблағҳо аз Суратҳисоби махсус дар асоси талаботи Низомномаи мазкур ва қарори ШН амалӣ карда мешавад.

13. Маълумот дар бораи мавҷудияти Суратҳисоби махсус, соҳиби он, маблағҳои пулии дар он мавҷудбуда ва амалиётҳои марбут ба интиқоли маблағҳои пулӣ, ки дар Бонк нигоҳ дошта мешаванд, сирри бонкӣ буда, ба шахси сеюм танҳо бо риояи тартиби муқаррарнамудаи қонунгузорӣ дода мешавад.

14. Бастани шартнома оид ба кушодан ва бастани Суратҳисоби махсус дар асоси дархости ҶСК БТ бо мувофиқаи ҶСК "Шабакаҳои интиқоли барқ" ва ҶСК "Шабакаҳои тақсимоти барқ", ки дар он шартҳои аз ҷониби тарафҳо мувофиқашуда зикр мегарданд, сурат мегирад (қарори Ҳукумати ҶТ аз 26.10.2023 № 496).

15. Шартномаи Суратҳисоби махсус бояд маълумоти зеринро дар бар гирад:

- мавзӯи шартнома;

- рақами мушаххаси андозсупоранда;

- тартиби ихтиёрдории маблағҳое, ки дар ин Суратҳисоби махсус мавҷуданд;

- тартиб ва шартҳои бастани Суратҳисоби махсус;

- шартҳои аз тарафи Бонк пешниҳод шудани хизматрасонӣ ва тартиби пардохти ҳаққи он.

16. Дар шартномаи Суратҳисоби махсус метавонанд шартҳои дигари мувофиқашудаи тарафҳо пешбинӣ шаванд.

17. Барои кушодани Суратҳисоби махсус ҶСК БТ ба Бонк ҳуҷҷатҳои зеринро пешниҳод менамояд (қарори Ҳукумати ҶТ аз 26.10.2023 № 496):

- дархост барои кушодани Суратҳисоби махсус;

- нусхаи ҳуҷҷатҳои пешбинишуда, ки барои кушодани Суратҳисоби махсус заруранд.

18. Агар дар шартномаи Суратҳисоби махсус тартиби дигар пешбинӣ нагардида бошад, Бонк уҳдадор аст маблағҳои пулии воридшударо қабул ва ба суратҳисоби махсус дохил намуда, тибқи талаботи Низомномаи мазкур амалиёти барои чунин навъи суратҳисоб пешбининамудаи қонунгузорӣ ва санадҳои меъёри ҳуқуқии Бонки миллии Тоҷикистонро анҷом диҳад.

19. Бонк уҳдадор аст, ки ворид намудани маблағҳои пулӣ ба Суратҳисоби махсус ва ё аз ҳисоб баровардани маблағҳои пулиро аз Суратҳисоби махсус на дертар аз рӯзи гирифтани ҳуҷҷати дахлдори пардохт амалӣ намояд, агар бо қонунгузорӣ ё шартномаи байни Бонк ва ҶСК БТ муҳлати дигар пешбинӣ нашуда бошад (қарори Ҳукумати ҶТ аз 26.10.2023 № 496).

20. Суратҳисоби махсус дар Бонк дар ҳолатҳои зерин баста мешавад:

- бо дархости соҳиби Суратҳисоби махсус бо тартиб ва дар муҳлати пешбининамудаи шартномаи Суратҳисоби махсус;

- бо қарори мақоме, ки шахсони ҳуқуқии дар банди 3 Низомномаи мазкур пешбинигардидаро таъсис додааст;

- дар ҳолати бекор кардани шартномаи Суратҳисоби махсус;

- дар ҳолати барҳам хӯрдани ҶСК БТ, ҶСК "Шабакаҳои интиқоли барқ" ва ҶСК "Шабакаҳои тақсимоти барқ" (қарори Ҳукумати ҶТ аз 26.10.2023 № 496).

21. Бонк ҳангоми бастани Суратҳисоби махсус бақияи маблағҳои пулии дар суратҳисоббударо дар асоси қарори ШН ба соҳиби он бармегардонад ё дар асоси чунин қарор ба суратҳисоби дигар мегузаронад.

4. ХУСУСИЯТҲОИ ШАРТНОМАИ СУРАТҲИСОБИ МАХСУС

22. Дар давоми 30 (сӣ) рӯзи тақвимӣ баъди расман аз ҷониби ШН маъқул донистани шартномаи Суратҳисоби махсус дар мувофиқа бо ҶСК "Шабакаҳои интиқоли барқ" ва ҶСК "Шабакаҳои тақсимоти барқ" байни ҶСК БТ ва Бонк шартномаи Суратҳисоби махсус ба имзо расонида мешавад (қарори Ҳукумати ҶТ аз 26.10.2023 № 496).

23. ҶСК БТ дар мувофиқа бо ҶСК "Шабакаҳои интиқоли барқ" ва ҶСК "Шабакаҳои тақсимоти барқ" дар асоси шартномаи Суратҳисоби махсус дар Бонк суратҳисоб бо пули миллӣ ва асъори хориҷӣ мекушояд (қарори Ҳукумати ҶТ аз 26.10.2023 № 496).

24. Дар шартномаи Суратҳисоби махсус бояд ҳатман шартҳои ҳадди ақали зерин зикр карда шаванд:

- расмиёти идоракунии Суратҳисоби махсус, ки дар боби 6 Низомномаи мазкур муайян гардидааст;

- тартиби истифодаи маблағҳои Суратҳисоби махсуси дар боби 7 Низомномаи мазкур зикргардида, аз ҷумла афзалиятнокии истифодаи онҳо;

- анҷоми автоматии пардохтҳо мутобиқи нақшаи молиявии истифодаи маблағҳои пулӣ;

- тартиби истифодаи маблағҳои дар Суратҳисоби махсус пас аз анҷоми амалиётҳои автоматии бонкӣ ҷамъшуда;

- реҷаи шаффофияти пешниҳоди нусхаҳо аз тарафи бонки хизматрасон мутобиқи боби 8 Низомномаи мазкур;

- муқаррароте, ки тартиби пешниҳоди ҳама маълумотро барои гузаронидани аудити солонаи Суратҳисоби махсус аз ҷониби аудитори мустақил муқаррар менамояд;

- тартиби интиқоли автоматии маблағҳо аз Суратҳисоби махсус тибқи нақшаи молиявии истифодаи маблағҳо;

- тақсимоти ҳиссавии маблағҳо;

- уҳдадории шахсони барои гирифтани иттилоот аз феҳристи баҳисобгирии муҳосибавӣ ва дохилӣ ваколатдор оид ба нигоҳ доштани сирри тиҷоратӣ.

25. Шартномаи Суратҳисоби махсус бо Бонк ба муҳлати на зиёда аз се сол баста шуда, на камтар аз се моҳ то ба охир расидани ин муҳлат ба ҳамин муҳлат тамдид мегардад.

26. Шартномаи Суратҳисоби махсус бояд дорои муқаррароте бошад, ки мутобиқи он маблағҳои пулии ҳадди ақал аз тарафи Бонк аз Суратҳисоби махсус ба суратҳисобҳои ҶСК БТ, ҶСК "Шабакаҳои интиқоли барқ" ва ҶСК "Шабакаҳои тақсимоти барқ" дар асоси тақсимоти маблағҳои аз ҷониби ШН муайянгардида ба таври автоматӣ бидуни супоришномаи пардохти ҶСК БТ интиқол дода мешаванд (қарори Ҳукумати ҶТ аз 26.10.2023 № 496).

27. Шартномаи Суратҳисоби махсус инчунин бояд дорои супориш ба Бонк ҷиҳати ҳар рӯзи тақвимӣ ба ҶСК БТ, ҶСК "Шабакаҳои интиқоли барқ" ва ҶСК "Шабакаҳои тақсимоти барқ" ва ҳармоҳа ба ШН ва мақом оид ба идоракунии соҳаи энергетика пешниҳод намудани иқтибос дар бораи ҳаракати маблағҳои пулӣ дар Суратҳисоби махсус бошад (қарори Ҳукумати ҶТ аз 26.10.2023 № 496).

28. Иқтибос бояд ҳадди ақал дорои иттилооти зерин бошад:

- дар бораи тавозун ба санаи пешниҳоди иқтибос;

- дар бораи воридоти маблағ ба суратҳисоб ва амалиётҳои автоматии бонкии иштирокчиёни бозор мутобиқи нақшаи тақсимоти маблағҳо;

- бақия дар лаҳзаи пешниҳоди иқтибос;

- дар бораи гирандагони ин маблағҳо.

29. Тағйир додан ва (ё) бекор кардани шартномаи Суратҳисоби махсус бо пешниҳоди мақом оид ба идоракунии соҳаи энергетика, ҶСК БТ, ҶСК "Шабакаҳои интиқоли барқ" ва ҶСК "Шабакаҳои тақсимоти барқ" дар мувофиқа бо Бонк аз тарафи ШН тасдиқ карда мешавад (қарори Ҳукумати ҶТ аз 26.10.2023 № 496).

30. Шартномаи Суратҳисоби махсус бо Бонк метавонад дар ҳолати аз тарафи Бонк ба таври дахлдор иҷро нагардидани уҳдадориҳои худ аз рӯи шартномаи Суратҳисоби махсус бекор карда шавад. Ҳангоми зарурат ва дар мувофиқа бо ШН интихоби Бонки нав дар асоси озмун сурат мегирад.

5. ВОРИДШАВИИ МАБЛАҒҲОИ ПУЛӢ БА СУРАТҲИСОБИ МАХСУС

31. Ба Суратҳисоби махсус бояд ҳамаи пардохтҳо барои неруи барқи ҳам аз тарафи ҶСК "Шабакаҳои тақсимоти барқ" ва ҳам аз тарафи истеъмолкунандагони боқимондаи бевоситаи ҶСК БТ ва ҶСК "Шабакаҳои интиқоли барқ" пардохтшаванда ба истиснои маблағҳои аз лоиҳаи "CASA-1000" ва аз содирот воридшаванда интиқол дода шаванд (қарори Ҳукумати ҶТ аз 26.10.2023 № 496).

32. Ба ҶСК БТ, ҶСК "Шабакаҳои интиқоли барқ", ҶСК "Шабакаҳои тақсимоти барқ" ва иштирокчиёни дигари бозор истифодаи суратҳисобҳои дигар ҷиҳати гирифтани пардохт барои неруи барқи интиқолгардида манъ аст. Дар ҳолате, ки истеъмолкунандагон маблағи пардохт барои неруи барқро ба ҷои Суратҳисоби махсус ба суратҳисобҳои дигар интиқол диҳанд, гирандаи ин маблағҳо уҳдадор аст дар давоми 5 (панҷ) рӯзи тақвимӣ аз лаҳзаи гирифтани чунин пардохт онро ба Суратҳисоби махсуси интиқол диҳад (қарори Ҳукумати ҶТ аз 26.10.2023 № 496).

33. Дар ҳолати иҷро накардани талаботи банди 32, муқаррароти Кодекси граждании Ҷумҳурии Тоҷикистон дар мавриди талаб карда гирифтани молу мулк аз бадастоварандаи ғайриқонунӣ татбиқ мегардад. Татбиқи муҷозоти ҷаримавӣ (ҳисоб ва пардохти пеня) гирандаи ин маблағҳоро (воситаҳои молиявии аз ҳисоби тарифҳо гирифташуда) аз зарурати интиқол додани маблағҳои пулӣ ба Суратҳисоби махсус озод намекунад.

6. ТАРТИБ ВА РАСМИЁТИ ИДОРАКУНИИ СУРАТҲИСОБИ МАХСУС

34. ҶСК БТ ҳамчун иҷрокунандаи вазифаҳои оператори бозор бояд ҳар моҳ мутобиқи нишондодҳои воқеии истеҳсол, интиқол ва тақсимоти неруи барқ барои пардохт ба ҳамаи иштирокчиёни шабака, инчунин бо дарназардошти истифодаи маблағҳои пулӣ, супоришномаҳои пардохтро ба Бонк пешниҳод намояд (қарори Ҳукумати ҶТ аз 26.10.2023 № 496).

35. Интиқоли ҳаррӯзаи маблағҳо ба суратҳисоби иштирокчиёни бозори неруи барқ аз тарафи Бонк ба таври автоматӣ аз рӯи принсипҳои зерин амалӣ карда мешавад:

- ҳаҷми семоҳаи пардохтҳои ҳатмӣ ва ҳадди ақали зарурӣ барои ҶСК БТ, ҶСК "Шабакаҳои интиқоли барқ", ҶСК "Шабакаҳои тақсимоти барқ" ва нақшаи молиявии истифодаи маблағҳо ҷамъ карда мешавад (қарори Ҳукумати ҶТ аз 26.10.2023 № 496);

- дар асоси ин маблағ фоизи маблағи умумӣ барои ҳар яке аз ҷамъшавандаҳо бароварда шуда, дар асоси ин фоиз пардохтҳо аз рӯи воқеият ва ҳаҷми мавҷудаи маблағҳо дар Суратҳисоби махсус анҷом дода мешаванд.

36. Дар ҳолати расидан ба маблағи пардохтҳои ҳатмӣ ва ҳадди ақали зарурӣ то ба охир расидани семоҳаи ҳисоботӣ, пардохтҳои автоматӣ ба ин субъекти бозор қатъ карда мешаванд.

37. ШН ҳар семоҳа дар асоси иқтибос ва нишондодҳои воқеии даромади талабшаванда пардохтҳои ҳадди ақали аз тарафи иштирокчиёни шабака гирифташударо муқоиса менамояд.

38. Дар ҳолати мавҷуд будани бақияи маблағҳо дар Суратҳисоби махсус аз рӯи натиҷаҳои семоҳа, онҳо бояд мутобиқи нақшаи тақсимоти маблағҳо бо қарори ШН тақсим карда шаванд.

39. ҶСК БТ, ҶСК "Шабакаҳои интиқоли барқ", ҶСК "Шабакаҳои тақсимоти барқ" ва мақом оид ба идоракунии соҳаи энергетика ҳар нимсола механизми пардохти қарзҳои мавҷударо тасдиқ мекунанд ё ба он тағйиру иловаҳо ворид менамоянд (қарори Ҳукумати ҶТ аз 26.10.2023 № 496).

40. ҶСК БТ, ҶСК "Шабакаҳои интиқоли барқ" ва ҶСК "Шабакаҳои тақсимоти барқ" дар асоси қарори ШН қарздиҳандагони худро ба нақшаи молиявии истифодаи маблағҳои пулӣ аз Суратҳисоби махсус дохил мекунанд, инчунин афзалиятнокиро муайян менамоянд (қарори Ҳукумати ҶТ аз 26.10.2023 № 496).

41. ҶСК БТ, ҶСК "Шабакаҳои интиқоли барқ" ва ҶСК "Шабакаҳои тақсимоти барқ" ҳуқуқ надоранд, ки маблағҳои пулии дар Суратҳисоби махсус мавҷудбуда ва пардохтҳои ҳатмӣ ва ҳадди ақали ба таври автоматӣ пардохтшавандаро бе иҷозати ШН ихтиёрдорӣ намоянд (қарори Ҳукумати ҶТ аз 26.10.2023 № 496).

42. ШН бояд мониторинги доимии ҳаракати маблағҳои пулӣ (ҳамаи воридот ва интиқол) аз Суратҳисоби махсус ва мутобиқати онро бо шартҳои Низомномаи мазкур таъмин намояд.

7. ТАРТИБИ ИСТИФОДАИ МАБЛАҒҲОИ ПУЛИИ СУРАТҲИСОБИ МАХСУС

43. Пардохтҳо аз Суратҳисоби махсус ба тариқи зерин амалӣ карда мешаванд:

- ҳар рӯзи корӣ ба таври автоматӣ аз ҷониби Бонк мутобиқи тартиб ва тақсимоти маблағҳо;

- ҳар моҳ як маротиба мутобиқи тартиб ва тақсимоти маблағҳо ва бақияи воқеии маблағҳо дар Суратҳисоби махсус.

44. Барои ин мақоми танзимкунандаи тарифҳо барои неруи барқ дар асоси Методологияи ҳисоби тарифи неруи барқ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки бо қарори Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 22 июни соли 2019, №331 тасдиқ шудааст, андозаи даромади талабшавандаро муайян менамояд.

45. Даромади талабшавандаи мазкур ҳар сол (бо тақсимот ба моҳҳо) дар асоси нишондодҳои воқеӣ ва нақшаи истифодаи маблағҳои пулӣ ҳисоб гардида, аз ҷониби ҶСК БТ, ҶСК "Шабакаҳои интиқоли барқ", ҶСК "Шабакаҳои тақсимоти барқ" дар мувофиқа бо мақом оид ба идоракунии соҳаи энергетика ва ШН ба мақоми танзимкунандаи тарифҳо барои нерӯи барқ барои тасдиқ пешниҳод карда мешавад (қарори Ҳукумати ҶТ аз 26.10.2023 № 496).

46. Даромади талабшаванда аз ҷониби мақоми танзимкунандаи тарифҳо барои нерӯи барқ на камтар аз як моҳ қабл аз оғози пардохтҳо тасдиқ карда мешавад ва одатан дар асоси хароҷоти соли гузашта бо дарназардошти коэффитсиенти таваррум ё эҳтиёҷоти ҳисобӣ, агар барои сол аз сол тағйир ёфтани он асоси кофӣ мавҷуд бошад, тасдиқ карда мешавад.

47. Афзалиятнокии интиқоли маблағҳо аз Суратҳисоби махсус дар тақсимоти маблағҳо нишон дода мешавад.

48. Принсипи асосии истифодаи Суратҳисоби махсус аз он иборат аст, ки маблағи пардохтшаванда ҳамеша ҳамчун як ҳиссаи маблағи пардохт ифода карда мешавад, ки дар он маҷмӯи пардохтҳо мантиқан аз пардохтҳои умумӣ камтар ё ба он баробар мебошанд. Ин маънои онро дорад, ки Суратҳисоби махсус ҳеҷ гоҳ тавозуни манфӣ дошта наметавонад ва барои аз ҳад зиёд сарф шудани пул дар суратҳисоби бонкӣ роҳ дода намешавад.

49. Дар ҳолати нарасидани маблағҳои пулӣ барои пардохт ба ягон субъекти бозор, бо мақсади роҳ надодан ба аз ҳад зиёд сарф намудани маблағ аз Суратҳисоби махсус, ҳаҷми маблағи гирифтанашуда аз ҷониби ҶСК БТ, ҶСК "Шабакаҳои интиқоли барқ" ва ҶСК "Шабакаҳои тақсимоти барқ" то замоне сабт мегардад, ки маблағи зарурӣ ба ин субъект дар ҳаҷми пурра пардохт ва таҷдид нашавад (қарори Ҳукумати ҶТ аз 26.10.2023 № 496).

50. Дар ин маврид, ҳама пардохтҳои тақсимшуда аз Суратҳисоби махсус бояд бақияи кредитӣ бошанд, ки аз суратҳисоби мазкур дебетикунӣ ва ба миён овардани уҳдадориро ғайриимкон мегардонад.

51. ҶСК БТ (ҳамчун оператори бозор) ҳар семоҳа дар давоми даҳ рӯзи корӣ пас аз ба охир расидани семоҳаи ҳисоботӣ дар асоси маълумоти воқеии тарафҳо (ҳаҷми хариду фурӯш (хизматрасониҳо) ва арзиши қарордодии онҳо) санади муқоисавии иштирокчиёни бозорро (ҶСК "Шабакаҳои интиқоли барқ", ҶСК "Шабакаҳои тақсимоти барқ" ва ҶСК БТ) барои давраи пардохти охирини сипаришуда (семоҳаи ҳисоботӣ) тартиб медиҳад. Дар ин санадҳо пардохтҳои автоматии дар ин давра аз Суратҳисоби махсус анҷомдодашуда ба назар гирифта шуда, чораҳои зарурии минбаъда оид ба таъмини ҳисоббаробаркунӣ муқаррар карда мешаванд (қарори Ҳукумати ҶТ аз 26.10.2023 № 496).

52. ҶСК БТ (ҳамчун оператори бозор) дар давоми 15 рӯз пас аз ба охир расидани ҳар семоҳа ва дар давоми 45 рӯз пас аз ба охир расидани сол ба ШН, шӯроҳои нозирони ҶСК "Шабакаҳои интиқоли барқ" ва ҶСК "Шабакаҳои тақсимоти барқ", мақом оид ба идоракунии соҳаи энергетика дар бораи ҷараёнҳои марбут ба Суратҳисоби махсус ва раванди ҳисобу китоби харид/фурӯши яклухти неруи барқ ҳисобот пешниҳод менамояд (қарори Ҳукумати ҶТ аз 26.10.2023 № 496).

53. Маблағҳои пулие, ки то лаҳзаи ба охир расидани муҳлати амали шартнома оид ба Суратҳисоби махсус (пӯшидани суратҳисоб) боқӣ мондаанд, барои пардохти қарзи пардохтнашуда ва хизматрасони маблағи боқимондаи қарзи ҶСК БТ, ҶСК "Шабакаҳои интиқоли барқ" ва ҶСК "Шабакаҳои тақсимоти барқ" равона карда мешаванд (қарори Ҳукумати ҶТ аз 26.10.2023 № 496).

8. ТАЪМИНИ ШАФФОФИЯТИ ҶАМЪШАВӢ ВА ИСТИФОДАИ МАБЛАҒҲОИ ПУЛИИ СУРАТҲИСОБИ МАХСУС

54. ШН масъули мониторинги истифодаи Суратҳисоби махсусро, ки бевосита ба ШН ҳисоботдиҳанда мебошад, муайян менамояд.

55. Уҳдадориҳои асосии масъули мониторинги истифодаи Суратҳисоби махсус иборатанд аз:

- мониторинги даромадҳое, ки аз фурӯши неруи барқ ба даст оварда шудаанд, пайгирии дохилкунӣ ва истифодаи онҳо;

- мониторинг ва омода намудани ҳисобот ба ШН дар бораи мутобиқати далели таҳвили неруи барқ (ҳаҷм, сана, сифат ва нарх) ба нақшаи истифодаи маблағҳои пулӣ;

- мониторинг ва омода намудани ҳисоботи маҷмӯӣ дар бораи хариди неруи барқ;

- интишори иттилоот оид ба таъмини нигоҳдории зарурии низоми таъминоти барқ, иҷрои шартҳои таҳвили неруи барқ, инчунин натиҷаҳои ҳисоботи аудитории Суратҳисоби махсус дар сомонаи интернетии ҶСК БТ, ҶСК "Шабакаҳои интиқоли барқ" ва ҶСК "Шабакаҳои тақсимоти барқ" (қарори Ҳукумати ҶТ аз 26.10.2023 № 496).

56. Ҳар сол аудити мустақили Суратҳисоби махсус гузаронида мешавад. Аудитори мустақил аз ҷониби ҶСК БТ, ҶСК "Шабакаҳои интиқоли барқ", ҶСК "Шабакаҳои тақсимоти барқ" ва мақом оид ба идоракунии соҳаи энергетика дар асоси озмун мутобиқи талаботи Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон "Дар бораи хариди давлатии мол, кор ва хизматрасонӣ" ва дигар санадҳои меъёрии ҳуқуқии дахлдори Ҷумҳурии Тоҷикистон дастаҷамъона интихоб карда мешавад ва он бояд ширкати аудитории эътирофгардида бошад. Натиҷаҳои тендер оид ба интихоби аудитор ва натиҷаҳои аудит интишор карда мешаванд (қарори Ҳукумати ҶТ аз 26.10.2023 № 496).

9. ПАРДОХТҲОИ ҲАТМӢ ВА ҲАДДИ АҚАЛ

57. Барои ҶСК БТ, ҶСК "Шабакаҳои интиқоли барқ" ва ҶСК "Шабакаҳои тақсимоти барқ" пардохтҳо аз рӯи тартиби зерин ба таркиби пардохтҳои ҳатмӣ дохил мебошанд (қарори Ҳукумати ҶТ аз 26.10.2023 № 496):

1) музди меҳнат, андозҳо, боҷу хироҷ ва пардохтҳои ҳатмии дигаре, ки дар қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон пешбинӣ гардидаанд;

2) уҳдадориҳои ҷорӣ ва иҷронагардида дар назди истеҳсолкунандагони мустақили неруи барқ (неругоҳҳои барқи обии "Сангтӯда-1", "Сангтӯда-2", "Роғун" ва воридот) барои таҳвили воқеии неруи барқ барои ҶСК БТ мутобиқи нақшаи тақсимоти маблағҳо (қарори Ҳукумати ҶТ аз 26.10.2023 № 496);

3) пардохтҳои мувофиқашуда барои хизматрасонии қарз дар назди бонкҳои тиҷоратии дохилӣ дар соли ҷорӣ мутобиқи нақшаи тақсимоти маблағҳо;

4) уҳдадориҳои ҷорӣ ва иҷронагардида дар назди буҷети давлатӣ барои хизматрасонии аз рӯи созишномаҳои зерқарзӣ дар соли тақвимии ҷорӣ мутобиқи нақшаи тақсимоти маблағҳо;

5) воридоти неруи барқ аз кишварҳои ҳамсоя, инчунин хариди гази табиӣ дар давраи норасоии неруи барқ;

6) боҷу хироҷи транзитӣ ва/ё пардохт барои истифодаи шабакаҳои кишварҳои сеюм барои содироти неруи барқи Тоҷикистон (ба истиснои лоиҳаи "CASA-1000");

7) пардохти ҳаққи хизмати бонки хизматрасон ва аудитори мустақиле, ки аудити ҳарсолаи Суратҳисоби махсусро мегузаронад.

58. Пардохтҳои ҳадди ақал барои ҶСК БT, ҶСК "Шабакаҳои интиқоли барқ" ва ҶСК "Шабакаҳои тақсимоти барқ" ба хароҷоти хизматрасонӣ (хароҷоти истеҳсолӣ) барои тавлид, интиқол ва тақсимоти неруи барқ алоқаманд мебошанд (қарори Ҳукумати ҶТ аз 26.10.2023 № 496).

59. Ҳаҷми пардохти ҳадди ақал барои ҶСК БT, ҶСК "Шабакаҳои интиқоли барқ" ва ҶСК "Шабакаҳои тақсимоти барқ", инчунин нақшаи тақсимоти маблағҳо аз ҷониби ШН тасдиқ карда мешаванд (қарори Ҳукумати ҶТ аз 26.10.2023 № 496).

10. МУҚАРРАРОТИ ХОТИМАВӢ

60. Бо мақсади мунтазам гузаронидани амалиётҳои бонкӣ, ҳабс ё зери мамониат гузоштани Суратҳисоби махсус манъ мебошад.

61. Ҳама гуна баҳсҳо, ихтилофот ва даъвоҳо, ки дар робита бо ҷойгиркунӣ ва гирифтани маблағ аз Суратҳисоби махсус ба миён омада, бо роҳи мусолиҳатомез ҳал нашудаанд, ба тариқи судӣ ҳал карда мешаванд.

62. Ҳамаи пардохтҳо аз Суратҳисоби махсус танҳо пардохти ибтидоӣ мебошанд. Ҳисобу китоби ниҳоӣ мутобиқи низоми муқоисаи маълумот амалӣ карда мешавад.

63. Пардохт ва истифодаи маблағҳои ба суратҳисоби махсус барои идоракунии воситаҳои молиявии аз фурӯши неруи барқ дар дохили шабакаи энергетикии Ҷумҳурии Тоҷикистон воридгардида тариқи ғайринақдӣ амалӣ карда мешаванд (қарори Ҳукумати ҶТ аз 26.12.2024 № 685).