Замимаи 1
ба қарори Ҳукумати
Ҷумҳурии Тоҷикистон
аз 28 октябри соли 2020, №570
Барномаи рушди ҳунармандӣ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон барои солҳои 2021-2025
1. МУҚАРРАРОТИ УМУМӢ
1. Барномаи рушди ҳунармандӣ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон барои солҳои 2021-2025 (минбаъд - Барнома) бо мақсади эҳё ва инкишофи ҳунарҳои миллӣ ва муосир, таҳкими мероси фарҳанги миллӣ ва анъанаҳои таърихии ҳунаромӯзии халқ, ҷалб ва ҳавасмандгардонии ҳамаҷонибаи аҳолӣ ҷиҳати истеҳсоли маҳсулоти ҳунарҳои мардумӣ, ташаккул, дастгирии фаъолияти ҳунармандӣ ҳамчун воситаи васеъ намудани шуғли пурмаҳсул, бахусус барои табақаҳои осебпазири аҳолӣ таҳия гардидааст.
2. Вазифаҳои Барномаро ташаккули заминаи ҳуқуқӣ ва институтсионалии соҳаи ҳунармандӣ, рушди инфрасохтори соҳаи ҳунармандӣ, васеъ намудани дастрасии ҳунармандон ба таҳсилоти касбӣ, такмили ихтисос, бозомӯзӣ ва валидатсияи салоҳияти касбӣ, мусоидат дар тарғиби ҳунармандӣ ва кӯмак ба дарёфти бозори байналмилалии фурӯши маҳсулоти ҳунармандӣ ташкил медиҳад. 3. Дар раванди амалисозии Барнома ба роҳ мондани ҳамкориҳои васеи тарафҳои манфиатдор ҷиҳати рушди ҳунарҳои мардумӣ, ҷалби ташкилотҳои ҷамъиятӣ ва шарикони рушд пешбинӣ шудааст.
2. ВАЗЪИ ФЕЪЛИИ СОҲАИ ҲУНАРМАНДӢ
4. Ҷиҳати тақвият бахшидани рушди ҳунарҳои мардумӣ, бо қарори Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 13 феврали соли 2018, №60 "Дар бораи ворид намудани тағйироту илова ба қарори Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 31 августи соли 2012, №451" ба 104 намуди фаъолият оид ба истеҳсоли молҳои ниёзи мардум дар хона, фурӯш, иҷрои кор ва хизматрасонӣ аз пардохти ҳама намудҳои андоз озод карда шуд, ки ба рушди ҳунармандӣ мусоидат намуда, ҳунармандонро ҳавасманд кард.
5. Бо мақсади мукаммал гардондани махзани иттилоотии ҳунарҳои мардумӣ ва ҷамъоварии маълумоти дақиқ вобаста ба ҳунармандон ва корхонаҳои истеҳсоли маҳсулоти ҳунармандӣ дар асоси пешниҳоди мақомоти иҷроияи ҳокимияти давлатии шаҳру ноҳияҳои ҷумҳурӣ дар соли 2019 аз ҷониби Вазорати фарҳанги Ҷумҳурии Тоҷикистон қариб 1100 ҳунарманди касбӣ ва расмӣ ба рӯйхат гирифта шуданд. Тибқи тадқиқоти гузаронидаи Кумитаи рушди сайёҳии назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон дар миқёси ҷумҳурӣ 6805 ҳунарманд фаъолият менамояд, ки онҳо аз рӯи усули омӯзиши амалии "Устод-шогирд", аъзои хонавода ва кормандони корхонаҳои истеҳсолӣ ба ҳунармандӣ машғул мебошанд. Аз ҷумла, ҳунармандон дар Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон 563 нафар, вилояти Хатлон 2431 нафар, вилояти Суғд 1831 нафар, шаҳру ноҳияҳои тобеи ҷумҳурӣ 1424 нафар ва дар шаҳри Душанбе 556 нафар ҳунармандон кору фаъолият менамоянд.
6. Дар Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон, вилоятҳои Суғду Хатлон, шаҳри Душанбе ва шаҳру ноҳияҳои тобеи ҷумҳурӣ ҳунармандон асосан ба истеҳсоли маҳсулоти дӯзандагӣ (сӯзанӣ, тоқӣ ва сару либос), бофандагӣ (қолинҳо, адрасу атлас, ҷуроб ва кешбофӣ), кандакорӣ, дуредгарӣ, кулолгарӣ, сабадбофӣ, гаҷкорӣ, заргарӣ, оҳангарӣ, чӯбтарошӣ, коркарди металл, пазандагӣ, наққошӣ, рассомӣ, ҳайкалтарошӣ, сангтарошӣ, эҳёгарӣ ва самтҳои дигар машғул мебошанд.
7. Соли 2019 дар шаҳру ноҳияҳои кишвар, аз ҷумла Хуҷанд, Истаравшан, Панҷакент, Конибодом, Гулистон, Бӯстон, Исфара, Хоруғ, Бохтар, Кӯлоб, Турсунзода, Ҳисор, Ваҳдат, Роғун, Мастчоҳ, Рӯшон, Ишкошим, Шуғнон, Бобоҷон Ғафуров, Мир Сайид Алии Ҳамадонӣ, Варзоб, Рашт, Файзобод, Шаҳритуз, Панҷ ва Восеъ мағозаю дӯконҳои фурӯши маҳсулоти ҳунарҳои мардумӣ, коргоҳҳои истеҳсоли атласу адрас ва корхонаҳои дӯзандагию бофандагӣ ифтитоҳ ёфтанд.
8. Таҳлил нишон медиҳад, ки асосан омӯзиши касбу ҳунар бо тарзи омӯзиши амалии "Устод-шогирд" аз ҳисоби аъзои оила ва хонадон ба роҳ монда шудаасту аксар ҳунармандони ҷавон доир ба касбу ҳунари омӯхтаашон ягон ҳуҷҷати тасдиқкунанда надоранд. Бо қабул шудани қарори Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 5 декабри соли 2017, №568 "Дар бораи Тартиби амалисозӣ ва расмиёти эътирофи салоҳияти калонсолон ва валидатсия" на танҳо ҳунармандон, балки ҳамаи онҳое, ки малакаву маҳорати касбӣ доранд, метавонанд дар сурати гузаштан аз имтиҳон соҳиби ҳуҷҷати намунаи давлатӣ гарданд. Муассисаи давлатии "Маркази таълими калонсолони Тоҷикистон" ва филиалҳои он барои шаҳодатномакунонии малакаҳои касбии шаҳрвандон фаъолияти худро равона намуда, малакаи 2294 шаҳрванди синну соли гуногунро бо шаҳодатнома тасдиқ намудааст.
9. Омӯзиши васеи ҳунарҳои мардумӣ дар муассисаҳои таълимии системаи Вазорати меҳнат, муҳоҷират ва шуғли аҳолии Ҷумҳурии Тоҷикистон ва муассисаи таълимии дигари дахлдор ба роҳ монда шуда, ба омӯзиши ҳунарҳои мардумӣ фаро гирифтани занони ҳунарманду хонашин эътибори махсус дода мешавад.
10. Маҳсулоти истеҳсолнамудаи ҳунармандон тавассути 140 мағозаи фурӯши маҳсулоти ҳунармандӣ, ки дар ҷумҳурӣ ташкил шуда, ба харидорон пешниҳод карда мешавад. Рушди ҳунарҳои мардумӣ бевосита ба ташаккулёбии бозори меҳнат ва таъмини шуғли аҳолӣ таъсири самарабахш мерасонад. Теъдоди муайяни аҳолии қобили меҳнати ҷумҳурӣ дар аксари маврид бо аъзои оилаашон бо шуғл таъмин мегарданд. Бо ин роҳ занон, нафақахӯрон, наврасон ва ҳатто маъюбон ба шуғли пурмаҳсул фаро гирифта мешаванд.
11. Вобаста ба тарғибу ташвиқи ҳунарҳои бадеии халқӣ, дастгирии ҳунармандон ва муаррифии маҳсули эҷоди онҳо, бо амри Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 13 декабри соли 2018, №АП-1140 Ҷадвали баргузории фестивал, намоиш, ид ва озмунҳои анъана ва ҳунарҳои мардумӣ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон барои солҳои 2019-2021 тасдиқ шудааст. Тибқи ҷадвали мазкур як қатор фестивалу озмунҳо, аз ҷумла фестивали заргарӣ таҳти унвони "Ҳунар омӯз...", фестивали ҷумҳуриявии "Чакомаи гесӯ", фестивали ҷумҳуриявии "Ҳунар беҳтар аз зар бувад", "Атласу адрас", фестивали "Сад ранги чакан", озмунҳои "Ҳунарҳои ороишӣ аз санг", "Дастархонороӣ", "Кадбонуи беҳтарин", "Кандакорӣ, гаҷкорӣ, оинабандӣ ва кундалнигорӣ", "Кулолгарӣ, чӯбтарошӣ ва сабадбофӣ" ва ғайраҳо доир мегардиданд.
12. Дар сохтори истеҳсолӣ муайян намудани соҳаи ҳунармандӣ ба инобат гирифтани нишондиҳандаҳои зерин муҳим ҳисобида мешаванд:
- ҳаҷми маҳсулоти ҳунарҳои мардумӣ дар маҷмӯи истеҳсоли маҳсулот муайян карда мешавад;
- рушди омори соҳавӣ бо дар назар доштани намуд ва шакли фаъолият, синну сол, нишондиҳандаҳои гендерӣ, дараҷаи таҳсилоти касбӣ, таҳлили мунтазами мушкилоти соҳавӣ ба роҳ монда мешавад;
- шароити зарурӣ барои иштироки бевоситаи ҳунармандон дар таъмини истеҳсол ва фурӯши маҳсулот таъмин карда мешавад.
3. МУШКИЛОТ ВА САМТҲОИ АФЗАЛИЯТНОКИ РУШДИ СОҲАИ ҲУНАРМАНДӢ
13. Бо вуҷуди то ҳадди муайян ба танзим даромадани муносибатҳои ташкилӣ ва ҳуқуқии ҳунармандӣ, айни замон барои пешбурди фаъолияти ҳунармандон ва рушди ҳунармандӣ андешидани тадбирҳои зерин саривақтӣ шуморида мешаванд:
- такмил ва тақвияти заминаи ҳуқуқии соҳаи ҳунармандӣ ва таҳияи механизми амалисозии он, рушди инфрасохтори соҳа аз сатҳи ҷумҳуриявӣ то сатҳи маҳаллӣ;
- ба роҳ мондани омори бақайдгирии ҳунармандон ва истеҳсоли маҳсулоти ҳунармандӣ;
- амалисозии пурраи имтиёзҳои андозӣ ва гумрукии соҳаи ҳунармандӣ ва васеъ намудани дастрасӣ ба маблағҳои молиявии камарзиш (қарзҳои имтиёзнок) барои ҳунармандон;
- устувор намудани талабот нисбати сифати маҳсулот ва хизматрасонии ҳунармандон ва дастгирии воридшавии онҳо ба бозори байналмилалии ҳунармандӣ;
- васеъ намудани дастрасӣ ба омӯзиши асосҳои соҳибкорӣ, донишҳои иқтисодӣ ва ҳуқуқӣ, ки барои ҳунармандон ҷиҳати иштирок дар муносибатҳои бозоргонӣ заруранд;
- ташкил ва роҳандозӣ намудани омӯзиш дар марказҳои ҳунарҳои миллӣ ва муосир бо ҷалби аъзои Иттифоқи ҳунармандони Тоҷикистон;
- таъмини дастрасӣ ба ашёи хом ва мавод барои истеҳсоли маҳсулоти ҳунарҳои мардумӣ.
14. Ташаккули заминаи ҳуқуқӣ ва институтсионалии соҳаи ҳунармандӣ амалисозии чораҳои зеринро дар назар дорад:
- таҳия ва қабули санадҳои меъёрии ҳуқуқии зерқонунӣ дар соҳаи ҳунармандӣ, ки санадҳои қонунгузорӣ пешбинӣ намудааст;
- таҳияи номгӯйи касбҳои ҳунармандӣ ва таснифоти он;
- идомаи такмили сохтори идоракунии соҳаи ҳунармандӣ;
- таҳия ва тасдиқи низомномаи марказҳои ҳунарҳои миллӣ ва муосир ва низомномаи намунавии мактаби "Устод-шогирд" аз ҷониби мақоми ваколатдори давлатии соҳа.
15. Рушди инфрасохтори соҳаи ҳунармандӣ амалисозии чораҳои зеринро дар назар дорад:
- таъсиси марказҳои ҳунарҳои миллӣ ва муосир дар муассисаҳои таълимии таҳсилоти калонсолон, ибтидоӣ ва миёнаи касбӣ, такмили ихтисоси кормандони ин марказҳо;
- созмон додани низоми ҷамъоварии маълумоти омори расмии соҳаи ҳунармандӣ;
- гузаронидани тадқиқот ҷиҳати муайянсозии тамоюли рушди ҳунармандӣ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон, арзёбии раванди ташаккули бозори фурӯши маҳсулоти аз ҷониби ҳунармандон истеҳсолшуда ва эҳёи ҳунарҳо;
- таъсис ва нигоҳдории сомонаи махсус оид ба ҳунармандӣ бо таъмини дастрасии он ба ҳунармандон ва сайёҳони хориҷӣ;
- мусоидат ба ҳунармандон ҷиҳати ҷудо намудани қитъаи замин ва ё иншоот, пайвастшавӣ ба шабакаи коммуникатсияи муҳандисӣ, таъмини таҷҳизот, ашё ва маҳсулоти зарурӣ;
- ташкили растаҳо, мағозаҳо ва нуқтаҳои фурӯши маҳсулоти ҳунармандӣ дар маркази шаҳру ноҳияҳо ва шаҳраку деҳот;
- дар заминаи осорхонаҳои шаҳру ноҳияҳо ташкил намудани гӯшаи алоҳидаи ҳунарҳои миллӣ ва муосир бо дар назар доштани муҳиммияти пешниҳоди маълумот оид ба таърихи пайдоиш ва рушди маҳсулоти ҳунармандӣ.
16. Васеъ намудани дастрасии ҳунармандон ба таҳсил, такмили ихтисос, бозомӯзӣ ва валидатсияи малакаҳои касбӣ амалисозии чораҳои зеринро дар назар дорад:
- таҳияи стандарти таълимии касбу ҳунар ва дар асоси он таҳия намудани нақша ва барномаи таълимӣ;
- васеъ намудани доираи фарогирии ҳунармандон ба касбомӯзӣ ва валидатсияи малакаву маҳорат;
- гузаронидани дарсҳои амалӣ аз ҷониби устодон барои ҳунармандони навомӯз ҷиҳати истеҳсоли маҳсулоти ҳунармандӣ тибқи талаботи байналмилалӣ.
17. Мусоидат ба тарғиботи ҳунармандӣ ва кумак ба дарёфти бозори байналмилалии фурӯши маҳсулоти ҳунармандӣ амалисозии чораҳои зеринро дар назар дорад:
- таҳияи барномаҳои рушди ҳунармандӣ дар сатҳи минтақаҳо бо роҳандозӣ намудани тадбирҳои ҳавасмандгардонӣ барои рушди ҳунармандӣ;
- ташкили намоишгоҳи доимоамалкунандаи фурӯши молу маҳсулоти истеҳсолкардаи ҳунармандон;
- гузаронидани семинарҳои омӯзишӣ дар шаҳру ноҳияҳо оид ба бақайдгирии ҳунармандон дар мақомоти андоз ва истифодаи имтиёзҳои андозию гумрукӣ, инчунин истеҳсоли маҳсулоти рақобатпазир ва омода намудани ҳисоботи оморӣ;
- таҳия ва нашри маводи иттилоотӣ оид ба истеҳсол ва фурӯши маҳсулоти ҳунармандон;
- ташкил ва баргузор намудани чорабиниҳои миллию байналмилалии соҳаи ҳунармандӣ (намоишгоҳ, озмун, чорабиниҳои иттилоотӣ ва ғайра);
- дастгирии иштироки бевоситаи ҳунармандон ва иттиҳодияи онҳо дар чорабиниҳои байналмилалӣ;
- омӯзиши таҷрибаи байналмилалӣ дар самти рушди ҳунармандӣ ва омода намудани пешниҳод оид ба истифодаи таҷрибаи муосир;
- ташкил ва баргузории конференсияи ҷумҳуриявӣ оид ба рушди ҳунарҳои миллӣ ва муосир;
- иштирок ва муаррифии маҳсулоти ҳунарҳои миллӣ ва муосир дар намоишгоҳи байналмилалӣ.
18. Мавҷуд набудани феҳристи касбҳои ҳунармандӣ ва номгӯйи намудҳои ҳунармандӣ ҷиҳати дуруст пеш бурдани омор дар минтақаҳо, таҳлили вазъ ва ташкили касбомӯзӣ, эътирофи расмии ба малакаву маҳорати ҳунармандон ва ҷанбаҳои дигари муҳимми он ба рушди ҳунармандӣ таъсири манфӣ мерасонад.
19. Дар шароити иқтисоди бозоргонӣ имкони ба рақобат рӯ ба рӯ гардидани истеҳсолкунандагони маҳсулоти ҳунармандии ватанӣ вуҷуд дорад ва ин омил амалӣ намудани тадбирҳои иловагии дастгирии онҳоро тақозо менамояд. Фаъолият дар самти дастгирии давлатии ҳунармандӣ бояд тавре сурат гирад, ки маҳсулоти ҳунармандон дар тамоми бозору ярмарка ва намоишгоҳ пешниҳод шуда бошад. Дар баробари ин, фаъолияти ҳадафмандона баҳри ҳифз ва омӯзиши ҳунарҳои мардумӣ, пешбурди феҳристи ҳунармандӣ, инъикоси ҳунарҳои миллӣ ва мубориза бо истеҳсоли маҳсулоти қалбакӣ, аз ҷумлаи тадбирҳои муҳим дар ҷодаи рушди ҳунарҳои мардумӣ мебошанд.
4. МОНИТОРИНГ ВА АРЗЁБИИ РАВАНДИ АМАЛИСОЗИИ БАРНОМА
20. Мониторинг ва арзёбии амалисозии Барнома аз ҷониби Вазорати меҳнат, муҳоҷират ва шуғли аҳолии Ҷумҳурии Тоҷикистон гузаронида мешавад.
21. Вазорати меҳнат, муҳоҷират ва шуғли аҳолии Ҷумҳурии Тоҷикистон метавонад ҳангоми гузаронидани мониторинг ва арзёбии амалишавии Барнома намояндагони вазорату идораҳои дахлдор ва коршиносонро ҷалб намояд.
5. МАБЛАҒГУЗОРИИ БАРНОМА
22. Барои таъмини амалишавии Барнома андешидани чораҳои молиявӣ зарур аст.
23. Маблағгузории Барнома ва нақшаи чорабиниҳои амалигардонии он аз рӯи сарчашмаҳои зерин амалӣ карда мешавад:
- маблағҳои буҷети ҷумҳуриявии барои Вазорати меҳнат, муҳоҷират ва шуғли аҳолии Ҷумҳурии Тоҷикистон ва вазорату идораҳои дахлдор пешбинигардида;
- маблағҳои махсуси Вазорати меҳнат, муҳоҷират ва шуғли аҳолии Ҷумҳурии Тоҷикистон ва вазорату идораҳои дахлдор;
- маблағҳои бахши хусусӣ ва созмонҳои байналмилалӣ;
- манбаъҳои дигаре, ки қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон манъ накардааст.
24. Иҷрокунандагони масъули чорабиниҳои Барнома барои ҷалби маблағгузории иловагӣ бо шарикони рушд, бахши хусусӣ ва корфармоёни алоҳида ҳамкориро ба роҳ монанд.
Замимаи 2
ба қарори Ҳукумати
Ҷумҳурии Тоҷикистон
аз 28 октябри соли 2020, №570
Нақшаи чорабиниҳооид ба амалисозии Барномаи рушди ҳунармандӣ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон барои солҳои 2021-2025
Замимаи 2
Программа развития ремесленничества в Республике Таджикистан на 2021-2025 годы
1. ОБЩИЕ ПОЛОЖЕНИЯ
1. Программа развития ремесленничества в Республике Таджикистан на 2021-2025 годы (далее - Программа) разработана в целях возрождения и развития национальных и современных ремесел, укрепления наследия национальной культуры и исторических традиций народных ремесел, привлечения и стимулирования населения к производству изделий народных ремесел, формирования и поддержки ремесленной деятельности как средства расширения производительной занятости, особенно для уязвимых слоев населения.
2. Задачами Программы являются формирование правовой и институциональной базы сферы ремесленничества, развитие инфраструктуры сферы ремесленничества, расширение доступа ремесленников к профессиональному обучению, повышению квалификации, переподготовке и валидации профессиональной компетенции, способствование популяризации ремесленничества и содействие в поиске международного рынка сбыта ремесленной продукции.
3. В процессе реализации Программы планируется наладить широкое сотрудничество между заинтересованными сторонами по развитию народных ремесел, привлечению общественных организаций и партнеров по развитию.
2. ТЕКУЩЕЕ СОСТОЯНИЕ И ПРОБЛЕМЫ РАЗВИТИЯ РЕМЕСЛЕННИЧЕСТВА
4. В целях укрепления развития народных ремесел, постановлением Правительства Республики Таджикистан от 13 февраля 2018 года, №60 "О внесении изменений и дополнения в постановление Правительства Республики Таджикистан от 31 августа 2012 года, №451" 104 вида деятельности, связанных с производством товаров народного потребления на дому, продажей, выполнением работ и услуг освобождены от всех видов налогов, что способствовало развитию ремесленничества и стимулировало ремесленников.
5. В целях совершенствования информационной базы данных о народных ремеслах и сбора точных сведений о ремесленниках и ремесленных производственных предприятиях на основе предложений исполнительных органов государственной власти городов и районов республики в 2019 году Министерством культуры Республики Таджикистан было зарегистрировано около 1100 профессиональных и официальных ремесленников. Согласно проведенным исследованиям Комитета по развитию туризма при Правительстве Республики Таджикистан в масштабах республики функционируют 6805 ремесленников, членов семьи и работников производственных предприятий, занятых ремесленничеством по методу практического обучения "Мастер-ученик". В частности, в ГорноБадахшанской автономной области работают 563 ремесленника, в Хатлонской области - 2431, в Согдийской области - 1831, в городах и районах республиканского подчинения - 1424, в Душанбе - 556.
6. В Горно-Бадахшанской автономной области, Согдийской и Хатлонской областях, городе Душанбе, городах и районах республиканского подчинения ремесленники в основном занимаются производством швейных изделий (рукоделие, тюбетейки и одежда), ткачеством (ковры, полушёлковая узорчатая ткань адрас и атлас, носки, трикотажное производство), гравировкой, плотничеством, гончарством, плетением корзин, лепкой, ювелирным, кузнечным, столярным делом, металлообработкой, кулинарией, росписью, живописью, скульптурой, резьбой по камню, реставрацией и другими направлениями.
7. В 2019 году в городах и районах страны, включая Худжанд, Истаравшан, Пенджикент, Канибадам, Гулистон, Бустон, Исфара, Хорог, Бохтар, Куляб, Турсунзаде, Гиссар, Вахдат, Рогун, Мастчинский, Рушанский, Ишкашимский, Мир Сайид Али Хамадони, Варзобский, Раштский, Файзабадский, Шаартузский, Пянджский и Восейский районы были открыты магазины, лавки по реализации продукции народных ремесел, мастерские по изготовлению атласов и адрасов, а также швейные и ткацкие предприятия.
8. Анализ показывает, что в основном обучение профессии и ремеслу осуществляется методом практического обучения "Мастер- ученик" за счет членов семьи и династии, а большинство молодых ремесленников не имеют никаких подтверждающих документов об освоенной профессии и ремесле. С принятием постановления Правительства Республики Таджикистан от 5 декабря 2017 года, №568 "О порядке осуществления, процедуре признания компетенций взрослых и валидация" получить документ государственного образца могут не только ремесленники, но и все те, кто имеет профессиональные навыки и мастерство, при условии сдачи экзамена. Государственное учреждение "Центр образования взрослых Таджикистана" и его филиалы осуществляют свою деятельность по освидетельствованию профессиональных навыков граждан и навыки 2294 граждан разного возраста заверены свидетельством.
9. Широкое обучение народным ремеслам будет проводиться в образовательных учреждениях системы Министерства труда, миграции и занятости населения Республики Таджикистан и других соответствующих образовательных учреждениях, при этом особое внимание будет уделяться обучению женщин-мастериц и домохозяек народным ремеслам.
10. Произведенная ремесленниками продукция будет представлена покупателям посредством 140 магазинов по продаже ремесленной продукции, созданных в республике. Развитие народных ремесел оказывает непосредственное положительное влияние на формирование рынка труда и обеспечение занятости населения республики. Определенное количество трудоспособного населения республики, в большинстве случаев с членами семьи, будет обеспечено занятостью. Таким образом, женщины, пенсионеры, подростки и даже инвалиды будут обеспечены продуктивной занятостью.
11. В связи с популяризацией народного художественного творчества, поддержкой ремесленников и презентацией результата их творчества, распоряжением Президента Республики Таджикистан от 13 декабря 2018 года, №АП-1140 утвержден График проведения фестивалей, выставок, праздников и конкурсов народных традиций и ремесел в Республике Таджикистан на 2019-2021 годы. В соответствии с этим графиком проводится ряд фестивалей и конкурсов, в том числе фестиваль ювелирного мастерства "Хунар омуз ...", республиканские фестивали "Чакомаи гесу", "Хунар бехтар аз зар бувад", "Атласу адрас", фестиваль "Сад ранги чакан", конкурсы "Хунархои ороиши аз санг", "Дастархонорои", "Кадбонуи бехтарин", "Кандакори, гачкори, оинабанди ва кундалнигори", "Кулолгари, чубтароши ва сабадбофи" и другие.
12. При определении сферы ремесленничества в производственной структуре важно учитывать следующие показатели:
- определение объема продукций народных ремесел в общем объеме производства продукций;
- развитие отраслевой статистики с учетом вида и формы деятельности, возрастных, гендерных показателей, уровня профессионального образования, регулярного анализа отраслевых проблем;
- обеспечение необходимых условий для непосредственного участия ремесленников в обеспечении производства и реализации продукции.
3. ПРОБЛЕМЫ И ПРИОРИТЕТНЫЕ НАПРАВЛЕНИЯ РАЗВИТИЯ СФЕРЫ РЕМЕСЛЕННИЧЕСТВА
13. Несмотря на то, что организационно-правовые отношения ремесленничества в определенной степени регулируются, в настоящее время считается своевременным принятие следующих мер по продвижению деятельности ремесленников и развитию ремесленничества:
- совершенствование и укрепление правовой базы сферы ремесленничества и разработка механизмов её реализации, развитие отраслевой инфраструктуры от республиканского до местного уровня;
- ведение статистики по учету ремесленников и производству ремесленных изделий;
- полная реализация налоговых и таможенных льгот в сфере ремесленничества и расширение доступа ремесленников к недорогим финансовым ресурсам (льготным кредитам);
- усиление требований к качеству продукции и услугам ремесленников и поддержка их выхода на международный рынок ремесленничества;
- расширение доступа к изучению основ предпринимательства, экономическим и правовым знаниям, необходимым ремесленникам для участия в рыночных отношениях;
- организация и проведение тренингов в центрах национальных и современных ремёсел с привлечением членов Союза ремесленников Таджикистана;
- обеспечение доступа к сырью и материалам для производства продукций народных ремесел.
14. Формирование правовой и институциональной базы сферы ремесленничества предполагает реализацию следующих мер:
- разработка и принятие подзаконных нормативных правовых актов в сфере ремесленничества, предусмотренных законодательными актами;
- разработка перечня ремесленных профессий и их классификации;
- совершенствование структуру управления сферой ремесленничества;
- разработка и утверждение положения центров национальных и современных ремесел и типового положения школы "Мастер-ученик" уполномоченным государственным органом отрасли.
15. Развитие инфраструктуры сферы ремесленничества подразумевает реализацию следующих мер:
- создание центров национальных и современных ремесел в образовательных учреждениях образования взрослых, начального и среднего профессионального образования, повышение квалификации работников этих центров;
- создание системы сбора данных официальной статистики сферы ремесленничества;
- проведение исследований по выявлению тенденций развития ремесленничества в Республике Таджикистан, оценки процесса формирования рынка сбыта изделий, производимых ремесленниками, и возрождения ремесёл;
- создание и обслуживание специального сайта о ремесленничестве с обеспечением доступа к нему ремесленников и иностранных туристов;
- содействие ремесленникам в выделении земельных участков или сооружений, подключении к инженерным коммуникационным сетям, предоставлении необходимого оборудования, сырья и продукций;
- создание торговых точек, магазинов и точек сбыта продукций ремесленничества в центре городов, районов, поселков и сел;
- создание Отдельного уголка национальных и современных ремесел на базе музеев городов и районов с учетом важности предоставления информации об истории возникновения и развития ремесленных продукций.
16. Расширение доступа ремесленников к образованию, повышению квалификации, переподготовке и валидации профессиональных навыков предполагает реализацию следующих мер:
- разработка образовательных стандартов по профессиям и специальностям и на их основе разработка учебных планов и программ;
- расширение охвата ремесленников профессиональным обучением и валидацией навыков и способностей;
- проведение практических занятий мастерами для начинающих мастеров по производству продукций ремесленничества в соответствии с международными требованиями.
17. Содействие в продвижении ремесленничества и помощь в поиске международного рынка сбыта ремесленных продукций предполагает реализацию следующих мер:
- разработка программ развития ремесленничества на региональном уровне с внедрением мер мотивации для развития ремесел;
- организация постоянно действующих выставок по сбыту товаров и изделий, производимых ремесленниками;
- проведение обучающих семинаров в городах и районах по вопросам регистрации ремесленников в налоговых органах и применения налоговых и таможенных льгот, а также по производству конкурентоспособной продукции и подготовке статистических отчетов;
- разработка и издание информационных материалов о производстве и сбыте продукции народных ремесел;
- организация и проведение национальных и международных мероприятий в сфере ремесленничества (выставки, конкурсы, информационные мероприятия и другие);
- поддержка непосредственного участия ремесленников и их объединений в международных мероприятиях;
- изучение международного опыта в сфере развития ремесленничества и подготовка предложений по использованию современного опыта;
- организация и проведение республиканской конференции о развитии национальных и современных ремесел;
- участие и представление национальных и современных ремесел на международных выставках.
18. Отсутствие перечня ремесленных профессий и списка видов ремесленничества для правильного ведения статистики в регионах, анализа состояния и организации профессионального обучения, официального признания навыков и способностей ремесленников и других важных аспектов, негативно сказываются на развитии ремесленничества.
19. В условиях рыночной экономики у производителей продукций отечественного ремесленничества есть вероятность столкновения с конкуренцией, и этот фактор требует реализации дополнительных мер по их поддержке. Деятельность в области государственной поддержки ремесленничества должна осуществляться таким образом, чтобы продукция ремесленников была представлена на всех рынках, ярмарках и выставках. В то же время, целенаправленная деятельность по сохранению и изучению народных ремесел, ведению перечня ремесленничества, отражению национальных ремесел и борьбе с контрафактным производством продукции является одной из важнейших мер в сфере развития народных ремесел.
4. МОНИТОРИНГ И ОЦЕНКА ПРОЦЕССА РЕАЛИЗАЦИИ ПРОГРАММЫ
20. Мониторинг и оценка реализации Программы осуществляется Министерством труда, миграции и занятости населения Республики Таджикистан.
21. Министерство труда, миграции и занятости населения Республики Таджикистан при проведении мониторинга и оценки процесса реализации Программы может привлекать представителей соответствующих министерств и ведомств и экспертов.
5. ФИНАНСИРОВАНИЕ ПРОГРАММЫ
22. Для обеспечения реализации Программы необходимо принятие финансовых мер.
23. Финансирование Программы и плана мероприятий её реализации осуществляется из следующих источников:
- республиканских бюджетных средств, предусмотренных для Министерства труда, миграции и занятости населения Республики Таджикистан, соответствующих министерств и ведомств;
- специальных средств Министерства труда, миграции и занятости населения Республики Таджикистан и соответсвующих министерств и ведомств;
- средств частного сектора и международных организаций;
- других источников, не запрещенных законодательством Республики Таджикистан.
24. Ответственные исполнители мероприятий Программы для привлечения дополнительного финансирования сотрудничают с партнерами по развитию, частным сектором и отдельными работодателями.
*Приложение
