Замимаи 1
Бо қарори Ҳукумати
Ҷумҳурии Тоҷикистон
аз 29 феврали соли 2020,
№155 тасдиқ шудааст
БАРНОМАИ РУШДИ ХИЗМАТРАСОНИҲОИ НАҚЛИЁТӢ ДАР ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН БАРОИ СОЛҲОИ 2020-2021
1. МУҚАРРАРОТИ УМУМӢ
1. Барномаи рушди хизматрасониҳои нақлиётӣ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон барои солҳои 2020-2021 (минбаъд - Барнома) барномаи тадбирҳои кӯтоҳмуҳлате мебошад, ки бо мақсади беҳтар намудани фазои сармоягузорӣ дар соҳаи нақлиёт ва логистика, ноил шудан ба ҳадафҳои пешбининамудаи Стратегияи миллии рушди Ҷумҳурии Тоҷикистон барои давраи то соли 2030 бо дар назар доштани конвенсия ва созишномаҳои байналмилалии тасдиқшудаи соҳаи нақлиёт, аз ҷумла конвенсияҳои байналмилалӣ оид ба ҳаракат дар роҳ, оид ба ҳамлу нақли борҳо бо истифодаи китобчаи Боркашонии Байналмилалии Автомобилӣ (минбаъд -TIR), оид ба реҷаи меҳнат ва истироҳати ронандагон, Созишнома оид ба интиқолоти байналмилалии маҳсулоти зудвайроншавандаи озуқа ва оид ба воситаҳои нақлиёти махсуси барои ин интиқолот таъмингардида (СПС), инчунин Созишномаи Созмони Умумиҷаҳонии Савдо оид ба соддагардонии расмиёти савдо таҳия гардидааст.
2. Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон бо мақсади беҳтар намудани инфрасохтори нақлиётӣ барои баровардани кишвар аз бунбасти коммуникатсионӣ ва баромадан ба бандарҳои обӣ ва таъмини рақобатпазирии интиқолдиҳандагони ватанӣ дар бозори хизматрасониҳои байналмилалии нақлиётӣ, фаъолона машғул буда, ислоҳотро дар се самти асосии зерин амалӣ менамояд: - ташкили шабакаи ягонаи нақлиётии кишвар ва пайваст кардани он бо долонҳои байналмилалии нақлиётӣ; - ҳамроҳшавии Ҷумҳурии Тоҷикистон ба санадҳои ҳуқуқии байналмилалӣ дар соҳаи нақлиёт; - бастани созишномаҳои дуҷониба ва бисёрҷониба оид ба ҳамлу нақли байналмилалии автомобилӣ.
3. Дар даврони соҳибистиқлолӣ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон бо харҷи тақрибан 3,2 миллиард сомонӣ 23 лоиҳаи сармоягузории давлатӣ амалӣ гардида, 1650 километр роҳҳои автомобилгард таҷдид, 109 пул ва 27 километр нақбҳо ба истифода супорида шуд.
4. Бо дар назар доштани хусусияти ҷойгиршавии ҷуғрофии кишвар дар Ҷумҳурии Тоҷикистон инфрасохтори нақлиётӣ рушд намуда истодааст, ки шароити мусоид барои истифодабарии роҳҳои нақлиётӣ муҳайё гардида, дар ояндаи наздик метавонанд қитъаи Осиёро бо Аврупо пайваст намоянд. Бо ин мақсад айни замон 11 лоиҳаи сармоягузории давлатӣ ба маблағи умумии 5,5 миллиард сомонӣ дар марҳилаи амалишавӣ қарор доранд.
5. Солҳои охир беҳтар гардидани хизматрасонӣ дар соҳаи нақлиёти автомобилӣ фаъолияти соҳибкориро дар бахши мазкур ба таври назаррас боло бардоштааст, ки ҳиссаи бахши хусусӣ дар ҳамлу нақл 56,5 фоиз рост меояд.
6. Ҳамзамон на ҳамаи ширкатҳои байналмилалии нақлиётӣ имконияти транзитии байналмиллалии Ҷумҳурии Тоҷикистонро истифода бурда, интиқоли транзитиро тавассути давлатҳои дигари ҳаммарз амалӣ менамоянд.
2. ҲОЛАТ ВА МУШКИЛОТ ДАР САМТИ ХИЗМАТРАСОНИИ НАҚЛИЁТӢ
7. Сатҳи начандон баланди ҳамлу нақли транзитии байналмилалӣ тавассути Ҷумҳурии Тоҷикистон ва сатҳи пасти иштироки интиқолдиҳандагони ватанӣ дар ҳамлу нақли байналмилалӣ маҷмӯан бо мушкилоти зерин вобаста мебошад: - ҳамоҳангсозии нокифояи қоидаву расмиёт бо қонунгузории байналмилалӣ; - танзими нопурраи қонунгузории масъалаҳои марбут ба сиёсати нақлиёт. Санадҳои қонунгузорӣ хусусияти нопурра дошта, шумораи назарраси меъёрҳои ҳаволавӣ мавҷуданд, ки батанзимдарории интиқолро мушкил намуда, ваколатҳо ва масъулият дақиқ тақсим нашудаанд; - вуҷуд надоштани талаботи дақиқ ба механизми идоракунии ҳамлу нақли байналмилалии автомобилӣ, сари вақт ворид нагардидани тағйиру иловаҳо ба қонунгузории миллӣ, расмиёти арзёбии таъсири имконпазирии санадҳои қонунгузории пешниҳод ва ё қабулгардида (арзёбии таъсирнокии меъёрӣ), инчунин механизмҳои мониторинг ва назорати амалишавии санадҳои ҳуқуқии байналмилалии эътирофгардида дар соҳаи нақлиёти автомобилӣ; - мавҷуд набудани иттилооти пурра ва дақиқ оид ба хизматрасониҳои нақлиётӣ, қоидаҳо ва расмиёти ҳамлу нақли байналмилалӣ; - норасоии донишу малака вобаста ба механизмҳои идоракунии ҳамлу нақли байналмилалӣ, қоидаҳо ва расмиёт, инчунин ҷорӣ намудан ва истифодаи технологияҳои нав.
8. Омилҳои душворкунандаи фазои соҳибкорӣ дар соҳаи нақлиёт расмиёти ба таври кофӣ мувофиқанашуда оид ба убури сарҳад аз ҷониби воситаҳои нақлиёти автомобилӣ мебошад, ки боиси ҷамъ гардидани воситаҳои нақлиёт дар сарҳад ва бинобар ин афзоиши унсурҳои коррупсия мегардад.
9. Рушди нокифояи инфрасохтори ёрирасон қад-қади роҳҳои автомобилгарди долонҳои байналмилалӣ, ки тавассути ҳудуди Тоҷикистон мегузаранд, аз ҷумла мавҷуд набудани таваққуфгоҳҳои замонавӣ ва бехатар, ҷойҳои истироҳати ронандагон, хизматрасонии техникӣ ва таъмири автомобилҳо, марказҳои логистикии замонавӣ, ки дар баробари номукаммалии расмиёт ва қонунгузорӣ, рақобатпазирии транзитро тавассути Ҷумҳурии Тоҷикистон паст менамояд.
10. Рушди нокифояи воситаҳои шарикии давлат бо бахши хусусӣ дар соҳаи нақлиёт, ки рушди он имконияти баланд бардоштани рақобати хизматрасонӣ дар соҳаи нақлиёт тавассути ташаккули низоми сохтории муносибатҳои мутақобилаи иқтисодию ташкилии шарикии давлат бо бахши хусусиро фароҳам меорад, ба назар мерасад.
3. МАҚСАДИ АМАЛИСОЗИИ БАРНОМА
11. Бо сабаби он ки интиқолдиҳандагон ҳангоми амалӣ намудани ҳамлу нақли байналмилалӣ ҳанӯз ҳам ба мушкилоти номутобиқатии қоидаҳо ва расмиёт, инчунин механизмҳои татбиқи онҳо дучор мегарданд, Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон мақсад гузоштааст, ки ислоҳотро дар соҳаи нақлиётӣ тақвият бахшида, онро барои якхела кардани қоида ва амалиётҳои ҳамлу нақли байналмилалӣ, инчунин ҳамкории байниидоравӣ оид ба амалисозии санадҳои ҳуқуқии байналмилалӣ барои васеъ намудани доираи хизматрасониҳои нақлиётӣ ва ҷорӣ кардани қарорҳои инноватсионӣ дар соҳаи танзими нақлиёти автомобилӣ равонагардида таъмин намояд.
12. Дар асоси мақсадҳои гузошташуда, Барномаи мазкур ба ҳалли масъалаҳои зерин равона гардидааст: - такмили механизмҳои идоракунии ҳамлу нақли байналмилалӣ бо дар назар доштани фаъолгардонии иштироки бахши хусусӣ тавассути амалисозии воситаҳои шарикии давлат бо бахши хусусӣ ва тақсимоти ваколатҳо; - фаъолона ҷорӣ намудани технологияҳои нави таъминкунандаи баланд бардоштани бехатарӣ ва самаранокии ҳамлу нақли байналмилалӣ барои коҳиш додани хароҷоти молиявӣ ва сарфаи вақти интиқолдиҳандагон дар сарҳад; - таъмини шаффофияти иттилоот оид ба хизматрасониҳои нақлиётӣ, қоидаҳо ва расмиёт бо дар назар доштани ҷорӣ намудани усулҳои инноватсионӣ (системаҳои зеҳрии нақлиётӣ) дар идоракунии ҳамлу нақли байналмилалӣ; - такмили қоидаҳо ва расмиёти ҳамлу нақл, аз ҷумла ҳамлу нақли борҳои хатарнок, маҳсулоти зудвайроншаванда барои шаффофияти дастрасӣ ба хизматрасониҳои нақлиётӣ; - густариши иқтидори бахшҳои давлатӣ ва хусусӣ дар соҳаи ҳамлу нақли байналмилалии автомобилӣ.
4. АРЗЁБИИ САМАРАНОКИИ БАРНОМА
13. Амалишавии Барномаи мазкур ба беҳтар гардонидани дастрасии соҳибкорон ба иттилооти пурраи дуруст барои пешбурди фаъолияти тиҷоратӣ, баланд бардоштани сатҳи ҳифзи ҳуқуқии соҳибкорон ва ғайра имконият медиҳад.
14. Амалисозии мақсадҳои гузошташуда на танҳо барои такмил додани расмиёти ҳамлу нақли байналмилалӣ ва ба беҳтар намудани ҳамкориҳои байниидоравӣ ҷиҳати татбиқи талаботи байналмилалӣ, балки ба беҳтар кардани ҳамкории ассотсиатсияҳои соҳавӣ ва интиқолдиҳандагон бо мақомоти давлатӣ, коҳиш додани хароҷоти молиявии соҳибкорон барои амалӣ намудани ҳамлу нақл тавассути ҷорӣ кардани қарори иноватсионӣ ва фароҳам овардани замина барои густариши иқтидори кадрӣ оид ба масъалаҳои ҳамлу нақли байналмилалӣ имконият медиҳад.
15. Иҷрои Барномаи мазкур ҳамлу нақли байналмилалӣ ва транзитро фаъол намуда, ба беҳтар кардани мавқеи байналмилалии Ҷумҳурии Тоҷикистон таъсири мусбӣ мерасонад.
5. ТАШКИЛ ВА НАЗОРАТИ ҶАРАЁНИ АМАЛИСОЗИИ БАРНОМА
16. Ҳамоҳангсозии ҷараёни амалисозии Барномаи мазкур аз ҷониби Шӯрои ҷамъиятии машваратӣ оид ба масъалаҳои рушди соҳаи нақлиёт ва логистикаи назди Вазорати нақлиёти Ҷумҳурии Тоҷикистон амалӣ мегардад, ки дар доираи ваколатҳои худ оид ба амалисозии он ҳар 6 моҳ ба Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳисобот пешниҳод менамояд.
17. Котиботи Шӯрои ҷамъиятии машваратӣ оид ба масъалаҳои рушди соҳаи нақлиёт ва логистикаи назди Вазорати нақлиёти Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳар 6 моҳ ҳисоботро оид ба амалисозии ислоҳот омода намуда, онро ба таври ҳатмӣ дар сомонаи Вазорати нақлиёти Ҷумҳурии Тоҷикистон ва дар ҳолатҳои зарурӣ дар васоитаҳои ахбори омма нашр менамояд.
Замимаи 2
ПРОГРАММА РАЗВИТИЯ ТРАНСПОРТНЫХ УСЛУГ В РЕСПУБЛИКЕ ТАДЖИКИСТАН НА 2020 - 2021 ГОДЫ
1. ВВЕДЕНИЕ
1. Программа развития транспортных услуг в Республики Таджикистан на 2020 - 2021 годы (далее - Программа) - это программа краткосрочных мер, которая разработана в целях улучшения инвестиционного климата в транспортно-логистической сфере и достижения целей, определенных Национальной стратегией развития Республики Таджикистан на период до 2030 года, с учетом ратифицированных международных конвенций и соглашений в сфере транспорта, включая международные конвенции о дорожном движении, о международной перевозке грузов с применением книжки Международных Дорожных Перевозок (далее TIR), о режиме труда и отдыха водителей, Соглашение о междуннародных перевозках скоропортящихся пищевых продуктов и о специальных транспортных средствах, предназначенных для этих перевозок (СПС), а также Соглашение Всемирной Торговой Организации об упрощении процедур торговли.
2. Правительство Республики Таджикистан в целях улучшения транспортной инфраструктуры для вывода страны из коммуникационного тупика и выхода к мировым морским портам и обеспечения конкурентоспособности отечественных перевозчиков на международном транспортном рынке, активно занята и ведет реформу по трем основным направлениям:
- создание единой транспортной сети в стране и соединение её с международными транспортными коридорами;
- присоединение Республики Таджикистан к международным конвенциям и соглашениям в области транспорта;
- подписания новых двусторонних и многосторонних международных правовых актов в области международных автомобильных перевозок.
3. За период независимости в Республике Таджикистан было реализовано 23 государственных инвестиционных проекта на сумму около 3,2 миллиардов сомони, построены и реконструированы 1650 км автомобильных дорог и сданы в эксплуатацию 109 мостов и 27 км туннелей.
4. С учетом специфики географического местоположения страны, в Республике Таджикистане развивается транспортная инфраструктура, создаются благоприятные условия для использования транспортных путей, которые в ближайшем будущем могут соединить азиатский континент с Европой. С этой целью в настоящее время осуществляется 11 государственных инвестиционных проектов на общую сумму 5,5 миллиардов сомони.
5. В последние годы улучшение услуг автомобильного транспорта значительно увеличило предпринимательскую деятельность в данном секторе, при этом доля частного сектора в перевозке составляет 56,5 процента.
6. Вместе с тем многие международные транспортные компании не используют возможности международного транзита через Республику Таджикистан и осуществляют транзитные перевозки по территории других сопредельных государств.
2. СОСТОЯНИЕ И ПРОБЛЕМЫ В ОБЛАСТИ ОКАЗАНИЯ ТРАНСПОРТНЫХ УСЛУГ
7. Невысокий уровень международного транзита через Республику Таджикистан и низкий уровень участия отечественных перевозчиков в международных перевозках грузов обусловлен целым комплексом проблем:
- недостаточная гармонизация (унификация) правил и процедур с международным законодательством;
- неполное законодательное регулирование вопросов, связанных с транспортной политикой. Законодательные акты характеризуются неполнотой и наличием значительного количества отсылочных норм, затрудняющих регулирование перевозок, нечеткостью разделения полномочий и ответственности;
- отсутствие четких требований к механизму управления международными автомобильными перевозками, своевременного внесения изменений и дополнений в национальное законодательство, процедуры оценки потенциального влияния, предложенных или принятых законодательных актов (оценка регуляторного воздействия), а также механизмов мониторинга и контроля реализации признанных международных конвенций и соглашений в сфере автомобильного транспорта;
- отсутствие полной и достоверной информации по транспортным услугам, правилам и процедурам международных перевозок;
- недостаток знаний и навыков по механизмам управления международными перевозками, правилам и процедурам, а также внедрению и применению новых технологий.
8. Факторами, ухудшающими деловой климат в транспортной сфере, являются недостаточно согласованные процедуры по пересечению автотранспортными средствами границы, ведущих к простоям на границе, а в связи с этим, увеличивающие элементы коррупции.
9. Недостаточное развитие вспомогательной инфраструктуры вдоль автодорожной части международных коридоров, проходящих по территории Таджикистана, в том числе отсутствие современных и безопасных автомобильных стоянок, мест отдыха водителей, технического обслуживания и ремонта автомобилей, современных логистических центров, которые наряду с процедурными и законодательными недостатками снижают конкурентоспособность транзита через Республику Таджикистан.
10. Наблюдается слабое развитие инструментов государственно-частного партнерства в транспортном секторе, развитие которого способно повысить конкурентоспособность услуг в сфере транспорта через формирование экономически и организационно структурированной системы взаимоотношений государства и бизнеса.
3. ЦЕЛЬ РЕАЛИЗАЦИИ ПРОГРАММЫ
11. В связи с тем, что перевозчики при осуществлении международных перевозок все еще сталкиваются с проблемами несогласованности правил и процедур, а также механизмов их реализации, Правительство Республики Таджикистан намерено усилить реформы в транспортном секторе и направить их на унификацию правил и процедур международных перевозок и обеспечение межведомственного взаимодействия по реализации конвенций и соглашений, направленных на расширение спектра транспортных услуг и внедрения инновационных решений в сфере регулирования автомобильного транспорта.
12. Исходя из поставленных целей, настоящая Программа направлена на решение следующих задач:
- совершенствование механизмов управления международными перевозками с учетом активизации участия частного сектора через реализацию инструментов государственно-частного партнёрства и делегирования полномочий;
- активное внедрение новых технологий, обеспечивающих повышение безопасности и эффективности международных перевозок для снижения финансовых и временных издержек перевозчиков на границе;
- обеспечение прозрачности информации по транспортным услугам, правилам и процедурам с учетом внедрения инновационных методов (интеллектуальных транспортных систем) в управлении международных перевозок;
- совершенствование правил и процедур перевозки, в том числе перевозки опасных грузов, скоропортящейся продукции для прозрачности доступа к транспортным услугам;
- наращивание потенциала государственного и частного секторов в сфере международных автомобильных перевозок.
4. ОЦЕНКА ЭФФЕКТИВНОСТИ ПРОГРАММЫ
13. Реализация настоящей Программы позволит улучшить доступ предпринимателей к полной достоверной информации, необходимой для ведения бизнеса и повысить правовую защищенность предпринимателей и т.д.
14. Реализация поставленных целей не только позволит усовершенствовать процедуры международных перевозок и улучшить межведомственное взаимодействие по реализации международных требований, но и улучшить взаимодействие профильных ассоциаций и перевозчиков с государственными органами, сократить временные и финансовые издержки предпринимателей на осуществление перевозок через внедрение инновационных решений, а также создать платформу для наращивания кадрового потенциала по вопросам международных перевозок.
15. Выполнение настоящей Программы активизирует международные перевозки и транзит в Таджикистане и положительно повлияет на улучшение международного рейтинга Республики Таджикистан.
5. ОРГАНИЗАЦИЯ И КОНТРОЛЬ ЗА ХОДОМ РЕАЛИЗАЦИИ ПРОГРАММЫ
16. Координация хода реализации настоящей Программы осуществляет общественно-консультативный совет по вопросам развития транспорта и логистики при Министерстве транспорта Республики Таджикистан, который в рамках установленных полномочий каждые 6 месяцев представляет отчет о реализации настоящей программы в Правительство Республики Таджикистан.
17. Секретариат общественно-консультативного совета по вопросам развития транспорта и логистики при Министерстве транспорта Республики Таджикистан каждые 6 месяцев готовит отчет о реализации реформ с обязательным опубликованием информации на сайте Министерства транспорта Республики Таджикистан и по мере необходимости в средствах массовой информации.
*План мероприятий
