ҚОНУНИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН
ОИД БА ВОРИД НАМУДАНИ ТАҒЙИРУ ИЛОВАҲО БА ҚОНУНИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН "ДАР БОРАИ ВАКОЛАТДОР ОИД БА ҲУҚУҚИ ИНСОН ДАР ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН"
Бо қарори Маҷлиси намояндагони
Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон
аз 16 декабри соли 2015, № 265
қабул гардидааст.
Бо қарори Маҷлиси миллии
Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон
аз 3 марти соли 2016, № 178
ҷонибдорӣ гардидааст.
Моддаи 1. Ба Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 20 марти соли 2008 "Дар бораи Ваколатдор оид ба ҳуқуқи инсон дар Ҷумҳурии Тоҷикистон" (Ахбори Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, с. 2008, №3, мод. 191; с. 2011, №6, мод.453; с. 2012, №4, мод.261; с. 2014, №7, қ.1, мод.398) тағйиру иловаҳои зерин ворид карда шаванд:
1. Дар қисми 3 моддаи 8 калимаҳои "Прокурори генералии" ба калимаҳои "Суди Олии" иваз карда шаванд.
2. Ба банди ё) қисми 1 моддаи 11 пас аз калимаҳои "ҳуқуқу озодиҳои инсон ва шаҳрванд" калимаҳои ", тасдиқ кардан ё ҳамроҳ шудани Ҷумҳурии Тоҷикистон ба санадҳои ҳуқуқии байналмилалӣ оид ба ҳуқуқи инсон" илова карда шаванд.
3. Дар қисми 1 моддаи 12;
- пас аз калимаҳои "санҷиши шикоят" калимаҳои "ва амалӣ намудани дигар ваколатҳои худ" илова карда шуда, калимаи "ҳақ" ба калимаи "ҳуқуқ" иваз карда шавад;
- ба банди а) пас аз калимаи "ҷиноятӣ," калимаҳои "изоляторҳои (тавқифгоҳҳои) нигоҳдории муваққатӣ, "изоляторҳои (тавқифгоҳҳои) тафтишотӣ, марказҳои ҷойгиркунии муҳоҷирони хориҷӣ ё шахсони паноҳҷӯянда, муассисаҳое, ки ёрии иҷтимоӣ, тиббӣ ё равонпизишкӣ мерасонанд ва дигар ҷойҳои маҳдудкунии озодӣ," илова карда шаванд;
- ба банди г) пас аз калимаи "ҷиноятӣ," калимаҳои "изоляторҳои (тавқифгоҳҳои) нигоҳдории муваққатӣ, "изоляторҳои (тавқифгоҳҳои) тафтишотӣ, марказҳои ҷойгиркуниии муҳоҷирони хориҷӣ ё шахсони паноҳҷӯянда, муассисаҳое, ки ёрии иҷтимоӣ, тиббӣ ё равонпизишкӣ мерасонанд ва дигар ҷойҳои маҳдудкунии озодӣ," илова карда шаванд.
4. Боби 5(1) бо мазмуни зайл илова карда шавад:
"БОБИ 5(1). МУОВИНИ ВАКОЛАТДОР ОИД БА ҲУҚУҚИ ИНСОН ДАР ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН - ВАКОЛАТДОР ОИД БА ҲУҚУҚИ КӯДАК ДАР ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН
Моддаи 32 (1) Таъсиси вазифаи муовини Ваколатдор оид ба ҳуқуқи инсон дар Ҷумҳурии Тоҷикистон - Ваколатдор оид ба ҳуқуқи кӯдак дар Ҷумҳурии Тоҷикистон
Вазифаи муовини Ваколатдор оид ба ҳуқуқи инсон дар Ҷумҳурии Тоҷикистон - Ваколатдор оид ба ҳуқуқи кӯдак дар Ҷумҳурии Тоҷикистон (минбаъд - Ваколатдор оид ба ҳуқуқи кӯдак) бо мақсади таъмини эҳтиром, риоя, ҳифз ва пешрафти ҳуқуқу озодиҳои кӯдак таъсис дода мешавад.
Моддаи 32(2). Талабот нисбати номзад ба вазифаи Ваколатдор оид ба ҳуқуқи кӯдак
Ба вазифаи Ваколатдор оид ба ҳуқуқи кӯдак шаҳрванди Ҷумҳурии Тоҷикистон, кӣ синни ӯ аз 35 кам набуда, забони давлатиро медонад, дорои таҳсилоти олии ҳуқуқшиносӣ, сифати баланди касбӣ ва ахлоқӣ мебошад, таъин карда мешавад.
Моддаи 32(3). Тартиби ба вазифа таъин ва аз вазифа озод намудани Ваколатдор оид ба ҳуқуқи кӯдак
1. Ваколатдор оид ба ҳуқуқи кӯдак аз ҷониби Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон бо ризоияти Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон ба вазифа таъин мегардад.
2. Аз вазифа озод намудани Ваколатдор оид ба ҳуқуқи кӯдак тибқи тартибе, ки Қонуни мазкур барои аз вазифа озод намудани Ваколатдор оид ба ҳуқуқи инсон муқаррар намудааст, амалӣ карда мешавад.
3. Дар сурати набудани Ваколатдор оид ба ҳуқуқи инсон вазифаҳои ӯро Ваколатдор оид ба ҳуқуқи кӯдак иҷро менамояд.
Моддаи 32(4). Ба вазифа шурӯъ намудан, мӯҳлати ваколат ва дахлнопазирии Ваколатдор оид ба ҳуқуқи кӯдак
1. Ваколатдор оид ба ҳуқуқи кӯдак пас аз таъин шудан ба вазифа дар ҷаласаи Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон бо мазмуни зайл савганд ёд мекунад:
"Савганд ёд мекунам, ки ҳуқуқу озодиҳои кӯдакро ҳимоя намуда, ӯҳдадориҳои ба ман ҳамчун Ваколатдор оид ба ҳуқуқи кӯдак вогузоршударо дар асоси Конститутсия ва қонунҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон бовиҷдонона ва содиқона иҷро менамоям".
2. Ваколатдор оид ба ҳуқуқи кӯдак баъд аз савганд ёд кардан ба вазифа шурӯъ менамояд.
3. Ваколатдор оид ба ҳуқуқи кӯдак ба мӯҳлати панҷ сол ба вазифа таъин карда мешавад. ӯ наметавонад ба ин вазифа бештар аз ду мӯҳлат пай дар пай таъин карда шавад.
4. Дахлнопазирии Ваколатдор оид ба ҳуқуқи кӯдак тибқи тартибе, ки Қонуни мазкур барои Ваколатдор оид ба ҳуқуқи инсон муқаррар намудааст, амалӣ карда мешавад.
Моддаи 32(5) Маҳдудиятҳо барои ишғоли вазифаи Ваколатдор оид ба ҳуқуқи кӯдак
1. Ваколатдор оид ба ҳуқуқи кӯдак ҳуқуқ надорад вакили мақомоти намояндагии ҳокимияти давлатӣ бошад, вазифаи дигареро ишғол кунад, ба соҳибкорӣ машғул шавад, ба истиснои фаъолияти илмиву эҷодӣ ва омӯзгорӣ.
2. Ваколатдор оид ба ҳуқуқи кӯдак наметавонад ба фаъолияти сиёсӣ машғул шавад, узви ҳизби сиёсӣ ё дигар иттиҳодияи ҷамъиятӣ, ки мақсадҳои сиёсӣ дорад, бошад.
3. Ваколатдор оид ба ҳуқуқи кӯдак ӯҳдадор аст баъд аз таъин шудан вазифаи ба мақоми ӯ номувофиқро дар муддати понздаҳ рӯз қатъ намояд.
Моддаи 32(6). Салоҳият, фаъолият ва кафолатҳои моддию иҷтимоии Ваколатдор оид ба ҳуқуқи кӯдак
1. Салоҳият, фаъолият ва кафолатҳои моддию иҷтимоии Ваколатдор оид ба ҳуқуқи кӯдак тибқи тартибе, ки Қоиуни мазкур барои Ваколатдор оид ба ҳуқуқи инсон муқаррар намудааст, дар соҳаи ҳуқуқу озодиҳои кӯдак амалӣ карда мешавад.
2. Барои таъмини фаъолияти Ваколатдор оид ба ҳуқуқи кӯдак дар Дастгоҳи Ваколатдор оид ба ҳуқуқи инсон дар Ҷумҳурии Тоҷикистон сохтори дахлдор таъсис дода мешавад.
Моддаи 32(7). Маърӯзаҳои ҳарсола ва махсуси Ваколатдор оид ба ҳуқуқи кӯдак
1. Ҳар сол на дертар аз моҳи феврал Ваколатдор оид ба ҳуқуқи кӯдак дар бораи фаъолияти худ ва вазъи риояи ҳуқуқи кӯдак дар Ҷумҳурии Тоҷикистон ба Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, Маҷлиси миллии Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон, Суди конститутсионии Ҷумҳурии Тоҷикистон, Суди Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, Суди Олии иқтисодии Ҷумҳурии Тоҷикистон ва Прокурори генералии Ҷумҳурии Тоҷикистон маърӯза ирсол менамояд.
2. Оид ба масъалаҳои алоҳидаи вайронкунии ҳуқуқу озодиҳои кӯдак Ваколатдор оид ба ҳуқуқи кӯдак ҳуқуқ дорад ба Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, Маҷлиси миллии Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон, Суди конститутсионии Ҷумҳурии Тоҷикистон, Суди Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, Суди Олии иқтисодии Ҷумҳурии Тоҷикистон ва Прокурори генералии Ҷумҳурии Тоҷикистон маърӯзаҳои махсус ирсол намояд.
3. Маърӯзаҳои Ваколатдор оид ба ҳуқуқи кӯдак тибқи тартибе, ки Қонуни мазкур барои Ваколатдор оид ба ҳуқуқи инсон муқаррар намудааст, нашр карда мешаванд.".
5. Дар қисми 7 моддаи 33 калимаи "амрҳо" ба калимаи "фармоишҳо" иваз карда шавад.
6. Дар моддаи 35:
- дар номи модда калимаи "Қабулгоҳҳои" ба калимаҳои "Намояндагиҳо ва қабулгоҳҳои" иваз карда шавад;
- ба қисми 1 пас аз калимаи "аст" калимаҳои "намояндагиҳо ва" илова карда шаванд;
- ба қисми 2 пас аз калимаҳои "Низомнома оид ба" калимаҳои "намояндагиҳо ва" илова карда шаванд.
7. Моддаи 36 дар таҳрири зерин ифода карда шавад:
"Моддаи 36. Шӯрои ҳамоҳангсоз ва коршиносони назди Ваколатдор оид ба ҳуқуқи инсон
1. Дар назди Ваколатдор оид ба ҳуқуқи инсон бо мақсади ҳамоҳангсозии фаъолияти мақомоти ҳокимияти давлатӣ ва сохторҳои ҷомеаи шаҳрвандӣ дар самти ҳифзи ҳуқуқу озодиҳои инсон ва расонидани ёрии машваратӣ - Шӯрои ҳамоҳангсоз ва коршиносон таъсис дода мешавад.
2. Низомнома ва ҳайати Шӯрои ҳамоҳангсоз ва коршиносонро Ваколатдор оид ба ҳуқуқи инсон тасдиқ мекунад.".
Моддаи 2. Қонуни мазкур пас аз интишори расмӣ мавриди амал қарор дода шавад.
Президенти
Ҷумҳурии Тоҷикистон Эмомалӣ Раҳмон
ш.Душанбе
15 марти соли 2016 № 1281
ЗАКОН РЕСПУБЛИКИ ТАДЖИКИСТАН
О ВНЕСЕНИИ ИЗМЕНЕНИЙ И ДОПОЛНЕНИЙ В ЗАКОН РЕСПУБЛИКИ ТАДЖИКИСТАН "ОБ УПОЛНОМОЧЕННОМ ПО ПРАВАМ ЧЕЛОВЕКА В РЕСПУБЛИКЕ ТАДЖИКИСТАН"
Принят Постановлением МН МОРТ
от 16 декабря 2015 года,№ 265
Одобрен Постановлением ММ МОРТ
от 3 марта 2016 года,№ 178
Статья 1. Внести в Закон Республики Таджикистан от 20 марта 2008 года "Об Уполномоченном по правам человека в Республике Таджикистан" (Ахбори Маджлиси Оли Республики Таджикистан, 2008 г., №3, ст.191; 2011г., №6, ст.453; 2012 г., №4, ст.261; 2014 г., №7, ч.1, ст.398) следующие изменения и дополнения:
1. В части 3 статьи 8 слова "Генерального прокурора" заменить словами "Верховного суда".
2. Пункт ё) части 1 статьи 11 после слова "гражданина" дополнить словами ", ратификации международных правовых актов по правам человека или присоединению Республики Таджикистан к ним".
3. В части 1 Статьи 12:
- после слов "по жалобе" дополнить словами "и осуществлении других своих полномочий";
- пункт а) после слов "уголовного наказания," дополнить словами "изоляторы временного содержания, следственные изоляторы, центры размещения иностранных мигрантов или лиц, ищущих убежище, учреждения, оказывающие социальную, медицинскую или психологическую помощь и другие места ограничения свободы,";
- в пункте г) слово "учреждения" заменить словом "учреждений" и после слова "наказания," дополнить словами "изоляторов временного содержания, следственных изоляторов, центров размещения иностранных мигрантов или лиц, ищущих убежище, учреждений, оказывающих социальную, медицинскую или психиатрическую помощь и других мест ограничения свободы,".
4. Дополнить главой 5(1) следующего содержания:
"ГЛАВА 5(1). ЗАМЕСТИТЕЛЬ УПОЛНОМОЧЕННОГО ПО ПРАВАМ ЧЕЛОВЕКА В РЕСПУБЛИКЕ ТАДЖИКИСТАН - УПОЛНОМОЧЕННЫЙ ПО ПРАВАМ РЕБЕНКА В РЕСПУБЛИКЕ ТАДЖИКИСТАН.
Статья 32(1). Учреждение должности заместителя Уполномоченного по правам человека в Республике Таджикистан - Уполномоченного по правам ребёнка в Республике Таджикистан
Должность заместителя Уполномоченного по правам человека в Республике Таджикистан - Уполномоченного по правам ребёнка в Республике Таджикистан (далее - Уполномоченный по правам ребёнка) учреждается в целях обеспечения уважения, соблюдения и продвижения прав и свобод ребёнка.
Статья 32(2). Требования к кандидату на должность Уполномоченного по правам ребенка
На должность Уполномоченного по правам ребенка назначается гражданин Республики Таджикистан, не моложе 35 лет, владеющий государственным языком, имеющий высшее юридическое образование, обладающий высокими профессиональными и моральными качествами.
Статья 32(3). Порядок назначения и освобождения от должности Уполномоченного по правам ребёнка
1. Уполномоченный по правам ребёнка назначается на должность Президентом - Республики Таджикистан с согласия Маджлиси намояндагон Маджлиси Оли Республики Таджикистан.
2. Освобождение от должности Уполномоченного по правам ребёнка осуществляется в порядке, установленном настоящим Законом для освобождения от должности Уполномоченного по правам человека.
3. В случае отсутствия Уполномоченного по правам человека его обязанности выполняет Уполномоченный по правам ребёнка.
Статья 32(4). Вступление в должность срок полномочий и неприкосновенность Уполномоченного по правам ребёнка
1. После назначения на должность Уполномоченный по правам ребёнка приносит на заседании Маджлиси намояндагон Маджлиси Оли Республики Таджикистан присягу следующего содержания:
"Клянусь защищать права и свободы ребёнка, добросовестно и преданно исполнять возложенные на меня обязанности Уполномоченного по правам ребёнка на основе Конституции и законов Республики Таджикистан".
2. Уполномоченный по правам ребёнка вступает в должность после принесения присяги.
3. Уполномоченный по правам ребёнка назначается на должность сроком на пять лет. Он не может быть назначен на эту должность более двух сроков подряд.
4. Неприкосновенность Уполномоченного по правам ребёнка обеспечивается в порядке, установленном настоящим Законом для Уполномоченного по правам человека.
Статья 32(5). Ограничения на занятие должности Уполномоченного по правам ребёнка
1. Уполномоченный по правам ребёнка не вправе быть депутатом представительных органов государственной власти, занимать иную должность, заниматься предпринимательской деятельностью, за исключением научной, преподавательской и творческой, деятельности.
2. Уполномоченный по правам ребёнка не может заниматься политической деятельностью, быть членом политической партии или иного общественного объединения, преследующего политические цели.
3. Уполномоченный по правам ребёнка обязан после назначения в течение пятнадцати дней оставить должность, несовместимую с его статусом.
Статья 32(6). Компетенция, деятельность, материальные и социальные гарантии Уполномоченного по правам ребёнка
1. Компетенция, деятельность, материальные и социальные гарантии Уполномоченного по правам ребёнка осуществляются в области прав и свобод ребёнка в порядке, установленном настоящим Законом для Уполномоченного по правам человека.
2. Для обеспечения деятельности Уполномоченного по правам ребёнка в Аппарате Уполномоченного по правам человека в Республике Таджикистан создается соответствующая структура.
Статья 32(7). Ежегодные и специальные доклады Уполномоченного по правам ребёнка
1. Ежегодно, не позднее февраля месяца Уполномоченный по правам ребёнка направляет доклад о своей деятельности и о состоянии соблюдения прав и свобод ребёнка в Республике Таджикистан Президенту Республики Таджикистан, Маджлиси милли Маджлиси Оли Республики. Таджикистан, Маджлиси намояндагон Маджлиси Оли Республики Таджикистан, Правительству Республики Таджикистан, Конституционному суду Республики Таджикистан, Верховному Суду Республики Таджикистан, Высшему экономическому суду Республики Таджикистан и Генеральному прокурору Республики Таджикистан.
2. По отдельным вопросам нарушений прав и свобод ребёнка Уполномоченный по правам человека вправе направлять Президенту Республики Таджикистан, Маджлиси милли Маджлиси Оли Республики Таджикистан, Маджлиси намояндагон Маджлиси Оли Республики Таджикистан, Правительству Республики Таджикистан, Конституционному суду Республики Таджикистан, Верховному Суду Республики Таджикистан, Высшему экономическому суду Республики Таджикистан и Генеральному прокурору Республики Таджикистан специальные доклады.
3. Доклады Уполномоченного по правам ребёнка публикуются в порядке, установленном настоящим Законом для Уполномоченного по правам человека.".
5. В статье 35:
- в названии статьи слово "Общественные" заменить словами "Представительства и общественные";
- часть 1 после слова "создаваться" дополнить словами "представительства и";
- в части 2 слово "об" заменить словами "о представительствах и".
6. Статью 36 изложить в следующей редакции:
"Статья 36. Координационный и экспертный совет при Уполномоченном по правам человека
1. В целях координации деятельности органов государственной власти и структур гражданского общества в области защиты прав и свобод человека и оказания консультативной помощи при Уполномоченном по правам человека создаётся Координационный и экспертный совет.
2. Положение и состав Координационного и экспертного совета утверждаются Уполномоченным по правам человека.".
Статья 2. Настоящий Закон ввести в действие после его официального опубликования.
Президент
Республики Таджикистан Эмомали Рахмон
г.Душанбе,
от 15 марта 2016 года, № 1281
