ОИННОМАИ МУАССИСАИ ДАВЛАТИИ "МАРКАЗИ МИЛЛӢ ОИД БА АККРЕДИТАТСИЯ"

1. МУҚАРРАРОТИ УМУМӢ

1. Муассисаи давлатии - "Маркази миллӣ оид ба аккредитатсия" (минбаъд - Марказ) мақоми миллӣ оид ба аккредитатсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон мебошад ва сиёсати давлатиро дар соҳаи аккредитатсия амалӣ менамояд.

2. Марказ фаъолияти худро мутобиқи Конститутсияи (Сарқонуни) Ҷумҳурии Тоҷикистон, Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон "Дар бораи баҳодиҳии мутобиқат", дигар санадҳои меъёрии ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон, инчунин санадҳои ҳуқуқии байналмилалӣ, стандартҳо ва меъёрҳои байналмилалӣ, ки Ҷумҳурии Тоҷикистон онҳоро эътироф намудааст, амалӣ менамояд.

3. Марказ щахси ҳуқуқӣ буда, мутобиқи қонунгузорӣ дорои молу мулки мустақил ва суратҳисобҳо дар бонк, мӯҳр, штамп ва бланкаҳо бо номи Марказ бо забони давлатӣ ва русӣ, инчунин нишони Марказ мебошад.

4. Ба Марказ барои иҷрои мақсадҳои оинномавӣ вазифаҳо ва ваколатҳо оид ба иҷрои корҳои зарурӣ мутобиқи Оинномаи мазкур дода мешавад.

5. Аз лаҳзаи бақайдгирии давлатӣ Марказ мақоми шахси ҳуқуқӣ гирифта, аз номи худ ба ҳуқуқҳои молу мулкӣ ва ғайри молу мулкӣ соҳиб мешавад, масъулият бар дӯш дорад, дар суд ҳамчун даъвогар ва ҷавобгар баромад мекунад.

6. Номи пурраи Марказ:

- бо забони тоҷикӣ: Муассисаи давлатии "Маркази миллӣ оид ба аккредитатсия";

- бо забони русӣ: Государственное учреждение "Национальный центр по аккредитации".

7. Суроғаи ҳуқуқии Марказ: Ҷумҳурии Тоҷикистон, шаҳри Душанбе, кӯчаи Н.Қарабоев-42/2.

МАҚСАДҲОИ АСОСӢ ВА ВАКОЛАТҲОИ МАРКАЗ

8. Мақсадҳои асосии Марказ инҳо мебошанд:

- баланд бардоштани сифат ва дурустии баҳодиҳии мутобиқат;

- баланд бардоштани салоҳиятнокӣ аз ҳисоби истифодаи қоидаҳои ягонаи аккредитатсия;

- фароҳам овардани шароити мусоид барои таъмини интиқоли озоди маҳсулот, кор ва хизматрасонӣ дар бозори дохилӣ ва хориҷӣ, инчунин барои иштирок дар ҳамкориҳои байналмилалии иқтисодӣ, илмӣ-техникӣ ва савдои байналмилалӣ;

- фароҳам овардани шароит барои эътирофи мутақобилаи натиҷаҳои фаъолият оид ба баҳодиҳӣ мутобиқат;

- таъмини шароити баробар ва ягонаи дастрасӣ ба системаҳои баҳодиҳии мутобиқат.

9. Марказ ваколатҳои зеринро амалӣ менамояд:

- иҷрои корҳо ҷиҳати аккредитатсияи мақомот оид ба баҳодиҳии мутобиқат дар асоси меъёр ва принсипҳои аккредитатсия;

- ташаккул ва пешбурди феҳристи субъектҳои аккредитатсияшуда, пешниҳод намудани маълумот аз феҳрист бо дархости тарафҳои манфиатдор;

- мусоидат ба мақомоти санҷиш, калибровка, сертификаткунонии маҳсулот ва санҷиш барои пешниҳод намудани озмоишҳои баҳодиҳӣ ё дигар муқоисаҳои байнилабораторӣ;

- гузаронидани аттестатсияи коршиносони аккредитатсия;

- амалӣ намудани мониторинги фаъолияти мақомоти аккредитатсияшуда оид ба баҳодиҳии мутобиқат ҷиҳати мувофиқат ба меъёрҳои аккредитатсия;

- тибқи тартиби муқарраргардида иштирок дар кори ташкилотҳои байналмилалӣ (минтақавӣ), ғайридавлатӣ ва ғайриҳукуматӣ оид ба масъалаҳои аккредитатсия;

- гузаронидани санҷишҳои назоратии мақомоти аккредитатсияшуда оид ба баҳодиҳии мутобиқат;

- муқаррар ва истифода намудани меъёрҳои интихоб, мониторинг, омӯзиш ва таъини баҳодиҳандагон/баҳодиҳандагони пешбар, экспертҳои техникӣ ва аъзои комиссияҳои ба раванди аккредитатсия ҷалбгардида;

- тибқи тартиби муқарраргардида иштирок дар сатҳи миллӣ ва байналмилалӣ дар таҳияи ҳуҷҷатҳои меъёрӣ дар соҳаи аккредитатсия;

- иҷрои дигар вазифаҳои пешбининамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон дар соҳаи аккредитатсия.

3. ҲУҚУҚ ВА ӯҲДАДОРИҲОИ МАРКАЗ

10. Марказ ҳуқуқ дорад:

- тибқи тартиби муқараршуда соҳибият, истифода ва ихтиёрдории молу мулки бо ҳуқуқи идоракунӣ ба он вобасташударо амалӣ намояд;

- тибқи тартиби муқарраргардида шартномаҳо бандад ва дигар амалҳои ҳуқуқиро ба иҷро расонад;

- дар муассисаҳои бонкии Ҷумҳурии Тоҷикитсон бо асъори миллӣ ва хориҷӣ суратҳисоб кушояд;

- тибқи тартиби муқарраргардида баҳодиҳандагон, баҳодиҳандагони пешбар, экспертҳои техникӣ ва мутахассисони дигар, ташкилотҳои илмӣ ва ташкилотҳои дигарро барои иштирок дар гузаронидани корҳо оид ба аккредитатсия ҷалб намояд;

- тадбирҳои пешбининамудаи қонунгузориро, ки барои роҳ надодан ва (ё) пешгирии вайрокунии талабот ҳатмии аз тарафи шахсони ҳуқуқӣ ё шаҳрвандон дар соҳаи муқарраршудаи фаъолият равона гардидаанд, амалӣ намояд;

- мувофиқи тартиби муқарраргардида мақомоти экспертӣ, маслиҳатӣ ва машваратиро (шӯроҳо, комиссияҳо, гурӯҳҳо, машваратҳо) дар соҳаи фаъолият таъсис намояд.

11. Марказ ӯҳдадор аст:

- ба талаботи стандарти ISO/IEC 17011, инчунин дигар ҳуҷҷатҳои байналмилалии марбут ба фаъолияти мақомоти аккредитатсия мутобиқат намояд;

- тибқи тартиби муқарраргардида истифодаи ҳуҷҷатҳои ташкилотҳои махсусгардонидашудаи байналмилалиро, ки меъёр ва қоидаҳои умумиро дар соҳаи аккредитатсия ва баҳодиҳии мутобиқат муқаррар менамоянд, таъмин намояд;

- намунаҳои аттестати аккредитатсия, замимаҳо ба аттестатҳои акккредитатсия, аломати аккредитатсияро муқаррар намояд;

- ифшо намудани маълумоти дорои сирри тиҷоратӣ ё сирри дигари бо қонун ҳифзшавандаро, ки ҳангоми гузаронидани корҳо оид ба аккредитатсия ба он маълум гардидаанд, роҳ надиҳад;

- феҳристи мақомоти аккредитатсияшудаи оид ба баҳодиҳии мутобиқатро пеш барад;

- махзани интернетиро пеш барад, ба таври расмӣ дар он феҳристи мақомот оид ба баҳодиҳии мутобиқати аккредитатсияшуда, феҳристи аттестатҳои аккредитатсияи бозхондашуда ё бекор кардашударо нашр намояд, санадҳои меъёрии ҳуқуқӣ ва ҳуҷҷатҳои меъёриро оид ба аккредитатсия дар соҳаи баҳодиҳии мутобиқат ҷойгир намояд;

- шикоятҳои субъектҳои аккредитатсияро баррасӣ намояд ва аз рӯи онҳо қарор қабул намояд; тартиби амалҳоро барои баррасии шикоятҳои мақомоти баҳодиҳии мутобиқат муқаррар намояд;

- тартиби амалҳоро барои бозхондан ва бекор кардани аттестати аккредитатсия муқаррар намояд;

- дархостҳоро дар бораи аз нав ба расмият дароровардани аттестати аккредитатсия бо таҷдиди маводи аккредитатсия баррасӣ намояд;

- баҳисобгирии амалиётӣ ва муҳосибавии фаъолияти молиявию хоҷагидориро амалӣ намуда, ҳуҷҷатҳои оморӣ ва муҳосибавиро таҳия намояд.

4. ИДОРАКУНИИ МАРКАЗ

12. Мақомоти идоракунии Марказ инҳо мебошанд:

- Шӯро оид ба аккредитатсия;

- Директори Марказ.

13. Шӯро оид ба аккредитатсия (минбаъд - Шӯро) ҳамаи шахсони дар соҳаи аккредитатсия манфиатдорро дар бар мегирад. Ба ҳайати Шӯро намояндагони вазорату идораҳои ҷалбгардида, мақомот оид ба баҳодиҳии мутобиқат, бахши хусусӣ, аз он ҷумла намояндагони истеҳсолкунандагон ва фурӯшандагон, ҷамъиятҳои ҳимояи ҳуқуқи истеъмолкунандагон, намояндагони доираҳои илмӣ ва ташкилотҳои донорӣ дар сатҳи баробар бе ягон бартарияти як тараф дохил мешаванд.

14. Шӯро:

- оид ба номзад барои таъин намудан ба вазифаи Директори Маркази миллӣ оид ба аккредитатсия ва ҳамчунин тавсия оид ба аз вазифа озод намудани Директор таклиф пешниҳод мекунад;

- стратегияи мақоми аккредитатсияро тасдиқ менамояд;

- оид ба ташаккули сиёсат дар соҳаи аккредитатсия тавсияҳо таҳия менамояд;

- оид ба таҳияи санадҳои меъёрии ҳуқуқӣ ва дигар ҳуҷҷатҳо дар соҳаи аккредитатсия масъалаҳоро баррасӣ менамояд;

- мониторинги иҷрои стратегияи мақоми аккредитатсия ва нақшаҳои фаъолияти молиявию хоҷагидории ин мақомро амалӣ менамояд;

- нишондиҳандаҳои дахлдори маҳсулнокиро муқаррар намуда, хавфҳои асосиро ошкор менамоянд;

- дар бораи фаъолияти мақоми аккредитатсия, истифодаи молу мулки он ва иҷрои нақшаи фаъолияти молиявию хоҷагидории он ҳисоботи директорро мешунавад;

- сиёсати самараноки идоракунии хавфҳо ва расмиёти вобаста ба хавфҳои молиявӣ ва амалётӣ, ҳуқуқи инсон, муносибатҳои меҳнатӣ, масъалаҳои марбут ба ҳифзи муҳити зист ва андозбандиро таҳия ва назорат менамояд;

- масъалаҳои гузаронидани аудити ҳисоботи солонаи муҳосибавии мақоми аккредитатсия ва тасдиқи ташкилоти аудиториро ҳал намуда, дурустии ҳисоботи молиявӣ ва инъикоси хавфҳоро таъмин менамояд;

- баҳодиҳӣ ва мониторинги самаранокии идоракунии мақоми аккредитатсияро амалӣ менамояд.

15. Ҳайати Шӯро дар асоси интихоботи кушода ва шаффоф ба мӯҳлати 2 сол таъсис дода мешавад.

16. Шӯро дар бораи оғози фаъолияти Шӯро дар сомонаи расмии худ маълумот ҷой медиҳад, инчунин ба иттиҳодияҳои ҷамъиятӣ ва дигар ташкилотҳое, ки ба ҷараёни аккредитатсия ва ҳимояи ҳуқуқи истеъмолкунандагон ҷалб шудаанд, огоҳиномаро ирсол менамояд.

17. Роҳбари мақоми аккредитатсия ва муовинони ӯ аъзои Шӯро буда наметавонанд.

18. Ба ҳайати Шӯро раиси Шӯро, муовини раис, котиби Шӯро ва аъзои Шӯро, аз ҷумла намояндагони мақомоти зерин дохил мешаванд:

- мақоми давлатӣ оид ба инфрасохтори миллии сифат, аз он ҷумла мақомоти стандартизатсия, метрология, сертификатсия;

- мақомоти давлатӣ оид ба масъалаҳои сертификаткунонӣ;

- озмоишгоҳҳои ташхисӣ ва калибровкакунонӣ, мақомоти сертификаткунонӣ ва назоратӣ;

- бахши хусусӣ, аз ҷумла савдо ва саноат, воридкунандагон ва содироткунандагон, намояндагони ҷамъиятҳо ва ассотсиатсияҳо оид ба ҳимояи ҳуқуқи истеъмолкунандагон;

- доираҳои илмӣ;

19. Раиси Шӯро, муовини раиси Шӯро аз ҳайати Шӯро бо роҳи овоздиҳии кушода бо аксарияти овозҳо интихоб карда мешаванд.

20. Дар ҳолати баромадан аз ҳайат (бозхонд) ё пеш аз мӯҳлат қатъ гардадани ваколатҳо, ҳайати Шӯро мутобиқи тартиби таъсиси Шӯро пурра карда мешавад.

21. Раиси Шӯро фаъолияти Шӯроро ташкил менамояд, фаъолияти Шӯроро ба нақша мегирад, ҷаласаҳои Шӯроро даъват менамояд ва мегузаронад, рӯзномаи маҷлиси Шӯроро тасдиқ мекунад, ҳисоботи аъзои Шӯроро мешунавад, ҷаласаҳои Шӯроро пеш мебарад ва назорати умумиро оиди татбиқ намудани қарорҳои қабулнамудаи Шӯро амалӣ менамояд.

22. Котиби Шӯро рӯзномаи ҷаласаро барои пешниҳод намудан ба аъзои Шӯро омода менамояд, маҳал ва вақти баргузории ҷаласаро мувофиқа менамояд, протоколи ҷаласаи Шӯроро пеш мебарад, маводро барои нашр дар бюллетени иттилоотии Шӯро таҳия менамояд, ҷараёни иҷрои нақшаҳо ва қарорҳои Шӯроро назорат мекунад, иҷрои онҳоро таҳлил намуда, дар бораи натиҷаҳо ба раис маълумот медиҳад, дигар супоришҳои раиси Шӯроро дар доираи қонунгузорӣ ва Оинномаи мазкур иҷро менамояд.

23. Шӯро метавонад барои иҷрои вазифаҳои гузошташуда гурӯҳҳои корӣ ва экспертӣ ташкил намояд.

24. Шакли асосии фаъолияти Шӯро ҷаласаи Шӯро мебошад, ки ба қадри зарурат, вале на камтар аз як маротиба дар 3 моҳ гузаронида мешавад.

25. Ҷаласаи Шӯро ҳамон вақт комилҳуқуқ ҳисобида мешавад, ки агар ҳамаи аъзои Шӯро дар бораи вақт ва маҳалли гузаронидани он огоҳ карда шуда, дар ҷаласа зиёда аз нисфи аъзои Шӯро иштирок намоянд. Аз ҷониби узви Шӯро ба шахсони дигар додани овози худ иҷозат дода намешавад.

26. Ҳар узви Шӯро ҳангоми овоздиҳӣ як овоз дорад. Дар ҳолати баробарии овозҳо, овози раиси Шӯро ҳалкунанда мебошад.

27. Ҷаласаи Шӯро бо протоколе, ки аз тарафи раиси Шӯро ва котиби он ба имзо расонида мешавад, ба расмият дароварда мешавад.

28. Дар ҳолати зарурӣ бо қарори раиси Шӯро аз рӯи масъалаҳои алоҳида мумкин аст овоздиҳии ғоибона гузаронида шавад.

29. Огоҳ намудани аъзои Шӯро дар бораи гузаронидани овоздиҳии ғоибона бо роҳи ба суроғаи электронии онҳо ирсол намудани мактубҳои электронӣ бо масъалаҳои ба овоздиҳии ғоибона дохил кардашуда, бо ишораи санаи пешниҳоди ҷавоб амалӣ карда мешавад.

30. Натиҷаҳои овоздиҳии ғоибона бо қарори Шӯро, ки аз тарафи раиси Шӯро ба имзо расидааст, ба расмият дароварда мешавад.

31. Аъзои Шӯро, ки бо қарори Шӯро норозиянд, ҳуқуқ доранд фикру андешаи худро иброз намоянд, ки ҳатман ба протоколи ҷаласа дохил карда мешавад.

32. Маълумот дар бораи қарорҳои аз тарафи Шӯро қабулшуда дар сомонаи расмии мақоми миллии аккредитатсия ҷой дода мешавад.

33. Мақоми иҷроияи Марказ Директор мебошад, ки бо пеишиҳоди Шӯро аз тарафи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ба вазифа таъин ва аз вазифа озод карда мешавад.

34. Директори Марказ барои иҷрои ваколатҳои ба зиммаи Марказ вогузоршуда масъул мебошад.

35. Директори Марказ дар доираи ваколатҳои худ:

- роҳбарии умумии фаъолияти Марказро амалӣ менамояд;

- бе ваколатнома аз номи Марказ амал менамояд;

- манфиатҳои Марказро дар ҳамаи ташкилотҳо муаррифӣ менамояд;

- масъалаҳои фаъолияти хоҷагидорӣ ва молиявии Марказро мустақилона ҳал менамояд;

- ӯдадориҳои мансабиро дар байни кормандон тақсим менамояд;

- шартнома мебандад, ваколатнома медиҳад;

- масъалаҳои таъминоти кадриро мустақилона ҳал менамояд, кормандони Марказро ба кор қабул ва аз кор озод мекунад, масъалаҳои марбут ба ташвиқи меҳнатро ҳал менамояд;

- молу мулки Марказро мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ихтиёрдорӣ менамояд;

- мувофиқи тартиби муқаррарнамудаи қонунгузори фондҳои ташвиқи иқтисодӣ ва ҳавасмандгардонии моддии кормандони Марказ ва аъзои Шӯро оид ба аккредитатсия ва дигар фондҳоро барои мақсадҳои намояндагӣ ва чорабиниҳои ғайринақшавӣ таъсис медиҳад;

- суратхисоб ва ҳисобномаҳои дигари Марказро дар бонк мекушояд;

- шартҳои пардохти музди меҳнат, суғуртаи давлатии иҷтимоӣ, таъминоти моддию техникӣ, тиббӣ ва нафақавии кормандонро мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ва шартомаи коллективии Марказ муайян менамояд;

- дигар ваколатҳоро мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон иҷро менамояд.

36. Директори Марказ ба Шӯро дар бораи фаъолияти Марказ ва оид ба иҷро ва назорати қарорҳои қабулнамудаи Шӯро ҳар семоҳа ҳисобот пешниҳод менамояд.

5. НАЗОРАТИ МОЛИЯВИИ ДОХИЛИИ МАРКАЗ

37. Назорати молиявии дохилии фаъолияти Марказ аз тарафи аудиторони Марказ, ки аз тарафи Директори Марказ ба вазифа таъин гардидаанд, гузаронида мешавад.

38. Аудитори дохилӣ вазъи фаъолияти молиявӣ, баҳисобгирӣ, ҳисоботдиҳӣ ва иҷрои қарорҳои Директори Марказро аз санҷиш мегузаронад.

39. Аудитори дохилӣ ба ҳисоботҳои доимии Марказ хулоса омода менамояд, самаранокии системаи назорати дохилӣ ва мутобиқати онро бо мақсадҳои Марказ, самаранокии фаъолияти Марказро оид ба истифодаи воситаҳо, кифояти назорати истифодаи онҳо ва роҳ надодан ба талафёбиро арзёбӣ намуда, барои беҳтар намудани фаъолияти Марказ тавсияҳои зарурӣ медиҳад.

40. Комиссияи аудитории Шӯро ҳисоботҳои мунтазами дохилӣ ба роҳбариятро, ки аз тарафи аудитори дохилӣ омода шудаанд ва ҷавобҳои роҳбариятро баррасӣ менамоянд.

41. Комиссияи аудитории Шӯро аз ҳисоби ҳайати Шӯро ба миқдори на зиёда аз 3 нафар ба мӯҳлати 2 сол интихоб карда мешавад.

42. Ҳамаи шахсони мансабдори Марказ вазифадоранд оид ба дархостҳои аудитори дохилӣ маълумот ва ҳуҷҷатҳои зарурӣ пешниҳод намоянд.

43. Барои санҷиши ҳисоботи солонаи - фаъолияти молиявию хоҷагидории Марказ метавонад аудитори мустақил ҷалб карда шавад.

6. МОЛУ МУЛКИ МАРКАЗ

44. Тамоми молу мулки Марказ моликияти давлатӣ буда, тақсимнашаванда аст ва дар тавозуни Марказ инъикос карда мешавад.

45. Марказ ҳуқуқ дорад молу мулки ба он вобасташударо истифода намояд ва танҳо бо розигии соҳибмулк мевонад молу мулкро бегона кунад ё ба тариқи дигар онро ихтиёрдорӣ намояд.

46. Даромадҳое, ки Марказ аз фаъолияти хоҷагидорӣ мегирад ва молу мулке, ки аз ҳисоби ин даромадҳо ба даст меорад, ба ихтиёрдории мустақилонаи Марказ гузаронида шуда, тавозуни алоҳида ба ҳисоб гирифта мешавад.

47. Манбаъҳои ташаккули молу мулки Марказ инҳо мебошанд:

- маблағҳои аз ҳисоби Буҷети давлатӣ ҷудогардида;

- молу мулке, ки ба Марказ аз тарафи соҳибмулк ё мақоми ваколатдор дода шудааст;

- маблағҳои мақсадноки ташкилотҳои донорӣ, ки истифодаашон тибқи созишномаҳои дахлдор ба танзим дароварда мешавад;

- даромад аз иҷрои корҳо ва хизматрасонӣ ҳангоми амалӣ намудани фаъолияти бо Оинномаи мазкур иҷозат додашуда;

- дигар манбаъҳое, ки қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон манъ накардааст.

7. БАҲИСОБГИРӢ ВА ҲИСОБОТДИҲӢ

48. Марказ баҳисобгирӣ ва ҳисоботдиҳии муҳосибавиро тибқи талаботи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон амалӣ менамояд, дар мӯҳлатҳои муқарраршуда ба мақомоти дахлдори молиявӣ, андоз ва оморӣ ҳисобот медиҳад ва барои дурустии онҳо масъул мебошад.

8. АЗНАВТАШКИЛДИҲӢ ВА БАРҲАМДИҲИИ МАРКАЗ

49. Азнавташкилдиҳӣ ва барҳамдиҳии Марказ мувофиқи тартиби муқаррарнамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон амалӣ карда мешавад.