Бо қарори Ҳукумати
Ҷумҳурии Тоҷикистон
аз 31 марти соли 2014, № 216
тасдиқ шудааст
Тартиби амалӣ намудани назорати давлатии риояи қонунгузории шаҳрсозӣ
1. Муқаррароти умумӣ
1. Тартиби амалӣ намудани назорати давлатӣ, ҷиҳати риояи қонунгузории шаҳрсозӣ (минбаъд-Тартиби мазкур) дар асоси талаботи моддаи 12 Кодекси шаҳрсозии Ҷумҳурии Тоҷикистон таҳия гардида, тартиби назорати давлатиро оид ба риояи қонунгузории шаҳрсозӣ, вазифаҳои асосии назорати давлатӣ, низом ва ваколатҳои мақоми ваколатдори давлатии назорат дар соҳаи меъморӣ ва сохтмониро муайян менамояд.
2. Дар Тартиби мазкур мафҳумҳои асосии зерин истифода карда мешаванд:
- назорати давлатии меъморӣ ва сохтмон - маҷмӯи тадбирҳои аз тарафи мақомоти давлатӣ, ташкилотҳо, корхонаҳо, инчунин шахсони воқеӣ татбиқ намудани талаботи қонунгузории шахрсозӣ оид ба ошкор намудан, пешгирӣ ва бартараф кардани қонунвайронкуниҳо дар соҳаи шаҳрсозӣ;
- қонунгузории шаҳрсозӣ - санадҳои меъёрии ҳуқуқии соҳаи шаҳрсозӣ, ки ҳуқуқ, ӯҳдадорӣ ва масъулияти мақомоти давлатӣ, шахсони воқеӣ ва ҳуқуқиро дар соҳаи шаҳрсозӣ муайян карда, муносибатҳои ҳуқуқии марбут ба фаъолияти шаҳрсозиро танзим менамояд;
- мақоми ваколатдори давлатӣ-ҷузъи таркибии дастгоҳи давлатӣ, ки тибқи салоҳият ва сохтори муқаррарнамудаи санадҳои меъёрии ҳуқуқӣ ваколатҳои давлатиро дар шакли ташкилию ҳуқуқии қобили қабул амалӣ менамояд;
- субъектҳои фаъолияти шаҳрсозӣ-шахсони воқеӣ ва ҳуқуқӣ (фармоишгарон, таҳиягарони ҳуҷҷатҳои шаҳрсозӣ, пудратчиён, истифодабарандагони объектҳои фаъолияти шаҳрсозӣ), ки ба амалӣ намудани фаъолияти шаҳрсозӣ машғул мебошанд.
3. Мақомоти ваколатдори давлатии назорати меъморӣ ва сохтмонии Ҷумҳурии Тоҷикистон инҳо мебошанд:
- мақоми ваколатдори давлатӣ дар соҳаи меъморӣ ва шаҳрсозӣ;
- мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатии Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон, вилоятҳо ва шаҳри Душанбе;
- мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатии шаҳрҳо, ноҳияҳо, мақомоти худидоракунии шаҳрак ва деҳот;
- мақомоти маҳаллии меъморӣ ва шаҳрсозии Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон, вилоятҳо ва шаҳри Душанбе;
- мақомоти маҳаллии меъморӣ ва шаҳрсозии шаҳрҳо ва ноҳияҳо;
- мақоми назорати давлатии меъморӣ ва сохтмон.
4. Назорат ва ҳамоҳангсозии фаъолияти мақомоти маҳаллии шаҳрсозии Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон, вилоятҳо, шаҳри Душанбе, шаҳрҳо ва ноҳияҳо ба зиммаи Хадамоти назорати давлатии меъморӣ ва сохтмони Кумитаи меъморӣ ва сохтмони назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон вогузор гардидааст.
5. Мақомоти ваколатдори назорати давлатии меъморӣ ва сохтмон дар фаъолияти худ Конститутсияи (Сарқонуни) Ҷумҳурии Тоҷикистон, қонунҳои конститутсионӣ, кодексҳо, қонунҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон ва дигар санадҳои меъёрии ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистонро, ки соҳаи шаҳрсозиро ба танзим медароранд, ба роҳбарӣ мегиранд.
6. Дар шаҳрҳо ва ноҳияҳое, ки мақоми назорати давлатии меъморӣ ва сохтмонӣ таъсис дода нашудаанд, вазифаи онҳоро мақомоти маҳаллии меъморӣ ва шаҳрсозии шаҳрҳо ва ноҳияҳо иҷро менамоянд.
7. Назорати давлатии риояи қонунгузории шаҳрсозӣ бо мақсади риояи талаботи санадҳои меъёрии ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон, ҳангоми омодагӣ ба сохтмон, таҳияи ҳуҷҷатҳои лоиҳавӣ, иҷрои корҳои сохтмонӣ, қабули объекти сохтмонаш баитмомрасида, инчунин ҳангоми истифодаи он дар давраи мӯҳлати кафолатдодашуда амалӣ карда мешавад.
8. Тартиби мазкур барои тамоми субъектҳои фаъолияти шаҳрсозӣ, сарфи назар аз шакли моликият ва тобеият, ҳамчунин шаҳрвандон дар ҳудуди Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳатмӣ мебошад.
9. Ба объектҳои назорати давлатӣ фаъолияти субъектҳои шаҳрсозӣ, ки ба иҷрои корҳои сохтмонию васлгарӣ, аз ҷумла таъмир, таҷдид, сохтмони иншоот ва маҷмӯи дигари корҳои сохтмонӣ машғул мебошанд, дохил мешаванд.
2. Низоми мақоми ваколатдори давлатӣ, ки назорати давлатиро дар соҳаи меъморӣ ва сохтмон амалӣ менамояд
10. Назорати давлатиро дар соҳаи меъморӣ ва сохтмон мақомоти давлатии зерин амалӣ менамоянд:
- Кумитаи меъморӣ ва сохтмони назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон;
- мақомоти маҳаллии меъморӣ ва шаҳрсозии Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон, вилоятҳо, шаҳри Душанбе, шаҳрҳо ва ноҳияҳо;
- Хадамоти назорати давлатӣ дар соҳаи меъморӣ ва сохтмон;
- мақомоти назорати давлатии меъморӣ ва сохтмони шаҳру ноҳияҳо.
3. Вазифаҳои мақомоти назорати давлатӣ дар соҳаи меъморӣ ва сохтмон
11. Вазифаҳои мақомоти назорати давлатӣ дар соҳаи меъморӣ ва сохтмон аз инҳо иборат мебошанд:
- ба амал баровардани назорати давлатӣ ба сифати иҷрои корҳои сохтмони манзилгоҳҳо, ба ғайр аз манзилҳои истиқоматии шахсӣ то 3 ошёна бо таҳхона ва болохона, иншооти таъиноти саноатӣ, энергетикӣ, нақлиётӣ, кишоварзӣ, хоҷагии об ва намудҳои дигари сохтмон, сарфи назар аз мансубияти идоравӣ ва шакли моликияташон;
- назорати давлатии риояи меъёру қоидаҳо ва стандарту сертификатҳои сохтмонӣ аз ҷониби ташкилотҳои сохтмонӣ, шахсони воқеӣ ва ҳуқуқӣ;
- назорати фаъолияти вобаста ба назорати муаллифӣ ва техникии ташкилотҳои лоиҳакашӣ ва фармоишгарон, сарфи назар аз тобеияти идоравиашон;
- иштирок дар комиссияҳои давлатии қабул дар мавриди ба истифода қабул кардани объектҳои таъиноти истеҳсолӣ ва ғайриистеҳсолӣ;
- таҳияи пешниҳодот оид ба такмил додани талаботи лоиҳакашӣ, меъёрӣ ва асноди қонунгузорӣ ҷиҳати беҳтар намудани сифати корҳои сохтмон, истеҳсоли масолеҳ, конструксияҳо ва маснуоти бинокорӣ.
4. Ҳуқуқҳои мақоми назорати давлатӣ дар соҳаи меъморӣ ва сохтмон
12. Мақоми назорати давлатӣ дар соҳаи меъморӣ ва сохтмон ҳуқуқ дорад:
- ба объектҳои сохтмон, инчунин корхонаҳои истеҳсолкунандаи масолеҳу маснуоти бинокорӣ, сарфи назар аз тобеияти идоравӣ ва шакли моликияташон, бе монеа ворид шавад;
- дар идораҳо, ташкилотҳои сохтмону васлкунӣ, корхонаҳои саноати масолеҳу конструксияҳои бинокорӣ сифати маҳсулотро санҷида, аз рӯи натиҷаҳои санҷиш қарор қабул кунад;
- дар ҳолатҳои зарурӣ озмоиши иловагӣ ва кушодани ҷузъҳои алоҳидаи конструксияҳои биною иншоотро талаб намояд;
- мутахассисони вазорату идораҳои дахлдор ва воҳидҳои онҳоро барои иштирок дар санҷиши сифати корҳои сохтмону васлкунӣ, конструксияҳо ва маснуоту масолеҳ, гузаронидани таҳқиқоту озмоишҳо ҷалб намояд;
- дар мавриди корҳои сохтмону васлкунии хушсифат иҷронашуда ва истифодаи маснуоти масолеҳи пастсифат дастурҳое диҳанд, ки иҷрои онҳо аз тарафи корхонаҳо, муассисаҳо, дигар ташкилотҳо ва шахсони мансабдори онҳо ҳатмӣ мебошад;
- то рафъи норасоию камбудиҳои дар объектҳо ошкоргардида аз тариқи бонкҳо ва фармоишгароне, ки барои сохтмон маблағ ҷудо мекунанд, иҷрои минбаъдаи корҳои сохтмону васлкунӣ ва маблағгузории сохтмонҳоро боздорад;
- аз фармоишгарон, ташкилоту корхонаҳои лоиҳакашӣ ва бинокорӣ асноди марбут ба иҷрои корҳои сохтмону васлкунӣ, истеҳсоли маҳсулоту конструксияҳои бинокорӣ, аз ҷумла натиҷаҳои санҷишҳои озмоишӣ, асноди иҷроияи тасдиқкунандаи сифати маҳсулоти истеҳсолшуда ва сертификатҳоро талаб намояд;
- дар ҳолатҳои зарурӣ аз фармоишгарон, ташкилоту корхонаҳои сохтмону васлкунӣ, саноати сохтмон ва масолеҳи бинокорӣ доир ба ҳаҷму навъҳои маҳсулоти истеҳсолшуда маълумот гирад;
- дар хусуси ҳолатҳои вайрон кардани тартиби муқарраргардидаи ба истифода қабул кардани объектҳои сохтмонашон баитмомрасида ва аз ҷониби корхонаҳои саноати сохтмон истеҳсол гардидани маҳсулоте, ки ба стандарту сертификатҳо ва талаботи техникӣ ҷавобгӯ нест, ҷиҳати аз ҳисоботи давлатӣ хориҷ кардани онҳо ба мақомоти омор маълумот диҳад;
- дар ҳолати риоя накардани қонунгузории шаҳрсозӣ, мувофиқи Кодекси ҳуқуқвайронкунии маъмурии Ҷумҳурии Тоҷикистон ба ҷавобгарии маъмурӣ кашад;
- ба мақомоти иҷозатномадиҳӣ бо тартиби муқарраргардида дар бораи имконияти пешбурди фаъолияти шаҳрсозӣ ё бекор кардани иҷозатнома ҳуҷҷатҳо пешниҳод намояд.
5. Ҳамоҳангсозӣ, ҳисоботдиҳӣ ва назорат
13. Барои ҷамъбаст ва таҳлили ҳолати воқеии сифати корҳои сохтмонӣ дар ҷумҳурӣ мақомоти маҳаллии меъморӣ ва шаҳрсозии Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон, вилоятҳо, шаҳри Душанбе, шаҳрҳо ва ноҳияҳо ҳар семоҳа дар шакли муқарраргардида дар хусуси натиҷаҳои фаъолияти худ ҳисобот тартиб дода, онро ба Хадамоти назорати давлатии меъморӣ ва сохтмон пешниҳод менамоянд. Хадамот дар навбати худ ҷиҳати ба Кумитаи меъморӣ ва сохтмони назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ва Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон гузориш додан оид ба сифат ва иҷрои корҳои сохтмонӣ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳар семоҳа маълумотнома таҳия менамояд.
6. Муқаррароти хотимавӣ
14. Баҳсҳо вобаста ба амалӣ намудани фаъолияти назорати давлатӣ дар соҳаи меъморӣ ва шаҳрсозӣ бо тартиби муқаррарнамудаи санадҳои қонунгузорӣ аз ҷониби мақомоти давлатӣ ё бо тартиби судӣ ҳал карда мешаванд.
15. Шахсони воқеӣ ва ҳуқуқӣ, инчунин мақомоти давлатӣ барои иҷро накардани талаботи Тартиби мазкур мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ба ҷавобгарӣ кашида мешаванд.
Порядок осуществления государственного контроля над соблюдением законодательства о градостроительстве
1. Общие положения
1. Порядок осуществления государственного контроля над соблюдением законодательства о градостроительстве (далее - настоящий Порядок) разработан на основании требований статьи 12 Градостроительного кодекса Республики Таджикистан и определяет порядок государственного надзора над соблюдением законодательства о градостроительстве, основные задачи государственного надзора, систему и полномочия государственного уполномоченного органа надзора в области архитектуры и строительства.
2. В настоящем Порядке использованы следующие основные понятия:
- государственный надзор архитектуры и строительства - комплекс мероприятий по реализации требований закона о градостроительстве государственными органами, организациями, предприятиями, а также физическими лицами по обнаружению, предупреждению и устранению нарушений закона в области градостроительства;
- законодательство о градостроительстве - нормативные правовые акты в области градостроительства, которые определяют права, обязательства и ответственность государственных органов, физических и юридических лиц в области градостроительства, налаживает юридические отношения, связанные с градостроительной деятельностью;
- уполномоченный государственный орган - составляющая часть государственного аппарата, который в соответствии с полномочиями и установленной структурой нормативных правовых актов осуществляет государственные полномочия в приемлемом организационноюридическом виде;
- субъекты градостроительной деятельности - физические и юридические лица (заказчики, разработчики градостроительных документов, подрядчики, потребители объектов градостроительной деятельности), занимающиеся осуществлением градостроительной деятельности.
3. Уполномоченными государственными органами надзора архитектуры и строительства Республики Таджикистан являются:
- государственный уполномоченный орган в области архитектуры и градостроительства;
- местные исполнительные органы государственной власти Горно-Бадахшанской автономной области, областей и города Душанбе;
- местные исполнительные органы государственной власти городов, районов, органов самоуправления поселков и сел;
- местные органы архитектуры и градостроительства Горно-Бадахшанской автономной области, областей и города Душанбе;
- местные органы архитектуры и градостроительства городов и районов;
- государственный орган надзора архитектуры и строительства.
4. Контроль и координация деятельности местных органов градостроительства Горно-Бадахшанской автономной области, областей, города Душанбе, городов и районов возложены на Службу по государственному надзору архитектуры и строительства Комитета по архитектуре и строительству при Правительстве Республики Таджикистан.
5. Уполномоченные государственные органы надзора архитектуры и строительства в своей деятельности руководствуются Конституцией Республики Таджикистан, конституционными законами, кодексами, законами Республики Таджикистан и другими нормативными правовыми актами Республики Таджикистан, регулирующими область градостроительства.
6. В городах и районах, где не учреждены государственные органы надзора архитектуры и строительства, их функции выполняют местные органы архитектуры и градостроительства городов и районов.
7. Государственный контроль над соблюдением законодательства о градостроительстве осуществляется в целях соблюдения требований нормативных правовых актов Республики Таджикистан при подготовке к строительству, разработке проектных документации, выполнении строительных работ, приёмке завершенного строительного объекта, а также в процессе его эксплуатации в гарантийный срок.
8. Настоящий Порядок для всех субъектов градостроительной деятельности, независимо от форм собственности и подчиненности, а также для граждан на территории Республики Таджикистан является обязательным.
9. К объектам государственного контроля входит деятельность субъектов градостроительства, которые занимаются строительномонтажными работами, в том числе реконструкцией, ремонтом, строительством сооружений и комплексом других строительных работ.
2. Система государственного уполномоченного органа, осуществляющего надзор в сфере архитектуры и строительства
10. Государственный надзор в сфере архитектуры и строительства осуществляют следующие государственные органы:
- Комитет по архитектуре и строительству при Правительстве Республики Таджикистан;
- местные органы архитектуры и градостроительства ГорноБадахшанской автономной области, областей, город Душанбе, городов и районов;
- Служба по государственному надзору в сфере архитектуры и строительства;
- государственные органы надзора в сфере архитектуры и строительства городов и районов.
3. Задачи государственного органа надзора в области архитектуры и строительства
11. Задачами государственных органов надзора в области архитектуры и строительства являются:
- осуществление государственного надзора за качеством выполнения жилищного строительства, кроме частных жилых домового до 3 этажей с подвалом и мансардой, сооружений промышленного назначения, энергетики, транспорта, сельского хозяйства, водного хозяйства и других видов строительства, независимо от их ведомственной принадлежности и форм собственности;
- государственный надзор за соблюдением строительными организациями, физическими и юридическими лицами строительных норм, правил, стандартов и сертификатов;
- контроль за деятельностью по авторскому и техническому надзору проектных организаций и заказчиков, независимо от их ведомственной подчиненности;
- участие в государственных приёмочных комиссиях по приёмке в эксплуатацию объектов производственного и непроизводственного назначения;
- подготовка предложений по совершенствованию проектных, нормативных требований и законодательных актов в целях улучшения качества строительства, производства строительных материалов, конструкций и изделий.
4. Права органа государственного надзора в области архитектуры и строительства
12. Орган государственного надзора в области архитектуры и строительства имеет право:
- беспрепятственно посещать объекты строительства, а также предприятия по производству строительных материалов и изделий, независимо от их ведомственной принадлежности и форм собственности;
- производить в ведомствах, строительно-монтажных организациях, на предприятиях строительных материалов и конструкций проверку качества продукции и по результатам проверок принимать решение;
- в необходимых случаях проводить дополнительные исследования и требовать вскрытие отдельных конструкций элементов зданий и сооружений;
- привлекать для участия в проверках качества строительномонтажных работ, конструкций, изделий и материалов, проведения обследований и испытаний специалистов соответствующих министерств и ведомств и их подразделений;
- давать обязательные для исполнения организациями и их должностными лицами предписания для исправления некачественно выполненных строительно-монтажных работ и замене некачественных изделий и материалов;
- до устранения выявленных на объектах нарушений и дефектов приостанавливать дальнейшее производство строительно-монтажных работ и финансирование строительства со стороны банков и заказчиков, которые выделили средства для строительства объектов;
- получить от заказчиков, застройщиков, проектных, строительных организаций и предприятий документацию, связанную с выполнением строительно-монтажных работ, изготовлением строительных материалов и конструкций, включая результаты натурных испытаний, исполнительную документацию, удостоверяющую качество возведенной продукции и сертификаты;
- в необходимых случаях получить справку от заказчиков, строительно-монтажных организаций, предприятий строительной промышленности и строительных материалов об объеме и видах выпускаемой продукции;
- сообщить органам статистики о фактах нарушений установленного порядка приёмки в эксплуатацию законченных строительством объектов и выпуска предприятиями продукции, не отвечающей стандартам, сертификатам и техническим требованиям, для исключения их из государственной отчетности;
- в случае несоблюдения законодательства о градостроительстве, в соответствии с Кодексом об административном правонарушении Республики Таджикистан, привлечь к административной ответственности;
- представить в установленном порядке, лицензионным органам документы о возможности ведения градостроительной деятельности или об аннулировании лицензии.
5. Координация, отчетность и контроль
13. Для обобщения и анализа фактического состояния качества строительства по республике местные органы архитектуры и градостроительства Горно-Бадахшанской автономной области, областей, города Душанбе, городов и районов ежеквартально составляют отчет о результатах своей деятельности по установленной форме и представляют в Службу по государственному надзору в сфере архитектуры и строительства. Служба в свою очередь подготавливает ежеквартальную справку о качестве и выполнении строительных работ в Республике Таджикистан для доклада в Комитет по архитектуре и строительству при Правительстве Республики Таджикистан и в Правительство Республики Таджикистан.
6. Заключительные положения
14. Споры, связанные с осуществлением деятельности государственного надзора в области архитектуры и градостроительства, в порядке, установленном законодательными актами, решаются государственными органами или в судебном порядке.
15. Физические и юридические лица, а также государственные органы за невыполнение требований настоящего Порядка привлекаются к ответственности в соответствии с законодательством Республики Таджикистан.
