ҚОНУНИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН

ОИД БА ВОРИД НАМУДАНИ ТАҒЙИРУ ИЛОВАҲО БА ҚОНУНИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН "ДАР БОРАИ ИЛМ ВА СИЁСАТИ ДАВЛАТӢ ОИД БА ИЛМУ ТЕХНИКА"

Моддаи 1. Ба Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 21 майи соли 1998 "Дар бораи илм ва сиёсати давлатӣ оид ба илму техника" (Ахбори Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, с.1998, №10, мод.94; с.2004, №5, мод.336; с.2007, №7, мод.697; с.2008, №12, қ.2, мод.1011; с 2013, №7, мод. 535) тағйиру иловаҳои зерин ворид карда шаванд:

1. Дар моддаи 2:

- дар сархати даҳум аломати нуқта ба аломати нуқтавергул ";" иваз карда шавад;

- сархатҳои ёздаҳум, дувоздаҳум ва сездаҳум бо мазмуни зайл илова карда шаванд:

"- Кодекси намунавии одоби илмӣ - маҷмӯи муназзами қоидаву меъёрҳои рафтор, ақидаву принсипҳои ахлоқии ташкили фаъолияти илмӣ ва илмию техникӣ, ки муносибатҳои ҷамъиятиро дар соҳаи таҳқиқоти илмӣ танзим менамояд;

- одоби илмӣ - меъёру қоидаҳои ахлоқии аз ҷониби ҷомеаи илмии ҷаҳонӣ муқаррар ва эътирофшудаи корманди илмӣ (муҳаққиқ);

- рафтори ношоями илмӣ - амали ношоистаи корманди илмӣ, ҳамчун сохтакории маълумот, қасдан таҳриф кардани ҳақиқат, азхудкунии муаллифӣ (асардуздӣ), инчунин харидан ва фурӯхтани таҳқиқоти илмӣ (рисолаҳои илмӣ, лоиҳаҳои дипломӣ, хатмкунӣ ва курсӣ) бо мақсади минбаъд дифои ошкорои он аз номи худ.".

2. Боби 3(1) бо мазмуни зайл илова карда шавад:

"БОБИ 3(1). АСОСҲОИ АХЛОҚИИ ФАЪОЛИЯТИ ИЛМӢ

Моддаи 10(1). Принсипҳои ахлоқии фаъолияти илмӣ

Принсипҳои ахлоқии фаъолияти илмие, ки дар ҷараёни таҳқиқот аз ҷониби давлат дастгирӣ карда мешаванд, инҳоянд:

- қобили қабул будани танқид ва мубоҳиса, муносибати боэҳтиромона нисбат ба муноқиз (оппонент), роҳбари илмӣ ва унвонҷӯ;

- арзёбии ҳақиқати ақидаҳои илмӣ новобаста ба синну сол, ҷинс, нажод ва нуфузу унвонҳои корманди илмии ин ақидаҳоро асосноккунанда;

- дастоварди умумӣ эътироф шудани натиҷаҳои илмӣ ва илмию техникӣ;

- беғаразии фаъолияти корманди илмӣ;

- ошкоро будани таҳлили танқидии таҳқиқот.

Моддаи 10(2). Меъёрҳои ахлоқии танзимкунандаи фаъолияти илмӣ

Меъёрҳои ахлоқии зерин бояд дар ҷараёни гузаронидани таҳқиқоти илмӣ риоя шаванд:

- озодии академӣ ҳангоми гузаронидани таҳқиқоти илмӣ;

- риояи аниқи қоидаҳои ба даст овардан ва интихоб намудани маълумоте, ки дар фанни мушаххаси илмӣ истифода мешаванд;

- ташкили низоми боэътимоди ҳимоя ва нигоҳдории маълумоти аввалия;

- ҳуҷҷатгузории аниқ ва пурраи ҳама натиҷаҳои муҳими илмӣ;

- ошкоро будани натиҷаҳои фаъолияти илмӣ барои арзёбии танқидӣ;

- роҳ надодан ба рафтори ношоями илмӣ;

- таваҷҷӯҳ ба навоварӣ дар фаъолияти илмӣ;

- мусоидат намудан ба рушди илмии кормандони ҷавон (муҳаққиқон);

- паҳн накардани натиҷаҳои илмие, ки бо шарти риояи махфият ба даст оварда шудаанд;

- муқовимат намудан ба худкомагӣ дар илм;

- худдорӣ аз усулҳои фишороварӣ ба муноқизи илмӣ;

- нашри ҳатмии натиҷаи корҳое, ки аз ҳисоби маблағгузории давлатӣ иҷро мешаванд, ба истиснои натиҷаи корҳое, ки мӯҳри махфият доранд;

- эътирофи ҳатмии хатоҳои илмии худ, ки дар нашрияҳои пешина роҳ дода шудаанд.

Моддаи 10(3). Муқаррароти асосии Кодекси намунавии одоби илмӣ

1. Ташкилотҳои (муассисаҳои) илмӣ ӯҳдадоранд дар фаъолияти касбии худ принсипу меъёрҳои ахлоқии фаъолияти илмиро риоя намоянд.

2. Ташкили фаъолияти илмӣ ва (ё) илмию техникӣ ба муқаррароти Кодекси намунавии одоби илмӣ, ки асосҳои ахлоқии рафторро дар ҷараёни фаъолияти илмӣ муайян мекунад, асос меёбад.

3. Таҳия ва тасдиқи Кодекси намунавии одоби илмӣ аз тарафи Раёсати Академияи илмҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон сурат мегирад.

4. Кодекси намунавии одоби илмӣ метавонад ӯҳдадориҳои ахлоқии зерини корманди илмиро дар фаъолияти илмӣ ва (ё) илмию техникӣ дар бар гирад:

- масъулияти шаҳрвандӣ ва ахлоқии корманди илмӣ (муҳаққиқ) барои оқибатҳои иҷтимоӣ ва экологии дар амал татбиқ намудани кашфиёти худ;

- огоҳонидани ҷомеа дар хусуси эҳтимолияти бар зарари инсоният истифода бурдани кашфиёти илмӣ;

- шахсан масъул будан барои сифати мӯътамади иттилоот ва маҳсули фаъолияти илмӣ ва (ё) илмию техникӣ;

- масъулияти ахлоқӣ барои тарбия намудани насли ҷавони кормандони илмӣ дар рӯҳияи инсондӯстӣ ва софдилии илмӣ;

- вобаста набудани ҳақиқати илмӣ ба ғаразу манфиатҳои шахсии корманди илмӣ;

- эътироф намудани хатоҳои илмии худ бо мақсади дубора анҷом надодани таҳқиқоти такрории нолозиме, ки хароҷоти иловагиро талаб мекунад;

- софдилӣ, хоксорӣ ва хушмуомилагии илмӣ;

- роҳ надодан ба азхудкунии муаллифӣ (асардуздӣ);

- ҳифз намудани ақидаҳои худ, новобаста ба ҳар гуна нуфузу вазъ.

5. Ташкилотҳои (муассисаҳои) илмӣ Кодекси одоби илмиро вобаста ба соҳаи худ ва хусусиятҳои таҳқиқоти илмии анҷомдодашаванда таҳия ва тасдиқ менамоянд.

Моддаи 10(4). Масъулияти иҷтимоии корманди илмӣ (муҳаққиқ)

1. Корманди илмӣ (муҳаққиқ) ғайр аз масъулияти фардӣ дар раванди фаъолияти илмӣ масъулияти иҷтимоӣ дорад, ки ба донишу имконияти техникӣ ва робитаҳои байналмилалии ӯ вобаста аст.

2. Корманди илмӣ (муҳаққиқ) ӯҳдадор аст иттилооти софдилона ва кушодро оид ба ҳолатҳои зерин паҳн кунад:

- оқибатҳои истифодаи аслиҳаи муосир;

- хатарҳо дар соҳаи захираҳо барои рушди минбаъда;

- оқибатҳои экологии рушди саноат ва соҳаи кишоварзӣ;

- шаҳришавӣ ва ғайрисаноатикунонӣ;

- терроризм ва ғайра.

3. Фаъолияти иҷтимоию сиёсии корманди илмӣ (муҳаққиқ) бояд ба тарбияи насли наврас дар рӯҳияи инсондӯстӣ, эҳтироми арзишҳои умумибашарӣ, ҳифзи сулҳу субот, тартиботи ҷамъиятӣ ва пешгирӣ намудани ҳама гуна шаклҳои табъиз равона карда шавад.".

Моддаи 2. Қонуни мазкур пас аз интишори расмӣ мавриди амал қарор дода шавад.

ҚАРОРИ МАҶЛИСИ НАМОЯНДАГОНИ МАҶЛИСИ ОЛИИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН

Дар бораи қабул кардани Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон "Оид ба ворид намудани тағйиру иловаҳо ба Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон "Дар бораи илм ва сиёсати давлатӣ оид ба илму техника"

Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон қарормекунад:

Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон "Оид ба ворид намудани тағйиру иловаҳо ба Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон "Дар бораи илм ва сиёсати давлатӣ оид ба илму техника" қабул карда шавад.

ҚАРОРИ МАҶЛИСИ МИЛЛИИ МАҶЛИСИ ОЛИИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН

Дар бораи Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон "Оид ворид намудани тағйиру иловаҳо ба Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон "Дар бораи илм ва сиёсати давлатӣ оид ба илму техника"

Маҷлиси миллии Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон "Оид ба ворид намудани тағйиру иловаҳо ба Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон "Дар бораи илм ва сиёсати давлатӣ оид ба илму техника"-ро баррасӣ намуда, қарор мекунад:

Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон "Оид ба ворид намудани тағйиру иловаҳо ба Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон "Дар бораи илм ва сиёсати давлатӣ оид ба илму техника" ҷонибдорӣ карда шавад.