Дастурамал оид ба ташкили баҳисобгирии умумӣ ва инъикоси амалиётҳо вобаста ба саҳмҳои нафақавӣ дар баҳисобгирии муҳосибӣ аз 3 августи соли 2013, № 345

Санаи амалкуни: 21.01.2023

Ҳолати ҳуҷҷат: Амалкунанда

Замимаи № 2

бо қарори Ҳукумати

Ҷумҳурии Тоҷикистон

аз 3 августи соли 2013, № 345

тасдиқ шудааст

Дастурамал оид ба ташкили баҳисобгирии умумӣ ва инъикоси амалиётҳо вобаста ба саҳмҳои нафақавӣ дар баҳисобгирии муҳосибӣ

(қарори Ҳукумати ҶТ аз 5.11.2014 № 709, аз 25.01.2017 № 46, аз 30.12.2019 № 658, аз 21.01.2023 № 29)

Боби 1. Ташкил намудани баҳисобгирии умумии андози иҷтимоӣ

1. Дастурамали мазкур қоидаҳои ягонаи ташкили баҳисобгирии умумии саҳмҳои суғуртавӣ дар сохтори андози иҷтимоӣ, инъикоси амалиётҳо аз рӯи саҳмҳои суғуртавӣ дар баҳисобгирии муҳосибӣ, таркиб ва мундариҷаи ҳисоботҳои молиявӣ, тартиб, мӯҳлат ва даврияти пешниҳоди он, инчунин андозаи саҳмҳои суғуртавиро бо намудҳои суғуртаи иҷтимоӣ муқаррар менамояд.

2. Муқаррароти Дастурамали мазкур ба ҳамаи корфармоёне, ки дар системаи суғуртаи давлатии иҷтимоии Ҷумҳурии Тоҷикистон ба қайд гирифта шудаанд, новобаста аз шакли ташкилию ҳуқуқиашон, дахл дорад.

3. Барои мақсадҳои Дастурамали мазкур мафҳумҳои зерин истифода мешаванд:

- баҳисобгирии умумии андози иҷтимоӣ - маҷмӯи усулҳои пешбурди баҳисобгирии муҳосибӣ, ки аз ҷониби суғуртакунанда қабул гардидааст (назорати аввалия, ченаки арзишӣ, гурӯҳбандии ҷорӣ ва ҷамъбасти хотимавии далелҳои ҳисобӣ намудани музди меҳнат ва саҳмҳои суғуртавӣ);

- захира кардани маблағҳои пулӣ - раванди тадриҷан пасандоз кардани маблағҳои пулӣ аз ҷониби муассисаи суғурта, ки бо мақсади суғуртаи ҳатмии нафақавӣ ба суратҳисобҳои бонкии муассисаи суғурта ворид гардидаанд;

- аксепт - розигии суғуртакунанда барои ба таври ғайринақдӣ бо муассисаи суғурта ҳисобӣ намудан;

- давраи ҳисоботӣ - давраи тақвимӣ, ки барои он тавозуни муҳосибии муассисаи суғурта тартиб дода мешавад;

- санаи ҳисоботӣ - санаи тақвимӣ, ки дар он ҳисоботи молиявии муассисаи суғурта тартиб дода мешавад;

- суғуртакунанда - шахси воқеӣ ё ҳуқуқӣ, ки тибқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон саҳмҳои суғуртавиро барои суғуртаи ҳатмии нафақавӣ пардохт менамояд;

- муассисаи суғурта - мақоми ваколатдори давлатӣ, ки суғуртаи ҳатмии нафақавиро амалӣ мекунад;

- ҷуброни суғуртавӣ - иҷрои ҳатмии ӯҳдадориҳои муассисаи суғурта дар назди шахсони суғурташуда бо роҳи пардохтҳои иҷтимоӣ, дар мавриди фаро расидани ҳолатҳои суғуртавӣ;

- саҳми суғурта - пардохти ҳатмӣ барои нафақаи суғуртавӣ, ки суғуртакунанда вазифадор аст, тибқи қонун ба муассисаи суғурта гузаронад;

- ҳисоби транзитӣ - суратҳисоби муассисаи суғурта, ки дар муассисаи бонкӣ кушода шудааст ва барои баҳисобгирии амалиётҳо аз рӯи андози иҷтимоии воридшаванда аз ҷониби суғуртакунанда пешбинӣ шудааст;

4. Ташкили баҳисобгирии муҳосибии саҳмҳои суғуртавӣ ва пардохти ҷуброни суғуртавӣ ба мақсадҳои зерин амалӣ карда мешавад:

- ҳуҷҷатнигории дурусту саривақтии амалиёт ҷиҳати қабули саҳмҳои суғуртавӣ ва пардохти ҷуброни суғуртавӣ;

- назорат ҷиҳати тақсимоти маблағи саҳмҳои суғуртавӣ мувофиқи сохтори андози иҷтимоӣ ва ҷиҳати дурустии пардохти ҷуброни суғуртавӣ.

5. Ба усулҳои пешбурди баҳисобгирии муҳосибавӣ тарзҳои гурӯҳбандӣ ва баҳодиҳии далелҳои ҳисобӣ намудан, пардохти қарз, ташкили гардиши ҳуҷҷат, истифодаи суратҳисобҳои ҳисоботи муҳосибӣ, ташкили феҳристҳои баҳисобгирии муҳосибавӣ, коркарди иттилоот дохил мешаванд.

6. Суғуртакунандагон баҳисобгирии умумии андози иҷтимоиро дар асоси баҳисобгирии муҳосибавӣ ба роҳ монда, нақшаи баҳисобгирии муҳосибии фаъолияти молиявию хоҷагидории субъектҳои хоҷагидор ва Дастурамал оид ба истифодаи онро дар муассисаҳои буҷетӣ, ки бо фармоиши Вазири молияи Ҷумҳурии Тоҷикистон тасдиқ шудааст, истифода мекунанд.

7. Шакли ҳисоботҳои молиявӣ ва дигар ҳуҷҷатҳое, ки дар Дастурамали мазкур нишон дода шудаанд, аз тарафи муассисаи суғурта муқаррар карда мешаванд.

8. Баҳисобгирии аввалияи андози иҷтимоӣ аз ҷониби сохторҳои зертобеи муассисаи суғурта, бо истифода аз усули хазинавӣ дар санаи воридоти маблағ ба суратҳисобҳои транзитии онҳо, анҷом дода мешавад.

9. Барои ин мақсадҳо, сохторҳои зертобеи муассисаи суғурта ҳар моҳ аз муассисаи бонкӣ, ки ҳисобҳои муассисаи суғуртаро хизматрасонӣ мекунад, нусхаи варақаҳои пардохтиро мегиранд.

10. Нусха аз ҳисоби транзитии суғуртакунанда ҳуҷҷати бонкӣ мебошад, ки оид ба ҳолати ҳисоби транзитӣ ва ҳаракати маблағҳо дар ҳисоби транзитии сохторҳои зертобеи муассисаи суғурта маълумоти дақиқ медиҳад.

11. Нусха иқтибоси дуюм аз суратҳисоби бонкии муассисаи суғурта мебошад, ки аз ҷониби муассисаи бонке, ки ба ҳисобҳои муассисаҳои суғурта хизматрасонӣ мекунад, аз рӯи ҳар як рӯзи амалиёт, ки дар он амалиёти маблағҳо ба ҳисоби транзитии сохторҳои зертобеи муассисаи суғурта гузаронда мешуданд, тартиб дода мешавад.

12. Муассисаи бонкие, ки хизматрасонии ҳисобҳои муассисаи суғуртаро амалӣ мекунад, ҳаррӯза мувофиқи воридоти маблағ ба муассисаи суғурта, оид ба воридоти саҳмҳои суғуртавӣ, бо нишондоди суғуртакунандагон ба муассисаи суғурта дар шакли электронӣ маълумот медиҳад.

13. Таҳвили маълумот дар шакли электронӣ дар асоси Созишнома ва ё Таснифоти техникӣ, ки аз ҷониби муассисаи бонки хизматрасон ва муассисаи суғурта якҷоя тасдиқ карда шудааст, амалӣ мегардад.

14. Санҷиш ва коркарди нусхаҳоро сохторҳои зертобеи муассисаи суғурта бояд дар рӯзи қабули онҳо гузаронад. Коркард инҳоро дар бар мегирад:

- интихоби ҳамаи ҳуҷҷатҳои далелноки ба нусхаи бонкӣ замимагардида: аввалан аз рӯи ворид намудан ба ҳисоб ва баъдан аз рӯи баровардан аз ҳисоб;

- муқоисаи амиқи ҳамаи маълумотҳои дар нусха қайдгардида бо ҳуҷҷатҳои аввалияи замимагардида, ки мавҷудияти маблағи барзиёд ҳисобишуда ва ё ҳисобинашударо муқаррар мекунад. Зимни дарёфти ягон фарқият, фавран ба муассисаи бонкии хизматрасони ҳисоби муассисаи суғурта, хабар дода мешавад;

- дар ҳошияи нусхаи санҷидашуда мувофиқан аз тарафи рости маблағҳои дахлдор рамзҳои ҳисоби муҳосибӣ монда мешавад.

15. Муасиссаи суғурта ҳар моҳ (то санаи 15-уми моҳи дигар барои моҳи ҳисоботӣ) оид ба воридоти андози иҷтимоӣ, ҳисоботи амалиётиро, ки ба мақомоти болоии муассисаи суғурта пешниҳод карда мешавад, таҳия мекунад.

16. Ҳар як семоҳа ҳангоми қабули ҳисоботи молиявии суғуртакунандагон, сохторҳои зертобеи муассисаи суғурта ҳамаи маълумоти аз рӯи нусхаҳо бадастовардаро бо маълумоти пешниҳоднамудаи суғуртакунанда оид ба маблағҳои гузаронидаи саҳмҳои нафақавӣ муқоиса менамояд.

17. Баҳисобгирии андози иҷтимоиро аз ҷониби суғуртакунанда сармуҳосиб ё ки шахси дигар, ки мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон пешбурди баҳисобгирии муҳосибавии суғуртакунандаро ба ӯҳда дорад, дар асоси Дастурамали мазкур ташкил медиҳад ва аз ҷониби роҳбари суғуртакунанда тасдиқ карда мешавад.

18. Суғуртакунанда баҳисобгирии саҳмҳои суғуртавиро бо усули гузаронидани маблағ дар санаи аксепт аз рӯи музди меҳнат (ё ин ки дигар пардохтҳо) амалӣ менамояд.

19. Ҳангоми пешбурди баҳисобгирии андози иҷтимоӣ аз ҷониби суғуртакунанда инҳо тасдиқ мешаванд:

- нақшаи кори ҳисобҳои баҳисобгирии муҳосибавӣ, ки аз ҳисобҳои синтетикӣ ва таҳлилӣ иборат буда, барои пешбурди баҳисобгирии муҳосибии андози иҷтимоӣ мутобиқ ба талаботи саривақтӣ, мукаммалии баҳисобгирӣ ва ҳисоботдиҳӣ зарур мебошад;

- шаклҳои аввалияи ҳуҷҷатҳои баҳисобгирӣ, феҳристҳои ба ҳисобгирии муҳосибавӣ ва инчунин ҳуҷҷатҳои дохилии ҳисоботҳои муҳосибӣ;

- тартиби гузаронидани инвентаризатсияи ӯҳдадориҳои молиявии суғуртакунанда дар назди муассисаи суғурта; усулҳои баҳогузории ӯҳдадориҳои молиявӣ;

- қоидаҳои ҳуҷҷатгузорӣ ва технологияи коркарди иттилооти баҳисобгирӣ тартиби назорат аз болои амалиётҳои ҳисобишуда ва пардохт;

- дигар қарорҳои зарурӣ барои ташкили баҳисобгирии муҳосибии андози иҷтимоӣ.

20. Ҳангоми ташкили баҳисобгирии андози иҷтимоӣ, суғуртакунанда бояд талаботҳои зеринро амалӣ намояд:

- ӯҳдадориҳо бояд бо тартиби муқарраргардидаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон иҷро карда шаванд;

- баҳисобгирии андози иҷтимоӣ бояд паи ҳам аз як давра ба давраи дигари ҳисоботӣ гузаронда шавад;

- далели ҳисобӣ ва пардохт намудани андози иҷтимоӣ ба ҳамон давраи ҳисоботие тааллуқ дорад, ки новобаста аз вақти ҳақиқии воридот ё ин, ки пардохти маблағҳои пулии бо ин далелҳо алоқаманд, ҷой доштанд.

21. Баҳисобгирии андози иҷтимоӣ аз ҷониби суғуртакунандагон бояд инҳоро таъмин намояд:

- инъикоси пурраи ҳамаи далелҳои ҳисобиҳо, пардохт ва ташаккули қарзҳо аз музди меҳнат (даромад) ва саҳмҳои суғуртавӣ дар баҳисобгирии муҳосибавӣ;

- инъикоси саривақтии далелҳои ҳисобиҳо, пардохт ва ташаккули қарзҳо аз музди меҳнат (даромад) ва андози иҷтимоӣ дар баҳисобгирии муҳосибавӣ ва ҳисоботи молиявӣ;

- роҳ надодан ба пинҳонкунии андозаи объекти андозбандии пардохтҳои суғуртавӣ;

- якхелагии маълумотҳои ҳисоби таҳлилии гардиш ва бақия бо ҳисоби синтетикӣ дар рӯзи охирини тақвимӣ барои ҳар як моҳ.

22. Баҳисобгирии андози иҷтимоии аз ҷониби суғуртакунанда қабулгардида, бояд чун ҳуҷҷатҳои ташкилию маъмурии (фармоишҳо, амрҳо ва ғайра) суғуртакунанда ба расмият дароварда шаванд.

23. Усулҳои пешбурди баҳисобгирии муҳосибии интихобнамудаи суғуртакунанда ҳангоми баҳисобгирии андози иҷтимоӣ, аз якуми январи соли ояндаи баъд аз соли тасдиқи хуҷҷатҳои ташкилию маъмурии дахлдор татбиқ мешаванд.

24. Усули пешбурди баҳисобгирии муҳосибавии андози иҷтимоӣ аз ҷониби суғуртакунанда тасдиқгардида аз ҷониби ҳама филиалҳо, намояндагиҳо ва дигар сохторҳои зертобеъ (аз он ҷумла ба тавозуни алоҳида ҷудошуда) новобаста аз маҳалли ҷойгиршавӣ татбиқ мешаванд.

25. Суғуртакунандаи нав бақайдгирифташуда, баҳисобгирии андози иҷтимоиро тибқи Дастурамали мазкур на дертар аз 30 рӯз, аз рӯзи бақайдгирии давлатии шахсони ҳуқуқӣ ба расмият медарорад. Дар баробари ин, баҳисобгирии саҳмҳои нафақавӣ аз рӯзи бақайдгирии давлатии шахси ҳуқуқӣ қобили қабул ҳисобида мешавад.

26. Ҳангоми ташкили баҳисобгирии андози иҷтимоӣ суғуртакунанда бояд баҳисобгирии зеринро пеш барад:

- музди меҳнати ҳисобкардашуда ва дигар пардохтҳо, даромади бадастовардашуда, ки аз онҳо андози иҷтимоӣ гирифта мешавад;

- музди меҳнати пардохтгардида ва дигар пардохтҳо, даромади бадастовардашуда, ки аз онҳо андози иҷтимоӣ гирифта мешавад;

- саҳмҳои суғуртавии ҳисобигардида, товон ва ҷаримаҳо;

- саҳмҳои суғуртавии пардохтгардида, товон ва ҷаримаҳо;

- хароҷоти баҷоовардашуда барои пардохти нафақа;

- ҳисоббариҳо аз рӯи маблагҳои суғуртаи давлатии иҷтимоӣ (инъикос кардани он маблағҳое, ки барои пардохт намудани саҳмҳои суғуртавӣ хароҷот карда шудаанд ва маблағҳои аз муассисаи суғурта гирифташуда).

27. Баҳисобгирии саҳмҳои суғуртавӣ барои ҳар як корманд, барои ҳар як моҳи мушаххас ва бо натиҷаҳои афзоянда аз ибтидои давра пеш бурда мешавад.

28. Баҳисобгирии саҳмҳои суғуртавӣ бо асъори миллӣ ба роҳ монда мешавад.

29. Баҳисобгирии хароҷот оид ба маблағҳои суғуртаи давлатии иҷтимоӣ бояд бо сомонӣ ва дирам ба роҳ монда шавад.

30. Ҳисоби тарофаи саҳмҳои суғуртавӣ аз рӯи ҳар як намуди суғуртаи иҷтимоӣ бо роҳи зарб намудани тарофаи андози иҷтимоӣ ба андозаи суғуртаи иҷтимоӣ дар сохтори андози иҷтимоӣ тибқи замимаи 4 гузаронида мешаванд.

31. Саҳмҳои суғуртавии аз рӯи намудҳои ҷудогонаи суғурта баҳисобгирифташуда, бо мутобиқатии қатъӣ бо сохтори андози иҷтимоӣ ба инобат гирифта мешавад.

32. Барои соҳибкорони инфиродӣ, ки тарофаи андози иҷтимоӣ дар шакли меъёри муайяншуда муқаррар карда шудааст, ҳисобии саҳмҳои суғуртавӣ ба ҳар як намуди суғуртаи иҷтимоӣ бо роҳи зарб намудани меъёри муайяншудаи андози иҷтимоӣ ба андозаи суғуртаи иҷтимоӣ дар сохтори андози иҷтимоӣ, тибқи замимаи 4 гузаронида мешаванд.

33. Ҳисоббаробаркунӣ бо муассисаи суғурта оид ба ҷуброни маблағҳои суғуртакунанда аз рӯи тартиби махсуси муқарраргардидаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ба роҳ монда мешавад.

34. Аз рӯи воқеият суғуртакунандагон ӯҳдадоранд, ҳамаи маблағҳои ҳисобишудаи андози иҷтимоиро гузаронанд.

35. Шарти асосӣ барои аз ҷониби муассисаи суғурта эътироф гардидани ҷуброни суғурта мавҷудияти ҳуҷҷатҳои аввалияи баҳисобгирии ба расмият даровардашуда мебошад.

36. Дар ҳолати пардохти нафақа ва кӯмакпулиҳо ба шахсони суғурташуда, ки қонунгузорӣ дар бораи суғуртаи давлатии иҷтимоии Ҷумҳурии Тоҷикистон иҷозат додааст, андози иҷтимоии баҳисобгирифташударо ба андозаи ҳаҷми нафақа ва кӯмакпулиҳои пардохтшуда, танҳо баъди ба муассисаи суғурта пешниҳод намудани ҳуҷҷатҳои аввалияи тасдиқшуда кам кардан мумкин аст.

37. Муайян намудани андозаи ҷуброни суғуртавӣ, ҳисобӣ намудани маблағҳои ҷуброни суғуртавиро ба шахсони суғурташуда аз ҷониби суғуртакунанда, дар асоси пешниҳод намудани ҳисоботи молиявӣ ва дигар ҳуҷҷатҳои аввалия оид ба пардохтҳои гузаронидашуда дар бар мегирад.

38. Дар мавриди баҳисобгирии маблағҳое, ки андозаи афзоиши маблағҳои ба муассисаи суғурта гузаронидашуда дар онҳо метавонад кам шавад, ба намудҳои пардохтҳои зерин дохил мешаванд:

- кӯмакпулӣ барои корношоямии муваққатӣ;

- кӯмакпулӣ барои ҳомиладорӣ ва таваллуд;

- кӯмакпулии оилавӣ;

- кӯмакпулӣ барои дафн;

- хароҷоти маблағҳо барои солимгардонии кормандон ва аъзои оилаи онҳо.

39. Баҳисобгирии ҷуброни суғуртавӣ аз ҷониби суғуртакунанда дар семоҳаи оянда пас аз семоҳаи ҳисоботӣ аз ҳисоби маблағҳои суғуртаи давлатии иҷтимоӣ дар асоси банди 35 Дастурамали мазкур амалӣ карда мешавад.

40. Бо мақсади таъмини дурустии ҳисоботи молиявии суғуртакунанда, ки қарзҳои дебиторию кредиториро дар бар мегирад, тасдиқи пурагии инъикоси амалиёт оид ба андози иҷтимоӣ, дар баҳисобгирӣ ва саривақтии қабули чораҳо доир ба бартараф намудани қарзҳои мӯҳлаташон гузашта, аз ҷониби суғуртакунанда ҳар семоҳа инвентаризатсия гузаронда мешавад.

41. Ҷамъбасти маълумотҳои инвентаризатсия бояд маблағи дебиторию кредитории мӯҳлаташон гузашта ва мӯҳлати пардохти онҳоро муайян кунад. Риояи тартиб ва пардохти саривақтии қарзи мӯҳлаташ гузашта, ба муассисаи суғурта имконият медиҳад ҷиҳати маблағгузории саривақтии пардохтҳои суғуртавӣ чораҳои амалӣ андешад.

Боби 2. Баҳисобгирии муҳосибавӣ аз рӯи маблағҳои суғуртаи давлатии иҷтимоӣ

42. Барои инъикоси амалиёт оид ба маблағҳои суғуртаи давлатии иҷтимоӣ дар нақшаи ҳисобҳои бо фармоиши Вазири молияи Ҷумҳурии Тоҷикистон тасдиқшуда, барои суғуртакунандагон бо шаклҳои гуногуни моликият ҳисобҳои дахлдор пешбинӣ шудаанд.

43. Суғуртакунандагон, новобаста аз шакли моликият, ӯҳдадоранд баҳисобгирии таҳлилиро оид ба ҳар як намуди суғуртаи иҷтимоӣ пеш баранд.

44. Ба ҳисобҳо аз рӯи баҳисобгирӣ ва ҳисобӣ намудани андози иҷтимоӣ, бояд зерҳисобҳои зерин дар асоси замимаи №1 кушода шаванд:

"Ҳисоббарӣ аз рӯи суғуртаи давлатии иҷтимоӣ";

"Ҳисоббарӣ аз рӯи суғуртаи ҳатмии нафақавӣ";

"Ҳисоббарӣ аз рӯи суғурта вобаста ба бекорӣ".

45. Дар зерҳисоби "Ҳисоббарӣ аз рӯи суғуртаи ҳатмии нафакавӣ" маблағҳои ҳисобигардида ва пардохти саҳмҳои нафақавӣ ба ҳисоб гирифта мешавад. Барои баҳисобгирии саҳмҳои суғуртавии суғуртаи ҳатмии нафақавӣ иловатан зерҳисобҳои махсус кушода мешавад, ки дар он инъикоси махсуси саҳмҳои суғуртавӣ барои ташаккули қисмҳои суғуртавӣ ва андӯхти суғуртавии нафақавӣ, ҳамчунин нафақаҳои касбӣ, нишон дода мешавад. Ҳамзамон бояд инҳо ба ҳисоб гирифта шаванд:

- маблағи ҳисобишуда ва пардохти саҳмҳои нафақавии ба қисми суғуртавии нафақаи суғуртавӣ равонагардида;

- маблағи ҳисобшуда ва пардохти саҳмҳои суғуртавии ба қисми андухтии нафақаҳои суғуртавӣ равонагардида;

- маблағи ҳисобшуда ва пардохти саҳмҳои суғуртавии ба нафақаҳои касбӣ равонагардида.

46. Ҳангоми инъикос кардани амалиётҳо аз рӯи ҳисобӣ намудани маблағи андози иҷтимоӣ ва саҳмҳои суғуртавӣ дар баҳисобгирии муҳосибӣ бояд ба ҳисоб гирифта шаванд, ки:

- андози иҷтимоӣ ва саҳмҳои суғуртавӣ дар як вақт бо ҳисобӣ кардани музди меҳнати (ва дигар пардохтҳои) шахси суғурташуда ҳисобӣ карда мешавад;

- маблағи ҳисобишудаи андози иҷтимоӣ ва саҳмҳои суғуртавӣ ба ҳамон ҳисобҳои муҳосибӣ дохил мешавад, кӣ музди меҳнат (дигар пардохтҳо) ба шахси суғурташуда ба ҳамон ҳисобҳо ҳисобӣ шудааст.

47. Маблағи андози пардохтшаванда, ки ба таркиби андози иҷтимоӣ дохил мешавад, ба андозаи маблағи хароҷоти мустақилона намудаи суғуртакунанда бо мақсадҳои суғуртаи давлатии иҷтимоӣ, бо тартиби муқаррарнамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон мутаносибан кам карда мешавад.

48. Зимни инъикоси амалиётҳои баҳисобгирии муҳосибавӣ дар ҳисобӣ намудани (пардохти) андози иҷтимоӣ, дар қисми андоз, ки гузаронидани саҳмҳои суғуртаи иҷтимоӣ ва пардохт ба муассисаи суғуртаро дар бар мегиранд, амалиётҳоеро инъикос намудан зарур аст, ки бо пардохтҳои ба ҷо овардашуда аз ҳисоби маблағҳои давлатии суғуртаи иҷтимоӣ ба шахсони суғурташуда алоқамандӣ доранд.

49. Баҳисобгирии хароҷотҳо аз усулҳои зерини баҳисобгирии даромад ва хароҷот, ки суғуртакунанда истифода менамояд, вобастагӣ доранд:

- усули хазинавӣ - дар дохили хароҷот, маблағҳои саҳмҳои суғуртавии пардохтшуда бояд танҳо баъд аз гузаронидани онҳо ба буҷети суғуртаи давлатии иҷтимоӣ ворид гарданд;

- усули ҳисобкунӣ - хароҷот барои пардохти саҳмҳои суғуртавӣ ба моҳе дахл дорад, ки дар он музди меҳнати (дигар пардохти) шахси суғурташуда ҳисоб карда шудааст.

50. Дар ин маврид, дохил намудани саҳмҳои суғуртавӣ ба объекти андозбандӣ, аз он вобастагӣ дорад, ки музди меҳнат (дигар пардохтҳо) ба хароҷоти бевосита ва ё бавоситае дахл дорад, ки аз он саҳмҳо пардохта шудаанд.

51. Саҳмҳои суғурта, ки ба хароҷоти бевосита тааллуқ доранд, ҳангоми ҳисоби андоз аз даромад, бо фурӯши маҳсулот (молҳо) бо арзише, ки онҳо ба ҳисоб гирифта шудаанд, бояд ба ҳисоб гирифта шаванд.

52. Ҳисобҳои асосии инъикоскунандаи амалиётҳо доир ба андози иҷтимоии ҳисобишуда барои суғуртакунанда дар замимаҳои №2 ва №3 оварда шудааст.

53. Баъди аксепти музди меҳнат (дигар пардохтҳо) ҳисобии саҳмҳои суғуртавиро ба ҳар як намуди суғуртаи иҷтимоӣ фавран дар ҳисоббаробаркуниҳое, ки дар замимаҳои №2 ва №3 нишон додашудааст, инъикос намудан зарур аст.

54. Саҳмҳои суғуртавӣ ба ҳар як намуди суғуртаи иҷтимоӣ бояд якҷоя дар муросилот ҳамон ҳисобе, ки дар он музди меҳнат (дигар пардохтҳо) инъикос гардидааст, аз маблағе, ки саҳмҳо пардохт шудаанд, ҳисоб карда шавад.

55. Дар қисми инъикоси амалиётҳо аз рӯи баҳисобгирии муомилоти саҳмҳои суғуртавӣ ба ҳар як намуди суғуртаи иҷтимоӣ ҳисоби "Суратҳисоб" истифода бурда мешавад.

56. Маблағи гузаронидашудаи саҳмҳои суғуртавӣ ба ҳар як намуди суғуртаи иҷтимоӣ бояд дар дебети ҳамон хисобҳое нишон дода шавад, ки маблағи ҳисобидашудаи музди меҳнат ё дигар даромадҳои коргарон инъикос гардидаанд.

57. Аз рӯи кредити зерҳисобҳои "Ҳисобиҳо аз рӯи андози иҷтимоӣ" маблағҳои ҳисобишудаи саҳмҳои суғурта ба ҳар як намуди суғуртаи иҷтимоӣ ва маблағҳои воридшуда барои бартараф намудани қарздорӣ ва дигар хароҷоти мансуб ба ҳисоби дебетӣ навишта мешаванд.

58. Аз рӯи зерҳисобҳои дебетии "Ҳисобиҳо аз рӯи суғуртаи давлатии иҷтимоӣ" маблағи ҳисобишудаи кӯмакпулиҳои коргарон вобаста ба корношоямии муваққатӣ, кӯмакпулӣ барои нигоҳубини кӯдак то синни якунимсолагӣ, хизматрасонии санаторию курортии коргарон ва аъзои оилаи онҳо ва дигар пардохтҳо аз ҳисоби маблағҳои суғуртаи иҷтимоии давлатӣ нишон дода мешаванд.

59. Ҳисобкунии саҳмҳои суғуртавӣ ба ҳар як намуди суғуртаи иҷтимоӣ аз рӯи бандҳои 30 ё 32 Қоидаи мазкур, тарофаи муқарраргардида бо маблағи ба манфиати коргарон дар заминаи асосҳои воқеӣ гузаронидашуда, новобасга аз асоси сарчашмаи маблағгузорӣ амалӣ мегардад. Ҳисобкунии саҳмҳои суғуртавӣ ба ҳар як намуди суғуртаи иҷтимоӣ дар як моҳ як бор дар асоси ҳисобварақаҳои пардохти ё маҷмӯи варақаҳои ҳисобии музди меҳнат гузаронида мешавад.

60. Ҳисоббаробаркуниҳои муҳосибӣ дар рӯзи охири моҳ аз рӯи ҷамъбасти ҳамаи пардохтҳои ҳисобишудаи ҳамин давра гузаронида мешавад.

61. Инчунин дар ҳисоббаробаркуниҳо амалиётҳои зерин инъикос мегарданд:

- вақте, ки суғуртакунанда барои суғуртаи давлатии иҷтимоӣ хароҷот мекунад, ин маблағро аз ҳаҷми саҳмҳои суғуртавие, ки бояд ба муассисаи суғурта гузаронида шавад, кам мекунад.

- пардохти ҳама саҳмҳои суғуртавӣ бо ҳар як намуди суғуртаи иҷтимоӣ.

62. Бо мақсади инъикоси дурусти ҳамаи маълумотҳо дар ҳисобҳои баҳисобгирии муҳосибавӣ ва қонунияти дохил намудани онҳо дар ҳисоботҳои молиявӣ, инчунин ошкор намудани номувофиқатиҳо зимни ҳисоббаробаркуниҳо бо муассисаи суғурта, суғуртакунанда вазифадор аст, ки ҳамасола қарзи дебиториро вобаста ба ҳисоби андози иҷтимоӣ санҷад.

63. Қарзи дебиторӣ ба ҳамаи суғуртакунандагон хос буда, дар ҳолати напардохтан ва кам пардохтани маблағи андози иҷтимоӣ ба амал меояд.

64. Суғуртакунанда қарзи дебиториро бо тариқи инвентаризатсияи аз рӯи ҳисобҳои 17 "Ҳисобиҳо ба дебитор ва кредиторҳои ҳархела", 18 "Ҳисобҳои пардохти меҳнат" таҳлил менамояд.

65. Инвентаризатсияи ҳамаи ҳисобҳои ба андози иҷтимоӣ вобастабуда, ба таври ҳатмӣ пеш аз таҳияи ҳисоботи молиявии семоҳа гузаронида мешавад.

66. Барои он ки маълумотҳо аз руӣ ҳисобҳои зикргардида пурра саҳеҳ бошанд ва истисно намудани имконияти роҳ додан ба хатогиҳо дар ҳисобҳо, ки қарздории дебиториро ба миён меоранд, суғуртакунанда бояд соле як маротиба бо сохторҳои зертобеи муассисаи суғурта ба санади тафтишӣ дар шакли муқарраршуда имзо гузорад.

67. Натиҷаи инвентаризатсияро суғуртакунанда бояд дар санад бо намунаи муқарраршуда нишон диҳад. Ин ҳуҷҷат дар ду нусха тартиб дода мешавад, ҳар яки онро аъзои комиссияи инвентаризатсия бо имзои худ тасдиқ мекунад. Нусхаи якум ба муҳосибот дода шуда, нусхаи дуюм дар комиссия мемонад.

68. Дар асоси маълумотҳои санади инвентаризатсияи қарздории дебиторӣ, ба Феҳристи баҳисобгирии муҳосибӣ, бо мақсади инъикоси саҳеҳияти вазъияти ҳисоббаробаркуниҳо бо муассисаи суғурта ислоҳот ворид карда мешавад. Даровардани тағйирот танҳо дар он давраи ҳисоботие мумкин аст, ки он дар ҳамон давра ошкор гардидааст. Ворид кардани ислоҳот ба маълумотҳои давраҳои пештар мумкин нест.

69. Қарздории дебиторӣ аз рӯи маблағҳои андози иҷтимоии давлатӣ бояд инчунин дар ҳисобҳои бетавозунии суғуртакунанда ифода ёбад.

Боби 3. Ҳисоботи молиявӣ аз рӯи маблағҳои суғуртаи давлатии иҷтимоӣ

70. Ҳисоботи молиявии суғуртакунанда бояд оид ба ҳисоббаробаркуниҳои мутақобил ва ӯҳдадорӣ оид ба андози иҷтимоӣ ба муассисаи суғурта маълумоти дақиқ ва пурра диҳад. Танҳо ҳисоботе дақиқ ва пурра шуморида мешавад, ки дар асоси қоидаҳои бо санадҳои меъёрии ҳисобдории муҳосибии муқарраргардида ташаккул ёфтааст. Агар ҳангоми аз ҷониби суғуртакунанда таҳия гардидани ҳисоботи молиявӣ дар асоси қоидаҳои Дастурамали мазкур, норасоии маълумот оиди пурра инъикос гардидани ҳисоббаробаркуниҳо муайян гардад, пас дар ҳисоботи молиявӣ суғуртакунанда нишондиҳанда ва тавзеҳоти мувофиқро илова мекунад.

71. Дар ҳисоботи молиявии суғуртакунанда бояд нишондиҳандаҳои фаъолияти тамоми филиалҳо, намояндагиҳо ва дигар қисмҳо (ба истиснои дар дигар тавозунҳо ҷудогардида) дохил бошанд.

72. Суғуртакунанда зимни таҳияи ҳисоботи молиявӣ ва тавзеҳоти он мундариҷа ва шакли гузариши қабулнамудаи онро аз як давраи ҳисоботӣ ба дигар давра бояд нигоҳ дорад.

73. Моддаҳои ҳисоботи молиявӣ, ки дар асоси Дастурамали мазкур бояд кушода карда нишон диҳад ва дар онҳо мазмуни рақамии ӯҳдадориҳо, даромадҳо, хароҷот ва дигар нишондиҳандаҳо мавҷуд нестанд, хат зада мешаванд ва ё дар тавзеҳот навишта намешаванд.

74. Санаи ҳисоботии тартиб додани ҳисоботи молияви рӯзи охирини тақвимии давраи ҳисоботӣ ба ҳисоб меравад.

75. Ҳангоми тартиб додани ҳисоботи молиявӣ барои соли ҳисоботӣ, соли ҳисоботӣ соли тақвимӣ аз 1 январ то 31 декабр ҳисобида мешавад. Соли ҳисоботии якум барои корхонаҳои навтаъсисдодашуда, давраи аз санаи бақайдгирии давлатии онҳо то 31 декабри ҳамон сол ҳисобида мешавад.

76. Ҳар як қисми ҳисоботи молиявии таҳиягардида бояд маълумотҳои зеринро дар бар гирад: номи қисми таркибӣ; нишон додани санаи ҳисоботӣ ё даврае, ки ҳисоботи молиявӣ тартиб дода шудааст; номи суғуртакунанда бо нишон додани шакли ташкилию ҳуқуқии он; андозаи пешниҳоди нишондиҳандаҳои миқдории ҳисоботҳои молиявӣ.

77. Ҳисоботи молиявӣ бояд бо забони давлатӣ тартиб дода шавад.

78. Ҳисоботи молиявӣ бояд бо асъори миллии Ҷумҳурии Тоҷикистон тартиб дода шавад.

79. Дар ҳисоботи молиявӣ роҳбар ва сармуҳосиби (муҳосиби) суғуртакунанда имзо мегузоранд.

80. Ҳисобот оид ба маблағҳои суғуртаи давлатии иҷтимоӣ аз ҳисоботи молиявии суғуртакунанда иборат мебошад, ки ба он тавзеҳнома замима мегардад.

81. Ҳисоботи молиявӣ бояд тавсифоти вазъи молиявии суғуртакунандаро аз рӯи ҳисоббаробаркунӣ бо муассисаи суғурта, ба ҳолати санаи ҳисоботӣ, нишон диҳанд.

82. Ҳисоботи молиявӣ бояд нишондиҳандаҳои рақамии зеринро дар бар гирад:

фонди музди меҳнат; шумораи миёнаи кормандон; қарздорӣ аз рӯи музди меҳнат; қарздорӣ аз андози иҷтимоӣ; саҳмҳом суғуртавии ҳисобишуда ва пардохтгардида; ҷарима; пеня ва фоизҳо; пардохтҳои амалинагардида ва пардохтҳои суғуртавӣ.

83. Тавзеҳот ба ҳисоботи молиявӣ, бояд маълумотҳои ба баҳисобгирии андози иҷтимоӣ дахлдори суғуртакунандаро кушода нишон диҳад ва муассисаи суғуртаро бо маълумотҳои иловагӣ, ки ворид кардани онҳо ба ҳисоботи молиявӣ номатлуб аст вале барои муассисаи суғурта ҷиҳати баҳодиҳии воқеии вазъи молиявии суғуртакунанда, натиҷаҳои молиявии фаъолияти он ва барои ворид намудани тағйирот дар вазъи молиявии он зарур аст, таъмин намояд.

84. Тавзеҳот ба тавозуни молиявӣ бояд маълумотҳои иловагии зеринро нишон диҳад;

- оид ба вуҷуд доштани қарздорӣ дар ибтидо ва охири давраи ҳисоботӣ ва қарздорӣ аз музди меҳнат ва саҳмҳои суғуртавӣ дар сохтори андози иҷтимоӣ дар давраи ҳисоботӣ;

- оид ба мавҷуд будан дар ибтидо ва охири давраи ҳисоботӣ ва гардиши пардохтҳои саҳмҳои суғуртавӣ дар сохтори андози иҷтимоӣ дар давраи ҳисоботӣ;

- оиди ба мавҷудият дар ибтидо ва охири давраи ҳисоботӣ ва гардиши нафақа ва кӯмакпулиҳои пардохтгардида дар давраи ҳисоботӣ;

- оид ба дар ибтидо ва охири давраи ҳисоботӣ мавҷуд будани қарзҳои дебиторӣ аз рӯи суғуртаҳо;

- оид ба таркиби захираҳои хароҷоту пардохтҳои дарпешистода, захираҳои арзишдошта, мавҷудияти онҳо дар ибтидо ва охири давраи ҳисоботӣ, гардиши маблағҳои ҳар як захираҳо дар давраи ҳисоботӣ;

- оид ба мавҷудияти қарздории кредиторӣ аз рӯи намудҳои суғурта дар ибтидо ва охири давраи ҳисоботӣ;

- оид ба таркиби даромад ва хароҷотҳои дигар;

- оид ба далелҳои фавқуллода дар фаъолияти хоҷагидорӣ ва оқибатҳои он.

85. Тавзеҳот ба ҳисоботи молиявӣ маълумотро дар шакли навъҳои ҳисоботи алоҳида (ҳисобот оиди пардохтҳо, оид ба рафтуомади кадрҳо, оид ба пардохти нафақа ва кӯмакпулиҳо ва ғ.) ва дар намуди гузориши тавзеҳотӣ мекушояд.

Моддаи ҳисоботи молиявӣ, ки ба он тавзеҳ дода мешавад, бояд барои чӣ гуна кушодани он дастур дошта бошад.

86. Дар ҳисоботи молиявӣ бояд маълумотҳо оид ба гардиши маблағҳои пулӣ дар давраи ҳисоботӣ кушода бошанд, ки суғуртакунанда мавҷудият, даромад ва хароҷоти маблағҳои пулиро аз пардохти музди меҳнат (ва дигар пардохтҳо) тавсиф медиҳад. Дар радифи фаъолияти молиявӣ ҳисобот оид ба гардиши маблағҳои пулӣ бояд тағйиротро дар вазъи молиявии суғуртакунанда тавсиф диҳад.

87. Суғуртакунанда бояд ҳисоботи байнифосилавии муҳосибавиро барои як моҳ, семоҳа бо натиҷаи анҷомида аз аввали соли ҳисоботӣ тартиб диҳад, агар қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон талаботи дигареро муқаррар накарда бошад.

88. Ҳисоботи муҳосибии фосилавӣ аз маълумотҳои амалӣ (оперативӣ) оид ба ҳисобӣ намудан ва гузаронидани маблағи андози иҷтимоӣ иборат аст.

89. Талаботи умумӣ ба ҳисоботи байнифосилавии муҳосибавӣ, мундариҷаи таркибии он ва қоидаҳои баҳодиҳии моддаҳо аз ҷониби муассисаи суғурта муайян карда мешавад.

90. Суғуртакунанда бояд ҳисоботи байнифосилавиро на дертар аз 10-рӯзи ба итмом расидани давраи ҳисоботӣ ташаккул диҳад.

91. Нусхаи ҳатмии ҳисоботи молиявӣ бевосита аз ҷониби суғуртакунанда бояд ба мақомоти давлатии суғуртаи иҷтимоӣ дар маҳалли бақайдгирӣ ҳатман дар шакли чопӣ пешниҳод гардад.

92. Нусхаи ҳатмии ҳисоботи молиявӣ на кам аз санаи 10 минбаъдаи моҳи хисоботӣ пешниҳод карда мешавад.

93. Дар ҳолатҳое, ки мӯҳлати рӯзи охирини пешниҳоди нусхаи ҳатмии ҳисоботи молиявӣ дар рӯзи истироҳат мувофиқ ояд, рӯзи охири мӯҳлати пешниҳоди ҳисобот рӯзи минбаъдаи корӣ ҳисоб карда мешавад.

94. Рӯзи пешниҳоди нусхаи ҳатмии ҳисоботи молиявӣ ба мақомоти муассисаи суғурта, санаи дар қайди мақомоти иҷроияи муассисаи суғурта оид ба қабули он нишондода ҳисобида мешавад.

95. Ҳисоботи молиявӣ ва дигар ҳуҷҷатҳои аввалияе, ки ҳисобӣ ва пардохти андози иҷтимоиро тасдиқ мекунанд, бояд аз ҷониби суғуртакунанда дар мӯҳлатҳои муқарраргардидаи қонунгузории Ҷумҳурии Точикистон оид ба ҳуҷҷатҳои муҳосибӣ, нигоҳдорӣ шавад:

- ҳисоботи молиявии семоҳа бо тавзеҳнома, инчунин ҳуҷҷатҳои аввалия бо далелҳои муайяншудаи иҷроии амалиётҳои гузаронидашуда - 5 сол;

- ҳисоботи молиявии солона бо тавзеҳнома -10 сол.

96. Муассисаи суғурта ҳуқуқ дорад, ки ҳисоботи молиявии пешниҳоднамудаи суғуртакунандагонро мавриди санҷиши камералӣ қарор диҳад.

97. Ба санҷиш ҳисоботҳои молиявӣ ва ҳуҷҷатҳои пешниҳоднамудаи суғуртакунанда, ки барои ҳисобӣ ва пардохти андози иҷтимоӣ асос мебошанд, фаро гирифта мешаванд.

98. Давраи гузаронидани санҷиши камералӣ аз рӯи давраи пешниҳоднамудани ҳисоботи молиявии Дастурамали мазкур муайян карда мешавад.

99. Санҷишро шахсони мансабдори ваколатдори сохторҳои зертобеи муассисаи суғурта мегузаронанд. Доир ба гузаронидани санҷиш, аз роҳбарият гирифтани қарори махсус зарурат надорад. Аз оғози санҷиш суғуртакунанда огоҳ карда намешавад.

100. Дар вақти гузаронидани санҷиши камералӣ, намояндагони сохторҳои зертобеи муассисаи суғурта дурустии ҳисобкунии саҳмҳои суғуртавиро дар сохтори андози иҷтимоӣ месанҷанд, барои ошкор кардани эҳтимолияти камбудиҳо, нишондиҳандаҳои дар ҳисоботи молиявӣ инъикосшударо муқоиса мекунанд.

101. Агар дар вақти санҷиши камералӣ, дар ҳисоботи молиявӣ ягон хатогӣ ошкор гардад, ё ин ки ҳисоботи пешниҳоднамудаи суғуртакунанда бо маълумотҳои ҳуҷҷатҳои мавҷудбудаи муассисаи суғурта мутобиқат накунад, пас ба суғуртакунанда хабар дода, аз ӯ талаб карда мешавад, дар мӯҳлати то 5 рӯз тавзеҳоти зарурӣ ё дар мӯҳлати муқарраргардида ислоҳоти дахлдорро дарорад.

102. Муассисаи суғурта баъди гузаронидани санҷиши камералӣ маълумотҳоро барои ҳисобӣ намудани ҷаримаҳо ва фоизҳо ба Кумитаи андози назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон пешниҳод менамояд.

103. Шахсони масъули суғуртакунанда барои вайрон намудани талаботи Дастурамали мазкур дар асоси қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ба ҷавобгарӣ кашида мешаванд.

104. Барои ташкили ҳисоби умумии андози иҷтимоӣ ва риояи қонунгузорӣ дар вақти иҷрои амалиётҳои саҳмҳои суғуртавӣ дар сохтори андози иҷтимоӣ, масъулият ба зиммаи роҳбарияти суғуртакунандагон гузошта мешавад.

Замимаи №1

ба Дастурамал оид ба ташкили

баҳисобгирии умумӣ ва инъикоси

амалиётҳо вобаста ба саҳмҳои

нафақавӣ дар баҳисобгирии муҳосибӣ

Суратҳисоби асосӣ ва зерҳисоб

барои инъикоси амалиётҳои андози

иҷтимоии суғуртакунандагон

+--------------------------------------+-------------+---------------ҷ
|     Номгӯи суратҳисоби асосӣ         | Барои       | Барои         |
|     ва зерҳисоб                      | муассисаҳои | субъектҳои    |
|                                      | буҷетӣ      | хоҷагидорӣ    |
|                                      | зерҳисоби № | суратҳисоб ва |
|                                      |             | зерҳисоби №   |
+--------------------------------------+-------------+---------------+
|Ҳисоббаробаркунӣ оид ба андози иҷтимоӣ|   193       |     69        |
+--------------------------------------+-------------+---------------+
|Ҳисоббаробаркунӣ оид ба суғуртаи      |   193-1     |     69-1      |
|давлатии иҷтимоӣ                      |             |               |
+--------------------------------------+-------------+---------------+
|Ҳисоббаробаркунӣ оид ба суғуртаи      |   193-2     |     69-2      |
|ҳатмии нафақавӣ                       |             |               |
+--------------------------------------+-------------+---------------+
|Ҳисобкунӣ ва пардохти саҳмҳои нафақавӣ|   193-2-1   |     69-2-1    |
|ба қисми суғуртавии нафақаҳои         |             |               |
|суғуртавӣ                             |             |               |
+--------------------------------------+-------------+---------------+
|Ҳисобкунӣ ва пардохти саҳмҳои         |   193-2-2   |     69-2-2    |
|суғуртавӣ ба қисми андӯхтии нафақаҳои |             |               |
|суғуртавӣ                             |             |               |
+--------------------------------------+-------------+---------------+
|Ҳисобкунӣ ва пардохти саҳмҳои         |   193-2-3   |     69-2-3    |
|суғуртавӣ ба нафақагирони касбӣ       |             |               |
+--------------------------------------+-------------+---------------+
|Ҳисобкунӣ ва пардохти саҳмҳои         |   193-3     |     69-3      |
|суғуртавӣ суғуртаи давлатӣ оиди бекорӣ|             |               |
+--------------------------------------+-------------+---------------+

Замимаи № 2

ба Дастурамал оид ба ташкили

баҳисобгирии умумӣ ва инъикоси

амалиётҳо вобаста ба саҳмҳои нафақавӣ

 дар баҳисобгирии муҳосибӣ

Ҳисоббаробаркуниҳои асосӣ барои

суғуртакунандагони муассисаҳои буҷетӣ

+-------------------------------+-------+--------------------+-------ҷ
|      Ҳисоббаробаркунӣ         | Дебет | Ҳисоби намояндагӣ  | Қарз  |
+-------------------------------+-------+--------------------+-------+
| Ҳисобкунии андози иҷтимоӣ     |  18   |09,10,11,20,21,22   |193    |
+-------------------------------+-------+--------------------+-------+
| Ҳисобкунии саҳмҳои суғуртавӣ  |  19   |09,10,11,20,21,22   |193-1  |
| ба суғуртаи давлатии иҷтимоӣ  |       |                    |       |
+-------------------------------+-------+--------------------+-------+
| Ҳисобкунии саҳмҳои суғуртавӣ  |  19   |09,10,11,20,21,22   |193-2  |
| ба суғуртаи ҳатмии нафақавӣ   |       |                    |       |
+-------------------------------+-------+--------------------+-------+
| Ҳисобкунии саҳмҳои нафақавӣ   |  19   |09,10,11,12,20,21,22|193-2-1|
| ба қисми суғуртавии нафақаи   |       |                    |       |
| суғуртавӣ                     |       |                    |       |
+-------------------------------+-------+--------------------+-------+
| Ҳисобкунии саҳмҳои нафақавӣ   |  19   |09,10,11,12,20,21,22|193-2-2|
| ба қисми андӯхтии нафақаи     |       |                    |       |
| суғуртавӣ                     |       |                    |       |
+-------------------------------+-------+--------------------+-------+
| Ҳисобкунии саҳмҳои суғуртавӣ  |  19   |09,10,11,12,20,21,22|193-2-3|
| ба қисми андӯхтии нафақаи     |       |                    |       |
| касбӣ                         |       |                    |       |
+-------------------------------+-------+--------------------+-------+
| Ҳисобкунии саҳмҳо ба суғуртаи |  19   |09,10,11,12,20,21,22|193-3  |
| ҳатмӣ аз бекорӣ               |       |                    |       |
+-------------------------------+-------+--------------------+-------+
| Интиқоли бевоситаи маблағ ба  | 193-1,|                    |090    |
| Агентии суғуртаи              | 193-2,|                    |       |
| иҷтимоӣ ва нафақаи назди      | 193-3 |                    |       |
| Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон  |       |                    |       |
| (қарори  Ҳукумати             |       |                    |       |
| ҶТ аз 5.11.2014 № 709).       |       |                    |       |
+-------------------------------+-------+--------------------+-------+

Суратҳисоби №09 Маблагҳои буҷети ҷумҳуриявӣ

Суратҳисоби №10 Маблағҳои буҷети маҳаллӣ

Суратҳисоби №11 Истеҳсолоти ёрирасон

Суратҳисоби №20 Ҳисобкунӣ бо буҷет

Суратҳисоби №21 Хароҷот бо тақсимот

Суратҳисоби №22 Хароҷотҳо аз ҳисоби воситаҳои сарчашмаҳои ғайрибуҷетӣ

Замимаи № 3

ба Дастурамал ид ба ташкили

баҳисобгирии умумӣ ва инъикоси

амалиётҳо вобаста ба саҳмҳои

нафақавӣ дар баҳисобгирии муҳосибӣ

Ҳисоббаробаркунии асосӣ барои

суғуртакунандагони субъектҳои хоҷагидор

+--------------------------+-----+--------------------------+-------ҷ
|     Ҳисоббаробаркунӣ     |Дебет|  Ҳисоби намояндагӣ       | Қарз  |
+--------------------------+-----+--------------------------+-------+
|Ҳисобкунии андози иҷтимоӣ | 18  |08,20,23,25,26,29,31,42,43| 69    |
+--------------------------+-----+--------------------------+-------+
|Ҳисобкунии саҳмҳои суғур- | 20  |08,20,23,25,26,29,31,42,43| 69-1  |
|тавӣ ба суғуртаи давлатии |     |                          |       |
|иҷтимоӣ                   |     |                          |       |
+--------------------------+-----+--------------------------+-------+
|Ҳисобкунии саҳмҳои суғур- | 20  |08,20,23,25,26,29,31,42,43| 69-2  |
|тавӣ ба суғуртаи ҳатмии   |     |                          |       |
|нафақавӣ                  |     |                          |       |
+--------------------------+-----+--------------------------+-------+
|Ҳисобкунии саҳмҳои нафа-  | 20  |08,20,23,25,26,29,31,42,43| 69-2-1|
|қавӣ ба қисми суғуртаи    |     |                          |       |
|нафақаи суғуртавӣ         |     |                          |       |
+--------------------------+-----+--------------------------+-------+
|Ҳисобкунии саҳмҳои нафа-  | 20  |08,20,23,25,26,29,31,42,43| 69-2-2|
|қавӣ ба қисми андӯхтии    |     |                          |       |
|нафақаи суғуртавӣ         |     |                          |       |
+--------------------------+-----+--------------------------+-------+
|Ҳисобкунии саҳмҳои суғур- | 20  |08,20,23,25,26,29,31,42,43| 69-2-3|
|тавӣ ба қисми андӯхтии    |     |                          |       |
|нафақаи касбӣ             |     |                          |       |
+--------------------------+-----+--------------------------+-------+
|Ҳисобкунии саҳмҳо ба      | 20  |08,20,23,25,26,29,31,42,43| 69-3  |
|суғуртаи ҳатмӣ аз бекорӣ  |     |                          |       |
+--------------------------+-----+--------------------------+-------+
|Интиқоли бевоситаи маблағ |69-1,|                          | 51    |
|ба Агентии суғуртаи      -|69-2,|                          |       |
|иҷтимоӣ ва нафақаи назди  | 9-3,|                          |       |
|Ҳукумати Ҷумҳурии         |     |                          |       |
|Тоҷикистон                |     |                          |       |
|(қарори  Ҳукумати         |     |                          |       |
|ҶТ аз 5.11.2014 № 709).   |     |                          |       |
+--------------------------+-----+--------------------------+-------+
|Воридшавии ҷуброни суғур- | 51  |                          | 69    |
|тавӣ аз муассисаи суғурта |     |                          |       |
+--------------------------+-----+--------------------------+-------+

Суратҳисоби №08 Сармоягузорӣ

Суратҳисоби №20 Истеҳсолоти асосӣ

Суратҳисоби №23 Истеҳсолоти ёрирасон

Суратҳисоби №25 Хароҷотҳои умумиистеҳсолӣ

Суратҳисоби №26 Хароҷотҳои умумихоҷагӣ

Суратҳисоби №28 Ноқисӣ дар истеҳсолот

Суратҳисоби №29 Истеҳсолоти хизматрасон ва хоҷагӣ

Суратҳисоби №42 Нархи савдо

Замимаи № 4

ба Дастурамал оид ба ташкили

баҳисобгирии умумӣ ва инъикоси

амалиётҳо вобаста ба саҳмҳои

нафақавӣ дар баҳисобгирии муҳосибӣ

Андозаи (таносуби) саҳмҳои суғуртавӣ

дар сохтори андози иҷтимоӣ

+----+---------------------------+----------------+------------------ҷ
| №  |     Намуди суғуртавӣ      |Андоза (таносуб)|Объекти андозбанди|
+----+---------------------------+----------------+------------------+
|1.  |Суғуртаи ҳатмии нафақавӣ   |      90%       |  Андози иҷтимоӣ  |
+----+---------------------------+----------------+------------------+
|2.  |Суғуртаи давлатии иҷтимоӣ  |      8%        |  Андози иҷтимоӣ  |
+----+---------------------------+----------------+------------------+
|3.  |Суғурта барои бекорӣ       |      2%        |  Андози иҷтимоӣ  |
+----+---------------------------+----------------+------------------+

Эзоҳ: Таъминоти молиявӣ ва моддию техникии фаъолияти ҷории муассисаи суғурта бо дарназардошти таъминоти сохтори ҳудудии он набояд аз 2 фоизи саҳмҳои суғуртавӣ дар сохтори андози иҷтимоӣ зиёд бошад.

Барои пардохт намудани нафақаҳои иҷтимоӣ то соли 2017 аз қисми маблағҳои суғуртаи ҳатмии нафақавӣ ва субвенсияи ҷумҳуриявӣ маблағгузорӣ марҳила ба марҳила пешбинӣ карда мешавад ва аз соли 2028 он пурра аз ҳисоби буҷет пардохт мегардад (қарори Ҳукумати ҶТ  аз 25.01.2017 № 46, аз 30.12.2019 № 658, аз 21.01.2023 № 29).

Замимаи №2

бо қарори Ҳукумати

Ҷумҳурии Тоҷикистон

аз 3 августи соли 2013, № 345

тасдиқ шудааст

Дастурамал оид ба ташкили баҳисобгирии умумӣ ва инъикоси амалиётҳо вобаста ба саҳмҳои нафақавӣ дар баҳисобгирии муҳосибӣ

Боби 1. Ташкил намудани баҳисобгирии умумии андози иҷтимоӣ

1. Дастурамали мазкур қоидаҳои ягонаи ташкили баҳисобгирии умумии саҳмҳои суғуртавӣ дар сохтори андози иҷтимоӣ, инъикоси амалиётҳо аз рӯи саҳмҳои суғуртавӣ дар баҳисобгирии муҳосибӣ, таркиб ва мундариҷаи ҳисоботҳои молиявӣ, тартиб, мӯҳлат ва даврияти пешниҳоди он, инчунин андозаи саҳмҳои суғуртавиро бо намудҳои суғуртаи иҷтимоӣ муқаррар менамояд.

2. Муқаррароти Дастурамали мазкур ба ҳамаи корфармоёне, ки дар системаи суғуртаи давлатии иҷтимоии Ҷумҳурии Тоҷикистон ба қайд гирифта шудаанд, новобаста аз шакли ташкилию ҳуқуқиашон, дахл дорад.

3. Барои мақсадҳои Дастурамали мазкур мафҳумҳои зерин истифода мешаванд:

- баҳисобгирии умумии андози иҷтимоӣ - маҷмӯи усулҳои пешбурди баҳисобгирии муҳосибӣ, ки аз ҷониби суғуртакунанда қабул гардидааст (назорати аввалия, ченаки арзишӣ, гурӯҳбандии ҷорӣ ва ҷамъбасти хотимавии далелҳои ҳисобӣ намудани музди меҳнат ва саҳмҳои суғуртавӣ);

- захира кардани маблағҳои пулӣ - раванди тадриҷан пасандоз кардани маблағҳои пулӣ аз ҷониби муассисаи суғурта, ки бо мақсади суғуртаи ҳатмии нафақавӣ ба суратҳисобҳои бонкии муассисаи суғурта ворид гардидаанд;

- аксепт - розигии суғуртакунанда барои ба таври ғайринақдӣ бо муассисаи суғурта ҳисобӣ намудан;

- давраи ҳисоботӣ - давраи тақвимӣ, ки барои он тавозуни муҳосибии муассисаи суғурта тартиб дода мешавад;

- санаи ҳисоботӣ - санаи тақвимӣ, ки дар он ҳисоботи молиявии муассисаи суғурта тартиб дода мешавад;

- суғуртакунанда - шахси воқеӣ ё ҳуқуқӣ, ки тибқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон саҳмҳои суғуртавиро барои суғуртаи ҳатмии нафақавӣ пардохт менамояд;

- муассисаи суғурта - мақоми ваколатдори давлатӣ, ки суғуртаи ҳатмии нафақавиро амалӣ мекунад;

- ҷуброни суғуртавӣ - иҷрои ҳатмии ӯҳдадориҳои муассисаи суғурта дар назди шахсони суғурташуда бо роҳи пардохтҳои иҷтимоӣ, дар мавриди фаро расидани ҳолатҳои суғуртавӣ;

- саҳми суғурта - пардохти ҳатмӣ барои нафақаи суғуртавӣ, ки суғуртакунанда вазифадор аст, тибқи қонун ба муассисаи суғурта гузаронад;

- ҳисоби транзитӣ - суратҳисоби муассисаи суғурта, ки дар муассисаи бонкӣ кушода шудааст ва барои баҳисобгирии амалиётҳо аз рӯи андози иҷтимоии воридшаванда аз ҷониби суғуртакунанда пешбинӣ шудааст;

4. Ташкили баҳисобгирии муҳосибии саҳмҳои суғуртавӣ ва пардохти ҷуброни суғуртавӣ ба мақсадҳои зерин амалӣ карда мешавад:

- ҳуҷҷатнигории дурусту саривақтии амалиёт ҷиҳати қабули саҳмҳои суғуртавӣ ва пардохти ҷуброни суғуртавӣ;

- назорат ҷиҳати тақсимоти маблағи саҳмҳои суғуртавӣ мувофиқи сохтори андози иҷтимоӣ ва ҷиҳати дурустии пардохти ҷуброни суғуртавӣ.

5. Ба усулҳои пешбурди баҳисобгирии муҳосибавӣ тарзҳои гурӯҳбандӣ ва баҳодиҳии далелҳои ҳисобӣ намудан, пардохти қарз, ташкили гардиши ҳуҷҷат, истифодаи суратҳисобҳои ҳисоботи муҳосибӣ, ташкили феҳристҳои баҳисобгирии муҳосибавӣ, коркарди иттилоот дохил мешаванд.

6. Суғуртакунандагон баҳисобгирии умумии андози иҷтимоиро дар асоси баҳисобгирии муҳосибавӣ ба роҳ монда, нақшаи баҳисобгирии муҳосибии фаъолияти молиявию хоҷагидории субъектҳои хоҷагидор ва Дастурамал оид ба истифодаи онро дар муассисаҳои буҷетӣ, ки бо фармоиши Вазири молияи Ҷумҳурии Тоҷикистон тасдиқ шудааст, истифода мекунанд.

7. Шакли ҳисоботҳои молиявӣ ва дигар ҳуҷҷатҳое, ки дар Дастурамали мазкур нишон дода шудаанд, аз тарафи муассисаи суғурта муқаррар карда мешаванд.

8. Баҳисобгирии аввалияи андози иҷтимоӣ аз ҷониби сохторҳои зертобеи муассисаи суғурта, бо истифода аз усули хазинавӣ дар санаи воридоти маблағ ба суратҳисобҳои транзитии онҳо, анҷом дода мешавад.

9. Барои ин мақсадҳо, сохторҳои зертобеи муассисаи суғурта ҳар моҳ аз муассисаи бонкӣ, ки ҳисобҳои муассисаи суғуртаро хизматрасонӣ мекунад, нусхаи варақаҳои пардохтиро мегиранд.

10. Нусха аз ҳисоби транзитии суғуртакунанда ҳуҷҷати бонкӣ мебошад, ки оид ба ҳолати ҳисоби транзитӣ ва ҳаракати маблағҳо дар ҳисоби транзитии сохторҳои зертобеи муассисаи суғурта маълумоти дақиқ медиҳад.

11. Нусха иқтибоси дуюм аз суратҳисоби бонкии муассисаи суғурта мебошад, ки аз ҷониби муассисаи бонке, ки ба ҳисобҳои муассисаҳои суғурта хизматрасонӣ мекунад, аз рӯи ҳар як рӯзи амалиёт, ки дар он амалиёти маблағҳо ба ҳисоби транзитии сохторҳои зертобеи муассисаи суғурта гузаронда мешуданд, тартиб дода мешавад.

12. Муассисаи бонкие, ки хизматрасонии ҳисобҳои муассисаи суғуртаро амалӣ мекунад, ҳаррӯза мувофиқи воридоти маблағ ба муассисаи суғурта, оид ба воридоти саҳмҳои суғуртавӣ, бо нишондоди суғуртакунандагон ба муассисаи суғурта дар шакли электронӣ маълумот медиҳад.

13. Таҳвили маълумот дар шакли электронӣ дар асоси Созишнома ва ё Таснифоти техникӣ, ки аз ҷониби муассисаи бонки хизматрасон ва муассисаи суғурта якҷоя тасдиқ карда шудааст, амалӣ мегардад.

14. Санҷиш ва коркарди нусхаҳоро сохторҳои зертобеи муассисаи суғурта бояд дар рӯзи қабули онҳо гузаронад. Коркард инҳоро дар бар мегирад:

- интихоби ҳамаи ҳуҷҷатҳои далелноки ба нусхаи бонкӣ замимагардида: аввалан аз рӯи ворид намудан ба ҳисоб ва баъдан аз рӯи баровардан аз ҳисоб;

- муқоисаи амиқи ҳамаи маълумотҳои дар нусха қайдгардида бо ҳуҷҷатҳои аввалияи замимагардида, ки мавҷудияти маблағи барзиёд ҳисобишуда ва ё ҳисобинашударо муқаррар мекунад. Зимни дарёфти ягон фарқият, фавран ба муассисаи бонкии хизматрасони ҳисоби муассисаи суғурта, хабар дода мешавад;

- дар ҳошияи нусхаи санҷидашуда мувофиқан аз тарафи рости маблағҳои дахлдор рамзҳои ҳисоби муҳосибӣ монда мешавад.

15. Муасиссаи суғурта ҳар моҳ (то санаи 15-уми моҳи дигар барои моҳи ҳисоботӣ) оид ба воридоти андози иҷтимоӣ, ҳисоботи амалиётиро, ки ба мақомоти болоии муассисаи суғурта пешниҳод карда мешавад, таҳия мекунад.

16. Ҳар як семоҳа ҳангоми қабули ҳисоботи молиявии суғуртакунандагон, сохторҳои зертобеи муассисаи суғурта ҳамаи маълумоти аз рӯи нусхаҳо бадастовардаро бо маълумоти пешниҳоднамудаи суғуртакунанда оид ба маблағҳои гузаронидаи саҳмҳои нафақавӣ муқоиса менамояд.

17. Баҳисобгирии андози иҷтимоиро аз ҷониби суғуртакунанда сармуҳосиб ё ки шахси дигар, ки мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон пешбурди баҳисобгирии муҳосибавии суғуртакунандаро ба ӯҳда дорад, дар асоси Дастурамали мазкур ташкил медиҳад ва аз ҷониби роҳбари суғуртакунанда тасдиқ карда мешавад.

18. Суғуртакунанда баҳисобгирии саҳмҳои суғуртавиро бо усули гузаронидани маблағ дар санаи аксепт аз рӯи музди меҳнат (ё ин ки дигар пардохтҳо) амалӣ менамояд.

19. Ҳангоми пешбурди баҳисобгирии андози иҷтимоӣ аз ҷониби суғуртакунанда инҳо тасдиқ мешаванд:

- нақшаи кори ҳисобҳои баҳисобгирии муҳосибавӣ, ки аз ҳисобҳои синтетикӣ ва таҳлилӣ иборат буда, барои пешбурди баҳисобгирии муҳосибии андози иҷтимоӣ мутобиқ ба талаботи саривақтӣ, мукаммалии баҳисобгирӣ ва ҳисоботдиҳӣ зарур мебошад;

- шаклҳои аввалияи ҳуҷҷатҳои баҳисобгирӣ, феҳристҳои ба ҳисобгирии муҳосибавӣ ва инчунин ҳуҷҷатҳои дохилии ҳисоботҳои муҳосибӣ;

- тартиби гузаронидани инвентаризатсияи ӯҳдадориҳои молиявии суғуртакунанда дар назди муассисаи суғурта; усулҳои баҳогузории ӯҳдадориҳои молиявӣ;

- қоидаҳои ҳуҷҷатгузорӣ ва технологияи коркарди иттилооти баҳисобгирӣ тартиби назорат аз болои амалиётҳои ҳисобишуда ва пардохт;

- дигар қарорҳои зарурӣ барои ташкили баҳисобгирии муҳосибии андози иҷтимоӣ.

20. Ҳангоми ташкили баҳисобгирии андози иҷтимоӣ, суғуртакунанда бояд талаботҳои зеринро амалӣ намояд:

- ӯҳдадориҳо бояд бо тартиби муқарраргардидаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон иҷро карда шаванд;

- баҳисобгирии андози иҷтимоӣ бояд паи ҳам аз як давра ба давраи дигари ҳисоботӣ гузаронда шавад;

- далели ҳисобӣ ва пардохт намудани андози иҷтимоӣ ба ҳамон давраи ҳисоботие тааллуқ дорад, ки новобаста аз вақти ҳақиқии воридот ё ин, ки пардохти маблағҳои пулии бо ин далелҳо алоқаманд, ҷой доштанд.

21. Баҳисобгирии андози иҷтимоӣ аз ҷониби суғуртакунандагон бояд инҳоро таъмин намояд:

- инъикоси пурраи ҳамаи далелҳои ҳисобиҳо, пардохт ва ташаккули қарзҳо аз музди меҳнат (даромад) ва саҳмҳои суғуртавӣ дар баҳисобгирии муҳосибавӣ;

- инъикоси саривақтии далелҳои ҳисобиҳо, пардохт ва ташаккули қарзҳо аз музди меҳнат (даромад) ва андози иҷтимоӣ дар баҳисобгирии муҳосибавӣ ва ҳисоботи молиявӣ;

- роҳ надодан ба пинҳонкунии андозаи объекти андозбандии пардохтҳои суғуртавӣ;

- якхелагии маълумотҳои ҳисоби таҳлилии гардиш ва бақия бо ҳисоби синтетикӣ дар рӯзи охирини тақвимӣ барои ҳар як моҳ.

22. Баҳисобгирии андози иҷтимоии аз ҷониби суғуртакунанда қабулгардида, бояд чун ҳуҷҷатҳои ташкилию маъмурии (фармоишҳо, амрҳо ва ғайра) суғуртакунанда ба расмият дароварда шаванд.

23. Усулҳои пешбурди баҳисобгирии муҳосибии интихобнамудаи суғуртакунанда ҳангоми баҳисобгирии андози иҷтимоӣ, аз якуми январи соли ояндаи баъд аз соли тасдиқи хуҷҷатҳои ташкилию маъмурии дахлдор татбиқ мешаванд.

24. Усули пешбурди баҳисобгирии муҳосибавии андози иҷтимоӣ аз ҷониби суғуртакунанда тасдиқгардида аз ҷониби ҳама филиалҳо, намояндагиҳо ва дигар сохторҳои зертобеъ (аз он ҷумла ба тавозуни алоҳида ҷудошуда) новобаста аз маҳалли ҷойгиршавӣ татбиқ мешаванд.

25. Суғуртакунандаи нав бақайдгирифташуда, баҳисобгирии андози иҷтимоиро тибқи Дастурамали мазкур на дертар аз 30 рӯз, аз рӯзи бақайдгирии давлатии шахсони ҳуқуқӣ ба расмият медарорад. Дар баробари ин, баҳисобгирии саҳмҳои нафақавӣ аз рӯзи бақайдгирии давлатии шахси ҳуқуқӣ қобили қабул ҳисобида мешавад.

26. Ҳангоми ташкили баҳисобгирии андози иҷтимоӣ суғуртакунанда бояд баҳисобгирии зеринро пеш барад:

- музди меҳнати ҳисобкардашуда ва дигар пардохтҳо, даромади бадастовардашуда, ки аз онҳо андози иҷтимоӣ гирифта мешавад;

- музди меҳнати пардохтгардида ва дигар пардохтҳо, даромади бадастовардашуда, ки аз онҳо андози иҷтимоӣ гирифта мешавад;

- саҳмҳои суғуртавии ҳисобигардида, товон ва ҷаримаҳо;

- саҳмҳои суғуртавии пардохтгардида, товон ва ҷаримаҳо;

- хароҷоти баҷоовардашуда барои пардохти нафақа;

- ҳисоббариҳо аз рӯи маблагҳои суғуртаи давлатии иҷтимоӣ (инъикос кардани он маблағҳое, ки барои пардохт намудани саҳмҳои суғуртавӣ хароҷот карда шудаанд ва маблағҳои аз муассисаи суғурта гирифташуда).

27. Баҳисобгирии саҳмҳои суғуртавӣ барои ҳар як корманд, барои ҳар як моҳи мушаххас ва бо натиҷаҳои афзоянда аз ибтидои давра пеш бурда мешавад.

28. Баҳисобгирии саҳмҳои суғуртавӣ бо асъори миллӣ ба роҳ монда мешавад.

29. Баҳисобгирии хароҷот оид ба маблағҳои суғуртаи давлатии иҷтимоӣ бояд бо сомонӣ ва дирам ба роҳ монда шавад.

30. Ҳисоби тарофаи саҳмҳои суғуртавӣ аз рӯи ҳар як намуди суғуртаи иҷтимоӣ бо роҳи зарб намудани тарофаи андози иҷтимоӣ ба андозаи суғуртаи иҷтимоӣ дар сохтори андози иҷтимоӣ тибқи замимаи 4 гузаронида мешаванд.

31. Саҳмҳои суғуртавии аз рӯи намудҳои ҷудогонаи суғурта баҳисобгирифташуда, бо мутобиқатии қатъӣ бо сохтори андози иҷтимоӣ ба инобат гирифта мешавад.

32. Барои соҳибкорони инфиродӣ, ки тарофаи андози иҷтимоӣ дар шакли меъёри муайяншуда муқаррар карда шудааст, ҳисобии саҳмҳои суғуртавӣ ба ҳар як намуди суғуртаи иҷтимоӣ бо роҳи зарб намудани меъёри муайяншудаи андози иҷтимоӣ ба андозаи суғуртаи иҷтимоӣ дар сохтори андози иҷтимоӣ, тибқи замимаи 4 гузаронида мешаванд.

33. Ҳисоббаробаркунӣ бо муассисаи суғурта оид ба ҷуброни маблағҳои суғуртакунанда аз рӯи тартиби махсуси муқарраргардидаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ба роҳ монда мешавад.

34. Аз рӯи воқеият суғуртакунандагон ӯҳдадоранд, ҳамаи маблағҳои ҳисобишудаи андози иҷтимоиро гузаронанд.

35. Шарти асосӣ барои аз ҷониби муассисаи суғурта эътироф гардидани ҷуброни суғурта мавҷудияти ҳуҷҷатҳои аввалияи баҳисобгирии ба расмият даровардашуда мебошад.

36. Дар ҳолати пардохти нафақа ва кӯмакпулиҳо ба шахсони суғурташуда, ки қонунгузорӣ дар бораи суғуртаи давлатии иҷтимоии Ҷумҳурии Тоҷикистон иҷозат додааст, андози иҷтимоии баҳисобгирифташударо ба андозаи ҳаҷми нафақа ва кӯмакпулиҳои пардохтшуда, танҳо баъди ба муассисаи суғурта пешниҳод намудани ҳуҷҷатҳои аввалияи тасдиқшуда кам кардан мумкин аст.

37. Муайян намудани андозаи ҷуброни суғуртавӣ, ҳисобӣ намудани маблағҳои ҷуброни суғуртавиро ба шахсони суғурташуда аз ҷониби суғуртакунанда, дар асоси пешниҳод намудани ҳисоботи молиявӣ ва дигар ҳуҷҷатҳои аввалия оид ба пардохтҳои гузаронидашуда дар бар мегирад.

38. Дар мавриди баҳисобгирии маблағҳое, ки андозаи афзоиши маблағҳои ба муассисаи суғурта гузаронидашуда дар онҳо метавонад кам шавад, ба намудҳои пардохтҳои зерин дохил мешаванд:

- кӯмакпулӣ барои корношоямии муваққатӣ;

- кӯмакпулӣ барои ҳомиладорӣ ва таваллуд;

- кӯмакпулии оилавӣ;

- кӯмакпулӣ барои дафн;

- хароҷоти маблағҳо барои солимгардонии кормандон ва аъзои оилаи онҳо.

39. Баҳисобгирии ҷуброни суғуртавӣ аз ҷониби суғуртакунанда дар семоҳаи оянда пас аз семоҳаи ҳисоботӣ аз ҳисоби маблағҳои суғуртаи давлатии иҷтимоӣ дар асоси банди 35 Дастурамали мазкур амалӣ карда мешавад.

40. Бо мақсади таъмини дурустии ҳисоботи молиявии суғуртакунанда, ки қарзҳои дебиторию кредиториро дар бар мегирад, тасдиқи пурагии инъикоси амалиёт оид ба андози иҷтимоӣ, дар баҳисобгирӣ ва саривақтии қабули чораҳо доир ба бартараф намудани қарзҳои мӯҳлаташон гузашта, аз ҷониби суғуртакунанда ҳар семоҳа инвентаризатсия гузаронда мешавад.

41. Ҷамъбасти маълумотҳои инвентаризатсия бояд маблағи дебиторию кредитории мӯҳлаташон гузашта ва мӯҳлати пардохти онҳоро муайян кунад. Риояи тартиб ва пардохти саривақтии қарзи мӯҳлаташ гузашта, ба муассисаи суғурта имконият медиҳад ҷиҳати маблағгузории саривақтии пардохтҳои суғуртавӣ чораҳои амалӣ андешад.

Боби 2. Баҳисобгирии муҳосибавӣ аз рӯи маблағҳои суғуртаи давлатии иҷтимоӣ

42. Барои инъикоси амалиёт оид ба маблағҳои суғуртаи давлатии иҷтимоӣ дар нақшаи ҳисобҳои бо фармоиши Вазири молияи Ҷумҳурии Тоҷикистон тасдиқшуда, барои суғуртакунандагон бо шаклҳои гуногуни моликият ҳисобҳои дахлдор пешбинӣ шудаанд.

43. Суғуртакунандагон, новобаста аз шакли моликият, ӯҳдадоранд баҳисобгирии таҳлилиро оид ба ҳар як намуди суғуртаи иҷтимоӣ пеш баранд.

44. Ба ҳисобҳо аз рӯи баҳисобгирӣ ва ҳисобӣ намудани андози иҷтимоӣ, бояд зерҳисобҳои зерин дар асоси замимаи №1 кушода шаванд:

"Ҳисоббарӣ аз рӯи суғуртаи давлатии иҷтимоӣ";

"Ҳисоббарӣ аз рӯи суғуртаи ҳатмии нафақавӣ";

"Ҳисоббарӣ аз рӯи суғурта вобаста ба бекорӣ".

45. Дар зерҳисоби "Ҳисоббарӣ аз рӯи суғуртаи ҳатмии нафакавӣ" маблағҳои ҳисобигардида ва пардохти саҳмҳои нафақавӣ ба ҳисоб гирифта мешавад. Барои баҳисобгирии саҳмҳои суғуртавии суғуртаи ҳатмии нафақавӣ иловатан зерҳисобҳои махсус кушода мешавад, ки дар он инъикоси махсуси саҳмҳои суғуртавӣ барои ташаккули қисмҳои суғуртавӣ ва андӯхти суғуртавии нафақавӣ, ҳамчунин нафақаҳои касбӣ, нишон дода мешавад. Ҳамзамон бояд инҳо ба ҳисоб гирифта шаванд:

- маблағи ҳисобишуда ва пардохти саҳмҳои нафақавии ба қисми суғуртавии нафақаи суғуртавӣ равонагардида;

- маблағи ҳисобшуда ва пардохти саҳмҳои суғуртавии ба қисми андухтии нафақаҳои суғуртавӣ равонагардида;

- маблағи ҳисобшуда ва пардохти саҳмҳои суғуртавии ба нафақаҳои касбӣ равонагардида.

46. Ҳангоми инъикос кардани амалиётҳо аз рӯи ҳисобӣ намудани маблағи андози иҷтимоӣ ва саҳмҳои суғуртавӣ дар баҳисобгирии муҳосибӣ бояд ба ҳисоб гирифта шаванд, ки:

- андози иҷтимоӣ ва саҳмҳои суғуртавӣ дар як вақт бо ҳисобӣ кардани музди меҳнати (ва дигар пардохтҳои) шахси суғурташуда ҳисобӣ карда мешавад;

- маблағи ҳисобишудаи андози иҷтимоӣ ва саҳмҳои суғуртавӣ ба ҳамон ҳисобҳои муҳосибӣ дохил мешавад, кӣ музди меҳнат (дигар пардохтҳо) ба шахси суғурташуда ба ҳамон ҳисобҳо ҳисобӣ шудааст.

47. Маблағи андози пардохтшаванда, ки ба таркиби андози иҷтимоӣ дохил мешавад, ба андозаи маблағи хароҷоти мустақилона намудаи суғуртакунанда бо мақсадҳои суғуртаи давлатии иҷтимоӣ, бо тартиби муқаррарнамудаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон мутаносибан кам карда мешавад.

48. Зимни инъикоси амалиётҳои баҳисобгирии муҳосибавӣ дар ҳисобӣ намудани (пардохти) андози иҷтимоӣ, дар қисми андоз, ки гузаронидани саҳмҳои суғуртаи иҷтимоӣ ва пардохт ба муассисаи суғуртаро дар бар мегиранд, амалиётҳоеро инъикос намудан зарур аст, ки бо пардохтҳои ба ҷо овардашуда аз ҳисоби маблағҳои давлатии суғуртаи иҷтимоӣ ба шахсони суғурташуда алоқамандӣ доранд.

49. Баҳисобгирии хароҷотҳо аз усулҳои зерини баҳисобгирии даромад ва хароҷот, ки суғуртакунанда истифода менамояд, вобастагӣ доранд:

- усули хазинавӣ - дар дохили хароҷот, маблағҳои саҳмҳои суғуртавии пардохтшуда бояд танҳо баъд аз гузаронидани онҳо ба буҷети суғуртаи давлатии иҷтимоӣ ворид гарданд;

- усули ҳисобкунӣ - хароҷот барои пардохти саҳмҳои суғуртавӣ ба моҳе дахл дорад, ки дар он музди меҳнати (дигар пардохти) шахси суғурташуда ҳисоб карда шудааст.

50. Дар ин маврид, дохил намудани саҳмҳои суғуртавӣ ба объекти андозбандӣ, аз он вобастагӣ дорад, ки музди меҳнат (дигар пардохтҳо) ба хароҷоти бевосита ва ё бавоситае дахл дорад, ки аз он саҳмҳо пардохта шудаанд.

51. Саҳмҳои суғурта, ки ба хароҷоти бевосита тааллуқ доранд, ҳангоми ҳисоби андоз аз даромад, бо фурӯши маҳсулот (молҳо) бо арзише, ки онҳо ба ҳисоб гирифта шудаанд, бояд ба ҳисоб гирифта шаванд.

52. Ҳисобҳои асосии инъикоскунандаи амалиётҳо доир ба андози иҷтимоии ҳисобишуда барои суғуртакунанда дар замимаҳои №2 ва №3 оварда шудааст.

53. Баъди аксепти музди меҳнат (дигар пардохтҳо) ҳисобии саҳмҳои суғуртавиро ба ҳар як намуди суғуртаи иҷтимоӣ фавран дар ҳисоббаробаркуниҳое, ки дар замимаҳои №2 ва №3 нишон додашудааст, инъикос намудан зарур аст.

54. Саҳмҳои суғуртавӣ ба ҳар як намуди суғуртаи иҷтимоӣ бояд якҷоя дар муросилот ҳамон ҳисобе, ки дар он музди меҳнат (дигар пардохтҳо) инъикос гардидааст, аз маблағе, ки саҳмҳо пардохт шудаанд, ҳисоб карда шавад.

55. Дар қисми инъикоси амалиётҳо аз рӯи баҳисобгирии муомилоти саҳмҳои суғуртавӣ ба ҳар як намуди суғуртаи иҷтимоӣ ҳисоби "Суратҳисоб" истифода бурда мешавад.

56. Маблағи гузаронидашудаи саҳмҳои суғуртавӣ ба ҳар як намуди суғуртаи иҷтимоӣ бояд дар дебети ҳамон хисобҳое нишон дода шавад, ки маблағи ҳисобидашудаи музди меҳнат ё дигар даромадҳои коргарон инъикос гардидаанд.

57. Аз рӯи кредити зерҳисобҳои "Ҳисобиҳо аз рӯи андози иҷтимоӣ" маблағҳои ҳисобишудаи саҳмҳои суғурта ба ҳар як намуди суғуртаи иҷтимоӣ ва маблағҳои воридшуда барои бартараф намудани қарздорӣ ва дигар хароҷоти мансуб ба ҳисоби дебетӣ навишта мешаванд.

58. Аз рӯи зерҳисобҳои дебетии "Ҳисобиҳо аз рӯи суғуртаи давлатии иҷтимоӣ" маблағи ҳисобишудаи кӯмакпулиҳои коргарон вобаста ба корношоямии муваққатӣ, кӯмакпулӣ барои нигоҳубини кӯдак то синни якунимсолагӣ, хизматрасонии санаторию курортии коргарон ва аъзои оилаи онҳо ва дигар пардохтҳо аз ҳисоби маблағҳои суғуртаи иҷтимоии давлатӣ нишон дода мешаванд.

59. Ҳисобкунии саҳмҳои суғуртавӣ ба ҳар як намуди суғуртаи иҷтимоӣ аз рӯи бандҳои 30 ё 32 Қоидаи мазкур, тарофаи муқарраргардида бо маблағи ба манфиати коргарон дар заминаи асосҳои воқеӣ гузаронидашуда, новобасга аз асоси сарчашмаи маблағгузорӣ амалӣ мегардад. Ҳисобкунии саҳмҳои суғуртавӣ ба ҳар як намуди суғуртаи иҷтимоӣ дар як моҳ як бор дар асоси ҳисобварақаҳои пардохти ё маҷмӯи варақаҳои ҳисобии музди меҳнат гузаронида мешавад.

60. Ҳисоббаробаркуниҳои муҳосибӣ дар рӯзи охири моҳ аз рӯи ҷамъбасти ҳамаи пардохтҳои ҳисобишудаи ҳамин давра гузаронида мешавад.

61. Инчунин дар ҳисоббаробаркуниҳо амалиётҳои зерин инъикос мегарданд:

- вақте, ки суғуртакунанда барои суғуртаи давлатии иҷтимоӣ хароҷот мекунад, ин маблағро аз ҳаҷми саҳмҳои суғуртавие, ки бояд ба муассисаи суғурта гузаронида шавад, кам мекунад.

- пардохти ҳама саҳмҳои суғуртавӣ бо ҳар як намуди суғуртаи иҷтимоӣ.

62. Бо мақсади инъикоси дурусти ҳамаи маълумотҳо дар ҳисобҳои баҳисобгирии муҳосибавӣ ва қонунияти дохил намудани онҳо дар ҳисоботҳои молиявӣ, инчунин ошкор намудани номувофиқатиҳо зимни ҳисоббаробаркуниҳо бо муассисаи суғурта, суғуртакунанда вазифадор аст, ки ҳамасола қарзи дебиториро вобаста ба ҳисоби андози иҷтимоӣ санҷад.

63. Қарзи дебиторӣ ба ҳамаи суғуртакунандагон хос буда, дар ҳолати напардохтан ва кам пардохтани маблағи андози иҷтимоӣ ба амал меояд.

64. Суғуртакунанда қарзи дебиториро бо тариқи инвентаризатсияи аз рӯи ҳисобҳои 17 "Ҳисобиҳо ба дебитор ва кредиторҳои ҳархела", 18 "Ҳисобҳои пардохти меҳнат" таҳлил менамояд.

65. Инвентаризатсияи ҳамаи ҳисобҳои ба андози иҷтимоӣ вобастабуда, ба таври ҳатмӣ пеш аз таҳияи ҳисоботи молиявии семоҳа гузаронида мешавад.

66. Барои он ки маълумотҳо аз руӣ ҳисобҳои зикргардида пурра саҳеҳ бошанд ва истисно намудани имконияти роҳ додан ба хатогиҳо дар ҳисобҳо, ки қарздории дебиториро ба миён меоранд, суғуртакунанда бояд соле як маротиба бо сохторҳои зертобеи муассисаи суғурта ба санади тафтишӣ дар шакли муқарраршуда имзо гузорад.

67. Натиҷаи инвентаризатсияро суғуртакунанда бояд дар санад бо намунаи муқарраршуда нишон диҳад. Ин ҳуҷҷат дар ду нусха тартиб дода мешавад, ҳар яки онро аъзои комиссияи инвентаризатсия бо имзои худ тасдиқ мекунад. Нусхаи якум ба муҳосибот дода шуда, нусхаи дуюм дар комиссия мемонад.

68. Дар асоси маълумотҳои санади инвентаризатсияи қарздории дебиторӣ, ба Феҳристи баҳисобгирии муҳосибӣ, бо мақсади инъикоси саҳеҳияти вазъияти ҳисоббаробаркуниҳо бо муассисаи суғурта ислоҳот ворид карда мешавад. Даровардани тағйирот танҳо дар он давраи ҳисоботие мумкин аст, ки он дар ҳамон давра ошкор гардидааст. Ворид кардани ислоҳот ба маълумотҳои давраҳои пештар мумкин нест.

69. Қарздории дебиторӣ аз рӯи маблағҳои андози иҷтимоии давлатӣ бояд инчунин дар ҳисобҳои бетавозунии суғуртакунанда ифода ёбад.

Боби 3. Ҳисоботи молиявӣ аз рӯи маблағҳои суғуртаи давлатии иҷтимоӣ

70. Ҳисоботи молиявии суғуртакунанда бояд оид ба ҳисоббаробаркуниҳои мутақобил ва ӯҳдадорӣ оид ба андози иҷтимоӣ ба муассисаи суғурта маълумоти дақиқ ва пурра диҳад. Танҳо ҳисоботе дақиқ ва пурра шуморида мешавад, ки дар асоси қоидаҳои бо санадҳои меъёрии ҳисобдории муҳосибии муқарраргардида ташаккул ёфтааст. Агар ҳангоми аз ҷониби суғуртакунанда таҳия гардидани ҳисоботи молиявӣ дар асоси қоидаҳои Дастурамали мазкур, норасоии маълумот оиди пурра инъикос гардидани ҳисоббаробаркуниҳо муайян гардад, пас дар ҳисоботи молиявӣ суғуртакунанда нишондиҳанда ва тавзеҳоти мувофиқро илова мекунад.

71. Дар ҳисоботи молиявии суғуртакунанда бояд нишондиҳандаҳои фаъолияти тамоми филиалҳо, намояндагиҳо ва дигар қисмҳо (ба истиснои дар дигар тавозунҳо ҷудогардида) дохил бошанд.

72. Суғуртакунанда зимни таҳияи ҳисоботи молиявӣ ва тавзеҳоти он мундариҷа ва шакли гузариши қабулнамудаи онро аз як давраи ҳисоботӣ ба дигар давра бояд нигоҳ дорад.

73. Моддаҳои ҳисоботи молиявӣ, ки дар асоси Дастурамали мазкур бояд кушода карда нишон диҳад ва дар онҳо мазмуни рақамии ӯҳдадориҳо, даромадҳо, хароҷот ва дигар нишондиҳандаҳо мавҷуд нестанд, хат зада мешаванд ва ё дар тавзеҳот навишта намешаванд.

74. Санаи ҳисоботии тартиб додани ҳисоботи молияви рӯзи охирини тақвимии давраи ҳисоботӣ ба ҳисоб меравад.

75. Ҳангоми тартиб додани ҳисоботи молиявӣ барои соли ҳисоботӣ, соли ҳисоботӣ соли тақвимӣ аз 1 январ то 31 декабр ҳисобида мешавад. Соли ҳисоботии якум барои корхонаҳои навтаъсисдодашуда, давраи аз санаи бақайдгирии давлатии онҳо то 31 декабри ҳамон сол ҳисобида мешавад.

76. Ҳар як қисми ҳисоботи молиявии таҳиягардида бояд маълумотҳои зеринро дар бар гирад: номи қисми таркибӣ; нишон додани санаи ҳисоботӣ ё даврае, ки ҳисоботи молиявӣ тартиб дода шудааст; номи суғуртакунанда бо нишон додани шакли ташкилию ҳуқуқии он; андозаи пешниҳоди нишондиҳандаҳои миқдории ҳисоботҳои молиявӣ.

77. Ҳисоботи молиявӣ бояд бо забони давлатӣ тартиб дода шавад.

78. Ҳисоботи молиявӣ бояд бо асъори миллии Ҷумҳурии Тоҷикистон тартиб дода шавад.

79. Дар ҳисоботи молиявӣ роҳбар ва сармуҳосиби (муҳосиби) суғуртакунанда имзо мегузоранд.

80. Ҳисобот оид ба маблағҳои суғуртаи давлатии иҷтимоӣ аз ҳисоботи молиявии суғуртакунанда иборат мебошад, ки ба он тавзеҳнома замима мегардад.

81. Ҳисоботи молиявӣ бояд тавсифоти вазъи молиявии суғуртакунандаро аз рӯи ҳисоббаробаркунӣ бо муассисаи суғурта, ба ҳолати санаи ҳисоботӣ, нишон диҳанд.

82. Ҳисоботи молиявӣ бояд нишондиҳандаҳои рақамии зеринро дар бар гирад:

фонди музди меҳнат; шумораи миёнаи кормандон; қарздорӣ аз рӯи музди меҳнат; қарздорӣ аз андози иҷтимоӣ; саҳмҳом суғуртавии ҳисобишуда ва пардохтгардида; ҷарима; пеня ва фоизҳо; пардохтҳои амалинагардида ва пардохтҳои суғуртавӣ.

83. Тавзеҳот ба ҳисоботи молиявӣ, бояд маълумотҳои ба баҳисобгирии андози иҷтимоӣ дахлдори суғуртакунандаро кушода нишон диҳад ва муассисаи суғуртаро бо маълумотҳои иловагӣ, ки ворид кардани онҳо ба ҳисоботи молиявӣ номатлуб аст вале барои муассисаи суғурта ҷиҳати баҳодиҳии воқеии вазъи молиявии суғуртакунанда, натиҷаҳои молиявии фаъолияти он ва барои ворид намудани тағйирот дар вазъи молиявии он зарур аст, таъмин намояд.

84. Тавзеҳот ба тавозуни молиявӣ бояд маълумотҳои иловагии зеринро нишон диҳад;

- оид ба вуҷуд доштани қарздорӣ дар ибтидо ва охири давраи ҳисоботӣ ва қарздорӣ аз музди меҳнат ва саҳмҳои суғуртавӣ дар сохтори андози иҷтимоӣ дар давраи ҳисоботӣ;

- оид ба мавҷуд будан дар ибтидо ва охири давраи ҳисоботӣ ва гардиши пардохтҳои саҳмҳои суғуртавӣ дар сохтори андози иҷтимоӣ дар давраи ҳисоботӣ;

- оиди ба мавҷудият дар ибтидо ва охири давраи ҳисоботӣ ва гардиши нафақа ва кӯмакпулиҳои пардохтгардида дар давраи ҳисоботӣ;

- оид ба дар ибтидо ва охири давраи ҳисоботӣ мавҷуд будани қарзҳои дебиторӣ аз рӯи суғуртаҳо;

- оид ба таркиби захираҳои хароҷоту пардохтҳои дарпешистода, захираҳои арзишдошта, мавҷудияти онҳо дар ибтидо ва охири давраи ҳисоботӣ, гардиши маблағҳои ҳар як захираҳо дар давраи ҳисоботӣ;

- оид ба мавҷудияти қарздории кредиторӣ аз рӯи намудҳои суғурта дар ибтидо ва охири давраи ҳисоботӣ;

- оид ба таркиби даромад ва хароҷотҳои дигар;

- оид ба далелҳои фавқуллода дар фаъолияти хоҷагидорӣ ва оқибатҳои он.

85. Тавзеҳот ба ҳисоботи молиявӣ маълумотро дар шакли навъҳои ҳисоботи алоҳида (ҳисобот оиди пардохтҳо, оид ба рафтуомади кадрҳо, оид ба пардохти нафақа ва кӯмакпулиҳо ва ғ.) ва дар намуди гузориши тавзеҳотӣ мекушояд.

Моддаи ҳисоботи молиявӣ, ки ба он тавзеҳ дода мешавад, бояд барои чӣ гуна кушодани он дастур дошта бошад.

86. Дар ҳисоботи молиявӣ бояд маълумотҳо оид ба гардиши маблағҳои пулӣ дар давраи ҳисоботӣ кушода бошанд, ки суғуртакунанда мавҷудият, даромад ва хароҷоти маблағҳои пулиро аз пардохти музди меҳнат (ва дигар пардохтҳо) тавсиф медиҳад. Дар радифи фаъолияти молиявӣ ҳисобот оид ба гардиши маблағҳои пулӣ бояд тағйиротро дар вазъи молиявии суғуртакунанда тавсиф диҳад.

87. Суғуртакунанда бояд ҳисоботи байнифосилавии муҳосибавиро барои як моҳ, семоҳа бо натиҷаи анҷомида аз аввали соли ҳисоботӣ тартиб диҳад, агар қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон талаботи дигареро муқаррар накарда бошад.

88. Ҳисоботи муҳосибии фосилавӣ аз маълумотҳои амалӣ (оперативӣ) оид ба ҳисобӣ намудан ва гузаронидани маблағи андози иҷтимоӣ иборат аст.

89. Талаботи умумӣ ба ҳисоботи байнифосилавии муҳосибавӣ, мундариҷаи таркибии он ва қоидаҳои баҳодиҳии моддаҳо аз ҷониби муассисаи суғурта муайян карда мешавад.

90. Суғуртакунанда бояд ҳисоботи байнифосилавиро на дертар аз 10-рӯзи ба итмом расидани давраи ҳисоботӣ ташаккул диҳад.

91. Нусхаи ҳатмии ҳисоботи молиявӣ бевосита аз ҷониби суғуртакунанда бояд ба мақомоти давлатии суғуртаи иҷтимоӣ дар маҳалли бақайдгирӣ ҳатман дар шакли чопӣ пешниҳод гардад.

92. Нусхаи ҳатмии ҳисоботи молиявӣ на кам аз санаи 10 минбаъдаи моҳи хисоботӣ пешниҳод карда мешавад.

93. Дар ҳолатҳое, ки мӯҳлати рӯзи охирини пешниҳоди нусхаи ҳатмии ҳисоботи молиявӣ дар рӯзи истироҳат мувофиқ ояд, рӯзи охири мӯҳлати пешниҳоди ҳисобот рӯзи минбаъдаи корӣ ҳисоб карда мешавад.

94. Рӯзи пешниҳоди нусхаи ҳатмии ҳисоботи молиявӣ ба мақомоти муассисаи суғурта, санаи дар қайди мақомоти иҷроияи муассисаи суғурта оид ба қабули он нишондода ҳисобида мешавад.

95. Ҳисоботи молиявӣ ва дигар ҳуҷҷатҳои аввалияе, ки ҳисобӣ ва пардохти андози иҷтимоиро тасдиқ мекунанд, бояд аз ҷониби суғуртакунанда дар мӯҳлатҳои муқарраргардидаи қонунгузории Ҷумҳурии Точикистон оид ба ҳуҷҷатҳои муҳосибӣ, нигоҳдорӣ шавад:

- ҳисоботи молиявии семоҳа бо тавзеҳнома, инчунин ҳуҷҷатҳои аввалия бо далелҳои муайяншудаи иҷроии амалиётҳои гузаронидашуда - 5 сол;

- ҳисоботи молиявии солона бо тавзеҳнома -10 сол.

96. Муассисаи суғурта ҳуқуқ дорад, ки ҳисоботи молиявии пешниҳоднамудаи суғуртакунандагонро мавриди санҷиши камералӣ қарор диҳад.

97. Ба санҷиш ҳисоботҳои молиявӣ ва ҳуҷҷатҳои пешниҳоднамудаи суғуртакунанда, ки барои ҳисобӣ ва пардохти андози иҷтимоӣ асос мебошанд, фаро гирифта мешаванд.

98. Давраи гузаронидани санҷиши камералӣ аз рӯи давраи пешниҳоднамудани ҳисоботи молиявии Дастурамали мазкур муайян карда мешавад.

99. Санҷишро шахсони мансабдори ваколатдори сохторҳои зертобеи муассисаи суғурта мегузаронанд. Доир ба гузаронидани санҷиш, аз роҳбарият гирифтани қарори махсус зарурат надорад. Аз оғози санҷиш суғуртакунанда огоҳ карда намешавад.

100. Дар вақти гузаронидани санҷиши камералӣ, намояндагони сохторҳои зертобеи муассисаи суғурта дурустии ҳисобкунии саҳмҳои суғуртавиро дар сохтори андози иҷтимоӣ месанҷанд, барои ошкор кардани эҳтимолияти камбудиҳо, нишондиҳандаҳои дар ҳисоботи молиявӣ инъикосшударо муқоиса мекунанд.

101. Агар дар вақти санҷиши камералӣ, дар ҳисоботи молиявӣ ягон хатогӣ ошкор гардад, ё ин ки ҳисоботи пешниҳоднамудаи суғуртакунанда бо маълумотҳои ҳуҷҷатҳои мавҷудбудаи муассисаи суғурта мутобиқат накунад, пас ба суғуртакунанда хабар дода, аз ӯ талаб карда мешавад, дар мӯҳлати то 5 рӯз тавзеҳоти зарурӣ ё дар мӯҳлати муқарраргардида ислоҳоти дахлдорро дарорад.

102. Муассисаи суғурта баъди гузаронидани санҷиши камералӣ маълумотҳоро барои ҳисобӣ намудани ҷаримаҳо ва фоизҳо ба Кумитаи андози назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон пешниҳод менамояд.

103. Шахсони масъули суғуртакунанда барои вайрон намудани талаботи Дастурамали мазкур дар асоси қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ба ҷавобгарӣ кашида мешаванд.

104. Барои ташкили ҳисоби умумии андози иҷтимоӣ ва риояи қонунгузорӣ дар вақти иҷрои амалиётҳои саҳмҳои суғуртавӣ дар сохтори андози иҷтимоӣ, масъулият ба зиммаи роҳбарияти суғуртакунандагон гузошта мешавад.

Замимаи №1

ба Дастурамал оид ба ташкили

баҳисобгирии умумӣ ва инъикоси амалиётҳо

вобаста ба саҳмҳои нафақавӣ

дар баҳисобгирии муҳосибӣ

Суратҳисоби асосӣ ва зерҳисоб барои инъикоси амалиётҳои андози иҷтимоии суғуртакунандагон

+--------------------------------------+-------------+---------------ҷ
|     Номгӯи суратҳисоби асосӣ         | Барои       | Барои         |
|     ва зерҳисоб                      | муассисаҳои | субъектҳои    |
|                                      | буҷетӣ      | хоҷагидорӣ    |
|                                      | зерҳисоби № | суратҳисоб ва |
|                                      |             | зерҳисоби №   |
+--------------------------------------+-------------+---------------+
|Ҳисоббаробаркунӣ оид ба андози иҷтимоӣ|   193       |     69        |
+--------------------------------------+-------------+---------------+
|Ҳисоббаробаркунӣ оид ба суғуртаи      |   193-1     |     69-1      |
|давлатии иҷтимоӣ                      |             |               |
+--------------------------------------+-------------+---------------+
|Ҳисоббаробаркунӣ оид ба суғуртаи      |   193-2     |     69-2      |
|ҳатмии нафақавӣ                       |             |               |
+--------------------------------------+-------------+---------------+
|Ҳисобкунӣ ва пардохти саҳмҳои нафақавӣ|   193-2-1   |     69-2-1    |
|ба қисми суғуртавии нафақаҳои         |             |               |
|суғуртавӣ                             |             |               |
+--------------------------------------+-------------+---------------+
|Ҳисобкунӣ ва пардохти саҳмҳои         |   193-2-2   |     69-2-2    |
|суғуртавӣ ба қисми андӯхтии нафақаҳои |             |               |
|суғуртавӣ                             |             |               |
+--------------------------------------+-------------+---------------+
|Ҳисобкунӣ ва пардохти саҳмҳои         |   193-2-3   |     69-2-3    |
|суғуртавӣ ба нафақагирони касбӣ       |             |               |
+--------------------------------------+-------------+---------------+
|Ҳисобкунӣ ва пардохти саҳмҳои         |   193-3     |     69-3      |
|суғуртавӣ суғуртаи давлатӣ оиди бекорӣ|             |               |
+--------------------------------------+-------------+---------------+

Замимаи №2

ба Дастурамал оид ба ташкили

баҳисобгирии умумӣ ва инъикоси амалиётҳо

вобаста ба саҳмҳои нафақавӣ

дар баҳисобгирии муҳосибӣ

Ҳисоббаробаркуниҳои асосӣ барои суғуртакунандагони муассисаҳои буҷетӣ

+-------------------------------+-------+--------------------+-------ҷ
|      Ҳисоббаробаркунӣ         | Дебет | Ҳисоби намояндагӣ  | Қарз  |
+-------------------------------+-------+--------------------+-------+
| Ҳисобкунии андози иҷтимоӣ     |  18   |09,10,11,20,21,22   |193    |
+-------------------------------+-------+--------------------+-------+
| Ҳисобкунии саҳмҳои суғуртавӣ  |  19   |09,10,11,20,21,22   |193-1  |
| ба суғуртаи давлатии иҷтимоӣ  |       |                    |       |
+-------------------------------+-------+--------------------+-------+
| Ҳисобкунии саҳмҳои суғуртавӣ  |  19   |09,10,11,20,21,22   |193-2  |
| ба суғуртаи ҳатмии нафақавӣ   |       |                    |       |
+-------------------------------+-------+--------------------+-------+
| Ҳисобкунии саҳмҳои нафақавӣ   |  19   |09,10,11,12,20,21,22|193-2-1|
| ба қисми суғуртавии нафақаи   |       |                    |       |
| суғуртавӣ                     |       |                    |       |
+-------------------------------+-------+--------------------+-------+
| Ҳисобкунии саҳмҳои нафақавӣ   |  19   |09,10,11,12,20,21,22|193-2-2|
| ба қисми андӯхтии нафақаи     |       |                    |       |
| суғуртавӣ                     |       |                    |       |
+-------------------------------+-------+--------------------+-------+
| Ҳисобкунии саҳмҳои суғуртавӣ  |  19   |09,10,11,12,20,21,22|193-2-3|
| ба қисми андӯхтии нафақаи     |       |                    |       |
| касбӣ                         |       |                    |       |
+-------------------------------+-------+--------------------+-------+
| Ҳисобкунии саҳмҳо ба суғуртаи |  19   |09,10,11,12,20,21,22|193-3  |
| ҳатмӣ аз бекорӣ               |       |                    |       |
+-------------------------------+-------+--------------------+-------+
| Интиқоли бевоситаи маблағ ба  | 193-1,|                    |090    |
| Агентии давлатии суғуртаи     | 193-2,|                    |       |
| иҷтимоӣ ва нафақа             | 193-3 |                    |       |
+-------------------------------+-------+--------------------+-------+

Суратҳисоби №09 Маблагҳои буҷети ҷумҳуриявӣ

Суратҳисоби №10 Маблағҳои буҷети маҳаллӣ

Суратҳисоби №11 Истеҳсолоти ёрирасон

Суратҳисоби №20 Ҳисобкунӣ бо буҷет

Суратҳисоби №21 Хароҷот бо тақсимот

Суратҳисоби №22 Хароҷотҳо аз ҳисоби воситаҳои сарчашмаҳои ғайрибуҷетӣ

Замимаи № 3

ба Дастурамал оид ба ташкили

баҳисобгирии умумӣ ва инъикоси амалиётҳо

вобаста ба саҳмҳои нафақавӣ

дар баҳисобгирии муҳосибӣ

Ҳисоббаробаркунии асосӣ барои суғуртакунандагони субъектҳои хоҷагидор

+--------------------------+-----+--------------------------+-------ҷ
|     Ҳисоббаробаркунӣ     |Дебет|  Ҳисоби намояндагӣ       | Қарз  |
+--------------------------+-----+--------------------------+-------+
|Ҳисобкунии андози иҷтимоӣ | 18  |08,20,23,25,26,29,31,42,43| 69    |
+--------------------------+-----+--------------------------+-------+
|Ҳисобкунии саҳмҳои суғур- | 20  |08,20,23,25,26,29,31,42,43| 69-1  |
|тавӣ ба суғуртаи давлатии |     |                          |       |
|иҷтимоӣ                   |     |                          |       |
+--------------------------+-----+--------------------------+-------+
|Ҳисобкунии саҳмҳои суғур- | 20  |08,20,23,25,26,29,31,42,43| 69-2  |
|тавӣ ба суғуртаи ҳатмии   |     |                          |       |
|нафақавӣ                  |     |                          |       |
+--------------------------+-----+--------------------------+-------+
|Ҳисобкунии саҳмҳои нафа-  | 20  |08,20,23,25,26,29,31,42,43| 69-2-1|
|қавӣ ба қисми суғуртаи    |     |                          |       |
|нафақаи суғуртавӣ         |     |                          |       |
+--------------------------+-----+--------------------------+-------+
|Ҳисобкунии саҳмҳои нафа-  | 20  |08,20,23,25,26,29,31,42,43| 69-2-2|
|қавӣ ба қисми андӯхтии    |     |                          |       |
|нафақаи суғуртавӣ         |     |                          |       |
+--------------------------+-----+--------------------------+-------+
|Ҳисобкунии саҳмҳои суғур- | 20  |08,20,23,25,26,29,31,42,43| 69-2-3|
|тавӣ ба қисми андӯхтии    |     |                          |       |
|нафақаи касбӣ             |     |                          |       |
+--------------------------+-----+--------------------------+-------+
|Ҳисобкунии саҳмҳо ба      | 20  |08,20,23,25,26,29,31,42,43| 69-3  |
|суғуртаи ҳатмӣ аз бекорӣ  |     |                          |       |
+--------------------------+-----+--------------------------+-------+
|Интиқоли бевоситаи маблағ |69-1,|                          | 51    |
|ба Агентии давлатии суғур-|69-2,|                          |       |
|таи иҷтимоӣ ва нафақа     |69-3,|                          |       |
+--------------------------+-----+--------------------------+-------+
|Воридшавии ҷуброни суғур- | 51  |                          | 69    |
|тавӣ аз муассисаи суғурта |     |                          |       |
+--------------------------+-----+--------------------------+-------+

Суратҳисоби №08 Сармоягузорӣ

Суратҳисоби №20 Истеҳсолоти асосӣ

Суратҳисоби №23 Истеҳсолоти ёрирасон

Суратҳисоби №25 Хароҷотҳои умумиистеҳсолӣ

Суратҳисоби №26 Хароҷотҳои умумихоҷагӣ

Суратҳисоби №28 Ноқисӣ дар истеҳсолот

Суратҳисоби №29 Истеҳсолоти хизматрасон ва хоҷагӣ

Суратҳисоби №42 Нархи савдо

Замимаи №4

ба Дастурамал оид ба ташкили

баҳисобгирии умумӣ ва инъикоси амалиётҳо

вобаста ба саҳмҳои нафақавӣ

дар баҳисобгирии муҳосибӣ

Андозаи (таносуби) саҳмҳои суғуртавӣ дар сохтори андози иҷтимоӣ

+----+---------------------------+----------------+------------------ҷ
| №  |     Намуди суғуртавӣ      |Андоза (таносуб)|Объекти андозбанди|
+----+---------------------------+----------------+------------------+
|1.  |Суғуртаи ҳатмии нафақавӣ   |      90%       |  Андози иҷтимоӣ  |
+----+---------------------------+----------------+------------------+
|2.  |Суғуртаи давлатии иҷтимоӣ  |      8%        |  Андози иҷтимоӣ  |
+----+---------------------------+----------------+------------------+
|3.  |Суғурта барои бекорӣ       |      2%        |  Андози иҷтимоӣ  |
+----+---------------------------+----------------+------------------+

Эзоҳ: Таъминоти молиявӣ ва моддию техникии фаъолияти ҷории муассисаи суғурта бо дарназардошти таъминоти сохтори ҳудудии он набояд аз 2 фоизи саҳмҳои суғуртавӣ дар сохтори андози иҷтимоӣ зиёд бошад.

Барои пардохт намудани нафақаҳои иҷтимоӣ то соли 2017 аз қисми маблағҳои суғуртаи ҳатмии нафақавӣ ва субвенсияи ҷумҳуриявӣ маблағгузорӣ марҳила ба марҳила пешбинӣ карда мешавад ва аз соли 2017 он пурра аз ҳисоби буҷет пардохт мегардад.