ҚОНУНИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН
ДАР БОРАИ ВОРИД НАМУДАНИ ТАҒЙИРУ ИЛОВАҲО БА КОДЕКСИ МАНЗИЛИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН
бо қарори Маҷлиси намояндагони
Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон
аз 22 майи соли 2025,
№ 117қабул карда шудааст
бо қарори Маҷлиси миллии
Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон
аз 1 октябри соли 2025,
№ 59ҷонибдорӣ карда шудааст
Моддаи 1. Ба Кодекси манзили Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 18 марти соли 2022, №1852 (Ахбори Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, с. 2022, №1-3, мод. 2) тағйиру иловаҳои зерин ворид карда шаванд:
1. Дар қисми 1 моддаи 7, ном ва қисмҳои 1 ва 2 моддаи 20 ва қисми 3 моддаи 109 калимаҳои «гражданӣ» ва «граждании» мувофиқан ба калимаҳои «маданӣ» ва «мадании» иваз карда шаванд.
2. Дар моддаи 24:
- дар қисми 1 аломат ва калимаҳои «, наберагон ва аберагони» ба калимаҳои «ва наберагони» иваз карда шаванд;
- ба қисми 3 ҷумлаҳои дуюм ва сеюм бо мазмуни зерин илова карда шаванд:
«Муҳлати даъво аз рӯйи чунин баҳсҳо як сол мебошад. Ҷараёни муҳлати даъво аз рӯйи баҳси мазкур аз рӯзи гум кардани соҳибӣ ё аз рӯзи анҷом додани ҳаракатҳое, ки ба маҳрум кардан аз соҳибӣ ва истифодабарӣ ё монеа ба истифодабарӣ равона шудаанд, оғоз мегардад.»;
- қисмҳои 4 ва 5 бо мазмуни зерин илова карда шаванд:
«4. Ҳангоми муайян намудани ҳолати истисноӣ мутобиқи қисми 2 моддаи мазкур суд ба масъалаҳои зерин баҳо медиҳад:
1) мавҷуд будани асосҳо барои аз ҷониби даъвогар ба даст овардан ва ё амалӣ намудани ҳуқуқи истифодабарии манзили истиқоматии дигар, аз ҷумла:
- дар моликият, соҳибӣ ё истифодаи даъвогар мавҷуд будани манзили истиқоматии дигар;
- мавҷуд будани ҳуқуқи маскун шудан ба манзили истиқоматии падару модар, ҳамсар ё аъзои дигари оила ва ҳолатҳои дигари ба ин монанд;
- мавҷуд будани аҳдномаи ақди никоҳи басташуда, ки уҳдадории бо манзили истиқоматӣ таъмин намуданро пешбинӣ менамояд;
- иштирок дар шартномаи сохтмони ҳиссагии бинои истиқоматӣ ё шартномаи дигари ҳуқуқи маданӣ, ки ба даст овардани манзили истиқоматиро пешбинӣ менамояд ва ғайра;
2) вазъи молумулкии даъвогар (имконияти ба даст овардани манзили истиқоматӣ ё бастани шартномаи иҷораи манзили истиқоматӣ ва ғайра) ва ҳолатҳои дигари қобили таваҷҷуҳ (вазъи саломатӣ, ғайриқобили меҳнат будан бо сабаби пиронсолӣ, мавҷудияти шахсони ғайриқобили меҳнати таҳти таъмини даъвогар қарордошта, бе ҷойи кор мондан, таҳсил дар муассисаҳои таҳсилоти миёна ва олии касбӣ ва ғайра), ки ба ӯ имкон намедиҳанд худро бо манзили истиқоматии дигар таъмин кунад.
5. Шахсони дар қисми 2 моддаи мазкур пешбинишуда ҳуқуқи истифодабарии манзили истиқоматиро дар ҳолатҳои зерин аз даст медиҳанд:
1) ихтиёран аз манзили истиқоматӣ ба маҳалли истиқомати дигар рафтан ҳангоми мавҷуд набудани монеа дар истифодабарии манзили истиқоматии мазкур;
2) ба тариқи хаттӣ яктарафа даст кашидан аз ҳуқуқи истифодабарии манзили истиқоматии мазкур;
3) қатъ гардидани ҳуқуқи моликияти молик хилофи иродааш ба ҳамон манзили истиқоматӣ, агар дар шартномаи байни молик ва аъзои оилаи ӯ тартиби дигар муқаррар нагардида бошад.».
3. Дар қисми 1 моддаи 64 аломат ва калимаҳои «, наберагон ва аберагони» ба калимаҳои «ва наберагони» иваз карда шаванд.
Моддаи 2. Қонуни мазкур пас аз интишори расмӣ мавриди амал қарор дода шавад.
Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон Эмомалӣ Раҳмон
ш. Душанбе, аз 1 октябри соли 2025, № 2187
Закон Республики Таджикистан
О ВНЕСЕНИИ ИЗМЕНЕНИЙ И ДОПОЛНЕНИЙ В ЖИЛИЩНЫЙ КОДЕКС РЕСПУБЛИКИ ТАДЖИКИСТАН
Принят постановлением МН МОРТ
от 22 мая 2025 года,
№117Одобрен постановлением ММ МОРТ
от 1 октября 2025 года,
№59Статья 1. Внести в Жилищный кодекс Республики Таджикистан от 18 марта 2022 года, №1852 (Ахбори Маджлиси Оли Республики Таджикистан, 2022 г., №1-3, ст. 2), следующие изменения и дополнения:
1. В статье 24:
- в части 1 знак и слова «, внуки и правнуки» заменить словами «и внуки»;
- часть 3 дополнить вторым и третьим предложениями следующего содержания:
«Срок давности по таким спорам составляет один год. Исчисление срока давности по данному спору начинается со дня утраты владения, либо со дня совершения действий, направленных на лишение владения и пользования или препятствующих пользованию»;
- дополнить частями 4 и 5 следующего содержания:
«4. При определении исключительного случая в соответствии с частью 2 настоящей статьи суд дает оценку следующим обстоятельствам:
1) наличие у истца оснований для приобретения другого жилого помещения или осуществления права пользования иным жилым помещением, в том числе:
- наличие в собственности, владении или пользовании истца другого жилого помещения;
- наличие права на вселение в жилое помещение родителей, супруга или других членов семьи и другие подобные обстоятельства;
- наличие заключенного брачного договора, предусматривающего обязанность по обеспечению жильём;
- участие в договоре долевого строительства жилого здания или иного гражданского правового договора, предусматривающего право на приобретение жилого помещения и другое;
2) имущественное положение истца (возможности приобретения жилого помещения или заключения договора аренды жилого помещения и другое) и иные обстоятельства, заслуживающие внимания (состояние здоровья, нетрудоспособность по возрасту, наличие нетрудоспособных лиц, состоящих на иждивении истца, потеря работы, учёба в учреждениях среднего и высшего профессионального образования и тому подобное), не позволяющее ему обеспечить себя другим жилым помещением.
5. Лица, указанные в части 2 настоящей статьи, утрачивают право пользования жилым помещением в следующих случаях:
1) добровольного переезда в другое место жительства при отсутствии препятствий в использовании данного жилого помещения;
2) письменного отказа от использования данного жилого помещения в одностороннем порядке;
3) прекращения права собственности на данное жилое помещение помимо воли собственника, если иное не предусмотрено в договоре между собственником и членами его семьи.».
2. В части 1 статьи 64 знак и слова «, внуки и правнуки» заменить словами «и внуки».
Статья 2. Настоящий Закон ввести в действие после его официального опубликования.
Президент
Республики Таджикистан Эмомали Рахмон
г.Душанбе 1 октября 2025 года №2187
